|
|
军事类 》 bǎi zhàn qí lüè 》
dì sān juàn
liú jī Liu Ji
２ １。 jiāo zhàn【 tí shì】
běn piān yǐ《 jiāo zhàn》 wéi tí， zhǐ zài chǎn shù duì yú qiáng 'ér yì jiāo zhī dí de zuò zhàn fāng fǎ wèn tí。 tā rèn wéi， duì yú qiáng dí 'ér bù néng yī xià zhàn shèng tā de shí hòu， yìng cǎi qǔ “ bēi cí hòu lǐ ” zhī fǎ， yǐ zhùzhǎng dí rén jiāo 'ào qíng xù， dài qí ruò diǎn chōng fēn bào lù 'ér wéi wǒ kě chéng zhī shí， zài chū bīng jī zhī， jiù néng yī jǔ dǎ bài tā。 běn piān zhè lǐ suǒ yǐn“ bēi 'ér jiāo zhī”， nǎi shì sūn zǐ zhù míng de“ guǐ dào shí 'èr fǎ” zhī yī。 jié hé《 jiāo zhàn》 quán wén kàn， qí yì sī shì， duì yú bēi shì wǒ fāng de dí rén， yào shè fǎ shǐ qí gèng jiā jiāo 'ào má bì。 jiāo bīng bì bài， zhè shì wéi zhōng wài zhàn zhēng shí jiàn suǒ yī zài zhèng míng liǎo de yī tiáo kè guān zhēn lǐ。 yī bān shuō lái， qiáng bīng yì jiāo， shèng bīng yì jiāo。 qiáng bīng、 shèng bīng zhī suǒ yǐ yì jiāo， zhù yào yóu yú wéi jiāng zhě bù néng zhèng què fēn xī hé rèn shí dí wǒ shuāng fāng lì liàng， guò gāo dì gū jì zì jǐ， guò dī dì gū jì dí rén， yīn 'ér zài zuò zhàn zhǐ dǎo shàng xiàn rù jí dà máng mù xìng suǒ zhì。 sì cǐ 'ér zhǐ huī bù duì zuò zhàn， jiù méi yòu bù dǎ bài zhàng de。 gāo míng de jiàngshuài， bù jǐn néng zuò dào zì jǐ bù jiāo bù zào， ér qiě hái néng shàn yú bǔ zhuō dí rén de ruò diǎn， cǎi qǔ yòu xiào bàn fǎ jiāo zòng dí rén， cóng 'ér zào chéng jiān dí de yòu lì shí jī。 běn piān suǒ lùn yòng“ bēi cí hòu lǐ” yǐ jiāo dí zhì zhī fǎ， biàn shì gǔ dài zhàn zhēng zhōng， cháng wéi bīng jiā yòng yǐ zhàn shèng qiáng dí de yòu xiào zhàn fǎ。
dōng hàn mò dōng wú xí qǔ jīng zhōu zhī zhàn， jiù shì yùn yòng“ bēi 'ér jiāo zhī” zhàn fǎ qǔ shèng de yī gè chéng gōng zhàn lì。 dāng shí， zhèn shǒu jīng zhōu de shǔ jiāng guān yǔ， zài qí běi jìn fú huò wèi jiāng yú jìn、 wéi kùn cáo rén yú fán chéng zhī hòu， yǐ wéi shèng lì chōng hūn tóu nǎo， ér fàng sōng hòu fāng jīng zhōu de shǒu bèi。 dōng wú sūn quán jūn chén zhuā zhù guān yǔ“ yì jiāo zhì yì” zhè gè zhì mìng ruò diǎn hòu， xiān shì zhù shǒu lù kǒu de dōng wú dàjiàng lǚ méng yáng zhuāng yòu bìng huí dào jīng dū jiàn yè（ jīn nán jīng）， yǐ cǐ má bì guān yǔ， shǐ qí fàng sōng duì dōng wú de jǐng tì； jì zé wěi pài wèi bēi míng wēi de lù xùn tì dài lǚ méng jìn zhù lù kǒu， jìn yī bù jiāo zòng guān yǔ。 ér lù xùn dào dá lù kǒu hòu， yáng yǐ bēi gōng qiān hé zhī zī， duì guān yǔ jí jìn sòng yáng gōng wéi zhī néng shì。 cǐ fǎ guǒ rán xíng zhī yòu xiào， guān yǔ duì lù xùn de xiǎn 'è yòng xīn fēi dàn bù huái yí， fǎn 'ér jìng“ suì dà 'ān， wú fù suǒ xián”（ jiàn《 sān guó zhì · wú shū · lù xùn chuán》）， wán quán jiě chú liǎo duì dōng wú de jǐng tì xìng。 zhè jiù gěi dōng wú xí zhàn jīng zhōu zào chéng liǎo kě chéng zhī xì。 qí hòu， sūn quán jí shí dū shuài lǚ méng、 lù xùn děng bù shí shī tōu xí， yī jǔ 'ér kè jīng zhōu。 ér“ míng zhèn huá xià”（ jiàn《 sān guó zhì · shǔ shū · guān yǔ chuán》） de guān yǔ， jìng luò dé yī gè bīng bài bèi shā de kě bēi xià chǎng。
【 yì wén】
dà fán zài dí rén lì liàng qiáng dà， wǒ jūn méi yòu bì shèng bǎ wò de qíng kuàng xià zuò zhàn， yīngdāng yòng bēi gōng de yán cí hé hòu zhòng de lǐ wù， má bì dí rén shǐ qí zhì jiāo yì duò； dài dào dí rén yòu xì kě chéng zhī shí， biàn kě yī jǔ 'ér jī pò tā。 chéng rú bīng fǎ suǒ shuō：“ duì yú bēi shì wǒ fāng zhī dí， yào shè fǎ shǐ qí gèng jiā jiāo zào。”
sān guó shǔ jiāng guān yǔ shuài jūn běi fá， huó zhuō liǎo wèi zuǒ jiāng jūn yú jìn， bìng wéi kùn qí zhēng nán jiāng jūn cáo rén yú fán chéng。 ér cǐ shí zhèn shǒu lù kǒu de wú dàjiàng lǚ méng shēng chēng yòu bìng huí jīng dū jiàn yè xiū yǎng，（ tú jīng wú hú shí） lù xùn qián qù kàn wàng tā， duì tā shuō：“ guān yǔ zhù dì tóng wǒ men biān jìng jiē lín， nín zěn me jìng yuǎn lí fáng qū 'ér dōng xià jīng dū， qí hòu guǒ shì bù kān shè xiǎng de！”
lǚ méng shuō：“ díquè xiàng nín suǒ shuō， kě shì wǒ de bìng hěn zhòng 'ā。” lù xùn jiē zhe fēn xī shuō：“ guān yǔ zì shì xiāo yǒng wú dí， jīng cháng qīn líng bié rén， gāng lì dà gōng， gèng jiā jiāo 'ào fàng zòng， xiàn zài yī xīn zhǐ tú běi jìn， duì wǒ men wú guó méi yòuhuái yí， jiā zhī yòu tīng shuō nín dé liǎo zhòng bìng， bì rán gèng jiā bù zuò fáng bèi。 cháng ruò xiàn zài chū qí bù yì dì xí jī tā， zì rán kě yǐ jiāng qí huó zhuō zhì fú。 nín huí jīng dū jiàn liǎo zhù gōng（ sūn quán）， yīngdāng hěn hǎo dì móu huá móu huá。” lǚ méng shuō：“ guān yǔ xiàng lái yǒng měng， jì nán yǐ duì fù， qiě yòu jiǔ jù jīng zhōu， dà shī 'ēn xìn yú mín， jiā zhī gāng gāng dǎ liǎo shèng zhàng， dǎn liàng qì shì gèng shèng， shì bù róng yì tú móu tā de。” lǚ méng huí dào jiàn yè， sūn quán wèn tā：“ nín bìng liǎo， shuí kě yǐ jiē tì nín de zhí wù？” lǚ méng huí dá shuō：“ lù xùn móu shēn lǜ yuǎn， jù yòu kān dāng zhòng rèn de cái néng， cóng qí duì jú shì de fēn xī chóuhuà suǒ xiǎn shì chū de qì shí lái kàn， tā zuì zhōng shì kě yǐ dān dāng dà rèn de。 ér xiàn zài tā hái bù tài chū míng， bìng bùwèi guān yǔ suǒ wèi jì，（ yào zhǎo jiē tì wǒ de rén） méi yòu bǐ tā gèng hé shì de liǎo。 rú guǒ rèn yòng tā， yīngdāng zhǐ lìng tā duì wài yào yǐn cáng zì jǐ de cái néng xíng jì， ér zài 'àn zhōng guān chá xíng shì biàn huà， xún zhǎo yòu lì shí jī， rán hòu fāng kě zhàn shèng guān yǔ。” sūn quán yú shì zhào jiàn lù xùn， rèn mìng tā wéi piān jiāng jūn yòu bù dū dū， yǐ jiē tì lǚ méng de fáng wù。 lù xùn fèng mìng lái dào lù kǒu hòu， lì jí xiě xìn gěi guān yǔ jí jìn gōng wéi zhī cí， shuō：“ qián bù jiǔ méng nín guān chá dí rén xìn xì 'ér shì shí chū bīng běi fá， àn zhào fǎ zhì zhì jūn yòng bīng， yīn 'ér yǐ jiào xiǎo de jǔ dòng 'ér huò dé dà shèng， zhè shì hé děng chóng gāo wěi dà 'ā！ dí guó zāo dào shī bài， yòu lì yú wǒ men liǎng guó tóng méng hù zhù。 yīn cǐ， tīng dào zhè yī shèng lì xiāo xī hòu， wǒ mendōu qíng bù zì jìn dì jī jié qìng hè， pàn wàng nín chéng shèng qián jìn， xíjuǎn zhōng yuán， yǐ shí xiàn wǒ men gòng fú hàn shì de xīn yuàn。 wǒ lù xùn cái sī bù mǐn， shòu mìng xī lái zhù fáng， yǐn jǐng yǎng mù nín guāng zhào chén shì de yè jì， kě wàng jiē shòu nín duì wǒ de liáng hǎo jiào huì。” yòu shuō：“ yú jìn děng rén bèi qín， yuǎn jìn de rén mendōu huān xīn zàn tàn， rèn wéi jiāng jūn de gōng xūn zú yǐ yǔ shì cháng cún， jí shǐ shì dāng nián jìn wén gōng chéng pú bài chǔ zhī yòng bīng， huái yīn hóu hán xìn gōng kè zhào guó zhī móu lüè， yědōu méi yòu chāo guò nín de gōng jì。 tīng shuō wèi jiāng xú huàng děng rén shuài bù qí bīng jìn zhù fán chéng fù jìn， kuī tàn nín de dòng jìng。 cáo cāo shì gè jiǎo huá de dí rén， tā chū yú duì nín de fèn hèn， jiāng bù gù chǔjìng kùn nán， ér 'àn zhōng zēng pài bù duì， yǐ qiú shí xiàn qí nán jìn de yě xīn。 tā de bù duì suī shuō yǐ jīng jiǔ zhàn pí bèi， dàn hái yòu měngjiàng hàn zú kě yòng。 kuàng qiě dǎ liǎo shèng zhàng zhī hòu， wǎng wǎng huàn zài jiāo 'ào qīng dí。 gǔ rén yòng bīng zhī fǎ shì， shèng zhàng zhī hòu gèng jiā jǐng tì。 yīn cǐ， xī wàng nín néng guǎng wéi chóuhuà， zhì dìng zhōu mì fāng lüè， yǐ què bǎo quán shèng bù bài de zhàn jì。 wǒ běn yī jiè shū shēng， cū shū chí dùn， kuì jū zì jǐ suǒ bù kān shèng rèn de zhí wù， xìng xǐ yǔ nín zhè wèi wēi dé chóng gāo de jiāng jūn wéi lín， yīn cǐ lè yú xiàng nín jìn shū yú jiàn， suī rán bù néng hé hū nín de móu cè， dàn wǒ de xīn qíng hái shì kě yǐ lǐ jiě de。 cháng néng míng liǎo wǒ duì nín de yǎng mù zhī chén， yǐ shàng suǒ yán zé gōng nín kǎo chá。” guān yǔ kàn liǎo lù xùn de xìn hòu， jué dé tā yòu qiān gōng jìng yǎng hé qǐng qiú yǐ tuō de yì sī， yú shì dà wéi fàng xīn， duì wú guó bù zài yòu suǒ yí jì liǎo。 lù xùn jí shí dì bǎ zhè xiē qíng kuàng bào gào gěi sūn quán， chén shù qí kě yǐ qín huò guān yǔ de zhù yào lǐ yóu。 sūn quán jù cǐ 'àn zhōng pài bīng sù jiāng 'ér shàng， lìng lù xùn hé lǚ méng shuài jūn wéi qián fēng， dào dá zhī hòu biàn xùn sù gōng zhàn liǎo gōng 'ān hé nán jùn liǎng dì。
【 yuán wén】
fán dí rén qiáng shèng， wèi néng bì qǔ， xū dāng bēi cí hòu lǐ， yǐ jiāo qí zhì， hòu qí yòu xìn xì kě chéng， yī jǔ kě pò。 fǎ yuē：“ bēi 'ér jiāo zhī。” ① shǔ jiāng guān yǔ ② běi fá， qín wèi jiāng yú jìn ③， wéi cáo rén ④ yú fán ⑤。 wú jiāng lǚ méng ⑥ zài lù kǒu ⑦ chēng jí， yì jiàn yè ⑧， lù xùn ⑨ wǎng jiàn zhī， wèi yuē：“ guān yǔ jiē jìng， rú hé yuǎn xià ⑩， hòu bù kān yōu yě！” méng yuē：“ chéng rú lái yán， rán wǒ bìng dǔ。” xùn yuē：“ yǔ jīn qí xiāo qì， líng lì ⑾ yú rén。 shǐ yòu dà gōng， yì jiāo zhì yì ⑿， 〔 dàn wù běi jìn， wú xián yú wǒ。 〕 yòu xiāng wén bìng， bì yì wú bèi。 jīn chū qí bù yì， zì kě qín zhì。 xià jiàn zhì zūn ⒀， yí hǎo wéi jì。” méng yuē：“ yǔ sù yǒng měng， jì nán yǔ dí， qiě yǐ jù jīng zhōu， ēn xìn dà bù， jiān shǐ yòu gōng， dǎn qì yì zhuàng， wèi yì tú yě。”
méng zhì dū， quán wèn：“ qīng bìng， shuí kě dài zhě？” mēngduì yuē：“ lù xùn lǜ sī shēn cháng， cái kān fù zhòng， guān qí guī lǜ ⒁， zhōng kě dà rèn。 ér wèi yòu yuǎn míng， fēi yǔ suǒ jì， wú fù shì guò ⒂。 ruò yòng zhī， dāng jīn wài zì tāo yǐn ⒃， nèi chá xíng biàn， rán hòu kě kè。” quán nǎi zhào xùn， bài piān jiāng jūn yòu bù dū ⒄ dài méng。 xùn zhì lù kǒu， shū yǔ yǔ yuē：“ qián chéng guān xìn 'ér dòng， yǐ lǜ xíng shī ⒅， xiǎo jǔ dà kè， yī hé wēi wēi！
dí guó bài jì， lì zài tóng méng， wén qìng fǔ jié ⒆， xiǎng suì xíjuǎn， gòng jiǎng wáng gāng ⒇。 mǒu bù mǐn， shòu rèn lái xī， yán mù guāng chén（ 21）， sī bǐng liáng guī（ 22）。” yòu yuē：“ yú jìn děng jiàn huò， xiá 'ěr xīn tàn， yǐ wéi jiāng jūn zhī xūn zú yǐ cháng shì， suī xī jìn wén chéng pú zhī shī（ 23）， huái yīn bá zhào zhī lüè（ 24）， miè yǐ shàng zhī（ 25）。 wén xú huàng（ 26） děng bù qí zhù jīng（ 27）， kuī wàng huī bǎo（ 28）。 cāo huá lǔ yě， fèn bù sī nán， kǒng qián zēng zhòng， yǐ chěng qí xīn。 suī yún shī lǎo， yóu yòu xiāo hàn。 qiě zhàn jié zhī hòu， cháng kǔ qīng dí， gǔ shù jūn shèng mí jǐng， yuàn jiāng jūn guǎng wéi fāng zhēn， yǐ quán dú kè。 pú shū shēng shū chí， tiǎn suǒ bù kān（ 29）， jiā lín wēi dé， lè zì qīng jìn， suī wèi hé cè， yóu kě huái yě。〔 tǎng míng zhù yǎng（ 30）， yòu yǐ chá zhī。〕” yǔ lǎn shū yòu qiān xià zì tuō zhī yì， suì dà 'ān， wú fù suǒ xián。 xùn jù qǐ zhuàng， chén qí kě qín zhī yào。 quán nǎi qián jūn 'ér shàng， shǐ xùn yǔ lǚ méng wéi qián bù， zhì jí kè gōng 'ān、 nán jùn。（ 31）
【 zhù shì】
① bēi 'ér jiāo zhī： yǔ chū《 sūn zǐ bīng fǎ · jì piān》。
② guān yǔ： sān guó shǔ hàn dàjiàng。 hé dōng xièxiàn（ jīn shān xī lín yī xī nán） rén， zì yún cháng。 dōng hàn mò， cóng liú bèi qǐ bīng yú zhuō jùn。 jiàn 'ān wǔ nián（ gōng yuán２ ００ nián）， liú bèi wéi cáo cāo suǒ bài， yǔ bèi fú hòu shòu fēng hàn shòu tíng hóu， hòu réng guī liú bèi。 jiàn 'ān shí jiǔ nián（ gōng yuán２１ ４ nián） zhèn shǒu jīng zhōu； èr shí sì nián shuài jūn běi jìn， wéi gōng cáo cāo bù jiāng cáo rén yú fán chéng， dà pò yú jìn suǒ lǐng qī jūn。 bù jiǔ， yīn hòu fāng kōng xū wú bèi， sūn quán pài bīng xí zhàn gōng 'ān（ jīn hú běi gōng 'ān xī běi）、 nán jùn（ zhì jīn hú běi jiāng líng）， jīng zhōu wán quán diū shī， guān yǔ fù zǐ bīng bài bèi fú shā。
③ yú jìn： sān guó wèi jù píng（ jīn shān dōng tài 'ān nán） rén， zì wén zé。 chū cóng jì běi bào xìn zhèn yā huáng jīn qǐ yì， hòu guī cáo cāo， guān zhì hǔ wēi jiāng jūn， fēng yì shòu tíng hóu。 jiàn 'ān 'èr shí sì nián（ gōng yuán２１ ９ nián）， fèng mìng shuài jūn fù fán chéng yuán jiù cáo rén， bīng bài tóu jiàng guān yǔ。 hòu sūn quán jūn xí zhàn jīng zhōu， jìn bèi fàng hái wèi， cán hèn 'ér sǐ。
④ cáo rén： cáo cāo táng dì， zì zǐ xiào。 dōng hàn mò suí cáo cāo qǐ bīng， guān zhì zhēng nán jiāng jūn， tún bīng jiāng líng， yǐ yù dōng wú。 cáo pī chēng dì hòu， tā rèn dàjiàng jūn。
⑤ fán： jí fán chéng， jīn shǔ hú běi xiāng fán shì。
⑥ lǚ méng： sān guó dōng wú míng jiāng。 rǔ nán fù bēi（ jīn 'ān huī fù nán dōng nán） rén， zì zǐ míng。 cóng sūn quán zhēng zhàn yòu gōng， rèn héng yě zhōng láng jiāng。 chì bì zhàn hòu， rèn piān jiāng jūn； xí qǔ jīng zhōu hòu， rèn nán jùn tài shǒu， fēng càn líng hóu， bù jiǔ bìng sǐ。
⑦ lù kǒu： sú chēng lù xī kǒu， zài jīn hú běi jiā yú xiàn xī nán zhī lù shuǐ rù jiāng chù。 sān guó shí wéi dōng wú jūn shì zhòng zhèn。
⑧ jiàn yè： dōng wú dū chéng， jīn jiāng sū nán jīng。
⑨ lù xùn： dōng wú míng jiāng。 wú xiàn huá tíng（ jīn shàng hǎi sōng jiāng） rén， zì bó yán。 sūn cè zhī xù， chū shēn shì zú jiā tíng， shàn yú móu lüè， wéi lǚ méng suǒ jiàn， rèn piān jiāng jūn yòu bù dū dài méng tún lù kǒu。 xí qǔ jīng zhōu hòu， shēng rèn dà dū dū， zhǎng dōng wú bīng quán， dū jūn xiān hòu bài liú bèi yú xiāo tíng（ jīn hú běi yí dū běi）， pò cáo xiū yú shí tíng（ jīn 'ān huī huái níng、 tóng chéng jiān）， guān zhì chéngxiàng。
⑩ yuǎn xià： wèi lǚ méng chēng bìng lí lù kǒu 'ér dōng xià huí jiàn yè。 jiàn yè duì lù kǒu 'ér yán xiāng jù jì yuǎn mù yòu zài cháng jiāng xià yóu， gù wèi“ yuǎn xià”。
⑾ líng lì： yì chēng“ líng lì”、“ líng lì”， wèi qīngyà， qī yā。
⑿ shǐ yòu dà gōng， yì jiāo tún yì： mǎ běn hé táng běn jiē zuò“ jìn děng wéi shuǐ suǒ méi， fēi zhàn shǒu zhī suǒ shī， yú guó jiā dà jì wèi yòu suǒ sǔn”。 jīng chá， cǐ fēi lù xùn duì lǚ méng suǒ jiǎng zhī huà， ér shì sī mǎ yì jiàn yì cáo cāo bù yào qiān dū hé běi shí suǒ jiǎng de huà（ yuán wén jiàn《 jìn shū · xuān dì jì》）， zhè lǐ xiǎn xì zhāng guān lǐ dài。 jīn cóng wáng běn。
⒀ zhì zūn： wèi zhì gāo wú shàng de dì wèi， gǔ dài duō zhǐ huáng wèi， gù yòng zuò huáng dì de dài chēng。
zhè lǐ xì zhǐ sūn quán。
⒁ guī lǜ： wèi qì shí， móu huá， sī lǜ。
⒂ wú fù shì guò： yì sī shì， méi yòu zài néng chāo guò lù xùn de。 shì， dài zhǐ lù xùn。
⒃ tāo yǐn： yǐn cáng móu lüè qǐ tú。
⒄ piān jiāng jūn yòu bù dū： yòu bù dū， xì piān jiāng jūn zhī shǔ guān； mǎ běn jí gè běn jiē wù zuò“ dū dū”， jīn jù shǐ jiàogǎi。
⒅ yǐ lǜ xíng shī： yòng fǎ zhì lái zhì jūn dǎ zhàng。 yǔ chū《 zhōu yì · shī guà》 chū liù yáo cí“ shī chū yǐ lǜ。”
⒆ wén qìng fǔ jié： mǎ běn jí táng běn jiāng“ qìng” wù zuò“ ài”， jīn cóng wáng běn。 qìng， jí kě jì niàn qìng hè de shì qíng， zhè lǐ zhǐ guān yǔ wéi cáo rén yú fán、 bài yú jìn qī jūn。 fǔ jié， yǐ shǒu jī jié， biǎo shì zhù hè zhī yì。 zhěng gè jù yì shì， tīng dào zhè gè xǐ qìng de xiāo xī， wǒ men jiù jī jié zhù hè。
⒇ gòng jiǎng wáng gāng： jiǎng， jiǎng zhù， fǔ zhù yě； wáng gāng， wèi cháo tíng zhī fǎ dù， zhè lǐ zhǐ dōng hàn cháo tíng。 wèi gòng fú hàn shì zhī yì。
（ 21） yán mù guāng chén： yán mù， yán jǐng qīng mù； guāng chén， guāng zhào chén shì。 jù yì wèi yǐn jǐng yǎng mù nǐ guāng zhào chén shì de yè jì。
（ 22） sī bǐng liáng guī： yì sī shì kě wàng jiē shòu nǐ duì wǒ de liáng hǎo jiào huì。
（ 23） jìn wén chéng pú zhī shī： jí zhǐ chūn qiū shí qī jìn chǔ chéng pú zhī zhàn。 zhōu xiāng wáng 'èr shí nián（ gōng yuán qián ６ ３２ nián）， jìn wén gōng shuài jūn yǔ chǔ jiāng zǐ yù jūn zài chéng pú（ jīn shān dōng fàn xiàn xī） jiāo zhàn， jìn jūn dà bài chǔ jūn， cóng cǐ què lì liǎo jìn guó de bà zhù dì wèi。 shì jiàn《 zuǒzhuàn · xī gōng 'èr shí bā nián》。
（ 24） huái yīn bá zhào zhī lüè： mǎ běn jí táng běn jiāng“ bá” wù zuò“ shòu”， jīn cóng wáng běn。 huái yīn， zhǐ hàn chū míng jiāng huái yīn hóu hán xìn。 hàn gāo dì sān nián（ gōng yuán qián２０４ nián） shí yuè， hán xìn shuài bīng gōng zhào， cǎi yòng chū qí zhì shèng zhī lüè， yǐ shǎo shèng duō， dà pò zhào jūn， gōng zhàn zhào dì。 shì jiàn《 shǐ jì · huái yīn hóu lièzhuàn》 yòu jiàn《 hàn shū · hán xìn chuán》。（ 25） miè yǐ shàng zhī： miè， wú； shàng， chāo guò。 jù yì shì méi yòu chāo guò nǐ（ zhǐ guān yǔ） de。
（ 26） xú huàng： sān guó wèi míng jiāng。 hé dōng yáng xiàn（ jīn shān xī hóng tóng xiàn dōng nán） rén， zì gōng míng。 xiān cóng chē qí jiāng jūn yáng fèng zhèn yā huáng jīn qǐ yì， hòu guī cáo cāo， rèn yòu jiāng jūn， fēng yáng píng hóu。
（ 27） zhù jīng： jīng， qí zhì， dài zhǐ jūn duì。 zhù jīng， wèi zhù zhā jūn duì。
（ 28） huī bǎo： jí gǔ dài jiàngshuài zhǐ huī jūn duì zuò zhàn de qí zhì。 zhè lǐ dài zhǐ guān yǔ。
（ 29） tiǎn suǒ bù kān： tiǎn（ ｔ ｉ ǎ ｎ）， wèi yòu kuì yú， xiū yú， zì qiān zhī cí。 jù yì wèi yòu kuì yú zì jǐ bù néng shèng rèn de zhí wèi。
（ 30） tǎng míng zhù yǎng： tǎng， cháng ruò； zhù yǎng， yǎng mù zhù shì。 jù yì wèi cháng néng míng bái wǒ duì nǐ de yǎng mù zhī chén。
（ 31） běn piān shǐ lì chū zì《 sān guó zhì · wú shū · lù xùn chuán》。
２２。 jiāo zhàn【 tí shì】
běn piān yǐ《 jiāo zhàn》 wéi tí， zhǐ zài chǎn shù zěn yàng kāi zhǎn wài jiāo huó dòng yǐ pèi hé jūn shì dǒu zhēng de wèn tí。 tā rèn wéi， zài zhàn zhēng zhōng， yào tōng guò bēi cí hòu lǐ jié jiāo lín guó， zhēng qǔ qí chéng wéi zì jǐ de méng yǒu。 zhè yàng， zài wǒ duì dí shí shī zhèng miàn jìn gōng zhī shí， tā kě cóng cè hòu qiān zhì dí rén， jiù néng qǔ dé shèng lì。 piān zhōng suǒ yǐn“ qú dì zé hé jiāo” yī yǔ， chū zì《 sūn zǐ bīng fǎ · jiǔ dì piān》。 qú dì， zhǐ duō guó jiē rǎng zhī dì qū。 hé jiāo， jié jiāo yě。 zhěng gè jù yì shì， zài duō guó jiē rǎng de dì qū zuò zhàn， yào kāi zhǎn wài jiāo huó dòng， jié jiāo méng yǒu yǐ wéi yǐ yuán。 shì jiān shì wù de fā zhǎn biàn huà， zǒng shì yǐ nèi yīn wéi gēn jù、 yǐ wài yīn wéi tiáo jiàn， èr zhě xiāng fǔ xiāng chéng、 quē yī bù kě zhè yàng yī gè jī běn guī lǜ jìn xíng de。 zuò wéi shì wù de tè shū yùn dòng xíng tài de zhàn zhēng yě bù lì wài。 yī gè guó jiā yào duó qǔ zhàn zhēng de shèng lì， gù rán zhù yào yǐ kào guó jiā nèi bù de wù zhì lì liàng hé quán mín de tuán jié fèn zhàn， dàn shì， lái zì guó jì jiān de wài bù yuán zhù（ bāo kuò rén lì wù lì de zhī yuán）， yě shì bù kě quē shǎo de zhòng yào tiáo jiàn。 běn piān néng gòu rèn shí dào wài yuán duì yú qǔ dé zhàn zhēng shèng lì de zhòng yào xìng， bìng qiě tí chū yǐ wài jiāo shǒu duàn pèi hé jūn shì dǒu zhēng， zhè yī sī xiǎng wú yí shì zhèng què de。
dōng hàn mò cáo cāo lián hé sūn quán yǐ jiě fán chéng bèi kùn zhī wēi， jiù shì yùn yòng wài jiāo shǒu duàn dá dào jūn shì mù dídí chéng gōng yī lì。
dāng shí， cáo cāo miàn duì guān yǔ wéi kùn fán chéng de bù lì tài shì， céng yī dù chǎn shēng qiān dū hé běi de xiǎng fǎ。 hòu lái， yóu yú sī mǎ yì děng rén de jí shí jiàn yì， ér cǎi qǔ liǎo“ lián sūn pò liú” de zhèng què fāng zhēn。 tā gēn jù sī mǎ yì suǒ fēn xī zhǐ chū de：“ liú bèi、 sūn quán， wài qīn nèi shū” de shí jì qíng kuàng， pài rén qù wú， yǐ“ xǔ gē jiāng nán yǐ fēng quán”（ jiàn《 sān guó zhì · wèi shū · jiǎng jì chuán》） wéi yòu 'ěr， pò huài liǎo sūn、 liú lián méng。 cǐ hòu， sūn quán zhèng shì zài cáo cāo de yòu shǐ xià， shì shí chū bīng xí zhàn liǎo guān yǔ hòu fāng jīng zhōu， pò shǐ guān yǔ qì fán 'ér qù， fán chéng bèi kùn zhī wēi nǎi jiě。
【 yì wén】
dà fán duì dí zuò zhàn， duì yú pí lián zhàn qū de lín guó， yīngdāng yǐ bēi gōng yán cí hé hòu zhòng cái wù jié jiāo tā， zhēng qǔ qí chéng wéi zì jǐ méng yuán guó。 cháng ruò zuò zhàn zhōng wǒ jìn gōng dí rén de zhèng miàn， méng guó qiān zhì dí rén de hòu miàn， zhè yàng， jiù yī dìng néng bǎ dí rén dǎ bài。 chéng rú bīng fǎ suǒ shuō：“ zài duō guó jiāo jiè de ‘ qú dì ’ zuò zhàn， yīngdāng jié jiāo méng guó zuò wéi hòu yuán。”
sān guó shí qī de shǔ guó dàjiàng guān yǔ bǎ wèi jiāng zhēng nán jiāng jūn cáo rén wéi kùn zài fán chéng， cáo cāo pài qiǎn zuǒ jiāng jūn yú jìn děng rén shuài jūn qián wǎng jiù yuán， zhèng gǎn shàng hàn shuǐ bào zhǎng， guān yǔ zhǐ huī shuǐ shī yíng zhàn， fú huò liǎo yú jìn děng bù qí bīng sān wàn rén， rán hòu bǎ tā men yā sòng dào jiāng líng。 dāng shí， hàn xiàn dì lì dū yú xǔ chāng， cáo cāo rèn wéi xǔ chāng jù dí tài jìn， xiǎng bǎ shǒu dū qiān wǎng huáng hé yǐ běi， yǐ duǒ bì guān yǔ de bīng fēng wēi xié。 dàn dàjiàng sī mǎ yì què quàn zǔ shuō：“ yú jìn děng rén shí wéi hóng shuǐ suǒ yānmò， bìng fēi zuò zhàn bù lì suǒ zào chéng de shī bài， zhè duì guó jiā dà jú bìng méi yòu shénme sǔn shī。 rú guǒ yīn cǐ 'ér qīng shuài qiān dū， bù jǐn shì xiàng dí rén shì ruò， hái huì yǐn qǐ huái hé、 hàn shuǐ liú yù de mín zhòng huāng jù bù 'ān。 sūn quán yǔ liú bèi suī rán jié wéi méng yǒu， shí jì shàng shì wài biǎo qīn jìn 'ér nèi lǐ shū jì。 guān yǔ rú jīn dé yì， sūn quán bì bù gāo xīng。 jù cǐ， kě yǐ pài rén yù shì sūn quán， shǐ lìng tā cóng bèi hòu qiān zhì guān yǔ， zhè yàng， fán chéng zhī wéi jiù zì rán jiě chú liǎo。” cáo cāo cǎi nà liǎo sī mǎ yì de jiàn yì， pài qiǎn shǐ zhě qù dōng wú jié hǎo sūn quán。 sūn quán yú shì pài lǚ méng shuài jūn xī jìn xí zhàn liǎo gōng 'ān hé nán jùn， guān yǔ guǒ rán fàng qì duì fán chéng de wéi kùn 'ér tuì zǒu liǎo。
【 yuán wén】
fán yǔ dí zhàn， bàng yǔ lín guó①， dāng bēi cí hòu lù jié zhī， yǐ wéi jǐ yuán。 ruò wǒ gōng dí rén zhī qián， bǐ jī② qí hòu， zé dí rén bì bài。 fǎ yuē：“ qú dì zé hé jiāo。”③ sān guó shǔ jiāng guān yǔ， wéi wèi cáo rén yú fán， wèi qiǎn zuǒ jiāng jūn yú jìn děng jiù zhī， huì hàn shuǐ bào qǐ， yǔ yǐ zhōu bīng lǔ jìn děng bù qí sān wàn sòng jiāng líng④。 shì shí， hàn dì dū xǔ chāng⑤， wèi wǔ⑥ yǐ wéi jìn zéi， yù xǐ hé běi， yǐ bì qí fēng。 sī mǎ yì jiàn yuē：“ jìn děng wéi shuǐ suǒ méi， fēi zhàn shǒu zhī suǒ shī， yú guó jiā dà jì wèi yòu sǔn shī， ér biàn qiān dū， jì shì dí yǐ ruò， yòu huái、 féi zhī rén jù bù 'ān yǐ。 sūn quán、 liú bèi， wài qīn 'ér nèi shū， yǔ jīn dé yì， quán bì bù yuàn yě。 kě yù quán， lìng jī qí hòu， zé fán wéi zì jiě。” wèi wǔ cóng zhī， qiǎn shǐ jié quán， suì qiǎn lǚ méng xī xí gōng 'ān， bá zhī， yǔ guǒ qì fán 'ér qù。⑦【 zhù shì】
① bàng yǔ lín guó： wáng běn zuò“ bàng yòu lín guó”。
② jī（ ｊ ì）： qiān zhì。
③ qú dì zé hé jiāo： yǔ chū《 sūn zǐ bīng fǎ · jiǔ dì piān》。
④ jiāng líng： jīn shǔ hú běi。
⑤ hàn dì dū xǔ chāng： hàn dì， jí dōng hàn xiàn dì liú xié。 jiàn 'ān yuán nián（ gōng yuán１９６ nián） jiǔ yuè， cáo cāo fèng xiàn dì zì luò yáng qiān dū yú xǔ chāng（ jīn hé nán xǔ chāng dōng）。
⑥ wèi wǔ： jí cáo cāo。 cáo cāo sǐ hòu， qí zǐ cáo pī dài hàn chēng dì， shì wéi wén dì， jiàn guó hào wèi， zhuī zūn cáo cāo wéi wǔ huáng dì， gù shǐ chēng cáo cāo wéi wèi wǔ dì。
⑦ běn piān shǐ lì chū zì《 jìn shū · xuān dì jì》， yòu jiàn《 sān guó zhì · wèi shū · jiǎng jì chuán》。
２３。 xíng zhàn【 tí shì】
běn piān yǐ《 xíng zhàn》 wéi tí， zhǐ zài chǎn shù rú hé yùn yòng“ shì xíng” zhī fǎ zhàn shèng dí rén de wèn tí。 tā rèn wéi， zài dí zhòng wǒ guǎ de xíng shì xià zuò zhàn， yào cǎi yòng shè xū xíng jiǎ xiàng de“ shì xíng” zhī fǎ， pò shǐ dí rén fēn bīng chù chù fáng wǒ。 dí bīng yī jīng fēn sàn， qí měi yī chù de bīng lì bì rán bó ruò； wǒ jí zhōng bīng lì yī chù yī chù dì dǎ jī tā， jiù huì xíng chéng yǐ zhòng jī guǎ de yòu lì tài shì。 piān zhōng yǐn zì《 sūn zǐ bīng fǎ · xū shí piān》 de“ xíng rén 'ér wǒ wú xíng” yī yǔ， yì sī shì， shǐ dí rén xiǎn xiàn zhēn xíng 'ér wǒ zhēn xíng yǐn bì bù lù。 shí zhì shàng， zhè shì yī zhǒng yǐ“ shì xíng” zhī fǎ yǐn bì zhēn shí qǐ tú， dá dào chū qí zhì shèng de zuò zhàn zhǐ dǎo sī xiǎng。 zhàn zhēng de jūn shì mùdì， zài yú xiāo miè dí rén， bǎo cún zì jǐ。 gǔ jīn zhōng wài de zhàn zhēng gài wú lì wài。 dàn yào shí xiàn zhè yī mùdì， bì xū qiǎo miào dì wěi zhuāng zì jǐ yǐ qī piàn hé mí huò dí rén， fǒu zé， jiù bù kě néng jì xiāo miè dí rén yòu bǎo cún zì jǐ。 yīn cǐ， sūn zǐ suǒ chàng dǎo de“ shì xíng” huò dí zhī fǎ lì lái wéi bīng jiā suǒ qiáng diào hé zhòng shì。“ shì xíng” zhī fǎ de jù tǐ nèi róng， zé yīn bù tóng de dí qíng wǒ qíng 'ér shì yòu suǒ bù tóng de。 běn shū duō piān suǒ jiǎng dào de， zhū rú néng 'ér shì zhī bù néng， ruò 'ér shì qiáng， qiáng 'ér shì ruò， shè zhì xū xíng jiǎ xiàng， shí shī yáng dòng huò dí， děng děng， dōushì shǔ yú“ shì xíng” zhàn fǎ de fàn wéi。
dōng hàn jiàn 'ān wǔ nián（ gōng yuán２００ nián）， yuán shào pài bīng wéi gōng cáo cāo bù jiāng liú yán yú bái mǎ chéng， cáo cāo yuán dǎ suàn shuài bīng běi chū jìng yuán liú yán， dàn móu shì xún yōu zé rèn wéi zài dí zhòng wǒ guǎ de xíng shì xià， zhí jiē běi jiù shì bù lì de。 wèicǐ， tā jiàn yì cáo cāo shuài bīng yī bù dào yán jīn， wěi zhuāng chéng“ jiāng dù hé xiàng qí hòu” de yàng zǐ， yòu shǐ yuán shào“ xī yìng zhī”， rán hòu chéng qí bīng lì fēn sàn zhī xì， pài bīng xí jī wéi gōng bái mǎ de yuán shào jūn。 cáo cāo cǎi nà liǎo xún yōu de zhè yī jiàn yì， dǎ bài liǎo wéi kùn bái mǎ de yuán shào jūn， jī zhǎn liǎo yuán jūn dàjiàng yán liáng， jiě chú liǎo bái mǎ bèi kùn zhī wēi， chuàng zào liǎo yǐ yáng dòng wéi“ shì xíng” nèi róng 'ér zhàn shèng qiáng dí de chéng gōng zhàn lì。
【 yì wén】
dà fán duì dí zuò zhàn， rú guǒ dí rén bīng lì zhòng duō， jiù yào yòng zhì zào xū xíng jiǎ xiàng de“ shì xíng” zhī fǎ lái gǎi biàn dí rén de bīng shì， pò shǐ tā bù gǎn bù fēn bīng lái fáng bèi wǒ。 dí rén de bīng lì jì rán fēn sàn liǎo， nà me， tā zài měi chù de bīng lì bì dìng jiǎn shǎo； ér wǒ jūn jí zhōng bīng lì yú yī chù， bīng lì zì rán zhòng duō。 yòng wǒ zhòng duō de bīng lì gōng jī guǎ shǎo de dí rén， shì méi yòu bù shèng lì de。 chéng rú bīng fǎ suǒ shuō：“ yòng zhì zào xū xíng jiǎ xiàng zhī fǎ yòu shǐ dí rén bào lù ruò diǎn， ér bǎ wǒ jūn zhēn shí qíng kuàng yǐn bì qǐ lái bùwèi dí rén suǒ zhī。”
dōng hàn xiàn dì jiàn 'ān wǔ nián（ gōng yuán２００ nián）， cáo cāo tóng yuán shào duì kàng yú guān dù dì qū。 yuán shào pài qiǎn guō tú、 chún yú qióng、 yán liáng shuài bīng jìn gōng zhù zhā zài bái mǎ de cáo cāo bù jiāng、 dōng jùn tài shǒu liú yán suǒ bù， yuán shào qīn zì shuài bīng jìn zhì lí yáng， zhǔn bèi nán dù huáng hé。 shì nián xià sì yuè， cáo cāo shuài jūn běi jìn yuán jiù liú yán。 xún yōu xiàng cáo cāo xiàn cè shuō：“ xiàn zài wǒ jūn bīng shǎo nán yǐ dǐ dǎng yuán jūn， rú guǒ fēn sàn tā men de bīng lì， rán hòu cái kě yǐ zhàn shèng tā。 nín dài bù fēn rén mǎ xiàng yán jīn fāng xiàng， bǎi chū jiāng yào běi dù huáng hé gōng dǎ qí hòu fāng de yàng zǐ， yuán shào bì dìng huì xī lái yìng zhàn。 rán hòu wǒ men shuài lǐng qīng zhuāng bù duì xí jī bái mǎ， chéng qí bù bèi 'ér gōng zhī， yán liáng jiù kě yǐ wèiwǒ men suǒ qín。” cáo cāo tīng hòu cǎi nà liǎo tā de jiàn yì。 yuán shào tīng dào cáo jūn yào cóng yán jīn běi dù huáng hé de xiāo xī hòu， lì jí fēn bīng xī xiàng yìng zhàn。 cáo cāo chéng jī shuài bīng rì yè jiān chéng zhí qū bái mǎ， dāng jìn dǐ jù bái mǎ shàng yòu shí yú lǐ shí， yán liáng dé xī dà wéi chī jīng， cōng máng qián lái yíng zhàn。 cáo cāo pài dàjiàng zhāng liáo、 guān yǔ wéi qián fēng， dǎ bài liǎo yuán jūn， jī zhǎn liǎo yán liáng， yú shì jiě chú liǎo bái mǎ zhī wēi。
【 yuán wén】
fán yǔ dí zhàn， ruò bǐ zhòng duō， zé shè xū xíng yǐ fēn qí shì， bǐ bù gǎn bù fēn bīng yǐ bèi wǒ。 dí shì jì fēn， qí bīng bì guǎ； wǒ zhuān wéi yī， qí zú zì zhòng。 yǐ zhòng jī guǎ， wú yòu bù shèng。 fǎ yuē：“ xíng rén 'ér wǒ wú xíng。”① hàn mò， jiàn 'ān wǔ nián， cáo cāo yǔ yuán shào xiāng jù yú guān dù②。 shào qiǎn guō tú③、 chún shí qióng、 yán liáng gōng cáo jiāng dōng jùn tài shǒu liú yán yú bái mǎ④， shào shuài bīng zhì lí yáng⑤， jiāng dù hé。 xià sì yuè， cáo cāo běi jiù yán。 xún yōu⑥ shuō cāo yuē：“ jīn bīng shǎo bù kě dí， ruò fēn qí shì nǎi kě。 gōng dào yán jīn⑦， ruò jiāng dù hé xiàng qí hòu， shào bì xī yìng zhī。 rán hòu qīng bīng xí bái mǎ， yǎn qí bù bèi， yán liáng kě qín yě。” cāo cóng zhī。 shào wén bīng dù， jí fēn bīng xī yìng zhī。 cāo nǎi shuài jūn jiān xíng qū bái mǎ， wèi zhì shí yú lǐ， liáng dà jīng， lái yíng zhàn。 cāo shǐ zhāng liáo、 guān yǔ qián dēng， jī pò zhī， zhǎn liáng， suì jiě bái mǎ zhī wéi。⑧【 zhù shì】
① xíng rén 'ér wǒ wú xíng： yǔ chū《 sūn zǐ bīng fǎ · xū shí piān》。
② guān dù： gǔ dì míng。 wèi yú jīn hé nán zhōng móu dōng běi， lín gǔ guān dù shuǐ。 dōng hàn jiàn 'ān wǔ nián（ gōng yuán２００ nián）， cáo cāo yǐ liè shì bīng lì jiān miè yuán shào zhù lì yú cǐ， wéi tǒng yī běi fāng diàn dìng liǎo jī chǔ。 jīn shàng cún shàng lěi yí jì， chēng zhōng móu tái， yòu míng cáo gōng tái。
③ guō tú： dōng hàn yǐng chuān（ jīn hé nán yǔ xiàn） rén， zì gōng zé。 wéi yuán shào móu shì， céng quàn shào chéng hàn xiàn dì dōng qiān， jiāng qí xié chí yú yè， dàn bùwèi shào cóng。
④ bái mǎ： gǔ xiàn míng。 wèi yú jīn hé nán huá xiàn dōng。
⑤ lí yáng： hàn zhì xiàn。 wèi yú jīn hé nán jùn xiàn dōng。《 hàn shū · dì lǐ zhì》 zhù yǐn“ jìn zhuó yuē：‘ lí shān zài qí nán， hé shuǐ jīng qí dōng。 qí shān shàng bēi yún xiàn qǔ shān zhī míng， qǔ shuǐ zhī yáng yǐ wéi míng。’”
⑥ xún yōu： dōng hàn yǐng yīn（ jīn hé nán xǔ chāng） rén， zì gōng dá。 dōng hàn mò， céng rèn huáng mén shì láng， hòu wéi cáo cāo jūn shī， cóng zhēng lǚ xiàn jì móu， bèi rèn wéi shàng shū lìng。 hòu suí cáo cāo gōng sūn quán， bìng sǐ yú tú zhōng。
⑦ yán jīn： gǔ jīn dù míng。 wèi yú jīn hé nán jí xiàn dōng zhī gǔ huáng hé dù kǒu。
⑧ běn piān shǐ lì chū zì《 sān guó zhì · wèi shū · wǔ dì jì dì yī》。
２４。 shì zhàn【 tí shì】
běn piān yǐ《 shì zhàn》 wéi tí， zhǐ zài chǎn shù chōng fēn lì yòng yòu lì tài shì jī dí de wèn tí。 tā rèn wéi， zuò zhàn shàng suǒ jiǎng de“ shì”， jiù shì lì yòng jī dí de yòu lì tài shì wèn tí。 zhǐ yào zhuā zhù dí rén kě bèi jī bài de yòu lì tài shì， bù shī shí jī dì jìn gōng zhī， jiù yī dìng néng gòu dǎ bài dí rén。 yīn cǐ， běn piān zhè lǐ suǒ jiǎng de“ chéng shì” wèn tí， cóng zuò zhàn zhǐ dǎo de jiǎo dù kàn， nǎi shì yī gè rú hé zhèng què xuǎn zé zhàn jī de wèn tí。 zuò zhàn shí jī， tè bié shì zhàn lüè jué zhàn shí jī， xuǎn zé dé shì fǒu qiàdàng yòu lì， jiāng zhí jiē guān xì dào zhàn zhēng de shèng bài。 suǒ yǐ， zhèng què xuǎn zé zhàn jī wèn tí， lì lái shì wéi bīng jiā suǒ jí qí zhòng shì hé bǎ wò de wèn tí。
xī jìn wǔ dì xián níng wǔ nián（ gōng yuán２ ７９ nián）， jìn miè wú zhàn zhēng， jiù shì chōng fēn lì yòng yòu lì tài shì， bù shī shí jī dì fā dòng jìn gōng 'ér qǔ dé jué zhàn shèng lì de diǎn xíng zhàn lì。 sī mǎ yán（ sī mǎ yì zhī sūn） yú wèi yuán dì xián xī 'èr nián（ gōng yuán２６ ５ nián） qǔ dài cáo wèi jiàn lì xī jìn yǐ hòu， wèile shí xiàn miè wú tǒng yī quán guó de hóng tú dà lüè， tā cóng zhèng zhì、 jīng jì、 jūn shì zhū fāng miàn cǎi qǔ liǎo yī xì liè zhòng dà gǎi gé cuò shī， jīng guò shí yú nián de wěn bù fā zhǎn， shǐ xī jìn yī yuè 'ér chéng wéi dāng shí“ guó fù bīng qiáng”（ jiàn《 jìn shū · dù yù chuán》） de zhōng yuán dà guó liǎo。 xiāng fǎn， dì chù jiāng dōng de wú guó zhè shí zài hūn jūn sūn hào de cán bào tǒng zhì xià， què chéng xiàn chū“ wú zhī jiāng wáng， xián yú suǒ zhī”（ jiàn《 sān guó zhì · wú shū · sān sì zhù chuán》 péi sōng zhī zhù yǐn《 xiāng yáng jì》） de shuāi bài jú miàn。 jìn wǔ dì sī mǎ yán zhèng shì zài zhè yàng duì yǐ jí wèiyòu lì de xíng shì xià， jí shí cǎi nà liǎo zhèn nán dàjiàng jūn dù yù、 zhōng shū lìng zhāng huá děng rén jiàn yì， pài qiǎn dà jūn duì wú guó fā dòng zhàn lüè jìn gōng 'ér qǔ dé jué zhàn shèng lì de。
cǐ yì jìn zài zuò zhàn zhǐ dǎo shàng de zuì dà chéng gōng zhī chù， jiù zài yú néng cóng dí wǒ shuāng fāng qíng kuàng hé dì lǐ tiáo jiàn de shí jì chū fā， zhì dìng liǎo“ yīn shùn liú zhī shì， shuǐ lù bìng jìn”（ jiàn《 zī zhì tōng jiàn · wèi jì shí · yuán dì jǐng yuán sān nián》） de zhèng què zhàn lüè fāng zhēn， chōng fēn lì yòng wú guó rì qū shuāi bài de yòu lì tài shì hé cháng jiāng shùn liú 'ér xià de yòu lì tiáo jiàn， yǐ 'èr shí wàn dà jūn bīng fēn liù lù qí jìn， gěi wú jūn zào chéng bù kě zǔ dǎng de“ pò zhú” zhī shì， cóng chū bīng dào zhàn lǐng wú dū jiàn yè， jǐn sì gè yuè shí jiān， jiù miè wáng liǎo wú guó， wán chéng liǎo tǒng yī quán guó de dà yè。
【 yì wén】
dà fán zuò zhàn zhōng suǒ shuō de“ shì”， jiù shì lì yòng jī dí de yòu lì tài shì de wèn tí。 chèn dí rén chū xiàn de bài miè qū shì， wǒ jūn bù shī shí jī dì fā dòng gōng jī， nà me， dí rén bì dìng huì kuì bài。 chéng rú bīng fǎ suǒ shuō：“ yào lì yòng yòu lì tài shì jī pò dí rén。”
jìn wǔ dì sī mǎ yán mì mì zhì dìng yī gè miè wáng wú guó de zhàn lüè jìhuà， dàn jiāo gěi cháo chén tǎo lùn shí， duō shù rén de zhù zhāng yǔ dì yì xiāng wéi。 wéi yòu yáng hù、 dù yù hé zhāng huá de kàn fǎ yǔ wǔ dì yì tú xiāng hé。 zhēng nán dàjiàng jūn yáng hù bìng zhòng shí， céng xiàng wǔ dì jǔ jiàn dù yù dài tì zì jǐ zhí wù； dài dào yáng hù yī sǐ， jìn wǔ dì biàn rèn mìng dù yù wéi zhèn nán dàjiàng jūn， dū tǒng jīng zhōu yī qiē jūn wù。 dù yù fèng mìng dào zhèn hòu， xiū shàn bīng qì kǎi jiá yǐ gǎo hǎo zhàn bèi， jiā qiáng bù duì xùn liàn yǐ xiǎn yáng wǔ wēi。 tā zài xuǎn bá jīng ruì bù duì dà bài wú guó xī líng dū dū zhāng zhèng zhī hòu， jiù xiàng jìn wǔ dì qǐng shì dà jǔ fá wú de rì qī， wǔ dì huí fù shuō děng dào míng nián zài kǎo lǜ dà jǔ gōng wú zhī shì。 wèicǐ， dù yù zài cì shàng biǎo shēn shù jǐ jiàn shuō：“ fán shìdōu yào fēn xī bǐ jiào tā de lì hài dé shī， xiàn zài gōng wú zhī jǔ， qí yòu lì fāng miàn zhàn dào shí fēn zhī bā、 jiǔ， ér bù lì fāng miàn zhǐ yòu shí fēn zhī yī、 èr， qí jié jú zuì chā bù guò méi yòu chéng gōng 'ér yǐ。 cháo chén men shuō wú guó bài wáng de xíng shì hái méi yòu dào lái，（ tā men suǒ yǐ zhè yàng shuō，） zhǐ shì yīn wéi miè wú zhī jué cè bù shì chū yú tā men de móu huá， shèng lì hòu de gōng jì yě bù néng guī yú tā men běn shēn， qiě yòu dū xiū yú chéng rèn zì jǐ yuán lái yì jiàn de cuò wù， suǒ yǐ zhì jīn réng rán gù zhí jǐ jiàn 'ér fǎn duì fá wú。 wǎng xī hàn xuān dì zài cháo chén tǎo lùn zhào chōng guó guān yú zài qiāng zú dì qū shí xíng tún tián shù biān de zòu zhāng shí， jīng fǎn fù bǐ jiào 'ér cǎi nà liǎo chōng guó de jiàn yì hòu， yán lì pī píng liǎo nà xiē cānyù tǎo lùn 'ér chí fǎn duì yì jiàn de dà chén， pò shǐ tā men gè gèdōu kòu tóu qǐng zuì。 xuān dì zhè yàng zuò wéi de shì dù jué nà xiē gù zhí yì shuō de fǎn duì zhě。 zì rù qiū yǐ lái， fá wú zhī shì yǐ jīng zhú jiàn wài lù， cháng ruò zhōng tú tíng zhǐ 'ér tuō yán jìn gōng shí jiān， nà me， wú guó huáng dì sūn hào yīn dān xīn bèi fá 'ér xiǎng chū duì cè lái， huò rú qiān dū wǔ chāng， zēng xiū jiāng nán chéng fáng shè shī， shū sàn chéng zhèn jū mín， jiāng huì gěi wǒ men zào chéng chéng zhèn bù kě gōng bá， yě wài wú suǒ lüè huò de bèi dòng jú miàn， yī dàn wú guó bǎ dà pī jiàn chuán jí zhōng dào xià kǒu duì wǒ jìn xíng fáng yù， nà me， míng nián fá wú de jìhuà huò xǔ jiù luò kōng liǎo。” jiù zài jìn wǔ dì yǔ zhōng shū lìng zhāng huá xià wéi qí xīng zhì zhèng nóng zhī shí， qià féng dù yù de zòu biǎo sòng dào。 zhāng huá lì jí tuī kāi qí pán gǒng shǒu xiàng wǔ dì shuō：“ bì xià yīng míng wěi dà， zhàn wú bù shèng， guó jiā fù ráo， bīng lì qiáng dà； wú wáng sūn hào huāng yín bào nüè， làn shā xián néng zhī rén， xiàn zài lì jí chū bīng jìn gōng tā， jiāng bù fèi duō dà dài jià jiù kě yǐ píng dìng wú guó。” jìn wǔ dì tīng hòu， jiù pī zhǔn liǎo dù yù de jiàn yì。 dù yù yú shì bǎ bù duì jí zhōng dào jiāng líng， bìng pài zhōu zhǐ、 wǔ cháo děng jiāng shuài jūn chéng chuán yè dù cháng jiāng yǐ xí jī lè xiāng； jìn jūn yán tú duō chā qí zhì， diǎn huǒ yú bā shān zhī shàng， chū jī qí yào hài zhī dì， cóng xīn lǐ shàng wǎ jiě dí rén de dǒu zhì， fú lǔ liǎo wú jūn dū dū sūn xīn。 jìn jūn zài píng dìng liǎo cháng jiāng shàng yóu dì qū hòu， cóng xiāng jiāng yǐ nán zhì jiāo zhōu、 guǎng zhōu de guǎng dà dì qū de wú guó zhōu jùn， dū wàng fēng bù zhàn 'ér jiàng， dù yù zé qīn zhí fú jié xuān dú huáng dì zhào shū， yī yī jiā yǐ 'ān fǔ。 zài jìn jūn zhòng jiāng jǔ xíng huì yì shí， yòu rén tí chū shuō：“ yǐ jù jiāng nán bǎi nián de wú guó dí kòu， shì hěn nán yī xià zǐ bǎ tā wán quán zhàn shèng de。 rú jīn zhèng zhí kù shǔ， yǔ jì yǐ jīng kāi shǐ， yì bìng jiāng yào liú xíng。 yīn cǐ， wǒ men yīngdāng děng dào dōng jì dào lái zhī shí， zài dà jǔ jìn gōng bā。” dù yù zé jiān dìng dì huí dá shuō：“ cóng qián yàn guó dàjiàng yuèyì píng jiè jì xī yī zhàn， ér yī gǔ zuò qì dì tūn bìng liǎo qí guó。 xiàn zài， wǒ jūn yǐ jīng shēng wēi dà zhèn， duì dí jìn gōng rú tóng dāo pī cháng zhú yī yàng， shù jié pī kāi zhī hòu， qí yú de jiù huì yíng rèn 'ér jiě， zài yě yòng bù zhe fèi lì liǎo。” yú shì， dù yù zhǐ huī zhòng jiāng shuài jūn zhí qū wú guó jīng dū jiàn yè， yán tú suǒ guò chéng zhèn de wú jūn， wú bù shù shǒu jiù jiàng， jiēguǒ huó zhuō liǎo sūn hào， píng dìng liǎo wú guó。
【 yuán wén】
fán zhàn， suǒ wèi shì zhě， chéng shì yě。 yīn dí yòu pò miè zhī shì， zé wǒ cóng 'ér pò zhī， qí jūn bì kuì。 fǎ yuē：“ yīn shì pò zhī。”① jìn wǔ dì② mì yòu miè wú zhī jì， ér cháo yì duō wéi， wéi yáng hù③、 dù yù④、 zhāng huá⑤ yǔ dì yì hé。 hù bìng， jǔ yù zì dài。 jí hù zú， bài yù zhèn nán dàjiàng jūn， dū dū jīng zhōu zhū jūn shì。 jì zhì zhèn， shàn bīng jiá， yào wēi wǔ， suì jiǎn jīng ruì， xí pò wú xī líng dū dū zhāng zhèng， nǎi qǐ qǐng fá wú zhī qī。 dì bào dài míng nián fāng yù dà jǔ。 yù shàng biǎo yuē：“ fán shì dāng yǐ lì hài xiāng jiào， jīn cǐ jǔ shí yòu bā jiǔ zhī lì， ér qí hài yī 'èr， zhǐ yú wú gōng 'ěr。 cháo chén yán pò bài zhī xíng， yì bù kě dé， zhí shì jì bù chū jǐ， gōng bù zài shēn， gè chǐ qí qián yán zhī shī， gù shǒu zhī 'ěr。 xī hàn xuān dì yì zhào chōng guó suǒ shàng shì⑥ xiào zhī hòu， zé zhū yì zhě， jiē kòu tóu 'ér xiè， yǐ sài yì duān yě。 zì qiū yǐ lái， tǎo zéi zhī xíng pō lù zhī。 ruò jīn zhōng zhǐ， sūn hào⑦ bù 'ér shēng jì， huò xǐ dū wǔ chāng⑧， gèng tiān xiū jiāng nán zhū chéng， yuǎn jū qí rén， chéng bù kě gōng， yě wú suǒ lüè， jī dà chuán yú xià kǒu⑨， zé míng nián zhī jì huò wú suǒ jí yǐ。” shí dì yǔ zhāng huá wéi qí， ér yù biǎo shì zhì。 huá tuī píng⑩ liǎn shǒu yuē：“ bì xià shèng míng shén wǔ， guó fù bīng qiáng， wú wáng yín nüè， zhū shā xián néng， dāng jīn tǎo zhī， kě bù láo 'ér dìng。” dì nǎi xǔ zhī。 yù chén bīng jiāng líng， qiǎn zhōu zhǐ、 wǔ cháo děng shuài bīng fàn zhōu yè dù， yǐ xí lè xiāng⑾， duō zhāng qí zhì， qǐ huǒ bā shān， chū yú yào hài zhī dì， yǐ duó zéi xīn， suì lǔ wú dū dū sūn xīn。 jì píng shàng liú， yú shì xiāng jiāng yǐ nán， zhì yú jiāo、 guǎng⑿， wú zhī zhōu jùn， wàng fēng guī fù， yù zhàng jié xuān zhào 'ér fǔ suí zhī。 shí zhū jiāng huì yì， huò yuē：“ bǎi nián zhī kòu， wèi néng jìn kè。 jīn dà shǔ， shuǐlǎo fāng jiàng， jí yì jiāng qǐ， yí sì lái dōng， gèng wéi dà jǔ。” yù yuē：“ xī yuèyì jiè jì xī yī zhàn⒀， yǐ bìng qiáng qí。 jīn bīng wēi yǐ zhèn， pì rú pò zhú， shù jié zhī hòu， jiē yíng rèn 'ér jiě， wú fù zhuóshǒu chù yě。” suì zhǐ shòu qún shuài⒁， jìng zào⒂ mò líng⒃， suǒ guò chéng yì， mò bù shù shǒu， suì píng sūn hào。⒄【 zhù shì】
① yīn shì pò zhī： yǔ chū《 sān lüè · shàng lüè》。
② jìn wǔ dì： jí sī mǎ yán。 wèi xián xī 'èr nián（ gōng yuán２６５ nián）， tā qǔ dài cáo wèi chēng dì， gǎi guó hào wéi jìn， shǐ chēng“ xī jìn”。
③ yáng hù： xī jìn dà chén。 tài shān nán chéng（ jīn shān dōng fèi xiàn xī nán） rén， zì shū zǐ。 jìn wǔ dì shí rèn shàng shū zuǒ pú shè， zéngshēn yǔ móu huá miè wú。 tā chū zhèn xiāng yáng shí nián， dū dū jīng zhōu zhū jūn shì， kāi tún tián， xiū bīng jiá， chǔ jūn liáng， wéi qí hòu yī jǔ miè wú dǎ xià liǎo jī chǔ。
④ dù yù： xī jìn dàjiàng， zhù míng xué zhě。 jīng zhào dù líng（ jīn shǎn xī xī 'ān dōng nán） rén， zì yuán kǎi。 jìn wǔ dì shí， wéi yáng hù suǒ jǔ， hù zú hòu， dài zhèn xiāng yáng， rèn zhèn nán dàjiàng jūn， dū dū jīng zhōu zhū jūn shì。 yīn miè wú yòu gōng， fēng dāng yáng xiàn hóu。 tā bó xué duō cái， yóu shàn móu lüè， shí yòu“ dù wǔ kù” zhī chēng。 zhù yòu《 chūn qiū zuǒ shì jīngzhuàn jí jiě》、《 sūn zǐ bīng fǎ zhù》 děng。
⑤ zhāng huá： xī jìn dà chén。 fàn yáng fāng chéng（ jīn hé běi gù 'ān nán） rén， zì mào xiān。 jìn chū rèn zhōng shū lìng， lì pái yì yì， zhī chí wǔ dì sī mǎ yán miè wú jìhuà。 miè wú hòu， shòu fēng guǎng wǔ xiàn hóu。
⑥ zhào chōng guó suǒ shàng shì： zhào chōng guó， xī hàn dàjiàng， lǒng xī shàng guī（ jīn gān sù tiān shuǐ xī nán） rén， zì wēng sūn。 shú xī xiōng nú hé qiāng zú qíng kuàng。 wǔ dì、 zhāo dì shí， shuài jūn fǎn jī xiōng nú guì zú xí rǎo， yǒng gǎn shàn zhàn， yīn zhàn gōng zhuó zhù 'ér rèn hòu jiāng jūn。 xuān dì shén jué yuán nián（ gōng yuán qián６１ nián）， zài yǔ qiāng zú xiān líng bù guì zú dǒu zhēng zhōng， céng duō cì shàng shū tí chū tún kěn shù biān de jiàn yì， suǒ wèi“ zhào chōng guó suǒ shàng shì” jí zhǐ cǐ。 zhào chōng guó měi cì shàng shū， xuān dì dū zhào jí dà chén tǎo lùn， kāi shǐ， zàn chéng zhě zhǐ yòu shí fēn zhī sān； zhōng jiān， zēng zhì shí fēn zhī wǔ； zuì hòu， zēng zhì shí fēn zhī bā。 duì cǐ， xuān dì xià zhào zé wèn yuán xiān chí fǎn duì yì jiàn de rén， pò shǐ tā men kòu tóu qǐng zuì。 shì jiàn《 hàn shū · zhào chōng guó chuán》。
⑦ sūn hào： sān guó shí wú guó zuì hòu yī gè huáng dì。 wèi xián xī yuán nián（ gōng yuán２６４ nián） jí dì wèi hòu， zhuān héng bào nüè， shē chǐ huāng yín。 xī jìn xián níng wǔ nián（ gōng yuán２７９ nián）， jìn wǔ dì liù lù chū bīng gōng wú， yì nián sān yuè， jìn jūn gōng rù wú dū jiàn yè， sūn hào tóu jiàng chēng chén。
⑧ wǔ chāng： wú jiāng xià jùn zhì suǒ， wèi yú jīn hú běi 'è chéng。
⑨ xià kǒu： gǔ dì míng。 wèi yú jīn hú běi wǔ hàn duì miàn。
⑩ píng（ ｐ íｎ ｇ）： qí pán。
⑾ lè xiāng： wèi yú jīn hú běi jiāng líng xī nán。⑿ jiāo、 guǎng： jí jiāo zhōu、 guǎng zhōu， xiāng dāng yú jīn guǎng xī、 guǎng dōng dà bù。
⒀ yuèyì jiè jì xī yī zhàn： zhōu nǎn wáng sān shí yī nián（ gōng yuán qián２ ８４ nián）， yàn jiāng yuèyì tǒng shuài yàn、 qín、 chǔ、 hán、 zhào、 wèi liù guó jūn duì gōng dǎ qí guó， yú jì xī（ gǔ jǐshuǐ zhī xī， jīn shān dōng gāo táng、 liáo chéng yī dài）， dà bài qí jūn， bìng chéng shèng zhuī jī， gōng zhàn liǎo qí dū lín zī。 shì jiàn《 shǐ jì · yuèyì lièzhuàn》。
⒁ qún shuài： mǎ běn jí táng běn jiē wù zuò“ jùn shuài”， jīn cóng wáng běn。
⒂ jìng zào： zhí wǎng。
⒃ mò líng： jìn yǐ jiàn yè（ jīn jiāng sū nán jīng） wéi“ mò líng”。
⒄ běn piān shǐ lì chū zì《 jìn shū · dù yù chuán》。
２５。 zhòu zhàn【 tí shì】
běn piān yǐ《 zhòu zhàn》 wéi tí， zhǐ zài chǎn shù zhòu jiān zuò zhàn rú hé mí huò dí rén de wèn tí。 tā rèn wéi， bái tiān duì dí zuò zhàn， kě duō shè qí zhì wéi“ yí bīng” yǐ mí huò dí rén， shǐ dí wú fǎ zhǔn què pàn duàn wǒ jūn bīng lì duō shǎo， zhè yàng jiù kě dǎ bài dí rén。 zhì qí zuò“ yí bīng” nǎi gǔ dài zuò zhàn cháng yòng de“ shì xíng” fāng fǎ zhī yī。
cǐ fǎ shí zhì shì yǐ jiǎ xiàng mí huò dí rén de wèn tí。“ zhòu zhàn duō qí zhì” yī yǔ， yǔ xià piān《 yè zhàn》 suǒ yǐn“ yè zhàn duō huǒ gǔ” yī yǔ， jiē chū zì《 sūn zǐ bīng fǎ · jūn zhēng piān》， běn zhǐ yǐ“ qí zhì” hé“ huǒ gǔ” zuò wéi tǒng yī hé shì yìng shì zú shì tīng xū yào de yī zhǒng zhǐ huī xùn hào（ jí sūn zǐ suǒ chēng：“ fū jīn gǔ、 jīng qí zhě， suǒ yǐ yī rén zhī 'ěr mù yě” hé“ gù yè zhàn duō huǒ gǔ， zhòu zhàn duō jīng qí， suǒ yǐ biàn rén zhī 'ěr mù yě”）， ér běn piān zhè lǐ zé jiè yòng zuò wéi mí huò dí rén de yī zhǒng wěi zhuāng shǒu duàn， zhè xiǎn rán shì yòu bié yú sūn zǐ yuán yì de yī zhǒng chuàng xīn fā zhǎn。 chūn qiū shí qī， jìn guó lián hé lǔ、 sòng、 cáo、 wèi děng guó jìn gōng qí guó de wū shān zhī zhàn， jiù shì cǎi yòng cǐ zhǒng yǐ shè zhì jiǎ xiàng wéi nèi róng de“ shì xíng” zhàn fǎ 'ér qǔ dé zuò zhàn shèng lì de。 dāng shí， jìn píng gōng wèile qī piàn hé mí huò qí jūn， zhù yào cǎi yòng liǎng zhǒng wěi zhuāng bàn fǎ： yī shì zài shān zé xiǎn yào 'ér bù duì bù dào de dì fāng shè zhì dà liàng qí zhì zuò wéi“ yí bīng”； èr shì zài zhàn chē de yòu biān zhuāng shè jiǎ rén， bìng yú chē hòu tuō shàng shù zhī， xíng dòng qǐ lái chén tǔ fēi yáng， rú tóng dà jūn bēn chí。 qí líng gōng dēng shàng wū shān yuǎn wàng， guǒ rán zhòngjì， wù rèn jìn jūn zhòng duō， bù kě dǐ kàng。 yú shì， lián yè táo páo。 jìn píng gōng chéng shì huī jūn zhuī jī， dà bài qí jūn。
【 yì wén】
dà fán bái tiān duì dí zuò zhàn， bì xū duō chā qí zhì zuò wéi mí huò dí rén de“ yí bīng”， yǐ shǐ dí rén wú fǎ mō qīng wǒ jūn bīng lì duō shǎo， zhè yàng， jiù néng zhàn shèng dí rén。 chéng rú bīng fǎ suǒ shuō：“ bái zhòu zuò zhàn xū duō shè qí zhì（ yǐ mí huò dí rén）。”
chūn qiū shí qī， jìn píng gōng shuài jūn jìn gōng qí guó， qí líng gōng dēng shàng wū shān guān chá jìn jūn qíng kuàng。 jìn píng gōng pài qiǎn sī mǎ tàn chá shān lín chuān zé de xiǎn yào qíng kuàng， jìn guǎn shì bù duì bù dào de dì fāng， yě bì xū shù qǐ dà qí 'ér xī shū dì bù shè yí zhèn； yòu lìng zhàn chē zuǒ biān chéng zuò zhēn rén 'ér yòu biān shè zhì jiǎ rén， yǐ dà qí wéi xiān dǎo， zhàn chē tuō zhe shù zhī suí hòu fēi chí。 qí líng gōng yuǎn yuǎn wàng jiàn jìn jūn fāng xiàng qí zhì zhòng duō、 lù shàng chén tǔ fēi yáng， wù rèn qí bīng duō nán dǎng， jiù xià dé táo huí qù liǎo。
【 yuán wén】
fán yǔ dí zhòu zhàn， xū duō shè jīng qí yǐ wéi yí bīng①， shǐ dí mò néng cè qí zhòng guǎ， zé shèng。 fǎ yuē：“ zhòu zhàn duō jīng qí。”② chūn qiū jìn hóu fá qí③， qí hóu dēng shān④ yǐ wàng jìn shī。 jìn rén shǐ〔 sī mǎ〕 chì⑤ shān zé zhī xiǎn， suī suǒ bù zhì， bì pèi 'ér shū chén zhī⑥”， shǐ chéng chē zhě zuǒ shí yòu wěi， yǐ pèi xiān， yú yè chái 'ér cóng zhī。 qí hóu jiàn zhī， wèi qí zhòng yě， suì táo guī。⑦【 zhù shì】
① yí bīng： jí yǐ wěi zhuāng huò yáng dòng shǒu duàn suǒ bù shè de bīng zhèn， zhù yào yòng yǐ mí huò dí rén， yǐ dá dào yòu dí jiù fàn。
② zhòu zhàn duō jīng qí： yǔ chū《 sūn zǐ bīng fǎ · jūn zhēng piān》。
③ chūn qiū jìn hóu fá qí： cǐ zhàn fā shēng zài zhōu líng wáng shí qī nián（ gōng yuán qián５５５ nián）， yǐ jìn shèng qí bài 'ér jié shù。
jìn hóu， jí jìn píng gōng。
④ qí hóu dēng shān： qí hóu（ líng gōng） suǒ dēng zhī shān wéi wū shān， wèi yú jīn shān dōng cháng qīng xī nán。
⑤ chì： zhēn chá， tàn cè。
⑥ bì pèi 'ér shū chén zhī： pèi（ｐ èｉ）， dà qí； chén， tóng“ zhèn”。 cǐ jù yì wèi：（ shān zé xiǎn yào dì fāng， jìn guǎn bù duì bù dào dá）， yě yī dìng shù lì dà qí 'ér xī shū dì bù shè jiǎ mù biāo zuò wéi yí bīng yǐ mí huò dí rén。
⑦ běn piān shǐ lì chū zì《 zuǒzhuàn · xiāng gōng shí bā nián》。
２６。 yè zhàn【 tí shì】
běn piān yǐ《 yè zhàn》 wéi tí， zhǐ zài chǎn shù yè jiān zuò zhàn rú hé mí huò dí rén de wèn tí。 tā rèn wéi， yè jiān zuò zhàn， yào yòng huǒ guāng hé gǔ shēng lái rǎo luàn dí rén de shì jué hé tīng jué， shǐ qí wú fǎ guān chá wǒ jūn de zhēn shí qíng kuàng hé xiǎng chū duì fù wǒ de bàn fǎ， zhè yàng jiù néng zhàn shèng dí rén。 yòng“ huǒ gǔ” rǎo luàn dí rén de shì tīng， yě shì“ shì xíng” huò dí de fāng fǎ zhī yī。 yè jiān zuò zhàn， bù biàn yú guān chá， lì yòng huǒ guāng hé gǔ shēng， jì kě yǐ shōu dào mí huò dí rén de zuò yòng， yòu kě yǐ dá dào shēng qí dōng 'ér jī qí xī de mùdì。 yīn cǐ， zhè zài gǔ dài zhàn zhēng zhōng， shì cháng wéi bīng jiā yòng yǐ shí shī yáng dòng zhì dí de yī zhǒng yòu xiào zhàn fǎ。
chūn qiū shí qī， yuè wáng gòu jiàn jìn gōng wú guó de lì zé zhī zhàn， jiù shì tǐ xiàn yòng“ huǒ gǔ” huò dí zhàn fǎ de yī gè chéng gōng zhàn lì。 dāng shí， yuè wú liǎng jūn gé shuǐ duì zhèn， yuè wáng gòu jiàn lì yòng yè 'àn， yǐ xiǎo fēn duì， míng gǔ nà hǎn， shí shī zuǒ yòu liǎng yì yáng gōng； wú wáng fūchāi wù rèn wéi yuè jūn liǎng lù dù shuǐ jìn gōng， suí jí fēn bīng liǎng lù yíng zhàn。 gòu jiàn chéng wú jūn bīng lì fēn sàn zhī xì， qīn shuài yuè jūn zhù lì， tōu tōu dù guò lì zé， chū qí bù yì dì xiàng wú jūn yào hài bù wèi de zhōng jūn， zhǎn kāi měng liè jìn gōng， yī jǔ 'ér bài wú jūn， wèicǐ hòu miè wáng wú guó chuàng zào liǎo yòu lì tiáo jiàn。
【 yì wén】
dà fán yè jiān duì dí zuò zhàn， bì xū duō duō lì yòng huǒ guāng hé gǔ shēng， yǐ biàn rǎo luàn dí rén de shì tīng， shǐ tā bù zhī cǎi qǔ shénme jì cè fáng bèi wǒ jūn。 zhè yàng， jiù néng qǔ dé shèng lì。 chéng rú bīng fǎ suǒ shuō：“ yè jiān zuò zhàn yào duō yòng huǒ guāng hé gǔ shēng（ lái mí huò dí rén）。”
chūn qiū shí qī， yuè guó jìn gōng wú guó， wú jūn píng jù lì zé jìn xíng fáng yù， yǔ yuè jūn gé shuǐ duì zhì。 yuè wáng gòu jiàn bǎ yuè jūn bù fēn bīng lì biān chéng zuǒ yòu liǎng jūn， chéng zhe yè 'àn jī gǔ nà hǎn 'ér jiāo cuò qián jìn， wú wáng fū chā zé fēn bīng fáng yù。 yú shì， yuè wáng qīn shuài zhōng jūn zhù lì， qiāoqiāo dù guò lì zé， zhí qū wú jūn zhù lì 'ér jī gǔ jìn gōng， wú jūn dà luàn， yuè jūn yī jǔ 'ér dǎ bài wú jūn。
【 yuán wén】
fán yǔ dí yè zhàn， xū duō yòng huǒ gǔ， suǒ yǐ biàn luàn dí zhī 'ěr mù， shǐ qí bù zhī suǒ yǐ bèi wǒ zhī jì， zé shèng。 fǎ yuē：“ yè zhàn duō huǒ gǔ。”① chūn qiū yuè fá wú②， wú rén yù zhī lì zé③， jiā shuǐ 'ér zhèn。 yuè wéi zuǒ yòu 'èr jūn④， chéng yè⑤ huò zuǒ huò yòu， gǔ zào 'ér jìn； wú fēn bīng yù zhī。 yuè wéi zhōng jūn qián shè⑥， dāng wú zhōng jūn 'ér gǔ zhī， wú shī dà luàn， suì bài zhī。⑦【 zhù shì】
① yè zhàn duō huǒ gǔ： yǔ shān《 sūn zǐ bīng fǎ · jūn zhēng piān》。
② yuè fá wú： jí chūn qiū shí qī zhōu jìng wáng sì shí 'èr nián（ gōng yuán qián４７８ nián）， yuè wáng gòu jiàn shuài jūn jìn gōng wú guó de lì zé zhī zhàn。
③ lì zé： gǔ shuǐ míng。 wèi yú jīn jiāng sū sū zhōu nán， zì tài hú dōng liú zhì hǎi， yǔ jīn wú sōng jiāng píng xíng。
④ yuè wéi zuǒ yòu 'èr jūn：《 zuǒzhuàn》 zuò“ yuè zǐ wéi zuǒ yòu jù zú”。 jù zú， yì zuò“ gòu zú”， jí dān rèn chū jī wú jūn zuǒ yòu liǎng yì de fēn duì， yǐ cǐ rǎo luàn hé fēn sàn wú jūn bīng lì， ér yǐ zhù lì tōu dù lì zé， gōng jī wú jūn zhù lì。
⑤ chéng yè： mǎ běn jí táng běn zuò“ shǐ yè”， jīn cóng wáng běn hé wāng běn。
⑥ yuè wéi zhōng jūn qián shè： wáng běn zuò“ yuè shuài jūn qián shè”。
⑦ běn piān shǐ lì chū zì《 zuǒzhuàn · āi gōng shí qī nián》。
２７。 bèi zhàn【 tí shì】
běn piān yǐ《 bèi zhàn》 wéi tí， qǔ yì yú“ fáng bèi”， zhǐ zài chǎn shù bù duì xíng jūn sù yíng shí rú hé fáng dí tū xí wèn tí。
tā rèn wéi， fán shì chū bīng zhēng zhàn， zhǐ yào rèn zhēn zuò hǎo xíng jūn、 sù yíng zhōng de fáng dí tū xí de zhǔn bèi gōng zuò， jiù néng zhàn shèng dí rén， ér bù bèi dí rén suǒ zhàn shèng。 běn piān yǐn zì《 zuǒzhuàn · xuān gōng shí 'èr nián》 de“ yòu bèi bù bài” yī yǔ， kě yǐ shuō shì wéi zhàn zhēng shí jiàn suǒ zhèng míng liǎo de yī tiáo kè guān zhēn lǐ。 rán 'ér， zhè zhǐ shì wèn tí de yī gè fāng miàn， ér wèn tí de lìng yī fāng miàn， zé shì“ gōng qí wú bèi， chū qí bù yì”（ jiàn《 sūn zǐ bīng fǎ · jì piān》）， zhè yě shì wéi zhàn zhēng shí jiàn suǒ zhèng míng liǎo de yī tiáo pǔ biàn guī lǜ。 suǒ yǐ， zhǐ yòu nà zhǒng shàn yú fáng bèi hé néng gòu jī pò dí rén de tū rán xí jī， yòu shàn yú chéng dí bù bèi 'ér shí shī tū xí qǔ shèng zhě， cái suàn shì zuì wéi gāo míng de zhàn zhēng zhǐ dǎo zhě hé wéi jiàngshuài suǒ xiào fǎ de bǎng yàng。
sān guó shí qī de wèi jiāng mǎn chǒng， jiù shì yī gè bǐ jiào shàn yú fáng dí tū xí hé yǐ tū xí fǎn tū xí de jiànglǐng。 huáng chū liù nián（ gōng yuán２２５ nián） shí yuè， fú bō jiāng jūn mǎn chǒng suí wèi wén dì cáo pī nán zhēng dōng wú， tā shuài lǐng qián jūn jìn zhì jīng hú sù yíng shí， zhèng zhí“ xī fēng shèn měng” tiān qì。 mǎn chǒng yù liào wú jūn“ bì lái shāo yíng” jié zhài， yú shì mìng lìng bù duì rèn zhēn zuò hǎo yìng dí tū xí zhǔn bèi。 dào liǎo bàn yè， wú jūn guǒ rán qián lái tōu xí shāo yíng。 kě shì， děng wú jūn yī dào， mǎn chǒng shuài jūn tū rán chū jī，“ chū qí bù yì” dì dà bài qián lái tōu xí de wú jūn， chuàng zào liǎo yǐ tū xí fǎn tōu xí de chéng gōng zhàn lì。
【 yì wén】
dà fán chū bīng zhēng fá dí rén， xíng jìn zhōng yào fáng bèi dí rén zhōng tú jié jī， tíng zhǐ jiān yào fáng bèi dí rén tū rán xí jī， sù yíng shí yào fáng bèi dí rén tōu yíng jié zhài， yòu fēng tiān yào fáng bèi dí rén shí shī huǒ gōng。 rú néng chù chù zuò hǎo fáng bèi， jiù néng qǔ shèng 'ér wú shī bài。 chéng rú bīng fǎ suǒ shuō：“ yù yòu chōng fēn zhǔn bèi， jiù bù huì shī bài。”
sān guó shí qī， wèi guó pài qiǎn dà jūn nán xià jìn gōng wú guó， dāng dǐ dá jīng hú shí， fú bō jiāng jūn mǎn chǒng shuài lǐng zhū jūn xíng jìn zài qián， yǔ wú jūn gé shuǐ duì zhèn。 mǎn chǒng duì zhū jiāng shuō：“ jīn tiān wǎn shàng fēng hěn dà， dí rén bì dìng yào lái huǒ shāo wǒ men yíng zhài， dà jiā yīngdāng zuò hǎo zhǔn bèi。” zhòng jiāng tīng hòu dū jiā bèi jǐng jiè。 dào liǎo bàn yè shí fēn， wú jūn guǒ rán pài qiǎn shí gè fēn duì qián lái shāo yíng， mǎn chǒng zhǐ huī wèi jūn tū rán chū jī， yī jǔ 'ér dǎ bài liǎo dí rén。
【 yuán wén】
fán chū shī zhēng tǎo①， xíng zé bèi qí yāo jié， zhǐ zé yù qí yǎn xí， yíng zé fáng qí tōu dào、 fēng zé kǒng qí huǒ gōng。 ruò cǐ shè bèi， yòu shèng 'ér wú bài。 fǎ yuē：“ yòu bèi bù bài。”② sān guó wèi dà jūn nán zhēng wú③， bīng dào jīng hú④， wèi jiāng mǎn chǒng⑤ shuài zhū jūn zài qián， yǔ dí jiā shuǐ xiāng duì。 chǒng wèi zhū jiāng yuē：“ jīn xī fēng shèn měng， dí bì lái shāo yíng， yí wéi zhī bèi。” zhū jiāng jiē jǐng。 yè bàn， dí guǒ qiǎn shí bù〔 fú〕 lái shāo yíng， chǒng yǎn jī pò zhī。⑥【 zhù shì】
① zhēng tǎo： wáng běn jí wāng běn jiē zuò“ zhēng fá”。
② yòu bèi bù bài： yǔ chū《 zuǒzhuàn · xuān gōng shí 'èr nián》。
③ wèi dà jūn nán zhēng wú： mǎ běn jí zhū běn jiē zuò“ wèi dàjiàng wú lín zhēng nán”， dàn shǐ zài wèi jiāng bìng wú“ wú lín” yī míng。 yòu jù《 sān guó zhì · wèi shū · mǎn chǒng chuán》 jìzǎi wén zì， cǐ jù dāng wéi“ wèi dà jūn nán zhēng wú”， gù gǎi。
④ jīng hú： dì míng。 wèi yú jīn jiāng sū gāo yóu běi。
⑤ mǎn chǒng： sān guó wèi jiāng。 shān yáng chāng yì（ jīn shān dōng jù yě nán） rén， zì bó níng。 cóng cáo cāo zhēng zhàn gōng zhù， guān zhì fèn wēi jiāng jūn。 cáo pī jí dì wèi hòu， guān bài fú bō jiāng jūn。 jù lú bì《 sān guó zhì jí jiě》 juàn 'èr shí liù zài chēng， mǎn chǒng suí wèi wén dì cáo pī nán zhēng dōng wú“ wéi huáng chū liù nián（ gōng yuán２２５ nián） shì。”
⑦ běn piān shǐ lì chū zì《 sān guó zhì · wèi shū · mǎn chǒng chuán》。
２８。 liáng zhàn【 tí shì】
běn piān yǐ《 liáng zhàn》 wéi tí， zhǐ zài chǎn shù liáng shí zài zhàn zhēng zhōng de zhòng yào zuò yòng wèn tí。 tā rèn wéi， dāng dí wǒ shuāng fāng duì lěi xiāng chí 'ér shèng fù yī shí nán fēn zhī shí， shuí yòu zú gòu de liáng yuán， shuí jiù néng jiān chí dào zuì hòu shèng lì。 zhè zhǒng rèn shí， wú yí shì yòu dào lǐ de。 gǔ rén yún：“ mín yǐ shí wéi tiān”（ jiàn《 hàn shū · lìyìjī chuán》）。 shè huì fā zhǎn de lì shǐ biǎo míng， lí kāi liǎo liáng shí， rén lèi bù jǐn wú fǎ shēng cún， jiǎn zhí rèn hé shì qíng dū gànbù chéng。 jìn xíng zhàn zhēng tóng yàng lí bù kāi liáng shí， bù duì zhǐ yòu chī bǎo chī hǎo， cái yòu lì liàng duì dí zuò zhàn。 jūn duì liáng shí kuì fá 'ér dǎo zhì jī 'è， jiù bù kě néng dǎ shèng zhàng。 kě jiàn， liáng shí shì zhàn zhēng lài yǐ jìn xíng bìng qiě qǔ dé shèng lì de bì bù kě shǎo de shǒu yào wù zhì tiáo jiàn。 suǒ yǐ， zài gǔ dài zhàn zhēng zhōng， fán shǔ gāo míng de jiàngshuài， dū shí fēn zhòng shì liáng shí gōng yìng duì qǔ dé zuò zhàn shèng lì de zhòng yào zuò yòng wèn tí， bìng qiě qiān fāng bǎi jì dì bǎo hù jǐ fāng de liáng yuán hé pò huài dí fāng de liáng yuán。 zhù míng jūn shì jiā cáo cāo jiù shì yī gè tū chū de lì zǐ。
dōng hàn jiàn 'ān wǔ nián（ gōng yuán２００ nián）， cáo cāo jūn duì yuán shào jūn de guān dù zhī zhàn， cáo cāo zhī suǒ yǐ néng yǐ ruò shèng qiáng， qǔ dé duì yuán shào jūn zuò zhàn de jué dìng xìng shèng lì， zhòng yào yuán yīn zhī yī， zài yú tā dǒng dé liáng shí duì zhàn zhēng shèng fù de zhì guān zhòng yào xìng， yīn 'ér jí shí cǎi nà liǎo jiàng jiāng xǔ yōu de jiàn yì， qīn zì shuài jūn yī bǎ huǒ shāo huǐ liǎo yuán shào de wū cháo tún liáng suǒ， shǐ yuán shào dà jūn lài yǐ shēng huó hé zuò zhàn de dà pī liáng mò wù zī， dùn shí huà wéi yī piàn huī jìn， pò shǐ yuán shào bù dé bù qì jiá táo páo， cóng 'ér diàn dìng liǎo zuì zhōng zhàn shèng yuán shào jūn de jī chǔ。
【 yì wén】
dà fán zài dí wǒ shuāng fāng duì lěi xiāng chí， shèng fù wèi fēn de qíng kuàng xià， shuí yòu liáng shí shuí jiù néng qǔ dé shèng lì。 yīn cǐ， duì wǒ fāng de yùn liáng dào lù， bì xū pài bīng yán jiā hù wèi， yǐ fáng dí rén chāo lüè jié duàn； ér duì dí rén de liáng xiǎng yùn shū xiàn， zé yào pài qiǎn jīng bīng jiā yǐ qiē duàn。 dí rén jì rán liáng yùn bù jì， tā jiù bì dìng táo zǒu； wǒ jūn chéng jī fā qǐ gōng jī， jiù néng qǔ dé shèng lì。 chéng rú bīng fǎ suǒ shuō：“ jūn duì méi yòu liáng shí， zuò zhàn jiù yào shī bài。”
dōng hàn mò nián， cáo cāo yǔ yuán shào duì zhì yú guān dù。 yuán shào pài chē yùn liáng， bìng lìng yùn liáng shǐ chún yú qióng děng wǔ rén shuài bīng wàn yú wǔ zhuāng hù sòng， yè sù yú yuán shào jūn yíng yǐ běi sì shí lǐ de dì fāng。 yuán shào de móu chén xǔ yōu fēi cháng tān cái， yuán shào mǎn zú bù liǎo tā de yù wàng， biàn bèi pàn liǎo yuán shào 'ér tóu jiàng liǎo cáo cāo。 xǔ yōu chéng jī xiàng cáo cāo xiàn jì shuō：“ rú jīn yuán shào de tún liáng suǒ tíng fàng de liáng shí yòu yī wàn yú liàng chē， dàn quē fá yán mì shǒu bèi， xiàn zài rú guǒ pài chū qīng zhuāng bù duì jìn xíng tōu xí， fàng huǒ shāo diào tā suǒ tún jù de liáng shí， bù chū sān tiān， yuán shào jiāng bù gōng zì bài。” tīng wán liǎo xǔ yōu de huà hòu， cáo cāo zhōu wéi de réndōu bào yǐ huái yí de mù guāng， dàn móu chén xún yōu、 jiǎ xǔ què quàn cáo cāo 'àn xǔ yōu de jì cè xíng shì。 yú shì， cáo cāo suì lìng cáo hóng liú shǒu yíng zhài， zì shuài bù qí bīng wǔ qiān rén， quán bù huàn shàng yuán jūn qí hào， shì zú rén kǒu xián méi、 mǎ pǐ zuǐ lè shéng suǒ， chéng zhe yè 'àn cóng xiǎo dào chū fā， měi rén shēn bèi yī shù chái cǎo。 xíng jìn tú zhōng yù dào xún chá de rén， jiù huí dá shuō：“ yuán gōng dān xīn cáo cāo chāo lüè wǒ jūn hòu fāng， tè pài wǒ men qián wǎng jiā qiáng shǒu bèi。” wèn zhě tīng hòu xìn yǐ wéi zhēn， quán rán ruò wú qí shì zhī zhuàng。 cáo jūn shùn lì dǐ dá hòu， lì jí bāo wéi qí tún liáng chù， bìng fàng qǐ dà huǒ。 hù liáng yuán jūn zāo cǐ tū rán xí jī， dùn shí luàn zuò yī tuán， bèi cáo jūn dǎ dé dà bài。 yuán shào wén cǐ xiāo xī hòu， huāng máng diū qì jiá zhàng 'ér táo páo liǎo。
【 yuán wén】
fán yǔ dí lěi xiāng duì chí， liǎng bīng① shèng fù wèi jué， yòu liáng zé shèng。 ruò wǒ zhī liáng dào， bì xū yán jiā shǒu hù， kǒng wéi dí rén suǒ chāo。 ruò dí rén xiǎng dào， kě fēn qiǎn ruì bīng yǐ jué zhī。 dí jì wú liáng， qí bīng bì zǒu， jī zhī zé shèng。 fǎ yuē：“ jūn wú liáng shí zé wáng。”② hàn mò， cáo cāo yǔ yuán shào xiāng chí yú guān dù，〔 shào qiǎn chē yùn gǔ〕， shǐ jūn liáng shǐ chún yú qióng děng wǔ rén jiàngbīng wàn yú rén sòng zhī， sù shào yíng běi sì shí lǐ。 shào móu chén xǔ yōu③ tān cái， shào bù néng zú， bēn guī cāo， yīn shuō cāo yuē：“ jīn yuán shào yòu zī zhòng wàn yú chéng， ér fá yán bèi， jīn yǐ qīng bīng xí zhī， fán qí jī jù， bù guò sān rì， yuán shì zì bài yǐ。” zuǒ yòu〔 yí zhī〕， xún yōu、 jiǎ xǔ④ quàn cāo。〔 cāo〕 nǎi liú cáo hóng⑤ shǒu， zì jiāng bù qí wǔ qiān rén， jiē yòng yuán jūn qí zhì， xián méi⑥ fù mǎ kǒu， yè cóng jiàndào chū， rén fù shù xīn， suǒ lì dào yòu wèn zhě， yǔ zhī yuē：“ yuán gōng kǒng cáo cāo chāo lüè hòu jūn， qiǎn bīng yǐ yì bèi。” wén zhě xìn yǐ wéi rán， jiē zì ruò。 jì zhì， wéi tún， dà fàng huǒ， yíng zhōng dà luàn， dà bài zhī， shào qì jiá 'ér dùn。⑦【 zhù shì】
① liǎng bīng： zhǐ dí duì shuāng fāng de jūn duì。 mǎ běn jí táng běn jiē tuō“ liǎng”， jīn cóng wáng běn jí wāng běn。
② jūn wú liáng shí zé wáng： yǔ chū《 sūn zǐ bīng fǎ · jūn zhēng piān》， dàn zhè lǐ shì zhāi yào yǐn lù， bìng fēi quán wén。
③ xǔ yōu： dōng hàn nán yáng（ jīn shǔ hé nán） rén， zì zǐ yuǎn。 chū suí yuán shào， guān dù zhī zhàn shí， qì shào tóu cāo， bìng xiàn xí shāo yuán jūn wū cháo（ jīn hé nán yán jīn dōng nán） liáng tún zhī cè， wéi cāo cǎi nà， chéng wéi cáo jūn guān dù zhī zhàn huò shèng de zhòng yào zhàn lüè yīzhāo。 qí hòu， xǔ yōu yīn shì gōng zì 'ào bèi shā。
④ jiǎ xǔ： mǎ běn zuò“ kǎo xǔ”， táng běn zuò“ xún yì”， wáng běn zuò“ guān mǒu”， wāng běn zuò“ guān yǔ”， jiē wù。 jīn jù shǐ jiàogǎi。 jiǎ xǔ， dōng hàn wǔ wēi gū zāng（ jīn gān sù wǔ wēi） rén， zì wén hé。 dǒng zhuó rù jù luò yáng， xǔ rèn tǎo lǔ xiào wèi。 zhuó bài， xǔ xiān hòu yǐ fù lǐ jué、 duàn wēi。 guān dù zhī zhàn qián， xǔ shuō fú zhāng xiù yī bìng guī fù cáo cāo， fēng dū tíng hóu。 cáo pī chēng dì hòu， guān zhì tài wèi。
⑤ cáo hóng： cáo cāo táng dì， zì zǐ lián。 dōng hàn mò， cóng cáo cāo qǐ bīng zhēng zhàn， guān zhì dū hù jiāng jūn。 cáo pī shí， rèn piàoqí jiāng jūn， fēng yě wáng hóu。
⑥ xián méi： méi， yī zhǒng xíng rú kuài zǐ， liǎng duān yòu dài， kě xì zài jǐng shàng de yī zhǒng zhuāng jù。
gǔ shí xíng jūn， wéi qí xí dí rén chéng gōng， cháng lìng shì zú xián méi yú kǒu zhōng， yǐ fáng xuān huá jīng dòng dí rén。
⑦ běn piān shǐ lì chū zì《 sān guó zhì · wèi shū · wǔ dì jì dì yī》。
２９。 dǎo zhàn【 tí shì】
běn piān yǐ《 dǎo zhàn》 wéi tí， qǔ yì“ dǎo yǐn”， zhǐ zài chǎn shù shǐ yòng xiāng dǎo duì yú zuò zhàn de zhòng yào zuò yòng wèn tí。 tā rèn wéi， duì yú zuò zhàn dì qū de dì xíng tiáo jiàn zěn yàng， zhǐ yòu yǐ dāng dì rén zuò xiàng dǎo， cái néng liǎo jiě hé zhǎng wò； yě zhǐ yòu zài chōng fēn lì yòng dì xíng tiáo jiàn shí， dǎ qǐ zhàng lái cái néng huò shèng。 zhàn zhēng zǒng shì zài yī dìng de kōng jiān dì yù zhōng jìn xíng。 zuò zhàn dì qū de dì xíng tiáo jiàn zěn yàng， duì zuò zhàn shuāng fāng dōushì yòu hěn dà yǐng xiǎng de。 yīn cǐ， bì kāi bù lì dì xíng， ér lì yòng yòu lì dì xíng， zhè lì lái shì wéi bīng jiā suǒ jí wéi zhòng shì de wèn tí。 zài lì yòng dì xíng shàng， yào zuò dào qū lì bì hài， shǐ yòng dāng dì shú xī qíng kuàng de rén zuò xiàng dǎo， zhè zài zhēn chá shǒu duàn hé zhēn chá jì shù luò hòu de gǔ dài zuò zhàn zhōng， shì bèi jīng cháng cǎi yòng de yòu xiào fāng fǎ。 běn piān yǐn lù《 sūn zǐ bīng fǎ》 de“ bù yòng xiāng dǎo zhě， bù néng dé dì lì” de lùn shù， qià hǎo zhēn shí dì zhèng míng liǎo“ xiāng dǎo” zài gǔ dài zuò zhàn zhōng jù yòu bù kě hū shì de zhòng yào zuò yòng。
xī hàn yuán shuò wǔ nián（ gōng yuán qián１２４ nián）， dàjiàng jūn wèi qīng fèng hàn wǔ dì zhī mìng， shuài lǐng qí bīng fǎn jī xiōng nú yòu xián wáng rù qīn de zhàn zhēng， hàn jūn zhī suǒ yǐ néng gòu bǐ jiào shùn lì dì qǔ dé zuò zhàn de shèng lì， jiù yī dìng yì yì shàng jiǎng， shì yòu shú xī xiōng nú dì lǐ qíng kuàng de suí jūn xiào wèi zhāng qiān qǐ liǎo zhòng yào xiàng dǎo zuò yòng de jiēguǒ。 zhāng qiān shì xī hàn zhù míng wài jiāo jiā， hàn wǔ dì jiàn yuán sān nián（ gōng yuán qián１３８ nián）， tā fèng mìng dì yī cì chū shǐ xī yù， zhōng tú jìng bèi xiōng nú kòu liú cháng dá shí yī nián。 zài cǐ qī jiān， tā zhù yì liǎo jiě hé zhǎng wò xiōng nú de zì rán dì lǐ qíng kuàng hé fēng wù rén qíng。 huí guó zhī hòu， yú yuán shuò wǔ nián cān jiā liǎo wèi qīng suǒ zhǐ huī de fǎn jī xiōng nú rù qīn de zuò zhàn， wéi dàjiàng wèi qīng shí shī zhèng què zuò zhàn zhǐ dǎo， tí gōng liǎo zhēn shí kě kào de xiōng nú dì xíng tiáo jiàn qíng kuàng， shǐ hàn jūn suī shēn rù huāng mò zhī zhōng， què néng“ zhī shuǐ cǎo chù， jūn dé yǐ bù fá”（ jiàn《 hàn shū · zhāng qiān chuán》）， cóng 'ér què bǎo liǎo hàn jūn zì wèi fǎn jī zuò zhàn de wán quán shèng lì。
【 yì wén】
dà fán tóng dí rén zuò zhàn， duì yú shān chuān de píng tǎn huò xiǎn yào， dào lù de qū zhé huò zhí jié， yī dìng yào yòng dāng dì rén lái yǐn dǎo， cái néng liǎo jiě nǎ lǐ dì xíng duì wǒ yòu lì， zhè yàng， dǎ qǐ zhàng lái， jiù néng qǔ dé shèng lì。 chéng rú bīng fǎ suǒ shuō：“ zuò zhàn zhōng bù shǐ yòng xiāng dǎo de， jiù bù néng huò dé dì lì zhī zhù。”
xī hàn wǔ dì shí qī， xiōng nú lián nián rù qīn biān jìng， suǒ guò shā rén lüè wù shèn wéi yán zhòng。 yuán shuò wǔ nián（ gōng yuán qián１２４ nián） chūn tiān， wǔ dì mìng lìng wèi qīng shuài lǐng sān wàn qí bīng běi chū biān sài， duì xiōng nú shí shī fǎn jī。 shí xiōng nú yòu xián wáng rèn wéi hàn jūn dào dá bù liǎo tā de jūn yíng、 yú shì zuì jiǔ 'ér 'ān wò yú jūn zhàng zhī zhōng。 hàn jūn chéng yè dǐ dá zhè lǐ， xùn sù bāo wéi liǎo xiōng nú jūn yíng， yòu xián wáng dà jīng shī sè， dú zì hé 'ài qiè yī rén， zài shù bǎi qí bīng de hù wèi xià， tū chū chóngwéi lián yè xiàng běi táo zǒu。 hàn jūn pài qīng qí xiào wèi guō chéng děng jiāng suí hòu zhuī jī sì bǎi lǐ， méi yòu zhuī shàng yòu xián wáng， dàn fú huò qí piān jiāng shí yú rén、 nán nǚ yī wàn wǔ qiān yú rén， jiǎo huò qí shēng chù shù bǎi wàn tóu。 yú shì， wèi qīng shuài bīng kǎi xuán 'ér guī， dào dá biān jìng shí， hàn wǔ dì suǒ pài shǐ zhě shǒu pěng dàjiàng jūn yìn， jiù zài jūn yíng zhōng shòu rèn wèi qīng wéi dàjiàng， qí yú zhū jiāng dū yǐ qí suǒ bù tǒng guī wèi qīng zhǐ huī， bìng gěi yǐ fēng hào 'ér huí。 hàn jūn cǐ cì fǎn jī xiōng nú zuò zhàn de shèng lì， shì yīn wéi yòng liǎo céng jīng chū shǐ dà xià shí cháng qī kùn liú yú xiōng nú de hàn cháo xiào wèi zhāng qiān zuò xiàng dǎo， shú xī nǎ xiē dì fāng yòu shuǐ cǎo， cóng 'ér shǐ hàn jūn miǎn zāo jī kě wēi xié de jiēguǒ。
【 yuán wén】
fán yǔ dí zhàn， shān chuān zhī yí xiǎn， dào lù zhī yū zhí， bì yòng xiāng rén yǐn 'ér dǎo zhī， nǎi zhī qí lì， ér zhàn zé shèng。 fǎ yuē：“ bù yòng xiāng dǎo zhě， bù néng dé dì lì。”① hàn wǔ dì shí， xiōng nú bǐ suì② rù kòu， suǒ shā lüè shèn zhòng。 yuán shuò wǔ nián chūn， jīn wèi qīng③ jiāng sān wàn qí chū sài， xiōng nú yòu xián wáng④ yǐ wéi hàn bīng bù néng zhì cǐ， suì zuì wò zhàng zhōng。 hàn bīng yè zhì， wéi yòu xián wáng， lǔ dà jīng， dú yǔ qí 'ài qiè yī rén、 qí bīng shù bǎi， kuì wéi yè táo běi qù。 hàn qiǎn qīng qí xiào wèi⑤ guō chéng děng zhuī sì bǎi lǐ， fú jí， dé lǔ bì jiāng shí yú rén， nán nǚ wàn wǔ qiān yú kǒu⑥， chù shù shí bǎi wàn。 yú shì， qīng shuài bīng 'ér hái。 zhì sài， tiān zǐ shǐ shǐ zhě chí dàjiàng jūn yìn， jí jūn zhōng bài qīng wéi dàjiàng， zhū jiāng jiē yǐ bīng shǔ， lì hào 'ér guī。 jiē yòng xiào wèi zhāng qiān⑦ yǐ cháng shǐ dà xià⑧ liú xiōng nú jiǔ， dǎo jūn， shàn zhī shuǐ cǎo chù， jūn dé yǐ wú jī kě。⑨【 zhù shì】
① bù yòng xiāng dǎo zhě， bù néng dé dì lì： yǔ chū《 sūn zǐ bīng fǎ · jūn zhēng piān》， yòu jiàn tóng shū《 jiǔ dì piān》。
② bǐ suì： měi nián， lián nián。
③ wèi qīng： xī hàn míng jiāng。 hé dōng píng yáng（ jīn shān xī lín fén xī nán） rén， zì zhòng qīng。 hàn wǔ dì de wèi huáng hòu zhī dì。
běn wéi píng yáng gōng zhù jiā qí， yīn qí jiě zǐ fū dé xuǎn rù gōng， wéi hàn wǔ dì suǒ zhòng yòng， guān zhì dàjiàng jūn， fēng cháng píng hóu。 duō cì shuài jūn jī bài xiōng nú guì zú duì hàn cháo běi bù biān jìng de gōng lüè， zhàn gōng zhuó zhù。
④ yòu xián wáng： běn wèi“ yòu tú qí wáng”， xiōng nú guān míng。 mòdú chányú shí， tā chú zì lǐng zhōng bù wài， yòu shè zuǒ、 yòu tú qí wáng， fēn lǐng dōng、 xī 'èr bù， yóu dān yú zǐ dì dān rèn。“ tú qí”， xiōng nú yǔ， yì wèi hàn yǔ“ xián”， gù hàn zú chēng qí zuǒ、 yòu tú qí wáng wéi zuǒ、 yòu xián wáng。
⑤ qīng qí xiào wèi： jí tǒng shuài qí bīng de wǔ guān。 xiào wèi， hàn dài jūn zhōng guān zhí， lüè cì yú jiāng jūn。
⑥ wàn wǔ qiān yú kǒu： mǎ běn jí zhū běn jiē wù zuò“ wǔ qiān yú kǒu”。 jīn jù shǐ jiàogǎi。
⑦ zhāng qiān： xī hàn jié chū wài jiāo jiā。 hàn zhōng chéng gù（ jīn shǔ shǎn xī） rén。 guān zhì dà xíng（ zhǎng lǐ bīn）， fēng bó wàng hóu。 céng fèng hàn wǔ dì zhī mìng liǎng cì chū shǐ xī yù， wéi jiā qiáng zhōng yuán hé xī yù shǎo shù mín zú de lián xì， fā zhǎn tóng zhōng yà gè guó yǒu hǎo wǎng lái， cù jìn jīng jì wén huà jiāo liú， zuò chū liǎo jī jí gòng xiàn。 qí zhōng dì yī cì chū shǐ xī yù dà yuè shì、 dà xià děng dì， lì shí shí sān nián， tú zhōng bèi xiōng nú kòu liú dá shí yī nián zhī jiǔ， yīn cǐ tā duì xiōng nú de fēng wù rén qíng、 dì lǐ zhuàng kuàng bǐ jiào shú xī， wéi qí hòu wèi qīng shuài jūn fǎn jī xiōng nú de zuò zhàn， tí gōng liǎo bù shǎo dāng dì de zì rán dì lǐ qíng kuàng。
⑧ dà xià： zhōng yà gǔ guó， suǒ xiá dì qū dāng jīn 'ā fù hàn běi bù。
⑨ běn piān shǐ lì chū zì《 hàn shū · wèi qīng chuán》， yòu jiàn yú《 shǐ jì · wèi qīng lièzhuàn》 hé《 shǐ jì · dàyuān chuán》。
３０。 zhī zhàn【 tí shì】
běn piān yǐ《 zhī zhàn》 wéi tí， qǔ yì yú“ yù zhī”， zhǐ zài chǎn shù yù xiān zhǎng wò zuò zhàn dì qū hé jiāo zhàn shí jiān de zhòng yào xìng。 tā rèn wéi， zài chū bīng jī dí zhī qián， zhǐ yòu yù xiān zhǎng wò jiāo zhàn dì diǎn hé shí jiān， cái néng zuò dào zhǔn bèi chōng fēn， fáng shǒu láo gù， diào dòng dí rén， zhàn shèng dí rén。 gǔ yǔ shuō：“ fán shì yù zé lì， bù yù zé fèi”（ jiàn《 lǐ jì · zhōng yōng》）。 yì sī shì， zuò rèn hé shì qíng， yù xiān yòu suǒ jìhuà hé zhǔn bèi， jiù néng lì yú chéng gōng zhī dì； fǎn zhī， yù xiān méi yòu jìhuà hé zhǔn bèi， biàn jiāng fèi yú wú chéng zhī dì。 cóng shì zhàn zhēng shí jiàn huó dòng， tóng yàng bù néng lì wài。 lì shǐ de jīng yàn biǎo míng， méi yòu yù xiān de jìhuà hé chōng fēn de zhǔn bèi， shì bù kě néng dǎ bài dí rén 'ér yíng dé zhàn zhēng shèng lì de。 zhǐ yòu gēn jù kè guān shí jì qíng kuàng， duì zhàn zhēng lài yǐ jìn xíng de zuò zhàn dì qū hé jiāo zhàn shí jiān， jìn xíng yù xiān de zhōu mì jìhuà hé jù tǐ bù shǔ， cái néng huò dé zhàn zhēng zhù dòng quán hé yíng dé duì dí zuò zhàn de shèng lì。 běn piān néng gòu rèn shí zhè yī diǎn， bìng qiě zhǐ chū：“ zhī zhàn dì， zhī zhàn rì， zé suǒ bèi zhě zhuān， suǒ shǒu zhě gù。” zhè shì hěn yòu dào lǐ de。
zhàn guó shí qī de qí wèi mǎ líng zhī zhàn， jiù shì qí jūn zài yù zhī jiāo zhàn dì diǎn hé shí jiān de qíng kuàng xià， jiān miè wèi jūn de yī gè diǎn xíng zhàn lì。 cǐ yì， qí jūn suǒ yǐ néng gòu huò shèng， zhù yào yuán yīn zài yú qí zuò zhàn zhǐ dǎo de zhèng què。 qí jūn zài“ zhí zǒu dà liáng”， pò shǐ wèi jūn zì hán huí chè zhī hòu， jūn shī sūn bìn gēn jù wèi jiāng páng juān yī xiàng jiāo 'ào qīng dí hé jí yú qiú shèng de ruò diǎn， cǎi qǔ liǎo jiǎn zào shì ruò、 yòu dí rù fú de zuò zhàn fāng zhēn， bǎ wèi jūn yòu rù dì xíng fù zá xiǎn zǔ、 yì yú shè fú de mǎ líng dào； yòu gēn jù dí jìn jǐ tuì de xíng chéng shí jiān， fēi cháng jīng què dì pàn duàn chū wèi jūn“ mù dāng zhì mǎ líng”， jìn xíng liǎo shè fú de chōng fēn zhǔn bèi。
zhè yàng， jīng guò yù xiān de jīng xīn jìhuà hé zhōu mì bù shǔ， jiù shǐ qí jūn wán quán huò dé liǎo zhàn chǎng de zhù dòng quán， cóng 'ér zài yù dìng de dì diǎn hé shí jiān， dǎ liǎo yī gè fēi cháng piào liàng de quán jiān wèi jūn de fú jī zhàn。
【 yì wén】
dà fán yào chū bīng tǎo fá dí rén， duì yú jiāo zhàn de dì diǎn， bì xū yù xiān liào zhī míng què； bù duì dào dá zhàn qū zhī rì， yě néng diào dòng dí rén rú qī dào lái， zhè yàng duì dí jiāo zhàn jiù néng huò shèng。 yù xiān míng què jiāo zhàn dì diǎn hé jiāo zhàn shí jiān， nà me， bèi zhàn dài dí jiù néng chōng fēn zhuān zhù， jiān shǒu fáng yù jiù néng láo gù yòu lì。 chéng rú bīng fǎ suǒ shuō：“ néng gòu yù zhī jiāo zhàn de dì diǎn， yù zhī jiāo zhàn de shí jiān， nà me， jí shǐ xiāng jù qiān lǐ yě kě yǐ tóng dí rén jiāo zhàn。”
zhàn guó shí qī， wèi guó lián hé zhào guó jìn gōng hán guó； hán guó xiàng qí guó jǐn jí qiú yuán。 qí guó pài qiǎn tián jì wéi jiāng shuài jūn qián wǎng jiù hán， zhí qū wèi dū dà liáng chéng。 wèi jiāng páng juān tīng dào zhè gè xiāo xī hòu， biàn chè lí hán guó 'ér huí bēn wèi guó。 qí guó jūn shī sūn bìn duì tián jì shuō：“ tā men wèi guó de jūn duì， xiàng lái zì shì qiáng hàn yǒng měng 'ér qīng shì qí jūn， qí jūn bèi tā men chēng wéi dǎn qiè nuò ruò。
shàn yú yòng bīng de jiàngshuài jiù yìng lì yòng qí jiāo 'ào qíng xù 'ér shǐ zhī cháo zhe lì yú zì jǐ de fāng xiàng fā zhǎn。 bīng fǎ shàng shuō：‘ yǐ jí xíng jūn bēn gǎn yī bǎi lǐ qù tóng dí rén zhēng lì de， qí qián jūn zhù jiāng jiù yòu zāo dào sǔn zhé de wēi xiǎn； yǐ jí xíng jūn bēn gǎn wǔ shí lǐ qù tóng dí rén zhēng lì de， bù duì zhǐ yòu bàn shù bīng lì gǎn dào。’ yīn cǐ， yìng shǐ qí jūn jìn rù wèi jìng hòu shǒu xiān lěi zhù shí wàn gè guō zào， dì 'èr tiān lěi zhù wǔ wàn gè guō zào， dì sān tiān lěi zhù sān wàn gè guō zào。” tián jì cǎi nà liǎo sūn bìn zhè gè jiàn yì。 páng juān shuài jūn huí guó hòu， zhuī gǎn qí jūn zǒu liǎo sān tiān， fēi cháng gāo xīng dì shuō：“ wǒ běn lái jiù zhī dào qí jūn nuò qiè， jìn rù wǒ jìng cái sān tiān， tā de shì bīng jiù yǐ táo wáng guò bàn liǎo。” yú shì， tā jiù diū xià bù bīng， shuài lǐng jīng ruì qí bīng zhòu yè jiān chéng dì zhuī gǎn qí jūn。 sūn bìn jì suàn páng juān de xíng chéng qíng kuàng， liào dìng tā tiān hēi shí hòu yīngdāng jìn dào mǎ líng。 mǎ líng de dào lù xiá zhǎi， liǎng bàng duō wéi xiǎn yá qiào bì， kě yǐ mái fú bù duì， qí jūn guā qù yī kē dà shù de biǎo pí， zài qí lòubái zhī chù xiě dào：“ páng juān sǐ cǐ shù xià” zì yàng。 yú shì， tián jì mìng lìng qí jūn wàn míng shè jiàn néng shǒu， mái fú yú dào lù liǎng bàng kǎn dǎo de shù mù zhī xià， yuē dìng shuō：“ yè lǐ kàn jiàn huǒ guāng liàng qǐ， jiù wàn jiàn qí shè。” páng juān yú tiān hēi shí hòu zhuī dào mǎ líng， zhàn zài nà kē shù xià， fā xiàn shùgàn lòubái zhī chù xiě yòu zì jì， biàn ràng rén diǎn rán huǒ bǎ zhào liàng xiě zì chù， rán 'ér zài tā hái méi yòu dú wán zhè xiē zì de shí hòu， qí jūn wàn jiàn zhòu rán qí fā， wèi jūn dùn shí luàn zuò yī tuán， bǐ cǐ shī qù lián xì。 cǐ shí de páng juān zhī dào zì jǐ yǐ jīng zhì lì qióng jìn， shī bài yǐ chéng dìng jú， jiù zì shā shēn wáng liǎo。
【 yuán wén】
fán xīng bīng fá dí， suǒ zhàn zhī dì， bì yù zhī zhī； shī zhì zhī rì， néng shǐ dí rén rú qī 'ér lái， yǔ zhàn zé shèng。 zhī zhàn dì， zhī zhàn rì， zé suǒ bèi zhě zhuān， suǒ shǒu zhě gù。 fǎ yuē：“ zhī zhàn zhī dì， zhī zhàn zhī rì， zé kě qiān lǐ 'ér huì zhàn。”
① zhàn guó wèi yǔ zhào gōng hán②， hán gào jí yú qí。 qí③ yòng tián jì④ jiāng 'ér wǎng， zhí zǒu dà liáng⑤。 wèi jiāng páng juān⑥ wén zhī， qù hán 'ér guī wèi。 sūn bìn⑦ wèi tián jì yuē：“ bǐ sān jìn⑧ zhī bīng， sù hàn yǒng 'ér qīng qí， qí hào wéi qiè。 shàn zhàn zhě yīn qí shì 'ér lì dǎo zhī。 bīng fǎ：‘ bǎi lǐ 'ér qū lì zhě jué shàngjiàng， wǔ shí lǐ 'ér qū lì zhě jūn bàn zhì’⑨， shǐ qí jūn rù wèi dì wéi shí wàn zào， míng rì wéi wǔ wàn zào， yòu míng rì wéi sān wàn zào⑩。” juān zhuī sān rì， dà xǐ， yuē：“ wǒ gù zhī qí jūn qiè， rù wú dì sān rì， shì zú wáng zhě guò bàn yǐ。” nǎi qì qí bù jūn， yǔ jīng ruì qí bīng bèi dào jiān xíng zhú zhī。
sūn bìn dù qí xíng， mù dāng zhì mǎ líng⑾。〔 mǎ líng〕 dào xiá， ér bàng duō zǔ 'ài， kě fú bīng， nǎi zhuó dà mù⑿ bái 'ér shū zhī yuē“ páng juān sǐ cǐ shù xià”。 yú shì， qí jūn shàn shè zhě wàn nǔ， jiā dào 'ér fú zhuó mù xià， qī yuē：“ mù jiàn jǔ huǒ jí wàn nǔ jù fā。”⒀ juān guǒ yè zhì， lì mù xià jiàn bái shū⒁， nǎi zuānhuǒ zhú zhī⒂。 dú qí shū wèi bì， qí jūn wàn nǔ jù fā， wèi jūn dà luàn〔 xiāng shī〕⒃。 juān zì zhī zhì qióng， bīng bài nǎi zì wěn。⒄【 zhù shì】
① zhī zhàn zhī dì， zhī zhàn zhī rì， zé kě qiān lǐ 'ér huì zhàn： yǔ chū《 sūn zǐ bīng fǎ · xū shí piān》。
② wèi yǔ zhào gōng hán： cǐ zhàn fā shēng zài zhōu xiǎn wáng 'èr shí jiǔ nián（ gōng yuán qián３４０ nián）。 hán xiàng qí qiú jiù， qí pài jiāng tián jì hé jūn shī sūn bìn shuài jūn wǎng jiù， zhè biàn shì qí wèi mǎ líng zhī zhàn de zhí jiē qǐ yīn。
③ qí： mǎ běn jí táng běn jiē tuō， jīn cóng wáng běn jí wāng běn。
④ tián jì： yòu zuò“ tián qī” huò“ tián sī qī”。 zhàn guó chū qí guó míng jiāng。 céng shuài jūn xiān hòu yú guì líng（ wèi yú jīn hé nán cháng yuán xī běi）、 mǎ líng dà bài wèi jūn。 hòu yīn yǔ qí xiāng zōu jì bù mù， bèi wū gào 'ér yī dù qù qí tóu chǔ， chǔ fēng zhī yú jiāng nán。
⑤ dà liáng： wèi guó dū chéng， wèi yú jīn hé nán kāi fēng xī běi。
⑥ páng juān： zhàn guó wèi jiāng。 zhōu xiǎn wáng shí wǔ nián（ gōng yuán qián３５４ nián） shuài jūn jìn wéi zhào dū hán dān； cì nián， qí jiāng tián jì cǎi yòng sūn bìn“ wéi wèi jiù zhào” zhī móu， dà pò páng juān jūn yú guì líng。 zhōu xiǎn wáng 'èr shí jiǔ nián（ gōng yuán qián３４０ nián）， páng juān shuài jūn gōng hán， yòu wéi sūn bìn“ jiǎn zào shè fú” zhī móu suǒ bài， yú mǎ líng zì shā 'ér sǐ。
⑦ sūn bìn： zhàn guó shí dài zhù míng jūn shì jiā。 qí guó 'ā（ jīn shān dōng yáng gǔ dōng běi） rén， bīng shèng sūn wǔ de hòu yì。 céng yǔ páng juān tóng xué bīng fǎ yú guǐ gǔ zǐ。 hòu páng juān chū rèn wèi jiāng， yīn jì sūn bìn cái néng guò jǐ， jiāng qí piàn zhì wèi guó， chù yǐ bìn xíng（ jí wān qù xī gài gǔ）， gù chēng sūn bìn。
hòu jīng qí guó shǐ zhě chún yú kūn mì mì jiù huí， qí wēi wáng rèn tā wéi jūn shī。 tā shè móu xiān hòu dà bài wèi jūn yú guì líng、 mǎ líng。 zhù yòu《 sūn bìn bīng fǎ》 chuán shì。
⑧ sān jìn： chūn qiū mò qī， jìn guó zhī qīng hán、 zhào、 wèi sān jiā fēn jìn， chéng wéi zhàn guó shí qī hán、 zhào、 wèi sān guó， gù shǐ chēng cǐ sān jiā wéi“ sān jìn”。 zhè lǐ shì zhǐ wèi、 zhào liǎng guó。
⑨ bǎi lǐ 'ér qū lì zhě jué shàngjiàng， wǔ shí lǐ 'ér qū lì zhě jūn bàn zhì： yǔ chū《 sūn zǐ bīng fǎ · jūn zhēng piān》， dàn yīn cí jù yòu biàn huà， gù hán yì yǔ sūn zǐ yuán wén bù jìn xiāng tóng。《 sūn zǐ bīng fǎ》 yuán wén shì：“ bǎi lǐ 'ér zhēng lì， zé qín sān jūn jiāng； jìn zhě xiān， bà zhě hòu， qí fǎ shí yī 'ér zhì。 wǔ shí lǐ 'ér zhēng lì， zé jué jūn jiāng， qí fǎ bàn zhì。” jué（ｊ ｕ é）， sǔn zhé。
⑩ sān wàn zào： mǎ běn jí táng běn jiē zuò“ èr wàn zào”， bù fú shǐ zài。 jīn cóng wáng běn jí wāng běn。
⑾ mǎ líng： dì míng。 qí dì lǐ wèi zhì yòu 'èr shuō： yī shuō zài jīn hé běi dà míng dōng nán： yī shuō zài jīn hé nán fàn xiàn xī nán shí wǔ lǐ de mǎ líng jí。
⑿ dà mù： shǐ zài yuán zuò“ dà shù”，《 bǎi zhàn qí fǎ》 yuán zuò zhě yīn huì sòng yīng zōng xián míng（“ shǔ”） yuán yǐn shí gǎi“ shù” wéi“ mù”。 qí xià wén“ páng juān sǐ cǐ shù xià” zhī“ shù” wèi gǎi， ruò cóng《 bǎi zhàn qí fǎ》 quán shū bì huì guī lǜ kàn， cǐ sì shǔ lòu huì。
⒀ qī yuē：“ mù jiàn huǒ jǔ jí wàn nǔ jù fā”： mǎ běn jí táng běn jiē tuō， jīn cóng wáng běn。 qī， yuē dìng。
⒁ juān guǒ yè zhì， lì mù xià jiàn bái shū： mǎ běn jí táng běn jiē zuò“ juān zhuī zhì， jiàn bái shū”， yǔ shǐ zài yuán yì bù jìn tóng， gù cóng wáng běn。
⒂ zhú zhī： zhào liàng shù shàng de zì。 zhú， zhè lǐ zuò dòng cí， wèi zhào liàng。
⒃ xiāng shī： wèi xiāng hù shī diào lián xì。
⒄ běn piān shǐ lì chū zì《 shǐ jì · sūn zǐ wú qǐ lièzhuàn》。
请欣赏:
请给我换一个看看！ 拜托，快把噪音停掉！我读累了，想听点音乐或者请来支歌曲！
<< qiányīzhānghuí hòuyīzhānghuí >>
|
|
|
| mù lù | qián yán | biān xiě shuō míng | dì yī juàn | dì 'èr juàn | dì sān juàn | dì sì juàn | | dì wǔ juàn | dì liù juàn | dì qī juàn | dì bā juàn | dì jiǔ juàn | dì shí juàn | |
|
|
|
|