| wǎngbǐhào： | shén wǔ yuán shèng xiào huáng dì | ||||||||||||
| miàohào： | tài zǔ | ||||||||||||
| língmù： | hé nán yī jué xiàn | ||||||||||||
| |||||||||||||
zhū wēn yòu shí， suí mǔ zài xiāo xiàn liú chóng jiā dāng yōng gōng。 hòu cān jiā huáng cháo lǐng dǎo de nóng mín qǐ yì jūn， suí jūn rù cháng 'ān。 táng zhōng hé 'èr nián (882) zhēngyuè， huáng cháo yǐ zhū wēn wéi tóng zhōu ( jīn shǎn xī dà lì ) fáng yù shǐ。 tóng nián jiǔ yuè zhū wēn pàn biàn， jiàng yú táng hé zhōng jié dù shǐ ( jīn shān xī yǒng jì xī ) wáng zhòng róng， xī zōng rèn mìng zhū wēn wéi jīn wú wèi dàjiàng jūn， chōng hé zhōng xíng yíng fù zhāo tǎo shǐ， cì míng quán zhōng。 cì nián， gǎi xuān wǔ jūn jié dù shǐ ( jīn hé nán kāi fēng )， jiā dōng běi miàn dū zhāo tǎo shǐ。 sì nián， quán zhōng yǔ lǐ kè yòng děng lián bīng zhèn yā huáng cháo qǐ yì jūn。 yǐ hòu shí yú nián jiān， tóng nián， zǎixiàng cuī yìn zhào quán zhōng rù guān， shā sǐ jié qiān zhāo zōng de huàn guān， sòng zhāo zōng chū chéng。 zhāo zōng hái cháng 'ān hòu， quán zhōng jìn zhū huàn guān， fèi shén cè jūn， cóng cǐ zhāo zōng wéi quán zhōng quán quán kòng zhì， chéng wéi kuǐ léi。 tiān yòu yuán nián (904) ﹐ quán zhōng pò zhāo zōng qiān dū luò yáng﹐ suí jí qiǎn rén shā zhī， lì qí zǐ ( āi dì )。 hòu yòu biǎn shā zǎixiàng dú gū sǔn děng cháo guān sān shí yú rén。
sì nián﹐ zhū quán zhōng fèi lǐ dài táng chēng dì， gǎi míng huàng， shì wéi hòu liáng tài zǔ。 dū kāi fēng ( hòu céng yī dù qiān dū luò yáng )， guó hào liáng， shǐ chēng hòu liáng。 gǎi yuán kāi píng。 yě yóu cǐ xiān kāi liǎo wǔ dài shí guó de piān zhāng。
zhū wēn zài chēng dì qián， duì nóng yè shēng chǎn jiù bǐ jiào zhòng shì， céng rèn zhāng quán yì wéi hé nán yǐn， yǐ huī fù luò yáng dì qū de shēng chǎn。 kāi píng 'èr nián (908)， lìng zhū zhōu miè huáng yǐ lì nóng sāng。 sān nián， tā yǔ jù yòu tài yuán de shā tuó guì zú lǐ kè yòng、 lǐ cún xù fù zǐ lián nián zhēng zhàn， sǔn hào liǎo dà liàng de rén lì hé cái wù， zhú jiàn sàng shī jūn shì shàng de yōu shì。 tā shēng xìng cán bào， làn xíng zhū lù。 wǎn nián， yīn huáng wèi jì chéng rén wèi dìng， huáng shì nèi bù máo dùn jiān ruì。 gān huà 'èr nián (912)， wéi cì zǐ zhū yǒu guī suǒ shā。
táng cháo shuāi luò
zài zhōng guó lì shǐ shàng， zuì qiáng shèng、 wén huà zuì fā dá de mò guò yú táng cháo liǎo。 cóng táng gāo zǔ lǐ yuān wǔ dé yuán nián（ gōng yuán 618 nián） chēng dì jiàn lì táng cháo， dào kāi píng yuán nián（ gōng yuán 907 nián） zhū wēn miè táng jiàn lì hòu liáng， qián hòu jìn sān bǎi nián shí jiān， zhōng guó de zhèng zhì、 jīng jì、 wén huà nǎi zhì fǎ lǜ děng fāng miàn dōuyòu liǎo zuì huī huáng de shí qī。 dàn dào liǎo kāi yuán yuán nián（ gōng yuán 713 nián） táng xuán zōng dēng jī zhī hòu， táng wáng cháo yě zǒu dào liǎo zhuǎn zhé shí qī。 qián qī de táng xuán zōng lì jīng tú zhì， rèn yòng xián chén， kāi chuàng liǎo lì shǐ shàng zhù míng de “ kāi yuán shèng shì ”， táng cháo jīng jì zhǎn dào liǎo dǐng shèng shí qī， dà shī rén dù fǔ wǎn nián xiě xià zhuī yì de shī jù：“ yì xī kāi yuán quán shèng rì， xiǎo yì yóu cáng wàn jiā shì”， dàn dà táng jiāng shān zhèng shì cóng táng xuán zōng tǒng zhì hòu qī kāi shǐ zǒu xiàng liǎo shuāi luò。 tiān bǎo shí sì nián（ gōng yuán 755 nián）， ān lù shān fā dòng pàn luàn， cǐ hòu cháng dá bā nián de 'ān shǐ zhī luàn gèng shǐ shuāi luò de táng cháo xuě shàng jiā shuāng。 nèi yōu wài huàn céng céng dié dié， qǐ yì pàn luàn lián mián bù duàn， huī huáng de táng wáng cháo zuì hòu zǒu shàng liǎo yī tiáo shuāi wáng zhī lù。
suī rán táng cháo miè wáng de zhí jiē yuán yīn shì huáng cháo qǐ yì， dàn huáng cháo qǐ yì bào fā de yuán yīn què zōng hé liǎo duō fāng miàn yīn sù， zhè dà gài kě yǐ zǒng jié wéi sān lèi： fān zhèn gē jù、 huàn guān zhuān zhèng hé péng dǎng zhī zhēng， zhè xiē yuán yīn dǎo zhì liǎo zhèng zhì de fǔ bài yǔ hēi 'àn， fǔ bài yǔ hēi 'àn yòu dǎo zhì mín bù liáo shēng， rén mín zài zǒu tóu wú lù de shí hòu bù dé bùwèi qiú shēng cún 'ér bào dòng qǐ yì， zhè jiù shì lì shǐ shàng cháng shuō de guān bī mín fǎn。 shuǐ néng zài zhōu， yòu néng fù zhōu， táng tài zōng rèn shí dào de jīng yàn zǐ sūn men méi yòu cháng qī kè shǒu， zuì zhōng， bǎi xìng de tāo tāo zhī shuǐ jiù jiāng zhè gè wáng cháo qīng fù liǎo。
fān zhèn zuì chū bìng wèi xíng chéng jiào qiáng de gē jù shì lì， dàn táng xuán zōng wǎn nián shí zhòng yòng huàn guān gāo lì shì， rì yì hūn yōng， zhèng zhì de hēi 'àn shǐ fān zhèn yòu liǎo hǎo de fā zhǎn shí jī， zài jiā shàng yī xiē huàn guān yǔ zhī nèi wài gòu jié， gē jù zhī shì zhú bù xíng chéng。 hòu lái miè táng de zhū wēn wò bīng quán zhàn jù yī fāng， yě shì duì zhè zhǒng fān zhèn gē jù xíng shì de jì chéng。 kě yǐ shuō， fān zhèn gē jù jiù shì táng cháo fù miè de yī gè zhèng zhì dú liú。
zhì yú huàn guān zhuān zhèng， zé shì zhí jiē dǎo zhì zhèng zhì hēi 'àn de zhòng yào yuán yīn。 zài táng xuán zōng fā dòng zhèng biàn miè wéi huáng hòu， shā tài píng gōng zhù， wán quán bǐng zhèng de guò chéng zhōng， huàn guān qǐ liǎo hěn dà zuò yòng。 yīn cǐ， táng xuán zōng kāi shǐ zhòng yòng gāo lì shì， dàn cǐ shí huàn guān hái wèi zhuān quán。 dào 'ān shǐ zhī luàn fā shēng， táng cháo huáng dì duì wǔ jiāng yě kāi shǐ wàng jiā cāi yí， huàn guān zé dà shòu chǒng xìn， kāi shǐ nèi zhǎng jūn duì， wài jiān zhū jiāng， fā zhǎn dào zuì hòu jìng shì huáng dì rú zhǎng zhōng zhī wù。 tóng shí huáng dì zhǐ zhī hūn yōng xiǎng lè， bǎo shí zhōng rì， bù lǐ zhèng shì， tīng rèn jiāng shān rì yì bài sǔn。
huàn guān chóu shì liáng hěn yòu dài biǎo xìng， tā zhè yàng zhǐ diǎn dì zǐ men：“ huáng dì bù néng ràng tā xián zhe， yào jīng cháng yòng měi nǚ gē wǔ hé jǐn yī měi shí shǐ zhī chén zuì qí zhōng， ér qiě yào rì rì biàn huà huā yàng， zhè yàng tā jiù méi gōng fū xiǎng bié de shì liǎo， nà wǒ men jiù kě yǐ fàng xīn dà dǎn dì qù zuò shì liǎo。 tóng shí jìn liàng bù ràng tā dú shū， gèng bù néng gěi tā jiē jìn shū shēng de jī huì， nà yàng tā huì kàn dào qián cháo de miè wáng， xīn zhōng yī dàn yōu lǜ guó jiā qián tú， nà wǒ men jiù yào bèi shū yuǎn zāo chì zé liǎo。” huàn guān zhuān zhèng yě shì dǎo zhì táng cháo miè wáng de zhòng yào yuán yīn， hòu lái bèi zhū wēn zhū shā dài jìn， yě suàn shì lì shǐ de chéng fá。
táng cháo miè wáng de dì sān lèi yuán yīn shì péng dǎng zhī zhēng。 wéi zhēng quán duó shì bù gù guó jiā 'ān wēi， zhè shì péng dǎng zhī zhēng de yī dà tè diǎn。 dǎng pài zhī zhēng shǐ dé cháo zhèng zài gēn běn shàng bài huài， liǎng dǎng xiāng zhēng yě shǐ dé huàn guān shì lì wú fǎ gēn chú， xiāng fǎn， yòu de què yǔ huàn guān gòu jié dǎ jī duì fāng， jí shǐ dào liǎo huáng cháo qǐ yì， shè jì wēi wáng zhī jì， dà chén men yǐ jiù zhēng quán duó shì， tīng píng táng cháo cóng mí liú zǒu xiàng sǐ wáng。
huáng cháo qǐ yì
huáng cháo zuì chū cān jiā liǎo wáng xiān zhī qǐ yì， hòu lái wáng xiān zhī zhàn sǐ， huáng cháo biàn chéng wéi qǐ yì shǒu lǐng， shuài lǐng qǐ yì jūn nán zhēng běi zhàn。 dāng shí de táng cháo huáng dì táng xī zōng jì wèi bù jiǔ， shì yī gè dì dào de hūn jūn。 xǐ huān shēng sè quǎn mǎ， shàn cháng dǒu jī dǎ， tè bié shì dǎ qiú jì yì chāo qún， zì yǐ wéi shì qiú chǎng shàng de zhuàng yuán。 tā hūn yōng dào ràng rén yǐ dǎ qiú lái dǔ xī chuān jié dù shǐ de dì bù， tā hái yǔ qīn wáng dǒu 'é， yī zhǐ 'é dǔ zī gāo dá wǔ shí wàn qián。 yòu yī cì， zài jīng chéng dì qū fā shēng huáng zāi， dì fāng guān bào gào shuō：“ zhè xiē huáng chóng bù chī huáng jiā zhuāng jià， dū xià dé bào zhe jīng jí zì jìn liǎo。” ér táng xī zōng duì zhè xiē huǎng yán què shēn xìn bù yí， duì mín jiān jí kǔ、 hàn lào zāi hài bù wén bù wèn。 wáng xiān zhī、 huáng cháo qǐ yì bào fā hòu， suī zhī dào diào bīng zhèn yā， dàn shì zhōng guī wú fǎ zǔ zhǐ zǔ zōng chuán xià lái de jiāng shān shè jì zǒu xiàng fù miè。
huáng cháo shì cáo zhōu yuān jù（ jīn shān dōng cáo xiàn xī běi） rén， shì dài fàn yán wéi shēng， xǐ hǎo jī jiàn qí shè。 zǎo nián duō cì cān jiā kē jǔ kǎo shì dū wèi zhòngjǔ， wáng xiān zhī qǐ yì jūn gōng kè cáo zhōu shí， huáng cháo jù zhòng xiǎng yìng。 qǐ yì jūn zài zhōng yuán qǔ dé zhòng dà shèng lì hòu zhèn dòng liǎo táng cháo tíng， táng cháo tíng yòu chóngxīn diào bīng zhèn yā。 qǐ yì jūn zé fēn bīng duì kàng， gōng zhàn liǎo jīn hú běi、 hé nán、 ān huī de yī xiē dì qū， táng cháo tíng jí wéi kǒng huāng， hài pà jiāng nán cáo yùn bèi qǐ yì jūn zhǎng wò， duàn liǎo jiāng nán liáng shí de lái yuán。 yú shì shǐ rén zhāo jiàng wáng xiān zhī。 wáng xiān zhī jīng bù qǐ yòu huò， jìng yù tóu jiàng， zāo dào jiàngshì fǎn duì。 huáng cháo zhī dào hòu tòng chì wáng xiān zhī， hái jiāng tā tòng dǎ yī dùn， pò huài liǎo táng cháo tíng de yòu jiàng yīn móu。 hòu lái， huáng cháo qǐ yì jūn dǎ dào sòng zhōu（ jīn hé nán shāng qiū shì）， dà bài táng jūn， zhū wēn yě jiù zài zhè yī nián cān jiā liǎo huáng cháo qǐ yì jūn， zhuī suí huáng cháo nán zhēng běi zhàn， lǚ lì zhàn gōng， zuì zhōng chéng wéi huáng cháo shǒu xià de yī yuán dàjiàng。
huáng cháo qǐ yì gěi zhū wēn tí gōng liǎo yī gè jué hǎo de zhǎn lù cáigàn de jī huì。 dì 'èr nián， qǐ yì jūn zhuǎn rù liǎng zhè dì qū， gōng kè háng zhōu， hòu yòu jìn jūn fú jiàn， zài kè guǎng zhōu， cǐ hòu yòu běi fá， zuì zhōng gōng kè dōng dū luò yáng， rán hòu chéng shèng pò tóng guān， gōng rù táng dū chéng cháng 'ān。 zài cháng 'ān jiàn“ dà qí” zhèng quán， zhè shí de zhū wēn yǐ shì dōng nán miàn xíng yíng xiān fēng shǐ， zhù shǒu zài dōng wèi qiáo（ jīn xī 'ān dōng běi）， bìng zhāo jiàng liǎo táng xià zhōu jié dù shǐ zhū gé shuǎng。 hòu lái yòu fèng mìng zhuǎn zhàn hé nán yī dài， gōng zhàn liǎo dèng zhōu（ jīn hé nán dèng zhōu）， cóng 'ér zǔ duàn liǎo táng jūn yóu jīng xiāng běi gōng qǐ yì jūn de dào lù， shǐ“ dà qí” zhèng quán dōng nán miàn jú shì wěn dìng xià lái。 zhū wēn dé shèng huí cháng 'ān shí， huáng cháo hái qīn zì dào bà shàng kào shǎng sān jūn。 jiē zhe， huáng cháo yòu diào zhū wēn dào cháng 'ān xī miàn， kàng jī jiū jí qǐ lái de táng cháo jūn duì， zhū wēn yòu huò dà shèng， rán hòu huī shī jī bài liǎo táng jiāng lǐ xiào chāng děng jūn。 bù jiǔ， zhū wēn shòu mìng rèn tóng zhōu（ jīn shǎn xī dà lì） fáng yù shǐ， bìng gōng xià liǎo tóng zhōu， jīng guò duǎn duǎn de wǔ nián de nán zhēng běi zhàn， sān shí 'ér lì de zhū sān yǐ jīng chéng liǎo“ dà qí” zhèng quán de gōng chén， chéng wéi qǐ yì jūn zhōng de yī yuán dàjiàng， dàn shì shùn xīn de zhū wēn hěn kuài yòu xiàn rù liǎo kùn jìng。
pàn jiàng táng cháo
hé zhū wēn gé hé duì zhì de táng cháo hé zhōng jié dù shǐ wáng zhòng róng yòu jīng bīng shù wàn， tā tóu jiàng guò qǐ yì jūn， zài táng xī zōng táo dào shǔ dì hòu hào zhào gè dì jiànglǐng wéi gōng qǐ yì jūn shí yòu chóngxīn pàn guī táng cháo。 yóu yú bīng shǎo， zhū wēn jǐ cì zhàn bài， zhǐ dé xiàng huáng cháo qiú jiù， dàn shū xìn zǒng shì bèi fù zé jūn wù de mèng jiē lán zǔ kòu yā， zài jiā shàng qǐ yì jūn nèi bù hùn luàn fǔ bài， zhū wēn yī chóu mò zhǎn。 móu shì xiè tóng chèn jī jìn yán xiàn cè dào：“ huáng cháo qǐ jiā yú cǎo mǎng zhī zhōng， zhǐ shì chèn táng cháo shuāi luàn zhī shí cái dé yǐ zhàn lǐng cháng 'ān， bìng bù shì píng jiè gōng yè cái dé jiàn lì de wáng yè， bù zhí dé nín hé tā cháng qī gòng shì。 xiàn zài táng cháo tiān zǐ zài shǔ， gè lù bīng mǎ yòu zhú jiàn bī jìn cháng 'ān， zhè shuō míng táng zhāoqì shù wèi jìn， hái méi bèi zhòng rén yàn qì。 jiāng jūn nín zài wài kǔ zhàn lì gōng， zhèng quán nèi bù què wéi yōng rén suǒ zhì yuē， zhè jiù shì xiān qián zhāng hán bèi pàn qín guó 'ér guī chǔ de yuán yīn。”
zhū wēn kàn xiè tóng shuō de jù jù zài lǐ， zhèng hé zì jǐ de xīn yì， wèile shēng cún， wèile zì jǐ de qián tú， biàn shā diào jiān jūn shǐ yán shí， shuài bù tóu jiàng liǎo duì miàn de wáng zhòng róng。 táng xī zōng zài dé dào zhū wēn guī jiàng de xiāo xī hòu， bù jìn dà xǐ， xīng fèn dì shuō：“ zhè zhēn shì tiān cì wǒ yě！” tā sì hū kàn dào liǎo fù xīng zǔ yè de xī wàng zhī guāng。 dàn wàn wàn méi yòu xiǎng dào， yǐn jìn lái de què shì yī zhǐ zhēn zhèng de“ láng”。 táng xī zōng xǐ guò zhī hòu， lì jí xià zhào rèn mìng zhū wēn wéi zuǒ jīn wú dàjiàng jūn、 hé zhōng xíng yíng zhāo tǎo fù shǐ。 hái cì gěi zhū wēn yī gè míng zì： quán zhōng。 dàn zhū wēn bìng méi yòu wán quán zhōng yú tā， zhōng yú táng cháo， jiù xiàng yuán lái méi yòu zhōng yú huáng cháo、 zhōng yú dà qí yī yàng， ér shì wán wán quán quán dì pàn liǎo táng cháo、 miè liǎo táng cháo。
bà yè chéng jiù
zhū wēn dāng chū cān jiā huáng cháo qǐ yì， bìng fēiwèi liǎo shénme láo kǔ dà zhòng de xìng fú， gèng méi yòu shénme tì tiān hángdào de sī xiǎng， ér jǐn jǐn shì chū yú yī zhǒng tú fù guì、 chū rén tóu dì de sī xīn， wéi de shì yǐ hòu zuò guān yī jǐn hái xiāng， yǐ cǐ“ huí bào” lín lǐ duì tā de bǐ shì yǔ qīng miè。 zài huáng cháo jūn zhōng wú fǎ hùn xià qù shí， wèile shēng cún wèile fù guì qián tú， tā tīng cóng móu shì xiè tóng de jì cè bèi pàn huáng cháo 'ér tóu jiàng liǎo táng cháo tíng， zài táng cháo tíng nèi zhū wēn de guān zhí bù bù gāo shēng， zuì hòu jìng yě zuò qǐ liǎo zuì gāo jí de fù guì mèng： chēng dì。 ér qiě， yī bù bù shí shī qǐ lái。
zhū wēn tóu jiàng táng cháo tíng hòu， táng cháo tíng rèn mìng zhū wēn wéi biàn zhōu（ jīn hé nán kāi fēng） cì shǐ、 xuān wǔ jūn jié dù shǐ， dàn yào děng shōu fù jīng chéng cháng 'ān hòu cái néng qù fù rèn。 zhū wēn biàn yǔ gè lù táng jūn hé wéi cháng 'ān， hé xī rì bìng jiān zuò zhàn de xiōng dì jūn duì bīng róng xiāng jiàn。 huáng cháo wú fǎ dǐ dǎng， zhǐ dé tuì chū cháng 'ān， tū wéi hòu xiàng nán zhuǎn yí， rán hòu yòu bēn xiàng hé nán。 huáng cháo zài gōng dǎ cài zhōu（ jīn hé nán rǔ nán） shí， táng cài zhōu jié dù shǐ qín zōng quán tóu jiàng， zài huáng cháo sǐ hòu， tā qǔ 'ér dài zhī， jì xù fǎn táng。
zhè zhǒng zhāoqín mù chǔ、 fǎn fù wú cháng de pàn biàn xíng wéi bù jǐn táng mò cún zài， wǔ dài zhōng yě shì bǐ bǐ jiē shì。 luàn shì zhī zhōng， shénme zhèng yì hé liáng xīn dū pāo zhī nǎo hòu liǎo， xiōng dì xiāng shā， péng yǒu fǎn mù， chéng liǎo wǔ dài shí qī zuì hēi 'àn de yī miàn。 zhū wēn chéng shèng zhuī jī huáng cháo jūn， yī zhí dǎ dào biàn zhōu， cǐ hòu， zhū wēn biàn yǐ biàn zhōu wèitā de gēn jù dì， biàn zhōu zuì hòu zuò liǎo hòu liáng de shǒu dū。 yǐ hòu， zhū wēn yòu wéi jiě chén zhōu（ jīn hé nán huái yáng） zhī wéi， hé huáng cháo jūn zuò zhàn dà xiǎo sì shí yú cì， qǔ dé quán shèng。 yòu yǔ táng hé dōng jié dù shǐ de jīng ruì qí bīng hé jī huáng cháo jūn yú yǎn chéng（ jīn hé nán yǎn chéng）， zài bài huáng cháo jūn yú zhōng móu（ jīn hé nán zhōng móu běi） běi miàn de wáng mǎn dù， huáng cháo dàjiàng gé cóng zhōu děng guī jiàng zhū wēn。 yīn wéi zhuī jiǎo huáng cháo yòu gōng， zhū wēn bèi jiā fēng wéi jiǎn xiào sī tú、 tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì wéi shǐ xiāng， fēng pèi jùn hóu， hòu yòu jìn fēng wú xīng jùn wáng， dì wèi xiǎn hè。 suǒ wèi shǐ xiāng shì yī zhǒng hé chēng， shǐ zhǐ de shì jié dù shǐ， xiāng zhǐ de shì zǎixiàng， ér táng cháo méi yòu zǎixiàng zhè yī guān míng， tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì de zhí quán jiù xiāng dāng yú zǎixiàng， suǒ yǐ zhū wēn cǐ shí chēng wéi shǐ xiāng。
yīn wéi zhuī jiǎo huáng cháo 'ér lì gōng shēng guān， yòu yīn wéi zhè gè zhū wēn jié xià sǐ dí， duì lì jiāo zhàn zhí dào tā bèi 'ér zǐ shā sǐ， zhè gè sǐ dí jiù shì hé dōng jié dù shǐ lǐ kè yòng。 zài wáng mǎn dù zhū wēn yǔ lǐ kè yòng lián hé jī bài liǎo huáng cháo jūn hòu， zhū wēn yāo qǐng lǐ kè yòng dào biàn zhōu xiū zhěng jūn duì。 zài yī cì yàn huì shàng， nián qīng qì shèng、 shì cái zì 'ào jǐn 'èr shí bā suì de lǐ kè yòng hē liǎo xiē jiǔ zhī hòu， shuō liǎo yī xiē duì dà tā sì suì de zhū wēn yòu diǎn bù gōng jìng de huà。
èr hǔ xiāng zhēng bì yòu yī shāng， zhū wēn yī nù zhī xià jiù xiǎng chú diào zhè gè kuáng tú， nà yàng yě huì zài jiāng lái shǎo yī gè duì shǒu。 zhū wēn zài yàn xí shàng yǐn 'ér bù lù， děng lǐ kè yòng huí dào yì guǎn， biàn mìng rén fàng huǒ wéi gōng。 piān qiǎo yù shàng kuáng fēng bào yǔ， lǐ kè yòng jiǎo xìng táo tuō， jǐ bǎi míng shì bīng què quán bù zhèn wáng。 zhè chǎng yǔ dà gài shì chǎng léi zhèn yǔ， lì shǐ shàng cháng jiāng zhè xiē zì rán xiàn xiàng fù huì mǒu rén， shuō yòu shén rén xiāng zhù。 qí shí， dāng shí zhèng shì xià rì duō léi yǔ de jì jié， zhū wēn chèn wū yún yā chéng de hēi yè dòng shǒu， què méi xiǎng dào wū yún yě néng dài lái léi yǔ hé dà fēng， jiù liǎo lǐ kè yòng yī mìng。
zhū wēn chéng dì yè dé yì yú jiǎo zhà， dàn yòu shòu hài yú jiǎo zhà。 shā lǐ kè yòng bù chéng， fǎn shù lì liǎo yī gè rì hòu zuì dà de yě shì zuì jìn de yī gè dí rén。 zuì hòu， hòu liáng jiù shì miè zài lǐ kè yòng de 'ér zǐ lǐ cún xù zhī shǒu， fù chóu zǐ bào， zhū wēn de 'ér zǐ bài zài liǎo lǐ kè yòng de 'ér zǐ shǒu xià。 zài huáng cháo bài wáng zhī hòu， jiàng jiāng qín zōng quán jì xù fǎn táng， dàn què dào chù sāo rǎo cán hài bǎi xìng， hái wàng zì chēng dì， bìng gōng zhàn liǎo hé nán de xǔ duō dì fāng， chéng wéi yǔ zhū wēn zài zhōng yuán jiào liàng de shǒu yào duì shǒu。 zhū wēn suī rán bīng shǎo， què háo bù shì ruò。 yī miàn pài rén dào shān dōng mù bīng zhuàng dà duì wǔ， yī miàn xiàng yǎn zhōu（ jīn shān dōng yǎn zhōu） de zhū jǐn、 yùn zhōu（ jìn shān dōng dōng píng xī běi） de zhū xuān xún qiú zhī yuán。 xiān hòu duō cì zhàn shèng qín zōng quán de jiāo zòng bù jiāng， yóu qí shì zài biàn zhōu běi miàn xiào cūn yī zhàn qǔ shèng zhī hòu， qín zōng quán kāi shǐ jū yú xià fēng， bìng zǒu xiàng shuāi luò， zuì hòu miè yú zhū wēn zhī shǒu。
dà dí yǐ pò， zhū wēn yòu jiǎo zhà dì duì fù xiǎo dí， shèn zhì duì céng jīng xiāng zhù de péng yǒu yě bù fàng guò。 yīn wéi xī miàn qín zōng quán de wēi xié yǐ chú， zhū wēn jiāng mù biāo duì zhǔn liǎo dōng biān， tā zhì zào jiè kǒu， wū xiàn bāng tā dǎ bài qín zōng quán de zhū xuān yòu tā de bīng shì bèi pàn tā， zài shū xìn zhōng duì zhū xuān héng jiā zhǐ zé， zhū xuān wú fǎ rěn shòu tā zhè zhǒng 'ēn jiāng chóu bào de xíng jìng， huí xìn zhōng yě háo bù xiāng ràng。 rán hòu zhū wēn biàn zhuā zhù zhè xiē tā zì jǐ zhì zào de bǎ bǐng， lìng zhū zhēn、 gé cóng zhōu xí jī cáo zhōu（ jīn shān dōng cáo xiàn）， jī bài zhū jǐn xiōng dì， liǎng rén jǐn yǐ shēn miǎn。
jǐn jiē zhe， zhū wēn yòu jiāng máo tóu zhǐ xiàng liǎo huái nán dì qū。 yuán xiān de huái nán jié dù shǐ gāo pián zài zhēng zhàn zhōng bèi shā， táng cháo tíng rèn mìng zhū wēn jiān huái nán jié dù shǐ、 dōng nán miàn zhāo tǎo shǐ， zāo dào liǎo huái nán shí lì pài yáng xíng mì（ jí shí guó zhī yī de wú guó de chuàng lì zhě） de fǎn duì， yě shòu dào zhàn yòu xú zhōu（ jīn jiāng sū xú zhōu） de shí pǔ de dǐ zhì， zhū wēn hé tā men de máo dùn rì yì jī huà， dàn zhū wēn hái shì xiān jí zhōng bīng lì jiě jué liǎo xī miàn de qín zōng quán。
zhū wēn bèi táng xī zōng rèn mìng wéi cài zhōu sì miàn xíng yíng dū tǒng， fù zé duì qín zōng quán de wéi gōng。 bù jiǔ， táng xī zōng bìng shì， qí dì dì táng zhāo zōng lǐ huá jì wèi。 zhū wēn cǐ shí bìng méi yòu lì jí jìn gōng chǔyú liè shì de qín zōng quán， ér shì sì chù kuò zhāng zì jǐ de shì lì。 pài rén běi shàng， lā lǒng wèi bó bīng biàn de huò shèng zhě， jiàn lì qǐ huáng hé yǐ běi dōng miàn de tóng méng zhě。 yòu pài dàjiàng gé cóng zhōu běi shàng jiù yuán bèi lǐ kè yòng wéi gōng de zhāng quán yì， jiàn lì huáng hé yǐ běi xī miàn qiān zhì duì kàng hé dōng shì lì de tóng méng zhě。
běi fāng zhī huàn wěn dìng hòu， qià hǎo táng zhāo zōng wéi cù shǐ zhū wēn zǎo rì jiě jué qín zōng quán yòu jiā fēng tā wéi jiǎn xiào shì zhōng， zhū wēn biàn shùn shuǐ tuī zhōu， diào jí dà bīng qiáng gōng cài zhōu。 chéng pò zhī shí， qín zōng quán bèi bù jiāng jū ná sòng gěi zhū wēn。 qín zōng quán bèi yā dào cháng 'ān chǔsǐ， zhū wēn zé jìn fēng dōng píng jùn wáng， bìng jiā jiǎn xiào tài wèi jiān zhōng shū lìng。 qín zōng quán shì lì xiāo miè hòu， xī miàn zhī yōu jiě chú， zhū wēn yòu huí shī xiàng dōng， duì fù shí pǔ hé yuán xiān táo tuō de zhū jǐn xiōng dì。 zhū wēn shuài bīng gōng kè xú zhōu， shí pǔ jí qí jiā juàn zì fén yú yàn zǐ lóu。
dì 'èr nián， duō cì qǔ shèng de zhū wēn yòu yǔ zhū jǐn xiōng dì dà zhàn， yǐ huǒ gōng qǔ shèng， zuì hòu qín shā zhū xuān， zhū jǐn táo bēn yáng xíng mì。 jīng guò duō nián de zhēng zhàn， zhū wēn sǎo qīng liǎo yī gè gè duì shǒu， wán quán kòng zhì liǎo huáng hé yǐ nán huái hé yǐ běi de zhōng yuán dà dì， chāo guò lǐ kè yòng chéng wéi zuì dà de dì fāng shì lì。 cóng 25 suì cān jiā huáng cháo qǐ yì jūn， dào guāng huà 'èr nián（ gōng yuán 899 nián） gōng tài yuán（ jīn shān xī tài yuán）、 zhàn yú cì（ jīn shān xī yú cì） shí 47 suì， zhū wēn 'èr shí yú nián jīng yíng zhī hòu， yǔ yì fēng mǎn， yě xīn kāi shǐ péng zhàng， xià yī gè mù biāo tā miáo shàng liǎo huáng dì bǎo zuò。
mù hòu xián qī
zhū wēn de bà yè zhī suǒ yǐ néng gòu chéng gōng， zhù yào dé yì yú liǎng gè rén， yī gè shì tā de jūn shī jìng xiáng， lìng yī gè jiù shì tā de qī zǐ zhāng huì。 suī rán shǐ shū shàng duì zhāng huì de jìzǎi bìng bù duō， dàn cóng zì lǐ xíng jiān kě yǐ kàn chū， zhāng huì duì zhū wēn suǒ qǐ de zuò yòng shì hěn dà de。 zhāng huì hé zhū wēn shì tóng xiāng， dōushì dàng shān rén， zhāng huì jiā zhù zài qú tíng lǐ。 tā jiā zài dāng dì shì yòu míng de fù yù zhī hù， fù qīn hái zuò guò sòng zhōu de cì shǐ。 zhāng huì shēng yú fù yù zhī jiā， jì yòu jiào yǎng， yòu dǒng dé jūn shì yǔ zhèng zhì móu lüè， kě jiàn cóng xiǎo fù qīn duì tā de chuán jiào yě shì hěn duō de。
zhāng huì jì yòu wēn róu de yī miàn， yòu yòu yīng wǔ de yī miàn， tǐ tiē zhào gù zhū wēn de tóng shí cháng yòu ràng zhū wēn qīn pèi de jì móu。 zài zhè wèi gāng róu xiāng jì、 xián huì jī zhì de qī zǐ miàn qián， zhū wēn de jiǎo zhà fǎn 'ér xiǎn dé cū qiǎn， bào zào de zhū wēn yě shōu liǎn liǎo xǔ duō。 bù dàn nèi shì zuò zhù， wài shì bāo kuò zuò zhàn yě cháng ràng zhū wēn xīn fú kǒu fú。 fán yù dà shì bù néng jué duàn shí jiù xiàng qī zǐ xún wèn， ér zhāng huì suǒ fēn xī yù liào de yòu cháng cháng qièzhòng yào hài， ràng zhū wēn máosè dùn kāi。 yīn cǐ， duì zhāng huì yuè jiā jìng wèi qīn pèi。 yòu shí hòu zhū wēn yǐ shuài bīng chū zhēng， zhōng tú què bèi zhāng huì pài de shǐ zhě gǎn shàng， shuō shì fèng zhāng fū rén zhī mìng， zhàn jú bù lì， qǐng tā sù lǐng bīng huí yíng， zhè wèi jiù lì jí xià lìng shōu bīng fǎn huí。
zhū wēn běn xìng jiǎo zhà duō yí， jiā shàng zhàn zhēng huán jìng 'è liè， zhū
zhū wēn shèng nù zhī xià mìng rén bǎng chū qù zhǎn shǒu。 zhè shí， zhāng huì guāng zhe shuāng jiǎo cóng nèi shì cōng cōng páo chū lái， lā zhù zhū yǒu yù de gēbo duì zhū wēn kū sù dào：“ tā huí lái xiàng nǐ qǐng zuì， zhè bù shì biǎo míng tā méi yòu móu fǎn má？ wèihé hái yào shā tā？” zhū wēn kàn zhe qī zǐ hé 'ér zǐ， xīn ruǎn liǎo xià lái， zuì zhōng shè miǎn liǎo 'ér zǐ。 yī bō zàn píng， yī bō yòu qǐ。 zhū jǐn zhàn bài táo zǒu zhī hòu， tā de qī zǐ què bèi zhū wēn dé dào， zhāng huì jiàn zhū wēn dòng liǎo xié niàn， biàn ràng rén bǎ zhū jǐn de qī zǐ qǐng lái， zhū jǐn qī gǎn máng xiàng zhāng huì guì bài xíng lǐ， zhāng huì huí lǐ hòu， duì tā tuī xīn zhì fù dì shuō：“ wǒ men běn lái shì tóng xìng， lǐ yìng hé mù gòng chù。 tā men xiōng dì zhī jiān wéi yī diǎn xiǎo shì 'ér bīng róng xiāng jiàn， zhì shǐ jiě jiě luò dào zhè děng dì bù， rú guǒ yòu cháo yī rì biàn zhōu shī shǒu， nà wǒ yě huì hé nǐ jīn tiān yī yàng liǎo。” shuō wán， yǎn lèi liú liǎo xià lái。 zhū wēn zài yī bàng nèi xīn yě shòu dào chù dòng， xiǎng xiǎng zì jǐ yě kuì duì zhū jǐn。 dāng chū rú guǒ méi yòu zhū jǐn de yuán bīng xiāng zhù， tā yě bù huì dà bài qín zōng quán， zài hé nán zhàn wěn jiǎo gēn。
zhè cì kāi zhàn yě shì zì jǐ yòng liǎo jìng xiáng de jì móu， wàng jiā zhǐ zé zhū jǐn yòu jiàng zì jǐ de jiàngshì cái chū bīng de。 cǐ shí yǐ zhàn lǐng zhū jǐn lǐng dì， mùdì yǐ jīng dá dào， hé bì zài qiáng zhàn tā de qī zǐ ní。 kuàng qiě qī zǐ yǐ jīng zhī dào nèi qíng， bù rú shùn shuǐ tuī zhōu zuò gè rén qíng。 zuì hòu， zhū wēn jiāng zhū jǐn de qī zǐ sòng dào sì miào lǐ zuò liǎo ní gū， dàn zhāng huì què shǐ zhōng méi yòu wàng jì zhè gè yòu xiē bù xìng de nǚ rén， cháng ràng rén qù sòng xiē yī wù shí pǐn， huò xǔ yě suàn wéi zhū wēn mí bǔ yī diǎn guò shī。
zhāng huì hé zhū wēn gòng tóng shēng huó liǎo 'èr shí yú nián， zài zhū wēn miè táng jiàn hòu liáng qián xī què rǎn bìng qù shì。 zhū wēn dé dào zhāng huì bìng zhòng de xiāo xī， jí máng gǎn liǎo huí lái。 lín zhōng qián， zhāng huì hái duì zhū wēn quàn dào：“ jì rán nǐ yòu zhè zhǒng jiàn bà yè de dà zhì， wǒ yě méi fǎ zǔ zhǐ nǐ liǎo。 dàn shì shàng tái róng yì xià tái nán， nǐ hái shì yīnggāi sān sī 'ér hòu xíng。 rú guǒ zhēn néng dēng jī shí xiàn dà zhì， wǒ zuì hòu hái yòu yī yán， qǐng nǐ jì xià。” zhū wēn máng shuō：“ yòu shénme jìn guǎn shuō， wǒ yī dìng tīng cóng。” zhāng huì huǎn huǎn shuō dào：“ nǐ yīng wǔ chāo qún， bié de shì wǒdōu fàng xīn， dàn yòu shí yuān shā bù xià、 tān liàn jiǔ sè ràng rén shí cháng dān xīn。 suǒ yǐ ‘ jiè shā yuǎn sè ’ zhè sì gè zì， qiān wàn yào jì zhù！ rú guǒ nǐ dāyìng， nà wǒ yě jiù fàng xīn qù liǎo。”
zhāng huì sǐ hòu， bù jǐn zhū wēn nán guò liú lèi， jiù lián zhòng duō jiàngshì yě shì bēi shāng bù yǐ。 yóu yú zhū wēn duō yí， cháng làn shā shǔ xià， shā rén shí méi yòu rén gǎn chū lái qiú qíng， zhǐ yòu zhāng huì dé zhī hòu shí cháng lái jiě jiù， jǐ jù wēn róu zài lǐ de huà jiù shǐ zhū wēn bào nù píng xī， yīn cǐ xǔ duō bèi bèi jiù de jiàngshì dōuduì zhāng huì gǎn jī bù jìn， qí tā jiàngshì duì zhāng huì zhè zhǒng 'ài hù jiàngshì zhī qíng yě chōng mǎn liǎo jìng yǎng。 zhāng huì wéi rén hé shàn， duì zhū wēn de liǎng gè qiè yě shì rú cǐ， méi yòu sī háo jí dù， gèng bù yòng shuō jiā hài tā men liǎo。 zhū wēn yīn wéi zhāng huì de xián huì， yě méi yòu xiàng qí tā rén nà yàng qǔ sān qī sì qiè。 dàn shì， zhāng huì sǐ hòu， zhū wēn què fàng zòng shēng sè， wàng liǎo qī zǐ lín sǐ shí de zhōng yán， hòu jìng rán hé 'ér xí luàn lún， zhōng yú shì bù tīng zhōng yán， cǎn sǐ dāo xià， zāo liǎo bào yìng。 zhāng huì wéi zhū wēn shēng yòu yī zǐ， jí liáng mò dì zhū yǒu zhēn， zhū wēn bèi táng cháo fēng wéi wèi wáng shí， zhāng huì yě bèi fēng wéi wèi guó fū rén。 zhū wēn chēng dì hòu， yī zhí méi yòu lì huáng hòu， dà gài shì huái niàn zhè wèi xián huì 'ér yòu yòu zhì móu de qī zǐ bā。 děng dào liáng mò dì jì wèi shí， cái jiāng mǔ qīn zhuī jiā shì hào wéi“ yuán zhēn huáng hòu” hé“ yuán zhēn huáng tài hòu”。
miè táng jiàn liáng
wéi gōng fèng xiáng
guāng huà sān nián（ 900） shí yī yuè， huàn guān liú jì shù děng yōu jìn táng zhāo zōng， lì tài zǐ lǐ yù wéi dì。 cì nián chū， yǔ zhū wēn guān xì mìqiè de zǎixiàng cuī yìn yǔ hù jià dū tóu sūn dé zhāo děng shā liú jì shù， zhāo zōng fù wèi， gǎi nián hào wéi tiān fù， jìn fēng zhū wēn wéi dōng píng wáng。 cǐ hòu， cuī yìn xiǎng jiè zhū wēn zhī shǒu shā huàn guān， ér hán quán huì děng huàn guān zé yǐ fèng xiáng（ jīn shǔ shǎn xī） lǐ mào zhēn、 bīn níng（ jīn bīn xiàn、 níng xiàn） wáng xíng yú děng wéi wài yuán。 zhè nián shí yuè， cuī yìn jiáo zhào lìng zhū wēn dài bīng fù jīng shī， zhū wēn chéng jī shuài bīng 7 wàn yóu hé zhōng gōng qǔ tóng zhōu、 huá zhōu（ jīn huá xiàn）， bīng lín cháng 'ān jìn jiāo。 hán quán huì děng jié chí zhāo zōng dào fèng xiáng tóu kào lǐ mào zhēn。 zhū wēn zhuī dào fèng xiáng chéng xià， yào qiú yíng hái zhāo zōng。 hán quán huì jiáo zhào lìng zhū wēn fǎn zhèn。 tiān fù 'èr nián， zhū wēn zài yī dù fǎn huí hé zhōng zhī hòu zài cì wéi gōng fèng xiáng， duō cì jī bài lǐ mào zhēn。 qián lái jiù zhù lǐ mào zhēn de fū fāng jié dù shǐ lǐ zhōu yí yě bèi lán jié 'ér guī jiàng zhū wēn。
kòng zhì táng zhāo zōng
fèng xiáng bèi wéi rì jiǔ， chéng zhōng shí jìn， dòng 'è sǐ zhě bù kě shèng jì。 lǐ mào zhēn wú nài， yú tiān fù sān nián（ 903） zhēngyuè shā hán quán huì děng 20 rén， yǔ zhū wēn yì hé。 zhū wēn xié zhāo zōng huí cháng 'ān， zhāo zōng cóng cǐ chéng liǎo tā de kuǐ léi。 zhāo zōng yě shēn zhī zì jǐ de jìng yù， tā duì zhū wēn shuō：“ zōng miào shè jì shì qīng zài zào， zhèn yǔ qī shǔ shì qīng zài shēng。” yīn cǐ tā duì zhū wēn wéi mìng shì cóng。 bù jiǔ， zhū wēn shā dì wǔ kě fàn děng huàn guān 700 duō rén。 táng dài zhōng qī yǐ lái cháng qī zhuān quán de huàn guān shì lì shòu dào liǎo chè dǐ de dǎ jī。 zhū wēn zé bèi rèn mìng wéi shǒu tài wèi、 jiān zhōng shū lìng、 xuān wǔ děng jūn jié dù shǐ、 zhū dào bīng mǎ fù yuán shuài， jìn jué wéi liáng wáng， bìng jiā cì“ huí tiān zài zào jié zhōng shǒu zhèng gōng chén” de róng yù tóu xián hé yù zhì《 yáng liǔ cí》 5 shǒu。
rán 'ér zhū wēn de mùdì shì yào qǔ 'ér dài zhī。 zài rèn mìng tā wéi zhū dào bīng mǎ fù yuán shuài zhī qián shāng liàng zhèng yuán shuài de rén xuǎn shí，“ cuī yìn qǐng yǐ huī wáng zuò wéi zhī。 shàng yuē：‘ pú wáng cháng’。 yìn chéng quán zhōng mì zhǐ lì zuò chōng yòu， gù qǐng zhī。 jǐ mǎo， yǐ zuò wéi zhū dào bīng mǎ yuán shuài”。 tiān yòu yuán nián（ 904） zhēngyuè， zhū wēn zài cì biǎo qǐng qiān dū luò yáng（ jīn shǔ hé nán）， dāng zhāo zōng“ chē jià zhì huá zhōu， mín jiā dào hū wàn suì。 shàng qì wèi yuē：‘ wù hū wàn suì， zhèn bù fù wéi rǔ zhù yǐ！’” yòu duì tā de shì chén shuō：“ zhèn jīn piào bó， bù zhī jìng luò hé suǒ！” zhū wēn bǎ zhāo zōng zuǒ yòu de xiǎo huáng mén、 dǎ qiú gòngfèng、 nèi yuán xiǎo 'ér děng 200 yú rén quán bù yì shā 'ér dài zhī yǐ tā xuǎn lái de xíng mào dà xiǎoxiàng shìde qīn xìn。“ zhāo zōng chū bù néng biàn， jiǔ 'ér fāng chá。 zì shì zhāo zōng zuǒ yòu qián hòu jiē liáng rén yǐ！”
jiàn liáng chēng dì
qiān dū luò yáng hòu， zhū wēn réng dān xīn 38 suì de zhāo zōng yòu cháo yī rì lì yòng lǐ mào zhēn、 lǐ kè yòng děng dōng shān zài qǐ， jiù lìng zhū yǒu gōng、 shì shū cóng、 jiǎng xuán huī děng shā zhāo zōng， jiè huáng hòu zhī mìng lì 13 suì de lǐ zhù wéi dì， shì wéi zhāo xuān dì。 wèile tuī xiè zuì zé， tā zài shì qián dài bīng lí kāi luò yáng dào hé zhōng qián xiàn qù tǎo fá xīn fù yú lǐ mào zhēn de yáng chóng běn。 shì hòu tā huí dào luò yáng yǎn liǎo yī chū xì：“ zhū quán zhōng wén zhū yǒu gōng děng shì zhāo zōng， yáng jīng hào kū， zì tóu yú dì yuē：‘ nú bèi fù wǒ， lìng wǒ shòu 'è míng yú wàn dài！’ guǐ sì， zhì dōng dū， fú zǐ gōng tòng kū liú tì。 yòu jiàn dì zì chén fēi jǐ zhì。” suí hòu， tā shā zhū yǒu gōng hé shì shū cóng yǐ miè kǒu。 tiān yòu 'èr nián（ 905） èr yuè， zhū wēn yòu shā lǐ yù děng zhāo zōng jiǔ zǐ yú jiǔ qū chí。 liù yuè， shā péi shū、 dú gū sǔn děng cháo chén 30 yú rén， tóu shī yú huá zhōu（ jīn huá xiàn dōng） bái mǎ yì fù jìn de huáng hé， shuō shì yào ràng zhè xiē zì xǔ wéi“ qīng liú” de guān yuán chéng wéi“ zhuó liú”。
zhū wēn pò bù jí dài dì yào fèi táng chēng dì， lìng táng zǎixiàng liǔ càn、 shū mì shǐ jiǎng xuán huī děng jiā jǐn chóuhuà。 liǔ、 jiǎng yī zé rèn wéi“ wèi jìn yǐ lái， jiē xiān fēng dà guó， jiā jiǔ xī shū lǐ， rán hòu shòushàn， dāng cì dì xíng zhī”。 zài zé rèn wéi“ jìn、 yàn、 qí、 shǔ， jiē wú qíng dí， wáng jù shòushàn， bǐ xīn wèi fú， bù kě bù qū jìn yì lǐ， rán hòu qǔ zhī”。 yīn 'ér jiàn yì zhū wēn 'àn bù jiù bān yǐ lì 'ér xíng。 tiān yòu 'èr nián shí yī yuè， zhāo xuān dì rèn mìng zhū wēn wéixiàng guó， zǒng bǎi kuí， bìng jìn fēng wèi wáng， yǐ xuān wǔ děng 21 dào wéi wèi guó， jiān bèi jiǔ xī zhī mìng。 zhè běn shì liǔ càn děng wéi zhū wēn zhèng shì chēng dì pū shè de yī kuài tiào bǎn， kě shì zhū wēn rèn wéi shì liǔ càn děng rén yòu yì tuō yán shí rì yǐ dài biàn， nù 'ér bù shòu cǐ mìng， xiān hòu shā jiǎng xuán huī、 liǔ càn děng rén， jìn yī bù jiā kuài liǎo duó quán de bù fá。
tiān yòu sì nián（ 907） sì yuè， zhū wēn zài biǎo miàn shàng yóu táng zǎixiàng zhāng wén wèi shuài bǎi guān quàn jìn zhī hòu， zhèng shì chēng dì， gēngmíng wéi zhū huàng， miào hào tài zǔ。 gǎi yuán kāi píng， guó hào dà liáng， shǐ chēng hòu liáng。 shēng biàn zhōu wéi kāi fēng fǔ（ jīn hé nán kāi fēng）， jiàn wéi dōng dū， ér yǐ táng dōng dū luò yáng wéi xī dū。 fèi 17 suì de zhāo xuān dì wéi jì yīn wáng， qiān wǎng cáo zhōu jì yīn qiú jìn。 cì nián 'èr yuè， jiāng qí shā hài。
zhū wēn zhī sǐ
zhū wēn de huāng yín， xíng tóng qín shòu， jí shǐ zài fēng jiàn dì wáng zhōng yě hǎn yòu qí pǐ。 zhū wēn wéi huáng cháo tóng zhōu cì shǐ shí， qǔ dàng shān fù shì nǚ zhāng shì wéi qī。 zhāng shì“ xián míng yòu lǐ”， zhū wēn“ shēn jiā lǐ yì”，“ měi jūn móu guó jì， bì xiān yán fǎng。 huò yǐ chū shī， zhōng tú yòu suǒ bù kě， zhāng shì yī jiè qǐng xuán， rú qī 'ér zhì， qí xìn zhòng rú cǐ”。 tiān yòu yuán nián zhāng shì bìng sǐ hòu， zhū wēn kāi shǐ“ zòng yì shēng sè， zhū zǐ suī zài wài， cháng zhēng qí fù rù shì， dì wǎng wǎng luàn zhī”。
qián huà 'èr nián，“ tài zǔ bīng bài tiáo xiàn， dào bìng， hái luò， xìng quán yì huì jié yuán bì shǔ， liú xún rì， quán yì qī nǚ jiē pò yín zhī”。 zhāng quán yì zhī zǐ fèn jí yào shǒu rèn zhū wēn， wéi zhāng quán yì kǔ kǔ quàn zhǐ。 zhì yú zhū wēn de 'ér zǐ men duì zhū wēn de luàn lún， bù jǐn háo wú xiū chǐ， jìng rán lì yòng qī zǐ zhēng chǒng， bó qǔ huān xīn， zhēng duó chǔ wèi， zhēn shì kuàng gǔ chǒu wén！ yǎng zǐ“ zhū yǒu wén fù wáng shì sè měi， dì（ zhū wēn） yóu chǒng zhī， suī wèi yǐ yǒu wén wéi tài zǐ， dì yì cháng shǔ zhī”。 zhū wēn bìng zhòng shí， dǎ suàn bǎ zhū yǒu wén cóng dōng dū zhào lái luò yáng fù yǐ hòu shì。 qí qīn zǐ“ yǒu guī fù yì zhāoxī shì dì cè， zhī zhī， mì gào yǒu guī yuē：‘ dà jiā（ zhǐ zhū wēn） yǐ chuán guó bǎo fù wáng shì huái wǎng dōng dū， wú shǔ sǐ wú rì yǐ！’” zhū yǒu guī suí jí lì yòng tā zhǎng wò de gōng tíng sù wèi shì cóng jí qí qīn xìn hán qíng suǒ bù yá bīng fā dòng gōng tíng zhèng biàn，“ zhōng yè zhǎn guān rù”，“ yǒu guī pú fū féng tíng 'ě cì dì fù， rèn chū yú bèi。 yǒu guī zì yǐ bài zhān guǒ zhī， yì yú qǐn diàn”。 zhè yàng， zhū wēn zuì hòu yú qián huà 'èr nián（ 912） liù yuè bèi qīn zǐ yǒu guī suǒ hài， zhōng nián 61 suì。
huáng shì chéng yuán
xiōng dì
guǎng dé jìng wáng zhū quán yù
lǎng wáng zhū cún
ér zǐ
chēn wáng zhū yǒu yù
bó wáng zhū yǒu wén
cì zǐ yǐng wáng zhū yǒu guī
fú wáng zhū yǒu zhāng
hè wáng zhū yǒu yōng
jiàn wáng zhū yǒu huī
kāng wáng zhū yǒu zī
sān zǐ mò dì ( jūn wáng ) zhū yǒu zhēn
yì zǐ
bó wáng zhū yǒu wén（ yuán míng kāng qín）
jì wáng zhū yǒu qiān（ yuán míng zhū jiǎn）
zuǒ lóng hǔ tǒng jūn zhū yǒu gōng（ yuán míng lǐ yàn wēi）
zhū yǒu ràng（ yuán míng lǐ qī láng）
nǚ 'ér
ān yáng gōng zhù， cháng nǚ， xià jià luó tíng guī， kāi píng 'èr nián bā yuè zhuī fēng。
cháng lè gōng zhù， xià jià zhào yán， kāi píng yuán nián wǔ yuè shí yī rì fēng。
pǔ níng gōng zhù， xià jià wáng zhāo zuò， kāi píng yuán nián wǔ yuè shí yī rì fēng。
jīn huá gōng zhù， kāi píng 'èr nián shí yuè fēng。 wéi luó tíng guī jì shì。 luó tíng guī sǐ hòu， kāi píng sì nián bèi fù qīn xià lìng chū jiā， yǐ quán fù jié。
zhēn níng gōng zhù， qián huà sān nián shí yuè wǔ rì fēng。
lì shǐ píng jià
zǒng jié zhū wēn yī shēng， zài zhì lǐ guó jiā fāng miàn hái shì zuò liǎo yī xiē shì qíng de， zhè yīnggāi kěn dìng。 dàn zhū wēn de làn shā wú gū， huāng yín wú chǐ yě shì lì shǐ shàng jí wéi tū chū de， wéi lì dài rén suǒ bù chǐ。 chēng dì hòu， duì wài zuò zhàn shí， zhū wēn yě shí shī liǎo yī tào 'ān bāng dìng guó de cuò shī， yǐ qī jiāng shān yǒng gù。 tā zhuǎn biàn liǎo zhǐ zhòng jūn shì de zuò fǎ， rèn shí dào mín zhòng hé tǔ dì duì wěn gù zhèng quán de zhòng yào xìng。 yīn cǐ， tā jìn zuì dà nǔ lì qù huī fù shēng chǎn， jiǎng lì nóng gēng， cǎi qǔ liǎo yī xiē yǔ mín xiū xī de kuān róng zhèng cè， zhōng yuán de jīng jì dé dào yī xiē huī fù。 tóng shí， wéi bǎo zhèng dì fāng xíng zhèng de shùn lì， zhū wēn yòu xià lìng gěi gè dì jiànglǐng， bù lùn qí jūn jiē duō gāo， bù duì duō shǎo， zài xíng zhèng shì wù fāng miàn yī lǜ jū dì fāng guān zhī xià， tīng cóng dì fāng guān lì guǎn shù、 ān pái。
zhè yàng jiù cóng gēn běn shàng bǎo zhèng liǎo dì fāng zhì 'ān de wěn dìng， shǐ jūn duì de zuò yòng fā huī zài bǎo mín shàng， ér bù shì gē jù yī dì rǎo mín luàn guó。 zhū wēn yòu xī qǔ táng mò dì fāng jiànglǐng wú fǎ jié zhì zhōng chéng dà huò de jiào xùn， duì shǒu xià dàjiàng yán jiā fáng fàn， yī dàn yòu jiāo héng de rén chū xiàn， lì jí chú diào， huò shā huò qiú， yǐ jué hòu huàn。 dàn zhū wēn què méi yòu zì jǐ yuē shù zì jǐ zhè zhǒng duō yí hé shì shā de pǐn xìng， xiāng fǎn， shì shā zì shǐ zhì zhōng hái biǎo xiàn wéi làn shā wú gū。 zhū wēn duì bù xià、 zhàn fú、 shì rén jūn làn shā chéng xìng。 zhàn zhēng shí qī wéi zhěng sù jūn jì， lì yú diào qiǎn， cóng yán zhì jūn shì yīnggāi de， dàn zhū wēn què yán dé cán kù， shā dé cán rěn。 wǔ dài shí qī de fǎ lǜ yán kù dé lìng rén fàzhǐ， zài zhōng guó fǎ zhì shǐ shàng wǔ dài jiù shì yǐ fǎ lǜ yán kù 'ér chū míng de。 wéi bǎo zhèng zhàn dǒu lì， duì dài shì bīng jí wéi yán lì， měi cì zuò zhàn shí， rú guǒ jiànglǐng zhàn sǐ jiāng chǎng， suǒ shǔ shì bīng yě bì xū yǔ jiànglǐng yǔ zhèn dì gòng cún wáng， rú guǒ shēng hái jiù quán bù shā diào， míng wéi“ bá duì zhǎn”。
suǒ yǐ， jiàngguān yī sǐ， bīng shì yě jiù fēn fēn táo wáng， bù gǎn guī duì。 zhū wēn yòu ràng rén zài shì bīng de liǎn shàng cì zì， rú guǒ sī niàn jiā xiāng táo zǒu， huò zhě zhàn yì jié shù hòu sī zì táo mìng， yī dàn bèi guān jīn dù kǒu zhuā huò sòng huí， bì sǐ wú yí。 wú dú yòu 'ǒu， xiàn dài shǐ shàng de zhí xì jūn fá wú pèi fú yě shì zài zhè zhǒng fāng fǎ de jī chǔ shàng jiā yǐ gǎi zào， yǐ zhè zhǒng yě mán de fāng shì tí gāo zhàn dǒu lì。 zhǐ bù guò wú pèi fú de“ xiàolǜ” gèng gāo， ràng dū zhàn duì shǒu chí dà dāo dào qián xiàn zhí xíng rèn wù， yī yù tuì suō zhě， jiù dì kǎn tóu。 wú pèi fú jiù zhè yàng zài jūn fá hùn zhàn zhōng kuò zhāng zì jǐ de shì lì， dàn zuì zhōng bài zài liǎo yǒng měng wú dí de yè tǐng shǒu xià， suī rán qiāng bì xǔ duō lián yíng cháng yě wú jì yú shì。
máo zé dōng céng jīng píng jià tā shuō：“ zhū wēn chù sì zhàn zhī dì， yǔ cáo cāo lüè tóng， ér jiǎo huá guò zhī。”
| hòu liángzhū wēn (907nián～912nián) | hòuyījūnzhù >>: yǐng wáng zhū yǒu guī |