四书类 》 dà xué   》 dà xué      zéngshēn Zeng Shen

儒家基本经典之一。原为《礼记》中的一篇。相传为曾子作，近代许多学者认为是秦汉之际儒家作品。全面总结了先秦儒家关于道德修养、道德作用及其与治国平天下的关系。南宋朱熹把它与《论语》、《孟子》、《中庸》合称为“四书”。 《大学》原为《礼记》第四十二篇。宋朝程颢、程颐兄弟把它从《礼记》中抽出，编次章句。朱熹将《大学》、《中庸》、《论语》、《孟子》合编注释，称为《四书》，从此《大学》成为儒家经典。至于《大学》的作者，程颢、程颐认为是“孔氏之遗言也”。朱熹把《大学》重新编排整理，分为“经”一章，“传”十章。认为，“经一章盖孔子之言，而曾子述之；其传十章，则曾子之意而门人记之也。”就是说，“经”是孔子的话，曾子记录下来；“传”是曾子解释“经”的话，由曾子的学生记录下来。 《大学》的版本主要有两个体系：一是经朱熹编排整理，划分为经、传的《大学章句》本；一是按原有次序排列的古本，即《礼记》中的《大学》原文。以朱熹《大学章句》本，流传最广、影响最大，本篇就是采用的《大学章句》本。 “大学”是对“小学”而言，是说它不是讲“详训诂，明句读”的“小学”，而是讲治国安邦的“大学”。“大学”是大人之学。 《大学》为“初学入德之门也”。经一章提出了明明德、亲民、止于至善三条纲领，又提出了格物、致知、诚意、正心、修身、齐家、治国、平天下八个条目。八个条目是实现三条纲领的途径。在八个条目中，修身是根本的一条，“自天子以至于庶人，壹是皆以修身为本”。十章分别解释明明德、新民、止于至善、本末、格物致知、诚意、正心、修身、齐家、治国平天下。明明德是指弘扬光明正大的品德。新民是指让人们革旧图新。止于至善是指要达到最好的境界。本末是指做事要分清主次，抓住根本。格物致知是指穷究事物的原理来获得知识。诚意就是“勿自欺”，不要“掩其不善而著其善”。正心就是端正自己的心思。修身就是加强自身修养，提高自身素质。齐家就是管理好自己的家庭、家族。治国平天下是谈治理国家的事。怎样治理国家呢?首先要作表率；自己讨厌的，不加给别人；要得众、慎得、生财、举贤。“得众则得国，失众则失国”；“有德此有人，有人此有土，有土此有财”；见贤能举，举而能先。
大学 经 大学之道，在明明德，在亲民，在止于至善。 知止而后有定，定而后能静，静而后能安，安而后能虑，虑而后能得。 物有本末，事有终始。知所先后，则近道矣。 古之欲明明德于天下者，先治其国。欲治其国者，先齐其家，欲齐其家者，先修其身。欲修其身者，先正其心。欲正其心者，先诚其意。欲诚其意者，先致其知。致知在格物。 物格而后知至，知至而后意诚，意诚而后心正，心正而后身修，身修而后家齐，家齐而后国治，国治而后天下平。 自天子以至于庶人，一是皆以修身为本。 其本乱而末治者否矣。其所厚者薄，而其所薄者厚，未之有也。 此谓知本，此谓知之至也。 传 所谓诚其意者，毋自欺也。如恶恶臭，如好好色，此之谓自谦。故君子必慎其独也。小人闲居为不善，无所不至，见君子而后厌然，掩其不善，而著其善。人之视己，如见其肺肝然，则何益矣。此谓诚于中，形于外，故君子必慎其独也。曾子曰：“十目所视，十手所指，其严乎！”富润屋，德润身，心广体胖，故君子必诚其意。 《诗》云：“瞻彼淇澳，菉竹猗猗。有斐君子，如切如磋，如琢如磨。瑟兮僴兮，赫兮喧兮。有斐君子，终不可喧兮！”“如切如磋”者，道学也。“如琢如磨”者，自修也。“瑟兮僴兮”者，恂栗也。“赫兮喧兮”者，威仪也。“有斐君子，终不可喧兮”者，道盛德至善，民之不能忘也。《诗》云：“於戏，前王不忘！”君子贤其贤而亲其亲，小人乐其乐而利其利，此以没世不忘也。 《康诰》曰：“克明德。”《大甲》曰：“顾諟天之明命。”《帝典》曰：“克明峻德。”皆自明也。 汤之《盘铭》曰：“苟日新，日日新，又日新。”《康诰》曰：“作新民。”《诗》曰：“周虽旧邦，其命维新。”是故君子无所不用其极。 《诗》云：“邦畿千里，维民所止。”《诗》云：“缗蛮黄鸟，止于丘隅。”子曰：“于止，知其所止，可以人而不如鸟乎？”《诗》云：“穆穆文王，于缉熙敬止！”为人君，止于仁；为人臣，止于敬；为人子，止于孝；为人父，止于慈；与国人交，止于信。 子曰：“听讼，吾犹人也。必也使无讼乎！”无情者不得尽其辞。大畏民志，此谓知本”。 所谓诚其意者：毋自欺也，如恶恶臭，如好好色。此之谓自谦。故君子必慎其独也。小人闲居为不善，无所不至，见君子，而后厌然。X其不善，而著其善。人之视己，如见其肺肝然，则何益矣。此谓诚於中，形於外。故君子必慎其独也。曾子曰，「十目所视，十手所指，其严乎。」富润屋，德润身。心广，体胖。故君子必诚其意。 所谓修身在正其心者，身有所忿懥，则不得其正，有所恐惧，则不得其正，有所好乐，则不得其正，有所忧患，则不得其正。心不在焉，视而不见，听而不闻，食而不知其味。此谓修身在正其心。 所谓齐其家在修其身者，人之其所亲爱而辟焉，之其所贱恶而辟焉，之其所畏敬而辟焉，之其所哀矜而辟焉，之其所敖惰而辟焉。故好而知其恶，恶而知其美者，天下鲜矣。故谚有之曰：“人莫知其子之恶，莫知其苗之硕。”此谓身不修不可以齐其家。 所谓治国必先齐其家者，其家不可教而能教人者，无之。故君子不出家而成教于国。孝者，所以事君也；弟者，所以事长也；慈者，所以使众也。《康诰》曰：“如保赤子。”心诚求之，虽不中不远矣。未有学养子而后嫁者也。一家仁，一国兴仁；一家让，一国兴让；一人贪戾，一国作乱：其机如此。此谓一言偾事，一人定国。尧、舜帅天下以仁，而民从之。桀、纣帅天下以暴，而民从之。其所令反其所好，而民不从。是故君子有诸己而后求诸人，无诸己而后非诸人。所藏乎身不怒，而能喻诸人者，未之有也。故治国在齐其家。《诗》云：“桃之夭夭，其叶蓁蓁。之子于归，宜其家人。”宜其家人，而后可以教国人。《诗》云：“宜兄宜弟。”宜兄宜弟，而后可以教国人。《诗》云：“其仪不忒，正是四国。”其为父子兄弟足法，而后民法之也。此谓治国在齐其家。 所谓平天下在治其国者，上老老而民兴孝，上长长而民兴弟，上恤孤而民不倍，是以君子有絜矩之道也。所恶于上，毋以使下，所恶于下，毋以事上；所恶于前，毋以先后；所恶于后，毋以从前；所恶于右，毋以交于左；所恶于左，毋以交于右；此之谓絜矩之 道。 《诗》云：“乐只君子，民之父母。”民之所好好之，民之所恶恶之，此之谓民之父母。《诗》云：“节彼南山，维石岩岩。赫赫师尹，民具尔瞻。”有国者不可以不慎，辟则为天下僇矣。《诗》云：“殷之未丧师，克配上帝。仪鉴于殷，峻命不易。”道得众则得国，失众则失国。是故君子先慎乎德。有德此有人，有人此有土，有土此有财，有财此有用。德者本也，财者末也。外本内末，争民施夺。是故财聚则民散，财散则民聚。是故言悖而出者，亦悖而入；货悖而入者，亦悖而出。 《康诰》曰：“惟命不于常。”道善则得之，不善则失之矣。 《楚书》曰：“楚国无以为宝，惟善以为宝。”舅犯曰：“亡人无以为宝，仁亲以为宝。” 《秦誓》曰：“若有一个臣，断断兮无他技，其心休休焉，其如有容焉。人之有技，若己有之；人之彦圣，其心好之，不啻若自其口出。实能容之，以能保我子孙黎民，尚亦有利哉！人之有技，媢嫉以恶之；人之彦圣，而违之，俾不通：实不能容，以不能保我子孙黎民，亦曰殆哉！”唯仁人放流之，迸诸四夷，不与同中国。此谓唯仁人为能爱人，能恶人。见贤而不能举，举而不能先，命也；见不善而不能退，退而不能远，过也。好人之所恶，恶人之所好，是谓拂人之性，菑必逮夫身。是故君子有大道，必忠信以得之，骄泰以失之。 生财有大道，生之者众，食之者寡，为之者疾，用之者舒，则财恒足矣。仁者以财发身，不仁者以身发财。未有上好仁而下不好义者也，未有好义其事不终者也，未有府库财非其财者也。孟献子曰：“畜马乘不察于鸡豚，伐冰之家不畜牛羊，百乘之家不畜聚敛之臣。与其有聚敛之臣，宁有盗臣。”此谓国不以利为利，以义为利也。长国家而务财用者，必自小人矣。彼为善之，小人之使为国家，菑害并至。虽有善者，亦无如之何矣！此谓国不以利为利，以义为利也。
【zhùshì】
　　dà xué de zōng zhǐ zài yú hóng yáng guāng míng zhèng dà de pǐn dé， zài yú shǐ rén qì jiù tú xīn， zài yú shǐ rén dá dào zuì wán shàn de jìng jiè。 zhī dào yìng dá dào de jìng jiè cái néng gòu zhì xiàng jiān dìng； zhì xiàng jiān dìng cái néng gòu zhèn jìng bù zào； zhèn jìng bù zào cái néng gòu xīn 'ān lǐ dé； xīn 'ān lǐ dé cái néng gòu sī lǜ zhōu xiáng； sī lǜ zhōu xiáng cái néng gòu yòu suǒ shōu huò。 měi yàng dōng xī dōuyòu gēn běn yòu zhī wèi， měi jiàn shì qíng dōuyòu kāi shǐ yòu zhōng jié。 míng bái liǎo zhè běn mò shǐ zhōng de dào lǐ， jiù jiē jìn shì wù fā zhǎn de guī lǜ liǎo。 gǔ dài nà xiē yào xiǎng zài tiān xià hóng yáng guāng míng zhèng dà pǐn dé de rén， xiān yào zhì lǐ hǎo zì jǐ de guó jiā； yào xiǎng zhì lǐ hǎo zì jǐ de guó jiā， xiān yào guǎn lǐ hǎo zì jǐ de jiā tíng hé jiā zú； yào xiǎng guǎn lǐ hǎo zì jǐ de jiā tíng hé jiā zú， xiān yào xiū yǎng zì shēn de pǐn xìng； yào xiǎng xiū yǎng zì shēn de pǐn xìng， xiān yào duān zhèng zì jǐ de xīn sī； yào xiǎng duān zhèng zì jǐ de xīn sī， xiān yào shǐ zì jǐ de yì niàn zhēn chéng； yào xiǎng shǐ zì jǐ de yì niàn zhēn chéng， xiān yào shǐ zì jǐ huò dé zhī shí； huò dé zhī shí de tú jìng zài yú rèn shí、 yán jiū wàn shì wàn wù。 tōng guò duì wàn shì wàn wù de rèn shí、 yán jiū hòu cái néng huò dé zhī shí； huò dé zhī shí hòu yì niàn cái néng zhēn chéng； yì niàn zhēn chéng hòu xīn sī cái néng duān zhèng； xīn sī duān zhèng hòu cái néng xiū yǎng pǐn xìng； pǐn xìng xiū yǎng hòu cái néng guǎn lǐ hǎo jiā tíng hé jiā zú； guǎn lǐ hǎo jiā tíng hé jiā zú hòu cái néng zhì lǐ hǎo guó jiā； zhì lǐ hǎo guó jiā hòu tiān xià cái néng tài píng。 shàng zì guó jiā yuán shǒu， xià zhì píng mín bǎi xìng， rén réndōu yào yǐ xiū yǎng pǐn xìng wéi gēn běn。 ruò zhè gè gēn běn bèi rǎo luàn liǎo， jiā tíng、 jiā zú、 guó jiā、 tiān xià yào zhì lǐ hǎo shì bù kě néng de。 bù fēn qīng zhòng huǎn jí， běn mò dàozhì què xiǎng zuò hǎo shì qíng， zhè yě tóng yàng shì bù kě néng de！
　　《 kāng gào》 shuō： “ néng gòu hóng yáng guāng míng de pǐn dé。 ”《 tài jiá》 shuō：“ niàn niàn bù wàng zhè shàng tiān fù yú de guāng míng bǐng xìng。”《 yáo diǎn》 shuō：“ néng gòu hóng yáng chóng gāo de pǐn dé。” zhè xiē dōushì shuō yào zì jǐ hóng yáng guāng míng zhèng dà de pǐn dé。
　　 shāng tānɡ wáng kè zài xǐ zǎo pén shàng de zhēn yán shuō” rú guǒ néng gòu yī tiān xīn， jiù yìng bǎo chí tiān tiān xīn， xīn liǎo hái yào gēngxīn。”《 kāng gào》 shuō：“ jī lì rén qì jiù tú xīn。”《 shī jīng》 shuō，“ zhōu cháo suī rán shì jiù de guó jiā， dàn què bǐng shòu liǎo xīn de tiān mìng。” suǒ yǐ， pǐn dé gāo shàng de rén wú chù xià zhuī qiú wán shàn。
　　《 shī jīng》 shuō：“ jīng chéng jí qí zhōu wéi， dōushì lǎo bǎi xìng xiàng wǎng de dì fāng。”《 shī jīng》 yòu shuō：“ ‘ mián mán ’ jiào zhe de huáng niǎo， qī xī zài shān gāng shàng。” kǒng zǐ shuō：“ lián huáng niǎo dōuzhī dào tā gāi qī xī zài shénme dì fāng， nán dào rén hái kě yǐ bù rú yī zhǐ niǎo 'ér má？”《 shī jīng》 shuō：“ pǐn dé gāo shàng de wén wáng 'ā， wéi rén guāng míng lěi luò， zuò shì shǐ zhōng zhuāng zhòng jǐn shèn。” zuò guó jūn de， yào zuò dào rén 'ài； zuò chén zǐ de， yào zuò dào gōng jìng； zuò zǐ nǚ de， yào zuò dào xiào shùn； zuò fù qīn de， yào zuò dào cí 'ài； yǔ tā rén jiāo wǎng， yào zuò dào jiǎng xìn yòng。《 shī jīng》 shuō：“ kàn nà qí shuǐ wān wān de 'àn biān， nèn lǜ de zhú zǐ yù yù cōng cōng。 yòu yī wèi wén zhì bīn bīn de jūn zǐ， yán jiū xué wèn rú jiā gōng gǔ qì， bù duàn qiē cuō； xiū liàn zì jǐ rú dǎ mó měi yù， fǎn fù zhuó mó。 tā zhuāng zhòng 'ér kāi lǎng， yí biǎo táng táng。 zhè yàng de yī gè wén zhì bīn bīn de jūn zǐ， zhēn shì lìng rén nán wàng 'ā！” zhè lǐ suǒ shuō de“ rú jiā gōng gǔ qì， bù duàn qiē cuō”， shì zhǐ zuò xué wèn de tài dù； zhè lǐ suǒ shuō de“ rú dǎ mó měi yù， fǎn fù zhuó mó”， shì zhǐ zì wǒ xiū liàn de jīng shén； shuō tā“ zhuāng zhòng 'ér kāi lǎng”， shì zhǐ tā nèi xīn jǐn shèn 'ér yòu suǒ jiè jù； shuō tā“ yí biǎo táng táng”， shì zhǐ tā fēi cháng wēi yán； shuō“ zhè yàng yī gè wén zhì bīn bīn de jūn zǐ， kě zhēn shì lìng rén nán wàng 'ā！” shì zhǐ yóu yú tā pǐn dé fēi cháng gāo shàng， dá dào liǎo zuì wán shàn de jìng jiè， suǒ yǐ shǐ rén nán yǐ wàng huái。《 shī jīng》 shuō：“ ā 'ā， qián dài de jūn wáng zhēn shǐ rén nán wàng 'ā！” zhè shì yīn wéi jūn zhù guì zú men néng gòu yǐ qián dài de jūn wáng wéi bǎng yàng， zūn zhòng xián rén， qīn jìn qīn zú， yī bān píng mín bǎi xìng yědōu méng shòu 'ēn zé， xiǎng shòu 'ān lè， huò dé lì yì。 suǒ yǐ， suī rán qián dài jūn wáng yǐ jīng qù shì， dàn rén men hái shì yǒng yuǎn bù huì wàng jì tā men。
　　 kǒng zǐ shuō：“ tīng sù sòng shěn lǐ 'àn zǐ， wǒ yě hé bié rén yī yàng， mùdì zài yú shǐ sù sòng bù zài fā shēng。” shǐ yǐn mán zhēn shí qíng kuàng de rén bù gǎn huā yán qiǎo yǔ， shǐ rén xīn wèi fú， zhè jiù jiào zuò zhuā zhù liǎo gēn běn。
　　 zhè jiù jiào zuò zhuā zhù liǎo gēn běn， zhè jiù jiào zhī shí dá dào dǐng diǎn liǎo。
　　 shǐ yì niàn zhēn chéng de yì sī shì shuō， bù yào zì jǐ qī piàn zì jǐ。 yào xiàng yàn 'è fǔ chòu de qì wèi yī yàng， yào xiàng xǐ 'ài měi lì de nǚ rén yī yàng， yī qiēdōu fā zì nèi xīn。 suǒ yǐ， pǐn dé gāo shàng de rén nǎ pà shì zài yī gè rén dú chù de shí hòu， yě yī dìng yào jǐn shèn。
　　 pǐn dé dī xià de rén zài sī xià lǐ wú 'è bù zuò， yī jiàn dào pǐn dé gāo shàng de rén biàn duǒ duǒ shǎn shǎn， yǎn gài zì jǐ suǒ zuò de huài shì 'ér zì chuī zì léi。 shū bù zhī， bié rén kàn nǐ zì jǐ， jiù xiàng néng kàn jiàn nǐ de xīn fèi gān zàng yī yàng qīng chǔ， yǎn gài yòu shénme yòng ní？ zhè jiù jiào zuò nèi xīn de zhēn shí yī dìng huì biǎo xiàn dào wài biǎo shàng lái。 suǒ yǐ， pǐn dé gāo shàng de rén nǎ pà shì zài yī gè rén dú chù de shí hòu， yě yī dìng yào jǐn shèn。
　　 Zēngzǐ shuō：“ shí zhǐ yǎn jīng kàn zhe， shí zhǐ shǒu zhǐ zhe， zhè nán dào bù lìng rén wèi jù má？！”
　　 cái fù kě yǐ zhuāng shì fáng wū， pǐn dé què kě yǐ xiū yǎng shēn xīn， shǐ xīn xiōng kuān guǎng 'ér shēn tǐ shū tài 'ān kāng。 suǒ yǐ， pǐn dé gāo shàng de rén yī dìng yào shǐ zì jǐ de yì niàn zhēn chéng。
　　 zhī suǒ yǐ shuō xiū yǎng zì shēn de pǐn xìng yào xiān duān zhèng zì jǐ de xīn sī， shì yīn wéi xīn yòu fèn nù jiù bù néng gòu duān zhèng； xīn yòu kǒng jù jiù bù néng gòu duān zhèng； xīn yòu xǐ hǎo jiù bù néng gòu duān zhèng； xīn yòu yōu lǜ jiù bù néng gòu duān zhèng。
　　 xīn sī bù duān zhèng jiù xiàng xīn bù zài zì jǐ shēn shàng yī yàng： suī rán zài kàn， dàn què xiàng méi yòu kàn jiàn yī yàng； suī rán zài tīng， dàn què xiàng méi yòu tīng jiàn yī yàng； suī rán zài chī dōng xī， dàn què yī diǎn yě bù zhī dào shì shénme zī wèi。 suǒ yǐ shuō， yào xiū yǎng zì shēn de pǐn xìng bì xū yào xiān duān zhèng zì jǐ de xīn sī。
　　 zhī suǒ yǐ shuō guǎn lǐ hǎo jiā tíng hé jiā zú yào xiān xiū yǎng zì shēn， shì yīn wéi rén men duì yú zì jǐ qīn 'ài de rén huì yòu piān 'ài； duì yú zì jǐ yàn 'è de rén huì yòu piān hèn； duì yú zì jǐ jìng wèi de rén huì yòu piān xiàng； duì yú zì jǐ tóng qíng de rén huì yòu piān xīn； duì yú zì jǐ qīng shì de rén huì yòu piān jiàn。 yīn cǐ， hěn shǎo yòu rén néng xǐ 'ài mǒu rén yòu kàn dào nà rén de quē diǎn， yàn 'è mǒu rén yòu kàn dào nà rén de yōu diǎn。 suǒ yǐ yòu yàn yǔ shuō：“ réndōu bù zhī dào zì jǐ hái zǐ de huài， réndōu bù mǎn zú zì jǐ zhuāng jià de hǎo。” zhè jiù shì bù xiū yǎng zì shēn jiù bù néng guǎn lǐ hǎo jiā tíng hé jiā zú de dào lǐ。
　　 zhī suǒ yǐ shuō zhì lǐ guó jiā bì xū xiān guǎn lǐ hǎo zì jǐ de jiā tíng hé jiā zú， shì yīn wéi bù néng guǎn jiào hǎo jiā rén 'ér néng guǎn jiào hǎo bié rén de rén， shì méi yòu de， suǒ yǐ， yòu xiū yǎng de rén zài jiā lǐ jiù shòu dào liǎo zhì lǐ guó jiā fāng miàn de jiào yù： duì fù mǔ de xiào shùn kě yǐ yòng yú shì fèng jūn zhù； duì xiōng cháng de gōng jìng kě yǐ yòng yú shì fèng guān cháng； duì zǐ nǚ de cí 'ài kě yǐ yòng yú tǒng zhì mín zhòng。
　　《 kāng hào》 shuō：“ rú tóng 'ài hù yīng 'ér yī yàng。” nèi xīn zhēn chéng dì qù zhuī qiú， jí shǐ dá bù dào mù biāo， yě bù huì xiāngchà tài yuǎn。 yào zhī dào， méi yòu xiān xué huì liǎo yǎng hái zǐ zài qù chū jià de rén 'ā！
　　 yī jiā rén 'ài， yī guó yě huì xīng qǐ rén 'ài； yī jiā lǐ ràng， yī guó yě huì xīng qǐ lǐ ràng； yī rén tān lán bào lì， yī guó jiù huì fàn shàng zuò luàn。 qí lián xì jiù shì zhè yàng jǐn mì， zhè jiù jiào zuò： yī jù huà jiù huì huài shì， yī gè rén jiù néng 'ān dìng guó jiā。
　　 yáo shùn yòng rén 'ài tǒng zhì tiān xià， lǎo bǎi xìng jiù gēn suí zhe rén 'ài； jié zhòu yòng xiōng bào tǒng zhì tiān xià， lǎo bǎi xìng jiù gēn suí zhe xiōng bào。 tǒng zhì zhě de mìng lìng yǔ zì jǐ de shí jì zuò fǎ xiāng fǎn， lǎo bǎi xìng shì bù huì fú cóng de。 suǒ yǐ， pǐn dé gāo shàng de， zǒng shì zì jǐ xiān zuò dào。 rán hòu cái yào qiú bié rén zuò dào； zì jǐ xiān bù zhè yàng zuò， rán hòu cái yào qiú bié rén bù zhè yàng zuò。 bù cǎi qǔ zhè zhǒng tuī jǐ jí rén de shù dào 'ér xiǎng ràng bié rén 'àn zì jǐ de yì sī qù zuò， nà shì bù kě néng de。 suǒ yǐ， yào zhì lǐ guó jiā bì xū xiān guǎn lǐ hǎo zì jǐ de jiā tíng hé jiā zú。
　　《 shī jīng》 shuō：“ táo huā xiān měi， shù yè mào mì， zhè gè gū niàn chū jià liǎo、 ràng quán jiā réndōu hé mù。” ràng quán jiā réndōu hé mù， rán hòu cái néng gòu ràng yī guó de réndōu hé mù。《 shī jīng》 shuō：“ xiōng dì hé mù。” xiōng dì hé mù liǎo， rán hòu cái néng gòu ràng yī guó de réndōu hé mù。《 shī jīng》 shuō：“ róng mào jǔ zhǐ zhuāng zhòng yán sù， chéng wéi sì fāng guó jiā de biǎo shuài。” zhǐ yòu dāng yī gè rén wú lùn shì zuò wéi fù qīn、 ér zǐ， hái shì xiōng cháng、 dì dì shí dū zhí dé rén xiào fǎ shí， lǎo bǎi xìng cái huì qù xiào fǎ tā。 zhè jiù shì yào zhì lǐ guó jiā bì xū xiān guǎn lǐ hǎo jiā tíng hé jiā zú de dào lǐ。
　　 zhī suǒ duì shuō píng dìng tiān xià yào zhì lǐ hǎo zì jǐ de guó jiā， shì yīn wéi， zài shàng wèi de rén zūn jìng lǎo rén， lǎo bǎi xìng jiù huì xiào shùn zì jǐ de fù mǔ， zài shàng wèi de rén zūn zhòng zhǎngbèi， lǎo bǎi xìng jiù huì zūn zhòng zì jǐ de xiōng cháng； zài shàng wèi de rén tǐ xù jiù jì gū 'ér， lǎo bǎi xìng yě huì tóng yàng gēn zhe qù zuò。 suǒ yǐ， pǐn dé gāo shàng de rén zǒng shì shí xíng yǐ shēn zuò zé， tuī yǐ jí rén de“ xié jǔ zhī dào”。
　　 rú guǒ yàn 'è shàng sī duì nǐ de mǒu zhǒng xíng wéi， jiù bù yào yòng zhè zhǒng xíng wéi qù duì dài nǐ de xià shǔ； rú guǒ yàn 'è xià shǔ duì nǐ de mǒu zhǒng xíng wéi， jiù bù yào yòng zhè zhǒng xíng wéi qù duì dài nǐ de shàng sī； rú guǒ yàn 'è zài nǐ qián miàn de rén duì nǐ de mǒu zhǒng xíng wéi， jiù bù yào yòng zhè zhǒng xíng wéi qù duì dài zài nǐ hòu miàn de rén； rú guǒ yàn 'è zài nǐ hòu miàn de rén duì nǐ de mǒu zhǒng xíng wéi， jiù bù yào yòng zhè zhǒng xíng wéi qù duì dài zài nǐ qián miàn de rén； rú guǒ yàn 'è zài nǐ yòu biān de rén duì nǐ de mǒu zhǒng xíng wéi， jiù bù yào yòng zhè zhǒng xíng wéi qù duì dài zài nǐ zuǒ biān de rén； rú guǒ yàn 'è zài nǐ zuǒ biān de rén duì nǐ de mǒu zhǒng xíng wéi， jiù bù yào yòng zhè zhǒng xíng wéi qù duì dài zài nǐ yòu biān de rén。 zhè jiù jiào zuò“ xié jǔ zhī dào”。
　　《 shī jīng》 shuō：“ shǐ rén xīn yuè chéng fú de guó jūn 'ā， shì lǎo bǎi xìng de fù mǔ。” lǎo bǎi xìng xǐ huān de tā yě xǐ huān， lǎo bǎi xìng yàn 'è de tā yě yàn 'è， zhè yàng de guó jūn jiù kě yǐ shuō shì lǎo bǎi xìng de fù mǔ liǎo。《 shī jīng》 shuō：“ wēi 'é de nán shān 'ā， yán shí sǒng lì。 xiǎn hè de yǐn tài shī 'ā， bǎi xìng dū yǎng wàng nǐ。” tǒng zhì guó jiā de rén bù kě bù jǐn shèn。 shāo yòu piān pō， jiù huì bèi tiān xià rén tuī fān。《 shī jīng》 shuō：“ yīn cháo méi yòu sàng shī mín xīn de shí hòu， hái shì néng gòu yǔ shàng tiān de yào qiú xiāng fú de。 qǐng yòng yīn cháo zuò gè jiàn jiè bā， shǒu zhù tiān mìng bìng bù shì yī jiàn róng yì de shì。” zhè jiù shì shuō， dé dào mín xīn jiù néng dé dào guó jiā， shī qù mín xīn jiù huì shī qù guó jiā。
　　 suǒ yǐ， pǐn dé gāo shàng de rén shǒu xiān zhù zhòng xiū yǎng dé xíng。 yòu dé xíng cái huì yòu rén yōng hù， yòu rén yōng hù cái néng bǎo yòu tǔ dì， yòu tǔ dì cái huì yòu cái fù， yòu cái fù cái néng gōngjǐ shǐ yòng， dé shì gēn běn， cái shì zhī mò， jiǎ rú bǎ gēn běn dàngchéng liǎo wài zài de dōng xī， què bǎ zhī mò dàngchéng liǎo nèi zài de gēn běn， nà jiù huì hé lǎo bǎi xìng zhēng duó lì yì。 suǒ yǐ， jūn wáng jù cái liǎn huò， mín xīn jiù huì shī sàn； jūn wáng sàn cái yú mín， mín xīn jiù huì jù zài yī qǐ。 zhè zhèng rú nǐ shuō huà bù jiǎng dào lǐ， rén jiā yě huì yòng bù jiǎng dào lǐ de huà lái huí dá nǐ； cái huò lái lù bù míng bù bái， zǒng yòu yī tiān yě huì bù míng bù bái dì shī qù。
　　《 kāng hào》 shuō：“ tiān mìng shì bù huì shǐ zhōng rú yī de。” zhè jiù shì shuō， xíng shàn biàn huì dé dào tiān mìng， bù xíng shàn biàn huì shī qù tiān mìng。《 chǔ shū》 shuō：“ chǔ guó méi yòu shénme shì bǎo， zhǐ shì bǎ shàn dāng zuò bǎo。” jiù fàn shuō，“ liú wáng zài wài de rén méi yòu shénme shì bǎo， zhǐ shì bǎ rén 'ài dāng zuò bǎo。”
　　《 qín shì》 shuō：“ rú guǒ yòu zhè yàng yī wèi dà chén， zhōng chéng lǎo shí， suī rán méi yòu shénme tè bié de běn lǐng， dàn tā xīn xiōng kuān guǎng， yòu róng rén de dù liàng， bié rén yòu běn lǐng， jiù rú tóng tā zì jǐ yòu yī yàng； bié rén dé cái jiān bèi， tā xīn yuè chéng fú， bù zhǐ shì zài kǒu tóu shàng biǎo shì， ér shì dǎ xīn yǎn lǐ zàn shǎng。 yòng zhè zhǒng rén， shì kě yǐ bǎo hù wǒ de zǐ sūn hé bǎi xìng de， shì kě yǐ wèitā men zào fú de 'ā！ xiāng fǎn， rú guǒ bié rén yòu běn lǐng， tā jiù dù jí、 yàn 'è； bié rén dé cái jiān bèi， tā biàn xiǎng fāng shè fǎ yā zhì， pái jǐ， wú lùn rú hé róng rěn bù dé。 yòng zhè zhǒng rén， bù jǐn bù néng bǎo hù wǒ de zǐ sūn hé bǎi xìng， ér qiě kě yǐ shuō shì wēi xiǎn dé hěn！” yīn cǐ， yòu rén dé de rén huì bǎ zhè zhǒng róng bù dé rén de rén liú fàng， bǎ tā men qū zhú dào biān yuǎn de sì yí zhī dì qù， bù ràng tā men tóng zhù zài guó zhōng。 zhè shuō míng， yòu dé de rén 'ài zēng fēn míng， fā xiàn xián cái 'ér bù néng xuǎn bá， xuǎn bá liǎo 'ér bù néng zhòng yòng， zhè shì qīng màn： fā xiàn 'è rén 'ér bù néng， liǎo 'ér bù néng bǎ tā qū zhú dé yuǎn yuǎn de， zhè shì guò cuò。 xǐ huān zhòng rén suǒ yàn 'è de， yàn 'è zhòng rén suǒ xǐ huān de， zhè shì wéi bèi rén de běn xìng， zāinàn bì dìng yào luò dào zì jǐ shēn shàng。 suǒ yǐ， zuò guó jūn de rén yòu zhèng què de tú jìng： zhōng chéng xìn yì， biàn huì huò dé yī qiē； jiāo shē fàng zòng， biàn huì shī qù yī qiē。
　　 shēng chǎn cái fù yě yòu zhèng què de tú jìng； shēng chǎn de rén duō， xiāo fèi de rénshào； shēng chǎn de rén qín fèn， xiāo fèi de rén jié shěng。 zhè yàng， cái fù biàn huì jīng cháng chōng zú。 rén 'ài de rén zhàng yì shū cái yǐ xiū yǎng zì shēn de dé xíng， bù rén de rén bù xī yǐ shēng mìng wéi dài jià qù liǎn qián fā cái。 méi yòu zài shàng wèi de rén xǐ 'ài rén dé， ér zài xià wèi de rén què bù xǐ 'ài zhōng yì de； méi yòu xǐ 'ài zhōng yì 'ér zuò shì què bàn tú 'ér fèi de； méi yòu guó kù lǐ de cái wù bù shì shǔ yú guó jūn de。 mèng xiàn zǐ shuō：“ yǎng liǎo sì pǐ mǎ lā chē díshì dà fū zhī jiā， jiù bù xū zài qù yǎng jī yǎng zhū； jì sì yòng bīng de qīng dà fū jiā， jiù bù yào zài qù yǎng niú yǎng yáng； yōng yòu yī bǎi liàng bīng chē de zhū hóu zhī jiā， jiù bù yào qù shōu yǎng sōu guā mín cái de jiā chén。 yǔ qí yòu sōu guā mín cái de jiā chén， bù rú yòu tōu dào dōng xī de jiā chén。” zhè yì sī shì shuō， yī gè guó jiā bù yīnggāi yǐ cái huò wéi lì yì， ér yīnggāi yǐ rén yì wéi lì yì。 zuò liǎo guó jūn què hái yī xīn xiǎng zhe jù liǎn cái huò， zhè bì rán shì yòu xiǎo rén zài yòu dǎo， ér nà guó jūn hái yǐ wéi zhè xiē xiǎo rén shì hǎo rén， ràng tā men qù chù lǐ guó jiā dà shì， jiēguǒ shì tiān zāi rén huò yī qí jiàng lín。 zhè shí suī yòu xián néng de rén， què yě méi yòu bàn fǎ wǎn jiù liǎo。 suǒ yǐ， yī gè guó jiā bù yīnggāi yǐ cái huò wéi lì yì， ér yīnggāi yǐ rén yì wéi lì yì。



   我读累了，想听点音乐或者请来支歌曲！
    
dà xué

pínglún (0)