jūnzhù  (1612nián～1678nián)

zì：	cháng bó
jíguàn：	jiāng sū gāo yóu
kāiduān zhōngjié zàiwèi 1678nián 1678nián 昭武 1678niánsānyuè 1678niánshíèryuè 

　　wú sān guì（ 1612 nián héng 1678 nián） , zì cháng bó。 míng mò qīng chū liáo dōng rén， zǔ jí jiāng sū gāo yóu， shēn gāo yuē hé xiàn jīn 1.73 mǐ， wǔ jǔ chū shēn， jǐn zhōu zǒng bīng wú xiāng zǐ， yǐ zhàn gōng jí fù yìn shòu dōuzhǐ huī。 míng tiān qǐ mò nián céng dài 'èr shí yú míng jiā dīng jiù qí fù yú sì wàn mǎn zhōu rén zhī zhōng， xiào yǒng zhī jǔ biàn wén tiān xià， yòu “ yǒngguàn sān jūn、 xiào wén jiǔ biān ” de měi yù。 céng zài běi jīng duǎn zàn dòu liú， biàn shí míng gōng jù qīng jí wén rén yǎ shì， wú wěi yè chēng qí wéi“ bái xī tōng hòu zuì shǎo nián”。 chóng zhēn sì nián（ 1631） bā yuè， huáng tài jí fā dòng 「 dà líng hé zhī yì 」， wú xiāng zài fù yuán shí táo wáng， dǎo zhì quán jūn fù miè， zǔ dà shòu jiàng qīng， sūn chéng zōng bà qù， wú xiāng xià yù， nǎi zhuó wú sān guì wéi liáo dōng zǒng bīng guān， zhèn shǒu shān hǎi guān。 shǐ zài wú sān guì bù“ dǎn yǒng bèi fèn， shì qì yì gǔ”， shì míng mò zuì hòu yī zhī yòu zhàn lì de tiě qí bù duì。
　　 chóng zhēn shí qī nián（ 1644） sān yuè chū， lǐ zì chéng pò dà tóng、 zhēn dìng， bī jìn běi jīng， chóng zhēn dì fēi xí jiā fēng tā wéi píng xī bó， lìng qí fàng qì níng yuǎn ( jīn liáo níng xīng chéng ) rù wèi jīng shī， qǐ yòng wú xiāng tí dū jīng yíng。 wú sān guì fèng zhǐ rù yuán jīng shī， shí liù rì dǐ shān hǎi guān， yī lù shàng“ qiān yán bù jí xíng， jiǎn yuè bù qí”， èr shí rì dǐ dá hé běi fēng rùn shí， lǐ zì chéng lǐng dǎo de nóng mín qǐ yì jūn yǐ jìn rù běi jīng， chóng zhēn dì zì yì jǐng shān（ méi shān）， běi jīng shī xiàn， wú sān guì chè bīng tuì bǎo shān hǎi guān。 lǐ zì chéng hòu céng duō cì zhāo tā guī jiàng， wú sān guì zài sān yóu yù， yīn qí qiè chén yuán yuán bèi lǐ zì chéng bù jiāng lüè qù， qí fù yě bèi jū yā“ kǎo lüè shèn kù”， dà nù。 suì shàng shū qīng ruì qīn wáng duō 'ěr ɡǔn， qǐng qīng bīng rù guān miè zéi。 lǐ zì chéng wén zhī cǐ xùn， 4 yuè 13 rì， qīn shuài dà jūn shí wàn hào chēng 'èr shí wàn， bēn fù shān hǎi guān gōng tǎo wú sān guì。 22 rì shān hǎi guān zhī zhàn， wú jūn chū bài， wú sān guì qiú jiù yú qīng shè zhèng wáng duō 'ěr ɡǔn， qīng bīng rù guān。 wú sān guì yǔ qīng jūn zài yī piàn shí zhàn yì zhōng lián hé dà bài lǐ zì chéng， shòu qīng fēng píng xī wáng。
　　 bù jiǔ， wú sān guì yòu wéi qīng jūn xiān fēng， zhuī jī lǐ zì chéng， bìng píng miè shǎn xī děng dì de liú kòu yú bù， bìng miè sì chuān jūn fá zhāng xiàn zhōng， jié shù liǎo qí zài sì chuān jiàn lì de bào nüè zhèng quán。 qīng shùn zhì shí sì nián (1657)， huì tóng qīng jūn duō ní děng jìn gōng nán míng yún guì děng dì qū。 shí liù nián， qīng tíng mìng tā zhèn shǒu yún nán， yǐn bīng rù miǎn， pò miǎn wáng jiāo chū nán míng yǒng lì dì。 kāng xī yuán nián（ 1662）， wú sān guì shā nán míng yǒng lì dì yú kūn míng。 tóng nián， qīng tíng jìn fēng wú sān guì wéi píng xī qīn wáng， jiān xiá guì zhōu shěng， yǒng zhèn yún guì。 yǔ zhèn shǒu fú jiàn de jìng nán wáng gěng jīng zhōng、 zhèn shǒu guǎng dōng de píng nán wáng shàng kě xǐ zǐ shàng zhī xìn xiāng hū yìng， chéng wéi yōng bīng zì zhòng de sān fān。
　　 shùn zhì shí qī nián， cháo tíng yǐ fù shuì bù zú， lìng wú sān guì cái jiǎn bīng yuán。 wú sān guì jiāng lùyíng jí tóu chéng bīng cóng liù wàn rén jiǎn zhì 'èr wàn sì qiān rén， tài ruò cún qiáng， liú xià de quán shì jīng ruì zhī shī。 qīng tíng yú kāng xī shí 'èr nián（ 1673 nián） xià lìng chè fān。 wú sān guì wén xùn hòu pàn qīng。 zì chēng zhōu wáng、 zǒng tǒng tiān xià shuǐ lù dà yuán shuài、 xīng míng tǎo lǔ dàjiàng jūn， fā bù xí wén，， lián hé píng nán wáng shì zǐ shàng zhī xìn、 jìng nán wáng gěng jīng zhōng jí guǎng xī jiāng jūn sūn yán líng、 shǎn xī tí dū wáng fǔ chén děng yǐ fǎn qīng fù míng wéi hào zhào qǐ bīng fǎn qīng， huī jūn rù guì、 chuān、 xiāng、 mǐn、 yuè zhū shěng， zhàn luàn bō jí gàn、 shǎn、 gān děng shěng， shǐ chēng sān fān zhī luàn。 qīng zhèng fǔ diào zhòng bīng quán lì zhèn yā pàn luàn， zhú jiàn niǔ zhuǎn liǎo zhàn jú， kāng xī shí qī nián（ 1678 nián）， wú sān guì zài hú nán héng zhōu chēng dì， guó hào dà zhōu， jiàn yuán zhāo wǔ。 qí běn rén yě kāi shǐ xù fā， gǎi chuān míng cháo yī guān。 tóng nián qiū zài cháng shā bìng sǐ。 qí sūn wú shì fán jì wèi， tuì jù yún nán。 kāng xī 'èr shí nián（ 1681 nián） kūn míng bèi wéi， wú shì fán zì shā， yú zhòng chū jiàng。 wú sān guì de zǐ sūn hòu dài bèi chè dǐ shā guāng。 bāo kuò qiǎng bǎo zhōng de yīng 'ér。《 qīng shǐ gǎo》 yòu wú sān guì běn chuán。
　　 běn shì dà zhōu huáng dì de tiān zǐ mìng， què wéi dà qīng cháo dǎ xià bàn bì jiāng shān de rén， gǎn wéi 'ài qíng shī qù jiāng shān de rén， shǐ yī dài xiāo xióng lǐ zì chéng mìng sàng qí shǒu de rén。 zhū duō de bēi jù yǔ wú nài zào jiù liǎo tā sè cǎi xiān míng、 fù zá duō biàn de rén shēng xìng gé： jì yòu“ chōng guān yī nù wéi hóng yán” de zhēn qíng shí gǎn； yòu yòu 'ài jiāng shān shèn yú 'ài měi rén de cán bào yǔ tān lán； tā fǎn fù wú cháng， yán 'ér wú xìn， shì míng pàn míng， lián chuǎng pò chuǎng， jiàng qīng fǎn qīng …… rén shēng zhī shàn yǔ 'è， wú yī bù zài tā shēn shàng bèng fā…… rán 'ér， zuò wéi lì shǐ shàng de chuán qí rén wù zhī yī， wú sān guì zài míng mò qīng chū de lì shǐ wǔ tái shàng què yòu shì zuì zuì guān jiàn de chóu mǎ。 céng zuǒ yòu liǎo dāng shí de lì shǐ zǒu xiàng。 yīn cǐ， hòu rén duì qí píng jià duō shì huǐ yù cān bàn、 yì yáng yì yì de。 hěn nán gòu lè chū tā běn shēn de xìng gé jí qí yǎn yì chū de nà xiē guāng guài lù lí、 lìng rén mù bù xiá jiē de rén shēng biàn gù。
　　 chōng guān héng nù wéi hóng yán
　　《 yuán yuán qū》
　　 qīng wú wěi yè
　　 dǐng hú dāng rì qì rén jiān， pò dí shōu jīng xià yù guān， tòng kū liù jūn jù gǎo sù， chōng guān héng nù wéi hóng yán。
　　 hóng yán liú luò fēi wú liàn， nì zéi yāo wáng zì huāng yàn。 diàn sǎo huáng jīn dìng hēi shān， kū bà jūn qīn zài xiāng jiàn。
　　 xiāng jiàn chū jīng tián dòu jiā， hóu mén gē wǔ chū rú huā。 xǔ jiāng qī lǐ kōng hóu jì， děng qǔ jiāng jūn yóu bì chē。
　　 jiā běn gū sū huàn huā lǐ， yuán yuán xiǎo zì jiāo luó qǐ。 mèng xiàng fūchāi yuàn lǐ yóu， gōng 'é yōng rù jūn wáng qǐ。
　　 qián shēn hé shì cǎi lián rén， mén qián yī piàn héng táng shuǐ。 héng táng shuāng jiǎng qù rú fēi， hé chù háo jiā qiáng zài guī。
　　 cǐ jì qǐ zhī fēi bó mìng， cǐ shí wéi yòu lèi zhān yī。 xūn tiān yì qì lián gōng yè， míng móu hào chǐ wú rén xī。
　　 duó guī yǒng xiàng bì liáng jiā， jiào jiù xīn shēng qīng zuò kè。 zuò kè fēi shāng hóng rì mù， yī qū 'āi xián xiàng shuí sù？
　　 bái xī tōng hóu zuì shǎo nián， jiǎn qǔ huā zhī lǚ huí gù。 zǎo xié jiāo niǎo chū fán lóng， dài dé yín hé jǐ shí dù？
　　 hèn shā jūn shū dǐ sǐ cuī， kǔ liú hòu yuē jiāng rén wù。 xiāng yuē 'ēn shēn xiāng jiàn nán， yīzhāo yǐ zéi mǎn cháng 'ān。
　　 kě lián sī fù lóu tóu liǔ， rèn zuò tiān biān fěn xù kàn。 biàn suǒ lǜ zhū wéi nèi dì， qiáng hū jiàng shù chū diāo lán。
　　 ruò fēi zhuàng shì quán shī shèng， zhēng dé 'é méi pǐ mǎ hái？ é méi mǎ shàng chuán hū jìn， yún huán bù zhěng jīng hún dìng。
　　 là jù yíng lái zài zhàn chǎng， tí zhuāng mǎn miàn cán hóng yìn。 zhuān zhēng xiāo gǔ xiàng qín chuān， jīn niú dào shàng chē qiānshèng。
　　 xié gǔ yún shēn qǐ huà lóu， sàn guān yuè luò kāi zhuāng jìng。 chuán lái xiāo xī mǎn jiāng xiāng， wū jiù hóng jīng shí dù shuāng。
　　 jiào qū jì shī lián shàng zài， huàn shā nǚ bàn yì tóng xíng。 jiù cháo gòng shì xián ní yàn， fēi shàng zhī tóu biàn fèng huáng。
　　 cháng xiàng zūn qián bēi lǎo dà， yòu rén fū xù shàn hóu wáng。 dāng shí zhǐ shòu shēng míng lěi， guì qī míng háo jìng yán zhì。
　　 yī hú míng zhū wàn hú chóu， guān shān piào bó yāo zhī xì。 cuò yuàn kuáng fēng yáng luò huā， wú biān chūn sè lái tiān dì。
　　 cháng wén qīng guó yǔ qīng chéng， fān shǐ zhōu láng shòu zhòng míng。 qī zǐ qǐ yìng guān dà jì， yīng xióng wú nài shì duō qíng。
　　 quán jiā bái gǔ chéng huī tǔ， héng dài hóng zhuāng zhào hàn qīng。 jūn bù jiàn guǎn wá chū qǐ yuān yāng sù， yuè nǚ rú huā kàn bù zú。
　　 xiāng jìng chén shēng wū zì tí， xiè láng rén qù tái kōng lǜ。 huàn yǔ yí gōng wàn lǐ chóu， zhū gē cuì wǔ gǔ liáng zhōu。
　　 wéi jūn bié chàng wú gōng qū， hàn shuǐ dōng nán rì yè liú！
　　 jiàng qīng bié lùn
　　 yī、 wú sān guì“ yǐn” qīng bīng rù guān jīng guò zhī jiǎn shù
　　 chóng zhēn shí qī nián（ 1644 nián） sān yuè chū yī， dà tóng zǒng bīng jiāng xiāng tóu jiàng dà shùn jūn。 jīng shī zhèn dòng。 yīn dà tóng nǎi jīng jī xī biān mén hù， dà tóng xiàn luò， běi jīng wēi dài。 cǐ shí chóng zhēn zài yě gù bù dé zhù shǒu guān níng de wú sān guì bù suǒ fù běi fáng zhòng rèn， jí lìng wú sān guì rù wèi jīng shī。 sān yuè zhōng xún， huò lìng hòu de wú sān guì lì jí zhe níng yuǎn dì qū jǐ shí wàn liáo mín nèi qiān， sān yuè shí jiǔ rì（ yī shuō shí liù rì） dào dá shān hǎi guān， jì 'ér shuài bīng xī jìn jīng jī。 èr shí 'èr rì wú sān guì bīng zhì yù tián yī dài， zhè shí tū huò jīng shī xiàn luò chóng zhēn zì yì de xiāo xī。 tóng shí yòu huò xī míng jū yōng guān zǒng bīng táng tōng yǐ jiàng dà shùn， bìng fèng lǐ zì chéng lìng chéng xū zhàn lǐng shān hǎi guān。 wú sān guì jìn tuì shī jù yōu xīn chōng chōng。
　　 jiù zài wú sān guì chè lí níng yuǎn zhī hòu de liǎng sān tiān， dū shè shěn yáng de qīng tíng yè yǐ tàn zhī。 zhè duì yú tā men lái shuō bù chì yī dà xǐ xùn。 níng yuǎn zhè zuò chéng wú yí shì tā men huī huáng shì yè de yī gè hēi dòng。 zài nà lǐ cháng liú zhe tā men mǒ bù qù de chǐ rǔ。 tiān mìng shí yī nián（ gōng yuán 1626 nián） chū， tā men nà bù kě yī shì de、 yǔ míng tíng jiāo fēng bǎi zhàn bǎi shèng de dàhán nǔ 'ěr hā chì suǒ shuài de liù wàn dà jūn cǎn bài zài níng yuǎn chéng xià。 nǔ 'ěr hā chì yě shēn fù pào shāng。 qīng jūn chè huí shěn yáng hòu， nǔ 'ěr hā chì xiū fèn jiāo jiā zhōng rì yōu fèn， bù jiǔ shāng huàn（ yī shuō bèi yōng） è huà， bù zhì shēn wáng。 zhè gè zhì zào liǎo wú shù zāinàn de tú shā zhě zhōng jiū zǒu wán liǎo tā nà liù shí bā nián de zuì 'è rén shēng。 jīng guò yī fān juézhú yǐ hòu， nǔ 'ěr hā chì de dì bā zǐ huáng tài jí jì chéng hàn wèi。
　　 tiān cōng yuán nián（ gōng yuán 1627 nián）， huáng tài jí zài chū bīng cháo xiān huò shèng hòu， shuài kǎi xuán zhī shī měng pū jǐn zhōu、 níng yuǎn， zhì zài bì shèng yǐ bào fù chóu、 xuě guó chǐ。 bù qī zhào shuài jiào shǐ zhì jiān shǒu jǐn zhōu、 yuán chóng huàn pīn sǐ bǎo wèi níng yuǎn。 hòu jīn jūn sǐ shāng zhěn jiè， huáng tài jí bù dé bù yǐn hèn chè wéi。 mǎn qīng yòu yī cì cǎn bài níng yuǎn chéng xià。
　　 chóng dé bā nián（ gōng yuán 1643 nián） bā yuè， huáng tài jí bào zú。 yòu zhù fú lín lì， duō 'ěr ɡǔn、 jì 'ěr hā lǎng shè zhèng。 wéi shù lì wēi wàng， jiǔ yuè， jì 'ěr hā lǎng jiù pò bù jí dài dì shuài jūn měng gōng míng tíng cán liú zài guān wài zuì hòu jǐ gè jūn shì jù diǎn。 tā hěn kuài gōng zhàn zhōng hòu suǒ、 zhōng qián suǒ、 qián tún wèi， dàn dāng tā shuài jūn gōng dǎ níng yuǎn shí， què zāo dào wú sān guì de jiān jué kàng jī。 níng yuǎn， zhè zuò chéng shì jiǎn zhí shì mǎn qīng de mèng yǎn。 cóng 1626 nián dào 1643 nián， qīng jūn sān cì měng gōng tā dū shā yǔ 'ér guī。 rán 'ér méi xiǎng dào jīn tiān tā jìng rán chuí shǒu kě dé。 qīng tíng zhēn shì dà xǐ guò wàng。 jí yú jiàn gōng lì yè de duō 'ěr ɡǔn děng rén wén xùn dāng jí xià lìng“ xiū zhěng jūn qì， chǔ liáng mò mǎ， sì sì yuè chū dà jǔ jìn tǎo。”
　　 sān yuè xià xún dào sì yuè chū， wú sān guì pán huán zhí zhú zài yǒng píng、 yù tián yī dài。 chóng zhēn sǐ、 míng tíng wáng， tā hé suǒ yòu míng tíng gù chén yī yàng dōuzài xún zhǎo chū lù。 ér yī tiáo zuì jiǎn jié de chū lù jiù shì tóu jiàng dà shùn。 zhè bìng bù wéi fǎn lǐ jiào。 gǎi cháo huàn dài， zì gǔ yì rán。 jì rán míng tài zǔ pín sēng yī míng jìng shì zhēn mìng tiān zǐ， nà me lǐ zì chéng zhè gè yì zú yòu wèishénme bù néng zuò huáng dì ní？
　　 dà shùn duì wú sān guì de zhèng cè yì shì zhāo jiàng。 lǐ zì chéng qiǎn shǐ sān guì， jǐyǔ qí sì gè yuè jūn liáng jí bái yín sì wàn liǎng， bìng shēng míng“ sì lì gōng rì shēng shǎng”。 zhè duì yú yǐ quē xiǎng yī nián duō de wú jūn què shí shì xuě zhōng sòng tàn。 wú sān guì yǐ yòu jiàng yì。 jiù zài zhè guān jiàn shí kè， wú sān guì xiān hòu jiē dào liǎng zhǒng wén shū。 yī shì dà shùn shǐ zhě suǒ chí qí fù wú xiāng quàn qí guī shùn lǐ zì chéng de shū xìn， èr shì yòu rén sòng gěi wú sān guì mì xìn， xiáng gào qí fù bèi liú zōng mǐn zhuā bǔ zhuī zàng， zāo dào yán xíng kǎo dǎ。 qí fù yǐ còu bái yín wǔ wàn liǎng， dàn lí liú zōng mǐn suǒ suǒ 'èr shí wàn liǎng shèn yuǎn。 cǐ wài， wú sān guì 'ài qiè chén yuán yuán yì bèi liú zōng mǐn bà zhàn。 wú sān guì wén xùn dà nù。 suì bá jiàn zhǎn 'àn、 shēng zhàng yǎn bīng chǎng， zhǎn yī míng lái shǐ， jiāng lìng yī míng gē qù shuāng 'ěr， lìng qí chuán yán lǐ zì chéng：“ lǐ zéi zì sòng tóu lái。” tóng shí， qǐ bīng huí shī jī bài táng tōng， duó huí shān hǎi guān。
　　 wú sān guì cóng tài dù mó lēng liǎng kě zhuǎn biàn wéi gōng kāi duì kàng， zhè zài dà shùn cháo zhōng yǐn qǐ xuān rán dà bō。 yī pài yì jiàn shì lì jí yú yǐ zhēng tǎo。 lìng yī pài yì jiàn shì zàn shí fàng zhì。 chí hòu yī zhǒng yì jiàn de yuán yīn yòu 'èr。 yī shì liú zōng mǐn、 lǐ guò děng yǐ chén zuì zài shèng lì de huān lè zhōng。 kǎo lüè gù míng zàng guān、 zuò yōng shēng sè měi jī shí zài shì bù yì lè hū。 bù xiǎng lì jí zài qù mào sǐ zuò zhàn。 èr shì lǐ yán、 niú jīn xīng、 sòng xiàn cè děng jī yú cè lüè de kǎo lǜ， rèn wéi zàn bù yí dà jǔ zhēng fá。 yīn wéi“ xīn dé jīng shī， rén xīn zhèn dié”， ér qiě wú jūn yǐ“ sù néng zhàn” wén míng， bù kě qīng shì。 tā men rèn wéi hái shì zàn shí wéi chí xiàn zhuàng， jì xù zhāo jiàng wéi shàng。 dàn lǐ zì chéng lì pái zhòng yì， xià lìng qīn zhēng。 sì yuè shí sān rì， lǐ zì chéng shuài bīng shí wàn， hào chēng 'èr shí wàn dōng chū jīng shī。
　　 dà shùn cháo jué dìng zhēng fá yī shì， wú sān guì xiān qī tàn zhī， dà jīng。 tā zì cǔn duàn wú dǐ dǎng dà shùn jūn de lì liàng。 wéi zì bǎo jì， tā jué dìng xiàng mǎn qīng jiè bīng。 tiáo jiàn shì bù dàn jǐyǔ mǎn qīng cái bó， ér qiě“ jiāng liè dì yǐ chóu”。 mǎn qīng duì guān nèi de zhè xiē biàn gù bìng bù xiáng xī。 tā zhǐ zhī lǐ zì chéng xiàn jīng， chóng zhēn shēn wáng， yìng jiè cǐ zhōng yuán dà luàn de jī huì yǔ dà shùn yī zhēng tiān xià。 sì yuè jiǔ rì mǎn qīng dà jūn qǐ chéng shěn yáng。 shí wǔ rì xíng zhì wēng hòu yù dào wú sān guì pài lái de tè shǐ。 duō 'ěr ɡǔn děng dà xǐ qiě yí， bìng wèi jiā kuài xíng jūn sù dù。 èr shí rì dào dá lián shān。 wú sān guì dì 'èr cì shǐ zhě zhì。 yán lǐ zì chéng jūn yǐ bó shān hǎi guān， qíng kuàng jǐn jí。 qīng jūn wén xùn rì yè jiān chéng 'èr bǎi lǐ， yú 'èr shí yī rì bàng wǎn dǐ dá guān wài。 èr shí yī rì bái tiān， dà shùn jūn yǔ wú jūn yǐ yòu jiāo zhàn。 wú jūn jǐ bù zhī。 wú sān guì zài dù qiǎn shǐ dào qīng yíng， jí cuī qīng jūn jiā rù zhàn dǒu。 cǐ shí míng liǎo qíng kuàng de duō 'ěr ɡǔn zài bù yǐ wú sān guì suǒ yán“ bù wéi cái bó， jiāng liè dì yǐ chóu” wéi mǎn zú， tā de zhì xiàng shì rù zhù zhōng yuán， gù gǎi 'ér jiān chí wú sān guì bì xū tì fā yǐ jiàng fāng chū bīng xiāng zhù。 cǐ shí， wú sān guì yǐ bié wú xuǎn zé。 ruò míng rì dān dú yǔ dà shùn jūn jiāo fēng， bì jiāng bù dí， shēn jiā xìng mìng bì huǐ yú yī dàn。 yú shì zhǐ dé yǐ duō 'ěr ɡǔn suǒ shì， qīn wǎng qīng yíng， tì fā guì bài。 cì rì， shān hǎi guān dà zhàn zhǎn kāi。 jiǎo zhà de duō 'ěr ɡǔn lìng wú jūn xiān yǔ dà shùn jūn zhàn。 dài jiāo zhàn shuāng fāng jiē pí， ér wú jūn yǐ xiǎn bù zhī zhī shí， fāng huī shī yuè rù zhèn zhōng。 háo wú sī xiǎng zhǔn bèi de dà shùn jūn zài“ dá zǐ bīng lái liǎo！” de jīng hū zhōng bīng bài rú shān dǎo。“ yī shí zhī jiān， zhàn chǎng kōng xū， jī shī xiāng zhěn， mí mǎn dà yě。”
　　 zhì cǐ， wú sān guì suǒ wèi jiè qīng bīng yǐ fá dà shùn， yǐ fù míng shì de shè xiǎng yǐ chéng pào yǐng。 zài jūn shì shàng、 zhèng zhì shàng yǐ wán quán zhǎng wò zhù dòng quán de mǎn qīng， zhǐ bǎ wú sān guì shì wéi zhòng duō guī jiàng gù míng guān yuán zhōng de yī gè， bìng qū zhī ruò zǒu gǒu lái wéi qí zhēng fú quán zhōng guó de qǐ tú xiào lì。
　　 èr、 lìng yī gè shǎo wéi rén zhī de wú sān guì
　　 rú guǒ shuō duì wú sān guì jiàng qīng de jù tǐ guò chéng bù shǎo rén bù shèn liǎo liǎo， nà me duì wú sān guì de gè rén jīng lì jiù gèng shǎo rén zhī xiǎo liǎo。 shí shì qiú shì dì shuō， wú sān guì běn bù shì yī kuài zuò hàn jiān de liào。
　　 zuò wéi wǔ jiāng， wú sān guì bìng fēi shēn gāo bā chǐ lì jǔ qiān jīn， ér zhǐ shì zhōng děng shēn cái， dàn tā mù guāng rú zhù、 yīng jùn wēi yán， qiě yǒng lì guò rén wǔ yì chāo qún。 zài zhàn zhèn shàng pī jiān zhí ruì、 zuǒ chōng yòu tū、 xiāo yǒng fēi cháng， yǐ zhì yòu cì huáng tài jí yuǎn yuǎn jiàn liǎo， bù jìn duì huī xià tàn dào：“ xiǎo wú zǒng bīng zhēn hǎo hàn zǐ！”
　　 １ ６１ ２ nián（ wàn lì sì shí nián） wú sān guì chū shēng yú guān wài de hàn zhèn zhōng hòu suǒ， zǔ jí jiāng sū gāo yóu。 qí fù wú xiāng běn nǎi shì shēn， yīn nǔ 'ěr hā chì jué qǐ hòu zài liáo jìng shí xíng yán kù de mín zú qí shì zhèng cè， duì hàn mín dà jiā lǔ lüè shā lù， suì fèn 'ér tóu bǐ cóng róng jǔ bàn tuán liàn， bǎo jìng 'ān mín。 míng tíng jiā zhī， wěi yǐ liáo dōng tuán liàn zǒng bīng yī zhí。 tā gōng jì zhuó zhù， yòu“ liáo yòu jù bì” zhī chēng。 zài dǐ kàng hòu jīn de dǒu zhēng zhōng， wú xiāng yǔ dāng shí liáo jìng de yī xiē míng tíng wǔ jiāng jié xià yǒu yì， bìng bǎ mèi mèi jià gěi jǐn zhōu zǒng bīng、 guà“ tǎo lǔ xiān fēng yìn” de liáo dōng míng jiāng zǔ dà shòu。 wú sān guì jiù shì chū shēng chéng cháng yú chōng mǎn zhàn huǒ de dì yù hé yōng yòu kàng jīn zhàn shǐ de jiā zú。 zhè wú yí cóng xiǎo jiù duàn liàn liǎo tā de yǒng lì qì bó hé kàng jīn yì shí。 zài zhàn chǎng shàng， shàonián de wú sān guì jiù xiāo yǒng fēi cháng。 zài yī cì zhàn dǒu zhōng， tā chōng rù dí zhèn yòng jiàn shè dǎo yī míng hóng qí wáng zǐ。 zài pāi mǎ shàng qián huī dāo zhǔn bèi gē xià gāi wáng zǐ de shǒu jí shí， bù liào nà wáng zǐ tū rán yǐ dāo kǎn zhōng tā de bí liáng。 wú sān guì xuè liú mǎn miàn， dàn háo wú jù sè， sī liè hóng qí bāozā hǎo shāng kǒu hòu， lì jí zài zhàn。
　　 yòu yī cì， wú xiāng shuài wǔ bǎi míng qí bīng zuò shào tàn， bù qī yǔ hòu jīn dà jūn xiāng yù bèi wéi。 dāng shí zài sà 'ěr hǔ zhī zhàn míng jūn cǎn bài hòu， duì yú yǔ qīng jūn“ yě dì làng zhàn” míng jūn xīn huái yú jì。 cóng nóng mín zǐ dì zhōng hòu tiān xùn liàn chū lái de hàn zú qí bīng yī bān lái shuō què shí bù shì mǎ bèi nǚ zhēn mín zú de duì shǒu。 qí bīng jiāo zhàn jí shǐ bīng lì bèi zhī， míng jūn dōuméi yòu shèng lì de bǎ wò， hé kuàng qū qū jǐ bǎi míng míng jūn shēn xiàn hòu jīn dà zhèn？ shàonián wú sān guì dé zhī fù qīn wēi zài dàn xī hòu， lì jí gǎn dào jiù jiù zǔ dà shòu de zhèn zhàng， qǐng tā fā bīng yuán jiù fù qīn tuō lí xiǎn jìng。 zǔ dà shòu rèn wéi zhè gēn běn méi yòu kě néng， zhǐ huì tú zēng shāng wáng， suì jù jué shuō：“ wú yǐ fēng jiāng zhòng rèn， yān gǎn wàng dòng！ wàn yī shī lì， jiù jiāng 'ān rèn？” sān guì zhī bù kě qiáng， dà kū 'ér qù， bìng lì jí zhào jí jǐ shí míng jiā dīng， rú kuáng fēng bān dì chōng rù chóngwéi。 zài zhǎo dào fù qīn de duì wǔ hòu dà hū：“ gēn wǒ lái！” bìng dài lǐng wǔ bǎi qí shā chū chóngwéi、 bēn huí níng yuǎn。 zhè cì zhàn dǒu zhèn jīng quán jūn。 cóng cǐ shàonián wú sān guì“ yǒngguàn sān jūn、 xiào wén jiǔ biān” de yīng míng liáo jìng wú rén bù zhī。
　　 shàonián yīng xióng de wú sān guì shēn shòu fù bèi zhòng chén de qì zhòng。 liáo dōng jiān jūn gāo qí qián shōu tā wéi yì zǐ。 1639 nián（ chóng zhēn shí 'èr nián） hóng chéng chóu jiàn jǔ tā dān rèn liáo dōng zǒng bīng。 shí nián jǐn 27 suì。 wú sān guì liàn jūn shèn yán。 zài hóng chéng chóu suǒ bù zhū zhèn zhōng， yǐ wú sān guì xì zhàn lì zuì qiáng。 wú sān guì bìng bù yǐ cǐ mǎn zú， tā hái zhuān mén zài xùn liàn liǎo yī zhī jí wéi jīng ruì de qiān rén qí bīng。 gòng fēn 'èr shí duì， měi duì wǔ shí rén。“ zhì qiān 'èr shí zhī， shū lǐng duì xìng míng， chā xuē tǒng zhōng。 yù xìn jí， shòu zhì qiān hū mǒu， mǒu jí lǐng běn qí suí zhī， chōng tū wú bù lì”。
　　1641 nián（ chóng zhēn shí sì nián） sōng jǐn zhī zhàn yǐ míng jūn cǎn bài gào zhōng。 rú guǒ shuō 'èr shí sān nián qián de sà 'ěr hǔ zhī bài biāo zhì zhe hòu jīn zhǎng wò liǎo guān wài de zhù dòng quán， nà me sōng jǐn zhī bài zé biǎo míng míng tíng yǐ zài zhěng gè zhàn jú shàng bài xiàng bì lù。 sōng jǐn zhī bài shǐ míng tíng sàng shī liǎo dà liàng jīng bīng hé zhàn jiāng。 xiāo jiāng cáo biàn jiāo děng bèi fú zāo lù。 hóng chéng chóu、 zǔ dà shòu děng tóu jiàng。 zhǐ shèng xià wú sān guì zài níng yuǎn shān hǎi guān yī xiàn kǔ chēng zhe jú shì。 wú sān guì zài jí duān kùn nán de zhuàng kuàng xià zhāo fǔ liú wáng， zhòng zhèn jūn lǚ。 bù jiǔ yòu zǔ zhì qǐ yī zhī shù wàn rén de jūn duì， jiān shǒu shān hǎi guān hé guān wài níng yuǎn děng chéng。 zài yuán liáo dōng zhàn jiāng huò wáng huò jiàng de qíng kuàng xià， wú sān guì chéng liǎo shuò guǒ jǐn cún de kàng qīng míng jiāng。 cì nián huáng tài jí yòu fā dòng rén wǔ zhī yì。 pài qiǎn 'ā bā tài、 tú 'ěr gé shuài bīng bì kāi yóu wú sān guì fáng shǒu de shān hǎi guān， yóu huáng yá kǒu yī xiàn rù biān。 shāo shā lǔ lüè， bīng fēng zhí dá shān dōng sū běi。 guān nèi zhū míng jiāng jiē wàng fēng 'ér táo。 zhǐ yòu wú sān guì réng gǎn shuài bīng rù guān yāo jī qīng jūn， bìng lǚ yòu zhǎn huò。 zài dào 1643 nián， rú qián suǒ shù， wú sān guì de jiān jué dǐ kàng shǐ suǒ xiàng pīmǐ de qīng jūn zài níng yuǎn chéng xià dì sān cì kǔ cháng bài jì。
　　 wèile jiě jué shān hǎi guān zhè dào nán yǐ yuè yú de píng zhàng， qīng tíng xiàng wú sān guì zhǎn kāi liǎo qiáng dà de zhāo jiàng gōng shì。 yóu yú wú sān guì de jiù jiù zǔ dà shòu hé 'ēn shī hóng chéng chóu yǐ jí zhòng duō de xiōng dì、 tóng liáo rú wú sān fèng、 zǔ kě fǎ、 zhāng cún rén děng jūn yǐ jiàng qīng， gù huáng tài jí chú qīn zì xiě xìn xiàng tā zhāo jiàng wài， hái jiào zhè xiē yǔ wú sān guì yòu zhǒng zhǒng guān xì de jiàng jiāng xiě xìn gěi tā quàn jiàng。 dàn wú sān guì zhōng bùwèi suǒ dòng。 dāng rán zhè yī fāng miàn shì yóu yú qí fù liú zài jīng shī sì wéi rén zhì， lìng yī fāng miàn dāng yǔ wú sān guì de kàng qīng yì shí fēn bù kāi。
　　 sān、 cù shǐ wú sān guì yǐn qīng bīng rù guān de kè guān yuán yīn
　　 míng jì zhī mò dà liàng de míng tíng gù chén biàn zuò hàn jiān de yuán yīn shì duō shì duō yàng de。 cháng jiàn de shì zhàn qióng huó mìng xíng hé tóu xiào mì guān xíng。 qián zhě diǎn xíng wéi hóng chéng chóu、 zǔ dà shòu děng， hòu zhě diǎn xíng wéi zhāng cún rén、 mǎ guāng yuǎn、 féng quán děng。 wú sān guì gēn tā mendōu bù tóng。 wú sān guì méi yòu zhàn qióng。 shān hǎi guān hé wǔ wàn jiàngshì jūn zài tā zhǎng wò zhī zhōng。 tā guān zhì míng tíng zǒng bīng guān、 píng xī bó。 ruò míng tíng dé yǐ yán shòu， tā de shēng guān tú réng wèi yòu qióng qī。 gèng wéi zhòng yào de shì， cóng shí jǐ suì zhì cǐ tā yī zhí chù zài yǔ mǎn qīng háo bù tuǒ xié de jiāo zhàn zhī zhōng， kě yǐ shuō tā shēn shàng bìng wú xiǎn zhù de hàn jiān yīn zǐ。 jiàn cǐ， yòu bì yào tàn tǎo tā zhōng jiū chéng liǎo dà hàn jiān de yuán yīn。
　　 miàn duì shì shí jìn xíng tàn jiū， yīnggāi chéng rèn kè guān yīn sù shì cù chéng wú sān guì tuì biàn wéi hàn jiān de zhòng yào yuán yīn。 zhè kè guān yīn sù jiù shì lǐ zì chéng rù jīng hòu suǒ cǎi qǔ de yī xì liè cuò wù zuò fǎ。
　　 jī yú nóng mín qǐ yì jūn duì dì zhù háo shēn jiē jí hé gù míng guān liáo de tòng hèn， dà shùn jūn xǔ duō jiàngshì duì míng tíng jiàng chén jìn xíng kǎo lüè zhuī zāng shì kě yǐ lǐ jiě de。 wèn tí zài yú lǐ zì chéng bìng bù jù bèi yī gè fēng jiàn gǎi cháo huàn dài zhě de yǎn guāng hé xiōng jīn。 gǔ dài de nóng mín qǐ yì bìng fēi jìn dài、 xiàn dài de mín zhù gé mìng。 tā zhǐ néng shì yǐ yī gè xīn xīng de wáng cháo dài tì yuán yòu de wáng cháo。 dà shùn yào néng zhàn wěn jiǎo gēn jiù bì xū yǔ gù míng guān liáo hé zuò。 ér qiě zhè xiē gù míng guān liáo yǐ pāo qì zhū míng zhèng quán zhāng kāi shuāng bì zhǔn bèi yǔ dà shùn cháo hé zuò liǎo。 rú lǐ kē jǐshìzhōng huì shì yáng jiù shí fēn ròu má dì xiàng lǐ zì chéng xià guì shuō：“ tiān shēng lǎo chén， yǐ yí bì xià。” kě shì lǐ zì chéng jìng duì gè zhōng 'ào mì qiàn quē dòng xī。 rèn yóu dà shùn jiàngshì qù kǎo lüè gù míng guān yuán， shèn zhì sāo rǎo bǎi xìng， yú shì lǐ zì chéng dà shī jīng shī mín xīn。 xǔ duō gù míng guān yuán jiàng hòu fù méng pàn zhì， yòu de zé huà zhuāng qián táo。
　　 cóng zhěng tǐ shàng lái kàn， dà shùn de zuò fǎ shì diū qì liǎo yú zì shēn zhèng quán de wěn dìng shí fēn zhòng yào de gù míng guān liáo de hé zuò， cóng jú bù shàng lái kàn， shì bī fǎn liǎo wú sān guì。 zhè jì shì cù shǐ wú sān guì jiàng qīng， yě shì shǐ dà shùn cháo yóu shèng zhì shuāi zuì zhōng fù miè de guān jiàn。 duì yú nà shí jǐ tiān －－ lì shǐ cháng hé zhōng duǎn duǎn de yī shùn jiān－－ lǐ de qíng kuàng gè zhǒng shǐ jí zhōng yòu zhe lüè yòu chū rù de jìzǎi。 zài jù liè de biàn dòng miàn qián， wú sān guì qíng xù jī dòng jǔ zhǐ shī cuò。 yòu jìzǎi shuō tā yǐ jiē shòu lǐ zì chéng de zhāo jiàng。 zhǐ shì zài hái méi yòu wán quán gōng kāi zhī shí， yòu lù xù dé dào fù qīn bèi guān yā kǎo lüè hé 'ài jī bèi bà zhàn de xiāo xī。 yòu shuō shì， tā hái miǎnqiǎng néng jiē shòu fù qīn de zāonàn， què jué bù néng jiē shòu 'ài jī de shòu rǔ。 tā míng bái zì jǐ shì chù zài mǎn qīng hé lǐ zì chéng liǎng dà shì lì de jiāfèng zhī zhōng。 wú lùn shì chū yú fù qīn zhì liú jīng chéng de kǎo liàng， hái shì cóng tā yǔ mǎn qīng pīn shā liǎo shí jǐ nián de chóu hèn lái kàn， tā guī jiàng dà shùn cái shì shùn lǐ chéng zhāng de。 kě shì sān shí 'èr suì xuè qì fāng gāng de qīng nián wǔ jiāng zài zhǎn liǎo lǐ zì chéng de shǐ jié bìng kǒu chū“ lǐ zéi zì sòng tóu lái” de kuáng yán hòu， jiù zì duàn liǎo zhè tiáo yīnggāi zǒu， bìng qiě běn lái yǐ dǎ suàn zǒu de lù。 kě shì jìn guǎn rú cǐ tā duì jiàng qīng réng yòu gù lǜ， yǐ zhì zài huò xī lǐ zì chéng qǐ bīng hòu céng xiǎng zì qiāng yǐ liǎo duàn yī qiē。 rán 'ér dāng tā miàn duì xiàn shí hòu， zhǐ dé zǒu chū xiàng mǎn qīng bān bīng de zhāo shù。 ér zhè yī bān jiù bǎ mǎn qīng dedōu chéng cóng shěn yáng bān dào běi jīng， wú sān guì méi yòu hòu huǐ yào kě chī。
　　 shè xiǎng， rú guǒ dà shùn cháo néng lǒngluò bāo kuò wú sān guì zài nèi de gù míng guān liáo， jú shì yòu kě néng shì lìng yī fān jǐng kuàng。 lǐ zì chéng fēi dàn bù yǐ shí wàn dà jūn tǎo fá wú sān guì， ér yǐ cǐ jūn lì xié zhù qí běi fáng mǎn qīng。 zài wěn dìng jú shì hòu huī gē tǒng yī jiāng nán。 yǐ nán míng hóng guāng zhèng quán de fǔ xiǔ lái cái liàng， zhè yìng zài qíng lǐ zhī zhōng。 huò yóu yú běi jiāng chī jǐn， dà shùn cháo zài xiāng dāng shí jiān nèi wú lì nán fá， nà yǐ lǐ zì chéng yǔ wú sān guì yǐ jí dà liàng míng tíng jiàng jiāng rú dà tóng zǒng bīng jiāng xiāng de bīng lì zǒng hé shì yě zú yǐ dǐ yù mǎn qīng rù guān。 cóng qián míng tíng rú cǐ jiān nán， xì yīn xū duì mǎn qīng、 nóng mín jūn liǎng miàn zuò zhàn， gù cǐ shī bǐ、 zhuō jīn jiàn zhǒu。 ér ruò qíng kuàng jiǎn dān huà wéi dà shùn duì mǎn qīng， nà qīng qí zòng héng huá běi、 zhōng yuán zhī kuàng jiāng bù fù jiàn。 zài jīng guò yī gè shí qī de wěn dìng shēng xī hòu， xīn xīng de dà shùn yì bì jiāng tǒng yī nán zhōng guó。 zhì yú tǒng yī de dà shùn shì fǒu yòu lì liàng fù gù míng zài guān wài de jiāng yù， zhè què yòu yí wèn。 tǒng yī de dà shùn huì bù huì shì ruò sòng de fān bǎn？ huì bù huì dǎo zhì jīn rì zhōng guó zhī jiāng yù jìng zài cháng chéng yǐ nán？ zhè xiē wèn tí dū lí kāi liǎo běn wén suǒ tí， bù zuò zhuì lùn。
　　 yóu yú míng shǐ qīng xiū， qīng cháo jī yú zì shēn shì yì zú tǒng zhì de guān xì， duì míng shǐ duō yòu cuàn gǎi， yòu dà xīng wén zì yù， bìng jìn zhǐ liǎo zì zhōu cháo yǐ lái yī zhí wèi céng jiànduàn de mín jiān shǐ shū de xiū zhuàn， jiāng míng shǐ de xiū zhuàn kòng zhì zài guān fāng zhī shǒu。 tóng shí jiè xiū sì kù quán shū zhī míng xíng jìn huǐ shū jí zhī shí， sì kù jìn huǐ shū mù liè biǎo bǐ sì kù quán shū de mù lù yào cháng 3 bèi， yǐ zhì yú xǔ duō shǐ liào wáng zhì， hòu shì shǐ jiā duì míng cháo de píng jià duō yòu wù huì hé bù gōng zhī chù。
　　 zì 04 nián cháng piān bái huà lì shǐ《 míng cháo de nà xiē shì 'ér》 dà hóng dà zǐ kāi shǐ， zhōng guó xīng qǐ liǎo yīcháng hōng hōng liè liè de“ míng shǐ rè”， wéi míng cháo zhèng míng de hū shēng yī làng gāo guò yī làng。
　　 mín jiān shǐ xué jiè duō rèn wéi wú sān guì bìng fēi yī kāi shǐ jiù shì míng cháo pàn chén， ér shì yóu yú mǎn qīng dǎzháo“ wéi jūn fù bào chóu” de míng yì kòu guān， xiāng duì yú gōng zhàn běi jīng bī sǐ chóng zhēn dì de lǐ zì chéng， bèi míng cháo cè fēng guò de jiàn zhōu nǚ zhēn bù（ hòu jīn） fǎn 'ér shì zì jǐ rén。 lián hé qīng bīng gòng tóng dǎ lǐ zì chéng de dà shùn zhèng quán， zài dāng shí kàn lái zài hé lǐ bù guò。 míng mò shí zhōng guó rén de mín zú yì shí bìng bù qiáng liè， zhǐ yào tǒng zhì zhě de zhì guó fāng shì kě yǐ ràng hàn rén jiē shòu， hàn rén duì yì zú tǒng zhì yě bìng bù pái chì。 zhè yě shì wú lùn shì běi wèi de xiān bēi， yì huò shì xī xià、 liáo、 jīn zhí zhì yuán、 qīng shí qī， yì zú zài jiàn guó de chū shǐ jiē duàn tōng cháng bìng méi yòu zāo dào hàn rén de qiáng liè fǎn kàng。
　　 rán 'ér hòu xù de fā zhǎn bìng bù rú zhōng zhí de míng cháo jiù chén suǒ xiǎng。 mǎn qīng yǐ dà míng chén shǔ de míng yì gōng kāi xún zhǎo chóng zhēn zhī zǐ， shēng chēng huì jiāng chóng zhēn zhī zǐ fèng wéi zhèng tǒng， lìng qí jí wèi。 què yòu zì shí qí yán， jiāng míng cháo jiù chén hé nèi gōng lǎo tàijiàn dū rèn dìng shì chóng zhēn dì sān zǐ zhū cí jiǒng de rén chǔsǐ， bìng chēng cǐ rén shì jiǎ mào de chóng zhēn hòu yì。 zì cǐ míng tíng shī qù liǎo zhèng tǒng de jì chéng rén， míng shì de zhū qīn wáng dū quē fá zhèng tǒng xìng hé hào zhào lì， nán míng xiǎo cháo tíng yě bù dé bù zǒu xiàng liǎo shuāi wáng zhī lù。 cǐ shí de sān dà jiàng jiāng wú sān guì、 gěng jīng zhōng hé shàng kě xǐ sān rén yǐ shì qí hǔ nán xià： qīng tíng yǐ jīng zuò dà， zhǐ yòu xié zhù qīng tíng xiāo miè nán míng， cái néng bǎo tā men jiā zú de píng 'ān， bìng xiāo chú tā men jiàng qīng de dào dé wēi jī。 míng shì suī cóng wèi bó dài guò wú sān guì， shēn wéi jiàng jiāng de wú sān guì què bù dé bù jī jí de xiāo miè nán míng， bìng zuì zhōng shǒu rèn yǒng lì dì yǐ xiàng xīn zhù zǐ biǎo zhōng xīn。