通史 》 qīng tóng shí dài de jué lèi zhàn zhēng   》 dì sān zhāng sū qín zhī sǐ（ 288B.C. héng 279B.C.）      xiāo shuǐ Xiao Shui 第三章 苏秦之死（288B.C.—279B.C.） 　　( yī ) 　　 dāng wǒ men huí dào luàn yún fēi dù、 bīng huǒ lián mián de gōng yuán qián sān shì jì， zhōng huá lì shǐ shàng zuì cǎn liè de yī gè shì jì， wǒ men huì kàn jiàn zài zhōng yuán dì qū de yī jué， qín guó xīn xīng míng jiāng bái qǐ， yǐ yī bàn zhī bīng lì， yǔ hán、 wèi liǎng guó dà bīng xuè zhàn， zhǎn shǒu 'èr shí sì wàn。 zhè cì xuè xīng dà zhàn（ yī jué dà zhàn） zhī hòu de dì wǔ nián， tōng xiàng shān dōng qí guó lín zī de dà dào shàng， yòu yī gè rén zuò zhe mǎ chē， fēng chén pú pūdì gǎn lù， shí jiān zhèng shì gōng yuán qián 288 nián。 　　 guó dào liǎng bàng fàng yǎn wàng qù， zhōng yuán dà dì jǐng sè qī qīng。 fēi hóng mǎn yě， mí lù yóu xíng。 zhè gè rén wàng zhe shí fēn yǎng yǎn de dà yě jǐng sè， wēi wēi lù chū xiào wén。 zhè rén jiù shì， zhàn guó shí dài de zòng héng dà jiā， sū qín！ 　　 sū qín zǎo nián zhù zài luò yáng chéng， xiǎo qū de míng zì jiào “ chéng xuān lǐ ”。“ chéng xuān lǐ” dà yuē cháng yòu chéng xuān de guì guān jīng guò， yīn 'ér dé míng。（ xuān shì dài zhē yáng yuán sǎn de chē， dāng guān cái néng zuò de。 xiàn zài de chē chǎng péng wéi měi， dāng shí de chē yòu sǎn gāo guì。） 　　 dāng shí de luò yáng chéng， bù xiàng qín guó nà yàng gǎo nóng yè， yě bù xiǎng chǔ guó wǎn chéng nà yàng dà liàn gāng tiě zhì zào yè， ér shì chún shāng yè dà dū huì， shì dāng shí zhōng guó de dà shàng hǎi， zhè gēn tā dì chù zhōng yuán sì tōng bā dá de dì lǐ wèi zhì yòu guān。 jiù xiàng sū qín de sǎo zǐ shuō de nà yàng：“ zhōu rén zhī sú， zhì chǎn yè， lì gōng shāng， zhú shí 'èr yǐ wéi wù” héng héng yǐ zhuī zhú shí fēn zhī 'èr de shāng mào lì rùn wéi mùdì。 　　 shāng yè fā dá de dì fāng， zī xún yè yě jiù chū lái liǎo。 sū qín de dà gē、 èr gē， dōushì zhī běn jiā。 tā liǎ bēn bō liè guó， kào gěi rén xiā chū zhù yì guò shēng huó。 sū qín shì lǎo sān。 sū xiǎo sān hěn xiàn mù liǎ gē gē de shì yè。 　　 liǎ gē gē yòu shénme shì jì ní？ jǔ gè lì zǐ lái shuō bā。 yòu yī cì， zhào guó（ hé běi shěng nán duān） dǎ suàn xiàng běi jìn gōng yàn guó（ hé běi shěng běi duān）。 sū qín de dà gē sū dài jiù páo qù chū diǎn zǐ， duì zhào wáng shuō：“ wǒ zài lái guì guó de lù shàng， kàn jiàn yī zhǐ yù（ jiù shì hè zhī lèi de dōng xī） gēn yī zhǐ bàng bó dǒu。 yù zhuó zhù liǎo bàng de ròu， bàng jiā zhù liǎo yù de zuǐ。 yù shuō， jǐ tiān bù xià yǔ， wǒ jiù kě sǐ nǐ gè xiǎo yàng de。 bàng shuō， jǐ tiān bù sōng shǒu， wǒ jiù jiā zhe nǐ de niǎo zuǐ 'è sǐ nǐ！ zhèng nào zhe ní， yú rén guò lái liǎo， bǎ zhàn dǒu de gē liǎ dū gěi zhuā jìn lóng zǐ lǐ liǎo。 rú guǒ guì guó xiàng běi gōng dǎ yàn guó， wǒ kǒng pà qiáng qín jiù yào cóng xī biān bàn yǎn yú fū de juésè， dé zhì yú nǐ men zhào guó lǐng tǔ liǎo。” yú shì zhào guó zhōng zhǐ liǎo gōng yàn jìhuà。 sū dài yě jiù cóng yàn wáng nà lǐ ná dào liǎo jiǎng shǎng héng héng zī xún fèi。 　　 hái kě yǐ zài jǔ gè lì zǐ。 dāng shí dà zhōu tiān zǐ， suī rán yǐ jīng shí fēn mòluò， dàn réng rán méi yòu wàng jì wō lǐ dǒu。 tā de liǎng gè wáng zǐ wèile zhēng duó yù xǐ， fēn liè chéng xī zhōu、 dōng zhōu liǎ xiǎo guó（ dì diǎn dōuzài luò yáng dì qū）。 　　 zhè liǎng gè zhōu zhī jiān hái hù xiāng qiā jià， yú shì gěi liǎo zhī běn jiā zhèng qián de jī huì。 dāng shí dōng zhōu yào zhǒng dào zǐ， xī zhōu jiù dǔsè shuǐ yuán， bù ràng guì rú yóu de dōng xī liú dào xià yóu qù。 bǎ dōng zhōu qì sǐ liǎo。 sū qín de dà gē huò zhě 'èr gē（ jù tǐ shì shuí méi shuō qīng chū） páo qù chū zhù yì， jiào xī zhōu rén fàng chū liǎo shuǐ。 dōng zhōu rén dà xǐ， fēn fēn tiào dào dà tián lǐ chā yāng zhǒng shuǐ dào。 shuǐ dào men cháng dào liǎo bàn shú wèi shú、 qīng chūn qī zhèng nóng yù de shí hòu， sū jiā lǎo dà（ huò lǎo 'èr） yòu jiào xī zhōu rén tū rán bǎ shuǐ zhá yī guān。 méi shuǐ liǎo， xià yóu de dōng zhōu shuǐ dào quán bù biàn chéng gān shī， kē lì wú shōu。 qì dé dōng zhōu rén tiào jiǎo mà niàn。 zhī běn jiā què zhèng dào liǎo zī xún fèi。 　　 zhè gè shì qíng shì gòu quē dé de， hǎo zài yī bān lái jiǎng， zhī běn jiā men bìng bù zhè me quē dé。 　　 sū qín dào liǎo sān shí lái suì nián jì， zài zī xún yè hùn dé bìng bù xíng， chú liǎo qǔ liǎo yī gè xí fù yǐ wài， shàng wú bié de chéng jiù。 tā zhǔn bèi xiàng dà gē xué xí， bǎ zì jǐ bāo zhuāng yī xià。 　　 xiàn zài zuò zī xún de réndōu zhī dào， jiàn kè hù bì xū dé yòu yī tào xíng tóu： jiǎ mào míng pái xī fú yī tào， jǐ gēn liè zhì lǐng dài， wài jiā bǐ jì běn diàn nǎo。 sū qín yě gěi zì jǐ nòng liǎo yī jiàn hēi sè de diāo qiú（ shēn yán sè de yī fú bǐ jiào xiàng zhì zhě）。 tā hái xū yào yī liàng mǎ chē， dàn méi yòu sī jiā mǎ chē kě zuò， yú shì jiù ràng mǎ chē zuò tā héng héng tā nòng liǎo yī liàng sāng mù chē lún de xiǎo chē， zì jǐ lā zhe chū fā liǎo。 　　 chē shàngdàng rán bù néng zhuāng shāng rén de sú qì de jīn wán yù qì， dāng rán yě bù néng zhuāng nóng mín de dà fèn。 àn《 zhàn guó cè》 jìzǎi， sū qín chē shàng zhuāng liǎo yī xiāng zǐ shū。 tā méi yòu zhēn guì de qī qì mù xiāng， jiù yòng cǎo biān liǎo yī gè cǎo xiāng zǐ。 cǐ wài hái yòu yī gè kǒu dài， lǐ biān shì bì yào de xì ruǎn。 dāng shí de kǒu dài gēn xiàn zài bù yī yàng， jiào zuò“ tuó”， yě jiù shì bǎ yī gè bù tǒng， liǎng tóu dū zhā shàng liǎo kǒu， jiù shì tuó liǎo。 wǒ xiǎng， zhè yě shì qióng rén yīn lòu jiù jiǎn de zuò fǎ bā。 　　 yú shì， sū qín lí kāi liǎo shēng tā yǎng tā de“ chéng xuān lǐ”， dào zuì nán biān de chǔ guó hé zuì xī biān de qín guó zhè liǎ zhī shí xī bó de dì fāng qù piàn kè hù。 yī bān zuò zī xún de réndōu míng bái， yào dào quē zhī shí de dì fāng qù dōu shòu zhī shí cái néng ná dào xiàng mù héng héng bǐ rú běi jīng de zī xún shī dōushì wǎng hé běi、 shān dōng zhè xiē zhōu biān de dì fāng páo， shàng shān xià xiāng qù zuò xiàng mù。 zài zhī shí mì jí de běi jīng， fǎn dǎo shì chī bù kāi de。 　　 yú shì sū qín cháng tú bá shè lái dào chǔ huái wáng nà lǐ lā xiàng mù。 chǔ huái wáng hěn bù hǎo jiàn， sū qín shuō：“ nín de yè zhě nán dé jiàn rú guǐ， wáng nán dé jiàn rú tiān dì。” héng héng chuán dá shì de gànbù bǐ guǐ hái bù róng yì lòumiàn， jiàn dà wáng gèng hǎo bǐ qù jiàn God。 　　 sū qín zuò liǎo hǎo jǐ gè xiàng mù jiàn yì shū， sòng jìn qù， nèi róng dà yuē zǒng tuō bù kāi rén yún yì yún de“ rèn yòng xián rén” zhī lèi， gēn xiàn zài zī xún gù wèn cháng shuō de“ yǐ rén wéi běn” zhè yàng de fèi huà chàbù duō。 chǔ huái wáng jué dé tā de yán lùn dōushì gé xuē sāo yǎng， méi yòu pìn qǐng tā lì xiàng de yì sī。 　　 sū qín jiù bào yuàn shuō：“ chǔ guó zhè dì fāng zhēn bù shì rén dài de， liáng shí guì dé xiàng yù shí， shāo huǒ de chái xīn guì dé gēn guì shù yī gè jià， mā de， wǒ bù cìhou liǎo。” yú shì， lí kāi liǎo chǔ guó， wǎng zhī shí xī bó de xī qín pèng yùn qì（ suī rán méi tán lái xiàng mù， dàn sū qín bì jìng wèiwǒ men chuàng zào liǎo“ shí yù chuī guì” zhè gè chéng yǔ）。 　　 sū qín yú shì lái dào qín guó， qín guó zhè lǐ yě bù shì rén dài de。 tā zài lǚ guǎn lǐ lěi jì xiě liǎo shí piān presentation（ xiàng mù jiàn yì shū）， xiàn gěi qín wáng， yào qiú zuò xiàng mù， dàn dōuwú huí shēng， zhí tuō dào pán chán huā guāng， wú kě nài hé， cái bèi lǚ diàn zhù rén kè kè qì qì dì gǎn chū liǎo kè fáng。 　　 cǐ shí de sū qín， shuāng lún chē yǐ jīng bù jiàn liǎo， mǎ fū yě méi liǎo， huáng jīn quán bù yòng guāng liǎo， diāo qiú yě yīn wéi huā bù qǐ qián qǐng rén gān xǐ 'ér bì jiù liǎo。 tā zhǐ dé zì jǐ tiǎo qǐ shū dài zǐ， wǎng huí jiā lù shàng zǒu。 　　 dāng shí chuān lián gè dà zhū hóu guó de shì guó dào， shàng yòu gōng gòng qì chē， jiào zhuànchē， dàn shì gěi guān rén yòng de。 sū qín shì gè bù yī， méi zī gé zuò， tā yòu qióng， méi yòu sī jiā chē， zhǐ hǎo bù xíng。 zhàn guó cè shàng shuō sū qín rì xíng bǎi lǐ， dāng shí 100 lǐ hé xiàn zài 41.5 gōng lǐ， tā dǎo zhēn néng zǒu de。 zhè me duō zǒu shì wéi liǎo shǎo zhù diàn。 shǐ shū shàng shuō tā xíng róng kū gǎo， miàn mù lí hēi， jiǎo shàng dū mó chū liǎo lǎo jiǎn。 wèile zǒu dé hǎo， tā hái dǎzháo bǎng tuǐ。 　　 zhèng dāng tā zǒude 'ào sàng de shí hòu， áo 'áo jiào de dù zǐ xiàng tā zhǎn kāi liǎo lìng yī gè nán tí。 tā xiǎng zhǎo diǎn sài dù pí de， nì lǚ kè diàn xiǎo cài xià guō de shēng xiǎng， yòu huò zhe tā。 tā bǎ jiān bǎng de xíng lǐ huàn liǎo huàn jiān bǎng， suī rán yǎn jīng zǎo jiù zhǔn bèi zhe， bù wǎng guà zhe zhū ròu niú ròu gān 'ér de nà biān kàn。 dàn shú ròu sàn chū de nóng wèi， hái shì yòu chū tā de shé jiān， bǎ zuǐ chún tiǎn liǎo liǎng tiǎn。 sū qín fā shì， děng jiāng lái téng dá liǎo， yī dìng yào bǎ niú ròu gān chī zhàng liǎo zì jǐ cái suàn。 　　 dāng shí dào shàng de lǚ guǎn fēn liǎng zhǒng。 yī shì guān bàn de， guān rén men kě yǐ miǎn fèi zhù， dàn zhè bù shì hé sū qín。 shì hé sū qín de shì sī yíng lǚ guǎn， jiào“ nì lǚ”。 yóu yú shī zǐ duō， měi tiān zǎo shàng sū qín cóng nì lǚ qǐ lái， dōuyào hún shēn sàn dǒu， hǎo xiàng tiào hiphop。 　　 duì wèi lái gōng chéng míng jiù de gāo dù guān zhù， shǐ sū qín yōng yòu wú qióng de nài lì， kě yǐ rěn shòu zhū zhǒng jì yù， bìng qiě bǎ xīn suān kǔ nán yī xiào liǎo zhī。 zhè dà yuē jiù shì xiōng huái dà zhì bā。 yòu shí hòu sū qín gǎn lù lěi liǎo， jiù dǎo zài lù biān shuì xià（ zhè gèng jié shěng liǎo lǚ guǎn qián）。 sū qín guǒ zhe yōu chóu， mù tiān xí dì， shuìde dà yòu yě qù， zhí dào cì rì lí míng yī tóu guò lù de máo lǘ huò zhě yě gǒu tū rán zài tā nǎo dài biān dà shēng hǎn jiào， jiào xǐng tā qǐ lái jì xù zǒu lù。 　　 hángdào mí mí， zhōng xīn yáo yáo sū qín xiǎo tuǐ suān téng， hǎo xiàng zhàn chǎng shàng tuì xià lái de bài bīng。 　　 luò yáng kuài dào liǎo， jìn xiāng de rén xīn qíng gèng dǎn qiè liǎo。 　　 huí dào chéng xuān lǐ de sū qín， lǐ mén shàng de“ chéng xuān” liǎng gè zì， zài cì bǎ tā cì jī， shǐ tā dùn gǎn xiū kuì nán dāng。 zì jǐ bù dàn méi yòu chéng xuān， fǎn dǎo lián chū mén shí de shuāng lún chē dōuméi liǎo。 kùn dùn láng bèi de sū qín， zhǎn xiàn zài xiōng cháng qī zǐ miàn qián， yǐ jīng gēn guǐ chā bù duō liǎo。 tā jiā lǐ wéi yī de bù dòng chǎn héng héng jiù shì tā qǔ lái de xí fù， gēn běn bù dā lǐ tā， wù zì zài féng rèn jī shàng cāo zuò， dī zhe tóu。 tā de sǎo zǐ gēn běn bù gěi tā diǎn huǒ zuò fàn， ér shì mányuàn shuō：“ wǒ men luò yáng rén zì láidōu shì zuò shēng yì de， zhuī qiú 20 ％ de shāng mào lì rùn， shì wǒ men de běn yè。 ér nín shì gēn běn 'ér shì kǒu shé， fàng zhe hǎohǎo de chǎn pǐn bù mài， piān qù mài zhī shí， rú jīn dà kùn， bù yì yí hū １ 　　 sū qín kuì rán cháng tàn：“ qī bù yǐ wǒ wéi fū， sǎo bù yǐ wǒ wéi shū， fù mǔ bù yǐ wǒ wéi zǐ， wǒ wán dàn liǎo１ 　　 jì rán qī zǐ bù yǐ tā wéi fū， xiǎng bì shuì jué shí yě bù xǔ tā shàng chuáng。 kàn jiàn xí fù yòng bèi zǐ sǐ sǐ dì guǒ zhe zì jǐ， sū qín zhǐ hǎo dào kè tīng lǐ qù shuì。 yè bàn wú liáo， tā jiù zài táng shàng fān chū xiē jiù shū lái kàn。 　　 sū qín jué dìng bù zài yuàn tiān yóu rén， tā fǎn gōng nèixǐng， jué dìng qióng qiě yì jiān， zhī chǐ 'ér fèn fā。 tā 'àn zhe zhàn guó qī xióng de dì tú hé shū jí， fǎn fù chuài mó， kǔ xīn shēn yán。 tā yī biān yán dú， yī biān“ yǐn zhuī zì cì qí gǔ， liúxiě zhì zú”， wèiwǒ men jīng jīng yè yè dì chuàng zào“ xuán liáng cì gǔ” de chéng yǔ。 tā de kǔ xīn shēn yán， bǎ tā tóu fā shàng de shī zǐ dū gǎn dòng liǎo。 　　 zhè pǐ shī zǐ shì cóng nì lǚ dài huí lái de。 yóu yú sū qín bǎ tóu fā xuán zài wū liáng shàng diào zhe kàn shū， jiēguǒ hěn duō tóu fā dōubèi nòng diào liǎo。 suí zhe xué wèn yǔ rì jù zēng， nǎo dǐng shàng yě yuè lái yuè tū。 nà pǐ shī zǐ zài sū qín de tóu dǐng sàn bù shí， dài zhe zì jǐ shēng xià de xiǎo hái， gǎn kǎi dì shuō：“ hái zǐ men 'ā， guāng yīn sì jiàn 'ā， wǒ xiàng nǐ men zhè me dà de shí hòu， zhè lǐ cái shì yī tiáo xiǎo lù ní， xiàn zài dū biàn chéng liǎo guǎng chǎng liǎo１ 　　 sū qín dú shū 　　( èr ) 　　《 tài gōng yīn fú》 zhè běn shū hěn shén mì， dà yuē shì jiāng zǐ yá xiě de。 sū qín cóng xiāng zǐ dǐ lǐ fān chū liǎo tā， fú 'ér sòng zhī， máosè dùn kāi。 shū de kāi piān yī jù huà shì：“ dì fā shā jī， lóng shé qǐ lù。 rén fā shā jī， tiān dì fǎn fù。” jù tǐ yì sī hán hú bù míng， yòu diǎn jiǔ yīn zhēn jīng de wèi dào。 jiē xià lái，“ shèng rén zhī zì rán zhī dào bù kě wéi， yīn 'ér zhì zhī”， zhè shì fàn fàn yōng sú de yǔ jù， wú shèn kě qǔ jiē xià lái， shū zhōng de jù zǐ duō shù dū yū kuò 'ér yuǎn， duì yú fù guó qiáng bāng， kàn bù chū yòu shénme bāng zhù。 tū rán dú dào，“ yīn yáng xiāng tuī， ér biàn huà shùn yǐ”， zhè yī jù lìng tā yǎn jīng yī liàng。 sū qín dà yuē jiù shì dú dào liǎo zhè yī jù cái kāi shǐ xǐng wù， tā jī dòng dì ná qǐ shǒu shàng de zhuī zǐ měng zhā zì jǐ， gāo hū：“ cǐ zhēn kě yǐ shuō dāng shì zhī jūn yě１ 　　 tā jí máng dǎ kāi tiān xià de dì tú， míng shén měng xiǎng， zài zhè jù huà de qǐ fā xià， lì kè yī pāi dà tuǐ， méng shēng liǎo rú hé gěi běi biān de yàn guó zuò xiàng mùdì sī lù。 　　 sū qín wèishénme xiǎng dào liǎo yàn guó ní？ dà yuē tiān xià zhī shí xī bó hǎo mài de dì fāng， chǔ hé qín， tā dū qù pèng guò bì liǎo， jiù shèng běi biān de ruò yàn liǎo。 ér gāng hǎo yàn zhāo wáng zhèng zài fā chū qiú xián lìng， qǐng rén zuò xiàng mù。 　　 dāng shí yòu yī gè xiàng mù zuòde hěn chā de jiā huǒ， jiào zuò guō kuí， yóu yú zuòde chā， yàn zhāo wáng bù dǎ suàn gěi tā zī xún fèi。 tā jiù jí liǎo， biān liǎo gè qiān lǐ mǎ de gù shì hū yōu yàn zhāo wáng：“ Longlongago， yòu yī gè guó jūn， xiǎng huā yī qiān jīn huáng jīn mǎi yī pǐ qiān lǐ mǎ， sān nián dōuméi yòu mǎi dào。 hòu lái jīng mǎ fàn zǐ jiè shào， zhǎo dào liǎo xiàn suǒ， jiēguǒ qù dé wǎn， zhè pǐ bǎo mǎ yǐ jīng sǐ liǎo。 dàn shì cǎi gòu yuán hái shì huā liǎo wǔ bǎi jīn huáng jīn mǎi lái mǎ gǔ jiāo chā。 guó jūn dà nù： ‘ wǒ yào de shì huó mǎ， nǐ zěn me mǎi sǐ de ／ cǎi gòu yuán shuō：‘ sǐ mǎ shàng qiě huā liǎo wǔ bǎi jīn lái mǎi， huó mǎ jiù gèng bù xiāo shuō liǎo， tiān xià rén yī dìng rèn wéi nín shì zhēn zhèng 'ài mǎ de， qiān lǐ mǎ bù jiǔ jiù huì yáo zhe wěi bā lái dào。 ’ guǒ rán bù chū yī nián， qiān lǐ mǎ jiù mǎi dào liǎo sān pǐ。” 　　“ nín shénme yì sī 'ā？” yàn zhāo wáng wèn。 　　“ dà wáng rú guǒ zhēn yào xiǎng zhǎo rén zuò xiàng mù， bù rú jiù bǎ qiàn wǒ de zī xún fèi gěi wǒ， tiān xià yòu míng de zī xún shī zhī dào liǎo， jiù huì xiǎng： lián qū qū guō kuí zhè me gè‘ juniorconsultant’ dōunéng hùn dào hǎo duō qián， nà wǒ men zhè xiē‘ seniorconsultant’ qǐ bù jiù gèng néng fā cái liǎo má。 yú shì bì rán fēng yōng 'ér zhì！ dào shí hòu nín guó fù bīng qiáng， zhǐ rì kě dài 'āi” 　　 yú shì yàn zhāo wáng bǎ huáng jīn dū cóng guó kù lǐ bān chū lái， zhāo zhì tiān xià xián rén。 tā zhù liǎo yī gè gāo tái， shàng miàn bǎi mǎn huáng jīn， fàng chū huà qù， shuí yòu néng lì zuò zī xún xiàng mù， dū jìn guǎn lái bā。 yú shì dàjiàng yuèyì páo lái liǎo， sū qín yě páo lái liǎo， zōu yǎn、 jù xīn yě páo lái liǎo。 　　 zōu yǎn shì gè liǎo bù qǐ de rén， chuàng zào liǎo wǔháng xué shuō hé dà jiǔ zhōu shuō。 tā suǒ wèi jīn、 mù、 shuǐ、 huǒ、 tǔ wǔ zhǒng yuán sù gòu chéng shì jiè， huáng dì shì tǔ dé。 dà yǔ shì mù dé， mù shèng tǔ， dà yǔ de xià dài tì liǎo huáng dì shí dài。 shāng tānɡ shì jīn dé， jīn shèng mù， shāng dài tì liǎo xià。 zhōu wén wáng shì huǒ dé， huǒ shèng jīn， zhōu dài tì liǎo shāng。 zōu yǎn shì tú yòng yīn yáng xiāozhǎng、 wǔháng xiāng shèng lǐ lùn， lái shuō míng jiù de wáng cháo bì rán miè wáng， xīn de wáng cháo bì jiāng chū xiàn。 zhè zhǒng lǐ lùn hěn fú hé zhàn guó zhū hóu men de xū yào， yòng yǐ shuō míng zhōu dài de miè wáng， shì chū bì rán， chéng wéi zhàn guó qī xióng zhēng shèng de yú lùn gōng jù。 yú shì， zōu yǎn chéng liǎo dāng shí de dà hóng rén。 tā lái dào běi fāng piān pì de yàn guó zuò xiàng mù shí， yàn zhāo wáng jī dòng dì ná qǐ sǎo bǎ， yī biān gōng shēn sǎo zhe dì， yī biān dàotuì zhe yíng jiē zōu yǎn jìn mén héng héng yàn zhāo wáng bǎ zì jǐ bǐ yù chéng chén qiè nú pú， zhēn shì lǐ jìng wú yǐ fù jiā liǎo。 hòu lái， zōu yǎn de“ wǔháng xué shuō” xiāo tiáo liǎo， duò luò wéi mí xìn dào shì kàn fēng shuǐ zhī lèi de gōng jù。 　　 yàn zhāo wáng wèishénme yào zhè me bēi gōng qū xī， jìng shì xián rén ní？ tā shì bèi bī dé méi bàn fǎ。 yàn guó zài 'èr shí nián qián fā shēng“ zǐ zhī zhī nán”， yàn wáng kuài guǐ mí xīn qiào， bǎ wáng wèi chuán gěi xiàngguó zǐ zhī， dǎo zhì guó nèi dà luàn， qí xuān wáng chèn jī yī jǔ miè diào yàn guó， hòu lái zài liè guó de gān yù zhī chí xià， miǎnqiǎng fù guó。 　　 yàn zhāo wáng dēng shàng wáng wèi shí， zhèng shì mǎn mù chuāng yí， tǔ dì huāng wú， rén mín lí sàn， yī pài zhàn hòu de qī liáng jǐng xiàng。 yú shì tā gāo zhù huáng jīn tái， zhāo xián nà shì， yǐ shōu shí cán jú， yù zhèn xīng yàn guó， bào chóu xuě hèn， yǐ qí rén wéi bào chóu mù biāo。 　　 xiāo shuǐ yuē： yàn zhāo wáng de huáng jīn tái hěn chū míng， shì zhī shí fènzǐ xiàng wǎng de dì fāng。“ nán dēng jié shí guǎn， yáo wàng huáng jīn tái， qiū líng jìn qiáo mù， zhāo wáng 'ān zài zāi１ zhè shì táng dài shī rén chén zǐ 'áng de shī jù， dà yòu gǔ jīn xīng fèi zhī gǎn。 chén zǐ 'áng zhè me jiào huàn， shì xī wàng táng cháo huáng dì zhòng yòng tā， shǎng tā huáng jīn。 gǔ dài zhōng guó wén rén， dōushì zhè yàng de， bā wàng zhe yàn zhāo wáng zhè yàng de míng zhù， tái jǔ tā， kě xī tā men chú liǎo zuò shī yǐ wài， zhì guó de běn shì dà duō yū kuò。 jūn wáng men zhēn yòng liǎo tā， cái suàn yuān dà tóu ní。 　　 yàn zhāo wáng jiē jiàn liǎo sū qín， duì sū qín shuō：“ cóng qián qí guó chéng wǒ guó nèi luàn gōng pò wǒ guó， mù qián wǒ men guó xiǎo lì ruò， bù néng bào chóu。 qǐng wèn xiān shēng， wǒ gāi zěn yàng xuě xiān wáng zhī chǐ rǔ。 yòu hěn duō xiān shēng dōulái jiào dǎo wǒ， dàn wǒdōu bù shèn dé yào lǐng。 sū zǐ， qǐng wèn nín de jiào dǎo， hé bié de xián rén men de xiàng mù， yòu hé bù tóng？”。 　　 sū qín shuō：“ tā men zhǐ shì chū yī xiē guǐ diǎn zǐ bà liǎo， yī shí kě yǐ dé zhì， duì guó jiā bìng wú dà yì。 ér wǒ zuò de zī xún xiàng mù gēn tā men bù yī yàng， wǒ shì zuò zhàn lüè zī xún de。” yú shì tā wéi yàn zhāo wáng xiān zuò liǎo yī cì SWOT fēn xī：“ yàn guó dài jiá shù shí wàn， chē qī bǎishèng， qí liù qiān pǐ， sù zhī shí nián， zhè kě yǐ miǎnqiǎng suàn shì nǐ men de Strength（ qiáng xiàng）。 bù guò nǐ men de tián dì bù gòu féi měi， tè bié shì běi bù dì qū nóng fū bù shì tián zuò， quán kào chī dà zǎo、 bǎn lì guò huó（ wǒ de lǎo jiā jiù chū“ qiān xī bǎn lì”， kàn lái yòu nián tóu liǎo）， zhè shì nèi bù de Weakness。 zhì yú wài bù， wǒ kàn dào de quán shì threat（ wēi xié）。 nǐ nán biān de zhào guó rú guǒ xiǎng jìn gōng nǐ， fā hào xīng lìng， bù dào shí rì， shù shí wàn zhī zhòng jiù kě yǐ dù guò yì shuǐ、 hū tuó hé， zài sì wǔ tiān jí dǐ dá nǐ men guó dū。 　　“ hái yòu gèng dà de wēi xié lái zì qí guó。 qí guó míng liè wàn chéng zhī guó（ yòu yī wàn liàng zhàn chē de guó jiā）， mù qián zhèng dǎ suàn tūn bìng qí dōng nán lín guó sòng guó， cháng shǐ qí tūn sòng， nà jiù shì liǎng bèi de qí guó liǎo， zài jiā shàng qí fù shǔ guó lǔ、 wèi de lì liàng， jué duì shì‘ qiáng wàn chéng de guó jiā’（ morethan wàn chéng de guó jiā）。 fū yǐ qí guó yī guó zhī qiáng， yàn yóu bù néng zhī， ruò yǐ sān bèi de qí guó yǐ lín ruò yàn， zài jiā shàng kě pà de zhào guó yě lái， nà nín yàn guó bù jiù wán dàn liǎo má１ 　　 yàn zhāo wáng chū liǎo yī shēn lěng hàn：“ shì 'ā， guǎ rén zǎo jiù zhī dào， yàn guó shì běi fāng ruò guó， què hé qí guó dà guó yòu xuè hǎi shì chóu。 wǒ zì sì wèi yǐ lái， diào sǐ wèn shēng， yǔ bǎi xìng tóng gān gòng kǔ， zhòu yè sī xiǎng bào fù qí guó。 guǎ rén qǐn jū bù 'ān， shí yǐn bù gān， qīn shēn xuē zhì pí jiá de yè piàn。 wǒ de xí fù yě bù xián zhe， zhòu yè cuō niǎn biān jié pí jiá de sī shéng（ dì xià bīng gōng chǎng !）。 wǒ yòu shēn yuàn jī nù yú qí， yī dìng yào bào chóu 'ā１ 　　 sū qín shuō：“ àn nín zhè zhǒng bàn fǎ， shì bào bù liǎo chóu de。 tiān xià zhàn guó yòu qī， yàn guó dú chù qí zuì ruò， yìng dǎ zěn me néng xíng ní？ wǒ tīng shuō， yòu běn shì de rén néng zuò chéng dà shì， zài yú‘ zhuǎn huò 'ér wéi fú， yīn bài 'ér chéng gōng’。 shénme yì sī ní？ tiǎo zhàn jiù shì jī yù， nǐ de threat yě zhèng shì nǐ de opptuinity。 qí rén rú jīn xiǎng bìng tūn qí dōng nán biān de sòng guó， zhè zhèng shì nín de jī huì。 tā gōng sòng pí yú zhàn dǒu， guó lì bì rán dà hào。 suǒ yǐ nín yīnggāi pài bīng zhù qí rén gōng sòng， zhuāng chū yī fù nāo zhǒng de yàng zǐ， pīn mìng ràng qí guó dào nán fāng sòng guó zhàn xiàn shàng qù xiāo hào。 dào shí hòu qí guó xiāo hào dé bù xíng liǎo， nín zài suí hòu jué jiāo yú qí， shuài tiān xià zhī bīng yǐ fá qí， bù chū jǐ cì dà xiǎo zhī zhàn， qí guó bì rán fù miè， zhè jiù shì wǒ de ruò qí qiáng yàn zhī dào， jiù shì wǒ gěi nín shè jì de zhàn lüè 'ā１ 　　 yàn zhāo wáng wén yán， bù jìn pèi fú wàn fēn， jī zhǎng zàn tàn。 　　 sū qín jiē zhe shuō：“ zhè jiù shì suǒ wèi yīn qí qiáng 'ér qiáng zhī， nǎi kě zhé yě， yīn qí guǎng 'ér guǎng zhī， nǎi kě quē yě ＊ héng qí guó yòu gè dà lì shì， míng jiào‘ wū huò’， néng jǔ qǐ qiān jūn zhī zhòng， dàn tā yī dàn lǎo liǎo， xíng nián bā shí， zǒu lù dōuyào bié rén fú， zhè shí yī gè nǚ zǐ dōunéng dǎ dé guò tā。 zhè zhèng shì qí guó de xiě zhào 'āi wǒ men jiù shì yào xiāo hào qí guó， ràng tā yóu zhuàng biàn lǎo。” 　　 sū qín zhì dìng de zhè gè cè lüè， gēn dāng nián de gòu jiàn rú chū yī zhé， dōushì yǐ róu kè gāng de lù zǐ。 sū qín tán huà zhōng yě tí dào liǎo gòu jiàn（ shuō“ gòu jiàn qī kuàijī zhī shān， ér hòu cán wú bà tiān xià”）。 yàn guó yǔ qí guó de guān xì， yě gēn yuè guó yǔ wú guó méi shí me liǎng yàng。 lì shǐ zhēn shì bù duàn chóngfù de 'āi 　　 sū qín xiǎng chū zhè yàng de lù zǐ， dà yuē gēn tā zài jiā fā fèn yán dú《 tài gōng yīn fú》 yòu guān。《 tài gōng yīn fú》 lǐ miàn nà jù“ yīn yáng xiāng tuī， ér biàn huà shùn yǐ”， kě néng jí dà dì qǐ fā liǎo tā。《 shǐ jì》 shàng shuō， sū qín dú zhè běn shū de shí hòu céng jīng gāo hū：“ cǐ zhēn kě shuō dāng shì zhī jūn yǐ１ wǒ xiǎng， tā dà yuē dāng shí jiù shì dú dào liǎo zhè yī jù 'ér gāo hū。 　　“ yīn yáng xiāng tuī” shì zhōng guó dào jiào sī xiǎng de jīng suǐ。 yīn yáng zhè yī duì máo dùn shì lì hù xiāng jī huà， tuī dòng shì wù xiàng jī liè jiān ruì de fǎn miàn fā zhǎn。 qí guó mù qián shì qiáng guó， yǎng zhī shǐ zhī gèng qiáng， qiáng 'ér bì zhé， zhé 'ér biàn ruò， qiáng ruò zhuǎn huàn， yīn yáng xiāng tuī。 suǒ yǐ， shì fán yào gōng qiáng guó， bì yǎng zhī shǐ zhī gèng qiáng， yì zhī shǐ zhī gēngzhāng， tài qiáng bì zhé， tài zhāng bì quē， cóng 'ér shǐ tā zǒu xiàng qiáng de fǎn fāng xiàng。 　　 yī tiáo zhèng què de zhàn lüè jiù huó yī gè guó jiā。 yàn zhāo wáng jué dìng pài sū qín“ yīn chū shǐ” yú qí。 suǒ wèi“ yīn chū shǐ”， jiù shì cóng shì jiàndié huó dòng。 yàn zhāo wáng wéi sū qín zhǔn bèi liǎo yī bǎi wǔ shí liàng háo huá mǎ chē， fēng sū qín wéi wǔ 'ān jūn， jué wèi shàng qīng（ qín guó yòu 'èr shí děng jí jué， dōng fāng zhū hóu zé yǐ jiù shì chuán tǒng de shàng qīng、 qīng、 dà fū děng jí jué）。 yàn zhāo wáng wéi sū qín zhǔn bèi tíng dāng zhī hòu， jiù mìng sū qín kāi fù qí guó qù dāng jiān dié， qí gōng kāi shǐ mìng shì dài biǎo yàn guó“ xún qí”（ jiā qiáng yàn qí liǎng guó yǒu hǎo chéng dù）， xiàng qí guó biǎo shì chén fú， xǔ nuò yǐ yàn zhù qí fá sòng， shí jì zé wán chéng“ cù qí fá sòng、 ruò qí qiáng yàn” de jiàndié rèn wù。 sū qín dú rù hǔ xué de yǒng gǎn hé zhì huì， zuì zhōng jiāng chéng jiù tā zhōng guó lì shǐ shàng de dì yī míng jiàndié de měi yù。 　　 xiāo shuǐ yuē： bǐ rén xiě dào zhè lǐ， wéi hú kǒu suǒ pò， jiù méi yòu jì xù xiě， yīn wéi páo dào shí jiā zhuāng lái liǎo。 dàn shì wǒ yě yòu shōu huò， zhī dào gǔ rén zǒu lù de sù dù liǎo。 cóng běi jīng kāi chē dào shí jiā zhuāng de hū tuó hé， huā liǎo sì gè xiǎo shí， hé jì 250 gōng lǐ。 sū qín shuō zhào rén jūn duì yòng wǔ tiān kě yǐ cóng hū tuó hé gǎn dào yàn guó， kě yǐ tuī suàn， gǔ rén rì xíng wǔ shí gōng lǐ。 　　 qián miàn sū qín yòu shuō tā zì jǐ tiǎo zhe shū dài， rì xíng yī bǎi lǐ。 dāng shí yī bǎi lǐ hé xiàn zài 41.5 gōng lǐ。 　　 shàng shù liǎng gè shù zì， jī běn shǐ dé wǒ men dé chū gǔ rén rì xíng sì shí gōng lǐ zuǒ yòu de sù dù， jī běn shàng gēn xiàn zài zuò chē xíng yī xiǎo shí de jù lí xiāng dāng。 gǔ rén zǒu yī tiān， děng yú xiàn zài chē xíng yī xiǎo shí。 dāng rán wǒ bù shì shuō kāi gāo sù。 yě jiù shì shuō， rú guǒ nǎ tiān nǐ cóng pì rú háng zhōu zuò sān xiǎo shí chē dào shàng hǎi， nà me gǔ rén jiù shì sān tiān jiù shì liǎo。 　　 lìng wài， shuō sū qín shì zhōng guó lì shǐ shàng dì yī gè zhù míng jiàndié， hái bù yán jǐn。 qí shí yī yǐn hé jiāng zǐ yá zǎo jiù gān guò zhè gè liǎo。 yī yǐn fèng shāng tānɡ zhī mìng， dào xià jié nà lǐ huó dòng； jiāng zǐ yá xián zhōu wén wáng shǐ mìng， rù zhòu wáng nà lǐ qù gǎo diān fù。 jiāng zǐ yá jiù shì“ tài gōng”， tā de jiàndié sī xiǎng， xiǎng bì chōng chì yú《 tài gōng yīn fú》 yī shū， gěi liǎo ná zhe zhuī zǐ kàn cǐ shū de sū qín yǐ jí dà qǐ fā。 　　( sān ) 　　 sū qín shí nián sì shí lái suì， jí xíng zài shǐ wǎng qí guó lín zī de guó dào shàng。 zài tā de shēn hòu， yī bǎi wǔ shí liàng háo huá de mǎ chē gēn suí zhe tā。 chē zǐ shàng dū tú zhe guāng kě jiàn rén de qī， qī shàng yòu yòu huà， huà zhe niǎo shòu guǐ guài。 sū qín jié sì lián qí， chē duō bì zhòng， fù guì jiāo rén， nǐ yú wáng zhě。 xiāng bǐ yú cóng qián tā 'áo yóu shù nián què tiān cuò yīng xióng de kǎn kě shí guāng， zhēn kě wèi yún ní fēn pàn。 dāng chū tā jiān tiǎo shū dài， fàn chén méng shuāng， dú zì rì xíng bǎi lǐ， shì duō me de jiān xīn jiāo kū 'āi 　　 sū qín， jù shuō hái yī dù chōu shí jiān huí liǎo yī tàng luò yáng lǎo jiā。 qīn qī men yī qǐ páo dào jiāo wài yíng jiē， dū cè mù wàng zhe tā de háo huá chē duì， bù gǎn yǎng shì。 zhè xiē rén wèile bā jié sū qín， hái shì xiān sǎ sǎo liǎo dào lù， yòu dài liǎo yuèduì bān zǐ hé jiǔ shí yíng hòu。 děng sū qín xià chē yǐ hòu， yuèduì bān zǐ gǎn jǐn yǎn zòu yíng bīn qū， qīn qī mendōu pā fǔ zài dì shàng， bì gōng bì jìng dì xiàng sū qín dì fèng yǐn shí， hái yòu cā liǎn máo jīn。 jì xiǎng yīn qín， yòu pà dé zhàn zhàn jīng jīng。 　　 sū qín de xí fù cóng qián xiào huà sū qín、 bù lǐ cǎi sū qín， xiàn zài zé shǒu pěng zhe tuō pán， guì shì zài dì shàng， chuí zhe jǐng zǐ， bù gǎn jǔ yǎn kàn lǎo gōng sū qín， huí dào liǎo chū liàn shí de xiū sè zhuàng tài。 tā shǒu jǔ zhe pán zǐ， děng zhe shōu zàng máo jīn， fú wù tài dù yī qiān fēn（ mǎn fēn 100）。 　　 sū qín de sǎo zǐ zuì gǎo xiào， tā bǐ bié rén pā fǔ dé gèng tiē jìn dì miàn， hǎo xiàng wēiyí yī bān， shǒu shàng gāo jǔ shí pǐn hé zǐ， xiàng jǔ zhe zhà yào bāo pú fú zhe qián jìn。 sū qín xiào yuē：“ zhè wèi gāo qī tài kuā zhāng liǎo bā１ 　　 sǎo zǐ shuō：“ ◎ ＃ ￥％ ※※１ 　　 sū qín bù jiě dì wèn：“ sǎo zǐ 'ā， nǐ dǎo shì shuō huà 'āi hé gù qián jù 'ér hòu gōng yě？” héng héng yǐ qián nǐ duì wǒ tiǎn zhe gè dù zǐ， wèishénme xiàn zài xiàng gè bí tì chóng ní？ 　　 sǎo zǐ gǎn jǐn yǐ miàn yǎn dì（ bǎ liǎn jǐn jǐn kòu tiē zài dì shàng）， lián bài liǎo sì cì（ guó jì biāo zhǔn yě jiù liǎng cì）， gǔ qǐ yǒng qì， shuō：“ yīn wéi jīn jiàn jì zǐ wèi gāo 'ér jīn duō yě１ yīn wéi kàn jiàn lǎo sān nǐ dāng liǎo guān hái yòu qián 'ā＊ héng sǎo zǐ zhēn zhí shuài 'ā！ bù kuì shì shāng yè chéng shì rén de shuō huà fēng gé。 rú guǒ huàn liǎo běi jīng rén， yī dìng huì jiǎng：“ yīn wéi nǐ wéi shè huì zuò chū liǎo jù dà gòng xiàn。” 　　 sū qín kuì rán 'ér tàn：“ jiǎ rú dāng nián wǒ zài luò yáng yòu fù guō zhī tián 'èr qǐng， nà， yě jiù bù huì yòu jīn tiān liǎo hā１ 　　 zhè shì sū qín de biàn zhèng fǎ。 suǒ wèi“ fù guō zhī tián”， jiù shì zài chéng qiáng wài miàn jǐn 'āi zhe chéng qiáng gēn de tián dì， nà yīngdāng shì zuì róng yì shēng zhí de tǔ dì liǎo。 rú guǒ sū qín dāng chū yòu zhè yàng yī kuài dì， yě jiù máng zhe dāng gè kāi fā shāng， zuò gè tǔ cái zhù qù liǎo。 zhèng shì dāng chū méi yòu qián， méi yòu chǎn yè bāo fú， cái bī dé zì jǐ fā fèn lì zhì， chéng jiù liǎo jīn tiān 'āi zhè jiù jiào“ yīn yáng xiāng tuī” āi 　　 sū qín qīng qīng shū chū yī kǒu chūn tiān de qì xī， tā sàn diào yī qiān jīn jīn zǐ， yǐ zèng zōng zú péng yǒu。 nà xiē cóng qián gēn sū qín yī qǐ hùn de， dū xǐ xiào yán kāi liǎo。 qí zhōng yòu yī gè fàng zhài de， dāng chū céng jiè gěi sū qín yī bǎi qián， zuò wéi sū qín fù yàn guó lǎn xiàng mùdì lù fèi， sū qín jìng huí bào liǎo tā yī bǎi jīn jīn zǐ。 hái yòu yī gè jiā huǒ， dāng chū bù kěn yǔ sū qín hé huǒ chuǎng wài， sū qín yě xiào zhe zuì hòu zèng cì liǎo tā。 　　 dāng rán， wǒ men shuō， cóng zhèng de fēng xiǎn bǐ jīng yíng tǔ dì gāo。 sū qín sàn chū qù de měi yī kuài jīn zǐ héng héng yǐ jí yāo jiān hái shèng xià de jǐ dūn jīn zǐ， dōubù huì shì bái lái de， dū jiāng yǐ tā wēi xiǎn de jiàndié shēng yá zuò wéi jiāo huàn， nǎi zhì jiāo chū bǎo guì de gè rén xìng mìng。 　　（ zhè lǐ， sū qín hé tā sǎo zǐ hái lián shǒu chuàng zào liǎo liǎng gè chéng yǔ：“ wèi zūn duō jīn”、“ qián jù hòu gōng”。 kě yǐ zhè me zào jù： shì fán qǐng kè chī fàn， yòu zī gé zuò shǒu xí de jiā huǒ， dà dū shǔ yú wèi zūn duō jīn zhī bèi。 kǎ zhā fēi kàn jiàn yī lā kè bèi dǎ dé gòu cǎn， yě jiù duì měi guó biàn dé qián jù hòu gōng liǎo。） 　　( sì ) 　　 guān yú sū qín jìn rù qí guó yǐ hòu de shì jì， lì shǐ shàng yòu zhǒng zhǒng bù què de chuán wén， shèn zhì sī mǎ qiān bǎ tā yǔ zhāng yí hùn wèile tóng yī gè shí dài de rén。 qí shí sū qín kāi shǐ huó dòng de shí hòu， zhāng yí zǎo yǐ jīng sǐ liǎo。 　　1972 nián， wǒ guó hú nán cháng shā“ mǎ wáng duī hàn mù” chū tǔ liǎo hǎo xiē xiě zài bó shàng de shū xìn， jiào zuò bó shū。 zhěng lǐ chéng wéi《 zhàn guó zòng héng jiā shū》， qí zhōng yòu shí sān piān jiù shì sū qín qù qí guó dāng jiān dié qī jiān xiě gěi qí mǐn wáng hé yàn zhāo wáng děng děng zhū hóu wáng gōng de jué mì xìn jiàn de chāo běn。 dāng shí chuán yuè fàn wéi hěn xiǎo， hěn shǎo yòu rén zhī dào， qí lì shǐ jià zhí bù kě gūliáng。 rú guǒ sī mǎ qiān yòu xìng kàn guò zhè xiē dōng xī de huà， tā de《 shǐ jì》 xiāng guān bù fēn jiù yào gǎi xiě。 　　 yí hàn de shì， zhè xiē bó shū pō yòu cán pò， shèn zhì yòu chāo cuò xíng de dì fāng。 zhè gè chāo shū de rén yě tài bù yán sù。 bù guò yě bù néng guài tā， tā shì cóng“ jiǎn cè” shàng chāo xiě dào“ bó” shàng de。 suǒ wèi“ jiǎn”， shì zhú jiǎn。 zài yī piàn piàn zhú jiǎn shàng， xiě wán zì， zài yòng sī shéng chuàn lián qǐ lái， jiù jiào zuò“ cè”。 suǒ yǐ“ jiǎn cè”， jiù dài biǎo zhe dāng shí de shū。 bǎ zhú“ jiǎn” chuàn lián chéng“ cè” de shí hòu， yī bù xiǎo xīn huì chuàn cuò shùn xù， yú shì dǎo zhì mǒu xìn de nèi róng chuàn dào lìng yī fēng xìn lǐ biān qù。 ér zhè gè jiā huǒ cóng“ jiǎn cè” shàng xiàng“ bó” shàng chāo xiě de shí hòu， yě jiù hú lǐ hú tú dì cuò chāo guò qù liǎo。 dāng rán， zhè gè xiá wù hǎo huī fù， kě yǐ gēn jù shàng xià wén wén yì jiáo zhèng guò lái。 　　 ér zuì dà de wèn tí zài yú， zhè shí sān fēng xìn shàng dū méi yòu shí jiān luò kuǎn， shǐ dé shí sān fēng xìn， shuí zài qián， shuí zài hòu， dōubù néng míng què。 měi fēng xìn， dū xiàng yī gè dú lì piàn duàn， nǐ bǎ tā men 'àn bù tóng shùn xù pái liè zǔ hé， jiù dé dào bù tóng de gù shì qíng jié， fǎng fó méng tài qí de diàn yǐng yī yàng ràng rén mó bù zhe tóu nǎo。 bù tóng xué zhě gěi chū liǎo shí sān fēng xìn de bù tóng pái xù， zhòng shuō fēn shū 　　 bù guǎn zěn me yàng， jiè zhù shí sān fēng xìn， wǒ men kě yǐ tàn jiū dào sū qín rù qí hòu de yī xì liè zhī lí pò suì de piàn duàn jìng tóu。 　　 sū qín rù qí qián de lì shǐ bèi jǐng， shì zhè yàng de： dāng shí， qí guó kàn jiàn qín guó xiàng zhōng yuán de hán wèi kuò zhāng（ yǐ wǔ nián qián de yī jué dà zhàn wéi gāo cháo）， zì jǐ yě bù gān luò hòu， bǎ mù biāo miáo zhǔn sòng guó。 sòng guó zài zhōng yuán hé nán shěng dōng bù， shān dōng、 hé nán jiāo jiè， qí guó de xī nán fāng xiàng， hào chēng“ gāo yú zhī dì”， féi de liú yóu。 　　 dàn shì sòng guó shì wǔ qiānshèng zhī guó（ wàn chéng shì dà guó， wǔ qiānshèng shǔ yú 'èr liú dà guó）， pō yòu zhàn dǒu lì， bù shì qí guó yī xià zǐ jiù néng gàndiào tā de， ér qiě qín guó yě bù huì zuò shì bù guǎn de。 zhòng suǒ zhōu zhī， dāng shí de guó jì guān xì gēn xiàn dài shì jiè yī yàng， rèn hé yī guó de kāi jiāng tuò tǔ bì rán shǐ zì jǐ biàn dé qiáng dà， cóng 'ér wēi xié dào qí tā guó jiā de 'ān quán， shèn zhì yǐng xiǎng dào xiàn yòu bà quán guó jiā de dì wèi。 suǒ yǐ， tā guó shì lì tè bié shì bà quán guó jiā bì rán qù gān shè hé 'ě zhì tā de kuò zhāng。 pì rú yī lā kè chū bīng zhàn lǐng xù lì yà， dì pán biàn dà liǎo， shǐ dé yī lā kè yī yuè chéng wéi zhōng dōng dì qū de xiǎo bà hé shì jiè dì wǔ jūn shì qiáng guó， yáo yuǎn jǐ qiān gōng lǐ wài de qí tā dà guó yóu qí shì měi guó dōubù gān liǎo， fēn fēn gān shè， pò shǐ yī lā kè chè bīng huí lái。 rèn hé guó jì dān fāng miàn de jūn shì xíng dòng dū jiāng shòu dào gèng guǎng fàn guó jiā de guān zhù hé gān yù。 　　 qí guó de zhuàng dà jiù shì qín guó de xuē ruò， suǒ yǐ qín rén bù huì yǔn xǔ qí guó tūn sòng de。 dàn shì qín guó lí dé yuǎn， wú fǎ zhí jiē gān shè qí guó。 nà me， jiào suō bié de guó jiā qián qù gān shè qí guó jiù hǎo liǎo。 　　 yú shì， qín zhāo wáng de xiàngguó wèi rǎn páo dào zhào guó， suō shǐ zhào guó（ wèi zhì wǒ guó běi fāng， hé běi、 shān xī bù fēn dì qū） qù zhǎo dōng fāng de qí guó dǎ jià， cóng 'ér qiān zhì qí guó de tūn sòng kuò zhāng jìhuà。 zhè zhǒng cè lüè jiào zuò qū láng dǒu hǔ， xiàn dài shè huì yì shì rú cǐ。 bǐ rú měi guó xiǎng xiàn zhì zhōng dōngē lā bó shì lì， dàn zì jǐ lí dé yuǎn， bù biàn zhí jiē gān shè， jiù jiào yǐ sè liè qù dǒu 'ā lā bó。 　　 dàn shì， zhào guó rén bù yuàn yì dāng yǐ sè liè， bù yuàn páo dào zhàn chǎng shàng qù gěi qín guó rén mài mìng dāng pào huī， wèi rǎn huī liù liù dì páo huí qù liǎo。 wèi rǎn xiǎng， zhào guó bù kěn dǎ qí guó， nà jiù ràng qí guó dǎ zhào guó yě kě yǐ 'āi fǎn zhèng zhǐ yào zhè liǎng gè guó jiā dǎ qǐ lái liǎo， qí guó jiù wú xiá xiàng dōng nán kuò zhāng tūn sòng liǎo！ 　　 yú shì， qín xiāng guó wèi rǎn xīng chōng chōng dì yòu páo dào dà dōng biān， zhǎo dào qí mǐn wáng bù huái hǎo yì dì dōu shòu zì jǐ de jìhuà， sǒng yǒng qí guó gōng zhào。 qí mǐn wáng bù zhī shì jì， zhǐ jiàn liǎo gōng zhào de hǎo chù， shǎ hū hū dì tóng yì liǎo， bìng qiě gēn wèi rǎn yuē dìng liǎo fá zhào rì qī。 　　 wèile hū yōu qí mǐn wáng gāo xīng， wèi rǎn hái fèng sòng liǎo qí mǐn wáng yī gè“ dōng dì” de míng hào， qín zhāo wáng jì xù dāng“ xī dì”。“ dì” shì bǐ“ wáng” gèng gāo de chēng hào， bǐ zhōu tiān zǐ（ wáng） guān hái dà， ér yǔ tiān shàng de“ shàng dì” yī gè děng jí。 zhè yàng rén jiān jiù yòu liǎng gè“ shàng dì” liǎo。 dōng dì、 xī dì bìng lì， shì qí qín jié hǎo de biǎo shì， liǎng guó zhǔn bèi lián shǒu gōng zhào。 　　 wèi rǎn gāo gāo xīng xīng dì lí kāi qí guó， děng zhe kàn qí zhào qiā jià， cóng 'ér shí xiàn liǎo yǐ zhào rén qiān zhì qí rén nán xià tūn sòng de mùdì（ wèi rǎn， què shí shì gè xiāo xióng 'ā）。 　　 rán 'ér， wèi rǎn xiǎng bù dào de shì， jiù zài tā dé yì yáng yáng dì zuò zhe chē zǐ， lí kāi qí guó fǎn huí shǎn xī lǎo jiā bào gōng qù de shí hòu， běi fāng zhèng yòu yī gè rén fēng chén pú pūdì gǎn lù， tā cóng yàn guó nán xià qí guó， qián lái cuò bài wèi rǎn de jìhuà liǎo。 zhè rén jiù shì zhàn guó shí dài zuì dà de zòng héng jiā héng héng sū qín！ 　　 sū qín， xián yàn zhāo wáng zhī mìng rù qí cóng shì“ ruò qí qiáng yàn” huó dòng zhī qián， xiān gěi qí mǐn wáng xiě liǎo yī fēng xìn， suàn shì dǎ zhāo hū， yě wéi liǎo cù shǐ qí mǐn wáng lóng zhòng dì jiē dài tā。 sū qín de xìn shì zhè yàng xiě de（ jù《 zhàn guó zòng héng jiā shū》）： 　　“ xiàn zài， mǒu xiē dà guó（ àn shì jiù shì qín guó） hěn yòu zì jǐ de xiǎng fǎ， lìng dà wáng yòu suǒ yōu lǜ。（ yì sī shì， qín guó xiǎng jié méng qí guó， yī qǐ qù dǎ zhào guó， qí yào fá zhào）。 zhào guó yě jī jí yù yǔ nín xiàng dǎ。 zhào guó zhōng de yī xiē jí duān fèn zǐ， shèn zhì dǎ suàn yāo qǐng yàn guó rù huǒ， yī qǐ gēn nín men qí guó gànzhàng（ héng héng zhào xiǎng lián yàn de shì， yě xǔ shì zhēn yòu de， dàn yě bù pái chú sū qín wēi yán sǒng tīng， gù zuò zī tài yǐ xià hǔ qí mǐn wáng， cóng 'ér shǐ yàn guó de lì chǎng de xuǎn zé biàn dé jǔ zú qīng zhòng。 zhēn huì wéi yàn guó zào shì 'ā！）。 wǒ xiǎng shuō fú yàn wáng， zǔ zhǐ tā duì nín zào cì， tā kěn dìng huì rèn zhēn kǎo lǜ（ kāi shǐ wéi zì jǐ zào shì）。 wǒ dǎ suàn dào nín men guó jiā lái tán tán（ zhè jiù pò shǐ qí guó bì xū shàn dài sū qín。 fǒu zé lián sū qín zhè yàng wéi yī yī gè zhù zhāng yǐ yàn jié qí de réndōu dé zuì liǎo， nà jiù zhěng gè shī qù yàn guó liǎo）。 xī wàng nín yǐ lóng zhòng de zhū hóu lǐ yí jiē dài wǒ， wǒ yě yuàn yì yuē shàng yī bǎi wǔ shí liàng huá lì de chē zǐ chū xíng（ dǎ guǎng gào）， tiān xià rén kàn liǎo bì rán shuō：‘ kàn！ yàn guó zhù dòng qù zhǎo qí guó， qí rén yě shǐ yàn guó shǐ zhě dà wéi zūn guì， kàn lái liǎng guó jié hǎo lā， yàn guó bù dǎ suàn jiā rù zhào guó gōng qí de duì liè lā’， cóng 'ér cuò bài yàn zhào lián hé yǐ dǒu qí de chǔn chǔn yù dòng jìhuà。 rú guǒ nín bù kěn shàn dài guì yù wǒ， nà wǒ yě jiù zhǐ yòng wǔ shí liàng chē zǐ chū xíng（ yǐ hòu zán liǎng guó de shì， yě jiù nán shuō liǎo）１ 　　 zhè xìn xiě de zhēn shì ràng rén yǎo yá qièchǐ， qí mǐn wáng chú liǎo huān yíng sū qín dà jià yǐ wài， bié wú qí tā xuǎn zé。 sū qín wéi kǒng huǒ lì hái bù gòu， yòu bān chū qí guó cóng qián de lǎo kǒng lóng shuō huà：“ cóng qián， qí guó de guǎn zhòng bù duàn xiàng qí huán gōng yào tiáo jiàn（ hào chēng zhòng fù shénme de）， nà bù shì guǎn zhòng wèile zì shēn xiǎng shòu， ér shì wèile tí gāo shēn jià， yǐ lì kāi zhǎn qí guó zhèng fǔ gōng zuò。 suǒ yǐ qí huán gōng yī qiēdōu dāyìng tā liǎo（ hái bǎ lín zī nóng mào shì chǎng sān fēn zhī yī de shāng yè shuì shōu dū gěi liǎo guǎn zhòng dāng gōng zī）。 wǒ rèn wéi nín bǐ qí huán gōng gèng xián néng， wǒ bù gǎn wàng xiǎng qǐng qiú nín néng dāyìng wǒ de yào qiú， yǐ zūn guì lǐ yí dài yù wǒ！（ shí jì hái shì‘ qǐng qiú’ liǎo 'ā）。” 　　 zhè xìn xiě wán， qí mǐn wáng néng bù dāng qí huán gōng yě bù xíng liǎo， shì shí shàng， tā zài gōng diàn dà zhāng yàn xí yíng jiē sū qín， tā de xiàngguó hán mín zé páo dào nèi chéng mén kǒu děng dài sū qín de dào lái， qīn zì pá shàng sū qín de chē， ná qǐ biān zǐ dāng sī jī， wéi sū qín jià mǎ gǎn chē（ lèi sì bào wēi 'ěr qīn zì wéi shā lóng kāi qì chē， yǐ shì liǎng guó jié hǎo， zhè yíng jiē de guī gé shí zài shì tài gāo liǎo）。 　　 sū qín de dào lái， xuān bù liǎo qí yàn hé zuò zhèng shì kāi shǐ， cóng 'ér bǎo zhèng liǎo yàn guó de 'ān quán（ bù shòu qí rén gōng yàn de wēi xié）。 sū qín chū bù shí xiàn liǎo bǎo quán yàn de zàn shí 'ān quán， dāng rán lí“ ruò qí qiáng yàn” de gēn běn mù biāo hái chā hěn yuǎn。 　　 xiāo shuǐ yuē： sū qín， chèn zhe qí zhào yù xiāng zhēng de dāng， yī xià zǐ jiù bǎ yàn guó de guó jì dì wèi gěi tái gāo liǎo， bìng qiě yǐn dé qí rén lái jié yàn。 wǒ men bù dé bù shuō， sū qín kě wèi huì yǎn xī lì， shú 'ān duō jí guó jì guān xì yuán zé， tā shì qián xiě de zhè fēng xìn， zì zì jiàn xuè， cí cí mìng zhōng yào hài， zhēn shì lì shǐ hǎn jiàn de wài jiāo cí lìng dà jiā。 xiàng zhè yàng de xìn， sū qín hé jì xiě liǎo shí jǐ fēng shèn zhì gèng duō。 　　 zài lín zī shèng dà de yíng jiē yàn huì shàng， qí mǐn wáng jiē dài liǎo sū qín， bìng qiě yǐ qǐng jiào de kǒu qì gěi xīn lái de sū qín chū liǎo dào nán tí：“ xī！ sū zǐ lái dé zhèng hǎo。 qín guó de xiàngguó wèi rǎn， yě gāng gāng lí kāi liǎo wǒ men zhè lǐ。 tā quàn shuō wǒ men fá zhào。 wǒ yǐ jīng dāyìng tā liǎo。 sū zǐ yǐ wéi rú hé？” 　　 qí mǐn wáng yǐ duò rù wèi rǎn de jì zhōng， shàng bù zì jué， duō kuī sū qín diǎn bō tā dào：“ bù yào dǎ zhào guó， zhào guó shì kuài yìng gǔ tóu， bù hǎo kěn。 qín guó zhè me quàn nín， xiǎn rán bié yòu yòng xīn。 wǒ jiàn yì nín xiàng nán dǎ sòng guó， sòng guó shì gāo yú zhī dì， dé sòng guó yī lǐ tǔ dì， xiāng dāng yú dé tā guó shí lǐ。 sòng guó de“ táo yì” sì fāng fú còu， jiāo tōng fā dá， shì dǎo yé qún jù de dì fāng， cóng qián fànlǐ xiān shēng jiù zài nà lǐ jīng shāng dāng liǎo dà kuǎn， kě yǐ shōu hěn duō shāng yè shuì， zhí dé nín qù zhàn lǐng（ zài jīn tiān de shān dōng dìng táo）。 ér qiě nín yī dàn yòu liǎo sòng guó， jiù kě yǐ xiàng xī wēi xié zhōng yuán de wèi guó； xiàng nán yǔ chǔ rén zhēng huái běi zhī dì； xiàng běi zé wēi bī zhào guó。 cóng cǐ tiān xià zhū hóu shuí gǎn bù tīng nín。 zǒng zhī fá sòng zhī shì， lìng nín guó zhòng míng zūn， cǐ tānɡ wǔ zhī jǔ yě１ 　　 zhè fān huà jiān dìng liǎo qí mǐn wáng qǔ sòng de yī guàn xìn niàn。 tā gǎn jǐn xiū gǎi liǎo bèi qín rén lā piān liǎo de zhù gōng fāng xiàng， bù gēn zhào rén chán dǒu， ér shì quán lì nán xià gōng“ féi de liú yóu” de sòng。 zhè kě bǎ bàng biān de xiàngguó hán mín qì huài liǎo。 　　 hán mín shì qīn qín pài de， fèng xíng wèi rǎn zhèng cè， shì qín guó pài zài qí guó de tè pài yuán， xiàn dān rèn qí guóxiàng guó， zhù zhāng cù qí gōng zhào， cóng 'ér fáng zhǐ qí rén tūn sòng。 　　 hán mín shì gè lǎo hǔ xíng， lì kè zài yàn huì shàng páo xiào qǐ lái， jiào dào：“ dǎ sòng guó gù rán hǎo， lì chù hěn duō。 dàn shì zhào guó zài wǒ men běi fāng， tā rú guǒ cóng bèi hòu gān shè wǒ men， nà wǒ men zěn me tūn sòng 'ā？ suǒ yǐ dāng xià kǎo lǜ， hái shì yào xiān dǎ zhào guó， ràng zhào guó rén fú qì liǎo， wǒ men zài 'ān 'ān quán quán dì nán xià fá sòng１（ tā hái shì xī wàng cù chéng qí zhào xiāng dǎ。） 　　 sū qín zé jī fěng tā bù dǒng biàn tōng：“ nín guāng zhī dào fá zhào， bǎ fá zhào zuò wéi zhōng jí mùdì， què bù zhī dào wǒ men de zhōng jí mùdì shì zài gōng sòng。 zhì yú zhào guó， zhǐ yào tā fú liǎo wǒ men jiù xíng， bù dǎo luàn jiù xíng， wǒ xiǎng ······” 　　“ yào xiǎng ràng zhào fú liǎo， chú liǎo dǎ tā yǐ wài hái yòu shénme bàn fǎ？ bù dǎ， tā néng fú má。 suǒ yǐ dāng jīn zhī jì， hái shì fá zhào１ hán mín dà jiào。 　　“ fēi yě fēi yě！ wǒ men kě yǐ yòng wài jiāo shǒu duàn， cù shǐ zhào rén fú qì， hé bì dòng wǔ yú zhào１ 　　 hán mín yī xià zǐ méi cí liǎo， qì dé gān chuī hú zǐ：“ nà hǎo， nǐ yòu běn shì， nǐ qù zhǎo zhào guó qù， ràng tā fú。 yě suàn nǐ liǎo bù qǐ１ 　　 qí mǐn wáng tīng dào zhè lǐ， zuò liǎo zǒng jié fā yán：“ hǎo bā， guǎ rén bù yuàn yì zài yǔ qín rén dōng xī chēng dì liǎo。 tā zhè shì kuāng wǒ de， yòng‘ lián hé chēng dì hé dǎ zhào guó’ wéi yòu 'ěr， pà wǒ fá sòng de。 qín guó tā yuàn yì chēng dì， tā zì jǐ chēng bā， wǒ yě bù gēn zhe tā dǎ zhào guó liǎo。 wǒ men hái shì fá sòng qù。 yīn wéi， xiǎn rán， hái shì fá sòng de lì yì gèng dà， jiù xiàng sū zǐ shuō de， dé sòng guó yī lǐ tǔ dì， xiāng dāng yú dé tā guó shí lǐ tǔ dì。 tūn sòng yě shì wǒ yī guàn suǒ mèng mèi yǐ qiú de。 ér bù yào qù dǎ shénme zhào guó。” 　　 zhè huà jiù děng yú xuān pàn liǎo hán mín zài qí guó zhèng zhì shēng yá de jié shù， yīn wéi tā shì qīn qín pài de， dū qí fá zhào， yǐ bǎo quán sòng guó， tì qín guó rén zhuóxiǎng de。 hán mín tīng hòu， yǎo yá qièchǐ， shǒu zhuā jī'àn， què wú cóng fā zuò。 　　“ dāng jīn zhī jì，” qí mǐn wáng shuō，“ hái shì huí dào lǎo lù shàng qù héng héng gōng sòng。 dàn shì jiù xiàng hán xiāng guó shuō de héng héng” 　　 hán mín gǎn jǐn yòu bǎ nǎo dài tái qǐ lái kàn， yǐ wéi yòu liǎo shénme zhuǎn jī。 　　“ héng héng wǒ men qù fá sòng de huà， zhào guó rú guǒ dǎo luàn， wǒ men jiù nán yǐ dé shǒu。 sū zǐ， nǐ néng bù néng tì guǎ rén zǒu yī tàng， shuō fú zhào rén yǔ wǒ men jié hǎo， zhè yàng qí zhào liǎng guó xiāng 'ān wú shì， guǎ rén fāng cái kě yǐ dé zhì yú nán biān de sòng guó。” 　　 sū qín gǒng shǒu：“ jìng nuò１ 　　 xiāo shuǐ yuē： wèi rǎn suǒ cèhuà de、 hán mín suǒ dū cù luò shí de“ qí yǔ qín jié hǎo， dōng xī gè zì chēng dì， qín rén quàn shuō qí rén gòng fá zhào guó， yǐ biàn 'è zhì qí guó tūn sòng” de nào jù， zài sū qín de sān yán liǎng yǔ zhī jiān， bèi chè dǐ fěn suì liǎo。 wèi rǎn shǎ yǎn liǎo。 qí xiāng guó hán mín yě bèi sū qín sān yán liǎng yǔ， qīng yì bān dǎo liǎo。 qí rén wéi nì qín rén de yì yuàn， jī jí nán xià zhǔn bèi gōng sòng， suàn shì yǔ qín rén jué jiāo liǎo。 qí guó yě bìng bù huì yán yú cǐ， tā gān cuì chè diào dì hào， ràng qīn qín pài de hán mín cí zhí， huàn shàng liǎo fǎn qín zuì mài lì qì de“ zhōu zuì“ dān rèn qí guóxiàng guó。 qín rén qì dé gān dèng yǎn。 　　 liǎng gè yuè hòu， qín rén yě jué dé hěn wú liáo， jiù bǎ“ shàng dì” zhè gè míng hào yě chè diào liǎo， guāi guāi dì jì xù dāng wáng。 　　 zhè lǐ yòu gè yí wèn， sū qín wèishénme piān bù ràng qí guó dǎ zhào ní？ ér piān yào ràng qí guó dǎ sòng ní？ qí guó dǎ zhào guó， bù shì yī yàng yě kě yǐ xiāo hào qí guó de guó lì， yī yàng kě yǐ shí xiàn sū qín、 yàn zhāo wáng yuē dìng de“ ruò qí cún yàn” de zhàn lüè mù biāo má？ 　　 qí shí， tīng rèn qí guó dǎ zhào guó， hái shì bù hǎo de。 qí guó yī dàn qīn zhàn zhào guó， yǔ yàn guó jiù gèng jiā bī jìn liǎo。 ér liú xià zhào guó， kě yǐ shǐ dé qí yàn zhī jiān yòu yī gè píng zhàng hé huǎn chōng， méi liǎo zhào guó， yàn guó jiù yào chún wáng chǐ hán liǎo。 　　 zǒng zhī， sū qín xī wàng bǎ qí guó rén de zhàn huǒ yǐn xiàng nán fāng（ qù dǎ sòng）。 　　 lìng wài， sū qín zhè me zuò， hái yòu yī gè gèng dà de lǐ yóu。 jiù shì， jí biàn qí guó gōng sòng， yòu suǒ xiāo hào， yǐ yàn guó de xiǎo bīng， xiǎng chéng jī“ yīn yáng xiāng tuī”， gōng pò qí guó， yě hái shì chī xīn wàng xiǎng 'āi suǒ yǐ， sū qín bì xū diào dòng tiān xià de suǒ yòu lì liàng yī qǐ gōng qí， cái yòu kě néng yī jǔ pò qí cún yàn。 ér qín guó shì zuì jiā rén huàn suō shǐ qí guó gōng sòng， zhèng hǎo kě yǐ chù nù qín guó（ qín guó chǔxīn jī lǜ bù yuàn yì qí guó gōng sòng， ér shì xiǎng bǎo cún sòng guó， pà qí guó dé sòng 'ér zì zhuàng。 qín guó bǎ sòng guó jīhū dàngchéng liǎo zì jǐ de xiǎo dì）。 qí yìng qù tūn sòng， qín guó bì rán fèn 'ér xīng bīng gān shè。 suǒ yǐ， sū qín jiàn yì qí mǐn wáng gōng sòng， mùdì zhèng zài yú cù shǐ qí qín guān xì 'è huà， líjiàn qí qín bāng jiāo， cù shǐ qín guó wèi lái cānyù yàn guó děng zhū hóu fā qǐ de gōng qí zhàn yì， bìng cóng zhōng dān dāng zhù lì zuò yòng， yī xià zǐ bǎ qí guó dǎ kuǎ。 ér qí mǐn wáng yǎn xià guāng kàn jiàn sòng guó féi wò， lì yì kě tān， jū rán yě zàn tóng sū qín de tūn sòng jiàn yì， bù xī mào zhe wéi nì qín rén、 zāo qín rén bào fù hé gān shè de fēng xiǎn， shí zài shǔ yú lì lìng zhì hūn。 　　 wéi liǎo ràng qí guó shùn lì shí xiàn gōng sòng， hái bì xū gěi qí guó nán xià gōng sòng chuàng zào wú yōu de zhàn zhēng hòu fāng huán jìng。 yú shì， sū qín yào fèng qí mǐn wáng zhī mìng qù běi fāng zhǎo zhào guó， cù shǐ zhào guó yǔ qí guó jié hǎo， ràng zhào guó mò xǔ qí rén gōng sòng。 zhè jiù shì yào shí xiàn qí zhào guān xì xiāng“ xún shàn” héng héng qí zhào jié hǎo。 dàn shì， děng wèi lái qín rén、 yàn rén lián shǒu gōng qí de shí hòu， sū qín hái yào tiǎo bō qí zhào guān xì，“ líjiàn qí zhào”， shǐ zhào guó yě cānyù dào qín guó děng zhū hóu de fá qí dà lián bīng zhōng lái。 suǒ yǐ， jì yào xiān jié hǎo qí zhào， yòu yào suí hòu líjiàn qí zhào， zhè jiù gěi tā de wài jiāo dài lái gèng dà nán dù。（ āi， jié sì lián chéng， huáng jīn mǎn yāo de dài yù， bù shì nà me hǎo zhèng de）。 　　 dàn shì， yàn zhāo wáng bù lǐ jiě sū qín de kǔ xīn， tā pài rén qián lái zhǐ zé sū qín， biǎo shì zì jǐ de bù yuè： 　　“ nǐ ràng qí zhào jié hǎo？！ nǐ zhè bù shì yào wǒ de mìng má１ 　　 yàn zhāo wáng de yì sī shì， rú guǒ qí zhào jié hǎo， shì bì duì běi fāng de wǒ yàn guó gòu chéng jí dà wēi xié， yīn wéi qí zhào dū shì wǒ nán fāng de lín jū， lín jū lián qǐ shǒu lái， jiù yào lái wǒ jiā de lí bā lǐ qiǎng dōng xī liǎo！（ què shí， yàn zhāo wáng de dān xīn yòu dào lǐ， rèn hé guó jiādōu bù xī wàng zì jǐ de lín jū guó jiā men hù xiāng tiě yìng dì jié méng zài yī qǐ。） 　　 sū qín zài huí xìn zhōng zuò liǎo hán hú de jiě shì， sū qín xiě dào：“ suī fèi， wú qí zhào zhī huàn。” héng héng mǎ wáng duī bó shū shàng de zhè jù huà lìng rén fèi jiě， wǒ chuài cè xǔ jiǔ， tā dà yì shì xiǎng shuō： qí zhào jí biàn jié hǎo， mùdì yě shì shǐ qí guó nán xià fàng xīn miè sòng， ér bù shì běi xiàng sāo rǎo yàn guó。 suǒ yǐ， yàn guó yě méi yòu“ huàn”， méi yòu“ qí zhào” gōng jī tā de“ huàn” liǎo。 ér qiě， zuì zhōng， sū qín hái yào fù zé“ líjiàn qí zhào guān xì”。 　　 tóng shí， sū qín zuò wéi yàn zhāo wáng de dài biǎo， dào qí guó qù de mùdì， jiù shì xuān bù yàn qí jié hǎo de。 shuō dé xiáng xì yī diǎn jiù shì， sū qín qù qí guó de mù de hé gōng kāi shēn fèn， shì dài biǎo yàn zhāo wáng， qù jiàn lì yàn qí liǎng guó lián méng guān xì， bìng liú zài qí guó yǐ cù jìn hé luò shí zhī。 qí guó xuǎn zé jiē nà liǎo sū qín。 yīn wéi cóng qí guó de jiǎo dù jiǎng， qí guó yě xū yào yǔ yàn guó jié hǎo。 qí bì xū yǔ běi fāng de yàn guó hé zhào guó dū jié hǎo， cái néng fàng xīn nán xià gōng sòng。 suǒ yǐ cǐ shí qí guó shì bù kě néng yòu dǎ yàn de xiǎng fǎ de。 　　 yàn zhāo wáng kàn liǎo zhè fēng xìn yǐ hòu， yě bù zhī dào néng fǒu míng bái， dàn tā hái shì xuǎn zé liǎo xìn rèn sū qín。 　　( wǔ ) 　　 sū qín xián qí mǐn wáng zhī mìng， xiàng piān běi fāng xiàng qù zhǎo zhào guó（ hé běi shān xī bù fēn dì qū）， xiǎng shuō fú zhào guó bù gān yù qí guó de nán xià miè sòng jìhuà。 ér qí guó miè sòng， yòu zhèng shì sū qín“ cù qí gōng sòng， xiāo hào qí guó， ruò qí qiáng yàn” de jiàndié shǐ mìng de jì dìng bù zhòu。 　　 jǐ zhǐ yàn zǐ fēi kuài dì biàn huàn zhe duì xíng， qīng qīng dì lüè guò sū qín de nǎo mén。 sū qín lái dào liǎo hé běi hán dān héng héng zhào guó dū chéng。 zhào guó zhè shí hòu de dà dāng jiā de， shì quán chén lǐ duì。 qī nián qián， lǐ duì huǒ tóng gōng zǐ chéng 'è shā liǎo zhào zhù fù， cóng cǐ lǐ duì zhuān liǎo zhào guó zhī zhèng， guì wéi fēng jūn， hào fèng yáng jūn。《 zhàn guó cè》 shàng shuō fèng yáng jūn lǐ duì shèn bù qǔ yú sū qín héng héng yì sī shì feelsickat sū qín， duì sū qín hěn tǎo yàn。 sū qín xiǎng gǎi biàn zhè zhǒng jú miàn， yú shì zài dǐ dá zhào guó zhī qián， xiān pài rén chuán huà gěi lǐ duì shuō：“ wǒ sū qín shì dài biǎo zhe yàn guó lì yì de。 rú guǒ wǒ men yàn guó tóu rù qí guó de huái bào， qí yàn hé zuò fá zhào héng héng cóng dōng、 běi liǎng guó fāng xiàng jiā jī zhào， nǐ men zhào guó jiù gū lì wēi xiǎn liǎo。 zhǐ yòu yàn guó yǔ qí guó duì kàng， nǐ men zhào guó cái 'ān quán， shì bù shì zhè gè dào lǐ！ ér nín què feelsickat wǒ， zhè děng yú bī zhe wǒ yàn guó qù gēn qí guó jié hǎo。 wǒ sī xià rèn wéi nín bù gòu cōng míng 'ā！ suǒ yǐ， bù guǎn nǐ lǐ duì xǐ huān sū qín yě hǎo， tǎo yàn sū qín yě hǎo， zuì hǎo dōuyào shàn yù sū qín。 fǒu zé qí yàn jié hǎo， nǐ men jiù bèi dòng liǎo１ 　　 lǐ duì tīng wán， jué dé yòu dào lǐ， gǎn jǐn dà zhāng qí gǔ yíng jiē sū qín， zuò chū qīn jìn yàn guó de zī tài， yǐ shì yàn zhào yòu yì jié hǎo， mùdì zài yú kǒnghè qí rén bù dé qīng jǔ wàng dòng。 　　 sū qín dà mó dà yàng lái dào zhào guó yǐ hòu， xià liǎo háo huá mǎ chē jiù kāi shǐ mà lǐ duì：“ nǐ yǐ qián 'è shā zhào zhù fù， tiān xià réndōu zhī dào， àn dào lǐ nǐ shì gāi miè sān zú de。 yī dàn nǐ de zhèng dí yǐ cǐ jiè kǒu lái zhěng nǐ， nǐ hái yòu huó lù má？ nǐ de qíng kuàng， wēi rú lěi luǎn 'āi rú jīn tīng wǒ de huà zé shēng， bù tīng wǒ de huà zé sǐ。” 　　 lǐ duì qì dé yào mìng， hèn hèn dì wèn：“ nǐ yòu shénme huà kě yǐ zhǐ jiào wǒ１ 　　 sū qín zhuǎn 'ér hé yán yuè sè， shuō dào：“ nín xiàn zài yòu quán， hái bù pà。 dàn nín chūn qiū yǐ gāo， wèi lái tuì xiū liǎo， bié rén jì jiào qǐ nǐ 'è shā zhào zhù fù de shì， nà jiù wēi xiǎn liǎo！ suǒ yǐ， nǐ tuì xiū yǐ hòu zuì hǎo bì dào bié de guó jiā qù。 qù hán wèi nà lǐ yě bù hǎo， hán wèi jù lí tān lán de qín rén tài jìn， bù 'ān quán。 qù chǔ guó huò yàn guó ní， dǎo shì piān yuǎn 'ān quán liǎo， dàn shì yòu tài piān liǎo， shēng huó méi yì sī。 qù zhōng shān zhī dì ní， nà lǐ yòu tǔ dì tài pín jí。 zuì hǎo xuǎn zài zhōng yuán piān dōng de sòng guó de táo yì， nà lǐ fù dé liú yóu， dǎo yé qún jù， shāng yè fā dá， chōu de shāng yè shuì gòu nín chī jǐ bèi zǐ de。 nín rú guǒ duó dé tā dāng fēng yì， tuì xiū yǐ hòu xián jū nà lǐ， qǐ bù yòu 'ān quán yòu fā cái。” 　　“ táo yì shì sòng guó de dà dū shì， zěn me néng chéng wéi wǒ de fēng dì ní？” 　　“ wǒ jiào nǐ 'ǎi héng rú jīn qí wáng zhèng xiǎng xiàng nán tūn miè sòng guó， nín rú guǒ yǔ qí jié hǎo， zhù qí miè sòng， yòu dà dé yú qí， qí wáng jiù kě yǐ bǎ táo yì sòng gěi nín zuò wéi huí bào。 ér sòng guó de guó jūn yòu shì hūn jūn， nín bāng zhe chú qù liǎo hūn jūn， tì tiān xià zuò liǎo hǎo shì。 qí guó yòu gǎn xiè nín， nín yòu tì tiān xià zuò liǎo hǎo shì， zì jǐ hái dé dào féi de liú yóu de fēng dì。 zhè me hǎo de shì qíng， yī bǎi nián yě yù bù shàng yī cì 'ā１ 　　 lǐ duì méi huà shuō liǎo， yú shì mò xǔ qí guó gōng sòng。 zuò wéi huí bào， lǐ duì jiāng dé dào sòng guó táo yì。 　　 sān yán liǎng yǔ， sū qín jiù shí xiàn liǎo“ jié qí zhào” de jìhuà， jǔ zhòng ruò qīng， zhè shì zòng héng jiā de niú chā zhī chù 'ā， bù dé bù fú。 sū qín fēi cháng shàn yú diào dòng hé lì yòng máo dùn（ tā qiàdàng dì lì yòng liǎo zhào guó nèi bù de máo dùn）， yǐ dá dào zì jǐ de mù biāo。。 　　 jì rán dé dào zhào guó mò xǔ， yú shì qí mǐn wáng fàng shǒu fā dòng liǎo dì yī cì de duì sòng zhàn zhēng， zài gōng yuán qián 288 nián qián hòu。 　　 xiāo shuǐ yuē： lǐ duì wèile gè rén sī lì， bù xī ràng zhào guó yǔ qí tuǒ xié， zhè zhèng shì quán chén wù guó zhī chù 'āi yě jiù shì shuō， zuò wéi quán chén， lǐ duì zhì dìng zhào de duì wài zhèng cè shí， bù shì cóng guó jiā lì yì chū fā， ér shì cān móu gè rén sī jiā dé shī。 gǔ shí lì dài quán chén， mò bù rú cǐ。 　　( liù ) 　　 xiàn zài wǒ men shuō shuō sòng guó， zhè gè jí jiāng 'āi qí guó dǎ de guó jiā。 　　 sòng guó guó jūn sòng kāng wáng， rú sū qín suǒ shuō， què shí shì gè hūn jūn， yòu de shǐ shū bǎ tā yǔ xià jié xiāng bǐ， chēng zhī wéi“ jié sòng”。 tā biǎo xiàn chū lái de jīng shén bìng zhèng zhuàng shì“ shè tiān chī dì”。 jù tǐ zuò fǎ shì bǎ yī dài zǐ niú xuè guà zài gān zǐ shàng， gěi tā chuān shàng kǎi jiá dài shàng tóu kuī， gāo gāo dì xuán guà qǐ lái dāng zuò tiān dì， yòng jiàn shè， biǎo shì tiān dì bèi tā shè dé dà chū xuè liǎo。 zhè gù rán yòu gē bái ní jīng shén， shì rén dìng shèng tiān de háo jǔ， dàn dāng shí rén pǔ biàn shuō tā shì wū miè shén líng， jí qí kuáng wàng。 　　 sòng kāng wáng wèishénme zhè me kuáng zào ní？ yīn wéi sòng guó de zǔ xiān shì shāng cháo yí liú guì zú， àn zhào dāng shí de lǐ lùn， shàng dì yǐ jīng fàng qì liǎo shāng cháo（“ tiān zhī qì shāng jiǔ yǐ”）， suǒ yǐ tā zēng hèn tiān dì。 cǐ wài tā hái zēng hèn liè guó zhū hóu。 sòng kāng wáng yòu yī gè chāo cháng zhī chù： jiù shì zhù liǎo zhū hóu zhī xiàng， ràng tā men zài cè suǒ lǐ shì fèng tā。 tā fāng biàn wán liǎo yǐ hòu， jiù jiū zhe zhū hóu rén xiàng de gēbo xiā yáo huàng， ná zàng dōng xī dàn zhū hóu de bí zǐ。 zhè shì tā de jīng shén shèng lì fǎ。 　　 suǒ yǐ sū qín shuō tā shì“ cǐ tiān xià zhī wú dào zhī rén。 fá zhī， míng zé yì， shí zé lì（ kě yǐ zhàn qí gāo yú zhī dì）”。 　　 hái yòu yī jiàn shì， sòng dū chéng qiáng de guǎi jiǎo shàng， yòu yī zhǐ lǎo jiā zéi（ jiù shì xiǎo què 'ā） huái yùn liǎo， shēng liǎo yī gè dà lǎo yīng， quán chéng rén hōng dòng héng héng kě néng shì xiǎo què bèi lǎo yīng qiáng bào liǎo。 sòng kāng wáng jiào shǐ xué jiā zhàn bǔ， shǐ xué jiā zhàn bǔ hòu de jié lùn shì：“ xiǎo 'ér shēng jù， bì bà tiān xià。” sòng kāng wáng dà xǐ， yú shì chèn zhe mèng cháng jūn fā dòng nà chǎng zhù míng de“ qí rén yuǎn zhēng qín guó sān nián” de yú chǔn zhàn zhēng héng héng qí jūn zhù lì jiāo zhe yú hán gǔ guān yī xiàn， sòng kāng wáng chèn jī fā bīng miè diào liǎo lín jìn de téng guó， yú shì nǎi gèng jiā zì xìn， hǎo yǒng 'ér bù hǎo rén yì。 　　 gōng yuán qián 288 nián， qí guó zài sū qín de suō shǐ xià， yǐ jí zhào guó de mò xǔ xià， pài dà bīng xiàng dōng nán fāng xiàng de sòng guó yā guò lái liǎo。 　　 sòng kāng wáng suī rán jiāo héng bù kě yī shì， què zài qí mǐn wáng de“ tānɡ wǔ zhī jǔ” miàn qián bài xià zhèn lái， bèi pò gē ràng huái běi zhī dì yǐ jiǎng hé。 zhè shì qí guó dì yī cì fá sòng zhī zhàn。 　　 yàn zhāo wáng yě pài chū liǎo jiāng jūn“ zhāng kuí” shuài yàn jūn 'èr wàn， zì dài liǎo liáng shí， cān jiā liǎo zhè cì zhàn yì， xié zhù qí jūn。 zhè gēn dāng nián yuè wáng gòu jiàn pài qiǎn sān qiān jūn duì zhuī suí fūchāi jìn gōng qí guó shì yī yàng de， mùdì dōushì wèile sǒng yǒng duì fāng qù qián xiàn xiāo hào shí lì。 　　 dàn shì zhāng kuí què méi yòu fànlǐ nà yàng de sù zhì。 fànlǐ rù wú， shì fèng fūchāi de shí hòu， jiǎ zhuāng jìn zhōng jìn zé， wéi miào wéi xiào， lián fūchāi dōubèi gǎn dòng dé dōuyào shōu liú tā wéi chén。 zhāng kuí zuǐ bā lǐ suī rán yě shì duì qí mǐn wáng wéi mìng shì cóng， dàn shēn tǐ yǔ yán què tiáozhěng dé bù hǎo， chuán dá chū hěn duō fèn hèn de xìn xī。 shì 'ā， cóng qián qí mǐn wáng de lǎo diē qí xuān wáng miè diào yàn guó， méi shǎo huò hài yàn guó rén mín， hòu lái qí mǐn wáng yòu zài“ quán zhī zhàn” fù shā yàn guó shí wàn dà jūn， yàn jūn quán jūn jìn méi， zhēn shì liǎng dài shì chóu。 zhāng kuí de biǎo qíng hé shēn tǐ yǔ yán bù duàn bèi pàn zhe tā de zuǐ bā， yú shì qí mǐn wáng jiù gāo gāo xīng xīng dì bǎ tā shā diào liǎo， cóng 'ér dòng jié liǎo tā de kěwù de shēn tǐ yǔ yán。 　　 yàn zhāo wáng wén xùn zhī hòu，“ qì shù xíng xià” héng héng hǎo jǐ xíng yǎn lèi cóng hǎo jǐ gè yǎn jīng lǐ diào liǎo xià lái。 zhāo wáng kū liǎo， tái yǎn mìng lìng：“ wǒ xià lìng， quán guó zhěng dùn bīng mǎ， wèi mǎ mó bīng， yǐ gōng qí guó， wéi zhāng kuí bào chóu１ 　　 tā de shǔ chén fán yáo shàng qián quàn zǔ：“ dà wáng bù shì yī gè xián zhù 'ā， wǒ bù xiǎng zhuī suí nǐ liǎo， qǐng jiē shòu wǒ de cí zhí shēn qǐng１ 　　 yàn zhāo wáng yī lèng：“ nín zhè yòu shì wèishénme 'ā？” 　　“ cóng qián guó jiā zāo luàn， xiān wáng（ jiù shì nín de sǐ diē） sǐ yú qí jūn zhī shǒu， dà wáng nín bēi tòng yì cháng què réng rán rěn rǔ shì qí， jiù shì yīn wéi bào chóu de lì liàng bù gòu。 xiàn zài zhāng kuí sǐ liǎo， ér dà wáng zhǔn bèi quán lì gōng qí， fēn míng shì bǎ zhāng kuí kàn dé bǐ nǐ diē hái zhòng yào liǎo。 suǒ yǐ， wǒ shēn qǐng cí zhí 'ér qù。” 　　 yǐ yàn guó de xū ruò， shì gēn běn méi néng lì dǎ guò qí guó de。 yàn zhāo wáng chén yín bàn shǎng， jué dìng tíng zhǐ zì jǐ de lǔ mǎng xíng dòng：“ kě shì， wǒ gāi zěn me bàn ní？” 　　 fán yáo shuō：“ qǐng nín shēn pī gǎo sù（ jiù shì sāngfú， biǎo shì zì jǐ zuì gāi wàn sǐ）， bì shè yú jiāo（ lí kāi gōng diàn， qù jiāo wài zhǎo gè cǎo fáng zǐ zhù zhe）， pài gè shǐ chén bēi gōng qū jié dì qù qí guó xiè zuì， shuō，‘ zhè dū shì guǎ rén de zuì guò， guǎ rén yòng rén bù dāng， pài zhāng kuí zhè gè shēn tǐ yǔ yán bù hǎo de jiā huǒ chū shǐ zuǒ qí。 nín qí mǐn wáng shì tiān xià xián zhù， cóng lái bù shā zhū hóu lái shǐ de。 wèishénme wéi dú shā zhāng kuí liǎo ní， yī dìng shì zhè jiā huǒ bù shì hǎo rén， cái bèi nín shā diào。 shì bì guó yòng rén bù dāng， pài rén bù liáng， zé rén bù shàn。 yàn wáng yuàn yì biàngēng qǐng zuì， qǐng nín kuān shuǎ’” 　　 yàn zhāo wáng xīn shuō：“ zhè kě zhēn shì bǐ gòu jiàn hái gòu jiàn lā１ yú shì， tā chuān shàng bái sè sāngfú， zhù dào máo cǎo fáng lǐ qǐng qiú qí guó kuān shuǎ 　　 yàn guó shǐ chén bǎ huà yǔ zhuǎn dá gěi qí mǐn wáng de shí hòu， jù《 lǚ shì chūn qiū》 jìzǎi， qí mǐn wáng zhèng zài“ dà yǐn”， zuǒ yòu dōushì guān lì， qí mǐn wáng hā hā dà xiào：“ hǎo tīng！ nǐ men dà wáng zhēn shì huì jiǎng huà！ lái， zài gěi guǎ rén chóngfù yī biàn。” 　　 shǐ zhě gǔ zhe zuǐ yòu chóngfù liǎo yī biàn， tā yòu hā hā dà xiào， quán bù zhī dào yǐ jīng duò rù yàn rén cù qí fá sòng yǐ xiāo hào qí rén de jì cè zhōng liǎo。 tā zài zuǒ yòu guān lì hé zhū hóu shǐ jié miàn qián chū jìn liǎo fēng tóu zhī hòu， rán hòu shuō：“ hǎo lā， gào sù nǐ men dà wáng， bù yào zài zhù zài cǎo fáng zǐ lǐ liǎo， huí gōng diàn qù zhù bā。” 　　 qí mǐn wáng tè yì pài liǎo“ xiǎo shǐ”（ dì wèi bēi wēi de shǐ zhě， yǐ shì xiū rǔ， kē jí gànbù）， zhì yàn guó xuān bù zì jǐ de zhǐ yì， lìng yàn zhāo wáng“ fù shè”（ huí gōng）。 　　 qí mǐn wáng zhì dà 'ér jiāo， shì qí xìng gé zhōng de sǐ xué。 　　 zhāng kuí zhī sǐ， lìng sū qín shēn gǎn bù 'ān。 qí mǐn wáng jīn tiān gǎn shā zhāng kuí， chí zǎo yě gǎn shā wǒ。 yú shì tā pài rén bào gào yàn zhāo wáng， qǐng qiú bù zài zài qí guó dāng jiān dié liǎo héng héng diào nǎo dài de fēng xiǎn 'āi 　　 yàn zhāo wáng huí fù shuō： nǐ xiǎo zǐ xiū xiǎng！ nǐ lí kāi qí guó， jiāng duì yàn guó jí wéi bù lì。 　　 sū qín zhǐ hǎo mào zhe shēng mìng wēi xiǎn liú liǎo xià lái， jì xù cóng shì dì xià gōng zuò，“ yǐ sǐ zhī wéi” héng héng mào sǐ jìn rù sì miàn dí wéi de qí guó。 hòu lái sū qín zài xìn jiàn shàng huí yì zhè jiàn shì， shuō yàn zhāo wáng shì“ qiáng zhī qí” héng héng qiǎngpò sū qín liú qí。“ qiǎngpò” liǎng zì， fǎn yìng chū yàn zhāo wáng yòu diǎn xiàng gòu jiàn nà yàng“ cháng jǐng niǎo huì， kě yǔ gòng huànnàn， bù kě yǔ gòng róng lè” de yī gè hěn rén de yàng zǐ。 hòu lái， yàn zhāo wáng yòu yòu yī cì“ qiáng zhī qí”， qiǎngpò sū qín zài bèi qí rén jiē fā huái yí de wēi xiǎn dāng kǒu hái yìng wǎng qí guó qù， sū qín zhǐ hǎo“ yǐ sǐ rèn shì”， mào sǐ qù wán chéng rèn wù， suī rán wán chéng liǎo rèn wù， dàn zuì zhōng hái shì sǐ zài liǎo qí guó。 kàn lái， yàn zhāo wáng bǐ jiào yǐ zì wǒ lì yì wéi zhōng xīn， bìng bù tài tǐ xù tā rén de sǐ huó， bìng fēi huáng jīn tái shàng chì chéng dì sàn jīn qiú xián nà yàng chún cuì de dà hǎo rén。 　　( qī ) 　　 wǒ men yòu lǐ yóu xiāng xìn（ zhè jù huà tōng cháng biǎo shì wǒ men zhèng zài tuī cè， dàn shì tuī cè shì jiē jìn zhēn xiāng de）： qí guó dì yī cì gōng sòng hòu， wèi gǎn shēn dù jī yā， xuán jí chè bīng， shì yīn wéi dān xīn xī fāng qín dì guó zhù yì de gān yù。 　　 wǒ men zhī dào， yī guó de kāi jiāng tuò tǔ bì jiāng dǎ pò tā suǒ zài dì qū de jūn shì， cóng 'ér zāo shòu gān xì guó de wǔ zhuāng gān shè。 zhè shì qí mǐn wáng hé sū qín dū shēn zhī de tiě yī yàng de guī lǜ。 xiàn dài shè huì yě shì rú cǐ， měi guó rén bǎ zhè gè jiào zuò“ jūn shì” yuán zé。 qín guó rén bù xī wàng qí guó tūn sòng 'ér zhuàng dà， pò huài qí qín jiān“ jūn shì” de lì liàng duì bǐ。 　　 xiāo shuǐ yuē： suǒ wèi jūn shì lǐ lùn， jiù shì wéi chí dì qū jūn shì。 měi guó wèile wéi hù zì jǐ de dú bà jú miàn， suǒ yǐ fēi cháng guān xīn shì jiè qí tā jiǎo luò nèi， měi gè dì qū zhōng de gè zhǒng shì lì bǎo chí jūn héng。 wèicǐ tā bù xī zhī chí yīng guó， yǐ yīng guó lái 'è zhì 'ōu zhōu zhòng xiē， bì miǎn 'ōu zhōu dà lù zhōng yòu nǎ zhǐ xiē zǐ zhǎngchéng bà zhù yǔ měi guó kàng héng， cóng 'ér bǎo zhèng liǎo měi guó de 'ān quán hé bà wèi de chí jiǔ。 dāng rán， rú guǒ yīng guó qiáng dà liǎo， tā yòu huì zhī chí 'ōu zhōu dà lù de mǒu guó jiā zhì yuē yīng guó。 　　 suǒ yǐ， dāng 'èr zhàn jié shù hòu， dé guó zhàn bài， dàn shì měi guó rén fǎn dǎo jī jí bāng zhù dé guó gōng yè chóngjiàn， mù de shì xiǎng ràng dé guó zhuàng dà qǐ lái， yǐ qiān zhì yīng guó hé sū lián， bǎo chí dì qū jūn shì。 měi guó fú zhí rì běn de mùdì， yě shì rú cǐ， bì miǎn zhōng guó guó lì wú xiàn zhì dì jī zēng。 zǒng zhī， měi guó xī wàng měi gè dì qū nèi bù dū shì lì jūn héng， hù xiāng zhì héng， méi yòu mǒu yī dú dà fēng cháng de shì lì， yǐ miǎn zì jǐ zāo dào tiǎo zhàn。 zhè jiù shì“ jūn shì lǐ lùn”。 　　 zài suí táng shí qī， cháo xiān bàn dǎo yòu xīn luó、 bǎi jì、 gāo jù lì sān gè zhū hóu guó。 qí zhōng gāo jù lì guó shì xùn měng fā zhǎn。 suí cháo hé táng cháo de huáng dì wèile wéi hù zì jǐ de bà quán， bì xū bǎo chí cháo xiān bàn dǎo chéng xiàn jūn shì zhuàng tài， yú shì suí táng huáng dì jǐ cì bù xī fù chū jù dà dài jià yuǎn zhēng gāo jù lì， zhí dào bǎ gāo jù lì miè diào liǎo cái xīn lǐ tà shí。 zhè jiù shì“ jūn shì” sī xiǎng zài qǐ zuò yòng。 suī rán miè gāo jù lì méi yòu duō shǎo cái huò shōu rù， shèn zhì jūn duì xiāo hào dà yú zhàn zhēng suǒ dé。 　　 dāng nián bā guó lián jūn rù qīn běi jīng de shí hòu， yīng fǎ liǎng guó yào qiú tuī dǎo fǔ xiǔ de cí xǐ tài hòu， zhī chí guāng xù qīn zhèng。 zhè jiù shì wéi liǎo ràng guāng xù néng gòu yòu suǒ zuò wéi， shì dù tí gāo zhōng guó de guó lì， cóng 'ér qǐ dào qiān zhì fù jìn de 'é guó de zuò yòng， bì miǎn 'é guó zài yuǎn dōng dú bà。 yīng fǎ de yì tú， jiù shì yī zhòngdì qū jūn shì de kǎo lǜ。 ér 'é guó rén dāng rán bù xī wàng chū xiàn yòu jìng zhēng néng lì de lín jū， yú shì jí lì bǎo hù cí xǐ， xī wàng wǎn qīng wéi chí yī gè nuò ruò fǔ xiǔ de zhuàng tài。 　　 zài bǐ rú， yīng měi fú zhù zhī chí jiǎng jiè shí zhè gè peanut， yě shì chū yú yī zhǒng yà zhōu jūn shì kǎo lǜ， yǐ cǐ zhì yuē sū lián de fā zhǎn， dǎo bù shì yīn wéi tā xǐ huān lǎo jiǎng de guāng tóu hé xiǎo hú zǐ。 dāng shí， yī guàn qīng shì zhōng guó de měi guó rén， zài 'èr zhàn hòu qī， kāi shǐ jí lì fú zhí jiǎng jiè shí， bù dàn gěi jiǎng jūn shì yuán zhù， hái quàn shuō zì jǐ de méng yǒu（ shèn zhì bù xī cǎi qǔ yào xié de fāng fǎ pò shǐ zì jǐ de méng yǒu） jiē shòu bǎ zhōng guó liè rù“ měi、 yīng、 zhōng、 sū” sì qiáng zhī yī， mùdì jiù shì xī wàng 'èr zhàn hòu， jiǎng jiè shí dāng shí lǐng dǎo xià de zhōng guó kě yǐ chéng wéi yī gǔ qiáng dà lì liàng， yòng yǐ qiān zhì sū lián，“ jiāng lái chéng wéi dǐ xiāo sū lián de píng héng lì liàng”（ luó sī fú yǔ）。 suǒ yǐ zài zhèng zhì shàng， měi guó yě lì tǐng zhōng guó。 zài kāi luó huì yì zhōng， luó sī fú ràng jiǎng jiè shí yǔ zì jǐ hé qiū jí 'ěr píng qǐ píng zuò， ràng tā chū jìng， bǎ tā liè míng《 kāi luó xuān yán》 sì qiáng zhī yī。 zài měi guó de lián tuō zài lā xià， zhōng guó chéng liǎo“ zhàn hòu sì dà qiáng guó”。 tóng shí， měi guó yòu bù gù yīng guó hé sū lián de jí lì fǎn duì， yìng shì bǎ zhōng guó lā chéng liǎo lián hé guó 'ān lǐ huì cháng rèn lǐ shì guó。 dāng shí zhōng guó běn méi yòu shí lì chéng wéi wǔ dà cháng rèn lǐ shì guó zhī yī， měi guó yìng lā zhōng guó zuò liǎo shàng qù， mù de hé qián miàn de zhǒng zhǒng fú zhí zhōng guó de cuò shī de yòng yì shì yī yàng de， jí fú zhí zhōng guó zài yà zhōu dì qū dǐ zhì sū lián。 dāng rán， wǒ shuō de zhè shì jiǎng jiè shí zhèng fǔ shí dài de zhōng guó。 　　 gēn měi guó duì dài 'ōu zhōu、 yà zhōu de“ jūn shì yuán zé” shì yī yàng de， zhàn guó qī xióng zhī jiān yě hěn zhù yì“ jūn shì”， huì duì zì jǐ de jìng zhēng duì shǒu de kuò zhāng jìn xíng 'è zhì， yǐ biàn qiú dé duì shǒu suǒ zài dì qū wéi chí“ jūn shì” zhuàng tài， bì miǎn gāi dì qū dàn shēng bà zhù， huò zhě bì miǎn gāi dì qū jì yòu bà zhù shì lì jìn yī bù kuò dà。 suǒ yǐ qín rén bù yuàn yì kàn jiàn qí guó tūn sòng， bù yuàn yì qí guó tūn sòng zhuàng dà hòu chéng wéi dōng bù bà zhù。 yú shì qín rén jié jìn quán lì zǔ náo qí rén miè sòng， bìng qiě lì qiú bǎo hù sòng guó。 qián fān， qín xiāng wèi rǎn dǎ suàn cù qí zhào xiāng dǒu， cóng 'ér qiān zhì qí guó， shǐ qí guó wú xiá miè sòng， dàn shì bèi sū qín cuò bài liǎo。 dàn shì qín rén zéi xīn bù sǐ， yòu zài chǔn chǔn yù dòng。 　　 wèile gēn běn fáng zhǐ qín rén de gān yù， sū qín xiǎng chū liǎo yī gè jí wéi qí jué de gāo míng zhù yì： jiǎ rú wǒ men néng yǐ qí、 zhào、 wèi、 hán、 yàn wǔ guó zhù lì hé zòng gōng qín， shì bì bǎ qín guó yā pò dé tái bù qǐ tóu lái。 chèn qín rén yǔ wǔ guó qún 'ōu， qín guó qì jù， wú lì gān shè zhī jì， qí guó dì 'èr cì dà jǔ xīng shī miè sòng， jiù kě yǐ yī gǔ 'ér dé zhì liǎo。 　　 zhè gè wěi dà de shè xiǎng kě yǐ shuō shì zhàn guó shí dài zuì dà de yī gè yīn móu（ huò zhě shuō yáng móu， yīn wéi qí guó de dòng jī duì wǔ guó bìng bù bǎo mì）。 sū qín bǎ zhè gè dà yīn móu jiǎng gěi qí mǐn wáng tīng de shí hòu， liǎng réndōu jī dòng dé hún shēn zhànlì。 shuí néng shí xiàn zhè yī wěi dà yīn móu， cù shǐ wǔ guó gōng qín ní？ nà dāng rán zhǐ yòu zhàn guó shí qī zuì wěi dà de wài jiāo jiā、 zòng héng jiā héng héng sū qín tóng zhì liǎo。 　　 yú shì sū qín fèng mìng， kāi shǐ liǎo tā chuān suō wǔ guó de kǒu shé wài jiāo zhēng chéng。“ kǒng xí bù nuǎn”、“ mò tū bù qián”， zhè liǎng gè cí shì xíng róng gǔ dài máng liú de， xíng róng sū qín yě hé shì。 kǒng zǐ zhōu yóu liè guó， gāng luò jiǎo yī gè dì fāng， xí zǐ hái méi wù rè liǎo， jiù juǎnqǐ lái yòu zǒu（ kǒng xí bù nuǎn）。 mò zǐ yě shì gè dà máng rén， tiān tiān dào wài miàn bàn yè wù， jiā lǐ bù shēng huǒ zuò fàn， yě bù huí lái chī， suǒ yǐ yān cōng dōuméi hēi yān zǐ（ mò tū bù qián）。 sū qín yě shì yī yàng， tā bēn zǒu liè guó，“ biàn shì sān jìn zhī lì”， xiàng“ sān jìn”（ wèi、 zhào、 hán） de dāng quán zhě héng héng wèi guó quán chén mèng cháng jūn（ xiàngguó）、 zhào guó quán chén lǐ duì（ xiàngguó） hé hán xú wéi（ zhào jiāng） děng rén chén shù lì hài， cù shǐ tā men hé zòng gōng qín。 　　 dàn shì zhè xiē rén sī xià dū yǔ qín rén yòu qiān sī wàn lǚ de lián xì， ràng tā men yǔ qín guó jué jiāo， hǎo bǐ ràng tā men bù chī fàn yī yàng nán。 shuí kěn gēn qín guó nào jiāng 'ā， yǐ hòu zì jǐ hái zěn me hùn 'āi 　　 suǒ yǐ sū qín céng bǐ yù shuō， dāng nián huáng dì yǔ chī yóu dà zhàn， huáng dì de jìn lín mendōu bù kěn chū miàn bāng huáng dì， yīn wéi bù yuàn yǔ chī yóu nào jiāng guān xì。 xiǎng shuō fú zhū hóu gōng qín， jiù xiàng huáng dì shuō fú gè bù luò bāng tā gōng chī yóu yī yàng， zhè shì lián huáng dì dū huì jué dé nán bàn。 dàn shì， sū qín zuò dào liǎo。 　　 sū qín zuò dào liǎo， shì yīn wéi tā de zhù zhāng shùn yìng liǎo dāng shí tiān xià dà shì。 　　 xiàn zài wǒ men shuō shuō dāng shí de tiān xià dà shì： 　　 dāng shí zhōng guó de tiān xià， shì dōng xī liǎng jí qiáng guó duì zhì de jú miàn： qí hé qín yī dōng yī xī， shì jūn lì dí， duì zhì zhàn dǒu（ yóu rú cóng qián de sū lián hé měi guó）。 jiā zài qí qín zhōng jiān de， shì yī xì liè ruò guó， cóng běi xiàng nán pái liè， yǐ cì shì yàn、 zhào、 hán wèi、 chǔ。 　　 nán běi shì yī xì liè ruò guó hé zòng 　　 rú guǒ qí、 qín liǎng qiáng hù xiāng duì dǎ， duì jiā zài zhōng jiān de zhū hóu liè ruò lái shuō， shì xiāng duì 'ān quán de guó jì huán jìng。 liǎng qiáng hù xiāng qiān zhì， dōubù yǔn xǔ duì fāng sì yì gōng jī zhōu biān zhū ruò yǐ zì qiáng。 liè ruò dé yǐ chuǎn xī。 shèn zhì liè ruò kě yǐ chèn jī fā cái。 pì rú dāng nián mèng cháng jūn zǔ zhì qí、 qín duì dǎ shí， zhōng jiān de zhào guó hé sòng guó， jiù rú dòng xīng bīng， gè zì miè diào liǎo zhōng shān hé téng guó， fā liǎo yī bǎ xiǎo cái。 zǒng zhī， liǎng qiáng duì zhì de jú miàn， lì yú zhōng jiān ruò zhě qiú dé shēng cún， zhè shì yī guàn de dào lǐ。 zhè gè dào lǐ， fàng dào dāng dài， yě shì jí qí shì yòng de。 pì rú， zhèng shì chèn zhe 'èr zhàn shí hòu， yīng dé zhè xiē liè qiáng hù xiāng dǎ jià， dì sān shì jiè guó jiā， pì rú zhí mín dì de yìn dù， cái chéng jī qiú dé liǎo dú lì。 zài pì rú zài lěng zhàn shí qī： sū lián yǔ měi guó duì zhì， jiā zài sū měi zhī jiān de liè guó， jiù chéng wéi sū měi zhēng xiāng yǐn yòu 'ér bù shì gōng jī de duì xiàng。 yī dàn mǒu yī ruò guó bèi mǒu yī qiáng guó gōng jī， lìng yī gè qiáng guó bì lái gān yù hé jiù hù。 pì rú měi guó gōng jī cháo xiān bàn dǎo， sū lián bì lái yuán jiù。 zài jǔ gè lì lái shuō： měi guó céng rù qīn yuè nán， zhè shì wǒ mendōu zhī dào de shí hòu， tā zhēténg liǎo hěn duō nián， zuì zhōng què shā yǔ 'ér guī。 zhè bù shì yīn wéi yuè nán rén bǐ měi guó rén hái lì hài， ér shì yīn wéi yuè nán yǐ kào liǎo shēn hòu de sū lián hé zhōng guó chēng yāo。 sū lián bù xī wàng měi guó zài yuè nán dé zhì。 yòu sū lián hé zhōng guó chēng yāo， yuè nán rén chéng gōng dì niǎn páo liǎo měi jūn。 tóng yàng， sū lián yě céng jīng gōng jī hé zhàn lǐng 'ā fù hàn， dàn 'ā fù hàn zuì zhōng què bǎi tuō sū lián qīn lüè jūn de mó zhǎo， shǐ sū jūn huī liù liù dì cóng 'ā fù hàn tuì chū。 zhè shì yīn wéi 'ōu měi bù xī wàng sū lián kuò zhāng jìn rù 'ā fù hàn， suǒ yǐ tā men zhī chí 'ā fù hàn， zuì zhōng dǎ tuì liǎo sū lián rén。 　　 ér yī dàn sū lián pò miè yǐ hòu， shì jiè shàng měi guó yī jí wéi dà， guó jì jú shì yóu duì xiǎo guó yòu lì de liǎng jí biàn chéng liǎo bù lì de yī jí。 yī lā kè zhè yàng de xiǎo guó mào rán tiǎo xìn měi guó， zhōng yú zāo shòu miè dǐng zhī zāi， jiù shì yīn wéi sà dá mǔ quē fá duì shì jiè dà shì de liǎo jiě。 tā duì guó jì jú shì de guān chá lǐ jiě lì， bǐ bù shàng liǎng qiān nián qián de sū qín 'āi 　　 bù guǎn zěn me yàng， qí qín liǎng dà qiáng guó bǎo chí duì zhì， shì dāng shí tiān xià ruò guó de gòng tóng hū shēng。 sū qín shuō：“ qí qín bù hé， tiān xià wú yōu”， jiù shì zhè gè yì sī！（ liǎng qiáng wéi bǎo chí lì liàng jūn héng， dōubù yǔn xǔ duì fāng sì yì gōng jī zhōu wéi zhū ruò， tiān xià yú shì wú yōu。） 　　 zhè jù chū zì《 zhàn guó cè · wèi cè》 zhōng sū qín shuō de huà héng héng“ qí qín bù hé， tiān xià wú yōu”， shì shì jiè shàng zuì zǎo guān yú“ jūn shì lǐ lùn”、“ liǎng jí wěn dìng lǐ lùn” de chǎn shù， bǐ Waltz chǎn shù de tóng yàng de“ sū měi lěng zhàn liǎng jí wěn dìng lǐ lùn” zǎo liǎo 2000 duō nián， suī rán shì jiǎn dān de yī jù huà， què bǐ Waltz de yáng yáng shí wǔ tiáo fēn xī lái dé dū gèng jīng bì、 gèng yán jiǎn yì gāi。 　　 dàn shì， yī dàn qí、 qín liǎng qiáng lián héng jié hǎo， duì zhōng jiān ruò guó lái shuō， jiù shì zāi huò liǎo。 jiù hǎo bǐ xī tè lè hé sū lián qiān dìng hù bù qīn fàn tiáo yuē， dōng xī jié hǎo， jiā zài zhōng jiān de bō lán jiù lì kè dǎo méi liǎo， hěn kuài bèi dé guó miè wáng diào。 měi 'é guān xì gǎi shàn， měi guó jiù gǎn dǎ hǎi wān zhàn zhēng， bǎ yī lā kè jī kuì， yě shì zhè gè dào lǐ（ ér cóng qián měi sū guān xì bù mù shí， měi guó lián nián lěi suì dǎ yuè nán， què chí chí dǎ bù xià lái。 bù shì měi jūn de jūn shì jì shù qián hòu yòu liǎo duō dà de biàn huà， shì guó jì xíng shì shǐ rán）。 　　 zhàn guó shí dài yě shì rú cǐ， qí qín hé hǎo， jiù shì zhū hóu men de huài xiāo xī： qí qín hé hǎo， shì bì jiù xiāng hù de gōng fá xíng dòng dá chéng liàng jiě， huàfēn shì lì fàn wéi， guā fēn zhōng jiān de liè ruò， jìn gōng zhōng jiān liè ruò zhōng bèi huá gěi tā de guó jiā， ér duì fāng shǒu yuē bù lái jiù， dà jiā jiù děng zhe dǎo méi liǎo。 qián yī shí qī， qí qín liǎng guó jié hǎo， qín rén suì dà sì chū bīng， yǐ yī jué zhī zhàn wéi gāo cháo， měng liè dì xuē ruò liǎo zhōu biān de hán wèi yī bǎ， ér qí guó shǒu yuē bù lái jiù， jiù shì yī gè lì zǐ。 　　 suǒ yǐ， zhàn guó shí dài de zhōng jiān zhū hóu gè guó， dū lè yì kàn dào qí qín duì zhì， suǒ wèi“ lí qí qín zhī jiāo”。 sū qín ràng tā men zài qí guó de dài lǐng xià hé zòng gōng qín， zhèng hé liǎo tā men“ lí qí qín zhī jiāo” de yuàn wàng， yòu lì yú zì jǐ de shēng cún nǎi zhì zhuàng dà。 yú shì sū qín yóushuì sān jìn de shì yè， xiǎn dé jǔ zhòng ruò qīng， jiù shì yīn wéi sū qín shú 'ān liǎo tiān xià zhī dà shì， xuǎn duì liǎo fú hé liè guó lì yì de zhù zhāng qù xíng shì， yīn 'ér shì bàn gōng bèi， shùn lì cù chéng liǎo wǔ guó gōng qín zhī shì。 　　 kàn lái， guāng píng shé tóu， méi yòu nǎo zǐ shì bù xíng de。 　　 sū qín píng zhe zì jǐ mǐn ruì de dòng chá lì、 chāo yuè de xiǎng xiàng lì hé chū sè de tāo lüè yǔ jī zhì， yī fān chuān suō wài jiāo， zhōng yú shǐ zhào xiāng lǐ duì、 wèi xiāng mèng cháng jūn dū xuān bù yǔ qín jué jiāo， tóng yì fā zhào、 wèi bīng gōng qín。 hán guó shì zuì ruò guó， wéi zhào、 wèi mǎ shǒu shì zhān， bù gǎn yòu zì jǐ de zhù yì， yě chū bīng zàn zhù。 yàn guó rén dāng rán gèng tīng sū qín de， cā gān yǎn lèi， zài cì yǐ liǎng wàn dà jūn， guǒ liǎo liáng shí， zì fèi zhù zhàn。 yú shì， wǔ guó jūn duì còu qí。 tā men shēng shì hào dà， jīng qí liè liè， zhàn mǎ sī míng， zài zhōng yuán hé nán de chéng gāo dì qū huì hé， zhǔn bèi fá qín。 yī qiēdōu zūn sū qín diào dù。 　　《 zhàn guó cè》 shuō：“ dāng cǐ zhī shí， tiān xià zhī dà， wàn mín zhī zhòng， wáng hóu zhī wēi， móu chén zhī quán， jiē jué yú sū qín zhī cè。 fū xián rén（ sū qín） zài 'ér tiān xià fú， yī rén yòng 'ér tiān xià cóng。” zhè shì dāng shí rén duì sū qín de miáo shù， nèi zhōng yě dài zhe yàn xiàn。 　　 sū qín yī jiè bù yī， zài méi yòu rèn hé jiā zú bèi jǐng zhī chí xià， què néng jī shēn zhū hóu miào táng， yù jué tiān xià dà shì， zhuǎn sì lián qí， xuàn huáng yú dào，“ shān dōng zhī guó， cóng fēng 'ér yìng”， zhēn shì bù kě xiǎng xiàng。 ér sū qín píng zhe zì jǐ de cái xué hé zhì shí shí xiàn liǎo zhè yī diǎn， qǐ bù wěi zāi。 　　 xiāo shuǐ yuē： sū qín zài yī fān cù chéng wǔ guó gōng qín de chuān suō wài jiāo huó dòng zhōng zhǎn xiàn chū lái de gāo wū jiàn líng de shì jiǎo hé zhuó rán zhì huì， shǐ dé tā yǔ qí tā fàn fàn zhī bèi de shuō kè， zhuó rán yòu zhì de bù tóng。 tā wèiwǒ men yī bǐ xǐ shuà liǎo zhàn guó yóushuì zhī kè zhǐ huì diào yáo kǒu shé、 fān yún fù yǔ、 zhāo yáo zhuàng piàn、 zhuān móu sī lì děng děng piān jiàn yìn xiàng。 sū qín jué bù shì wǒ men chuán tǒng guān niàn zhōng suǒ rèn wéi de zhāo yáo zhuàng piàn、 yóu zuǐ huá shé zhī bèi！ 　　 sū qín duì guó jì guān xì hé wài jiāo zhǔn zé de shēn kè lǐ jiě， shǐ dé wǒ men xiàn dài de wài jiāo jiā hé zhèng zhì jiā men， bìng méi yòu shénme xīn dōng xī néng chāo guò tā！ 　　1985 nián， dèng xiǎo píng xuān bù cái jūn sān bǎi wàn， wèishénme zhōng guó yào cái jūn sān bǎi wàn ní？ jiù shì yīn wéi dāng shí měi sū zhī jiān tuī xíng xīn lěng zhàn， liǎng dà chāo jí dà guó guān xì jǐn zhāng， shǐ dé zhōng jiān de zhōng guó biàn dé shū fú liǎo， shèn zhì dāng shí měi sū dū lái zhēng qǔ zhōng guó， zhōng guó nǎi zhì gǎn yú cái jūn sān bǎi wàn。 zhè hé sū qín shuō de“ qí qín bù hé， tiān xià wú yōu” de dào lǐ shì yī yàng de。 　　 xiàn zài zhōng guó xī wàng shì jiè zǒu shàng duō jí huà， ér bù shì měi guó yī jí huà de lù zǐ。 yīn wéi duō jí huà duì ruò guó yòu lì， kě yǐ lì yòng duō jí dà guó zhī jiān de máo dùn 'ér móu qiú zì jǐ de 'ān quán yǔ fā zhǎn。 suǒ yǐ， zhōng guó xī wàng 'ōu méng néng zhuàng dà qǐ lái， chéng wéi tiǎo zhàn měi guó de yī jí， zhè gēn zhàn guó liè ruò xī wàng“ lí qí qín zhī jiāo” shì yī yàng de。 　　( bā ) 　　 gōng yuán qián 287 nián， wǔ guó jūn duì jué yì fá qín， hào hào dàng dàng kāi zhì chéng gāo dì qū， zuò chū fā hěn xī xiàng de yàng zǐ。“ chéng gāo” jiù zài luò yáng yǐ běi， wèi yú“ yù xī zǒu láng” de chū kǒu chù。 　　 suǒ wèi“ yù xī zǒu láng”， rú guǒ nǐ gǎo yī zhāng zhōng guó dì xíng tú jiù néng kàn chū： cóng hé nán shěng zhōng bù qǐ， wǎng xī， dì shì dǒu rán tái gāo， sǒng lì qǐ lián mián bù jìn de“ xióng 'ěr shān” děng shān mài。 huáng hé zài zhè piàn qún shān gāo dì zhōng chōng chū yī tiáo zǒu láng。 zhè tiáo zǒu láng chéng wéi shǎn xī（ qín guó） jìn rù zhōng yuán（ hé nán） de wéi yī tōng dào， jiù jiào zuò“ yù xī zǒu láng”。 zǒu láng de xī duān qǐ diǎn jiù shì zhù míng de qín guó yào sài hán gǔ guān； zǒu láng dōng duān zhōng diǎn jiù shì chéng gāo dì qū（ zài hé nán luò yáng yǐ běi）， zhù míng de hǔ láo guān jiù zài zhè lǐ， shì lì lái bīng jiā bì zhēng zhī dì。 hòu lái xiàng yǔ、 liú bāng de cháng qī 'áo zhàn， yě shì jí jié zài chéng gāo dì qū。 kòng zhì liǎo chéng gāo， jiù kòng zhì liǎo yù xī zǒu láng dōng kǒu， kě yǐ xíng jīng zǒu láng， zhí shā hán gǔ guān， qū bēn qín guó běn tǔ。 　　 wǔ guó jūn duì tún bīng chéng gāo yǐ hòu， zuò chū fā hěn xī xiàng de yàng zǐ。 zǒu láng lìng yī tóu héng héng hán gǔ guān nèi de qín rén tuǐ dù zǐ kāi shǐ chōu jīn， bèi pò qū fú： bù dàn bù gǎn zài gān yù qí rén miè sòng， ér qiě hái kǔ zhe liǎn“ pò cái miǎn zāi”： guī hái yǐ qián qīn zhàn wèi guó de wēn（ hé nán wēn xiàn）、 zhǐ（ hé nán jǐyuán dì qū）、 gāo píng（ jǐyuán dì qū）， guī hái qīn zhàn zhào guó de lìng liǎng gè dì fāng。 qín guó zāo shòu liǎo bù dà bù xiǎo de yī cì cuò zhé。 sū qín yě yīn cǐ shèng míng rú léi héng héng bù dàn yàn guó yǐ jīng gěi liǎo sū qín“ shàng qīng” jué wèi、“ wǔ 'ān jūn” fēng hào、 xiàngguó zhí wù， qí guó hé zhào guó yě fēng sū qín wéi wǔ 'ān jūn， jué wèi shàng qīng。 zhè jiù shì hòu shì suǒ 'é chuán de“ sū qín zhǎng liù guóxiàng yíng de gù shì， qí shí zuì duō shì liǎng gè guó jiā de xiāng yìn（ yàn hé qí de） héng héng nà yě bù shǎo liǎo＊ héng zài jiā shàng sān gè“ wǔ 'ān jūn” fēng hào。 　　 suǒ wèi“ wǔ 'ān jūn”， jiù shì yī zhǒng fēng jūn， yì sī shì“ yǐ wǔ lì 'ān fǔ tiān xià”。 sū qín běn shì yī jiè qióng kùn de bù yī。 jù shuō tā shì“ qióng xiàng jué mén， sāng hù quān shū” zhī shì。 suǒ wèi“ qióng xiàng jué mén”， jiù shì zài lòu xiàng zhōng， jiā mén xiàng dì kū yī yàng。“ sāng hù quān shū”， sāng shù de cái liào hěn ruǎn， gēn běn bù hǎo yòng， dà yuē cán men chī wán sāng yè， sāng shùgàn méi rén yào， yú shì gěi sū qín jiǎn qù dāng mén bǎn， zài suí biàn zhuā gēn shù tiáo miǎnqiǎng dāng mén zhóu， shí zài shì huán bǎo 'ér qiě jiǎn lòu de qióng jiā 'āi 　　 sū qín xiàng hǎo lāi wù zì wǒ fèn dǒu 'ér chéng míng de yǐng xīng yī yàng， chéng wéi dāng shí tiān xià rén yàn xiàn de duì xiàng。 bèi shí rén yàn xiàn de sū qín shì zhè yàng de：“ bìng shòu liù guó xiāng yìn， gé chē bǎishèng， mián xiù qiān chún， bái bì bǎi shuāng， huáng jīn wàn yì， yǐ suí qí hòu。 yuē cóng sàn héng， yǐ yì qiáng qín； héng lì tiān xià， tíng shuō zhū hóu zhī zhù， dù zuǒ yòu zhī kǒu， tiān xià mò zhī néng kàng１ 　　 cóng qián wén de fēn xī wǒ men kàn dé chū lái， sū qín suǒ chéng gōng zǔ zhì de zhè cì wǔ guó hé zòng gōng qín， bù shì《 shǐ jì》 shàng miáo shù de nà yàng， wèile liù guó de shēng cún， shì miǎn yú bèi qín rén gè gè jī pò 'ér cǎi qǔ de jī jí lián hé zì jiù huó dòng。 fēi yě！ qí shí， dāng shí de qín guó lì liàng hái dá bù dào yī tǒng tiān xià de huǒ hòu。 wǔ guó hé zòng de mùdì， shì qū láng tūn hǔ， dǎ jī qín rén， shǐ qín bīng wú xiá gān shè qí mǐn wáng miè sòng， yǐ biàn qí guó zài sòng guó de cān zhuō shàng kāi fàn。 　　 shēn céng lǐ， sū qín hái yǐn hán zhe yī gè gèng dà de yīn móu： yóu qí guó zhù chàng wǔ guó gōng qín， kě yǐ shǐ qí qín guān xì jí dù jī huà， bǎ qí qín guān xì tuī dào wàn jié bù fù de shēn yuān， zuì zhōng kě yǐ xī yǐn qín rén zài shìdàng shí hòu（ dāng qí guó yīn gōng sòng 'ér bèi xiāo hào dé hěn pí bèi shí） cān jiā yàn guó gōng qí de lián jūn， cóng 'ér zuì zhōng jī kuì qí guó， shí xiàn“ ruò qí qiáng yàn” de gēn běn mùdì。 　　 zhè lǐ sū qín jiù hé qí mǐn wáng fā shēng liǎo yì jiàn chōng tū。 zài lǎo qí de nǎo zǐ zhōng， wǔ guó gōng qín de mùdì， shí wéi dònghè， zhù yào xīn sī zài yú qǔ sòng。 suǒ yǐ， dāng wǔ guó dà bīng tún jī chéng gāo shí， lǎo qí jiù xūhuǎng yī qiāng， tiáobō zhù lì shā bēn tā kě 'ài de sòng guó qù liǎo。 ér sū qín zé shì xī wàng qí bīng shēn rù gōng qín de， shǐ qí qín guān xì kè gǔ jī huà， dá dào wàn jié bù fù de chéng dù cái hǎo。 suǒ yǐ sū qín fēi cháng zháojí， cóng wèi guó dà liáng（ kāi fēng） xiě xìn lā qí mǐn wáng huí lái， shuō：“ xiàn zài wǔ guó gōng qín zhī bīng gāng gāng jù hé， nín què dà jǔ gōng sòng， tiān xià zhī bīng kàn jiàn liǎo， yě bù shǎ liǎo， yědōu páo qù yǔ nín qiǎng gōng sòng guó， nà qǐ bù zāo gāo。” 　　 dàn shì， zhè fēng xìn sì hū méi yòu zòu xiào， qí mǐn wáng réng rán bù kěn jiā lì gōng qín， zhǐ jiào sū qín“ nǐ gěi wǒ dǐng zhù１ héng héng tā yào sū qín jì xù dāi zài sān jìn nà lǐ zǔ zhì gōng qín， què bù kěn fā qí jūn zhù lì xiāng zhù。 sū qín wú nài， zhǐ hǎo yuē shù chéng gāo de wǔ guó zhī bīng， qù gēn qín rén xún zhàn。 　　 dàn shì， kàn jiàn lǎo qí bù kěn mài lì gōng qín， wèi guó yě gēn zhe xīn yuán yì mǎ qǐ lái。 wèi xiāng guó mèng cháng jūn xiǎng lí kāi chéng gāo， zhuǎn shēn páo dào sòng guó qù qiǎng dì pán。（ zhù： mèng cháng jūn shì cóng qí guó zhèng biàn shī bài， bà xiāng chū zǒu yǐ hòu， dào liǎo wèi guó dāng xiàngguó de。） rú guǒ dà jiādōu zhè me fēn fēn páo diào， nà hé zòng gōng qín de shì jiù pào tānɡ liǎo， sū qín líjiàn qí、 qín guān xì de mùdì， yě jiù dá bù dào liǎo。 　　 yú shì sū qín zài cì xiě xìn qǐng qiú qí mǐn wáng gěi mèng cháng jūn hǎo chù， tā shuō：“ qǐng nín yǐ sòng guó chéng yì‘ píng líng’ lái shōu mǎi mèng cháng jūn。 dāyìng dǎ xià sòng guó de píng líng yǐ hòu， fēng gěi tā， yǐ miǎn lì tā zài zhè lǐ 'ān xīn gōng qín。 fǒu zé de huà， rú guǒ tā men gōng qín yì zhì dòng yáo， fǎn dǎo dū huì zhēng xiāng tóubèn qín guó， dào shí hòu liè guó yǔ qín hé yī， nín hái zěn me miè sòng 'āi nín zì shēn dū wēi xiǎn lā１ 　　 dāng shí yòu yī xiē yú lùn zhě zài quàn shuō qí mǐn wáng bù yào shōu mǎi mèng cháng jūn。 yú lùn shuō， yī dàn sān jìn（ zhǐ zhào wèi hán， xià tóng） gōng qín chéng gōng， sān jìn dì wèi suí zhī jué qǐ， jiù líng jià yú qí guó zhī shàng。 sān jìn jiù huì jiāo héng yú qí guó， shèn zhì fā shēng biàn luàn， páo qù yǔ qí guó zhēng duó sòng guó。 　　 sū qín shēng pà zhè zhǒng lùn diào yǐng xiǎng qí mǐn wáng， yú shì zài xìn zhōng fǎn fù pī bó zhè yī guān diǎn shuō：“ sān jìn gōng qín， hái lái bù jí yòu shénme chéng guǒ， ér nín yǐ jīng gōng xià sòng guó， bìng 'ān dìng liǎo nà lǐ de bǎi xìng， suǒ yǐ méi shí me hǎo pà de。 zài jiā shàng wǒ cǎi qǔ cuò shī， bǎo zhèng yàn guó shì fèng nín， sān jìn bì rán wú biàn。 rú guǒ sān jìn yòu biàn（ zhǐ bèi pàn qí guó）， nín kě yǐ yǐ kào yàn guó， cǐ wài hái kě yǐ jié hǎo qín guó， yǐ qiē duàn sān jìn hòu lù。 sān jìn qǐ gǎn duì nín jiāo héng ní？ ér qiě wǒ zài zhè lǐ kàn zhe sān jìn， sān jìn yòu biàn， wǒ yī dìng huì shì xiān zhī dào。 sān jìn yòu biàn， nín jiù jié jiāo yàn guó， lián luò chǔ guó yǐ jí xī biān de qín guó， sān jìn bì dìng huì bèi dǎ bài。 wéi fáng bèi bù cè， wǒ yǐ cǎi qǔ yī bǎi duō zhǒng fáng fàn cuò shī（ niú 'ā！）， rú guǒ nín jiān xìn wǒ， àn zhào wǒ de yào qiú， bǎ qí yàn guān xì gǎo láo gù， sān jìn jiù bù kě pà。 wǒ bù xī shēng mìng yào gān chéng zhè yī fān dà yè， bìng bù zhǐ shì wèile nín， yě shì wèiwǒ zì jǐ。 yīn wéi nín gěi wǒ miàn zǐ， cóng bù móu gōng wǒ suǒ dài biǎo de yàn guó， wǒ duì yàn wáng yòu liǎo hǎo jiāo dài liǎo， wǒ yě yòu liǎo zì jīn yú shì de zī běn， suī sǐ bù chǒu（ sǐ liǎo yě bù nán kàn， sǐ liǎo yě guāng róng！）， suǒ yǐ wǒ yě yuàn yì bāng nín１ sū qín zuì hòu jǐ jù kě wèi fèi fǔ zhēn qíng。 yú shì， jiān dìng liǎo qí mǐn wáng cù shǐ sān jìn gōng qín de jì yòu dǎ suàn。 　　 xiāo shuǐ yuē： tóng shí zài zhè fēng xìn zhōng yě kàn dé chū lái， sū qín bìng bù huì yán zì jǐ wéi hù yàn guó lì yì de lì chǎng， suǒ yǐ tā yě bù shì bǎi fēn bǎi de xiàn dài yì yì shàng de jiàndié。 tā qí shí shì gōng kāi xuān bù dài biǎo yàn guó lì yì fù qí gōng zuò de， shì yàn qí jié méng de biāo zhì xìng cuò shī。 bù shì wán quán de sī mì de jiàndié。 tā dài biǎo yàn guó lì yì， zài zhè yī diǎn shàng tā bìng bù qī piàn qí guó。 tā shì tōng guò yī xì liè fēn xī hé cèhuà， yǐ lǐ zhé fú qí rén， ràng qí guó rén jué dé tā zhǐ chū de fāng xiàng yòu dào lǐ， duì qí guó yòu hǎo chù， yě fú hé méng yǒu yàn guó de lì yì， yú shì yuàn yì gēn zhe sū qín cèhuà de yī xì liè huó dòng zǒu。 suǒ yǐ tā bù shì nà zhǒng wán quán yǐn mán shēn fèn de tè gōng、 jiàndié， ér shì yī zhǒng gōng kāi shēn fèn de zòng héng wài jiāo jiā， huò zhě“ jiàndié” wài jiāo。 　　 qí mǐn wáng zuì zhōng pī zhǔn liǎo sū qín de yào qiú， dāyìng gěi mèng cháng jūn yī gè sòng guó fēng yì， yǐ cǐ wěn zhù mèng cháng jūn。 mèng cháng jūn zàn shí bù nào liǎo， wǔ guó hé zòng zhī shì jì wǎng rú jiù。 　　 kě shì， gāng bǎ mèng cháng jūn wěn zhù， sān jìn zhōng de zhào guó quánxiàng lǐ duì yòu dòng yáo liǎo， tōu zhe dǎ suàn gēn qín rén gòu hé。 gōng qín zhī shì yòu chū bō zhé。 yú shì sū qín gǎn jǐn yòu qù shuō fú lǐ duì。 　　 lǐ duì wèishénme yào gēn qín jiǎng hé ní？ lǐ duì yī zhí shì zhī chí qí guó tūn sòng de， yīn wéi qí guó tūn sòng yǐ hòu xǔ nuò gěi tā“ táo yì” zuò wéi fēng dì。 rán 'ér wèile shí xiàn zhù qí guó tūn sòng， xū yào lǐ duì dài zhe zhào rén qù lán zhù qín guó， yě jiù shì cānyù wǔ guó hé zòng gōng qín。 lǐ duì bù dé bù qù， dàn gōng qín yòu bù kěn tài chū qì， yīn wéi tā bù xiǎng gēn qín guó bǎ guān xì gǎo dé tài jiāng， yú shì biǎo miàn shàng zài chéng gāo gōng qín（ yǐ duì dé qǐ qí guó）， àn dì lǐ què xiàng qín guó mài hǎo， shuō zì jǐ gōng qín bù shì tā lǐ duì běn rén de yì sī， tā shì bèi xié pò cóng zhī de。 　　 lǐ duì yī zhè me gān， hán、 wèi yě jí liǎo， gǎn jǐn yě tōu zhe gěi qín rén dì huà， shuō gōng qín bù shì zì jǐ de běn yì。 wǔ guó hé zòng gōng qín zhī shì， yǎn kàn yòu yào pào tānɡ liǎo。 　　 sū qín kě jí huài liǎo， nǐ men bù néng sàn huǒ 'āi wǒ hái zhǐ zhe nǐ men gōng qín lái yǎn hù lǎo qí dǎ sòng guó de， ér qiě nǐ men bì xū gōng qín cái néng chè dǐ líjiàn qí qín guān xì。 yú shì tā gǎn jǐn páo qù zhào guó jiàn lǐ duì， shuō：“ nín kě bié zài sī xià dǎo luàn liǎo！ tiān xià rú guǒ fēn fēn lí sàn 'ér shì qín（ jié hǎo qín guó）。 qín guó bì rán cóng hán gǔ guān lǐ shēn chū nǎo dài， yī lù qīng sōng dì qù zǔ zhǐ qí rén miè sòng。 shuō bù hǎo， qín rén huì zhàn jù sòng guó。 qín guóxiàng guó wèi rǎn， yě shì dīng zhe sòng guó táo yì zhè kuài féi ròu ní！ wèi rǎn ruò dé liǎo táo yì， hái yòu nín dì fèn 'ér má？ xiàn zài qí guó zhèng zài gōng sòng， nín sān jìn zhǐ yào zài jiān chí yī xià， dǎng zhù qín guó， bù jiǔ gōng xià sòng lái， sòng de táo yì jiù shì nín de liǎo（ yǐ qián chéng nuò guò de）！ nín nǎ pà dé liǎo táo yì， zài gēn qín rén jiě shì、 jiǎng hé， yě bù wǎn 'ā！ suǒ yǐ xiàn zài hái shì dǎ qín guó bā１ 　　 sū qín jiē zhe yòu kāi shǐ xià hǔ（ tā zhī dào lǐ duì zuì pà xià hǔ）， sū qín shuō，“ rú guǒ nǐ men sān jìn xiān sàn huǒ liǎo， bù bāng qí guó gōng qín liǎo， nà qí guó jiù huì cǎi qǔ bào fù cuò shī： huī fù yǔ qín rén jié hǎo。 qí qín jié hǎo， jiā zài zhōng jiān de guó jiā bì rán wán dàn， yòu shì qí qín xiāng yuē fá zhào de lǎo lù。 nǐ men zhào guó bù jiù wán dàn liǎo má！ xiàn zài wǔ guó gōng qí， gù rán shì tì qí guó tūn sòng 'ér dǎng zhe qín rén， gèng yě shì wèile cù shǐ qí、 qín dǎ qǐ lái， yǐ wéi hù nǐ men zhōng jiān zhè xiē liè ruò bāo hán zhào guó zài nèi zhě de 'ān quán 'ā !”（ āi yā， zhè xiē guó jì jú shì， zhēn shì luàn tòu liǎo， bù bǐ xiàn zài de zhōng dōng jiǎn dān。） 　　 sū qín jiē zhe yáo shé gǔ dòng：“ rú guǒ nǐ men gēn qín guó jiǎng hé， qín guó huì yòu shénme fǎn yìng ní？ qín guó huì yòu liù zhǒng dòng xiàng ······” sū qín yī kǒu qì fēn xī liǎo qín guó de liù zhǒng fǎn yìng， yòu de shì jìn gōng qí guó， yòu de shì jié hǎo qí guó， yòu de shì jìn gōng wèi guó， yòu de shì jié hǎo wèi guó， yòu de shì jié hǎo zhào guó， yòu de shì huī fù zhōng shān yǐ qiān zhì zhào guó， měi zhǒng fǎn yìng sū qín dū bǎ tā tuī dǎo chū hǎo jǐ bù， zuì zhōng dū jiāng yǐ duì zhào guó bù lì、 lǐ duì dé bù dào táo yì 'ér jié shù。 sū qín zòng héng pái bǐ， qì shì pāng tuó， shuō dé lǐ duì zhí fān bái yǎn， nǎ hái yòu huà liǎo。 yú shì wǔ guó gōng qín zhī shì yǐ jiù。 　　 sū qín de zhè liù gè tuī lùn， měi gèdōu zhí tuī sān sì bù bù děng， zhōng jiān jiāo hù chān zá qí tā liè guó zhū hóu de fǎn yìng， lián gè guó xíng bīng lù xiàn dū yù cè fēn xī liǎo（ qiáo bǎ sū qín lěi de）。 qí tuī dǎo de fù zá hé luó ji de wān yán， shǐ dé bǐ rén zài zhè lǐ shì méi yòu xìn xīn bǎ tā shuō qīng chǔ de， yòu jī huì nín hái shì qù《 zhàn guó cè》 kàn“ wǔ guó fá qín wú gōng” yī piān zì jǐ chuài mó bā。 gū jì dāng chū sū qín chǎn shù zhè xiē dào lǐ de shí hòu， yī biān yòng shǒu zhǐ huá zhe dì tú， yī biān kǒu shuǐ dū jīhū jìn shī liǎo dì tú。 lǐ duì yī dìng huì lián lián shuō：“ děng yī xià， děng yī xià， chóngxīn shuō， chóngxīn shuō１ 　　 jiù zhè yàng， sū qín yī gè rén dū zhe qí、 zhào、 wèi、 hán、 yàn wǔ guó gōng qín， shí xiàn zhe líjiàn qí qín、 hù qí fá sòng， zuì zhōng jī huà qí qín máo dùn， xiāo hào qí guó， ruò qí qiáng yàn de zuì zhōng mùdì。 zài cuò zōng fù zá de liè guó máo dùn zhōng， zhēn shì gòu lěi 'āi néng bù lěi má！ yāo lǐ nà me duō de jīn zǐ， zhēn bù shì róng yì lái de。 　　( jiǔ ) 　　 gōng yuán qián 287 nián， jīng guò wǔ guó gōng qín yī fān rè rè nào nào de zhēténg， sū qín jué dé， qí qín de guān xì， yě suàn shì“ líjiàn” de chàbù duō liǎo héng héng yīn wéi shì qí guó dài tóu gōng qín de， suǒ yǐ qí qín guān xì yǐ jīng dà wéi jǐn zhāng。 ér qiě qí rén yī wèi mò shì qín rén de jǐng gào hé yì yuàn 'ér gōng sòng， gèng zhāo rě qín rén hèn tā。 sū qín de mùdì shí xiàn liǎo。 ér biǎo miàn shàng zhè duì qí guó de yì yì què shì： wǔ guó dǎng zhù liǎo qín guó， yǐ biàn qí rén nán xià qīn sòng， yǎo dào liǎo dà ròu。 　　 sū qín zé jiā kuài liǎo sī dǐ xià de jìhuà， zài qí qín guān xì yǐ jīng bèi líjiàn de jī chǔ shàng， zài jìn yī bù líjiàn qí、 zhào guān xì， nǎi zhì líjiàn zhěng gè qí yǔ sān jìn（ zhào wèi hán） de guān xì， cù shǐ wèi lái sān jìn yǔ qín rén、 yàn guó hé huǒ lái gōng qí， zuì zhōng shí xiàn“ ruò qí qiáng yàn”。 　　 sān jìn kěn diào zhuǎn qiāng kǒu， gēn zhe sū qín dǎ qí guó má？ 　　 sū qín shǒu xiān lái líjiàn wèi guó yǔ qí guó de guān xì， ràng wèi guó dǎ qí guó。 zhè zhèng zhōng liǎo wèi guó dāng quán pài mèng cháng jūn de xià huái。 dāng chū mèng cháng jūn zài qí guó zhuān quán， yǔ qí mǐn wáng máo dùn hěn shēn。 mèng cháng jūn páo dào wèi guó yǐ hòu， zhòu yè sī suǒ zhe bào fù qí guó， xiǎng shā huí lǎo jiā qí guó qù“ fù bì”。 　　 suǒ yǐ， dāng sū qín tí chū sān jìn yǔ qín guó yàn guó yī qǐ gōng qí de yào qiú shí， mèng cháng jūn dì yī gè xiǎng yìng， bìng qiě zhǐ diǎn sū qín shuō：“ rú guǒ xiǎng ràng wèi guó dǎ qí guó， wèi guó zhè lǐ yòu wǒ dīng zhe， shì méi wèn tí de， dàn shì wèi guó bīng lì bù rú zhào guó。 zhào guó lǐ duì tān tú qí rén xǔ nuò gěi tā de táo yì， què shì bù kěn gōng qí de。” 　　“ nà zěn me bàn。” 　　“ bì xū ràng qí guó xiān bèi pàn zhào guó。 zhào guó rén hán liǎo xīn liǎo， qí、 zhào guān xì suì pò liè。 zhào shì bì jiù gēn zhe wǒ men hé zòng gōng qí liǎo。” 　　 sū qín chēng zàn liǎo mèng cháng jūn de yīn móu guǐ jì： néng duì zì jǐ de fù mǔ zhī bāng qí guó xiǎng chū zhè yàng de huài zhù yì， yě suàn shì zhì dǎn chāo rén liǎo。 　　 yú shì sū qín xiě xìn duì qí mǐn wáng jìn xíng liǎo yī fān wēi yán sǒng tīng de wù dǎo， gù yì xià hǔ qí mǐn wáng shuō：“ hé zòng gōng qín de zhū hóu zhōng， zhào guó rú jīn xìn xīn dòng yáo， yòu yīn móu yǔ qín jiǎng hé de yì sī（ zhè shì jiǎ huà）。 rú guǒ tā men jiǎng hé liǎo， nín qí guó jiù gū lì hé wēi xiǎn liǎo。 dāng xià zhī jì， nín zuì hǎo qiǎng xiān yǔ qín guó jiǎng hé。 zhào guó shè yú qí qín jié hé de xíng shì， jiù bù gǎn tú móu nín liǎo。 qǐ bù zuì hǎo。” 　　 qí mǐn wáng jiē xìn， guǒ rán jiē shòu sū qín wù dǎo， dǎ suàn gēn qín rén jiǎng hé。 zhè jiù děng yú bèi pàn liǎo zhào guó（ zhào guó zhèng zài tì nǐ yā zhì zhe qín guó， nǐ què tōu zhe yǔ qín jiǎng hé）， zhào guó shì bì bèi jī nù， qí zhào guān xì（ zāo sū qín líjiàn 'ér） è huà， zhào guó jiāng diào zhuǎn qiāng kǒu fá qí。 　　 qí mǐn wáng yǔ qín guó jiǎng hé de chǔn chǔn yù dòng， hěn kuài bèi zhào guó de lǐ duì tàn zhī。 lǐ duì dà nù， hǎo nǐ gè qí guó 'ā， chū 'ěr fǎn 'ěr。 shuō hǎo liǎo wǒ men yī qǐ gōng qín， yǐ biàn yǎn hù nǐ nán xià tūn sòng， nǐ què tōu zhe gēn lǎo qín méi lái yǎn qù， gěi nǐ zì jǐ wèi lái liú hòu lù。 nǐ zhè bù shì“ huàng diǎn” wǒ men má！ cháng ruò nǐ men qí qín wèi lái zài jié hé， shì bì yòu yào ná jiā zài dāng féng zhōng de wǒ men zhào guó kāi dāo liǎo！ 　　 yú shì， zhào guó lǐ duì yǔ wèi guó mèng cháng jūn de yì jiàn tǒng yī liǎo， móu huá zhe gōng qí。 hán guó shì zhào、 wèi de wěi bā guó， zì rán bù gǎn lìng yòu zhù zhāng。 yàn zhāo wáng nà lǐ wén xùn， dāng rán dà xǐ， zài qún chén yī piàn gōng qí bào chóu de jiào 'áo shēng zhōng， jí pò dì jiā rù liǎo liè guó lián hé móu qí de jìhuà zhōng。 yú shì， chéng gāo wǔ guó dà bīng， běn lái shuō shì xī gōng qín guó de， zhè shí hòu jīng guò sū qín、 mèng cháng jūn de mì mì cèhuà， qí zhōng sì guó（ zhào wèi hán yàn） quándōu fǎn shuǐ liǎo， diào zhuǎn qiāng kǒu， xiàng dōng gōng qí liǎo。 　　 sū qín de yī tiáo shé tóu， què shí yòu yáo hàn tiān xià qún bīng de lì liàng 'āi 　　 dàn shì， yàn zhāo wáng shì gè dà zuǐ bā， tā zài cháo tíng shàng gēn qún chén zhòu yè móu huá gōng qí， fēng shēng zǒu lù。 qí mǐn wáng dé dào xiāo xī， lì kè jǐng jué qǐ lái， mǎ shàng huǎn gōng sòng guó， yǐ fáng bèi shēn hòu de yàn guó， bìng qiě jí lì lā lǒng zhào guó， yǐ wǎ jiě zhū hóu gōng qí zhī móu。 zěn me lā lǒng zhào guó ní？ qí mǐn wáng pài rén xiàng zhào guó lǐ duì jiě shì zì jǐ bìng wú yǔ qín jiǎng hé zhī yì（ qí shí shì céng yòu）， yě wú móu zhào zhī yì。 zuì hòu qí mǐn wáng yòu chóngshēn liǎo bǎ wèi lái gōng xià sòng guó hòu， jiāng féi dé liú yóu de“ dà shàng hǎi” héng héng shāng yè chéng shì táo yì， fēng gěi lǐ duì de jiù yuàn。 lǐ duì tīng liǎo zhè xiē jiě shì， shèn yuè， jué dìng tuì chū gōng qí lián méng， bù gōng qí guó liǎo， bìng qiě yuàn yì zài cì dū cù sān jìn wǔ guó zhī bīng， wéi qí mǐn wáng gōng qín xiào láo， yǐ biàn qí mǐn wáng jì xù gōng sòng。 yú shì， gōng yuán qián 287 nián， qí mǐn wáng dì 'èr cì fá sòng shí， tā shēn hòu gè zhū hóu guó duì qí guó de zhè yīcháng wēi xiǎn de lián shǒu tōu xí yīn móu， zàn shí huà jiě liǎo。 　　 zhè shì sū qín chū shì yǐ lái， dì yī cì shī shǒu。 　　 sū qín shī shǒu liǎo bù yào jǐn， yàn guó nà lǐ què chī jǐn qǐ lái。 qí mǐn wáng fā jué yàn guó jūn chén céng jīng zài cháo táng shàng jiào 'áo móu huá gōng qí， suì jué dìng xīng shī wèn zuì， qián qù chéng fá yàn guó。 cháng rú cǐ， nà yàn bù jiù wán dàn liǎo má！ 　　 yú shì sū qín gǎn jǐn zài cì xiě xìn， tì yàn guó shuō qíng：“ dà wáng， cóng qián， wǒ dài biǎo yàn guó rù chén yú qí， bǎo zhèng yàn guó zhōng chén yī shēng bù gǎn móu huá gōng qí。 qí yàn jié hǎo， qí guó méi liǎo hòu gù zhī yōu（ yì sī shì běi fāng bù shòu yàn guó sāo rǎo）， yǐ cǐ tú qǔ tiān xià， qǐ bù zuì hǎo。 rán 'ér zuì jìn yòu rén zào yáo zhòngshāng， shuō yàn zhāo wáng hé qún chén zài cháo táng shàng móu huá gōng qí（ qí shí shì shì shí）， nín què xiāng xìn zhè yàng de huǎng huà。 xū zhī， cóng qián yàn guó pài liǎng wàn rén de jūn duì zì dài liáng shí suí nín gōng sòng； jìn lái， yàn guó yòu pài liǎng wàn rén suí tóng wǔ guó yǐ gōng qín。 zhè yàng de zhōng xīn nín kàn bù dào， jū rán hái tīng xìn nà xiē zhòngshāng yàn wáng de yán yǔ。 yàn zhāo wáng shèn kǔ zhī。 chén xī wàng dà wáng néng gòu 'ān fǔ yàn zhāo wáng zhī xīn， yàn、 qí xún shàn， yàn dāng nín de xiǎo dì， bāng nín， dà wáng hé huàn wú tiān xià。” zhè shì sū qín cóng chéng gāo dì qū xiě gěi qí mǐn wáng de xìn。 　　 jiù zhè yàng， sū qín yī fāng miàn tì yàn zhāo wáng biǎo xiàn dé wěi qū qiú quán， yī fāng miàn xiǎo qí mǐn wáng yǐ tiān xià xíng shì（ yī dàn qí yàn dòng wǔ， yàn guó zài běi fāng qiān zhì qí guó bīng lì， qí guó běi jìng bù níng， jiāng duì qí guó nán xià gōng sòng de dà shì bù lì）， cù shǐ qí mǐn wáng bù dé bù shàn yù yàn guó， bì miǎn liǎo yàn guó kě néng zāo shòu de qí guó bào fù xìng gōng jī。 sū qín yì kě wèi yī yǔ pī zhōng yào hài， piàn yán 'ér zhé gān gē， shù yǔ zé zhuǎn yàn guó zhī wēi wéi 'ān， zhèng yòu zòng héng jiā chí chěng kǒu shé zhī běn sè。 　　( shí ) 　　 sū qín suǒ huó dòng de zhè yī shí qī de guó jì xíng shì（ gōng yuán qián 287 nián qián hòu）， zhēn kě wèi fēng yún guǐ jué， cuò zōng fù zá， zài zhěng gè zhōng guó lì shǐ shàng dú yī wú 'èr。 bā yuè yǐ hòu， tiān qì zhuǎn liáng， sū qín chéng zuò zhe“ wēn chē”， cóng dà liáng dào zhào guó de hán dān qù。 wēn chē shì shè yòu wò pū de chē zǐ， xiàng gè huì zǒu lù de huǒ chái hé， zuǒ yòu hái kāi zhe liǎng gè xiǎo chuāng。 qiū yǔ jiāo zài wēn chē de cè chuāng shàng。 tòu guò chuāng zǐ， sū qín kàn jiàn liǎng bàng shǎn jīng jīng de shān yě shàng， ǒu 'ěr yòu cuān chū xiǎo lù hé yě zhū de dào bàng mì lín。 dāng shí de zhōng yuán， gēn xiàn zài de měi guó chàbù duō， lǚ xíng shí， zǒng néng kàn jiàn lù biān de yě niǎo， bǐ rú dà yàn。 bái jiá bái fù hēi jǐng de hè bèi de dà yàn， zài lù biān chī cǎo， jiù xiàng yī zhǐ dà dù 'ér de yuèqì， ǒu 'ěr yě hè lì liǎng shēng， huí dàng yú cóng lín。 dà yàn hé sū qín yī yàng， dōushì yóu xǐ wú gēn de rén 'āi 　　 yòu shí hái huì yòu yī qún dài lǜ mào zǐ de yě yā， bèi sū qín chē duì de jiǎo bù gǎn zhe， yī qún qún zhuǎn yí fēi xiáng： yě yā zǒng shì dī fēi， dāng chē duì zǒu jìn tā men shí， jiù pū de yī shēng dǒu chì fēi diào liǎo， yòu chóngfù zài chē duì qián miàn làxià， xiàng yī tuán mò míng qí miào de yù yán， sì hū zài shuō míng zhe shénme。 　　 sū qín yīháng dào liǎo hán dān， lì kè zhèng shí liǎo yě yā nà bù xiáng de yù yán： zhào guó kòu liú liǎo tā。 　　 jù tǐ yuán yīn shì zhè yàng de： sū qín céng xiān hòu shì tú líjiàn qí yǔ qín guó， qí yǔ zhào guó de guān xì， yǐ biàn cù chéng zhào、 qín děng guó lián hé gōng qí de mùdì， yī xì liè de dǎo guǐ huó dòng， bèi yī xiē míng yǎn rén suǒ jué chá， bìng bào gào gěi liǎo zhào xiāng lǐ duì， shuō sū qín céng shì tú líjiàn qí zhào guān xì（ zhè shì shì shí）。 lǐ duì yīn wéi xiǎng cóng qí guó nà lǐ dé dào zì jǐ de“ dà shàng hǎi” héng héng táo yì， suǒ yǐ bù yuàn yì yòu rén líjiàn qí zhào guān xì。 yú shì tā pài shǔ xià hán xú wéi zhí dǐ sū qín de lǚ guǎn， dāng miàn zhǐ kòng sū qín wéi jiān dié：“ wǒ men yǐ jīng dé xī kě kào qíng bào， yī zhí yǐ lái zài 'àn zhōng líjiàn qí zhào guān xì de， jiù shì nǐ sū zǐ１ 　　 zhèng jù miàn qián， sū qín méi huà liǎo。 hán xú wéi shēng sè jù lì， yán yǔ jí 'è， shèn zhì dònghè yào pài bīng wéi zhù sū qín， yǐ miǎn sū qín zài chū qù líjiàn qí zhào guān xì， dān wù lǐ duì de“ dà shàng hǎi”。 sū qín kāi shǐ jiāo lǜ、 kǒng jù， zài lǚ guǎn lǐ zuò 'è mèng。 　　 sū qín zhǐ yòu yī gè bàn fǎ liǎo： ná chū yī kuài mù bǎn（ yīn wéi dāng shí méi yòu zhǐ）， yòng máo bǐ zài shàng biān xiě xìn， fā gěi yàn zhāo wáng， qǐng qiú zǔ zhì shàng yuán jiù。 dàn shì“ zǔ zhì shàng” yǐ jīng duì sū qín zhè gè gū dǎn jiàndié， yě chōng mǎn liǎo cāi yí hé lěng yǎn。 sū qín suī rán zhōng zhēn bù 'èr， wéi yàn guó lì yì 'ér bēn zǒu， bù xī mào zhe shēng mìng wēi xiǎn， dàn cháng qī lí wài， yàn zhāo wáng shǔ xià de qún xiǎo suì yòng lěng yán 'è yǔ zhòngshāng tā， shuō sū qín bèi qí mǐn wáng fǔ shí lā lǒng， biàn jié xiàng qí liǎo， shèn zhì céng zǔ zhǐ yàn guó gōng qí。 　　 bù guǎn zěn me yàng， sū qín xiě gěi yàn zhāo wáng de qiú jiù xìn， mìng bǐ shí fēn wéi nán， tā shuō dào：“ wǒ de shēn fèn bèi zhào guó rén shí pò。 tā men zhī dào wǒ líjiàn qí zhào guān xì（ zhù： sū qín líjiàn qí zhào shì wéi liǎo ràng zhào rén děng zhū hóu gōng qí）， lǐ duì yì cháng yuàn wǒ（ zhù： lǐ duì wèile dé dào“ dà shàng hǎi”， bù yuàn yì yòu rén líjiàn qí zhào guān xì）。 wǒ bèi kòu liú zài hán dān， wǒ kuài wán dàn liǎo。 rú guǒ wǒ de sǐ， kě yǐ gēngshēn yī bù líjiàn qí zhào guān xì， ràng qí mǐn wáng hèn zhào guó，（ zhù： yīn wéi sū qín shì qí mǐn wáng xìn yòng de dà chén， zhào shā sū qín， lǎo qí shì bì hèn zhào guó。） cù chéng qí zhào hù dǒu， nǎi zhì zuì zhōng xíng chéng zhào guó děng wǔ guó fá qí， yǐ ruò qí cún yàn， nà wǒ sǐ yě bù zú huàn。 dàn shì， rú guǒ zhào guó kòu liú liǎo wǒ， lìng pài tā rén qù yǔ qí guó jié hǎo， nà qí zhào líjiàn de jìhuà jiù pào tānɡ de。 gèng kě pà de shì， qí zhào liǎng guó hé zuò， jiù huì duì yàn gòu chéng wēi xiǎn（ qí zhào bì rán lián piān gōng yàn， yàn guó jiù wán dàn liǎo）。” 　　 sū qín zuǐ bā jiù shì yìng， míng míng zì jǐ yào sǐ liǎo， què bù kěn qū zūn hǎn“ jiù mìng”， ér shì jiāng liǎo yàn zhāo wáng yī jūn： wǒ sǐ liǎo jiāng duì yàn guó 'ān quán bù lì， kàn nǐ jiù bù jiù。 tā zì xìn yàn zhāo wáng bì jiù zì jǐ， suǒ yǐ yǔ qì zhèn dìng zì ruò， hái shuō liǎo yī xiē pián wén pái bǐ：“ ··· rén zǒng yòu yī sǐ， yǐ yáo shùn zhè yàng de xián rén， dōuyòu sǐ； dà yǔ、 shāng tānɡ zhè yàng de kāi guó zhě， yě sǐ liǎo； mèng bēn zhī yǒng、 wū huò zhī lì， shēn tǐ nà me hǎo de jiā huǒ， dào tóu lái yědōu sǐ qiáo qiáo liǎo。 shēng zhī wù gù yòu bù sǐ zhě hū？ wǒ hé bì pà sǐ ní， dàn wǒ de dān xīn shì， wǒ sǐ liǎo yǐ hòu， qí zhào guān xì méi rén zài qù líjiàn， qí zhào liǎng guó huī fù jié hǎo， nà jiù shì duì yàn guó zuì dà de huò hài hé wēi xié liǎo ······” 　　 zhè fēng xìn sòng chū qù yǐ hòu， yàn zhāo wáng què méi yòu shénme fǎn yìng， wán quán bù lǐ huì sū qín de chǔjìng 'ān wēi。 tā bù dàn bù dā jiù， hái bù xǔ sū qín sī xià táo lí hán dān， tā huí fù shuō：“ bù xǔ táo lí zhào guó， fǒu zé bù lì yú yàn guó， qiě wǒ yōu zhī。” dà yuē yàn zhāo wáng jué dé， sū qín shì yǐ yàn guó de xiàngguó shēn fèn zài liè guó huó dòng， tā cóng zhào guó bù cí 'ér táo， huì sǔn hài yàn zhào guān xì。 tā zhǐ yōu lǜ yú yàn guó， ér bù yōu sū qín。 　　 sū qín fēi cháng shāng gǎn， zài jiē xià lái gěi yàn zhāo wáng de dì 'èr fēng xìn lǐ， tù lù liǎo zì jǐ de fèn mèn：“ zhì néng miǎn guó， wèi néng miǎn shēn。” zhè shì zì cháo yě shì duì yàn zhāo wáng de wěi wǎn de qiǎn zé。 sū qín hái 'āi tàn dào：“ sǐ yì dà wù yě， bù kuài yú xīn 'ér sǐ， chén shèn nán zhī。” dōushì láo sāo。 sū qín zài zhè xìn zhōng yī zài shēng míng zì jǐ de wēi xiǎn， tā men yǐ jīng yào pài bīng wéi wǒ de zhù chù，“ chén shèn huàn zhào zhī bù chū chén yě”。 sū qín shèn zhì diǎn míng yào qiú yàn zhāo wáng pài mǒu mǒu liǎng wèi shǐ chén， qián lái zhào guó dā jiù zì jǐ。 kàn lái sū qín què shí jí liǎo， kāi shǐ jiào huàn shàng liǎo（ méi yòu pián wén pái bǐ liǎo）。 　　 zài zhè fēng xìn lǐ， sū qín hái tòu lù liǎo zhào guó zhè biān de zuì xīn xíng shì： qí guó pài lái shǐ chén“ gōng yù dān”， xǔ nuò gōng pò sòng guó hòu， jiā sòng gěi lǐ duì lìng yī kuài fēng dì héng héng méng yì（ hé nán shāng qiū fù jìn）。 zhè děng yú shì qí mǐn wáng zài jì xù lā lǒng lǐ duì， yǐ wěn zhù yǐ zhào guó wéi shǒu de sān jìn gōng qín zhī shì， fāng biàn qí guó nán xià tūn sòng。 rú guǒ qí zhào 'àn zhào zhè gè shì tóu jìn yī bù“ xún shàn” xià qù， qí、 zhào hé zuò， liè guó jiù bù néng hé zòng fá qí， wú fǎ ruò qí qiáng yàn liǎo。 bìng qiě qí zhào hé zuò， wèi lái bì rán yī qǐ hài yàn， yàn guó jiù gèng wēi xiǎn liǎo。 sū qín zài xìn zhōng hái shuō， tā zài yán mì jū jìn xià， méi yòu jì jiào yàn zhāo wáng duì zì jǐ de jué qíng guǎ yì， ér shì mào zhe fēng xiǎn， cháng shì zhe qù jiàn qí guó shǐ chén“ gōng yù dān”， shì tú shuō fú tā bù yào gěi lǐ duì sòng fēng yì lái。 dàn shì yóu yú zhè yī fēng xìn zài“ mǎ wáng duī hàn mù” lǐ bèi lì shǐ de lì liàng suǒ qīn xuē， jiē xià lái hǎo jǐ shí gè hàn zì tuō luò liǎo。 sū qín shì fǒu shuō fú liǎo zhào shǐ， wú cóng dú zhī。 dàn cóng hòu lái de shì shí shàng kàn， sū qín shì méi yòu jī huì chéng gōng jiàn dào zhào shǐ bìng shuō fú tā de。 　　 zhè yī xīn de qíng kuàng， shǐ yàn zhāo wáng yì shí dào liǎo： cháng ruò qí guó zhēn bǎ méng yì sòng gěi liǎo lǐ duì， qí、 zhào bì jiāng gèng jiā jǐn mì jié hé， ér yàn guó gōng qí fù chóu de jìhuà jiù huì pò chǎn。 yàn zhāo wáng jí wéi dān yōu， wèicǐ hěn xū yào sū qín dào qí guó qù huó dòng， zǔ zhǐ qí rén gěi lǐ duì fēng yì。 yàn zhāo wáng zhè cái tóng yì bāng sū qín shè fǎ tuō lí zhào guó hǔ kǒu。 　　 yàn zhāo wáng zhōng yú bù zài tuō yán， pài chū sū qín diǎn míng yào de liǎng wèi shǐ chén“ tián fá、 shǐ sūn”， páo dào zhào guó， duì zhào guó dāng jú jū liú sū qín de xíng wéi tí chū yán zhòng kàng yì， tā shuō：“ sū qín shì guǎ rén de xiàngguó， pài dào qí guó lián méng gōng zuò de。 bù guǎn zěn me yàng， tā shì guǎ rén de chén zǐ！ nǐ men kòu liú guǎ rén de chén zǐ sū qín， yóu rú miǎn guǎ rén zhī guān yě１ zài dāng shí， yòu shēn fèn de rén yào dài guān héng héng guān bù shì mào zǐ， méi yòu fáng fēng hù fā de zuò yòng， tā zhǐ shì gè qí xíng guài zhuàng de tiáo tiáo， chā zài nǎo dài dǐng shàng， lèi sì xuǎn měi xiǎo jiě dài de shuǐ jīng guān， shì qū bié shēn fèn de biāo zhì。 chéng nián guì rén bì xū jiāguàn， bù jiā guān de zhǐ yòu píng mín、 xiǎo hái、 yí rén、 zuì fàn hé nǚ tóng zhì。 yóu yú zuì fàn bù guān， suǒ yǐ zì xíng miǎn guān biǎo shì xiè zuì。 ér miǎn qù tā rén zhī guān， zé shì yī zhǒng wū rǔ。 nǐ men miǎn guǎ rén zhī guān， qǐ bù shì jiū guǎ rén de tóu fā， dèng guǎ rén de bí zǐ hé dà liǎn。 　　 zài sū qín jiē xià lái de dì sān fēng xìn lǐ， tòu chū yī diǎn càn làn de yáng guāng：“ nín pài lái de liǎng gè shǐ chén， shèn shàn。 xiàn zài lǐ duì、 hán xú wéi duì chén de tài dù zhú jiàn zhuǎn hǎo， shèn zhì lù liǎo diǎn kǒu fēng， dāyìng wǒ kě yǐ lí kāi zhào guó liǎo。” dàn shì zhè lǚ yáng guāng hěn kuài yòu bèi lìng yī piàn wū yún yǎn gài：“ qí mǐn wáng dé zhī wǒ bèi kùn yú zhào de xiāo xī， duì zhào guó de xíng jìng bó rán dà nù。 tā tè yì pài lái shǐ chén chì zé lǐ duì。 hái wēi xié lǐ duì shuō， jiǎ rú lǐ duì bù shì fàng wǒ， tā jiù gēn qín guó jié hǎo， jiā gōng zhào guó。（ qí mǐn wáng shì gè jiǎng yì qì de hú tú rén 'ā！） dàn shì， qí mǐn wáng qián lái mà jiē， què hǎo xīn bàn liǎo huài shì： tā zhè yàng mà zhào guó， fǎn dǎo ràng lǐ duì guī zuì yú wǒ， huái yí shì wǒ dào qí mǐn wáng nà lǐ gào tā zhuàng liǎo， shǐ dé qí mǐn wáng rú cǐ shēng qì， rú cǐ zēng hèn lǐ duì。 lǐ duì hěn shēng qì。 pài rén zhì wèn wǒ， wèn wǒ shì bù shì sī xià yòu yòu líjiàn qí zhào、 tiǎo bō qí mǐn wáng hé tā lǐ duì guān xì de yán xíng。 wǒ dá yǐ‘ Idon’ tknow’。 lǐ duì qì dé méi fǎ。 wǒ kǒng pà zài tuō xià qù， qián jǐng shèn wéi kě pà， wǒ jiāng méi jiù liǎo。 qǐng nín pài rén fǎn fù yán shuō， bì wú shǐ wǒ jiǔ liú yú zhào。”（ zhù： lǐ duì shēng qì， shì yīn wéi qí mǐn wáng yī dàn shēng liǎo lǐ duì de qì， jiù kě néng bù gěi tā“ dà shàng hǎi” liǎo。） 　　 sū qín zhè qián hòu sān fēng chén qíng shū、 qiú jiù xìn， wén cí yīn shí 'ér biàn， shí 'ér jī yáng láo sāo， shí 'ér yōu wēi qū zhé， bié yòu fēng gé， suàn shì zhōng guó zuì zǎo zuì hǎo de shū xìn tǐ sǎnwén liǎo。 zhōng yú， zài yàn、 qí liǎng guó de lián hé yā lì zhī xià， zhào guó xuān bù fàng rén。 sū qín 'ái guò liǎo qián hòu shù yuè de jū liú， tuō lí liǎo zhào guó de hǔ xué， cóng yīcháng 'è mèng zhōng quán shēn 'ér chū， yáng biān cè chē， táo bēn huí yàn guó。 　　 yī lù shàng， sū qín wàng zhe chē zhé suǒ yā guò de cán xuě， kàn jiàn xuě zhōng mào chū de cǎo yá， xīn zhōng yǒng qǐ yī xiē 'āi shāng de niàn tóu。 tiān qì yǐ jīng cóng lái shí de bā yuè， biàn chéng liǎo cán dōng de mò wěi， zì jǐ zài hán dān bèi jū liú， yī dāi jiù shì bàn nián 'āi nà xiē guó dào liǎng bàng yuǎn chù de shēn lín lǐ， jué wú rén jì。 bàng dào de dà hé， bàn jié liǎo bīng， hé shuǐ zài bīng xià huǎn màn dì yùn xíng。 yǐ jiù shì nà xiē dà yàn tā men féi zhòng de qū tǐ， zài bīng shàng fēi lüè。 tā men shōu chì luò zú de shùn jiān， dòng jìng què líng lì dì hěn。 gèng duō de dà yàn zé zài xuě zhōng xún cǎo， tā men sì hū bǐ rén lèi gèng jiā zì yóu。 　　 zhè gè shēng féng qí shí de zhōng nián rén héng héng sū qín， shèng xià de rì zǐ jiāng gèng jiā jiān nán。 　　 xiāo shuǐ yuē： sū qín suī rán tuō lí liǎo hán dān xiǎn jìng， dàn shì yàn zhāo wáng duì sū qín de bù xìn rèn yě yǔ rì jù zēng。 yóu yú tīng xìn liǎo chán yán， yàn zhāo wáng zhōng yú yòng tè pài yuán“ shèng qìng” lái tōng zhī sū qín， ràng sū qín shōu shí shōu shí dōng xī xià gǎng， lìng pài tā rén jiē tì sū qín de zhí wù。 sū qín gǎn dào zì jǐ hěn wěi qū， jiù xiě liǎo yī fēng cháng xìn gěi yàn wáng， shēn biàn yuān qíng： 　　“ chén shòu wáng mìng rèn qí yǐ lái（ zhù yì： zhè lǐ sū qín hǎn yàn zhāo wáng wéi“ wáng”， diàn shì jù lǐ yī kǒu yī gè“ dà wáng” dì hǎn， hǎo xiàng shāndàiwáng yī yàng， qí shí bù duì。 gǔ rén de zhēn shí de qíng kuàng shì hǎn tā men zuò“ wáng”， zhǐ yòu zài jí gè bié de qíng kuàng xià wèile jiā qiáng yǔ qì cái hǎn“ dà wáng”。 sū qín cóng qián shèn zhì hū yàn zhāo wáng wéi“ zú xià”。 xiàn zài xíng shì jiǒng pò liǎo， kuài xià gǎng liǎo， bù gǎn zì fù zài hū“ zú xià” liǎo） héng héng zì cóng wǒ fèng mìng jìn rù qí guó wò dǐ yǐ lái， qí bīng shù chū， wèi cháng móu yàn， shèn zhì chè zǒu lín jìn yàn guó de běi bù biān fáng bù duì héng héng yòng dào gōng sòng fāng miàn。 zhè shì wǒ de gōng láo 'ā， shǐ dé yàn guó chǔjìng 'ān quán liǎo。 　　“ chén fù qí kāi zhǎn dì xià gōng zuò zhī qián， zhī dào bì rán yòu rén zhòngshāng wǒ： rú guǒ wǒ zài qí guó hùn de hǎo， guì zhòng yú qí， yàn guó de dà fū men bì rán huái yí wǒ pàn biàn。 rú guǒ chén zài qí guó hùn dé chā， zhí wù dī xià， yàn guó chén liáo bì rán yòu qīng kàn yú chén。 rú guǒ wǒ zài qí guó hùn dé hǎo， jiù yòu huì duì wǒ bù duàn tí chū gèng gāo yào qiú。 qí guó yī dàn duì yàn guó yòu shénme zhǐ zé hé jìn gōng， yàn rén jiù yòu bì rán guī zuì zài wǒ shēn shàng。 rú guǒ tiān xià zhū hóu bù jìn gōng qí guó， jiù yòu shuō wǒ shàn yú wéi qí móu huá， tì qí rén zhuóxiǎng。 yī dàn tiān xià zhū hóu gōng qí， yàn rén yòu huì hé qí guó yī qǐ pāo qì wǒ。 wǒ de chǔjìng， wēi rú lěi luǎn 'āi（ què shí bù hǎo gān 'āi rú guǒ yào xià gǎng， jiù xià gǎng bā， zhè yě bù shì shénme hǎo chāishi。） 　　“ dà wáng céng jīng duì wǒ shuō guò：‘ guǎ rén yī dìng bù tīng zhòng kǒu zào yán， guǎ rén jiān dìng bù yí dì xìn rèn nǐ。 nǐ dài shàng jiā shǔ quán qù qí guó， yǐ qǔ dé qí wáng de xìn rèn， guǎ rén yě bù kuàijì jiào。’（ kàn lái， sū qín de jiā shǔ dōubèi kòu zài yàn zhāo wáng shǒu zhōng dāng rén zhì ní， hē hē !） 　　“ xiàn zài， dà wáng tīng liǎo zhòng kǒu zào yán， yǐ wǒ wèiyòu zuì， wǒ gǎn dào hěn kǒng jù。 dāng chū wǒ kùn zài zhào guó， dà wáng wèile jiù wǒ， pài rén duì zhào guó rǎng rǎng：‘ kòu liú sū qín， yóu rú miǎn guǎ rén zhī guān／ chén zhī gǎn jī dà wáng， shēn rù gǔ suǐ。 chén gān sǐ lè rǔ， yǐ bào dà wáng。” 　　 zhè fēng xìn xiě de qíng zhēn yì qiē， méi yòu zòng héng jiā wén zhāng yī guàn de nà zhǒng pū pái chí chěng de qì wèi， dōushì píng pǔ zhēn shuài de fèi fǔ zhī yán。 　　 dà yuē jīng guò sū qín de yī fān qíng zhēn yì qiē de huà， yàn zhāo wáng zàn shí fàng qì liǎo tì huàn sū qín de xiǎng fǎ， ràng tā jì xù liú tā zài qí guó dāng jiān dié。 rán 'ér bù xìng de shì， zuì zhōng yàn zhāo wáng hái shì duì sū qín pō duō jì huì， hòu lái sū qín yīng yǒng xī shēng yú qí guó yǐ hòu， yàn zhāo wáng jìng méi yòu gěi sū qín yǐ yìng dé de róng yù。 zhè dū shì hòu huà bù tí。 　　( shí yī ) 　　 sū qín tuō lí zhào guó de kòu yā， huí dào yàn guó yǐ hòu。 yàn zhāo wáng hěn dān yōu qí mǐn wáng sòng méng yì sòng gěi zhào guó lǐ duì de shì（ zhù： pà qí zhào cóng cǐ hé shàn， wèi lái wú fǎ shí xiàn yǐ zhào wéi zhù de zhū hóu lián hé gōng qí liǎo）。 yú shì tā ràng sū qín qù zǔ duàn zhè jiàn shì。 dàn shì sū qín jué dé xiàn zài zài qù qí guó shì bì fēi cháng wēi xiǎn， qián fān zì jǐ shēn fèn yǐ jīng bǐ jiào bào lù liǎo（ lǐ duì bì dìng yě zài pīn mìng xiàng qí mǐn wáng jiē fā zì jǐ）， qù qí guó xiōng duō jí shǎo。 dàn shì yàn zhāo wáng fēi ràng sū qín qù bù kě， zài cì duì sū qín jìn xíng liǎo“ qiáng zhī qí”。（ gū jì bāo kuò ná sū qín de jiā shǔ dāng yào xié）。 　　 sū qín méi bàn fǎ， qù liǎo qí guó yǐ hòu， zhōng yú chéng gōng dì shuō fú qí mǐn wáng bù bǎ méng yì sòng gěi zhào guó lǐ duì， shǐ qí、 zhào bāng jiāo yī xià zǐ chè dǐ 'è huà。 　　 lǐ duì yī kàn qí rén chū 'ér fǎn 'ér， shuō huà bù suàn shù，“ dà shàng hǎi” gēn zì jǐ wú yuán liǎo， yì cháng bào nù， zhèng shì xuān bù gēn qí guó duàn jiāo， bìng qiě zài gōng yuán qián 287 nián、 286 nián， lián xù liǎng cì yǐ“ zhào liáng、 hán xú wéi” wéi jiāng， gōng qí。 　　 qí zhào guān xì， zhì cǐ yǐ jīng“ è” liǎo。 wǔ guó dà bīng hé zòng gōng qí xíng shì， chū jù guī mó。 　　 ér qí qín guān xì， tōng guò qián fān sū qín dǎo yǎn de yǐ qí guó wéi shǒu de wǔ guó hé zòng gōng qín， yǐ jí sū qín yǐn dǎo qí guó gōng dǎ qín guó suǒ xiǎng jí lì bì hù de sòng guó（ bìng chuàng zào yòu lì huán jìng shǐ dé qí guó gōng sòng zài kè guān shàng biàn dé kě néng）， zhōng yú shǐ dé qín rén bǎ qí guó hèn dé yǎng yǎng de。 qí qín guān xì yě bèi“ lí” liǎo。 wǔ guó lián shǒu gōng qí de kè guān huán jìng， yǐ jīng chéng xíng。 　　 dàn shì shāo děng， zhè lǐ wǒ men hái chā xù yī duàn fēi cháng tǐ xiàn sū qín zòng héng wài jiāo néng lì de gù shì。 　　 nà jiù shì， zài qí qín guān xì bèi“ lí” liǎo zhī hòu， céng yī dù huǎn hé nǎi zhì jiāo hǎo guò。 guò chéng shì zhè yàng de： 　　 qí guó wéi shǒu， fā dòng wǔ guó hé zòng gōng qín， mùdì shì wèile yǎn hù qí guó nán xià miè sòng， yǐ biàn qín rén wú néng lì lái gān yù， zhè shì qián wén yǐ shù jìn rén jiē zhī de shì qíng。 dàn shì shòu gè zhǒng yuán yīn yǐng xiǎng， qí jūn de liǎng cì gōng sòng dōuméi yòu shí xiàn chè dǐ tūn bìng sòng guó de mùdì（ dì yī cì gōng sòng shì yóu yú sòng rén de wán qiáng dǐ kàng 'ér méi yòu dá dào yù qī mùdì； dì 'èr cì gōng sòng， yóu yú yàn guó děng zhū hóu yù cóng bèi hòu tōu xí qí guó， qí jūn suì xùn sù cóng sòng guó chè huí）。 　　 qí mǐn wáng wèile chè dǐ miè sòng， zuì hòu gǎi biàn liǎo cè lüè。 tā gǎi cǎi qǔ tuǒ xié de shǒu duàn， pài shǐ chén qù qín guó jiǎng tiáo jiàn。 dāng shí qín guó zhèng yòu gōng dǎ shān xī de jìhuà， mù biāo shì wèi guó rén de dì pán 'ān yì（ shān xī xià xiàn）， dàn shì pà qí rén qián lái gān shè， yú shì qí qín liǎng guó dá chéng mò qì， duǎn qī jiǎng hé， zàn shí jié hǎo： qín zhāo wáng xuān bù， tóng yì qí rén gōng sòng， zuò wéi jiāo huàn tiáo jiàn， qí guó yě bì xū mò xǔ qín rén gōng wèi zhī 'ān yì。 　　 yú shì， zhè yī“ zuì 'è” de guā fēn ruò guó jìhuà， kāi shǐ fù zhū shí xíng。（“ qí qín yī hé， tiān xià yòu yōu” ā！） 　　 kě shì， dāng qí rén zhēn de kāi shǐ dì sān cì dà jǔ gōng sòng shí， sòng guó jí jí kě wēi， qín zhāo wáng hái shì rěn bù zhù liǎo， xīn téng sòng guó zhè kuài féi ròu yào bèi qí guó dú chī liǎo， yú shì dào chù fā láo sāo， dǎ suàn qù jiù sòng。 　　 sū qín lì kè qīn zì páo dào qín guó nà lǐ， zǔ zhǐ qín zhāo wáng biàn guà， sū qín shuō：“ nín bù fèi yī bīng， bù shā yī rén， ān 'ān wěn wěn jiù kě yǐ gē zhàn wèi guó de 'ān yì。 zhè bù shì wǒ men qí guó gěi nín de zhì jìng lǐ má？” jiē zhe， sū qín chǎn shù liǎo qí qín liǎng guó dōng xī jiāo hǎo， shì gè zì yīnggāi fèng xíng de jī běn guó jì guān xì yuán zé， sū qín shuō：“ pǔ tiān xià de shuìkè， dū xiǎng líjiàn qín qí zhī jiāo。 nà xiē sān jìn de shuō kè， zuò zhe mǎ chē fú shì xī chí（ qù qín guó） de， méi yòu yī gè hào chēng zì jǐ gēn qí guó guān xì hǎo de； nà xiē fú shì dōng chí（ qù qí guó） de， méi yòu yī gè rén huì shuō zì jǐ shì qín rén de tiě gē men。 tā mendōu bù yù qí、 qín jié hé。 wèishénme ní？ qí qín duì zhì， duì zhōng jiān ruò guó yòu lì。 qí、 qín jié hé， bì tú sān jìn yàn chǔ， zhōng jiān ruò guó jiù wán dàn liǎo。 suǒ yǐ， dāng jīn zhī jì， zài yú qí qín jié hé， cái néng zuì hǎo dì kuò dà gè zì lì yì， guā fēn tiān xià。” 　　 jīng guò sū qín de kuān wèi， qín zhāo wáng bù láo sāo liǎo， jué dé hái shì 'àn yuán jìhuà， dōng xī liǎng guó jié hǎohǎo， gè zì guā fēn shì xiān yuē dìng hǎo de duì xiàng。 yú shì tā lì kè fā bīng， qián qù gōng dǎ wèi guó zài shān xī de zhòng zhèn 'ān yì。 　　 kě shì wèi guó rén dǎn zǐ xiǎo， yī kàn lǎo qín lái dǎ， tuǐ jiù ruǎn liǎo， dǎ suàn zhù dòng ràng chū 'ān yì。 zhè kě bù shì hǎo shì， yī dàn qín rén gǎn jué ná dào 'ān yì zhè me róng yì， nà qín guó hé bì huā chū nà me dà dài jià yǐ mò xǔ qí rén gōng sòng yǐ zuò wéi huò dé 'ān yì de jiāo huàn tiáo jiàn ní， shì bì jiāng bù zài mò xǔ qí rén gōng sòng， nà qí mǐn wáng gōng sòng jiù nán bàn liǎo。 tóng shí， yě zhǐ yòu wèi rén gēn qín rén shǐ jìn dǎ， tuō zhù qín rén， cái néng wéi qí mǐn wáng miè sòng yíng dé bǎo guì de shí jiān kōng dǎng。 zǒng zhī， yī dàn lǎo wèi fú ruǎn， qí mǐn wáng jiù méi yòu jī huì gōng sòng miè sòng liǎo。 qí guó bù néng miè sòng， bù néng zì wǒ xiāo hào yǐ jí jī huà qín guó děng tiān xià zhū hóu fǎn qí， nà sū qín“ ruò qí qiáng yàn” de zuì zhōng zhàn lüè mù biāo bù jiù luò kōng liǎo má。（ āi！ gōng yuán qián sān shì jì chū qī zhè yī duàn， guó jì shì tài zhī biàn huàn， zhēn shì jí jù mò cè， chǔzhì zhī jí shǒu， zhēn shì jí fèi xīn jī 'ā！ nòng míng bái dōubù róng yì， gèng huáng tán zòng héng qí zhōng liǎo。 dāng rán， yě gèng chèn tuō chū sū qín wài jiāo yì shù de gāo chāo shēn suì。） 　　 sū qín lì kè gǎn bēn wèi guó dà liáng， qīn zì zǔ zhǐ wèi zhāo wáng yǔ qín rén jiǎng hé， bù ràng wèi guó xiàn chū 'ān yì。 　　 sū qín shuō：“ nǐ men zhī dào qín guó shì gè shénme yàng de guó jiā má？ wǒ gěi nǐ men jǔ gè lì zǐ。 gāng gāng qín zhāo wáng gāng gāng jiào dǎo wǒ men qí guó shuō， qǐng nǐ men qiáng lì gōng dǎ sòng guó， sòng guó jí biàn jiǎng hé， xiàn chū tǔ dì， nǐ men yě bù yào xīn ruǎn， ná liǎo tǔ dì， jì xù qiáng bīng jìn gōng tā， zhí dào tūn miè tā suàn liǎo。 qín rén yī guàn jiù shì zhè yàng rú hǔ rú láng de。 wǒ de yì sī shì shuō， nǐ men wèi rén bù yào zhǐ wàng tōng guò xiàn dì jiù néng tǎo hǎo hé zǔ zhǐ qín rén de jìn gōng héng héng cóng tā gāng cái duì sòng guó de tài dù shàng jiù néng tuī cè chū zhè gè。 nín xiàn liǎo dì yǐ hòu， qín rén hái huì jì xù yòng wǔ lì jìn gōng nǐ de。 zhè shì tā de yī guàn guó cè， cóng qián tā duì chǔ guó jiù shì zhè gè cè lüè： yī dǎ yī lā， dǎ wán jiù jiǎng hé， ér dāng chǔ guó gēn tā jiǎng hé de shí hòu， chǔ guó shì bì xū yào bèi qì qí tā zhū hóu（ pì rú qí guó） cái néng yǔ qín jiǎng hé， ér bèi qì qí tā zhū hóu， jiù huì shǐ dé chǔ guó xiàn yú gū lì， qín guó jiù gèng fàng sì liǎo， gǎn yú jì xù fā bīng yòu dǎ chǔ guó。 jiù zhè yàng， dǎ liǎo yòu jiǎng hé， jiǎng hé yòu shǐ nǐ gū lì， yú shì yòu dǎ nǐ。 dǎ liǎo yòu jiǎng， jiǎng liǎo yòu dǎ， zhí dào bǎ nǐ lǎo chǔ dǎ sǐ（ sū qín duì qín rén de guān chá hé píng jià kě wèi yī zhēn jiàn xuè！）。 suǒ yǐ， qín guó yòng xīn shēn bù kě cè， qín guó yán 'ér wú xìn。 tì dà wáng kǎo lǜ， nín bù néng tóng qín guó jiǎng hé， nà jiāng shǐ nǐ zài tóng méng guó zhōng xiàn yú gū lì， yě jiù méi rén jiù nǐ liǎo， qín rén yě gǎn fàng sì dì shǐ jìn dǎ nǐ liǎo héng héng jí biàn nǐ yǐ jīng gēn tā jiǎng hé。” 　　 sū qín shuō dé pō yòu dào lǐ， fēi cháng shēn kè， quán shì shì shí。 wèi zhāo wáng yú shì jiē shòu sū qín yì jiàn， bù gēn qín rén jiǎng hé， wán qiáng dǐ kàng qín jūn。 sū qín zhēn shì néng yán shàn biàn， dàn què shí jù jù zài lǐ。 zhè jiù shì sū qín gēn zhāng yí de zuì dà de bù tóng： zhāng yí kào kuāng piàn， sū qín zé quán shì jīng zhàn yòu lì de fēn xī， yǐ lǐ fú rén， cù shǐ duì fāng shùn wǒ yì zhì， wèiwǒ suǒ yòng， bìng qiě wǎng wǎng duì duì fāng yǎn qián lì yì yě yòu lì！ 　　 dàn shì zhǐ lǐ bāo bù zhù huǒ héng héng dāng shí méi yòu zhǐ， dàn zhú jiǎn yě bāo bù zhù huǒ， zhú jiǎn shàng de kǒu shé zhī biàn yě yǎn gài bù liǎo shì shí。 qín guó rén mò xǔ qí rén gōng sòng， yǐ jí qí rén mò xǔ qín rén gōng 'ān yì， zhè gè hù xiāng jiāo huàn de zuì 'è jiāo yì， zhōng yú bèi wèi zhāo wáng de xìn xī yuán shōu jí dào liǎo。 ā， yuán lái， nǐ men ràng wǒ gēn qín rén shǐ jìn dǎ， ràng wǒ men gěi qín rén dài lái yā lì， ér nǐ men qí guó què gù yì bù jiù， bǎ zhè gè zuò wéi huàn qǔ qín rén mò xǔ nǐ men gōng sòng de yī gè chóu mǎ 'āi 'ér qiě wǒ men shǐ jìn tuō zhù qín rén， yě shì wèile gěi nǐ men qí rén tūn sòng chuàng zào shí jiān kòngdāng 'ǎi héng nǐ men hǎo huài 'ā！ sū qín yī xià zǐ dà jiǒng， lì kè bèi wèi zhāo wáng jū liú liǎo。 zhè shì sū qín dì 'èr cì bèi kòu yā。 　　 sū qín bìng bù jīng huāng， duì wèi zhāo wáng chōng mǎn liǎo miǎo shì， yīn wéi tā kàn tòu liǎo gè guó lǐng dǎo zhě de xīn lǐ， yīn cǐ chōng mǎn liǎo dà wú wèi de gé mìng jīng shén。 sū qín pài zì jǐ de dà gē héng héng lìng yī gè zòng héng xiǎo jiā héng héng sū dài（ yī shuō sū lì）， xiōng yòu chéng zhú dì qián qù yóushuì wèi zhāo wáng， jiào tā fàng rén。 　　 sū dài shuō：“ dà wáng， tīng shuō nǐ bǎ wǒ jiā sān dì gěi kòu liǎo， hā hā， hǎo yā。 qí guó mù qián zhèng zài gōng sòng， hái xǔ nuò bǎ gōng sòng suǒ dé bù fēn tǔ dì fēng gěi qín guó guì zú jīng yáng jūn， yǐ biàn ràng qín rén mò xǔ zì jǐ gōng sòng。 dàn shì qín guó bù jiē shòu。 qín guó bù jiē shòu， bù shì yīn wéi tā tǎo yàn tǔ dì， ér shì yīn wéi qín rén bù gǎn xìn rèn qí guó， hái méi yòu chè dǐ dǎ suàn jué dìng qí qín jié hǎo。 xiàn zài， nín kòu yā liǎo sū qín， qí wèi guān xì nào dé rú cǐ zhī jiāng， shì bī zhe qí guó jìn yī bù qù jié hǎo qín rén。 yī dàn qí qín hù xiāng xìn rèn， liǎng guó jié hǎo， qín guó jiāng mò xǔ qí rén gōng sòng。 sòng guó jiù shì qí guó de liǎo， qín guó yě néng cóng zhōng fēn dào yī bēi gēng（ zhǐ gěi jīng yáng jūn de）， dàn nín wèi guó què yī diǎn hǎo chù yě cóng sòng guó zhàn bù dào。 dà wáng nín bù rú shì fàng sū qín， yǐ biǎo shì qí wèi jié hǎo， zhè yàng， qín rén jiāng gèng jiā bù xìn rèn qí rén。 rú cǐ， qí qín bù néng lián hé， qí rén suì bù néng dé zhì yú sòng， nín jiù yòu liǎo zì yóu kōng jiān， hái kě yǐ zhào jiù zài sòng guó qīn zhàn xiē dì fāng。” 　　 zhèng shì lì yòng liǎo wèi rén yī zhí diàn jì zhe xiàng dōng qiǎng xiē sòng guó de dì pán de yóu lái yǐ jiǔ de yù qiú， sū qín pài dà gē shuō dòng liǎo wèi zhāo wáng。 kàn lái， bù shú 'ān gè guó lǐng dǎo rén de xīn lǐ hé xíng dòng jìhuà， shì bù xíng de。 sū qín zhōng yú bèi shì fàng lí wèi， táo chū liǎo rén shēng zhōng de dì 'èr cì bèi kòu yā。 bìng qiě， wèi zhāo wáng jiē shòu sū qín yì jiàn， pīn mìng dǐ kàng qín jūn。 　　 dà yuē rén yī bèi zǐ de yùn qì yě zhǐ yòu sān cì， sū qín yǐ jīng yòng diào liǎo liǎng cì。 　　（ bǐ rén chā xù de shàng shù zhè yī duàn qí qín wèi de gù shì， rú guǒ nín wèi néng tòu chè lǐ jiě， nà yě wú guān jǐn yào， fǎn zhèng tā bù yǐng xiǎng wǒ men yǐ jīng jiǎng guò de qí tā bù fènnèi róng。 wèi lái yòu jī huì， nín zài xiáng xì yán dú bā！） 　　( shí 'èr ) 　　 yóu yú sū qín de wò xuán， qín rén gōng zhàn liǎo wèi guó 'ān yì， bìng qiě shǒu yuē， bù duì qí mǐn wáng de gōng sòng xíng dòng jìn xíng gān shè（ ér qiě， yóu yú sū qín cù shǐ wèi rén shǐ jìn dǐ kàng qín jūn， tuō zhù liǎo qín rén， qín rén yě wú fǎ shì shí shàng qù gān yù qí guó miè sòng）。 zhōng yú， qí mǐn wáng dé zhì yú sòng guó， zài tā de dì sān cì gōng sòng zhàn yì zhōng， chè dǐ duān diào liǎo sòng guó。 sòng guó， zhè gè yī dù shāng zhòu wáng hòu dài yí mín de zhù míng dà guó， zhōng yú wáng liǎo。 　　 sòng de miè wáng， chè dǐ jī huà liǎo qín yǔ qí de guān xì。 qín rén cóng gēn běn shàng lái jiǎng， shì jué bù néng róng rěn qí guó 'ān rán tūn xià sòng guó 'ér zì zhuàng de， liǎng guó guān xì dào liǎo bīng tàn bù néng hù róng de dì bù。（ zhù： gāng cái qín rén yǔn xǔ qí guó gōng sòng， zhǐ shì chū yú jiāo huàn kǎo lǜ， yǐ biàn zì jǐ gōng 'ān yì de， shì duǎn qī xíng wéi。） yú shì， qín zài duó dé 'ān yì zhī hòu， lì kè jiù biàn guà liǎo， tā“ xiān chū shēng yú tiān xià”， jiào 'áo“ yòu qí wú qín， yòu qín wú qí， bì fá zhī， bì wáng zhī”， pài dàjiàng méng wǔ yuè jìng gōng dǎ qí guó， duó xià jiǔ zuò chéng chí。 qín guó míng bái， guāng kào zì jǐ de lì liàng shì bù xíng liǎo， yú shì“ yǐ qí 'ěr tiān xià”， jiū jí zhào guó、 yàn guó、 wèi guó、 hán guó zhè sì gè yǔ qí guó jī yuàn yǐ shēn de guó jiā， zǔ chéng háo huá zhèn róng de wǔ guó lián hé， lián shǒu fá qí。 　　 xiāo shuǐ yuē： zhè fá qí de wǔ guó， dōushì shēn hèn qí guó de。 qí zhōng， qín yǔ qí zhī jiān de 'è， shì sū qín yī shǒu cù chéng de（ sū qín tōng guò chuàng zào wài bù huán jìng ràng qí guó cóng róng miè sòng， cóng 'ér jī huà liǎo yī zhí bù ràng qí guó miè sòng 'ér bǎ sòng dāng zuò zì jǐ xiǎo dì de qín guó yǔ qí guó zhī jiān de máo dùn）。 ér zhào yǔ qí zhī jiān de yuàn， yě shì sū qín yī shǒu cù chéng de（ sū qín hū yōu qí mǐn wáng zì shí qí yán， bù gěi zhào lǐ duì fēng yì héng héng“ dà shàng hǎi” yǐ jí céng jīng“ huàng diǎn” zhào guó děng yuán yīn zào chéng de， qián wén yǐ jīng jiǎng liǎo hěn duō）。 　　 ér yàn yǔ qí de yuàn， zé shì lì shǐ shǐ rán（ qí guó céng jīng miè yàn， yàn zhāo wáng hèn qí guó hèn dé bù xíng）。 　　 wèi yǔ qí de yuàn， zé shì dì lǐ shǐ rán（ wèi、 qí liǎng guó shì lín jū， shì fán lín jū， guān xì méi yòu hǎo de， tā liǎ zhī jiān wèile tūn sòng 'ér hù xiāng jí dù、 zhēng qiǎng。 tóng shí， wèi xiāng mèng cháng jūn yī wèi yào jiè zhù wèi rén lì liàng bào fù zǔ guó qí guó， yě shì wèi rén chū bīng fá qí de zhòng yào yuán yīn）。 　　 zǒng zhī， zhè wǔ gè guó jiādōu duì qí yòu chéng dù bù tóng de shēn chóu dà hèn， tā men de lián jūn fá qí， duō shì sū qín cù chéng de。 ér sū qín zhè me zuò de gēn běn mùdì， yòu shì gēn běn wèile wán chéng yàn zhāo wáng“ ruò qí qiáng yàn” de zuì zhōng shǐ mìng。 　　 gōng yuán qián 284 nián， wǔ guó lián jūn shēng shì hào dà， zhí jiē bī jìn shān dōng jǐshuǐ xī 'àn， yǐ yàn guó dàjiàng yuèyì wéi shàngjiàng jūn jí lián jūn tǒng shuài。 qí guó de wǎn gē chàng xiǎng liǎo。 　　 zhè shí hòu， hàodàxǐgōng de qí mǐn wáng gāng gāng fā dòng bìng jié shù liǎo tā de dì sān cì gōng sòng héng héng wán quán tūn bìng liǎo sòng guó， zì jǐ yě bèi xiāo hào dé yuán qì dà shāng， zài jiā shàng cóng qián mèng cháng jūn wǔ nián fá chǔ、 sān nián gōng qín（ dōushì méi yì yì de yuǎn gōng， bái bái xiāo hào qí guó guó lì， dǎo zhì“ shì sǐ yú wài， mín cán yú nèi”， guó lì dà qū）， yú shì qí guó yǐ jīng bù kān yǔ wǔ guó lián bīng zhōu xuán liǎo。 　　 qí mǐn wáng fēi cháng kǒng jù， pò bù dé yǐ， pài dàjiàng tián zhāng bǎ zhāng wǔ（ jīn hé běi cāng zhōu dōng běi） xiàn gěi zhào guó， bìng pài qiǎn“ shùn zǐ”（ bù shì chàng gē de， shì qí mǐn wáng de 'ér zǐ） rù zhào zuò rén zhì， xiàng zhào qiú hé。 zhào huì wén wáng dǎ suàn jiē shòu， kě qín guó bù tóng yì， bìng jiā pài qín jūn sì wàn jiá shì， hé jūn gōng qí。 zhào huì wén wáng shòu qín yā lì 'ér fàng qì jiē shōu。 　　 yàn zhāo wáng yě láo láo zhuā jǐn jī huì， qīn fù hán dān， huì jiàn zhào huì wén wáng， móu huá lián hé gōng qí zhī shì， zuì hòu què dìng liǎo gōng qí fēn gōng： yàn guó diào dòng quán guó jūn duì， yǐ yuèyì wéi yàn guó shàngjiàng jūn， zhào jiāng lián pō dài lǐng zhào guó dà jūn， tóng qín jiāng bái qǐ、 hán jiāng bào yuān (yuan)、 wèi jiāng jìn bǐ děng wēi zhèn zhū hóu de míng jiāng， zǔ chéng wǔ guó lián jūn， jī gǔ zhí qū qí guó。 qí zhōng， yuèyì sì hū yě shì wǔ guó lián jūn zǒng tǒng shuài， xià biān hái yòu“ bái fēng zǐ” bái qǐ， yǐ jí bào yuān（ bào yuān céng zhuī suí mèng cháng jūn gōng chǔ fá qín， suàn shì jiǔ jīng zhàn zhèn）， zài jiā shàng lián pō、 jìn bǐ děng rén， zhēn kě wèi míng jiāng huì cuì， shì gèn gǔ wèi yòu de háo huá zhèn róng。 qún xīng yào yǎn、 qì bó duó rén， qí guó nǎ néng zhāo jià！ 　　 wǔ guó fá qí， yǐ chéng shān yǔ yù lái fēng mǎn lóu zhī shì。 　　 qí mǐn wáng zhǐ wàng jǐshuǐ zhè tiáo tiān rán píng zhàng bǎo hù zì jǐ。 tā dòng yuán qí guó quán bù bīng lì， pài“ chù zǐ” wéi dàjiàng，“ dá zǐ” wéi fù jiāng， yíng jī hào hào dàng dàng de wǔ guó lián hé jūn yú jì shuǐ yǐ xī。 　　 chù zǐ dǎ suàn píng hé gù shǒu， ér qí mǐn wáng jí yù chù zǐ chū zhàn， pài rén wēi xié shuō：“ rú guǒ bù chū zhàn， guǎ rén jiù jiān miè nǐ de zōng zú， wān liǎo nǐ de zǔ fén。” chù zǐ gǎn dào nán bàn， jìng rán zhì guó yùn dà jú yú bù gù， xiāo jí chū zhàn。 děng shuāng fāng fā shēng jī zhàn， chù zǐ jū rán míng jīn tuì què， bìng chéng zuò yī liàng zhàn chē， dú zì táo wáng， xià luò bù míng。 yú shì wǔ guó lián jūn měng pū shàng lái， qí jūn zhù lì bèi jiān。 　　 fù jiāng dá zǐ shōu róng qí guó cán bīng bài jiāng， láng bèi xiàng guó nèi tuì què。 　　 lián jūn zhàn shèng yú jì xī zhī hòu， dōubù yù shēn rù qí jìng zài zhàn（ zhù yào shì yīn wéi bù zěn me yǔ qí guó jiē rǎng， dé dì nán shǒu）。 wéi dú yuèyì dài lǐng yàn jūn， gū zì shēn rù qí guó fù dì， duì qí rén qióng zhuī bùshě héng héng zhè shì yīn wéi yàn qí yòu shì dài shēn chóu 'āi 　　 yuèyì yī zhí dǐ dá shān dōng zhōng bù， bī jìn lín zī dì qū。 qí guó bài jiāng dá zǐ， tuì shǒu lín zī yǐ xī de bì lěi héng héng“ qín zhōu”， qǐ tú bǎo shǒu lín zī。 　　 dá zǐ yào qiú duō fā shǎng jīn yǐ gǔ lì shì qì， qí mǐn wáng bù kěn， jiēguǒ yī zhàn yòu shì dà bài， dá zǐ zhàn sǐ。 yuèyì dà bīng zhí qū lín zī chéng xià。 suǒ wèi yuèyì“ shuài tiān xià zhī bīng， dà zhàn yī， xiǎo zhàn zài， dùn qí guó”， jiù shì zhè huí shì qíng。 dà zhàn yī， jiù shì jì xī dà zhàn， xiǎo zhàn zài， jiù shì qín zhōu zhī zhàn。 qín zhōu zhī zhàn， shì yuèyì shuài yàn rén dú lì zuò zhàn， yàn rén yě suàn shì zhàn lì bù sú de 'āi shǐ liào shuō yàn guó“ shì zú lè yì qīng zhàn”， dà yuē shì duō nián yǎng jīng xù ruì， hěn xiǎng dǎ zhàng liǎo， bìng qiě dì chù běi fāng， shēn tǐ mán hàn héng héng zhāng fēi měi měi dà jiào：“ yàn rén zhāng fēi shì yě”， dà yuē yàn rén shì gè guāng róng biāo hàn de cí， kě yǐ xià hǔ dí rén。 　　 bù guò， zài qí tā de shǐ liào shàng， yuèyì de wǔ gōng jiù méi yòu zhè me xiǎn hè。 shǒu xiān yuèyì méi yòu cān jiā zhū hóu lián jūn cóng xī biān fā qǐ de“ jì xī dà zhàn”， ér shì dú zì dài zhe yàn jūn cóng běi fāng 'ér lái。 sū qín zé wèile pèi hé běi biān yuèyì de jìn gōng， quàn shuō qí mǐn wáng bǎ zhù lì diào wǎng xī biān de jǐshuǐ fáng fàn zhū hóu lián jūn， suì shǐ qí guó běi fāng chū xiàn kōng dàng。 jiē zhe， sū qín liǎng cì qǐng lìng， dài lǐng qí bīng běi shàng kàng yàn， zì rán shì chū gōng bù chū lì， gù yì bèi yuèyì shā dé liǎng cì dà bài， jiē lián sàng dì， dǎo yǐn yàn bīng nán xià， zhí dǐ lín zī。 　　 liǎng zhǒng shuō fǎ bù zhī shuí shì shuí fēi， rú guǒ shì hòu yī zhǒng shuō fǎ chéng lì de huà， yuèyì bù guò shì yīn rén chéng shì， bái jiǎn liǎo sū qín de gōng láo。 jí biàn shì dì yī zhǒng shuō fǎ chéng lì， duì yú wǔ guó lián jūn de chéng xíng， sū qín yě shì gōng pái dì yī， yuèyì bù guò shì gè wǔ fū， shì zhàn chǎng shàng de dà qí zǐ。 　　 bù guǎn shì cóng xī lái， hái shì cóng běi lái， dāng yàn jūn zhí dǐ lín zī， bīng lín chéng xià shí， lín zī chéng zhōng yǐ shì yī piàn huāng luàn， qí mǐn wáng děng rén zhǐ xiǎng zhe táo páo。 sū qín dēng chéng yī wàng， dàn jiàn yàn jūn qí zhì rú lín， gē máo shēng guāng， bù yóu dé xīn tóu zhèn zhèn gāo xīng， duō shǎo nián xīn kǔ jīng yíng， zài dí guó de xīn zàng lǐ zhàn dǒu， zǒng suàn yòu liǎo jiēguǒ： bào dá liǎo yàn zhāo wáng de zhī yù zhī 'ēn， wéi yàn guó fù chóu pò qí， yíng lái liǎo lí míng。 yú shì tā zhuǎn shēn huí dào zì jǐ de fǔ dì， qīng lǐ lái wǎng de mì jiàn， zhǔn bèi liù zhī dà jí。 　　 zhè shí hòu， qí mǐn wáng yóu rú cóng mèng zhōng jīng xǐng， yì shí dào wǔ nián yǐ lái， shēn shòu sū qín de qī piàn， gǎo dé zì jǐ zhòng pàn qīn lí， zhū hóu lái fá， guó pò bīng cán。 sū qín kǒu kǒu shēng shēng shuō dān bǎo yàn rén zhōng yú qí guó， rú jīn yàn rén jiù zài chéng xià jiào 'áo ní！ nǐ sū qín zěn me jiě shì！ qí mǐn wáng mìng lìng， bǎ sū qín gěi wǒ zhuā qǐ lái！ 　　 sū qín bèi bǔ qián de zuì hòu yī kè， zài zuò shénme ní？ yě xǔ tā shì máng zhe xiāo huǐ yǔ zǔ zhì shàng wǎng lái de mì mì xìn jiàn bā。 huǒ pén lǐ mào zhe qīng yān， wài miàn shì lín zī yè mù xià de yuè liàng， qí guài dì yòu dà yòu yuán， jìng jìng wú shēng。 xìn jiàn shāo liǎo yī huì， wài miàn jiù jiāo jiāo dì xià qǐ yǔ lái， luò zài shí bǎn lù shàng。 　　 dài bǔ sū qín 　　 gāng gāng shì liù yuè， yǔ shuǐ xià luò de zī shì hé shēng xiǎng， yǐ shuà shuà shā shā de， rú shèng xià zhuàng nián de yǔ de wèi dào liǎo。 　　 yuè liàng yě bù jiàn liǎo。 　　 wài biān tū rán chuǎng jìn yī dà duì jǐng chá， qīng tóng bīng qì pèng zhuàng de shēng yīn jiā zá zhe zá tà de jiǎo bù， yā zhù liǎo yǔ shēng。 qí mǐn wáng de jǐng chá bù duì， duān zhe wáng shì bǎo jiàn， pái mén 'ér rù。 　　 sū qín yī lèng， duān zhe zhú jiǎn wèn：“ qǐng jiào jǐng chá xiān shēng zhè shì hé yì？” 　　“ fèng dà wáng zhī mìng， shōu jiǎo jiān xì１ 　　 huǒ pén lǐ zhèng mào zhe qīng yān， rén zāng bìng huò， hái yòu shénme shuō de。 　　 sū qín wú nài， dài shàng dūn jiān yù xū yào de yī fú， yòu bǎ gěi qí tā dì xià dǎng tóng zhì kàn de huā pén， shùn shǒu bǎi zài chuāng tái shàng， zhè cái zhěng lǐ liǎo yī xià tóu fā， cóng róng dì zǒu chū liǎo zì jǐ de jiā yuàn。 　　 hòu bàn yè， lín zī de yǔ jiàn jiàn tíng liǎo， yuè liàng xiàng yī gè táo fàn yī yàng， zài yǔ shuǐ tíng hòu， yòu bèi zhuā huí liǎo yè kōng zhè gè hēi hū hū de jū liú suǒ。 ér zhè shí hòu de sū qín， yě zhù jìn liǎo bān fáng， jù lí shēng mìng zuì hòu yī kè， zhǐ shèng bù zú yī gè lí míng liǎo。 　　 cì rì， sū qín bèi yā fù xíng cháng jiǔ bìng chū yù de běi fāng tiān qì， dí huàn fèi fǔ de rén shēng jī dòng， zhè yī qiēdōu yào shī qù lā。 sū qín zǒu dào liǎo lín zī nóng mào shì chǎng de zhēn bǎn shàng， tǎng xià， děng dài chù yǐ chē liè de kù xíng， zhōu biān shì kàn rè nào de qún zhòng（ nóng mào shì chǎng shì gè hěn hǎo de jiào yù qún zhòng de dì fāng 'ā）。 sū qín tái yǎn chàng wǎng， tiān kōng shàng zhèng yòu yī qún dà yàn jié duì běi guī。 dà yàn jiù yào huí guī zì jǐ de gù xiāng。 dà yàn de hū lì， huàn bù dòng sū qín de guī chéng liǎo。 gù xiāng， zhǐ zài mèng zhōng huí guī bà。 　　 sū qín wàng zhe yàn guó de fāng xiàng， mù guāng zhōng liú lù chū liàn liàn de bēi qíng。 chūn tiān gāo dī bù píng， qín niǎo nán běi fēi xiáng。 huó zhe duō me měi hǎo， jīn tiān què zǒu jìn liǎo chóu chéng de jìn tóu。 sū qín dà hū liǎo yī liǎng shēng bēi zhuàng de kǒu hào， miàn cháo yàn guó de běi fāng， bèi wǔ mǎ fēn shēn 'ér sǐ： zhī liè xuè pēn， xiān hóng jìn rǎn， cóng 'ér wán jié liǎo yī gè bù yī hán shì zhě chū shēn de rén kǎi kāng qī wǎn、 huā kāi huā luò de yì yàng rén shēng。 　　 zhōng guó lì shǐ shàng hǎn yòu qí pǐ de zòng héng dà jiā， wèile yàn guó lì yì shǐ zhì bù yú de zhōng zhēn chén zǐ， qǐ zì cǎo gēn de bù yī shì rén， céng jīng pèi dài“ yàn、 qí” liǎng guó xiāng yìn， bài shòu“ yàn、 qí、 zhào” sān guó wǔ 'ān jūn fēng hào de gū dǎn yīng xióng， mào zhe shēng mìng wēi xiǎn cháng qī bēn zǒu liè guó cóng shì dì xià gōng zuò de wài jiāo dà jiā， wǒ men lì shǐ shàng dì yī míng zhù míng de chéng gōng de wáng pái jiàndié héng héng sū qín tóng zhì， zuì zhōng wéi yàn guó shí xiàn liǎo“ ruò qí qiáng yàn” de zhàn lüè zǒng mù biāo， zì jǐ què miàn cháo běi fāng， sǐ zài liǎo kǎi xuán de qián yè， wèi néng yíng jiē shèng lì de cháo yáng。 　　 xiāo shuǐ yuē： sū qín tóng zhì xuè jiàn qí dū， shēng de wěi dà， sǐ de guāng róng。 sǐ hòu què méi yòu bèi yàn zhāo wáng zhuī rèn wéi liè shì。 dāng yàn zhāo wáng páo dào jǐshuǐ shàng wèi wèn gōng pò lín zī de dé shèng dà jūn shí， tā kào shǎng jiàngshì， fēng yuèyì wéi chāng guó jūn， què méi yòu tí sū qín bàn zì， sì hū yǐ jīng bǎ zhè gè kǔ dǎn jiàndié wán quán yí wàng liǎo。 kàn lái， yàn zhāo wáng zuì zhōng hái shì xiāng xìn liǎo chán yán de pō wū 'ér cāi jì liǎo sū qín。 　　 sū qín， zhè gè gū dǎn yīng xióng， tā zòng héng wài、 ruò yàn qiáng qí de chéng gōng， shǐ dé yàn guó huò dé chuǎn xī、 yā suì qí guó。 sū qín duì yú yàn zhāo wáng jiāo gěi tā de jiàndié shǐ mìng kě wèi yī nuò qiān jīn、 zhōng xìn bù yí、 zhōng shēn bù 'èr、 shè shēn yǐ bào， nǎi zhì zuì zhōng xiàn chū liǎo zì jǐ de bǎo guì shēng mìng， jué bù shì nà xiē jìn yán zhě suǒ shuō de“ fǎn fù bù xìn zhī rén”。 sū qín de yī qiē yùn zuò móu huá， dōushì yǐ bǎo quán yàn guó hé zhuàng dà yàn guó wéi hé xīn de。 　　 ér yuèyì“ jiāng wǔ guó zhī bīng yǐ fá qí”， làng dé tiān xià dà míng， lián zhū gé liàng dū zì bǐ tā， qí shí yuèyì bù guò shì zuò xiǎng qí chéng， zhān liǎo sū qín de yú guāng， làng dé liǎo xū míng bà liǎo。 dōushì qián biān sū qín wò xuán niē hé chéng de gōng qí zhī shì， yuèyì suǒ wèi yīn shì 'ér chéng jiù zhě yě。 　　 gōng yuán qián 288 nián － 284 nián zhè yī shí jiān duàn， guó jì shì tài zhī fēng yún biàn huàn， wài jiāo zhèng kè de zòng héng cuò zōng， dāng jú zhě mí， bàng guān zhě yì bù qīng， fēi yòu ruì zhì zhuó jiàn、 dà zhì gāo yǒng， nán yǐ yìng duì， gèng chèn chū sū qín de gāo chāo shēn suì。 sū qín zhōng zhēn sī xiǎng xiān míng， bìng fēi yī bān yóu shí sì fāng， yáo shé wú yuán zé， zhǐ qiú huò dé gè rén sī lì zhī rén。 qí jìng jiè、 gōng yè hé duì guó jì guān xì de shēn kè yán jiū， dū chāo chū zài cóng qián de zhāng yí zhī shàng。 　　 dàn shì， sū qín dǎo yǎn de wǔ guó hé zòng gōng qí， kè guān shàng dǎ pò liǎo qín、 qí liǎng jí zuǒ yòu tiān xià de gé jú， qí guó cóng cǐ yī jué bù zhèn， wéi qín guó tǒng yī quán guó sǎo chú liǎo yī dà zhàng 'ài。 　　 sū qín sǐ de shí hòu， gōng yuán qián 284 nián， zài dì zhōng hǎi pàn xī xī lǐ dǎo， gāng gāng dàn shēng liǎo zhù míng kē xué jiā 'ā jī mǐ dé， jiù shì fā xiàn liǎo zhù míng de gàng gān yuán lǐ yǐ jí 'ā jī mǐ dé yuán lǐ de jiā huǒ， tā rèn wéi： wù tǐ zài yè tǐ zhōng suǒ jiǎn qīng de zhòng liàng děng yú tā suǒ pái chū yè tǐ de zhòng liàng。 tā dài zhe zhè gè yuán lǐ fā míng cóng zǎo táng zǐ lǐ páo liǎo chū lái。 jǐ hé xué zhōng zhù míng de“ ā jī mǐ dé luó xiàn”， yě shì tā fā xiàn de。 ā jī mǐ dé shè jì chū yī zhǒng“ dà shù tǐ xì”， gēn jù zhè gè lǐ lùn， jí shǐ zhěng gè yǔ zhòu zhōng dū tián mǎn liǎo xì xiǎo de shā lì， yě kě yǐ háo bù fèi lì dì jì suàn chū shā lì de zǒng shù mù。 tā hái jì suàn chū yuánzhōulǜ de zhí zài 223/71 hé 22/7 zhī jiān。 tā hái lì yòng gàng gān yuán lǐ zhì zào liǎo yī tào fù zá de huá lún zhuāng zhì， yòng lái bǎ yī sōu sān wéi chuán yí xià shuǐ。 zuì hòu tā zài wǒ men zhè běn shū de mò wěi bèi yì dà lì bàn dǎo shàng kuò zhāng zhì xī xī lǐ de luó mǎ rén suǒ shā。 　　 ā jī mǐ dé de yī shēng， jiù shì bàn suí zhe luó mǎ rén kāi shǐ jué qǐ， qǔ dài hé jì chéng fā yáng cóng qián xī là dì qū cuǐ càn wén míng dídí shí dài。 　　 yǔ cǐ tóng shí xī fāng hái yòu lìng wài yī míng dà xián， shí nián zé shì 46 suì， gēn sū qín nián jì chàbù duō， zhè rén jiào zuò 'ōu jǐ lǐ dé。 tā zhù yòu《 jǐ hé yuán běn》 gòng 13 juàn。 chú liǎo gòu sān gǔ sì xián wǔ yǐ wài，《 jǐ hé yuán běn》 de duō shù nèi róng， dōushì lǐng xiān zhōng guó de。 ōu jǐ lǐ dé， shì yuán xī là dì qū de míng zhū yǎ diǎn rén。 　　 dōushì yī shí de cái jùn 'āi 　　( shí sān ) 　　 mǎ kè sī shuō， zī běn jiā wèile 30% de lì rùn， kě yǐ dìng 'ér zǒu xiǎn。 suǒ yǐ shāng rén nǎo zǐ líng， shǔ yú bù 'ānfèn jiē céng， zài zhōng guó gǔ dài zāo dào cháng qī yā zhì。 dàn shì zài qí guó zhè lǐ， shāng rén dé dào rén men yàn xiàn， zhè shì cóng qián shāng rén chū shēn de guǎn zhòng suǒ dìng xià de chuán tǒng。 qí guó yòu gè xiǎng dé dào jīn zǐ de rén， dào nóng mào shì chǎng mài jīn zǐ de rén（ yù jīn zhě） nà lǐ， zhuā zhù jīn zǐ jiù duó liǎo guò lái。“ shì cháng”（ nóng mào shì chǎng de“ cháng”） bǎ tā zhuā qǐ lái， wèn tā：“ réndōu zài zhè lǐ， nǐ jiù zhuā qǔ rén jiā de jīn zǐ， zhè shì wèishénme？” tā huí dá shuō：“ wǒ gēn běn méi yòu kàn jiàn rén， zhǐ jiàn dào jīn zǐ bà liǎo。” zhè shì qí guó rén bài jīn de xiě zhào， yě zhèng míng liǎo huáng jīn zài dāng shí de shì chǎng lǐ dài shòu。 　　 sū qín gāng dào qí guó de shí hòu， céng xiàng qí mǐn wáng zàn yáng shuō：“ lín zī， qí mín wú bù chuī yú gǔ sè、 tánqín jī zhù、 dǒu jī zǒu gǒu、 dǔ bó tà jū。 lín zī dà jiē， yīn wéi dǔ chē， chē zhóu hù jī， rén jiān hù mó， jǔ mèi chéng mù， huī hàn chéng yǔ。” yī pài shāng yè fán róng chéng shì de shē mí zì zài jǐng xiàng， hé xī bù xián yáng qín guó rén jiān kǔ pǔ sù、 jié zhì yú lè de nóng gēng shè huì， xiāng yìng chéng qù。 　　 shùn biàn shuō yī jù， lín zī rén kǒu qī wàn hù， zhì shǎo sān shí wàn rén， ér 1300 nián yīng guó lún dūn cái 3－ 4 wàn rén， lín zī kě néng shì dāng shí quán shì jiè rén kǒu zuì duō dedōu shì， bìng qiě shì dāng shí shì jiè shàng miàn jī dì 'èr dà de chéng shì。 ér sū qín suǒ wèi de lín zī rén de“ tà jū” yóu xì， jiù shì tī qiú， guó jì zú lián de“ bù lā tè” yīn cǐ rèn dìng：“ zú qiú fā yuán yú zhōng guó”。 cháng rú cǐ， kě yǐ yǐ shǒu jiā 'é、 bēn zǒu xiāng qìng liǎo。 bù guò lǔ xùn yòu shuō：“ táng sòng shí de tī qiú， jiǔ yǐ shī chuán， yī bān de yú lè shì duǒ zài jiā lǐ chè yè chā má què。” nà yòu yào qì jù liǎo。 　　 bù guǎn zěn me yàng， lín zī chéng zuò wéi dōng fāng dà dū huì， dài biǎo liǎo qí guó shāng yè de xīng shèng fā dá， rú guǒ wèi lái shì“ qí shǐ huáng” tǒng yī zhōng guó 'ér bù shì“ qín shǐ huáng“ tǒng yī zhōng guó， nà zhōng guó kě néng zǒu shàng yī tiáo nóng shāng bìng zhòng de lù zǐ， ér bù shì dà qín cháo de zhòng nóng yì shāng。 　　 kě xī de shì， wǒ men qí guó zhè wèi wéi yī yòu zī gé kě néng dāng shàng“ qí shǐ huáng” de rén， rú jīn zhèng xiàng yī zhāng gěi fēng dōu zhe de fèi zhǐ， diē diē zhuàng zhuàng dì zài lù shàng huáng huáng chū táo。 tā jiù shì qí mǐn wáng。 zài qí mǐn wáng de shēn hòu， yuèyì yǐ jīng gōng zhàn liǎo lín zī。 　　 yuèyì shì tōng guò fén shāo lín zī de xī mén（ yōng mén） ér gōng rù lín zī de， rán hòu jìn quàn qí bǎo”。 　　（ suǒ wèi“ qí bǎo”， jiù shì qí guó shōu cáng de qí zhēn yì bǎo。 qí bīng chú liǎo qiǎng bǎo bèi， hái“ xiāng yǔ zhēng jīn yú měi táng”， měi táng shì qí guó de jīn kù， qí bīng zài zhè lǐ hù xiāng qiǎng jīn zǐ。 lìng wài hái shāo huǐ qí guó gōng shì、 zōng miào。 zhū zhǒng shǐ liào zhèng míng， yuèyì zài lín zī fàn xià shāo shā qiǎng jié zhī dà zuì， lián tā zài zì jǐ zhù míng de《 bào yàn wáng shū》 zhōng yě chéng rèn： zhū yù cái bǎo chē jiá zhēn cáng jìn shū sòng yú yàn， lián dà lǚ zhè zhǒng tǐ jī páng dà de zhōng， yě bān dào liǎo yàn guó gōng tái shàng， zhēn shì jù xì mí yí。 zhè wèi zhū gé liàng suǒ dì 'èr zì bǐ de rén， chéng wéi zhū gé liàng suǒ dì yī zì bǐ de guǎn zhòng de zuì rén。） 　　 guó pò cái wáng de jù tòng zhé mó zhe qí mǐn wáng， yóu yú qíng xù dà qǐ dà luò， qí mǐn wáng de gēngnián qī tí qián lái lín liǎo。 tā táo dào wèi guó yǐ hòu， jiù kāi shǐ dà fā pí qì。 　　 wèi guó shì zhōng yuán běi bù yī gè bù zhēng qì de guó jiā， dì diǎn zài hé nán pú yáng， cóng zhàn guó chū nián qǐ， jiù lún wéi wèi guó de fù yōng guó。 wèi guó guó jūn cǎi qǔ yè láng zì xiǎo de cè lüè， bǎ zì jǐ cóng gōng jué biǎn wéi hóu jué， yòu jìn yī bù biǎn chēng wéi jūn（ lèi sì wǔ 'ān jūn、 mèng cháng jūn zhè lèi fēng jūn liǎo）。 ér qiě xuān bù zhōng lì， xiàng ruì shì nà yàng， jūn réndōu qí zhe zì xíng chē。 zhè zhǒng“ qiān wàn bié bǎ wǒ dāng rén” de zì cán zuò fǎ， què shí bǎo zhèng liǎo wèi guó guó mài de cháng jiǔ， hòu lái bǐ qín shǐ huáng de mìng tǐng dé hái cháng。 　　 qí mǐn wáng dài zhe lǎo mǔ táo dào liǎo wèi guó， jiù xiàng yī gè shū guāng liǎo kù zǐ de dǔ tú， huí dào jiā yǐ hòu yào dǎ lǎo pó yī yàng， tā yě méi yòu fàng guò ná wèi guó guó jūn sǎ qì de jī huì。 hǎo zài wèi jūn zhuāng nāo zhǒng yòu jīng yàn， bǎ zì jǐ de gōng diàn téng chū lái gěi qí mǐn wáng zhù， duān zhe cān jù gěi qí mǐn wáng shàng cài， kǒu zhōng zì chēng“ chén”， shēng pà chù bǐ zhī nù。 qí mǐn wáng hēng hēng liǎo bàn tiān， yā zhù liǎo nù huǒ。 　　 bù guò wèi jūn dǐ xià de rén què kàn bù guàn guó jūn rú cǐ dī sān xià sì， tā men fān liǎn liǎo， yī qǐ rǎng rǎng， qí zhe zì xíng chē bǎ qí mǐn wáng hōng chū liǎo pú yáng。 　　 qí mǐn wáng bèi dǎ páo liǎo， páo dào shān dōng nán bù de lǔ guó hé zōu guó。 zhè liǎ dōushì lǐ yí zhī bāng， qí zhōng lǔ guó chèn zhe qí guó xīn bài， qiǎng zhàn liǎo mèng cháng jūn cóng qián de qí guó fēng yì xuē chéng， pà qí mǐn wáng guài zuì， bì mén bù ràng qí mǐn wáng jìn lái。 zōu guó yě shì yī yàng， guà qǐ liǎo“ qí guó rén hé gǒu bù dé rù nèi” de pái zǐ。 　　 qí mǐn wáng wú nài， zhǐ hǎo liú luò dào liǎo fù jìn de jǔ guó（ jǔ guó yuán běn shì gè dú lì de xiǎo guó， hòu bèi qí guó tūn miè）。 zài zhè lǐ， qí mǐn wáng yù shàng liǎo jiāng yǐng xiǎng tā hòu bàn shēng de rén， dài gěi tā xìng fú yòu jié shù liǎo tā xìng mìng de rén， zhè jiù shì“ nào（ yīn‘ nào’） chǐ”。 　　 yóu yú qí mǐn wáng yī xiàng gēn chǔ guó guān xì bù cuò， suǒ yǐ chǔ guó shì zhàn guó qī xióng zhōng wéi yī méi yòu cānyù hé zòng fá qí de guó jiā。 chǔ guó shèn zhì pài lái liǎo yuán jūn（ dà yuē wàn rén） jiù hù qí mǐn wáng。 yuán jūn tǒng shuài jiù shì“ nào chǐ”。 qí mǐn wáng gǎn jǐn rèn mìng“ nào chǐ” wéixiàng guó， zhǐ wàng zhuā zhù chǔ guó zhè gēn dào cǎo。 　　 xiāo shuǐ yuē： qí shí wǒ zǎo jiù shuō guò， chǔ guó duì qí guó de guó jiā 'ān quán yòu zhòng dà de zhàn lüè xiāng zhù yì yì， yī dàn qín rén děng zhū hóu xiàng dōng fá qí， chǔ guó kě yǐ běi shàng qiān zhì qín rén， lán yāo jī qín bīng zhī fù。 suǒ yǐ， qí guó yīnggāi zhù yì lián luò jiāo hǎo chǔ guó。 dàn shì cóng qián de qí xiāng guó mèng cháng jūn zhè gè méi tóu cāng yíng， què xīng bīng fá chǔ wǔ nián（ bǐ shuǐ zhàn yì， jiàn“ ě yú zhàn zhēng”）， zì jǐ yuǎn gōng jìn jiāo lāo bù dào hǎo chù， hái dǎo zhì chǔ guó zài qí、 qín de lián piān dǎ jī xià， xióng 'ě duàn qì， yī jué bù zhèn。 rú jīn chǔ guó lái bāng qí guó， dàn què yǐ shì nán fēng wú lì liǎo。 　　 yòu shí hòu， lái bāng máng de rén yě wèi bì dū dé dào xǐ huān。 chǔ guó de nào chǐ hé qí mǐn wáng suí hòu fā shēng liǎo máo dùn。 zhè gè máo dùn gèng duō shì qí mǐn wáng shǒu xià de xìng chén suǒ tiǎo bō de。 xìng chén men pà nào chǐ shòu chǒng， ér zì jǐ shī chǒng， yú shì zhè xiē mù guāng duǎn qiǎn de jiā huǒ jiù xiǎng fǎ gǎn zǒu nào chǐ：“ dà wáng， xiàn zài guó jiā yǐ dìng， shè jì yǐ 'ān， nín hé bù pài rén xiè yú chǔ wáng， ràng nào chǐ tā men huí qù。” 　　 dà yuē hái yòu qí tā yī xiē tiǎo bō líjiàn de huà， jiā shàng nào chǐ běn rén yě què shí kě néng bù shàn yú zì lǜ， qiáng zhàn qí guó rén de piányí， suǒ yǐ qí mǐn wáng kāi shǐ yàn 'è nào chǐ。 nào chǐ yě xīn yě hěn dà， zài qí guó yòu fǎn kè wéi zhù de dǎ suàn， suǒ xìng yī bù zuò、 èr bù xiū， fā dòng zhèng biàn， yī bǎ zhuā zhù liǎo qí mǐn wáng， yǐ kù xíng chǔsǐ zhī。 suí hòu， tā dǎ suàn héyuè yì yī qǐ， guā fēn qí guó de tǔ dì hé cái bǎo。 　　 qí mǐn wáng suǒ shòu de kù xíng， kǒng pà shì gǔ lái jūn wáng zhōng zuì cǎn de liǎo： nào chǐ bǎ qí mǐn wáng de jīn huó shēng shēng chōu chū lái， ná jīn dāng shéng zǐ， bǎ qí mǐn wáng xuán diào zài zōng miào de fáng liáng shàng。 jīn de wěi bù dà yuē hái zài ròu tǐ lǐ。 qí mǐn wáng téng tòng wú yǐ yán biǎo，“ sù xī 'ér sǐ”（ jiù shì cóng bàng wǎn yī zhí diào dào cì rì lí míng， cái huó huó téng sǐ）。 qí mǐn wáng shì gè pàng dà de rén， shǐ liào shàng shuō tā“ yán sè chōng mǎn”， jí biàn zài liú wáng de guò chéng zhōng hái“ dài yì sān fù”（ yāo dài dà liǎo sān wéi）， zhè yàng dà de shēn qū， kào yī gēn jīn kǒng pà shì diào bù zhù de。 suǒ yǐ， wǒ men bù zhī dào nào chǐ shì chōu liǎo tā duō shǎo gēn jīn chū lái， cái diào tā zài liáng shàng。 qí mǐn wáng hǎo xiàng yī gè xiàn qiān mù 'ǒu。 　　 qí mǐn wáng bèi tòng diào zhe， yù sǐ yù huó， nào chǐ hái duì tā jìn xíng liǎo kǎo wèn hé shù luò：“ qí guó gāo qīng、 bó xīng zhè liǎng gè dì fāng， shù shí lǐ de dì miàn， xià qǐ liǎo xuè yǔ， xuè shuǐ zhān shī liǎo rén de yī cháng， wáng nǐ zhī dào má１ 　　 qí mǐn wáng hēng hēng：“ bù zhī。” 　　“ qí guó lìng yī gè dì fāng， dà dì kāi liè， zhí zhì huáng quán， nǐ zhī dào má？” 　　“ bù zhī。 āi nán ～ téng sǐ wǒ lā！ shǎo shuō diǎn bà１ 　　“ yòu rén zài wáng gōng diàn qián kū qì， qiú zhī bù dé， ér wén qí shēng， wáng nǐ zhī dào má？” 　　“ bù zhī。 nà～～ yòu～～ zěn me liǎo１ qí mǐn wáng yòu qì wú lì dì chuǎn chū wēi ruò de jǐ gè zì。 　　“ hē hē１ nào chǐ shuō，“ tiān yǔ xuè， zhān rén yī shī， shì tiān zài jǐng gào nǐ； dì liè zhì quán， shì dì zài jǐng gào nǐ； yòu rén dāng diàn 'ér kū， shì rén zài jǐng gào。 tiān dì réndōu zài jǐng gào nǐ， ér nǐ bù zhī， hái zài hú zuò luàn wéi， zěn néng bù shòu zhū shā？” zhè gù rán shì nào chǐ wéi zì jǐ shì jūn zhǎo xū wú mí lí de jiè kǒu， dàn yě zhé shè chū qí mǐn wáng bù xù mín lì， wài zhàn pín pín， duì cāng shēng de cán hào， yǐ jí mín jiān de yuàn qì。 dāng rán， qí mǐn wáng duì wài bù tíng dì zuò zhàn， yě shì yuán qí xiāng mèng cháng jūn hé hòu lái de yàn guó jiàndié sū qín qián hòu tuī dòng suō shǐ shǐ rán。 　　 qí mǐn wáng yǐ jīng méi biàn jiě de lì qì liǎo， wéi suǒ yòu zuì niè chéng dān zé rèn。 tā dā lā zhe tóu， chuǎn zhe qì， děng zhe“ sù xī 'ér sǐ”， xuè yī diǎn yī diǎn dì dī dá zhe。 　　 jǔ chéng miào táng lǐ， gōng yuán qián 284 nián de zhè yī yè， duàn duàn xù xù chuán lái de， shì qí mǐn wáng lín sǐ qián shòu jiān 'áo de 'āi hū。 　　 xiāo shuǐ yuē： 　　 qí mǐn wáng zǎo nián céng jīng bà chì làn yú chōng shù de nán guō xiān shēng， yù zhèn fèn zuò wéi， ér qiě què shí pō yòu zuò wéi， jī chǔ、 fá qín、 bài yàn、 tūn sòng。 hòu lái tā yī guàn hàodàxǐgōng， zuì zhōng biàn chéng sāngjiā zhī quǎn， shēn sǐ rén shǒu， wéi tiān xià xiào。 　　 qí mǐn wáng de yī qiē bài wáng， dōushì yǐ tūn sòng wéi zhuǎn zhé diǎn。 　　 gāi zěn me kàn dài qí guó tūn sòng zhè jiàn shì ní？ nán dào bù yīnggāi tūn sòng má？ dé guó rén“ kè láo sài wéi cí” zài qí zhù míng de《 zhàn zhēng lùn》 yī shū zhōng zhǐ chū：“ jìn gōng yào shì kě 'ér zhǐ＊ héng yīn wéi， zhàn lǐng qū de kuò dà、 jiāo tōng xiàn de yán cháng、 zhàn dǒu shāng wáng hé jí bìng jiǎn yuán de zēng duō děng， dū huì xuē ruò jìn gōng de lì liàng， suǒ yǐ jìn gōng zhě bì xū zhǎng wò shí jī， liàng lì 'ér xíng， shì kě 'ér zhǐ。 jìn gōng zhě yīnggāi zài zì jǐ shàng néng zǔ zhì yòu lì fáng yù 'ér dí duì shì lì de fǎn gōng lì liàng shàng wèi xíng chéng zhī shí， lì jí zhuǎn rù fáng yù， zhè jiù shì jìn gōng de dǐng diǎn。 rú guǒ chāo yuè liǎo jìn gōng de dǐng diǎn， jiù huì zhāo zhì dí rén bǐ zì jǐ lì liàng gèng qiáng dà de fǎn jī； rú guǒ guò zǎo dì tíng zhǐ jìn gōng， zé huì jiǎn shǎo yīnggāi qǔ dé de shèng lì。 zhèng què pàn duàn jìn gōng dǐng diǎn shì fēi cháng zhòng yào de。” 　　 qí mǐn wáng de wèn tí jiù zài yú méi yòu bǎ wò hǎo jìn gōng de dǐng diǎn。 tā yī wèi miǎnqiǎng tūn sòng， chāo chū zì jǐ de fáng yù néng lì， dāng liè guó gān shè bù duì fēn yún lái gōng de shí hòu， qí guó yǐ jīng lì bì bīng pí， wú lì fáng yù， bù dàn sòng guó shǒu bù zhù（ lì kè bèi zhū hóu guā fēn）， lián qí guó běn tǔ dōubèi tū pò dé qī líng bā luò。 　　 lǎo shì zhàn shèng， mò shì“ jìn gōng de dǐng diǎn”， shì wēi xiǎn de。 suǒ yǐ yào dīfáng“ wéi zhàn shèng lùn”。 　　 zài cháo xiān zhàn zhēng de hòu liǎng cì zhàn yì， jiù shì yīn wéi zhì yuàn jūn tuī jìn de jù lí chāo guò liǎo jìn gōng de dǐng diǎn， dǎ dào sān bā yǐ nán jǐ bǎi gōng lǐ， bǔjǐ hé duì zhàn lǐng qū de fáng yù dōubù gòu， jiēguǒ zài dí rén de fǎn jī zhōng chī liǎo dà kuī。 　　 cóng qián， xià jié miè yòu mín 'ér wáng qí guó， zhòu wáng kè dōng yí 'ér yǔn qí shēn， wú wáng fūchāi lǚ zhàn lǚ shèng 'ér sàng qí mìng， rì běn zài 'èr zhàn zhōng lǚ lǚ zhàn shèng què zuì zhōng cán fèi， dōushì“ wéi zhàn shèng lùn” dǎo zhì liǎo qí shī bài。 pín pín“ zhàn shèng” suī hǎo， què bǎ guó jūn de wèi kǒu yòu dé gèng dà、 gèng tān、 gèng xiǎng chū qù dǎ zhàng， yú shì yòu chū qù pín pín dǎ zhàng， duì guó jiā de xiāo hào yě yuè lái yuè lì hài。 zhōng yú bǎ zì jǐ xiāo hào dé bù xíng， zuì zhōng shī qù fáng yù qiáng dí de néng lì， yóu shèng zhuǎn bài。 zhè jiù jiào“ lǚ zhàn lǚ shèng 'ér wáng guó”。 rì běn zài 'èr zhàn zhōng de fā qǐ hé bài wáng， jiù shì zhè me gè guī lǜ。“ zhàn shèng” xiàng yī gè nǚ yāo， yòu huò zhe tā， jiā kuài liǎo zǒu xiàng zì wǒ miè wáng de bù fá。 　　 qí mǐn wáng yě shì zhè yàng， zài lì nián de fá chǔ、 fá qín、 fá yàn zhōng lǚ zhàn lǚ shèng， cóng wú bài běi， yú shì zhì dà yì jiāo， yù hè nán tián。 zài tā zhè zhǒng kuáng、 tān de zhuàng tài xià， zì rán gèng róng yì shòu sū qín de yòu huò， yī tīng sū qín shuō fá sòng de yóu shuǐ dà， bā bù dé lì kè jiù qù， zhōng yú sān cì fá sòng， lěi dé bàn sǐ， zài pín pín de zhàn shèng zhōng bǎ zì jǐ xiāo hào dé bù xíng， hái dé zuì liǎo zhào wèi zhè xiē lín jū， zuì zhōng jìn gōng chāo yuè liǎo dǐng diǎn， shī qù fáng yù qiáng dí（ yǐ qín wéi shǒu、 lín jū men wéi fǔ de qiáng dí men） de néng lì， guó pò shēn sǐ， jù wán dàn liǎo。 　　“ zhàn shèng” shì yī zhǒng shuāng rèn jiàn， kě yǐ shā rén， yě kě shā jǐ， zhè shì zhàn zhēng de biàn zhèng fǎ 'ā， yě jiù shì dào jiā suǒ shuō de“ tài qiáng zé zhé， yuè mǎn zé kuī” bā。 　　 wǒ men kàn gǔ diǎn jiàn zhù fáng yán shàng， cháng yòu yī gè xiān rén hé jiǔ gè dòng wù pái liè zhe。 nà gè pái zài zuì qián miàn de qí fèng xiǎo xiān rén， jù lǎo rén men shuō jiù shì qí mǐn wáng。“ xiǎo xiān rén” qí mǐn wáng de wèi zhì yǐ jīng fēi cháng lǐng xiān liǎo， ruò zài wǎng qián mài yī bù， jiù huì diào xià fáng yán lái shuāi dé fěn shēn suì gǔ， kě shì tā què bù zhī dào chí yíng bǎo tài， fēi wǎng qián páo。 zhè gè xiǎo sù xiàng zhēn shì yù yì shēn kè， zhèng shì qí mǐn wáng yī shēng de xiě zhào。 　　 āi， shuō shì zhè yàng shuō， kě shuí yòu zhēn néng dāng zhe chūn tiān de mí zuì shí， xiǎng dé qǐ jí shí nuó zǒu tī zǐ， cóng 'ér bǎ chūn fēng liú zài rén shēng de fáng dǐng ní？ 　　 chūn tiān shǔ yú fēi xiáng， fēi xiáng gāo yú yī qiē。 　　 bù guǎn zěn me yàng， qí guó de zhàn bài hé shuāi wēi， shì zhàn guó zhōng qī de yī jiàn dà shì。 　　 zài cǐ zhī qián， qín、 qí liǎng qiáng duì zhì， zhè yī zhàn lüè jūn shì duì yú jiā zài zhōng jiān de zhōng yuán liè ruò shì 'ān quán de gé jú。 ér zhōng yuán zhū hóu zài sū qín děng rén de chàng jǔ， yǐ jí gè zhǒng běn guó sī yù de qū dòng xià， hé zòng gōng qí， dǎ pò liǎo dōng xī liǎng jí jūn shì duì zhì，， zhǐ jiā sù liǎo liù guó de miè wáng， zuì zhōng piányí liǎo qín rén。 cóng cǐ zhōng huá dà dì， wéi xī qín wéi dà。 liè ruò men bǎ qí guó qiāo diào， shí shǔ bù zhì。 　　 fù zhù： gōng yù dān xiān shēng 'èr sān shì 　　 gōng yù dān， jiù shì qí mǐn wáng céng jīng pài zhì zhào guó de shǐ chén， xǔ nuò gěi lǐ duì méng yì fēng dì de。 jù《 lǚ shì chūn qiū》 shuō， dāng qí mǐn wáng liú wáng shí， yī biān sàn bù， yī biān wèn gōng yù dān：“ wǒ yǐ liú wáng guó wài liǎo， què bù zhī dào liú wáng de yuán yīn。 wǒ zhī suǒ yǐ liú wáng， jiū jìng shì shénme yuán yīn ní？” 　　 gōng yù dān huí dá shuō：“ nín zhī suǒ yǐ liú wáng guó wài， shì yīn wéi nín tài xián míng de yuán bāng。 tiān xià de jūn zhù dōubù xiào， yīn 'ér zēng 'è dà wáng nín de xián míng， yú shì tā men hù xiāng gòu jié， hé bīng jìn gōng dà wáng。 zhè jiù shì dà wáng nín liú wáng de yuán yīn 'ā１ mǐn wáng hěn gǎn kǎi， tàn xī shuō：“ jūn zhù xián míng yuán lái yào shòu zhè yàng de kǔ 'ā１ gōng yù dān jiù shì zhè me mēngpiàn tā， kàn lái qí mǐn wáng shēn biān， chú liǎo jiàndié， jiù shì nìng chén， néng bù miè wáng má。 　　( shí sì ) 　　 qí guó de dì lǐ wèi zhì bù tài hǎo， rú guǒ huàn liǎo qín guó， yù shàng qiáng dí jìn gōng de shí hòu kě yǐ xiàng lǒng xī chè tuì， sì jī fǎn gōng， zhàn lüè huí xuán yú dì dà。 dàn qí guó bēifù dà hǎi， méi yòu zhàn lüè huí xuán yú dì， qí guó dà gài hái bù zhī dào qù rì běn fā zhǎn。 zhǐ hǎo sǐ shǒu jǐ zuò gū chéng， jǔ chéng hé jí mò。 　　 yàn rén zhàn lǐng lín zī zhī hòu， rào guò rán shāo de chéng shì， zài zhōu biān làng zhàn yī tōng， dōng xī cháng dǎo， bǎ gè dì de qí jūn yī dùn bào dǎ， wǔ nián zhī jiān lù xù xià qí guó qī shí yú chéng， lüè duó cái huò， jìn shū yú yàn guó。 yě yòu shuō fǎ shì， yuèyì“ tú” qī shí yú chéng。 yàn jūn yī zhí dǎ dào liǎo dōng hǎi fù jìn de jí mò， yù dào pīn sǐ dǐ kàng， zhè cái xiàng chī chēng liǎo de yě zhū， dǎzháo bǎo gé zuò xià bù dòng liǎo。 yuèyì tún zhā gōng dǎ jí mò， què jiǔ gōng bù xià。 yú shì， yòu“ hóng yǎn bìng huàn zhě” jìn chán gěi yàn zhāo wáng shuō：“ yuèyì hū xī zhī jiān kè qí qī shí yú chéng， qū qū jí mò、 jǔ liǎng chéng què chí chí bù xià， fēi lì bù néng bá yě， tā shì xiǎng zài qí guó nán miàn chēng wáng 'ā！ xī wàng dà wáng zǎo xíng chǔzhì。” yàn zhāo wáng què zhì jiǔ dà huì， dāng zhe jūn zhèng gànbù men hěn hěn dì pī píng liǎo hóng yǎn bìng huàn zhě， rán hòu qiān chū qù zhǎn zhī。 yàn zhāo wáng míng jiàn wàn lǐ， bù kuì yú yī gè“ zhāo” zì。 　　 bù guò， shàng shù zhè gè zhǎn“ hóng yǎn bó gù shì， dà yuē shì jiǎ de。 yàn zhāo wáng wèi bì míng jiàn wàn lǐ， tā jiù céng tīng xìn chán yán 'ér cāi jì sū qín。 ér qiě zhè gè“ zhǎn hóng yǎn bìng huàn zhě” de gù shì bù jiàn yú xiān qín jí hàn cháo de gè zhǒng gǔ shū， zhǐ jiàn yú sòng cháo rén sī mǎ guāng de《 zī zhì tōng jiàn》。 hěn kě néng shì sī mǎ guāng xiā biān de， yǐ biàn jiào yù huáng dì lǎo 'ér xiàng yàn zhāo wáng xué xí。 dà yuē sòng shén zōng yī huì 'ér yòng gǎi gé pài de wáng 'ān shí， yī huì 'ér yòng bǎo shǒu pài de sī mǎ guāng。 sī mǎ guāng xián tā 'ěr gēn zǐ ruǎn， bù néng shàn shǐ shàn zhōng。 　　 dàn shì， yuèyì xià qí guó qī shí yú chéng， duì jǔ、 jí mò liǎng chéng què duō nián jiǔ gōng bù xià， què shì xiān qín shǐ liào shàng suǒ yán zhī záo záo de dōng xī。 wèihé piān piān zhè liǎng gè chéng dǎ bù xià ní？ zhè shì yīn wéi qí guó gòng shè“ wǔ dū”， wǔ dū jūn zhù yòu jīng guò kǎo xuǎn hé xùn liàn de cháng bèi bīng， jí suǒ wèi“ jì jī”， yě chēng wéi“ chí jǐ zhī shì”， shì qí guó de zhù lì， yì suǒ wèi“ wǔ dū zhī bīng”， yě chēng wéi“ wǔ jiā zhī bīng”。 zài duì wài zuò zhàn shí，“ wǔ dū zhī bīng” cháng cháng bèi yòng zuò qí jūn de zhù lì。 wǔ dū shì lín zī、 píng lù、 gāo táng， jí mò、 jǔ kě néng yě shì wǔ dū zhī yī。 yuèyì zài jí mò yù shàng liǎo qí guó zhù lì， shì yìng shí tóu， bù néng chěng zhì。 　　 ér qiě， jí mò chéng lǐ mào chū liǎo yī wèi mǎn dù zǐ guǐ zhù yì de rén， míng jiào tián dān。 　　 tián dān， shì zhàn guó shí dài de wéi xiǎo bǎo， mǎn dù zǐ huài shuǐ。 zuì chū tā shì lín zī nóng mào shì chǎng lǐ de bàn shì rén yuán， fù zé jì lù shāng pǐn jiāo yì hé gài zhāng zhī lèi de， shì gè bù zhī míng de rén。 gōng yuán qián 284 nián， lín zī shī xiàn， tā suí zhe běn zú de rén táo dào 'ān píng。 dāng yàn jūn jìn gōng 'ān píng shí， tā ràng zú rén bǎ chē liǎng biān de chē zhóu tū chū bù fēn jù duǎn， yǐ miǎn hù xiāng pèng zhuàng， yǐng xiǎng xíng dòng。 yīn cǐ zài chéng pò chè tuì de shí hòu， táonàn de rén jià chē zhēng lù， chē zhóu hù xiāng qiān guà， jǐ zuò yī tuán， duō dāng liǎo fú lǔ。 zhǐ yòu tián dān yī jiā yīn wéi gǎo liǎo zhè gè xiǎo gǎi gé， chē xíng líng huó， dé yǐ 'ān quán chè dào jí mò。 yàn jūn gōng dǎ jí mò， jí mò dà fū zhàn sǐ， dà jiā jiù gōng tuī tián dān wéi jiāng， ràng tā fù zé shǒu wèi jí mò， yīn wéi tā xiǎo cōng míng duō。 　　 zhè shí hòu， yàn zhāo wáng sǐ liǎo（ gōng yuán qián 279 nián）。 　　 xīn jūn yàn huì wáng dēng wèi。 　　 yàn huì wáng zhè jiā huǒ cóng qián yǔ yuèyì“ yòu xì”， jiù shì hù xiāng jiàn miàn tù tuò mò， gǎn qíng shàng yòu liè hén。 tā xiǎng ná diào yuèyì。 yǔ cǐ tóng shí， tián dān pài rén dào yàn guó lái rǎng rǎng：“ yuèyì yǐ fá qí wéi míng， qiān yán zhàn jī， zài jí mò chéng zhí zhú bù jìn， shí yù yōng bīng zì lì wéi qí wáng 'ā！！１ 　　 jīng tián dān zhè me yī hǎn， yàn guó mǎn dà jiē dōuzhī dào liǎo。 yàn huì wáng pēi pēi dì lián tù tuò mò， cháo zhe xiǎng xiàng zhōng yuèyì de liǎn。 yú shì， yàn huì wáng pài bèn dàn qí jié wéi jiāng， zhí fù qián dí， lín zhèn tì dài yuèyì。 　　 zhēn duì wú néng zhī bèi qí jié de dào lái， tián dān gǎo liǎo yī xì liè guǐ zhà jì móu lái hū yōu zì jǐ de rén hé zì jǐ de dí rén： 　　 yī、 yǐ xīn lǐ zhàn kǒnghè dí rén。 tián dān xià lìng chéng zhōng bǎi xìng chī fàn qián bì xū zài tíng yuàn zhōng yòng shí wù jì sì zǔ xiān， cóng 'ér yǐn lái pū tiān gài dì de fēi niǎo， shàng xià fēi wǔ yú jí mò chéng shàng。 chéng wài yàn guó rén kàn liǎo， yǐ wéi shàng dì chuí xià liǎo zì jǐ de“ tiě bù shān” zhào zhuójí mò， jīng chà wàn zhuàng。 　　 èr、 dāng shí qí guó wú wáng， tián dān jiù zhǎo liǎo yī gè“ hǎi gōng gōng”， ràng tā bàn yǎn shén zhù， duì zhī jí qí gōng jìng。 tián dān měi duì jí mò rén xià lìng， dū jiáo yòng shén zhù zhǐ yì， yǐ jiā qiáng mìng lìng de quán wēi xìng。 　　 sān、 tián dān qiǎo miào dì lì yòng jiàndié bǎ jiǎ xìn xī chuán gěi yàn jūn， shuō qí rén zuì pà wā zǔ fén hé gē bí zǐ， cù shǐ yàn jūn zài chéng wài dà shī bào xíng： bǎ qí rén de fén mù jué kāi， fén shāo qí zhōng de sǐ rén， yòu bǎ qí jūn fú lǔ de bí zǐ dū gē qù， gāo xīng dé chéng wài de mǎ yǐ men fēn fēn jǔ zhe bí zǐ yóu xíng。 jí mò jūn mín jiàn cǐ qíng xíng， wú bùqiè chǐ 'ě wàn， tì qì qiú zhàn， nù zì shí bèi， yù yǔ yàn jūn jué yī sǐ zhàn。 　　 céng jīng chēng bà de qí guó rén shì yòu zhì qì de， bù shí jiē lái zhī shí de gù shì， jiù shì qí guó rén de xiě zhào。 huǒ shāo lín zī shì qí guó rén de shì jì 'è mèng， měi gè jí mò rén yè lǐ shuō chū mèng huà， dū hǎn chū dǎ dǎo yàn guó qīn lüè zhě de kǒu hào。 zhōng yú， zài yī gè qī hēi bù jiàn shǒu zhǐ de yè wǎn， jí mò chéng qiáng dǐ bù shì xiān záo kāi de yī liè shù shí gè dòng xué， tū rán yī bìng“ bào zhà”， cóng zhōng chōng chū yī qiān yú tóu“ huǒ niú”： niú jiǎo bǎng zhe lì rèn， niú wěi bā bǎng zhe jìn zhàn liǎo dēng yóu de chái wěi， niú shēn pī zhe wǔ cǎi lóng wén de hóng juàn（ qí guó shèng chǎn sī juàn）。 qiān yú tóu huǒ niú kuáng bēn 'ér chū， fǎng fó huǒ lóng yī yàng（ zhè niú pì gǔ zháohuǒ liǎo， zì jǐ néng bù niú jí má！）， měng dǐng měng zhuàng yàn guó shì zú。 　　 huǒ niú zhèn 　　 wǔ qiān zhuàng shì gēn suí huǒ niú， shā shēng zhèn dì。 chéng zhōng lǎo ruò yě qiāo jī tóng qì， gǔ zào nà hǎn， shēng dòng tiān dì。 yàn jūn shuì yǎn méng lóng， līn zhe bīng qì guāng bǎng zǐ zuò zhàn， yǎn jiàn wú shù jiāo lóng chōng lái， hán guāng shǎn shǎn， zhí jué rén fù。 yàn jūn jīng hài mò míng， cù bù jí fáng， xiōng dòng fù chuān， zhāng huáng dà luàn， zì xiāng jiàn tà， yī bài tú dì， zhù jiāng qí jié jìng sǐ yú luàn jūn zhī zhōng。 　　 tián dān suì zhuī wáng zhú běi， shì rú pò zhú， jìn fù qí guó qī shí yú chéng。 　　 tián dān， wǎn kuáng lán yú jì dǎo， fù qí guó zhī shè jì， chěng bù yī zhī yīng néng， bèi qí mǐn wáng de 'ér zǐ qí xiāng wáng， fēng wéi 'ān píng jūn， shòu xiàngguó yìn， zhí qí guó zhī zhèng， yì kě wèi chéng shí 'ér qǐ zhě yě。 sūn zǐ suǒ wèi：“ shàn chū qí zhě，（ qí zhāo） wú qióng rú tiān dì， bù jié rú jiāng hé”， tián dān zhī wèi yě。 　　 xiāo shuǐ yuē： zhù yòu“ yí miè wàn chéng zhī qí， shōu bā bǎi nián zhī jī（ lüè duó liǎo lín zī bā bǎi nián jī xù zhēn bǎo）” de míng jiāng yuèyì， bèi fǎnjiànjì， lín zhèn bèi“ qí jié” tì huàn hòu， bù gǎn huí guó， pà yàn huì wáng zhū liǎo tā。 yú shì zhǐ shēn páo dào zhào guó。 zhào huì wén wáng fēng tā“ wàng zhū jūn”。 yuèyì liú luò zhào guó yǐ hòu， jiù wèi zài yòu hé jiàn shù， zhí dào sǐ zài nà lǐ。 zhè dà yuē suàn shì gōng chén de shàn zhōng liǎo， méi diào nǎo dài jiù suàn wàn xìng liǎo。 　　 wǎn nián， yuèyì xiě liǎo gé mìng huí yì lù héng héng《 bào yàn huì wáng shū》， shì piān chuán shì zhī jiā zuò， qí zhōng bù fá duì zì jǐ de shēn shì gǎn kǎi， yòu míng jù yuē“ chén wén gǔ zhī jūn zǐ， jiāo jué bù chū 'è shēng； zhōng chén qù guó， bù jié qí míng” héng héng wǒ tīng shuō gǔ dài de jūn zǐ， yǔ péng yǒu jué jiāo， bù shuō péng yǒu de huài huà； zhōng chén jí shǐ hán yuān qù guó， yě bùwèi zì jǐ xǐ shuà。 bù guò yuèyì hái shì zài zhè piān wén zhāng lǐ gěi zì jǐ xǐ shuà hé jiào qū。 　　 yuèyì bèi“ qí jié” tì huàn xià qù yǐ hòu， shí fēn dǎo méi， bù gǎn huí guó， zhǐ hǎo zhǐ shēn páo dào liǎo zhào guó。 zhào huì wén wáng fēng tā“ wàng zhū jūn”。 cóng cǐ yuèyì liú luò zài zhào guó， zhí dào sǐ qù， wèi jiàn zài yòu hé jiàn shù。 zhè dà yuē suàn shì gōng chén de shàn zhōng liǎo， méi diào nǎo dài jiù suàn wàn xìng liǎo（ bǐ wǔ zǐ xū qiáng）。 　　 yàn huì wáng jué dé tā lǎo zài wài biān bù hǎo， yòu hé zhào guó yīn móu gōng dǎ yàn guó de xián yí， jiù pài rén ruǎn yìng jiān shī dì mà tā， jiào tā huí lái。 tā zhè piān《 bào yàn huì wáng shū》 jiù shì dá fù yàn huì wáng de jù jué xìn， shuō zì jǐ bù néng shàn shǐ shàn zhōng liǎo， bù huí lái liǎo， fǒu zé luò dé wǔ zǐ xū de xià chǎng jiù bù huá suàn liǎo。 xìn wén xiě dé qíng cí fěi cè， zhēn zhì dòng rén， wéi yī de yí hàn jiù shì zhè fēng xìn bù shì tā xiě de。 shì yī xiē zhàn guó cè shì wěi zuò de héng héng jù yī xiē xué zhě shuō。 　　 jù shuō， hàn wǔ dì de dà chén zhù fù yǎn， zài dú dào yuèyì《 bào yàn huì wáng shū》 shí， dú dào gǎn dòng chù， wèi cháng bù fèi shū qì yě。（ fèi shū 'ér qì bù shì bǎ shū fàng dào suì zhǐ jī lǐ kū）。 　　 shì chuán yuèyì de zhàn gōng duō yì， bǐ rú sī mǎ guāng shuō tā“ hū xī zhī jiān xià qí guó qī shí yú chéng”。 qí shí zhè qī shí duō chéng shì zài wǔ nián zhī jiān lù xù gōng xià de， yī nián píng jūn shí wǔ gè， bù néng suàn hū xī zhī jiān jiù gōng xià liǎo。 ér gōng yuán qián 291 nián zài yī jué dà zhàn hòu， qín jiāng“ sī mǎ cuò” yī nián jiù gōng qǔ dé wèi guó liè chéng liù shí yī， zhàn lì sì hū bǐ lè yì hái gāo。 　　“ yuèyì xià qī shí yú chéng， bù xià zhě jǐn jǔ、 jí mò liǎng chéng。” zhè hòu bàn jù yě shì bèi hòu rén kuā dà de bù shí zhī cí， qí guó diū diào qī shí yú chéng hòu， yīngdāng hái yòu hěn duō qí tā chéng yì。 jù wèi rén xū jiǎ shuō：“ wèi guó yòu bǎi xiàn。” suǒ yǐ wèi guó zhì shǎo bǎi chéng yǐ shàng。 ér qí guó dāng bù zhǐ yú zhè gè shù。 shì shí shàng， zōu jì zài qí wēi wáng shí dài jiù céng shuō：“ qí guó dì fāng qiān lǐ， bǎi 'èr shí chéng。” jīng guò qí xuān wáng、 qí mǐn wáng de kāi tuò， chéng yì dāng gèng jiā duō liǎo， jué duì bù zhǐ qī shí duō gè。 qín jiāng sī mǎ cuò céng jīng xià wèi guó liù shí yī chéng， yě wèi shuō wèi guó jiù yào wáng liǎo。 yuèyì xià qí qī shí yú chéng， dāng yě bù zú yǐ“ jǐ wáng qí guó”。 请欣赏:  请给我换一个看看！  拜托，快把噪音停掉！我读累了，想听点音乐或者请来支歌曲！      << qiányīzhānghuí   hòuyīzhānghuí >>

qīng tóng shí dài de jué lèi zhàn zhēng yǐn zǐ : rén zhī chū dì yī zhāng sān huáng shén jì（ 46 yì héng héng yuē 5000 nián qián） dì 'èr zhāng huáng dì chī yóu（ yuē 5000 nián qián） dì sān zhāng yáo fēng shùn yǔ（ 5000－ 4000 nián qián） dì sì zhāng xū wú zhī xià（ gōng yuán qián 2070 héng qián 1600 nián） dì wǔ zhāng shāng zǔ liè liè（ gōng yuán qián 1600 héng qián 1046 nián， qīng tóng shí dài） dì liù zhāng dà zhōu tiān zǐ（ gōng yuán qián 1046 héng qián 771 nián） fù lù qīng tóng shí dài de kǒng lóng zhàn zhēng yǐn zǐ（ guān yú shàng yī běn shū） dì yī zhāng xiào 'ào zhū hóu（ 770B.C.--700B.C.） dì 'èr zhāng qīng guó 'èr jī（ 700B.C. héng 685B.C.） dì sān zhāng dà zāi qiáng qí（ 685B.C. héng 645B.C.） dì sì zhāng jiāng hàn xīn guì（ B.C.770 héng B.C.645 de chǔ guó） dì wǔ zhāng xiàn gōng zhī hèn（ B.C.768 héng B.C.650 de jìn guó） dì liù zhāng qín jìn zhī hǎo（ B.C.650 héng B.C.645） dì qī zhāng jìn wén jiàn tǔ（ B.C.645 héng B.C.628） dì bā zhāng dú bà xī róng（ 628B.C. héng 620B.C.） dì jiǔ zhāng zhào shì gū 'ér（ B.C.620 héng B.C.607） dì shí zhāng wèn dǐng zhōng yuán（ B.C.607 héng B.C.590） fù lù qīng tóng shí dài de xī yì zhàn zhēng dì yī zhāng qiáng zāi jiāo， dà jìn fēng liú（ 600B.C.－ 580B.C.） dì 'èr zhāng yān líng wǔ xī（ 580B.C.－ 575B.C.） dì sān zhāng dào gōng zài bà（ 575B.C.－ 555B.C.） dì sì zhāng huò qǐ xiāo qiáng（ 555B.C.－ 545B.C.）

dì   I   [II]   [III]   yè

pínglún (0)