文化思考 》 xiāng tǔ zhōng guó   》 zhī (8)： lǐ zhì zhì xù      fèi xiào tōng Fei Xiaotong

　　pǔ tōng cháng yòu yǐ “ rén zhì ” hé“ fǎ zhì” xiāng duìchèn， ér qiě rèn wéi xī yáng shì fǎ zhì de shè huì， wǒ men shì“ rén zhì” de shè huì。 qí shí zhè gè duìchèn de shuō fǎ bìng bù hěn qīng chǔ de。 fǎ zhì de yì sī bìng bù shì shuō fǎ lǜ běn shēn néng tǒng zhì， néng wéi chí shè huì zhì xù， ér shì shuō shè huì shàng rén hé rén de guān xì shì gēn jù fǎ lǜ lái wéi chí de。 fǎ lǜ hái dé kào quán lì lái zhī chí， hái dé kào rén lái zhí xíng， fǎ zhì qí shí shì“ rén yǐ fǎ 'ér zhì”， bìng fēi méi yòu rén de yīn sù。
　　 xiàn dài lùn fǎ lǐ de xué zhě zhōng yòu xiē jí zhòng shì rén de yīn sù。 tā men zhù yì dào zài yìng yòng fǎ lǜ yú shí jì qíng xíng shí， bì xū jīng guò fǎ guān duì yú fǎ lǜ tiáo wén de jiě shì。 fǎ guān de jiě shì de duì xiàng suī zé shì fǎ lǜ tiáo wén， dàn shì jué dìng jiě shì nèi róng de què bāo hán hěn duō yīn sù， fǎ guān gè rén de piān jiàn， shèn zhì shì fǒu yòu wèi bìng， yǐ jí shè huì de yú lùn dōushì jí zhòng yào de。 yú shì tā men rèn wéi fǎ lǜ bù guò shì fǎ guān de pàn jué。 zhè zì shì piàn miàn de shuō fǎ， yīn wéi fǎ guān bìng bù néng rèn yì xià pàn jué de， tā de pàn jué zhì shǎo yě xū bèi rèn wéi shì gēn jù fǎ lǜ de， dàn shì zhè zhǒng kàn fǎ yě gào sù wǒ men suǒ wèi fǎ zhì jué bù néng quē fá rén de yīn sù liǎo。
　　 zhè yàng shuō lái， rén zhì hé fǎ zhì yòu shénme qū bié ní？ rú guǒ rén zhì shì fǎ zhì de duì miàn， yì sī yīngdāng shì“ bù yǐ fǎ lǜ de tǒng zhì” liǎo。 tǒng zhì rú guǒ shì zhǐ shè huì zhì xù de wéi chí， wǒ men hěn nán xiǎng xiàng yī gè shè huì de zhì xù kě yǐ bù bì kào shénme lì liàng jiù kě yǐ wéi chí， rén hé rén de guān xì kě yǐ bù gēn jù shénme guī dìng 'ér zì xíng pèi hé de。 rú guǒ bù gēn jù fǎ lǜ， gēn jù shénme ní？ wàng wén shēng yì de shuō lái， rén zhì hǎo xiàng shì zhǐ yòu quán lì de rén rèn píng yī jǐ de hǎo 'è lái guī dìng shè huì shàng rén hé rén de guān xì de yì sī。 wǒ hěn huái yí zhè zhǒng“ rén zhì” shì kě néng fā shēng de。 rú guǒ gòng tóng shēng huó de rén men， xiāng hù de xíng wéi、 quán lì hé yì wù， méi yòu yī dìng guī fàn kě shǒu， yǐ zhe tǒng zhì zhě hàowù lái jué dìng， ér hàowù yě wú fǎ yù cè de huà， shè huì bì rán huì hùn luàn， rén men huì bù zhī dào zěn yàng xíng dòng， nà shì bù kě néng de， yīn zhī yě shuō bù shàng“ zhì” liǎo。
　　 suǒ wèi rèn zhì hé fǎ zhì zhī bié， bù zài rén hé fǎ zhè liǎng gè zì shàng， ér shì zài wéi chí zhì xù shí suǒ yòng de lì liàng， hé suǒ gēn jù de guī fàn de xìng zhì。
　　 xiāng tǔ shè huì zhì xù de wéi chí， yòu hěn duō fāng miàn hé xiàn dài shè huì zhì xù de wéi chí shì bù xiāng tóng de。 kě shì suǒ bù tóng de bìng bù shì shuō xiāng tǔ shè huì shì“ wú fǎ wú tiān”， huò zhě shuō“ wú xū guī lǜ”。 díquè yòu xiē rén zhè yàng xiǎng guò。 fǎn pǔ huí zhēn de lǎo zǐ jué dé zhǐ yào bǎ shè qū de fàn wéi suō xiǎo， zài jī quǎn xiāng wén 'ér bù xiāng wǎng lái de xiǎo guó guǎ mín de shè huì lǐ， shè huì zhì xù wú xū wài lì lái wéi chí， dān píng měi gè rén de běn néng huò liáng zhī， jiù néng xiāng 'ān wú shì liǎo。 zhè zhǒng xiǎng fǎ yě bìng bù xiàn yú lǎo zǐ。 jiù shì zài xiàn dài jiāo tōng zhī xià， quán shì jiè de jīng jì yǐ mìqiè xiāng guān dào chéng wéi yī tǐ shí， měi guó hái yòu dà duō shù rén xìn fèng zhe gǔ diǎn jīng jì xué lǐ de zì yóu jìng zhēng de lǐ xiǎng， fǎn duì yòng rén wéi de“ jìhuà” hé“ tǒng zhì” lái wéi chí jīng jì zhì xù， ér rèn wéi zài zì yóu jìng zhēng xià， míng míng zhī zhōng， zì yòu yī shuāng kàn bù jiàn de shǒu， huì wéi rén men lǐ chū yī gè hé yú dào dé de jīng jì zhì xù lái de。 bù lùn zài shè huì、 zhèng zhì、 jīng jì gè gè fàn wéi zhōng， dōuyòu rèn wéi“ wú zhèng fǔ” shì zuì lǐ xiǎng de zhuàng tài， dāng rán suǒ wèi“ wú zhèng fǔ” jué bù shì děng yú“ hùn luàn”， ér shì yī zhǒng“ zhì xù”， yī zhǒng bù xū guī lǜ de zhì xù， yī zhǒng zì dòng de zhì xù， shì“ wú zhì 'ér zhì” de shè huì。
　　 kě shì xiāng tǔ shè huì bìng bù shì zhè zhǒng shè huì， wǒ men kě yǐ shuō zhè shì gè“ wú fǎ” de shè huì， jiǎ rú wǒ men bǎ fǎ lǜ xiàn yú yǐ guó jiā quán lì suǒ wéi chí de guī zé， dàn shì“ wú fǎ” bìng bù yǐng xiǎng zhè shè huì de zhì xù， yīn wéi xiāng tǔ shè huì shì“ lǐ zhì” de shè huì。
　　 ràng wǒ xiān shuō míng， lǐ zhì shè huì bìng bù shì zhǐ wén zhì bīn bīn， xiàng jìng huā yuán lǐ suǒ miáo xiě de jūn zǐ guó yī bān de shè huì。 lǐ bìng bù dài yòu“ wén míng”、 huò shì“ cí shàn”、 huò shì“ jiàn liǎo rén diǎn gè tóu”、 bù qióng xiōng jí 'è de yì sī。 lǐ yě kě yǐ shā rén， kě yǐ hěn“ yě mán”。 pì rú zài yìn dù yòu xiē dì fāng， zhàng fū sǐ liǎo， qī zǐ dé zài zàng lǐ lǐ bèi bié rén yòng huǒ shāo sǐ， zhè shì lǐ。 yòu hǎo xiàng zài miǎn diàn yòu xiē dì fāng， yī gè rén chéng nián shí， yī dìng yào qù shā jǐ gè rén tóu huí lái， cái néng wán chéng wéi chéng nián lǐ 'ér jǔ xíng de yí shì。 wǒ men zài jiù xiǎo shuō lǐ yě cháng dú dào shā liǎo rén lái jì qí， nà shì jūn lǐ。 héng héng lǐ de nèi róng zài xiàn dài biāo zhǔn kàn qù， kě néng shì hěn cán kù de。 cán kù yǔ fǒu bìng fēi hé lǐ yǔ fǒu de wèn tí。“ zǐ gòng yù qù gào shuò zhī xì yáng。 zǐ yuē， cì yě， ěr 'ài qí yáng， wǒ 'ài qí lǐ。” cè yǐn zhī xīn bìng méi yòu shǐ kǒng zǐ tóng yì yú qǔ xiāo xiāng dāng cán rěn de xíng wéi。
　　 lǐ shì shè huì gōng rèn hé shì de xíng wéi guī fàn。 hé yú lǐ de jiù shì shuō zhè xiē xíng wéi shì zuòde duì de， duì shì hé shì de yì sī。 rú guǒ dān cóng xíng wéi guī fàn yī diǎn shuō， běn hé fǎ lǜ wú yì， fǎ lǜ yě shì yī zhǒng xíng wéi guī fàn。 lǐ hé fǎ bù xiāng tóng de dì fāng shì wéi chí guī fàn de lì liàng。 fǎ lǜ shì kào guó jiā de quán lì lái tuī xíng de。“ guó jiā” shì zhǐ zhèng zhì de quán lì， zài xiàn dài guó jiā méi yòu xíng chéng qián， bù luò yě shì zhèng zhì quán lì。 ér lǐ què bù xū yào zhè yòu xíng de quán lì jī gòu lái wéi chí。 wéi chí lǐ zhè zhǒng guī fàn de shì chuán tǒng。
　　 chuán tǒng shì shè huì suǒ lěi jī de jīng yàn。 xíng wéi guī fàn de mùdì shì zài pèi hé rén men de xíng wéi yǐ wán chéng shè huì de rèn wù， shè huì de rèn wù shì zài mǎn zú shè huì zhōng gè fènzǐ de shēng huó xū yào。 rén men yào mǎn zú xū yào bì xū xiāng hù hé zuò， bìng qiě cǎi qǔ yòu xiào jì shù， xiàng huán jìng huò qǔ zī yuán。 zhè tào fāng fǎ bìng bù shì yóu měi gè rén zì xíng shè jì， huò lín shí jù jí liǎo ruò gān rén jiā yǐ guī huá de。 rén men yòu xué xí de néng lì， shàng yī dài suǒ shí yàn chū lái yòu xiào de jiēguǒ， kě yǐ jiāogěi xià yī dài。 zhè yàng yī dài yī dài de lěi jī chū yī tào bāng zhù rén men shēng huó de fāng fǎ。 cóng měi gè rén shuō， zài tā chū shēng zhī qián， yǐ jīng yòu rén tì tā zhǔn bèi xià zěn yàng qù yìng fù rén shēng dào shàng suǒ kě néng fā shēng de wèn tí liǎo。 tā zhǐ yào“ xué 'ér shí xí zhī” jiù kě yǐ xiǎng shòu mǎn zú xū yào de yú kuài liǎo。
　　 wén huà běn lái jiù shì chuán tǒng， bù lùn nà yī gè shè huì， jué bù huì méi yòu chuán tǒng de。 yī shí zhù xíng zhǒng zhǒng zuì jī běn de shì wù， wǒ men bìng bù yào shì shì fèi xīn sī， nà shì yīn wéi wǒ men tuō zǔ zōng zhī fú， héng héng yòu zhe kě yǐ zūn shǒu de chéng fǎ。 dàn shì zài xiāng tǔ shè huì zhōng， chuán tǒng de zhòng yào xìng bǐ liǎo xiàn dài shè huì gèng shèn。 nà shì yīn wéi zài xiāng tǔ shè huì lǐ chuán tǒng de xiào lì gèng dà。
　　 xiāng tǔ shè huì shì 'ān tǔ zhòng qiān de， shēng yú sī、 cháng yú sī、 sǐ yú sī de shè huì。 bù dàn shì rén kǒu liú dòng hěn xiǎo， ér qiě rén men suǒ qǔ gěi zī yuán de tǔ dì yě hěn shǎo biàn dòng。 zài zhè zhǒng bù fēn qín hàn， dài dài rú shì de huán jìng lǐ， gè rén bù dàn kě yǐ xìn rèn zì jǐ de jīng yàn， ér qiě tóng yàng kě yǐ xìn rèn ruò zǔ ruò fù de jīng yàn。 yī gè zài xiāng tǔ shè huì lǐ zhòngtián de lǎo nóng suǒ yù zhe de zhǐ shì sì jì de zhuǎn huàn， ér bù shì shí dài biàngēng。 yī nián yī dù， zhōu 'ér fù shǐ。 qián rén suǒ yòng lái jiě jué shēng huó wèn tí de fāng 'àn， jìn kě chāo xí lái zuò zì jǐ shēng huó de zhǐ nán。 yù shì jīng guò qián dài shēng huó zhōng zhèng míng yòu xiào de， yě yù zhí dé bǎo shǒu。 yú shì“ yán bì yáo shùn”， hàogǔ shì shēng huó de bǎo zhàng liǎo。
　　 wǒ zì jǐ zài kàng zhàn shí， shū sàn zài kūn míng xiāng xià， chū shēng de hái zǐ， zhěng tiān tí kū bù dìng， zhǎo bù dào yī shēng， zhǐ yòu qǐng jiào fáng dōng lǎo tài tài。 tā yī tīng kū shēng jiù zhī dào yá gēn shàng shēng liǎo“ jiǎ yá”， shì yī zhǒng jì shēng jūn， chī nǎi shí jiù huì fā tòng， bù chī nǎi yòu 'è。 tā bù huāng bù máng de yào wǒ men yòng xián cài hé lán qīng bù qù cā hái zǐ de zuǐ qiāng。 yī liǎng tiān guǒ rán hǎo liǎo。 zhè dì fāng yòu zhè zhǒng bìng， měi gè hái zǐ dū fā shēng， yě yīn zhī měi gè mǔ qīn dōuzhī dào zěn yàng zhì， nà shì yòu xiào de jīng yàn。 zhǐ yào huán jìng bù biàn， méi yòu xīn de xì jūn qīn rù， zhè tào bù bì jiǎng xué lǐ de yìng fù fāng fǎ， zǒng shì yòu xiào de。 jì yòu xiào yě jiù bù bì wèn lǐ yóu liǎo。
　　 xiàng zhè yī lèi de chuán tǒng， bù bì zhī zhī， zhǐ yào zhào bàn， shēng huó jiù néng dé dào bǎo zhàng de bàn fǎ， zì rán huì suí zhī fā shēng yī tào jià zhí。 wǒ men shuō“ líng yàn”， jiù shì shuō hán yòu yī zhǒng bù kě zhī de mó lì zài hòu miàn。 yǐ zhào zhe zuò jiù yòu fú， bù yǐ zhào liǎo jiù huì chū máo bìng。 yú shì rén men duì yú chuán tǒng yòu liǎo jìng wèi zhī gǎn liǎo。
　　 rú guǒ wǒ men zài xíng wéi hé mùdì zhī jiān de guān xì bù jiā tuī jiū， zhǐ 'àn zhe guī dìng de fāng fǎ zuò， ér qiě duì yú guī dìng de fāng fǎ dài zhe bù zhè yàng zuò jiù huì yòu bù xìng de xìn niàn shí， zhè tào xíng wéi yě jiù chéng liǎo wǒ men pǔ tōng suǒ wèi“ yí shì” liǎo。 lǐ shì 'àn zhe yí shì zuò de yì sī。 lǐ zì běn lái shì cóng lǐ cóng shì。 lǐ shì yī zhǒng jì qì， shì shì zhǐ yī zhǒng yí shì。
　　 lǐ bìng bù shì kào yī gè wài zài de quán lì lái tuī xíng de， ér shì cóng jiào huà zhōng yǎng chéng liǎo gè rén de jìng wèi zhī gǎn， shǐ rén fú yīng； rén fú lǐ shì zhù dòng de。 lǐ shì kě yǐ wéi rén suǒ hǎo de， suǒ wèi“ fù 'ér hǎo lǐ”。 kǒng zǐ hěn zhòng shì fú lǐ de zhù dòng xìng， zài xià miàn yī duàn huà lǐ shuō dé hěn qīng chǔ：
　　 yán yuān wèn rén。 zǐ yuē。“ kè jǐ fù lǐ wéi rén。 yī rì kè jǐ fù lǐ， tiān xià guī rén yān。 wéi rén yóu jǐ， ér yóu rén hū zāi？” yán yuān yuē，“ qǐng wèn qí mù。” zǐ yuē，“ fēi lǐ wù shì， fēi lǐ wù tīng， fēi lǐ wù yán， fēi lǐ wù dòng。” yán yuān yuē，“ huí suī bù mǐn， qǐng shì sī yǔ yǐ。”
　　 zhè xiǎn rán shì hé fǎ lǜ bù tóng liǎo， shèn zhì bù tóng yú pǔ tōng suǒ wèi dào dé。 fǎ lǜ shì cóng wài xiàn zhì rén de， bù shǒu fǎ suǒ dé dào de fá shì yóu tè dìng de quán lì suǒ jiā zhī yú gè rén de。 rén kě yǐ táo bì fǎ wǎng， táo dé tuō hái kě yǐ zì jǐ jiāo 'ào、 dé yì。 dào dé shì shè huì yú lùn suǒ wéi chí de， zuò liǎo bù dào dé de shì， jiàn bù dé rén， nà shì bù hǎo； shòu rén tù qì， shì chǐ。 lǐ zé yòu shèn yú dào dé： rú guǒ shī lǐ， bù dàn bù hǎo， ér qiě bù duì、 bù hé、 bù chéng。 zhè shì gè rén xí guàn suǒ wéi chí de。 shí mù suǒ shì， shí shǒu suǒ zhǐ de， jí shì zài méi yòu rén de dì fāng yě huì bù néng zì jǐ。 Zēngzǐ yì huáng shì yī gè hěn hǎo de lì zǐ。 lǐ shì hé shì de lù zǐ， shì jīng jiào huà guò chéng 'ér chéng wéi zhù dòng xìng de fú yīng yú chuán tǒng de xí guàn。
　　 lǐ zhì zài biǎo miàn kàn qù hǎo xiàng shì rén men xíng wéi bù shòu guī lǜ jū shù 'ér zì dòng xíng chéng de zhì xù。 qí shí zì dòng de shuō fǎ shì bù què， zhǐ shì zhù dòng de fú yú chéng guī bà liǎo。 kǒng zǐ yī zài de yòng“ kè” zì， yòng“ yuē” zì lái xíng róng lǐ de yǎng chéng， kě jiàn lǐ zhì bìng bù shì lí kāi shè huì， yóu yú běn néng huò tiān yì suǒ gòu chéng de zhì xù liǎo。
　　 lǐ zhì de kě néng bì xū yǐ chuán tǒng kě yǐ yòu xiào de yìng fù shēng huó wèn tí wéi qián tí。 xiāng tǔ shè huì mǎn zú liǎo zhè qián tí， yīn zhī tā de zhì xù kě yǐ lǐ lái wéi chí。 zài yī gè biàn qiān hěn kuài de shè huì， chuán tǒng de xiào lì shì wú fǎ bǎo zhèng de。 jìn guǎn yī zhǒng shēng huó de fāng fǎ zài guò qù shì zěn yàng yòu xiào， rú guǒ huán jìng yī gǎi biàn， shuí yě bù néng zài yǐ zhe lǎo fǎ zǐ qù yìng fù xīn de wèn tí liǎo。 suǒ yìng fù de wèn tí rú guǒ yào yóu tuán tǐ hé zuò de shí hòu， jiù dé dà jiā jiē shòu gè tóng yì de bàn fǎ， yào bǎo zhèng dà jiā zài guī dìng de bàn fǎ xià hé zuò yìng fù gòng tóng wèn tí， jiù dé yòu gè lì liàng lái kòng zhì gè gè rén liǎo。 zhè qí shí jiù shì fǎ lǜ。 yě jiù shì suǒ wèi“ fǎ zhì”。
　　 fǎ zhì hé lǐ zhì shì fā shēng zài liǎng zhǒng bù tóng de shè huì qíng tài zhōng。 zhè lǐ suǒ wèi lǐ zhì yě xǔ jiù shì pǔ tōng suǒ wèi rén zhì， dàn shì lǐ zhì yī cí bù huì xiàng rén zhì yī cí nà yàng róng yì yǐn qǐ wù jiě， yǐ zhì yòu rén jué dé shè huì zhì xù shì kě yǐ yóu gè rén hàowù lái wéi chí de liǎo。 lǐ zhì hé zhè zhǒng gè rén hàowù de tǒng zhì xiāngchà hěn yuǎn， yīn wéi lǐ shì chuán tǒng， shì zhěng gè shè huì lì shǐ zài wéi chí zhè zhǒng zhì xù。 lǐ zhì shè huì bìng bù néng zài biàn qiān hěn kuài de shí dài zhōng chū xiàn de， zhè shì xiāng tǔ shè huì de tè sè。



   我读累了，想听点音乐或者请来支歌曲！
    
<< qiányīzhānghuí   hòuyīzhānghuí >>   
zhī (1)： xiāng tǔ běn sèzhī (2)： wén zì xià xiāngzhī (3)： zài lùn wén zì xià xiāngzhī (4)： cīxù gé jú
zhī (5)： xì wéi zhe sī rén de dào dézhī (6)： jiā zúzhī (7)： nán nǚ yòu biézhī (8)： lǐ zhì zhì xù
zhī (9)： wú sòngzhī (10)： wú wéi zhèng zhìzhī (11)： zhǎnglǎo tǒng zhìzhī (12)： xuè yuán hé dì yuán
zhī (13)： míng shí de fēn lízhī (14)： cóng yù wàng dào xū yào

pínglún (0)