通史 》 qīng tóng shí dài de jué lèi zhàn zhēng   》 dì shí zhāng pò hán miè zhào（ 244B.C. héng 229B.C.）      xiāo shuǐ Xiao Shui

　　( yī )
　　 huà tí hái yào huí dào lǚ bù wéi dāng zhèng de shí hòu， jù tǐ nǎ yī nián shuō bù zhǔn， dà yuē shì zài gōng yuán qián 244 nián zuǒ yòu。 lǚ bù wéi wèile gū lì zhào guó， jiù pài cài zé qù zhào guó yǐ běi de yàn guó lián luò gǎn qíng， yǐ biàn yàn yǔ qín yī qǐ， xíng chéng běi、 xī liǎng miàn jiā jī zhào guó zhī shì。
　　 cài zé zài yàn guó nà lǐ zuò liǎo duō nián de wò xuán gōng zuò， zhōng yú shuō fú yàn wáng xǐ yǔ qín guó jié méng， bìng sòng tài zǐ dān dào xián yáng wéi rén zhì， zhè yàng jiù xíng chéng liǎo qín yàn tóng méng。 tā yóu rú “ měi rì tóng méng ”， shǐ dé qín guó zài zhōng guó běi fāng jiù yòu liǎo yī gè qīn qín de jù diǎn。
　　“ qín yàn tóng méng”， kě yǐ xíng chéng duì zhào guó de zhàn lüè bàn bāo wéi tài shì。 qí zhōng， qín xiǎng jié yàn， shì chū yú yuǎn jiāo jìn gōng de yī guàn guó cè de kǎo lǜ。 yàn yuàn yì jiē shòu qín de gāi jìhuà， shì yīn wéi yàn guó yě zēng hèn zhào guó， gāng gāng qián miàn yàn guó céng bèi zhào guó pàng zòu guò yī dùn， jiù shì yàn sì shí wàn dà jūn bèi lián pō jī pò nà shì， hái jì dé bā。
　　 tóng shí， yàn guó yào qiú qín guó pài yī míng dà chén dào yàn guó dāng xiàngguó， zhè yàng kě yǐ cóng xíng dòng shàng luò shí qín yàn tóng méng， yòu xiào dì shí xiàn yàn guó yǔ qín guó xié diào zhèng cè gòng tóng duì fù zhào guó。（ zhè jiù xiàng cóng qián qí、 qín hé zuò de shí hòu， qí pài mèng cháng jūn rù qín wéixiàng yī yàng， shì liǎng guó jié méng yǒu hǎo de biǎo xiàn yǔ cuò shī。）
　　 lǚ bù wéi xiǎng liǎo xiǎng， pài qín jiāng zhāng táng qù yàn guó wéixiàng bǐ jiào qiàdàng。 zhàn bǔ liǎo yī xià， shén xiān yě zhè me rèn wéi。 bù liào zhāng táng zhī dào liǎo， yǐ wéi cài zé xù yì hài tā， tuō bìng bù chū， jiào dào：“ qù yàn guó bì xū jīng guò zhào guó lǐng tǔ， zì cháng píng zhī zhàn yǐ lái， zhào rén hèn sǐ wǒ men liǎo， nǎ néng ràng wǒ guò jìng？ gāng chéng jūn（ cài zé） yòu běn shì， ràng tā gān qù bā １
　　 lǚ bù wéi zài sān quàn shuō， zhāng táng xiàng lǎo biē yī yàng， sǐ huó bù chū tóu。
　　 zhè shí hòu， lǚ bù wéi de mén kè lǐ biān yòu yī gè zhèng chù yú qīng chūn qián qī de xiǎo hái， míng jiào gān luó héng héng shì cóng qián qín guó míng jiāng gān mào de sūn zǐ héng héng mù qián yǐ jīng shí 'èr suì， bù niào chuáng liǎo， tā ná zhe yī gè gǔ dài háng mó， páo jìn lái zhǎo lǚ bù wéi。
　　 wǒ men zhī dào， zhàn guó xiǎo hái men fā míng liǎo zhí shēng fēi jī， tā men yòng yī gēn xiǎo gùn zuò zhóu， zhóu dǐng yòu luó xuán jiǎng zhuàng pái liè de yǔ máo。 xiǎo shǒu bǎ xiǎo gùn yī cuō， yǔ piàn qiē rù qì liú， chǎn shēng shēng lì， xiǎo gùn jiù xiàng shàng fēi shēng。 zhè shì gǔ dài zhí shēng fēi jī， zhàn guó 'ér tóng de wán jù。 gān luó ná zhe gǔ dài zhí shēng fēi jī duì xiàngguó lǚ bù wéi shuō：“ tīng shuō zhāng táng zhè gè lǎo biē bù kěn chū rèn yàn guóxiàng guó， ràng nín rú cǐ unhappy。 qǐng yǔn xǔ wǒ wéi nín fēn yōu quàn quàn zhāng táng bā１
　　 lǚ bù wéi shuō：“ zhè shì shuí jiā de hái zǐ， jiāzhǎng yě bù guǎn guǎn。 dà rén de shì bù yào xiǎo hái lái guǎn１
　　“ xiàngguó xiǎng bì zhī dào， xiàng tuó qī suì jiù dāng liǎo kǒng zǐ de lǎo shī， shì kǒng zǐ de teacher。 zài xià yǐ jīng shí 'èr suì liǎo， bǐ xiàng tuó hái yào older wǔ suì ní。 ér qiě wǒ yǐ jīng bù niào chuáng liǎo。 xī xī。” gān luó xué guò shǎo 'ér yīng yǔ， suǒ yǐ jiā zá shǐ yòng。 tā suǒ wèi de xiàng tuó， shì yī gè bù jiǎng lǐ de xiǎo hái， céng qì sǐ guò kǒng zǐ。 yòu yī cì xiàng tuó hé yī bāng guāng pì gǔ xiǎo hái zài mǎ lù zhōng jiān huó niào ní。 kǒng zǐ jià shǐ zhe chù lì chē guò lái liǎo， jiào tā ràng dào。 tā shuō：“ shì yīnggāi chéng duǒ bì chē， hái shì chē duǒ bì chéng？”
　　“ yīnggāi chē duǒ bì chéng。” kǒng zǐ shuō。
　　“ duì 'ā， wǒ men zhèng zài yòng niào ní zhù chéng ní， nǐ kuài kāi chē duǒ kāi bā１
　　 kǒng zǐ lián lián chēng zàn zhè gè xiǎo hái dǒng jiāo guī， gǎn jǐn zuò zhe yī páo kāi liǎo。 zǐ lù shì jià shǐ yuán， fēi cháng bù fèn， yào xià qù jiū xiǎo hái de 'ěr duǒ。 kǒng zǐ shuō：“ nǐ bù zhī dào xīn jiāo guī bān bù liǎo má， xíng rén wéi guī bèi chē zhuàng sǐ， sī jī zhào yàng yào fù jù 'é péi cháng jīn。 suǒ yǐ wǒ shuō zhè gè xiǎo hái dǒng jiāo guī 'ā， dǒng lǐ 'ā！ zán men gǎn jǐn jiǎn sù rào xíng bā１
　　 gān luó shuō lǚ bù wéi
　　 héng héng zhè gè gù shì shì zàn sòng kǒng zǐ de， shuō kǒng zǐ bù qī fù xiǎo hái。“ jūn zǐ zhī yuē， tóng sǒu wú qī” jiù shì zhè me lái de。 tóng shí xiàng tuó yě chū liǎo míng， chéng wéi xiǎo hái zhōng de xióng zhě（ jiù xiàng kǒng róng ràng lí chéng liǎo xiǎo hái zhōng de cí zhě yī yàng）。“ lǚ wàng shǐ lǎo rén fèn， xiàng tuó shǐ yīng 'ér jīn。” xiàng tuó chéng liǎo xiǎo hái men de jiāo 'ào。
　　 gān luó yě zhǔn bèi xiàng xiàng tuó xué xí， qù xià hǔ dà rén。 tā xián lǚ bù wéi zhī mìng qù shuō zhāng táng， kāi mén jiàn shān jiù yā pò zhāng táng shuō：“ nǐ lǎo de gōng jì， bǐ bái qǐ zěn yàng？”
　　 zhāng táng dá dào：“ bái qǐ nán cuò qiáng chǔ， běi wēi yàn zhào， zhàn shèng gōng qǔ， pò chéng duò yì， bù zhī qí shù， chén zhī gōng bù rú yě。”
　　 gān luó yán sù dì zhǐ chū：“ bái qǐ suī rán lì hài， dàn hé dāng shí de xiàngguó fàn jū bǐ hái shì bù xíng。 fàn jū yào tā jìn gōng zhào guó， tā rèn wéi nán yǐ qǔ shèng， bù kěn shòu mìng chū zhēng， yīn cǐ bèi zhú chū xián yáng qī lǐ， jiǎo 'ér shā zhī， sǐde hěn nán kàn。 rú jīn nǐ de gōng jì bù rú bái qǐ， ér dāng jīn xiàngguó lǚ bù wéi de quán shì què shèng guò fàn jū。 lǚ bù wéi qǐng nǐ qù dān rèn yàn xiāng， jié hǎo yàn guó， nǐ què zhuāng lǎo biē， wǒ bù zhī dào nǐ sǐ de dì fāng jiāng shì zài nǎ lǐ！ shì xián yáng qī lǐ hái shì eight lǐ１
　　 zhāng táng huò rán 'ér qǐ， jīng shén jǐn zhāng：“ kuài qù bāng wǒ qiú qíng yī xià， ān pái wǒ qù bā。”
　　“ hǎo de， méi yòu problem。”
　　 yú shì zhāng táng jiù zhè yàng shēn chū bó zǐ chū fā qù yàn guó liǎo。
　　 duì yú gān luó lái shuō， zhāng táng xiāng yàn， zhǐ shì tán pàn zhuō shànggòng tā yí dòng de yī gè chóu mǎ， gān dà shì hái dé xiǎo hái qīn zì chū mǎ。 xiǎo hái gān luó yòu gēn lǚ bù wéi jiè liǎo wǔ liàng chē zǐ kāi lù， dài zhe xiǎo hái 'ài chī de bǐng gān， áng rán zhí fù zhào guó。
　　 zhào dào xiāng wáng（ zhào xiào chéng wáng de 'ér zǐ） yī kàn lái zhě shì gè tiáo líng shàonián， shēn cái shòu xiǎo， mǎn liǎn zhì qì， xīn lǐ bù miǎn nà hǎn， gāng yào kāi kǒu wèn， gān luó yǐ jīng xiān yòng sān jù měng huà xiàng sān kuài bǎn zhuān nà yàng zá xiàng liǎo tā：“ dà wáng， yàn tài zǐ dān rù qín guó wéi rén zhì， nǐ zhī dào má？ nǐ de understand?”
　　 zhào dào xiāng wáng cuò shǒu bù jí， shuō：“ wǒ de zhī dào１
　　“ qín guó pài zhāng táng chū rèn yàn guóxiàng guó liǎo， yuán yīn shì shénme， nǐ understand?”
　　“ bù Understand.”
　　“ shì qíng hěn qīng chǔ， zhè liǎng jiàn shì hù xiāng hū yìng， yàn tài zǐ dān rù qín， qín pài zhāng táng rù yàn， jiù yì wèi zhe qín yàn liǎng guó jié méng， hù bù qīn fàn。 zhè duì jiā zài zhōng jiān de zhào guó lái shuō， kě jiù wēi xiǎn zhī zhì liǎo。”（ zhù： jiù hǎo bǐ dé guó xī tè lè hé sū lián sī dà lín zhī jiān xiào mī mī dì méi lái yǎn qù， jiā zài zhōng jiān de bō lán jiù kǔ liǎo， děng zhe bèi sū、 dé lián hé guā fēn liǎo。）
　　 zhào dào xiāng wáng zháojí shuō：“ Yes！ yes！ zhè shì qín rén yuǎn jiāo jìn gōng zhī cè， guǎ rén gāi rú hé pò jiě ní？”
　　“ hē hē， zhè gè hěn easy， zhǐ yào dà wáng yuàn yì ná chū wǔ zuò chéng chí zèng yǔ qín guó， qín guó yuàn yǔ yàn jué jiāo。 zhào guó yě jiù 'ān quán liǎo。”
　　 zhào dào xiāng wáng xiǎng liǎo xiǎng：“ bù hǎo bù hǎo， zhè gè zhù yì hěn bù shuǎng， wǒ men de tǔ dì nài hé jiù bái bái zèng yǔ qín guó ní？”
　　 gān luó zǎo yòu zhǔn bèi， xī xī yī xiào：“ cháng ruò dà wáng zèng qín guó wǔ chéng， qín guó yuàn yǔn xǔ dà wáng běi shàng gōng yàn， gōng yàn suǒ dé de tǔ dì， jìn rù nín de kǒu dài， zú kě mí bǔ wǔ chéng zhī shī。”（ zhè què shí shì shí huà， rèn hé guó jì jūn shì xíng dòng， dū dé dé dào xiāng guān gān xì guó de mò xǔ， qín guó rú guǒ bù mò xǔ， zhào guó shì wú fǎ běi shàng gōng dǎ yàn guó 'ér méi yòu hòu gù zhī yōu de。）
　　 yú shì， gān luó jiù hé zhào dào xiāng wáng qiān dìng liǎo“ zuì 'è” de“ mù ní hēi xié dìng”： qín guó mò xǔ zhào guó běi shàng gōng yàn， duì zhào guó de jūn shì xíng dòng bù jiā gān shè， zhào guó zuò wéi huí bào， jiāng bǎ wǔ zuò zhào chéng hé gōng yàn suǒ dé de shí fēn zhī yī zèng yǔ qín guó。
　　“ xié dìng” qiān shǔ hòu， zhào guó de gōng yàn bù duì lì kè xíng dòng。 yóu yú yòu liǎo qín rén zhī chí， zhào guó shùn lì bá qǔ yàn guó shàng gǔ dì qū（ zhāng jiā kǒu yī dài） sān shí liù xiàn， bìng bǎ suǒ dé de shí fēn zhī yī（ 3.6 gè xiàn） jiā shàng wǔ gè zhào chéng gěi liǎo qín guó。
　　 gān luó dài zhe 8.6 gè chéng chí de dì tú yì qì yáng yáng huí dào xián yáng， qín rén wú bù chēng mù jié shé： yī gè xiǎo hái jǐ shí tiān de shí jiān， jū rán jiù huó shēng shēng guǒ xié huí lái 8.6 gè chéng chí， zhēn shì yī rén kě dāng wàn qiān bīng mǎ liǎo！ àn gōng xíng shǎng， xiǎo hái gān luó háo wú zhēng yì dì bèi fēng wéi shàng qīng。 zhè jiù shì gān luó shí 'èr suì chū shǐ zhū hóu bài shàng qīng de shì jì。 qiáng！
　　 xiāo shuǐ yuē： gān luó xiǎo xiǎo nián jì， zhēn kě wèi zòng héng qí cái， shì sū qín zhè yàng zòng héng dà jiā de mò liú。
　　 zòng héng jiā de dìng yì biāo zhǔn， bù jǐn jǐn shì yóu zǒu。 dāng shí guó jì xíng shì yòu héng yòu zòng。 nán běi wéi zòng， dōng xī wéi héng， zòng héng jiā jiù shì fēn xī lì yòng zhū hóu jiān zhè zhǒng zòng huò héng de jié méng、 zhèn yíng guān xì， zhěng jiù huò zhě dǎ jī mǒu gè zhū hóu guó。 gù míng zòng héng jiā。 sū qín shì zòng héng jiā de lǎo dà， gān luó shì zòng héng jiā de yú xù。
　　 zòng héng jiā shàn cháng zài jǐ zhǒng jūn shì qiáng guó zhī jiān chuān chā、 jié méng hé zòng héng， bù fèi dāo qiāng， chún yǐ“ shì” móu“ lì” héng héng lì yòng dà xiǎo guó， bù tóng zhèn yíng de zhì yuē、 máo dùn， lái wéi yī guó huò duō guó móu qiú lì yì， yě tóng shí huò dé gè rén de huí bào。。 pì rú gān luó jiù shì yī gè diǎn xíng de lì zǐ， tā xiān shì cù chéng qín yàn hé hǎo， xíng chéng qín yàn jiā jī zhào guó zhī“ shì”， rán hòu zài bī zhào guó gěi qín guó hǎo chù， kǎo lǜ dào zhào guó bù kěn zì gē běn tǔ yǐ xiàn“ lì” gěi qín guó， suǒ yǐ tā hái yào zài dūn cù zhào guó gōng yàn， yǐ suǒ zhàn lǐng dì duì xiàn gěi qín guó， dá dào liǎo shǐ qín guó huò lì de zuì zhōng mùdì。 dāng chū qín yàn yào jié hǎo， chún cuì shì wéi liǎo xià hǔ zhào guó de， qín yàn zuì zhōng bìng méi yòu jiāo hǎo， què biàn chéng liǎo qín zhào jié hǎo。 zhè zhōng jiān， méi yòu gù dìng mó shì， suí shì 'ér dòng， zòng héng jī biàn， wéi rào zhe ràng qín guó huò lì de gēn běn mù biāo， xíng dòng bù jū yī gé， chí chěng yùn chóu， yì qì fā yáng。 zhè jiù shì zòng héng！ hěn fèi nǎo jīn de bā。
　　 bù guò， dào liǎo mù qián de zhàn guó wǎn qī， zòng héng jiā yǐ jīng bù shí máo liǎo。 zòng héng jiā shì biàn yú shì zài jǐ gè xiāng duì jūn shì de guó jiā zhī jiān chuān chā， qù wéi mǒu guó móu qiú lì yì， ér qín guó mù qián yī jí dú dà， méi yòu shénme hǎo zòng héng de liǎo。 cóng qián， qí qín liǎng qiáng jūn shì duì lì， zhèng shì zòng héng jiā huó dòng de huáng jīn shí dài， chéng jiù liǎo yī gè yì qì fā yáng de sū qín。 rú jīn qín guó yǐ shì duì liù guó cuī kū lā xiǔ zhī shì， guó jì jūn shì yǐ bèi dǎ pò， gé jú qū yú yī jí huà， zòng héng jiā yě jiù méi yòu tài duō huó dòng de kōng jiān liǎo（ zòng héng jiā shì yuè luàn、 yuè duō jí， yuè néng zào shì qiú lì）。 gān luó méi yòu gǎn shàng shì hé tā cái néng fā huī de huáng jīn shí dài， yú shì tā zài shǐ shū shàng， wèi wén gèng duō jiàn shù héng héng zhè dǎo bù shì hòu lái tā zhǎngdà liǎo jiù biàn shǎ liǎo， ér shì xíng shì biàn dé dān yī liǎo。
　　 cháng shǐ gān luó zǎo shēng jǐ shí nián， gǎn shàng gèng luàn de luàn shì（ guó jì gé jú duō jí huà）， fēng liú huò xǔ bù xùn yú sū qín。 sū qín dāng shí， qí、 qín liǎng jí dú dà， lèi sì měi sù duì zhì gé jú， qí tā liè guó lì liàng zhī jiān duì bǐ yě jūn héng， kě gōng huó dòng de wǔ tái kōng jiān yě dà， duì zòng héng jiā zuì yòu lì， suǒ yǐ sū qín gōng yè yě zuì shèng。 kàn lái， shí shì zào yīng xióng， bù xū yán yě。 méi liǎo shí shì， yǐng xiǎng yě zhǐ néng lǎo sǐ yǒu xià， mǐn rán zhòng rén yě。 rèn shì yīng háo， gǎn bù shàng shí shì， yě méi yòu yòng。
　　 lìng wài shuō yī jù， zòng héng jiā bìng bù yǐ yóu zǒu wéi zuì dà tè zhēng， qí shí， zhū zǐ bǎi jiādōu shì yóu zǒu de。 dào chù yóu zǒu， shuō guān lái zuò， shì zhěng gè zhàn guó shí dài bù yī cóng zhèng de zǒng xíng shì， bìng fēi xiàn yú zòng héng jiā。 bì dé yǐ tiān xià zhī zòng héng xíng shì、 lì hài guān xì 'ér chén shuō zhě， fāng shì zòng héng jiā。 suǒ yǐ， cóng qián yàn zǐ suī rán yě chū shǐ chǔ guó， zhé shuō chǔ líng wáng， dàn méi yòu lì yòng tiān xià zòng héng guān xì fā yán， bù suàn zòng héng jiā。
　　( èr )
　　 gān luó de yī fān zòng héng wài jiāo， kàn sì gěi qín guó zuàn jìn liǎo 8.6 gè chéng chí， qí shí shì cuò wù de zhàn lüè， shǔ yú cuò wù de“ jìn jiāo yuǎn gōng” de dǎ fǎ： gān luó zòng róng zhào guó xiàng běi jìn gōng yàn guó， suī rán gōng yàn de zhàn zhēng chéng guǒ yī bù fēn zhuǎn zèng gěi liǎo qín guó， qín guó kàn sì zuàn liǎo， dàn“ sǔn yì biǎo” shàng zhào guó dé liǎo 27.4 gè chéng， bǐ qín guó dé de gèng duō， zhào guó bèi zhuàng dà liǎo。 zhè duì qín guó shì bù huá suàn de。 zhè jiù hǎo bǐ mèng cháng jūn cóng qián yě shì xíng zhè zhǒng“ jìn jiāo yuǎn gōng”， jié lián jìn chù de zhōng yuán hán、 wèi liǎng guó qù gōng dǎ qín guó， zuì zhōng bèi zhuàng dà de shì hán、 wèi liǎng guó（ zhàn zhēng suǒ dé tǔ dì dū jìn liǎo hán、 wèi de kǒu dài）。 xiàn zài gān luó yě shì rú cǐ， qín bāng zhù jìn chù de zhào qù gōng yuǎn chù de yàn， zhào dé liǎo 27.4 gè chéng， qín zhǐ fēn dé liǎo 8.6 gè chéng。
　　 cóng lìng yī gè jiǎo dù qù jiǎng， dāng shí， qín shì zuì qiáng guó， zhào shì cì qiáng guó， yàn guó shì ruò guó。 qín guó bāng zhe zhào guó qù gōng yàn， jiù xiāng dāng yú měi guó bāng zhe zhōng guó qù gōng rì běn。 zhōng guó yuán běn jiù bǐ rì běn dà， zhè yàng jiù shǐ dé zhōng guó gèng dà， rì běn gèng xiào zhōng guó yú shì jiù gèng néng wēi xié měi guó liǎo。 cóng měi guó lì yì chū fā， měi guó yīnggāi fú zhí xiāng duì xiǎo de rì běn， è zhì dà zhōng guó cái duì。 shì shí shàng měi guó yě shì zhè me zuò de。 tóng yàng， qín guó yě yìng gāi lián luò hé fú zhí ruò xiǎo de yàn yǐ 'è zhì xiāng duì dà de zhào， ér bù shì xiāng fǎn。 fú yàn 'è zhào， zhè me zuò， gāng hǎo yě tóng shí fú hé dì yuán shàng yuǎn jiāo jìn gōng yuán zé。 dāng nián， wèi、 shǔ、 wú sān guó dǐng lì de shí hòu， wèi guó yě shì lián luò zuì ruò xiǎo de wú， hé shǒu 'è zhì shǔ guó。 ér cóng lái méi yòu wèi guó bāng zhe cì qiáng de shǔ guó， qù dǎ wú guó de。 suǒ yǐ， zuì hòu wèi guó yě shì xiān miè shǔ， hòu miè wú， ér bù shì xiāng fǎn。
　　 gān luó shí jì shàng shì xiū gǎi liǎo lǚ bù wéi zuì chū jìhuà de、 zhèng què de、 yuǎn jiāo jìn gōng de“ qín yàn jié méng、 gòng móu gōng zhào” de cè lüè， gǎi chéng liǎo“ jìn jié zhào guó， yuǎn gōng yàn guó”。 tā qí shí bù shì bāng dào liǎo lǚ bù wéi， ér shì bāng dǎo liǎo lǚ bù wéi。
　　 àn zhào wǒ men zuò qǐ yè kǎo hé de lǐ niàn， gān luó suī rán wéi qín guó zuàn dé liǎo tǔ dì， shí xiàn liǎo kǎo hé yè jì， dàn tā bù shì 'àn zhào qǐ yè de zhèng què zhàn lüè qù shí xiàn de， yě bù yīnggāi gěi tā shàng qīng de jiǎng shǎng。
　　 cóng qín guó de zhè yī zhàn lüè shī wù shàng， zhào dào xiāng wáng cháng dào liǎo tián tóu， yú shì wèile cháng dào gèng duō tián tóu， jiù yú gōng yuán qián 237 nián， qīn zì qù xián yáng bài huì qín wáng zhèng。 zhào dào xiāng wáng xī wàng hé qín guó de zhè wèi xīn tǒng zhì zhě jiàn lì gèng cháng jiǔ de zhàn lüè hé zuò guān xì， cù shǐ qín guó jì xù zhí xíng“ jié zhào gōng yàn” de jìn jiāo yuǎn gōng cuò wù zhàn lüè， cóng 'ér shǐ zhào guó jì xù cháng gōng yàn de tián tóu， bù duàn jī lěi qí“ sǔn yì biǎo” shàng de yì。
　　 qín wáng zhèng zhè shí hòu 23 suì， nián qīng wú jí xiàn， yě méi yòu dà nǎo， jiù zhì jiǔ xián yáng zhāo dài zhào dào xiāng wáng， tóng yì zhào guó jì xù gōng yàn。
　　 dì 'èr nián， zhào guó kāi shǐ xíng dòng liǎo， àn zhào yǔ qín yì dìng de jìhuà， zài qín de mò xǔ xià， zài cì pài chū dàjiàng páng nuǎn xiàng běi gōng jī yàn guó。 zhào guó hái shì mǎn yòu jìn qǔ xīn de má！
　　 tā gōng dǎ yàn guó， yě bù shì jiǎn dān dì wèile kuò zhāng tǔ dì， huò zhě bào fù hán dān zhī nán yǐ hòu yàn guó rén pín pín chèn huǒ dǎ jié yǔ zhào wéi chóu de lì shǐ， ér gèng zhù yào de shì yì tú jié chí yàn guó， bǎ yàn zhào dà dì zhěng hé wéi yī， yǐ biàn xī kàng qiáng qín（ yàn guó zài hé běi shěng běi bù， zhào guó zài hé běi shěng nán bù）。 kàn dé chū lái， zhào rén zàn shí yǔ qín rén hé， shì wéi liǎo má bì qín rén de huǎn jūn zhī jì， yǐ bì miǎn zì jǐ táng láng bǔ chán（ gōng yàn）， ér qín rén huáng què zài hòu de bèi dòng jú miàn。
　　 yí hàn de shì， qín wáng zhèng zhè zhǐ huáng què hěn kuài zài xiàn shí zhōng qīng xǐng guò lái， jué dìng bù néng róng rěn zhào guó zài jìn gōng yàn guó de guò chéng zhōng bù duàn qiáng dà。 cù shǐ qín huáng què cǎi qǔ gān yù xíng dòng de， hái yòu chán xiān shēng de yóu shuō hé 'āi qiú。 yàn guó zhè zhǐ chán bèi dǎ dé zī zī jiào zhe shòu bù liǎo de shí hòu， jiù pài chū shǐ zhě qián qù qín guó， xī qiú tōng guò yóushuì chāi chú qín zhào zhī hé， nǎi zhì cù qín gōng zhào， jiě jiù yàn guó。 yàn shǐ zhě tōng guò zhào de dì pán de shí hòu， bù liào bèi zhào rén dài bǔ liǎo。 zhào dào xiāng wáng dà jiào：“ hǎo nǐ gè jiān xì， sǐ liǎo sǐ liǎo dì。 I de understand， nǐ gǎn qù qín guó， jiào qín rě tāo wǒ de lǎo wō 'ā！ xiū xiǎng！ rú jīn qín zhào yī tǐ， nǐ dǎn gǎn qù chāi sàn１
　　“ dà wáng xī nù， zài xià fù qín， qǐ gǎn yòu chāi sàn qín zhào zhī yì。 kuàng qiě， zhèng shì fāng jīn qín zhào yī tǐ， guì zhào guó què 'àn zhōng zǔ lán zài xià de chū shǐ qín guó xíng dòng， qǐ bù shì ràng qín rén huái yí nín yǔ qín guó zhī jiān shì míng lǐ hé， àn lǐ fáng 'ā！ qín zhào zhōng jiān jiù cǐ fā shēng gé hé， hù bù xìn rèn， qín rén huì bù huì yīn cǐ jiù yào duàn jué yǔ zhào guó de lián méng hé zuò 'ā？”
　　 zhào dào xiāng wáng shì gè xiǎo nǎo dài de táng láng， zhuǎn bù guò wān lái， zhǐ jué dé chán xiān shēng shuō dé mǎn zài lǐ， yú shì jū rán tái qǐ lǜ sè de táng bì dà dāo， fàng chán dào tā shēn hòu suí biàn qù jiàn huáng què jiē qià qù liǎo。 zhè zhēn shì lì shǐ shàng shǎo yòu de chǔn táng 'āi
　　 yàn guó shǐ zhě lái dào xián yáng， sān yán liǎng yǔ jiù shuō fú liǎo qín wáng zhèng chū bīng jiù yàn（ zhè gè guān jié ràng wǒ qù shuō yě néng shuō tōng， yīn wéi dào lǐ yī mù liǎo rán）， yàn shǐ zhě shuō：“ zhào guó xī nán yǔ qín wéi lín， xiàng běi yǔ yàn wéi lín， nán běi zòng héng sān bǎi lǐ， wǔ shí nián lái yǔ qín xiāng jù， zhōng jiū bù néng zhàn shèng qín guó zhī yuán yīn， yīn wéi zhào guó dì miàn xiá xiào xiàn jīn dà wáng yǔn xǔ zhào rén gōng yàn， yàn qū fú yú zhào， yàn zhào bìng lì， zài xià kǒng pà dà wáng zhī huàn， cóng cǐ 'ér shēng 'ā１
　　 qín wáng zhèng zài yàn guó shǐ zhě de chén cí quàn shuō xià， hěn kuài xǐng wù guò lái， jué dìng bù zài róng rěn zhào guó zài jìn gōng yàn guó de guò chéng zhōng bù duàn qiáng dà。 shì 'ā， wǒ yīnggāi lián yàn zhì zhào 'āi
　　 yú shì， qín wáng zhèng xuān bù bèi xìn qì yì， wéi bèi xián yáng zhì jiǔ shí de yuē dìng， pài chū liǎng gǔ dà jūn cóng cóng xī、 nán liǎng gè fāng xiàng jiā gōng zhào guó de hòu yāo， qǔ míng“ huáng què xíng dòng”。
　　“ huáng què xíng dòng” xī lù jūn yóu qín guó míng jiāng wáng jiǎn tǒng lǐng， nán lù jūn yóu qín jiāng xīn xīng huán yǐ（ niàn yǐ） dài lǐng。 qián zhě gōng pò liǎo zhào guó xī cè tài xíng shān mài shàng de yào sài 'ě yǔ（ xī jù hán dān jǐn 130 gōng lǐ）。 hòu zhě gōng pò liǎo hán dān yǐ nán zhòng zhèn yè chéng（ jù lí hán dān 50 gōng lǐ） héng héng kàn dé chū lái， jīng guò lì nián wú xiū wú zhǐ de gōng qīn， zhào guó de dì pán yǐ jīng shōu suō dé bǐ jiào xiǎo liǎo。 qín wáng zhèng tǒng yī liù guó yě shǔ yú yīn zǔ zōng 'ér chéng shì， tā bù guò shì yā kuǎ luò tuó de zuì hòu yī gēn dào cǎo bà liǎo。
　　 qín guó liǎng lù dà jūn shā lái， fǎng fó shī zǐ de liǎng gè zhuǎzǐ， dā zài jiǎo mǎ de pì gǔ shàng， zhào guó dà jí。 zhè shí， zhào guó de zhù lì què piān zài běi fāng jìn gōng yàn guó。
　　 dāng páng nuǎn cóng yàn guó huí shī， nán xià jiù yuán de shí hòu， fā xiàn zhào guó nán bù de zhāng hé liú yù、 xī bù de tài xíng shān yào sài、 dōng bù de hé jiān gè chéng， quán bù yì shǒu， wéi qín suǒ yòu liǎo。 zhào dào xiāng wáng dà mà qín guó bèi xìn qì yì， bèi hòu tǒng dāo zǐ， yòu dà mà bù jiāng páng nuǎn yú bù kě jí， xíng dòng chí huǎn， zhōng yú qì bìng liǎo。 yòu jí yòu hèn， yī wò bù qǐ， zhuǎn dào dōng tiān， shēng mìng jiù over liǎo。 shǐ shū shàng shuō， zhào dào xiāng wáng“ bù dé yì 'ér sǐ”。 xiǎng lái sǐ shí nián suì fāng shèng， gù 'ér dé liǎo yī gè“ dào” de shì hào， shì zǎo shāng de biāo zhì。
　　 zhào dào xiāng wáng， shēng qián jì chéng liǎo hán dān rén de fàng zòng běn xìng， tā céng bù gù dà chén fǎn duì， yìng hé yī gè jiǔ bā nǚ（ chāng nǚ） jié wéi fū qī， hái lián hé shēng chǎn liǎo yī míng hūn jūn héng héng zhào wáng qiān。 děng zhào dào xiāng wáng yī sǐ， zhào wáng qiān jì wèi， zhào guó suàn shì jié shù jǐ jìn liǎo。
　　 yuè míng nián， zhào wáng qiān dì yī nián， gōng yuán qián 234 nián， qín jiāng huán yǐ zài cì jìn gōng zhào guó nán bù de píng yáng、 wǔ chéng（ zhāng hé liú yù）， shā sǐ zhào jiāng hù zhé， zhǎn shǒu shí wàn。
　　 yòu míng nián， gōng yuán qián 233 nián， huán yǐ yòu cóng xī chū fā， chuān tài xíng shān yū huí dào zhào guó běi cè， zhǔn bèi yǔ hán dān yǐ nán de qín zhàn qū lián hé xíng dòng， duì zhào guó hán dān dì qū nán běi jiā jī。 jiù zài zhè gè wēi jí guān tóu， zhào guó yī gè niú rén chū xiàn liǎo： zhào biān fáng jūn tǒng shuài“ lǐ mù” kāng kǎi dēng chǎng， lín wēi shòu mìng， shuài lǐng 'èr shí wàn zhī zhòng， dà pò qín jūn， zǒu huán yǐ yú yàn guó， pǔ xiě liǎo yàn zhào zhī rén xíng jiāng jiù miè yú lì shǐ cháng hé jiān de zuì hòu yī piān guāng cǎi shī zhāng。
　　( sān )
　　 biān fáng jūn shì zhù zhā zài biān jiāng yǐ xiōng nú rù qīn de。 yī gè guó jiā rú guǒ bǎ biān jūn dū tóu rù dào zhēng bà zhàn zhēng， nà yī dìng shì qióng dé méi jiā dǐ liǎo， jiù xiàng bǎ mén bǎn chāi xià lái dāng chái shāo， bù zài fáng zéi liǎo（ yīn wéi yě méi shénme kě tōu de liǎo）。
　　 zhào guó biān fáng jūn 'àn jiàn hé jǐ， pái chéng cháng duì， mài zhe zá tà de bù fá， wān yán zài hé běi dà dì shàng。 tóu dǐng shàng， yī kuài jǐ bèi lóng qǐ de yún tuán， chēng zài yuán yě jù shù shàng， tiān kōng jìng jìng kōng wú yī wù。 zhè xiē shì bīng yī lù xiàng nán， qù gǎn fù guó jiā de jiù wáng。 tā men zhōng de dà duō shù jiāng zài wèi lái jǐ nián zhàn zhēng zhōng shī qù shēng mìng， dàn zhè shì yī zhǐ yòu zhe yōu liáng zhàn jì hé tiě de jì lǜ de jūn duì， wéi jiāng zhě zhèng shì lǐ mù。
　　 lǐ mù yuán zài dài jùn kàng xiōng nú。 dài jùn piān chù hé běi běi bù héng shān dì qū（ dāng shí jiào cháng shān， shì wǔ yuè zhōng de běi yuè， cháng shān duō chū měng rén， zhào zǐ lóng jiù shì zhè lǐ de。 sòng cháo de yáng jiā jiāng de huó dòng qū yù yě zài zhè lǐ。 dāng rán， zhù míng de héng shān xuán kōng sì yě zài zhè lǐ， wǒ dà xué shí hòu qù guò）。 dāng nián， xiōng nú jiù zài cháng shān、 dài jùn yǐ běi de měnggǔ cǎo yuán shàng huó dòng， xuè yuán mài luò fù zá， hé yǐ qián de guǐ fāng sì hū yòu zhān rǎn。 tā men jīng yú qí shù， wǎng lái piāo hū， shǐ yòng liú xíng tiě chuí zhī lèi de xié mén wǔ qì。
　　 lǐ mù zhù bīng dài jùn， rèn wù shì dǐ yù xiōng nú， dàn tā què bìng bù dǎ zhàng， ér shì máng yú zhuā huǒ shí： měi rì chuí sǐ jǐ tóu niú， gěi jūn shì chī， shì tā de ná shǒu hǎo xì， hǎo xiàng yī gè hòu qín zhù rèn。 tā hái zài jūn yíng bàng jiàn lì nóng mào shì chǎng， xiàng lǎo bǎi xìng shōu dì tān fèi， yǐ gòngyǎng jūn duì。 rán hòu tā mìng lìng shì bīng bù xǔ yǔ xiōng nú jiē zhàn， fǒu zé lì zhǎn。 zhàn shì mendōu shuō：“ lǐ zhù rèn shì gè qiè fū yě１
　　 cháo tíng kàn tā yī diǎn dōubù huì dǎ zhàng， jiù bǎ tā chè zhí liǎo， lìng pài néng dǎ zhàng de jiànglǐng qù， zhōng yú sòng sǐ liǎo hěn duō rén。 zhào zú méi yòu xiōng nú de jī dòng xìng qiáng， bèi xiōng nú dǎ dé yūntóu zhuànxiàng。
　　 yú shì cháo tíng yòu ràng lǐ mù chóngxīn chū shān， lǐ mù shuō：“ chū shān kě yǐ， dàn wǒ bì xū hái xiàng cóng qián lǎo yàng zǐ。” cháo tíng shuō：“ hǎo bā hǎo bā１ yú shì， lǐ mù yòu páo dào qián xiàn qù chuí niú hé shōu dì tān fèi。 dà jiādōu shuō， zhè gè qiè nuò de hòu qín zhù rèn yòu huí lái liǎo。
　　 jīng guò xiū yǎng， lǐ mù kàn kàn tiáo jiàn chéng shú liǎo， yú shì tiǎo xuǎn chū zhàn chē yī qiān sān bǎi liàng， hǎo mǎ yī wàn sān qiān pǐ（ jī dòng xìng tí gāo liǎo）， lì néng pò dí qín jiāng de yǒng shì wǔ wàn rén， gēbo cū de shè shǒu shí wàn rén， rì yè jiā jǐn xùn liàn。 suí hòu fàng chū lǎo bǎi xìng dào wài miàn fàng yáng、 gēng tián、 bǎi dì tān。 xiōng nú yǎn jīng yī liàng， fēn yún lái qiǎng， yī tóu zuàn jìn lǐ mù bù zhì de kǒu dài lǐ。
　　 lǐ mù sān miàn hé wéi， bìng qiě jié duàn xiōng nú hòu lù。 zhào zú yī fān fèn yǒng lì zhàn， shā dé xiōng nú rén yǎng mǎ fān。 shǐ shū shàng shuō：“ dà pò shā xiōng nú shí yú wàn qí”。 shí yú wàn xiōng nú qí shì， lián rén dài mǎ， chàbù duō quán wán dàn liǎo， kě yǐ suàn shì shā rén yíng yě liǎo。 dī chén de qiū fēng wūyè zhe， mǎn dì de cán hái duàn zhī shǐ lǐ mù de xīn zhōng yī piàn wǔ rán。 bù zhī lǐ mù xīn zhōng xiǎng xiē shénme。 dàn xiàn shí jiù shì zhè yàng cán kù de，“ wèishénme” de wèn tí hái shì jiāo gěi zhé xué jiā qù chù lǐ bā。
　　 cǐ hòu shí duō nián， xiōng nú wén lǐ mù zhī míng 'ér dǎn hán， bù gǎn jìn zhào jìng yī bù。
　　( sì )
　　 gōng yuán qián 233 nián， qín guó míng jiāng huán yǐ jì gōng yuán qián 234 nián zhǎn zhào jūn shí wàn yǐ hòu， yòu xī chū tài xíng shān， wēi xié hán dān。 lǐ mù fèng zhào wáng qiān mìng lìng qián lái jiě jiù。
　　 lǐ mù de zhè jìn 'èr shí wàn běi jūn， zài xiōng nú zhàn zhēng zhōng huò dé hú qí de dà liàng bǔ chōng， yīn 'ér jī dòng xìng zēng qiáng。 bìng qiě， běi rén xióng liè， lǐ mù de zhè zhǐ běi jūn zhàn lì hàn měng， wéi zhōng yuán zhū hóu suǒ nán yǐ pǐ dí， qí jiān bù fá cháng shān zhào zǐ lóng zhè yàng de běi fāng měng rén bā。 zǒng zhī， zhè shì yī zhǐ hěn qiáng de lái zì běi fāng de láng。 tā men suǒ qí chéng de dài mǎ， wén míng yú tiān xià。
　　 lǐ mù yuán zhù dì dài jùn， shèng chǎn dài mǎ。 dài mǎ shì dāng shí zhōng guó zuì hǎo de mǎ zhǒng，“ jiě fàng hú yīng zhú sài niǎo， néng jiāng dài mǎ liè qiū tián” héng héng zhè shì táng rén de shī jù， jiù shì gē sòng dài mǎ de。
　　 lǐ mù dào dá hán dān yǐ běi， yǐ tuō yí 'ān chéng děng zhòng yào jù diǎn， yǔ xiōng yǒng 'ér lái de qín jūn duì zhì。 lǐ mù yòu ná chū hòu qín zhù rèn de zhāo shù， zhǐ huī dà jiā jiā jǐn xiū zhù yí 'ān chéng shàng de gōng shì， yǐ wù dǎo huán yǐ。 huán yǐ gǎn dào， lǐ mù hěn kě néng shì zài fǎng xiào cháng píng zhī zhàn zhōng de lián pō， jiān bì bù zhàn、 xiāo hào qín jūn。 yú shì tā wēi wēi yī xiào， jué dìng fēn yī bù fēn bīng lì lí kāi lǐ mù suǒ jiān shǒu de yí 'ān chéng， gǎi qù xí jī zhào jūn de lìng yī gè jù diǎn féi xià（ hé běi jìn xiàn）， yǐn yòu lǐ mù chū yí 'ān qián lái jiù yuán féi xià。 zhǐ yào zhào jūn yī shàng lù， qín jūn jiù kě yǐ yī yōng 'ér shàng， yǔ zhī zhǎn kāi jué zhàn。 zhè zhǒng dǎ fǎ， dà yuē shì gōng chéng bù chěng shí de bì rán zuò fǎ。
　　 xiāo shuǐ yuē： huán yǐ de zhè zhǒng sī lù， jiù shì jiě fàng jūn cháng yòng de“ wéi diǎn dǎ yuán， diào dòng dí rén” zhàn shù， mùdì zài yú diào dòng dí rén， dí rén bèi diào dòng hòu， wǒ men jiù huò dé liǎo zhàn chǎng zhù dòng quán héng héng kě yǐ zài dí rén jìn xíng yùn dòng shí jiān miè zhī（ bǐ dí zài gù shǒu chéng chí shí hǎo jiān yī xiē）。 pì rú shuō， guǐ zǐ dū bù zhì zài tài yuán chéng lǐ， nǐ qiáng gōng shì gōng bù xià de。 yú shì nǐ qù wéi fù jìn de wǔ sù jī cháng tài yuán de guǐ zǐ shì bì chū dòng qián lái jiù yuán， yú shì nǐ chèn zhè pī guǐ zǐ zài yùn dòng zhōng， jìn xíng shè fú huò zhě duō duàn lán jié děng bàn fǎ， gàndiào zhè pī tài yuán guǐ zǐ。 zhè jiù shì“ wéi diǎn dǎ yuán”。 suǒ yǐ，“ wéi diǎn dǎ yuán” de yòng yì bù zài yú wéi diǎn， ér zài yú dǎ yuán。
　　 huán yǐ zài liǎng qiān 'èr bǎi nián qián zhēn duì lǐ mù， yòng de wán quán jiù shì zhè zhǒng zhàn shù。 tā qù wéi féi xià， pò shǐ lǐ mù cóng yí 'ān chéng chū lái yuán jiù， rán hòu dǎ diào lǐ mù de yuán bīng。
　　 kàn jiàn qín jūn wéi gōng féi xià， yí 'ān chéng lǐ de zhào cōng tí yì pài bīng qián wǎng zhī yuán。 lǐ mù zhì zhǐ shuō：“ dí gōng 'ér wǒ jiù， shì zhì yú rén， bīng jiā suǒ jì。” duì 'ā， sūn wǔ zǐ shuō， zhì rén 'ér bù zhì yú rén héng héng diào dòng dí rén 'ér bù shì bèi dí rén diào dòng， zěn me néng shòu dí rén suí yì diào dòng wǒ men ní？
　　 yú shì zhào mù jù jué zhī yuán yí 'ān， ér shì guī suō zài yí 'ān chéng lǐ bù chū lái héng héng jiù xiàng tài yuán chéng lǐ de guǐ zǐ， bù kěn chū tóu qù jiù wǔ sù jī cháng lǐ mù mìng lìng shǒu wèi féi xià de zhào jūn gěi wǒ wǎng sǐ lǐ dǐng zhe。 féi xià zhào jiāng wén xùn， yī biān dà mà lǐ mù zuò shì bù jiù， yī biān kū zhe zhǐ huī zhào jūn dēng chéng shù shǒu。
　　 lǐ mù 'àn zhe jūn shì dì tú fēn xī dào：“ qín jūn de dà běn yíng， jiù zài wǒ men yí 'ān chéng wài biān bù yuǎn， tā men lí kāi dà běn yíng， fēn bīng xí jī wǒ féi xià， dà běn yíng bì rán kōng xū。 wǒ men ruò qīng cháo 'ér chū， xí zhàn qín jūn dà běn yíng， zé huán yǐ chéng liǎo gū hún yě guǐ， bù chěng zhī tú， wǒ men jiù kě yǐ zhòngchuāng qín jūn。”
　　 zhào jūn de xíng dòng chū hū qín jūn yì liào， dǎ kāi chéng mén chōng chū qù， yī jǔ xí zhàn liǎo qín jūn dà běn yíng。 lǐ mù shì xiān zhuāng chū liǎo qiè nuò de yàng zǐ， gāo bì bù chū， má bì liǎo huán yǐ。 huán yǐ yǐ wéi lǐ mù bù gǎn zhù dòng chū chéng jìn gōng， suǒ yǐ dà běn yíng fáng bèi bù zhōu 'ér qiě gǎn yú fēn bīng lí kāi dà běn yíng， zhōng yú dà běn yíng bèi lǐ mù xí zhàn。 lìng wài， lǐ mù jūn duì zhōng de qí bīng bǐ lì jiào gāo， qí suǒ chéng de dài mǎ sù zhì gāo yú zhōng yuán mǎ zhǒng。 lǐ mù chōng fēn lì yòng liǎo qí bīng shàn yú yuǎn jù lí jī dòng chū jī de tè diǎn， zài dí rén huí jiù zhī qián xùn sù wán chéng liǎo yuǎn jù lí jié yíng rèn wù。
　　 lǐ mù gōng zhàn qín guó dà běn yíng yǐ hòu， lì jí fēn chū zuǒ yòu liǎng yì， jī dòng dì yíng jī cóng féi xià fāng miàn chè huí lái yíng jiù dà běn yíng de qín jūn， yǔ zhī zài lù tú shàng zhǎn kāi jī zhàn。
　　 lǐ mù de běi fāng zhào zú zhàn lì hàn měng， tā men fèn yǒng dāng xiān， shā rù dí zhèn， bái rèn fān fēi。 zhào guó qí bīng yě jiā rù jìn lái， qí bīng jié duì chōng fēng， qì shì bàng bó， rén wèi qí měng， mò gǎn duì dāng。 qín rén de hángliè zāo zhào qí bīng hōng jī， zhì xù dà luàn。 qín guó yě yòu qí bīng， dàn bù rú zhào guó duō， zhào guó qiáng。 jīng guò fǎn fù jī zhàn， qín jūn dà bài， jìn shí wàn qín jūn jìn bèi jiān fú yú yí 'ān fù jìn， shǐ chēng“ dà pò zhī”， shí nǎi qín jūn bǎi nián zhàn shǐ shàng de yī cì dà shāng wáng， yě shì zhàn guó mò qī guī mó zuì dà de jiān miè zhàn zhī yī， shí wàn qín jūn bèi jiān。
　　 xǐ xùn chuán dào hán dān， zhào rén tóng shēng qìng zhù， zhào wáng qiān jiā jiǎng lǐ mù， fēng zhī wéi wǔ 'ān jūn。 zhì cǐ， zhàn guó lì shǐ shàng shòu fēng“ wǔ 'ān jūn” zhě jì yòu sì rén： zhāng yí、 sū qín、 bái qǐ、 lǐ mù。 lǐ mù wǎn kuáng lán yú jì dǎo， hècóng qián de zhāng yí、 sū qín、 bái qǐ bìng hào， qǐ bù zhuàng zāi。
　　 suǒ wèi“ wǔ 'ān jūn”， jiù shì yī zhǒng fēng jūn， yì sī shì“ yǐ wǔ lì 'ān fǔ tiān xià”。
　　 ér yí 'ān zhè gè dì fāng， zài xiàn zài de shí jiā zhuāng dì qū。
　　 wǔ 'ān jūn
　　 xiāo shuǐ yuē：“ yí 'ān dà zhàn”， pō yòu cháng píng zhī zhàn de fān bǎn de tè diǎn， dōushì diào dòng duì fāng lí kāi bì lěi chū jī， rán hòu duān duì fāng de lǎo wō。 zhǐ bù guò shèng fù yì shǒu， zhè cì shì lǐ mù duān liǎo mào rán lí yíng de huán yǐ de lǎo wō， shàng cì shì bái qǐ duān liǎo mào rán chū jī de zhào kuò de xī lěi。 hòu lái cáo cāo yǔ yuán shào duì zhì yú guān dù， yuán shào yě xiǎng lái lǐ mù zhè me yī shǒu： jiàn cáo cāo qù wū cháo jié yuán shào de liáng cǎo qù liǎo， yú shì gǎn jǐn lái duān cáo cāo kōng xū de dà yíng。 bù liào cáo cāo bù kuì shēn zhī bīng fǎ zhàn lì， yòu bèi zài xiān， jié duàn dào lù， ōu dǎ liǎo yuán shào yī tōng。
　　 ér huán yǐ zé bù néng sì cáo cāo， tā chū bīng xí jī féi xià， què duì dà běn yíng wèi jiā yán shǒu， yǐ zhì yú bèi lǐ mù jié diào。 tā yǐ wéi lǐ mù bù gǎn jié tā de yíng héng héng zhè yě shì lǐ mù shì xiān zhuāng chū liǎo qiè nuò de yàng zǐ， gāo bì bù chū， má bì liǎo tā bā。 zǒng zhī， huán yǐ shì dǎo liǎo méi liǎo， bài liǎo jiā liǎo， quán jūn jìn miè。 kàn lái， gǔ dài de zhàn zhēng， dǎ lái dǎ qù bù wài hū zhè xiē gè dǎ fǎ， jiù zài yú shuí yùn yòng dé gèng jiā líng huó gāo miào liǎo。
　　 àn qín guó fǎ lǜ： dàjiàng dài bīng chū zhàn， wèi néng wán chéng cháo tíng guī dìng de zhǎn shǒu dìng 'é（ bā qiān gè） de， jiù yào bèi cháo tíng yì zuì， hé kuàng fù jūn sàng zhòng 'ér fǎn， bì rán gèng dé chóngchóng zhū miè。 huán yǐ wèi zuì， bù gǎn huí guó， luò huāng táo bēn yàn guó。 hòu lái yàn guó shǐ shū shàng yòu yī gè lái zì qín guó de táo jiāng“ fán yú qī”， dà yuē jiù shì huán yǐ， dú yīn xiāng sì。
　　( wǔ )
　　“ yí 'ān dà zhàn” hòu， lǐ mù fēng chí diàn chè， yòu jī pò liǎo qín rén yī cì jìn gōng。 dàn shì lǐ mù zhēn néng lì wǎn kuáng lán má？ bù néng！ lǐ mù suī rán yī zài zhàn shèng， dàn zì jǐ bīng lì de sǔn shī yě shì hěn yán zhòng de（ jù shuō sàng bīng shù shí wàn）， dì pán yě yuè dǎ yuè xiǎo， jiù shèng hán dān dì qū shuò guǒ jǐn cún liǎo。
　　 jué dìng zhàn zhēng quán miàn shèng fù de shì zōng hé guó lì， zhào guó guó lì yǐ rán bù jì。 lǐ mù suī rán yī zài zhàn shèng qín jūn， dàn jiù xiàng dāng nián wú wáng fūchāi yī zài zhàn shèng què zhōng yú zǒu xiàng shuāi wáng yī yàng， rì jī guò dà de zhàn zhēng xiāo hào zhǐ néng jiā sù zhào guó de fù miè。 suī rán zhào guó zài zhàn dǒu zhōng huò shèng， dàn bìng bù yì wèi zhe zhào jūn bù sǐ rén， zhào guó de liáng shí wù zī bù xiāo hào。 ér zhè zhǒng xiāo hào， duì yú yī gè lín jìn quán miàn bēng kuì de xū ruò de guó jiā， wú yí shì zhì mìng de。 jīn tiān wǒ men kàn jiàn xǔ duō qǐ yè jiā sù péng zhàng， rán hòu xùn sù xiàn rù kùn jìng， dào lǐ dà tǐ yǔ cǐ xiāng sì héng héng xiàn jīn liú jiā sù kū jié。
　　 dāng shí yī gè guó jì guān chá jiā héng héng lǚ bù wéi de yī gè shǔ liáo， liú luò dào liǎo zhào guó， jiào zuò sī mǎ kōng， yù jiàn liǎo zhào guó de miè wáng。 tā gěi zhào wáng qiān chū liǎo yī gè zhù yì：“ suǒ xìng bǎ zhào guó de quán jìng fēn chū yī bàn qù gěi qín guó。 qín guó dé liǎo dà miàn jī tǔ dì， zhòu rán péng zhàng， wēi xié liù guó。 liù guó bì rán kǒng jù。 dà jiā kǒng jù jiù huì xiāng hù jiù zhù， nà me hé zòng de shì qíng jiù kě yǐ bàn chéng liǎo。”（ zhè jiù hǎo bǐ yīng guó kàn jiàn bō lán děng guó lún xiàn gěi liǎo xī tè lè， dé guó shì lì péng zhàng xíng chéng duì yīng guó de zhí jiē wēi xié， zhè cái fàng qì suí jìng zhèng cè， kāi shǐ duì dé xuān zhàn。）
　　 zhào wáng qiān bèi zhè gè kàn sì huāng miù de gē dì jiàn yì jīng dāi liǎo， shuō：“ hái yòu bié de bàn fǎ má？ yuàn qīng gèng jì zhī（ nǐ gěi wǒ huàn gè bàn fǎ bā）。”
　　 sī mǎ kōng yōu yù dì wàng liǎo yī yǎn píng jìng dé chū qí de zhào guó tiān kōng， shuō：“ méi yòu bié de bàn fǎ liǎo。” zài tā kàn lái， dāng zhe bàng biān qiáng qín de xuē gē， liù guó yòu zuò shì bù jiù， zhào guó shì méi yòu rèn hé huó lù liǎo de。
　　 suī rán méi yòu jiē shòu sī mǎ kōng de jīng shì hài sú de jiàn yì， zhào wáng qiān hái shì bù fēn rèn tóng tā de guān diǎn： guāng kào zhào guó zì jǐ què shí bù xíng liǎo， yòu bì yào xún qiú wài guó yuán zhù， tè bié shì zhǎo qí guó。 qí guó shì zhè xiē nián lái wéi yī wèi shòu zhàn zhēng sǔn hài qiě yòu shí lì de guó jiā。
　　 dàn shì， qín guó chá jué dào liǎo zhào de zhè yī qǐ tú， lì jí pài qiǎn yī pī cè shì ná zhe huáng jīn dào qí guó jìn xíng yóushuì， jí lì pò huài qí、 zhào lián hé。 qí wáng jiàn hé tā de dà chén mendōu shì huáng jīn chóng bài zhě， jué dé zhào guó de shēng sǐ wú guān zì jǐ tòng yǎng。
　　 yě xǔ， zhǐ yòu rú sī mǎ kōng suǒ yán， zhǐ yòu zhào guó zhòu rán shī qù bàn bì jiāng shān， qí rén cái huì sǒng rán lái zhù。 huò zhě bǎ bàn bì jiāng shān gē gěi qí guó yě kě yǐ， kě yǐ huàn dé qí rén lái jiù。 dàn shì， shuí yòu néng zuò chū rú cǐ xiǎn 'è de jué zé ní？
　　 kàn kàn méi yòu lín jū lái bāng máng， ér zì jǐ de mén bǎn yòu kuài shāo dé chàbù duō liǎo， zhào wáng qiān zhǐ hǎo gū gū dān dān dì yǔ qiáng dà de qín rén duì kàng， bǎ gāi 'ái de suì yuè 'ái wán。
　　 xiāo shuǐ yuē： zhào guó fù miè qián de shí jǐ nián zhōng， céng wú guó wài yī bīng yī zú lái jiù， zhào guó de wài jiāo shí zài shì tài shī bài liǎo。 zhè dū shì dāng nián lián pō、 lìn xiāng rú děng rén guò duō dì xiàng qí yàn yòng bīng suǒ zhì， bǎ péng yǒu dū dé zuì liǎo。
　　 gōng yuán qián 230 nián，“ yí 'ān dà zhàn” hòu dì sān nián， zhào guó běi bù dài jùn dà dì zhèn， wū tā rén wáng， tóng shí nán bù hán dān dì qū fā shēng tè dà hàn zāi， tǔ dì cùn máo bù shēng。 zhào guó yǎn xià jiù shèng nán běi zhè liǎng kuài dì fāng liǎo， jiēguǒ hái dū zhè yàng， zhēn shì tiān wáng wǒ yě 'ā！ qín guó rén kě yǐ chèn jī miè zhào liǎo。 dàn zhè hái bù shì qín rén gōng zhào de zuì jiā shí jī， yī dìng yào děng zhào rén zài 'è shàng yī dōng， è dào cì nián chū chūn chǔ bèi liáng dū chī wán dù zǐ yǐ bàn tòu míng de shí hòu， qín jūn cái huī dòng shù shí wàn zhī zhòng， yǐ wáng jiǎn、 yáng duān hé、 lǐ xìn wéi tǒng shuài， fēn sān lù duì zhào guó fā chū kōng qián guī mó de zǒng gōng jī。
　　 lǐ mù bù gǎn dài màn， yǔ zì jǐ de fù jiāng sī mǎ shàng， yìng zhe tóu pí， jì xù duì qín jūn zuò zhàn。 dàn shì qín jūn hěn kuài jiù jiě chú liǎo zhè liǎng wèi zhào jiāng de kǔ nǎo héng héng yòng fǎnjiànjì shā sǐ liǎo lǐ mù， fèi liǎo sī mǎ shàng。 lǐ mù jìng rán sǐ zài zì jǐ rén shǒu lǐ。 fēng yún bù yǔ， tú qiú wú yì。
　　 sān gè yuè zhī hòu， wáng jiǎn shuài shù shí wàn zhī zhòng dà pò zhào jūn， shā zhào cōng， rán hòu jí gōng hán dān， hán dān shī shǒu， lǔ zhào wáng qiān。 hè hè de zhào guó， zhì cǐ zhōng yú miè wáng liǎo。 qín wáng zhèng qīn zì rù hán dān jiē shōu。
　　 cóng gōng yuán qián wǔ shì jì mò， zhào jiǎn zǐ、 zhào wú xù jiàn guó qǐ， jīng lì liǎo zhào wǔ líng wáng、 zhào huì wén wáng děng wú shù kě gē kě qì de yīng xióng shì jì， lěi jī 'èr bǎi wǔ shí yú nián de hè hè zhào guó， zhì cǐ zhōng yú miè wáng liǎo。
　　 xiāo shuǐ yuē： zhào guó de miè wáng， zài yú wáng zú zōng shì de lì liàng qiáng dà， shí dài bù yī rén cái méi yòu jìn shēn zhī dì。 suǒ wèi“ guì wēi fù xiōng， jiē kě yǐ shòu fēng hóu”， ér zhī chēng zhào guó bàn bì jiāng shān de liáng jiāng lǐ mù， què zhǐ yòu sǐ lù yī tiáo。
　　 lǐ mù hé wáng zú zōng shì zhī jiān de máo dùn chōng tū， yóu lái yǐ jiǔ。 zuì chū， zhào wáng qiān de mā mā， shì gè jiǔ bā nǚ， zhè dǎo méi yòu shénme kě chǐ de， liáng hóng yù yǐ qián yě zuò guò tái。 dàn shì zhè gè jiǔ bā nǚ què piān gēn pān jīn lián xué xí， tā cóng liáng yǐ hòu， xiān shì jià gěi yī gè hǎo rén jiā， jìng gān yī xiē shǐ shū shàng wèi jìn xiáng shù de chǒu shì： bǎ zhè yī jiā de“ zōng” quán gěi nòng luàn liǎo（ bù wài hū gòu dā xiǎo shū zǐ wǔ sōng yòu zhāo rě gé bì de xī mén qìng zhī lèi de bā）， zhōng yú hái bǎ zhàng fū gěi kè sǐ liǎo。 dāng liǎo guǎ fù yǐ hòu， tā de měi sè bèi yōu chóu xūn rǎn dé gèng jiā kě rén lián 'ài， zhōng yú bǎ zhào dào xiāng wáng dū mí zhù liǎo， hòu zhě fēi yào qǔ tā， hé tā yī qǐ kàn rì chū rì luò。
　　 lǐ mù jìn jiàn shuō“ bù xíng。 zhè gè jiǔ bā nǚ shì chū liǎo míng de bù zhèng pài， céng jīng bǎ yī jiā de ‘ zōng ’ dū gěi nòng luàn liǎo。 dà wáng nín bù hài pà má？”
　　 zhào dào xiāng wáng huí dá shuō：“ kě wǒ hái shì xiǎng gēn tā yī qǐ kàn rì shēng rì luò。” zhōng yú qǔ lái dāng liǎo yí tài tài。
　　 zhè wèi yí tài tài xiōng huái dà zhì， bù gān jū rén xià， xiān qǐ liǎo yī gǔ dǎo tài zǐ làng cháo héng héng pài rén chōng zhuàng tài zǐ， yǐn tài zǐ fàn zuì， zhōng yú tài zǐ bèi yī nù zhī xià de zhào dào xiāng wáng fèi diào liǎo。 zhè wèi jiǔ bā nǚ chū shēn de yí tài tài de 'ér zǐ zhào wáng qiān chéng wéi tài zǐ。 zhào wáng qiān jì wèi yǐ hòu， tā jiù chéng liǎo wáng mǔ， wǒ men jiào tā jiǔ bā wáng mǔ。
　　 zhè wèi jiǔ bā wáng mǔ huāng yín wú dù， tān cái 'ài sè， pīn mìng jiē shòu qín guó de huì lù， bìng qiě gēn lǐ mù jié xià liǎo liáng zǐ。 dāng qín guó rén tí chū shā lǐ mù de yào qiú shí， tā jiù ràng 'ér zǐ zhào wáng qiān bǎ lǐ mù shā liǎo。
　　 hòu lái， zhào guó wáng guó yǐ hòu， zhào dà fū men yuàn hèn zhè wèi jiǔ bā wáng mǔ， jiù yī qǐ gǔ zào， shā liǎo jiǔ bā wáng mǔ， miè liǎo wáng mǔ de quán jiā。
　　 guān yú lǐ mù de sǐ fǎ， hái yòu qí tā yī xiē bǎn běn， yǔ shàng shù bǎn běn bù tóng， qí zhōng“ hán cāng” bǎn zuì zhí dé yī tán：
　　 zhào wáng qiān chǒng xìn yī gè hěn bā guà de rén， jiào zuò hán cāng。 hán cāng wū xiàn lǐ mù héng héng shuō lǐ mù xiǎng móu shā jūn shàng。 zhào wáng qiān jìng rán tīng xìn liǎo。
　　 hán cāng páo dào cháo tíng de chuán dá shì xuān bù zhào wáng qiān de zhǐ yì：“ lǐ mù， nǐ zhī zuì má？ yòu yī cì nǐ zhàn shèng huí cháo， dà wáng cì jiǔ zhāo dài， nǐ xiàng dà wáng jìng jiǔ de shí hòu， shǒu lǐ jìng rán wò zhe yī bǎ bǐ shǒu１
　　 lǐ mù yī xià zǐ měng liǎo：“ wǒ yuān wǎng 'ā！ wǒ shēn zǐ suī rán gāo dà， liǎ gēbo què bù yī yàng cháng。 wǒ de yòu gēbo yòu bìng shēn bù zhí。 guì zuò de shí hòu gēbo gòu bùzháodì miàn。 wéi kǒng yìng duì dà wáng xiǎn dé bù gòu gōng jìng， suǒ yǐ ràng gōng rén zuò liǎo yī kuài mù tóu jiē zài shǒu shàng。 rú guǒ dà wáng bù xìn， kě yǐ ràng tā lái kàn。 nǎ lǐ shì bǐ shǒu 'ā？１ yú shì shēn chū xiù zǐ zhōng de mù shǒu。
　　“ nǐ bù yòng jiě shì liǎo。 dà wáng yǐ jīng yǐ‘ chí bǐ shǒu zuì’ lùn nǐ sǐ， bù shè。”
　　 lǐ mù xīn zhōng de wàn zhàng háo qíng， yī xià zǐ quán lòu zài liǎo shā lǐ， tā bá chū bǎo jiàn， yáo wàng zhe cháo táng shàng de shèng jūn bài liǎo liǎng bài， gāng yào zì cái， tū rán xiǎng qǐ shénme lái shìde， shuō：“ zuò rén chén de bù néng zài gōng zhōng zì shā。”（ dà yuē shì pà jūn wáng kàn liǎo bù rěn， huò zhě shì dǎ sǎo qǐ lái má fán bā。 huò zhě shì， zài wáng gōng zhōng zì shā， gěi wài rén liú xià gǎn jué， shì dà wáng bī pò tā de， zhè yàng duì dà wáng xíng xiàng bù lì。 tā chū qù huò zhě huí jiā zì shā qù， jiù gēn dà wáng méi guān liǎo， shì tā zì gè 'ér xiǎng bù kāi de。）
　　 yú shì lǐ mù jí qū 'ér chū， chū liǎo gōng mén， yòu shǒu jǔ qǐ bǎo jiàn zhǔn bèi zì wěn。 dàn shì tā yòu gēbo duǎn 'ā， wān qū zhe， réng rán gòu bù zhe bó zǐ。 tā biàn bǎ bǎo jiàn de jiān xián zài kǒu lǐ， duì zhe zhù zǐ měng chōng shàng qù， pū chī yī shēng zì cì 'ér sǐ。 dāng cǐ zhī shí， zhōng chén de xiān xuè， rǎn hóng liǎo zhè gè guó jiā de zhù shí。
　　 hòu lái， zhào guó wáng guó yǐ hòu， zhào wáng qiān jiǎo xìng méi yòu sǐ， bèi qín rén liú fàng dào shǎn xī yǐ nán de hàn zhōng， měi tiān xiàng lǐ hòu zhù yī yàng sī niàn gù xiāng， zuò shān shuǐ zhī 'ōu（“ yī jiāng chūn shuǐ xiàng dōng liú” zhī lèi de）， wén zhě wú bù liú tì。 bù zhī tā xīn zhōng duì yú cǎn sǐ de lǐ mù， néng fǒu yòu suǒ huǐ wù。
　　 bǎi yáng xiān shēng céng jīng fān yì《 zī zhì tōng jiàn》， suī rán duō shù fū qiǎn， wú zú kě guān， dàn zhōng wéi yòu yī jù miào yǔ， tā shuō：“ zhào wáng qiān， zhè wèi bài jiā de hūn jūn， zhēn kě wèi shì biǎo zǐ yǎng de。”
　　 lǐ mù zhī sǐ
　　( liù )
　　 wǒ men hái xū yào chā shuō yī xià zhào guó miè wáng qián de shì。
　　 gōng yuán qián 233 nián， zhào guó miè wáng qián de dì wǔ nián， yòu yī gè hán guó gōng zǐ， zuò zhe gǔ dài mǎ chē， cóng zhōng yuán de xīn zhèng dào qín guó de xián yáng qù。 tā yī zhe xiān liàng， shén cǎi fēi yáng， sì shí chū tóu nián jì， xīn zhōng chōng mǎn liǎo sǎ shǒu rén huán de yào sǐ chōng dòng。 tā jiù shì hán fēi zǐ。
　　 hán fēi zǐ shì hán guó guì zú， wáng shì fēn zhī zǐ dì。 hán guó chǔyú zhōng yuán xī bù， lí qín guó zuì jìn， jīng guò qín zhāo wáng děng rén de qián hòu qīn xuē， dì pán rì jiàn suō xiǎo， xiàn zài zhǐ yòu shí jǐ gè chéng， quán jìng bù guò yī gè jùn dà， sān miàn bèi qín rén bāo wéi。 mù qián， qín guó guó nèi miè hán hū shēng hěn gāo， hán wáng 'ān gǎn jué sǐ qī jiāng zhì。 yán zhe lóu tī ， sǐ shén chén zhòng de jiǎo bù pán xuán 'ér shàng， jiù yào kòu dǎ hán guó de dà mén。
　　 hán wáng 'ān běn néng dì xiǎng táo páo， dàn shì yǐ jīng méi mén 'ér liǎo， qín jūn jí jiāng chū dòng。 yú shì tā pài hán fēi zǐ zuò shuìkè， dào qín guó yóushuì。
　　 sì jiāo duō lěi， shì dà fū chǐ zhī， hán fēi zǐ zǎo jiù yòu bào guó zhī zhì， kě xī shuō huà yòu diǎn jiēbā， xìng gé yòu“ gū fèn”， zhū zhǒng yuán yīn bā， yī zhí dé bù dào hán guó lǐng dǎo rén de zhòng yòng。 rú jīn hán guó dà wáng hán wáng 'ān pài tā rù qín， hán fēi zǐ dà yòu lín nán shòu mìng zhī kāng kǎi。 tā bù kuì wéi yī dà wén bǐ jiā， dào liǎo xián yáng， xiàn gěi qín wáng zhèng yī fēng shū xìn， yuán pì shè yù， yīn shì lì dǎo， xiě dé shì rú qiē rú cuō， rú zhuó rú mó， kàn dé qín wáng zhèng rú zuì rú chī， rú mèng rú xǐng。 rú guǒ bù shì lǐ sī bó chì， chàdiǎn jiù gěi hán fēi hùn guò qù liǎo。
　　 hán fēi zǐ shì zhè yàng xiě de：“ hán guó jìn sān shí nián lái， yī zhí chōng dāng qín guó de xiǎo dì， chū mén jiù dāng yǔ sǎn， rù mén jiù dāng zhěn xí。 qín guó chū dòng ruì shī gōng dǎ zhū hóu， hán guó jiù suí zhe fā bīng zàn zhù。 hán guó xuán yuàn yú tiān xià（ yǔ tiān xià zhū hóu jié yuàn）， zhàn guǒ què quán guī yú qiáng qín， dàn wǒ men hái shì wú yuàn wú huǐ， zhēng dāng nín de xiǎo dì。 kě shì guì guó jìn rì què yòu miè hán zhī yì， wàn wàn bù kě 'āi”
　　 wèile shuō míng cún hán de yì yì， hán fēi bì xū wéi qín guó shù lì qǐ zhào guó zhè gè dí rén， yú shì tā jiē zhe xiě dào，“ zhào guó mù qián jù jí shì zú， lián luò zhū hóu（ zhǐ de shì lǐ mù chū shèng yǐ lái， zhào wáng qiān tīng sī mǎ kōng yì jiàn， dào chù jié hǎo zhū hóu， tè bié shì lā lǒng qí guó）， yòu hé zòng xī xiàng zhī yì。 dà wáng kuān shì zhào guó zhè gè dí duì 'è fènzǐ， què 'ōu dǎ hán guó zhè gè xiǎo dì zì jiā rén， qiè wéi dà wáng bù qǔ yě。”
　　 hán fēi zǐ de lì hài chén shù kàn sì yòu dào lǐ， huàn chéng ruò gān nián qián yě hái xíng dé tōng， dàn shì rú jīn liè guó jú shì yǐ shì qiáng liè de yī biān dǎo， hán fēi zǐ zài xiǎng yǐ“ qí、 zhào wēi xié lùn” lái xié chí qín guó， pò shǐ qín guó tuán jié hán guó yǐ dí qí、 zhào， cóng 'ér zài ràng hán guó gǒu yán cán chuǎn jǐ nián， yǐ jīng bù nà me yòu shuō fú lì liǎo。
　　 dàn shì qín wáng zhèng yī zhí shì hán fēi zǐ de zhuī xīng zú， duì hán fēi zǐ de dà zuò 'ài bù shì shǒu， pō yòu yǔ hán fēi 'ōu zhōu wǔ rì yóu sǐ 'ér bù hèn de mèng xiǎng， jīn rì qīn dé hán fēi de mò bǎo， hái shì jī dòng bù yǐ， hěn xiǎng gěi hán fēi miàn zǐ。
　　 yú shì lǐ sī gǎn jǐn shàng shū quàn zǔ。 lǐ sī shì hán fēi de tóng xué， liǎng rén céng yī qǐ zài xún zǐ lǎo shī de mén xià dù jīn， nà shí hòu tiān zǒng shì hěn lán， rì zǐ zǒng guò dé tài màn， liǎ rén céng hù xiāng jiè guò yī kuài xiàng pí， lǐ sī zì yǐ wéi xué xí chéng jì bù rú hán fēi。 dàn shì， lǐ sī de shàng shū qí shí gèng jù shuō fú lì。
　　 lǐ sī shuō：“ hán guó bù shì wǒ men de gǒu pì xiǎo dì， ér shì wǒ men de fù xīn zhī jí。 píng shí tā hái hǎo， dàn rú guǒ yù shàng yǔ tiān cháo shī， hán guó jiù huì ràng wǒ men nào dù zǐ。 hán guó mù qián bù gǎn ràng wǒ men nào dù zǐ， shì yīn wéi wài biān shàng wèi xià yǔ。 yǐ mù qián xíng shì lái kàn， zhào guó zhèng zài pīn mìng lā lǒng qí guó。 hán guó bìng bù shì fú cóng qín guó， tā zhǐ shì fú cóng qiáng guó。 rú guǒ qí、 zhào xiāng hé， lì liàng zēng qiáng， nà me hán guó bì rán tóubèn qí zhào。 tā men sān guó hù xiāng hé zuò， wǒ men qín rén jiù yòu fù jiàn hán gǔ guān de wēi jī liǎo。”
　　 lǐ sī shì tú chuàng zào“ hán guó bù kě xìn yòng” lùn。 shuō yī dàn qí、 zhào xiāng hé， hán guó zhè gè bù kě xìn yòng de jiā huǒ yī dìng huì fù cóng qí、 zhào 'ér chéng wéi qín guó de wēi xié。 suǒ yǐ tuǒdàng zhī jì， bù rú xiān miè hán yǐ jué hòu huàn。
　　 ér hán fēi zǐ shì tú zhèng míng qín guó bì xū tuán jié hán guó， cái néng dǐ duì qí、 zhào zhèn yíng。
　　 liǎng zhǒng guān diǎn zhēn fēng xiāng duì， shuǐ huǒ bù róng， dào dǐ qín wáng zhèng gāi xiāng xìn shuí ní？ qín wáng zhèng bèi tā men gǎo mí hú liǎo。 qín wáng zhèng zhè me yī yóu yù， jiù shì liǎng sān nián， cóng kè guān shàng jiǎng， qín guó děng yú zàn shí fàng qì liǎo miè hán jìhuà， hán fēi zǐ chū shǐ xián yáng de mùdì， jī běn dá dào liǎo。 hán fēi zǐ yī shēng néng bàn chéng zhè yàng yī jiàn dà shì， sǐ yì bù chǒu lā。
　　 zhǐ kě xī， hán fēi zǐ wéi hán guó suǒ tuō yán zhēng qǔ de shí jiān yě bù guò jiù liǎng sān nián 'ér yǐ。 dāng zhào guó suí hòu biàn dé zì shēn nán bǎo， qí、 zhào lián méng zuì zhōng yòu méi yòu jiàn lì qǐ lái de shí hòu， hán guó yě jiù méi yòu zuò wéi qín guó tóng méng guó de jià zhí liǎo。 qín guó yú shì háo bù yóu yù dì miè liǎo tā， shí jiān zhèng shì gōng yuán qián 230 nián， qiǎng zài liǎo zhào guó bèi miè diào de qián liǎng nián。 jiē zhe zhào guó yě bèi miè wáng liǎo。
　　 hán fēi zǐ wén cí yóushuì gù rán yòu lì liàng， dàn yě wèi néng wǎn jiù hán guó。 wén cí yóu shuō yě bì xū jiàn lì zài qián fāng jiū jiū wǔ fū chōng jué xiǎn zǔ、 pò chéng shā jiāng de wù zhì jī chǔ shàng 'āi
　　 hán guó miè wáng zhī hòu， qián hán xiàngguó zhāng píng de 'ér zǐ zhāng liáng， shuài lǐng jiā rén sān bǎi， liú luò jiāng hú， sàn jìn jiā cái， zhāo mù hé xùn liàn kǒng bù fènzǐ， shí kè zhǔn bèi cì shā qín wáng zhèng， wéi hán guó wáng zú bào chóu， zhè shì hòu huà bù tí。
　　 xiāo shuǐ yuē： hán fēi zǐ zuì zhōng méi yòu kàn jiàn zǔ guó hán guó miè wáng de nà yī tiān。 tā hé lǐ sī fā shēng dà biàn lùn zhī hòu， lǐ sī jué dé tā de“ cún hán” zhèng zhì lì chǎng wán gù， bù lì yú qín guó de fā zhǎn yě wēi xié liǎo lǐ sī zì jǐ de guān yùn， yú shì tā hé lìng yī wèi“ hé píng yǎn biàn” zhuān jiā yáo jiǎ（ sì chù yóu zǒu， yòng huáng jīn shōu mǎi hé líjiàn zhū hóu jūn chén， xuē jiǎn zhū hóu káng qín lì liàng， jìn xíng hé píng yǎn biàn， ér qiě wéi rén fāng miàn， sī rén xíng wéi bù jiǎn diǎn héng héng dà yuē tōu guò lǎo xiāng jī dàn， yīn 'ér bèi hán fēi zǐ suǒ bù chǐ， bèi hán fēi zǐ dāng zhe qín wáng zhèng chì mà， yú shì jié xià liáng zǐ） hé zuò， yī qǐ yào qiú qín wáng zhèng chǔsǐ hán fēi zǐ。 tā men shuō：“ hán fēi zǐ zuì zhōng hái shì tì hán guó shè jì kǎo lǜ， bù wéi qín suǒ yòng。 rú jīn hán fēi zǐ zài qín guó de shí rì yǐ jiǔ， rú guǒ bǎ tā qiǎn sòng huí qù， yòu huì xiè lù qín guó de zhèng zhì jūn shì jī mì， bù rú bǎ tā chǔsǐ suàn liǎo。”
　　 qín wáng zhèng yǐ wéi rán， jiù bǎ zì jǐ de 'ǒu xiàng guān qǐ lái liǎo。
　　 lǐ sī pà qín wáng zhèng fǎn huǐ， jiù sī zì páo jìn jiān yù lǐ， pò shǐ hán fēi zǐ yǎng yào zì shā。 hán fēi zǐ dà mà：“ lǐ sī， nǐ zhè gè chàshēng￥ ·· nǐ yào， yào hài ··· hài hài hài ··· ǎi 'ǎi ··· sǐ wǒ 'ā１（ tā yī jī dòng jiù jiēbā。）
　　 lǐ sī bù zhǔn hán fēi xiě shàng sù xìn（ yīn wéi hán fēi zǐ tài néng xiě liǎo）， zhōng yú pò qí zì shā。
　　 yī dài wén háo， dà sī xiǎng jiā hán fēi zǐ， jiù zhè yàng zhuī zhú máng máng de liú shuǐ qù liǎo。
　　 guò liǎo méi duō jiǔ， qín wáng zhèng sī qián xiǎng hòu， jué dé bù gāi qiú jìn hán 'ǒu xiàng， yú shì pài rén qián qù shè miǎn， dàn hán fēi yǐ jīng yǎng yào“ zì shā” liǎo。 qín wáng zhèng jiē tàn liáng jiǔ。
　　 hán fēi zǐ suī rán sǐ liǎo， dàn shì tā de sī xiǎng zhù zǎi liǎo yòu qín yī dài， shì qín shǐ huáng de míng míng zhī shī， ér qiě duì zhōng guó zhěng gè wèi lái liǎng qiān nián shè huì dū chǎn shēng liǎo jí dà de yǐng xiǎng。 hán fēi zǐ yī yán 'ér wéi tiān xià fǎ， yì bù xiǔ yě。
　　 hán fēi zǐ zhī sǐ



   我读累了，想听点音乐或者请来支歌曲！
    
<< qiányīzhānghuí   hòuyīzhānghuí >>   
qīng tóng shí dài de jué lèi zhàn zhēng yǐn zǐ : rén zhī chūdì yī zhāng sān huáng shén jì（ 46 yì héng héng yuē 5000 nián qián）
dì 'èr zhāng huáng dì chī yóu（ yuē 5000 nián qián）dì sān zhāng yáo fēng shùn yǔ（ 5000 － 4000 nián qián）
dì sì zhāng xū wú zhī xià（ gōng yuán qián 2070 héng qián 1600 nián）dì wǔ zhāng shāng zǔ liè liè（ gōng yuán qián 1600 héng qián 1046 nián， qīng tóng shí dài）
dì liù zhāng dà zhōu tiān zǐ（ gōng yuán qián 1046 héng qián 771 nián）fù lù
qīng tóng shí dài de kǒng lóng zhàn zhēng yǐn zǐ（ guān yú shàng yī běn shū）dì yī zhāng xiào 'ào zhū hóu（ 770B.C.--700B.C.）
dì 'èr zhāng qīng guó 'èr jī（ 700B.C. héng 685B.C.）dì sān zhāng dà zāi qiáng qí（ 685B.C. héng 645B.C.）
dì sì zhāng jiāng hàn xīn guì（ B.C.770 héng B.C.645 de chǔ guó）dì wǔ zhāng xiàn gōng zhī hèn（ B.C.768 héng B.C.650 de jìn guó）
dì liù zhāng qín jìn zhī hǎo（ B.C.650 héng B.C.645）dì qī zhāng jìn wén jiàn tǔ（ B.C.645 héng B.C.628）
dì bā zhāng dú bà xī róng（ 628B.C. héng 620B.C.）dì jiǔ zhāng zhào shì gū 'ér（ B.C.620 héng B.C.607）
dì shí zhāng wèn dǐng zhōng yuán（ B.C.607 héng B.C.590）fù lù
qīng tóng shí dài de xī yì zhàn zhēng dì yī zhāng qiáng zāi jiāo， dà jìn fēng liú（ 600B.C.－ 580B.C.）dì 'èr zhāng yān líng wǔ xī（ 580B.C.－ 575B.C.）
dì sān zhāng dào gōng zài bà（ 575B.C.－ 555B.C.）dì sì zhāng huò qǐ xiāo qiáng（ 555B.C.－ 545B.C.）
dì   [I]   II   [III]   yè

pínglún (0)