四书类 》 yuán běn dà xué wēi yán   》 dì qī piān zhì guó píng tiān xià      nán huái jǐn Na Huaijin 　　sì wǔ、 rén shì nán néng tiān xià píng 　　 zài jìn yī bù yán jiū “ píng tiān xià zài zhì qí guó ” zhī qián， ràng wǒ men xiān lái dú zhè duàn yuán wén： 　　 suǒ wèi píng tiān xià zài zhì qí guó zhě： shàng lǎo lǎo， ér mín xīng xiào； shàng cháng cháng， ér mín xīng dì； shàng xù gū， ér mín bù bèi。 shì yǐ jūn zǐ yòu xié jǔ zhī dào yě。 suǒ 'è yú shàng， wú yǐ shǐ xià； suǒ 'è yú xià， mǔ yǐ shì shàng； suǒ 'è yú qián， mǔ yǐ xiān hòu； suǒ 'è yú hòu， wú yǐ cóng qián； suǒ 'è yú yòu， wú yǐ jiāo yú zuǒ； suǒ 'è yú zuǒ， wú yǐ jiāo yú yòu； cǐ zhī wèi xù jǔ zhī dào。（ yī） 　　 shī yún： “ lè zhǐ jūn zǐ， mín zhī fù mǔ。 ” mín zhī suǒ hǎohǎo zhī， mín zhī suǒ 'è 'è zhī， cǐ zhī wèi mín zhī fù mǔ。 shī yún： “ jié bǐ nán shān， wéi shí yán yán。 hè hè shī yǐn， mín jù 'ěr zhān。 ” yòu guó zhě bù kě yǐ bù shèn； bì， zé wéi tiān xià lù yǐ。（ èr） 　　 shī yún： “ yīn zhī wèi sàng shī， kè pèi shàng dì。 yí jiān yú yīn， jùn mìng bù yì。 ” dào dé zhòng zé dé guó， shī zhòng zé shī guó。 shì gù jūn zǐ xiān shèn hū dé， yòu dé cǐ yòu rén， yòu rén cǐ yòu tǔ， yòu tǔ cǐ yòu cái， yòu cái cǐ yòu yòng。 dé zhě， běn yě； cái zhě， mò yě。 wài 　　 běn nèi mò， zhēng mín shī duó。 shì gù cái jù zé mín sàn， cái sàn zé mín jù。 shì gù yán bèi 'ér chū zhě， yì bèi 'ér rù； huò bèi 'ér rù zhě， yì bèi 'ér chū。（ sān） 　　 kāng yǔ yuē： “ wéi mìng bù yú cháng。 ” dào shàn zé dé zhī， bù shàn zé shī zhī yǐ。 chǔ shū yuē： “ chǔ guó wú yǐ wéi bǎo， wéi shàn yǐ wéi bǎo。 ” jiù fàn yuē： “ wáng rén wú yǐ wéi bǎo， rén qīn yǐ wéi bǎo。 ” qín shì yuē： “ ruò yòu yī jiè chén， duàn duàn xī， wú tā jì， qí xīn xiū xiū yān， qí rú yòu róng yān； rén zhī yòu jì， ruò jǐ yòu zhī； rén zhī yàn shèng， qí xīn hǎo zhī， bù chì ruò zì qí kǒu chū； dìng néng róng zhī。 yǐ néng bǎo wǒ zǐ sūn lí mín， shàng yì yòu lì zāi！ rén zhī yòu jì， mào jí yǐ 'è zhī； rén zhī yàn shèng， ér wéi zhī bǐ bù tōng； shí bù néng róng。 yǐ bù néng bǎo wǒ zǐ sūn lí mín， yì yuē dài zāi！ ”（ sì） 　　 wéi rén rén fàng liú zhī， bèng zhū sì yí， bù yǔ tóng zhōng guó。 cǐ wèi wéi rén rén wéi néng 'ài rén， néng 'è rén。 jiàn xián 'ér bù néng jǔ， jǔ 'ér bù néng xiān ． mìng yě； jiàn bù shàn 'ér bù néng tuì， tuì 'ér bù néng yuǎn， guò yě。 hǎo rén zhī suǒ 'è， è rén zhī suǒ hǎo， shì wèi fú rén zhī xìng， zī bì dài fū shēn。 shì gù jūn zǐ yòu dà dào， bì zhōng xìn yǐ dé zhī， jiāo tài yǐ shī zhī。（ wǔ） 　　 shēng cái yòu dà dào， shēng zhī zhě zhòng， shí zhī zhě guǎ， wéi zhī zhě jí， yòng zhī zhě shū， zé cái héng zú yǐ。 rén zhě yǐ cái fā shēn， bù rén zhě yǐ shēn fā cái。 wèi yòu shàng hǎo rén， ér xià bù hǎo yì zhě yě； wèi yòu hǎo yì， qí shì bù zhōng zhě yě； wèi yòu fǔ kù cái， fēi qí cái zhě yě。 mèng xiàn zǐ yuē： “ chù mǎ chéng， bù chá yú jī tún； fá bīng zhī jiā， 　　 bù xùniú yáng； bǎishèng zhī jiā， bù xùjù liǎn zhī chén， yǔ qí yòu jù liǎn zhī chén， nìngyòu dào chén。 ” cǐ wèi guó bù yǐ lì wéi lì， yǐ yì wéi lì yě。 cháng guó jiā 'ér wù cái yòng zhě， bì zì xiǎo rén yǐ。 bǐ wéi shàn zhī。 xiǎo rén zhī shǐ wèiguó jiā， zī hài bìng zhì， suī yòu shàn zhě， yì wú rú zhī hé yǐ。 cǐ wèi guó bù yǐ lì wéi lì， yǐ yì wéi lì yě。（ liù） 　　 wǒ men yán jiū “ zhì guó zài qí qí jiā ” yǐ hòu， jiē zhe 'ér lái de， biàn shì “ píng tiān xià zài zhì qí guó ” de quán duàn dà dào lǐ， zuò wéi quán jié de jié lùn。 zhè jiù shì Zēngzǐ bǐng chéng kǒng zǐ yí jiào de xīn dé， zhǐ chū “ wài wáng（ yòng） ” zhī xué de “ wéi zhèng ” dà dào。 yě jiù shì cóng sòng rú kāi shǐ， rèn wéi《 dà xué》、《 zhōng yōng》， biàn shì “ dì wáng xué ”， shì “ zhì guó píng tiān xià ” de dà jīng dà fǎ。 yòng xiàn dài yǔ lái shuō， tā jiù shì “ lǐng dǎo xué ” de dà yuán zé。 kě shì， běn duàn de nèi hán， yě bù miǎn yòu shí jiān（ shí dài）、 kōng jiān（ dì yuán） de jú xiàn xìng， xū yào “ shèn sī、 míng biàn ” qīng chǔ， bù kě zhǐ xiàng sòng rú de mǒu xiē lǐ xué jiā de guān diǎn yī yàng， rèn wéi zhǐ yào《 dà xué》、《 zhōng yōng》 hé bàn bù《 lùn yǔ》 jiù kě zhì tiān xià liǎo， nà biàn huì chéng wéi xiào huà。 rú guǒ zhēn shì zhè yàng， dǎo bù rú jiǎ jiè zǐ lù de yōu mò huà shuō “ yòu rén mín yān， yòu shè jì yān， hé bì dú shū 'ér hòu wéi zhèng ”， yǐ jí mèng zǐ de gǎn kǎi suǒ shuō “ jìn xìn shū， zé bù rú wú shū ”， zhǐ kào tiān cái hé mìng yùn jiù kě yǐ liǎo。 shì shí bìng fēi rú cǐ。 wǒ men xiàn zài wèile tàn tǎo de fāng biàn， gū qiě bǎ zhè duàn yuán wén fēn liè wéi liù jié， děng yú shì liù gè yào diǎn， rán hòu zài lái fēn bié lǐ jiě。 　　 xiān liǎo jiě “ tiān xià ” de yuán yì 　　 dàn shì， bì xū xiān yào liǎo jiě yī gè míng cí de wèn tí， jí zhōu cháo dāng shí suǒ wèi guó jiā de “ guó ” zì。 zài zhōu shì “ fēn fēng jiàn guó ” de tǐ zhì xià， suǒ yòu zhū hóu men de zhì dì dū jiào zuò “ guó ”， huò zì chēng wéi “ bāng ”。 suǒ wèi “ tiān xià ” de yī cí， cái shì děng yú hòu shì hé xiàn zài yī tǒng zhōng huá “ dà guó ” de dài míng cí。《 dà xué》 yuán wén suǒ chēng de “ tiān xià ”， yě jiù shì zhè gè yì sī。 dāng shí shì yǐ jī zhōu wáng cháo wéi suǒ yòu zhū hóu bāng guó de gòng zhù。 zhōu wáng cháo suǒ tǒng lǐng de rén mín hé tǔ dì， biàn chēng wèi shì yī gè “ tiān xià ”， bìng fēi děng tóng yú xiàn zài de shì jiè， huò zhěng gè dì qiú de guān niàn， bù guò， wǒ men yě xū yào zhī dào， zài zhōu qín yǐ qián de zhōng guó chuán tǒng wén huà zhōng， yòu de wén xiàn shū jí shàng suǒ jiǎng de “ tiān xià ”， yě yòu tóng yú xiàn dài shì jiè guān de dì fāng， yóu qí shì hàn rú suǒ fēn lèi yǐ hòu de dào jiā yí shū， bìng bù shǎo jiàn。 lì rú zhàn guó shí qī de yīn yáng jiā zōu yǎn， biàn shuō “ tiān xià yòu jiǔ zhōu ”。 wǒ men “ zhōng guó ” zhǐ shì “ jiǔ zhōu ” zhōng de yī zhōu， chēng wéi “ chì xiàn shén zhōu ” ér yǐ。 suǒ yǐ dāng shí de rén， rèn wéi tā de shuō fǎ hěn “ guài dàn ”。 huàn yán zhī， rèn wéi zhè shì gǔ guài de、 bù shí de shuō fǎ。 　　 dào liǎo shí wǔ shì jì yǐ hòu， yóu yú tiān wén、 dì lǐ hé qí tā kē xué de fā zhǎn， shì jiè shàng de rén lèi， jiàn cì zhī dào liǎo dì qiú shàng yòu bā dà zhōu， zhè biàn yǔ liǎng xià duō nián qián zōu yǎn suǒ shuō de zhǐ chā yī zhōu liǎo。 rú guǒ zài ná《 shān hǎi jīng》 hé zhōng guó shàng gǔ shén huà lái zuò bǐ jiào yán jiū， yě xǔ shì shàng gǔ yǐ lái， dì qiú shàng de dì zhì， jīng guò shí jiān de biàn huà tài dà， zhōu hé zhōu zhī jiān fā shēng liǎo fēn liè hé chóngxīn zǔ hé， yīn cǐ shǎo liǎo yī zhōu， nà jiù bù gǎn suí biàn fǒu dìng zōu yǎn suǒ shuō de huà shì fǒu “ guài dàn ” liǎo， zhè biàn shì kē xué de jīng shén， bù kě máng cóng fùhè。 　　 míng bái liǎo zhè xiē zī liào yǐ hòu， jiù zhī dào < dà xué》 zhōng de “ píng tiān xià ” guān niàn， shí zhì shàng shì yǐ dāng shí zhōu shì wáng cháo suǒ tǒng yī de zhěng gè “ zhōng guó ” ér yán。 jiǎ rú wǒ men kuò 'ér chōng zhī， shì wéi kě yǐ yòng lái zhǐ zhěng tǐ rén lèi de “ lǐ xiǎng guó ”， huò “ shì jiè dà tóng ” de guān niàn lái shuō， wǒ xiǎng， Zēngzǐ yě jué bù xiǎng bǎo liú zhù zuò quán， dà jiādōu kě yǐ suí biàn zì yóu qǔ yòng， zhǐ pà “ yán zhě wú xīn ”， dàn kǒng “ tīng zhě yòu yì ”， fǎn 'ér zì shēng zhēng yì 'ér yǐ。 　　 shénme jiào “ xié jǔ zhī dào ”？ 　　 xiàn zài wǒ men shǒu xiān tǎo lùn suǒ wèi “ píng tiān xià zài zhì qí guó ” dì yī fēn jié de dì yī xiàng mù， biàn shì “ shàng lǎo lǎo， ér mín xīng xiào。 shàng cháng cháng， ér mín xīng dì。 shàng xù gū， ér mín bù bèi。 shì yǐ jūn zǐ yòu xié jǔ zhī dào yě。 ” yòng xiàn dài huà lái shuō， jiù shì zài shàng miàn gāo céng de lǐng dǎo rén， néng zuò dào zūn zhòng lǎo rén， xiān cóng duì zì jǐ de lǎo rén， rú fù mǔ yǐ shàng de zǔ fù mǔ bèi， nǎi zhì fù mǔ yǐ shàng shàng bèi zhōng de shū bó děng lǎo rén， dōunéng jìng zhòng xiào yǎng。 kuò 'ér chōng zhī， jiù néng shàn yǎng tiān xià de lǎo rén liǎo， yóu rú lì shǐ suǒ tuī chóng de “ xī bó chāng（ zhōu wén wáng） shàn yǎng lǎo ”， biàn shì cǐ lì。 nà me， nǐ suǒ tǒng zhì xià de shè huì rén mín， zì rán dū huì xiào fǎ nǐ de xíng wéi， zuò dào xiào shùn fù mǔ hé shàng bèi liǎo。 　　 qí cì， suǒ wèi “ shàng cháng cháng， ér mín xīng dì ”， yě shì tóng yàng de yì yì。 nǐ néng zuò dào zūn jìng niánzhǎng de xiōng cháng bèi de rén， zì rán shè huì rén mín， dà jiā dū huì xiào fǎ nǐ de xíng wéi， zuò dào “ shàn shì zhǎngzhě ”， xīng qǐ xiōng dì zhī jiān yǒu 'ài de dé xíng liǎo。 　　 zài cì， suǒ wèi “ shàng xù gū， ér mín bù bèi ”， zhè gè “ bèi ” zì， zài yuán shǐ de wén zì zhōng， yě jiù bāo hán yòu “ wéi bèi ” de yì yì。 zhè shì shuō， nǐ néng tǐ xù gū 'ér， shǐ yòu gū de hái zǐ， yě yòu suǒ yǎng， yòu rú jǐ chū。 nà me， shè huì rén mín， jiù dū huì xiào fǎ nǐ de dé xíng， shì nǐ rú dà zhòng de fù mǔ， bù huì shēng qǐ bèi lí de niàn tóu liǎo。 　　 zuì hòu “ shì yǐ jūn zǐ yòu xié jǔ zhī dào yě ” yī jù， qí zhōng suǒ wèi “ xié jǔ ” shì shénme yì sī ní？ “ xié ” zì， zài zhōng guó shàng gǔ de wén zì xué zhōng， jiù yòu zhōng xīn píng héng diǎn de nèi hán。 huàn yán zhī， yóu rú tiān píng chèng de “ gàng gān ” de yì sī， bù piān bù xié， cái dé zhōng zhèng de píng héng。 “ jǔ ” zì， dà jiādōu zhī dào shì guīju de jǔ。 guī shì yuán zhōu de， jǔ shì fāng jiǎo de， jiù shì zì gǔ yǐ lái gōng chéng suǒ yòng cèliáng fāng yuán de jī běn biāo zhǔn gōng jù。 bǎ fāng yuán biāo zhǔn de yí qì míng chēng jié hé zài yī qǐ， biàn jiào zuò “ guīju ”。 zhè shì shuō， dà rén jūn zǐ men， bì xū yào yòu “ dú lì 'ér bù yǐ ” de gōng píng zhōng zhèng de nèi xīn xiū yǎng， cái néng “ zhì zhōu wàn wù ”， “ liàng tóng tài xū ”， kě yǐ bāo róng hán yǎng wàn mín， zé jí cāng shēng。 Zēngzǐ zài《 dà xué》 lǐ suǒ tí chū de “ xié jǔ ” zhī dào， yě jiù shì hòu lái zǐ sī suǒ zhù de《 zhōng yōng》 zhī wèi “ zhōng ” de yóu lái。 jiǎn yán zhī， shénme jiào “ zhōng yōng ”？ jiù shì “ xié jǔ ” zhī dào de fā huī。 bù xìn， zài dú xià wén biàn kě zhī dào liǎo。 　　 suǒ 'è yú shàng， wú yǐ shǐ xià。 suǒ 'è yú xià， wú yǐ shì shàng。 suǒ 'è yú qián， wú yǐ xiān hòu。 suǒ 'è yú hòu， wú yǐ cóng qián。 suǒ 'è yú yòu， wú yǐ jiāo yú zuǒ。 suǒ 'è yú zuǒ， wú yǐ jiāo yú yòu。 cǐ zhī wèi xié jǔ zhī dào。 　　 zài zhè lǐ， suǒ tí chū de “ shàng xià、 qián hòu、 zuǒ yòu ” liù gè fāng miàn， jiù jù yòu rén shì、 wù lǐ děng gǔ rén suǒ wèi de “ liù hé ” de nèi hán。 yě jiù shì《 yì jīng》 bā guà zhī xué hòu tiān zhòng yáo suǒ yòng de “ liù yáo ” de yì yì。 “ liù hé ” jiù shì sì fāng jiā shàng xià， yě shì shàng gǔ duì kōng jiān de dài hào。 “ liù yáo ”， jiù shì yòu liù gè céng cì jiāo huì diǎn zhōng xīn de zuò yòng。 zhè yàng biàn jiào zuò “ xié jǔ ” zhī dào。 suǒ wèi “ xié jǔ ” zhī dào， jiù shì píng héng， jiù shì “ zhōng yōng ”， qiě qǐng dà jiā jīng xì cān xiáng wéi xìng。 　　 zhì yú yuán wén suǒ shuō “ shàng xià、 qián hòu、 zuǒ yòu ” de nèi hán， qièwù suí biàn fàng guò， yǐ wéi yī mù liǎo rán， yī kàn biàn dǒng。 bù xū yào duō jiā tǎo lùn， nà jiù nán miǎn yòu guòfèn dà yì de shī wù liǎo。 lì rú “ suǒ 'è yú shàng， wú yǐ shǐ xià。 suǒ 'è yú xià， wú yǐ shì shàng ”， zhè shì shuō nǐ běn shēn zài shàng wèi， zuò wéi lǐng dǎo de rén， bù guǎn nǐ shì zuò huáng dì， huò zuò guān de chén gōng， nǎi zhì zuò lǎo bǎn、 zuò shī fù， shèn zhì zuò fù mǔ、 xiōng cháng de rén， fán shì jū yú shàng wèi de rén， wú lùn nǐ zuò rèn hé yī jiàn shì， zì jǐ xiǎng láidōu hěn tǎo yàn， huò hěn wéi nán， huò zhě hěn bù yīnggāi qù zuò， zhǐ hǎo zì wǒ táo bì， jiù yào zhǐ shǐ xià miàn de rén qù zuò， nà biàn shì “ quē dé ”， jiù shì “ yì bù chéng、 xīn bù zhèng、 shēn bù xiū ”， qièqiè bù kě rú cǐ。 xiāng fǎn de， rú guǒ nǐ shēn jū rén xià， duì yú yòu xiē shì， yòu xiē zuò wéi， zì jǐ xiǎng láidōu yòu xiē yàn 'è， dàn shì wèile tǎo hǎo shàng jí， jiù gǎi biàn fāng fǎ， bǎ huài de chéngfèn， huā yán qiǎo yǔ， lìng jiā bāo zhuāng， sǒng yǒng shàng miàn qù zuò， huò shì yǎn gài zì jǐ de guò cuò， gù yì wěi guò yú shàng jí。 nà jiù shì “ yì bù chéng、 xīn bù zhèng、 shēn bù xiū ” de zuì dà “ quē dé ”， qièqiè bù kě rú cǐ。 bù guò， zhè yàng de lǐ jiě， hái zhǐ shì lüè shuō yī miàn。 rú yào zhào rén shì jiān de rén qíng xiǎn 'è xīn lǐ qù fēn xī， zài lái cān zhào guò qù lì shǐ shàng de gù shì， biàn kě liǎo jiě zhè liǎng jù suǒ bāo hán de nèi róng hái duō zhe ní！ xī wàng dà jiā zì jǐ qù hàoxué、 shēn sī bā！ 　　 zhì yú “ suǒ 'è yú qián， wú yǐ xiān hòu。 suǒ 'è yú hòu， wú yǐ cóng qián ”， kàn lái yòu shì duō me de jiǎn dān。 dàn nǐ zǎi xì xiǎng xiǎng， jiù wán quán bù tóng liǎo。 pì rú shuō， yòu yī jiàn shì， wǒ men cóng qián jiù hěn tǎo yàn tā， bù xiǎng bàn， xiàn zài yòu pèng dào liǎo， jiù háo bù yóu yù dì bǎ tā xiān gē zài yī biān， zhè yàng， yě cháng cháng huì fā shēng fèn shì huò wù shì de hòu guǒ。 yīn wéi yī qièshì， dū huì yīn shí（ jiān）、 kōng（ jiān） ér biàn huà de， wèi bì cóng qián tǎo yàn de shì， xiàn zài réng jiù tǎo yàn 'ā！ huò zhě zhè gè rén， shì nǐ cóng qián zuì kěwù de rén， tā xiàn zài yǐ gǎi guò cóng xīn， nǐ hái zhào yǐ qián de yàn 'è， bù ràng tā chóngxīn zuò rén， bǎ tā yī qiē zǔ 'ài zài hòu， nà yě shì bù duì de。 zhì yú “ suǒ 'è yú hòu， wú yǐ cóng qián ”， pì rú yòu yī jiàn shì， huò yī gè rén， nǐ kàn dào jiāng lái de hòu guǒ yī dìng bù hǎo， dàn jīn tiān shì yóu wǒ huò yào wǒ lái bàn， nǐ jiù “ yī cháo quán zài shǒu， biàn bǎ lìng lái xíng ”， bù guǎn duì yǔ bù duì， xiān xíng chǔlǐ liǎo zài shuō， nà yě cháng cháng yòu “ hòu huǐ mò jí ” de fǎn xiào guǒ。 zhū rú zhè yàng de lǐ jiě， rú guǒ duì zhào guò qù lì shǐ shàng suǒ jīng lì guò de shì shí lái jiǎng， nà biàn tài duō tài duō liǎo。 　　 xiàn zài ràng wǒ zhè gè lǎo wán tóng， lái jiǎng gè xiào huà gěi nǐ men tīng。 cóng qián， wǒ yòu yī cì dài lǐng xué shēng bīng de bù duì qù sàn bù， yòu yī gè xué shēng， miàn sè hěn nán kàn， tā kàn wǒ méi liú yì de shí hòu， hěn kuài zhuǎn shēn chā duì dào qián yī gè wèi zhì qù liǎo。 wǒ huí tóu kàn dào liǎo， jiù jiào tā huí lái， yào jiā xùn chì。 dàn wǒ xiān wèn tā shuō： “ suī rán bù shì zhèng shì xíng jūn， dà jiā kě yǐ suí biàn yī diǎn， nǐ píng rì sù lái hěn shǒu jì lǜ， jīn tiān wèishénme zhè yàng bù shǒu guīju？ ” tā shuō： “ wǒ de qián miàn nà wèi tóng xué， yī lù lián fàng chòu pì， shí zài shòu bù liǎo 'ā！ wǒ yuàn shòu chǔfá。 ” wǒ tīng liǎo， yě bù jìn xiào zhe shuō： “ nǐ zuó tiān hái xiàng wǒ dà tán《 dà xué》 shàng de dào lǐ ní！ nǐ kě wàng liǎo ‘ suǒ 'è yú hòu， wú yǐ cóng qián ’ má？ ” zhè gè xué shēng tīng liǎo， jiù hé wǒdōu dà xiào bù zhǐ， rán hòu wǒ jiào tā qù gào sù nà gè tóng xué， kuài dào yī wù suǒ qù zhěn duàn yī xià， shì bù shì cháng wèi xiāo huà bù liáng， huò lìng yòu qí tā de máo bìng。 zài wài jiāo jiè huò píng cháng zhèng shì yàn huì shàng， suí biàn rèn yì fàng xiǎng pì huò chòu pì， nà dōushì hěn shī lǐ de xíng wéi， bì xū yào zhù yì。 　　 yòu rú “ suǒ 'è yú yòu， wú yǐ jiāo yú zuǒ。 suǒ 'è yú zuǒ， wú yǐ jiāo yú yòu。 cǐ zhī wèi xié jǔ zhī dào ”， zhè sì jù huà de zuǒ yòu duì bǐ， hěn jiǎn dān dì jiǎng， shì shuō zài zuò rén chù shì shàng， zì jǐ pèng dào bù suì yì huò hěn bù yuàn yì qù zuò de shì， jiù bù kě yǐ suí biàn tuī tuō gěi píng bèi píng xíng de rén qù zuò。 lì rú ràng zuò guān de tóng liáo、 tóng shì， shè tuán、 gōng sī zhōng de tóng rén， shèn zhì huò qīn rú xiōng dì zǐ mèi de péng yǒu men qù “ miǎn wéi qí nán ”， “ wěi qū qiú quán ” liǎo， dàn kuò 'ér chōng zhī， cóng “ zhì guó píng tiān xià ” de dà shì dà fēi、 dà jīng dà fǎ lái jiǎng， gǔ jīn zhōng wài， rèn hé yī gè cháo dài、 rèn hé yī gè zhèng tǐ、 rèn hé yī zhǒng zhì dù， dū huì pèng dào yòu zuǒ yòu liǎng bān liǎng pài de bù tóng yì jiàn 'ér xíng chéng máo dùn， xū zài zuì gāo lǐng dǎo de yuán zé shàng， jué bù kě yǐ bǎ yòu de yī fāng suǒ yàn 'è de shì huò zhù zhāng， jiù qiǎngpò yào zuǒ de yī fāng qù zuò。 tóng yàng de， yě bù kě yǐ bǎ zuǒ de yī fāng suǒ yàn 'è de shì huò zhù zhāng， jiù qiǎngpò yào yòu de yī fāng qù zuò。 zhì yú chù zài zuì gāo lǐng dǎo céng de dì wèi， yào zěn yàng cái néng tiáohé píng héng shàng xià、 qián hòu、 zuǒ yòu de gè zhǒng duì bǐ máo dùn， ér shǐ qí dé dào zhōng zhèng hé shùn de jìng jiè， nà zhēn shì xū yào yòu dà zhì huì、 dà rén dé、 dà yǒng qì de cái qì liǎo。 yě zhèng rú yuè wǔ mù jiǎng yòng bīng zhī dào yī yàng， “ yùn yòng zhī miào， cún hū yī xīn ”， shí zài zhǐ kě yì huì， nán yǐ yán chuán。 yě zhèng rú gǔ dé chán zōng dà shī men suǒ shuō， “ rú zhū zhī zǒu pán ”， bìng wú yī gè dìng wèi de fāng fǎ liǎo。 rú guǒ yòu yī gè gù dìng de fāng fǎ， nà yǐ shì luò zài shàng xià、 qián hòu、 zuǒ yòu de piān bàng juàn juàn zhī zhōng liǎo。 zhè zài lì shǐ shàng suǒ jīng lì de gù shì， hé xiàn dài shǐ shàng de xīn gù shì， shì lì yě bù shǎo， dū gū qiě bù lùn。 　　 duì yú《 dà xué》 zhè yī jié de míng yán， yě yòu rén shuō guò， jiù shì kǒng zǐ suǒ wèi “ jǐ suǒ bù yù， wù shī yú rén ” de dào lǐ。 qí shí bù rán， “ jǐ suǒ bù yù， wù shī yú rén ”， zhǐ duì gè rén zì wǒ de xué wèn xiū yǎng lái jiǎng。 zhì yú běn jié suǒ wèi yòu guān shàng xià、 qián hòu、 zuǒ yòu de huà， shǐ zhōng shì cóng “ dà xué zhī dào ” de “ míng dé ”、 “ nèi míng ” zhī xué chū fā， rán hòu tuī zhī yú “ wài wáng（ yòng） ”、 “ qīn mín ”， ér zuò wéi yī gè lǐng dǎo zhě， zài duì rén、 zhì shì、 chǔshì zhī jì lái jiǎng， qí zhōng de nèi wài、 biǎo lǐ、 jīng cū zhī jì， shí shì yīn yìng shì wù de dà xué wèn。 rú guǒ yǐ《 dà xué》 běn shēn de zhù zhǐ lái jiǎng， bì xū yào xiān cóng “ zhī zhǐ 'ér hòu yòu dìng ”， zhí dào “ lǜ 'ér hòu néng dé ”， tōng dá “ gé wù ”、 “ zhì zhī ”， pèi hé “ chéng yì ”、 “ zhèng xīn ”、 “ xiū shēn ” de quán chéng xiū yǎng， cái néng zhēn dì míng liǎo “ xié jǔ ” zhī dào de miào yòng liǎo。 　　 sì liù、 tiān chèng bù zì zuò dī 'áng 　　 gēn zhe shàng jié 'ér lái de， tā yòu yǐn yòng liǎo《 shī jīng · xiǎo yǎ · nán shān yòu tái》 de míng yán “ lè zhǐ jūn zǐ， mín zhī fù mǔ ” liǎng jù。 zì yòu jiā yǐ jiě shì shuō， suǒ wèi néng chéng wèirénmín suǒ jìng yǎng rú fù mǔ de hǎo lǐng dǎo， bì xū yào zuò dào zhēn zhèng de “ mín zhù ” zhī “ zhù ”。 nà jiù shì “ mín zhī suǒ hǎohǎo zhī， mín zhī suǒ 'è 'è zhī， cǐ zhī wèi mín zhī fù mǔ ”。 xiàng zhè yàng de wén jù， tā běn shēn jiù shì bái huà， wǒ men bù bì zài jiā jiě shì。 zhǐ xū yào zhù yì， “ hǎo ”、 “ è ” liǎng gè zì de dú yīn hé yòng yì， jiù kě yǐ liǎo。 　　 dāng zhèng zhě “ bù zhōng bù zhèng ” de hòu guǒ 　　 rán hòu tā yòu yǐn yòng《 shī jīng · guó fēng · jié nán shān》 zhāng zhōng de diǎn gù。 “ shī yún： ‘ jié bǐ nán shān， wéi shí yán yán。 hè hè shī yǐn， mín jù 'ěr zhān。 ’ yòu guó zhě bù kě yǐ bù shèn， bì， zé wéi tiān xià lù yǐ。 ” wǒ men xiān shuō tā suǒ jié lù yuán shī sì jù wén zì de běn yì。 qián liǎng jù， shì yòng gǔ rén dì wáng zhì dù jí guān fǔ de xí guàn， zhòng shì “ zuò běi xiàng nán ”、 “ nán miàn 'ér wáng ” de qì gài。 dāng rén men miàn duì nán shān de gāo jùn， zuì wéi chū sè de， jiù shì duì mén dāng miàn de nà yī kuài jié bái wú xiá、 bì lì wàn rèn de dà shí yán， shǐ rén kàn liǎo， biàn yòu sù rán qǐ jìng， dà yòu shén shèng、 wěi dà hé chóng gāo zhī gǎn。 dāng rán， bìng bù xiàng huáng shān de tiān dū fēng nà yàng， lìng rén huì shēng qǐ bù zài sú shì de chū chén zhī gǎn， zhǐ kě dàngzuò piāo piāo yù xiān de yì wèi。 gēn zhe hòu miàn liǎng jù， jiù shǐ rén huì yòu yā pò zhī gǎn liǎo， yóu qí shì duì dāng shí “ bǐng guó zhī jūn ” de gāo céng lǐng dǎo zhě lái shuō， dà yòu duō duō bī rén de qì gài。 “ shī yǐn ”， shì xī zhōu shí qī de guān zhí míng chēng， chú liǎo “ tiān zǐ ” de huáng dì yǐ wài， jiù shì yī rén zhī xià， wàn rén zhī shàng de dāng dào dà chén。 zhè liǎng jù shī de yòng yì， shì yǐ bǐ yù de wén tǐ biǎo dá chū lái。 yě jiù shì shuō， nǐ zhè gè zuò shī yǐn de yào zhù yì 'ā！ nǐ yóu rú nán shān de nà kuài dà shí yán yī yàng， nǐ zài wàn mín suǒ wàng、 zhòng wàng suǒ guī de quán wèi shàng， wēi quán hè hè， bù kě yī shì， dàn quán guó rén mín xuě liàng de yǎn jīng dū dīng zhe nǐ kàn， tā men duì yú “ zhì guó píng tiān xià ” de xī wàng， dū jì tuō zài nǐ shēn shàng 'ā！ zhè biàn shì yuán shī jù de běn yì。 zhì yú lì lái yán gé yán jiū《 shī jīng》 de jīng xué jiā men， duì yú yuán shī zài lì shǐ shí dài de gù shì， suǒ zhǐ de jiū jìng shì shuí， gè shuō fēn yún， mò zhōng yī shì。 dàn zhì shǎo dū rèn wéi zhè shǒu shī， shì zài zhōu yōu wáng chǒng bāo sì nà gè cháo dài suǒ zuò。 yīn wéi zhōu zhèng shuāi bài， mín xīn chóu kǔ， dàn shì nà gè “ bǐng guó zhī jūn ” de shī yǐn， jì bù fù zé rèn， yòu tǎo hǎo yōu wáng， nòng dé mín yuàn fèi téng。 yòu guān shī yǐn shì shuí， shì guān míng？ shì rén míng？ qiān zhàn yǐ lái， dū hái zài kǎo zhèng zhōng， gū qiě bù lùn。 　　 yīn cǐ， Zēngzǐ biàn shuō： “ yòu guó zhě bù kě yǐ bù shèn， bì， zé wéi tiān xià lù yǐ ” de huà。 tā suǒ shuō de “ yòu guó zhě ”， jiù shì hòu shì suǒ wèi de “ dāng dào zhě ”， xiàn zài suǒ wèi de “ zhí zhèng zhě ” huò “ dāng jú zhě ”， shì tóng yī yì yì de bù tóng míng cí 'ér yǐ。 “ bì ” zì， jiù shì “ piān pì ” de “ pì ”， jiù shì “ bù zhōng bù zhèng ” de lìng yī shuō cí。 “ lù ” zì， xiāng tóng yú “ shā lù ” de “ lù ”。 zhè gè zì yòng dé hěn zhòng， jiù shì shuō， yóu rú zhè gè “ shī yǐn ”， zuòde bù zhèng， tiān xià rén jiù huì qǐ lái “ shā lù ” liǎo nǐ。 bù rán， yě huì bèi hòu shì de gōng píng lì shǐ xué jiā suǒ “ bǐ lù ” de。 　　 Zēngzǐ zài qián miàn yǐn yòng《 shī jīng》 shàng de lì shǐ jīng yàn， jì shuō míng liǎo zuò wéi “ mín zhī fù mǔ ” de cún xīn zhī bù yì， gèng jìn yī bù lái shuō míng “ bǐng guó zhī jūn ” zhě， gèng xū yào yòu suí shí fǎn guān zìxǐng de jǐng jué， bù kě bèi quán wèi suǒ mí huò， xiàn yú wàn jié bù fù de jìng dì。 yīn wéi quán wèi yǔ gōng míng fù guì， dōushì wài lái de wù yù， dàn yě zuì róng yì mí huò zì xīn， shǐ rén sàng shī “ zhì zhī ” de lǐ xìng。 sòng dài de míng chén dà rú 'ōu yáng xiū céng jīng shuō guò： “ huò huàn cháng jī yú hū wēi， zhì yǒng duō kùn yú suǒ nì ”。 zhè de què shì gǔ jīn zhōng wài bù yì de míng yán。 rén shēng dào cǐ， rú guǒ méi yòu shān lín bù yī de qì dù， rú kǒng zǐ suǒ shuō “ fàn shū shí、 yǐn shuǐ， qū gōng 'ér zhěn zhī， lè yì zài qí zhōng yǐ ”、 “ fù guì yú wǒ rú fú yún ” de “ zhī zhǐ 'ér hòu yòu dìng ” de dìng lì， jīhū méi yòu jǐ gè néng tiào dé chū quán wèi de xiàn jǐng。 　　 xiān “ lì dé ” cái néng dé mín xīn 　　 dàn Zēngzǐ yǐn yòng《 shī jīng》 shàng de lì shǐ jīng yàn， gèng jìn yī bù， hěn qiǎo miào dì zài pèi shàng yī céng， tuī dào yòu guó zhě de dé shī cún wáng zhī jī， rú shuō， shī yún： “ yīn zhī wèi sàng shī， kè pèi shàng dì。 yí jiān yú yīn， jùn mìng bù yì。 ” zhè sì jù shī， shì《 shī jīng · dà yǎ · wén wáng》 qī zhāng shī zhōng de míng jù。 zhè shì jī zhōu chū qī jiàn guó shí hòu de “ zhēn yán ” míng gē。 tā de yòng yì， shì gào jiè zhōu shì wáng cháo jì chéng zhě de zǐ sūn men， dāng zài qián cháo yīn shāng shèng shì de shí qī， tā men bìng méi yòu sàng shī liǎo rén mín dà zhòng de xìn rèn。 nà gè shí hòu， yīn shāng de shàn zhèng， kě yǐ shuō， gòu dé shàng shì pèi hé tiān xīn rén 'ài de biāo zhǔn（ “ shī ” zì， shì yòu dà zhòng、 qún zhòng de nèi hán。 “ shàng dì ”， shì shàng gǔ yǐ shén dào shè jiào de míng chēng， tā dài biǎo liǎo nà gè néng wéi wàn wù zhī zhù de tiān xīn hé tiān yì）。 shuí zhī dào dào zhòu wáng de shǒu lǐ， zhèng zhì fǔ bài dào liǎo bù kě shōu shí de dì bù， wán quán sàng shī liǎo rén mín dà zhòng de xìn lài， yīn cǐ zhì yú guó wáng jiā pò， cái yòu wǒ men jīn tiān de zhōu shì wáng cháo。 suǒ yǐ nǐ men yào bǎ qián cháo yīn shāng de shī dé， zuò wéi yī miàn jìng zǐ yī yàng， suí shí fǎn zhào fǎnxǐng， bù kě wàng jì liǎo lì shǐ de jiào xùn。 nà gè zhì gāo wú shàng zhù chí dà mìng yùn de tiān yì， tā yǒng yuǎn jiān lín zhe nǐ， wéi yòu shī rén dé zài mín， cái néng dé dào bǎo yòu， zhè shì bù kě biàn yì de zuì chóng gāo de dà yuán zé（ “ jiān ” zì， zhàn wén tōng “ jiàn ” zì yòng。 “ jùn ” zì， jí yòu chóng gāo zhì shàng de yì sī）。 　　 rán hòu Zēngzǐ yòu jìn yī céng yǐn shēn jiě shì shuō： “ dào dé zhòng zé dé guó， shī zhòng zé shī guó。 shì gù jūn zǐ xiān shèn hū dé。 yòu dé cǐ yòu rén， yòu rén cǐ yòu tǔ， yòu tǔ cǐ yòu cái， yòu cái cǐ yòu yòng。 dé zhě， běn yě。 cái zhě， mò yě。 wài běn nèi mò， zhēng mín shī duó。 shì gù cái jù zé mín sàn， cái sàn zé mín jù。 shì gù yán bèi 'ér chū zhě， yì bèi 'ér rù。 huò bèi 'ér rù zhě， yì bèi 'ér chū。 ” zhè yī duàn wén zhāng， shuō dé fēi cháng bái huà， běn lái bù xū zài jiā tǎo lún。 dàn shì， zài zuò de jǐ wèi nián qīng tóng xué， shì cóng xiàn dài bái huà jiào yù qǐ bù de。 yīn cǐ， yòu huí xiǎng dào wǒ zì jǐ dú zhè yī duàn wén zì de shí hòu， hái zài tóng nián， jù lí xiàn zài yǐ yòu bàn gè shì jì yǐ shàng， sì dǒng fēi dǒng， bù gǎn duō wèn lǎo shī。 rú guǒ tài luo suo duō wèn， lǎo shī huì shuō， hǎohǎo bèi shú tā， jiāng lái nǐ jiù huì dǒng。 yī bèi zǐ yě yòng bù wán。 dāng rán， tīng lái hěn mèn qì， bù shì shēng qì， yīn nián qīng， hái bù dǒng shēng dà qì ní！ jiāng lái dǒng dé， zhēn shì mò míng qí miào！ xīn xiǎng， kǒng pà lǎo shī tā zì jǐ hái méi yòu wán quán dǒng bā！ kě shì jǐ shí nián hòu， zhēn de fǎn 'ér jué dé nà gè lǎo shī zhēn gāo míng， hǎo zài méi yòu diǎn pò wǒ。 rú guǒ nà gè shí hòu， tā jiào wǒ dǒng dé liǎo wén zì， yě xǔ yǒng yuǎn zhǐ shì zuò gè “ fú chén huàn hǎi rú 'ōu niǎo， shēng sǐ shū cóng sì dù yú ” ér yǐ。 zhè shì yào yòu rén shēng duō fāng miàn de jīng yàn， ér qiě hái yào pèi hé shù shí nián de zuò rén zuò shì， cái jiàn jiàn dì yī céng yī céng shēn rù， cái suàn zhēn dǒng liǎo。 xué wén zhé hé wén shǐ， yě tóng xué zì rán kē xué yī yàng， méi yòu zǒu jìn shí yàn shì qù shí xí， yǒng yuǎn bù huì yòu xīn fā xiàn， yǒng yuǎn bù huì yòu fā míng de。 　　 huà shuō zhè duàn wén zhāng， tā shì zài gǔ wǎng lì shǐ shàng， píng lùn yīzhāo yī dài， chuàng yè jiàn guó zhě de jīng yàn hé chéng gōng shī bài de dà yuán zé， tóng shí yě shì yī gè rén， yào zuò rèn hé yī zhǒng shì yè de chéng gōng hé shī bài de gòng tóng yuán lǐ。 yī zì qiān jīn， zhēn bù kuì shì kǒng mén xián zhé dì zǐ de míng yán。 tā shǒu xiān tí chū “ dào dé zhòng zé dé guó， shī zhòng zé shī guó ” zhī dào， zhè gè “ dào ” zì shì yī tiáo bù kě biàn yì de dà yuán zé zhī dào， bìng fēi shì shuō huà zhī “ dào ”。 bù guò， nǐ rú bǎ tā dāng zuò yào shuō huà zhī xiān de “ shuō dào ”， yě miǎnqiǎng kě yǐ。 zǒng zhī， tā shuō， yào xiǎng chuàng yè jiàn guó， wéi yī de tiáo jiàn， xū yào yòu rén mín qún zhòng de guī xīn yōng hù。 yòu rén mín qún zhòng cái néng dé guó； xiāng fǎn， shī diào mín xīn， jiù huì shī guó。 dàn zěn yàng cái néng dé dào rén mín zhōng xīn de guī xiàng ní？ dá 'àn： “ shì gù jūn zǐ xiān shèn hū dé。 ”“ shì gù ”， shì gǔ dài yǔ yán de xí guàn， biàn shì xiàn dài cháng shuō de “ suǒ yǐ ”。 zhè shì shuō， nǐ xiǎng yào chuàng yè jiàn guó， huò shì nǐ xiǎng zuò rèn hé yī jiàn shì yè， bì xū yào jù bèi xiān néng dé dào “ rén hé ”。 nǐ xiǎng yào rén xīn guī xiàng， huò shì gè rén xiǎng yào yòu péng yǒu xiāng zhù， bì xū xiān yào cóng zì jǐ “ lì dé ” kāi shǐ。 rú guǒ nǐ zì jǐ zuò rén， tài dù、 yán yǔ、 sī xiǎng děng xíng wéi， chù chù “ quē dé ”， yī qiē jiù miǎn tán liǎo！ bù guò， yī gè “ dé ” zì， hán yì tài duō tài guǎng tài shēn， zhēn shì yī yán nán jìn， shuō bù wán de， bù shì suí suí piánpián shuō yī jù “ dào dé ” jiù duì liǎo。 suǒ yǐ “ dà xué zhī dào， zài míng míng dé ”， yī zhí shuō dào zhè lǐ， réng rán hái dū zài “ dé ” zì de fàn wéi lǐ dǎzhuàn ní！ míng bái zhè gè dào lǐ， zì kě liǎo jiě xià wén suǒ shuō de tuī lǐ： yòu dé， cái yòu rén zhòng； yòu liǎo rén zhòng， jiù huì yòu tǔ dì； yòu liǎo tǔ dì， jiù huì yòu cái huò； yòu liǎo cái huò， dāng rán jiù néng xīng qǐ zhǒng zhǒng miào yòng liǎo。 yóu qí shì yī gè guó jiā， jiù shì rén mín、 tǔ dì、 cái huò sān gè yīn sù de zōng hé níng jù。 rán hòu gòu chéng yī zhǒng zǒng dòng lì de gòng tóng jīng yíng， nà biàn shì hòu shì suǒ shuō de “ zhèng zhì ” hé “ zhì quán ” de nèi róng liǎo。 qí shí， yī gè rén jiā yě shì yī yàng， xiān yóu nán nǚ liǎng gè rén， jié hé zài yī qǐ， gòng tóng xīn kǔ jīng yíng， chéng wéi yī gè jiā tíng， yě shì tóng yàng de dào lǐ。 zhì yú xiàn dài rén de chuàng yè， wú lùn shì gōng shāng shì yè、 jīn róng shì yè huò shè tuán shì yè， yě bù wài yú cǐ lǐ。 　　 dàn tā tè bié shèn zhòng dì tí chū zhù yì， rèn hé chuàng yè chéng gōng de jī běn tiáo jiàn， zài yú gè rén de “ xíng wéi dào dé ”， yě jiù shì bāo kuò xīn lǐ xíng wéi hé chù shì xíng wéi liǎng zhǒng de zōng hé。 suǒ yǐ shuō， “ dé zhě， běn yě。 cái zhě， mò yě。 ” zhè gè “ mò ” zì， bù shì shuō cái shì méi yòu yòng de yì sī。 zhè shì shuō， yī gè rén， zì jǐ de dào dé xíng wèishì gēn běn， cái huò shì yóu gēn běn suǒ fā zhǎn chǎn shēng de zhī mò。 huàn yán zhī， dé xíng， yóu rú shù gēn， cái huò， yóu rú shù de zhī yè。 shù gēn bù láo gù， zhī yè shì bù huì mào shèng de。 yīn cǐ， tā biàn shuō： “ wài běn nèi mò， zhēng mín shī duó。 ” rú guǒ nǐ bù gù zài zì jǐ nèi zài de gēn běn dé xíng shàng jiàn lì， zhǐ xiǎng zhēng qǔ xiàng wài de cái zī， nà jiù bì rán huì yòu rén lái hé nǐ zhēng duó quán lì de。 suǒ yǐ zài zhēng qǔ rén hé yǔ zhēng qǔ cái huò zhè liǎng zhě zhī jiān de miào yòng shàng， Zēngzǐ jiù tè bié tí chū yī gè dào lǐ， jí “ shì gù cái jù zé mín sàn， cái sàn zé mín jù ” zhè gè dà yuán zé， nà shì wàn gǔ bù yì de míng yán， yě shì rén lèi shēng cún hé shēng huó shàng de dà yuán zé。 zuàn qián nán， jù cái nán。 dàn shì yòng qián gèng nán， sàn cái gèng bù yì。 néng gòu zuàn qián jù cái， yòu néng gòu shàn yú yòng qián hé sàn cái de， bì rán shì rén zhōng háo jié， bù shì yī bān cháng rén suǒ néng jí de。 zhì yú sǐ shǒu cái fù hé luàn sǎnqián cái， dāng rán shì yī bān shè huì rén qún zhōng cháng yòu de liǎng zhǒng diǎn xíng。 　　 dāng zhèng zhě tè bié yào zhù yì yī yán yīháng 　　 zuì hòu， Zēngzǐ yòu tè bié shèn zhòng dì duì yú yòu zhì yú “ zhì guó píng tiān xià ” zhě tí chū yán lùn hé cái huò liǎng zhě de fǎn yìng zuò yòng， yě kě yǐ shuō shì yīn guǒ lǜ de fǎ zé。 “ shì gù yán bèi 'ér chū zhě， yì bèi 'ér rù。 huò bèi 'ér rù zhě， yì bèi 'ér chū。 ” dì yī： tā wèishénme zài zhè lǐ yòu yào shè jí dào yán yǔ fāng miàn de shì ní？ ér qiě tā suǒ shuō de yán yǔ， yòu shì zhǐ nǎ zhǒng shuō fǎ ní？ dá 'àn： shì zhǐ guān yú yán yǔ de “ dé xíng ”， yě jiù shì píng cháng suǒ chēng de “ kǒu dé ”。 yán yǔ， shì nèi xīn sī wéi yì shí de biǎo dá， rú sú huà suǒ shuō， “ yù zhī xīn fù shì， dàn tīng kǒu zhōng yán ”。 yī gè rén de shàn 'è xíng wéi， zài wài biǎo de shì zhěng gè rén shēn de xíng dòng， zài nèi zài de shì yì shí sī wéi。 dàn zhè liǎng zhě zhī jiān， duì wài biǎo dá zuò yòng de， biàn shì yán yǔ。 “ wéi kǒu chū hǎo xīng róng ”， shàn yán shì dé xíng， è yán shì huò huàn， yòu rú sú huà suǒ shuō de， “ huò cóng kǒu chū， bìng cóng kǒu rù ”， dōushì tóng yī dào lǐ。 dàn shì zhè hái zhǐ shì cóng yī gè rén de lì chǎng 'ér shuō。 rú guǒ shì shēn fù guó jiā tiān xià zhī zé de rén， nà jiù gèng yán zhòng liǎo， tā de yī yán yīháng， dòng zhé huì yǐng xiǎng quán mín de， suǒ yǐ zhōng guó chuán tǒng wén huà， zài liǎng qiān duō nián de dì wáng zhì dù lǐ， yòu xíng wú xíng， jù yòu jiān shì dì wáng de zuò yòng de， biàn shì “ shǐ guān ”。 “ zuǒ shǐ ” jì xíng， “ yòu shǐ ” jì yán。 suī rán hòu shì yòu jīn bù rú gǔ de qū shì， bèi gǎi chēng wéi huáng dì de “ qǐ jū zhù ”， dàn hái shì xiāng dāng yán gé， zài nà xiē bù gǎn jì， ér yòu bù gǎn bù jì de zì lǐ xíng jiān， hái kě yǐ kàn chū jiū jìng de。 　　 zǒng zhī， Zēngzǐ zài zhè lǐ tí chū yán yǔ de yīn guǒ zuò yòng， yě shì hěn yòu shēn yì。 yīn wéi Zēngzǐ shì zhōu cháo mò qī de rén， yīngdāng hái shì xiān cóng zhōu cháo de shǐ liào zhōng qù liǎo jiě， jiù bǐ jiào qièjìn。 shǒu xiān， wǒ men qiě kàn zhōu wén wáng lín zhōng de shí hòu， duì tā 'ér zǐ zhōu wǔ wáng suǒ shuō de huà， rú shǐ liào suǒ zài： 　　“ xī bó（ wén wáng） qǐn jí， wèi shì zǐ（ wǔ wáng） yuē： jiàn shàn wù dài（ kàn dào yīnggāi zuò de shàn shì， bù néng tōu lǎn bù zuò）。 shí zhì wù yí（ fán shì yào bǎ wò jī huì）。 qù fēi wù chù（ guò qù céng jīng yòu cuò wù de shì， kuài gǎi， qièwù liú lián）。 cǐ sān zhě， dào zhī suǒ zhǐ yě。 shì zǐ zài bài（ tīng wán liǎo， kòu liǎo liǎng sān gè tóu） shòu jiào。 ” děng dào zhōu wén wáng sǐ hòu shí 'èr nián， “ shì shí zhū hóu jiē pàn（ tóng pàn） yīn guī zhōu， bù qī（ shì xiān méi yòu yuē dìng shí jiān） ér huì méng（ mèng） jīn zhě bā bǎi。 jiē yuē： cūn kě fá yǐ。 wáng（ zhōu wǔ wáng） yuē： rǔ wèi zhī tiān mìng， wèi kě yě。 nǎi yǐn shī hái。 ” kě shì， yòu rén xiàng yīn zhòu wáng bào gào zhè xiē qíng xíng， zhòu biàn shuō： “ wǒ shēng bù yòu mìng zài tiān（ wǒ de shēng mìng bù jiù shì yòu shàng tiān lái 'ān pái de má）。 ” wán quán bù tīng bié rén de quàn jiàn。 　　 kàn liǎo lì shǐ shàng suǒ jìzǎi de gù shì， yóu zhōu wén wáng kāi shǐ jiào jiè 'ér zǐ de sān jù huà， chú liǎo miǎn lì wǔ wáng nǔ lì wéi shàn yǐ wài， tè bié zhòng yào de yī jù， biàn shì “ shí zhì wù yí ”。 zhì yú zěn yàng cái néng “ zhī shí ”、 “ zhī liàng ”， shénme shí hòu cái shì zhēn de “ shí zhì ”， nà jiù wán quán shì “ wù gé zhī zhì ” de zhì huì zhī xué de jìng jiè， jì xū tiān cái， hái yào lì xué cái xíng。 dào liǎo dì 'èr nián， zhōu wǔ wáng jiù zhèng shì chū bīng gé mìng， fá zhòu 'ér jiàn lì zhōu cháo de tiān xià liǎo。 dàn shì zhōu wǔ wáng jī fā yǔ yīn wáng zhòu xīn， tóng yàng dōushuō dào tiān mìng， shǐ shū jìzǎi yě hěn qīng chǔ， tā men yǔ qì de bù tóng diǎn zài nǎ lǐ ní？ yīngdāng “ shèn sī、 míng biàn ” qīng chǔ， jiù kě yǐ liǎo jiě “ yán bèi 'ér chū zhě， yì bèi 'ér rù ” de dào lǐ。 　　 chú cǐ yǐ wài， dà jiādōu xǐ huān dú《 shǐ jì》 de liú bāng hé xiàng yǔ de “ běn jì ”。 wǒ yě céng jīng shuō guò， nǐ zhǐ yào kàn tā men liǎng gè， dū qīn zì jiàn dào qín shǐ huáng chū xún de pái chǎng。 dàn xiàng yǔ biàn shuō “ bǐ kě qǔ 'ér dài zhī（ kě yǐ bǎ tā ná xià lái， yóu wǒ lái tì tā bā）！ ” liú bāng yě shuō： “ dà zhàng fū dāng rú shì yě（ zuò rén yīngdāng zuò dào zhè yàng， cái suàn shì dà zhàng fū ní）！ ” tóng yàng de xīn sī， tóng yàng de huà， liǎng gè rén de yǔ qì suǒ dài biǎo de “ xīn lǐ xíng wéi ” xíng tài， wán quán bù tóng。 jiēguǒ， xiàng yǔ de shì yè， bì jìng hái shì bèi liú bāng “ qǔ 'ér dài zhī ” liǎo！ 　　 zài jǔ gè lì lái shuō， dāng zhào kuāng yìn zài chén qiáo bīng biàn， huáng páo jiā shēn zuò liǎo sòng cháo de kāi guó huáng dì yǐ hòu， zài sān yào chū bīng shōu shí zài jiāng nán de lǐ hòu zhù。 zuì hòu， lǐ hòu zhù jí liǎo， pài liǎo yī wèi dà wén háo de dà shǐ xú xuàn qù sòng cháo， wèn zhào kuāng yìn shuō： “ nán cháo duì běi sòng fēi cháng tīng huà， yòu suí shí jìn gòng， yòu shénme bù duì， nǐ fēi chū bīng bù kě má？ ” zhào kuāng yìn yě bèi tā bī jí liǎo， biàn shuō： “ wò tà zhī cè， qǐ róng tā rén hān shuì。 ” zhè shì shuō， wǒ yào hǎohǎo dì zài chuáng shàng shuì jué， dàn zài wǒ de shēn biān， hái yòu yī gè rén zài shuì， ér qiě hái dà shēng dǎ hān， wǒ dāng rán shòu bù liǎo 'ā！ huà shuō dé hěn jiǎn dān míng liǎo， méi yòu shénme qí tā de lǐ yóu jiù shì lǐ yóu。 zhè zhēn shì gǔ jīn zhōng wài， yī qiē xiǎng dāng yīng xióng rén wù gòng tóng de xīn shēng。 　　 wǒ kàn lì shǐ， měi cì xiǎng qǐ zhào kuāng yìn de huà， shénme lǐ yóu dōuméi yòu liǎo， zhǐ hǎo fù zhī yī xiào。 yīn wéi yóu zhào kuāng yìn kāi shǐ， sān bǎi nián de zhào sòng tiān xià， dōushì chī ruǎn bù chī yìng de jú miàn， tā dāng shí duì nán táng néng gòu shuō chū zhè yàng de huà， dàn zài huáng hé yǐ běi de yàn yún shí liù zhōu， qǐ bù shì zhèng yòu rén zài wò tà zhī cè， dà shēng hān shuì má？ wèishénme bù shuài lǐng nán táng， yī qǐ lái xiān gǎn zǒu běi tà bàng biān de shuì hàn ní！ bù guò， dào liǎo nán sòng shí qī， nà gè fēng kuáng de jīn zhù wán yán liàng， yī dìng yào chū bīng dǎ nán sòng， tā zuò de shī yě shuō： 　　 wàn lǐ chē shū jìn hùn tóng， jiāng nán qǐ yòu bié jiāng fēng。 　　 tí bīng bǎi wàn xī hú shàng， lì mǎ wú shān dì yī fēng。 　　 zhè shǒu shī qǐ tóu dì yī 'èr jù， tóng zhào kuāng yìn de wò tà bàng biān， zài yě bù zhǔn bié rén dǎ hān shuì jué， qǐ bù shì tóng yàng de “ yán bèi 'ér chū， yì bèi 'ér rù ” má？ dàn wán yán liàng zāo yù dào nán sòng yī wèi shū juàn míng chén yú yǔn wén suǒ zhǐ huī de “ cǎi shí zhī zhàn ”， jiù chè dǐ shī bài， zhōng zhì guó pò shēn wáng liǎo。 qí shí， wǒ zhè yàng shuō yě xǔ shì hú luàn tiǎo tī qiānqiǎng fù huì， yě zhǐ kě fù zhī yī xiào 'ér yǐ。 dàn huà shuō huí lái， zài《 dà xué》 shàng， zài zhè lǐ hū rán chā jìn yán yǔ de bèi chū bèi rù de huà， hái bù suàn shì tài guān jiàn de zhòng diǎn。 yě kě shuō， zhǐ shì zuò wén zhāng de duì chèn 'ér yǐ。 tā de zhòng yào zhù zhǐ， shì zài xià yī jù de dì 'èr gè wèn tí， “ huò bèi 'ér rù zhě， yì bèi 'ér chū ”。 　　“ cái ”、 “ huò ” de yuán yì 　　 wǒ men yán jiū zhōu、 qín yǐ qián de zhōng guó wén huà， zuì yào jǐn de yào bǎ zì jǐ de sī xiǎng guān niàn， xiān cóng shí guāng dàoliú， huí dào shàng gǔ chuán tǒng wén huà suǒ shǐ yòng de wén zì shàng qù， biàn kě zhī dào gǔ rén jiǎn dān de yī gè “ huò ” zì， shì bāo kuò liǎo xiàn dài rén suǒ shuō de wù zhì zī yuán， nǎi zhì rén gōng suǒ shēng chǎn de nóng gōng shāng yè děng chǎn pǐn。 shǔ yú jīng jì xué fàn wéi de dōng xī， tǒng míng jiào “ huò ”。 dàn yòu de gǔ shū shàng， yòu bǎ “ huò ”、 “ cái ” liǎng zì hé yòng， yě yòu hé jī běn nóng yè shēng chǎn de liáng shí hé yòng， chēng wéi “ shí huò ” de。 rú guǒ suí biàn yī dú， biàn hěn róng yì shǐ rén zài yì shí fēn bié shàng， hùn xiáo guò qù。 qí shí， “ cái ” zì shì zhǐ “ cái fù ”， shì bāo kuò nóng gōng shāng yè suǒ dé de “ wù zī ”， hé dài biǎo “ huò wù ” hù xiāng “ mào yì ” jiāo liú yǔ bì bèi děng de zǒng hé tǒng chēng。 lì rú běn jié shàng wén de “ cái jù mín sàn， cái sǎnmín jù ”， shì yòng “ cái ” zì。 dào liǎo běn wén mò jié suǒ yòng， biàn huàn liǎo “ huò ” zì， dōushì hěn yòu shēn yì， bù shì suí biàn yòng zì de。 　　 rén lèi de “ cái fù ”， jī běn shàng， dōushì yóu zì rán jiè de “ wù zī ” ér lái de， shì jué duì “ wéi wù ” de。 nà me， tā zài jiǎng “ zhì guó píng tiān xià ” zhī dào， wèishénme xiān qián yǐ jīng shuō dào liǎo “ cái fù ”， xiàn zài yòu zěn me zài tí chū wù zhì zī yuán de “ huò wù ” guān niàn shàng qù ní？ dá 'àn hěn jiǎn dān， yīn wéi rén xìng de zuì dà de yù wàng， chú liǎo shēng mìng jī běn suǒ xū qiú de “ yǐn shí nán nǚ ” yǐ wài， jiù shì “ hǎo huò ”。 zhè jiù shì rén xìng pǔ biàn cún zài de zhàn yòu yù， jī běn bìng gēn zuì zhòng yào de yī huán。 rú guǒ yǐ hòu shì rén wén wén huà de shè huì kē xué lái jiǎng， huàn liǎo yī gè míng chēng， jiù jiào zuò “ lì ” zì。 lì rú hòu shì cháng yòng de “ míng lì ” èr zì， “ míng ” zì， jiù bāo hán yòu quán wèi、 quán lì、 quán shì、 quán wēi děng zuò yòng zài nèi。 “ lì ” zì， jiù bāo kuò liǎo huò wù、 cái bì、 qián cái děng yì yì zài nèi liǎo。 wǒ men zhǐ yào míng bái liǎo zhè xiē yì sī yǐ hòu， biàn kě huǎng rán míng liǎo xiān xián men bǎ shàng gǔ shǐ， gū qiě cái dìng dào xià、 shāng、 zhōu sān dài kāi shǐ， jìn rù fēng jiàn zhì dù yǐ hòu， yǐ jí jiā tiān xià dì wáng zhì dù de xíng chéng， jīng liǎng qiān yú nián zhī jiǔ， duō shǎo de wáng hóu jiàngxiànghé suǒ yòu de dì wáng， dōushì bǎ tiān xià guó jiā dāng zuò huò wù zài wán nòng。 qiǎo qǔ háo duó， zhēn yòu jǐ gè shì yǐ “ jì shì jiù mín ” cún xīn de， shí zài bìng bù duō jiàn。 yóu qí zài qín、 hàn yǐ hòu， nà xiē kāi guó dì wáng de mù biāo， dōushì yǐ “ guì wéi tiān zǐ， fù yòu sì hǎi ” zuò wéi mùdì， shuí yòu zhēn néng “ míng míng dé ” ér zuò dào “ zhì guó píng tiān xià ” ní？ 　　 liú bāng、 lǐ yuān、 zhū yuán zhāng de lǎo shí huà 　　 zài lì dài de lì shǐ jìzǎi shàng， nǐ kě yǐ kàn dào yòu sān gè rén wù， shuō liǎo lǎo shí huà， zhēn bù shī qí yīng xióng běn sè liǎo。 yī gè shì liú bāng； yī gè shì lǐ shì mín hé tā de fù qīn lǐ yuān； lìng yī gè shì zhū yuán zhāng。 　　 rú《 shǐ jì》 suǒ zài， dāng liú bāng zuò liǎo hàn cháo de kāi guó huáng dì yǐ hòu， zhì dé yì mǎn。 yòu yī tiān， duì tā de fù qīn（ tài gōng） shuō： “ shǐ dà rén cháng yǐ chén wú lài， bù néng zhì chǎn yè， bù rú zhòng lì。 jīn mǒu zhī yè suǒ jiù， shú wéi zhòng duō？ ” zhè shì shuō， dāng nián nǐ zài jiā lǐ， cháng cháng shuō wǒ shì gè wú lài， bù huì móu shēng zuàn qián zhì chǎn yè， bù rú xiōng dì de qín lì。 xiàn zài nǐ kàn kàn， wǒ suǒ zuàn lái chǎn yè de chéng jiù， bǐ qǐ xiōng dì， shì nǎ gè zuàn dé duō ní？ liú bāng de chū shēn、 wén huà jiào yù shuǐ píng， dào dǐ tàichà， dāng liǎo huáng dì yǐ hòu， réng rán shì dāng nián yī fù wú lài de zuò fēng hé kǒu qì， jū rán zài lǎo fù miàn qián， ào rán zì mǎn， ér qiě hěn tǎn shuài dì shuō chū zhè gè guó jiā tiān xià， tǒng tǒng shì wǒ zuàn lái de liú jiā chǎn yè cái huò， dǎ tiān xià de gōng chén men， dū zhǐ shì wǒ liú jiā de liè gǒu 'ér yǐ（ tā míng shuō gōng chén men yóu rú gōng gǒu）。 zhì yú tiān xià lǎo bǎi xìng men， dōushì zhú lù zhōng yuán suǒ dé lái de liè wù， nà dāng rán dōubù zài huà xià liǎo。 suǒ yǐ shuō zhè shì liú bāng jiǎng de zhēn huà。 　　 dào liǎo suí、 táng shí qī， tài yuán gōng zǐ lǐ shì mín， shè jì bī cù tā fù qīn lǐ yuān qǐ bīng zào fǎn， lǐ yuān dǎn xiǎo， dàn wéi xíng shì suǒ pò， yě bù dé bù mào xiǎn yī bó liǎo。 lǐ yuān zài bù dé yǐ de qíng kuàng xià， duì lǐ shì mín shuō： “ pò jiā wáng qū yì yóu rǔ， huà jiā wèiguó yì yóu rǔ yǐ。 ” zhè shì míng shuō zào fǎn bù chéng gōng， wǒ men lǐ jiā jiā pò rén wáng， zuì niè dū yóu nǐ 'ér qǐ。 rú guǒ chéng gōng， bǎ tiān xià guó jiā， biàn chéng liǎo lǐ jiā de chǎn yè cái huò， yě shì yóu nǐ yī shǒu suǒ zào chéng。 nǎ lǐ shì yòu bàn diǎn yì sī shì wéi “ jiě mín dàoxuán yú shuǐ huǒ zhī zhōng ” de chéng xīn ní？ suǒ yǐ zhè yě shì zhēn huà。 　　 zhì yú zhū yuán zhāng dāng liǎo zhū míng kāi guó de huáng dì yǐ hòu， yòu yī tiān， zài shēn gōng nèi yuàn， hé mǎ huáng hòu yī qǐ， liǎng kǒu zǐ xián tán， yī shí gāo xīng， zhū yuán zhāng biàn shuō： “ dāng chū qǐ bīng， hái bù shì wèile jī hán suǒ pò， méi yòu fàn chī， nǎ lǐ liào dào jīn tiān， jū rán zuò qǐ huáng dì chēng tiān zǐ ní！ ” tā shuō wán chū qù， mǎ huáng hòu lì kè zhǔ fù zhàn zài bàng biān de liǎng gè tàijiàn shuō： “ huáng dì mǎ shàng jiù huí gōng， wèn nǐ liǎng gè， nǐ men yào cóng cǐ yǐ hòu， yī gè zhuāng lóng， yī gè zhuāng yǎ， bù rán， jiù méi yòu mìng liǎo。 ” yīn wéi mǎ huáng hòu rén cí xián dé， tā zhī dào zhū yuán zhāng gè xìng jì kè， yī xiǎng gāng cái hé zì jǐ de tán huà， gěi bàng biān de xiǎo tàijiàn men tīng liǎo chuán chū qù， tài bù guāng cǎi liǎo， yī dìng huì mǎ shàng huí gōng zhuī wèn， dòng zhé shā rén de。 guǒ rán bù chū suǒ liào， zhū yuán zhāng yòu cōng cōng fǎn zhuǎn nèi gōng， chá wèn zhè liǎng gè tàijiàn， zhōng yīn yī lóng yī yǎ， zǒng suàn gé wài kāi 'ēn， fàng guò bù shā liǎo。 shǐ chēng mǎ huáng hòu de rén cí dé xíng， zhū rú cǐ lèi de bù shǎo。 dàn zài zhèng shǐ shàng jìzǎi dé bìng bù duō， zài míng rén bǐ jì shàng， fǎn 'ér bǎo cún yī xiē zī liào。 　　 gǔ rén shuō： “ rén jiān mò ruò xiū xíng hǎo， shì shàng wú rú chī fàn nán。 ” yòu shuō： “ měi rén mài xiào qiān jīn yì， zhuàng shì qióng tú yī fàn nán。 ” sú huà shuō de “ yī qián pò sǐ yīng xióng hàn ”； “ rén shì yī fú mǎ shì 'ān， jīn qián jiù shì yīng xióng dǎn ” děng děng， dōushì hěn píng shí tǎn bái dì shuō míng， “ shí ” hé “ huò ”， què shì rén lèi jī běn xū qiú， bù kě huò shǎo de dōng xī。 dàn cóng rén lèi wén huà de rén shēng zhé xué jiǎo dù lái jiǎng， “ míng、 lì、 cái、 huò ”， “ fù guì gōng míng ”， “ quán wèi jīn qián ”， dū zhǐ shì zài shēng cún、 shēng huó shàng， yī shí yī dì de yìng yòng tiáo jiàn 'ér yǐ。 tā de běn shēn， zhǐ néng zuò wéi lín shí lín shì shí suǒ xū yào zhī pèi de jī zhì， gēn běn shàng tā dū fēi nǐ zhī suǒ yòu， zhǐ shì yī shí yī chù guī yú nǐ zhī suǒ shǔ， ǒu 'ěr yōng yòu zhī pèi tā de quán lì 'ér yǐ， bìng fēi jiū jìng shì guī yú nǐ de suǒ yòu。 yīn wéi nǐ de shēng mìng yě hé “ gōng míng fù guì ” nà xiē xiàn xiàng yī yàng， zhǐ shì zàn shí 'ǒu rán de cún zài， bìng fēi yǒng héng bù biàn de yǒng shēng。 kě xī nà xiē dà rú kāi guó de dì wáng men， xiǎo rú yī gè píng mín lǎo bǎi xìng， dà dū bù míng bái “ huò bèi 'ér rù zhě， yì bèi 'ér chū ” de yīn guǒ fǎ zé， dū yǐ wéi nà shì wǒ suǒ qǔ dé de， ér qiě qiān qiū wàn dài dū yìng tǒng shǔ yú wǒ de suǒ yòu， shuí zhī qià qià xiāng fǎn。 fǎn 'ér biàn chéng hòu shì shuō gù shì de huà bǐng， rě dé rén men de bēi huān gǎn tàn 'ér yǐ。 rú guǒ néng gòu zài zhè gè lì hài guān tóu， kàn dé pò， xiǎng dé kāi， ná dé wěn， fàng dé xià de， jiù bì xū xiān yào yòu “ zhī zhǐ 'ér hòu yòu dìng ”， nǎi zhì yú “ lǜ 'ér hòu néng dé ” de píng sù hán yǎng gōng fū。 yóu qí duì yú “ wù gé ”、 “ zhī zhì ” de dào lǐ， shì guān yú “ nèi míng ”、 “ wài yòng ” de suǒyuè， gèng xū míng bái。 rán hòu cái néng qǐ yòng zài “ qīn mín ” de dà yòng shàng， wán chéng “ chéng yì、 zhèng xīn、 xiū shēn、 qí jiā、 zhì guó、 píng tiān xià ” de gōng dé。 　　 sì qī、 shàng tái róng yì xià tái nán 　　 qián miàn shuō liǎo “ huò bèi 'ér rù zhě， yì bèi 'ér chū ” de guān diǎn， xiàn zài zài jiǎn lüè jiè yòng guò qù nà xiē “ jiā tiān xià ” dà xiǎo wáng cháo qián yīn hòu guǒ de gù shì， zuò wéi “ bèi rù bèi chū ” de cān kǎo zī liào。 zhōu、 qín yǐ qián， zàn qiě bù lùn， dàn cóng qín、 hàn shí qī shuō qǐ。 wǒ men gēn jù lì shǐ， qiě kàn suǒ wèi hàn gāo zǔ liú bāng， yǐ yī bù yī píng mín， yīn wéi shè huì shí shì yǎn biàn de qū shì， zuì tí sān chǐ jiàn chéng shí 'ér qǐ， bǐ xiàng yǔ děng rén xiān rù guān zhōng。 nà shí qín shǐ huáng de 'èr shì， yǐ jīng bèi tàijiàn zhào gāo shā hài， zài lì qín 'èr shì de xiōng zǐ “ zǐ yīng ” wéi qín wáng。 děng dào liú bāng jūn lín bà shàng， qín tíng shàng xià zhī dào dà shì yǐ qù， jiù yóu zǐ yīng “ sù chē bái mǎ ”， tóu jǐng guà zhe huáng dì de yìn shòu， pěng zhe huáng dì de fú xǐ， zài zhǐ dào bàng qǐng qiú tóu jiàng。 “ zhū jiāng qǐng zhū（ shā） zhī ”， dàn pèi gōng liú bāng shuō： “ shǐ（ chǔ） huái wáng qiǎn wǒ， gù yǐ néng kuān róng。 qiě rén yǐ jiàng， shā zhī bù xiáng。 nǎi yǐ zhǔlì。 ”（ jiù bǎ zǐ yīng jiāo gěi bù xià lái kānguǎn）。 zì jǐ zài rù xián yáng（ qín tíng shǒu dū）， “ yǔ fù lǎo yuē fǎ sān zhāng ”， chú qín kē zhèng， hái jūn bà shàng。 zhè duàn lì shǐ， dà jiādōu hěn qīng chǔ。 hòu lái xiàng yǔ dào liǎo xián yáng， cái shā diào zǐ yīng， fàng huǒ shāo liǎo qín tíng gōng shì hé 'ēpáng gōng。 　　 yóu cǐ kě jiàn， liú bāng bǐ qǐ xiàng yǔ děng rén， kāi shǐ qǐ shì díquè kuān róng rén hòu dé duō。 hòu lái liú jiā hàn cháo de tiān xià， hǎohǎo huài huài jīng guò sì bǎi yú nián hòu， zài lì shǐ shàng chēng wéi wèi、 shǔ、 wú sān guó de mò qī， bèi cáo cāo de 'ér zǐ cáo pī cuàn wèi 'ér miè wáng。 zǒng suàn cáo pī fù zǐ， hái shì hěn yòu fēng dù， bìng méi yòu bǎ liú hàn zuì hòu yī gè huáng dì hàn xiàn dì liú xié zhì yú sǐ dì。 cáo pī biàn yǐ xīn cháo wèi wén dì de míng yì， fēng liú xié wéi “ shān yáng gōng ”， ràng tā 'ān rán huó dào wǔ shí sì suì。 　　 dàn zài xī shǔ， hái yòu liú jiā yī zhī hòu yì， biàn shì liú bèi de 'ér zǐ liú chán（ ā dǒu）， hái zài zhū gé liàng de bǎo hù zhī xià， zài chéng dū chēng dì。 děng dào zhū gé chéngxiàng liù chū qí shān， shēn sǐ yǐ hòu， zài yě zhī chēng bù zhù， jiù tóu jiàng liǎo cáo wèi， yě bèi fēng wéi “ ān lè gōng ”， ā dǒu guǒ rán yī shēng yòu fú qì， dé dào 'ān lè de wǎn nián。 　　 ā dǒu yǔ sūn hào de duì bǐ 　　 qí shí， zhè gè shí hòu， cáo wèi tiān xià de qì shù， yě kuài yào wán liǎo。 cù shǐ xī shǔ tóu jiàng de shì zài cáo wèi de quán chén sī mǎ zhāo shǒu lǐ de shì。 liú chán（ ā dǒu） tóu jiàng yǐ hòu， hái céng jīng fā shēng guò lì shǐ shàng zuì yòu míng de qù shì， kàn lái bǐ qǐ hàn gāo zǔ liú bāng dāng nián de huò dá dà dù hái yào huò dá。 wǒ xiǎng dà jiādōu zhī dào， bù guò， zài jiǎng yī cì， qīng sōng yī xià yě hǎo。 　　 liú chán tóu jiàng yǐ hòu， “ jǔ jiā qiān luò yáng， dà chén wú cóng xíng zhě， wéi mì shū lìng xì zhèng、 jí diàn zhōng dū zhāng tōng， shè qī zǐ， dān shēn cóng xíng。 ” tā zài wèi guó， bèi fēng wéi 'ān lè gōng yǐ hòu， yòu yī tiān， cáo wèi gōng tíng gōng yàn， yǎn sì chuān xì， bàng biān de rén kàn liǎo， dōuhěn shāng gǎn。 dàn shì 'ā dǒu què xī xiào zì ruò。 sī mǎ zhāo kàn liǎo， jiù duì jiǎ chōng shuō： “ rén zhī wú qíng， nǎi zhì yú shì。 suī shǐ zhū gé liàng zài， bù néng fǔ zhī jiǔ quán。 kuàng jiāng wéi yé！ ” 　　 yòu yī tiān， sī mǎ zhāo yòu wèn 'ā dǒu shuō： “ pō sī shǔ fǒu？ ” ā dǒu shuō： “ cǐ jiān lè， bù sī shǔ。 ” xì zhèng zhī dào liǎo， biàn duì 'ā dǒu shuō： “ ruò wáng（ zhǐ sī mǎ zhāo） fù wèn， yí qì 'ér dá yuē： xiān rén fén mù， yuǎn zài mín shǔ， nǎi xīn xī bēi， wú rì bù sī， yīn bì qí mù。 ” guǒ rán， yòu yī tiān， sī mǎ zhāo yòu wèn tā， xiǎng xī shǔ má？ ā dǒu biàn zhào xì zhèng suǒ jiào de yǎn dá yī fān。 sī mǎ zhāo tīng liǎo shuō： nǐ jīn tiān zěn me hé xì zhèng jiǎng dé yī yàng de huà？ ā dǒu tīng liǎo， jiù hěn jīng qí dì shuō： “ chéng rú zūn mìng ”， zhè děng yú shuō， nǐ dū shuō duì liǎo， zhèng shì xì zhèng jiào wǒ yào zhè yàng jiǎng cái duì 'ā！ rě dé zuǒ yòu rén děng， dū hā hā dà xiào bù zhǐ liǎo。 　　 dú liǎo hàn、 wèi zhī jiān de lì shǐ， kàn lái duì yú gǔ rén suǒ shuō “ tiān dào hǎo hái ” de huà， què shì yī diǎn bùchà。 yòu guān liú hàn mò dài jiàng wáng， rú liú xié、 liú chán de jié jú， jiù hǎo xiàng liú bāng chū dào bà shàng， xià shā zǐ yīng yī yàng， zǒng suàn zì rán hěn gōng píng dì hái tā yī gè rén hòu de jié 'àn。 　　 jì rán jiǎng dào zhè lǐ， shùn biàn yī tí sān guó shí dài de jié shù， dōng wú sūn quán de hòu rén sūn hào， bèi jìn shì sī mǎ yán suǒ miè wáng。 sūn hào yě hé liú chán yī yàng， tóu jiàng jìn cháo， bèi fēng wéi “ guī mìng hòu ”， liǎng nián hòu zì rán sǐ wáng， sī mǎ shì bìng méi yòu shǐ tā shòu rǔ shòu zuì。 zhè zhèng rú sūn xiù suǒ shuō： “ xī tǎo nì ruòguàn（ dōng wú sūn quán de fù qīn sūn jiān。 hái zhǐ shì 'èr shí duō suì de shàonián， zài hàn mò， yǔ cáo cāo děng jǔ bīng gòng tǎo huáng jīn）， yǐ yī xiào wèi chuàng yè。 jīn hòu zhù jǔ jiāng nán 'ér qì zhī， yōu yōu cāng tiān， cǐ hé rén zāi！ ” dàn dāng jìn zhù sī mǎ yán jiē jiàn sūn hào shí， biàn duì tā shuō： “ zhèn shè cǐ zuò yǐ dài qīng jiǔ yǐ！ ” sūn hào biàn shuō： “ chén yú nán fāng， yì shè cǐ zuò yǐ dài bì xià。 ” zhè gè duì huà， wán quán bù tóng yú liú chán de jiǎ hú tú zhēn yuán huá。 sūn hào biǎo xiàn dé yě shì zhēn yòu gǔ qì。 jìn shì de quán chén jiǎ chōng yòu wèn tā； “ wén jūn zài nán fāng， záo rén mù， bō rén miàn， cǐ děng hé xíng yě？ ” sūn hào jiù shuō： “ rén chén yòu shì qí jūn， jí jiān huí bù zhōng zhě， zé jiā cǐ xíng 'ěr！ ” jiǎ chōng fǎn 'ér bèi tā nòng dé hěn cán kuì， méi yòu miàn zǐ。 yīn wéi tā shì bāng sī mǎ yán móu shā cáo wèi hòu zhōng cáo máo de zhù fàn， suǒ yǐ sūn hào duì tā hěn bù kè qì。 sūn hào zhè zhǒng xìng gé， chōng fēn dài biǎo dōng wú sūn shì hòu yì “ nán fāng zhī qiáng yě， qiáng zāi jiáo ” de biǎo xiàn。 dàn sūn shì jǐ dài， shù shí nián lái xióng jù dōng wú， chú liǎo gē jù fēng jiāng， yōng bīng zì zhòng， běi jù cáo wèi， xī kàng shǔ hàn yǐ wài， yě bìng wú tài duō de dà guò， yòu cǐ jié jú， yě suàn shì hěn hǎo liǎo。 　　 cóng qín、 hàn yǐ hòu， bǎ tiān xià guó jiā wán quán kàn zuò jiā tiān xià de cái huò， suǒ wèi zhèng quán， zhǐ shì wèijiā tiān xià cái huò jīng yíng guǎn lǐ jī gòu de zǔ zhì 'ér yǐ。 zhè zhǒng xiàn xiàng， dào liǎo wèi、 jìn shí qī yī bǎi nián zhī jiān， gèng wéi xiǎn zhù。 yīn cǐ， dāng cáo cāo péi yǎng 'ér zǐ cáo pī cuàn hàn jiàn wèi yǐ hòu， duǎn duǎn zuò liǎo qī nián de wèi wén dì biàn sǐ liǎo； yóu tā de 'ér zǐ cáo ruì jí wèi， zuò liǎo shí sān nián de wèi míng dì yě jiù sǐ liǎo。 dàn zài zhè 'èr shí nián de cáo wèi zhèng quán zhōng xīn， zǎo yǐ yǐn fú zhe lìng yī gè zhuān yǐ yīn móu qǐ jiā de jiā zú sī mǎ yì fù zǐ、 xiōng dì、 shū zhí de jí tuán。 yòu yào qǔ cáo wèi de zhèng quán 'ér dài zhī， biàn chéng sī mǎ shì de jiā tiān xià liǎo。 suǒ yǐ dāng cáo ruì sǐ hòu， biàn yóu tā de yǎng zǐ cáo fāng jí wèi， miǎn miǎn qiáng qiáng wéi chí liǎo shí sì nián de “ wǔ mǎ tóng cáo ” de cáo shì wáng cháo jú miàn， nòng dé cáo fāng rěn wú kě rěn， biàn jiào míng liǎo shuō： “ sī mǎ zhāo zhī xīn， lù rén jiē zhī。 ” yīn cǐ， biàn bèi sī mǎ zhāo gān cuì dì fèi liǎo tā， lìng lì liǎo cáo pī de sūn zǐ cáo máo， yě zhǐ zuò liǎo liù nián de kuǐ léi huáng dì， yòu bèi sī mǎ zhāo fèi liǎo， fēng wéi gāo guì xiāng gōng。 zài lìng lì cáo cāo de sūn zǐ cáo huàn， zuò liǎo liù nián yòu míng wú shí de huáng dì， jiù bèi sī mǎ yán chè dǐ fèi chù， fēng wéi chén liú wáng liǎo shì。 cóng cǐ biàn biàn chéng yǐ sī mǎ yán kāi shǐ chēng jìn wǔ dì de jìn cháo tiān xià liǎo。 suàn lái cáo shì zǔ sūn sān dài， xiān hòu zhǐ zhàn yòu quán wèi sì shí liù nián。 suǒ wèi “ huò bèi 'ér rù zhě， yì bèi 'ér chū ”， shì sī háo bùchà。 　　 liú yì de dà dǎn zhí yán 　　 dàn dāng sī mǎ yán cuàn jiàn cáo wèi de zhèng quán， shǐ chēng wéi xī jìn wáng cháo de kāi shǐ， yě biàn shì lì shǐ shàng lìng yīcháng huá jī bēi jù de kāi luó。 sī mǎ yán de wéi rén， běn lái biàn shì sī mǎ shì de quán lì shì jiā zǐ dì， shēn shòu jiā zú de yīn móu jiào yǎng， suǒ yǐ tā yóu fù qīn de yú yìn， shùn shǒu qiān yáng zuò liǎo jìn shì zǔ de wǔ dì， biàn zhì dé yì mǎn， qīn sì nán jiāo， zài bài tiān de shí hòu， jiù wèn shēn biān de sī dì xiào wèi（ děng yú hòu shì de rén shì xíng zhèng bù cháng） liú yì shuō： “ zhèn kě fāng（ bǐ） hàn hé dì？ ” liú yì jiù gān cuì dì shuō： “ huán、 líng ”（ zhè shì dōng hàn mò qī liǎng gè bài jiā shuò hūn jūn）。 sī mǎ yán tīng liǎo shuō： “ hé zhì yú cǐ？ ” liú yì shuō： “ huán、 líng mài guān qián rù guān kù（ guī rù zhèng fǔ）。 bì xià mài guān qián rù sī mén（ shōu jìn sī mǎ huáng dì de jiā lǐ qù）。 yǐ cǐ yán zhī， dài bù rú yě。 ” zhè shì shuō， nǐ hái bǐ bù shàng hàn huán dì hé hàn líng dì ní！ sī mǎ yán tīng liǎo， dà xiào shuō： “ huán、 líng bù wén cǐ yán。 jīn zhèn yòu zhí chén， gù wéi shèng zhī。 ” dàn tā de hàosè， bǐ qǐ qín shǐ huáng、 suí yáng dì yě chàbù liǎo duō shǎo。 tā xuǎn liǎo dōng wú de jì qiè wǔ qiān rén rù gōng， fú shì tā gè rén de gōng nǚ tàijiàn men， chàbù duō yě yòu yī wàn rén。 yīn wéi nǚ sè tài duō， nán fēn zhuān chǒng， biàn “ cháng chéng yáng chē， zì qí（ fàng rèn tā） suǒ zhī（ suí biàn tā zǒu dào nǎ lǐ）， zhì biàn yàn qǐn（ jiù liú sù zài nà gè gōng nǚ de gōng zhōng）， yǐn jiǔ zuò lè。 ” yīn cǐ， “ gōng rén jìng yǐ zhú yè chā hù， yán zhī sǎ dì， yǐ yǐn dì chē（ yǐn lái sī mǎ yán suǒ chéng de yáng chē）。 ” tā shì zhè yàng de jīng cháng “ rì shì yóu yàn ”， dāng rán jiù “ dài yú zhèng shì ”， bù guǎn guó jiā、 tiān xià de zhèng shì liǎo！ 　　 suǒ yǐ liǎng jìn chū qī de sī mǎ shì jiā tiān xià de zhèng zhì quán lì zhōng xīn， shí jì yòu cāo zài quán chén jiǎ chōng děng yī bān nìng rén de shǒu lǐ。 dàn tā yě suàn xiǎng shòu liǎo “ shēn wéi tiān zǐ， fù yòu sì hǎi ” de huáng dì zhī fú 'èr shí wǔ nián， biàn yóu tā de chī dāi 'ér yú sī mǎ zhōng jí wèi， bèi hòu shì cháo xiào jiào “ há má huáng dì ” de jìn huì dì。 jiù shì zhè wèi huó bǎo。 tā de huáng hòu， biàn shì jiǎ chōng de nǚ 'ér， yě shì zài jìn shǐ shàng zuì fù yòu chǒu wén de jiǎ huáng hòu。 tā shēng dé “ chǒu 'ér duǎn hēi， dù jì duō quán zhà ”， dàn yòu jí qí làng màn yín dàng。 kě shì zhè gè chī dāi huáng dì sī mǎ zhōng， fǎn shì “ bì 'ér wèi zhī ”， yīn cǐ， jìn shì wáng cháo， běn shēn zǎo yǐ luàn qī bā zāo bù zú yǐ lǐng dǎo tiān xià liǎo。 dàn zài zhè yàng jiā tiān xià de huáng shì qíng kuàng zhī xià， chī dāi huáng dì yě xiǎng shòu liǎo hú lǐ hú tú de dì wáng shēng huó shí qī nián zhī jiǔ， zhēn shì qí fú qí shì。 kě shì lì shǐ yǔ zhèng zhì， míng míng zhōng shǐ zhōng yòu yī gè wú xíng de guī lǜ zài zhù chí zhòng cái zhe tā de shàn 'è shì fēi， bù guǎn nǐ yòu zěn yàng de quán móu zhì qiǎo， bì jìng shì táo bù chū zhè gè yīn guǒ dìng lǜ， zhè yě jiù shì Zēngzǐ suǒ shuō “ huò bèi 'ér rù zhě， yì bèi 'ér chū ” de bào yìng yuán zé。 　　 dāng sī mǎ yán fù zǐ huáng dì sì shí 'èr nián zhī hòu， sī mǎ shì de jiā tiān xià， biàn nèi yòu “ bā wáng zhī luàn ”， wài yòu “ wǔ hú luàn huá ” de kāi shǐ。 sī mǎ yán de 'ér zǐ sī mǎ chì， zuò liǎo liù nián de dǎo méi jìn huái dì， biàn bèi “ wǔ hú luàn huá ” zhī shǒu de běi hàn wáng liú yuān de 'ér zǐ liú cōng fú lǔ。 dāng liú cōng yàn huì qún chén yú guāng jí diàn， biàn shǐ zhè gè jìn cháo de huáng dì sī mǎ chì “ qīng yī xíng jiǔ ”（ chuānzhuó qīng sè de shì cóng yī fú， chū lái wéi dà jiā dǎo jiǔ）。 zhè yàng jiā yǐ wǔ rǔ， tā hái suàn shì liú zhe gù rén de qíng miàn ní！ dàn zuì hòu hái shì bèi liú cōng suǒ shā。 　　 gēn zhe 'ér lái de， biàn shì sī mǎ yán de sūn zǐ sī mǎ yè jìn mǐn dì， yě zhǐ zuò liǎo sì nián kuǐ léi huáng dì， yòu bèi liú cōng fú lǔ， ér qiě yě zhào duì dài jìn huái dì de dài yù yī yàng， gèng jiàng yī děng， dāng liú cōng chū xún de shí hòu， biàn yào zhè gè jìn cháo tóu jiàng lái de huáng dì， chōng dāng “ chē qí jiāng jūn， zhí jǐ qián dǎo ”。 jiàn zhě zhǐ zhī yuē： “ cǐ gù cháng 'ān tiān zǐ yě。 ”“ gù lǎo yòu qì xià zhě。 ” dàn zhè yàng hái xià suàn liǎo shì。 liú cōng yòu dāng zhe yàn huì qún chén de dòu hòu， zài mìng lìng tā “ xíng jiǔ xǐ jué， yǐ 'ér yòu shǐ zhí gài。 jìn chén tì qì yòu shī shēng zhě。 shàng shū láng xīn bīn qǐ， bào dì（ sī mǎ yè） dà kū。 ” liú cōng jiù gān cuì yī qǐ shā liǎo zhè duì jūn chén liǎo shì。 　　 zhè biàn shì yóu sī mǎ shì yīn móu cuàn duó liǎo cáo wèi sì shí liù nián de jiā tiān xià， gǎi chēng wéi jìn cháo yǐ hòu， jīng guò fù zǐ、 zǐ sūn sì dài huáng dì， zǒng gòng qǐ lái yě zhǐ yòu wǔ shí 'èr nián de xī jìn tiān xià， dàn shì shēn hòu zǐ sūn “ bèi rù bèi chū ” de qíng kuàng， bǐ qǐ cáo wèi de jié jú， bù dàn xiāo tiáo， qí zhì gèng wéi qī cǎn。 zhì yú duì guó jiā tiān xià rén mín lái shuō， jì bù néng “ xiū shēn、 qí jiā ”， gèng tán bù shàng yòu “ zhì guó、 píng tiān xià ” de sī háo gōng dé。 　　 rán 'ér zōng hé liǎng jìn（ xī jìn hé dōng jìn） sī mǎ shì de jiā tiān xià， què yě tuō tuō lā lā liǎo yī bǎi wǔ shí liù nián zhī jiǔ。 zhè gè wèn tí zhōng jiān de guān jiàn， jiū jìng shì shénme yuán yīn？ shí zài yě shì yī gè zuì yòu yì yì、 zuì yòu qù wèi de lì shǐ wén huà yǎn biàn de dà jiān tí。 dàn bù xiǎng lā zá zài《 dà xué》 de yán jiū zhōng lái jiǎng， gū qiě zàn bù tǎo lùn， bù rán， jiù yòu chéng wéi yī gè lì shǐ zhé xué shàng de zhuān lùn dà wèn tí， bù zú yīzhāoyīxī jiù kě cōng cōng jiǎng dé wán de。 　　 sì bā、 wèi jìn nán běi cháo de shí dài 　　 bù guò， zài wǒ men chuán tǒng de lì shǐ shàng， suǒ wèi wèi、 jìn、 nán běi cháo de shí dài， xiān hòu zǒng gòng yòu sān bǎi qī bā shí nián zhī jiǔ de shí qī， měi yī gè duǎn duǎn nián dài de jiā tiān xià de huáng shì zhèng quán， měi yī gè cōng cōng shàng tái、 jí jí máng máng xià tái de dì wáng rén wù， shí zài zhèng rú《 hóng lóu mèng》 suǒ chàng de “ luàn hōng hōng， nǐ fāng chàng bà wǒ dēng chǎng， fǎn rèn tā xiāng zuò gù xiāng ”， kàn lái zhēn shì kě bēi kě tàn。 tóng shí， yě kě yǐ shuō zhè yī duàn de lì shǐ， bǐ qǐ chūn qiū、 zhàn guó de sān sì bǎi nián jiān de gù shì， gèng wéi wěn luàn hé hēi 'àn。 dàn wǒ men cóng zhōng huá mín zú hé zhōng huá lì shǐ wén huà de jiǎo dù lái kàn， nà jiù lì chǎng bù tóng， guān diǎn yě xià yī yàng。 lì rú zhào jiù shǐ de wén huà zhé xué de guān niàn lái jiǎng， dōushuō wèi、 jìn shí dài de lì shǐ wén huà， shì wù zài zhī shí fènzǐ díshì dà fū men， tài piān xiàng yú zhù zhòng《 yì jīng》、《 lǎo zǐ》、《 zhuāng zǐ》 de “ sān xuán zhī xué ”， yǐ zhì yú “ qīng tán wù guó ”， zhì shǐ “ wǔ hú luàn huá ”， xíng chéng liǎo dōng jìn nán dù yǐ hòu de nán běi cháo gé jú。 qí shí， zhè yàng lùn duàn， yě wèi bì jìn rán。 wǒ men xiàn zài yào jiǎng zhè gè jiē duàn de lì shǐ， què yòu sān gè zuì zhòng yào de guān jiàn xū yào lìng jiā lǐ jiě。 　　 yào liǎo jiě dāng shí de sān gè guān jiàn wèn tí 　　 yī shì wèi、 jìn yǐ lái， wén guān zhèng zhì tǐ zhì de xíng chéng。 suǒ wèi wèi、 jìn shí qī de zhī shí fènzǐ shì dà fū men， yǐ jīng yǎng chéng qīng shì jiā tiān xià de huáng shì tǒng zhì， bǎ cóng hàn cháo kāi shǐ de “ xuǎn jǔ ” jīng shén、 jiàn jiàn jié hé chéng rú、 dào、 fǎ sān jiā de zhèng zhì sī xiǎng， xíng chéng liǎo wén rén zhèng fǔ de zhì quán， kāi shǐ jiàn lì liǎo yī tào zhèng zhì guǎn lǐ xué de rén shì tǐ zhì， chéng wéi hòu shì wén guān zhèng zhì “ quán xù ” rén shì de xiān shēng。 jiā tiān xià de huáng dì guī huáng dì， dú shū díshì dà fū men guī shì dà fū， wán quán bù lǐ huì huáng shì de quán wēi， zì rán yòu tā chāo rán yú zhèng zhì quán lì yǐ wài de běn shēn de dì wèi。 suǒ wèi “ qīng dàn ”、 “ sān xuán zhī xué ” hé yán jiū xīn jìn yóu yìn dù shū rù de “ fó xué ”， zhǐ shì wén huà jiào yù shàng de yī zhǒng cháo liú， yī zhǒng qīng shì huáng quán de fǎn dòng， fǎn yìng shì dà fū men lìng yī zhǒng bù tóng yì xiàn shí zhèng zhì de fēng gé 'ér yǐ。 　　 zhè zhǒng qíng kuàng， zuì chū shì yóu cáo cāo fù zǐ kāi qí fēng qì zhī xiān， dāng cáo cāo zài kāi shǐ jiàn lì cáo wèi zhèng quán de shí hòu， yī miàn zhù zhòng fǎ zhì， yī miàn yòu tè bié jiǎng shǎng cōng míng cái zhì hé wén xué cái huá de míng shì， dàn yòu bù tài yào qiú tā men de cāo shǒu。 suǒ yǐ dào liǎo wèi míng dì de cáo ruì jiē duàn， suī rán míng rú yòu rú chén shí、 chén qún、 wáng xiáng、 jiǎ kuí děng rén， dàn shì xīn jìn shàonián xué zhě， rú hé yàn、 wáng bì， nǎi zhì rú shǐ chēng “ zhú lín qī xián ” děng bèi， dōushì yī dài jùn xiù， míng zhòng dāng shí， dàn yòu duō shì qīng shì shì shì， fú kuā zì fù de qīng nián míng shì。 yīn cǐ， cáo ruì xiǎng yào jiàn lì lìng yī zhǒng rén shì zhì dù de kǎo hé bàn fǎ lái tì dài “ xuǎn jǔ ” yòng rén。 rú shǐ chēng： 　　 wèi zhù ruì shēn jí fú huá zhī shì， zhào lì bù shàng shū lú yù yuē： “ xuǎn jǔ wù qǔ yòu míng， míng rú huà dì zuò bǐng， bù kě dàn yě． ” yù duì yuē： “ míng， bù zú yǐ zhì yì rén， ér kě yǐ dé cháng shì。 cháng shì wèi jiào mù shàn， rán hòu yòu míng， fēi suǒ yǐ dāng jí yě。 jīn kǎo jì zhī fǎ fèi， ér yǐ huǐ yù wéi jìn tuì， gù zhēn wěi hún zá， xū shí xiāng méng。 ” 　　 cáo ruì tóng yì tā de jiàn yì， jiù zhào sàn qí cháng shì liú shào zuò dū guān kǎo shì fǎ qī shí 'èr tiáo。 rán 'ér jīng guò cháo tíng（ zhèng fǔ） huì yì， chí chí méi yòu tōng guò， jiēguǒ yě jiù méi yòu shí xíng。 kě shì liú shào què yīn cǐ zhù liǎo yī bù《 rén wù zhì》， kāi qǐ hòu shì rén shì guǎn lǐ xué de xiān hé。 　　 qí shí， zài zhè yǐ qián， yóu chén qún zài cáo wèi shí qī suǒ chuàng jiàn de “ jiǔ pǐn zhōng zhèng ” de rén shì zhì dù， pèi hé dāng shí cóng liǎng hàn yǐ lái yǐ “ xiào dào zhì tiān xià ” de zōng fǎ shè huì de rú shù jīng shén， bù dàn zǎo yǐ shí xíng yú wèi、 jìn de shí dài， yě yǐng xiǎng hòu shì， shǐ xuǎn jǔ rén cái de zhì dù， fǎ jiǔ bì shēn， wán quán biàn chéng wéi míng mén wàng zú suǒ lǒng duàn de jú miàn， xíng chéng liǎng jìn hé nán cháo liù dài zhī jiān de mén dì、 mén fá fēng qì。 zhèng rú jìn chū shàng shū zuǒ pú shè liú yì suǒ tòng 'è de “ shàng pǐn wú hán mén（ suǒ wèi shàng liú shè huì， méi yòu yī gè shì pín hán chū shēn de píng mín zǐ dì）， xià pǐn wú shì zú（ suǒ wèi jī céng gànbù， méi yòu yī gè shì quán shì jiā zú chū shēn de zǐ dì） ”。 qí shí， liú yì zhè piān yòu guān yòng rén xíng zhèng de jiàn shū wén zhāng， zhí dào jīn tiān hé jiāng lái， wú lùn shì nǎ zhǒng zhèng dǎng、 zhèng jiàn de mín zhù shí dài， yě yìng dāng hǎohǎo yán dú， zuò wéi mín zhù xuǎn jǔ de zhì dù jīng shén de cān kǎo。 　　 èr shì shì jiā mén dì de xué shù guān liáo， xíng chéng zhī shí fènzǐ dú shū rén díshì dà fū jí tuán。 zhè zhǒng fēng qì， cóng wèi、 jìn kāi shǐ， zhí dào nán běi cháo de liǎng sān bǎi nián shí qī， bìng wú yī gè yòu lì zhě yì rán chū lái dǐng gé zhè zhǒng shí dài de bì bìng。 yě zhèng rú cáo wèi shí dài de ruǎn jí suǒ gǎn tàn de “ shí wú yīng xióng， tú shǐ shù zǐ chéng míng ” de qíng kuàng。 qí yuán yīn， shì yóu yú chuán bù xué shù zhī shí de shū běn， dū kào shǒu xiě chuán chāo de sī jiā cáng shū， bìng bù pǔ jí。 wén huà jiào yù bìng bù fā dá， zhèng fǔ yǔ shè huì， dōuméi yòu shè lì xué xiào de fēng qì。 yóu qí shì yī bān shè huì， sàng shī liǎo zì gǔ yǐ lái “ wén wǔ hé yī ” jiào yù zǐ dì de jīng shén； yī bān shàng céng shè huì， yě zhǐ yǐ dú shū chéng míng， biàn suàn shì pǐn xíng duān zhèng de biāo zhǔn。 yīn cǐ 'ér shǐ xué shù zhī shí， dà dū chū yú shì jiā quán mén， xíng chéng mén dì、 zōng zú díshì dà fū qún de quán wēi jí tuán， zuǒ yòu bǎ chí huáng shì de zhèng quán， láo bù kě pò。 cǐ shí zhèng dāng shǐ chēng “ wǔ hú luàn huá ” de jué qǐ hé xī jìn huáng shì de mòluò， yóu qún chén yōng lì sī mǎ yì de céng sūn sī mǎ ruì nán dù chēng dì（ jìn yuán dì）， cóng cǐ dìng dū jiàn kāng（ nán jīng）， jiù wéi dōng jìn de kāi shǐ。 dàn sī mǎ ruì hé tā de 'ér zǐ sī mǎ shào（ jìn míng dì）， suī rán nán dù yǐ hòu， xiān hòu liǎng cháo chēng dì， shì shí shàng yě děng yú shì kuǐ léi huáng shì， fù zǐ huáng dì zhǐ yòu bā jiǔ nián shí jiān， dōuzài yōu huàn zhī zhōng sǐ qù。 　　 hòu lái zhēn zhèng dōng jìn wáng cháo， suī rán zài jīng jiǔ gè huáng dì， gòng yòu yī bǎi líng sì nián de shí jiān， dàn zhèng quán réng rán cāo zòng zài wáng、 xiè děng shì zú shǒu zhōng， qián rú wáng dūn、 wáng dǎo， hòu rú xiè 'ān、 xiè xuán děng wáng、 xiè quán mén， dōushì jí jí yòu míng de “ shì jiā wàng zú ” de zǐ dì chū shēn。 zuò yǐ lùn dào， tán xuán shuō miào， dà duō shì wén（ xué） zhé（ xué） bù fēn de gāo shǒu。 jí shǐ rú xiè 'ān、 xiè xuán shū zhí yī yàng， zǒng suàn lǐng dǎo zhǐ huī liǎo yī cì zài lì shǐ shàng yòu míng de “ féi shuǐ zhī zhàn ”， dǎ liǎo shèng zhàng。 dàn zài zhǐ huī dǎ zhàng de chǎng miàn zhōng， réng rán hái bù lí míng shì fēng liú de fēng gé， mó fǎng sān guó shí qī de zhū gé liàng， guān jīn yǔ shàn， xiāo sǎ zì rú。 yóu rú xī jìn chū qī， yǔ dōng wú de lù kàng hù xiāng dí shǒu cháng jiāng liǎng 'àn de yáng hù（ shū zǐ） yī yàng， “ qīng qiú huǎn dài ”， yǐ rán bù shī qí yōng róng yōu yǎ de fēng zī。 zhè zhǒng shì dà fū men de zuò fēng， zài zhèng fǔ huò shàng céng shè huì zhī jiān， zhǐ yào dú liú yì qìng suǒ ji de《 shì shuō xīn yǔ》 yī shū， jiù kě dà gài liǎo jiě dāng shí de yī bān qíng xíng liǎo。 　　 jiǎn dān dì jiǎng， yóu dōng jìn kāi shǐ， shì dà fū men de wén rén xué shù guān liáo jí tuán de fēng qì， yī zhí yán xí dào nán cháo gè dài（ sòng、 qí、 liáng、 chén） hé suí cháo， yǎn rán yóu rú láo bù kě pò de bǎo lěi， suī rán shì dāng shí yī dài dāng guó de dì wáng， yě shì duì cǐ wú néng wéi lì， zhǐ hǎo xiàng zhè zhǒng xiàn shí dī tóu jiāng jiù。 zhè shì què shí zhí dé zhù yì de lì shǐ jīng yàn shàng de yī miàn “ fēng yuè bǎo jiàn ”。 xiàn zài qiě ràng wǒ men jǔ yī gè lì shǐ de gù shì lái zuò shuō míng。 zài nán cháo xiāo dào chéng cuàn wèi chēng wéi qí dì de shí hòu， tā de zhōng shū shè rén（ děng yú huáng shì bàn gōng shì de zhù rèn） jì sēng zhēn， “ dé xìng yú qí zhù（ xiāo dào chéng） ”， “ róng biǎo yòu shì fēng ”（ wài biǎo hěn xiàng yī gè yòu xué shí de dú shū rén）。 　　 qǐng yú qí zhù yuē： chén chū zì wǔ lì， róng jiē zhì cǐ（ wǒ cóng hángwǔ chū shēn， guān zuò dào zhè gè jiē céng）， wú fù suǒ xū（ bié de yě méi yòu shénme yào qiú liǎo）， wéi jiù bì xià qǐ zuò shì dà fū（ xī wàng huáng shàng gěi wǒ yī gè shì dà fū de róng yù）。 qí zhù（ xiāo dào chéng） yuē： cǐ yóu jiāng xué、 xiè yuè（ zhè liǎng rén shì dāng shí de míng shì 'ér jiān míng chén）， kě zì yì zhī（ nǐ zì jǐ qù zhǎo tā men shāng liàng bā）。 sēng zhēn yì xué， dēng tà zuò dìng（ gāng gāng zuò dào kè zuò de yǐ zǐ shàng）。 xué gù zuǒ yòu yuē： yí wú chuáng yuǎn kè（ jiāng xué jiù duì bàng biān shì hòu de rén shuō： bǎ wǒ de yǐ zǐ yí kāi yuǎn yī diǎn， bù yào kào jìn zhè gè guì kè）。 sēng zhēn qì sàng 'ér tuì（ nòng dé tā hěn méi yòu miàn zǐ， zhǐ hǎo huí lái）。 gào qí zhù yuē： shì dà fū gù fēi tiān zǐ suǒ mìng（ wǒ xiàn zài cái míng bái， shì dà fū zhè gè tóu xián， jiù suàn shì dāng jīn huáng dì tiān zǐ xià mìng lìng， yě shì bàn bù dào de）。 　　 nǐ zhǐ yào dú liǎo lì shǐ shàng zhè gè gù shì， zài lái duì zhào yī xià wǒ gāng tí guò de《 shì shuō xīn yǔ》， biàn kě zhī dào wèi、 jìn、 nán běi cháo zhī jiān de dú shū rén、 zhī shí fènzǐ de 'ào màn hé zì fù de suān wèi， yòu duō me de kě wèi hé kě bēi 'ā！ zhè zhǒng qíng xíng， zhí dào táng cháo cái wán quán kāi shǐ gǎi biàn。 suǒ yǐ táng dài shī rén liú yǔ xī， duì nán cháo gè dài de shǒu dū nán jīng， biàn yòu zhēn duì zhè zhǒng lì shǐ qíng xíng de《 huái gǔ》 zhī zuò liǎo： 　　 zhū què qiáo biān yě cǎo huā， wū yī xiàng kǒu xī yáng xié。 　　 jiù shí wáng xiè táng qián yàn， fēi rù xún cháng bǎi xìng jiā。 　　 shān wéi gù guó zhōu zāo zài， cháo dǎ kōng chéng jì mò huí。 　　 huái shuǐ dōng biān jiù shí yuè， yè shēn hái guò nǚ qiáng lái。 　　 sān shì jiù shǐ suǒ chēng wèi、 jìn、 nán běi cháo zhī jiān yī bǎi yú nián de “ wǔ hú luàn huá ” jú miàn， jīhū yǔ xī jìn、 dōng jìn de cháo dài xiāng zhōng shǐ。 běi fāng shǎo shù mín zú zhè gè lì shǐ shàng de jiù wèn tí， shì zhōng guó yóu qín、 hàn yǐ lái， zhí dào suí、 táng zhī jì， dà yuē yòu yī qiān nián zuǒ yòu de dà shì。 shí jì shàng， zhè shì zhōng huá mín zú， róng nà jiē shòu “ xī chuí ” hé “ běi jiāng ” gè gè mín zú guī fú nèi dì， róng rù “ huá xià ” mín zú de zhèn yíng yǐ hòu， yīn lì dài yǐ lái de dì wáng cháo tíng（ zhèng fǔ）， bìng méi yòu jiā yǐ shēn hòu de wén huà jiào yù， yīn cǐ 'ér yǐn fā de zhǒng zú wén míng de chōng tū， xíng chéng “ zhōng huá wén huà ” de “ nèi wài zhī zhēng ”、 “ nán běi zhī zhēng ”， cù shǐ zài suí、 táng yǐ hòu zhōng huá mín zú dà jié hé de dà shì。 zhǐ shì dà jiā yán dú lì shǐ， róng yì jiǎn lüè qīng hū guò qù， méi yòu tè bié zhù yì zhè shì lì lái zhōng guó “ biān jiāng zhèng zhì ” de zhòng yào wèn tí， hé “ huá běi ” yǔ “ xī yù ” duō zhǒng shǎo shù mín zú de shēng cún máo dùn wèn tí。 tóng cǐ， lì shǐ guàn lì shàng zhǐ yǐ gù yòu de “ huá yí ” zhī biàn hé “ hú hàn ” zhī zhēng de xí guàn， jiù lǒngtǒng dì chēng wéi “ wǔ hú luàn huá ” liǎo。 　　 rú guǒ yào chè dǐ liǎo jiě zhè gè wèn tí， bì xū xiān yào cóng qín、 hàn lì shǐ shàng de “ xiōng nú chuán ” děng kāi shǐ， shēnqiè liǎo jiě cóng zhōng guó de “ běi jiāng ”， dōng qǐ cháo xiān， pí lián 'é luó sī de nán jìng， zhí dào nèi wài měnggǔ、 xī bó lì yà， zài nán huí dào gǔ chēng “ xī yù ”、 “ xī běi biān jiāng ” de xīn jiāng、 qīngzàng děng guǎng kuò biān jìng de xǔ duō shǎo shù mín zú， hé wǒ men yuǎn zhàn xuān yuán huáng dì qián hòu dài de xuè yuán guān xì， yǐ jí lì lái duì dài “ zhì biān ” zhèng cè de shì fēi。 zhè de què shì yī gè hěn yán sù de lì shǐ wén huà de dà wèn tí。 jí shǐ xiàn zài hé jiāng lái， réng xū yào qièshí zhù yì zhèng shì zhè lèi de dà wèn tí。 zhǐ shì wǒ yán zhī shèn zhòng， kǒng pà nǐ men huì dāng zuò wǒ zài kuáng yán luàn yǔ， huò rèn wéi shì wēi yán sǒng tīng， suǒ yǐ biàn zhǐ tí dào wéi zhǐ。 　　 suǒ wèi “ wǔ hú luàn huá ” zhī shǐ， bì xū xiān yào zhī dào， zǎo zài xī hàn xuān dì shí dài（ gōng yuán qián wǔ nián jiān）， xiōng nú hūhányè chányú yǐ lái guī jiàng， jiàn tōng nèi dì。 dào liǎo dōng hàn guāng wǔ dì shí dài（ gōng yuán wǔ nián jiān）， xiōng nú nán chányú yǐ jí xiān bēi zú de guī jiàng nèi fù， zhì shǐ xiōng nú běi dān yú yòu lái kěn qǐ “ hé qīn ”。 hàn guāng wǔ dì de zhèng cè（ zhàn lüè）， shì yǐ xiōng nú wéi píng fān lái hàn yù xiōng nú， kě yǐ shuō shì “ yǐ zǐ zhī máo， gōng zǐ zhī dùn ” de dài lǐ fáng yù、 dài lǐ zhàn zhēng de shàng cè， bìng shǐ xiōng nú gè zú， yuàn yì tóu jiàng de yí mín nèi fù， jū zhù zài yún zhōng、 wǔ yuán、 shuò fāng、 běi dì、 dìng xiāng、 yàn mén、 shàng gǔ、 dài děng bā jùn（ zài shān xī、 shǎn xī、 gān sù jìng nèi）， cì yǐ liáng shí、 niú yáng、 sī chóu bù pǐ děng shēng cún zhòngzhí wù pǐn， ér qiě hái pài bīng bǎo hù。 dào hàn zhāng dì shí dài（ gōng yuán bā shí qī nián jiān）， xiān bēi rén chū jī běi xiōng nú， dà shèng。 yīn cǐ “ běi tíng ” yòu wǔ shí bā bù， èr shí wàn rén， shèng bīng bā qiān， dōulái jiàng fú， jiā rù yún zhōng、 wǔ yuán、 shuò fāng、 běi dì děng chù jū liú。 jiē zhe yòu zài hàn hé dì shí dài（ gōng yuán bā shí jiǔ nián jiān）， yǐ jí hàn huán dì shí dài（ gōng yuán yī wǔ bā nián jiān）， nǎi zhì zài hàn xiàn dì shí dài（ gōng yuán 'èr yī liù nián jiān）， dōuyòu lù xù lái jiàng、 yí mín nèi fù de wéi shù bù shǎo。 　　 zài zhè gè shí hòu， cáo cāo chū qǐ， wéi zhuī chú yuán shào de 'ér zǐ、 tóubèn wū huán de yuán xī、 yuán shàng， tā jiù bìng jī wū huán 'ér pò zhī， zhǎn qí shǒu lǐng tà dùn（ jù shǐ chēng， shì liáo xī wū huán de lìng yī zhī）。 gēn zhe， tā yòu bǎ yóu hàn guāng wǔ shí dài kāi shǐ rù jū xī hé jùn（ shān xī、 shǎn xī、 gān sù yī dài） de xiōng nú děng zú， fēn wéi wǔ bù， jiā yǐ jiān hù。 zhè bù néng bù shuō shì cáo cāo duì xiōng nú děng zú yí mín nèi dì de guǎn lǐ zhèng cè shàng， yǐ jiào yòu xiān jiàn zhī míng， zhǐ shì dāng shí réng rán quē fá jiā yǐ wén huà jiào yù de guān niàn， yǐ zhì zào chéng hòu lái gè mín zú zhī jiān de wén míng chōng tū， shí wéi hàn shì。 　　“ hú ”、 “ huá ” mín zú de hùn hé 　　 dàn wǒ men jiǎng dào zhè lǐ， bì xū yào liǎo jiě， zài zhè gè shì jiè shàng de dōng、 xī wén huà bù tóng de gè gè guó jiā mín zú zhī jiān， zǎo zài gōng yuán yǐ qián， jiù néng jiē nà wài zú guī fù yí mín， bù jì sù chóu， méi yòu zhǒng zú qí shì de chéng jiàn， chú liǎo zhōng huá mín zú， kě yǐ shuō shì jué wú jǐn yòu liǎo。 yīn wéi zhōng guó wén huà， běn lái yòu “ wáng dào zhì tiān xià ” de chuán tǒng， yǐ “ mín wú tóng bāo ”、 “ wù wú yǔ yě ” de rén yì jīng shén， cái néng zuò dào。 yě kě yǐ shuō， zhōng huá mín zú de “ huá xià ” wén huà， zǎo yǐ zài gōng yuán yǐ qián， jiù shí xíng liǎo rén lèi dà tóng de lǐ niàn， zǎo yǐ mǐn chú zhǒng zú qí shì de xiá 'ài xiōng jīn。 lì rú zài zhè yǐ hòu de táng mò wǔ dài， yǐ jí yuán cháo hé qīng cháo rù zhù zhōng guó de lì shǐ shì shí， dōushì jù yòu zhè zhǒng jīng shén de zuò yòng。 jiù yǐ lì shǐ de shì shí wéi zhèng míng， zhōng huá mín zú cóng lái bù kěn qīn lüè tā rén， bù shì yǐ qiáng quán dāng gōng lǐ de mín zú， zhǐ yòu “ rěn rǔ qiān ràng ”， huà jiě qí tā mín zú de fēi lǐ qīn líng， jiā yǐ gǎn huà 'ér róng guī yú zhěng tǐ “ rén dào ” zhī zhōng。 suǒ yǐ zài gōng yuán liù shì jì chū， nán cháo liáng wǔ dì de shí dài， yìn dù fó jiào de chán zōng dá mó zǔ shī， jué dìng yào “ dōng dù ” zhōng guó chuán fǎ。 bié rén wèn tā wèishénme yī dìng yào qù zhōng guó， tā shuō： “ zhèn dàn yòu dà chéng qì xiàng。 ” huàn yán zhī， suǒ wèi “ dà chéng qì xiàng ”， jiù zhèng rú fó shuō de “ suō pó ” shì jiè zhōng de zhōng guó， què rán jù yòu cí bēi（ rén yì） de jīng shén。 “ suō pó ” shì fàn yīn， tā de yì yì， shì shuō “ nán rěn néng rěn ” de “ kān rěn ” de jīng shén。 　　 zǒng zhī， yóu dōng hàn guāng wǔ dì dào wèi、 jìn liǎng bǎi duō nián zhī jiān， yǐ xiōng nú wéi dài biǎo de gè zhǒng rù jū nèi dì “ hé xī bā jùn ” de gè mín zú， qí zhōng fènzǐ pō wéi fù zá， shì shí shàng， zǎo yǐ shì hàn zú xuè tǒng dà hùn hé de yī gè shí dài。 rú jiā yán jǐn de jī kǎo， běi bù xiōng nú de lìng yī zhī， méi yòu rù jū zhōng guó de， hòu lái jiù zài 'ōu zhōu jiàn lì xiōng yá lì。 dīng líng lìng yī zhī， jiù shì hòu lái de 'é luó sī de lìng yī zú。 wū huán lìng yī zhī， jiù shì hé hòu lái jiàn guó de 'ā fù hàn yòu guān。 xiān bēi， jiù shì hòu shì hái jū liú zài xī yù biān jiāng de xī bó zú。 suí、 táng zhī jiān de tū jué， jiù shì hòu lái de tǔ 'ěr qí。 bō sī jiù shì hòu lái de yī lǎng。 dà shí， jiù shì dāng shí de 'ā lā bó dì guó。 tiān zhú， jiù shì yìn dù。 zhì yú dī、 qiāng、 jié děng shǎo shù mín zú， dà bù fēn dōuyǐ huì hé chéng hòu shì jū liú zài xīn jiāng、 xīzàng（ qián cáng hé hòu cáng）、 qīng hǎi děng dì de shǎo shù mín zú。 shǐ chēng “ wǔ hú ” de， jiù shì dāng shí jué qǐ 'ér jiàn guó de xiōng nú、 xiān bēi、 jié、 dī、 qiāng。 xiān hòu chēng wáng chēng bà de shí liù guó， jì yòu qián zhào、 hòu zhào hé sì cì fēn liè de yàn guó、 wǔ cì fēn liè de liáng、 sān cì fēn liè de qín， yǐ jí xià yǔ chéng hàn děng shí liù guó。 qí shí， tā men dāng shí shēng huó yǔ yán， zǎo yǐ huá xià、 hàn huà， zài jī běn wén huà shàng， yě yǐ xué huì liǎo hàn huà de wén zì， zhǐ shì zài mín zú de xìng gé shàng， réng rán jù yòu jiáo jié lì hàn de xí xìng． yóu qí tā men kàn dào hàn mò dào wèi、 jìn zhī jiān de cháo tíng huáng dì de zhèng quán， yuán láidōu shì zhè yàng qiǎng lái qiǎng qù， bìng bù xíng yú zhèng dào。 ér qiě yóu sī mǎ shì de jiā zú， qiǎng liǎo cáo jiā de tiān xià yǐ hòu， tā men zì jǐ de jiā zú， yòu nào xiōng dì zhēng quán de “ bā wáng zhī luàn ”， hù xiāng cán shā。 píng shí suǒ wèi wén huà jiào yù shàng de “ dào dé rén yì ”， yuán láidōu chéng wéi shū běn shàng de fèi huà。 nà me， tā men yě rèn wéi zì jǐ zǎo yǐ shì zhōng guó rén， zhōng yuán de tiān xià， dà jiā yòu fèn， yīn cǐ 'ér xíng chéng “ qǐ 'ér dài zhī ” de luàn yuán。 tóng shí， zài wèi、 jìn shí dài， lìng yī pī zhī shí fènzǐ shì dà fū men， yě kàn bù guàn zhè xiē shì zú、 mén fá shì dà fū men de zuò fēng， gān cuì jiù jiā rù hàn huà de xīn mín zú， jí xí guàn chēng hū wéi “ hú rén ” de fàn wéi， qǐ 'ér dàgàn qí zhú lù zhōng yuán de měi mèng liǎo。 zhè yàng， cái shì shǐ chēng “ wǔ hú luàn huá ” de jī běn yuán yīn， shì shí shàng， kě yǐ shuō shì “ hú huá hùn hé ”， yě bìng fēi guòfèn。 dàn zài zhè gè jiē duàn de zhōng jiān hé jié shù， jiù xíng chéng “ zhōng huá wén huà ” lìng yī zhāng de dà jié hé， biàn chéng běi wèi wén huà yǔ nán cháo liù dài de dà guāng cǎi liǎo。 　　 dà jiā shì xiǎng， rú guǒ wǒ men yě shì shēng zài dāng shí wài lái rù jū nèi dì de shǎo shù mín zú zhī zhōng de yī fēn zǐ， yóu zǔ xiān bèi cóng sài wài de dà shā mò hé dà cǎo yuán jìn rù zhōng yuán yǐ hòu， zhèng rú máo zé dōng de míng cí suǒ shuō： “ jiāng shān rú cǐ duō jiāo， yǐn wú shù yīng xióng jìng zhé yāo。 ” shuí yòu yuàn yì zài tuō lí zhōng yuán， huí dào nà dà shā mò hé dà cǎo yuán zhī jiān， zhōng rì yǔ “ tiān cāng cāng， yě máng máng， fēng chuī cǎo dī jiàn niú yáng ” de huán jìng wéi bàn ní？ kuàng qiě guò liǎo shā mò， xī qù 'ōu zhōu， zhèng shì luó mǎ dì guó qiáng shèng fēn zhēng de jú miàn， yào xiǎng qù fēn yī bēi gēng， jué bù kě néng。 běi yòu dá dá de 'é luó sī dǎng jià， dōng yòu cháo xiān de hǎi xiá zǔ gé。 cǐ shí， jìn shì wáng cháo yòu zhèng hǎo zì shī qí lù， shēn qiáng lì zhuàng， zài bù qǐ lái zhú lù zhōng yuán， gèng dài hé shí， nán dào yào tā men zhēn kěn qīng xīn yú dāng shí de xīn jìn wén huà， qù xué fó xiū xíng dǎ zuò má？ suǒ wèi “ wù bì zì fǔ， ér hòu chóng shēng ”、 “ rén bì zì wǔ， ér hòu rén wǔ zhī ”， zhè shì qiān gǔ bù yì de dìng lǜ。 wèi、 jìn、 nán běi cháo、 wǔ hú luàn huá de shí dài， biàn shì zhè gè qíng xíng suǒ fā shēng de lì shǐ shì gù。 　　 hú hàn wén huà de lìng yī miàn 　　 xiàn zài ràng wǒ men jiǎn lüè dì liè jǔ lì shǐ shàng jǐ gè shì shí， zuò wéi shuō míng。 　　 qí yī， zhèng dāng sī mǎ yán chēng dì de xī jìn chū qī， yě jiù shì gōng yuán 'èr qī jiǔ nián jiān， xiān bēi zú de shù jī néng（ rén míng） gōng xiàn liáng zhōu（ shǎn、 gān） biān qū。 sī mǎ yán cǎi yòng liǎo wáng jì de jiàn yì， jiù fēng xiōng nú zú de liú yuān wéi “ zuǒ bù shuài ”。 qí shí， zài zhè zhōng jiān， lì shǐ de jìzǎi， jiù zǎo yǐ shuō míng “ zì hàn、 wèi yǐ lái， qiāng、 hú、 xiān bēi jiàng zhě， duō chǔzhī sài nèi zhū bù。 qí hòu shù yīn fèn hèn， shā hài zhǎnglì， jiàn wéi mín huàn。 ” shì yù shǐ guō qīn céng jīng shū zòu shuō： 　　 róng dí qiáng guǎng， lì gǔ wéi huàn， yí jí píng wú zhī wēi， móu chén měngjiàng zhī lüè， jiàn tú nèi jùn zá hú yú biān dì， jùn sì yí chū rù zhī fáng， míng xiān wáng huāng fú zhī zhì。 sī mǎ yán bù jiā lǐ huì。 bù dào shí nián， gǎi fēng liú yuān wéi “ běi bù dū wèi ”。 jiē zhe， yòu zài jiā fēng wéi “ xiōng nú wǔ bù dà dū dū ”（ děng yú shì tǒng guǎn wǔ bù hú rén de zǒng dū）， zhè jiù zào chéng tā hòu lái zì chēng “ běi hàn wáng ” de quán shì liǎo。 dàn liú yuān běn shēn， yě zì yòu tā bì rán bù néng jiǔ jū rén xià de tiáo jiàn。 rú shǐ chēng： 　　 liú yuān， liú bào zhī zǐ。 yòu 'ér juàn yì（ yòu nián de shí hòu， yǐ jīng bù tóng yú yī bān de 'ér tóng）。 shī shì shàng dǎng（ shān xī dé 'ān fǔ） cuī yóu， bó xí jīng shǐ。 yuān cháng wèi tóng mén shēng yuē： “ wú cháng chǐ suí（ hàn chū de suí hé） lù（ hàn chū de lù jiǎ） wú wǔ， jiàng（ hàn chū de jiàng hóu zhōu bó） guàn（ hàn chū míng jiāng guàn yīng） wú wén。 ” yú shì， jiān xué wǔ shì。 jí cháng， yuán bì shàn shè， lǚ lì guò rén， zī mào kuí wěi（ yòu shì wén wǔ quán cái）。 　　 jìn cháo de míng chén wáng hún、 wáng jì fù zǐ dōuhěn shǎng shí tā， suǒ yǐ jí lì tuī jiàn。 ér qiě liú yuān de wéi rén， yòu “ qīng cái hǎo shī， qīng xīn jiē wù ”， suǒ yǐ “ wǔ bù háo jié， yōu（ xiàn zài de běi jīng） jì（ hé běi de zhēn dìng cāng zhōu qū yù） míng rú， duō wǎng guī zhī。 ” zhè lǐ gēn jù lì shǐ suǒ shuō de háo jié míng rú， dōushì dāng shí zài mín jiān de dú shū zhī shí fènzǐ díshì dà fū。 hé yī bān mín jiān shè huì shàng de háo qiáng zhī shì。 yīn cǐ， lì shǐ shàng biàn chēng tā shì “ wǔ hú luàn huá ” zhī shǒu de “ běi hàn wáng ”。 hòu lái fú lǔ jìn huái dì、 mǐn dì de “ hàn wáng ” liú cōng， dōushì tā de hòu rén。 dàn shì gēn jù shì shí， liú yuān fù zǐ， zǎo yǐ shì hàn huà de hú rén， bìng bù néng suàn chū cóng jìng wài rù qīn de wài yí liǎo。 　　 shí lè yǔ fó tú chéng de gù shì 　　 qí 'èr， zài wǔ hú shí liù guó dāng zhōng， zuì wéi xiāo yǒng hǎo shā de hòu zhào zhù shí lè、 yě bìng fēi zhǐ shì yī gè wǔ fū。 qí shí， tā yě zǎo yǐ jù yòu hàn huà de wén huà dǐ zǐ。 tā yī biān dǔ xìn fó jiào， shī shì yìn dù dōng lái zhōng tǔ de dì yī fó jiào shén sēng fó tú chéng。 tóng shí， yòu xǐ huān xué xí zhōng guó de lì shǐ wén huà， rú shǐ chēng： 　　 zhào zhù shí lè wèi xú guāng yuē： “ zhèn kě fāng zì gǔ hé děng zhù？ ” duì yuē： “ bì xià shén wǔ móu lüè， guò yú hàn gāo（ zǔ）。 ” lè xiào yuē： “ rén qǐ bù zì zhī， qīng yán tài guò。 zhèn ruò yù gāo zǔ（ liú bāng）， dāng běi miàn shì zhī， yǔ hán（ xìn） péng（ chǒng） bǐ jiān。 ruò yù guāng wǔ（ liú xiù）， dāng bìng qū zhōng yuán， wèi zhī lù sǐ shuí shǒu。 dà zhàng fū xíng shì， yí lěi lěi luò luò， rú rì yuè jiǎo rán， zhōng bù xiào cáo mèng dé（ cāo）、 sī mǎ zhòng dá（ yì）， qī rén gū 'ér guǎ fù， hú mèi yǐ qǔ tiān xià yě。 ” 　　 cóng tā de zhè yī duàn yán lùn lái kàn， díquè yě fēi děng xián zhī bèi。 tóng shí， yě mà jìn liǎo lì shǐ shàng bù yǐ “ gōng dé ” qǔ tiān xià de zì mìng yīng xióng men， què shì qiān gǔ míng yán。 bǐ qǐ zhuāng zǐ suǒ miáo xiě liǔ xià huì de xiōng dì dào zhí yǔ kǒng zǐ de duì huà， bìng wú xùn sè， ér qiě gèng shì tòng kuài lín lí。 　　 shí lè suī rán bìng bù qín xué dú shū， dàn “ hǎo shǐ zhū shēng dú shū 'ér tīng zhī。 shí yǐ qí yì lùn gǔ jīn dé shī， wén zhě yuè fú。 cháng shǐ rén dú《 hàn shū》， wén lìyìjī quàn lì liù guó hòu， jīng yuē： ‘ cǐ fǎ dāng shī， hé yǐ suì dé tiān xià。 ’ jí wén liú hóu（ zhāng liáng） jiàn， nǎi yuē： ‘ lài yòu cǐ 'ěr。 ”’ 　　 shǐ chēng： “ shí lè， zì jì lóng， shàng dǎng（ shān xī） wǔ xiāng rén。 qí（ zǔ） xiān xiōng nú bié bù yě（ yě zǎo yǐ shì hàn huà de hú rén）。 nián shí sì， zhì luò yáng， kuáng xiào shàng dū mén。 wáng yǎn（ jìn shì míng chén） yì zhī yuē： hú chú shēng shì yòu qí zhì， jiāng wéi tiān xià zhī huàn（ wáng yǎn kàn dào tā， biàn shuō： zhè gè nián qīng de hú rén xiǎo huǒ zǐ， tā de shuō huà shēng yīn hé yǎn shén， shì xiōng huái yì zhì de， jiāng lái huì chéng wéi huò hài tiān xià cāng shēng de rén）。 qiǎn rén shōu zhī（ xiǎng pài rén qù dài bǔ tā）， shí lè yǐ qù。 ” shí lè jì wéi hòu zhào zhù， shī xíng bào zhèng。 yīn shòu fó tú chéng dà hé shàng de jiào huà， cái jiàn huí xīn nà jiàn xiàng shàn。 　　 zhè gè shí hòu， shì fó fǎ zài wèi、 jìn zhī jiān， zhèng shì jìn rù zhōng guó de chū qī。 yī bān cóng xī yù guò lái de gāo sēng jū shì men， dōushì cóng shì fān yì fó jīng。 jìn shì de míng chén míng shì rú wáng dǎo、 xiè 'ān děng rén， dōushì jí lì jié jiāo xī yù gāo xián， qián xīn fó xué， děng yú shí jiǔ shì jì yǐ lái guó nèi de shàng céng shè huì， dū qīng xīn kē xué yī yàng， fēngmǐ yī shí。 dàn hái wèi wán quán pǔ jí， kě shì zài hé sì jí guān zhōng de hú、 hàn gè bù， yīn wéi yǔ xī yù jiào wéi jiē jìn， xìn fèng de jiù bǐ jiào nèi dì wéi duō。 ér fó tú chéng de dào lái， bù dà jiǎng jīng shuō fǎ， zhǐ yǐ tā běn shēn de shén jì shì xiàn fó fǎ， yòu gǎn huà liǎo hòu zhào zhù shí lè， fó jiào de shēng wàng jiù dà wéi rén men suǒ xìn fèng liǎo。 　　 dāng shí， zài dōng jìn de xī yù gāo shì zhī dào lín， tīng dào fó tú chéng zài shí lè shēn biān， biàn shuō： “ chéng gōng qí yǐ jì lóng wéi 'ōu niǎo yé！ ” zhī dào lín de yì sī shì shuō： fó tú chéng bǎ shí lè dāng zuò fēi qín zǒu shòu zài tiáojiào má？ tài wēi xiǎn liǎo！ guǒ rán， dōng jìn de bīng lì， céng jīng yī dù gōng jìn huái sì， shí lè jiù dà fā pí qì shuō， wǒ zhè yàng xìn fó， fǎn 'ér yòu dí kòu lái dǎ wǒ， fó shì wú shén， tài bù líng liǎo。 fó tú chéng jiù duì tā shuō liǎo yī duàn shén huà， nǐ de qián shēn， zhǐ shì yī gè shāng rén， jīng guò jì bīn（ dāng shí de xī yù guó míng， xiàn zài de kā shí mǐ 'ěr） sì， fā xīn zuò dà fó shì， dàn zài sēng zhòng zhōng， yòu liù gè dé dào de dà luó hàn， jiē shòu liǎo nǐ de gòngyǎng， wǒ yě suàn shì qí zhōng de yī gè。 dāng shí yòu yī wèi dà 'ā luó hàn jiù shuō， zhè gè shāng rén， sǐ hòu yào tóu tāi biàn jī qù shòu yè bào。 zài zhuǎn shēn， biàn huì zài jìn dì chēng wáng。 nǐ jīn tiān yě zǒng suàn yòu liǎo hǎo bào liǎo。 dǎ zhàng， yòu shèng yòu bài， zěn me yòu guī zuì dào fó fǎ yòu líng wú líng ní！ shí lè tīng liǎo shén sēng de huà， dǎo hěn xiāng xìn， yòu gào sù fó tú chéng shuō， yào bù shā， shì hěn nán zuò dào de。 fó tú chéng jiù shuō： “ dàn shā bù kě làn， xíng bù kě bù xù 'ěr！ ” bù dào shí duō nián， fó tú chéng jiù duì tā shuō， wǒ de shòu mìng dào tóu liǎo， yào xiàng nǐ cí xíng liǎo。 shí lè jiù shuō： “ dà hé shàng jù qì wǒ， guó jiāng yòu nán hū？ ” fó tú chéng jiù duì tā shuō： 　　 chū shēng rù sǐ， dào zhī cháng yě。 xiū duǎn fèndìng， wú yóu zēng sǔn。 dàn dào guì xíng quán， dé guì bù dài。 gǒu dé xíng wú diàn， suī sǐ rú shēng。 xián wú yān！ qiān suì shàng hé yì zāi！ rán yòu hèn zhě， guó jiā（ zhǐ hòu zhào shí lè） cún xīn fó lǐ， jiàn sì dù sēng， dāng méng zhǐ fú（ yīngdāng yòu hǎo bào）。 ér bù zhèng měng nüè， shǎng fá jiāo làn， tè wéi shèng jiào（ nǐ de zhèng zhì xíng wéi yòu tè bié wéi bèi fó fǎ）， zhì guó zuò bù yán yě（ yīn cǐ， nǐ dāng guó de shòu mìng jiù bù tài cháng liǎo）。 　　 shí lè tīng liǎo， dà kū yīcháng， tái tóu kàn kàn fó tú chéng， yǐ jīng 'ān zuò 'ér shì liǎo。 kě shì bù jiǔ， yòu yī gè chū jiā rén cóng gān sù guò lái shuō， zì jǐ qīn yǎn kàn jiàn fó tú chéng jìn liǎo tóng guān。 shí lè tīng liǎo， mǎ shàng mìng lìng kāi guān yàn shì， bìng méi yòu yí tǐ， zhǐ yòu yī kuài shí tóu。 shí lè yī kàn， fán nǎo jí liǎo。 jiù shuō， shí shì wǒ de xìng， dà hé shàng mái diào wǒ zǒu liǎo， zhè gè guó jiā hái néng cháng jiǔ má？ guǒ rán bù jiǔ， shí lè yě jiù wán liǎo。 gēn jù shén sēng de zhuànjì shuō： “ fó tú chéng zài guān zhōng， dù huà dì zǐ shù qiān wàn rén。 fán jū qí suǒ， guó rén wú gǎn xiàng zhī tì tuò。 měi xiāng jiè yuē： mò qǐ 'ěxīn， dà hé shàng zhī rǔ。 qí dào huà gǎn wù， yòu rú cǐ zhě。 dà jiào（ zhǐ fó jiào） dōng lái， zhì chéng 'ér shèng。 ” 　　 wǒ men jiǎng dào zhè lǐ， zhù tí réng zài shuō míng “ wǔ hú zhī luàn ” hòu zhào shí lè de shí dài， zhèng dāng gōng yuán sān sān nián qián hòu， yě shì luó mǎ jūn shì tǎn dīng dà dì qiān dū bài zhàn tíng de shí qī。 zhè shí zhèng shì wèi、 jìn yǐ lái， zhōng guó chuán tǒng wén huà zhōng de “ wáng dào ” líng yí， rú jiā hé dào jiā de wén huà jīng shén， yě yǐ bīn lín xù jué， shì dà fū men de wén rén zhèng zhì tǐ zhì， yóu rú《 shī jīng · xiǎo yǎ · qiǎo yán》 liù zhāng suǒ shuō： “ wú quán wú yǒng， zhí wéi luàn jiē。 ” yīn cǐ hàn huà yǐ jiǔ de “ wǔ hú ” děng zhǒng zú， duì yú gù yòu chuán tǒng dào dé yòu guān de “ rén yì lǐ zhì xìn ” děng， dū shì wéi kōng tán， bù zú zhòng shì。 dàn cóng xī yù xīn xīng chuán rù zhōng yuán de fó fǎ， yǐ “ cí bēi ” wéi jiào， yǐ jiè “ shā、 dào、 yín、 wàng、 jiǔ ” de zhù zhǐ， jiā shàng zōng jiào shén líng mò yòu de guān miǎn， fǎn 'ér dōubèi hú、 hàn rén děng suǒ jiē shòu。 yīn cǐ 'ér xíng chéng suí、 táng yǐ hòu “ rú、 shì、 dào ” sān jiào de wén huà huì liú， yǐ jí hòu shì yòu běi wèi fó jiào wén míng de xīng shèng， cái yòu liú chuán dào xiàn zài de dūn huáng bì huà， yún gāng、 lóng mén shí kū děng wén wù de cún liú， gōng rén jǐng yǎng píng diào。 zhè xiē dōushì lì shǐ de xuè lèi suǒ lěi jī 'ér chéng， wǒ fó cí bēi rùn zé de jiēguǒ， bìng fēi shì lí tí tài yuǎn， zhuān mén jiè shào fó fǎ hé shén sēng de gù shì。 　　 fú jiān jiàn bù dào jiū mó luó shí 　　 qí sān， lì rú qián qín de fú jiān， tā de xiān shì， biàn shì xī róng de qiú cháng， yě bù néng wán quán suàn shì jìng wài qiān rù de hú rén， jiù shǐ chēng tā： “ xióng wǔ zhì lüè， jìn yòu zhōng yuán。 ” shǐ chēng qín wáng fú jiān dǐng shèng de shí qī， qí wǔ lì bà quán， yǐ “ dōng jí cāng hǎi， xī bìng qiūcí（ xīn jiāng shěng kù chē、 shā yǎ 'èr xiàn zhī jiān）， běi jìn shā mò， wéi jiàn kāng（ dōng jìn shǒu dū de nán jīng） zài wài。 ” dàn zuì hòu yǐ bǎi wàn zhī zhòng nán fá dōng jìn， wéi xiè 'ān、 xiè xuán suǒ bài， zì chēng “ qín wáng ” zhǐ yòu 'èr shí qī nián。 shòu mìng zhǐ yòu sì shí bā suì。 dàn tā néng zhòng yòng yǐn jū huá yīn de shān dōng míng shì wáng měng， yě jiù shì céng jīng yǔ dōng jìn de quán chén héng wēn jiàn miàn， suǒ wèi “ mén shī 'ér tán dāng shì zhī wù， bàng ruò wú rén ” de qí shì。 wáng měng zài lín sǐ zhī qián， fēn fù fú jiān shuō： 　　 jìn suī pì chù jiāng nán， rán zhēngshuò xiāng chéng， shàng xià xiāng 'ān， chén méi zhī hòu， yuàn wù yǐ jìn wéi tú。 hòu lái fú jiān zì fù yǐ bǎi wàn zhī zhòng， kě yǐ “ tóu biān duàn liú ”， nán fá dōng jìn。 nòng dé zōng shì fú róng méi yòu bàn fǎ． zhǐ hǎo duì tā shuō： “ wáng jǐng lüè（ wáng měng zì jǐng lüè） yī shí yīng jié， bì xià cháng bǐ zhī zhū gé wǔ hóu（ liàng）， dú bù jì qí lín méi zhī yán hū！ ” fú jiān hái shì bù kěn huí xīn zhuǎn yì， zhōng yú yī zhàn 'ér bài， shēn sǐ guó wáng， bù chū wáng měng zhī suǒ liào。 　　 dàn shì， fú jiān yě shì qīng xīn wén huà， zūn zhòng xué zhě hé gāo sēng， duì tā mendōu shì jiā yǐ tè bié de lǐ yù， jué bù zì yǐ wéi shì， qīng shì wén huà rén shì。 tā chú zhòng yòng wáng měng， yán tīng jì cóng， zūn rú shī lǐ wài， nà shí zài xiāng yáng hái yòu yī wèi gāo sēng dào 'ān fǎ shī， míng zhòng yī shí， tā shì fó tú chéng de dì zǐ， yě jiù shì hòu lái nán dù dào lú shān， jiàn lì jìng tǔ zōng niàn fó fǎ mén， yǐng xiǎng zhōng guó qiān yú nián lái gè jiē céng shè huì de huì yuǎn fǎ shī de shī fù。 dào 'ān fǎ shī de xué wèn hé dé xíng， zhōng wài jiē zhī， dōng jìn cháo yě yě hěn yǎng mù。 zài zhōng guó wén huà zhé xué shǐ shàng suǒ chēng de “ xiāng yáng gāo shì ” xí záo chǐ lái jiàn dào 'ān fǎ shī， zì chēng， “ sì hǎi xí záo chǐ ”， fǎ shī duì shuō， “ mí tiān shì dào 'ān ”， biàn shì zhè gè gù shì。 fú jiān jìng yǎng dào 'ān， céng jīng sòng tā “ wài guó jīn shì fó xiàng jīn lǚ jié zhū mí lè。 fǎ shī měi cì jiǎng jīng shuō fǎ， biàn 'ān méi cǐ xiàng zuò zhèng。 ” dàn fú jiān zhōng yú rěn bù zhù 'ér gōng dǎ xiāng yáng huò shèng， jiù qīn zì yǔ dào 'ān fǎ shī jiàn miàn， duì zuǒ yòu de rén shuō： “ wú yǐ shí wàn shī qǔ xiāng yáng， dé yī rén bàn 'ěr。 ” zuǒ yòu wèn wéi shuí？ yuē： “ ān gōng yī rén， xí záo chǐ bàn rén yě。 ” kě shì， fú jiān nán fá dōng jìn， fú róng qǐng dào 'ān fǎ shī lì quàn， yě zhōng yú bù tīng。 dàn tā jì dé dào 'ān fǎ shī zhī hòu， yòu tīng shuō xī yù yòu gāo sēng jiū mó luó shí， dào wàng tuī zhòng yī shí， jiù yòu pài dàjiàng lǚ guāng（ zì shì míng， hé nán luò yáng rén） shuài bīng qī wàn xī zhēng， yào yíng qǔ jiū mó luó shí dōng lái zhōng guó。 　　 lǚ guāng fèng mìng xī zhēng， jù shuō， wēi fú sì shí yú gè xiǎo guó。 dào liǎo qiūcí， yǐ wǔ lì wēi xié， qiūcí guó wáng wú nài， zhǐ hǎo chū ràng gāo sēng jiū mó luó shí。 dàn lǚ guāng dé dào jiū mó luó shí， huí dào liǎo gū zāng（ gān sù de wǔ wēi）， tīng shuō fú jiān yǐ sǐ， tā biàn shōu jiàng liǎo liáng zhōu mù（ gān sù dì fāng shǒu cháng）， xiān zì chēng wéi “ jiǔ quán gōng ”， hòu yòu zì chēng “ liáng dì ”。 yīn cǐ jiū mó luó shí fǎ shī yě zài hòu liáng lǚ guāng fù zǐ shǒu lǐ， bèi “ liáng ” liǎo shí duō nián。 zhè gè shí hòu， zhèng shì gōng yuán sān jiǔ 'èr nián zhī jì， ōu zhōu de luó mǎ， zhèng kāi shǐ què dìng jī dū jiào wèiguó jiào。 　　 fú jiān yǐ bà quán wǔ lì， pài bīng qiǎn jiāng yuǎn zhēng xī yù， zhǐ wèile yíng qǔ yī wèi yòu dào yòu xué de gāo sēng dōng lái， shí zài shì gǔ jīn zhōng wài lì shǐ shàng， jí wéi xī qí shǎo yòu de shì。 tóng shí， yě kě zhī hòu lái fó xué zài zhōng guó de shèng xíng， jiū mó luó shí fǎ shī duì zhōng guó wén huà zhé xué、 wén xué shàng de shēn yuǎn yǐng xiǎng， yě shì shǐ wú qián lì de zhòng yào shì jiàn。 　　 shí duō nián hòu， xī róng qiāng zú de yáo xīng， jí wèi hòu qín chēng wáng， yòu pài dàjiàng yáo shuò dé fá hòu liáng， yíng qǐng jiū mó luó shí rù cháng 'ān， dài wèiguó shī， ān jū yú cháng 'ān de “ xiāo yáo yuán ”， fān yì fó jīng sān bǎi yú juàn。 mén xià dì guǎng gòng xiāng yì shì de hěn duō， jù shuō， cóng xué de zhōng guó sēng sú dì zǐ， yòu liǎng 'èr qiān rén zhī duō， ér tè bié yōu xiù tū chū de yòu qī bā rén lì jiā hòu lái shǐ chēng “ shēng gōng shuō fǎ ’’ de dào shēng， yǔ zhù《 wù bù qiān lún》、《 bān ruò wú zhī lùn》 děng zhé xué hé kē xué shàng qiān gǔ míng wén de sēng zhào， yǐ jí dào róng、 sēng ruì děng， gè yòu zhù shù。 yóu qí tā kāi chuàng yòng fàn wén de pīn yīn yuán lǐ， wéi zhōng guó wén zì shǒu chuàng yīn yùn zì mǔ de pīn yīn fǎnqiè fāng fǎ， biàn shì jiū mó luó shí fǎ shī yǔ tā de zhōng guó dì zǐ sēng ruì、 huì guān、 huì yán děng de gōng láo。 kě xī fǎ shī zài qín zhù shì yì jīng de shí jiān， zhǐ yòu jiǔ nián， biàn yǐ yuán jì。 suàn lái shì jiān de shòu mìng， bìng bù tài cháng， shí zài yě shì zhōng guó fó xué wén huà de yī dà hàn shì。 　　 dàn dāng fú qín yǔ yáo qín de liǎng gè shí qī， zhōng guó de dào 'ān fǎ shī， yǔ xī lái de jiū mó luó shí fǎ shī de shí dài， guān zhōng（ tóng guān yǐ xī） yǔ luò yáng děng zhōng yuán yī dài dì qū de dì yī liú zhī shí fènzǐ、 yōu xiù rén cái， yīn duì yú dāng shí zhèng quán de bēi guān hé yàn juàn， dà dū shì tuō lí xiàn shí， tiào chū shì wǎng qù chū jiā xué fó。 bù rán， jiù qù xué shén xiān， zuò dào shì， yīn cǐ yě kě yǐ shuō dōng jìn shí qī shì “ tiān xià zhī yán， bù guī yú fó， jí guī yú dào ” de shí dài。 nán dù yǐ hòu， dōng jìn wáng zhāoshàng xià gè jiē céng de shè huì rén shì， yě shì rú cǐ， zài wèi de quán shì míng chén rú wáng dǎo、 xiè 'ān děng rén， dū yǔ xī yù guò lái jū zhù zài jiāng nán fó xué de míng shì zhī qiān、 zhī liàng děng rén yòu mìqiè jiāo wǎng。 lì rú dào 'ān fǎ shī jū xiāng yáng de shí qī， dōng jìn de xiào wǔ dì sī mǎ yào， biàn cì yǐ zhào shū shuō： “ fǎ shī yǐ dào dé zhào lín tiān xià， shǐ dà fǎ liú xíng， wéi cāng shēng yǐ lài， yí rì shí wáng gōng lù， suǒ sī yǐ shí zī gěi。 ” dàn dào 'ān fǎ shī què gù cí bù shòu。 ér qiě dāng shí xīng qǐ yī zhǒng jiǎng xué lùn dào de fēng gé， suǒ wèi yòu xué wèn yòu xiū yǎng de rén， shǒu lǐ dū ná zhe lù huò mǎ de wěi bā suǒ zuò de fú chén， biǎo shì yòu chū chén lí sú de fēng dù， zhè zài shǐ liào de chēng wèi biàn shì “ shǒu chí fú chén， cóng shì xuán tán ” de fēng qì。 shì shí shàng， zhè zhǒng xí guàn， shì cóng yìn dù wén huà zhōng pó luó mén jiào shǒu chí fú chén suǒ chuán bù guò lái de xíng xiàng， wǒ men xiàn zài hái kě kàn dào zài fó、 dào liǎng mén zhōng hái bǎo yòu “ chí fú ” de fēng guī。 　　 rú jiā chén jì、 fó jiā chāng shèng de shí dài 　　 zǒng zhī， cóng wèi、 jìn、 nán běi cháo yǐ lái， zhí dào táng dài kāi guó zhī chū de sān bǎi duō nián shí qī， suǒ wèi rú jiā “ kǒng yú zhī jiào ”、 “ wǔ jīng zhī xué ”， fēi cháng chén jì， píng cháng yě zhǐ shì yòng lái dú shū xí zì， qiú zhī shí de pǔ tōng jiào yù kè běn 'ér yǐ。 bìng bù xiàng sòng、 míng yǐ hòu， bù jiǎng jiū kǒng mèng zhī jiào， bù hé “ rú zōng dào xué ” de rén， jiù nán yǐ lì zú yú cháo tíng， shèn zhì zài “ tǔ lín ” shè huì zhōng， yě huì zhōng shēn wéi rén suǒ qīng shì liǎo。 dàn zài dōng jìn dào nán cháo liù dài zhī jiān， yóu yú guān zhōng（ lǒngtǒng dì zhǐ cháng 'ān、 luò yáng yī dài） de fó xué chāng shèng， jiāng nán fó jiào sì miào lín lì， yǐng xiǎng liǎo dāng shí de gè céng shè huì， shàng zhì huáng dì， xià zhì fàn fū zǒu zú， gè rén suǒ qǔ de míng zì， hěn duō yòng fó jīng shàng de pú sà、 luó hàn、 nà luó yán děng míng cí zuò wéi rén míng， yóu cǐ kě jiàn dāng shí fó xué wén huà yǐng xiǎng zhōng guó de qíng xíng， shì rú hé de pǔ jí。 zhè hǎo bǐ xiàn dài 'èr shí shì jì de shí qī， rén men xǐ huān qǔ yòng xī fāng de míng zì， rú yuē hàn、 hǎi lún děng， nǎi zhì shì miàn shāng diàn， yě yòu yǐ yuán zǐ lǐfà tīng、 yuán zǐ bīng qí lín diàn děng zuò wéi zhāo pái de， zhè tóng yàng shì shí dài gǎn rǎn de cháng tài， bìng bùzúwèi qí。 　　 kě shì zhèng rú Zēngzǐ suǒ shuō de： “ yán bèi 'ér chū zhě， yì bèi 'ér rù。 ” dào liǎo gōng yuán sì sì nián jiān， běi wèi tuò bá shì xīng qǐ， jiāng běi tǒng yī， nán běi cháo duì lì de xíng shì cóng cǐ kāi shǐ。 běi wèi cháo yě hòu lái yě shòu fó jiào wén huà de yǐng xiǎng， lì dài lù xù jiàn zào fó sì sān wàn yú suǒ， tì dù chū jiā sēng ní dá 'èr bǎi wàn zhī duō， shēng shì zhī lóng， gèng guò yú “ nán cháo sì bǎi bā shí sì， duō shǎo lóu tái yān yǔ zhōng ” de qíng kuàng。 dàn zài wǔ shì jì jiān， běi wèi de huáng dì tài wǔ dì dào， yīn shòu dǔ xìn dào jiào de dà chén cuī hào suǒ yǐng xiǎng， chóng bài dào shì kòu qiān zhī， biàn zuò chū shǐ fó dào liǎng jiào xiāng zhēng de dà shì， yě jiù shì zhōng guó zōng jiào shǐ shàng， fó jiào shòu dào suǒ wèi “ sān wǔ yī zōng ” zhī nán de dì yī zāo。 tóng shí， yě shì zhōng guó běn yòu wén huà yì shí shǐ shàng zì xiāng dǒu zhēng de dà shì zhī yī。 　　 jù shǐ liào suǒ zài： xuān gào zhū zhèn jiāng jūn cì shǐ， zhū yòu fú tú（ fó sì） xíng xiàng jí yī qiē fó jīng， jiē jī pò fén shāo， shā mén（ chū jiā rén） wú shàozhǎng， xī kēng zhī。 dàn tài zǐ sù hǎo fó fǎ， lǚ jiàn bù tīng， nǎi huǎn xuān zhào shū， shǐ yuǎn jìn yù wén zhī， dé gè wéi jì。 shā mén duō wáng nì huò miǎn， shōu cáng jīng xiàng。 wéi tǎ miào zài wèi jìng zhě， wú fù jié yí。 　　 huàn yán zhī， sān wàn duō chuáng fó sì， dōubèi cuī huǐ liǎo， yě zhēn shì yīcháng pò huài xìng de zhuàng jǔ， dàn xiàn zài kàn lái， yě zǎo yǐ shǐ yòu qián lì， bùzúwèi guài。 kuàng qiě cóng měi guó rén kǎi 'ēn sī de jīng jì xué shuō guān diǎn kàn lái， “ xiāo fèi cì jī shēng chǎn ”， méi yòu wěi dà de pò huài， nǎ yòu wěi dà de xīn shēng chǎn ní！ nǐ shuō shì bù shì 'ā？ rén lèi jiù shì zhè yàng yòu zhì， jīng cháng zuò chū xǔ duō wú lǐ qǔ nào de shì， yíng dé zì wǒ huǐ miè。 　　 qí shí， zǎo jīng gǔ dài xué zhě de kǎo zhèng， běi wèi tuò bá shì yě shì huáng dì de zǐ sūn， “ chāng yì ” de hòu yì， shòu fēng běi fāng de yī zhī， yòu “ dà xiān bēi shān ” zì yǐ wéi hào。 gù dào běi wèi jiàn guó kāi shǐ， “ qù hú yī guān， jué lǔ yǔ， zūn huá fēng ”， yī lǜ huī fù xué xí hàn huà de wén huà xí sú， qiān dū luò yáng， gǎi xìng yuán shì。 gōng yuán sì wǔ nián， hái zài nán cháo qí、 liáng zhī jì， zhì dìng “ jìn tóng xìng xiāng hūn fǎ ”， “ dìng hù jí fǎ ” jí “ gōng fú zhì dù ”。 ér qiě gèng yòu yì yì de shì， zài nà gè shí hòu， běi wèi jiù yǐ kāi shǐ shí xíng “ jūn tián fǎ ”， yě jiù shì tǔ dì gōng píng fēn pèi de zhèng cè， rú guǒ gēn xiàn zài xiāng bǐ， tā zài yī qiān wǔ bǎi nián yǐ qián zǎo yǐ “ qián jìn ” liǎo。 zhì yú yòu guān zhè gè shí dài de “ fó xué yǔ fó jiào ” wén míng de xīng shèng hé dé shī， sòng dài míng rú 'ér jiān míng chén de sī mǎ guāng， duì yú《 wèi shū · shì lǎo zhì》 suǒ zài， biàn yòu yī piān lùn wén， yě hěn yòu cān kǎo de jià zhí。 　　 zǒng zhī， gēn jù lì shǐ de jīng yàn， zuò wéi néng gòu yǐng xiǎng yī gè shí dài de lǐng dǎo rén wù， jī běn de jiàn jiě hé xiū yǎng， què shí xū yào《 dà xué》 de “ zhī zhǐ 'ér hòu yòu dìng， dìng 'ér hòu néng jìng， jìng 'ér hòu néng 'ān， ān 'ér hòu néng lǜ， lǜ 'ér hòu néng dé ” de xīn jìng， cái néng gòu zuò dào lì jǐ lì rén， gōng zài dāng shì， jì shì 'ān mín， zé jí wàn dài de dà yè。 　　 sì jiǔ、 nán cháo quán wèi xì lián chǎng 　　 zài gōng yuán sì 'èr nián jiān， dōng jìn mò dài wán jié， nán cháo kāi shǐ dì yī dài de sòng wǔ dì liú yù， shì nóng mín chū shēn， yòu nián jiù zhǎngyǎng yú fó sì， suǒ yǐ xiǎo míng “ jì nú ”， hòu lái dé dào shí shì zào yīng xióng de jī huì， zuì hòu jiù gān cuì móu shā liǎo zài wèi 'èr shí 'èr nián de jìn 'ān dì sī mǎ dé zōng， yòu yòng dú yào zài shā liǎo bèi tā lì yòng liǎo liǎng nián de jìn gōng dì sī mǎ dé wén， zì jǐ jiù xué xí cáo pī、 sī mǎ yán de bàn fǎ， zhào yàng huà hú lú， cuàn wèi chēng dì， dìng guó hào wéi “ sòng ”。 dàn bǐ qǐ cáo pī cuàn wèi bù shā hàn xiàn dì， sī mǎ yán cuàn wèi yě bù guòfèn 'ér shā liǎo cáo huàn， liú yù de xíng wéi jiù bù tóng liǎo， nán cháo gè dài， yóu cuàn wèi chēng dì duì yú qián cháo de zǐ sūn “ zhǎn cǎo chú gēn ” de xiān lì， shì yóu tā kāi shǐ。 yǐ hòu jiē zhe qí、 liáng、 chén、 suí， dōushì tóng yàng fān bǎn， zhǐ shì suí cháo kāi guó de suí wén dì yáng jiān， zài shā lù yǐ wài gèng jiā miè zú， suǒ yǐ lì shǐ xué jiā men， biàn shuō suí cháo huáng quán， shì bì rán bù huì cháng jiǔ de。 　　 liú zhǔn、 xiāo yǎn、 xiāo yì、 chén shū bǎo de gù shì 　　 liú yù zì jǐ zuò liǎo sān nián de huáng dì biàn sǐ liǎo， jīng guò zǐ sūn jì chéng dì wèi de qī gè zhí yè huáng dì， yī gòng zhǐ yòu liù shí nián de liú mò tiān xià， biàn yòu bèi quán chén xiāo dào chéng zhào yàng fān bǎn cuàn wèi， jiù gǎi “ sòng ” wéi “ qí ” liǎo。 dàn dāng xiāo dào chéng cuàn wèi chēng dì， chuàng jiàn qí cháo de chū qī， xiān lái fèi diào liú sòng hái zhǐ shí sì suì de yòu zhù shùn dì liú zhǔn shí， liú zhǔn biàn shōu lèi shuō： “ yù jiàn shā hū？ ” nà gè fèng xiāo dào chéng mìng lìng 'ér lái de wáng jìng biàn shuō： “ chū jū bié gōng 'ěr！ guān jiā（ duì huáng jiā de dài míng chēng） xiān qǔ sī mǎ jiā yì rú cǐ yě（ zhǐ liú zhǔn de zǔ xiān liú yù cuàn wèi chēng sòng dì shí， pò hài jìn cháo sī mǎ shì de hòu dài， yě jiù shì xiàn zài zhè yàng zuò de）。 ” yīn cǐ sòng shùn dì liú zhǔn， yě biàn zhī dào zì jǐ shì zěn yàng de xià chǎng liǎo， jiù qì 'ér tánzhǐ yuē： “ yuàn hòu shēn shì shì， wù fù shēng dì wáng jiā。 ” zuì hòu， xiāo dào chéng dāng rán fàng bù guò tā， bù dàn shā liǎo liú zhǔn， hái miè liǎo tā de jiā shǔ。 　　 liú zhǔn suǒ shuō “ yuàn hòu shēn（ shēng shēng） shì shì， wù fù shēng dì wáng jiā ” de huà， shí zài zú wéi qiān gǔ làn yòng jí quán zhě de jǐng yǔ。 ér lì shǐ shàng yòu tóng yàng de tòng kǔ， dàn yòu bù tóng de bēi zhuàng gù shì， jiù shì míng mò de huái zōng zhū yóu jiǎn， yě jiù shì hòu rén tǒng chēng wéi chóng zhēn huáng dì。 tā zài guó pò jiā wáng de shí hòu， zhǔn bèi zì shā shàng diào yǐ qián， zhào lái tā zhǐ yòu shí wǔ suì de nǚ 'ér（ gōng zhù）， shuō liǎo yī jù： “ ěr（ nǐ） hé shēng wǒ jiā？ ” jiù zì jǐ yòng zuǒ xiù yǎn miàn， yòu shǒu huī dāo， zhuó shā gōng zhù， yīn wéi yòng lì bù zhǔn， zhǐ duàn liǎo gōng zhù de zuǒ bì。 dú liǎo lì shǐ， biàn kě zhī dào zuò dì wáng huò quán shì jiā zú de hòu dài， shí zài bìng fēi shì zhēn zhèng de xìng fú。 　　 kě shì xiāo dào chéng zì jǐ běn shēn zài wèi zuò huáng dì， yě zhǐ yòu sì nián， jiē zhe zǒng gòng suī yòu qī gè hú tú de zǐ sūn huáng dì， yě bù guò 'èr shí sì nián， jiù yòu bèi tóng zōng de xiāo yǎn suǒ fèi， gǎi guó hào wéi “ liáng ”， nà biàn shì hòu shì jiào wéi yòu míng de chī sù xué fó de liáng wǔ dì。 tā zǒng suàn bǐ jiào hǎo xīn， qǐ xiān méi yòu yào shā xiāo dào chéng de hòu rén， dàn yīn shěn yuē de jǐng gào “ wù mù xū míng 'ér shòu shí huò ”， zhōng yú yě zhào yàng huà hú lú。 tā běn shēn zài wèi sì shí bā nián， chú liǎo xǐ huān xué zuò hé shàng， dāng fó xué dà shī， qīn zì jiǎng jīng shuō fǎ yǐ wài， hái bù suàn yòu tài duō de dà guò， shòu mìng yě huó dào liǎo bā shí liù suì。 dàn hěn kě xī de shì bǎ quán móu dāng zuò dào dé， yóu qí shì tóu jī qǔ qiǎo， cuò yòng liǎo dōng wèi tóu jiàng guò lái de pàn chén hóu jǐng， zhōng yú bèi pò 'ér 'è sǐ tái chéng（ nán jīng）。 dàn tā zài lín wēi de shí hòu， què shuō liǎo “ tiān xià zì wǒ dé zhī， zì wǒ shī zhī， yòu yòu hé hàn ” de sǎ tuō zhuàng yǔ， zhè zhǒng yóu rú dǔ tú de háo yǔ， díquè yě fēi píng cháng rén suǒ néng qǐ jí de。 hòu lái tā de zǐ sūn hái jì xù chēng dì liǎo liù nián， yě suàn gòng yòu sì zhù， wǔ shí sì nián de tiān xià。 　　 zài zhōng guó de lì shǐ shàng， liáng wǔ dì xiāo yǎn， kě shuō shì yī hěn tè bié de shū shēng huáng dì， tā shì wén xué jiā， yòu shì zhé xué jiā。 tā zài dēng wèi zhī xiān， biàn hé yī bān dāng shí de míng shì xué zhě men， duì zhù zhāng “ xiàn shí wéi wù lùn ” de xué zhě fàn zhěn suǒ zhù de《 wú shén lùn》 dǎ bǐ mò guān sī。 tā shì jí lì zhù zhāng yòu shén lùn， rèn wéi shēng mìng shì yòu qián shēng hòu shì， què shí lìng yòu yī gè “ shén wǒ ” de cún zài。 tā zǎo sǐ de dà 'ér zǐ xiāo tǒng， jiù shì zhōng guó wén xué shǐ shàng zhù míng de “ zhāo míng tài zǐ ”， hòu shì liú chuán de《 zhāo míng wén xuǎn》 biàn shì tā biān ji de dà zuò。 hòu lái fǎn kàng hóu jǐng de liáng yuán dì xiāo yì， yě shì tā de dì qī gè 'ér zǐ， tóng shí yě shì lì shǐ shàng yī gè dú shū huáng dì de huó bǎo。 tā jí wèi hòu， jiù pài chén bà xiān tǎo fá hóu jǐng， sān nián yǐ hòu， zì jǐ shì bèi xī wèi gōng jìn suǒ shā de。 dàn zài dí rén jìn chéng zhī qián， tā hái yòu xīn qíng zài zuò shī。 dāng tā zhī dào dí rén jìn rù jīn chéng（ gōng chéng） de shí hòu， “ nǎi fén gǔ jīn tú shū shí sì wàn juàn ”。 bèi shā yǐ qián， yòu rén wèn tā， shāo shū shì shénme yì sī？ tā shuō： “ dú shū wàn juàn， yóu yòu jīn rì， gù fén zhī。 ” zhè yě shì tiān xià dì yī qí yán， zì jǐ běn shēn méi yòu xióng cái dà lüè， què mányuàn dú shū wú yòng， qǐ bù kě xiào， jiù dà bù rú tā de fù qīn liáng wǔ dì de huò dá sǎ tuō liǎo。 　　 jiē zhe xiāo liáng 'ér cuàn wèi chēng dì de， biàn shì chén gāo zǔ chén bà xiān。 tā cóng xiǎo yě shì yī gè “ bù shì jiā rén shēng chǎn ”， fàng dàng bù jī de xìng gé， dàn què huì yīn yáng zhī xué， tōng dá “ qí mén dùn jiá ” děng fāng shù。 dēng wèi yǐ qián， yě zhào jiù xiān shā liǎo liáng zhù jiāng yīn wáng xiāo fāng zhì。 bù guò tā zì jǐ běn shēn yě zhǐ zuò liǎo sān nián de huáng dì， wǔ shí jiǔ suì jiù sǐ liǎo。 jīng guò sì gè zǐ zhí bèi xiān hòu jí wèi， zuì hòu biàn shì tā de sūn zǐ chén shū bǎo zuò wéi mò dài de huáng dì， yě biàn shì zài lì shǐ shàng yòu míng de fēng liú huáng dì chén hòu zhù。 dāng suí bīng dǎ jìn tái chéng nán jīng， tā jiù bào zhe fēi zǐ zhāng lì huá、 kǒng guì rén tiào jìn shuǐ jǐng lǐ qù táo bì， zuì hòu bèi rén fàng xià shéng zǐ， sān gè rén yī qǐ bèi lā shàng lái。 nà gè shuǐ jǐng， biàn chéng nán jīng míng shèng zhī yī de “ jǐng yáng gōng jǐng ”。 zhè yě shì lì shǐ shàng fēng liú huáng dì zài wáng guó de shí hòu， bào zhe měi rén tiào jǐng de nào jù zhùjué。 dàn dāng shí dài bīng dǎ jìn nán jīng de， biàn shì hòu lái de suí yáng dì yáng guǎng， tā zǒng suàn méi yòu shā liǎo chén shū bǎo， zhǐ bǎ tā dāng zhàn lì pǐn， zuò wéi fú lǔ 'ér “ xiàn fú tài miào ”， bǎ tā zuò wéi zì jǐ lùn gōng xíng shǎng de huó bǎo。 suǒ wèi “ nán cháo ” zhī yī de chén cháo， yī gòng yě zhǐ yòu wǔ zhù， sān shí sān nián de tiān xià， rú cǐ wán jié liǎo shì。 　　 chén hòu zhù chén shū bǎo， yě hé bǐ tā chí shēng sān bǎi duō nián de nán táng lǐ hòu zhù chàbù duō， chú liǎo fēng liú zì shǎng yǐ wài， hái shì yī gè 'àihào yīnyuè de míng jiā， tā hái wèi wáng guó shí， zì jǐ zhì zuò liǎo yòu míng de gēqǔ《 yù shù hòu tíng huā》， jiào dǎo gōng 'é men xí chàng， mín jiān yě yòu liú chuán。 yīn cǐ， táng dài de shī rén dù mù yòu gǎn yú chén hòu zhù de gù shì， biàn yòu《 qín huái yè bó》 de shī shuō： 　　 yānlǒng hán shuǐ yuè lóng shā， yè bó qín huái jìn jiǔ jiā； 　　 shāng nǚ bù zhī wáng guó hèn， gé jiāng yóu chàng hòu tíng huā。 　　 wǒ men rú guǒ zhào zhōng guó chuán tǒng wén huà de zhé xué guān diǎn lái shuō， “ zào huà ” lǎo 'ér， zhēn huì wán nòng rén lèi。 yóu tā suǒ biān xiě zhōng guó lì shǐ de jù běn， zǒng shì gěi nǐ huà gé zǐ， yòu huà juàn juàn， shǐ nǐ zài shè huì de yǎn biàn gé zǐ lǐ， hǎo xiàng guī dìng wǔ liù nián yī xiǎo biàn， shí wǔ liù nián yī zhōng biàn， sān shí nián zuǒ yòu yòu yī dà biàn。 rán hòu yòu biàn fāng gé wéi juàn juàn， liù shí nián zuǒ yòu yī xiǎo biàn， yī bǎi 'èr shí nián zuǒ yòu yī zhōng biàn， yī bǎi bā shí nián zuǒ yòu yī dà biàn。 zài zhè xiē fāng yuán de yǎn biàn chéng shì zhōng， yòng jiā jiǎn huò chéng chú de gōng shì， hǎohǎo huài huài， duō duō shàoshào， jiù kàn rén lèi dāng zhōng de cāo zuò suàn pán de rén， zì jǐ zěn yàng dǎ suàn fàng zhàng hé shōu zhàng liǎo。 qí shí， “ zào huà ” lǎo 'ér yě hěn gōng píng， duì yú qí tā gè mín zú de guī gé， yě chàbù duō。 zhǐ shì tā men guò qù， méi yòu xiàng wǒ men de zǔ xiān， duì yú lì shǐ shì cǎi yòng “ kuàijì ” hé “ tǒng jì ” fǎ。 wǒ men zǔ xiān， duì yǐ wǎng de lì shǐ， zhàng běn jì dé bǐ jiào qīng chǔ， suǒ yǐ kàn lái jiù hěn míng xiǎn， yě hěn jīng rén。 　　 yáng jiān、 yáng guǎng fù zǐ de gù shì 　　 yóu wèi、 jìn yǐ lái jiù shǐ suǒ chēng de “ wǔ hú luàn huá ” dào nán běi cháo de duì lì， zài zhōng guó wén huà de yǎn biàn shǐ shàng， jiāng yào jìn rù rú、 fó、 dào sān jiā huì liú de qián qī， wǒ men shǒu xiān xū yào liǎo jiě， suǒ wèi “ běi cháo ” de běi wèi， tǒng yī liǎo jiāng běi gè gè shǎo shù mín zú hú luàn jiàn guó yǐ hòu， jiēguǒ yòu fēn liè chéng wéi dōng xī liǎng wèi。 dōng wèi hòu lái yòu biàn wéi běi qí， xī wèi yòu biàn wéi hòu zhōu。 cóng yáng jiān de jué qǐ， bìng liǎo hòu zhōu、 běi qí， miè liǎo jiāng nán de chén guó， rán hòu nán běi cái dé “ hùn yī ”， chēng wéi suí cháo。 wéi lǐ táng de jiàn guó shǒu xiān kāi lù de suí cháo sān shí 'èr nián de tiān xià， jiù zài miè diào nán cháo chén hòu zhù de shí hòu kāi shǐ liǎo。 suí cháo kāi guó de suí wén dì yáng jiān， hé tā jì chéng huáng wèi de 'ér zǐ suí yáng dì yáng guǎng， yědōu shì lì shǐ shàng de míng xīng huáng dì， gèng wéi yòu qù。 dàn dà jiā bù yào wàng jì， zài wèi、 jìn、 nán běi cháo de sān bǎi duō nián yǐ lái， jiāng běi、 jiāng nán de shè huì shàng xià， dū chōng mǎn liǎo fó xué hé fó jiào de qì fēn。 nà gè shí hòu， bìng méi yòu bǎ rú jiā de《 dà xué》、《 zhōng yōng》 huò “ sì shū ”， dāng zuò dì wáng zhèng zhì zhǐ dǎo yuán lǐ de “ dì wáng xué ” lái shǐ yòng。 suǒ wèi《 dà xué》，《 zhōng yōng》 shì dì wáng men bì dú zhī shū， zhè shì nán sòng yǐ hòu de guǎng gào xuān chuán， yīnggāi lìng dāng bié lùn。 yīn cǐ， zuò wéi suí cháo kāi guó zhī jūn de suí wén dì yáng jiān， biàn shì dāng shí zuì shí máo yòu qù de míng xīng huáng dì liǎo。 　　 xiàn zài xiān shuō lì shǐ shàng jìzǎi yáng jiān de chū shēn gù shì。 tā xiǎo shí hòu de míng zì jiào “ nà luó yán ”（ shì fó xué zhōng dōng fāng jīn gāng lì shì de míng chēng， yóu rú chén cháo de dàjiàng xiāo mó hē， dōushì fó xué zhōng de míng cí）。 tā de fù qīn yáng zhōng， běn lái jiù zài xī wèi jí hòu zhōu zuò guān， fēng wéi “ suí gōng ”。 mǔ qīn shēng tā de shí hòu， yǐ yòu hěn duō de shén huà， shì zhēn shì jiǎ， dōubù xiāng gān， gū qiě bù lùn。 shēng liǎo tā yǐ hòu， cóng hé dōng lái liǎo yī gè ní gū， jiù duì tā de mǔ qīn shuō， zhè gè hái zǐ lái lì bù tóng， bù kě yǐ yǎng zài nǐ men fán fū sú zǐ de jiā zhōng。 tā fù mǔ tīng liǎo xiāng xìn， biàn bǎ tā jiāo gěi zhè wèi ní gū yóu tā qīn zì fǔ yǎng zài lìng wài de bié shù lǐ。 yòu yī tiān， ní gū wài chū， tā mǔ qīn lái bào tā， hū rán kàn dào tā tóu shàng yòu jiǎo， shēn shàng yòu lín， yī xià pà liǎo qǐ lái， sōng shǒu diào zài dì xià。 gāng hǎo ní gū yě xīn dòng pà yòu shì， mǎ shàng huí lái， kàn jiàn biàn shuō， ā yō！ nǐ bǎ wǒ de hái zǐ xià huài liǎo， zhè yī diē， jiù huì chí yī bù cái néng dé tiān xià。 bù guǎn zhè gè gù shì de zhēn shí yǔ fǒu， yáng jiān fù zǐ díquè yě shì zhōng guó lì shǐ shàng huàshídài de zhòng yào rén wù。 suǒ yǐ jiù shǐ xué jiā， bù hǎo yì sī míng xiě， dàn yě bù pái chú dāng shí jiān xìn bù yí de liú chuán shén huà， jiù zhào jiù lǎo lǎo shí shí dì jì xià lái liǎo。 　　 yáng jiān hòu lái zài běi zhōu de cuàn wèi chēng dì， yǐ shì zài bì xíng， dàn cù chéng tā xià cuàn wèi jué xīn de， zuì zhòng yào de shì tā de qī zǐ dú gū gā luó de jiān chí。 dú gū shì miǎn lì yáng jiān de míng yán， jiù shì “ qí hǔ zhī shì， bì bù dé xià ”。 tā kāi guó chēng dì kāi shǐ de xíng wéi， tóng yàng dì jiù mái xià liǎo《 yì jīng · kūn guà wén yán》 suǒ wèi “ jī shàn zhī jiā， bì yòu yú qìng。 jī bù shàn zhī jiā， bì yòu yú yāng ” de bù kě sī yì de zì rán dìng lǜ， nà biàn shì tā jìn miè běi zhōu guó zhù yǔ wén shì zhī zú。 tā de 'ér zǐ suí yáng dì， jiēguǒ fǎn bèi yǔ wén huà jí suǒ shā， jiù cǐ suí wáng。 yáng jiān fù zǐ de suí cháo tiān xià， shǐ zhōng zhǐ yòu sān shí 'èr nián 'ér yǐ。 zhè yàng xún huán wǎng fù de xiàn xiàng， hǎo xiàng jiù zì yòu guī lǜ de lún zhuǎn cún zài shìde。 　　 qiě shuō yáng jiān zuò liǎo huáng dì yǐ hòu， dāng rán jiù shì dú gū shì shēng zuò huáng hòu， shǐ chēng “ hòu jiā shì guì shèng， ér néng qiān gōng， wéi hǎo dú shū， yán shì duō yǔ suí zhù yì hé， shèn chǒng dá zhī， gōng zhōng chēng wéi 'èr shèng ”。 shì shí shàng， suí wén dì yáng jiān qià shì lì dài dì wáng pà lǎo pó jí tuán de cháng wù zhù xí， suǒ wèi “ chǒng dá ” èr zì， jiù shì pà dé yào mìng de wén yán。 zuì hòu， yīn wéi tīng xìn dú gū huáng hòu hé tā dì 'èr gè 'ér zǐ yáng guǎng de gǔ huò， zhōng yú fèi diào dà 'ér zǐ yáng yǒng de tài zǐ quán wèi， ér lì yáng guǎng wéi tài zǐ。 dàn zài dú gū huáng hòu sǐ liǎo bù dào sān nián yǐ hòu， yáng guǎng gān cuì jiù shā liǎo zài bìng zhōng de fù qīn suí wén dì yáng jiān， zì jǐ jí wèi zuò huáng dì。 yáng jiān zài lín sǐ zhī qián， cái hòu huǐ tài guòfèn tīng liǎo huáng hòu de huà， shòu liǎo 'ér zǐ de qī piàn， biàn chuí chuáng shuō： “ dú gū wù wǒ。 ” dàn shì yǐ jīng tài chí liǎo。 tā zuò liǎo shí liù nián de huáng dì， gōng guò shàn 'è shì fēi cān bàn， bù zhī dào nà gè jiào yǎng tā de lǎo ní， zěn me zhǐ néng yǎng chéng tā zuò huáng dì， què méi yòu jiào yǎng tā zuò gè hǎo huáng dì de xué wèn ní！ qǐ fēi “ wéi dé bù guǒ ” má！ 　　 zhì yú suí yáng dì yáng guǎng， zài tā shì fù shā xiōng， dēng shàng huáng dì bǎo zuò de chū qī， nà zhǒng chóu chú mǎn zhì de gāo xīng， biàn zì yòu shī shuō： “ wǒ běn wú xīn qiú fù guì， shuí zhī fù guì bī rén lái。 ” nà shì hé děng de dé yì， hòu lái tiān xià qún xióng bìng qǐ， tā yóu xìng dào liǎo yáng zhōu， zì jǐ yě zhī dào kào bù zhù liǎo， cháng cháng yǐn jìng zì zhào shuō， “ hǎo tóu jǐng， shuí dāng zhuó zhī？ ” shǐ dé zài bàng biān de xiāo huáng hòu， fēi cháng jīng yà dì wèn tā， wèishénme jiǎng zhè zhǒng bù jí lì de huà。 shuí zhī dào tā què xiào zhe dá fù xiāo huáng hòu de wèn tí， shuō chū liǎo jǐ jù “ chū lèi bá cuì ” de zhé xué míng yán， bǐ qǐ nà xiē “ pī fā rù shān ” huò “ tì fā wéi sēng ” de gāo shì， hái yào xiāo sǎ。 tā shuō： “ pín jiàn kǔ lè， gēngdié wéi zhī， yì fù hé shāng？ ” zhè děng yú shì shuō， yī gè rén shēng， duì yú pín jiàn hé fù guì、 tòng kǔ hé kuài lè， dū xū yào lún liú biàngēng lái cháng shì yī fān。 zhè yòu yòu shénme xī qí？ hé bì nà yàng bēi shāng ní？ tā míng zhī zì jǐ yǐ jīng kuài dào liǎo guó pò jiā wáng， shēn shǒu yì chù de jìng dì， réng rán hái rú píng cháng chàbù duō de míng shì fēng liú， kàn tōng liǎo “ bèi rù bèi chū ” de dào lǐ， gān xīn jiē shòu yīn guǒ lǜ de yìng yàn， hǎo xiàng zì jǐ yòu yì zuò chéng “ zì shí 'è guǒ ” de jiǎo jiǎo zhě， zhè yě zhēn shì bù tóng fán xiǎng de wǎn gē。 　　 dàn cóng suí cháo yáng jiān fù zǐ “ hùn yī ” zhōng guó yǐ hòu， biàn zhuǎn rù lǐ shì mín fù zǐ de lǐ táng shí dài， cái zhēn zhèng tǒng yī zhōng guó， jiàn lì táng dài jiāng jìn sān bǎi nián de tiān xià。 hòu shì xué zhě， píng cháng xí guàn yǐ “ suí táng ” bìng chēng， yīn wéi suí cháo de duǎn zàn sān shí duō nián， suí zhī 'ér lái de， biàn bù shì yǐ yīn móu cuàn wèi 'ér dé tiān xià， tā yě tóng hàn chū yī yàng， yǐ wǔ gōng 'ér jiàn lì táng cháo de， cǐ suǒ wèi “ suí ” zhī wèi “ suí táng ” yě。 　　 yě xǔ cóng zhè gè guān diǎn， yǐn zhèng lì shǐ， nǐ men kě néng huì shuō zhè shì wéi xīn zhé xué de shǐ guān， jué dé kě xiào。 qí shí bù rán。 yīn guǒ dìng lǜ de cún zài， wú lùn wéi wù、 wéi xīn， dōushì tóng yàng de shì shí， yě shì zì rán kē xué gòng tóng de rèn dìng。 rú guǒ xiáng xì shí lùn， biàn yòu qiān shè dào zhé xué hé kē xué pèng tóu de zhuān lùn， wǒ men zàn qiě bù jiǎng， yǐ hòu yòu jī huì zài shuō。 xiàn zài chā zài zhè lǐ， wǒ men xiān kàn yī kàn dāng qīng cháo de kāi guó zhī chū， suǒ wèi “ tài zǔ ” gāo huáng dì nǔ 'ěr hā chì， zài tā kāi guó chēng dì de dì sì nián， qīn zhēng yuán shǔ měnggǔ hòu yì de yè hè zú， jìn miè qí guó。 yè hè zú bèi lè jīn tái shí shuài qī zǐ dēng suǒ jū gāo tái， nìngsǐ bù tóu jiàng， ér qiě fā shì， zhǐ yào yè hè zú yòu yī rén zài， jí shǐ shì nǚ de， yě bì bào cǐ hèn。 yīn cǐ， qīng cháo liǎng bǎi duō nián， zūn shǒu zǔ zhì， jué bù qǔ yè hè zú de nǚ zǐ zuò hòu fēi。 dàn dào liǎo yì xuān jí wèi， nián hào xián fēng de shí dài， yè hè zú de hòu yì， jiù shì “ qīng shǐ ” yòu míng de “ cí xǐ tài hòu ” nà lā shì（ yè hè zú yuán wéi nà lá shì， yīn yì bù tóng）， piān yòu rù gōng chéng liǎo guì fēi， yòu shēng liǎo 'ér zǐ， jí liù suì jiù jiē wèi de tóng zhì， zhǐ zuò liǎo shí sān nián de huáng dì， shí jiǔ suì biàn sǐ liǎo。 yǐ hòu biàn kāi shǐ yóu cí xǐ cèhuà， míng wéi liǎng gōng huáng tài hòu de yì zhǐ， lì liǎo guāng xù。 shí jì shàng， jiù shì cí xǐ zhuān zhèng， yī zhí dào bǎ qīng cháo chè dǐ huǐ miè， jiù shì tā yī shǒu suǒ zào chéng de hòu guǒ。 zhè shì qiǎo hé， huò shì qián yīn de fǎn fù， jiù hěn nán lùn duàn liǎo， dàn què shì yī zhuāng zhēn shí de lì shǐ gù shì， bìng fēi xū gòu。 　　 shuí néng táo bì wú xíng de yīn guǒ dìng lǜ？ 　　 suǒ yǐ《 dà xué》 yī zài qiáng diào “ chéng yì、 zhèng xīn、 xiū shēn、 qí jiā、 zhì guó、 píng tiān xià ” zhī dào de “ míng dé ” zhī jiào， shì chǎn yáng wén zhì yǔ wǔ gōng de zhèng zhì xíng wéi。 suī rán cóng biǎo miàn kàn lái， zhǐ yòu xiàn shí de lì hài guān xì， bìng wú jué duì de shì fēi、 shàn 'è de biāo zhǔn， dàn qí zhōng shǐ zhōng yòu yī gè bù kě táo bì de wú xíng yuán zé， nà biàn shì xún huán fǎn fù de yīn guǒ dìng lǜ， zhèng rú《 yì jīng》 tài guà yáo cí suǒ shuō de “ wú píng bù bēi， wú wǎng bù fù ” de dào lǐ。 “ wéi zhèng ’ guǒ rán rú cǐ， zuò rén zuò shì， hé cháng bù shì rú cǐ。 zhè yě jiù shì Zēngzǐ suǒ shuō “ yán bèi 'ér chū zhě， yì bèi 'ér rù ”、 “ huò bèi 'ér rù zhě， yì bèi 'ér chū ” de dào lǐ。 　　 wǒ men xiàn zài tí chū de lì shǐ shì shí， zhǐ zài zhèng míng zhēn zhèng “ chéng yì ”、 “ zhèng xīn ” wéi “ zhì guó、 píng tiān xià ”， néng gòu “ yǐ dé fú rén zhě wáng ” de bìng bù yì dé。 dà duō shù dōushì “ yǐ lì jiǎ rén zhě bà ” de cún xīn hé xíng wéi， yǐ jí tā men de kāi chǎng hé jiēguǒ。 rán hòu fǎn guān zhè gè duō zāi duō nán de mín zú guó jiā， wèishénme yòu rú cǐ de qū zhé？ jiū jìng zì wǒ yào zài nǎ yī zhǒng wén huà， nǎ yī zhǒng “ zhèng zhì zhé xué ” de yì shí wén míng shàng， cái néng zuò dào wàn gǔ qiān qiū、 guó tài mín 'ān ní？ shí zài zhí dé shēn cháng sīliáng 'ā！ nán dào guò qù wǒ men jǐ qiān nián lái de xiān rén， dōushì bèn dàn， dōubù jí 'èr shí shì jì de rén cōng míng ruì zhì má？ nà me wǒ men de “ jī yīn ”， gēn běn jiù yòu wèn tí luo？ shì má？ 　　 dàn kǒng pà yǐn zhèng lì shǐ tài cháng， lí tí yù yuǎn， suǒ yǐ zhǐ dà lüè tí chū wèi、 jìn、 nán běi cháo de liǎng sān bǎi nián de wěn luàn 'ér qiě duǎn zàn de lì shǐ jú miàn， zuò wéi duì zhào。 kě shì zhè zhǒng jiǎng shuō， hái jù yòu duì zhōng guó lì shǐ hé zhōng guó wén huà de liǎng gè zhòng yào guān diǎn， jǐng wèi chǎn míng， tóng shí yě xī wàng jí jiāng fàng yǎn yú shì jiè rén lèi xué de guó jì xué zhě men， yě xū tè bié zhù yì liú xīn。 bù kě yǐ piān gài quán， qū jiě liǎo zhōng huá mín zú hé zhōng guó wén huà de zhēn yì。 　　 jiǎng dào zhè lǐ， běn lái yǐ jīng xìn kǒu kāi hé， shōu shā bù zhù， biàn xiǎng jì xù shuō míng zhōng huá mín zú hé zhōng guó wén huà de tè xìng。 zhèng miàn gào jiè guó jì shàng yī bān sì tōng fēi tōng de suǒ wèi “ zhōng guó tōng ” de xué zhě， bù yào yǎn guāng rú dòu， dé shǎo wéi zú， rán hòu biàn shī xīn zì yòng， yǐ zhù guān de piān jiàn， xiǎng lái tiǎo qǐ xīn shí dài de wén huà zhàn zhēng， shí wéi bù zhì zhī jí。 dàn yòu hū rán xiǎng dào “ hòu shēng kě wèi， yān zhī lái zhě zhī bù rú jīn yě ”， hái shì ràng nǐ men duō qù yòng diǎn xīn lì lái zuò xiē wǎn jiù shì dào rén xīn de gōng zuò bā！ 　　 wǔ shí、 suǒ zhì zài fǎ， néng zhì zài rén 　　《 dà xué》 suǒ shuō de “ zhì guó、 píng tiān xià ” zhī dào， jiǎng dào zhè lǐ， jiù zhuǎn rù “ wéi zhèng zài rén ” de fǎ zhì hé rén zhì de dà yào。 dàn Zēngzǐ cóng zhè lǐ qǐ， dōushì yǐn yòng zài tā yǐ qián de lì shǐ jīng yàn， zuò wéi shuō míng。 tā shǒu xiān yǐn yòng《 shàng shū》 de《 kāng gào》 zhōng “ wéi mìng bù yú cháng ” de yī jù zhèng zhì zhé xué， shì zài shuō míng “ bǐng guó zhī jūn ” de dāng dào wéi zhèng zhě de jīng yào zhòng diǎn suǒ zài， zhí dé zhù yì yán jiū。 　　 jiē zhe， tā biàn yǐn yòng《 chǔ shū》 suǒ shuō： “ chǔ guó wú yǐ wéi bǎo， wéi shàn yǐ wéi bǎo。 ” zhè liǎng jù huà， shì chūn qiū shí qī jìzǎi zài chǔ guó guó shǐ shàng de míng yán， yuán wén jiē jìn bái huà， dà jiā yī dú jiù míng bái， jiù bù zài jiā jiě shuō liǎo。 bù guò， xū yào zhī dào， zài Zēngzǐ nà gè shí dài， chǔ guó zhèng shì nán fāng xīn xīng de qiáng guó。 chǔ guó de míng xiāng， rú lìng yǐn zǐ wén、 sūn shū 'áo děng rén， yědōu shì yī dài de míng xián。 ér qiě rén cái bèi chū， shì dāng shí nán fāng wén huà tè yòu de xiàn xiàng。 lì rú yòu míng de dào jiā rén wù， rú lǎo zǐ、 zhuāng zǐ， cóng dāng shí lái shuō， dū suàn shì chǔ rén。 hòu lái yǐng xiǎng zhōng guó wén xué zuì yòu lì de《 lí sāo》 zuò zhě， biàn shì chǔ guó de míng chén hé zhōng chén de qū yuán。 yóu yú Zēngzǐ yǐn yòng liǎo《 chǔ shū》， gèng kě shuō míng dāng shí de nán fāng chǔ guó wén huà， zǎo yǐ yǔ zhōng yuán de huá xià wén huà、 hé luò wén huà bìng jià qí qū， bié chéng yī gé， yě yǐ wéi rú jiā xué zhě suǒ zhòng shì liǎo。 　　 rán hòu tā yòu yǐn yòng liǎo chūn qiū chū qī， zài gè guó zhū hóu zhōng de dì 'èr wèi bà zhù jìn wén gōng de míng chén jiù fàn de huà： “ wáng rén wú yǐ wéi bǎo， rén qīn yǐ wéi bǎo。 ” jìn wén gōng shì yīn wéi jìn guó jiā zú de nèi luàn， chū wài liú wáng zài guó jì jiān shí jiǔ nián， zhōng yú néng dé huí guó jí wèi， lì jīng tú zhì， chēng bà zhū hóu。 dāng tā zài wài liú wáng de shí qī zhōng， zhuī suí wéi hù tā de， gòng yòu sì wǔ gè zuì dé lì de míng chén xián fǔ， jiù fàn biàn shì qí zhōng zhī yī。 tā de dān míng shì gè “ fàn ” zì， yīn wéi tā shì jìn wén gōng de jiù jiù， suǒ yǐ hòu lái biàn yǐ “ jiù ” wéi xìng， jiào zuò “ jiù fàn ”。 míng bái liǎo zhè gè lì shǐ gù shì， biàn kě zhī dào jiù fàn suǒ shuō de “ wáng rén wú yǐ wéi bǎo， rén qīn yǐ wéi bǎo ” de yì sī。 yě jiù shì shuō， wǒ men zài guó jì jiān liú wáng liǎo shí jiǔ nián， yǐ kào shénme fǎ bǎo ní？ wéi yī de fǎ bǎo， biàn shì jǐ gè rén rén jūn zǐ， tóng xīn yī zhì， qīnmìwújiàn dì tuán jié zài yī qǐ， cái néng yíng dé guó jì jiān de qīnqiè yuán zhù。 　　 Zēngzǐ cóng《 qín shì》 shàng fā huī 　　 rán hòu， tā yòu yǐn yòng liǎo《 qín shì》 de yī duàn huà， shuō míng yī gè lǐng dǎo zhě， zhòng yòng xián zhě de bù yì dào lǐ。 zhè yī duàn de lì shǐ gù shì bǐ jiào cháng yī diǎn， zhè shì yòu guān qín shǐ huáng xiān dài míng wáng qín mù gōng de gù shì。 zài chūn qiū chū qī， zhè yě shì kuài zhì rén kǒu de shì jì。 yóu cǐ kě jiàn qín guó yǐ yī gè hòu qǐ de ruò xiǎo zhū hóu， jìng néng zì chéng bà yè， wēi zhèn sì fāng， zhōng chūn qiū、 zhàn guó zhī shì， zhū hóu guó jì zhī jiān， shuí yě bù gǎn qīng chù qí fēng， bìng fēi 'ǒu rán de shì。 suǒ yǐ xián rú kǒng mén de gāo dì Zēngzǐ， yě bù dé bù zhòng shì qín mù gōng de zhèng zhì wén huà de dà yào liǎo。 wǒ men xiàn zài yán jiū， shì bì yào bǎ Zēngzǐ suǒ yǐn yòng《 qín shì》 de yī duàn huà， xiān lái liǎo jiě： 　　 qín shì yuē： “ ruò yòu yī gè chén（ jiǎ dìng yòu yī gè rén）， duàn duàn xī， wú tā jì（ tā néng gòu jù yòu míng zhì de jué duàn， suī rán bìng wú qí tā zhuān cháng de jì néng）。 qí xīn xiū xiū yān（ dàn tā de xīn xiōng kuān dà）， qí rú yòu róng yān（ hǎo xiàng yī gè dà róng qì， néng gòu bāo róng gè lèi de rén wù）。 rén zhī yòu jì， ruò jǐ yòu zhī（ bié rén de cháng chù， jiù hǎo xiàng shì tā zì jǐ de yī yàng）。 rén zhī yàn shèng， qí xīn hǎo zhī（ bié rén yòu měi dé xián cái， tā jiù xǐ 'ài dé hěn）， bù chì ruò zì chū qí kǒu， shí néng róng zhī（ bù zhǐ shì zài biǎo miàn shàng zuǐ bā shuō shuō bié rén de hǎo chù， shì shí shàng， tā zhēn néng róng nà bié rén de cháng chù， yóu rú zì jǐ yī yàng）。 yǐ néng bǎo wǒ zǐ sūn lí mín， shàng yì yòu lì zāi（ zhè yàng de rén， dāng rán néng bǎo hù wǒ men de zǐ sūn hé rén mín， duì yú guó jiā yòu duō dà de lì yì 'ā）！ rén zhī yòu jì， mào jí yǐ 'è zhī（ bié rén yòu běn shì， jiù dù jí tā、 tǎo yàn tā）。 rén zhī yàn shèng， ér wéi zhī bǐ bù tōng（ duì yú bié de yòu měi dé xián cái de rén， biàn gù yì fǎn duì tā， hái shè fǎ shǐ tā dào chù xíng bù tōng）， shí bù néng róng（ shì shí shàng， tā shí zài shì wú róng rén de dù liàng）。 yǐ bù néng bǎo wǒ zǐ sūn lí mín， yì yuē dài zāi（ zhè zhǒng rén， jué duì bù néng bǎo hù wǒ men de zǐ sūn hé rén mín， shí zài shì hěn wēi xiǎn de rén wù）。 ” 　　 Zēngzǐ zài yǐn yòng liǎo《 qín shì》 yuán wén yǐ hòu， biàn jiā yǐ fā huī dì shuō： “ wéi rén rén， fàng liú zhī， bèng zhū sì yí， bù yǔ tóng zhōng guó。 ” zhè shì tā gēn jù《 qín shì》 de zuì hòu qī jù huà， shuō dào nà xiē dāng dào de rén， jì méi yòu róng rén zhī liàng， fǎn 'ér hái dù jí yòu xián dé de rén cái， nà jiù yīnggāi liú fàng tā men dào sì yí qù， bù hé tā tóng jū zhōng guó。 zhè hǎo xiàng shì Zēngzǐ wán quán xué liǎo kǒng fū zǐ de bàn fǎ， yī shàng shǒu jiù xiān chǔlǐ liǎo shàozhèng mǎo zài shuō má！ qí shí， bìng fēi rú cǐ。 zhè jǐ jù huà， shì Zēngzǐ lǐ jiě dào qín mù gōng zuò《 qín shì》 de shí hòu， yòu guān bǎi lǐ xī hé jiǎn shū de chū shēn gù shì， wǒ men zài hòu miàn zài shuō qīng chǔ， jiù kě míng bái tā píng lùn de yào diǎn liǎo。 yīn cǐ， tā de hòu wén jiù shuō： 　　 cǐ wèi wéi rén rén， wéi néng 'ài rén， néng 'è rén。 jiàn xián 'ér bù néng jǔ（ zòng rán kàn dào hǎo de xián rén， dàn bù tuī jiàn tí bá）， jǔ 'ér bù néng xiān（ suī rán tuī jiàn tí bá liǎo， dàn tài chí liǎo， yǐ shī qù tā fā huī cái néng de shí jī）， mìng yě（ nà shì mìng yīnggāi rú cǐ， wú huà kě shuō）。 jiàn bù shàn 'ér bù néng tuì， tuì 'ér bù néng yuǎn（ míng zhī dào tā de bù duì， dàn bù néng cí tuì tā， huò zhě cí tuì liǎo， hái bù néng zhēn hé tā shū yuǎn）， guò yě（ zhè jiù shì běn shēn de zuì guò）。 hǎo rén zhī suǒ 'è， è rén zhī suǒ hǎo， shì wèi fú rén zhī xìng， zī（ zāi） bì dài fū shēn（ zǒng zhī， lì zhèng zhì guó zhī dào， jiǎ rú zhǐ shì píng zì wǒ de zhù guān， shī xīn zì yòng， huò gāng bì chéng xìng， zì jǐ zhēn zhèng suǒ 'àihào de fāng xiàng hé mùdì， shì yī bān rén men suǒ yàn 'è de。 zì jǐ suǒ tǎo yàn de fāng xiàng hé mùdì， zhèng shì yī bān rén men suǒ xǐ 'ài de。 rú guǒ shì zhè yàng de huà， nà jiù shì wéi bèi liǎo rén xìng。 nà me， dǎo méi de zāinàn， yī dìng huì lín dào tā zì jǐ de běn shēn liǎo）。 shì gù jūn zǐ yòu dà dào， bì zhōng xìn yǐ dé zhī， jiāo tài yǐ shī zhī。 　　 zuì hòu yī jù shì Zēngzǐ de jié lùn： suǒ yǐ shuō， zhēn shì yī gè rén rén jūn zǐ， bì rán huì zūn xún yī gè qiān gǔ bù yì de dà dào， nà jiù shì yán xíng zhōng xìn， bì rán kě yǐ dé dào yī qiē hǎo de jiēguǒ。 rú guǒ shì zì mǎn、 zì màn、 zì 'ào， ér qiě zì yǐ wéi shì， yī diǎn yě bù huǐ gǎi， nà jiù bì dìng huì shī qù liǎo yī qiē。 　　 qín mù gōng zhòng yòng bǎi lǐ xī 　　 gōng yuán qián sì 'èr nián zuǒ yòu， jiù shì zhōu xiāng wáng de shí dài（ yě zhèng dāng qí huán gōng fá shān róng， bīng lín gū zhú de nà gè shí qī）。 zài xī chuí de qín guó， jiù yóu qín mù gōng（ míng rèn hǎo） jí wèi， tā suǒ yíng qǔ de fū rén（ qī zǐ）， jiù shì jìn tài zǐ shēn shēng de zǐ zǐ。 zhè gè shí qī， jìn guó de zhū hóu xiàn gōng gù yì yǔ yú guó（ shān xī píng lù xiàn dì qū） jiāo hǎo， xiàng tā jiè lù chū bīng， yào gōng dǎ guó guó（ shān xī píng lù xiàn běi bù）， zhè jiù shì lì shǐ shàng yòu míng de “ jiǎ tú miè guó ” zhī jì de yīn móu gù shì。 yīn wéi jìn guó chū bīng miè liǎo guó guó yǐ hòu， bān shī huí lái， yòu tú jīng yú guó， jiù shùn shǒu qiān yáng bǎ yú guó yě yī qǐ miè liǎo， tóng shí fú lǔ liǎo yú guó de jūn zhù hé tā de dà fū bǎi lǐ xī。 　　 jìn xiàn gōng dé shèng huí guó zhī hòu， zhèng hǎo bǎ nǚ 'ér chū jià gěi qín mù gōng zuò fū rén， jiù bǎ bǎi lǐ xī fēn pèi wéi chū guó péi jià de nán pú。 bǎi lǐ xī jiù shè fǎ táo wáng dào liǎo wǎn dì（ hé nán de nán yáng）。 dàn hěn bù xìng， yòu bèi chǔ guó biān jìng de lǎo bǎi xìng zhuā zhù liǎo。 qín mù gōng què tīng rén shuō bǎi lǐ xī shì yī gè hěn yòu cái néng de xián zhě， biàn shè fǎ pài rén dào chǔ guó qù， shuō zì jǐ qín guó yòu yī gè péi jià guò lái de pú rén， táo wáng zài nǐ men chǔ guó， wǒ men yuàn yì chū wǔ zhāng hēi sè de shàng děng yáng pí zuò dài jià， bǎ tā shú huí qín guó。 chǔ guó biān dì de lǎo bǎi xìng yī tīng yòu zhè yàng gāo de dài jià， jiù bǎ bǎi lǐ xī jiāo hái gěi qín guó。 zhè gè shí hòu， bǎi lǐ xī yě yǐ qī shí duō suì liǎo。 　　 qín mù gōng dé dào bǎi lǐ xī， shǒu xiān jiù qīn zì jiě zuǒ tā de xíng jù， xiàng tā qǐng jiào zhì guó de dà shì。 bǎi lǐ xī jiù shuō： “ chén wáng guó zhī chén， hé zú wèn？ ” qín mù gōng jiù shuō： “ yú jūn bù yòng zǐ， gù wáng。 fēi zǐ zuì yě。 ” qín mù gōng zài sān nài xīn dì qǐng jiào， bǎi lǐ xī jiù duì tā cháng tán liǎo sān tiān。 qín mù gōng gāo xīng jí liǎo， jiù bǎ zhì guó de zhèng quán jiāo gěi tā， hào “ wǔ gǔ dà fū ”。 bǎi lǐ xī yòu qiān xū dì shuō： wǒ shí zài gǎn bù shàng wǒ de hǎo péng yǒu jiǎn shū， tā cái shì yī gè zhēn zhèng xián néng de rén cái， dàn kě xī shì réndōu bù zhī dào tā。 wǒ yǐ qián céng jīng yóu lì dào qí guó， liú luò tā xiāng， qióng kùn dào liǎo jí diǎn， jiù zài pèi xiàn tǎo fàn， jiǎn shū yīn cǐ 'ér shōu liú liǎo wǒ。 wǒ xiǎng chū lái tì qí jūn “ wú zhī ” zuò shì， jiǎn shū zǔ zhǐ liǎo wǒ， jiào wǒ bù yào qù， yīn cǐ 'ér shǐ wǒ duǒ guò liǎo zài qí guó yīcháng zhèng biàn zhōng de zāinàn。 yǐ hòu， wǒ yòu dào liǎo zhōu cháo de guó dū， zhōu wáng zǐ tuí xǐ huān wán niú， wǒ jiù yǐ yǎng niú de zhuān cháng jì shù hé tā jiē jìn， zhōu wáng zǐ tuí yě yòu yì xiǎng yòng wǒ， jiǎn shū yòu jiào wǒ bù yào gān， suǒ yǐ wǒ jiù lí kāi liǎo zhōu dì， gēn zhe， zhōu shàng zǐ tuí yě zài yī cì zhèng biàn zhōng bèi shā liǎo， wǒ zǒng suàn yòu miǎn liǎo yī cì zāinàn。 hòu lái yòu tì yú jūn zuò shì， jiǎn shū hái shì zǔ zhǐ wǒ bù yào gān， kě shì wǒ míng zhī yú jūn bù huì tīng wǒ de jiàn yì hé jìhuà， dàn shì wǒ tān tú yú jūn gěi wǒ de gāo guān hòu lù， dài yù tài hǎo liǎo， wǒ jiù gān xià qù liǎo， yīn cǐ zhōng chéng wéi wáng guó de fú lǔ。 wǒ qián liǎng cì tīng tā de huó， shǐ wǒ dé miǎn yú nán， jiù shì zhè yī cì wǒ bù tīng tā de， suǒ yǐ juǎnrù liǎo yú guó de dà nán zhī zhōng。 yóu yú wǒ hé tā gè rén jiāo wǎng de shì lì， biàn kě zhī dào jiǎn shū shì yī gè zhēn zhèng xián néng de rén cái。 qín mù gōng tīng liǎo， jiù mǎ shàng pài rén yǐ zhòng jīn zuò lǐ wù， yíng jiē jiǎn shū dào liǎo qín guó， qǐng tā dān rèn shàng dà fū de zhí wù。 suǒ yǐ jiǎn shū hé bǎi lǐ xī liǎng rén chéng wéi qín guó yī dài de xián chén， shǐ qín guó yī yuè 'ér wēi zhèn xī róng， tā liǎng rén zuì hòu chéng wéi qín guó de dà lǎo。 　　 zài chūn qiū shí dài， zhū hóu guó jì jiān de biàn huà hěn dà， zhèng zài qín、 jìn xiū hǎo de wǔ liù nián zhī jiān， jìn guó gōng tíng fā shēng nèi luàn， yīn cǐ， yě yǐng xiǎng qín、 jìn zhī jiān xǔ duō shì gù。 qià qiǎo yòu pèng dào jìn guó dà hàn， nào jī huāng， biàn xiàng qín guó qiú zhù jiè liáng。 qín mù gōng běn lái bù xiǎng yuán zhù jìn guó， dàn bǎi lǐ xī jiù shuō； “ jìn guó de xīn jūn yí wú dé zuì yú jūn， qí bǎi xìng hé zuì？ ” qín mù gōng rèn wèiyòu lǐ， jiù yòng zhōu chē děng yùn shū gōng jù， yóu shǎn xī yùn liáng jiù jì shān xī de jìn guó。 guò liǎo sān nián， qín guó yě yīn tiān zāi 'ér nào jī huāng， jiù xiàng jìn guó qù jiè liáng。 kě shì jìn guó de xīn jūn jìn huì gōng yí wú， fǎn 'ér tīng xìn chán yán， chéng rén zhī wēi， jiù chū bīng gōng qín。 qín mù gōng zhǐ hǎo fā bīng qīn zì zhù chí fǎn gōng， jiù hé jìn huì gōng yí wú zài hán dì（ shǎn xī dì jiè） huì zhàn， jìn yí wú kàn dào zhàn chǎng de xíng shì yòu jī kě chéng， biàn qīn zì dài liǎo shǎo shù rén mǎ， chōng fēng xiàn zuò， bù xìng mǎ shī qián tí， xiàn yú ní nào。 qín mù gōng jiù hé huī xià rén mǎ， xiǎng gǎn lái huó zhuō jìn yí wú。 jiēguǒ， bù dàn méi yòu zhuā zhù tā， qín mù gōng zì jǐ fǎn bèi jìn jūn bāo wéi liǎo， ér qiě hái shòu liǎo shāng。 zhèng zài zhè gè wēi jí de shí hòu， hū rán lái liǎo yī zhī qí shān xià sān bǎi rén zǔ chéng de yì yǒng jūn， chōng jìn chóngwéi， bù dàn jiě tuō liǎo qín mù gōng de wēinàn， ér qiě hái fú lǔ liǎo jìn huì gōng yí wú。 　　 qí shí zhè zhī qí shān jiǎo xià de nóng cūn yóu mín lín shí zǔ chéng de sān bǎi yì yǒng jūn， qín mù gōng shì xiān yī diǎn yě bù zhī qíng。 zhè shì zài jǐ nián yǐ qián， qín mù gōng diū liǎo yī pǐ píng cháng zuì xǐ 'ài de míng mǎ， tā páo dào liǎo qí shān xià miàn， jiù bèi shān xià nóng cūn de yóu mín men zhuā zhù， dāng chǎng shā liǎo chī liǎo。 cān jiā chī mǎ ròu de， gòng yòu sān bǎi rén。 dāng qín mù gōng pài chū qù xún zhǎo mǎ pǐ de guān lì men lái liǎo， yī kàn， guó jūn de mǎ zhèng bèi tā men fàng jìn zuǐ lǐ qù liǎo， nà hái dé liǎo， yī miàn pài rén bào gào qín mù gōng， yī biān xiǎng diào bīng lái zhuā rén dǐ zuì。 shuí zhī qín mù gōng tīng liǎo bào gào， biàn shuō： “ jūn zǐ bù yǐ xùchǎn hài rén（ jūn zǐ bù kě yǐ wèile chù shēng 'ér shāng hài liǎo bié rén）。 wú wén shí shàn mǎ ròu bù yǐn jiǔ， shāng rén（ wǒ tīng shuō chī liáng mǎ ròu bù hē jiǔ， huì shēng bìng de）。 ” jiù pài rén zhuān chéng sòng jiǔ qù gěi tā men chī hē， ér qiě shēng míng shè tā men tǒng tǒng wú zuì。 suǒ yǐ zhè sān bǎi rén， láo jì qín mù gōng de bù shā zhī 'ēn， zǒng xiǎng zhǎo gè jī huì bào dá， xiàn zài tīng shuō qín mù gōng zhèng hé jìn guó jiāo zhàn， ér qiě zhàn kuàng bù lì， tā men jiù zì dòng zǔ chéng yì yǒng jūn gǎn lái liǎo， měi gè réndōu zhēng xiān pīn mìng， chōng jìn jìn jūn de chóngwéi， zhēn shì wāi dǎ zhèng zhe， qià qià jiě jiù liǎo qín mù gōng de wēi jī， hái shǐ tā dǎ liǎo yī cì hěn dà de shèng zhàng， fú lǔ liǎo jìn huì gōng yí wú。 zhè hǎo xiàng zhèng shì qín mù gōng liàng dà fú dà de bào yìng shìde。 zhè jiàn shì， rú guǒ bǎi dào liǎng qiān duō nián hòu de jīn tiān， bèi guó jì shàng bǎo hù dòng wù de rén zhī dào liǎo， yī dìng huì tí chū kòng gào qín mù gōng hé chī mǎ ròu de sān bǎi gè rén， gòng tóng fàn liǎo qīn fàn “ mǎ quán ” de shā hài zuì。 rán hòu chě dào “ mǎ quán ” hé “ rén quán ” zhī zhēng， jiù hǎo dà zuò wén zhāng， dà jiā yòu shì kě zuò liǎo。 　　 qín mù gōng zhè cì shòu dào jìn yí wú de cì jī tài dà liǎo， biàn xuān bù yào huó huó dì shā liǎo tā， jì bài shàng dì。 kě shì， nà shí gè guó zhū hóu de zōng zhù zhōu tiān zǐ tīng dào liǎo zhè jiàn shì， biàn pài rén duì qín mù gōng shuō： “ jìn wǒ tóng xìng， wéi qǐng jìn jūn（ jìn guó shì wǒ zhōu tiān zǐ de tóng zōng， wǒ yào qiú nǐ fàng liǎo tā）。 ” tóng shí qín mù gōng de fū rén zhèng shì yí wú de zǐ zǐ， dāng rán shòu bù liǎo zhè zhǒng shì de fā shēng。 tā jiù chuān liǎo xiào fú， guāng zhe jiǎo bù chuān xié zǐ， lái jiàn qín mù gōng shuō： “ qiè xiōng dì bù néng xiāng jiù， yǐ rǔ jūn mìng（ wǒ xiōng dì fàn liǎo dà cuò wù， dàn wǒ jiù bù liǎo tā。 wǒ yě zhǐ hǎo duì bù qǐ nǐ， yě bù xiǎng huó liǎo）。 ” qín mù gōng yī kàn qíng shì， biàn duì tā de fū rén shuō： “ wǒ dé jìn jūn yǐ wéi gōng， jīn tiān zǐ wéi qǐng， fū rén shì yōu。 ” suàn liǎo bā！ wǒ jiù fàng tā yī mǎ， jiào yí wú lái dāng chǎng qiān yuē， jiào tā de tài zǐ yǔ lái zuò rén zhì， xiàn shàng hé xī de dì pán bā！ dāng rán jìn yí wú dū yī yī zhào bàn liǎo， jiù fàng tā chū lái， qǐng tā zhù zài guó bīn guǎn， bìng qiě hái yòng zuì shàng děng de yǐn shí kuǎn dài tā， sòng tā huí guó。 qín guó de guó jiè， yě cóng cǐ jiù kuò zhǎn dào lóng mén hé de biān jìng， zhí bī jìn guó de jiāng jiè liǎo。 　　“ jiǎn shū kū shī ” de gù shì 　　 jìn gōng zǐ yǔ zài qín guó， bìng pèi qín nǚ wéi qī， guò liǎo jǐ nián， táo huí jìn guó， jí wèi wéi jìn huái gōng。 zhè jiàn shì， yòu shǐ qín guó shàng xià fēi cháng bù mǎn， biàn bǎ jū liú zài chǔ guó de jìn gōng yú zhòng 'ěr yíng jiē dào qín guó lái。 guò liǎo liǎng nián， qín mù gōng jiù shè fǎ sòng zhòng 'ěr huí jìn guó， lì wéi jìn wén gōng。 qín mù gōng kāi shǐ bāng zhù tā jiàn lì liǎo bà yè， chéng wéi chūn qiū shí dài， jì qí huán gōng zhī hòu dì 'èr wèi bà zhù。 dàn guò liǎo bā nián， jìn wén gōng jiù sǐ liǎo， tā de tài zǐ jí wèi chēng jìn xiāng gōng。 yīn qín mù gōng shòu liǎo zhèng guó yī gè mài guó zéi de sǒng yǒng， biàn pài bǎi lǐ xī de 'ér zǐ mèng míng（ shì）、 jiǎn shū de 'ér zǐ xī qǐ（ shù）， hé bái yǐ bǐng sān gè rén wéi jiāng， chū bīng qīn xí zhèng guó。 shì xiān yě wèn guò bǎi lǐ xī、 jiǎn shū 'èr lǎo de yì jiàn， èr lǎo dū lì jiā fǎn duì， dàn qín mù gōng jiān jué bù tīng。 yīn cǐ， èr lǎo jiù lái zhèn qián wéi 'ér zǐ sòng xíng， dà kū yīcháng， duàn dìng cǐ xíng bì bài， nǐ men jiāng sǐ zài xiáo dì（ hé nán sān xiáo shān） de shān gǔ lǐ。 zhè jiù shì《 zuǒzhuàn》 shàng yī piān míng wén “ jiǎn shū kū shī ” de gù shì。 　　 qín guó zhè cì chū bīng qīn zhèng， shì shī chū wú míng de tōu xí。 yòu rén mài guó， yě yòu rén 'ài guó， qià hǎo zhèng guó yòu yī wèi shāng rén xián gāo， zhèng zài jìn guó de biān jìng huá dì（ hé nán yǎn shī xiàn jìng） zuò mǎi mài， mǎi liǎo shí 'èr tóu niú yào gǎn dào zhōu bāng qù mài。 zhī dào liǎo qín jūn yǐ dào dá cǐ dì， wèile zì jǐ de guó jiā， jiù bǎ zhè shí 'èr tóu niú gǎn dào qín jūn de sī lìng bù qù， zì jǐ shuō shì zhèng guó pài lái de dài biǎo， bìng qiě shuō： “ zhèng guó zhī dào nǐ men dà guó yào dǎ lái liǎo， yǐ jīng zuò hǎo zhǔn bèi， xiàn zài xiān shǐ wǒ sòng niú lái láo jūn。 ” qín guó suǒ pài de sān wèi jiànglǐng yī tīng， rèn wéi xiāo xī yǐ jīng zǒu lòu， biàn huì yì shāng liàng， tōu xí wú gōng， qù yě méi yòu yòng， bù rú shùn shǒu bǎ jìn guó de biān jìng huá dì zhàn lǐng liǎo zài shuō。 　　 zhè gè shí hòu jìn wén gōng gāng sǐ， zàng shì hái wèi bàn wán， jìn xiāng gōng yī tīng dào zhè gè xiāo xī， jiù hè rán zhèn nù， chuānzhuó sāngfú， qīn zì lǐng bīng lái fǎn jī， dà pò qín jūn， “ wú yī rén dé tuō zhě ”。 bǎi lǐ xī de 'ér zǐ mèng míng lǐng tóu de sān wèi jiànglǐng． yě dāng rán quán bèi fú lǔ liǎo。 bù guò， jìn wén gōng de fū rén shì qín guó rén， tā jiù duì jìn xiāng gōng shuō： qín mù gōng xiàn zài duì zhè sān gè wú yòng de jiànglǐng hèn rù gǔ suǐ， xī wàng nǐ bǎ tā men sān gè rén jiāo hái gěi qín guó， yóu tā zì jǐ qù chù lǐ。 jìn xiāng gōng yě jiù zhào bàn liǎo。 děng dào mèng míng děng sān gè bài bīng zhī jiāng huí dào liǎo qín guó， qín mù gōng chuān liǎo biàn fú， qīn zì dào jiāo wài lái huān yíng tā men， bìng qiě lā zhe tā sān rén dà kū shuō： “ gū yǐ bù yòng bǎi lǐ xī、 jiǎn shū zhī yán， yǐ rǔ sān zǐ， sān zǐ hé zuì hū？ zǐ qí xī xīn xuě chǐ， wú dài。 ” huàn yán zhī， qín mù gōng tǎn rán chéng rèn zì jǐ zài zhàn lüè shàng yǐ jī běn fàn liǎo cuò wù， bìng bù zé guài sān gè bài jiāng zài zhàn shù shàng de guò cuò。 　　 sì nián yǐ hòu， tài mù gōng gèng jiā hòu dài mèng míng děng sān wèi jiànglǐng， shǐ jiàngbīng fá jìn， dà bài jìn rén， zhàn lǐng liǎo wáng guān（ shān xī wén xǐ xiàn） jí hào（ jiāo qū）， zhè shì wèile shàng cì zài xiáo dì dǎ bài zhàng 'ér xuě chǐ。 ér qiě qín mù gōng qīn zì yóu máo jīn（ shān xī píng lù dà yáng dù） dù hé dào liǎo xiáo dì， zài shàng cì dǎ bài zhàng de zhèn dì shàng， fēng jiǎn shì bīng yí gǔ， qīn wéi fā sàng， kū liǎo sān tiān。 “ nǎi shì yú jūn yuē： jiē shì zú， tīng wú huá， yú shì gào rǔ： gǔ zhī rén móu huáng fā pó pó（ hé nián jì lǎo dà de shāng liàng） zé wú suǒ guò（ cái méi yòu guò cuò）。 yǐ shēn sī bù yòng jiǎn shū、 bǎi lǐ xī zhī móu， gù zuò cǐ shì。 yú hòu shì yǐ jì yú guò。 ” zhè gè shì yán shì jìzǎi zài《 shǐ jì · qín běn jì》 de yuán wén， yě xǔ shì qín mù gōng zhuān duì jūn zhōng zì bái de jiǎng huà。 zhì yú Zēngzǐ suǒ yǐn yòng de《 qín shì》， kě néng shì qián fāng huí guó yǐ hòu， zài duì guó nèi de quán miàn jiǎng huà， zhè yàng de “ shì yán ”， děng yú shì zì bái de chàn huǐ wén gào bā！ yīn cǐ wǒ jué dé xū yào liǎo jiě qín mù gōng de qián hòu shǐ liào， cái néng tǐ huì Zēngzǐ yǐn yòng《 qín shì》 yǐ hòu suǒ shuō “ wéi hòu rén rén， fàng liú zhī， bèng zhū sì yí、 bù yǔ tóng zhōng guó ” zhè jù huà de yì yì。 bìng fēi xiě dào zhè lǐ， yòu hū rán chā rù《 yáo diǎn》 zhōng “ cuàn sān miáo yú sān wēi ” de yòng yì。 　　 yīn wéi zhōng guó de chuán tǒng wén huà， cóng kǒng zǐ de “ shān shī shū ”、 “ dìng lǐyuè ” kāi shǐ， tè bié tuī suì “ zhōu gōng ” duì yú zhōng guó wén huà chū qī huì jí dà chéng de gōng láo。 cóng cǐ biàn diàn dìng liǎo kǒng zǐ yǐ cì de rú jiā， duì yú shàng gǔ yǐ lái， liú fàng sì jìng biān jiāng de dōng yí、 xī róng、 nán mán、 běi dí， yǐ jí “ huá yí zhī biàn ” de jiè xiàn， zhǐ zài yú shì fǒu jù yòu shòu guò “ huá xià ” wén huà de xūn táo， huò shì wán quán jú yú yuán shǐ de cū yě wú wén zhuàng tài de jiè shuō 'ér yǐ。 　　 míng bái liǎo zhè gè zhù yào guān niàn yǐ hòu， biàn kě zhī dào zài zhōu cháo hòu qī kāi shǐ， chū fēng yú xī chuí róng、 dí zhī jiān de qín guó， hái méi yòu “ huá xià ” wén huà xūn táo de shēn hòu jī chǔ， gēn jiè yú shàng gǔ “ bèng zhū sì yí， bù yǔ tóng zhōng guó ” de róng、 dí chàbù duō。 dàn zì cóng qín mù gōng jué qǐ hòu， tā yī qiē de suǒ zuò suǒ wéi， dà tǐ shàng， bǐ zhī dāng shí suǒ wèi zhōng guó de gè guó zhū hóu， bù dàn bìng wú xùn sè， ér qiě jīhū shì yòu guò zhī 'ér wú bù jí zhī chù。 yīn cǐ Zēngzǐ biàn yòu liǎo shàng wén de sì jù shuō míng， zài yòu xià wén de “ cǐ wèi wéi rén rén， wéi néng 'ài rén， néng 'è rén ”； nǎi zhì “ jiàn xián 'ér bù néng jǔ， jǔ 'ér bù néng xiān， mìng yě。 jiàn bù shàn 'ér bù néng tuì， tuì 'ér bù néng yuǎn， guò yě。 è rén zhī suǒ hǎo， hǎo rén zhī suǒ 'è， zī（ zāi） bì dài fū shēn ” de jié lùn。 rú guǒ nǐ liǎo jiě liǎo qín mù gōng hé bǎi lǐ xī lì shǐ gù shì yǐ hòu， jiù kě huǎng rán míng bái， tā xiě zài《 qín shì》 yǐ hòu zhè yī duàn huà de nèi yì liǎo。 zhì yú “ wéi rén rén， wéi néng 'ài rén， néng 'è rén ” de yóu lái， kě néng Zēngzǐ yě shì cóng qín mù gōng lì shǐ gù shì de yǐn shēn 'ér lái。 rú shǐ zài qín mù gōng zài bǎi lǐ xī yǐ hòu， “ róng wáng shǐ yóu yú yú qín ” de shì， biàn kě míng bái tā de nèi yì liǎo！ 　　 yóu yú lùn wén huà yǔ wén míng zhī biàn 　　 yóu yú qín mù gōng de jué qǐ， wēi wàng rì lóng， xióng jù xī běi biān jiāng， jiù shǐ dāng shí hái zài guò yuán shǐ yóu mù shēng huó de xī róng děng bù luò dà wéi zhèn hàn， yīn cǐ róng wáng biàn pài liǎo yī wèi zhòng yào de rén wù yóu yú zuò dài biǎo， dōng lái qín guó guān chá。 shǐ zài： 　　 yóu yú， qí xiān jìn rén yě。 wáng rù róng， néng jìn yán。 wén miù（ mù） gōng xián， gù shǐ yóu yú guān qín。 　　 yóu yú， tā de shàng dài běn lái jiù shì jìn guó de rén， yīn wéi duì jìn guó nèi zhèng yòu yì jiàn， jiù yóu shàng bèi dài lǐng， chū zǒu jìn guó， liú wáng jū liú zài xī róng。 dàn tā réng rán huì shuō jìn guó de yǔ yán， liǎo jiě zhōng yuán de wén huà。 　　“ qín miù（ mù） gōng shì yǐ gōng shì、 jī jù。 ” qín mù gōng wèile jiē dài yóu yú， tè bié qǐng tā cān guān qín guó gōng tíng diàn táng de xióng wěi jiàn zhù， yǐ jí zhǎn shì guó jiā cái huò chǔ bèi de fù yòu。 　　 yóu yú kàn guò yǐ hòu， biàn shuō： “ zhè xiē wěi dà de jiàn zhù hé fán huá， rú guǒ shì yì shǐ guǐ shén lái zào chéng de， nà yě wèi miǎn tài láo shén liǎo！ jiǎ rú shì shǐ rén lái zào chéng de， kǒng bó shǐ rén mín men tài guò láo kǔ liǎo bā！ ” 　　 miù（ mù） gōng guài zhī， wèn yuē（ qín mù gōng tīng liǎo tā de píng yǔ， jué dé fēi cháng jīng qí！ biàn wèn tā shuō）： “ zhōng guó yǐ shī、 shū、 lǐ、 lè、 fǎ dù wéi zhèng， rán shàng shí luàn。 jīn róng yí wú cǐ， hé yǐ wéi zhì， bù yì nán hū？ ” 　　 zhè shì qín mù gōng zhì wèn yóu yú de wèn tí。 tā shuō： “ zhōng guó de wén huà， yǐ shī、 shū、 lǐ、 lè、 fǎ dù（ yě）， zuò wéi zhèng zhì lǐng dǎo de zhōng xīn sī xiǎng。 dàn hái suí shí huì fā shēng biàn luàn， bù néng cháng zhì jiǔ 'ān。 xiàn zài nǐ men pì chù biān jiāng de róng yí， méi yòu gù dìng de wén huà sī xiǎng， nà yòng shénme lái zuò wéi zhèng zhì lǐng dǎo de zhōng xīn？ qǐ bù shì hěn kùn nán de shì má？ ” 　　 yóu yú xiào yuē： “ cǐ nǎi zhōng guó suǒ yǐ luàn yě。 fū shàng shèng huáng dì， zuò wéi lǐ、 lè、 fǎ dù（ zhì）， shēn yǐ xiān zhī， jǐn yǐ xiǎo zhì。 jí qí hòu shì， rì yǐ jiāo yín， zǔ fǎ dù zhī wēi， yǐ dū zé yú xià。 xià bà jí， zé yǐ rén yì yuàn wàng yú shàng， shàng xià jiāo zhēng yuàn 'ér xiāng cuàn shì， zhì yú miè zōng， jiē cǐ lèi yě。 ” 　　 zhè shì yóu yú duì dá qín mù gōng de wèn tí。 tā xiào zhe shuō： “ nǐ suǒ jiǎng de zhèng shì zhōng guó de luàn yuán suǒ zài。 cóng zhōng guó de shàng bèi shèng rén xuān yuán huáng dì kāi shǐ， chuàng zhì liǎo lǐ、 lè、 fǎ dù（ zhì） děng rén wén wén huà， bìng qiě cóng tā běn shēn kāi shǐ shí xíng， yě zhǐ néng dé dào xiǎo xiǎo ‘ zhì píng ’ de chéng guǒ。 dào liǎo hòu shì， shè huì chéng píng chéng wéi xí guàn， zhú jiàn yǎng chéng jiāo shē yín yì de fēng qì。 rén men shè fǎ zǔ dǎng liǎo shàng yòu fǎ dù de zūn yán， zhǐ yǐ fǎ zhì de wēi lì， dū zé xià miàn lái zūn shǒu。 yīn cǐ， zhì shǐ xià céng rén mín pí bì bù kān； fǎn guò lái， biàn yóu xià miàn yuàn wàng zài shàng wèi de， rèn wéi zuò wéi shàng céng de lǐng dǎo zhě， dōubù hé yú rén yì dào dé de zhèng zhì biāo zhǔn。 suǒ yǐ xíng chéng liǎo shàng xià jiāo zhēng， hù xiāng mányuàn de xiàn xiàng。 cóng cǐ wèile zhēng quán duó lì， nǎi zhì zào chéng shàng xià cuàn wèi， shì shā duó quán de xíng wéi， zhōng zhì yú miè zōng wáng guó。 zhè xiē lì shǐ shì shí， dōushì yóu yú zì rèn wèiyòu wén huà sī xiǎng de chā yì suǒ zào chéng de jiēguǒ 'ā！ ” 　　 fū róng yí zé bù rán！ shàng hán chún dé yǐ yù qí xià， xià huái zhōng xìn yǐ shì qí shàng。 yī guó zhī zhèng， yóu yī shēn zhī zhì。 bù zhī suǒ yǐ zhì， cǐ zhēn shèng rén zhī zhì yě。 　　 zhè shì shuō， zhì yú pì chù zài biān jiāng de shǎo shù mín zú róng yí má， cóng biǎo miàn kàn lái， tā men suī rán méi yòu shénme tè bié de wén huà sī xiǎng。 dàn tā men zài shàng wèi de， zhǐ shì nèi hán zhe yuán shǐ hún hòu dé xìng de chún pǔ zuò fēng， chéng shí dì duì dài xià shǔ de rén mín。 ér zài xià miàn de rén mín， yě zhǐ zhī dào kè shǒu zhōng xìn lái fèng shì shàng miàn。 suǒ yǐ yī gè guó jiā de zhèng zhì， yóu rú yī gè rén de shēn tǐ yī yàng（ méi yòu shénme tóu nǎo hé zhī tǐ de fēn bié gǎn shòu）， zì jǐ yě bù zhī dào shénme yuán yīn， biàn néng zì zì rán rán dì zhì lǐ hǎo guó jiā liǎo， zhè yàng， cái shì zhēn zhèng de hé yú shèng rén zhī dào de “ wú wéi 'ér zhì ” yuán lǐ ní！ 　　 zěn yàng duì dài lín guó de shèng rén 　　 yú shì， miù（ mù） gōng tuì 'ér wèn nèi shǐ liào yuē： “ gū wén lín guó yòu shèng rén， dí guó zhī yōu yě。 jīn yóu yú xián， guǎ rén zhī hài， jiāng nài zhī hé？ ” 　　 zhè shì shuō qín mù gōng hé yóu yú duì huà yǐ hòu， huí dào nèi gōng， jiù duì tā de qīn xìn zhòng chén liào shuō： “ wǒ zhī dào gǔ rén shuō de， lín guó de jìng nèi、 yòu liǎo shèng xián de rén wù， nà cái shì dí guó zhēn zhèng zhí dé yōu lǜ de zhòng diǎn。 xiàn zài kàn lái xī róng de yóu yú， díquè shì yī gè xián cái de rén， duì wǒ men qín guó guān xì tài dà， nà cái shì qín guó de yǐn yōu， nǐ kàn zěn me bàn？ ” 　　 nèi shǐ liào yuē： “ róng wáng chù bì nì， wèi wén zhōng guó zhī shēng， jūn shì qiǎn qí nǚ lè， yǐ duó qí zhì。 wéi yóu yú qǐng， yǐ shū qí jiān。 liú 'ér mò qiǎn， yǐ shī qí qī。 róng wáng guài zhī， bì yí yóu yú， jūn chén yòu jiān， nǎi kě lǔ yě。 qiě róng wáng hǎo lè， bì dài yú zhèng。 ” miù（ mù） gōng yuē： “ shàn。 ” 　　 zhè shì qín guó de nèi shǐ liào xiàng qín mù gōng tí yì de móu lüè， yě jiù shì xiàn dài rén suǒ shuō de “ dà zhèng cè ” hé “ dà zhàn lüè ”。 tā shuō， róng wáng hái pì chù zài zhōng guó de xī běi jìng de biān dì， guò qù， hái méi yòu jiē chù guò zhōng yuán de huá xià wén míng jiào yù。 nǐ xiàn zài shì zhe xiān pài qiǎn yī bān shàn cháng wén yì kāng yuègōng zuò de qīng nián nǚ zhàn shì， néng gē shàn wǔ de， sòng gěi tā， xiān shǐ tā de yì zhì chén zuì zài xiǎng shòu shēng sè de mí huò zhī zhōng。 bìng qiě， tè bié tí chū tuī jiàn yóu yú， yào róng wáng zài tí shēng tā de quán wèi， shǐ róng wáng duì yóu yú chǎn shēng huái yí， líjiàn tā hé róng wáng zhī jiān de xìn rèn。 ér qiě gù yì wǎn liú yóu yú zài qín guó duō zhù yī duàn shí jiān， bù yào mǎ shàng shǐ tā huí guó， tuō yán liǎo tā yuán yòu guī dìng de rèn wù shí jiān。 yīn cǐ， xì wáng yī dìng huì zé guài yóu yú， huái yí tā yòu 'èr xīn。 zhè yàng， biàn shǐ tā men jūn chén zhī jiān， hù xiāng cāi jì 'ér bù xìn rèn， nǐ jiù shùn shì bǎ yóu yú lǔ guī jǐ yòng liǎo。 ér qiě róng wáng chén miǎn zài shēng sè gē wǔ zhī zhōng， duì yú guó nèi zhèng wù， bì dìng huì huāng shū xiè dài， nà jiù yòu jī huì kě tú liǎo。 qín mù gōng tīng liǎo liào de jiàn yì， biàn lì kè shuō： “ hǎo 'ā！ ” zhào bàn。 　　 yīn yǔ yóu yú qū xí 'ér zuò， chuán qì 'ér shí， wèn qí dì xíng yǔ qí bīng shì， jìn（ chá）。 ér hòu lìng nèi shǐ liào yǐ nǚ lè 'èr bā qiǎn róng wáng， róng wáng shòu 'ér shuō（ yuè） zhī， zhōng nián bù hái。 　　 zhè shì shuō： qín mù gōng biàn liú zhù yóu yú， zuò zài yī qǐ de shí hòu， biàn hé tā xiāng gé bù yuǎn， yòu shí hòu hái gù yì yào tā kào jìn zì yǐ， tóng zuò yī pái。 chī fàn de shí hòu， hái bǎ zì jǐ chī de hǎo cài， sòng dào tā de miàn qián qù qǐng tā chī。 shùn biàn jiù wèn wèn tā xī róng de dì lǐ xíng shì hé jūn shì bù zhì de qíng xíng， yīn cǐ， quán miàn liǎo jiě liǎo xī róng de yī qiē。 tóng shí， shǐ nèi shǐ liào， xuǎn liǎo yī bān nián líng bù chāo guò shí liù suì， shòu guò yán gé xùn liàn de wén yì kāng yuèduì， xiān sòng qù xī róng yǎn chū。 róng wáng jiē shòu liǎo hòu， fēi cháng xīn shǎng mí zuì， guò liǎo yī nián， hái bù kěn fàng sòng tā men huí lái。 　　 yú shì， tài nǎi guī yóu yú。 yóu yú shù jiàn bù tīng。 miù（ mù） gōng yòu shù shǐ rén jiān yào yóu yú， yóu yú suì qù jiàng qín。 miù（ mù） gōng yǐ kè lǐ lǐ zhī， wèn fá róng zhī xíng。 　　 zhè shì shuō， dào liǎo zhè gè shí hòu， qín mù gōng cái fàng hái yóu yú huí dào xī róng。 yóu yú kàn dào liǎo róng wáng yǐ jīng fēi cháng duò luò， shàng liǎo qín wáng móu lüè de dà dāng， biàn jǐ cì quàn jiàn róng wáng， yào zhòng xīn zhèn zuò zì qiáng。 dàn róng wáng zài yě bù kěn tīng xìn yóu yú de quàn jiàn liǎo。 bìng qiě zài zhè gè jiē duàn， qín mù gōng yòu tè bié pài qiǎn rén yuán， dào xī wù qù wèi wèn yóu yú， yāo qǐng tā zài dào qín huí lái。 yóu yú zhōng liǎo héng liàng xíng shì， zhī dào xī róng bì rán huì shī bài， bù kě jiǔ jū， jiù lái tóu jiàng liǎo qín guó。 qín mù gōng shǐ zhōng yǐ shàng bīn de kè lǐ dài tā（ děng yú qǐng tā dāng gù wèn）， wèn tā zhēng fá xī róng de zhàn lüè。 yīn cǐ， bù chāo guò yī nián， “ qín yòng yóu yú móu， fá róng wáng， yì guó shí 'èr， kāi dì gān lǐ， suì bà xī róng。 ” 　　 liǎo jiě liǎo qín mù gōng zhè duàn lì shǐ gù shì yǐ hòu， duì yú Zēngzǐ suǒ shuō “ wéi rén rén， wéi néng 'ài rén， néng 'è rén ”， yǐ jí “ shì gù jūn zǐ yòu dà dào， bì zhōng xìn yǐ dé zhī， jiāo tài yǐ shī zhī ” děng suǒ hán de nèi yì， jiù kě yǐ yíng rèn 'ér jiě， wán quán míng bái tā shì cóng yǐn yòng《 qín shì》 yǐ hòu， “ yǐ shǐ zhèng jīng ” de zhāng fǎ liǎo。 　　 cóng sān fāng miàn lái kàn qín mù gōng 　　 dàn shì， wǒ men jì rán jiǎng dào lì shǐ， yóu qí duì yú qín mù gōng zhè yī duàn shì jì， hái yòu sān gè wèn tí， xū yào jiā yǐ shuō míng。 yě kě shuō shì “ dú bīng shū 'ér liú lèi， wéi gǔ rén dān yōu ” de yú shì 'ér yǐ。 　　—、 yóu lì shǐ de jīng lì lái kàn qín mù gōng， tā de qì dù gé jú， díquè fēi fán， hé yǐ zài dāng shí chūn qiū de chū qī， què bù néng wán chéng duì zhōng yuán de bà yè， ér zhǐ néng xióng bà xī chuí ní？ dá： duì yú zhè gè wèn tí， biàn yòu liǎng gè guān jiàn， yī shì chūn qiū de chū qī， qín mù gōng zhèng shēng zài qí huán gōng hé jìn wén gōng de liǎng xióng zhī jiān， yóu rú hòu shì lì shǐ shàng dōng hàn mò nián， shí dài de jī yùn， zhǐ néng xíng chéng cáo、 liú、 sūn wú de sān guó jú miàn yī yàng。 qín mù gōng guǒ rán qì jú bù fán， dàn réng rán quē fá jiān dǐng zhōng yuán de jī chǔ。 èr shì qín mù gōng dāng guó zhǐ yòu sān shí qī nián， zài tā xióng bà xī róng yǐ hòu de dì 'èr nián jiù sǐ liǎo， jiǎ rú tā néng zài huó shí duō nián， huò 'èr shí nián， qí huán gōng、 jìn wén gōng dōuchéng guò qù， nà me， dāng shí de tiān xià jú miàn， huì biàn chéng shénme yàng zǐ， nà jiù hěn nán shuō liǎo。 　　 èr、 qín mù gōng de yī shēng， guǒ rán shì xióng cái dà lüè， guāng míng lěi luò。 dàn shēng zài nà gè shí dài， fēng sú xí guàn， réng rán hái méi yòu tuō lí shén guǐ mí xìn de guǐ dào。 zuì yí hàn de， shì lì shǐ shàng jìzǎi tā sǐ hòu xùn zàng de rén， dá dào yī bǎi qī shí qī rén zhī duō。 shǐ zài： 　　 qín zhī liáng rén zǐ yú shì sān rén， míng yuē： yǎn xī、 zhòng xíng、 zhēn hǔ， yì zài cóng sǐ zhī zhōng。 qín rén 'āi zhī， wéi zuò gē《 huáng niǎo》 zhī shī yún： cāng cāng zhě tiān， jiān wǒ liáng rén。 rú kě shú xī， rén bǎi qí shēn。 ” 　　 yīn cǐ， sī mǎ qiān yě shuō： 　　 jūn zǐ yuē： tài miù（ mù） gōng guǎng dì yì guó， dōng fú qiáng jìn， xī bà róng yí。 rán bùwèi zhū hóu méng zhù， yì yí zāi！ sǐ 'ér qì mín， shōu qí liáng chén 'ér cóng sǐ。 qiě xiān wáng bēng， shàng yóu yí dé chuí fǎ， kuàng duó rén zhī liáng chén， bǎi xìng suǒ 'āi zhě hū！ shì yǐ zhī qín zhī bù néng fù dōng zhēng yě。 　　 qí shí， xùn zàng shì gǔ dài shè huì zuì cán kù bù guò de “ guǐ dào ” mí xìn。 bù guò， yě kě néng shì zài wáng wèi zhī jiān， quán lì dǒu zhēng， chǎn chú yì jǐ de zuì hǎo jiè kǒu， shāo yòu lǐ xìng de gǔ dài rén jūn， bìng bù cǎi yòng。 rú guǒ yǐ qín mù gōng de yī shēng qì dù， jū rán zài sǐ wáng zhī jì， réng rán huì yòu zhè zhǒng jǔ dòng， shí zài yòu dà dà wéi fǎn qí píng shēng de suǒ wéi zhī yí diǎn， jiù cǐ yī jǔ， biàn mǒ shā tā yī bèi zǐ de zuò wéi， zhè dū shì bù zhí yī gù de xì jù xìng 'ér yǐ。 dàn rú duō qù liǎo jiě lì shǐ de gù shì， yě xǔ kě yǐ wèitā biàn hù shuō， zhè zhǒng cán kù de zuò fǎ， bìng fēi shì qín mù gōng shēng qián de běn yì。 　　 lì rú cóng qián yìn dù de míng wáng 'ā yù wáng（ gōng yuán qián 'èr 'èr liù nián zuǒ yòu jiān， qín shǐ huáng de shí dài）， wēi zhòng yī shí， zài tā wǎn nián lín wēi de shí hòu， tā hái xiǎng zuò yī cì “ gōng sēng ” de bù shī。 kě shì mǎ shàng yào zhǔn bèi jì chéng wáng wèi de tài zǐ hé cái zhèng dà chén men， dū yáng fèng yīn wéi， bìng bù tīng mìng zhào bàn。 ā yù wáng zì jǐ yě xīn lǐ míng bái， dāng tā zhèng zài kǒu kěn zuì hòu de yī gè lí zǐ shí， biàn wèn tài zǐ hé quán chén men shuō： “ xiàn zài de shì jiè shàng， nǎ yī gè rén de quán lì wēi wàng zuì dà？ ” tài zǐ hé dà chén men， dū mǎ shàng hěn gōng jìng dì shuō： “ chú liǎo dà wáng nǐ yǐ wài， gèng wú bié rén liǎo。 ” ā yù wáng tīng liǎo， biàn shuō： “ nǐ men bù yào zài 'ēyú（ pāi mǎ pì） piàn wǒ liǎo。 wǒ míng bái， wǒ xiàn zài de quán lì wēi wàng， zhǐ néng dá dào zhè bàn gè lí zǐ， qí tā shì yī wú suǒ yòu， yī wú suǒ néng liǎo。 xī wàng nǐ men néng zūn shǒu nuò yán， bǎ zhè bàn gè lí zǐ， wèiwǒ sòng qù wǒ shī yōu bō jū duō zūn zhě de sì yuàn lǐ qù gòngyǎng sēng zhòng bā！ ” shuō wán liǎo， yě jiù bì mù 'ér shì liǎo。 　　 yóu yú zhè gè lì shǐ de gù shì， dà jiā biàn kě zhēn zhèng liǎo jiě dào rén shēng， wú lùn nǐ shēng qián shì yòu rú hé de quán lì hé wēi wàng， huò zhě shì duō me de fù yòu hé róng yào， dào liǎo zhēn de yī kǒu qì bù lái de shí hòu， nǐ suǒ yòu de měi dé hé cái huá、 gōng míng hé fù guì， dū rú tán huā pào yǐng， háo wú yòng chù。 shèn zhì zài nǐ huó zhe de shí hòu， zàn shí shǔ yú zì jǐ de jǐ shí jīn ròu gǔ tóu， yě zhǐ hǎo suí biàn yóu rén bǎi bù， liǎo wú shì chù liǎo。 suǒ yǐ shuō， yǐ qín mù gōng yī shēng de yīng míng， sǐ hòu yào rén xùn zàng de shì， huò zhě wèi bì shì chū yú tā de běn yì， yě wèi kě zhī。 suǒ yǐ xián rú Zēngzǐ， yě biàn bù lǐ qín mù gōng shēn hòu de shǐ shí， zhǐ cǎi yòng tā shēng qián “ wén gào ” de míng yán， zuò wéi cān kǎo。 　　 sān、 zài zhōng guó de lì shǐ shàng， hòu shì de yīng xióng dì wáng men， shòu qín mù gōng zuò wéi de yǐng xiǎng， shèn quán xiǎng xué tā zuò bǎng yàng de yě dà xíng rén zài。 dàn shì， yī gè rén shēng chéng de qì dù， dào dǐ gè yòu bù tóng， xué xí bǎng yàng， wǎng wǎng biàn chéng “ huà hǔ bù chéng fǎn lèi quǎn ” liǎo！ lì rú zài sān guó de shí hòu， suǒ wèi “ zhì shì zhī néng chén， luàn shì zhī jiān xióng ” de cáo cāo， biàn zuò guò yī jiàn shì qíng， hěn xiàng xué qín mù gōng de jǔ dòng， ér dào dǐ xiàn yú qì jú， biàn chéng wéi wán quán xiāng fǎn de jiēguǒ。 　　 zhè shì shì zài cáo cāo běi zhēng wū huán yǐ hòu， wēi zhèn běi fāng。 yīn cǐ， xiōng nú jiù pài liǎo yī wèi shǐ chén lái dào nèi dì， zhēn chá hàn cháo de xū shí。 dāng rán zhù yào shì kàn kàn cáo chéngxiàng， dào dǐ shì gè shénme yàng de rén wù。 cáo cāo běn lái shì yī gè bái miàn shū shēng， bìng bù shì rú hòu shì xì jù lǐ bǎ tā chǒu huà， bàn chéng nà gè “ guǐ liǎn ”。 tā bó zì jǐ bù gòu wēi wǔ， yā bù zhù xiōng nú pài lái shǐ chén de qì shì， biàn zài bù xià zhōng tiǎo xuǎn liǎo yī gè miàn mào shēn cái hěn yòu qì bó de， lái bàn zuò “ cáo chéngxiàng ”， tā zì jǐ què dǎ bàn chéng wéi chéngxiàng shēn biān de yī gè wèi shì， shǒu lǐ bǎ wò zhe dà dāo， zhàn zài chéngxiàng suǒ zuò de zuò yǐ bàng biān（ nà shí hòu， zuò yǐ yě jiào hú chuáng， shì chū yóu xī yù chuán guò lái de jiā jù）。 tā shì yòng zhè yàng yī gè tú 'àn huà miàn lái jiē jiàn liǎo xiōng nú de shǐ chén。 shì hòu， cáo cāo biàn pài rén hé xiōng nú de shǐ chén zhōu xuán， zhēn chá tā de guān gǎn yì jiàn。 pài qù de nà yī gè rén， zài tán huà zhōng． biàn gù yì wèn nà gè xiōng nú de shǐ chén shuō： “ nǐ kàn， wǒ men de cáo chéngxiàng shì nǎ yī zhǒng rén wù ní？ ” nà gè xiōng nú de shǐ chén biàn shuō： “ hěn qí guài， jiǔ wén cáo chéng xiāng de yīng míng， dàn kàn lái， zhǐ shì yī gè hěn yòu fú qì de píng yōng zhī bèi。 dǎo shì chéngxiàng shēn biān nà gè ‘ chuáng tóu zhuō dāo rén ’， dà yòu yīng xióng de qì gài， jiāng lái kǒng pà bìng bù jiǎn dān。 ” nà gè pài qù zhēn chá de rén， biàn huí lái jù shí bào gào。 cáo cāo yī tīng， dà wéi jīng zhèn， mǎ shàng jiù yì shí dào： “ lín guó yòu xián cái， dí guó zhī yōu yě ”。 cǐ rù bù kě jiǔ liú， jiù 'àn dì pài rén， zài xiōng nú shǐ chén huí guī sài běi de lù shàng， bǎ tā shā liǎo。 　　 zhè gè lì shǐ gù shì， chōng fēn shuō míng cáo cāo zhī suǒ yǐ wéi cáo cāo， bìng bù néng rú qín mù gōng， suǒ yǐ shēng qián bù néng wán chéng bà yè。 tā dāng rán yě dú guò qín mù gōng kě qiú yóu yú lái guī de lì shǐ， dàn zài zuò wéi shàng， jiù dà bù rú qín mù gōng de qì dù， “ wéi rén rén， wéi néng 'ài rén， néng 'è rén ” de xíng wéi liǎo！ 　　 wǔ yī、 yì lì zhī biàn de cái jīng xué shuō 　　 wǒ men wèile tǎo lùn《 qín shì》 de yī duàn huà， yǐn shēn liǎo lì shǐ shàng suǒ zài qín mù gōng de shì jì， zuò wéi yán jiū de shuō míng。 xiàn zài zài huí zhuǎn lái jì xù tǎo lùn《 dà xué》 hòu duàn “ zhì guó píng tiān xià ” zhī dào de jié lùn。 bì xū chóngxīn tí qǐ dà jiā de zhù yì， zài “ zhì píng ” yī duàn de nèi hán， wǒ men bǎ tā huàfēn wéi liù gè yào diǎn。 　　 dì yī， shǒu xiān kěn dìng yǐ “ xiào dào zhì tiān xià ” zuò wéi dà jīng dà fǎ， zhè shì tā bǐng chéng rú jiā chuán tǒng wén huà de bù yì xìn shǒu， yóu cǐ tuī guǎng， yǐ “ jìng lǎo zūn xián ” wéi “ zhì píng ” de zhòng diǎn， yīn cǐ 'ér hé shùn shàng xià zuǒ yòu， zhōng guī yú “ xié jǔ zhī dào ”， wéi zhèng zhì dào dé de zhǔn shéng。 yòu guān “ xié jǔ zhī dào ” de yì yì， wǒ men céng jīng zài shàng miàn jiǎng guò， jiù shì zhì gōng zhì zhèng de “ chí píng ” zhī dào， huò zhě yě kě shuō shì gōng zhèng de “ píng héng ” zuò yòng。 dàn zài gǔ wén de yòng cí， jiù jiào zuò “ bǐng guó zhī jūn ” de jūn héng zuò yòng。 　　 suǒ yǐ dì 'èr， jiù yǐn yòng zhōu cháo zhōng qī wèi wǔ gōng “ bǐng guó ” shí qī de zhèng jì， shuō míng zěn yàng cái néng zuò dào rú “ mín zhī fù mǔ ”， dé dào wèirénmín suǒ gōng tuī yōng dài de róng yào。 jiē zhe dì sān， shuō míng jì yòu rén mín qún zhòng hé fēng jiāng “ guó tǔ ”， jiù xū míng bái “ cái huò ” de fēn pèi yùn yòng， tā yǔ guó jiā de quán wèi， hé mín xīn xiàng bèi zhī jiān yòu xī xī xiāng guān de zhòng yào。 yīn cǐ， dì sì、 wǔ liǎng jié， tè bié tí chū tiān mìng wú cháng “ wéi（ tiān） mìng bù yú cháng ” de guān jiàn suǒ zài。 guó jiā shì rén mín gōng yòu de guó jiā， tiān xià shì rén rén de tiān xià。 tā bì jìng bù shì yǒng yuǎn shǔ yú mǒu yī xìng mǒu yī jiā zhī suǒ yòu， wéi “ yòu dé zhě jū zhī ”。 suǒ yǐ bì xū “ xuǎn xián yǔ néng ”， yǐ zhì qí guó， cái shì zhēn zhèng de “ zhì guó ” zhī yào。 zǒng zhī， wú lùn wéi “ zhì guó píng tiān xià ”， huò zhě wéi gè rén sī jiā bǎo yòu cái fù， bì xū yào chè dǐ liǎo jiě “ zhōng xìn yǐ dé zhī， jiāo tài yǐ shī zhī ” de bì rán xìng。 zuì hòu， dì liù， zài chóngshēn tí chū zhèng zhì lún lǐ dào dé hé cái huò fēn pèi yùn yòng de zhòng xīn， zhǐ zài yú “ yì lì zhī biàn ”。 　　“ dà xué zhī dào ” jiù shì zhè yàng de yī piān dà lùn。 zhè shì Zēngzǐ bǐng chéng “ kǒng mén zhī xué ” de “ míng dé ” wài yòng de jí zé。 dàn zài zuì hòu yī duàn jié yǔ， yě shì shuō míng liǎo zì sān dài yǐ xià “ jiā tiān xià ” de zhū hóu bāng guó zhèng zhì tǐ zhì， xū yào zěn yàng jūn héng “ cái huò ”， hé “ jīng jì ” guān xì de “ zhì guó píng tiān xià ” zhī dào de yī guàn sī xiǎng。 cóng qín、 hàn yǐ hòu， biàn yī zhí wéi zhōng guó rú jiā xué zhě men “ jīng shì zhì píng ”、 “ sǐ shǒu shàn dào ” de xìn tiáo。 　　 mín fù jí guó fù， guó fù zé mín qiáng 　　 jiǎng dào zhè lǐ， wǒ yòu xí guàn xìng dì xiǎng qǐ liǎng jù cháng yòng de gǔ wén gǎn yán： “ qí rán hū！ qí bù rán hū！ ” zhè yàng gǎn tàn， yě jiù shì biǎo shì wèn tí bìng bù jiǎn dān， zhèng xū zhí dé qièshí yán jiū。 bù guò。 zài yán jiū tǎo lùn zhè yī duàn jié yǔ， shǒu xiān xū yào jiǎn dān jiě shì yī xià《 dà xué》 de yuán wén。 rú shuō： 　　 shēng cái yòu dà dào， shēng zhī zhě zhòng， shí zhī zhě guǎ（ zhè shì duì gǔ dài nóng yè shè huì de nóng yè shēng chǎn yǔ rén kǒu xiāo fèi lái shuō）。 wéi zhī zhě jí， yòng zhī zhě shū， zé cái héng zú yǐ（ zhè yě shì duì gǔ dài nóng yè shè huì jīng jì， yǐ jí jiān dài shǒu gōng yè de shēng chǎn qíng kuàng lái shuō）。 　　 zhè de què shì qiān gǔ bù yì de míng yán。 wú lùn shì shí bā shì jì de yà dāng · sī mì de《 guó fù lùn》、 shí jiǔ shì jì mǎ kè sī de《 zī běn lùn》、 èr shí shì jì kǎi 'ēn sī de jīng jì lǐ lùn， dōubù néng fǒu dìng tā de zhuó jiàn。 　　 qí cì， yuán wén biàn shuō： 　　 rén zhě yǐ cái fā shēn（ zhè shì jiǎng， néng zhī rén dào de rén， wéi shàn yú yùn yòng cái fù， biàn kě yǐ fā zhǎn yī shēn de gōng míng shì yè）。 bù rén zhě， yǐ shēn fā cái（ cháng shǐ shì bù zhī rén dào de rén， biàn zhǐ xiǎng yǐ tā běn shēn de yī shēng de néng lì lái pīn mìng bó dǒu， qiú qǔ fā cái）。 wèi yòu shàng hǎo rén， ér xià bù hǎo yì zhě； wèi yòu hǎo yì， qí shì bù zhōng zhě yě（ zhè yòu shì shuō dào dāng jiā zhì guó de lǐng dǎo zuò fēng， yǐ jí lǐng dǎo shè huì de fēng qì de zhòng yào xìng）。 　　 shàng hǎo rén， xià bì hǎo yì。 dàn zài gǔ wén zhōng de “ yì ” zì， tā de nèi hán jiū jìng shì shénme？ nà kě yòu shì pèng dào yī gè má fán de wèn tí liǎo！ 　　 rú jiā suǒ jiǎng de “ yì ”， shì “ rén rén wèiwǒ， wǒ wéi rén rén ”， rén wǒ zhī jiān dū dé 'ān xiáng， suǒ yǐ gǔ rén jiě shì “ yì ”（ fán tǐ wéi “ yì ”） zì zào xíng de nèi hán， shì cóng “ yáng ”（ jí xiáng）、 cóng “ wǒ ”， liǎng gè zì yì de zōng hé， shì shǔ yú “ liù shū ” zhōng de “ huì yì ” zì de fàn wéi， děng yú shuō shì “ wéi shàn zuì lè ” de yì sī。 dàn zì Zēngzǐ yǐ hòu， mèng zǐ tè bié zhù zhòng “ yì ” zǐ， zhù zhāng yǐ “ yì ” wéi xiān。 yīn cǐ gǔ rén biàn rú cǐ zhù jiě： yì zhě， yí yě。 zhè yě děng yú shuō shì méi yòu nǎ yī diǎn bù hé shì、 bù xiāng yí de cái shì “ yì ”。 zhì yú cóng mò zǐ xué shuō yǐ hòu， mò jiā sī xiǎng de “ yì ” zì， jiù yòu piān zhòng yú rén wǒ zhī jiān， fù yú tóng qíng xīn hé xiāng 'ài xīn de “ xiá yì ” zhī “ yì ” liǎo。 wǒ men zhī dào gǔ wén duì yú zhè gè “ yì ” zì hé “ rén ” zì yī yàng， dū jù yòu guǎng fàn de hán yì， kě yǐ shuō zhǐ néng “ xīn lǐng shén huì ”， bù kě jú xiàn yú wén zì yán yǔ de xíng shì。 yīn cǐ， Zēngzǐ suǒ shuō “ wèi yòu hǎo yì， qí shì bù zhōng zhě yě ”， shì yòu “ rén rén wèiwǒ， wǒ wéi rén rén ” de yì sī， gè gè hǎo yì， dāng rán jiù yòu liǎo měi shàn de hǎo jiēguǒ。 　　 yīn cǐ， tā de yuán wén biàn yòu “ wèi yòu fǔ kù cái， fēi qí cái zhě yě ”。 zhè shì shuō míng zhì guó zhě yīngdāng bù qǐ sī cái zhī xīn。 “ cáng fù yú guó ”， “ cáng fù yú mín ”， mín fù jí guó fù， guó fù zé mín qiáng， dāng rán jiù kě yǐ dá dào yī gè wán quán “ jūn fù ” de jìng jiè liǎo。 　　 yuán wén jiǎng dào zhè lǐ， tā yòu yǐn yòng liǎo “ mèng xiàn zǐ yuē： chù mǎ chéng， bù chá yú jī tún； fá bīng zhī jiā， bù xùniú yáng； bǎishèng zhī jiā， bù xùjù liǎn zhī chén； yǔ qí yòu jù liǎn zhī chén， nìngyòu dào chén。 ” mèng xiàn zǐ shì chūn qiū hòu qī， lǔ guó yòu míng de xián chén， shǐ chēng qí “ wéi qīng bù jiāo， lǐ xián xià shì， shì yǐ shì guī zhī ”。 tā shì jí lì fǎn duì zài wèi de quán chén men yǐ quán móu sī、 yǐ guān tú lì de xián chén。 gǔ dài sì pǐ mǎ tóng lā yī chē jiào “ yīshèng ”， děng yú xiàn dài rén yòu yī bù míng pái de qì chē。 “ bǎishèng zhī jiā ”， shì gǔ dài biǎo shì dāng guó zhě de zhū hóu men de cái fù qì shì。 “ fá bīng zhī jiā ” shì gǔ dài yòu quán wèi fù guì de rén jiā， pài chū rén shǒu， zài dōng tiān xià xuě jié bīng de shí hòu， suǒ fá bīng kuài， cáng zài dì xià shì， bǎo cún shí wù， dào liǎo xià tiān yě kě yǐ xiǎng shòu， děng yú xiàn dài rén yòng kē yán zhì zào chéng gōng de dà bīng guì。 suǒ yǐ mèng xiàn zǐ jiù shuō zhè yàng de rén jiā， tā jì rán yǎng dé qǐ mǎ chē hé jià chē de mǎ pǐ， dāng rán jiù bù huì tài zhù yì jiā lǐ hái yào yǎng xiǎo jī shēng dàn， huò yǎng xiǎo zhū děng tā zhǎngdà liǎo lái zuò mǎi mài。 zhè zhǒng rén jiā， jì rán néng yòu “ cáng bīng ” de cái lì， jiù bù huì tài zhù yì yǎng niú yáng lái zuò mǎi mài liǎo。 yóu cǐ shàng tuī， yòu bǎishèng zhī jiā de zhū hóu men， jiù bù huì péi yǎng zhuān wèitā men yī jiā “ yǐ quán móu sī ” de tú lì jù liǎn zhī chén liǎo。 rú guǒ bǎishèng zhī jiā， yǔ qí hái yào péi yǎng zhuān mén wèitā “ yǐ quán móu sī ” de jù liǎn zhī chén， hái bù rú zhí jiē péi yǎng yī xiē duó quán “ dào guó ” de móu shì ní！ 　　 Zēngzǐ zài yǐn yòng liǎo mèng xiàn zǐ yī duàn huà yǐ hòu， biàn shuō： 　　 cǐ wèi guó bù yǐ lì wéi lì， yǐ yì wéi lì yě。 cháng guó jiā 'ér wù cái yòng zhě， bì zì xiǎo rén yǐ。 bǐ wéi shàn zhī， xiǎo rén zhī shǐ wèiguó jiā， zī（ zāi） hài bìng zhì， suī yòu shàn zhě， yì wú rú zhī hé yǐ。 cǐ wèi guó bù yǐ lì wéi lì， yǐ yì wéi lì yě。 　　 zhè shì Zēngzǐ zhù《 dà xué》 dà lùn zuì hòu jié wěi de yī duàn huó， kàn lái tā shì zhēn duì dāng shí lǔ guó nèi zhèng， yǐ jí chūn qiū mò qī zhū hóu gè guó， dū yǐ hú luàn zēng jiā fù shuì， sōu guā mín jiān shè huì de cái fù， guī yú zhū hóu sī jiā gōng shì， chōng shí quán wèi yǔ fù guì xiāng jié hé de yù hè。 tóng shí tā yě kàn dào dāng shí zhū hóu gè guó， yǐ jí lǔ guó nèi zhèng zhēng quán duó lì de jiēguǒ， díquè shì “ zāi hài bìng zhì ”， dà duō dōuchéng wéi bù kě shōu shí de bài wáng jú miàn， yīn cǐ， yòu gǎn 'ér fā， tǎn shuài tí chū tā de “ wēi（ zhèng） yán wēi（ zhèng） xíng ”， zuò wéi jǐng shì chén zhōng de míng yán。 　　 dàn hěn kě xī de， yóu yú tā zuì hòu de jǐ jù jié yǔ “ cháng guó jiā 'ér wù cái yòng zhě， bì zì xiǎo rén yǐ。 bǐ wéi shàn zhī。 xiǎo rén zhī shǐ wèiguó jiā、 zī（ zāi） hài bìng zhì， suī yòu shàn zhě， yì wú rú zhī hé yǐ ” què bèi qín、 hàn yǐ hòu lì lái dú rú shū chū shēn de xué zhě men， yìng yào yòng lái xué zuò “ shèng xián ” jīn kē yù lǜ de jiào guī， duì yú “ qián ”、 “ cái ” èr zì， shì wéi dú hài。 shèn zhì píng shí duō tán zhè liǎng gè zì， jiù huì biàn chéng “ sú wù ”。 kě shì， bù suí liú sú， tè lì dú xíng de xué wèn xiū yǎng， bì jìng bù yì zuò dào。 yīn cǐ， yī bān de dú shū xué “ rú ” de zhī shí fènzǐ， dà duō chéng wéi “ jì yào qīng gāo yòu pà qióng ” de máo dùn xīn lǐ zhuàng tài。 yī dàn kǎo qǔ gōng míng， jǐ shēn zhèng yào yǐ hòu， jì bù dǒng jīng jì、 cái zhèng， gèng bù dǒng wèiguó jiā shè huì rén mín zhī jiān， rú hé lǐ cái zhì fù， ér dá dào fù guó qiáng bīng de miào yòng。 hǎo xiàng dōushì wù jiě liǎo Zēngzǐ zhù《 dà xué》 zuì hòu de jǐ jù huà， biàn chéng liǎo rú lái fó jiā zài sūn wù kōng tóu shàng de jǐn gū zhòu yī yàng， yī tīng jiù yào tóu tòng dé dǎ gǔn， fēi cháng kě xiào。 suǒ yǐ zhōng guó yòu liǎng sān qiān nián fēng fù jì lù de lì shǐ zī liào， suǒ wèi 'èr shí wǔ shǐ huò 'èr shí liù shǐ， hǎo xiàng dōushì yī bù rén shì jīng lì de zī liào dàng 'àn。 duì yú cái zhèng、 jīng jì、 shēng chǎn、 xiāo fèi zhī jiān shè huì de cái jīng biàn huà tài shì， hé rén shì shǐ liào lái duì bǐ， jiǎn zhí shǎo dé kě lián。 　　 zhù zhòng cái zhèng de míng xiāng、 míng chén 　　 zài zhōng guó de lì shǐ shàng， tè bié zhù zhòng jīng jì fā zhǎn， xiān xíng fù yòu cái zhèng 'ér jiàn guó de rén， zài qín、 hàn yǐ shàng， tū chū de zhǐ yòu liǎng gè bàn rén wù。 dì yī shì jiāng tài gōng lǚ shàng zhì qí， kāi fā yú yán zhī lì， jiàn lì liǎo dāng shí bīn hǎi luò hòu de qí guó， hòu lái de zǐ sūn， cái dé yǐ fù guó qiáng bīng， chēng bà zhōng yuán， jīng chūn qiū、 zhàn guó， zhí dào qín、 hàn shí qī， yuē qī bā bǎi nián 'ér bù shuāi。 dì 'èr shì guǎn zhòng zhì qí， yě shì xiān yóu fā zhǎn jīng jì zhuóshǒu， rán hòu cái néng zuò dào “ yī kuāng tiān xià， jiǔ hé zhū hóu ” de bà zhù jú miàn。 lìng wài bàn gè， jiù shì fànlǐ shī fǎ “ jì rán zǐ ” de yī bù fēn xué shù， bāng zhù yuè wáng gòu jiàn fù chóu xuě chǐ， rán hòu zì jǐ piāo rán yǐn dùn， biàngēng xìng míng wéi “ táo zhū gōng ”， sān jù sān sàn， yòng zhì fù lái “ wán shì bù gōng ”。 　　 zhì yú dú rú shū 'ér gǎo cái jīng shī bài de， dǎo yòu dōng hàn shí qī de wáng mǎng hé běi sòng shí qī de wáng 'ān shí。 shǒu xiān zhù zuò yǔ jīng jì、 cái zhèng、 fù shuì yòu guān de zhuān lùn， zhǐ yòu hàn xuān dì shí dài huán kuān de yī bù《 yán tiě lùn》。 dàn réng rán shì gēn jù “ liù jīng ”， bù wài yǐ rú shù wèimín qǐng mìng de yào zhǐ， bìng fēi zhuān jiù yán tiě zhī lì lái jiā yǐ fā huī。 yòu yòu hòu wèi jiǎ sī xié zhù《 qí mín yào shù》。 zhì yú rú hàn wǔ dì shí dài de sāng hóng yáng、 chē qiān qiū bèi， yǐ shāng rén chū shēn cānyù cái zhèng、 jīng jì zhèng cè de， lì lái jiù bùwèi dú shū chū shēn de rú jiā xué zhě suǒ zhòng shì， shèn zhì hái bǐ bó zhī 'ér bù zhí yī tán。 qí tā， rú táng dài de cái jīng míng chén liú yàn， yě shì bù chǐ yú “ rú lín ”， shí zài yòu qiàn gōng yǔn。 shǐ zài： 　　 yàn yòu jīng lì， duō jī zhì。 dāng 'ān shǐ zhī luàn， hù kǒu shí wáng bā jiǔ， zhōu xiàn duō wéi fān zhèn suǒ jù， cháo tíng fǔ kù hào jié， jiē yǐ bàn yú yàn。 qí yòng rén， bì zé tōng mǐn jīng hàn lián qín zhī shì。 chū nà qián gǔ， bì wěi zhī shì lèi。 lì wéi shū fú dié， bù dé qīng chū yī yán。 fán xīng jǔ yī shì， bì xū yù jì shǐ rèn shì zhě sī yòng wú jiǒng， ér hòu zé qí chéng gōng。 yòu yǐ hù kǒu zī duō， fù shuì zì guǎng。 gù qí lǐ cái yǐ 'ài mín wéi xiān， wéi hòu lái yán lì zhě suǒ bù jí。 　　 dàn zhōng yì yǐ gōng gāo， ér méng yuān gòu xiàn cì sǐ。 wú lùn dì wáng zhuān zhì shí dài， huò mín zhù shí dài， gǔ jīn yī lì， “ bàng suí míng gāo ”， míng chén bì jìng nán wéi， zhè yě shì rén qún shè huì bì rán xìng de máo dùn 'ā！ 　　 xiàn zài wǒ men wèile yán jiū Zēngzǐ《 dà xué》 dà lùn de jié yǔ， qiān shè dào “ zhì guó píng tiān xià ” zhī dào de jīng jì fā zhǎn， hé cái zhèng tiáopèi de “ yì lì zhī biàn ”， shùn biàn yuē lüè tí chū lì shǐ shàng de yī xiē xiāng guān zī liào。 yòng lái zuò wéi “ yì lì zhī biàn ” de fǎn miàn gǎn kǎi zhī tán 'ér yǐ。 yīn wéi shí zài méi yòu shí jiān wéi rú jiā xué shuō hé cái jīng sī xiǎng zuò zhuān tí tǎo lùn， zhǐ hǎo dào cǐ dǎ zhù。 huí zhuǎn lái zài jiǎng Zēngzǐ běn shēn， tā yī shēng de yán xíng rú yī， què shí zuò dào liǎo “ yì lì zhī biàn ”， bì shēng qīng gāo lián jié zì shǒu， bù kuì yú píng shēng xué wèn xiū yǎng “ zé shàn gù zhí ” de fēng fàn。 　　 Zēngzǐ chù yì lì zhī jiān de gù shì 　　 wǒ men wèile nóng suō shí jiān， jiù tóng shí liè jǔ kǒng mén gāo dì rú Zēngzǐ、 yuán xiàn， yǐ jí jiān dài qiān shè dào zǐ gòng de sān gè gù shì， zuò wéi dà jiā zì jǐ qù xún sī yán jiū de cān kǎo zī liào。《 hán shī wàizhuàn》 jìzǎi： 　　 Zēngzǐ shì yú jǔ（ kāi shǐ chū lái zuò lǔ huí jǔ yì de dì fāng guān）。 dé sù sān bǐng（ gǔ dài yǐ shí dǒu wéi yī hú， shí liù hú wéi yī bǐng）。 fāng shì zhī shí， Zēngzǐ zhòng qí lù 'ér qīng qí shēn（ zài zhè gè shí qī， Zēngzǐ shì zhǐ zhù zhòng dài yù de shōu rù， ér qīng shì zì jǐ běn shēn de dé shī）。 qīn méi zhī hòu， qí yíng yǐ xiāng（ dāng tā fù qīn sǐ liǎo yǐ hòu， qí guó huān yíng tā qù zuò zǎixiàng）。 chǔ yíng yǐ lìng yǐn（ chǔ guó yě huān yíng tā qù zuò zǎixiàng， chǔ chēng zǎi xiāng wéi lìng yǐn）。 jìn yíng yǐ shàng qīng（ jìn guó yě huān yíng tā qù zuò zǎixiàng， jìn chēng zǎi xiāng wéi shàng qīng。 dàn tādōu tuī cí liǎo， bù kěn chū qù zuò guān）。 fāng shì zhī shí， Zēngzǐ zhòng qí shēn 'ér qīng qí lù（ zài zhè gè shí qī， Zēngzǐ shì zhuān xīn zhòng shì tā zì jǐ běn shēn de xué yǎng yǔ chū chù dòng chū de gāi hé bù gāi， yīn wéi yǐ jīng méi yòu bì xū xiào yǎng fù mǔ de fù dān liǎo， suǒ yǐ tā jiù bù zhòng shì fèng lù de dài yù fēng bó， hé guān zhí dì wèi de gāo dī děng wèn tí liǎo）。 huái qí bǎo 'ér mí qí guó zhě， bù kě yǔ yǔ rén（ rú guǒ běn shēn huái yòu xué yǎng de gāo shàng zhì bǎo， dàn què bù kěn chū lái wǎn jiù zì jǐ guó jiā de wēi luàn， nà jiù méi yòu zī gé tán shénme rén xīn rén shù liǎo）； jiǒng qí shēn 'ér yuē qí qīn zhě， bù kě yǔ yǔ xiào（ rú guǒ gù yì zì mìng qīng gāo 'ér sǐ shǒu qióng kùn， yě bù gù fù mǔ shēng huó kùn nán de tòng kǔ， nà hái tán dé shàng shí me xiào dào ní）； rèn zhòng dào yuǎn zhě， bù zé dì 'ér xī（ yī gè rén běn shēn tiǎo zhe zhòng dān， qián tú yòu hěn yáo yuǎn， wèile wán chéng zé rèn， jiù bù huì tiǎo xuǎn shénme dì diǎn， dōukě yǐ suí dì xiū xī bǎo chí jīng lì）； jiā pín qīn lǎo zhě， bù zé guān 'ér shì（ jiā lǐ jì rán pín qióng， fù mǔ yòu nián lǎo tǐ shuāi， wèile xiào yǎng fù mǔ， jiù bù xū yào tiǎo xuǎn guān wèi dà xiǎo， zhǐ yào shōu rù zú gòu shàn yǎng fù mǔ， biàn qù zuò liǎo）。 gù jūn zǐ qiáo hè qū shí， dāng wù wéi jí（ suǒ yǐ shuō， shì zhēn jūn zǐ de rén， chuānzhuó jiù xié hé pò bù 'ǎo， jí jí máng máng dì xiàng qián gǎn qù， zhǐ shì wèile dāng shí shí zài yòu pò qiē de xū yào）。 chuán yún： “ bù féng shí 'ér shì， rèn shì 'ér dūn qí lǜ， wéi zhī shǐ 'ér bù rù qí móu， pín yān gù yě（ suǒ yǐ《 hán shī wàizhuàn》 de zuò zhě hán yīng， wèitā suǒ chuán de《 shī jīng》 zuò zhè yàng de jiě shuō： yī gè rén shēng bù féng shí， dàn bù dé yǐ hái shì xū yào chū lái zuò guān zuò shì。 jì rán dān rèn liǎo zhí wù， jiù bì xū jìn liàng jìn xīn zuò hǎo。 kě shì zhǐ kěn tīng mìng qù dá chéng rèn wù， ér bù yuàn cānyù tā de nèi bù jì móu。 nà shì wèile shénme yuán yīn ní？ yīn wéi tā zhǐ shì wèile jiě jué yī shí de pín kùn， bìng bù shì tā yào wán chéng xué yǎng sī xiǎng de zhēn zhèng mùdì 'ā）！ ”《 shī》 yuē： “ fēng yè zài gōng， shí mìng bù tóng（ suǒ yǐ《 shī jīng》 shàng shuō： wǒ suī rán zhòu yè dōuzài máng zhe zuò gōng jiā de shì， dàn shì， wǒ duì shēng mìng yì yì de kàn fǎ， zì yòu bù tóng de guān diǎn。 zhǐ shì yī shí mìng yùn de 'ān pái， xiàn zài zhǐ hǎo zhè yàng zuò 'ér yǐ）。 ” 　　 wǒ men xiàn zài yǐn yòng liǎo《 hán shī wàizhuàn》， shǒu xiān tí chū Zēngzǐ wèijiā pín qīn lǎo 'ér shì de yī jié gù shì hé píng lùn， kě yǐ zuò wéi shuō míng Zēngzǐ zài《 dà xué》 jié yǔ suǒ shuō， duì yú dāng shí zhū hóu zhī guó de wéi cái huò yǔ zhèng zhì dào dé zhī jiān de “ yì lì zhī biàn ” de guān diǎn， tā shì shēn tǐ lì xíng qí dào 'ér zì zuò bǎng yàng， shì zhēn shí “ rú xíng ” de fēng gé。 tóng shí， yóu cǐ liǎo jiě《 dà xué》 jié yǔ suǒ shuō de dào lǐ， bìng bù shì zhuān duì “ zhì guó píng tiān xià ” de jīng jì、 cái zhèng de zhuān lùn。 dàn yě bìng fēi shuō tā duì yú “ zhì píng ” zhī dào de cái jīng zuò yòng shàng， jiù kě hū lüè “ yì lì zhī biàn ” de zhòng yào。 cóng “ zhì píng ” zhī dào lái jiǎng， jì jiào de shì wéi “ guó jiā tiān xià ” quán mín de dà lì dà yì de “ yì lì zhī biàn ”， bìng fēi zhuān zhǐ yī shēn de xiǎo jié liǎo。 zhì shǎo， wǒ suǒ jiàn de shì rú cǐ， qiě dài zhū gōng zì jǐ qù yán jiū bā！ 　　 rú guǒ kǒng mén dì zǐ shǎo liǎo zǐ gòng， xíng má？ 　　 zhì yú kǒng mén gāo dì， zài chūn qiū mò dài de shí qī lǐ， chú liǎo zǐ gòng yī rén bié yòu tā de xiōng jīn huái bào yǐ wài， qí tā rú yán yuān、 Zēngzǐ、 yuán xiàn děng， suǒ wèi qī shí 'èr xián rén zhī zhōng， dà duō shì shǔ yú duì dāng shí shí dài de fǎn dòng， chǔyú “ bù tóng yì ” zhù zhāng de qīng liú rén shì， yǔ hòu shì sòng rú de “ rú lín ”、 dào xué dà yòu bù tóng。 qí zhōng tū chū duì bǐ de liǎng rén， biàn shì yuán xiàn hé zǐ gòng de gù shì。《 hán shī wàizhuàn》 jìzǎi： 　　 yuán xiàn， zì zǐ sī。 sòng（ guó） rén yě。 dú shū huái dú xíng jūn zǐ zhī dé yì， bù gǒu hé dāng shì（ bù hé dāng shí shè huì de fēng qì tóng liú hé wū）。 dāng shì yì xiào zhī（ suǒ yǐ dāng shí shè huì shàng rén， yě jué dé tā hěn kě xiào。 zhè shì sī mǎ yū de jìzǎi）。 qí wéi rén yě， qīng jìng shǒu jié， pín 'ér lè dào。 jū huán dǔ zhī shì， péng hù wèng yǒu， jué sāng wú shū， kuāng zuò 'ér gǔ gē。 yú gòng féi mǎ qīng qiú wǎng jiàn zhī， xiàn zhèng guān zé yīng jué， zhuō jīn zé zhǒu jiàn， nà lǚ zé zhǒng jué。 yú gòng yuē： “ xī！ xiān shēng hé bìng yě？ ” yuē： “ wú cái zhī wèi pín， xué bù néng xíng zhī wèi bìng。 xiàn pín yě， fēi bìng yě。 ruò xī shì 'ér xíng， bǐ zhōu 'ér yǒu， xué yǐ wéi rén， ér tú yòu chē mǎ zhī shì， yī qiú zhī lì， xiàn bù rěn wéi yě。 ” yú shì yè zhàng tuō lǚ， xíng gē shāng sòng 'ér fǎn， shēng mǎn tiān dì， rú chū jīn shí。 zǐ gòng chǐ zhī。 　　 suǒ wèi “ zǐ gòng chǐ zhī ” yī jù， shì shuō zǐ gòng děng yú bèi yuán wán de jǔ dòng xiū rǔ liǎo yī dùn。 dāng rán， zǐ gòng bù dàn huì jīng shāng zhì fù， ér qiě hái shàn yú yùn yòng móu lüè de xué shù 'ér dài kǒng zǐ chū mǎ， ān dìng liǎo lǔ guó shòu qīn lüè de wēi jī。 zhè gè yòu míng de lì shǐ gù shì， kě yǐ zì qǔ《 yuè jué shū》 lái dú， jiù kě míng bái qí zhōng de dào lǐ。 kǒng zǐ sǐ hòu， zài qū fù de mù dì， yě shì zǐ gòng yī shǒu suǒ jīng yíng de， ér qiě tā hái zài fū zǐ fén shàng， shǒu mù liù nián cái lí qù。 rú guǒ kǒng mén gāo dì， dū rú yán yuān、 yuán xiàn yī yàng， dùn shì wú mèn， gān yú qīng pín， gū fāng zì shǎng， xíng má？ 　　 dàn wǒ men jì rán jiǎng dào “ qí jiā、 zhì guó、 píng tiān xià ” zhī dào， bì xū xiān yào liǎo jiě qún zhòng、 zī cái、 quán lì sān zhě zhī jiān， yóu rú sān gēn mù gān kǔn zài yī qǐ de sān jiǎo jià， rú guǒ quē shǎo liǎo yīgǎn， jiù zhàn bù qǐ lái de。 yóu qí duì yī gè guó jiā de “ zhì guó ” zhī dào， méi yòu liáng hǎo de jīng jì、 cái zhèng， bì rán jiù méi yòu yī gè wán zhěng měi hǎo de zhèng quán， nà shì gǔ jīn zhōng wài qiān gǔ bù yì de dà yuán zé。 nǐ zhǐ yào kàn kàn měi yīzhāo měi yī dài de xīng wáng shǐ jì， zuì hòu cù shǐ shuāi bài de， bì dìng shì xiān yóu cái zhèng、 jīng jì shàng chǎn shēng bì rán bēng kuì de qíng kuàng de。 dàn zài zhōng guó wén huà zhōng yī guàn de chuán tǒng guān niàn， yóu qí shì yǐ rú jiā、 dào jiā wéi zhù liú de xué shù sī xiǎng zhōng， rèn wéi yào jiě jué jīng jì、 huò cái de wèn tí， shǐ “ guó jiā tiān xià ” dé dào “ zhì píng ” de jìng jiè， zhǐ yào cóng zhèng zhì shàng zuò hǎo， biàn kě dá dào “ wù fù mín fēng ”， guó jiā hé rén mín， jiù dōukě yǐ “ ān jū lè yè ” liǎo。 　　 rú zài kuò 'ér chōng zhī lái kàn， bù dàn zhǐ yòu zhōng guó， qí tā rú yìn dù、 āi jí， shèn zhì suǒ yòu dōng fāng gè guó wén huà zhōng de xiān shèng xiān xián men， chàbù duō yědōu yòu zhè yàng de guān niàn。 dāng rán， xī fāng wén huà， hǎo xiàng yě bìng bù lì wài， kě shì， dào liǎo shí bā shì jì yǐ hòu， yóu qí shì cóng yīng guó fā shēng “ gōng yè gé mìng ”（ shí yè gé mìng） kāi shǐ， xī fāng wén huà zhōng， jiàn jiàn xíng chéng duì jīng jì xué de zhuān zhù。 dào liǎo shí jiǔ shì jì kāi shǐ， zài xī fāng wén huà de sī cháo zhōng， biàn xíng chéng liǎo yǐ jīng jì wéi zhù dǎo lái jiě jué zhèng zhì wèn tí de sī xiǎng zhù yì děng de xīng qǐ。 yīn cǐ， zhí dào xiàn zài dōng xī shuāng fāng， nǎi zhì quán rén lèi de wén huà sī xiǎng zhōng， duì yú zhè gè wèn tí， réng rán hái zài hán hùn bù qīng， sī biàn nán dìng。 jiū jìng shì cái fù de zī běn yǐng xiǎng liǎo zhèng zhì？ huò shì zhèng zhì yǐng xiǎng liǎo zī běn de cái fù？ zhè yě děng yú shì zhé xué shàng de zhù tí： jiū jìng shì dàn shēng jī？ huò shì jī shēng dàn ní？ qiě dài rén lèi màn màn mō suǒ， zài qù qiú zhèng bā！ 　　《 huò zhí lièzhuàn》 de miào lùn zhuó jiàn 　　 dàn zài zhōng guó liǎng qiān nián qián de zhōu、 sù wén huà shí qī， bǐ kǒng zǐ zǎo shēng yī bǎi duō nián de guǎn zhòng（ gōng yuán qián liù jiǔ nián jiān）， què shǒu wú tí chū liǎo “ cāng lǐn shí 'ér zhī lǐ jié， yī shí zú 'ér zhī róng rǔ ”， yǐ jīng jì wéi zhù dǎo de zhèng zhì fāng zhēn。 hòu rén yě yòu biàn yì zhè liǎng jù yuán wén， shuō wéi： “ yī shí zú 'ér zhī róng rǔ， cāng lǐn shí 'ér lǐ yì xīng。 ” zhè yàng de yì sī， shì shuō míng yòu liǎo jīng jì、 cái huò de fán róng shè huì， cái yòu wén huà wén míng de chāng shèng。 “ qí gù rán hū？ qí bù rán hū？ ” gū qiě bù lùn， ér zài hàn wǔ dì shí dài de lì shǐ zhé xué jiā sī mǎ qiān（ gōng yuán qián yī nián jiān）， zài tā suǒ zhù de《 shǐ jì》 zhōng， tè bié chuàng zuò yī piān《 huò zhí lièzhuàn》， yì zài shuō míng gōng shāng yè jīng jì de zhòng yào xìng， kàn lái tā shì zài yòu yì wú yì zhī jiān， yǔ lì lái de rú jiā xué zhě men chàng fǎn diào shìde。 qí shí， sī mǎ qiān de sī xiǎng zhù yào shì lái zì dào jiā lǎo zǐ xué shuō。 dàn zài《 huò zhí lièzhuàn》 de lùn shù zhōng， yě zhǐ hǎo gē zhì “ wú wéi zhī zhì ” de shàng gǔ gāo yuǎn lǐ xiǎng， suí zhe shí dài shè huì de qū shì， yǔ guǎn zhòng “ jīng jì zhèng zhì ” de guān niàn， xiān hòu hù xiāng chànghè， què shí jù yòu qǐ fā xìng de zhuó jiàn， yīnggāi suàn shì bù kě bù dú de míng wén， dà yòu zhù yú “ nèi shèng wài wáng ” zhī xué de huì zhī 'ā！ xiàn zài wǒ men zhāi yǐn tā yuán wén kāi shǐ de sān duàn zhòng diǎn， zuò wéi yán jiū de cān kǎo。 　　（ yī） tài shǐ gōng yuē： fū shén nóng yǐ qián， wú bù zhī yǐ。 zhì ruò《 shī》、《 shū》 suǒ shù yú、 xià yǐ lái（ cóng yú shùn、 xià yǔ shí dài kāi shǐ）， ěr mù yù jí shēng sè zhī hǎo（ rén men de 'ěr mù yǐ jīng xí guàn liǎo měi shēng lì sè de shì hǎo）， kǒu yù qióng quán huàn zhī wèi（ zuǐ bā yǐ jīng chī guàn liǎo hǎochīde mǐ miàn hé chù shēng de ròu wèi）， shēn 'ān yì lè（ shēn tǐ yǐ jīng xí guàn 'ān yì kuài lè de xiǎng shòu）， ér xīn kuā jīn shì néng zhī róng shǐ（ ér qiě zài xīn lǐ yì shí shàng， yǐ jīng xí guàn fú kuā、 jiāo 'ào， xiàn mù quán wèi hé shì lì de róng yào）。 sú zhī jiàn mín jiǔ yǐ（ zhè xiē fēng sú xí guàn， shì yóu shàng gǔ yǐ lái， jiàn jiàn dì zhú bù suǒ yǎng chéng， hòu lái de rén men， biàn rèn wéi shì zì rán dì dāng rán rú cǐ liǎo）。 suī hù shuō yǐ miǎo lùn， zhōng bù néng huà（ nǐ xiǎng wǎn huí rén xīn， huī fù dào rú shàng gǔ shí dài de chún pǔ zì rán， suī rán nǐ 'āi jiā 'āi hù qù quàn dǎo， yě shì wǎng rán， shǐ zhōng bù huì dá dào “ huà mín chéng sú ” de chóng gāo lǐ xiǎng）。 gù shàn zhě yīn zhī（ suǒ yǐ shàn yú yùn yòng de rén， biàn zhǐ hǎo yòng “ yīn shì lì dǎo ” de bàn fǎ）， qí cì lì dào zhī（ cì yī diǎn de bàn fǎ， jiù yòng lì zì dāng tóu， yòu dǎo tā shàng guǐ dào）， qí cì jiào huì zhī（ zài qí cì de， zhǐ hǎo qǔ yòng yán gé guī fàn de guǎn jiào fāng fǎ lái jiào dǎo tā men liǎo）， qí cì zhěng qí zhī（ guǎn jiào yě dá bù dào mùdì， jiù zhǐ hǎo dìng lì fǎ jīn guī zhāng lái zhěng qí huàyī dì tǒng zhì）， zuì xià zhě yǔ zhī zhēng（ zuì xià děng de bàn fǎ， jiù shì hé tā men shì qiáng zhēng shèng dì dǒu zhēng）。 　　（ èr） yòu yuē，《 zhōu shū》 yuē： “ nóng bù chū zé fá qí shí， gōng bù chū zé fá qí shì， shāng bù chū zé sān bǎo jué， yú（ nóng lín xùmù） bù chū zé cái kuì shǎo。 ” cái kuì shǎo zé shān zé bù bì yǐ（ méi yòu tǔ dì、 shān lín、 xùmù、 hǎi yáng de zī yuán， jiù méi yòu bàn fǎ fā zhǎn jīng jì de kāi fàng liǎo）。（ zhì yú nóng gōng shāng hé shān zé de zī yuán） cǐ sì zhě， mín suǒ yī shí zhī yuán yě。 yuán dà zé ráo（ zī yuán duō jiù fù yòu）， yuán shǎo zé xiān（ zī yuán shǎo de jiù hěn pín kùn liǎo）。 shàng zé fù guó， xià zé fù jiā。 pín fù zhī dào， mò zhī duó yú（ pín qióng yǔ fù yòu， shì bù kě yǐ kào qiǎng duó guò lái， huò shì shīshě gěi rén de）， ér qiǎo zhě yòu yú， zhuō zhě bù zú（ zhè dū xū yào rén wéi cōng míng zhì huì qù shè fǎ qǔ dé de， suǒ yǐ líng qiǎo qín láo de rén， jiù fù yù yòu yú。 yú bèn lǎn duò de rén， jiù shǐ zhōng bù gòu yòng liǎo）。 　　（ sān） yīn cǐ， tā shuō， gù yuē： “ cāng lǐn shí 'ér zhī lǐ jié， yī shí zú 'ér zhī róng rǔ。 ” lǐ shēng yú yòu 'ér fèi yú wú（ lǐ yì wén míng shì chǎn shēng zài fù yòu de shè huì hé jiā tíng。 pín qióng de jiā tíng hé shè huì， shénme wén huà wén míng， yědōu biàn chéng guòfèn de làng fèi liǎo）。 gù jūn zǐ fù， hǎo xíng qí dé； xiǎo rén fù， yǐ shì qí lì。 yuān shēn 'ér yú shēng zhī， shān shēn 'ér shòu wǎng zhī， rén fù 'ér rén yì fù yān。 fù zhě dé shì yì zhāng（ fù yòu de rén dé dào quán shì de zhī chí， jiù gèng huī huáng）， shī shì zé kè wú suǒ zhī（ shī shì wéi rén， bīn kè péng yǒu jiù bù huì lái liǎo）， yǐ 'ér bù lè。 yí dí yì shèn（ yí dí zhōng de shì lì guān niàn， gèng jiā míng xiǎn）。 yàn yuē： “ qiān jīn zhī zǐ， bù sǐ yú shì。 ” cǐ fēi kōng yán yě。 gù yuē； “ tiān xià xī xī， jiē wéi lì lái。 tiān xià rǎng rǎng， jiē wéi lì wǎng。 ” fū qiānshèng zhī wáng， wàn jiā zhī hóu， bǎi shì zhī jūn， shàng yóu huàn pín， ér kuàng pǐ fū biān hù zhī mín hū！ 　　 zài sī mǎ qiān《 huò zhí lièzhuàn》 zhè piān wén zhāng lǐ， tā jiǎng dào zǐ gòng， biàn shuō： 　　 jì xué yú zhòng ní， tuì 'ér shì yú wèi。 fèi zhù yù cái yú cáo lǔ zhī jiān（ fèi zhù， gǔ rén jiě wéi chǔ xù hé mài chū。 wǒ rèn wéi yīnggāi jiě shì wéi dé kōng shùn biàn de shí hòu。 yù cái， jiù shì zuò mǎi mài）。 qī shí zǐ zhī tú， cì（ zǐ gòng） zuì wéi ráo yì（ fù yòu）。 yuán xiàn bù yàn zāo kāng， nì yú qióng xiàng。 zǐ gòng jié sì lián qí， shù bó zhī bì yǐ pìn xiǎng zhū hóu（ yī kǔn kǔn dì dài zhe tōng huò de bó bì， hé zhū hóu men zuò jiāo jì wǎng lái shàng de lǐ wù）。 suǒ zhì， guó jūn wú bù fēn tíng yǔ zhī kàng lǐ（ tā dào nǎ yī guó， nǎ yī guó de jūn wáng mendōu yào dài tā yóu rú guó bīn yī yàng de duì děng lǐ yù）。 fū shǐ kǒng zǐ míng bù yáng yú tiān xià zhě， zǐ gòng xiān hòu zhī yě。 cǐ suǒ wèi dé shì 'ér yì zhāng zhě hū！ 　　 sī mǎ qiān xiě zhè piān《 huò zhí lièzhuàn》 de wén zhāng， jiā xù jiā yì， miào lùn zhuó jiàn hěn duō， dà yòu shēn yì cún yān！ nǐ men zì jǐ qù yán jiū bā！ tā de zuì hòu jié lùn， biàn shuō： 　　 yóu shì guān zhī， fù wú jīng yè（ fā cái， méi yòu yī dìng yào mǒu zhǒng shì yè cái kě yǐ de）。 cái huò wú cháng zhù（ cái huò yě bù gù dìng shì shǔ yú nǎ yī gè zhù rén de）。 néng zhě fú còu， bù xiào zhě wǎ jiě（ néng gān de jiù yù lái yù duō， bù xíng de jiù pò bài bù kān liǎo）。 qiān jīn zhī jiā bǐ yī dū zhī jūn。 jù wàn zhě nǎi yǔ wáng zhě tóng lè。 qǐ suǒ wèi sù fēng zhě yé（ nán dào dōushì kào shàng bèi sù lái yòu fēng jué de yí chǎn 'ér dé lái de má）？ fēi yě（ bù shì de， dōushì kào zì jǐ de zhì lì qín láo 'ér chéng gōng de）。 　　 wǒ men wèishénme zài jiǎng《 dà xué》 “ zhì guó píng tiān xià ” de jié yǔ， yìng yào lā chě dào《 huò zhí lièzhuàn》 lái zuò tǎo lùn ní？ yīn wéi wǒ dú lì shǐ， měi měi fā xiàn gǔ rén bèi《 dà xué》 zuì hòu jié yǔ “ cháng guó jiā 'ér wù cái yòng zhě， bì zì xiǎo rén yǐ。 bǐ wéi shàn zhī。 xiǎo rén zhī shǐ wèiguó jiā， zī（ zāi） hài bìng zhì， suī yòu shàn zhě， yì wú rú zhī hé yǐ。 cǐ wèi guó bù yǐ lì wéi lì， yǐ yì wéi lì yě ” de yī duàn huà zhèn zhù liǎo， bìng wèi hàoxué shēn sī tā de zhēn yì suǒ zài。 yīn cǐ， bù xī méi máo tuō dì， tè bié diǎn chū qí zhōng de guān jiàn suǒ zài。 jì kě hái liǎo Zēngzǐ zhù《 dà xué》 de běn lái miàn mù， yòu miǎn dé hòu rú men máng mù zhuī suí liǎng sòng yǐ lái de lǐ xué rú jiā men suǒ wù jiě de gǔ huò。 jiǎng dào zhè lǐ， tóng shí wǒ yòu xiǎng qǐ xuě dòu chán shī de yī shǒu jì zǐ shuō： 　　 yī tù héng shēn dāng gǔ lù， cāng yīng piē jiàn biàn shēng qín。 　　 kě lián liè quǎn wú líng xìng， kōng xiàng kū zhuāng jìng lǐ xún。 　　 dú shū qiú xué， zì dāng yòu dǐng mén shàng yī zhǐ yǎn， qǔ qí jīng huá， shè qí zāo pò， bù kě wàng zì fěi bó， máng mù suí rén shuō cháng huà duǎn， sǐ sǐ kěn zhù gǔ rén de yí gǔ、 tuò yú 'ā！ 　　 zhì yú bǔ chōng《 dà xué》 jié yǔ， yòu guān《 dà xué》 de “ míng dé zhī yòng ” hé “ yì lì zhī biàn ” de “ zhì yán ”， wǒ xiàn zài biàn wéi dà jiā yǐn yòng《 yì jīng · xì chuán》 shàng de huà， zuò wéi zǒng jié。 zhǐ shì yuán wén zhào chāo， jiù bù lìng jiā shuō míng liǎo： 　　“ xiǎn zhū rén。 cáng zhū yòng。 ”“ fù yòu zhī wèi dà yè。 rì xīn zhī wèi shèng dé。 ”（ xì chuán shàng） 　　“ tiān dì zhī dà dé yuē shēng。 shèng rén zhī dà bǎo yuē wèi。 hé yǐ shǒu wèi yuē rén。 hé yǐ jù rén yuē cái。 lǐ cái、 zhèng cí。 jìn mín wéi fēi yuē yì。 ”“ zǐ yuē： xiǎo rén bù chǐ bù rén。 bù wèi bù yì。 bù jiàn lì bù quàn。 bù chéng bù chéng。 xiǎo chéng 'ér dà jiè， cǐ xiǎo rén zhī fú yě。 ”（ xì chuán xià） 请欣赏:  请给我换一个看看！  拜托，快把噪音停掉！我读累了，想听点音乐或者请来支歌曲！      << qiányīzhānghuí   hòuyīzhānghuí >>

dǎo dú dì yī piān kāi zōng míng yì dì 'èr piān qī zhèng de xiū yǎng gōng fū dì sān piān nèi míng zhī xué dì sì piān wài yòng zhī xué dì wǔ piān nèi wài jiān xiū zhī dào dì liù piān qí jiā zhì guó dì qī piān zhì guó píng tiān xià dì bā piān rú xué yǎn huà yǔ guó jiā fā zhǎn dì jiǔ piān xī fāng wén huà yǔ zhōng guó

pínglún (0)