经书评论 》 jīng shū qiǎn tán   》 《 zhōu yì》      yáng bó jùn Yang Bajun

　　dì yī jié《 zhōu yì》 běn shì zhàn shì shū
　　 gǔ dài rén duì yú zì rán hé shè huì xiàn xiàng de kè guān qíng kuàng hé guī lǜ jí qí quē fá rèn shí， yīn zhī chǎn shēng bù shǎo mí xìn huó dòng。 bǔ hé shì biàn shì yī zhǒng mí xìn。 yóu qí shì shàng céng rén wù， shénme jǔ dòng dū dé xiān qǐng jiào shén líng， wèn wèn jí xiōng。 bǔ yòng wū guī fù jiá huò zhě niú jiǎ gǔ， zì qīng dài mò qī zài hé nán 'ān yáng yīn xū（ shāng dài shǒu dū jiù zhǐ） fā xiàn dà liàng bǔ cí yǐ lái， wéi yán jiū zhōng guó yīn shāng shǐ tí gōng liǎo dì yī shǒu shí wù zī liào。 zuì jìn zài shǎn xī fú fēng xiàn、 qí shān xiàn yī dài， jí xī zhōu jiàn guó qián de zhōu yuán dì qū， yòu fā xiàn liǎo zhōu dài bǔ jiá、 bǔ gǔ， suī rán shù liàng bù dà， què hěn yòu jià zhí。 yòng shí wù zhèng míng liǎo xī zhōu zài jiàn guó qián， jí wǔ wáng miè zhòu yǐ qián， zǎo jiù yòng guī jiá niú gǔ zhàn bǔ liǎo。 yǐ hòu yòu yòng shī cǎo bǔ guà， jiào zhàn shì。《 zhōu yì》 zhè bù shū， jiù shì tí gōng zhàn shì zhě yòng de。《 zhōu yì》 jiù shì jīn tiān de《 yì jīng》， yòu jiǎn chēng《 yì》。
　　 shī cǎo jiù shì mín jiān tōng chēng de yóu yán cǎo huò zhě jù chǐ cǎo， yòng tā de jīng zuò zhàn shì gōng jù。 dà gài yòng shī cǎo jīng wǔ shí gēn， yòu chōu qù yī gēn， dé sì shí jiǔ gēn， fēn bié shù tā men de shù mù， bǎ tā men fēn wéi jǐ fèn， zhè jiào zuò “ dié ”， rán hòu chéng guà。 yào dié hǎo jǐ cì， yóu yuán xiān de guà zài biàn chéng shénme guà， rán hòu cān kǎo zhàn shì shū， lái yù cè jí xiōng。
　　 chuán shuō zhàn shì shū yòu hǎo duō zhǒng， cóng《 zuǒzhuàn》 hé《 guó yǔ》 zhè zhǒng chūn qiū shǐ shū lái kǎo chá， yī bān yòng de shì《 zhōu yì》。 yě yòu yī xiē bù jiàn jīn běn《 zhōu yì》 de yǔ jù， huò xǔ yòu de shì《 zhōu yì》 yǐ wài de zhàn shì shū。 zhì yú《 zhōu lǐ · chūn guān · dà（ tài） bǔ》 suǒ shuō de《 lián shān》、《 guī cáng》 èr zhǒng zhàn shì shū， shuí yě méi yòu jiàn dào guò， xiàn cún《 lián shān》《 guī cáng》 shì jiǎ huò， jiù bù bì shuō tā liǎo。
　　 dì 'èr jié《 zhōu yì》 nèi róng
　　《 zhōu yì》 zuì jī běn de dōng xī shì“ yīn”“ yáng” liǎng gè fú hào，“ héng” shì“ yáng”，“ --” shì“ yīn”。 yóu zhè liǎng gè fú hào， lián dié sān céng， zǔ chéng bā guà： qián、 kūn、 kǎn、 zhèn、 xùn、 lí、 gèn、 duì。 zhè bā gè guà， hù xiāng chóngdié， yòu zǔ chéng liù shí sì guà。 liù shí sì guà zhōng， měi guà liù yáo， cóng xià wǎng shàng shù， dì yī yáo jiào“ chū” yáo， dì 'èr、 sān、 sì、 wǔ yáo réng yòng“ èr”“ sān”“ s씓 wǔ” wéi míng， zuì shàng yī yáo jiào“ shàng” yáo。 nà yī yàn ruò shì yáng yáo“ héng”， biàn jiào“ jiǔ”； yīn yáo“ --”， biàn jiào“ liù”。 chū yáo jiào“ chū jiǔ” huò“ chū liù”， zuì shàng yī yáo jiào“ shàng jiǔ” huò“ shàng liù”， qí yú de biàn shì“ jiǔ 'èr” huò“ liù 'èr”，“ jiǔ sān” huò“ liù sān”，“ jiǔ sì” huò“ liù sì”，“ jiǔ wǔ” huò“ liù wǔ”。 měi guà yòu guà cí， měi yáo yòu yáo cí。 liù shí sì guà de guà cí hé sān bǎi bā shí liù yáo de（ běn sān bǎi bā shí sì yáo， zài jiā shàng《 qián · yòng jiǔ》、《 kūn · yòng liù》 èr tiáo yáo cí） yáo cí， shì《 zhōu yì》“ jīng” de bù fēn。 yòu fēn wéi shàng、 xià liǎng piān， shàng piān sān shí guà， xià piān sān shí sì guà。
　　《 zhōu yì》 yòu“ jīng”， zì rán yòu“ chuán”。《 yì chuán》 yòu qī gè bù fēn， shí piān， suǒ yǐ jiào zuò“ shí yì”， yì sī shuō zhè shí piān wén zì shì“ jīng” de yǔ yì。《 shí yì》 qī zhǒng shí piān shì：
　　 yī、《 tuàn chuán》， jiě shì liù shí sì guà de guà míng、 guà yì hé《 guà cí》 de， fēn shàng xià liǎng piān。 tuàn jí duàn yě， duàn dìng yī yáo zhī yì。
　　 èr、《 xiàng chuán》， jiě shì liù shí sì guà de guà míng、 guà yì hé《 yáo cí》 de， yě fēn shàng xià liǎng piān。
　　 sān、《 wén yán》， zhǐ jiě shì《 qián》《 kūn》 èr guà de guà cí hé yáo cí。
　　 yǐ shàng sān zhǒng， běn lái shì hé“ jīng” fēn lí gè zì dān dú wéi piān de， hòu rén yīn wéi tā hé“ jīng” wén guān xì jiào wéi mìqiè， biàn fù zài gè yòu guān“ jīng” wén zhī xià。“ jīng” fēn wéi shàng、 xià， yīn cǐ《 tuàn chuán》、《 xiàng chuán》 yě fēn wéi shàng、 xià。《 wén yán》， zhǐ gè fù yú《 qián》《 kūn》 liǎng guà《 xiàng chuán》 zhī hòu， zhè liǎng guà dōuzài shàng piān， bù néng zài fēn wéi shàng xià liǎo。
　　 sì、《 xì cí》， tā shì《 yì jīng》 de tōng lùn， nèi róng bǐ jiào páng zá， piān fú yě jiào cháng， suǒ yǐ yě fēn wéi shàng、 xià liǎng piān。
　　 wǔ、《 shuō guà》， zhù yào jì shù qián、 kūn、 zhèn、 xùn、 kǎn、 lí、 gèn、 duì bā guà（ zhè bā guà yě jiào“ bā jīng guà”， yīn wéi shì yóu tā zǔ chéng liù shí sì guà de。 liù shí sì guà， jīng guò“ jīng guà” de chóngdié， yòu jiào“ bié guà”） suǒ xiàng de shì wù。《 shuō guà》 shuō：“ qián wéi tiān， kūn wéi dì， zhèn wéi léi， xùn wéi fēng， kǎn wéi shuǐ， lí wéi huǒ， gèn wéi shān， duì wéi zé。” zhè shì yuán shǐ guà xiàng。《 shuō guà》 yòu jiā yǐn shēn， yī gè guà kě yǐ dài biǎo duō zhǒng shì wù。
　　 liù、《 xù guà》， jiě shuō liù shí sì guà de shùn xù。
　　 qī、《 zá guà》， jiě shuō liù shí sì guà de guà yì， què bù yǐ zhào liù shí sì guà de shùn xù， cuò zá jiě shì， suǒ yǐ jiào“ zá guà”。
　　 yǐ shàng sì zhǒng， gè zì dú lì wéi piān， liè yú“ jīng” wén zhī hòu。 běn lái“ jīng” zì“ jīng”，“ chuán” zì“ chuán”， jīn běn《 zhōu yì》 bǎ《 tuàn chuán》、《 xiàng chuán》、《 wén yán》 gè fù yú xiāng guān“ jīng” wén zhī hòu， ér bǎ《 xì cí》 yǐ xià sì piān liè zài“ jīng” hòu， yòu rén shuō， yóu xī hàn《 yì》 xué zhě fèi zhí gān de， chū jiàn yú táng yán shī gǔ《 hàn shū · yì wén zhì · zhù》； yòu yòu rén shuō， kāi shǐ yú dōng hàn mò de zhèng xuán， jiàn yú《 sān guó zhì · wèi shū · gāo guì xiāng gōng chuán》， yīn wéi《 sān guó zhì》 shì jìn rén chén shòu suǒ zhù， zài táng yǐ qián， yīnggāi xiāng xìn tā。
　　 dì sān jié《 zhōu yì》“ jīng” de xiě zuò nián dài
　　 yǐ shàng jié suǒ xù，《 zhōu yì》 xiān dé huà guà， rán hòu chóngguà， cái néng yòu guà cí hé yáo cí。 shuí huà de guà？ shuí zhòng de guà？ chuán tǒng shuō fǎ shì fú xī shì、 shén nóng shì， zhè dāng rán bù kě xìn。 fú xī、 shén nóng zhè lèi rén， zhǐ shì zhàn guó yǐ hòuzhuàn shuō zhōng de rén wù。 dàn huà guà、 chóngguà bì rán zài zuò guà cí、 yáo cí zhī xiān， xiàn zài méi yòu què záo dé jù yǐ tuī lùn shì shuí suǒ wéi， zhǐ hǎo cún 'ér bù lùn。
　　 cóng《 guà cí》、《 yáo cí》 kàn，《 guà cí》《 yáo cí》 zuò yú xī zhōu chū nián。 yīn wéi tā suǒ zài de nèi róng yòu yīn shāng zǔ xiān de gù shì， yě yòu zhōu dài chū nián de shǐ shì， què méi yòu jiā zá hòu dài de rèn hé sè cǎi。
　　 yī、《 fēng · chū jiǔ yáo cí》 shuō：“ suī xún wú jiù。” yì sī shì“ zòng shì shí tiān， bù huì yòu huò hài”。 zhè gè“ xún” zì， shì cóng yīn shāng chéng xí xià lái de， jiá gǔ bǔ cí yòu dà liàng“ bǔ xún” jìzǎi， dào xī zhōu zhōng yè yǐ hòu biàn bù dà yòu rén zhī dào liǎo。
　　 èr、《 dà zhuàng · liù wǔ yáo cí》“ sàng yáng yú yì”。《 lǚ · shàng jiǔ yáo cí》“ sàng niú yú yì”。“ yì” shì dì míng， zài yì dì sàng shī liǎo niú yáng， zhè shì yīn shāng zǔ xiān wáng hài de gù shì， cóng qián réndōu bù qīng chǔ， zì bǔ cí dà liàng bèi fā xiàn， jīng wáng guó wéi zǎi xì yán jiū， cái cóng ruò gān gǔ shū jié hé bǔ cí gōu jī chū lái。《 yáo cí》 yòng zhe zhè gè gù shì， kě jiàn tā xiě zuò shí dài de zǎo。
　　 sān、《 jì jì · jiǔ sān yáo cí》：“ gāo zōng fá guǐ fāng， sān nián kè zhī。”《 wèi jì · jiǔ sì yáo cí》：“ zhèn yòng fá guǐ fāng， sān nián yòu shǎng yú dà guó。” zhè 'èr chù dū jiǎng dào gāo zōng fá guǐ fāng， shì yīn shāng de lì shǐ。
　　 sì、《 tài · liù wǔ yáo cí》 hé《 guī mèi · liù wǔ yáo cí》 dōushuō“ dì yǐ guī mèi”。 dì yǐ shì shāng zhòu de fù qīn，“ guī mèi” yì sī shì“ jià nǚ”， dì yǐ bǎ shàonǚ jià gěi wén wáng， kě yǐ hé《 shī · dà yǎ · dà míng》 hù xiāng yìn zhèng hé bǔ chōng。
　　 wǔ、《 jìn · guà cí》：“ kāng hóu yòng xī mǎ fān shù。” zhè shì shuō wǔ wáng zhī dì kāng shū bèi fēng yú wèi， sì yǎng zhōu wáng cháo suǒ shǎng cì de mǎ， rì yì fán yǎn。
　　 liù、《 shēng · liù wǔ yáo cí》：“ wáng yòng hēng yú（ xiǎng） qí shān。”《 suí · shàng liù yáo cí》》：“ wáng yòng yú xī shān”。 zhè liǎng gè“ wáng” zì， dōushì zhǐ zhōu wén wáng。 zhōu wén wáng zài shēng qián yǐ chēng wéi wén wáng， wáng guó wéi yòu kǎo zhèng， gèng dé dào zhōu yuán bǔ cí de shí zhèng。
　　 qī、《 jì jì · jiǔ wǔ yáo cí》：“ dōng lín shā niú， bù rú xī lín zhī yuè jì， shí shòu qí fú。”“ dōng lín” zhǐ yīn shāng，“ xī lín” zhōu wáng guó zì zhǐ。 shā niú jì guǐ shén， kě shuō gōng jìng liǎo。 yuè jì jǐn yòng fàn cài， bù shā shēng。 yīn zhòu suī shā niú yǐ jì， bù rú zhōu wén wáng de bó jì， guǐ shén fǎn 'ér shǐ tā shòu fú。
　　 lìng wài hái yòu bù shǎo gù shì， yīn wéi qíng kuàng hòu lái shī chuán， xiàn jīn hěn nán gǎo míng bái， zàn qiě bù tán。 cóng shàng miàn suǒ shù， zuì zǎo yòu yīn shāng zǔ xiān sàng niú yáng yǐ yì de gù shì， qí cì yòu gāo zōng fá guǐ fāng yǐ jí dì yǐ jià nǚ de shǐ shì， yòu yòu bǔ xún de fēng qì， zuì wǎn de gù shì shì wèi kāng shū sì yǎng mǎ qún， nà shì zhōu cháo yǐ miè zhòu tǒng yī tiān xià liǎo。《 guà cí》《 yáo cí》 méi yòu hòu lái shèng chuán yáo、 shùn shànràng de shì， méi yòu jiǎng shāng tānɡ、 zhōu wǔ wáng“ gé mìng” de huà， méi yòu jiǎng fēng（ huáng dì dēng tài shān jì sì） chán（ jì sì tài shān nán de liáng fù shān）， méi yòu jiǎng guān xiàng zhì qì（ jiàn《 yì · xì cí》）， zhè xiē dōushì chūn qiū、 zhàn guó shí shèng xíng de chuán shuō， ér zài《 guà cí》《 yáo cí》 zhōng bù jiàn bàn diǎn yǐng zǐ， zú yǐ shuō míng《 guà cí》《 yáo cí》 xiě zuò jiào zǎo。《 xì cí》 xià shuō：“《 yì》 zhī xīng yě， qí dāng yīn zhī mò shì、 zhōu zhī shèng yǐ？ dāng wén wáng yǔ zhòu zhī shí yé？” huái yí《 guà cí》《 yáo cí》 zuò yú zhōu wén wáng zhī shì， dàn cóng“ kāng hóu yòng xī mǎ fān shù” zhè yī tiáo kàn， zì zài wén wáng yǐ hòu， xǔ duō yán jiū《 zhōu yì》 de rén dà duō rèn wéi《 guà cí》《 yáo cí》 shì xī zhōu chū de zuò pǐn。
　　 dì sì jié《 shí yì》 gè piān de xiě zuò nián dài
　　 sī mǎ qiān de fù qīn sī mǎ tán céng yǐn《 xì cí》， chēng wéi《 yì dà chuán》， suǒ yǐ hòu rén chēng《 shí yì》 wéi《 zhōu yì dà chuán》， xiāng chuán wéi kǒng qiū suǒ zuò， nà shì háo wú dào lǐ de。 cóng sòng dài 'ōu yáng xiū zuò《 yì tóng zǐ wèn》， biàn tí chū xǔ duō lùn diǎn， shuō míng shì kǒng zǐ yǐ hòu de zuò pǐn。 yǐ hòu yán jiū de rén yuè lái yuè duō， lùn zhèng《 shí yì》 bù shì yī rén suǒ zuò， ér qiě bù shì yī shí suǒ zuò。 gè piān xiě zuò nián dài bù tóng， lüè lüè lùn duàn yú xià。
　　 yī、《 tuàn chuán》， zhè piān xiěde zuì zǎo， tā zhǐ jiě shì guà hé《 guà cí》， zì yìng jiào qí tā wéi zǎo。 yīn wéi tā yǐ jīng jiě shì liǎo《 guà cí》， suǒ yǐ《 xiàng chuán》 biàn bù zài jiě shì《 guà cí》， ér zhǐ jiě shì yáo hé《 yáo cí》。 tā yòu bù shǎo yòng yùn chù， dàn《 guà cí》《 yáo cí》 yǔ《 shī jīng》 yòng yùn bù tóng， ér jiē jìn yú《 chǔ cí》 yǐ jí《 lǎo zǐ》、《 zhuāng zǐ》 de yòng yùn。 yǐ shí dài lùn， jìn yú zhàn guó； yǐ dì yù lùn， jìn yú nán fāng。
　　 èr、《 xiàng chuán》， tā de jiě shì yòu hé《 tuàn chuán》 hěn bù yī zhì de dì fāng， zú jiàn tā de zuò zhě bù shì《 tuàn chuán》 de zuò zhě， ér qiě hěn bù jí《 tuàn chuán》 de zuò zhě。《 gèn · xiàng》：“ jūn zǐ yǐ sī bù chū qí wèi。”“ jūn zǐ sī bù chū qí wèi” shì kǒng zǐ xué shēng zéngshēn de huà， jiàn yú《 lùn yǔ · xiàn wèn》，《 xiàng chuán》 zhè jù huà shì zhí jiē xí yòng《 lùn yǔ》， kě jiàn《 xiàng chuán》 zhī zuò zài《 lùn yǔ》 liú xíng yǐ hòu。 dàn yòu zài《 lǐ jì · shēn yī》 yǐ qián， yīn《 shēn yī》 céng shuō：“ gù《 yì》 yuē： ‘ liù 'èr zhī dòng， zhí yǐ fāng yě。 ’”“ liù 'èr zhī dòng” èr jù， zhèng shì《 kūn · liù 'èr yáo cí》 xià de《 xiàng chuán》。 yóu cǐ kě yǐ tuī duàn《 xiàng chuán》 hěn dà kě néng shì zhàn guó zhōng dào wǎn qī zuò pǐn。
　　 sān、《 wén yán》 céng jīng chāo lù《 zuǒzhuàn · xiāng gōng jiǔ nián》 lǔ mù jiāng jiě shì《 suí · guà cí》“ yuán hēng lì zhēn” sì gè zì， zì rán zhuóbǐ zài《 zuǒzhuàn》 liú xíng yǐ hòu， zuì zǎo yě bù guò zhàn guó wǎn qī。
　　 sì、《 xì cí》 zhōng yòu xiē huà céng bèi hàn chū rén suǒ yǐn yòng。 rú“ èr rén tóng xīn， qí lì duàn jīn”， lù jiǎ yǐn rù《 xīn yǔ · biàn huò piān》；“ tiān chuí xiàng， jiàn jí xiōng”， yòu yǐn rù《 xīn yǔ · míng jiè piān》。 sī mǎ tán yǐn“ tiān xià tóng guī 'ér shū tú”， jiàn《 shǐ jì · tài shǐ gōng zì xù》。“ fù yě zhě， xiǎo rén zhī shì yě； chéng yě zhě， jūn zǐ zhī qì yě。” wéi dǒng zhòng shū duì cè suǒ yòng， jiàn《 hàn shū · dǒng zhòng shū chuán》。“ yì jiǎn 'ér tiān xià zhī lǐ dé yǐ”， wéi《 hán shī wàizhuàn》 juàn sān suǒ zhēng yǐn。 zú jiàn《 xì cí》 zuò yú xī hàn yǐ qián。 ér qiě《 xì cí》 kāi shǐ“ tiān zūn dì bēi” èr shí 'èr jù，《 lǐ jì · yuèjì》 yě yòu dà tóng xiǎo yì de yǔ jù， shì《 xì cí》 yòng《 yuèjì》， hái shì《 yuèjì》 yòng《 xì cí》， nán yǐ kěn dìng。 ér cóng wén cóng lǐ shùn kàn，《 yuèjì》 chāo xí《 xì cí》 de kě néng xìng dà。 nà me，《 xì cí》 gèng zuò yú《 yuèjì》 zhī qián， zhì chí dāng wéi zhàn guó wǎn qī de zuò pǐn。 yòu rén shuō，《 xì cí》 bù zuò yú yī rén yī shí， xì pīn còu 'ér chéng de，“ guān xiàng zhì qì” yī duàn yòu chāo xí《 huái nán zǐ》 de xián yí。 zhè zhǒng huà， mù qián zhǐ néng cún yí。
　　 wǔ、《 shuō guà》、《 xù guà》、《 zá guà》 sān piān， xiě zuò gèng wǎn。 sān piān zhī zhōng，《 shuō guà》 hěn kě néng jiào zǎo。 zǒng zhī sān piān huò xǔ zài hàn chū， huò xǔ wǎn dào hàn xuān dì。
　　 dì wǔ jié zěn yàng kàn dài《 zhōu yì》
　　《 zhōu yì》 běn shì zhàn shì shū， yóu rú jìn dài de《 yá pái shén shù》 zhī lèi de shū。 yá pái shén shù shì yòng sān shí 'èr zhāng gǔ yá pái huò zhě mù zhì pái zhàn bǔ de。 jiǎ rú nǐ dé liǎo gè“ shàng shàng， shàng shàng， xià xià”， zì rán shì xiān jí hòu xiōng， dǎ kāi《 yá pái shén shù》 biàn kàn dào sì jù huà：“ qī shí 'èr zhàn， zhàn wú bù shèng， hū wén chǔ gē， yī bài tú dì。” zhè shì yòng xiàng yǔ bài yú gāi xià， zì wěn wū jiāng de gù shì zuò pì， róng yì dǒng。 ér《 zhōu yì · guà yáo cí》， zuò yú zhōu chū， biàn bù hǎo dǒng。 bù jǐn wǒ men jīn tiān gé《 guà yáo cí》 de xiě zuò dà gài sān qiān nián， hěn nán tòu chè liǎo jiě tā， jiù shì zhǐ gé jǐ gè shì jì de chūn qiū shí dài， yě yòu shí wù jiě《 zhōu yì》 yuán wén。 pì rú《 zhōu yì · suí · guà cí》“ yuán hēng lì zhēn”， jīng wǒ men duì《 guà yáo cí》 běn shēn de pái bǐ guī nà de yán jiū， jiā yǐ jiá gǔ bǔ cí de zhèng míng， háo wú yí wèn dì yīnggāi bǎ“ yuán hēng” zuò yī dú， yì sī děng yú“ dà jí”；“ lì zhēn” zuò yī dú，“ zhēn” shì“ bǔ wèn” zhī yì（《 shuō wén》），“ lì zhēn”， kě yǐ shì wèiyòu lì yú zhàn shì huò zhàn shì zhě。 dàn zài gōng yuán qián 564 nián， jí《 zuǒzhuàn》 lǔ xiāng gōng jiǔ nián， zài lǔ guó de mù jiāng bèi pò qiān jū dōng gōng shí， dé“ gèn zhī suí”（ yóu gèn guà biàn chéng suí guà）， mù jiāng biàn bǎ“ yuán、 hēng、 lì、 zhēn” sì gè zì chāi kāi， yī gè zì yī gè zì jiǎng jiě， shuō：“ nǎo dài shì qū tǐ de zuì gāo chù， xiǎng yàn shì bīn zhù de shèng huì， lì shì yì de zǒng hé de tǐ xiàn， jiān zhēn xìn shí shì zuò shì de gǔgàn。” bǎ“ yuán” dú wéi“ dí rén guī qí yuán”“ yǒng shì bù wàng sàng qí yuán”“ yuán shǒu” de“ yuán”； bǎ“ hēng” dú wéi“ xiǎng”， xiǎng yàn zhī yì； bǎ“ zhēn” jiě wéi“ jiān zhēn”，“ zhēn xìn”， dū lí kāi yuàn yì hěn yuǎn。《 shí yì》 yòu hěn duō shì zhàn guó shí zuò pǐn， dàn yě bù hěn lǐ jiě《 guà cí》《 yáo cí》。 yǐ《 xiàng chuán》 ér lùn， yòu de jiě shì děng yú méi jiě shì， jiǎn zhí shì jiāo bái juàn。 rú《 fù · liù sān yáo cí》：“ pín fù， lì， wú jiù。”《 xiàng chuán》 shuō：“ pín fù zhī lì， yì wú jiù yě。” zhǐ shì zhào chāo yuán wén， jiā liǎo sān gè zì， sān gè zì zhōng hái yòu“ zhī”“ yě” liǎng gè xū cí， zhè qǐ bù shì shuō liǎo děng yú méi shuō。 zhè lèi lì zǐ hěn duō。《 wén yán》 yòu bǎ mù jiāng“ yuán zhě， shàn zhī cháng yě； hēng zhě， jiā zhī huì yě； lì zhě， yì zhī hé yě； zhēn zhě， shì zhī gàn yě” děng děng de huà zhào chāo yī biàn， bù shì yě duì“ yuán hēng lì zhēn” jiā yǐ wù jiě me？ zǒng zhī，《 guà cí》《 yáo cí》 de zhèng què jiě shì yìng zài《 guà yáo cí》 běn shēn qù qiú，《 shí yì》， chú《 tuàn chuán》 jiào kě cān kǎo yǐ wài， qí yú duō bàn shì qí zuò zhě yī rén zhī sī yán， bìng bù wán quán zú yǐ zuò《 zhōu yì》 jīng wén de zhèng què jiě shuō。
　　 kǒng zǐ dú guò《 zhōu yì》，《 shǐ jì · kǒng zǐ shì jiā》 shuō tā yán dú《 yì》， bǎ lián zhuì jiǎn cè de róu niú pí tiáo dū nòng duàn liǎo hǎo duō cì， kě jiàn tā yán dú de qín kuài。《 lùn yǔ · shù 'ér piān》 yīn kǒng zǐ de huà：“ wǔ shí yǐ xué《 yì》， kě yǐ wú dà guò yǐ。” kǒng zǐ hái shuō guò：“ wǔ shí 'ér zhī tiān mìng”（《 lùn yǔ · wéi zhèng》）， zì hé tā xué《 yì》 yòu guān。 hái yīn《 zhōu yì · héng · jiǔ sān yáo cí》“ bù héng qí dé， huò chéng zhī xiū”， zhè jù huà yì sī shì：“ sān xīn 'èr yì， fān yún fù yǔ， zǒng yòu rén huì zhāo rě xiū chǐ。” kǒng zǐ yú shì shuō： zhè shì jiào wú héng zhī rén bù yào zhàn bǔ bà liǎo（《 lùn yǔ · zǐ lù》）。 yóu cǐ kě jiàn， kǒng zǐ bǎ《 zhōu yì》 kàn chéng yī bù zhé xué shū， bìng bù céng kàn chéng yī bù zhàn shì shū。
　　 hàn cháo rén jiě shì《 zhōu yì》， lí bù kāi“ xiàng” hé“ shù”。“ xiàng” yòu 'èr zhǒng， yī shì guà xiàng， bāo kuò guà wèi， rú《 zuǒzhuàn · zhāo gōng wǔ nián》 xù shù lǔ shū sūn mù zǐ chū shēng shí， zhuāng shū yòng《 zhōu yì》 gěi tā zhàn shì， dé“ míng yí（ lí xià kūn shàng） zhī qiān（ gèn xià kūn shàng）”。 bǔ chǔ qiū yòu zhè yàng de huà：“ lí， huǒ yě； gèn， shān yě。 lí wéi huǒ， huǒ fén shān， shān bài。”“ lí huǒ， gèn shān”， zhè shì guà xiàng。 yòu rú《 zuǒzhuàn · xī gōng shí wǔ nián》 qín mù gōng zhēng fá jìn huì gōng， qín guó bǔ tú fù shì zhī， dé gǔ guà（ xùn xià gèn shàng）， shuō：“ gǔ zhī zhēn， fēng yě； qí huǐ， shān yě。” nèi guà（ xià tǐ） jiào zhēn， wài guà（ shàng tǐ） jiào huǐ， zhè shì zhàn shì shù yǔ。 suǒ wèi“ zhēn” hé“ huǐ” biàn shì guà wèi，“ shān” hé“ fēng” biàn shì guà xiàng。“ xiàng” de lìng yī yì yì shì yáo xiàng， jiù shì yáng yáo hé yīn yáo suǒ xiàng de shì wù， kě bù zài jǔ lì liǎo。“ shù” de yì yì， yī shì yīn yáng shù， jīshù shì yáng shù， rú qián guà sān huà wéi yáng guà， kūn guà liù huà wéi yīn guà。 yǐ yáo shù lùn， yīn wéi“ héng” shì yī huá， suǒ yǐ jiào yáng yáo；“ --” yòu 'èr huá， suǒ yǐ shì yīn yáo。 yòu yǐ yáo wèi lùn， yǐ yáo de wèi cì lùn， chú yáo、 dì sān yáo、 dì wǔ yáo， ruò shì yáng yáo“ héng”， jiào“ dāng wèi”， èr、 sì、 shàng（ liù） yáo ruò shì yīn yáo“ --”， yě shì“ dāng wèi”。 bù rán shì“ bù dāng wèi”。 zǒng zhī， jīshù wéi yáng， ǒu shù wéi yīn； yáng wèi dāng yáng yáo， yīn wèi dāng yīn yáo， shuō zhè shì zhèng cháng（ huò zhě“ hé lǐ”） qíng kuàng。 zhè bù guò shì gè dà gài。 yòu yòu jiǎng“ yáo chén” de， jiù shì yòng yáng yáo hé yīn yáo pèi hé zǐ、 chǒu děng shí 'èr chén lái lùn duàn jí xiōng。 hái yòu jiǎng“ hù tǐ” de， jí zài liù shí sì bié guà zhōng， èr dào sì yáo， sān dào wǔ yáo， liǎng tǐ xiāng jiāo， gè chéng yī guà。 jiǎng“ xiàng shù” de， dà tǐ hái hé《 guó yǔ》、《 zuǒzhuàn》 suǒ xù xiāng jìn， jiǎng“ hù tǐ”、“ yáo chén” de， biàn shū yuǎn liǎo。 dào sān guó wèi mò， wáng bì zhù shì《 yì》， kāi“ xuán xué” zhī fēng， sǎo chú shù shù（ jí shàng shù“ xiàng shù”“ hù tǐ”“ yáo chén” zhī lèi）， biàn bǎ《 zhōu yì》 zhī wéi zhàn shì shū biàn wéi zhé xué shū。 sòng cháo dào shì chén tuán yòu chuàng wéi“ xiān tiān”、“ hòu tiān”、“ tài jí”、《 hé tú》、《 luò shū》 zhī shuō， bǎ《 zhōu yì》 biàn wéi fāng shì shū。 hái yòu bù shǎo wǔ huā bā mén jiǎng《 yì》 de shū， wǒ rèn wéi duì yán jiū《 zhōu yì》 dū jià zhí bù dà。
　　《 zhōu yì》 běn shì zhàn shì shū， yīnggāi hái tā běn lái miàn mù， wú fáng réng bǎ tā kàn chéng gǔ dài zhàn shì shū。 zhè shì gǔ rén mí xìn， dàn wǒ men kě yǐ lì yòng tā lái tàn tǎo gǔ rén de lì shǐ、 fēng sú hé gǔ wén zì yǐ jí《 zhōu yì》 jīng wén de lì dài biàn huà qíng kuàng。 pì rú“ sàng yáng、 niú yú yì” de gù shì， chū yú yīn shāng zǔ xiān wáng hài， yóu《 zhōu yì》 dé dào yìn zhèng； dì yǐ guī mèi， kě yǐ hé《 shī · dà míng》 xiāng zhèng。 hái yòu xǔ duō gù shì， rú《 tóng rén · jiǔ sān yáo cí》“ fú róng yú mǎng， shēng qí gāo líng”、《 kǎn · liù sān yáo cí》“ xì yòng huī mò， zhì yú cóng jí”、《 míng yí · jiǔ sān yáo cí》“ míng yí yú nán shòu， dé qí dà shǒu”、《 kuí · shàng jiǔ yáo cí》“ jiàn shǐ fù tú， zài guǐ yī chē”、《 lí · jiǔ sān yáo cí》“ bù gǔ fǒu 'ér gē， zhōng cháo sān sī zhī”， yī dìng dōuyòu gù shì， kě xī xiàn jīn wú cóng jiū jié。 yóu qí shì《 yì · liù sì yáo cí》“ zhōng xíng gào gōng cóng”，“ zhōng xíng” jiū jìng shì shénme yì yì， guō mò ruò tóng zhì shèn zhì jù cǐ bǎ《 yáo cí》 zhī zuò tuī chí dào“ zhōng xíng shì”（ jìn guó dà zú） shí dài yǐ hòu， suī rán nán xìn， dàn“ zhōng xíng” de zhǔn què yì yì， zhì jīn nán dìng。 yán jiū《 zhōu yì》 de rén， chéng shū de， gǔ jīn bù xià sān、 sì qiān rén， gù rán yòu bù shǎo kě qǔ zhī chù， dàn bǎ tā quán bù gǎo tōng， zhì jīn hái méi yòu kàn dào yī zhǒng bǐ jiào mǎn yì zhī zuò。 yóu cǐ zú jiàn， qí zhōng yòu xǔ duō kòngbái diǎn yòu dài jīn hòu tián bǔ。 hǎo zài dǐ xià chū tǔ cái liào huì rì yì fēng fù， xiàn dài rén de tóu nǎo， kē xué xìng hé luó ji xìng bǐ gǔ réndōu qiáng dé duō， jié hé jiá gǔ bǔ cí、 zhōng dǐng yí qì míng wén、 qín hàn zhú jiǎn mù dú hé bó shū， dìng néng qǔ dé tū pò qián rén de chéng jì。 kě xī xī jìn chū nián yóu wèi xiāng wáng mù suǒ dé de《 yì jīng》 èr piān， wǒ men yǐ jīng kàn bù dào。 wǒ men néng kàn dào de shì jìn nián cóng cháng shā mǎ wáng duī sān hào hàn mù suǒ chū tǔ de bó shū《 yì jīng》 cán běn， liù shí sì guà guà míng hé jīn běn xiāng tóng， ér zì xíng bù tóng， rú“ qián” zuò“ jiàn”、“ fǒu” zuò“ fù”， lùn gǔ yīn， xiāng jìn hé xiāng tóng。 dàn bā jīng guà hé liù shí sì bié guà cì dì hé jīn běn dà bù yī yàng， kě jiàn gǔ dài《 yì jīng》 yòu jǐ zhǒng běn zǐ。 jù《 hàn shū · yì wén zhì》， hàn dài guó xué（ dà xué） lì bó shì jiào shòu《 yì》 de yòu shī、 mèng、 liáng qiū sān jiā， mín jiān yòu liú xíng fèi、 gāo 'èr jiā， lìng wài hái yòu《 fú shì》、《 yáng shì》、《 cài gōng》、《 hán shì》、《 wáng shì》、《 dīng shì》、《 gǔ wǔ zǐ》 gè zhǒng《 yì》， gè yòu gè de běn zǐ hé jiǎng fǎ， wǒ men yǐ jīng wú fǎ zhī qí xiáng qíng， zhǐ dé cún 'ér bù lùn。
　　《 shí yì》 yòu shǎo shù yī bù fēn kě yǐ bāng zhù liǎo jiě《 zhōu yì》 de“ jīng wén”， yóu qí shì《 tuàn chuán》， qí cì shì《 xiàng chuán》。 zhì yú《 wén yán》《 xì cí》 yǐ xià zhū piān， hé yú“ jīng wén” yuàn yì de bù duō， dàn wú fáng rèn wéi shì mǒu jiā zhī yán， dāng zuò dāng shí yī jiā xué shuō de cái liào lái yán jiū。
　　 xiàn zài liú xíng jiě shuō《 yì》 de shū hěn duō。 rú《 shí sān jīng zhù shū》 zhōng de wáng bì《 zhōu yì zhù》， wú fáng dāng zuò wèi jìn xuán xué shǐ liào lái kàn。 dāng shí bǎ《 yì》、《 lǎo zǐ》、《 zhuāng zǐ》 jiào zuò“ sān xuán”， kě jiàn tā men duì《 yì》 de tài dù。
　　 táng rén lǐ dǐng zuò yòu《 zhōu yì jí jiě》， bó cǎi hàn wèi yǐ lái sān shí wǔ jiā zhī shuō， suī rán bù wán quán， yī lín yī zhǎo， yìng kě yǐ kuī jiàn yī bān， jiè yǐ tuī cè gè jiā de dà zhì qíng kuàng。
　　 jìn rén yáng shù dá yòu《 zhōu yì gǔ yì》， 1929 nián zhōng huá shū jú chū bǎn。 bèi cǎi sān guó yǐ qián zhēng yǐn《 zhōu yì》 de cái liào， yóu cǐ kě yǐ zhī dào gǔ rén shì rú hé jiǎng jiě hé lì yòng《 zhōu yì》 de。
　　 jìn rén lǐ jìng chí yòu《 zhōu yì tàn yuán》， bù shì cóng tóu dào wěi jiě shì《 yì jīng》 běn shū， ér shì fēn zuò ruò gān zhuān tí zuò yán jiū lùn wén。 zuò zhě yú《 zhōu yì》 yòng gōng hěn qín， yòu xiē kě guì de yì jiàn， zhí dé yī dú。
　　 jìn rén gāo hēng yòu《 zhōu yì gǔ jīng jīn zhù》、《 zhōu yì dà chuán jīn zhù》， yòu zhèng què yì jiàn， yě yòu cuò wù shuō fǎ， wú fáng yòng zuò cān kǎo shū。
　　 hái yòu yī wèi shàng bǐng hé， yán jiū《 yì jīng》 duō nián， jìn nián zhōng huá shū jú chū bǎn liǎo tā de《 zhōu yì shàng shì xué》， yòng《 yì lín》 lái quán shì《 zhōu yì》， kě xī zuò zhě suī sǐ zài jiě fàng hòu（ 1870-1950 nián）， tóu nǎo réng quē fá kē xué xìng。《 yì lín》， shàng bǐng hé hái yòng jiù shuō tí wéi jiāo yán shòu suǒ zuò， shí zé cǐ shū yòu hàn zhāo dì、 xuān dì yǐ hòu de gù shì， gǔ rén zǎo jiù huái yí， jìn rén lùn dìng tā shì dōng hàn rén suǒ zuò。 yǐ dōng hàn zhī zhù zuò jiě shì《 zhōu yì》， ér qiě bǎ guà xiàng kuò chōng yùn yòng zhì yú wú suǒ jié zhì， wèi bì hé yú《 zhōu yì》 yuán yì。 zhè běn shū jì bù shì yī bān rén suǒ néng dú dǒng， jiù shì fèi dà lì dú dǒng tā， yě wèi bì kě xìn， zhì zhī kě yě。



   我读累了，想听点音乐或者请来支歌曲！
    
<< qiányīzhānghuí   hòuyīzhānghuí >>   
dǎo yán《 lùn yǔ》《 mèng zǐ》《 xiào jīng》《 zhōu yì》《 chūn qiū》《 zuǒzhuàn》
《 gōngyángzhuàn》 hé《 gǔliángzhuàn》《 shàng shū》《 yí lǐ》《 lǐ jì》《 shī jīng》《 zhōu lǐ》《 ěr yǎ》

pínglún (0)