yuèdòushāng yàngzài百家争鸣dezuòpǐn!!! | |||
shāng yàng “ shàohǎo xíng míng zhī xué ”， zhuān yán yǐ fǎ zhì guó， shòu lǐ kuī、 wú qǐ děng rén de yǐng xiǎng hěn dà。 hòu wéi wèi guó zǎixiàng gōng shū cuó jiā chén， gōng shū cuó bìng zhòng shí duì wèi huì wáng shuō：“ gōng sūn yàng niánshào yòu qí cái， kě rèn yòng wéixiàng。” yòu duì huì wáng shuō“ wáng jì bù yòng gōng sūn yàng， bì shā zhī， wù lìng chū jìng。” gōng shū cuó sǐ hòu， shāng yàng tīng shuō qín xiào gōng xióng cái dà lüè， biàn xié tóng lǐ kuī de《 fǎ jīng》 dào qín guó qù。 tōng guò huàn guān jǐng jiān sān jiàn xiào gōng， shāng yàng chàng tán biàn fǎ zhì guó zhī cè， xiào gōng dà xǐ。 qián 359 nián rèn zuǒ shù cháng， kāi shǐ biàn fǎ， hòu shēng dà liáng zào。
zhōu xiǎn wáng shí sān nián（ qián 356 nián） hé shí jiǔ nián（ qián 350 nián） xiān hòu liǎng cì shí xíng biàn fǎ， biàn fǎ nèi róng wéi“ fèi jǐng tián、 kāi qiān mò， shí xíng jùn xiàn zhì， jiǎng lì gēng zhì hé zhàn dǒu， shí xíng lián zuò zhī fǎ”。 zhè shí tài zǐ fàn fǎ， shāng yàng yuē：“ fǎ zhī bù xíng， zì shàng fàn zhī。”， xíng qí tài fù gōng zǐ qián yǔ lǎo shī gōng sūn jiǎ。 qín xiào gōng shí liù nián（ gōng yuán qián 346 nián）， tài fù gōng zǐ qián fù fàn fǎ， shāng yàng shī yǐ gē bí zhī xíng。 biàn fǎ rì jiǔ， qín mín dà yuè。 qín guó dào bù shí yí， shān wú dào zéi。 qián 340 nián， shuài qín zhào jūn bài wèi guó gōng zǐ 'áng jiāng jūn， wèi gē hé xī zhī dì yǔ qín， jiāng rén mín qiān jū zhì dà liáng， cǐ shí wèi huì wáng dà fèn：“ guǎ rén hèn bù yòng gōng shū cuó zhī yán yě。” shāng yàng yīn gōng fēng yú shāng shí wǔ yì。
shāng jūn zhī fǎ tài guò kè bó guǎ 'ēn， shè lián zuò zhī fǎ， zhì dìng yán lì de fǎ lǜ， zēng jiā ròu xíng、 dà bì， yòu záo dǐng、 chōu lē、 huò pēng zhī xíng。 qín guó guì zú duō yuàn。 zhào liáng quàn shuō shāng jūn jī yuàn tài shēn， yí“ guī shí wǔ dū， guàn yuán yú bǐ”、“ bù tān shāng、 yú zhī fù， bù chǒng qín guó zhī jiào”， shāng yàng bù tīng。 qián 338 nián， qín xiào gōng bēng， huì wén wáng tài zǐ sì jí wèi， tài zǐ qián gào shāng yàng móu fǎn， shāng yàng táo wáng zhì biān guān， yù sù kè shè， jiēguǒ yīn wèi chū shì zhèng jiàn， diàn jiā hài pà“ lián zuò” bù gǎn liú sù， zì shì“ zuò fǎ zì bì”； yù táo wǎng wèi guó， wèi rén yīn shāng yàng céng bèi xìn gōng pò wèi shuài， yì bù yuàn shōu liú。 hòu lái shāng yàng huí dào shāng yì， fā yì bīng běi chū jī zhèng guó， qín guó fā bīng tǎo zhī， shā yàng yú zhèng guó mǐn chí， sǐ hòu bèi qín huì wáng chù“ chē liè zhī xíng” yú tóng， miè shāng jūn zhī zú。
gōng yuán qián 359 nián， zhèng dāng shāng yàng fǔ zuǒ qín xiào gōng yùn niàng biàn fǎ shí， jiù guì zú dài biǎo gān lóng、 dù zhì qǐ lái fǎn duì biàn fǎ。 tā men rèn wéi lì bù bǎi bù biàn fǎ， gōng bù shí bù yì qì。“ fǎ gǔ wú guò， xún lǐ wú xié。” shāng yàng zhēn fēng xiāng duì dì zhǐ chū：“ qián shì bù tóng jiào， hé gǔ zhī fǎ ? dì wáng bù xiāng fù， hé lǐ zhī xún ?”“ zhì shì bù yī dào， biàn guó bù fǎ gǔ， gù tānɡ wǔ bù xún lǐ 'ér wáng， xià yīn bù yì lǐ 'ér wáng。 fǎn gǔ zhě bù kě fēi， ér xún lǐ zhě bù zú duō。” cóng 'ér zhù zhāng“ dāng shí 'ér lì fǎ， yīn shì 'ér zhì lǐ” (《 shāng jūn shū · gēngfǎ piān》《 shǐ jì · shāng jūn lièzhuàn》 )。 zhè shì yǐ lì shǐ jìn huà de sī xiǎng bó chì liǎo jiù guì zú suǒ wèi“ fǎ gǔ”“ xún lǐ” de fù gǔ zhù zhāng， wéi shí xíng biàn fǎ zuò liǎo yú lùn zhǔn bèi。 kè běn shàng“ shāng yàng shé zhàn tú” chā tú， shì dāng shí zhè cì dà biàn lùn de xiě zhào。
shāng yàng biàn fǎ
shāng yàng cóng gōng yuán qián 356 nián zhì qián 350 nián， dà guī mó dì tuī xíng guò liǎng cì biàn fǎ。 shāng yàng dì yī cì biàn fǎ zài gōng yuán qián 356 nián， ér bù shì gōng yuán qián 359 nián， yáng kuān《 zhàn guó shǐ》 185 yè yòu zhè yàng yī duàn shuō míng：“《 shǐ jì qín běn jì》 shuō： qín xiào gōng sān nián ‘ wèi yàng shuō xiào gōng biàn fǎ xiū xíng …… xiào gōng shàn zhī。 gān lóng、 dù zhì děng fú rán， xiāng yǔ zhēng zhī， zú yòng yàng fǎ， bǎi xìng kǔ zhī。 jū sān nián， bǎi xìng biàn zhī， nǎi bài wéi zuǒ shù cháng。 ’ jù cǐ， qín xiào gōng sān nián yǐ‘ yòng yàng fǎ’， liù nián yīn‘ bǎi xìng biàn zhī’， tí shēng wèi yàng wéi zuǒ shù cháng。 dàn shì《 shǐ jì shāng jūn lièzhuàn》 shuō： xiào gōng‘ yǐ wèi yàng wéi zuǒ shù cháng， zú dìng biàn fǎ zhī lìng’。 jù cǐ zé xià lìng biàn fǎ， yìng zài qín xiào gōng liù nián（ gōng yuán qián 356 nián） wèi yàng rèn zuǒ shù cháng zhī hòu。 liǎng shuō xiāng jiào， dāng yǐ hòu shuō wèishì。《 zhàn guó cè qín cè》 yī shuō：‘ shāng jūn zhì qín， fǎ lìng zhì xíng…… xiào gōng xíng zhī shí bā nián， jí qiě bù qǐ， yù chuán shāng jūn， cí bù shòu。’《 hán fēi zǐ hé shì piān》 yòu shuō： shāng jūn zhī fǎ，‘ xiào gōng xíng zhī， zhù yǐ zūn 'ān， guó yǐ fù qiáng， bā nián 'ér hōng， shāng jūn chē liè yú qín。’ wáng xiān qiān《 jí jiě》 rèn wéi‘ bā’ shàng tuō‘ shí’ zì， shì duì de。 cóng qín xiào gōng liù nián（ jí gōng yuán qián 356 nián） wèi yàng‘ wéi zuǒ shù cháng， zú dìng biàn fǎ zhī lìng’ yǐ hòu， dào 'èr shí sì nián xiào gōng qù shì， shǒu wěi 19 nián， yǐ zhěng nián lái jì， zhèng shì 18 nián。” jù cǐ， shāng yàng dì yī cì biàn fǎ yìng zài gōng yuán qián 356 nián。
gōng yuán qián 340 nián， wèi yàng shè jì shēng qín wèi jiāng gōng zǐ 'áng， dà pò wèi jūn， pò shǐ wèi guó jiāo hái guò qù duó zǒu de xī hé dì。 wèi huì wáng shuō：“ guǎ rén hèn bù yòng gōng shū cuó zhī yán yě。” shāng yàng yīn cǐ dà gōng， shòu fēng yú shāng（ jīn shǎn xī shāng xiàn dōng nán shāng luò zhèn） 15 gè yì， hào wéi shāng jūn。
gōng yuán qián 338 nián， qín xiào gōng qù shì， tài zǐ jí wèi， jí qín huì wáng。 gōng zǐ qián děng rén gào fā shāng yàng“ yù fǎn”， qín huì wáng xià lìng dài bǔ shāng yàng。 shāng yàng táo wáng zhì biān guān， yù sù kè shè， kè shè zhù rén bù zhī tā shì shāng jūn， jiàn tā wèi dài píng zhèng， gào yǐ shāng jūn zhī fǎ， liú sù wú píng zhèng de kè rén shì yào zhì zuì de。 shāng yàng xiǎng dào wèi guó qù， dàn wèi guó yīn tā shēng qín gōng zǐ 'áng， jù jué tā rù jìng。 tā huí dào zì jǐ de fēng yì， jǔ bīng dǐ kàng， jiēguǒ shī bài， bèi chē liè 'ér sǐ。
gōng yuán qián 350 nián， shāng yàng yòu shí xíng liǎo dì 'èr cì gǎi gé， gǎi gé de zhù yào nèi róng shì：
yī、 fèi jǐng tián， kāi qiān mò（ qiān mò jiù shì tián jiān de dà lù）。 qín guó bǎ zhè xiē kuān kuò de qiān mò chǎn píng， yě zhǒng shàng zhuāng jià， hái bǎ yǐ qián zuò wéi huàfēn jiāng jiè yòng de tǔ duī、 huāng dì、 shù lín、 gōu dì děng， yě kāi kěn qǐ lái。 shuí kāi kěn huāng dì， jiù guī shuí suǒ yòu。 tǔ dì kě yǐ mǎi mài。
èr、 jiàn lì xiàn de zǔ zhì， bǎ shì zhèn hé xiāng cūn hé bìng qǐ lái， zǔ zhì chéng xiàn， yóu guó jiā pài guān lì zhí jiē guǎn lǐ。 zhè yàng， zhōng
sān、 qiān dū xián yáng。 wèile biàn yú xiàng dōng fā zhǎn， bǎ guó dū cóng yuán lái de lì yáng qiān yí dào wèi hé běi miàn de xián yáng（ jīn shǎn xī xián yáng shì dōng běi）。
zhè yàng dà guī mó de gǎi gé， dāng rán yào yǐn qǐ jī liè de dǒu zhēng。 xǔ duō guì zú、 dà chén dū fǎn duì xīn fǎ。 yòu yī cì， qín guó de tài zǐ fàn liǎo fǎ。 shāng yàng duì qín xiào gōng shuō：“ guó jiā de fǎ lìng bì xū shàng xià yī lǜ zūn shǒu。 yào shì shàng tóu de rén bù néng zūn shǒu， xià miàn de rén jiù bù xìn rèn cháo tíng liǎo。 tài zǐ fàn fǎ， tā de shī fù yīngdāng shòu fá。”
jiēguǒ， shāng yàng bǎ tài zǐ de liǎng gè shī fù gōng zǐ qián hé gōng sūn jiǎ dū bàn liǎo zuì， yī gè gē diào liǎo bí zǐ， yī gè zài liǎn shàng cì shàng zì。 zhè yī lái， yī xiē guì zú、 dà chén dōubù gǎn chù fàn xīn fǎ liǎo。
zhè yàng guò liǎo shí nián， qín guó guǒ rán yuè lái yuè fù qiáng， zhōu tiān zǐ dǎ fā shǐ zhě sòng jì ròu lái gěi qín xiào gōng， fēng tā wéi“ fāng bó”（ yī fāng zhū hóu de shǒu lǐng）， zhōng yuán de zhū hóu guó yě fēn fēn xiàng qín guó dào hè。 wèi guó bù dé bù gē ràng hé xī tǔ dì， bǎ guó dū qiān dào dà liáng（ jīn hé nán kāi fēng）。
shāng yàng nán mén lì mù
zài zhàn guó qī xióng zhōng， qín guó zài zhèng zhì、 jīng jì、 wén huà gè fāng miàn dū bǐ zhōng yuán gè zhū hóu guó luò hòu。 tiē lín de wèi guó jiù bǐ qín guó qiáng， hái cóng qín guó duó qù liǎo hé xī yī dà piàn dì fāng。
gōng yuán qián 361 nián， qín guó de xīn jūn qín xiào gōng jí wèi。 tā xià jué xīn fā fèn tú qiáng， shǒu xiān sōu luó rén cái。 tā xià liǎo yī dào mìng lìng， shuō：“ bù lùn shì qín guó rén huò zhě wài lái de kè rén， shuí yào shì néng xiǎng bàn fǎ shǐ qín guó fù qiáng qǐ lái de， jiù fēng tā zuò guān。”
qín xiào gōng zhè yàng yī hào zhào， guǒ rán xī yǐn liǎo bù shǎo yòu cáigàn de rén。 yòu yī gè wèi guó de guì zú gōng sūn yàng（ jiù shì hòu lái de shāng yàng）， zài wèi guó dé bù dào zhòng yòng， páo dào qín guó， tuō rén yǐn jiàn， dé dào qín xiào gōng de jiē jiàn。
shāng yàng duì qín xiào gōng shuō：“ yī gè guó jiā yào fù qiáng， bì xū zhù yì nóng yè， jiǎng lì jiàngshì； yào dǎ suàn bǎ guó jiā zhì hǎo， bì xū yòu shǎng yòu fá。 yòu shǎng yòu fá， cháo tíng yòu liǎo wēi xìn， yī qiē gǎi gé yě jiù róng yì jìn xíng liǎo。”
qín xiào gōng wán quán tóng yì shāng yàng de zhù zhāng。 kě shì qín guó de yī xiē guì zú hé dà chén què jié lì fǎn duì。 qín xiào gōng yī kàn fǎn duì de rén zhè me duō， zì jǐ gāng gāng jí wèi， pà nào chū luàn zǐ lái， jiù bǎ gǎi gé de shì zàn shí gē liǎo xià lái。
guò liǎo liǎng nián， qín xiào gōng de jūn wèi zuò wěn liǎo， jiù bài shāng yàng wéi zuǒ shù cháng（ qín guó de jué míng）， shuō：“ cóng jīn tiān qǐ， gǎi gé zhì dù de shì quán yóu zuǒ shù cháng ná zhù yì。”
shāng yàng qǐ cǎo liǎo yī gè gǎi gé de fǎ lìng， dàn shì pà lǎo bǎi xìng bù xìn rèn tā， bù 'àn zhào xīn fǎ lìng qù zuò。 jiù xiān jiào rén zài dū chéng de nán mén shù liǎo yī gēn sān zhàng gāo de mù tóu， xià mìng lìng shuō：“ shuí néng bǎ zhè gēn mù tóu káng dào běi mén qù de， jiù shǎng shí liǎng jīn zǐ。”
bù yī huì， nán mén kǒu wéi liǎo yī dà duī rén， dà jiā yì lùn fēn fēn。 yòu de shuō：“ zhè gēn mù tóu shuídōu ná dé dòng， nǎ 'ér yòng dé zhe shí liǎng shǎng jīn？” yòu de shuō：“ zhè dà gài shì zuǒ shù cháng chéng xīn kāi wán xiào bā。” dà huǒ 'ér nǐ qiáo wǒ， wǒ qiáo nǐ， jiù shì méi yòu yī gè gǎn shàng qù káng mù tóu de。 shāng yàng zhī dào lǎo bǎi xìng hái bù xiāng xìn tā xià de mìng lìng， jiù bǎ shǎng jīn tí dào wǔ shí liǎng。 méi yòu xiǎng dào shǎng jīn yuè gāo， kàn rè nào de rén yuè jué dé bù jìn qíng lǐ， réng jiù méi rén gǎn qù káng。 zhèng zài dà huǒ 'ér yì lùn fēn fēn de shí hòu， rén qún zhōng yòu yī gè rén páo chū lái， shuō：“ wǒ lái shì shì。” tā shuō zhe， zhēn de bǎ mù tóu káng qǐ lái jiù zǒu， yī zhí bān dào běi mén。 shāng yàng lì kè pài rén chuán chū huà lái， shǎng gěi káng mù tóu de rén wǔ shí liǎng huáng chéng chéng de jīn zǐ， yī fēn yě méi shǎo。 zhè jiàn shì lì jí chuán liǎo kāi qù， yī xià zǐ hōng dòng liǎo qín guó。
yuán wén：
lìng jì jù， wèi bù。 kǒng mín zhī bù xìn jǐ， nǎi lì sān zhàng zhī mù yú guó dū shì nán mén， mù mín yòu néng xǐ zhī běi mén zhě， yú shí jīn。 mín guài zhī， mò gǎn xǐ。 fù yuē：“ néng xǐ zhě， yú wǔ shí jīn。” yòu yī rén xǐ zhī， zhé yú wǔ shí jīn， yǐ míng bù qī。 zú xià lìng。
yì wén：
shāng yàng biàn fǎ de tiáo lìng yǐ zhǔn bèi jiù xù， hái méi gōng bù， dān xīn bǎi xìng bù xiāng xìn zì jǐ， yú shì zài guó dū jí shì de nán mén shù qǐ yī gēn sān zhàng gāo de mù tóu， zhāo mù yòu néng bǎ zhè gēn mù tóu bān dào běi mén de rén shǎng shí liǎng yín zǐ。 bǎi xìng duì cǐ gǎn dào qí guài， bù gǎn qù bān。 yòu shuō“ néng bān mù tóu de rén shǎng wǔ shí liǎng yín zǐ” yòu yī gè rén bān liǎo mù tóu， jiù gěi liǎo tā wǔ shí liǎng yín zǐ， yòng lái biǎo míng méi yòu qī piàn（ bǎi xìng）。 zuì hòu bān bù liǎo nà fǎ lìng。
yī cí duō yì： jù： jiù xù
cí lèi huó yòng： guài（ xíng zuò yì dòng） gǎn dào qí guài
tè shū jù shì： nǎi lì sān zhàng zhī mù yú guó dū shì nán mén（ jiè bīn hòu zhì）
lǎo bǎi xìng shuō：“ zuǒ shù cháng de mìng lìng bù hán hú。” shāng yàng zhī dào， tā de mìng lìng yǐ jīng qǐ liǎo zuò yòng， jiù bǎ tā qǐ cǎo de xīn fǎ lìng gōng bù liǎo chū qù。 xīn fǎ lìng shǎng fá fēn míng， guī dìng guān zhí de dà xiǎo hé jué wèi de gāo dī yǐ dǎ zhàng lì gōng wéi biāo zhǔn。 guì zú méi yòu jūn gōng de jiù méi yòu jué wèi； duō shēng chǎn liáng shí hé bù bó de， miǎn chú guān chā； fán shì wèile zuò mǎi mài hé yīn wéi lǎn duò 'ér pín qióng de， lián tóng qī zǐ 'ér nǚ dū fá zuò guān fǔ de nú bì。
qín guó zì cóng shāng yàng biàn fǎ yǐ hòu， nóng yè shēng chǎn zēng jiā liǎo， jūn shì lì liàng yě qiáng dà liǎo。 bù jiǔ， qín guó jìn gōng wèi guó de xī bù， cóng hé xī dǎ dào hé dōng， bǎ wèi guó dedōu chéng 'ān yì yě dǎ liǎo xià lái。
qí shí zài shāng yàng shù mù lì wēi zhī qián， wú qǐ yě cǎi yòng guò tóng yàng de shǒu duàn。 zài wú qǐ rén xī hé jùn zhǎngguān shí， bǎ yī gēn mù tóu lì zài chéng nán， guī dìng shuí néng tuī dào mù tóu jiù fēng tā zuò zhǎngdà fū de guān。 jiēguǒ zhēn yòu rén zhè yàng zuò liǎo， zuò de rén yě bèi fēng liǎo guān liǎo。 shāng yàng de zuò fǎ liú chuán xià lái 'ér wú qǐ de zé méi yòu。
shāng yàng liǎng cì biàn fǎ de zhù yào nèi róng
gōng yuán qián 356 nián dì yī cì biàn fǎ， zhù yào yòu xià liè jǐ diǎn：
1 ． bān bù fǎ lǜ， zhì dìng lián zuò fǎ， qīng zuì yòng zhòng xíng。 jiāng lǐ kuī《 fǎ jīng》 bān bù shí xíng， zēng jiā liǎo lián zuò fǎ。 jiù shì wǔ jiā wéi wǔ， shí jiā wéi shí， hù xiāng gào fā， tóng zuì lián zuò， gào fā“ jiān rén” de yǔ zhǎn dí tóng shǎng， bù gào fā de yāo zhǎn。 yī jiā cáng“ jiān”， shí、 wǔ tóng zuì lián zuò。 kè shè shōu liú wú guān fǔ píng zhèng de lǚ kè zhù sù， zhù rén yǔ“ jiān rén” tóng zuì。
2． jiǎng lì jūn gōng， jiàn lì 'èr shí děng jūn gōng jué zhì。 guī dìng zhǎn dí jiá shì shǒu jí yī kē shǎng jué yī jí， tián yī qǐng， zhái jiǔ mǔ， fú láo yì de“ shù zǐ” yī rén。 jué wèi yuè gāo， xiāng yìng de zhèng zhì、 jīng jì tè quán yuè dà。 zōng shì、 guì qī fán shì méi yòu jūn gōng de， bù dé liè rù zōng shì de shǔ jí， bù néng xiǎng shòu guì zú tè quán。
3． zhòng nóng yì shāng， jiǎng lì gēng zhì， tè bié jiǎng lì kěn huāng。 guī dìng：“ lù lì běn yè gēng zhì zhì sù bó duō zhě， fù qí shēn； shì mò lì jí dài 'ér pín zhě， jǔ yǐ wéi shōu ná”（ yì sī shì jìn lì cóng shì nán gēng nǚ zhì de shēng chǎn shì yè， shēng chǎn liáng shí bù bó duō de， miǎn chú qí běn shēn de yáo yì； fán cóng shì gōng shāng yè hé yīn bù shì shēng chǎn 'ér pín kùn pò chǎn de rén， lián tóng qī zǐ、 ér nǚ mòrù guān fǔ wéi nú lì）。
4、 qiáng diào“ yǐ fǎ zhì guó” yào qiú guó jiā guān lì xué fǎ、 míng fǎ， bǎi xìng xué xí fǎ lǜ zhě“ yǐ lì wéi shī”。
5、 gǎi fǎ wéi lǜ。 qiáng diào fǎ lǜ de pǔ biàn xìng， jù yòu“ fàn tiān xià bù yī 'ér guī yú yī” de gōng néng。
6、 qīng zuì zhòng fá， bù shè bù yòu。 zhù zhāng fán shì yòu zuì zhě jiē yìng shòu fá。
7、 gǔ lì gào jiān
8、 yòng fǎ lǜ shǒu duàn bō duó jiù guì zú tè quán。 rú fèi chú shì qīng shì lù zhì dù。 guī dìng chú guó jūn wài de dí xì yǐ wài de zōng shì， méi yòu jūn gōng jiù qǔ xiāo qí guì zú shēn fèn。
9、 qiáng huà zhōng yāng duì dì fāng de quán miàn kòng zhì， bō duó jiù guì zú duì dì fāng zhèng quán de lǒng duàn quán。
gōng yuán qián 350 nián dì 'èr cì biàn fǎ， zhù yào yòu xià liè liǎng diǎn：
1．“ kāi qiān mò fēng jiāng”。 pò chú guò qù měi yī mǔ tián de xiǎo tián jiè yī qiān mò hé měi yī qǐng tián de dà tián jiè yī fēng jiāng， bǎ yuán lái de“ bǎi bù wéi mǔ”， kāi tuò wéi 240 bù wéi yī mǔ， chóngxīn shè zhì“ qiān mò” hé“ fēng jiāng”。 guó jiā chéng rèn dì zhù hé zì gēng nóng de tǔ dì sī yòu quán， zài fǎ lǜ shàng gōng kāi yǔn xǔ tǔ dì mǎi mài。
2． pǔ biàn tuī xíng xiàn zhì。 zài wèi shè xiàn de dì fāng， bǎ xǔ duō xiāng、 yì， jù hé bìng chéng xiàn， gòng xīn jiàn 31 xiàn。 shè xiàn lìng、 xiàn chéng， yóu guó jūn rèn miǎn。
shāng yàng de lì shǐ píng jià
yóu yú dú zūn rú shù de yuán gù， lì shǐ shàng duì yú shǐ yòng bào lì shǒu duàn jìn xíng kuài sù gǎi gé de shāng yàng de píng jià bìng bù shì hěn hǎo。 sī mǎ qiān zài《 shǐ jì - shāng jūn lièzhuàn》 zhōng， tài shǐ gōng yuē： shāng jūn， qí tiān zī kè bó rén yě。 jì qí yù gān xiào gōng yǐ dì wáng shù， xié chí fú shuō， fēi qí zhì yǐ。 qiě suǒ yīn yóu bì chén， jí dé yòng， xíng gōng zǐ qián， qī wèi jiāng 'áng， bù shī zhào liáng zhī yán， yì zú fā míng shāng jūn zhī shǎo 'ēn yǐ。 yú cháng dú shāng jūn kāi sài gēng zhàn shū， yǔ qí rén xíng shì xiāng lèi。 zú shòu 'è míng yú qín， yòu yǐ yě fū！ hòu rén yòu shuō： wèi yàng rù qín， jǐng jiān shì yīn。 wáng dào bù yòng， bà shù jiàn qīn。 zhèng bì gǎi gé， lǐ qǐ yīn xún。 jì qī wèi jiāng， yì yuàn qín rén。 rú hé zuò fǎ， nì lǚ bù bīn！ dàn shì yě yòu rén kěn dìng shāng yàng， bǐ rú wáng 'ān shí： zì gǔ qū mín zài xìn chéng， yī yán wéi zhòng bǎi jīn qīng。 jīn rén wèi kě fēi shāng yàng， shāng yàng néng lìng zhèng bì xíng。 zhè shì zài kěn dìng shāng yàng de zhì guó fāng lüè。 ér zī zhì tōng jiàn zhōng shuō： fū xìn zhě， rén jūn zhī dà bǎo yě。 guó bǎo yú mín， mín bǎo yú xìn。 fēi xìn wú yǐ shǐ mín， fēi mín wú yǐ shǒu guó。 shì gù gǔ zhī wáng zhě bù qī sì hǎi， bà zhě bù qī sì lín， shàn wéi guó zhě bù qī qí mín， shàn wéi jiā zhě bù qī qí qīn。 bù shàn zhě fǎn zhī： qī qí lín guó， qī qí bǎi xìng， shèn zhě qī qí xiōng dì， qī qí fù zǐ。 shàng bù xìn xià， xià bù xìn shàng， shàng xià lí xīn， yǐ zhì yú bài。 suǒ lì bù néng yào qí suǒ shāng， suǒ huò bù néng bǔ qí suǒ wáng， qǐ bù 'āi zāi！ xī qí huán gōng bù bèi cáo mò zhī méng， jìn wén gōng bù tān fá yuán zhī lì， wèi wén hóu bù qì yú rén zhī qī， qín xiào gōng bù fèi xǐ mù zhī shǎng。 cǐ sì jūn zhě， dào fēi cuì bái， ér shāng jūn yóu chēng kè bó， yòu chù zhàn gōng zhī shì， tiān xià qū yú zhà lì， yóu qiě bù gǎn wàng xìn yǐ chù qí mín， kuàng wéi sì hǎi zhì píng zhī zhèng zhě zāi！ suī shuō shāng yàng kè bó， dàn yě shuō míng shāng yàng zhī chéng xìn pǐn zhì。 zài xiàn dài， jìn guǎn yòu shǎo shù bù tóng shēng yīn， dàn dà duō shù rén chéng rèn shāng yàng shì yī gè gǎn yú chù dòng jiù shì lì、 gǎn yú gǎi gé de yīng xióng。