qín guó  (qián381nián～qián338nián)

xìng：	yíng
míng：	qú liáng
wǎngbǐhào：	xiào gōng
língmù：	dì yǔ
kāiduān zhōngjié zàiwèi qián361nián qián338nián 秦孝公 qián361nián qián338nián 

　　qín xiào gōng（ qián 381 héng qián 338）， zhàn guó shí qī qín guó jié chū de jūn zhù。 yíng xìng， zhào shì， míng qú liáng， qín xiàn gōng zhī zǐ， qián 361 nián héng qián 338 nián zài wèi。 qí bì shēng zhuī qiú fù guó qiáng bīng， rèn yòng shāng yàng shí shī biàn fǎ， shǐ qín guó jiā kuài liǎo jué qǐ de jiǎo bù。
　　
　　 dāng shí zhī shì
　　《 shǐ jì qín běn jì》 jìzǎi： gōng yuán qián 621 nián， jí qín miù gōng sān shí jiǔ nián， chūn qiū wǔ bà zhī yī de “ xī bà tiān ” qín miù gōng qù shì， ān zàng zài yōng。 miù gōng de 'ér zǐ yòu sì shí rén， tā de tài zǐ yīng 〔 ｙ ī ｎ ｇ 〕 jì chéng wáng wèi， zhè jiù shì kāng gōng。
　　 cǐ hòu， 234 nián jiān， qín guó lì jīng liǎo kāng gōng、 gòng gōng、 huán gōng、 jǐng gōng、 āi gōng、 huì gōng、 dào gōng、 lì gòng gōng、 zào gōng、 huái gōng、 líng gōng、 jiǎn gōng、 huì gōng 13 gè jūn zhù hòu， gōng yuán qián 387 nián huì gōng yī suì de 'ér zǐ chū zǐ jì wèi。
　　 chū zǐ 'èr nián jí gōng yuán qián 385 nián， shù cháng gǎi cóng hé xī yíng jiē líng gōng de 'ér zǐ xiàn gōng huí guó， lì tā wéi jūn。 shā liǎo chū zǐ hé tā de mǔ qīn， bǎ tā men de shī tǐ chén rù shēn yuān（ chū zǐ 'èr nián， shù cháng gǎi yíng líng gōng zhī zǐ xiàn gōng yú hé xī 'ér lì zhī。 shā chū zǐ jí qí mǔ， shěn zhī yuān bàng）。
　　 qín guó zài zhè yǐ qián pín fán gēnghuàn jūn zhù， jūn chén zhī jiān guān xì bù xié diào， suǒ yǐ jìn guó de lì liàng yòu qiáng qǐ lái， duó qù liǎo qín guó hé xī de tǔ dì。
　　《 shǐ jì qín běn jì》 jìzǎi： xiàn gōng yuán nián jí gōng yuán qián 384 nián， fèi zhǐ liǎo xùn zàng de zhì dù。
　　 sì nián jí gōng yuán qián 381 nián zhēngyuè gēng yín rì， xiào gōng chū shēng（ sì nián zhēngyuè gēng yín， xiào gōng shēng）。
　　 shí yī nián jí gōng yuán qián 374 nián， zhōu cháo tài shǐ yán〔 ｄ āｎ〕， bài jiàn xiàn gōng shuō（ zhōu tài shǐ dàn jiàn xiàn gōng yuē）：“ zhōu yǔ qín běn lái shì hé zài yī qǐ de， hòu lái qín fēn liǎo chū qù， fēn kāi wǔ bǎi nián hòu yòu hé zài yī qǐ， hé zài yī qǐ shí qī nián hòu， jiāng huì yòu chēng bà tǒng yī tiān xià de rén chū xiàn zhōu gù yǔ qín guó hé 'ér bié， bié wǔ bǎi suì fù hé， hé shí qī suì 'ér bà wáng chū。”
　　 èr shí sì nián jí gōng yuán qián 361 nián， xiàn gōng qù shì， ér zǐ xiào gōng jì wèi， zhè shí xiào gōng yǐ jīng 'èr shí yī suì liǎo（ èr shí sì nián， xiàn gōng zú， zǐ xiào gōng lì， nián yǐ 'èr shí yī suì yǐ）。
　　 xiào gōng yuán nián， huáng hé hé yáo shān yǐ dōng yòu liù gè qiáng guó， qín xiào gōng yǔ qí huán gōng、 chǔ xuān wáng、 wèi huì wáng、 yàn wén gōng、 hán zhāo hóu、 zhào chéng hóu bìng lì（ xiào gōng yuán nián， hé shān yǐ dōng qiáng guó liù， yǔ qí huán、 chǔ xuān、 wèi huì、 yàn wén、 hán zhāo、 zhào chéng hóu bìng）。 huái hé、 sì shuǐ zhī jiān yòu shí duō gè xiǎo guó（ huái sì zhī jiān， xiǎo guó shí yú）。
　　 chǔ guó、 wèi guó yǔ qín guó jiē rǎng（ chǔ、 wèi yǔ qín jiē jiè）。 wèi guó xiū zhù cháng chéng， cóng zhèng xiàn zhù qǐ， yán luò hé běi shàng， běi biān jù yòu shàng jùn zhī dì（ wèi zhù cháng chéng， zì zhèng bīn luò yǐ běi， yòu shàng jùn）。
　　 chǔ guó de tǔ dì cóng hàn zhōng wǎng nán， jù yòu bā jùn、 qián zhōng（ chǔ zì hàn zhōng， nán yòu bā、 qián zhōng）。
　　 zhōu wáng shì shuāi wēi， zhū hóu yòng wǔ lì xiāng zhēng fá， bǐ cǐ zhēng shā tūn bìng（ zhōu shì wēi， zhū hóu lì zhèng， zhēng xiāng bìng）。
　　 qín guó dì chù piān pì de yōng zhōu， bù cān jiā zhōng yuán gè guó zhū hóu de méng huì， zhū hóu men xiàng duì dài yí dí yī yàng duì dài qín guó（ qín pì zài yōng zhōu， bù yǔ zhōng guó zhū hóu zhī huì méng， yí dí yù zhī）。
　　
　　 shēng píng gài shù
　　 gōng yuán qián 361 nián， jǐn yòu 21 suì de qín xiào gōng [1] zhèng shì dēng jī。 zhè shí， qín bùwèi gè guó zhòng shì， lián quán lì bèi jià kōng de zhōu tiān zǐ dōubù yuàn yì dā lǐ qín guó。 yú shì， tā fèn rán hǎn chū：“ zhū hóu bēi qín， chǒu mò dà yān”。 zài zhè yī nián， qín xiào gōng bān bù liǎo“ qiú xián lìng”。 wèi guó rén shāng yàng zài zhè zhǒng bèi jǐng xià lái dào qín guó， bìng hěn kuài shòu dào zhòng shì。 jīng guò shāng yàng de liǎng cì yòu lì de gǎi gé jǔ cuò， shǐ qín guó zǒu shàng liǎo fù guó qiáng bīng zhī lù。 shāng yàng biàn fǎ shì xiān qín zuì chè dǐ de yīcháng biàn gé , tā qǔ xiāo shì xí de tè quán， guī dìng 'àn jūn gōng jǐyǔ jué wèi hé tián zhái nú lì。
　　
　　 qín xiào gōng shí 'èr nián（ gōng yuán qián 350 nián） bǎ guó dū cóng yōng（ jīn shǎn xī fèng xiáng nán） qiān dào sù yáng（ jīn shǎn xī sù yáng dōng běi）， jìn yī bù shí xíng biàn fǎ。 cóng cǐ qín guó rì yì fù qiáng， wéi hòu lái de tǒng yī liù guó kāipì dào lù。 huì wáng、 yàn wén gōng、 hán zhāo hóu、 zhào chéng hóu bìng chēng。 chǔ、 wèi yǔ qín jiē jiè， qiě wèi yǐ kāi shǐ xiū zhù cháng chéng， zì zhèng xiàn yán hé běi shàng， zhí dǐ shàng jùn。 zhōng yuán zhū hóu xiāng hù zhēng fá， qín chù yōng zhōu piān pì zhī dì， bù cānyù zhōng yuán huì méng。 xiào gōng lì yòng qín dì yuǎn lí zhōng yuán zhàn chǎng jī xù lì liàng， tā bù shī 'ēn dé， jiù jì gū guǎ， xiū zhì dé zhèng， jiǎng jiū wǔ gōng。 xiào gōng jí wèi zhī chū， wéi fù guó qiáng bīng xià lìng qiú xián， yǐ gǎi biàn qín luò hòu yú guān dōng liù guó de jú miàn。 bìng dōng xiàng jìn gōng，
　　 gōng yuán qián 359 nián， tā shān shī fá hán， zhì yú huái ( jīn hé nán wǔ zhì xī nán )， zhù chéng yú yīn ( jīn wǔ zhì dōng nán )。 qián 356 nián， xiào gōng yǐ wèi yàng wéi zuǒ shù cháng biàn fǎ gé xīn。 zhì dìng yán lì fǎ lìng， yǐ fǎ zhì guó， jiǎng lì jūn gōng， gǔ lì gēng zhì。 bù jiǔ， qín chéng wèi gōng zhào， dà bài wèi shī yú yuán lǐ ( jīn shǎn xī chéng chéng dōng nán )， bá shǎo liáng ( jīn shǎn xī hán chéng xī nán )。
　　 gōng yuán qián 352 nián， xiào gōng shēng wèi yàng wéi dà liáng zào， chū shī bá wèi 'ān yì ( jīn shǎn xī xià xiàn xī běi )。 cì nián， qín zhù guān sài yú shāng ( jīn shǎn xī dān fēng xī nán )， qín shī wéi wèi gù yáng， gōng zhào lìn ( jīn shān xī lí shí xī )。
　　 gōng yuán qián 350 nián， wèi yàng kāi shǐ dì 'èr cì biàn fǎ， qiān dū xián yáng， fèi jǐng tián zhì， tǒng yī dù liàng héng， shè xiàn zhì。 tóng nián， xiào gōng zhào lìng wèi yàng yíng xián yáng， zhù jì jué。 xián yáng gù chéng yì míng wèi chéng， zài xián yáng xiàn dōng 15 lǐ。 cì nián， xiào gōng qiān dū xián yáng。 bù jiǔ， qín guó chū zài xiàn zhì yòu dìng 'é zhī zhì lì， jí guī dìng xiàn lìng hé xiàn cháng de fèng lù， àn hù 'àn kǒu zhēng shōu jūn fù， qí jùn xiàn zǔ zhì rì qū wán bèi。 qín xiào gōng jī jí zhī chí wèi yàng biàn fǎ， qián 346 nián， tài zǐ sì fàn fǎ， xíng qí fù gōng zǐ qián， yú shì“ fǎ dà yòng， qín rén zhì”。 cǐ hòu， zài qín guó què lì liǎo fēng jiàn zhì dù， shǐ qín xùn sù chéng wéi zhèng zhì zhì dù xiān jìn、 jīng jì fā dá、 jūn lì qiáng shèng de qiáng guó。 gōng yuán qián 341 nián， qín jūn gōng wèi xī bǐ。 cì nián， xiào gōng zài wèi yàng cèhuà xià fù gōng wèi， yù jù hé shān zhī gù， dōng xiàng yǐ zhì zhū hóu， chéng dì wáng zhī yè。 tóng nián， wèi yàng yòu zhí wèi jūn dàjiàng gōng zǐ qióng， dà bài wèi jūn， pò wèi wáng xiàn bù fēn hé xī dì yǐ qiú hé。 xiào gōng yǐ wèi yàng gōng dà fēng qí yú shāng ( jīn shǎn xī shāng xiàn dōng nán shāng luò zhèn )， gù chēng shāng jūn huò shāng yàng。
　　 gōng yuán qián 338 nián， xiào gōng zú。 qín xiào gōng chū lì， duì mù gōng yǐ hòu qín guó de luò hòu xiàn zhuàng tòng xīn jí shǒu， tā néng shùn yìng shí dài cháo liú， zhī rén shàn yòng， dà dǎn gǎi gé， shǐ qín guó yī yuè chéng wéi zhàn guó qī xióng zhī shǒu。
　　
　　 qiú xián nà cái
　　 èr shí yī suì de qín xiào gōng jí wèi hòu， yòu gāi zěn yàng ní？
　　《 shǐ jì qín běn jì》 jìzǎi： xiào gōng yú shì guǎng shī 'ēn dé， jiù jì gū guǎ， zhāo mù zhàn shì， míng què liǎo lùn gōng xíng shǎng de fǎ lìng（ xiào gōng yú shì bù huì， zhèn gū guǎ， zhāo zhàn shì， míng gōng shǎng）， bìng xiàng quán guó fā bù mìng lìng shuō（ xià lìng guó zhōng yuē）：
　　“ cóng qián， wǒ men miù gōng zài qí shān、 yōng yì zhī jiān， shí xíng dé zhèng、 zhèn xīng wǔ lì， zài dōng biān píng dìng liǎo jìn guó de nèi luàn， jiāng tǔ dá dào huáng hé biān shàng； zài xī biān chēng bà yú róng dí， tuò zhǎn jiāng tǔ dá qiān lǐ， tiān zǐ cì yú bà zhù chēng hào。 zhū hóu gè guó dōulái zhù hè， gěi hòu shì kāi chuàng liǎo jī yè， shèng dà huī huáng（ xī wǒ miù gōng zì qí yōng zhī jiān， xiū dé xíng wǔ， dōng píng jìn luàn， yǐ hé wéi jiè， xī bà róng dí， guǎng dì qiān lǐ， tiān zǐ zhì bó， zhū hóu bì hè， wéi hòu shì kāi yè， shèn guāng měi）。 dàn shì jiù zài qián yī duàn lì gōng、 zào gōng、 jiǎn gōng、 chū zǐ de shí hòu， jiē lián jǐ shì bù 'ān níng， guó jiā nèi yòu yōu huàn， méi yòu kòngxiá gù jí guó wài de shì， jiēguǒ jìn guó gōng duó liǎo wǒ men xiān wáng hé xī de tǔ dì， zhū hóu yědōu kàn bù qǐ qín guó， chǐ rǔ méi yòu bǐ zhè gèng dà de liǎo（ huì wǎng zhě lì、 zào、 jiǎn gōng、 chū zǐ zhī bù níng， guó jiā nèi yōu， wèi huáng wài shì， sān jìn gōng duó wǒ xiān jūn hé xī dì， zhū hóu bēi qín， chǒu mò dà yān）。
　　“ xiàn gōng jí wèi， ān dìng biān jìng， qiān dū lì yáng， bìng qiě xiǎng yào dōng zhēng， shōu fù miù gōng shí de yuán yòu jiāng tǔ， chóngxiū miù gōng shí de zhèng lìng（ xiàn gōng jí wèi、 zhèn fǔ biān jìng， xǐ zhì lì yáng， qiě yù dōng fá， fù miù gōng zhī gù dì， xiū miù gōng zhī zhèng lìng）。
　　“ wǒ miǎn huái xiān jūn de yí zhì， xīn zhōng cháng cháng gǎn dào bēi tòng。 bīn kè hé qún chén zhōng yòu shuí néng xiàn chū gāo míng de jì cè， shǐ qín guó qiáng shèng qǐ lái， wǒ jiāng ràng tā zuò gāo guān， fēn fēng gěi tā tǔ dì（ guǎ rén sī niàn xiān jūn zhī yì， cháng tòng yú xīn。 bīn kè qún chén yòu néng chū qí jì qiáng qín zhě， wú qiě zūn guān， yǔ zhī fēn tǔ）。”
　　 yú shì biàn fā bīng dōng jìn， wéi gōng shǎn chéng， xī jìn shā liǎo róng zú de huán〔 ｈ ｕ áｎ〕 wáng（ yú shì nǎi chū bīng dōng wéi shǎn chéng， xī zhǎn róng zhī huán wáng）。
　　 wèi yàng tīng shuō bān bù liǎo zhè gè mìng lìng， jiù lái dào xī fāng de qín guó， tōng guò jǐng jiān qiú jiàn xiào gōng（ wèi yàng wén shì lìng xià， xī rù qín， yīn jǐng jiān qiú jiàn xiào gōng）。
　　
　　 biàn fǎ tú qiáng
　　 zài zhàn guó qī xióng zhōng， qín shì bǐ jiào luò hòu de guó jiā ,“ liù guó bēi qín , bù yǔ zhī méng”， dāng shí qín bèi chēng wéi xī róng。 gōng yuán qián 361 nián， xīn guó jūn qín xiào gōng jí wèi。 tā gǎn dào qín guó wài shòu qiáng lín de qī yā， nèi yòu guì zú de zhuān héng， jué xīn fèn fā tú qiáng， gǎi biàn guó jiā de luò hòu miàn mào。 qín xiào gōng wèile xún qiú gǎi gé xián cái， shàng rèn yī shǐ， jiù xià lìng：“ bīn kè qún chén yòu néng chū qí jì qiáng qín zhě， wú qiě zūn guān， yǔ zhī fēn tǔ。” dāng shí zài wèi guó dé bù dào zhòng yòng de shāng yàng“ wén shì lìng xià”， xī rù qín guó qiú jiàn xiào gōng， dé dào zhòng yòng。 yīn cǐ， qín xiào gōng de fā fèn tú qiáng shì shāng yàng biàn fǎ de qián tí。 kě yǐ shuō， méi yòu qín xiào gōng de tú qiáng tú biàn， jiù bù kě néng yòu hòu lái de shāng yàng biàn fǎ。
　　 shāng yàng dào liǎo qín guó zhī hòu， hěn kuài dé dào liǎo qín xiào gōng de jiē jiàn。 dàn tā bìng bù liǎo jiě qín xiào gōng de zhēn shí yì tú。 yī jiàn xiào gōng， shuō liǎo xiē“ dì dào” zhī lèi bù shí zài de kōng huà， yǐ zhì xiào gōng“ shí shí shuì， fú tīng”。 èr jiàn xiào gōng， shuō dé gèng duō， dàn yě shì“ wáng dào” zhī lèi de dà huà， jūn bù zhōng xiào gōng zhī yì。 sān jiàn xiào gōng， yīn yán jí“ bà dào”， xiào gōng zhōng yú gǎn dào“ kě yǔ yǔ yǐ”。 sì jiàn xiào gōng，“ yǐ qiáng guó zhī shù shuō jūn”， xiào gōng“ bù zì zhī xī zhī qián yú xí yě”，“ yǔ shù rì bù yàn”。 xiào gōng sì jiàn shāng yàng， biǎo xiàn liǎo tā qiú xián ruò kě de xīn tài， yě biǎo xiàn liǎo tā de kuān róng hé nài xīn。 tóng shí hái kě yǐ kàn chū， qín xiào gōng shì yī gè jiǎng jiū shí jì de rén， bù xǐ huān nà zhǒng kōng dòng wú wù de dà dào lǐ。
　　 gǎi gé bì rán yào chù jí jì dé lì yì， bì rán huì zāo dào fāng fāng miàn miàn de fǎn duì。 qín xiào gōng méi yòu cǎi qǔ qiáng zhì yā pò de bàn fǎ， ér shì bǎ dà chén men zhào jí zài yī qǐ biàn lùn， yǐ lǐ fú rén。 jì ràng zhù zhāng gǎi gé de shāng yàng shuō huà， yě ràng fǎn duì gǎi gé de gān lóng、 dù zhì shuō huà， gè zì bǎ zì jǐ yào shuō de dōng xī dū jiǎng chū lái， kàn kàn shuí gèng yòu dào lǐ。 zhí zhì shāng yàng yǐ wú kě biàn bó de shì shí， shǐ fǎn duì pài yǎ kǒu wú yán， cái chēng zhī wéi“ shàn”， cái rèn mìng shāng yàng wéi zuǒ shù cháng，“ zú dìng biàn fǎ zhī lìng”。 zhè shuō míng， qín xiào gōng shì mín zhù de， shì shàn yú tīng qǔ bù tóng yì jiàn de， yě shì shàn yú tǒng yī sī xiǎng de。
　　 jì yòng shāng yàng， xiào gōng duì qí xìn rèn shǐ zhōng rú yī。 zài biàn fǎ qián shāng yàng céng yào qiú qín xiào gōng dāyìng tā sān gè tiáo jiàn， qí zhōng zhī yī jiù shì guó jūn duì biàn fǎ zhù zhèng dà chén bì xū shēn xìn bù yí， bù shòu tiǎo bō líjiàn。 fǒu zé， quán chén sǐ 'ér fǎ lìng kuì。 qín xiào gōng xīn rán dāyìng， bìng shuō：“ sān bǎi nián lái , biàn fǎ gōng chén jiē sǐ yú fēi mìng， cǐ nǎi guó jūn zhī zuì yě。 nǐ wǒ jūn chén xiāng zhī， zhōng wǒ yī shì， jué bù fù jūn！” xiào gōng yán xíng yī zhì。 zài shāng yàng gǎi gé zhī chū，“ bǎi xìng kǔ zhī”； shāng yàng xiāng qín shí nián，“ zōng shì guì qī duō yuàn wáng zhě”， qín xiào gōng shǐ zhōng méi yòu dòng yáo duì shāng yàng de xìn rèn， shèn zhì xiào gōng zài bìng zhòng shí， céng dǎ suàn bǎ jūn wèi ràng gěi shāng yàng。 zhèng shì yīn wéi zhè yàng de xìn rèn， cái shǐ shāng yàng néng fàng kāi shǒu jiǎo tuī xíng gǎi gé。
　　 xiào gōng de kě guì zhī chù hái zài yú yǐ shí jì xíng dòng zhī chí shāng yàng de gǎi gé。 gǎi gé qián， xiào gōng jiù yǔn nuò shāng yàng， zhēn fǎ bù bì quán guì。 xīn fǎ yī dàn tuī xíng， jǔ guó wéi fǎ shì cóng， jí huò gōng shì zōng qīn， wéi fǎ yì yǔ shù mín tóng zuì。 xīn fǎ shí shī yǐ hòu， zāo dào liǎo yī xiē jiù guì zú de qiáng liè fǎn duì， zhè xiē jiù guì zú 'àn 'àn chuàn tōng tài zǐ de shī fù gōng zǐ qián hé gōng sūn jiǎ， tiǎo dòng tài zǐ sì fàn fǎ， qǐ tú dǎ kāi yī gè quē kǒu， pò huài zhěng gè biàn fǎ shì yè。 shāng yàng háo bù dòng yáo， duì qín xiào gōng shuō：“ fǎ zhī bù xíng， zì shàng fàn zhī。” jiāng fǎ tài zǐ。 qín xiào gōng wán quán tóng yì。 kǎo lǜ dào tài zǐ shì guó jūn de jì chéng zhě， bù néng yòng xíng， biàn chǔfá liǎo tài zǐ de lǎo shī gōng zǐ qián hé gōng sūn jiǎ， yī gè gē liǎo bí zǐ， yī gè liǎn shàng cì liǎo zì。 cóng cǐ， zài yě méi yòu rén gǎn gōng kāi fǎn duì xīn fǎ liǎo。
　　 xīn fǎ tuī xíng liǎo shí nián， qín guó bǎi xìng dū fēi cháng gāo xīng， lù shàng méi yòu rén shí bié rén diū de dōng xī wéi jǐ yòu， shān lín lǐ yě méi liǎo dào zéi， jiā jiā fù yù chōng zú（ xíng zhī shí nián， qín mín dà shuō， dào bù shí yí， shān wú dào zéi， jiā gěi rén zú）。 rén mín yǒng yú wèiguó jiā dǎ zhàng， bù gǎn wéi sī lì zhēng dǒu， xiāng cūn、 chéng zhèn shè huì zhì xù 'ān dìng（ mín yǒng yú gōng zhàn， qiè yú sī dǒu， xiāng yì dà zhì）。 dāng chū shuō xīn fǎ bù fāng biàn de qín guó bǎi xìng yòu yòu lái shuō fǎ lìng fāng biàn de（ qín mín chū yán lìng bù biàn zhě yòu lái yán lìng biàn zhě）， wèi yàng yuē：“ zhè dū shì rǎo luàn jiào huà de rén（ cǐ jiē luàn huà zhī mín yě）”， yú shì bǎ tā men quán bù qiān dào biān jiāng qù。 cǐ hòu， bǎi xìng zài méi rén gǎn yì lùn xīn fǎ liǎo（ jìn qiān zhī yú biān chéng。 qí hòu mín mò gǎn yì lìng）。
　　
　　 chēng bà tiān xià
　　《 shǐ jì shāng jūn lièzhuàn》 jìzǎi： qí hòu mín mò gǎn yì lìng。 yú shì rèn mìng wèi yàng wéi dà liáng zào〔 huò chēng dà shàng zào， shāng yàng fēn jué wèi wéi 'èr shí jí zhōng de shí liù jí， yǐ xià jì shì jué wèi míng chēng yòu shì guān zhí míng chēng， qí shàng yòu jué wú zhí〕。 shuài lǐng zhe jūn duì wéi gōng wèi guó 'ān yì， shǐ tā men tóu jiàng（ yú shì yǐ yàng wéi dà liáng zào。 jiàngbīng wéi wèi 'ān yì， jiàng zhī）。
　　 guò liǎo sān nián， qín guó zài xián yáng jiàn zhù gōng tíng chéng jué， bǎ guó dū cóng yōng dì qiān dào xián yáng（ jū sān nián， zuò wéi zhù jì jué gōng tíng yú xián yáng， qín zì yōng xǐ dū zhī）。 xià lìng jìn zhǐ bǎi xìng fù zǐ xiōng dì tóng jū yī shì（ ér lìng mín fù zǐ xiōng dì tóng shì nèi xī zhě wéi jìn）。 bǎ líng xīng de xiāng zhèn cūn zhuāng hé bìng chéng xiàn， shè zhì liǎo xiàn lìng、 xiàn chéng， zǒng gòng hé bìng huàfēn wéi sān shí yī gè xiàn（ ér jí xiǎo（ dū） xiāng yì jù wéi xiàn， zhì lìng、 chéng， fán sān shí yī xiàn）。 fèi chú jǐng tián chóngxīn huàfēn tián chéng de jiè xiàn， gǔ lì kāi kěn huāng dì， ér shǐ fù shuì píng héng（ wéi tián kāi qiān mò fēng jiāng， ér fù shuì píng）。 tǒng yī quán guó de dù liàng héng zhì dù（ píng dǒu tǒng quán héng zhàng chǐ）。
　　 shī xíng liǎo sì nián， gōng zǐ qián yòu fàn liǎo xīn fǎ， bèi pàn chù yì xíng（ xíng zhī sì nián， gōng zǐ qián fù fàn yuē， yì zhī）。
　　 guò liǎo wǔ nián， qín guó fù qiáng， zhōu tiān zǐ bǎ jì ròu cì gěi qín xiào gōng， gè guó zhū hóu dōulái zhù hè（ jū wǔ nián， qín rén fù qiáng， tiān zǐ zhì zuò yú xiào gōng， zhū hóu bì hè）。
　　《 shǐ jì qín běn jì》 jìzǎi： gōng yuán qián 355 nián， xiào gōng yǔ wèi huì wáng zài dù píng huì méng（ qī nián， yǔ wèi huì wáng huì dù píng）。
　　 gōng yuán qián 354 nián， qín guó yǔ wèi guó zài yuán lǐ jiāo zhàn， qǔ dé shèng lì（ bā nián， yǔ wèi zhàn yuán lǐ， yòu gōng）。
　　 gōng yuán qián 352 nián， wèi yàng rèn dà liáng zào， shuài bīng bāo wéi liǎo wèi guó 'ān yì， shǐ 'ān yì guī fú liǎo（ shí nián， wèi yàng wéi dà liáng zào， jiàngbīng wéi wèi 'ān yì， jiàng zhī）。
　　 gōng yuán qián 350 nián， xiū zào xián yáng chéng， zhù qǐ liǎo gōng bù fǎ lìng de mén jué， qín guó jiù qiān dū dào xián yáng（ shí 'èr nián， zuò wéi xián yáng， zhù jì jué， qín xǐ dū zhī）。 bǎ gè gè xiǎo xiāng xiǎo cūn hé bìng wéi dà xiàn， měi xiàn shè xiàn lìng yī rén， quán guó gòng yòu sì shí yī gè xiàn（ bìng zhū xiǎo xiāng jù， jí wéi dà xiàn， xiàn yī lìng， sì shí yī xiàn）。 kāipì tián dì， fèi chú liǎo jǐng tián zhì xià de zòng héng jiāo cuò de tián gěng（ wéi tián kāi qiān mò）。 zhè shí qín guó dōng biān de dì jiè yǐ jīng yuè guò liǎo luò shuǐ（ dōng dì dù luò）。
　　 gōng yuán qián 348 nián， kāi shǐ zhì dìng xīn de fù shuì zhì dù（ shí sì nián， chū wéi fù）。
　　 gōng yuán qián 343 nián， tiān zǐ cì yú bà zhù chēng hào（ shí jiǔ nián， tiān zǐ zhì bó）。 gōng yuán qián 342 nián， zhū hóu dōulái zhù hè（ èr shí nián， zhū hóu bì hè）。 qín guó pài gōng zǐ shǎo guān shuài lǐng jūn duì yǔ zhū hóu zài féng zé huì méng， cháo jiàn tiān zǐ（ qín shǐ gōng zǐ shǎo guān shuài shī huì zhū hóu féng zé， cháo tiān zǐ）。
　　 gōng yuán qián 340 nián， wèi yàng gōng dǎ wèi guó， fú lǔ liǎo wèi gōng zǐ 'áng〔 áｎｇ〕（ èr shí 'èr nián， wèi yàng jī wèi， lǔ wèi gōng zǐ 'áng）。 qín xiào gōng fēng wèi yàng wéi liè hóu， hào wéi shāng jūn（ fēng yàng wéi liè hóu， hào shāng jūn）。
　　 gōng yuán qián 338 nián， qín guó yǔ wèi jūn zài 'àn mén zuò zhàn， fú lǔ liǎo wèi guó jiāng jūn wèi cuò（ èr shí sì nián， yǔ jìn zhàn yàn mén， lǔ qí jiāng wèi cuò）。
　　
　　 xiāng guān xìn xī
　　《 hēi sè liè biàn》 chū chǎng rén wù -- qín xiào gōng zhào qú liáng（ chēng qín xiào gōng wéi yíng qú liáng bù tài hé lǐ， xiān qín guì zú nán zǐ chēng shì bù chēng xìng， qín xiào gōng， yíng wéi xìng， zhào wéi shì， gù qí míng yìng wéi zhào qú liáng）
　　 qín xiào gōng zhào qú liáng， shì lì wǎn kuáng lán de tiān cái lǐng xiù， shì biàn fǎ tú qiáng de dì yī tuī dòng lì， shì zhěng gè qín dì guó de jī shí jūn zhù。 gāi jù duì qín xiào gōng de sù zào， yǐ xī hàn jiǎ yì《 guò qín lùn》 zhī píng jià wéi gēn jī：“ qín xiào gōng jù xiáo hán zhī gù …… yòu xíjuǎn tiān xià， bāo jǔ yǔ nèi， náng kuò sì hǎi zhī yì， bìng tūn bā huāng zhī xīn。”
　　 qín xiào gōng jīng shén xìng gé de dì yī tè zhì shì chén xióng yǒng lüè。
　　 hóu yǒng shì qín xiào gōng
　　 chén xióng， xiōng huái dà zhì 'ér jiān rěn bù bá yě。 xiào gōng zhī zhì ( xióng )， dì yī duàn zài qiú biàn tú cún， dì 'èr duàn zài biàn fǎ qiáng qín， dì sān duàn zài xióng bà tiān xià。 yě jiù shì shuō， qí zhì xiàng shì zhú bù míng què de。 bù néng yī kāi shǐ biàn guò dù zhāng yáng qí shì， duò rù“ shén” de ní zhǎo。 wéi qí xióng zhì zài xīn， xiào gōng zhī rěn nài lì ( chén ) jí qí hǎn jiàn。 jiù qí cháng qī xìng yǔ mù biāo xìng 'ér yán， yuǎn chāo cǐ qián zhī yuè wáng gòu jiàn。 xiào gōng rěn nài lì zhī biǎo xiàn， yǐ qí xì jù jié gòu fēn wéi liǎng gè shí qī liǎng zhǒng biǎo xiàn： dì yī shí qī， yā zhì fù chóu yù wàng， shū dǎo fù chóu làng cháo； cǐ shí zhī rěn nài duō jiàn yú gōng kāi chōng tū， xíng shì biǎo xiàn xiāng duì wài zài， xiāng duì róng yì biǎo yǎn。 dì 'èr shí qī， shū dǎo cháo yě biàn fǎ zǔ lì， wò xuán biàn fǎ dài lái de bì rán dòng dàng， tóng shí yǐn lǐng qín guó shǎn bì liè qiáng miè qín zhī zāinàn； cǐ shí zhī rěn nài lì， zhù yào biǎo xiàn wéi nèi xīn de zhǒng zhǒng jù dà chōng tū jiān 'áo。
　　 yǒng lüè， dà yǒng 'ér yòu zhù jiàn yě。 xiào gōng wéi zhàn shí lǐng xiù， shǎo rù jūn lǚ jiǔ jīng shā chǎng， yǒng lüè shì qí wēi wàng de dì yī gēn jī， bù zhèng miàn biǎo xiàn bù zú yǐ xiǎn shì qí zhàn shí lǐng xiù de tè zhì。 xiào gōng zhī yǒng lüè， jù zhōng yòu sān céng biǎo xiàn： qí yī zhàn chǎng yǒng lüè ( gǎn sǐ gǎn yán )， qí 'èr jiù guó yǒng lüè ( míng chǐ gǎn biàn )， qí sān rén shēng yǒng lüè ( shēng mìng zuì hòu guān tóu de lěng jìng qīng xǐng )。 sān yǒng zhī xì jù biǎo xiàn céng céng dì jìn， zhí dá rén de shēng mìng zhuàng tài de zuì gāo fēng ( yǔ shāng yàng tóng )。
　　 qín xiào gōng jīng shén xìng gé de dì 'èr tè zhì shì qīn hòu jié rén。
　　 qín xiào gōng yòu jù dà de rén gé mèi lì， yī zé zài yú chāo fán de zhèng zhì pǐn xìng， èr zé zài yú duì rén jì guān xì de dòng chá lì yǔ qīn hé lì。 zhè fāng miàn jù zhōng duō yòu qíng jié， zuì xū zhù yì de shì“ jiè wěi” èr zì。 yě jiù shì shuō， bù néng jiāng qín xiào gōng de qīn hòu jié rén biǎo yǎn wéi lín jī zuò xiù， ér shì yào chōng fēn tǐ xiàn qí fā zì nèi xīn de zhēn chéng。 qīn 'ér bù wěi， hé 'ér bù tóng， hòu 'ér bù mù， zhòng 'ér bù zhuō， cǐ jiān fēn jì yě。
　　 qín xiào gōng jīng shén xìng gé de dì sān tè zhì shì quán móu wú hén。
　　 xiào gōng quán móu， shì yǐ zhèng dà gōng yè wéi jī chǔ de zhèng dāng quán móu， suǒ yǐ bù zhe jī móu hén jì。 jù zhōng biǎo xiàn wéi liǎng gè céng miàn： qí yī， qián qī duì gān lóng děng lǎo shì zú de yǐn 'ér bù fā； qí 'èr， hòu qī duì fǎn duì pài shǒu lǐng de duàn rán chǔzhì； qí sān， bìng shì qián duì gè zhǒng shàn hòu shì yí de zhěn mì 'ān pái。 zhì dà wú hén， bù dé bùwèi， shì qín xiào gōng quán móu de gēn jī zhuàng tài。
　　 xiào gōng shì cāng hǎi hóng liú zhōng de bó jī fēng làng de běn sè yīng xióng。 xiào gōng shì rán shāo shēng mìng yǐ wǎn jiù jié nán de xùn guó liè shì。
　　
　　 rén wù píng jià
　　 qín xiào gōng（ yíng xìng） zhào qú liáng， shì lì wǎn kuáng lán de tiān cái lǐng xiù，
　　 shì biàn fǎ tú qiáng de dì yī tuī dòng lì， shì zhěng gè qín dì guó de jī shí jūn zhù。 fèi chú liǎo nú lì zhù guì zú de shì xí tè quán， cù jìn liǎo fēng jiàn jīng jì de fā zhǎn， jiā qiáng liǎo xīn xīng dì zhù jiē jí de zhōng yāng jí quán； shǐ qín guó rì jiàn qiáng shèng， wéi tǒng yī diàn dìng liǎo jī chǔ。
　　《 guò qín lùn》 zhōng xiě dào“ qín xiào gōng jù xiáo hán zhī gù， yōng yōng zhōu zhī dì， jūn chén gù shǒu yǐ kuī zhōu shì， yòu xíjuǎn tiān xià， bāo jǔ yǔ nèi， náng kuò sì hǎi zhī yì， bìng tūn bā huāng zhī xīn。 dāng shì shí yě， shāng jūn zuǒ zhī， nèi lì fǎ dù， wù gēng zhì， xiū shǒu zhàn zhī jù， wài lián héng 'ér dǒu zhū hóu。 yú shì qín rén gǒng shǒu 'ér qǔ xī hé zhī wài”。
　　 qín xiào gōng chū lì， duì mù gōng yǐ hòu qín guó de luò hòu xiàn zhuàng tòng xīn jí shǒu， tā néng shùn yìng shí dài cháo liú， zhī rén shàn yòng， dà dǎn gǎi gé， shǐ qín guó yī yuè chéng wéi zhàn guó qī xióng zhī shǒu。