文学思考 》 wén xué shǐ   》 dì 'èr zhāng　 wěi dà de lì shǐ jiā、 sǎnwén jiā sī mǎ qiān      yóu guó 'ēn You Guoen 　　dì yī jié　 sī mǎ qiān de shēng píng hé zhù zuò 　　 sī mǎ qiān ( qián 145-- qián 87?)， zì zǐ cháng， zuǒ féng yì xià yáng ( jīn shǎn xī hán chéng ) rén。 fù sī mǎ tán yòu guǎng bó de xué wèn xiū yǎng， céng " xué tiān guān yú táng dū， shòu yì yú yáng hé， xí dào lùn yú huáng zǐ "。 yòu céng wéi wén " lùn liù jiā zhī yào zhǐ "， pī píng liǎo rú、 mò、 míng、 fǎ hé yīn yáng wǔ jiā， ér wán quán kěn dìng dì zàn yáng liǎo dào jiā， zhè shuō míng tā shì shēn shòu dāng shí liú xíng de huáng lǎo sī xiǎng de yǐng xiǎng de。 sī mǎ tán zài zhè piān lùn wén zhōng suǒ biǎo xiàn de míng xī de sī xiǎng hé pī pàn jīng shén， wú yí gěi sī mǎ qiān hòu lái wéi xiān qín zhū zǐ zuò chuán yǐ liáng hǎo de qǐ shì， ér qiě duì sī mǎ qiān de sī xiǎng、 rén gé hé zhì xué tài dù yě bì rán yòu yǐng xiǎng。 hàn wǔ dì jí wèi hòu， sī mǎ tán zuò liǎo tài shǐ lìng， wèile gòngzhí de fāng biàn， tā yí jiā cháng 'ān。 zài cǐ yǐ qián， sī mǎ qiān " gēng mù hé shān zhī yáng "， jí bāng zhù jiā rén zuò xiē nóng yè láo dòng， tóng shí dà gài yǐ xué xí liǎo dāng shí de tōng xíng de wén zì -- lì shū。 suí fù dào cháng 'ān hòu， tā yòu xué xí liǎo " gǔ wén "( rú《 shuō wén》 de " zhòu wén " hé " gǔ wén " děng )， bìng xiàng dāng shí jīng xué dà shī dǒng zhòng shū xué xí gōng yáng pài《 chūn qiū》， xiàng kǒng 'ān guó xué xí gǔ wén《 shàng shū》。 zhè xiē duì nián qīng de sī mǎ qiān dōuyòu hěn shēn de yǐng xiǎng。 　　 sī mǎ qiān zài 'èr shí suì nà yī nián kāi shǐ liǎo màn yóu shēng huó。 zhè jiù shì tā zài《 shǐ jì ? tài shǐ gōng zì xù》 zhōng suǒ shuō de： " èr shí 'ér nán yóu jiāng huái， shàng huì jī， tàn yǔ xué， kuī jiǔ yí， fú yú yuán xiāng。 běi shè mén sì， jiǎng yè qí lǔ zhī dū， guān kǒng zǐ yí fēng， xiāng shè zōu yì， è kùn pó xuē péng chéng， guò liáng chǔ yǐ guī "。 guī hòu " shì wéi láng zhōng "； yòu " fèng shǐ xī zhēng bā shǔ yǐ nán， nán lüè qióng、 zé、 kūn míng "。 yǐ hòu yòu yīn shì cóng wǔ dì xún shòu、 fēngshàn， yóu lì liǎo gèng duō de dì fāng。 zhè xiē shí jiàn huó dòng fēng fù liǎo sī mǎ qiān de lì shǐ zhī shí hé shēng huó jīng yàn， kuò dà liǎo sī mǎ qiān de xiōng jīn hé yǎn jiè， gèng zhòng yào de shì shǐ tā jiē chù dào guǎng dà rén mín de jīng jì shēng huó， tǐ huì dào rén mín de sī xiǎng gǎn qíng hé yuàn wàng。 zhè duì tā hòu lái zhù zuò《 shǐ jì》 yòu jí qí zhòng yào de yì yì。 　　 yuán fēng yuán nián ( qián 110)， hàn wǔ dì dōng xún， fēngshàn tài shān。 fēng jiàn tǒng zhì jiē jí rèn wéi zhè shì qiānzǎi nán féng de shèng diǎn， sī mǎ tán yīn bìng liú zài luò yáng， wèi néng cān jiā， yòu jí yòu qì， shēng mìng wēi zài dàn xī。 zhè shí sī mǎ qiān shì cóng xī nán huí lái， tā jiù bǎ zì jǐ zhù shù lì shǐ de lǐ xiǎng hé yuàn wàng yí liú gěi sī mǎ qiān， sī mǎ qiān liú tì shuō： " xiǎo zǐ bù mǐn， qǐng xī lùn xiān rén suǒ cì jiù wén， fú gǎn jué !" sān nián hòu， sī mǎ qiān jì rèn wéi tài shǐ lìng， tā yǐ jí dà de rè qíng lái duì dài zì jǐ de zhí wù， " jué bīn kè zhī zhī， wáng shì jiā zhī yè， rì yè sī jié qí bù xiào zhī cái lì， yī xīn yíng zhí yǐ qiú qīn mèi yú zhù shàng "。 bìng kāi shǐ zài " jīn kuì shí shì " jí guó jiā cáng shū chù yuè dú、 zhěng lǐ lì shǐ zī liào。 zhè yàng jīng guò liǎo sì、 wǔ nián de zhǔn bèi， zài tài chū yuán nián ( qián 104)， tā zhù chí liǎo gǎi qín hàn yǐ lái de zhuān Xū lì wéi xià lì de gōng zuò hòu， jiù kāi shǐ liǎo jì chéng《 chūn qiū》 de zhù zuò shì yè， jí zhèng shì xiě zuò《 shǐ jì》， shí jiàn tā fù qīn lùn zài tiān xià zhī wén de yí zhì。 zhè nián sī mǎ qiān shì sì shí 'èr suì。 　　 zhèng dāng sī mǎ qiān zhuān xīn zhù shù de shí hòu， jù dà de zāinàn jiàng lín zài tā de tóu shàng。 tiān hàn 'èr nián ( qián 99) lǐ líng kàng jī xiōng nú， bīng bài tóu jiàng， cháo tíng zhèn jīng。 sī mǎ qiān rèn wéi lǐ líng tóu jiàng chū yú yī shí wú nài， bì jiāng xún zhǎo jī huì bào dá hàn cháo。 zhèng hǎo wǔ dì wèn tā duì cǐ shì de kàn fǎ， tā jiù bǎ tā de xiǎng fǎ xiàng wǔ dì shuō liǎo。 wǔ dì yīn 'ér dà nù， yǐ wéi zhè shì tì lǐ líng yóushuì， bìng jiè yǐ dǎ jī 'èr shī jiāng jūn lǐ guǎng lì。 sī mǎ qiān jiù zhè yàng dé liǎo zuì， bìng zài tiān hàn sān nián xià " cán shì "， shòu " fǔ xíng "。 zhè shì duì tā jí dà de cuī cán hé chǐ rǔ。 tā xiǎng dào liǎo sǐ， dàn yòu xiǎng dào zhù shù hái méi yòu wán chéng， bù yìng qīng yú yī sǐ。 tā zhōng yú cóng " xī bó jū 'ér yǎn《 zhōu yì》， zhòng ní 'è 'ér zuò《 chūn qiū》， qū yuán fàng zhú， nǎi fù《 lí sāo》， zuǒ qiū shī míng， jué yòu《 guó yǔ》 " děng xiān shèng xiān xián de zāo yù zhōng kàn dào zì jǐ de chū lù， yú shì " jiù jí xíng 'ér wú yùn sè "， jué xīn " yǐn rěn gǒu huó " yǐ wán chéng zì jǐ zhù zuò de hóng yuàn。 chū yù hòu， sī mǎ qiān shēng wéi zhōng shū lìng， míng yì suī bǐ tài shǐ lìng wéi gāo， dàn zhǐ shì " sào chú zhī lì "、 " guī gé zhī chén "， yǔ huàn zhě wú yì， yīn 'ér gèng róng yì huàn qǐ tā bèi sǔn hài、 bèi wū rǔ de jì yì， tā " měi niàn sī chǐ， hàn wèi cháng bù fā bèi zhān yī "。 dàn tā de zhù zuò shì yè què cóng zhè lǐ dé dào liǎo gèng dà de lì liàng， bìng zài《 shǐ jì》 ruò gān piān fú zhōng liú lù liǎo duì zì jǐ bù xìng zāo yù de fèn nù hé bù píng。 dào liǎo tài shǐ sì nián ( qián 93)， sī mǎ qiān zài gěi tā de péng yǒu rèn 'ān de xìn zhōng shuō： " jìn zì tuō yú wú néng zhī cí， wǎng luó tiān xià fàng shī jiù wén， kǎo zhī xíng shì， jī qí chéng bài xīng huài zhī lǐ， fán bǎi sān shí piān。 " kě jiàn《 shǐ jì》 yī shū zhè shí yǐ jī běn wán chéng liǎo。 cóng cǐ yǐ hòu， tā de shì jì jiù bù kě kǎo， dà gài zú yú wǔ dì mò nián。 tā de yī shēng dà yuē yǔ wǔ dì xiāng shǐ zhōng。 　　 sī mǎ qiān jiē shòu liǎo rú jiā de sī xiǎng， zì jué dì jì chéng kǒng zǐ de shì yè， bǎ zì jǐ de zhù zuò kàn chéng shì dì 'èr bù《 chūn qiū》。 dàn tā bìng bù chéng rèn rú jiā de dú zūn dì wèi， tā hái tóng shí jiē shòu liǎo gè jiā tè bié shì dào jiā de yǐng xiǎng。 tā de sī xiǎng zhōng yòu wéi wù zhù yì yīn sù hé pī pàn jīng shén， tè bié yóu yú zì shēn de zāo yù， gèng zēng jiā liǎo tā de fǎn kàng xìng。 bān biāo、 bān gù fù zǐ zhǐ zé sī mǎ qiān " shì fēi pō miù yú shèng rén： lùn dà dào zé xiān huáng lǎo 'ér hòu liù jīng， xù yóu xiá zé tuì chù shì 'ér jìn jiān xióng， shù huò zhí zé chóng shì hé 'ér xiū pín jiàn "， zhè zhèng shuō míng liǎo sī mǎ qiān de sī xiǎng bǐ tā de xǔ duō tóng shí dài rén zhàn dé gèng gāo， ér wéi yī xiē fēng jiàn zhèng tǒng wén rén suǒ wú fǎ lǐ jiě。 wǒ men jīn tiān zhèng shì cóng zhè xiē fēng jiàn zhèng tǒng wén rén de zhǐ zé zhōng， kàn dào liǎo sī mǎ qiān jìn bù sī xiǎng de zhòng yào fāng miàn。 　　《 shǐ jì》 shì wǒ guó lì shǐ xué shàng yī gè huàshídài de biāo zhì， shì yī bù " jiū tiān rén zhī jì， tōng gǔ jīn zhī biàn， chéng yī jiā zhī yán " de wěi dà zhù zuò， shì sī mǎ qiān duì wǒ guó mín zú wén huà tè bié shì lì shǐ xué fāng miàn de jí qí bǎo guì de gòng xiàn。 quán shū bāo kuò běn jì、 biǎo、 shū、 shì jiā hé lièzhuàn， gòng yī bǎi sān shí piān， wǔ shí 'èr wàn liù qiān wǔ bǎi zì。 " běn jì " chú《 qín běn jì》 wài， xù shù lì dài zuì gāo tǒng zhì zhě dì wáng de zhèng jì； " biǎo " shì gè gè lì shǐ shí qī de jiǎn dān dà shì jì， shì quán shū xù shì de lián luò hé bǔ chōng； " shū " shì gè bié shì jiàn de shǐ mò wén xiàn， tā men fēn bié xù shù tiān wén、 lì fǎ、 shuǐ lì、 jīng jì、 wén huà、 yì shù děng fāng miàn de fā zhǎn hé xiàn zhuàng， yǔ hòu shì de zhuān mén kē xué shǐ xiāng jìn； " shì jiā " zhù yào xù shù guì zú hóu wáng de lì shǐ； " lièzhuàn " zhù yào shì gè zhǒng bù tóng lèi xíng、 bù tóng jiē céng rén wù de zhuànjì， shǎo shù lièzhuàn zé shì xù shù guó wài hé guó nèi shǎo shù mín zú jūn cháng tǒng zhì de lì shǐ。《 shǐ jì》 jiù shì tōng guò zhè yàng wǔ zhǒng bù tóng de tǐ lì hé tā men zhī jiān de xiāng hù pèi hé hé bǔ chōng 'ér gòu chéng liǎo wán zhěng de tǐ xì。 tā de jì shì， shàng zì huáng dì， xià zhì wǔ dì tài chū ( qián 104- qián 101) nián jiān， quán miàn dì xù shù liǎo wǒ guó shàng gǔ zhì hàn chū sān qiān nián lái de zhèng zhì、 jīng jì、 wén huà duō fāng miàn de lì shǐ fā zhǎn， shì wǒ guó gǔ dài lì shǐ de wěi dà zǒng jié。 　　 sī mǎ qiān de zhù zuò， chú《 shǐ jì》 wài，《 hàn shū ? yì wén zhì》 hái zhù lù fù bā piān， jīn jǐn cún《 bēi shì bù yù fù》 yī piān hé yòu míng de《 bào rèn 'ān shū》。《 bào rèn 'ān shū》 biǎo bái liǎo tā wèile wán chéng zì jǐ de zhù shù 'ér jué xīn rěn rǔ hán gòu de tòng kǔ xīn qíng， shì yán jiū sī mǎ qiān shēng píng sī xiǎng de zhòng yào zī liào， yě shì yī piān bǎo hán gǎn qíng de jié chū sǎnwén。《 bēi shì bù yù fù》 yě shì wǎn nián de zuò pǐn， shū fā liǎo zuò zhě shòu fǔ xíng hòu hé bù gān yú " mòshì wú wén " de fèn jī qíng xù。 　　 dì 'èr jié　 shǐ jì rén wù zhuànjì de wén xué jià zhí 　　《 shǐ jì》 kāi chuàng liǎo wǒ guó jìzhuàn tǐ de shǐ xué， tóng shí yě kāi chuàng liǎo wǒ guó de chuán jì wén xué。 zài " běn jì "、 " shì jiā " hé " lièzhuàn " zhōng suǒ xiě de yī xì liè lì shǐ rén wù， bù jǐn biǎo xiàn liǎo zuò zhě duì lì shǐ de gāo dù gài kuò lì hé zhuó yuè de jiàn shí， ér qiě tōng guò nà xiē rén wù de huó dòng， shēng dòng dì zhǎn kāi liǎo guǎng kuò de shè huì shēng huó huà miàn， biǎo xiàn liǎo zuò zhě duì lì shǐ hé xiàn shí de pī pàn jīng shén， biǎo xiàn liǎo zuò zhě tóng qíng guǎng dà de bèi yā pò、 bèi bō xuē de rén mín， wéi nà xiē bèi wū rǔ、 bèi sǔn hài de rén míng bù píng de zhàn dǒu rè qíng。 yīn cǐ， liǎng qiān duō nián lái，《 shǐ jì》 bù jǐn shì lì shǐ jiā xué xí de diǎn fàn， ér qiě yě chéng wéi wén xué jiā xué xí de diǎn fàn。 　　《 shǐ jì》 shì yī bù jù yòu qiáng liè de rén mín xìng hé zhàn dǒu xìng de zhuànjì wén xué míng zhù， zhè shǒu xiān biǎo xiàn zài duì fēng jiàn tǒng zhì jiē jí -- tè bié shì hàn wáng cháo tǒng zhì jí tuán hé zuì gāo tǒng zhì zhě chǒu 'è miàn mào de jiē lù hé fěng cì。 sī mǎ qiān xiě hàn gāo zǔ liú bāng gù rán méi yòu mǒ shā tā tǒng yī chǔ hàn fēn zhēng、 jiàn lì wěi dà guó jiā de zuò yòng， dàn yě méi yòu fàng guò duì tā xū wěi、 jiǎo zhà hé wú lài pǐn zhì de jiē lù。 wèile bì miǎn bèi huò hài， sī mǎ qiān zài《 gāo zǔ běn jì》 zhōng bù néng bù xiě nà xiē huāng dàn de chuán shuō， bǎ tā xiě chéng shì " shòu mìng 'ér dì " de shén shèng rén wù。 dàn zài《 xiàng yǔ běn jì》 zhōng què tōng guò yǔ xiàng yǔ de xiān míng duì bǐ， xiě chū liǎo tā de qiè nuò、 bēi suǒ hé wú néng。 zài gāi xià zhī zhàn yǐ qián， liú bāng jīhū wú bù chǔyú 'áidǎ shòu rǔ de dì wèi， ér xià miàn liǎng gè piàn duàn gèng zhēn shí dì miáo xiě liǎo tā de liú máng wú lài、 cán kù wú qíng de zuǐ liǎn。 　　...... hàn wáng nǎi dé yǔ shù shí qí dùn qù ...... dào féng dé xiào huì、 lǔ yuán， nǎi zài xíng。 chǔ qí zhuī hàn wáng， hàn wáng jí， tuī duò xiào huì、 lǔ yuán xià chē。 téng gōng cháng xià shōu zài zhī， rú shì zhě sān， yuē： " suī jí， bù kě yǐ qū， nài hé qì zhī !" yú shì suì dé tuō ...... 　　 dāng cǐ shí， péng yuè shù fǎn liáng dì， jué chǔ liáng shí， xiàng wáng huàn zhī。 wéi gāo zǔ， zhì tài gōng qí shàng， gào hàn wáng yuē： " jīn bù jí xià， wú pēng tài gōng。 " hàn wáng yuē： " wú yǔ xiàng yǔ jù běi miàn shòu mìng huái wáng， yuē ' yuē wéi xiōng dì '， wú wēng jí ruò wēng， bì yù pēng 'ér wēng， zé xìng fēn wǒ yī bēi gēng。 " 　　 qí tā rú zài《 liú hóu shì jiā》 zhōng xiě liú bāng tān cái hàosè，《 xiāo xiāng guó shì jiā》 zhōng xiě liú bāng cāi jì gōng chén， ér《 huái yīn hóu lièzhuàn》 zhōng zé jiè hán xìn de kǒu， qiǎn zé liǎo liú bāng zhū shā gōng chén de zuì xíng， dào chū liǎo " jiǎo tù sǐ， zǒu gǒu pēng； gāo niǎo jìn， liáng gōng cáng； dí guó pò， móu chén wáng " zhè yī fēng jiàn shè huì jūn chén néng gòng huànnàn 'ér bù néng gòng 'ān lè de zhēn lǐ。 zuò zhě zhèng shì tōng guò zhè xiē miáo xiě jiē lù liǎo liú bāng zhēn shí de jīng shén miàn mào， cóng 'ér gòu xiāo liǎo zài běn jì zhōng suǒ zuò de yī xiē shén shèng sòng yáng。 duì yú " jīn shàng " hàn wǔ dì de bào lì tǒng zhì zuò zhě yě liú lù liǎo bēi fèn hé yàn 'è de qíng xù。《 xún lì lièzhuàn》 zhōng xiě sūn shū 'áo、 zhèng zǐ chǎn děng wǔ rén， méi yòu yī gè hàn dài rén。 ér《 kù lì lièzhuàn》 què quán xiě hàn dài rén， qí zhōng chú jǐng dì shí de zhì dū wài， qí yú jiǔ réndōu shì hàn wǔ dì shí bào lì tǒng zhì de zhí xíng zhě。 zhāng tānɡ " wéi rén duō zhà， wǔ zhì yǐ yù rén "， dàn zuì wéi wǔ dì suǒ xìn rèn。 tā zhì yù shí， shàn yú qiǎo lì míng mù， wán quán kàn hàn wǔ dì yǎn sè xíng shì。 dù zhōu yě shì tóng yàng juésè， dāng bié rén zhì wèn tā： " jūn wéi tiān zǐ jué píng， bù xún sān chǐ fǎ， zhuān yǐ rén zhù yì zhǐ wéi yù。 yù zhě gù rú shì hū ?" dù zhōu què huí dá shuō： " sān chǐ 'ān chū zāi ? qián zhù suǒ shì zhù wéi lǜ， hòu zhù suǒ shì shū wéi lìng， dāng shí wèishì， hé gǔ zhī fǎ hū ?" zhè lǐ sī mǎ qiān chè dǐ jiē lù liǎo fēng jiàn shè huì zhōng suǒ wèi fǎ lǜ de xū wěi xìng， zhǐ chū tā bù guò shì tǒng zhì zhě rèn yì shā rén de gōng jù。《 kù lì lièzhuàn》 zhōng hái jiē lù liǎo tǒng zhì zhě tú shā rén mín de zuì xíng。 yì zòng rèn dìng xiāng tài shǒu shí， yī rì jìng " shā sì bǎi yú rén， qí hòu jùn zhōng bù hán 'ér lì "。 wáng wēn shū rèn hé nèi tài shǒu shí， bǔ jùn zhōng " háo huá "， lián zuò qiān yú jiā； èr sān rì nèi， dà jǔ tú shā， " zhì liúxiě shí yú lǐ "。 hàn cháo guàn lì， chūn tiān bù shā rén， wáng wēn shū dùn zú shuō： " jiē hū， lìng dōng yuè yì zhǎn yī yuè， zú wú shì yǐ !" duì cǐ， sī mǎ qiān fèn nù dì shuō： " qí hǎo shā fá xíng wēi， bù 'ài rén rú cǐ !" zhè shì rén mín de zhèng yì hū shēng。 kù lì suī yě dǎ jī háo qiáng， dàn zhù yào shì zhèn yā rén mín。 zuò zhě zài xiě zhè qún kù lì shí， měi měi zhǐ chū " shàng yǐ wéi néng "， yòng yì xiǎn rán zài yú biǎo shì duì hàn wǔ dì de fěng cì hé fèn kǎi。《 shǐ jì》 zhōng hái miáo xiě liǎo tǒng zhì jiē duàn nèi bù fù zá jiān ruì de máo dùn。 zuì zhù míng de rú《 wèi qí wǔ 'ān hóu lièzhuàn》 xiě dòu yīng yǔ tián fén liǎng dài wài qī zhī jiān de míng zhēng 'àn dǒu， hù xiāng qīngyà， yǐ jí tā men tóng guī yú jìn de xià chǎng。 zhè yàng， zuò zhě jiù jìn yī bù jiē lù liǎo tǒng zhì jiē jí cán kù bào nüè de běn zhì， biǎo dá liǎo duì xiàn shí de shēn kè pī pàn。 　　 sī mǎ qiān bù jǐn dà dǎn dì jiē lù liǎo fēng jiàn tǒng zhì jí tuán de zuì 'è， ér qiě yě rè qíng dì miáo xiě liǎo guǎng dà bèi yā pò rén mín de qǐ yì fǎn kàng。 zài《 kù lì lièzhuàn》 zhōng zuò zhě xù shù guǎng dà rén mín de fǎn kàng xíng shì shuō： " zì wēn shū děng yǐ 'è wéi zhì， ér jùn shǒu、 dū wèi、 zhū hóu 'èr qiān shí yù wéi zhì zhě， qí zhì dà dǐ jìn fàng wēn shū。 ér lì mín yì qīng fàn fǎ， dào zéi zī qǐ。 nán yáng yòu méi miǎn、 bái zhèng、 chǔ yòu yīn zhōng、 dù shǎo， qí yòu xú bó， yàn zhào zhī jiān yòu jiān lú、 fàn shēng zhī shǔ。 dà qún zhì shù qiān rén， shàn zì hào， gōng chéng yì， qǔ kù bīng， shì sǐ zuì， fù rǔ jùn tài shǒu、 dū wèi， shā 'èr qiān shí， wéi xí gào xiàn qù jù shí。 xiǎo qún dào yǐ bǎi shù， lüè lǔ xiāng lǐ zhě， bù kě shèngshǔ yě。 " zhè xiē fǎn kàng suī wéi tǒng zhì zhě suǒ zhèn yā， dàn bìng méi yòu bèi xiāo miè， bù jiǔ yòu " fù jù dǎng zǔ shān chuān zhě， wǎng wǎng 'ér qún jū， wú kě nài hé "。 cóng zhè xiē xù shù zhōng wǒ men kě yǐ kàn chū， sī mǎ qiān shì tóng qíng rén mín de qǐ yì fǎn kàng de， tā chéng rèn liǎo " guān bī mín fǎn " de hé lǐ xìng。 jī yú zhè zhǒng rèn shí， sī mǎ qiān rè qíng gē sòng liǎo qín mò nóng mín de qǐ yì。 tā zài《 chén shè shì jiā》 lǐ， xiáng xì dì xù shù liǎo chén shè fā dòng qǐ yì de jīng guò hé zhèn bì yī hū qún xióng xiǎng yìng de gé mìng xíng shì， zhǐ chū liǎo nóng mín qǐ yì de zhèng yì xìng； fēn xī liǎo tā men shī bài de jī běn yuán yīn， bìng kěn dìng liǎo tā men tuī dòng lì shǐ qián jìn de bù xiǔ gōng jì。 rèn wéi " jié zhòu shī qí dào 'ér tānɡ wǔ zuò； zhōu shī qí dào 'ér《 chūn qiū》 zuò； qín shī qí zhèng 'ér chén shè fā jì。 zhū hóu zuò nán， fēng qǐ yún zhēng， zú wáng qín zú。 tiān xià zhī duān， zì shè fānàn "。 tā gèng yǐ jí qí bǎo mǎn de qíng xù xiě《 xiàng yǔ běn jì》， xiàng yǔ de yǒng měng zhí qián cuī huǐ bào lì tǒng zhì de yīng xióng xíng xiàng jǐyǔ dú zhě jí shēn de yìn xiàng。 zuò zhě suī pī píng xiàng yǔ " zì jīn gōng fá， fèn qí sī zhì 'ér bù shī gǔ "， " yù yǐ lì zhēng jīng yíng tiān xià "， zhǐ chū liǎo tā bì rán shī bài de yuán yīn。 dàn réng bǎ tā kàn chéng qín hàn zhī jì de zhōng xīn rén wù， jì yú shēn kè de tóng qíng， shuō tā： " chéng shì qǐ lǒng mǔ zhī zhōng， sān nián， suì jiāng wǔ zhū hóu miè qín， fēn liè tiān xià， ér fēng wáng hóu， zhèng yóu yǔ chū， hào wéi bà wáng。 wèi suī bù zhōng， jìn gǔ yǐ lái， wèi cháng yòu yě !" sī mǎ qiān zhè yàng rè liè dì gē sòng rén mín duì bào lì tǒng zhì de fǎn kàng， yǐ jí bǎ chén shè hé xiàng yǔ fēn bié 'ān pái zài " shì jiā " hé " běn jì " de zuò fǎ， dū chōng fēn xiǎn lù liǎo tā zhuó yuè de sī xiǎng jiàn jiě hé jiù shì jì mín de rè qíng。 zhè shì yǐ hòu de fēng jiàn zhèng tǒng shǐ jiā suǒ bù kě néng dá dào de sī xiǎng gāo dù。 　　《 shǐ jì》 de rén mín xìng、 zhàn dǒu xìng， hái biǎo xiàn zài jìzǎi nà xiē wéi zhèng shǐ guān shū suǒ bù kěn shōu de xià céng rén wù， bìng néng cóng bèi yā pò bèi bō xuē rén mín de guān diǎn chū fā， fēn bié gěi tā men yǐ yī dìng de píng jià。《 yóu xiá lièzhuàn》 xiě zhū jiā " zhèn rén bù shàn， xiān cóng pín jiàn shǐ "； xiě guō jiě " zhèn rén zhī mìng， bù jīn qí gōng "。 zài duì yóu xiá de " yán bì xìn "， " xíng bì guǒ "， " yǐ nuò bì chéng， bù 'ài qí qū " de gāo shàng pǐn gé de rè liè gē sòng zhōng， biǎo dá liǎo fēng jiàn shè huì rén mín yào qiú bǎi tuō bèi wǔ rǔ、 bèi sǔn hài chǔjìng de shàn liáng yuàn wàng。《 cì kè lièzhuàn》 xiě jīng kē de yǒng gǎn wú wèi， shì sǐ rú guī de yīng xióng xíng wéi shì nà me huì shēng huì sè， jī dàng rén xīn。 zài wǒ men jīn tiān kàn lái， cì kè de gè rén bào lì xíng dòng bù kě néng zhēn zhèng jiě jué zhèng zhì shàng rèn hé shí zhì wèn tí， dàn zài màn cháng de fēng jiàn hēi 'àn tǒng zhì zhī xià， cì kè men zì wǒ xī shēng、 fǎn kàng qiáng bào de xiá yì jīng shén， què shì kě gē kě qì， zài yī dìng chéng dù shàng dǎ jī liǎo fēng jiàn bào lì tǒng zhì de qì yàn， qià rú yè kōng yī kē jiǎo jié de míng xīng， gěi rén men yǐ gǔ wǔ hé xī wàng。 zuò zhě rè qíng dì shuō： " cǐ qí yì huò chéng huò bù chéng， rán qí lì yì jiào rán， bù qī qí zhì， míng chuí hòu shì， qǐ wàng yě zāi !" 　　《 shǐ jì》 zhōng hái xiě liǎo yī xì liè de 'ài guó yīng xióng。《 lián pō lìn xiāng rú lièzhuàn》 tōng guò wán bì guī zhào、 miǎn chí zhī huì、 jiàngxiàng jiāo huān děng lì shǐ qíng jié de xù shù， tū chū liǎo lìn xiāng rú yǒng gǎn jī zhì de yīng xióng xìng gé hé " xiān guó jiā zhī jí 'ér hòu sī chóu " de gāo guì pǐn zhì。 zài《 wèi gōng zǐ lièzhuàn》 zhōng， zuò zhě qīnqiè dì yòng liǎo yī bǎi sì shí qī gè " gōng zǐ "， xù shù xìn líng jūn " rén 'ér xià shì " de gù shì， bù jǐn yīn wéi zhè wèi gōng zǐ zhēn néng fàng xià guì zú de jià zǐ， " zì yíng yí mén hóu shēng "， " cóng bó tú mài jiāng zhě yóu "， ér qiě gèng zhòng yào de， shì yīn wéi tā zhè yàng zuò de jiēguǒ， zhōng yú dé dào yóu shì、 mén kè de bāng zhù， dǐ kàng liǎo qín guó de qīn lüè， jiù zhào cún wèi， zhèn fèn zhū hóu。《 lǐ jiāng jūn lièzhuàn》 yě shì zuò zhě yòng lì xiě zuò de yī piān。 " jūn bù jiàn， shā chǎng zhēng zhàn kǔ， zhì jīn yóu yì lǐ jiāng jūn "， " dàn shǐ lóng chéng fēi jiāng zài， bù jiào hú mǎ dù yīn shān "： hàn dài míng jiāng lǐ guǎng， qiān bǎi nián lái， yī zhí wéi rén men suǒ jǐng mù。 tā de bǎo wèi zǔ guó biān jiāng de gōng jì， chāo fán jué lún de yǒng gǎn， yǐ jí dí rén wén zhī sàng dǎn de shēng wēi， shì tōng guò tài shǐ gōng de bǐ shēn shēn dì míng kè zài rén men xīn shàng de。 dàn lǐ guǎng de yī shēng què shì zài guì qī de pái jǐ yā yì zhōng dù guò de， zuò zhě duì tā " yǐn dāo zì jǐng " de bēi cǎn jié jú， jì yú shēn hòu de tóng qíng， tóng shí yě liú lù liǎo zì jǐ bù xìng zāo yù de gǎn kǎi， cóng 'ér duì fēng jiàn tǒng zhì jiē jí de yā yì rén cái jìn xíng liǎo yòu lì de jiē lù hé pēng jī。 zuò zhě bù jǐn xiě chū liǎo lǐ guǎng bǎo wèi zǔ guó、 fèn shēn jiāng chǎng de gōng jì， ér qiě yě xiě chū liǎo tā de tǐ xù shì bīng， rè 'ài rén mín de pǐn zhì： 　　 guǎng lián， dé shǎng cì zhé fēn qí huī xià， yǐn shí yǔ shì gòng zhī。 zhōng guǎng zhī shēn， wéi 'èr qiān shí sì shí yú nián， jiā wú yú cái， zhōng bù yán jiā chǎn shì。 ...... guǎng zhī jiàngbīng， fá jué zhī chù， jiàn shuǐ， shì zú bù jìn yǐn， guǎng bù jìn shuǐ； shì zú bù jìn shí， guǎng bù cháng shí。 kuān huǎn bù kē， shì yǐ cǐ 'ài lè wéi yòng。 　　 zhèng yīn wéi rú cǐ， dāng lǐ guǎng bèi pò zì shā hòu， " guǎng jūn shì dà fū yī jūn jiē kū。 bǎi xìng wén zhī， zhī yǔ bù zhī， wú lǎo zhuàng jiē wéi chuí tì "。 zuò zhě tōng guò zhè xiē miáo xiě， bù jǐn shuō míng jiàngshuài yīnggāi 'ài hù shì zú， ér qiě gào sù tā men， zhǐ yòu shàng xià yī xīn， tóng gān gòng kǔ， cái néng zhàn shèng dí rén， bǎo wèi zǔ guó。 　　 zǒng zhī， zuò wéi zhuànjì wén xué de《 shǐ jì》 de sī xiǎng nèi róng shì fēng fù shēn kè de： tā yī fāng miàn jiē lù liǎo tǒng zhì zhě jí qí zhǎo yá de wú bǐ chǒu 'è， huà chū tā men de zhēn shí de liǎn pǔ； lìng yī fāng miàn biǎo dá liǎo rén mín de sī xiǎng gǎn qíng hé yuàn wàng， gē sòng rén mín jí qí lǐng xiù de qǐ yì fǎn kàng， yǐ jí kě gē kě qì de 'ài guó yīng xióng hé jiù rén kùn jí de xiá yì zhī shì， biǎo xiàn liǎo wǒ men wěi dà mín zú de gé mìng chuán tǒng hé yōu liáng pǐn zhì， zhè duì jīn tiān dū hái yòu jī jí yì yì。 　　《 shǐ jì》 de sī xiǎng yì yì shì hé zuò zhě jīng xīn de gòu sī、 gāo dù de xiě zuò jì qiǎo mì bù kě fēn de。 zuò wéi yī zhǒng lì shǐ zhù zuò，《 shǐ jì》 shì zhōng shí yú lì shǐ shì shí de jìzǎi de， suǒ yǐ liú xiàng、 yáng xióng、 bān shì fù zǐ děngdōu chēng zhī wéi " shí lù "。 dàn zuò zhě què zài " shí lù " de jī chǔ shàng， sù zào liǎo xiān míng de rén wù xíng xiàng， biǎo xiàn liǎo rén wù sī xiǎng xìng gé de zhòng yào tè zhēng， jù yòu jí qiáng de yì shù gǎn rǎn lì liàng， zhè shì《 shǐ jì》 zhuànjì de zhù yào tè diǎn， yě shì zuò zhě jiàng xīn dú yùn de suǒ zài。 　　 sī mǎ qiān shì zěn yàng zài jiān chí lì shǐ zhēn shí de yuán zé xià xiě rén wù de ní ? wǒ men qiě kàn tā zài《 liú hóu shì jiā》 zhōng de yī jù huà： "' liú hóu ' suǒ yǔ shàng cóng róng yán tiān xià shì shèn zhòng， fēi tiān xià suǒ yǐ cún wáng， gù bù zhù。 " zhè shuō míng zuò zhě bìng bù shì yòu shì bì lù， ér shì yòu suǒ xuǎn zé de。 zhāng liáng píng rì yǔ gāo zǔ tán lùn de tiān xià shì hěn duō， dàn zhǐ xiě nà xiē hé tiān xià cún wáng yòu zhòng dà guān xì de shì jiàn， cóng 'ér biǎo xiàn qí xìng gé tè zhēng。 xiě qí tā rén wù dāng rán yě bù lì wài， jí zhǐ xiě zhòng yào de， néng gòu biǎo xiàn rén wù tè zhēng de dōng xī。 zài《 liú hóu shì jiā》 zhōng hái yòu zhè yàng de huà： " yǔ zài xiàng yǔ shì zhōng "、 " yǔ zài huái yīn shì zhōng "； qí tā gè piān yě cháng cháng yòu zhè yàng de huà。 zhè jiù shì qián rén zhǐ chū guò de " hù jiàn fǎ "。 sī mǎ qiān shǐ yòng zhè zhǒng fāng fǎ qíng kuàng hěn fù zá， yòu de zhù míng， yòu de bìng méi yòu zhù míng， tā bù zhǐ shì xiāo jí dì bì miǎn xù shù de chóngfù， ér qiě shì jī jí dì yùn yòng zī liào， wéi tū chū rén wù de tè zhēng fú wù。 lì rú《 xiàng yǔ běn jì》 jí zhōng liǎo xǔ duō zhòng yào shì jiàn tū chū tā de yīn 'è chì chà， qì gài yī shì de xìng gé tè zhēng。 zuò zhě duì tā de xíng wéi zài zhuànzàn zhōng suī yòu suǒ biǎn zé， dàn rè qíng de gē sòng、 shēnqiè de tóng qíng què shì zhù yào de。 zhè yàng， jiù tǐ xiàn liǎo xiàng yǔ zhè gè lì shǐ rén wù de xíng xiàng de wán zhěng xìng。 zuò zhě zài běn jì zhōng méi yòu guò duō dì qù pī píng xiàng yǔ gè rén de quē diǎn hé jūn shì shàng zhèng zhì shàng de cuò wù， ér bǎ tā fàng zài《 huái yīn hóu lièzhuàn》， jiè hán xìn de kǒu zhōng dào chū， zhè yàng jì bù zhì sǔn hài xiàng yǔ yīng xióng xíng xiàng de sù zào， ér yòu xiǎn chū hán xìn de fēi fán de cái néng hé guò rén de jiàn shí。 jiù zhè yàng， sī mǎ qiān tōng guò duì lì shǐ cái liào de xuǎn zé、 jiǎn cái hé jí zhōng， bù jǐn shǐ xǔ duō rén wù zhuànjì zhèng què dì fǎn yìng liǎo tā men zài lì shǐ shàng de huó dòng hé zuò yòng， ér qiě tū chū liǎo tā men de sī xiǎng hé xìng gé， biǎo dá liǎo zuò zhě de 'ài zēng。 　　《 shǐ jì》 zhōng rén wù xíng xiàng de fēng fù bǎo mǎn、 shēng dòng xiān míng， bù jǐn dé lì yú sī mǎ qiān duì cái liào de qǔshě hé 'ān pái， ér qiě yě dé lì yú tā yùn yòng liǎo duō zhǒng fāng fǎ qù biǎo xiàn rén wù de sī xiǎng xìng gé hé tè zhēng。 zuò zhě zài xiě zuò rén wù zhuànjì shí， jìn lì bì miǎn yī bān dì gěng gài dì xù shù， ér shì zhuā zhù zhù yào shì jiàn， jù tǐ xì zhì dì miáo xiě rén wù de huó dòng， shǐ rén wù xìng gé tū chū。 jiù zhào cún wèi shì xìn líng jūn yī shēng de zhòng dà shì jiàn， dàn《 wèi gōng zǐ lièzhuàn》 zhōng què méi yòu guò duō dì xiě tā zài zhè yī shì jiàn zhōng zhèng zhì de jūn shì de zhǒng zhǒng huó dòng。 ér bǎ miáo xiě de zhòng xīn fàng zài tā rú hé hé yí mén jiān hóu yíng、 tú zhě zhū hài de jiāo wǎng yǐ jí " cóng bó tú mài jiāng zhě yóu " de gù shì shàng， tōng guò zhè xiē gù shì de jù tǐ miáo xiě， tū chū liǎo tā de rén 'ér xià shì、 yǒng yú gǎi guò、 shǒu xìn zhòng yì、 jí rén zhī nán de xìng gé。 tè bié zhí dé tí chū de shì xìn líng jūn zì yíng hóu shēng de yī duàn： 　　 gōng zǐ yú shì nǎi zhì jiǔ dà huì bīn kè。 zuò dìng， gōng zǐ cóng chē qí， xū zuǒ， zì yíng yí mén hóu shēng。 hóu shēng shè bì yī guān， zhí shàng zài gōng zǐ shàng zuò， bù ràng， yù yǐ guān gōng zǐ。 gōng zǐ zhí pèi yù gōng。 hóu shēng yòu wèi gōng zǐ yuē： " chén yòu kè zài shì tú zhōng， yuàn wǎng chē qí guò zhī。 " gōng zǐ yǐn chē rù shì， hóu shēng xià jiàn qí kè zhū hài， bǐ ní gù jiǔ lì， yǔ qí kè yǔ， wēi chá gōng zǐ。 gōng zǐ yán sè yù hé。 dāng shì shí， wèi jiāng xiāng zōng shì bīn kè mǎn táng， dài gōng zǐ jǔ jiǔ。 shì rén jiē guān gōng zǐ zhí pèi， cóng qí jiē qiè mà hóu shēng。 hóu shēng shì gōng zǐ sè zhōng bù biàn， nǎi xiè kè jiù chē。 zhì jiā， gōng zǐ yǐn hóu shēng zuò shàng zuò， biàn zàn bīn kè， bīn kè jiē jīng。 jiǔ hān， gōng zǐ qǐ， wéi fèng hóu shēng qián ...... 　　 zuò zhě tōng guò bù tóng de jiǎo dù qù xiě xìn líng jūn， tā xiě hóu shēng háo bù qiān ràng zhí shàng gōng zǐ shàng zuò， xiě hóu shēng gù yì jiǔ lì shì zhōng yǐ wēi chá gōng zǐ， xiě shì rén jiē guān gōng zǐ zhí pèi， xiě gōng zǐ cóng qí zhě qiè mà hóu shēng， xiě bīn kè men de jīng yà。 tōng guò zhè xiē bù tóng rén wù de bù tóng fǎn yìng， yù lái yù tū chū xìn líng jūn shǐ zhōng rú yī de qiān xū xià shì de tài dù， shǐ wǒ men yòu shēn lín qí jìng de gǎn jué。 sī mǎ qiān hái shàn yú tōng guò suǒ shì lái xiǎn shì rén wù xìng gé de tè zhēng， rú《 kù lì lièzhuàn》 xiě zhāng tānɡ ér shí de yī gè gù shì： 　　 qí fù wéi cháng 'ān chéng。 chū， tānɡ wéi 'ér， shǒu shè。 hái， ér shǔ dào ròu。 qí fù nù， chī tānɡ。 tānɡ jué kū， dé dào shǔ jí yú ròu， hé shǔ lüè zhì， chuán yuán shū、 xùn jū lùn bào。 bìng qǔ shǔ yǔ ròu， jù yù zhé táng xià。 qí fù jiàn zhī， shì qí wén cí rú lǎo yù lì， dà jīng。 suì shǐ shū yù。 　　 zhè suī rán shì 'ér shí yóu xì， què yì cháng shēng dòng dì tū chū liǎo zhāng tānɡ de cán kù de xìng gé。 zài rú《 wàn shí zhāng shū lièzhuàn》 zhōng de yī duàn： 　　 〈 shí 〉 jiàn wéi láng zhōng lìng， shū zòu shì， shì xià， jiàn dú zhī yuē： " wù shū !' mǎ ' zì yǔ wěi dāng wǔ， jīn nǎi sì， bù zú yī。 shàng qiǎn sǐ yǐ !" shèn huáng kǒng。 qí wéi jǐn shèn， suī tā jiē rú shì。 wàn shí jūn shàozǐ qìng wéi tài pú。 yù chū， shàng wèn chē zhōng jǐ mǎ ? qìng yǐ cè shù mǎ bì， jǔ shǒu yuē： " liù mǎ。 " qìng yú zhū zǐ zhōng zuì wéi jiǎn zuì yǐ， rán yóu rú cǐ。 　　 zuò zhě tōng guò zhè xiē xì jié， xiě chū liǎo shí jiā yī mén de jū jǐn xìng gé hé bàn jūn rú bàn hǔ de xīn qíng。 qí tā rú《 liú hóu shì jiā》 xiě zhāng liáng wéi yí shàng lǎo rén jìn lǚ；《 huái yīn hóu lièzhuàn》 xiě hán xìn rěn rǔ kuà xià；《 lǐ sī lièzhuàn》 xiě lǐ sī shàoshí jiàn cè shǔ hé cāng shǔ 'ér fā gǎn tàn děng， dōushì yǐ suǒ shì kè huá rén wù xìng gé de lì zǐ。 zhè xiē shì sī mǎ qiān biǎo xiàn rén wù suǒ yòng de gù shì huà de fāng fǎ。 zhè zhǒng fāng fǎ bì miǎn liǎo píng bǎn de xù shù， shǐ rén wù xíng xiàng jù yòu dòng rén de yì shù lì liàng。 　　 wèile biǎo xiàn rén wù， sī mǎ qiān hái tōng guò xǔ duō jǐn zhāng dǒu zhēng de chǎng miàn， bǎ rén wù tuī dào máo dùn chōng tū de jiān duān， ràng rén wù zài jǐn zhāng de dǒu zhēng zhōng， biǎo xiàn tā men gè zì de yōu diǎn hé ruò diǎn， biǎo xiàn tā men de xìng gé tè zhēng。《 xiàng yǔ běn jì》 hóng mén yàn yī jié shì hěn yòu dài biǎo xìng de。 hóng mén yàn qián， chǔ hàn liǎng jūn jīzhì huǒ bìng， ér chǔ qiáng hàn ruò。 liú bāng xiàng yǔ cǐ shí xiāng huì dǒu zhēng shì xiāng dāng jī liè de。 zuò zhě jiù tōng guò zhè chǎng miàn duì miàn de dǒu zhēng lái biǎo xiàn rén wù xìng gé。 liú bāng de nuò qiè 'ér yòu jī zhì， xiàng yǔ de tǎn shuài 'ér shǎo móu lüè， yǐ jí qí tā rén wù， rú fàn zēng、 zhāng liáng、 fán kuài、 xiàng bó děng de xìng gé， dū yóu yú zài zhè chǎng dǒu zhēng zhōng de bù tóng tài dù 'ér yòu hěn hǎo de biǎo xiàn。 zài rú《 wèi qí wǔ 'ān hóu lièzhuàn》 zhōng guàn fū shǐ jiǔ mà zuò hé dōng cháo tíng biàn lùn liǎng gè chǎng miàn yě xiěde shí fēn hǎo。 qián zhě xiě zài yàn huì shàng rén men duì tián fén、 dòu yīng、 guàn fū de bù tóng tài dù， bù jǐn xiě jìn liǎo guì zú shè huì de yán liáng shì tài， ér qiě yě hěn hǎo dì biǎo xiàn liǎo zhè xiē rén wù de bù tóng xìng gé： tián fén dé shì hòu de jīn chí 'ào màn， dòu yīng shī shì hòu jié huān dāng quán zhě de yòng xīn hé qiáng zhēng miàn zǐ de jiǒng tài， tè bié shì guàn fū shǐ zé bù yuè， jì zé nù 'ér zhǐ sāng mà huái， zhōng yú yǎn chéng yǔ tián fén de zhí jiē chōng tū， chōng fēn dì biǎo xiàn liǎo tā " wéi rén gāng zhí "， " bù hǎo miàn yú " de xìng gé。 hòu zhě xiě dà chén men zài wǔ dì miàn qián biàn lùn guàn fū de qū zhí， bǐ cǐ tūn tūn tù tù， bù gǎn míng duàn shì fēi， wǔ dì dà nù， tuì rù hòu gōng， shí zú biǎo xiàn liǎo bǎo jīng shì gù de guān liáo men de xū wěi hé yuán huá。 gù shì huà de shǒu fǎ hé jǐn zhāng chǎng miàn de yùn yòng， shǐ《 shǐ jì》 de rén wù zhuànjì ráo yòu bō lán， rén wù xíng xiàng gè jù tè zhēng， rú jiàn qí rén， rú wén qí shēng， yīn 'ér chéng wéi lì shǐ yǔ wén xué hù xiāng jié hé de diǎn luò zhù zuò。 　　《 shǐ jì》 zài yǔ yán yùn yòng shàng yě yòu jí dà de chuàng zào。 cóng wén xué jiǎo dù kàn， qí zuì dà de tè sè jiù shì shàn yú yòng fú hé rén wù shēnfèn de kǒu yǔ lái biǎo xiàn rén wù de shén qíng tài dù hé xìng gé tè diǎn。 liú bāng hé xiàng yǔ dū céng jiàn guò qín shǐ huáng， cóng tā men suǒ biǎo shì de gǎn kǎi zhōng kě yǐ kàn chū tā men xìng gé de bù tóng： xiàng yǔ shuō： " bǐ kě qǔ 'ér dài yě !" yǔ qì jí wéi tǎn shuài， kě yǐ xiǎng jiàn tā qiáng hàn shuǎng zhí de xìng gé； liú bāng què shuō： " jiē hū ! dà zhàng fū dāng rú cǐ yě !" shuō dé wěi wǎn qū zhé， yòu zhèng hàobiǎoxiàn tā tān lán duō yù de xìng gé。《 chén shè shì jiā》 zhōng xiě chén shè chēng wáng hòu， chén shè jiù shí huǒ bàn jiàn tā suǒ jū gōng diàn shuō： " huǒ yí ! shè zhī wéi wáng chén chén zhě。 "" huǒ yí " shì chén shè gù xiāng de tǔ yǔ， shì duō de yì sī， zhè lǐ yòng yǐ xíng róng chén shè gōng diàn chén shè de fēng fù； " chén chén " shì xíng róng gōng diàn guǎng dà shēn suì， yòu dài yòu jīng yì de yǔ qì， tā shēng dòng dì biǎo xiàn liǎo nóng mín de zhì pǔ xìng gé。 zài《 zhāng chéngxiàng lièzhuàn》 zhōng， zuò zhě hái xiě chū liǎo zhōu chāng de kǒu chī hé tā yòu jí yòu nù de shén qíng。《 shǐ jì》 hái yòu yī xiē duì huà zé gēngshēn kè dì biǎo xiàn liǎo rén wù de bù tóng xìng gé hé dāng shí de jīng shén zhuàng tài。《 píng yuán jūn lièzhuàn》 zhōng máosuí zì jiàn yī jié， biǎo xiàn liǎo píng yuán jūn hé máosuí bù tóng de shēnfèn hé xìng gé， tè bié shì máosuí xī lì míng kuài de duì dá hé " qǐng chù náng zhōng " de zì bái， zhēn shì " yīng zī xióng fēng， qiānzǎi 'ér xià， shàng kě xiǎng jiàn， shǐ rén wèi 'ér yǎng zhī "( hóng mài《 róng zhāi wǔ bǐ》 juàn wǔ )。《 shǐ jì》 zài xù shì hé jì yán zhōng hái cháng cháng yǐn yòng mín yáo、 yàn yǔ hé sú yǔ。 yóu yú tā men chǎn shēng、 liú chuán yú mín jiān， gài kuò liǎo guǎng dà de shè huì shēng huó， shì yī zhǒng jīng cuì de fù yú zhàn dǒu xìng hé biǎo xiàn lì de yǔ yán， yīn cǐ， shǐ《 shǐ jì》 de yǔ yán gèng jiā fēng fù shēng dòng， bìng qiě yòu lì dì biǎo dá liǎo zuò zhě duì lì shǐ shì jiàn hé rén wù de pī pàn。 rú《 huái nán héng shān lièzhuàn》 yǐn mín gē、《 wèi qí wǔ 'ān hóu lièzhuàn》 yǐn yǐng chuān 'ér gē， duì tǒng zhì jiē jí jìn xíng liǎo fěng cì hé chì zé；《 lǐ jiāng jūn lièzhuàn》 yǐn yàn yuē： " táo lǐ bù yán， xià zì chéng xī "， lái shuō míng hǎo rén bù yòng zì wǒ xuān chuán， zì rán huì huò dé bié rén de zūn jìng。 cǐ wài rú " qiān jīn zhī zǐ， bù sǐ yú shì "、 " tiān xià xī xī， jiē wéi lì lái； tiān xià rǎng rǎng， jiē wéi lì wǎng "( yǐ shàng《 huò zhí lièzhuàn》 )、 " yǐ quán lì hé zhě， quán lì jìn 'ér jiāo shū "(《 zhèng shì jiā》 )、 " lì lìng zhì hūn "(《 píng yuán jūn lièzhuàn》 ) děng， dōushì duì jiù shè huì、 jiù fēng xí de shēn kè jiē lù， yòu zhù yú dú zhě duì lì shǐ、 rén wù de lǐ jiě。 zuì hòu yīnggāi zhǐ chū，《 shǐ jì》 de yǔ yán， zài xiàn zài kàn lái quán bù dōushì suǒ wèi wén yán 'ér bù shì bái huà， dàn tā shì zài dāng shí kǒu yǔ de jī chǔ shàng tí liàn jiā gōng de shū miàn yǔ， yǔ dāng shí yǔ yán shì xiāng dāng jiē jìn de。 ér qiě wèile shǐ nà xiē gǔ 'ào nán dǒng de gǔ jí néng wéi yī bān rén suǒ lǐ jiě， sī mǎ qiān zài yǐn yòng gǔ shū shí， wǎng wǎng bǎ yǐ jīng jiāng huà huò hán yì bù míng de cí jù gǎi chéng yī bān yì dǒng de yǔ yán。 zhèng yīn wéi rú cǐ，《 shǐ jì》 zhí dào jīn tiān， wǒ men dú qǐ lái jī běn shàng shì míng bái xiǎo chàng de。 　　 dì sān jié　 shǐ jì zài wén xué shǐ shàng de dì wèi hé yǐng xiǎng 　　《 shǐ jì》 shì wěi dà de lì shǐ zhù zuò， yě shì zhuànjì wén xué míng zhù。 tā zài wǒ guó sǎnwén fā zhǎn shǐ shàng qǐ zhe chéng xiān qǐ hòu de zuò yòng。 　　 jìn guǎn fēng jiàn tǒng zhì jiē jí bǎ sī mǎ qiān kàn chéng shì lí jīng pàn dào de rén wù， bǎ《 shǐ jì》 kàn chéng shì " bàng shū "， dàn tā mendōu bù néng zǔ zhǐ《 shǐ jì》 de liú chuán， qǔ xiāo《 shǐ jì》 de yǐng xiǎng。 jìn guǎn bān gù cóng fēng jiàn tǒng zhì zhě de lì chǎng chū fā duì sī mǎ qiān yòu bù shǎo biǎn cí， dàn tā yě bù néng bù chéng rèn sī mǎ qiān yòu " liáng shǐ zhī cái "， jí " shàn xù shì lǐ， biàn 'ér bù huá， zhì 'ér bù lǐ " de xù shì cái néng， bù néng bù zàn měi " qí wén zhí， qí shì hé， bù xū měi， bù yǐn 'è " de shí lù jīng shén。 bān shì yǐ xià de shǐ xué jiā hé sǎnwén jiā duì sī mǎ qiān jīhū wú bù tuī chóng bèi zhì， lì tú zuò dào xiàng sī mǎ qiān nà yàng " bù dài lùn duàn 'ér xù shì zhī zhōng jí jiàn qí zhǐ "( gù yán wǔ《 rì zhī lù》 juàn 'èr shí liù )。《 shǐ jì》 zhōng suǒ gē sòng de xǔ duō yīng xióng rén wù， rú xiàng yǔ、 xìn líng jūn、 hóu yíng、 lǔ zhòng lián、 lìn xiāng rú děng duì hòu dài rén mín tè bié shì fēng jiàn wén shì jīng shén shàng yě yòu yǐng xiǎng。 tā men yǎng mù lì shǐ shàng zhè xiē yīng xióng rén wù， bìng shòu dào gǔ wǔ hé jī lì， rú táng dài wěi dà shī rén lǐ bái zài shī gē zhōng bù zhǐ yī cì dì bǎ gǔ dài de xiá yì zhī shì yǐn wéi zì jǐ de tóng diào， bìng xī wàng zì jǐ néng xiàng tā men yī yàng wèiguó jiā、 wèirénmín zuò yī fān shì yè。 　　 zài xiě zuò fāng fǎ、 wén zhāng fēng gé děng fāng miàn， zì hàn yǐ lái de xǔ duō zuò jiā zuò pǐn dū cóng《 shǐ jì》 zhōng dé dào yòu yì de qǐ fā。 zhèng qiáo suǒ shuō de " bǎi dài yǐ xià， shǐ guān bù néng yì qí fǎ， xué zhě bù néng shè qí shū "， wú lùn duì shǐ xué hé wén xué lái shuō dōushì hé shì de。 cóng《 hàn shū》 qǐ， suǒ wèi " zhèng shǐ "， zài tǐ cái xíng shì shàng dōushì chéng xí《 shǐ jì》 de。 zài wén xué chuàng zuò fāng miàn rú táng yǐ hòuzhuàn qí wén yǐ zhì《 liáo zhāi zhì yì》 děng xiǎo shuō dū zhí jiē huò jiànjiē shòu《 shǐ jì》 de yǐng xiǎng。 táng sòng yǐ lái de gǔ wén jiā gèng wú bù shú dú《 shǐ jì》。 hào chēng " wén qǐ bā dài zhī shuāi " de hán yù shí fēn tuī chóng sī mǎ qiān， bǎ《 shǐ jì》 de wén zhāng kàn chéng wéi wén de guī fàn， tā de《 zhāng zhōng chéng chuán hòu xù》、《 máo yíng chuán》 děng wén， hěn xiǎn rán shì xué xí《 shǐ jì》 de rén wù zhuànjì de。 sòng dài dà sǎnwén jiā 'ōu yáng xiū sǎnwén de jiǎn liàn liú chàng， yū xú chàng hàn de tè diǎn， shēn dé《 shǐ jì》 de shén yùn， tā de《 wǔ dài shǐ líng guān chuán xù》 de gé diào， yǔ《 shǐ jì ? bó yí lièzhuàn》 shí fēn xiāng sì。 ér dāng gǔ wén jiā men fǎn duì xíng shì zhù yì de fán rù huò jiān sè gǔ 'ào de wén fēng shí，《 shǐ jì》 cháng cháng chéng wèitā men de yī miàn qí zhì。 táng dài hán yù、 liǔ zōng yuán， míng dài guī yòu guāng dōushì zhè yàng。 　　《 shǐ jì》 duì míng qīng yǐ lái de tōng sú xiǎo shuō hé xì jù chuàng zuò yě yòu yī dìng de yǐng xiǎng。《 shǐ jì》 de rén wù zhuànjì yòu rén wù xíng xiàng、 yòu gù shì qíng jié， jiǎn liàn shēng dòng， huì sè huì shēng， qiān bǎi nián lái zài rén mín zhōng jiān liú chuán， wéi guǎng dà rén mín suǒ shú xī， zhè dū wéi tōng sú xiǎo shuō hé xì jù chuàng zuò tí gōng liáng hǎo de jiè jiàn。 tè bié shì tā de yī xiē yì shù fāng fǎ， rú tōng guò rén wù de xíng dòng、 duì huà lái biǎo xiàn rén wù xìng gé， bì miǎn rǒng cháng jìng zhǐ de xù shù， yǐ jí zhù yì gù shì qū zhé dòng rén， yǔ yán jiǎn jié shēng dòng děng； wú yí dū wéi hòu lái yōu xiù de xiǎo shuō chuàng zuò suǒ xī shōu bìng jiā yǐ fā zhǎn。《 shǐ jì》 de rén wù zhuànjì zài xíng chéng wǒ guó gǔ diǎn xiǎo shuō de chuán tǒng fēng gé zhōng shì qǐ liǎo jù dà de zuò yòng de。 zhì yú xiǎo shuō huò xì jù qǔ cái yú《 shǐ jì》 de yě hěn duō， rú《 qiè fú jiù zhào》、《 chǔ hàn chūn qiū》、《 qín xīn jì》 děng， zhè xiē gù shì yī zhí dào jīn tiān hái liú chuán bù shuāi， wéi guǎng dà rén mín suǒ xǐ 'ài。 请欣赏:  请给我换一个看看！  拜托，快把噪音停掉！我读累了，想听点音乐或者请来支歌曲！      << qiányīzhānghuí   hòuyīzhānghuí >>

dì yī biān　 shàng gǔ zhì zhàn guó de wén xué dì yī zhāng　 shàng gǔ wén xué dì 'èr zhāng gǔ dài shī gē zǒng jí -- shī jīng dì sān zhāng xiān qín lì shǐ sǎnwén dì sì zhāng xiān qín zhū zǐ sǎnwén dì wǔ zhāng　 wěi dà de 'ài guó shī rén qū yuán hé chǔ cí dì 'èr biān　 qín hàn wén xué ( gōng yuán qián 221- gōng yuán 189 nián ) dì yī zhāng　 qín jí xī hàn qián qī de sǎnwén hé cí fù dì 'èr zhāng　 wěi dà de lì shǐ jiā、 sǎnwén jiā sī mǎ qiān dì sān zhāng　 xī hàn hòu qī jí dōng hàn de sǎnwén hé cí fù dì sì zhāng　 hàn dài yuèfǔ mín gē dì wǔ zhāng　 wǔ yán shī de qǐ yuán hé fā zhǎn dì sān biān　 wèi jìn nán běi cháo wén xué ( gōng yuán 190-589 nián ) dì yī zhāng　 jiàn 'ān hé zhèng shǐ wén xué dì 'èr zhāng　 xī jìn wén xué dì sān zhāng　 táo yuān míng dì sì zhāng　 nán běi cháo yuèfǔ mín gē dì wǔ zhāng　 nán běi cháo shī rén dì liù zhāng　 nán běi cháo de pián wén hé sǎnwén dì qī zhāng　 wèi jìn nán běi cháo de xiǎo shuō dì bā zhāng　 wèi jìn nán běi cháo de wén xué pī píng dì sì biān　 suí táng wǔ dài wén xué ( gōng yuán 581-978 nián ) dì yī zhāng　 suí jí chū táng shī gē dì 'èr zhāng　 shèng táng shān shuǐ tián yuán shī rén dì sān zhāng　 shèng táng biān sài shī rén

dì   I   [II]   [III]   [IV]   yè

pínglún (0)