| xìng： | jī | |||||||||
| míng： | hú | |||||||||
| ||||||||||
gài shù
（？～ qián 828） xī zhōu dì shí wèi guó wáng（ qián 878 nián héng qián 841 nián zài wèi）， jī xìng， míng hú。 zhōu yí wáng de 'ér zǐ。 zài wèi 37 nián。
gōng yuán qián 858～ qián 828 nián zài wèi。 tā zài wèi qī jiān， héng zhēng bào liǎn， jiā zhòng liǎo duì láo dòng rén mín de bō xuē， tóng shí hái bō duó liǎo yī xiē guì zú de quán lì， rèn yòng róng yí wéi qīng shì， shí xíng“ zhuān lì”， jiāng shè huì cái fù hé zī yuán lǒng duàn qǐ lái。 yīn cǐ zhāo zhì liǎo guì zú hé píng mín de bù mǎn。 tā hái bù duàn nán zhēng jīng chǔ， xī běi fāng miàn yòu fáng yù yóu mù bù luò， xī běi róng dí， tè bié shì xiǎn yǔn， bù shí rù qīn。 yǔ zhōu biān de shǎo shù mín zú yě yòu máo dùn。 zēngchén fú yú zhōu de dōng nán huái yí bù kān chéng shòu yā zhà， fèn qǐ fǎn kàng。 zhōu lì wáng wéi yā zhì guó rén de bù mǎn， rèn yòng wèi wū jiān shì kǒu chū yuàn yán de rén， fā xiàn jiù lì jí shā sǐ， zhè xiē yǐn dé guó nèi gè xiàng máo dùn yù lái yù jiān ruì。 gōng yuán qián 841 nián， fā shēng liǎo guó rén bào dòng， rén mín bāo wéi liǎo wáng gōng， xí jī lì wáng， tā cāng huáng 'ér táo， hòu yú gōng yuán qián 828 nián sǐ yú zhì（ jīn shān xī huò xiàn）。 tā chū táo hòu， zhào gōng（ zhào mù gōng hǔ）、 zhōu gōng（ zhōu dìng gōng） guǎn lǐ cháo zhèng， hào wéi gòng hé（ yī shuō yóu zhū hóu gòng bó hé shè xíng zhèng shì）。 zì gòng hé yuán nián（ qián 841） zhōng guó lì shǐ yòu liǎo míng què jì nián。
sǐ yīn
zhōu lì wáng zài wèi qī jiān， zhòng yòng jiān nìng róng yí gōng， bù tīng xián chén zhōu gōng、 zhào gōng děng rén quàn zǔ， shí xíng cán bào de“ zhuān lì” zhèng cè， nú yì bǎi xìng， bù ràng tā men yòu sī háo de yán lùn zì yóu， yǐ zhì yú xíng rén lái wǎng， zhǐ néng yǐ mù guāng、 yǎn shén lái shì yì。 yú shì zhōu cháo guó shì gèng jiā shuāi luò， cháo zhèng gèng jiā fǔ bài。 bǎi xìng yuàn shēng zài dào、 mín bù liáo shēng， yú shì kāi shǐ jù zhòng qǐ yì， chōng jìn wáng gōng， shì tú shā diào lì wáng， shǐ chēng“ guó rén bào dòng”。 lì wáng zhǐ hǎo táo chū gǎo jīng， yuè guò huáng hé， táo dào zhōu cháo biān jìng héng zhì（ jīn shān xī běi bù） sǐ zài jīn shān xī huò xiàn。 zhōu gòng hé shí sì nián（ qián 828 nián） sǐ。 jī hú de shì hào shì lì wáng。
zhōu lì wáng zhǐ bàng
zhōu lì wáng bào nüè， guó dū lǐ de rén gōng kāi zhǐ zé lì wáng。 zhào mù gōng bào gào shuō：“ bǎi xìng bù néng rěn shòu jūn wáng de mìng lìng liǎo！” lì wáng fā nù， xún dé wèi guó de wū zhě， pài tā jiān shì gōng kāi zhǐ zé zì jǐ de rén。 wū zhě jiāng zhè xiē rén bào gào lì wáng， jiù shā diào tā men。 guó dū lǐ de réndōu bù gǎn shuō huà， lù shàng bǐ cǐ yòng yǎn jīng hù xiāng wàng yī wàng 'ér yǐ。 lì wáng gāo xīng liǎo， gào sù zhào gōng shuō：“ wǒ néng zhǐ zhù bàng yán liǎo， dà jiā zhōng yú bù gǎn shuō huà liǎo。” zhào gōng shuō：“ zhè shì dǔ tā men de kǒu。 dǔ zhù bǎi xìng de kǒu， bǐ dǔ zhù hé shuǐ gèng lì hài。 hé shuǐ dǔ sài 'ér chōng pò dī bà， shāng hài de rén yī dìng hěn duō， bǎi xìng yě xiàng hé shuǐ yī yàng。 suǒ yǐ zhì lǐ hé shuǐ de rén， yào shū tōng tā， shǐ tā chàng tōng， zhì lǐ bǎi xìng de rén， yào fàng rèn tā men， ràng tā men jiǎng huà。 yīn cǐ tiān zǐ zhì lǐ zhèng shì， mìng lìng gōng、 qīng yǐ zhì liè shì xiàn shī， yuèguān xiàn qū， shǐ guān xiàn shū， shàoshī xiàn zhēn yán， máng zhě lǎng sòng shī gē， méng zhě bèi sòng diǎn jí， gè lèi gōng jiàng zài gōng zuò zhōng guī jiàn， bǎi xìng qǐng rén chuán huà， jìn chén jìn xīn guī quàn， qīn qī mí bǔ jiān chá， tài shī、 tài shǐ jìn xíng jiào huì， yuán lǎo dà chén zhěng lǐ chǎn míng， rán hòu jūn wáng kǎo lǜ shí xíng。 suǒ yǐ zhèng shì dé dào tuī xíng 'ér bù wéi bèi shì lǐ。 bǎi xìng yòu kǒu， hǎo xiàng tǔ dì yòu gāo shān hé liú yī yàng， cái fù jiù cóng zhè lǐ chū lái； hǎo xiàng tǔ dì yòu gāo yuán、 wā dì、 píng yuán hé guàn gài guò de tián yě yī yàng， yī shí jiù cóng zhè lǐ chǎn shēng。 kǒu yòng lái fā biǎo yán lùn， zhèng shì de hǎo huài jiù jiàn lì zài zhè shàng miàn。 shí xíng hǎo de 'ér fáng zhǐ huài de， zhè shì fēng fù cái fù yī shí de jī chǔ。 bǎi xìng xīn lǐ kǎo lǜ de， kǒu lǐ jiù gōng kāi jiǎng chū lái， tiān zǐ yào chéng quán tā men， jiāng tā men de yì jiàn fù zhū shí xíng， zěn me néng dǔ zhù ní？ rú guǒ dǔ zhù bǎi xìng de kǒu， jiāng néng wéi chí duō jiǔ？” lì wáng bù tīng。 yú shì guó dū lǐ de rén zài bù gǎn jiǎng huà。 sān nián yǐ hòu， biàn jiāng lì wáng fàng zhú dào zhì ( jīn shān xī huò xiàn dōng běi ) dì， bìng sǐ zài nà lǐ。
zhōu lì wáng - gōng 'è yǔ píng dìng huái yí zhī zhàn
xī zhōu wáng cháo cóng miè shāng hòu jīng zhōu gōng jí jǐ dài zhōu wáng de zhì lǐ， gōng yuán qián 9 shì jì， dào chéng kāng shí qī， tiān xià 'ān níng，“ xíng cuò sì shí yú nián bù yòng”。
xī zhōu dào yì wáng yǐ hòu， guó lì rì jiàn shuāi ruò， sì zhōu fāng guó bù luò jiāo xiāng fā dòng duì zhōu de jìn gōng hé qīn rǎo。 lì wáng ( míng hú， yí wáng zǐ ) shí， yuán lái chén shǔ yú zhōu de 'è guó， qí guó zài jīn nán yáng dōng běi yī dài， kàn dào zhōu de shì lì shuāi ruò， jiù chéng jī pàn zhōu bìng qǐ tú qīn zhàn zhōu de jiāng tǔ。 yú shì 'è hóu lián luò nán huái yí hé dōng yí bù luò，
zhōu lì wáng wèile bǎo wèi jīng dū hé zhōu de shè jì， cóng zōng zhōu diào lái liǎo xī liù shī de bù duì， yòu cóng běi bù diào lái yīn bā shī de dà jūn， cóng xī、 běi liǎng gè fāng xiàng xiàng hé luò dì qū jù jí， qǐ tú xíng chéng jiā jī zhī shì， yī jǔ jiān miè 'è guó de jūn duì。 lì wáng yǐ kào guì zú dà chén de qīn bīng lái dǐ yù 'è guó de jìn gōng， zhōu jiāng yǔ shuài dà chén wǔ gōng de sī jiā bīng chē bǎishèng， sī yù 200 rén， tú bīng qiān rén cān zhàn， jīng guò jī liè de zhàn dǒu， zhōu lì wáng zhōng yú jī bài liǎo 'è hóu， bǎo wèi liǎo chéng zhōu de 'ān quán。
zhōu lì wáng gōng 'è zhī zhàn zhī hòu， jū zhù zài jīn 'ān huī běi bù huái hé liú yù de huái yí， yòu fā bīng xiàng zhōu jìn gōng。 zhōu lì wáng mìng guó zhòng shuài bīng fǎn jī， wèi néng qǔ shèng。 huái yí qì shì gèng wéi 'áo zhāng， yòu yī cì fā dòng gèng jiā xiōng měng de jìn gōng , yī lù hào hào dàng dàng， shēn rù dào zhōu de zhōng xīn dì dài， dǎ dào yī shuǐ、 luò hé zhī jiān， bìng lüè shā wú gū píng mín， qiǎng duó cái wù。 lì wáng qīn lín chéng zhōu zhǐ huī fǎn jī zhàn， mìng lìng zhōu jiànglǜ jīng bīng fǎn jī。
suǒ shuài de zhōu bīng zì luò shuǐ shàng yóu lián xù fā dòng duō cì fǎn gōng， shǐ huái yí wú fǎ zhāo jià， zhǐ dé bài tuì， fēn fēn táo cuàn。 zhōu jūn chéng shèng zhuī jī， zuì hòu chè dǐ jī bài liǎo huái yí， zhǎn fú 140 yú rén， duó huí bèi huái yí lǔ qù de zhōu mín 400 rén。
yóu yú zhōu lì wáng gōng 'è hé píng dìng huái yí de shèng lì， dà zhèn jūn wēi， zhōu de jūn lì yòu suǒ zēng qiáng， xī zhōu wáng cháo guó wēi yě yòu suǒ zhèn zuò。
zhōu lì wáng -《 shǐ jì》 jìzǎi
yí wáng shì shì hòu， ér zǐ lì wáng hú jì wèi。 lì wáng dēng wèi sān shí nián， tān cái hǎo lì， qīn jìn róng yí gōng。 dà fū ruì（ ｒ ｕ ì， ruì） liáng fū guī jiàn lì wáng shuō：“ wáng shì kǒng pà yào shuāi wēi liǎo！ nà gè róng gōng zhǐ xǐ huān dú zhàn cái lì， què bù dǒng dé dà huò nán。 cái lì， shì cóng gè zhǒng shì wù zhōng chǎn shēng chū lái de， shì tiān dì zì rán yōng yòu de， ér yòu shuí xiǎng dú zhàn tā， nà wēi hài jiù dà liǎo。 tiān dì jiān de wàn wù shuídōu yìng dé dào yī fèn， nǎ néng ràng yī gè rén dú zhàn ní？ dú zhàn jiù huì chù nù hěn duō rén， què yòu bù zhī fáng bèi dà huò nán。 róng gōng yòng cái lì lái yǐn yòu nín， jūn wáng nín nán dào néng cháng jiǔ má？ zuò rén jūn de rén， yīnggāi shì kāi fā gè zhǒng cái wù fēn fā gěi shàng xià qún chén bǎi xìng。 shǐ shén、 rén、 wàn wù dōunéng dé dào suǒ yìng dé de yī fèn， jí shǐ zhè yàng， hái yào měi rì xiǎo xīn jǐng tì， kǒng pà zhāo lái yuàn hèn ní。 suǒ yǐ《 sòng shī》 shuō： ‘ wǒ zǔ hòu jì yòu wén dé， gōng gāo néng bǐ tiān yǔ dì。 zhòngzhí wǔ gǔ yǎng wàn mín， wú rén bù xiàng nǐ kàn qí。 ’《 dà yǎ》 shuō：‘ guǎng shī 'ēn zé kāi zhōu yè。’ zhè bù zhèng shì shuō yào pǔ shī cái lì 'ér qiě yào jǐng tì huò nán lái lín má？ zhèng shì yīn wéi zhè yàng， xiān wáng cái néng jiàn lì qǐ zhōu cháo de shì yè yī zhí dào xiàn zài。 ér rú jīn， jūn wáng nín què qù xué dú zhàn cái lì， zhè zěn me xíng ní？ pǔ tōng rén dú zhàn cái lì， shàng qiě bèi rén chēng wèishì qiáng dào； nín rú guǒ yě zhè yàng zuò， nà guī fú nín de rén jiù shǎo lā。 róng gōng rú guǒ bèi zhòng yòng， zhōu cháo kěn dìng yào bài wáng liǎo。” lì wáng bù tīng quàn jiàn， hái shì rèn yòng róng gōng zuò liǎo qīng shì， zhǎng guǎn guó shì。
lì wáng bào nüè wú dào， fàng zòng jiāo 'ào， guó réndōu gōng kāi yì lùn tā de guò shī。 zhào gōng quàn jiàn shuō：“ rén mín rěn shòu bù liǎo nín de mìng lìng liǎo！” lì wáng fā nù， zhǎo lái yī gè wèi guó de wū shī， ràng tā lái jiān shì nà xiē yì lùn de rén， fā xiàn liǎo hòu jiù lái bào gào， lì jí shā diào。 zhè yàng yī lái， yì lùn de rén shǎo liǎo， kě shì zhū hóu yě bù lái cháo bài liǎo。 sān shí sì nián， lì wáng gèng jiā yán kē， guó rén méi yòu shuí zài gǎn kāi kǒu shuō huà， lù shàng xiāng jiàn yě zhǐ néng hù dì yǎn sè shì yì 'ér yǐ。 lì wáng jiàn cǐ fēi cháng gāo xīng， gào sù zhào gōng shuō：“ wǒ néng xiāo chú rén men duì wǒ de yì lùn liǎo， tā mendōu bù gǎn shuō huà liǎo。” zhào gōng shuō：“ zhè zhǐ shì bǎ tā men de huà dǔ huí qù liǎo。 dǔ zhù rén men de zuǐ bā， yào bǐ dǔ zhù shuǐ liú gèng lì hài。 shuǐ xù jī duō liǎo， yī dàn jué kǒu， shāng hài rén yī dìng huì duō； bù ràng mín zhòng shuō huà， dào lǐ yě shì yī yàng。 suǒ yǐ， zhì shuǐ de rén kāi tōng hé dào， shǐ shuǐ liú tōng chàng， zhì lǐ mín zhòng de rén， yě yìng gāi fàng kāi tā men， ràng tā men jiǎng huà。 suǒ yǐ tiān zǐ zhì lǐ guó zhèng， shǐ gōng qīng yǐ xià zhí dào liè shì dōuyào xiàn fěng yù cháo zhèng dé shī de shī piān， máng rén yuèshī yào xiàn suǒ yìng mín qíng de yuèqǔ， shǐ guān yào xiàn kě zī jiè jiàn de shǐ shū， yuèshī zhī cháng yào xiàn zhēn jiè zhī yán， yóu yī xiē máng yuèshī sòng dú gōng qīng liè shì suǒ xiàn de shī， yóu lìng yī xiē máng yuèshī sòng dú zhēn jiè zhī yán， bǎi guān kě yǐ zhí jiē jìn jiàn yán， píng mín zé kě yǐ bǎ yì sī niǎn zhuǎn shàng dá tiān zǐ， jìn chén yào jìn xíng guī jiàn， tóng zōng qīn shǔ yào bǔ chá guò shī， yuèshī、 tài shǐ yào fù zé jiào huì， shī、 fù děng niánzhǎng zhě yào jīng cháng gào jiè， rán hòu yóu tiān zǐ zhēn zhuó 'ér xíng， suǒ yǐ shì qíng zuò qǐ lái hěn shùn dāng， méi yòu cuò wù。 mín zhòng yòu zuǐ bā， jiù rú tóng dà dì yòu shān chuān， cái huò qì yòng dōushì cóng zhè lǐ shēng chǎn chū lái； mín zhòng yòu zuǐ bā， yòu hǎo xiàng dà dì yòu ráo tián wò yě， yī fú liáng shí yě shì cóng zhè lǐ shēng chǎn chū lái de。 mín zhòng bǎ huà cóng zuǐ lǐ shuō chū lái liǎo， zhèng shì nǎ xiē hǎo nǎ xiē huài yě jiù kě yǐ cóng zhè lǐ kàn chū lái liǎo。 hǎo de jiù shí xíng， huài de jiù fáng bèi zhè gè dào lǐ， jiù gēn dà dì chū cái wù qì yòng yī fú liáng shí shì yī yàng de。 mín zhòng xīn lǐ xiǎng shénme zuǐ lǐ jiù shuō shénme， xīn lǐ kǎo lǜ hǎo liǎo jiù qù zuò。 rú guǒ dǔ zhù tā men de zuǐ bā， nà néng wéi chí duō jiǔ ní！” lì wáng bù tīng quàn zǔ。 cóng cǐ， guó réndōu bù gǎn shuō huà， guò liǎo sān nián， dà jiā jiù yī qǐ zào fǎn， xí jī lì wáng。 lì wáng táo dào zhì（ ｚ ｈ ì， zhì）。
lì wáng de wáng tài zǐ jìng bèi cáng zài zhào gōng jiā lǐ， guó rén zhī dào liǎo， jiù bǎ zhào gōng jiā bāo wéi qǐ lái， zhào gōng shuō：“ xiān qián wǒ duō cì quàn jiàn jūn wáng， jūn wáng bù tīng， yǐ zhì yú zāo dào zhè yàng de zāinàn。 rú guǒ xiàn zài wáng tài zǐ bèi rén shā liǎo， jūn wáng jiāng huì yǐ wèiwǒ duì tā men jì chóu 'ér zài yuàn hèn jūn wáng bā？ dài fèng guó jūn de rén， jí shǐ yù dào wēi xiǎn yě bù gāi yuàn hèn； jí shǐ yuàn hèn yě bù gāi fā nù， gèng hé kuàng dài fèng tiān zǐ ní？” yú shì yòng zì jǐ de 'ér zǐ dài tì liǎo wáng tài zǐ， wáng tài zǐ zhōng yú miǎn zāo shā hài。
zhào gōng、 zhōu gōng 'èr fǔxiàng gòng lǐ cháo zhèng， hào chēng“ gòng hé”（ qián 841）。 gòng hé shí sì nián（ qián 828）， lì wáng sǐ zài zhì dì。 tài zǐ jìng yǐ zài zhào gōng jiāzhǎng dà chéng rén， èr fǔ xiāng jiù yī kuài 'ér fú lì tā wéi wáng， zhè jiù shì xuān wáng。 xuān wáng dēng wèi zhī hòu， yóu 'èr xiāng fǔ zuǒ， xiū míng zhèng shì， shī fǎ wén wáng、 wǔ wáng、 chéng wáng、 kāng wáng de yí fēng， zhū hóu yòu dū zūn fèng zhōu wáng shì liǎo。 shí 'èr nián（ qián 816）， lǔ wǔ gōng qián lái cháo bài tiān zǐ。
zhōng guó zuì zǎo de gǎi gé jiā
zhōng guó lì shǐ shàng yòu wén xiàn jìzǎi de gǎi gé jiā shì zhōu lì wáng， bù guò tā shì bèi jì rù lì shǐ“ fǎn miàn rén wù” de dàng 'àn lǐ de。
gōng yuán qián 841 nián， xī zhōu wáng cháo de lì wáng bèi lā xià liǎo bǎo zuò， wén xiàn zài yòu“ guó rén” cān jiā。 duō nián lái， yòu de lùn zhě fù zhī yǐ“ guó rù qǐ yì” zhī míng， hòu lái shèn zhì yòu chēng“ nóng nú dà qǐ yì” de， bìng wèi qí jiàn lì liǎo“ nóng mín gé mìng zhèng quán”。
qí shí， zhè dū shì yīcháng lì shǐ de wù huì， zhōu lì wáng shì zhōng guó lì shǐ shàng dì yī wèi dà dǎn gǎi gé de jūn wáng zhèng zhì jiā。
yī、 yòu guān yuán shǐ wén xiàn jí yí diǎn
《 guó yǔ》、《 zhú shū jì nián》、《 shǐ jì》 zhōng de yòu guān jìzǎi zhāi lù yú xià：
1 ．《 guó yǔ · zhōu yǔ》：“ lì wáng nüè， guó rén bàng wáng。 shào gōng gào yuē：‘ mín bù kān mìng yǐ’ …… wáng bù tīng， yú shì guó mò gǎn chū yán， sān nián， nǎi liú wáng yú zhì。”
“ lì wáng shuō róng yí gōng，…… róng gōng wéi qīng shì， zhū hóu bù xiǎng， wáng liú yú zhì。”
《 guó yǔ》 wèi zài“ gòng hé” yī shì。
2．《 zhú shū jì nián》：“ bā nián chū jiān bàng， ruì bó liáng fū jiè bǎi guān yú cháo…… shí 'èr nián wáng wáng bēn zhì。 guó rù wéi wáng gōng， zhí zhào mù gōng zhī zǐ shā zhī。 shí sān nián， wáng zài zhì， gòng bó hé shè xíng tiān zǐ shì。”
3．《 shǐ jì · zhōu běn jì》：“ yú shì guó mò gǎn chū yán， sān nián， nǎi xiāng yǔ pàn， xí lì wáng。 lì wáng chū bēn yú zhì。 lì wáng tài zǐ jìng nì zhào gōng zhī jiā， guó rén wén zhī， nǎi wéi zhī。 zhào gōng…… nǎi yǐ qí zǐ dài wáng tài zǐ， tài zǐ jìng dé tuō。”
“ zhào gōng、 zhōu gōng 'èr xiāng xíng zhèng， hào yuē‘ gòng hé’。 gòng hé shí sì nián， lì wáng sǐ yú zhì。”
zhí dé zhǐ chū de shì，《 zhú shū jì nián》 bù tóng yú《 guó yǔ》、《 shǐ jì》 de dì fāng shì， duì cǐ shì jiàn de jìzǎi duō chū chǎng liǎo yī gè rén wù“ gòng bó hé”， qiě chàng liǎo“ gòng hé” de zhùjué。
zǎi xì tuī qiāo shàng shù jǐ tiáo shǐ liào， bù jìn fā xiàn， qí zhōng yòu zhe yī lián chuàn de wèn hào， 1. lì wáng bào zhèng de nèi róng jiū jìng shì shénme ? yuán shǐ wén jiàn de jìzǎi chú yī“ bào” zì wài， wèishénme zhǎo bù chū yǔ jié、 zhòu、 yōu děng wáng guó zhī jūn tóng yàng huāng yín cán bào de jù tǐ shǐ shí ?
èr、 lì wáng suǒ miàn lín de jú miàn
shàng jǐ tiáo yǐn wén zhǐ jiǎn lüè dì shuō， lì wáng xíng“ bào zhèng” zuì zhù yào shì yīn wéi“ hǎo lì， jìn róng yí gōng” (《 shǐ jì · zhōu běn jì》 )。 nà me， kǎo chá lì wáng wèishénme“ hǎo lì”， wèishénme“ bào nüè” zé shì fēi cháng bì yào de。
xī zhōu cóng zhāo wáng qǐ jiù yǐ“ wáng dào wēi quē” (《 shǐ jì · zhōu běn jì》 ) liǎo， dào zhōu yí wáng shí， chū xiàn liǎo“ wáng shì wēi， zhū hóu huò bù cháo， xiāng fá” (《 shǐ jì · chǔ shì jiā》 ) de jú miàn， zhōu wáng cháo de gòng zhù dì wèi shòu dào tiǎo zhàn， zhèng zhì jīng jì xià jiàng de fú dù shí fēn jīng rén。 zhì yí wáng zhī zǐ lì wáng hú jí wèi shí， zhōu wáng cháo de tǒng zhì dà shà gēn jī yǐ jīng dòng yáo liǎo。
zhōu lì wáng miàn lín de shì yī gè zài zhèng zhì shàng jiāng yào shī qù gòng zhù dì wèi， jīng jì zǒu xiàng bēng kuì de jú miàn： chǔ jìng gōng rán chēng wáng， zhū hóu sì wú jì dá dì hù xiāng gōng fá， nǎ lǐ hái bǎ zhōu wáng tiān zǐ fàng zài yǎn lǐ？ bù jǐng qì de wáng shì jīng jì， yào chéng dān rì jiàn pín fán de zhōu biān zhàn zhēng de fèi yòng， yǎn jiàn shì rù bù fū chū。 lì wáng miàn qián zhǐ yòu liǎng tiáo lù： yào me jì xù làn xià qù yǐ zhì yú miè wáng； yào me gé lòu chú bì， huī fù zhèng zhì、 jīng jì shàng de gòng zhù dì wèi。 kàn lái lì wáng shì cǎi qǔ liǎo hòu yī zhǒng zuò fǎ。
sān、 zhōu lì wáng suǒ cǎi qǔ de cuò shī
zhōu lì wáng yào gē chú de shì yī zhǒng shénme bì zhèng ní？
lì wáng jí wèi bù jiǔ， jiù qǐ yòng shàn yú lǐ cái、 shí chēng“ hǎo lì 'ér bù zhī dà nán” de róng yí gōng zuò“ qīng shì”， rèn mìng guó gōng cháng fù dān rèn qīng shì zhī zhí， ràng tā men fù qǐ zhèn xīng jīng jì hé fáng yù wài dí de liǎng dà zhòng rèn。
《 guó yǔ · zhōu yǔ xià》 zài：“ líng wáng 'èr shí 'èr nián， tài zǐ jìn jiàn yuē：‘ zì wǒ xiān wáng lì、 xuān、 yōu、 píng 'ér tān tiān huò， zhì yú jīn wèi mǐ。’‘ zì hòu jì yǐ lái níng luàn， jí wén、 wǔ、 chéng、 kāng 'ér jǐn kè 'ān mín。 zì hòu jì zhī shǐ jī jìng mín， shí wǔ wáng 'ér wén shǐ píng zhī， shí bā wáng 'ér kāng kè 'ān zhī， qí nán yě rú shì。 lì shǐ gé diǎn， shí sì wáng yǐ”。 xì dú zhè duàn wén zì， ( wǒ men qiě bù lùn tài zǐ jìn de píng lùn shì fǒu gōng yǔn )， bù jìn lìng rén chǎn shēng liǎo jǐ diǎn yí wèn： wèishénme jiāng“ lì、 xuān、 yōu、 píng” bìng liè ?“ tān tiān huò” de hán yì shì shénme ? lián“ zhōng xīng” zhī zhù xuān wáng yī qǐ fǒu dìng， shì fǒu kě yǐ yóu cǐ tuī duàn yǐ shàng jǐ wáng zài zhèng cè shàng rén tǐ cún zài zhe lián xù xìng ?
wèile nòng qīng zhè xiē wèn tí， yìng xiān gǎo qīng chǔ“ lì shǐ gé diǎn” de zhēn dì suǒ zài。
cóng《 shī jīng》 jí jīn wén děng wén xiàn zī liào kě yǐ kàn chū： lì wáng zài zhèng zhì、 jīng jì、 jūn shì、 fǎ lǜ děng fāng miàn jūn jìn xíng liǎo bù tóng chéng dù dì gǎi gé。 nà me， tā de“ lì shǐ gé diǎn” shí jì nèi róng jí qí xiào guǒ rú hé ní？
zài zhèng zhì shàng， lì wáng gǎi biàn liǎo zhōu、 zhào 'èr gōng“ shì wéi qīng shì” de guàn lì， qǐ yòng liǎo zài jīng jì、 jūn shì shàng yòu zhuān cháng de róng yí gōng hé guó gōng cháng fù。 zhè yī zuò fǎ zì rán zāo dào liǎo guì zú men de qiáng liè fǎn duì。 bèi rèn wéi shì zhào mù gōng 'āi shāng zhōu shì dà huài de shī《 dàng》， jiù kàng yì lì wáng yòng“ tān bào” zhī rén 'ér bù yòng“ jiù zhāng jiù chén”。“ ěr dé bù míng， yǐ wú péi wú qīng”。 yì sī shì： nǐ ( zhǐ zhōu lì wáng ) de pǐn dé bù míng， yīn cǐ bù zhī dào shuí zuò fǔ zuǒ， bù zhī shuí zuò gōng qīng。 rán hòu huà fēng yī zhuǎn， yòng xùn jiè de kǒu wěn jiǎng qǐ liǎo lì shǐ：“ fěi shàng dì bù shí， yīn bù yòng jiù。 suī wú lǎo chéng rén， shàng yòu diǎn xíng”。 dà yì shì： yīn de miè wáng bù néng yuàn shàng dì， shì yīn wáng bù yòng jiù chén de yuán gù。 ér“ nǐ” xiàn zài de zuò fǎ kě shì yòu yīn zhè gè“ diǎn xíng” de。 zhè lèi yì jiàn hái jiàn yú《 shī · dà yǎ · bǎn》 zhōng：“ dà bāng wéi píng， dà zōng wéi hàn”， yì sī shì wáng zú jí shì zú de zǐ dì cái shì guó jiā de dòng liáng。 shī zhōng yī zài qiáng diào“ dà bāng”、“ dà zōng”， yì zài bù yào dǎ pò jiù de zhèng zhì zhì xù。《 shī xù》 shuō：“《 bǎn》， fán bó cì lì wáng yě”， zhèng jiān yuē，“ fán bó， zhōu tóng xìng， zhōu gōng zhī yìn yě， rù wéi qīng shì”。 wèi yuán hái rèn wéi zhè gè fán bó jiù shì gòng bó hé。 wú lùn qí shì fǒu wéi gòng bó hé， dàn qí rén wéi“ zhōu tóng xìng” de dà zú shì què dìng wú yí de， ér qiě céng yī dù rù wéi wáng cháo de qīng shì gāo guān， xiǎn jiàn qí běn rén zài“ dà bāng”、“ dà zōng” zhī liè。 bù guò， qí xiě shī shí dà gài shì yǐ jīng bèi lì wáng chè huàn liǎo， qí yuàn fèn zhī qíng， pái qiǎn rù shī。《 shī · dà yǎ · sāng róu》：“ gào 'ěr‘ yōu xù’， huì 'ěr‘ xù jué’”。 zhè shì lìng yī xūn guì dà chén ruì liáng fū gào jiè lì wáng， ràng tā xiǎo xīn jǐn shèn， ràng tā yōu dài gōng chén sù jiù， gěi tā men yǐ jué wèi。
zài jīng jì shàng， lì wáng lì tú zhèn xīng cán pò de wáng shì jīng jì， tā zhuā zhù liǎo“ zhuān lì” hé nóng yè zhè liǎng gè zhù yào huán jié。
《 guó yǔ · zhōu yǔ》：“ fū róng gōng hǎo zhuān lì 'ér bù zhī dà nán。…… jīn wáng xué zhuān lì， qí kě hū ? pǐ fū zhuān lì， yóu wèi zhī dào， wáng 'ér xíng zhī， qí guī xiān yǐ”。 zhè shì ruì liáng fū duì zhōu lì wáng suǒ zuò de jiàn yán。 lì lái rèn wéi shì ruì liáng fū“ fǎn duì fēng jiàn jūn zhù yǔ guì zú lǒng duàn shān lín chuān zé de shēng chǎn”。 shí zé xī zhōu shí dài de shān lín chuān zé zǎo sì wéi gè jí guì zú suǒ yòu， lì wáng de“ zhuān lì” jué bù shì“ lǒng duàn” de yì sī， gèng tán bù shàng“ yǔ mín zhēng lì”， dǎo shì tā cóng guì zú zhàn yòu de shān lín chuān zé zhōng guī dìng liǎo ruò gān xiàng xiàng wáng shì jiāo nà de“ zhuān xiàng” wù zhì cái fù， yī yī duì cǐ shí rén yǐ yòu lùn shù， běn wén bù nǐ shēn lùn。 ruì liáng fū míng què zhǐ chū“ jīn wáng xué zhuān lì”，“ xué” jiù shì jiǎng lì wáng yào zài guì zú de shān lín chuān zé zhōng guī dìng zhuān xiàng de gòng fù shuì shōu zhī lèi de nèi róng。 hú jì chuāng xiān shēng shuō ruì liáng fū“ dài biǎo liǎo zì yóu xiǎo gōng shāng yè zhě lì yì”， zhè shì zhèng què de píng jià。《 yì zhōu shū · ruì liáng fū piān》 yòu xiāng shìde jìzǎi。 ( ruì liáng fū ) jiè zhí zhèng tóng liáo shuō：“ dào ( dǎo ) wáng bù ruò ( shùn )， zhuān lì zuò wēi。 zuǒ luàn jìn huò， mín jiāng fú kān !” yòu shuō：“ jīn zhí zhèng xiǎo zǐ wéi yǐ tān yú shì wáng， bù qín dé yǐ bèi nán， xià mín xū yuàn。 cái lì dān jié， shǒu zú mí cuò， fú kān zài shàng， bù qí luàn 'ér ?”“ jīn 'ěr zhí zhèng xiǎo zǐ bù tú dà □， tōu shēng gǒu 'ān , jué yǐ huì chéng , xián zhī qián kǒu , xiǎo rén gǔ shé。 táo hài yào lì， bìng dé jué shù， wéi yuē 'āi zāi !” ruì liáng fū chēng tóng liáo wéi“ zhí zhèng xiǎo zǐ”， shuō míng zhí zhèng zhě wéi zhōng nián yǐ xià de rén， zài lì wáng shí dài de“ zhí zhèng xiǎo yú” hěn kě néng jiù shì róng yí gōng。 cóng yǔ qì shàng kàn xiǎn rán shì yǐ xūn jiù sù chén de kǒu wěn xùn jiè hòu jìn de， zhǐ zé de nèi róng wéi“ zhuān lì zuò wēi”、“ yǐ tān yú shì wáng”。 zhè zhù yào shì zhēn duì róng yí gōng bāng zhù lì wáng zài jīng jì shàng cǎi qǔ liǎo dǎ jī guì zú jīng jì yǐ jiā qiáng wáng shì jīng jì de gǎi gé cuò shī。 ér qí zhōng de“ jué yǐ huì chéng” zé shuō míng jué wèi de shòu yú kāi shǐ yòu liǎo gōng lì zhù yì de qīng xiàng yī yī yòng jīn qián chū mài jué wèi yǐ jiě jué wáng shì jīng jì de kùn nán liǎo。
zhòng shì nóng yè shì lì wáng gǎi gé de yòu yī xiàng zhòng dà cuò shī。《 shī · dà yǎ · sāng róu》：“ hǎo shì jià sè， lì mín dài shí， jià sè wéi bǎo， dài shí wéi hǎo”， dà yì shì： nǐ lì wáng zhǐ zhī dào zhuā nóng yè， yǐ“ jià sè” wèiguó bǎo。 zhèng shì lì wáng fā zhǎn nóng yè de yòu lì zuǒ zhèng。
zài jūn shì shàng， lì wáng lì tú gǎi biàn zhōu biān shǎo shù zú lǚ cì rù qīn de zhuàng kuàng， jiě jué jī ruò zhī bì。 tā pài guó gōng cháng fù zài nán fāng zuò zhàn：“ sān nián， huái yí qīn luò， wáng mìng guó gōng cháng fù fá zhī bù kè” (《 gǔ běn zhú shū jì nián》 )。 zhè shì lì wáng jí wèi sān nián shí de qíng kuàng： huái yí yǐ jìn bī dào luò yì， yǐ wéi zhōu wáng cháo de dà huàn， dàn yóu yú guó lì bù qiáng， gù guó gōng cháng fù bù néng qǔ shèng。 jīng guò jǐ nián de zhèn zuò zhī hòu， dà gài shì qǔ dé liǎo yī xiē jūn shì shèng lì de， rán 'ér shǐ shū wú zài， cǐ bù hǎo duàn yán。 bù guò cóng《 shǐ jì · chǔ shì jiā》 zhōng kě yǐ tòu lù yī xiē xiāo xī：“ dāng zhōu yí wáng zhī shí， wáng shì wēi，…… xióng qú shèn hěn jiāng hàn jiān mín hé，…… nǎi lì qí zhǎngzǐ kāng wéi jù xuān wáng， zhōng zǐ hóng wéi 'è wáng，…… jí zhōu lì wáng zhī shí， bào nüè， xióng qú wèi qí fá chǔ， yì qù qí wáng”。 zhè jiù gào sù wǒ men， zài jiāng hàn jiān qiáng dà de xióng qú， zài yí wáng shí jí yǐ chēng wáng。 dàn dào zhōu lì wáng gǎi gé hòu， zhōu wáng cháo qiáng dà zhèn shè sì fāng。 jué fēi jí wèi chū qī lián yī gè huái yí dōubù néng zhì fú de zhuàng kuàng liǎo。 bù rán， jǐn yīn wéi tā de“ bào nüè”， miàn duì shí jì shàng jī pín jī ruò de zhōu wáng shì， xióng qú zěn me néng“ wèi qí fá chǔ” ér zì dòng qǔ xiāo wáng hào ? xióng qú bì bù pà zhǐ lǎo hǔ de。 ér qiě“ yì qù qí wáng” de“ yì” zì， shuō míng chǔ qù wáng hào qián yī dìng yòu hǎo xiē zhū hóu zài qiáng dà de zhōng yāng jūn shì shì lì xià bèi jī bài， tuì 'ér chén fú， xióng qú jiàn liǎo zì rán wèi jù。
zài fǎ lǜ shàng， lì wáng cǎi qǔ jiā qiáng fǎ zhì de cuò shī。 zhè zài xiān qín yǐ lái de rú jiā guān niàn zhōng jiù shì xíng“ bào zhèng” liǎo。 zhōu lì wáng zài zōng fǎ guān niàn jí qiáng de shí hòu， wèile bǎo zhèng jīng jì、 zhèng zhì shàng de gǎi gé， jìng bù xī shǐ yòng liǎo gāo yā shǒu duàn：“ wáng nù， dé wèi wū， shǐ jiān bàng zhě， yǐ gào zé shā zhī” (《 shǐ jì · zhōu běn jì》 )。 yìng zhù yì de shì：“ yǐ gào zé shā zhī” de biāo zhǔn shì shénme ? shì wú gù làn shā má ? xiǎn rán bù shì de。 zǎo zài mù wáng shí yǐ zhì dìng“ wǔ xíng zhī shǔ” jù shuō yòu sān qiān zhǒng zhī duō， lì wáng xíng fǎ， bù bì cǎo chuàng： xíng fá sān qiān， liàng yī“ fěi bàng” zhī zuì bì yòu suǒ běn。 lì wáng yòng fǎ zhì lái wéi hù“ gé diǎn” de jìn xíng， bù huì jǐn yòng wèi wū yī gè rén， hěn kě néng shì yǐ wèi wū wéi shǒu de yī gè zhí xíng fǎ lǜ de tè bié jī gòu。 yīn wéi míng xiǎn bù guò de shì： wèi wū yī rù néng jiān shì duō shǎo“ bàng zhě” ? kě yǐ tuī duàn： wèi wū shǒu xià de rén sàn zài jīng chéng zhōng jiān shì zài gōng zhòng chǎng hé fā biǎo yì lùn de“ guó rén”， ér wèi wū běn rén jí qí qīn xìn zé kě néng liú zài gōng tíng zhōu wéi jiān shì guān lì zhōng gǎn duì xīn zhèng tí chū bù tóng yì jiàn de rén。 yóu cǐ kě jiàn， lì wáng wèile què bǎo“ gé diǎn” de jìn xíng， cǎi yòng jiǎn dān、 yòu zhì cū bào shǒu duàn de， bèi fǎn duì pài ( bù fáng shuō shì bǎo shǒu pài ) yòng lái zhǐ zé qí xíng“ bào zhèng”， shàng xià tuò mà jǐ qiān nián liǎo。 rán 'ér， lì wáng de“ bào” bù guò shì rén men chōu xiàng chū lái de“ yǐ gào zé shā zhī” ér yǐ。
sì、 zhōu lì wáng de gōng guò shì fēi
wèile wéi hù zhèng quán， rèn hé yī gè tǒng zhì zhě dū huì shā rén， zhǐ shì chéng dù bù tóng bà liǎo， wèishénme lì wáng zé dú xiǎng cǐ míng ? yǔ lì shǐ shàng de lìng jǐ wèi zhù míng hūn jūn bǐ jiào yī xià， jiù huì fā xiàn wèn tí：
rén men duì jié、 zhòu de jié lùn shì yòu jù tǐ nèi róng de： jié“ bù wù dé 'ér wǔ shāng bǎi xìng， bǎi xìng fú kān” (《 shǐ jì · xià běn jì》 )； zhòu“ hǎo jiǔ yín lè， bì yú fù rén”“ yǐ jiǔ wéi chí， xiàn ròu wéi lín” (《 shǐ jì · yīn běn jì》 )。 zhuī qiú gè rén méi làn de shēng huó， shì yī qiē hūn bào dì wáng de gòng tóng diǎn， rán 'ér duì yú lì wáng，《 guó yǔ》 zhǐ zài qí“ nüè”， méi yòu yī zhǒng jìzǎi shè jí dào qí gè rén shēng huó de shē chǐ fǔ huà、 làn yòng mín lì de qíng kuàng。 dào qīng dài， wèi yuán de shuō fǎ gèng jí zhōng dì gài kuò liǎo yōu lì 'èr wáng de qíng kuàng，《 shī gǔ wēi》 shuō：“ yōu lì zhī 'è， wú dà yú qīn xiǎo rén， ér yōu zé yàn qī、 yǎn sì， jiē qīng huò róu 'è zhī rén； lì zé jiāng yù、 póu kè、 jiē zhǎo yá gāng 'è zhī rén”。 gǔ rén chēng xī zhōu hūn wáng， xiàng yǐ yōu lì bìng chēng， ér yǐ yōu jū qián， yú biǎn sǔn zhī zhōng， shàng shāo yòu qū bié， yīn wéi yōu wáng de zuì 'è bǐ lì wáng jù tǐ dé duō。 wèi yuán shuō de“ jiāng yù”， zhǐ de shì lì wáng de qīng shì、 zhù guǎn jūn shì zhēng fá de guó gōng cháng fù； suǒ shuō de“ póu kè”， zhǐ de shì lì wáng lìng yī qīng shì、 zhù guǎn cái zhèng de róng yí gōng。 chēng 'èr rén wéi“ zhǎo yá gāng 'è zhī rén”， dǎo shuō míng liǎo lì wáng de zhè liǎng gè xīn fù zài tuī xíng gǎi gé shí de jiān jué tài dù。
yóu shàng suǒ zhī， zhōu lì wáng shì yī gè miàn duì“ jī zhòng nán fǎn jú miàn” de gǎi gé jiā， tā zài zhèng zhì、 jīng jì、 jūn shì、 fǎ lǜ děng fāng miàn dū jìn xíng liǎo gǎi gé。 dàn tā de duì lì miàn shì qiáng dà de jiù guì zú， jiā zhī tā méi yòu jīng yàn（ yīn wéi shì dì yī rén， yīn cǐ tā bù kě néng xiàng qián cháo jiè jiàn shénme）， gǎi gé de qiān shè dào liǎo guò duō rén de lì yì， yǐ zhì yú guì zú bù mǎn， lián“ guó rén” yě fǎn duì。 tā jìn xíng liǎo yīcháng shī bài de gǎi gé， dàn tā de jīng yàn jiào xùn duì hòu dài de gǎi gé zhě shì dà yòu yì chù de。
píng jià
yòu rén shuō zhōu wén wáng、 zhōu wǔ wáng kāi qǐ de qiáng shèng de zhōu wáng cháo bài zài liǎo zhōu lì wáng shǒu lǐ。 zhōu lì wáng yǔ tā zǔ shàng de rén 'ài bù tóng shì， gè cán bào wú dé de jūn zhù， chéng tiān xiǎng zhe fǎ zǐ yā zhà bǎi xìng， guó zhōng duì tā yuàn shēng zài dào。 huàn gè jiǎo dù kàn zhōu lì wáng tǒng zhì shí qī， xī zhōu wáng cháo miàn lín zhe yán zhòng de zhèng zhì jīng jì hé jūn shì wēi jī， tè bié shì nán huái yí hé hè yǔn jiāo xiāng rù qīn , wēi bī jīng shī， zhōu lì wáng wèile wǎn jiù xī zhōu wáng cháo de tǒng zhì， duì wài cǎi qǔ liǎo yī xì liè de jūn shì xíng dòng qǔ， dé liǎo shèng lì， jiàn lì liǎo jūn gōng duì， nèi cǎi qǔ liǎo " zhuān lì " hé " mǐ bàng " de jīng jì hé zhèng zhì gāo yā zhèng cè， dǎo zhì guó rén bào dòng， luò dé bào jūn mà míng， chuán shì wén xiàn fēn bié jìzǎi liǎo zhōu lì wáng zhè yī dé yī shī liǎng gè fāng miàn。
zhōu lì wáng bēi jù de jǐng shì
zhōng guó lì shǐ shàng de gòng hé yuán nián： jí gōng yuán qián bā sì yī nián， shì shǐ xué jiā gōng rèn de zhōng guó lì shǐ què qiē jì nián zhī kāi shǐ。 ér zhè gè què qiē de jì nián zé shì yǐ zhōu lì wáng bèi guó rén niǎn chū guó jìng de zhēn shí gù shì zuò wéi biāo zhì 'ér jì rù lì shǐ de。 guó rén wèishénme yào jiāng lì wáng niǎn chū guó jìng？ yīn tā shī xíng bào zhèng， cán kù dì yú ròu bǎi xìng， shǐ bǎi xìng bù kān rěn shòu， yú shì biàn bèi pò jiē gān 'ér qǐ， shǐ tā biàn chéng liǎo liú wáng guó jūn。 wéi bì miǎn quán lì zhēn kōng， zhōu gōng yǔ zhào gōng bù dé bù gòng tóng zhù chí cháo zhèng yǐ fú chí tài zǐ jí wèi， rán zé cháo tíng shuāi bài ruò jiāng hé rì xià， xī zhōu zhōng yú hěn kuài miè wáng liǎo！
xué xí xī zhōu miè wáng zhè duàn lì shǐ、 tè bié shì cóng lì wáng de lì shǐ bēi jù zhōng， jǐng shì yòu 'èr：
qí yī： dé rén xīn zhě dé tiān xià， shī rén xīn zhě shī tiān xià。 lì wáng nǎi xī zhōu zuì dà de bào jūn。 tā zhuān shī bào zhèng， tān hěn hǎo lì yòu héng zhēng bào liǎn， shǐ dé bǎi xìng shēng huó zài shuǐ shēn huǒ rè zhī zhōng， ér bù kān rěn shòu de bǎi xìng duì tā jī fěng bàng yì huò fā diǎn láo sāo zhī lèi， cǐ nǎi zì rán zhī lǐ yòu shǔ zì rán zhī qíng yě。 rán zé lì wáng què nǎo xiū chéng nù， hèn bù dé yī kǒu jiāng jī bàng zhě huò láo sāo zhě tūn diào。 wèicǐ， tā tè shè jiān shì jī guān， shōu luó dà pī wèi wū chōng dāng tā de“ tè wù” yǐ biàn suí shí xiàng tā mì bào pēng jī tā guò cuò de rén， zhì shǐ xǔ duō guó rén nǎo ké bān jiā yǐ。 rú cǐ tiān cháng rì jiǔ， jī qǐ guó rén gèng jiā bù mǎn， yì rán fā dòng wǔ zhuāng bào dòng 'ér zhí chōng wáng gōng， pò shǐ lì wáng cāng huáng wài táo 'ér hún duàn yì guó tā xiāng。 bù jiǔ hòu， xī zhōu biàn rì luò xī shān 'ér shuāi bài miè wáng liǎo。 lì wáng bēi jù jǐng shì wǒ men： rèn hé qiáng dà de quán shì zhě， rú guǒ shì rén mín jí kǔ 'ér bù gù， héng zhēng bào liǎn 'ér cán kù bō xuē， miàn duì rén mín jī bàng yǔ láo sāo 'ér yǐ bào zhèng yā fú， shì zhù dìng yào zǒu shàng zhèng bài shēn wáng zhī jué lù de。 yǐ shǐ wéi jiàn， kě yǐ zhī xīng wáng。 jīn tiān， zuò wéi gè jí zhí zhèng de dǎng yuán lǐng dǎo gànbù， bì xū shí kè láo jì dǎng de zōng zhǐ， zhēn zhèng zuò dào quán wéi mín suǒ yòng、 lì wèimín suǒ móu、 qíng wèimín suǒ xì， bǎ rén mín de jí kǔ yǔ lěng nuǎn guà xīn shàng， duō wèirénmín pái yōu jiě nán bàn shí shì zuò hǎo shì， cái néng huò dé rén mín de yōng hù yǔ 'ài dài， shǐ rén mín de zhèng quán yǒngbùbiànshǎi。 fǒu zé， jiù kě néng chóngyǎn lì wáng de bēi jù， páo bù chū zhèng xī rén wáng de lì shǐ zhōu qī shuài。
qí 'èr， dǔsè yán lù nǎi bài zhèng wáng guó zhī liè cè， guǎng kāi yán lù nǎi xīng guó tú qiáng zhī liáng cè。 céng jì fǒu？ miàn duì lì wáng shī xíng bào zhèng， shǐ qí“ mín bù kān mìng” shí， zhào gōng quàn gào yuē， xiàn zài“ guó rén mò gǎn yán， dào lù yǐ mù”， zhè shì hěn kě pà de yō！ ér lì wáng bù dàn bù tīng， fǎn 'ér dà xǐ yuē：“ wú néng mǐ bàng yǐ， nǎi bù gǎn yán。” qí yì shì： lǎo bǎi xìng pà wǒ tiān zǐ 'ér bù gǎn zài fā láo sāo liǎo， zhǐ néng xié zhe yǎn jīng kàn wǒ， duō hǎo wā！ zhè shì yīn wéi wǒ xiāo miè liǎo pī píng jī fěng wǒ de rén。 zhào gōng jiàn lì wáng rú cǐ xǐ hūn rán 'ér bù chá hū mín qíng， yú shì yòu yǐ bǐ yù quàn jiàn zhī：“ fáng mín zhī kǒu， shèn yú fáng chuān。 chuān yōng 'ér kuì， shāng rén bì duō； mín yì rú zhī。 shì gù wéi chuān zhě jué zhī shǐ dǎo， wèimín zhě xuān zhī shǐ yán…… mín zhī yòu kǒu yě， yóu tǔ zhī yòu shān chuān yě， cái yòng yú shì hū chū…… yī shí yú shì hū shēng。 kǒu zhī xuān yán yě， shàn bài yú shì hū xīng…… fū mín lǜ zhī yú xīn 'ér xuān zhī yú kǒu， chéng 'ér xíng zhī， hú kě yōng yě？” zhè duàn yù quàn de jīn yì shì： dǔsè rén mín de kǒu 'ér bù ràng tā men shuō huà， bǐ dǔsè jiāng hé de hài chù gèng dà。 jiù xiàng jiāng hé yī dàn bèi dǔsè， hóng shuǐ yī lái jiù huì chōng kuǎ dī bà zào chéng gèng duō rén shāng wáng yī yàng； suǒ yǐ shuō shàn yú zhì lǐ jiāng hé de rén， shēn zhī pái chú dǔsè 'ér shǐ shuǐ liú chàng tōng zhī lǐ， ér lǐng dǎo rén mín yě yào xiàng zhì lǐ jiāng hé yī yàng kào shū dǎo sī xiǎng cái xíng。 zhè shì yīn wéi， rén cháng liǎo zuǐ jiù yào shuō huà， yóu rú dà dì shàng yòu shān chuān yī yàng， zī yǎng rén mín de cái chǎn jiù chū zài nà shàng， rén mín de yī shí zī yuán cái néng yóu cǐ chǎn shēng。 ér guó jiā zhèng shì de hǎo huài dé shī dōushì cóng rén mín kǒu tóu yì lùn zhōng fǎn yìng chū lái de。 rén mín xīn lǐ xiǎng shénme jiù huì cóng kǒu zhōng shuō chū lái， yī dàn kǎo lǜ chéng shú jiù huì zì rán fā yú yán yǔ zhī jiān， dà wáng wèishénme yào jiā yǐ dǔsè ní？
rán zé bù guǎn zhào gōng zěn me quàn gào， lì wáng dōubù lǐ cǎi， jì xù“ fáng mín zhī kǒu” ér dǔsè yán lù， bìng bù duàn dì zhū shā jī bàng zhě yǔ láo sāo zhě， zhè jiù bì rán dǎo zhì guó rén bǎ tā niǎn chū guó jìng 'ér zhèng bài jūn wáng de lì shǐ bēi jù chū xiàn。
zhào gōng yòng shuǐ lái bǐ yù quàn gào lì wáng yǐ jí lì wáng bù tīng quàn gào， fēng kuáng dì yòng dǔsè yán lù lái shī xíng bào zhèng de lì shǐ gù shì， liú gěi hòu shì yòu tóu nǎo de tǒng zhì zhě yī miàn lì shǐ de jìng jiàn： qí wēi wáng hé yǐ kāi chuàng yī dài dì yè 'ér chéng wéi zhàn guó“ qī xióng” zhī shǒu hū？ yīn tā cóng zǎixiàng zōu jì de fěng yù jìn jiàn zhōng huò dé liǎo guǎng kāi yán lù yǐ zhì guó tú qiáng de shēn kè zhé lǐ yě； táng tài zōng lǐ shì mín hé yǐ kāi chuàng fēng jiàn shèng shì zhī zhēn guān zhī zhì hū？ yīn tā cóng jìn jiàn dà fū wèi zhēng“ shuǐ kě zài zhōu， yì néng fù zhōu” de quàn jūn míng yán zhōng wù chū liǎo zhí zhèng guī lǜ， cóng 'ér hǎi nà bǎi jiā zhī jiàn， guǎng jí tiān xià liáng cái yǐ！
| << qiányījūnzhù: zhōu yí wáng | xī zhōuzhōu lì wáng (qián877nián～qián828nián) | hòuyījūnzhù >>: gòng bó hé |