通史 》 zhōng guó gǔ dài shè huì   》 qī、 guó jiā hé shè huì（ yī） huáng dì hé huáng quán      hé cí quán He Ciquan 　　xī zhōu chūn qiū shì chéng bāng guó jiā， suī yòu “ pǔ tiān zhī xià mò fēi wáng tǔ， shuài tǔ zhī bīn mò fēi wáng chén ” zhī shuō， shí jì shàng， zhōu tiān zǐ wán quán méi yòu zhè yàng de quán wēi。 tiān zǐ、 zhū hóu jiān de guān xì yě bù guò shì： tiān zǐ wǔ nián yī xún shòu， zhū hóu jǐ nián yī cháo gòng 'ér yǐ。 jiù shì zhè zhǒng guān xì， yě bù néng wéi xì， tiān zǐ hěn shǎo xún shòu， zhū hóu hěn shǎo cháo gòng。 　　 chūn qiū zhàn guó zhī jì， chéng bāng guó jiā xiàng lǐng tǔ guó jiā zhuǎn huà。 xiǎo bāng jù chéng dà bāng， zhàn guó shí qī chū xiàn liǎo qī guó de qū yù xìng xiǎo tǒng yī。 zhè zhǒng xiǎo tǒng yī， yòu liǎng fāng miàn de hán yì。 yī shì lǐng tǔ de tǒng yī， yī gè qū yù nèi de lǐng tǔ shǔ yú yī gè guó jūn； èr shì xíng zhèng de tǒng yī， yī gè qū yù nèi shǔ yú guó jūn de jùn xiàn zhì zhú jiàn dài tì guì zú de fēng yì zhì。 zhè dì 'èr fāng miàn， qín tōng guò shāng yàng biàn fǎ， bǐ dōng fāng liù guó zuò de bǐ jiào chè dǐ xiē。 dàn yě wèi néng chè dǐ xiāo miè fēng yì zhì， ráng hóu wèi rǎn fēng yú táo jiù shì lì zhèng， jiù shì shāng yàng yě shì fēng yú shāng de， suǒ yǐ cái chēng zuò shāng jūn。 　　 qín tǒng yī liù guó， zhè shì zhōng guó lì shǐ shàng yī dà biàn jú。 tǒng yī de dà jú miàn， shì qián suǒ wèi yòu de。 gǔ shí yòu huáng yòu dì， wèile xiǎn shì zì jǐ de chóng gāo dì wèi， qín shǐ huáng chēng qǐ huáng dì。《 shǐ jì · qín shǐ huáng běn jì》 chēng：“ qín chū bìng tiān xià， lìng chéngxiàng、 yù shǐ yuē： …… guǎ rén yǐ miǎo miǎo zhī shēn， xīng bīng zhū bào luàn， lài zōng miào zhī líng， liù wáng xián fú qí gū， tiān xià dà dìng。 jīn míng hào bù gèng， wú yǐ chēng chéng gōng， chuán hòu shì， qí yì dì hào。 chéngxiàng wǎn、 yù shǐ dà fū jié、 tíng wèi sī děng jiē yuē： xī zhě wǔ dì dì fāng qiān lǐ， qí wài hóu fú yí fú， zhū hóu huò cháo huò fǒu， tiān zǐ bù néng zhì。 jīn bì xià xīng yì bīng， zhū cán zéi， píng dìng tiān xià， hǎi nèi wéi jùn xiàn， fǎ lìng yóu yī tǒng， zì shàng gǔ yǐ lái wèi céng yòu， wǔ dì suǒ bù jí。 chén děng jǐn yǔ bó shì yì yuē： gǔ yòu tiān huáng yòu dì huáng yòu tài huáng， tài huáng zuì guì。 chén děng mèi sǐ shàng zūn hào， wáng wéi tài huáng， mìng wéi zhì， lìng wéi zhào， tiān zǐ zì chēng yuē zhèn。 wáng yuē： qù tài zhù huáng， cǎi shàng gǔ dì wèi hào， hào yuē： ‘ huáng dì ’。 tā rú yì。 zhì yuē： kě。” 　　 jiù zài zhè yī nián， jīng guò yī fān jī liè zhēng lùn， què dìng liǎo jùn xiàn zhì， tǒng yī wén zì， tǒng yī dù liàng héng zhì， shǐ tǒng yī de dà dì guó chū jù guī mó。《 shǐ jì · qín shǐ huáng běn jì》 chēng：“ chéngxiàng wǎn děng yán： zhū hóu chū pò， yàn、 qí、 jīng dì yuǎn， bùwèi zhì wáng， mǔ yǐ tián zhī。 qǐng lì zhū zǐ， wéi shàng xìng xǔ。 shǐ huáng xià qí yì yú qún chén。 qún chén jiē yǐ wéi biàn。 tíng wèi lǐ sī yuē： zhōu wén wǔ suǒ fēng zǐ dì tóng xìng shèn zhòng， rán hòu shǔ shū yuǎn， xiāng gōng jī rú chóu chóu。 zhū hóu gēngxiāng zhū fá， zhōu tiān zǐ fú néng jìn zhǐ。 jīn hǎi nèi lài bì xià shén líng， yī tǒng jiē wéi jùn xiàn， zhū gōng chén yǐ gōng fù shuì zhòng shǎng cì zhī， shèn zú， yì zhì， tiān xià wú yì yì， zé 'ān níng zhī shù yě。 zhì zhū hóu bù biàn。 shǐ huáng yuē： tiān xià gòng kǔ zhàn dǒu bù xiū， yǐ yòu hóu wáng； lài zōng miào， tiān xià chū dìng， yòu fù lì guó， shì shù bīng yě， ér qiú qí níng xī， qǐ bù nán zāi！ tíng wèi yì shì。 fēn tiān xià yǐ wéi sān shí liù jùn， jùn zhì shǒu wèi jiān。…… yī fǎ dù héng shí zhàng chǐ， chē tóng guǐ， shū tóng wén zì。 dì dōng zhì hǎi jì cháo xiān， xī zhì lín táo qiāng zhōng， nán zhì běi xiàng hù， běi jù hé wéi sài bìng yīn shān zhì liáo dōng。” 　　 zhè shì gè xīn dì guó， xīn huáng dì。 xīn huáng dì shì xīn dì guó de shǒu lǐng， zài tā shǒu lǐ wò yòu zhì gāo wú shàng gè zhǒng dà quán。 hàn chéng qín zhì， duì zhè gè dì guó de jié gòu suī rán zuò liǎo yī xiē xiū zhěng， dàn dà tǐ wéi chí zhe yuán lái xíng shì。 　　 huáng dì shì zuì gāo de zhèng zhì shǒu lǐng， duì quán guó de xíng zhèng shì wù， tā yòu zuì hòu jué dìng quán， dà shìdōu yóu huáng dì cái jué。 rú qín shǐ huáng shí，“ tiān xià zhī shì wú dà xiǎo jiē jué yú shàng， shàng zhì yǐ héng shí liàng shū， rì yè zhōng chéng， bù zhōng chéng bù dé xiū xī，”（《 shǐ jì · qín shǐ huáng běn jì》）。 　　 qín hàn shí qī， huáng dì dà quán hái yòu xiē zhì yuē。 yòu tíng yì zhì dù。 guó yòu dà shì， jiē yóu cháo chén tǎo lùn xiàng huáng dì tí chū yì jiàn， yóu huáng dì cái dù。 qín shǐ huáng 'èr shí liù nián lìng chéngxiàng、 yù shǐ děng yì dì hào。 sān shí sì nián， bó shì qí rén chún yú yuè qǐng fēng lì zǐ dì，“ shǐ huáng xià qí yì”。 zhè zhǒng tíng yì zhì dù， hàn cháo yī zhí wéi chí zhe。 huáng dì de fèi lì、 guó jiā dà shì、 lì fǎ、 guān jué fēng zèng děng jiē kě tíng yì tí chū yì jiàn huò yóu tíng yì zuò chū jué dìng。 tíng yì yóu huáng dì zhào lìng zhāo jí， yì jiàn yóu huáng dì zuì hòu cái jué。 zhè zhǒng zhì dù， nǎi shì shì zú shè huì mín zhù zhì hé zhōu dài nèi wài cháo de yí jì， duì huáng dì quán lì bù wú xiàn zhì zuò yòng。 　　 chūn qiū shí qī， jìn zhù xíng shū zhèng zhù xíng dǐng， kāi shǐ yòu xiàng mín jiān gōng bù de fǎ。 qín yòu fǎ， hàn yòu jiǔ zhāng lǜ， dōushì fǎ lǜ。 qín hàn de fǎ， lái yuán yú shì zú bù luò shè huì de xí guàn。 duì yán xí xià lái de xí guàn jǐyǔ zǒng jié， suì chū xiàn liǎo fǎ。 lìng yī lái yuán shì huáng dì de yì zhǐ。 hàn wǔ dì shuō：“ fǎ lìng zhě， xiān dì suǒ zào yě。”（《 hàn shū · dōng fāng shuò chuán》）。 wǔ dì shí tíng wèi dù zhōu shuō：“ sān chǐ 'ān chū zāi？ qián zhù suǒ shì zhù wéi lǜ， hòu zhù suǒ shì shū wéi lìng。”（《 hàn shū · dù zhōu chuán》）。 dàn jìn guǎn fǎ lìng chū zì huáng dì， huáng dì de quán lì zài fǎ tíng pàn jué fāng miàn， yòu shí yě bù dé bù shòu yuē shù。《 hàn shū · zhāng shì zhī chuán》：“ shàng（ wén dì） xíng chū zhōng wèi qiáo， yòu yī rén cóng qiáo xià zǒu， shèngyú mǎ jīng。 yú shì shǐ qí bǔ zhī， shǔ tíng wèi。 shì zhī zhì wèn，…… shì zhī zòu dāng： cǐ rén fàn bì， dāng fá jīn。 shàng nù yuē： cǐ rén qīn jīng wú mǎ， mǎ lài hé róu， lìng tā mǎ， gù bù bài shāng wǒ hū？ ér tíng wèi nǎi dāng zhī fá jīn！ shì zhī yuē： fǎ zhě， tiān zǐ suǒ yǔ tiān xià gōng gòng yě。 jīn fǎ rú shì， gèng zhòng zhī， shì fǎ bù xìn yú mín yě。 qiě fāng qí shí， shàng shǐ shǐ zhū zhī zé yǐ， jīn yǐ xià tíng wèi， tíng wèi， tiān xià zhī píng yě， yī qīng， tiān xià yòng fǎ jiē wéi zhī qīng zhòng， mín 'ān suǒ cuò qí shǒu zú？ wéi bì xià chá zhī。 shàng liáng jiǔ yuē： tíng wèi dāng shì yě。” 　　 huáng dì yào zhòng zhòng chéng fá， zhí fǎ guān tíng wèi jù fǎ pàn qīng， huáng dì zuì hòu bù dé bù ràng bù。 　　 qín hàn huáng dì shì zuì dà de tǔ dì suǒ yòu zhě。 huáng dì de tǔ dì chēng zuò gōng tián， gōng tián shōu rù yóu huáng dì de sī zhàng fáng shàofǔ zhù guǎn。 　　 huáng dì de gōng tián， zhù yào yòu sān bù fēn： yī shì huáng jiā yuàn yòu， èr shì shān lín chuān zé， sān shì huāng dì。 　　 huáng jiā yuàn yòu， miàn jī shì hěn dà de。 cháng 'ān chéng nán de shàng lín yuàn zhàn dì jiù hěn duō。《 hàn shū · yáng xióng chuán shàng》：“ nán zhì yí chūn、 dǐng hú、 yù sù、 kūn wú， bàng nán shān 'ér xī， zhì cháng yáng、 wǔ zuò， běi rào huáng shān， bīn wèi 'ér dōng， zhōu mào shù bǎi lǐ。” huáng jiā yuàn yòu shèn duō， sàn zài gè dì， shàng lín shì dà de。 　　《 lǐ jì · wáng zhì》：“ míng shān dà zé bù yǐ fēng。” míng shān dà zé bù yǐ fēng， zé liú zuò zhōu wáng de gōng tián。 zhè tiáo chuán tǒng， bǎo cún xià lái， qín hàn shí qī quán guó shān chuān lín zé dōushì huáng dì de sī chǎn， shōu rù dū guī huáng dì suǒ yòu。《 yán tiě lùn · fù gǔ》：“ gǔ zhě míng shān dà zé bù yǐ fēng， wéi xià zhī zhuān lì yě。 shān hǎi zhī lì， guǎng zé zhī chù， tiān xià zhī cáng yě， jiē yí shǔ shàofǔ。 bì xià bù sī、 yǐ shǔ dà sī nóng， yǐ zuǒ zhù bǎi xìng。”《 hàn shū · shí huò zhì xià》：“ dà nóng shàng yán tiě chéng、 kǒng jǐn、 xián yáng yán： shān hǎi tiān dì zhī cáng， yí shǔ shàofǔ， bì xià fú sī， yǐ shǔ dà nóng zuǒ fù。”《 xù hàn zhì · bǎi guān zhì · shàofǔ》 zhù yǐn《 hàn guān》：“ wáng zhě yǐ zū shuì wéi gōng yòng， shān zé bēi chí zhī shuì yǐ gōng wáng zhī sī yòng。” yǐn《 hàn guān yí》：“ tián zū chú gǎo yǐ gěi jīng yòng xiōng nián， shān zé yú yán shì shuì shàofǔ， yǐ gěi sī yòng yě。”《 xù hàn zhì · bǎi guān · shàofǔ》 tiáo zhù yě shuō：“ fán shān zé bēi chí zhī shuì， míng yuē jìn qián， shǔ shàofǔ， shì zǔ gǎi shǔ sī nóng。” 　　 wèi kěn dì、 cǎo dì、 huāng dì， dū shǔ yú huáng dì， shì huáng dì de sī chǎn。 zhòng cháng tǒng《 chāng yán · sǔn yì piān》：“ dì yòu cǎo zhě， jìn yuē guān tián。 wéi kān nóng shì， nǎi tīng shòu zhī。”（《 hòu hàn shū · zhòng cháng tǒng chuán》）。《 hàn shū · sūn bǎo chuán》：“ hóng yáng hóu wáng lì（ chéng dì jiù）， shǐ kè yīn nán yáng tài shǒu lǐ shàng zhàn kěn cǎo tián shù bǎi qǐng， pō yòu mín suǒ jiǎ shàofǔ bēi zé， lüè jiē kāi fā。 shàng shū yuàn yǐ rù xiàn guān。 yòu zhào jùn píng tián yú zhí， qián yòu guì yī wàn wàn yǐ shàng。” cǎo tián， shì shǔ yú shàofǔ de huáng dì sī tián。 　　 zài quán guó fàn wéi nèi， shān lín chuān zé hé wèi kěn tián de miàn jī yuǎn yuǎn chāo guò yǐ gēng kěn tǔ dì。《 hàn shū · dì lǐ zhì xià》 jì hàn zhī jiāng yù tǔ dì：“ dì dōng xī jiǔ qiān sān bǎi 'èr lǐ， nán běi wàn sān qiān sān bǎi liù shí bā lǐ。 tí fēng tián yī wàn wàn sì qiān wǔ bǎi yī shí sān wàn liù qiān sì bǎi wǔ qǐng。 qí yī wàn wàn 'èr bǎi wǔ shí 'èr wàn bā qiān bā bǎi bā shí jiǔ qǐng， yì jū、 dào lù、 shān chuān、 lín zé， bì bù kě kěn； qí sān qiān 'èr bǎi 'èr shí jiǔ wàn jiǔ bǎi sì shí qī qǐng， kě kěn bù kě kěn； dìng kěn tián bā bǎi 'èr shí qī wàn wǔ bǎi sān shí liù qǐng。” wèile shǐ kàn qǐ lái gèng qīng yì yú liǎo rán， zuò biǎo hé bǎi fēn bǐ rú xià： 　　 tí fēng tián 145， 136， 405 qǐng 100 ％ 　　 shān chuān、 lín zé yì jū、 dào lù 102， 528， 889 qǐng 70％ duō 　　 kě kěn bù kě kěn（ huāng dì） 32， 290， 947 qǐng 22％ duō 　　 dìng kěn tián 8， 270， 536 qǐng 6％ ruò 　　 tí fēng tián wéi yī bǎi， shān chuān lín zé zhàn 70％ duō， huāng dì zhàn 22％ duō， yǐ gēng tián zhàn 6％ bù dào。 zhàn quán guó 92％ yǐ shàng shān chuān lín zé hé wèi kěn tián wéi huáng dì de sī yòu cái chǎn gōng tián， zhǐ yòu 6％ bù dào de gēng dì wéi dì zhù hé nóng mín suǒ yòu。 xī hàn dào dōng hàn qián qī， huáng dì yī pī pī de bǎ gōng tián cì huò jiǎ gěi nóng mín， tiáo jiàn jiù shì tā men shǒu zhōng zhǎng wò zhe dà liàng de cǎo dì huāng dì。 　　 huáng dì quán lì de lái yuán， zhōu cháo rén shuō lái zì tiān。《 zhōu shū · tài shì shàng》：“ tiān yòu xià mín， zuò zhī jūn， zuò zhī shī。”《 zuǒzhuàn》 wén gōng shí sān nián：“ tiān shēng mín 'ér shù zhī jūn。” xiāng gōng shí sì nián：“ tiān shēng mín 'ér lì zhī jūn。” qín shǐ huáng shuō lái zhī zǔ zōng。 tā tǒng yī liù guó， shuō shì，“ lài zōng miào zhī líng”（《 shǐ jì · qín shǐ huáng běn jì》）。 qín cháo duǎn zàn， yǐng xiǎng bù dà， hàn cháo de sī xiǎng yì shí réng shì liǎng zhōu xì tǒng。 zhōu rén yǎn lǐ guó jūn、 rén mín、 tiān sān zhě jiān de guān xì shì xiāng hù de。 tiān shēng mín 'ér lì zhī jūn， jūn de zé rèn zài yǎng mín。 guó jūn rú bù néng yǎng mín， mín kě yǐ chū zhī。《 zuǒzhuàn》 xiāng gōng shí sì nián，“ shī kuàng shì yú jìn hóu， jìn hóu yuē： wèi rén chū qí jūn， bù yì shèn hū？ duì yuē： huò zhě qí jūn shí shèn。 liáng jūn jiāng shǎng shàn 'ér xíng yín， yǎng mín rú zǐ， gài zhī rú tiān， róng zhī rú dì， mín fèng qí jūn， ài zhī rú fù mǔ， yǎng zhī rú rì yuè， jìng zhī rú shén míng， wèi zhī rú léi tíng， qí kě chū hū？ fū jūn， shén zhī zhù yě， mín zhī wàng yě。 ruò kùn mín zhī zhù， kuì shén zhī sì， bǎi xìng jué wàng， shè jì wú zhù， jiāng 'ān yòng zhī！ fú qù héwèi？” jī liè yī diǎn， jiù xiàng mèng zǐ de sī xiǎng，“ mín wéi guì， shè jì cì zhī， jūn wéi qīng”（《 mèng zǐ · jìn xīn xià》），“ zéi rén zhě wèi zhī zéi， zéi yì zhě wèi zhī cán？ zéi zhī rén wèi zhī yī fū。 wén zhū yī fū zhòu yǐ， wèi wén shì jūn yě。”（《 liáng huì wáng xià》） 　　 hàn wǔ dì shí， rú jiā dǒng zhòng shū bǎ xiān qín de míng yáng wǔháng zāi yì sī xiǎng yí jiē dào rú jiā sī xiǎng tǐ xì zhōng lái。 tā chàng dǎo tiān mìng shuō， yǐ tiān wèiyòu yì zhì de， tiān rén shì xiāng tōng de。 tiān kào xiáng ruì hé zāi yì lái biǎo shì tā duì rén jūn zhèng zhì hǎo huài de píng jià。 dǒng zhòng shū shuō：“ zāi zhě， tiān zhī qiǎn yě； yì zhě， tiān zhī wēi yě。 qiǎn zhī 'ér bù zhī， nǎi wèi zhī yǐ wēi。…… fán zāi yì zhī běn， jìn shēng yú guó jiā zhī shī。 guó jiā zhī shī， nǎi shǐ méng yá， ér tiān chū zāi hài yǐ qiǎn gào zhī。 qiǎn gào zhī 'ér bù zhī biàn， nǎi jiàn guài yì yǐ jīng hài zhī， jīng hài zhī shàng bù zhī wèi kǒng， qí yāng jiù nǎi zhì。”（《 chūn qiū fán lù》 dì sān shí）。 wǔ dé zhōng shǐ sī xiǎng， xī hàn hòu qī dào dōng hàn fēi cháng shèng xíng。 rú shēng gǔ yǒng shèn zhì duì chéng dì shuō：“ jiàn shǐ yuán nián yǐ lái， èr shí nián jiān， qún zāi dà yì， jiāo cuò fēng qǐ，…… lóng dé jī shàn， jù bù kè jì。”（《 hàn shū · gǔ yǒng chuán》） 　　 wǒ men kàn dào zhàn guó qín hàn shí qī de guó jūn huò huáng dì， hái yòu tiān lái guǎn zhì， guó jūn huò huáng dì bù hǎo， tiān jiāng jiàng zāi yì lái jǐng gào tā， zài bù gǎi， yāng jiù nǎi zhì。 shèn zhì xiàng xī hàn hòu qī wǔ dé zhōng shǐ shuō suǒ lùn， gāi huàn dé liǎo， jiù shì lóng dé jī shàn， yě bù néng gǎi biàn gǎi cháo huàn dài de mìng yùn。 guó jūn huò huáng dì bù néng yǎng mín， mín yě kě yǐ chū zhī， zhú tā xià tái。 　　 qín hàn huáng dì de shēn shàng， hái duō shàobǎo cún yī diǎn shì zú bù luò cháng de yí jì。 shì zú bù luò shí dài， yī bù fēn tǔ dì píng jūn fēn pèijǐ shì zú chéng yuán gēngzhòng， zhè yě kě yǐ shuō shì jǐng tián zhì de zuì zǎo xíng tài。 dà bù fēn tǔ dì shān chuān lín zé hé wèi kěn huāng dì、 cǎo dì， réng shì shì zú gōng shè de cái chǎn， jí suǒ wèi gōng tián。 qín hàn de huáng dì， jì chéng liǎo shì zú cháng de dì wèi hé quán lì， yī qiē yuán lái guī shì zú bù luò cháng zhǎng wò de gōng yòu tǔ dì cái chǎn， xiàn zài dōuchéng liǎo huáng dì de sī yòu cái chǎn。 　　 huáng dì bù jǐn cuàn duó liǎo shì zú gōng shè yí cún xià lái de gōng yòu tǔ dì hé cái chǎn， ér qiě hái jì chéng gōng shè de quán lì dài biǎo gōng shè duì fēn pèijǐ gōng shè chéng yuán de yī fēn tǔ dì lián tóng gēngzhòng zhè xiē tǔ dì de nóng mín dōuyào qiú yòu zhī pèi quán。 zhè shì guó jūn huáng dì duì rén mín zhēng shōu zū shuì、 bīng fù、 yáo yì quán lì de yuān yuán。 huáng dì jì chéng gōng shè de quán lì， yòu liǎo xiàng rén mín zhēng zū fù yáo yì de quán lì， wèile zhèng zhì huò jīng jì wèn tí， huáng dì yòu qiān xǐ rén mín de quán lì， dàn tā yě jiù yòu liǎo guān zhù rén mín shēng huó de yì wù。 qín hàn de shè huì， yǐ shì jiē jí fēn liè hé duì lì de shè huì， huáng dì shì zhè gè jiē jí shè huì zhōng de bō xuē jiē jí、 tǒng zhì jiē jí de dài biǎo， tóng shí yě yào kàn dào tā de quán lì shì yóu shì zú cháng quán lì yǎn huà xià lái de， zài tā shēn shàng hái yòu shì zú cháng xìng gé de yí cún。 tā hé qù gǔ rì yuǎn de wèi jìn yǐ hòu tè bié shì míng qīng de huáng dì shì yòu suǒ qū bié de。 　　 wǒ men yóu cǐ yě kě yǐ lǐ jiě， qín hàn de dì guó shì tǒng yī de， zhǐ miǎnqiǎng kě yǐ shuō shì jí quán de。 wǒ shuō miǎnqiǎng， yīn wéi gōng qīng hé dì fāng zhǎnglì dōukě yǐ tōng guò bì zhào、 chá jǔ zì xuǎn liáo shǔ， yī jùn zhī shǒu， jiù shì yī jùn zhī jūn。 zhè zhǐ néng miǎnqiǎng de shuō shì jí quán de， hái tán bù dào zhuān zhì zhù yì huò jué duì huáng quán。 míng qīng de huáng dì， cái shì zhuān zhì zhù yì liǎo， jué duì huáng quán liǎo。 请欣赏:  请给我换一个看看！  拜托，快把噪音停掉！我读累了，想听点音乐或者请来支歌曲！      << qiányīzhānghuí   hòuyīzhānghuí >>

xù yán yī yóu bù luò dào guó jiā yī、 zǎo qī guó jiā de chū xiàn（ yī） yīn shāng shè huì hé jīng jì （ èr） zhōu rén de zǎo qī shēng huó （ sān） miè shāng hòu shāng zhōu liǎng zú de guān xì èr、 jiē jí fēn huà hé yǎn biàn（ yī） guì zú （ èr） guó rén （ sān） zhòng、 shù、 mín （ sì） sī tú shǔ （ wǔ） lì chén qiè （ liù）《 shī jīng》 zhōng suǒ jiàn gè jiē jí de shēng huó sān、 jǐng tián hé tǔ dì zhì dù（ yī） tǔ dì gōng yòu zhì de shǐ yǐng （ èr） zhōu wáng、 zhū hóu、 guì zú tǔ dì suǒ yòu zhì （ sān） gōng tián hé sī tián （ sì） guó yǔ yě de bù tóng tián zhì （ wǔ） nóng yè shēng chǎn gōng jù hé jì shù sì、 zǎo qī guó jiā xíng shì（ yī） wáng tíng hé qún liáo （ èr） chéng bāng guó jiā （ sān） guó（ dì yuán） yǔ jiā（ xuè yuán） liǎng xì de hé yī （ sì） lǐ、 xíng、 bīng、 shuì、 yì èr gǔ dài shè huì yī、 chūn qiū zhàn guó zhī jì de jīng jì shè huì biàn huà yǐn yán （ yī） nóng yè shēng chǎn lì de fēi yuè fā zhǎn （ èr） chéng shì jiāo huàn jīng jì de xīng qǐ 1 ． jiāo huàn hé shāng rén de huó yuè （ èr） chéng shì jiāo huàn jīng jì de xīng qǐ 2． huò bì hé chéng shì xīng qǐ （ èr） chéng shì jiāo huàn jīng jì de xīng qǐ 3． jiāo huàn zài jīng jì shēng huó zhōng de dì wèi

dì   [I]   II   [III]   [IV]   yè

pínglún (0)