běi qí  (496nián～547nián)

wǎngbǐhào：	shén wǔ dì
kāiduān zhōngjié zàiwèi 

　　gāo huān (496-547 nián ) ． zǔ jí bó hǎi tiáo ( jīn hé běi jǐng xiàn nán )。 míng hè liù hún。 shì jū huái shuò zhèn（ jīn nèimēng gǔ zì zhì qū bāo tóu dōng běi； yě zuò suí yuǎn gù yáng）， chéng wéi xiān bēi huà de hàn rén。 céng zhǎng dōng wèi bīng quán， chēng dà chéngxiàng， tā yǐ jìn yáng wéi jī dì， dōng zhēng xī tǎo。《 běi qí shū》： “ bìng zhōu píng。 shén wǔ yǐ jìn yáng sìsāi， nǎi jiàn dà chéngxiàng fǔ 'ér dìng jū yān ”，“ shén wǔ zì fā jìn yáng， zhì cǐ fán sì shí qǐ”，“ shén wǔ liú luò yáng bù fēn， shì bì hái jìn yáng”，“ shí yuè rén chén， shén wǔ xī tǎo， zì pú jīn jì， zhòng 'èr shí wàn。 bēng yú jìn yáng”。 qí zǐ gāo yáng jiàn lì běi qí， zhuī qí wéi shén wǔ dì。 qí zǔ gāo mì céng wéi běi wèi shì yù shǐ， hòu yīn fàn fǎ jǔ jiā xǐ yú huái shuò， cǐ hòu sān dài suì shì jū yú cǐ。 huái shuò shì xiān bēi rén jū zhù hé huó dòng de dì fāng， gāo huān jiù shēngzhǎng zài zhè lǐ， shǐ chēng tā“ lěi shì běi biān， gù xí qí sú， zūn tóng xiān bēi”。 ér gāo huān bù jǐn yòu yī gè“ hè liù hún” de xiān bēi míng zì， hái qǔ liǎo yī gè xiān bēi guì zú chū shēn de lóu zhāo jūn zhī hòu wéi qī。
　　 liù zhèn qǐ yì bào fā hòu， tā xiān hòu tóu kào dù luò zhōu hé gé róng； hòu tuō lí yì jūn tóu 'ěr zhū róng， shòu dào chǒng xìn， rèn jìn zhōu cì shǐ。 gé róng shī bài hòu， tā shōu biān gé róng yú zhòng， yǐ shān dōng de jì、 dìng、 xiāng zhū zhōu（ jīn hé běi jí hé nán běi bù） wéi zì jǐ de jù diǎn。 tóng nián， ěr zhū róng bèi běi wèi xiào zhuāng dì shā sǐ hòu， ěr zhū shì zú rén kòng zhì cháo tíng。 pǔ tài yuán nián (531)， gāo huān qǐ bīng shēng tǎo 'ěr zhū shì， zài xìn dū（ jīn hé běi jì xiàn） yōng lì yuán lǎng wéi wèi dì（ hòu fèi dì）。 yǒng xī yuán nián（ 532） duó qǔ yè chéng， dà bài nèi bù bù hé de 'ěr zhū shì lián jūn， jìn rù luò yáng， fèi 'ěr zhū shì hé tā zì jǐ suǒ lì de liǎng gè huáng dì， lìng lì xiào wǔ dì yuán xiū。 gāo huān rèn dà chéngxiàng、 tài shī、 shì xí dìng zhōu cì shǐ， suí jí píng dìng bìng zhōu， zài jìn yáng jiàn lì dà chéngxiàng fǔ。 dōng wèi de jiàn lì， tā qǐ dào liǎo jué dìng xìng de zuò yòng。
　　 gāo huān wéi rén shēn chén， fù yú jī móu。 shàn yòng rén， bù wèn dì wèi gāo dī， wéi cái shì jǔ。 zhì jūn yán míng， jiàngshì lè wéi xiào sǐ。 xiào wǔ dì xiǎng yǐ kào jù yòu guān lǒng de yǔ wén tài yǐ xiāo miè gāo huān， jìhuà bù chéng， yú yǒng xī sān nián táo bēn cháng 'ān。 gāo huān zài luò yáng lì xiào jìng dì yuán shàn jiàn， shì wéi dōng wèi。 535 nián， yǔ wén tài shā xiào wǔ dì， lì wén dì yuán bǎo jù， shì wéi xī wèi。 dōng xī wèi huáng dì， shí jì shì gāo huān、 yǔ wén tài fēn bié cāo zòng de kuǐ léi。
　　 tā tǒng zhì shí qī， nán cháo liáng suī yòu běi fá， dàn yǔ dōng wèi de guān xì réng yǐ pín fán tōng shǐ wéi zhù。 gāo huān hài pà běi fāng shì dà fū wàng liáng cháo wéi zhēngshuò suǒ zài 'ér tóubèn jiāng nán， yě wú yì nán xiàng kuò zhāng jiāng tǔ。 wèi fēn dōng xī hòu， bǐ cǐ kàng zhēng， róu rán de qīng xiàng duì dōng xī wèi yòu jǔ zú qīng zhòng zhī shì。 gāo huān qǔ róu rán gōng zhù（ yòu chēng rú rú gōng zhù）， biǎo shì duì róu rán jié jiāo qiú hé。 xiào jìng dì jí wèi， gāo huān jí jué dìng qiān dū yú yè， tā duō cì yǔ xī wèi zuò zhàn， shuāng fāng gè yòu shèng fù。 wǔ dìng sì nián（ 546）， gāo huān xī jǔ shān dōng zhī zhòng gōng xī wèi， wéi gōng yù bì（ jīn shān xī jì shān xī nán） 50 yú rì， shì zú zhàn sǐ bìng sǐ zhě 7 wàn rén， bèi pò tuì jūn。 gāo huān zhì lì jiē kùn， ér fā bìng。 cì nián gāo huān zú。
　　 〖 zài wèi mò qǐ yì zhōng jué qǐ 〗
　　 yīng xióng mò wèn chū chù fù guì dāng wèn yuán yóu
　　《 zī zhì tōng jiàn》 juàn yī bǎi wǔ shí 'èr， jìzǎi běi wèi quán chén 'ěr zhū róng bǎ běi wèi hú tài hòu hé sān suì de xiǎo huáng dì rēng jìn huáng hé yān sǐ， zài hé yīn zhū shā cháo chén liǎng qiān duō rén， pài bīng yòu bǎ zì jǐ gāng gāng lì wéi wèi dì de yuán zǐ yōu liǎng gè qīn xiōng dì shā hài， bǎ yuán zǐ yōu jié chí yú yī gè zhàng péng nèi， zhǔn bèi chǔlǐ diào。 yī bù zuò 'èr bù xiū， ěr zhū róng jūn shì gāo hū“ yuán shì jì miè， ěr zhū shì xīng”。“ shí dū dū gāo huān quàn róng chēng dì， zuǒ yòu duō tóng zhī。”《 zhōu shū · hè bō yuè chuán》 guān yú cǐ duàn lì shǐ de jìzǎi yě rú cǐ。 kě rú guǒ fān kàn《 běi qí shū》 hé《 wèi shū》 zhōng gāo huān de dì jì《 shén wǔ jì》， dǎo chéng liǎo“ xiàn wǔ wáng（ gāo huān） děng yuē： ‘ wèi ruò fèng cháng lè wáng yǐ 'ān tiān xià ’， yú shì hái fèng zhuāng dì”、“ róng jiāng cuàn wèi， shén wǔ（ gāo huān） jiàn ……” －－ shǐ shū jìzǎi dà xiāng dǐ chù：《 zhōu shū》、《 zī zhì tōng jiàn》 shuō gāo huān wèile bā jié 'ěr zhū róng 'ér quàn tā cuàn wèi zì lì，《 běi qí shū》、《 wèi shū》 fǎn 'ér bǎ gāo huān shuō chéng shì yī gè xīn cún wèi shì zōng gāo de zhōng chén dà hǎo rén！ wèishénme huì rú cǐ ní？《 wèi shū》 de zuò zhě shì wèi shōu， tā běn lái jiù shì miè wáng liǎo wèi cháo de běi qí chén zǐ， jiā zhī běi qí dì wáng gè gè xiōng cán huāng yín， gāo yā gāo jué zhī xià zì rán yào měi huà lǎo huáng dì， fǒu zé yě shuō bù tōng gāo huān rì hòu qǐ bīng fǎn pàn 'ěr zhū shì de lǐ yóu； jiā zhī wèi shōu běn rén yě shì gè wú liáng wén rén， shuí hé tā guān xì hǎo tā jiù zài shǐ shū zhōng měi huà zhè xiē rén de xiān rén qián bèi， shuí hé tā bù hǎo tā jiù gù yì bù gěi zhè xiē guān yuán de jiā rén rù chuán huò yòu yì chǒu huà rén jiā， bìng kuáng wàng jiào 'áo：“ hé wù xiǎo zǐ， gǎn yǔ wèi shōu zuò sè！ yáng zhī kě yǐ shǐ zhī shēng tiān， yì zhī kě yǐ shǐ zhī rù dì！”《 wèi shū》 chéng hòu， jiū fēn bù duàn， bèi hòu rén chēng wéi“ huì shǐ”；《 běi qí shū》 de zuò zhě lǐ bǎi yào， qí fù lǐ dé lín yě shì rù suí de běi qí gāo guān， wéi qián cháo zūn zhě huì yě zài qíng lǐ zhī zhōng。《 běi qí shū》 dà bù fēn shì lǐ bǎi yào zài qí fù biān zhuàn de jī chǔ shàng xiě chéng。《 zhōu shū》 shì táng cháo rén lìng hú dé fēn zhù biān，《 zī zhì tōng jiàn》 shì sòng rén sī mǎ guāng zhù zhuàn， lì chǎng bǐ jiào kè guān， shì zài zōng hé zhòng jiā zhī yì de jī chǔ shàng biān zhuàn 'ér chéng， xiǎng bì lì shǐ de zhēn shí gèng duō yī xiē。 suī rán lì shǐ shì gè kě rèn yì yóu rén tú zhī mǒ fěn de“ xì zǐ”， kě biàn lǎn zhòng shǐ， chá kàn yī gè rén yī shēng de shì jì， duì qí rén pǐn、 xìng gé、 xíng shì fāng fǎ zuò chū zōng hé pàn duàn hòu， yě bù nán fā xiàn zhōng biǎo xiàng xià miàn nán yǐ zhē yǎn de zhēn shí。
　　 jiā jìng pín hán luò cǎo wéi kòu
　　 gāo huān， zì hè liù hún， bó hǎi tiáo（ jīn hé běi jǐng xiàn） rén。 liù shì zǔ gāo yǐn céng wéi jìn cháo de tài shǒu。 hòu lái de sān wèi xiān zǔ yòu shì mù róng shì yàn guó。 tā céng zǔ fù gāo hú zài mù róng bǎo wáng guó shí jiàng fù wèi cháo。 tā yé yé gāo mì guān zhì wèi cháo dài yù shǐ， yīn fàn fǎ bèi liú fàng dào huái shuò zhèn。 dào tā fù qīn gāo shù shēng shí zǎo yǐ jiā shì lún luò， shù shēng yòu shì gè“ xìng tōng shuài”、“ bù shì chǎn yè”、 yóu shǒu hǎo xián de làng dàng zǐ dì， gāo huān de shàonián shí dài què shí shì“ zài jí qí jiān kǔ de huán jìng zhōng chéngzhǎng。” yóu yú zì xiǎo shēngzhǎng yú biān zhèn， zhōu wéi dōushì xiān bēi jūn rén， gāo huān shì gè wán quán xiān bēi huà de hàn rén， zhōng rì wǔ qiāng nòng bàng， áo 'áo luàn jiào。 zhí dào tā hé xiān bēi zú de lǎo pó jié hūn， cái cóng nǚ fāng de jià zhuāng zhōng dé dào pǐ mǎ， yòu mǎ cái yòu zài biān zhèn duì wǔ zhōng dāng duì zhù（ bān cháng） de zī gé。 dāng shí méi shí me rén duì zhè gè pò luò hù zǐ dì gǎn xīng qù， wéi yòu zhèn jiāng duàn cháng jué dé gāo huān xiàngmào bù fán， zī zhì zhuó yì， duì tā shuō：“ nǐ yòu kāng jì shí shì de cái néng， zhè bèi zǐ bù huì bái huó！ wǒ zhè suì shù jiàn bù dào nǐ fā dá liǎo， xī wàng nǐ rì hòu néng zhào gù wǒ de 'ér sūn。” dāng shí zhè jǐ jù xiǎo xiǎo de gǔ lì， gāo huān yī shēng bù wàng。 děng tā zhǎng wò wèi cháo guó bǐng hòu， zhuī zèng duàn cháng wéi sī kōng， bìng tí bá duàn cháng de 'ér zǐ duàn nìngwéi guān。
　　 jiǎng qǐ gāo huān， bì xū xiān jiǎng běi wèi mò nián de liù zhèn qǐ yì。 liù zhèn shì yán cháng chéng 'ér zhù de liù gè jūn zhèn。 yòu wò yě（ jīn nèimēng gǔ wǔ yuán xiàn）、 huái shuò（ jīn nèimēng gǔ bāo tóu shì gù yáng xiàn）、 wǔ chuān（ jīn nèimēng gǔ wǔ chuān xiàn）、 fǔ míng（ jīn nèimēng gǔ sì zǐ wáng qí）、 róu xuán（ jīn nèimēng gǔ xīng hé xiàn yǔ hé běi shěng shàng yì xiàn jiāo jiè chù tǔ chéng zǐ）、 huái huāng（ jīn hé běi zhāng běi xiàn）。 běi wèi wéi fáng yù róu rán děng mín zú de rù qīn， zhuān mén pài xiān bēi zú bīng mǎ cháng nián zhù shǒu yú cǐ。 liù zhèn de hàn rén hé qí tā mín zú de réndōu shì nèi dì fàn zuì guān mín huò bèi fā pèi dào zhè lǐ lái de。 wèi cháo zǎo qī duì biān jiāng dài yù bù cuò。 xiào wén dì nán qiān luò yáng hòu， kuài sù hàn huà， wáng gōng cháo shì duō yǐ qīng liú zì jū， liù zhèn bīng mín bù jǐn bèi biān yuán huà， hái shòu dào cháo guì de bǐ shì hé qīng miè。 wèi xiào míng dì zhèng guāng sì nián（ 523 nián）， róu rán nán qīn， huái huāng zhèn bīng mín wú liáng kě shí， qǐng shì zhèn jiāng kāi cāng fàng liáng， chī bǎo dù zǐ hǎo dǎ zhàng。 zhèn jiāng bù zhǔn xǔ。 bīng mín rěn bù wú rěn， jù zhòng shā zhèn jiāng qǐ yì， liù zhèn dà luàn。 524 nián， wò yě zhèn pò liù hán bō líng（ xiōng nú zú） qǐ yì， shēng shì hào dà， xíjuǎn biān chéng。 běi wèi dà jīng， lián hé róu rán yī tóng zhèn yā， jī shā pò liù hán bō líng， bǎ 'èr shí duō wàn bèi fú bīng mín quán bù 'ān zhì dào hé běi yī dài。 hé běi běn lái lián nián shuǐ hàn zāi hài bù duàn， yī xià zǐ yòu lái liǎo zhè me duō fú qiú， máo dùn jī huà， fǎn pàn bù duàn， jiē lián yòu dù luò zhōu、 xiān yú xiū lǐ、 gé róng děng zhèn bīng zhèn jiāng de qǐ yì， qiě xiāng hù jiān bìng gōng shā， luàn chéng yī tuán。 zuì hòu， zhè xiē qǐ yì、 pàn luàn jiē wéi wèi cháo quán chén 'ěr zhū róng de shì lì suǒ zhèn yā。 gāo huān jiù shì bèi fú hòu dé dào 'ěr zhū róng xìn rèn， bìng bèi tí bá wéi 'ěr zhū róng de wèi duì cháng（ dū dū）。
　　 bāng zhù 'ěr zhū róng tǎo píng gé róng
　　 hé běi de gé róng jūn， suī rán shēng shì hào dà， dàn bìng wú zhú lù tiān xià de dà zhì xiàng。 fàn wén lán xiān shēng píng jià dào：“ tā men shì biàn bīng， shì xún qiú shēng cún de liú wáng zhě， shì gēn běn bù zhī shēng chǎn wèihé shì de pò huài zhě。” tā men háo wú jì lǜ， zhuān shì tú shā lǔ lüè， gōng pò cāng zhōu chéng， chéng zhōng jū mín shí zhī bā jiǔ zāo dào tú shā， rán 'ér zhè hái zhǐ shì bèi lì shǐ jì lù xià lái de yī xiǎo bù fēn 'ér yǐ。
　　 tā men suǒ dào zhī chù sì yì cán pò， dàn cóng lái méi yòu méng shēng guò shōu luó rén xīn， jiàn lì yī gè gǒng gù de hòu fāng gēn jù dì de niàn tóu， zhè shì hú zú lǐ niàn zhōng suǒ bù cún zài de yī gè lùn tí héng héng tā men yīn zhè gè wáng cháo de hàn huà 'ér shī qù dì wèi， yīn cǐ jiān jué fǎn duì hàn huà， shèn zhì yú fǎn duì hàn rén， gèng bù yòng shuō jí qǔ hàn mín zú tǒng zhì sī xiǎng zhōng de nà xiē jīng huá liǎo。 shù nián jiān， gé róng kōng yōng bǎi wàn zhī zhòng， què zhǐ bù guò shì zài huá běi píng yuán shàng sì chù yóu dàng jiù shí。 rán 'ér hé běi jīng shù nián zhàn luàn， yě dào liǎo mín qióng cái jìn de dì bù， bù zú yǐ yǎng huó xiù shǒu zuò shí de chéng bǎi wàn rén。
　　 gé róng suì fēn bīng nán xià， qí pú shè rèn bāo shuài jūn nán lüè zhì qìn shuǐ。 běi wèi jūn tuán yě kāi shǐ jí jié， zhǔn bèi xún gé róng zhù lì jué zhàn。 ěr zhū róng yǐ shàng dǎng wáng yuán tiān mù wéi qián jūn， sī tú yáng chūn wéi yòu jūn， sī kōng mù shào wéi hòu jūn， ér zì jǐ qīn shuài zuǒ jūn。
　　 wǔ 'èr bā nián， qī yuè， gé róng qīn shuài hào chēng bǎi wàn de zhù lì bù duì， bāo wéi zhòng zhèn yè chéng， wài wéi yóu bīng yǐ huó dòng dào jí jùn yī dài。 ěr zhū róng qīn shuài qī qiān pèi yòu fù mǎ de jīng ruì qí bīng zì jìn yáng chū jī， yǐ jiǎo xiá shàn zhàn de jié zú rén hóu jǐng wéi qián qū， bèi dào jiān xíng， dōng chū fǔ kǒu， yuè guò tài xíng shān mài jìn rù hé běi píng yuán。
　　 dāng shí gé róng shì lì qiáng dà， héng xíng hé běi wú dí shǒu， gēn běn bù bǎ 'ěr zhū róng zhè qū qū qī qiān rén kàn zài yǎn zhōng， tīng shuō tā lái liǎo， xǐ xíng yú sè， xià lìng jūn zhōng zhū rén gè zì zhǔn bèi cháng shéng zǐ， dài 'ěr zhū róng“ zhì zé fù qǔ”。 gé róng jiāng qí bǎi wàn dà jūn， zì yè chéng yǐ běi liè zhèn shù shí lǐ， jī zhāng 'ér jìn。
　　 ěr zhū róng bǎ bù fēn bīng lì cáng zài shān gǔ zhōng， zuò wéi qí bīng， fēn dū jiāng yǐ shàng sān rén wéi yī jí tuán， měi jí tuán shù bǎi qí bīng， dào chù yáng chén gǔ zào， xū zhāng shēng shì， ràng duì shǒu mò cè duō shǎo， ěr zhū róng yòu yǐ hùn zhàn zhī zhōng， dāo bù rú bàng， lè lìng quán jūn jiàngshì měi rén zhǔn bèi mù bàng yī gēn， zhì yú mǎ cè。 tóng shí bān bù zhàn chǎng jì lǜ， guī dìng zhàn shí bù yǐ zhǎn jí wéi gōng， yǐ fáng yīn cǐ 'ér rǎo luàn zhèn liè， yǐng xiǎng jǐ fāng qí bīng jī dòng。 hé gé róng de dà dà lie lie xiāng fǎn， ěr zhū róng zhàn qián de zhǔn bèi xiāng dāng chōng fēn。
　　 gé róng yī fāng suī rán rén mǎ zhòng duō， dàn bù zhì tài guò fēn sàn， lián gé róng zì jǐ yě nán yǐ zhǎng wò。 ěr zhū róng dàjiàng gāo huān， yuán lái zài dù luò zhōu、 gé róng shǒu xià dū dāi guò， shú rén bù shǎo， cǐ shí chèn jī yú zhèn qián zhāo jiàng liǎo gé róng jūn zhōng qī gè wáng hé yī wàn duō rén de jūn duì。 ěr zhū róng jūn shì zhèng zhì shuāng guǎn qí xià， yī fāng miàn pài gāo huān zhǎn kāi zhèng zhì gōng shì， lìng yī fāng miàn tā qīn zì xiàn zhèn lì zhàn， shuài qí bīng tū pò chuān tòu gé róng de dà zhèn， yòu cóng hòu fǎn jī， gé róng jūn dà bài， tā běn rén yú zhèn qián bèi shēng qín， ěr zhū róng bǎ tā zhuāng rù qiú chē sòng wǎng luò yáng chǔsǐ。
　　 cǐ shí， shàng dǎng wáng yuán tiān mù de bù duì cái jìn dǐ zhāogē yǐ nán， miǎnqiǎng suàn shì jìn rù zhàn chǎng， ér mù shào、 yáng chūn liǎng jūn hái shàng wèi chū fā。
　　 dāng shí， ěr zhū róng wēi zhèn tiān xià。 hòu lái gé róng qǔ dài xiān yú xiū lǐ， yǔ wén tài yòu jì xù zài gé róng zhàng xià xiào lì。 yè běi zhī zhàn zhōng， gé róng jūn dà bài， nián qīng de yǔ wén tài zǒu tóu wú lù， zhǐ hǎo tōng guò lǎo jiāo qíng hè bá yuè tóu jiàng liǎo 'ěr zhū róng。 ěr zhū róng duì yǔ wén tài xīn shǎng 'ér yòu cāi jì， jiāng tā dài huí gēn jù dì jìn yáng， hòu lái bá guī hè bá yuè zhàng xià xiào mìng， cóng cǐ lóng fēi yīng yáng。
　　 duì yú tóu jiàng de gé róng shù shí wàn zhòng， ěr zhū róng pà lì kè jiā yǐ chǔzhì huì dǎo zhì xīn de biàn luàn， nǎi zhà chēng zhòng rén kě yǐ zì yóu zǔ hé， yuàn yì qù nǎ lǐ yě kě zì biàn， yú shì shù shí wàn rén yīzhāo zuò niǎo shòu sàn。 dài zhè bāng jiàng zhòng huān huān xǐ xǐ dì gè zì fēn sàn， zǒu chū bǎi lǐ zhī wài hòu， ěr zhū róng mì lìng gè dì fāng jiāng qí fēn dào yā lǐng， suí yí 'ān zhì， yú shì hé běi zhū zhōu jiē bèi píng dìng。 dàn 'ěr zhū róng de chǔzhì fāng shì， bìng bù bǐ běi wèi duì dāng nián pò liù hán bá líng jūn tóu jiàng zhě de chǔlǐ gèng wéi gāo míng。 zhè qún hú zú pàn luàn zhě， bèi qiáng xíng qiān lí shú xī de cǎo yuán yóu mù huán jìng， shī qù liǎo shēng chù， yòu méi yòu yuán zhù mín hàn rén gēngzhòng de jì néng， zài zhè piàn mò shēng de tǔ dì shàng， tā men què shí wú yǐ móu shēng， suǒ yǐ dà dà xiǎo xiǎo de pàn luàn réng rán bù duàn fā shēng zhe。
　　〖 tǎo miè 'ěr zhū shì〗
　　 ěr zhū róng zài qí dǐng shèng shí qī yòu yī cì hū rán wèn zuǒ yòu：“ nǎ tiān wǒ sǐ liǎo， shuí néng gòu zuò jūn zhōng tǒng shuài ní？” zhōu biān réndōu huí dá：“ ěr zhū zhào”。 ěr zhū róng bù yǐ wéi rán。 tā shuō：“ ěr zhū zhào suī rán yǒng měng shàn dǒu， dàn néng tǒng lǐng de rén mǎ bù guò shì sān qiān zuǒ yòu， jūn mǎ duō xiē tā jiù luàn liǎo zhèn fǎ。 néng dài wǒ tǒng jūn de， zhǐ yòu hè liù hún（ gāo huān）。” suī rán jiān xióng shí jiān xióng， huáng huáng xiāng xī yòu xiāng jiè。 duì gāo huān chǎn shēng yí jiè xīn hòu， tā yī fāng miàn zhǐ xǐng 'ěr zhū zhào yào 'àn jiā dīfáng， yī fāng miàn bǎ gāo huān yuǎn diào wéi jìn zhōu cì shǐ。 bù jiǔ， ěr zhū róng wéi wèi zhuāng dì zhū shā， ěr zhū jiā zú fēn fēn chéng bīng fǎn pàn cháo tíng， shēn wéi yī fāng zhī jiāng de gāo huān shěn shí duóshì， yòu dǎ shàng liǎo 'ěr zhū shì lǐng xià jiàng bīng de zhù yì。
　　 liù zhèn zào fǎn de jiàng bīng dà duō shì xiān bēi rén， hái yòu bù shǎo hàn rén、 xiōng nú rén、 gāo chē rén、 dī rén、 qiāng rén。 tā men bèi qiān zhì yú hé běi hòu， bù duàn shòu dào 'ěr zhū shì qì hú bīng shì de líng bào， lǚ lǚ zào fǎn， dà xiǎo 'èr shí liù cì， bèi shā guò bàn， réng zào fǎn bù yǐ。 gāng gāng yì sǐ wèi zhuāng dì、 zhǎng wò wèi guó cháo zhèng de 'ěr zhū zhào（ ěr zhū róng zú dì） duì cǐ gǎn dào tóu tòng， xiàng gāo huān zī xún yì jiàn。 gāo huān huí dá：“ liù zhèn jiàng bīng fǎn pàn bù xiū， yòu bù néng quán bù shā diào， dà wáng nín yìng xuǎn xīn fù zhī rén qù tǒng lǐng tā men。 zài yòu fǎn pàn， jiù guī zuì qí jiànglǐng， bù néng měi cì dū shā diào dà pī de bīng shì。” ěr zhū zhào jué dé jiàn yì hěn hǎo， jiù wèn shuí néng qù dāng tǒng lǐng。 yī xí yǐn jiǔ de hè bō yǔn shǎ bù jī jī dì zài bàng jiàn yì， ràng gāo huān qù tǒng lǐng liù zhèn jiàng bīng。 gāo huān yáng zhuāng dà nù， qǐ shēn yī quán dǎ dé hè bō yǔn mǎn zuǐ mào xuè， mén yá luò dì， mà dào：“ tài yuán wáng（ ěr zhū róng） huó zhe de shí hòu， shuō zěn me yàng jiù zěn me yàng， xiàn zài tài yuán wáng sǐ liǎo， tiān xià shìdōu tīng 'ěr zhū zhào wáng yé de， nǐ shì shénme dōng xī， wáng yé méi fā huà néng lún dào nǐ shuō sān dào sì！” ěr zhū zhào hěn gǎn dòng， jué dé gāo huān zhōng xīn gěng gěng， jiù chèn jiǔ jìn xuān bù gāo huān wéi liù zhèn jiàng bīng de tǒng jūn。 gāo huān xīn zhōng dà xǐ guò wàng。 yī zhí yǐ lái zài 'ěr zhū shì shǒu xià hùn shì， quē de jiù shì zì jǐ néng zhí jiē zhǐ huī de jūn duì， tiān jiǎ qí biàn， chū liǎo hè bō yǔn zhè gè dà shǎ mào gěi zì jǐ tí míng， ěr zhū zhào yòu hē jiǔ guò liàng， fā chū zhè me yī gè mìng lìng。 kǒng pà 'ěr zhū zhào jiǔ xǐng hòu hòu huǐ， gāo huān chū dà yíng hòu mǎ shàng xuān lìng：“ wǒ shòu mìng tǒng guǎn zhèn bīng， dū dào fén dōng shòu wǒ hào lìng。” lì kè chí bēn yáng qū chuān， jiàn lì tǒng jūn dà yíng。 liù zhèn jiàng bīng yī xiàng yàn 'è 'ěr zhū shì hé tā shǒu xià de qì hú bīng shì， jí duǎn shí jiān nèi jiù bēn fù gāo huān chù jí hé wán bì。
　　 bù jiǔ， gāo huān shàng shū 'ěr zhū zhào， biǎo shuō shān xī shuāng hàn zāi duō， bīng shì méi yòu liáng shí， qǐng qiú yí shī shān dōng， jiě jué jūn liáng wèn tí。 gāo huān běn yì shì yuǎn lí 'ěr zhū zhào， bǎi tuō tā de wēi xié hé kòng zhì。 ěr zhū zhào zhǎngshǐ mù róng shào zōng jiàn shū lì jí quàn dào：“ bù kě！ xiàn zài sì fāng luàn qǐ， rén huái yì wàng。 gāo gōng xióng cái gài shì， yòu wò bīng yú wài， zhèng rú jiè jiāo lóng yǐ yún yǔ， zài yě bù néng kòng zhì tā liǎo。” ěr zhū zhào yǒng 'ér wú móu， shuō zì jǐ hé gāo huān shì bài guò bǎ zǐ de xiōng dì。 mù róng shào zōng shuō：“ qīn xiōng dì shàng bù kě xìn， hé kuàng shì bǎ xiōng dì！” ěr zhū zhào dà nù， bǎ mù róng shào zōng guān jìn láo fáng， xià lìng gāo huān yí jūn shān dōng。 gāo huān shuài jūn zì jìn yáng chū fā， zhōng tú yù jiàn 'ěr zhū róng de lǎo pó dài zhe dà chē xiǎo chē de cái wù cóng luò yáng fǎn shān xī， yòu yòu hǎo mǎ sān bǎi pǐ， jiù pài bīng bǎ mǎ pǐ quándōu qiǎng wéi yǐ yòu。 ěr zhū zhào tīng sǎo zǐ kū qì hòu dà nù， máng bǎ mù róng shào zōng fàng chū lái wèn jì。 mù róng shào zōng shuō：“ gāo huān xiàn zài hái páo bù diào。” yú shì 'ěr zhū zhào zì jǐ qīn shuài jūn duì zhuī gǎn。 zhuī zhì xiāng yuán， qià zhí zhāng shuǐ bào zhǎng， gāo huān gé hé bài xiè：“ wǒ jiè gōng zhù mǎ（ ěr zhū róng de lǎo pó huò fēng wéi běi xiāng cháng gōng zhù， bù shì wèi cháo zōng shì nǚ） shì wéi liǎo yòng lái dǐ yù shān dōng dào zéi。 rú guǒ nín xiāng xìn gōng zhù de chán yán， wǒ jiù guò hé shòu sǐ， zhǐ pà nín bǎ wǒ shā liǎo， wǒ shǔ xià zhè xiē rén mǎ shàng jiù pàn wáng 'ér qù。” ěr zhū zhào dǎn dà wú nǎo， cè mǎ dù shuǐ， yǔ gāo huān zài yíng zhàng jiān zuò dìng， chōu chū pèi dāo gěi gāo huān， shēn chū bó zǐ ràng gāo huān kǎn（ hěn xiàng shì tiān jīn hùn hùn bù pà sǐ de jìn tóu）。 gāo huān dà kū， sù shuō 'ěr zhū jiā zú duì zì jǐ de 'ēn huì hé zì jǐ de zhōng xīn。 yú shì liǎng gè rén huān yǐn jí zuì， yòu shā bái mǎ méng shì。 yè jiān， gāo huān shǔ xià wèi jǐng mái fú zhuàng shì yào shā diào 'ěr zhū zhào， gāo huān mǎ shàng zǔ zhǐ：“ xiàn zài shā liǎo 'ěr zhū zhào， tā de dǎng yǔ yī dìng bēn guī jù jié bào chóu， wǒ men mǎ shǎo bīng jī， bù néng xiāng dí， rú guǒ yòu yīng xióng chèn jī 'ér qǐ， jiāng chéng dà huò。 ěr zhū zhào xiōng hàn wú móu， hái shì fàng liǎo tā hǎo。” zhuǎn tiān zǎo chén， ěr zhū zhào guī yíng， yòu xià lìng ràng gāo huān dù shuǐ guò dào tā de dà yíng。 gāo huān yě xiǎng zhuàng zhe yīng xióng dǎn guò qù， bèi bù jiāng sūn téng quàn zhǐ。 ěr zhū zhào gé hé pò kǒu dà mà， wú nài hé shuǐ bēn yǒng dà jūn yòu guò bù qù， zhǐ dé chí hái jìn yáng。 gāo huān huí yíng， dào liǎo jūn zhōng tǒng guǎn bīng shì jiā shǔ de niàn xián nà lǐ jiǎ yì hán xuān。 niàn xián shì 'ěr zhū zhào 'ān chā zài gāo huān yíng zhōng de xīn fù， yòng yǐ jiān shì gāo huān。 gāo huān zuò xià hòu jiù kuā niàn xián yāo zhōng bǎo dāo piào liàng， qǔ lái guān kàn。 niàn xián bù zhī shì jì， dì dāo yǔ gāo huān。 gāo huān suí shǒu yī dāo， xiāo chú liǎo 'ěr zhū shì zài jūn zhōng zuì hòu yī gè dīng zǐ。
　　 gāo huān dào shān dōng hòu， yán sù jūn jì， qiū háo wú fàn， měi guò mài dì， zì jǐ xià mǎ lā zhù jiāng shéng， dāng dì rén mín fēi cháng huān xǐ， shòu dào yōng dài。 bì jìng shòu 'ěr zhū jiā zú 'ēn duō， gāo huān yě bù zhī zì jǐ shǔ xià duì 'ěr zhū shì kòng zhì de wèi cháo yòu duō me zhōng xīn， tā hái bù gǎn míng tiǎo hé 'ěr zhū shì jué liè。 wéi liǎo ràng shǔ xià jūn rén wú lù kě tuì， hé tā yī dào qǐ bīng， tā xiǎng chū yī jì－－ tā pài shǒu xià rén wěi zào 'ěr zhū zhào de jūn lìng， xià lìng gāo huān suǒ shuài liù zhèn jiàng bīng quán bù yào huí shān xī， zuò wéi qì hú jūn rén de bù qū qù gōng dǎ jī hú。 běn lái liù zhèn jiàng bīng jiù yī zhí bǎo shòu 'ěr zhū shì qì hú bīng de qī líng， xiàn zài yào bèi zhēng fā qù dāng qì hú rén de nú bīng， dōuyòu shēng bù rú sǐ de gǎn jué。 gāo huān jiǎ zhuāng jūn mìng yán jí， cóng jūn zhōng jiǎn xuǎn wàn yú bīng shì， mǎ shàng cuī cù chū fā。 bù jiāng sūn téng hé wèi jǐng yě jiǎ zhuāng wéi shì bīng qǐng mìng， kuān huǎn wǔ rì。 shì bīng yòu yōu yòu jù， gāo huān jiē zhe yòu jiǎ yì zài kuān huǎn wǔ rì xíng qī。 dài dào liù zhèn jūn shì de jīng kǒng yùn niàng dé chàbù duō， huǒ hòu zhèng hǎo， gāo huān zuò wéi tǒng shuài， yǔ zhè zhī wàn yú rén de xiān qiǎn jūn jǔ xíng gào bié shì， tā zì jǐ yě lèi luò rú yǔ， zuò chū yī fù wàn bān wú nài de yàng zǐ。 jí jiāng tà shàng qù shān xī zhī lù díshì bīng yī piàn háo kū zhī shēng， bēi cóng zhōng lái， jīng tiān dòng dì。 gāo huān tàn xī yī shēng， shuō：“ wǒ hé nǐ mendōu shì zhèn hù chū shēn， yī jiā rén hē。 xiàn zài xī qù dǎ zhàng， kěn dìng dé sǐ！ chí wù jūn qī， dào mùdì dì hòu yě dé sǐ； fā pèijǐ qì hú rén dāng bù qū， hái dé sǐ！ zǒng zhī， dōushì sǐ lù yī tiáo。 wǒ men gāi zěn me bàn ní？” shì bīng zài xià mǎ shàng qí hū：“ zhǐ yòu zào fǎn！” gāo huān hěn jiāo jí de yàng zǐ，“ zào fǎn shì bù dé yǐ de shì qíng， shuí néng dài tóu ní？” jiàngshì què hū， gòng tuī gāo huān。 gāo huān yī fù wàn bù dé yǐ， wéi zhòng dān zuì de yàng zǐ。 chóu chú zài sān， tā duì liù zhèn jiàng bīng shuō：“ nǐ men zhè xiē rén xiāng lǐ xiāng qīn hěn nán tǒng yù。 xiǎng xiǎng kàn， gé róng yòu bǎi wàn zhī zhòng， jiù shì méi yòu jūn guī zhàn jì， sǎnmàn wú zhì， zuì hòu nán táo bài wáng。 rú guǒ nǐ men tuī wǒ wéi lǐng jūn， jiù bù néng zài xiàng cóng qián yī yàng， bù néng suí yì qī fù hàn rén（ liù zhèn jiàng bīng duō wéi xiān bēi rén）， bù néng wéi fàn jūn lìng。 bù rán de huà， wǒ kě bù hé nǐ men yī qǐ zào fǎn。”“ shēng sǐ yóu nín zuò zhù！” wàn yú jūn tóng shēng nà hǎn。 yú shì gāo huān shā niú zǎi yáng， kào shǎng shì bīng， zài xìn dū qǐ bīng。
　　 wèile míng zhèng yán shùn， gāo huān yǔ shǔ xià līn chū wèi cháo zōng shì、 bó hǎi tài shǒu yuán lǎng wéi dì。 532 nián， gāo huān chū cì yǔ 'ěr zhū shì jiāo fēng， yǐ shǎo shèng duō， zài guǎng hé dà bài 'ěr zhū zhào， fú huò wǔ qiān duō rén。 ěr zhū zhào、 ěr zhū shì lóng děng rén zài 'ěr zhū róng sǐ hòu xīng bīng， shā rù luò yáng hòu yì sǐ wèi zhuāng dì， lì jié mǐn dì， zǎi zhì tiān xià。 hòu lái yī jiā wō lǐ dǒu， gè huái yì xīn， xiāng hù cāi zǔ。 hū rán zhī zhōng shēng chū gāo huān zhè me gè gòng tóng de dí rén， fǎn 'ér yī tiáo xīn lián hé qǐ lái。 ěr zhū tiān guāng cóng cháng 'ān chū fā， ěr zhū zhào cóng jìn yáng jǔ bīng， ěr zhū dù lǜ fā zì luò yáng， ěr zhū zhòng yuǎn cóng dōng jùn gǎn fù， sì lù dà jūn gòng 'èr shí wàn rén zài yè chéng huì jí， jiā huán shuǐ liè zhèn， zhǔn bèi hé gāo huān jué zhàn， xiǎng yī jǔ gōng miè zhè gè“ wàng 'ēn fù yì” de“ zéi zǐ” hé tā shǒu xià liù zhèn jiàng fù bīng shì。
　　 gāo huān pài fēng lóng zhī liú shǒu yè chéng， qīn zì shuài bīng mǎ tún bīng zǐ mò。 qí shí， gāo huān zhàn mǎ bù mǎn liǎng qiān， bīng bù guò sān wàn， ér dí bīng yòu 'èr shí wàn zhī zhòng。 zhòng guǎ bù dí qíng shì zhī xià， gāo huān yòng niú lǘ lián xì zài yī qǐ dǔsè zì jiā jūn duì de tuì lù， zài hán líng yī dài bǎi chéng yuán zhèn， bīng wú tuì lù， dōuyòu bì sǐ zhī xīn。 liǎng jūn jiāo zhàn zài jí， ěr zhū zhào lì mǎ yú zhèn qián zé mà gāo huān fǎn pàn 'ěr zhū shì。 gāo huān cǐ kè lǐ bù kuī cí bù qióng：“ běn lái wǒ men shì xiǎng yī qǐ gòng tóng fǔ zuǒ huáng dì， xiàn jīn tiān zǐ hé zài？” ěr zhū zhào cè mǎ yán dào：“ yǒng 'ān wáng（ bèi shā de xiào zhuāng dì jí wèi qián de fēng hào） wǎng shā tài yuán wáng（ ěr zhū róng）， wǒ wéi bào chóu cái zuò chū zhè yàng de shì。” gāo huān dà shēng chì zé：“ cóng qián wǒ men yī tóng zài 'ěr zhū róng zhàng xià， nǐ quàn tā zào fǎn de shì wǒdōu qīng chǔ。 kuàng qiě， dì wáng shā dà chén， hé bào zhī yòu！ jīn tiān wǒ hé nǐ 'ēn yì duàn jué！” yán bì， liǎng jūn jiāo zhàn。 gāo huān zì lǐng zhōng jūn qián tū， dàjiàng gāo 'áo cáo jiāng zuǒ jūn， gāo huān táng dì gāo yuè jiāng yòu jūn。 gāo huān zhōng jūn yíng zhàn bù lì， bèi bī hòu tuì。 ěr zhū zhào jūn zhí pū 'ér lái。 gāo yuè shuài wǔ bǎi qí bīng tū qián yíng dí bīng， gāo huān lìng wài yī gè jiànglǐng hú lǜ dūn jiànglǐng shōu shí bài tuì sì sàn de bīng shì zhòng zhěng qí gǔ cóng 'ěr zhū zhào hòu miàn yòu pū shàng qù， dàjiàng gāo 'áo cáo zì shuài yī qiān duō qí bīng héng jī 'ér rù zhèn zhōng， ěr zhū zhào jūn dà bài。 bài táo zhī jì， ěr zhū zhào duì mù róng shào zōng chuí xiōng dà jiào：“ bù yòng gōng yán， yǐ zhì yú cǐ。”
　　 mù róng jiā zú sì sàn bēn táo。 běn lái jiù shǒu shǔ liǎng duān de dà dū dū hú sī chūn děng rén qiǎng xiān yī bù huí dào luò yáng， jìn shā liú shǒu de 'ěr zhū shì dǎng yǔ。 ěr zhū shì lóng、 ěr zhū dù lǜ、 ěr zhū tiān guāng xiāng jì bèi fú zhǎn。 wéi 'ěr zhū shì suǒ lì de jié mǐn dì pài rén wèi láo gāo huān。 gāo huān cǐ kè jué dé cóng qián suǒ lì wéi dì de 'ān dìng wáng zhī shǔ shū yuǎn， jiù pài shǔ xià wèi lán gēn qián qù guān chá jié mǐn dì wéi rén rú hé， zhǔn bèi chóngxīn yíng lì tā。 wèi lán gēn rèn wéi jié mǐn dì shén cǎi gāo míng， kǒng pà rì hòu nán yǐ xié zhì。 gāo gān xiōng dì jí qí tā shǒu xià yě quàn gāo huān shuō jié mǐn dì shì 'ěr zhū shì suǒ lì， qí míng bù zhèng， quàn gāo huān fèi diào tā。 gāo huān jiù bǎ jié mǐn dì yōu jìn zài sì miào zhōng。 jiǎn lái tiǎo lái， xuǎn zhōng píng yáng wáng yuán xiū。 dāng shí yuán xiū zhèng duǒ cáng zài hé tā guān xì bù cuò de sàn qí shì láng wáng sī zhèng nà lǐ， tū rán jiàn dào wáng sī zhèng dài gāo huān rén mǎ zhǎo tā， xià dé miàn wú rén sè：“ nín shì bǎ wǒ chū mài liǎo bā。” sī zhèng shuō bù shì。 yòu wèn：“ néng bǎo wǒ yī mìng má？” sī zhèng dá：“ shì shì biàn huà wú cháng， wǒ zhēn de shuō bù zhǔn。” yuán xiū bèi sì bǎi qí bīng yōng jiā zài zhōng jiān， dào gāo huān dà zhàng zhōng。 gāo huān xià bài chén shù zhōng yóu， lèi xià zhān jīn， yuán xiū huí bài， biǎo shì bù gǎn。 wáng yé zhè shí cái zhī dào bù shì yào shā tā， ér shì yào lì tā wéi dì。 ān dìng wáng shǒu xiě de shànwèi biǎo yǐ jīng dì dào tā shǒu zhōng， yú shì qiān zì tóng yì。 yuán xiū chéng wéi huáng dì， jí běi wèi xiào wǔ dì。
　　 wǔ yuè， wèi cháo zhèn shā jié mǐn dì（ shí nián sān shí wǔ）。 yòu shā céng jīng wéi dì de 'ān dìng wáng yuán lǎng、 dōng hǎi wáng yuán yè。 yòu shā xiào wǔ dì shū fù rǔ nán wáng yuán yuè。 wèi cháo xiào wǔ dì nà gāo huān nǚ 'ér wéi huáng hòu。 gāo huān chéng wéi guó zhàng。 zhuǎn nián， ěr zhū jiā zú zuì hòu yī gè lòu wǎng zhī yú 'ěr zhū zhào zài xiù róng bīng bài， bèi bī zì yì。 ěr zhū shì zuì hòu yī gè dīng zǐ bèi bá diào。 ěr zhū zhào dàjiàng mù róng shào zōng xié 'ěr zhū zhào qī zǐ jí yú zhòng guī jiàng， gāo huān yǐ qí zhōng yì， dài qí shèn hòu。 tā shēn zhī“ gè wéi qí zhù” de dào dé， bìng wèi yīn cóng qián mù róng shào zōng xiàng 'ěr zhū zhào jìn yán yào shā zì jǐ 'ér jì qián xián。
　　〖 zǎi zhì cháo tíng， tiān zǐ chū bēn〗
　　 yuán shǔ jié mǐn dì chén xià、 yòu bēn qiǎng huí luò yáng shā guāng 'ěr zhū shì dǎng yǔ de hú sī chūn jiàn dào gāo huān shì lì qiáng dà， xīn zhōng hěn bù shū fú， tā yǔ nán yáng wáng yuán bǎo jù， wǔ wèi jiāng jūn yuán pí hé wáng sī zhèng yī tóng quàn shuō xiào wǔ dì chú diào gāo huān。 hú sī chūn chóngxīn 'ān pái gōng nèi dū dū rén xuǎn， zēng jiā shì wèi rén shù， xuǎn chū shù bǎi xiāo yǒng wǔ shì dān rèn xiào wǔ dì de jìn wèi jūn。 huáng dì yòu duō cì yǐ chū liè wéi míng， yǔ hú sī chūn pái bīng bù zhèn， hù xiāng mì móu。 yòu pài rén yǔ zài wài yōng bīng de hè bō yuè、 hè bō shèng xiōng dì 'àn zhōng lián luò， zhǔn bèi nèi wài xiǎng yìng。 wèi cháo sī kōng gāo gànběn shì gāo huān de sǐ dǎng， xiào wǔ dì xiǎng shōu mǎi gāo gān yǐ wéi yǐ yòng， jiè yī cì zài huá lín yuán yàn yǐn de jī huì hū rán yào yǔ gāo gān bài méng jié wéi xiōng dì。 yóu yú shì chū hū rán， gāo gān lái bù jí duō xiǎng， biǎo shì zì jǐ“ yǐ shēn xǔ guó， bù gǎn yòu 'èr xīn。” ér hòu jiàn dào xiào wǔ dì zēng jiā wǔ wèi， yòu lǚ lǚ jiāo jié wài chén hè bō yuè děng rén， zhī dào shì biàn jí jiāng fā shēng， àn zhōng quàn gāo huān zhǔn bèi。 gāo huān bǎ gāo gān zhào zhì bìng zhōu miàn yì， gāo gān jiù quàn gāo huān zì lì wéi dì。 gāo huān dāng shí jué dé shí jī hái bù chéng shú， zhuāng chū fēi cháng hài pà de yàng zǐ jù jué liǎo gāo gān de tí yì。 gāo gān jìn tuì liǎng nán， cāi bù tòu gāo huān xīn sī， zài dū chéng cháo tíng lǐ jiā zài liǎng pài zhī jiān hěn nán shòu， yú shì mì qǐ gāo huān yào qiú wài pài， bèi rèn mìng wéi xú zhōu cì shǐ。 xiào wǔ dì huò xī gāo gān yào wài rèn wéi guān， hài pà tā xiè lòu zì jǐ mì tú gāo huān de shì， jiù xiān fā zhì rén， zhào gào gāo huān shuō gāo gān yǔ zì jǐ lì guò méng shì， fǎn fù liǎng duān。 gāo huān dé zhī gāo gān yǔ xiào wǔ dì méng yuē yī shì yě hěn shēng qì， jiù bǎ gāo gān quàn zì jǐ chēng dì de shì tōng zhī gěi wèi dì。 liǎng gè rén jù zài yī qǐ， bǎ gāo gān zhào zhì diàn shàng zhì wèn。 gāo gān bèi shuāng fāng suǒ mài， zhè wèi zì shǎo jiù“ xìng míng wù、 jùn wěi yòu zhì lüè” de hé běi háo jié yě wú jì kě shī， shuō：“ bì xià nín zì lì yì tú， xiàn zài fǎn guò lái shuō wéi chén wǒ fǎn fù。 rén zhù jiā zuì， wú huà kě shuō！” yú shì cì sǐ。 xiào wǔ dì yòu pài rén qù shā gāo gān de dì dì gāo 'áo cáo。 gāo 'áo cáo jié duó zhū shā zì jǐ de chì lìng， dài lǐng shí jǐ gè rén bēn jìn yáng tóubèn gāo huān。 gāo huān yǔ tā bào tóu tòng kū， dà jiào“ tiān zǐ wǎng shā gāo sī kōng。” gāo gān lìng yī gè dì dì gāo xíng mì yě tóubèn gāo huān。 jiè huáng dì zhī dāo shā rén zhī xiōng， ér yòu néng huò dé bèi shā zhě 'èr dì de zūn xìn， gāo huān shǒu wàn zhī gāo， yóu cǐ kě jiàn yī duān。
　　534 nián， wèi xiào wǔ dì zhǔn bèi shuài jūn gōng fá zhù zhā zài jìn yáng de gāo huān， xià zhào jiè yán， shēng chēng yào nán fá liáng guó。 yòu hé hú sī chūn zhēng fā hé nán zhū zhōu bīng mǎ， zài luò yáng jìn jiāo jìn xíng dà yuè bīng。 wèile má bì gāo huān， tā mì zhào gěi gāo huān shuō yào dài bīng gōng dǎ guān xī de yǔ wén tài hé hè bō shèng。 gāo huān hé děng rén， tā mǎ shàng huí fù， shuō zì jǐ shǔ xià wǔ lù bīng mǎ gòng 'èr shí 'èr wàn yǐ chū fā， zhù yuán huáng dì zhēng tǎo， bìng qīng chú cháo zhōng jiān nìng， shí jì shàng shì jiǎng míng liǎo wǒ yǐ dài bīng gǎn fù luò yáng yào hé nǐ zhēng gè gāo xià。 xiào wǔ dì cǐ shí bù dé bù hé gāo huān tān pái， tā lìng zhōng shū shè rén wēn zǐ shēng（ cǐ wèi zhèng shì wéi xiào zhuāng dì cǎo zhào zhū shā 'ěr zhū róng de nà wèi yé） yǐ zì jǐ míng yì gěi gāo huān xiě liǎo yī fēng lì shǐ shàng yòu míng de shū xìn：“ zhèn bù láo chǐ rèn， zuò wéi tiān zǐ， suǒ wèi shēng wǒ zhě fù mǔ， guì wǒ zhě gāo wáng。 jīn ruò wú shì bèi wáng， guī xiāng gōng tǎo， zé shǐ shēn jí zǐ sūn， hái rú wáng shì。 jìn lǜ yǔ wén wéi luàn， hè bō yìng zhī， gù jiè yán， yù yǔ wáng jù wéi shēng yuán。 jīn guān qí suǒ wéi， gèng wú yì jì。 dōng nán bù bīn， wéi rì yǐ jiǔ， jīn tiān xià hù kǒu jiǎn bàn， wèi yí qióng bīng jí wǔ。 zhèn jì 'àn mèi， bù zhī nìng rén wéi shuí？ qǐng gāo gān zhī sǐ， qǐ dú zhèn yì。 wáng hū duì 'áng（ gāo 'áo cáo míng 'áng） yán qí xiōng wǎng sǐ， rén zhī 'ěr mù hé yì kě qīng！ rú wén kù dí gān yǔ wáng yún：‘ běn yù qǔ nuò ruò zhě wéi zhù， wú shì lì cǐ zhǎngjūn， shǐ qí bù kě jià yù， jīn dàn zuò shí wǔ rì xíng， zì kě fèi zhī， gèng lì yú zhě。’ rú cǐ yì lùn， zì shì wáng jiān xūn rén， qǐ chū nìng chén zhī kǒu！ qù suì fēng lóng zhī pàn， jīn nián sūn téng táo qù， bù zuì bù sòng， shuí bù guài wáng。 wáng ruò shì jūn jìn chéng， hé bù zhǎn sòng 'èr shǒu。 wáng suī qǐ yún‘ xī qù’， ér sì dào jù jìn， huò yù nán dù luò yáng， huò yù dōng lín jiāng zuǒ， yán zhī zhě jiù yìng zì guài， wén zhī zhě níng néng bù yí！ wáng ruò yàn rán jū běi， zài cǐ suī yòu bǎi wàn zhī zhòng， zhōng wú tú bǐ zhī xīn； wáng ruò jǔ qí nán zhǐ， zòng wú pǐ mǎ zhǐ lún， yóu yù fèn kōng quán 'ér zhēng sǐ。 zhèn běn guǎ dé， wáng yǐ lì zhī， bǎi xìng wú zhī， huò wèi shí kě。 ruò wéi tā rén suǒ tú， zé zhāng zhèn zhī 'è； jiǎ lìng hái wéi wáng suǒ shā， yōu rǔ jī fěn， liǎo wú yí hèn！ běn wàng jūn chén yī tǐ， ruò hé fú qì， bù tú jīn rì fēn shū zhì cǐ！”
　　 wén rén dāo bǐ xī lì， bǎ huáng dì yī fān yōu jù wú nài、 bù gān shì ruò、 xiǎo yǐ dà yì、 biǎo miàn biǎn sǔn zì jǐ shí jì wēi xié duì fāng de xīn jì pī lù wú yí。 shū miàn wén zì suī měi lún měi huàn， gāo huān sī háo bùwèi suǒ dòng， zhǐ shì shàng biǎo jí yán hú sī chūn děng rén de zuì 'è， bīng jìn bù zhǐ。 xiào wǔ dì qīn xìn zhōng jūn jiāng jūn wáng sī zhèng quàn huáng dì bì gāo huān bīng fēng， qián wǎng guān zhōng yǐ fù yǔ wén tài jūn duì。 dōng jùn tài shǒu péi xiá shì gè míng bái rén， duì wáng sī zhèng shuō：“ yǔ wén tài wéi sān jūn xìn fú， wèi chù guān zhōng xíng shèng zhī dì， yǐ wò quán bǐng， zěn huì qīng yì ràng quán yú rén（ zhǐ xiào wǔ dì yī bāng rén）？ rú guǒ qù tóu kào tā， wú yì yú bì tānɡ ér rù huǒ 'ā。” wáng sī zhèng jué dé hěn yòu dào lǐ， dàn nán qù jīng zhōu yòu lí dí guó sòng cháo tài jìn， jiù wèn gāi zěn me bàn。 péi xiá shuō：“ yǔ gāo huān xiāng zhàn yòu lì zhì zhī yōu， xī bēn dào yǔ wén tài chù yòu jiāng lái zhī lǜ， xiān wǎng guān yòu yī dài zhù jūn guān chá yī xià zài zuò jué dìng。”
　　 yú shì xiào wǔ dì yǐ yǔ wén tài wéi guān xī dà xíng tái、 shàng shū zuǒ pú shè， cì yǐ gōng zhù wéi qī。 yòu xià zhào xuān shì gāo huān de zuì 'è， liǎng rén cóng cǐ gōng kāi jué liè。 gāo huān xuān shì zì jǐ de jūn duì shuō；“ gū yǐ 'ěr zhū shàn mìng， jiàn dà yì yú hǎi nèi， fèng dài zhù shàng， chéng guàn yōu míng， héng wéi hú sī chūn gòu chán， yǐ zhōng wéi nì。 jīn biǎo nán mài， zhū chūn 'ér yǐ。” yǐ gāo 'áo cáo wéi xiān fēng， hào hào dàng dàng 'ér lái。 yǔ wén tài yě fā xí gè dì shēng yán gāo huān zuì 'è， cóng gāo píng chū fā dào hóng nóng tún jūn。 hè bō shèng tún jūn rǔ shuǐ。 liǎng réndōu guān wàng dài biàn。 534 nián 7 yuè， wèi xiào wǔ dì qīn shī shí wàn jūn duì tún yú hé qiáo， yǐ hú sī chūn wéi qián qū liè zhèn yú māng shān zhī běi。 hú sī chūn qǐng liǎng qiān bīng mǎ chèn yè dù huáng hé chèn gāo huān lì jiǎo wèi wěn jìn xíng tōu xí。 xiào wǔ dì kāi shǐ shí jué dé cǐ jì hěn hǎo， huáng mén shì láng yáng kuān quàn dào：“ xiàn zài zhè jǐn jí guān tóu bǎ bīng quán gěi bié rén， kǒng shēng tā biàn。 wàn yī hú sī chūn dù hé tōu xí chéng gōng， nà kě shì miè diào yī gè gāo huān yòu shēng chū lìng wài yī gè gāo huān 'ā。” xiào wǔ dì wén yán mǎ shàng xià lìng hú sī chūn tíng zhǐ fā bīng。 hú sī chūn tàn xī dào：“ huáng shàng bù yòng wǒ jì， zhēn shì tiān yì bù xīng wèi shì。” zài guān zhōng fù jìn de yǔ wén tài yě tīng dào fēng shēng， duì zuǒ yòu jiǎng：“ gāo huān shù rì nèi jí xíng jūn bā、 jiǔ bǎi lǐ， pí jūn yíng dí， shì bīng jiā dà jì， zhèng hǎo chéng qí pí bèi qí xí。 dāng jīn huáng shàng yǐ wàn chéng zhī zūn yù jià qīn zhēng， bù zhù dòng chū jī dù hé jué zhàn， fǎn 'ér yán hé jù shǒu， hěn shì shī cè。 ér qiě cháng hé wàn lǐ， zhǐ yào yī gè dì fāng bèi tū pò， bì bài wú yí。”
　　 liǎng jūn wèi jiāo fēng， xiào wǔ dì yī fāng yǐ yòu jiǎ xiǎn zhì、 tián hù děng rén 'àn zhōng yuē jiàng， gāo huān hěn kuài jiù shuài jūn dù hé。 wèi xiào wǔ dì huāng máng zhào jí zhòng chén shāng yì duì cè， yòu de jiǎng yào bēn yǐ liáng guó， yòu de jiǎng nán yǐ hè bō shèng， yòu de jiǎng xī jiù yǔ wén tài， yòu de jiǎng shǒu luò kǒu sǐ zhàn， zhòng kǒu fēn fēn， bù néng dìng duó。 cháo chén yuán bīn zhī yǔ hú sī chūn zhēng quán， cóng jūn zhōng páo zhì xiào wǔ dì chù， qī piàn huáng dì shuō gāo huān jūn duì yǐ jīng bī jìn。 xiào wǔ dì yòu jīng yòu jí， yī miàn pài rén zhào hú sī chūn hái jūn， yī miàn dài zhe jǐ gè běn jiā wáng yé shuài wǔ qiān bīng mǎ zhǔn bèi chū táo。 dà jiā 'àn zhōng zhī dào huáng dì yào xī táo， yè lǐ jiù páo liǎo dà bàn。 wéi dú wǔ wèi jiāng jūn dú hú xìn dān qí zhuī suí huáng dì。 shì xiǎng， chéng qiān shàng wàn de rén mǎ wǎng luò yáng fāng xiàng páo， wéi dú dú hú xìn yī rén zhǐ shēn pǐ mǎ nì xiàng 'ér zhuī， qíng jǐng gǎn rén zhì shēn。 xiào wǔ dì tàn dào：“ jiāng jūn nín cí fù mǔ、 pāo qī qì zǐ gēn suí wǒ，‘ shì luàn shí zhōng chén’， cǐ yán bù xū 'ā。” tiān rì zhāo zhāo， zhè wèi fēng dù piān piān、 zhōng xīn gěng gěng de qí nán zǐ zuì hòu suī wéi yǔ wén tài suǒ hài， dàn hòu dài róng chǒng wú bǐ： cháng nǚ wéi zhōu míng jìng huáng hòu， sì nǚ wéi yuán zhēn huáng hòu， qī nǚ wéi suí wén dì huáng hòu。 běi zhōu、 suí、 táng sān cháo tiān zǐ jūn shì tā de hòu rén， zhū zǐ yě jiā guān jìn jué， mén tíng hè hè。 cǐ wéi hòu huà。
　　 gāo 'áo cáo wéi xiōng gāo gān bào chóu xīnqiè， shī jìn qí zhuī xiào wǔ dì yī zhí dào shǎn xī， zhōng yú méi yòu gǎn shàng yī lù kuáng táo de huáng dì。 xiào wǔ dì yī lù jī kě kùn dùn， quē liáng shǎo shí， zuì hòu zài cháng 'ān dōng yáng yì yù jiàn shuài bīng yíng jià de yǔ wén tài。 gāo huān zì jìn yáng fā bīng yǐ lái， gěi huáng dì shàng liǎo sì shí duō fēng zòu biǎo， dōuméi yòu dá fù。 tā hái qīn zì shuài bīng zhuī gǎn xiào wǔ dì， mùdì shì bǎ huáng dì zhuī huí yǐ yǎn miǎn zhú jūn chū táo de guò cuò， zuì zhōng méi yòu shí xiàn cǐ yuàn。 wú nài， gāo huān huí luò yáng hòu lì qīng hé wáng shì zǐ yuán shàn jiàn wéi dì， shì wéi xiào jìng dì， shí nián shí yī。 dāng shí qīng hé wáng yuán tán zì jǐ yǐ jīng zhǔn bèi hǎo dāng huáng dì， gāo huān pà tā rì hòu bù hǎo kòng zhì， jiù xuǎn zé liǎo zhè me gè shàonián tuī shàng dì wèi， yǐ miǎn chóngdǎo fù zhé。 cóng cǐ， wèi cháo fēn liè wéi dōng wèi hé xī wèi。
　　〖 wèi fēn wéi 'èr， dōng xī 'è zhàn〗
　　 wèi xiào wǔ dì guǒ rán shì cái chū hǔ xué， yòu rù láng kǒu。 shǐ zài xiào wǔ dì guī mén wú lǐ， yòu táng mèi sān rén jiē bù lìng chū jià， míng yì fēng wéi gōng zhù， zài gōng zhōng shí jì shàng chōng dāng pín fēi。 qí zhōng yī gè píng yuán gōng zhù yuán míng yuè zuì shòu tā chǒng 'ài。 yǔ wén tài sǒng yǒng xī wèi yuán xìng zhū wáng bǎ píng yuán gōng zhù cóng xiào wǔ dì shēn biān qiǎng chū lái shā diào， yǐ xiāo luàn lún zhī chǒu。 xiào wǔ dì hèn hèn bù píng， měi rén bèi duó， bēi fèn kě zhī， tā bù shí zài gōng nèi wān gōng dā jiàn， huò yǐ dāo kǎn jī zhuō 'àn， xuān xiè bù píng， yán yǔ zhī jiān yě yǎn shì bù zhù duì yǔ wén tài de hèn yì。 yǔ wén tài zài huáng dì shēn biān 'ěr mù shèn duō， wén cǐ yě zuò shì gān cuì， pài rén bǎ dú yào fàng jìn xiào wǔ dì jiǔ lǐ， dú sǐ liǎo zhè wèi hěn yòu zhù jiàn de huáng dì， shí nián 'èr shí wǔ suì。 suí zhī， tā lì píng yuán gōng zhù de qīn gē gē yuán bǎo jù wéi dì。
　　 yǔ wén tài， zì hēi tǎ， shì xiān bēi huà de xiōng nú rén。 qí fù yǔ wén gōng zuì zǎo shì liù zhèn pàn jūn zhōng xiān yú xiū lǐ de jiànglǐng。 qí fù zhàn sǐ táng hé hòu， yǔ wén tài yòu jiā rù gé róng jūn。 ěr zhū róng jī miè gé róng hòu， xǐ huān tā de xiāo yǒng shàn zhàn， shòu tā wéi tǒng jūn yī zhí。 gāo huān miè 'ěr zhū shì hòu， tā shòu hè bō yuè zhī tuō qù bìng zhōu chá kàn xū shí， gāo huān jiàn tā shēn cháng bā chǐ， chuí shǒu guò xī， xiàngmào fēi cháng， xiǎng liú xià tā wéi zì jǐ xiào lì。 yǔ wén tài gù qǐng fǎn jūn fù mìng， gāo huān yóu yù zhōng yǔn xǔ tā huí qù。 guò hòu mǎ shàng fǎn huǐ， xiǎng shā diào yǔ wén tài yǐ jué hòu huàn， zhuī zhì guān kǒu yě wèi gǎn shàng， zhèng rú xiàng yǔ bù shā liú bāng、 cáo cāo fàng zǒu liú bèi、 huán xuán róng nà liú yù， zuì zhōng yǎng hǔ yí huàn。 yǔ wén tài zhī hòu zuì zhōng miè diào gāo huān zhī hòu。
　　 gāo huān huàn diào huáng dì hòu， yòu jué luò yáng xī jìn xī wèi， nán jìn liáng guó， jiù jué dìng qiān dū yè chéng。 mìng lìng xià dá hòu， sān rì jí xíng， sì shí wàn hù mín zhòng láng bèi jiù dào。 yòu rèn mìng sī mǎ zǐ rú wéi shàng shū zuǒ pú shè（ cǐ rén jiù shì 'ěr zhū róng bèi shā hòu bù gù qī zǐ suí 'ěr zhū róng yī jiā táo páo de nà wèi liú máng wén rén。 tā yòu quàn 'ěr zhū shì lóng fǎn gōng luò yáng， wèi xiào wǔ dì zhī sǐ， jiū qí gēn yóu shí chū qí móu）， gāo lóng zhī wéi yòu pú shè， gāo yuè wéi shì zhōng， sūn téng liú shǒu yè chéng， gòng zhí cháo zhèng。
　　〖 xiǎo guān zhī zhàn〗
　　536 nián， gāo huān shuài dà jūn zào sān zuò fú qiáo， zài pú bǎn zhǔn bèi qiǎng dù huáng hé。 dì yī cì dōng xī wèi dà zhàn xiǎo guān zhī zhàn lā kāi xù mù。 yǔ wén tài què shí shì bīng zhōng qí cái， tā duì zhū jiāng shuō：“ gāo huān sān miàn wéi zhù wǒ jūn， dā jiàn fú qiáo biǎo shì tā yào guò hé jìn jī， shí jì shàng shì xiǎng xī yǐn wǒ jūn zhù yì lì， shǐ dòu tài cóng xī jìn jūn liǎng miàn jiā gōng wǒ men。 dòu tài shì gāo huān yī yuán xiāo jiāng， lǚ zhàn lǚ shèng， jiàngshì bì qǐ jiāo xīn， wǒ men fā qí bīng xiān jī dòu tài， gāo huān zé bù shèng 'ér shèng。” zhū wèi jiànglǐng dōubù yǐ wéi rán， rèn wéi gāo huān jìn zài yǎn qián， bù zhàn bù fáng fǎn 'ér diào tóu jī dòu tài， wàn yī chū liǎo chā cuò huì quán jūn fùmò。 yǔ wén tài de zú zhí yǔ wén shēn yǔ tā yì jiàn xiāng tóng， rèn wéi rú guǒ zài pú bǎn yíng jī gāo huān jūn， dòu tài kěn dìng chéng jī cóng fǎn miàn pū lái， shuāng fāng jiā jī xià yī dìng huì shī bài。 tā jiàn yì xuǎn jīng ruì bīng qí zhí chū xiǎo guān（ zài tóng guān zhī zuǒ）， dòu tài xìng jí bì lái fù zhàn， ér gāo huān xíng shì jǐn shèn， kěn dìng guān wàng， zhàn shèng dòu tài hòu zài huí jī gāo huān， dí jūn kě pò。 guǒ rán， xī wèi jūn tū zhì xiǎo guān， dòu tài cù bù jí fáng， yǐn bīng fù zhèn， yǔ wén tài cóng mǎ mù zé zhōng shā chū， dà pò dòu tài， dōng wèi bīng sǐ shāng dài jìn， dòu tài zì shā。 yóu yú huáng hé bīng bó， rén bīng zī zhòng wú fǎ guò qù， zhǐ néng chè huǐ fú qiáo huí jūn。 xī wèi jūn cóng hòu zhuī jī， gāo huān diàn hòu de dàjiàng xuē gū yán yī zhàn zhī zhōng kǎn huài shí wǔ bǎ gāng dāo， zhàn shì yì cháng cǎn liè， zuì zhōng cái bǎo dé gāo huān yīháng rén táo tuō。 shuāng fāng dì yī cì jiāo shǒu， yǐ gāo huān shī bài gào zhōng。
　　 gāo huān lìng yī lù rén mǎ gāo 'áo cáo jìn jūn shùn lì， cóng shāng shān chū fā suǒ xiàng wú qián， zài tā shuài bīng měng gōng shàng luò shí， bèi liú shǐ shè zhōng， biàn tǐ lín shāng， qí zhōng sān chù shì guàn chuān shāng， sǐ 'ér fù sū， mǎ shàng tiào qǐ lái qí mǎ miǎn zhòu xún chéng， dà dà gǔ wǔ liǎo shì qì， gōng xiàn shàng luò chéng。 chéng kè zhī hòu， tā tǎng zài zhàng péng zhōng liáo shāng， gǎn jué zì jǐ yào sǐ diào， tàn xī dào：“ yí hàn de shì bù jiàn dì dì gāo jì shì dāng cì shǐ。” gāo huān wén yán， mǎ shàng rèn mìng gāo jì shì wéi bìng zhōu cì shǐ。 gāo 'áo cáo shì gāo gān sān dì， míng 'áng， yǐ qí zì 'áo cáo zhī míng yú dāng shì。 cǐ rén lóng méi bào xū， zī tǐ xióng yì， zì shàonián shí dài qǐ jiù jié 'ào bù xùn， zhāo jù jiàn kè sì chū jié lüè。《 tài píng guǎng jì》 zhōng zài yòu qí shī sān shǒu， qí zhōng《 zhēng xíng shī》：“ lóng zhǒng qiān kǒu yáng， quán lián bǎi hú jiǔ。 cháo cháo wéi shān liè， yè yè yíng xīn fù。” kě yǐ xiǎng jiàn tā nián qīng shí fàng dàng bù jī de shēng huó。 ěr zhū róng 'è qí yīng wǔ， bǎ tā yòu bǔ guān zài luò yáng。 xiào zhuāng dì shā diào 'ěr zhū róng hòu， zhī dào gāo shì xiōng dì yīng háo， yú huáng hé biān qīn zì sòng tā men hái xiāng zhāo jí bù qū。 gāo 'áo cáo yì qì kāng kǎi， lín xíng wǔ jiàn， yě shì xiào sǐ zhī xīn。 xiào zhuāng dì bèi hài hòu， tā tóubèn gāo huān， dà pò 'ěr zhū shì。 hòu lái jié mǐn dì shā diào tā gē gē gāo gān， yòu pài rén shā tā， tā shuài shí yú qí bēn fù jìn yáng guī gāo huān。 gāo huān yǐn yǐ wéi dàjiàng， nán zhēng běi tǎo， lì gōng bào duō。 xiǎo guān zhī zhàn hòu， gāo 'áo cáo quán jūn 'ér hái， bèi shòu wéi jūn sī dà dū dū， tǒng qī shí liù dū dū。 dāng shí gāo huān shǔ xià yǐ xiān bēi jiànglǐng wéi zhù， dū qīng miè hàn rén， wéi dú jù pà gāo 'áo cáo。 gāo huān zài hào lìng jiāng dà shí， cháng cháng yòng xiān bēi yǔ fā hào shī lìng， dàn zhǐ yào yòu gāo 'áo cáo zài cè， tā yī dìng gǎi yòng huá yǔ jiǎng huà。 xiān bēi jiāng liú guì yǔ gāo 'áo cáo bù hé， yòu yī cì liǎng gè rén tóng zài yī chù yì shì， xià miàn yòu rén jiā bào gào zhì hé yì fū hǎo duō rén yān sǐ， liú guì gù yì shuō：“ xìng mìng zhǐ zhí yī wén qián de hàn rén， suí tā sǐ！” gāo 'áo cáo wén yán dà nù， bá dāo jiù kǎn liú guì。 liú guì bēn táo hái yíng， gāo 'áo cáo suí zhī míng gǔ zhào jí shǔ xià， lè bīng yù gōng。 zuì hòu jīng bié rén quàn liǎo hǎo jiǔ cái bà shǒu。 yòu yòu yī cì gāo 'áo cáo yǔ běi yù zhōu cì shǐ zhèng yǎn zǔ wán wò shuò yóu xì（ shuāng shǒu gè chí shuò hù jī， lèi sì jī jiàn）， liú guì pài shǒu xià zhào zhèng yǎn zǔ shāng yì jūn shì。 gāo 'áo cáo bù ràng zhèng yǎn zǔ zǒu， bìng pài bīng bǎ liú guì de shǐ zhě yòng mù jiā jiā zhù zhàn zài yī bàng dāi zhe。 liú guì de xiān bēi piān jiāng shì shì jiāo héng guàn liǎo， zài bàng hǎn：“ jiā zé yì， tuō zé nán。” gāo 'áo cáo wén yán， cóng suí cóng shǒu zhōng chōu chū yī dāo， wǎng cǐ rén bó zǐ shàng měng jìn yī mǒ， shuō“ yòu yòu hé nán！” rén tóu luò dì。 liú guì wén zhī hòu yě bù gǎn guò lái lǐ lùn。 hái yòu yī cì gāo 'áo cáo qù dà chéngxiàng fǔ bài jiàn gāo huān， mén kǒu hù wèi bù ràng tā jìn qù， tā dōu zhuǎn mǎ tóu， wān gōng dā jiàn， huí shǒu shè shā mén zú。 gāo huān wén zhī hòu yě bù guài zuì。 yóu cǐ kě jiàn， gāo 'áo cáo zài gāo huān xīn mù zhōng de wèi zhì hé qí zhòng yào！
　　 gāo huān shēn zhī shǔ xià xiān bēi shì bīng yǔ hàn rén zhī jiān de máo dùn。 tā zuǒ yòu féng yuán， duì xiān bēi rén jiǎng：“ hàn rén shì nǐ men de nú pú， nán rén wéi nǐ men gēng zuò， nǚ rén wéi nǐ men zhì yī， shàng jiāo sù bó fù shuì ràng nǐ men wēn bǎo wú yōu， wèishénme hái yào qī líng tā men ní？” yòu duì tǒng xià hàn rén jiǎng：“ xiān bēi rén shì nǐ men gù yōng de bīng kè， dé dào nǐ men yī xiē yī wù chī shí， wéi nǐ men fáng dào jī zéi， néng bǎo nǐ men 'ān níng dù rì， gànmá nà me hèn tā men ní？” duì yú yū fǔ bù zhī biàn tōng de hàn zú dà chén， tā yě xiǎng fāng shè fǎ yú yǐ shuō fú。 yī cì gāo huān yào chū mén dǎ zhàng， yī míng jiào dù bì de dà chén qǐng qiú gāo huān chū zhēng qián xiān xiāo chú nèi zéi。 gāo huān wèn nèi zéi shì shénme rén。 dù bì shuō shì nà xiē lüè duó bǎi xìng de xiān bēi guì zú。 gāo huān méi yòu lì kè yú yǐ zuò dá。 tā xià lìng yíng zhōng jūn shì dū dā gōng shàng jiàn， gāo jǔ dà dāo， wò qiào xiàng qián， jiā dào céng céng 'ér lì， jiē zhe mìng lìng dù bì zài xíng liè zhōng lái huí zǒu dòng yī cì。 dù bì shì gè shū shēng， nǎ lǐ jiàn guò zhè zhǒng zhèn shì， xià dé hún shēn duō suo， lěng hàn zhí liú。 jiàn cǐ， gāo huān duì dù bì shuō：“ suī rán dā jiàn bù shè， chí yú bù cì， jǔ dāo bù kǎn， nǐ dū bèi xià dé shī hún luò bó。 zhū wèi xūn guì jiànglǐng zài zhàn chǎng shàng chōng fēng xiàn zhèn， bǎi sǐ yī shēng， suī rán yòu rén huò xǔ yòu tān wū mào qiǎng de xíng wéi， dàn yǔ tā men píng shí de zhàn gōng xiāng bǐ， zěn néng xiāng tí bìng lùn！” dù bì guì dì dùn shǒu， wéi zì jǐ mào shī de jǔ jiàn biǎo shì dào qiàn。 yī jǔ liǎng dé， jì dǔ zhù liǎo jiàn guān de zuǐ， yòu shōu mǎi liǎo xiān bēi jūn shì de xīn。
　　〖 shā yuàn zhī zhàn〗
　　537 nián， gāo huān zì jǐ dài bīng 'èr shí wàn zì hú kǒu chū fā gǎn wǎng pú jīn。 dì 'èr cì dōng xī wèi dà zhàn（ shā yuàn zhī zhàn） kāi shǐ。 yǔ wén tài yóu yú guān zhōng hàn zāi dà jī， dài zhe bù dào yī wàn de jūn mǎ zài héng nóng gǔ cāng xiū zhěng liǎo wǔ shí duō tiān， hǎo róng yì cái ràng 'è dé jīhū pí bāo gǔ de jūn shì xiē huǎn guò lái。 tīng shuō gāo huān dù hé lái zhàn， gǎn máng rù guān zhǔn bèi。 gāo 'áo cáo dài sān wàn bīng mǎ jiù bǎ huán nóng tuán tuán wéi zhù。 gāo huān de cān móu quàn shuō dào：“ xī wèi zéi bīng lián nián jī huāng， suǒ yǐ mào xiǎn dào shǎn zhōu lái qiǎng cāng sù liáng shí， xiàn zài gāo 'áo cáo yǐ jīng wéi zhù héng nóng liáng cāng， liáng shí yùn bù chū qù。 wǒ men zuì hǎo fēn bīng zhū dào， bù yǔ dí bīng jiē zhàn， děng dào mài qiū shí fēn， dí fāng jūn mín 'è sǐ dà bàn， yǔ wén tài bù sǐ yě dé tóu jiàng。 suǒ yǐ wǒ men zuì hǎo bié dù huáng hé。” dàjiàng hóu jǐng yě quàn gào：“ wǒ jūn jǐ shí wàn shì bīng yī jǔ qián lái， wàn yī bù shèng， yī shí nán yǐ jí jié bīng mǎ。 bù rú bǎ dà jūn yī fēn wéi 'èr， xiāng jì 'ér jìn。 qián jūn ruò shèng， hòu jūn quán lì gōng shàng； qián jūn ruò bài， hòu jūn kě yǐ jiē yìng， dào shí zuò wéi hòu bèi duì chū jī yíng dí。” gāo huān duì zhè liǎng tiáo yì jiàn dōuméi yòu tīng jìn qù， zì pú jīn dù guò huáng hé qián jìn。
　　 yǔ wén tài dào liǎo wèi shuǐ nán 'àn， zhēng zhào de zhū zhōu bīng mǎdōu méi yòu dào wèi。 tā shǒu xià zhū jiāng yǐ wéi zhòng guǎ xuán shū， jiàn yì dài gāo huān jūn duì zài wǎng xī xíng hòu cái chū bīng xiāng huì。 yǔ wén tài jiān chí bù kě：“ gāo huān rú guǒ dào liǎo cháng 'ān， kěn dìng rén qíng mín xīn quán dū huì jiàng fú yú tā。 xiàn zài chèn tā yuǎn lái xīn dào， zhèng hǎo yī jǔ kě yǐ jī pò。” yú shì zào fú qiáo dù wèi hé， lìng jūn shì jīng zhuāng dài sān tiān liáng shí， jù gāo huān jūn liù shí lǐ tún jūn。 yòu pài shǒu xià jiànglǐng dá xī wǔ dài sān gè qí bīng huà zhuāng chéng dōng wèi jūn shì， bàng wǎn hùn rù gāo huān yíng nèi zhēn zhī jūn zhōng kǒu lìng， áng shǒu yáng biān， jiǎ zhuāng chéng dū chá guān， gè gè jūn yíng dū zhuǎn liǎo yī juàn， kàn jiàn yòu yī guān bù zhěng huò bù zūn fǎ jì de gāo huān bīng shì， hái shàng qián jǔ biān luàn dǎ yī dùn， zhuǎn liǎo gè tōng xiāo， chá míng gāo huān jūn zhōng yī qiē bù shǔ hòu cái fǎn huí yíng zhōng fù mìng。
　　 gāo huān dé zhī yǔ wén tài bīng dào， yǐn bīng huì dí。 yǔ wén tài shǒu xià lǐ bì rèn wéi dí zhòng wǒ guǎ， bù néng píng dì zhì zhèn， kě zài shí lǐ yǐ wài wèi qū cháng mǎn lú wěi de zhǎo zé dì mái fú。 yǔ wén tài jué dé cǐ jì kě xíng， mìng lìng jūn shì dū yǎn qí xī gǔ， mái fú zài lú wěi cóng zhōng， tīng jiàn gǔ shēng jiù yī qí chōng chū。 gāo huān bù xià dū dū hú lǜ qiāng jǔ quàn shuō：“ yǔ wén tài zhǐ xiǎng jué yī sǐ zhàn， jiù xiàng gè fēng gǒu yī yàng， huò shàng mìng yě yào yǎo rén。 wèi qū lú wěi mào mì， ní nìng bù kān， shì bīng jiāo zhàn yòng bù shàng quán lì， bù rú yǔ qí xiāng chí， zài 'àn zhōng pài jīng bīng yǎn xí cháng 'ān， duān diào dí jūn de lǎo wō， rú cǐ zé yǔ wén tài bì kě shēng qín。” gāo huān tīng shuō wèi qū lú wěi cóng shēng， líng jī yī dòng，“ fàng bǎ dà huǒ bǎ dí jūn shāo sǐ， zěn me yàng？” yī xiàng jīng míng de hóu jǐng zhè shí chū liǎo gè sōu zhù yì， rèn wéi：“ yīnggāi shēng qín yǔ wén tài xuān shì bǎi xìng， rú guǒ tā bèi shāo chéng jiāo tàn， shuí huì xiāng xìn wǒ men zhēn de dà shèng ní。” chú chóu zhī jiān， gāo huān dàjiàng péng lè shèng qì qǐng zhàn， dà shēng rǎng rǎng dào：“ wǒ men rén duō shì zhòng， bǎi rén qín yī， hái pà bù dǎ shèng zhàng má？” yú shì gāo huān xià lìng jìn jī。 dōng wèi bīng wàng jiàn xī wèi bīng liáo liáo wú jǐ， gè gè tān gōng mào jìn， yīngyǒu de zhàn zhèn sàn bù chéng xíng。 xī jūn xiāng jiāo zhī jì， yǔ wén tài qīn zì léi xiǎng gǔ hào， mái fú yú lú wěi cóng zhōng de bīng shì fèn shēn tǐng bīng 'ér qǐ， lǐ bì shī yī zhī tiě jiá qí bīng yòu cóng cè miàn tū chū héng jī， dōng wèi jūn duì bèi jié chéng liǎng duàn， jūn zú dà kǒng。 lǐ bì de dì dì lǐ biāo shì gè xiǎo gè zǐ， yǒng fèn yì cháng， měi cì yuè mǎ xiàn zhèn shí dū yǐn fú yú mǎ bèi shàng zuǒ pī yòu kǎn， dōng wèi bīng zhǐ yào kàn jiàn tā nà pǐ hǎo xiàng shì“ wú rén jià shǐ” de mǎ pǐ jiù jīng hū“ bì kāi zhè gè xiǎo gè zǐ”。 yǔ wén tài yuǎn chù wàng jiàn， duì zuǒ yòu tàn dào：“ dǎn lüè rú cǐ， hé bì bā chǐ zhī qū！” qí xià zhēng lǔ jiāng jūn gěng guì yě shì wǔ yì jué lún， měi cì rù zhèn yī juàn shēn shàng de kǎi jiá páo cháng quán bèi dí rén xiān xuè rǎn dé tòu hóng。 yǔ wén tài shuō：“ guān qí jiá cháng， jiù zhī shā liǎo bù shǎo dí rén， hé bì shù shǒu jí lùn gōng ní。” gāo huān jiànglǐng yě bù shì cǎo bāo。 dàjiàng péng lè shēn rù xī wèi zhèn zhōng， bèi shù gēn cháng yú cì dé cháng zǐ dū liú chū lái， tā yòng shǒu bǎ cháng zǐ tián huí fù nèi yòu lún qiāng zài zhàn。 kàn jiàn jūn wǔ sǎnluàn， gāo huān xiǎng xiān shōu bīng jí jié hòu zài chū jī。 diǎn míng guān guò liǎo yī huì huí lái， bǐng gào shuō：“ zhòng yíng jiē kōng， bīng shì sǐ sàn， méi rén yìng dá。” gāo huān bù gān xīn， hái zài yóu yù。 dàjiàng hú lǜ jīn quàn shuō：“ zhòng xīn lí sàn， bù kě fù yòng， wǒ men yīnggāi lì jí bēn wǎng huáng hé yǐ dōng。” gāo huān jù 'ān tàn xī bù dòng， hú lǜ jīn yǐ biān jī dǎ zhàn mǎ， yīháng rén táo zǒu， dào liǎo hé biān chàdiǎn méi zhǎo dào chuán， láng bèi dù hé。 cǐ zhàn xià lái， gāo huān sàng jiá shì bā wàn rén， diū qì kǎi zhàng shí bā wàn。 gāo 'áo cáo wén tīng bài wén， yě cóng huán nóng chè wéi， tuì bǎo luò yáng。 xī wèi yǔ wén tài jīng cǐ yī shèng， bīng jīng liáng zú， jiē dà huān xǐ。
　　〖 hé qiáo zhī zhàn〗
　　 gé nián， 538 nián， gāo huān dàjiàng hóu jǐng cóng yǔ wén tài shǒu zhōng chóngxīn duó huí luò yáng jīn yōng chéng， shāo huǐ luò yáng dà liàng mín jū guān sì。 yǔ wén tài yǐ dài zhe xī wèi wén dì yuán bǎo jù huí luò yáng jì sǎo wèi cháo xiān dì líng miào， wén xùn hòu shuài jūn chí yuán， lín zhèn zhǎn shā gāo huān dàjiàng mò duō lóu dài wén。 hóu jǐng lián yè tū wéi， yǔ wén tài zhuī jī。 hóu jǐng bǎi dà zhèn， běi jù hé qiáo， nán yǐ māng shān， yǔ yǔ wén tài dà jūn jiāo zhàn。 hùn zhàn zhī zhōng， yǔ wén tài zhàn mǎ zhōng liú shǐ jīng yì， bǎ yǔ wén tài shuǎi zài dì shàng。 dōng wèi dà jūn zhuī wéi shàng lái， zuǒ yòu jiē sàn zǒu。 dū dū lǐ mù xià mǎ， yòng mǎ biān jī dǎ láng bèi pā zài dì shàng de yǔ wén tài， jiǎ zhuāng jiào mà：“ nǐ zhè gè hú tú bīng， nǐ men wáng yé páo dào nǎ lǐ qù liǎo， zěn me zì jǐ liú zài zhè lǐ？” zhuī wéi de dōng wèi bīng fān tí liàng zhǎng， tīng lǐ mù de kǒu qì rèn dìng yǔ wén tài bù shì shénme guì rén dà guān， dū niǔ tóu huí sàn qù zhuī shā gèng zhí qián de mù biāo。 lǐ mù fú yǔ wén tài shàng mǎ， shuāng shuāng táo qù。 yóu yú cǐ shí xī wèi hòu jūn dà zhì， jūn shì fù zhèn， diào tóu yíng jī hóu jǐng jūn， hóu jǐng jūn dà bài， bài běi 'ér qù。 gāo 'áo cáo xīn qì gāo 'ào， yī zhí kàn bù qǐ yǔ wén tài， mìng zuǒ yòu dà zhāng xiě yòu guān míng jiāng míng de jīng qí hé xiǎn shì guì zhòng de sǎn gài， kuà mǎ lín zhèn。 xī wèi jūn diào dòng zuì jīng ruì de jūn duì wéi gōng gāo 'áo cáo， zhì shǐ qí quán jūn jìn méi， zuì hòu dān qí páo wǎng hé yáng nán chéng。 qià qiǎo shǒu jiāng shì gāo huān de yī gè táng shū gāo yǒng lè， sù yǔ gāo 'áo cáo yòu guò jié， guān bì chéng mén bù ràng gāo 'áo cáo jìn chéng。 dà yīng xióng lóng wò qiǎn tān， yǎng hū chéng shàng qiú shéng， méi rén yìng dá； tā yòu bá dāo měng kǎn chéng mén， xiǎng pī chū gè dòng lái táo rù chéng zhōng。 chéng mén jiān hòu， kǎn liǎo xǔ jiǔ yě kǎn bù kāi。 xī wèi dà duì zhuī bīng gǎn dào， gāo 'áo cáo zhī dào xìng mìng bù bǎo， zhuǎn shēn 'áng tóu yíng qián， fèn shēng dà jiào：“ lái！ yǔ rǔ kāi guó gōng！”（ yì sī shì lái rén zhǎn qí tóu， xī wèi kěn dìng shì huì yǐ kāi guó gōng de zhòng xián fēng shǎng）。 zhǎn qù gāo 'áo cáo tóu lú de bīng shì huí dào xī wèi hòu， huò shǎng juàn wàn duàn， měi nián 'àn liàng fā gěi， zhí zhì yǔ wén tài chuàng lì de zhōu cháo miè wáng， shǎng juàn hái méi yòu gěi wán。
　　 gāo huān tīng jiàn gāo 'áo cáo sǐ xùn， rú sàng gān dǎn， bǎ gāo yǒng lè dǎ liǎo 'èr bǎi jūn gùn， zhuī zèng gāo 'áo cáo wéi tài shī、 dà sī mǎ、 tài wèi。 cǐ cì hé qiáo dà zhàn， liǎng wèi jūn zhèn jí dà， shǒu wěi xuán yuǎn， cóng zǎo dào wǎn， jiāo zhàn shù shí hé， qì wù sìsāi， xíng shì wàn biàn， tuán tuán xiāng shā， shuí yě bù zhī dào shuí shèng shuí fù。 xī wèi hú dú xìn、 zhào guì děng rén jiāo zhàn bù lì， hùn luàn zhōng yòu bù zhī yǔ wén tài hé xī wèi wén dì xiāo xī， dū qì jūn xiān guī。 qí tā jiànglǐng jiàn zhuàng， yědōu hé tā men yī qǐ táo zǒu， zhī cǐ qíng xíng， yǔ wén tài yě shāo yíng dùn zǒu。 wén rén chū shēn de wáng sī zhèng xià mǎ， shǒu chí cháng yú zuǒ cì yòu cì， yī cì jiù jī dǎo shù rén。 yóu yú xiàn zhèn tài shēn， cóng zhě jiē sǐ， tā zì jǐ yě yīn zhòngchuāng hūn jué， yóu yú tiān hēi dí jūn shōu bīng， cái wèi bèi kǎn tóu。 wáng sī zhèng měi cì dǎ zhàng shí dū chuān pò yī làn jiá， dí jūn bù zhī tā de jiàngshuài shēn fèn， suǒ yǐ shǒu jí wèi bèi gē qù。 bù jiǔ， tā de xià shǔ zài shī tǐ duī zhōng zhǎo dào tā， fú tā shàng mǎ huí yíng。 píng dōng jiāng jūn cài yòu xià mǎ bù zhàn， zuǒ yòu quàn tā chéng mǎ yǐ biàn táo páo， tā dà nù dào：“ yǔ wén tài chéngxiàng 'ài wǒ rú zǐ， jīn tiān zěn me néng pà sǐ ní！” dài lǐng shí jǐ gè shì bīng qí shēng dà hū， jìn jī dōng wèi bīng， shā shāng shèn zhòng。 dōng wèi bīng bǎ tā tuán tuán bāo wéi shí yú zhòng， yòu jù qí yǒng wǔ dōubù gǎn jìn qián。 cài yòu wān gōng chí mǎn， sì miàn zhuǎn zhǐ jiàn fēng。 dōng wèi bīng zhǎo chū yī gè shēn zhe hòu jiá shǒu ná cháng dāo de bīng shì zhí chōng cài yòu， jù sān shí bù zhī yuǎn， zuǒ yòu quàn cài yòu fā jiàn。 cài yòu shuō：“ wǒ men de xìng mìng， quándōu zài cǐ yī jiàn， qǐ néng xū fā！” dí bīng chōng dào shí bù yuǎn de jù lí， cài yòu yī jiàn bǎ lái rén shè shā。 bāo wéi tā men de dōng wèi bīng jiàn cǐ hū lá lá sàn kāi。 dù yòu dé yǔ zuǒ yòu hái yíng。 hé qiáo yī zhàn， shuāng fāng jī běn dǎ píng， zhǐ shì gāo huān tòng shī hàn zú dàjiàng gāo 'áo cáo。
　　〖 māng shān zhī zhàn〗
　　 gōng yuán 543 nián， liǎng wèi dì sì cì dà zhàn（ māng shān dà zhàn） jiē kāi xù mù。 cǐ cì zhàn zhēng de dǎo huǒ suǒ shì yóu yú gāo 'áo cáo de gē gē gāo zhòng mì yǐ běi yù zhōu tóu jiàng xī wèi yǐn qǐ。 ér gēngshēn rù de yuán yīn， zé shì yóu yú gāo huān de 'ér zǐ gāo chéng tān sè yǐn fā。 gāo chéng shí sì shí jiù yīn yǔ qí fù de chǒng qiè zhèng shì tōng jiān， chàdiǎn bèi gāo huān shā diào， jīng sī mǎ zǐ rú cóng zhōng zhōu xuán， shā diào shǒu gào de nú bì miè kǒu， fù zǐ cái chóngxīn hé hǎo。 hòu lái， gāo chéng yòu kàn gāo zhòng mì měi lì de qī zǐ lǐ shì， yī jiàn miàn jiù pū shàng qù luàn chě yī dài xiǎng yào qiáng jiān。 lǐ shì bù cóng， yī dài jìn liè， tuō shēn hòu xiàng gāo zhòng mì kū sù。 qià zhí gāo zhòng mì jí jiāng wài fàng wéi běi yù zhōu cì shǐ， jīng jù qì nǎo zhī xià， yī dào rèn shàng jiù xiàng xī wèi tóu jiàng， dōng wèi de zhàn lüè yào dì hǔ láo guān luò rù xī wèi zhī shǒu。 yǔ wén tài qīn shī zhū jūn jiē yìng gāo zhòng mì， jūn zhì luò yáng， bāo wéi hé qiáo nán chéng。 gāo huān yě qīn zì jiàngbīng shí wàn， zì huáng hé běi 'àn dù hé， jù māng shān wéi zhèn， shù rì bù zhàn。 yǔ wén tài jìn liú zī zhòng， chèn yè dēng māng shān xiǎng tū xí gāo huān。 zhēn chá qí bīng huǒ sù tōng zhī gāo huān， shuō xī wèi jūn zhǐ xié bīng xiè shì liáng 'ér lái， yǐ jù gāo huān sì shí lǐ。 gāo huān lè bīng， zhèng zhèn dài dí。 lí míng shí fēn， liǎng jūn xiāng jiāo， gāo huān dàjiàng péng lè yǐ shù qiān qí bīng zhí chōng rù xī wèi běi jūn， suǒ xiàng jiē kuì， yī zhí shēn rù xī wèi yíng nèi。 yòu rén bēn gào gāo huān shuō péng lè lín zhèn pàn táo， gāo huān dà nù。 bù jiǔ， xī běi fāng xiàng chén tǔ fēi yáng， péng lè qiǎn shǐ gào jié， fú huò xī wèi lín táo wáng yuán jiǎn děng wǔ gè wáng yé jí dū jiāng cān móu děng zǒng gòng sì shí bā rén。 gāo huān míng gǔ jìn jī， zhǎn shǒu sān wàn yú jí。 gāo huān pài péng lè zhuī jī yǔ wén tài。 yǔ wén tài láng bèi bù kān， biān páo biān zài mǎ shàng xiàng péng lè 'āi qiú：“ zhè bù shì péng lè jiāng jūn má？ jīn tiān nǐ shā diào wǒ， míng tiān nǐ hái yòu yòng má？ gān má bù mǎ shàng hái yíng， bǎ wǒ diū xià de jīn yín bǎo wù yī bìng qǔ zǒu ní？” péng lè cū rén， yě jué cǐ huà yòu lǐ， shè diào yǔ wén tài， huí zhì yǔ wén tài diū qì de yíng zhōng bǎ yī dà dài jīn bǎo fàng zài mǎ shàng bēn huí xiàng gāo huān fù mìng。 kàn lái“ wán kòu”、“ yǎng kòu” bù shì táng cháo jiànglǐng fā míng， zì cóng gòu jiàn zhū wén zhòng， liú bāng shā hán xìn，“ tù sǐ gǒu pēng” yī zhí shì wǔ rén zuì hài pà de shì qíng， yǐ hòu bèi táng、 yuán、 míng děng zhū duō wǔ jiāng fèng wéi shàng cè， shí bù shí jiù zòng“ fěi” lòu wǎng， zhè yàng tiān xià yòu shì， cái bǎo wǔ rén wèi zhòng quán zūn， gèng miǎn niǎo jìn gōng cáng zhī huò。 péng lè jiàn gāo huān， zhāng zhe dà zuǐ bào gào：“ hēi tǎ jiǎo xìng táo páo， yǐ jīng xià dé pò dǎn。” gāo huān jì gāo xīng péng lè dà zhàn yòu jí nù tā fàng zǒu yǔ wén tài， mìng péng lè pā zài dì shàng， qīn zì shàng qián zhuā zhù lǎo yé men de dà nǎo dài měng wǎng dì miàn zhuàng， yǎo yá qièchǐ liáng jiǔ， shǒu zhōng dāo jǔ liǎo jǐ cì yào dāng chǎng kǎn xià péng lè nǎo dài， quán héng zài sān， wèi rěn xià shǒu。 gǔ lè mǎn liǎn shì xuè， yáng tóu qǐ qiú gāo huān zài gěi tā wǔ qiān rén mǎ， huí zhèn fù zhuī yǔ wén tài。 gāo huān mà dào：“ nǐ bǎ réndōu fàng páo liǎo， hái shuō shénme huí zhèn fù zhuī。” pài rén qǔ lái sān qiān pǐ juàn yā duī zài péng lè bèi shàng， yīn yǐ shǎng qí zhàn shèng zhī gōng。
　　 zhuǎn tiān， dōng xī wèi liǎng jūn zhòng zhěng qí gǔ fù zhàn。 yǔ wén tài sān jūn hé jī dōng wèi jūn， gāo huān dà bài， bù bīng quán bèi fú lǔ。 gāo huān yī shí jiān lián zuò qí yě bèi shè sǐ， shǒu xià hè lián yáng shùn zì jǐ xià mǎ bǎ mǎ ràng gěi gāo huān， lián tóng qī gè rén suí hòu bǎo hù。 zhuī bīng jù zhì， gāo huān de qīn xìn dū dū wèi xīng qìng shuō：“ dà wáng nín gǎn kuài lí kāi， wǒ yāo zhōng yòu bǎi jiàn， zú yǐ shè shā bǎi rén， bǎo hù nín chè zǒu。” gāo huān gǎn dòng shuō：“ rú guǒ wǒ mendōu néng shēng hái， yǐ nǐ wéi huái zhōu cì shǐ。 rú guǒ nǐ zhàn sǐ， ràng nǐ 'ér zǐ zuò cì shǐ。” wèi xīng qìng shuō：“ wǒ 'ér zǐ tài xiǎo， xī wàng yòng wǒ gē gē zuò cì shǐ。” gāo huān yǔn nuò。 wèi xīng qìng yī rén diàn hòu jù zhàn， shǐ jìn， bèi xī wèi bīng luàn dāo kǎn shā。 dōng wèi yòu tóu jiàng de bīng shì wèile qǐng gōng， bǎ gāo huān táo páo de fāng xiàng xiàng xī wèi bào gào， yǔ wén tài zhāo jí sān qiān gǎn sǐ duì， dū zhí duǎn bīng， yǐ dà dū dū hè bō shèng wéi shǒu dài jūn jí zhuī。 luàn zhèn zhī zhōng， hè bō shèng fā xiàn zhèng zài cāng huáng táo mìng de gāo huān， zhí shuò yǔ shí sān qí zhuī gǎn shàng lái， zhuī liǎo shù lǐ， hǎo jǐ cì shuò jiān dū jīhū cì jí gāo huān， dà hǎn：“ hè liù hún（ gāo huān zì）， wǒ hè bō pò hú（ hè bō shèng zì pò hú） jīn tiān yī dìng zǎi liǎo nǐ！” gāo huān lì jié jīng kǒng， jīhū xīn zàng bìng fā dēng shí sǐ zài mǎ shàng。 tā de suí cóng zài bàng biān fā jiàn， shè fān xī wèi liǎngjì， yòu bì hè bō shèng zuò qí。 děng dào fù mǎ gǎn dào， gāo huān yǐ jīng páode méi yǐng。 hè bō shèng tàn dào：“ jīn tiān jìng rán wàng jì dài gōng jiàn， zhēn shì tiān yì 'ā！” zhàn hòu， gāo huān huí yè chéng， bǎ hè bá yuè liú zài dōng wèi de jǐ gè 'ér zǐ quán bù zhěng jiā shā jìn。 hè bō shèng tīng shuō hòu huó huó qì sǐ。 yǔ wén tài tīng dào hè bō shèng sǐ xùn， liú lèi liáng jiǔ， duì zuǒ yòu shuō：“ zhū jiāng lín dí， shén sè dū xiǎn huāng zhāng， wéi dú hè bō gōng lín zhèn yán sè rú cháng， zhēn zhèng shì dà yǒng zhī rén 'ā。”
　　 yóu yú xī wèi zhào guì děng wǔ gè jiànglǐng de shǒu xià jūn duì bài tuì， zhàn chǎng xíng shì yòu fā shēng biàn huà。 dōng wèi bīng chóngxīn jí jié， chōng shā guò lái。 yǔ wén tài chū jī， bù dí 'ér tuì， shuài jūn táo páo， dōng wèi jūn duì zhuī jī。 yóu yú dú hú xìn děng rén shōu jí xī wèi sàn zú cóng hòu xí rǎo dōng wèi zhuī bīng， yǔ wén tài cái dé xìng táo tuō， tún jūn wèi hé shàng yóu。 gāo huān jiàngbīng rù shǎn zhōu， bù xià fēng zǐ huì quàn gāo huān chéng shèng zhuī jī， dìng néng yī tǒng liǎng wèi。 dàn qí yú jiànglǐng jiē wú dǒu zhì， zhì qì shuāi jié， bù gǎn zài zhàn。 qí shí yǔ wén tài yǐ chéng qiáng nǔ zhī mò， zhǐ yào gāo huān jūn zhì， bì sǐ wú yí。 gāo huān jiàn zhòng jiāng zhì jù， biàn xià lìng hái jūn， shī qù jué jiā de jī huì。 yī zhí wéi yǔ wén tài jiān shǒu huán nóng liáng cāng de wáng sī zhèng tīng shuō xī wèi jūn dà bài de xiāo xī， bù jǐn bù táo， fǎn 'ér ràng rén dà kāi chéng mén， zì jǐ jiě yī tǎng zài chéng lóu shàng， wèi miǎn jiàngshì， yǐ jī lì shì zú， biǎo shì zì jǐ de dǎn lüè。 jǐ tiān hòu dōng wèi bīng shā dào chéng xià， jiàn chéng mén dà kāi， yòu zhī dào wáng sī zhèng de míng shēng， xīn zhōng dà qiè， jìng bù zhàn táo zǒu。 zhū gé liàng de“ kōng chéng jì” nǎi yǎn yì suǒ wéi， wáng sī zhèng de“ kōng chéng jì” shí wéi zhèng shǐ suǒ zài。
　　 dōng wèi jūn chóngxīn duó huí běi yù zhōu hé luò zhōu， hóu jǐng fú huò gāo zhòng mì qī 'ér sòng zhì yè chéng。 yóu yú gāo qián、 gāo 'áo cáo dōushì gāo huān gōng chén， gāo zhòng mì de dì dì gāo jì shì wén shuō shì xiōng cháng qǐ bīng xiāo xī mǎ shàng páo huí zì shǒu， dōuméi yòu bèi lián zuò zú zhū， zhǐ shì shā gāo zhòng mì yī jiā cháng yòu。 gāo chéng dǎ bàn dé piào piào liàng liàng， shèng fú qù jiàn jiāng bèi chǔsǐ de gāo zhòng mì qī zǐ lǐ shì， wèn“ jīn rì rú hé？” lǐ shì mò rán， yú shì bèi gāo chéng nà wéi qiè shì。 wéi yī nǚ zǐ zhī gù， xūn chén wài pàn， lǎo fù jǐ sǐ， liǎng wèi bīng rén sǐ shāng shù shí wàn， gāo chéng zhè yī huò gēn dāng shí jìng wú rén gǎn yú zhǐ zhāi。（ zuì wéi ràng hòu rén gǎn jué huāng miù de shì hòu lái de jié jú。 gāo chéng rì hòu bèi jiā nú cì sǐ， qí dì gāo yáng cuàn wèi zì lì， jiàn lì qí guó， hòu lái bèi zūn mì wéi qí xiǎn zǔ。 gāo chéng cóng gāo zhòng mì chù dé lái de lǐ shì rù gāo chéng mǔ qīn lóu tài hòu gōng zhōng wéi nǚ gōng（ guān míng chāng yí）。 qí xiǎn zǔ gāo yáng sǐ hòu， rén ruò de tài zǐ gāo yīn jì wèi。 jǐ wèi hàn zú dà chén yáng yìn、 zhèng yí děng kǒng pà gāo yáng de dì dì gāo yǎn、 gāo zhàn rì hòu cuàn wèi， mì móu pài 'èr wáng wài chū zuò cì shǐ yǐ xiāo chú wēi xié， bìng bǎ cǐ shì xiàng gāo yīn de mǔ qīn lǐ tài hòu zuò huì bào。 lǐ tài hòu zì rèn wéi hé lǐ chāng yí shì tōng jiā， jiù bǎ yáng yìn děng rén de mì xìn gěi tā kàn， zhè wèi 'èr fū zhī fù lǐ chāng yí dǎo duì lóu shì tài huáng tài hòu zhōng xīn gěng gěng， mǎ shàng mì bào gěi lóu shì。 tài huáng tài hòu lóu shì dāng rán xǐ 'ài zì jǐ liǎng gè qīn shēng 'ér zǐ gāo yǎn hé gāo zhàn， yī gòng mì móu shā diào yáng yìn děng hàn zú dà chén， bù jiǔ gāo yǎn fèi zhí zǐ gāo yīn zì lì（ cì nián pài rén 'ě shā gāo yīn）。 gāo yǎn jǐn dāng liǎo liǎng nián huáng dì， yīn dǎ liè mǎ jīng zhuì dì shāng lē 'ér sǐ， chuán wèi gěi qīn dì gāo zhàn。 gāo zhàn jì wèi hòu xù jiǔ yín nüè， bǎ gāo chéng、 gāo yáng、 gāo yǎn de jǐ gè huáng hòu jiān yín dài biàn（ dōushì qí qīn sǎo）， yòu zhèn shā gāo chéng zhǎngzǐ hé nán wáng gāo xiào yú， bǎ gāo chéng de sān zǐ gāo xiào wǎn zhé duàn dà tuǐ shā sǐ。 dài rì hòu gāo zhàn de 'ér zǐ gāo wěi jí wèi， yòu dú shā gāo chéng dì sì zǐ lán líng wáng gāo cháng gōng。 ér qiě qí guó miè wáng jiù wáng zài zhè wèi qí hòu zhù shǒu lǐ。 jiū qí běn yóu， rú guǒ gāo chéng bù qiǎng duó gāo zhòng mì zhī qī lǐ shì， cǐ rén jiù bù kě néng zài tài huáng tài hòu lóu shì chù dāng nǚ guān。 gāo yáng de tài zǐ gāo yīn zì yòu yóu hàn zú dà chén hé sù rú fǔ dǎo， suī bù shī nuò ruò， dàn què wéi rén dé zhī zhù， píng jiè fù zǔ zhī lì hé běi qí jiāng dà zhī qiáng， shuō bù dìng néng yī tǒng běi fāng。 ér gāo chéng cóng gāo zhòng mì chù qiǎng lái de lǐ shì yī xiè mì， zào chéng jǐ wèi hàn zú dà chén hèngsǐ， rén dé de xiǎo huáng dì bèi fèi shā， gāo zhàn、 gāo wěi jiē xiōng cán huāng táng， zuì zhōng zào chéng qí guó qīng fù。
　　（ zhè zhǒng lì shǐ zhēn shí de bào yìng yǔ mái fú， qià sì xiǎo shuō zhōng de fú bǐ， qí shí shàng hǎo de xiǎo shuō jiā yě nán yǐ xū gòu chū zhè yàng lí qí de qíng jié。 míng míng zhī zhōng， bù zhī zào wù rú cǐ nòng rén！）
　　〖 yù bì zhī zhàn〗
　　 sān nián hòu， jí gōng yuán 546 nián， dōng xī wèi dì wǔ cì dà zhàn héng héng yù bì zhī zhàn bào fā。 dāng nián shí yuè， nián guò wǔ xún de gāo huān yòu shuài dà jūn shí wàn wéi gōng xī wèi wèi yú fén hé xià yóu de zhòng yào jù diǎn wáng bì（ jīn shān xī jì xiàn）。 xī wèi míng jiāng wéi xiào kuān shǒu chéng。
　　 yù bì chéng zhōng， bīng shì bù guò shù qiān。 gāo huān shí wàn dà jūn， zhòu yè gōng chéng， yī kè bù tíng。 wéi xiào kuān mù bù jiāo jié， zhǐ huī jù zhàn。 xī wèi shǒu jūn cóng fén hé jí shuǐ gōng chéng nèi rén mǎ yǐn yòng， gāo huān pài rén gǎi jué hé dào， yī xī 'ér chéng。 tā yòu zài chéng nán duī qǐ tǔ shān， xiǎng píng gāo chōng xià rù chéng。 wéi xiào kuān zài yuán xiān chéng lóu shàng de liǎng gè gāo tíng zhī jiān bǎng fù mù zhù， yī zhí shǐ mù qiáo gāo yú tǔ shān， tóu shí zhì huǒ， shǐ dōng wèi bīng bù néng jìn chéng。 gāo huān pài rén duì wéi xiào kuān jiào hǎn：“ jí shǐ nǐ wéi xiào kuān dā lóu shàng yǔ tiān qí， wǒ yě huì chuān dì rù chéng qǔ nǐ rén tóu！” gāo huān jūn shì guǒ rán cóng dì xià wā jué dì dào， xiǎng cóng chéng gēn shàng wā chuān yǒng rù chéng zhōng。 wéi xiào kuān zài chéng zhōu wā chū yī tiáo dà gōu， gāo huān bīng zhǐ yào cóng dì dào jìn tóu diē rù cháng gōu， mǎ shàng pài rén jiù dì qín shā。 tā hái zài cháng gōu nèi duī mǎn mù chái， zhǐ yào yòu dì dào tōng kǒu bào lù， jiù pài rén wǎng dòng kǒu tiánsāi chái cǎo， fàng rù huǒ bǎ zhī hòu， yǐ qì pái wǎng dì dào nèi gǔ qì， dòng zhōng dōng wèi bīng dùn shí shāo jiāo chéng wéi làn gǔ。 gāo huān yòu yòng qián miàn 'ān yòu jù mù jiān tiě de gōng chē zhuàng chéng， yóu yú gōng chē jí zhòng jí jiān， zhuàng shàng shénme mǎ shàng suí shēng cuī kuǎ。 wéi xiào kuān féng zhì wú shù dà bù wéi jù màn， shì bīng dā diào liǎng duān， suí gōng chē fāng xiàng 'ér zhuǎn yí， yóu yú dà màn xuán kōng， gōng chē yǐ yìng pèng róu， zhuàng wù zhī qián lì liàng yǐ jīng bèi xiāo jiě yī kōng。 cǐ jì bù xíng， dōng wèi bīng yòu bǎ sōng xīn má gǔ bǎng zài cháng gān shàng， jìn mǎn yóu shāo zhe， xiǎng shāo diào dà màn tóng shí fén zhe chéng mén。 wéi xiào kuān yòu zuò lì rèn fù zài cháng gān shàng， kǎn duàn duì fāng de cháng gān。 wú jì kě shī zhī xià， gāo huān pài rén zài chéng sì zhōu chuān dì dào 'èr shí tiáo， zhōng jiān shī yǐ liáng zhù， zài yǐ měng huǒ rán shāo， dì dào nèi liáng zhù bēng tā， hǎo duō duàn chéng qiáng yě suí zhī tā huǐ。 wéi xiào kuān zài chéng bēng chù yòu shù yǐ dà mù shān， hòu miàn shī yǐ jiān shuò gōng nǔ， dōng wèi bīng hái shì bù néng gōng rù。 bù jiǔ， wéi xiào kuān yòu pài rén duó qǔ tǔ shān de zhì gāo diǎn。 gāo huān pài cān jūn zǔ（ wáng tíng） shuō jiàng wéi xiào kuān：“ nín gū chéng jù shǒu， sì fāng wú jiù， zuì zhōng pà jiān chí bù zhù， zǎo zǎo tóu jiàng suàn liǎo。” wéi xiào kuān dá dào：“ wǒ chéng chí yán gù， bīng shí yòu yú。 gōng zhě zì láo， shǒu zhě cháng yì。 wǒ pà de shì nǐ men jūn duì huí bù qù yā。 wǒ wéi xiào kuān guān xī nán 'ér， jué bù huì zuò tóu jiàng jiāng jūn。” zǔ（ wáng tíng） yú shì duì chéng zhōng dà hǎn“ chéng zhōng rén yòu néng zhǎn wéi xiào kuān de rén， bài tài wèi， fēng kāi guó gōng， shǎng bó wàn pǐ！” bìng xiàng chéng nèi shè shǎng gé（ xuán shǎng lìng）。 wéi xiào kuān zài shǎng gé bèi miàn qīn bǐ shū xiě“ néng zhǎn gāo huān zhě yě 'àn cǐ shǎng。” shè hái chéng wài。 dōng wèi kǔ gōng yù bì wǔ shí duō tiān， zhàn sǐ bìng sǐ qī wàn duō rén， dū mái zài yī gè dà kēng nèi。 jiǔ gōng bù xià， yòu sǐ liǎo zhè me jūn rén， gāo huān yōu fèn fā bìng， yī wò bù qǐ。 yī tiān yè lǐ yòu dà xīng zhuì yú yíng zhōng（ gǔ rén rèn wéi yǔn shí shì jiāng xīng zhuì luò）， gāo huān jīng jù， jiě wéi 'ér zǒu。 guī tú zhōng， jūn zhōng 'é chuán wéi xiào kuān dà nǔ shè shā gāo chéngxiàng， xī wèi wén zhī cǐ xiāo xī， yòu pài dà jūn sì chù gāo hǎn：“ jìngnǔ yī fā， xiōng shēn zì yǔn。” wéi shǐ jūn xīn bù zhì yáo dàng， gāo huān bù gù bìng zhòng zhī shēn， zài lù tiān dà yíng zhào jí zhū jiāng yàn yǐn， lìng hú lǜ jīn chàng chì lè gē：“ chì lè chuān， yīn shān xià， tiān sì qióng lú， lóng gài sì yě。 tiān cāng cāng， yě máng máng， fēng chuī cǎo dī jiàn niú yáng。” gāo huān qīn zì hé chàng， āi gǎn liú lèi。
　　547 nián， zhēngyuè shuò rì， qià qiǎo rì shí。 chuí sǐ de gāo huān tàn dào：“ rì shí wèile wǒ má？ sǐ yì hé hèn！”
　　 mí liú zhī jì， huí gù yī shēng， chū shēn gū ruò， qià féng luàn shì， dōng zhēng xī shā， yī shēng xiàn zhèn， bù zhī lǎo yīng xióng shì bēi， shì xǐ， sī yōu。 wú lùn rú hé， cóng liù zhèn yī gè shù zú 'áo dào wèi cháo de wáng yé， xiǎng bì méi yòu gū fù píng shēng！《 běi shǐ》 jìzǎi： shén wǔ（ gāo huān sǐ hòu bèi 'ér zǐ gāo yáng zūn shì wéi shén wǔ huáng dì） xìng shēn mì gāo 'àn， zhōng rì yǎn rán， rén bù néng cè。 jī quán zhī jì， biàn huà ruò shén。 zhì yú jūn guó dà lüè， dú yùn huái bào， wén wǔ jiāng lì， hǎn yòu yù zhī。 jīng bó jūn zhòng， fǎ lìng yán sù， lín dí zhì shèng， cè chū wú fāng。 tīng duàn zhāo chá， bù kě qī fàn， zhī rén hǎo shì， quán hù xūn jiù。…… yǎ shàng jiǎn sù， dāo jiàn 'ān lè wú jīn yù zhī shì。 shǎo néng jù yǐn， zì dāng dà rèn， bù guò sān jué。 jū jiā rú guān， rén shù 'ài shì。…… zhì nán hé liáng guó， běi huái rú rú， tù gè hún、 ā zhì luó xián suǒ zhāo nà， huò qí lì yòng， guī lüè yuǎn yǐ。” qí zhōng suī bù wú yì měi zhī cí， dàn jī běn bù shī gōng yǔn。 zhēng zhàn yī shēng de gāo huān yòu lěi yòu qì yòu bìng， sǐ yú jiā zhōng， shí nián wǔ shí 'èr。
　　 gāo huān sǐ hòu， zhǎngzǐ gāo chéng dú dān wèi cháo dà rèn， jiāng cuàn wèi cuàn zhī shí， bèi jiā nú cì shā。 cì zǐ gāo yáng xí wèi， zhè wèi“ nèi suī míng mǐn、 mào ruò bù zú” de chǒu lòu nán zǐ yī míng jīng rén， hěn kuài fèi diào dōng wèi de kuǐ léi huáng dì xiào jìng dì， jiàn lì qí guó， shǐ chēng běi qí。 chuán zhì hòu zhù gāo wěi， jìng wéi yǔ wén tài zǐ sūn suǒ miè。
　　〖 qī qiè zǐ nǚ〗
　　 qī
　　 lóu zhāo jūn
　　 qiè
　　 rú rú gōng zhù yù jiǔ lǘ shì yù jiǔ lǘ 'ā nà guī nǚ yě
　　 péng chéng tài fēi 'ěr zhū shì， běi wèi xiào zhuāng dì yuán zǐ yōu huáng hòu
　　 xiǎo 'ěr zhū 'ěr zhū shì běi wèi jiàn míng dì ( cháng guǎng wáng ) yuán yè huáng hòu
　　 shàng dǎng tài fēi hán shì
　　 féng yì tài fēi zhèng dà chē，
　　 gāo yáng tài fēi yóu shì，
　　 féng niàn shēng fú yáng gōng zhù
　　 lǐ niàn
　　 wáng niàn
　　 mù niàn
　　 zǐ
　　 zhǎngzǐ︰ gāo chéng， běi qí wén xiāng dì， mǔ wéi wǔ míng lóu tài hòu
　　 cì zǐ︰ gāo yáng， běi qí wén xuān dì， mǔ wéi wǔ míng lóu tài hòu
　　 sān zǐ︰ gāo jùn， yǒng 'ān jiǎn píng wáng， mǔ wáng shì
　　 sì zǐ︰ gāo yān， píng yáng jìng yì wáng， mǔ mù shì
　　 wǔ zǐ︰ gāo yōu， péng chéng jǐng sī wáng， mǔ dà 'ěr zhū shì
　　 liù zǐ︰ gāo yǎn， běi qí xiào zhāo dì， mǔ wéi wǔ míng lóu tài hòu
　　 qī zǐ︰ gāo huàn， shàng dǎng gāng sù wáng， mǔ hán shì
　　 bā zǐ︰ gāo yù， xiāng chéng jǐng wáng， mǔ wéi wǔ míng lóu tài hòu
　　 jiǔ zǐ︰ gāo zhàn， běi qí wǔ chéng dì， mǔ wéi wǔ míng lóu tài hòu
　　 shí zǐ︰ gāo jiē， rèn chéng wáng， mǔ xiǎo 'ěr zhū shì
　　 shí yī zǐ︰ gāo shí， yáng kāng mù wáng， mǔ yóu shì
　　 shí 'èr zǐ︰ gāo jì， bó líng wén jiǎn wáng， mǔ wéi wǔ míng lóu tài hòu
　　 shí sān zǐ︰ gāo níng， huá shān wáng， mǔ dà 'ěr zhū shì
　　 shí sì zǐ︰ gāo rùn， féng yì wáng， mǔ zhèng shì
　　 shí wǔ zǐ︰ gāo qià， hàn yáng jìng huái wáng， mǔ féng shì
　　 nǚ
　　 cháng nǚ gāo huáng hòu běi wèi xiào wǔ dì yuán xiū huáng hòu
　　 èr nǚ tài yuán cháng gōng zhù， dōng wèi xiào jìng dì huáng hòu
　　 fú yáng gōng zhù

<< qiányījūnzhù: wén mù dì gāo shù

běi qígāo huān

hòuyījūnzhù >>: shì zōng wén xiāng huáng dì gāo chéng