通史 》 qīng tóng shí dài de jué lèi zhàn zhēng   》 fù lù      xiāo shuǐ Xiao Shui

　　（ yī） zàn shí de xiǎo jié jú
　　 yáo xiǎng zuì chū de chūn qiū shí dài， xīng qǐ liǎo xǔ duō fēn fēng zhì xià de qiáng zōng dà zú， guó jiā chū bīng yuǎn zhēng， dōushì dà jiā zú de rén chōng dāng jiàngzuǒ。 dào liǎo zhàn guó shí dài， zòng héng cháo yě， yùn dòng zhū hóu de， duō shì gè rén（ individual） ér fēi dà jiā zú liǎo， xiàng shāng yàng、 zhāng yí zhī lèi de rén， méi yòu rèn hé jiā zú bèi jǐng què néng jī shēn xiàngguó， zhè zài chūn qiū shí dài shì bù kě xiǎng xiàng de。
　　 wèishénme zhàn guó huì fā shēng zhè yàng de biàn huà ní？ yào zhī dào， chūn qiū shí dài shì fēn fēng zhì， qīng dà fū kě yǐ zì yòu fēng yì， jiā zú shì lì 'áo zhāng， lǒng duàn liǎo cháo táng de guān quē， zì rán méi liǎo bù yī zhě de jī huì。 qīng dà fū jiā zú hái cháng cháng gěi guó jūn qì shòu， yǐ chén shì jūn de 'àn zǐ sī kōng jiàn guàn， shèn zhì jìn guó bèi sān jiā fēn diào。 zhè xiē cǎn tòng de jiào xùn shēn shēn zhèn dòng zhe jìn rù zhàn guó shí dài de jūn wáng men。 rú hé jiā qiáng jūn quán， chéng wéi dāng shí zuì zhòng yào de hé xīn wèn tí。
　　 běn shū jiè shào de jiù shì zhàn guó de chū qī、 zhōng qī， gōng yuán qián wǔ、 sì shì jì de zhōng guó， zhàn guó zhū hóu men fēn fēn chuán sòng zhe “ qiáng huà jūn quán ” zhè jù jiù shì míng yán。 cǎi qǔ zhǒng zhǒng cuò shī， bō duó qīng dà fū dà jiā zú de fēng yì tè quán， tí shēng guó jūn jué duì dì wèi。 tā men bǎ fēng yì gǎi wéi jùn xiàn， yòng zhāo pìn de zhí yè guān liáo guǎn lǐ jùn xiàn。 guān liáo xiàng guó jūn huì bào、 xiào mìng。 jūn quán zhí jiē kòng zhì liǎo quán guó gè dì， wú kǒng bù rù， shí xiàn liǎo“ jūn quán yī yuán zhuān zhì”， wéi wèi lái qín cháo yǐ hòu de huáng quán shè huì pū dào。 rú hé shí xiàn zhè yī wěi dà de zhuǎn zhé， zhòng dān jiù luò zài liǎo yìng shí 'ér shēng de fǎ jiā rén wù shēn shàng。
　　 wèi guó de lǐ kuī， hán guó de shēn bù hài， zhào guó de gōng sūn zhòng， chǔ guó de wú qǐ， qí guó de qí wēi wáng， qín guó de shāng yàng， dōushì zhù míng de fǎ jiā rén wù， tā men gè chěng qí néng， yì zhì fēn fēng、 qiáng huà jūn quán， fù guó qiáng bīng。 guān yú“ jūn quán zhuān zhì huà” de hǎo chù zhè lǐ wú xiá duō shuō， shì shí shèng yú xióng biàn， qí zhōng qín guó gāi xiàng gǎi gé zuì yòu chéng xiào， cóng shāng yàng rù qín yǐ hòu duǎn duǎn sān shí nián jiān， qín guó xùn sù zhuàng dà， lǚ lǚ chū bīng， shā sǐ de sān jìn（ wèi、 hán、 zhào） zhàn shì yǐ shí wàn shù。 ér qí tā liè guó de fǎ jiā biàn gé zé wèi néng chí jiǔ， wú qǐ zài chǔ guó jiù shì rú cǐ。 jūn quán jiā zài dà jiā zú zhī jiān 'àn dàn wú guāng， guó jiā niē bù chéng zhěng gè de jiān yìng quán tóu， chǔ guó yóu cǐ xiāo yǔn xià qù。
　　 bàn suí zhe gǎi gé， wǒ men xiān hòu kàn jiàn zhào wú xù、 wèi wén hóu、 qín xiào gōng、 qí wēi wáng、 wèi huì wáng、 qín huì wén wáng、 chǔ huái wáng qī dà 'ě yú（ àn sǐ de shùn xù pái） fú chū shuǐ miàn。 suī rán bǎ tā men jiào zuò 'ě yú， dàn bù yào bǎ tā men xiǎng xiàng chéng 'è bà。 dāng shí de jūn wáng qí shí mǎn suí hé de， yīn wéi rú jiào hái méi yòu cānyù lái hòngtái huáng quán， suǒ yuǎn méi yòu hòu dài huáng dì nà me xiōng bā bā de。 wèi huì wáng jiù shì gè hòu dào rén， chǔ huái wáng yě shì。
　　 zhàn guó shí dài， zhū hóu jiāo zhēng， dǎo zhì wén huà hái shì duō yuán qǔ xiàng。 rú、 dào、 yīn yáng、 fǎ、 míng、 mò、 zá、 zòng héng、 nóng、 xiǎo shuō， shí jiā fēng chū bìng zuò， gè xíng yī duān： mò zǐ jiān 'ài fēi gōng、 shàng xián shàng tóng， zhuāng zǐ zì yǐn wú míng、 tiān rén hé xié， mèng zǐ dōu xiāo rén zhèng、 yǐ mín wéi běn， huì shī míng shí guǐ biàn、 jiān bái tóng yì。 ér lǐ kuī、 shāng yàng、 shēn bù hài、 wú qǐ chàng dǎo xíng míng shù shì， fù guó qiáng bīng， xíng guò bù bì dà chén， shǎng shàn bù yí pǐ fū， qí fǎ jiā gǎi gé shí jiàn chéng wéi zhè yī shí qī zuì guāng cǎi de yī zhāng。
　　 zhàn guó shí dài， yě shì rén cái huó yuè hé liú dòng de dà shí dài， zhè gù rán yě shòu yì yú 'ě yú jiāo gōng。 jìng zhēng hé jiān bìng de yā lì pò shǐ zhū hóu gè guó rénrén wéi xián， zhè yī lǐng yù yě shì qín guó zuò de zuì hǎo， yòu zhāng yí、 shāng yàng、 gān mào zhī tú wéi zhī qū zǒu， ér shān dōng zhū hóu zé bù duàn liú shī sūn bìn、 wú qǐ zhī bèi de jì shì yīng cái。 bù guǎn zěn me yàng， bàn suí zhe dà jiā zú de shī shì hé jūn quán zhuān zhì huà de jìn chéng， gè guó xiān qǐ bù tóng chéng dù de zhí yè guān liáo duì wǔ jiàn shè， zhàn guó de bù yī yòu liǎo guāng míng de cóng zhèng jī huì， gè guó zhèng tán bù zài quán shì dà jiā zú shì dài lǒng duàn（ hái jì dé cóng qián de chūn qiū shí dài má， měi cì sān jūn chū zhēng， jiàngzuǒ rén xuǎn dōushì dà jiā zú de tóu miàn rén wù）。
　　 zhè yī shí qī de tiān wén xué yě bǐ jiào chū sè， chǔ guó de gān dé xiān shēng yǎng guān tiān xiàng， zhǐ chū suì xīng bàng biān yòu chéng huáng sè xiǎo xīng：“ qí zhuàng shèn dà， yòu guāng， bàng yòu xiǎo chì xīng fù yú qí cè。” tā qí shí shì fā xiàn liǎo mù xīng de dì 'èr kē wèi xīng， bǐ shǐ yòng wàng yuǎn jìng de gā lì lüè zǎo liǎo liǎng qiān nián。 gān dé yǔ wèi guó de shí shēn， hái gòng xiàn chū yī bù《 gān shí xīng jīng》， biāozhì chū tài yáng xì wǔ dà xíng xīng de chū méi、 yùn xíng guī lǜ， cè dìng liǎo yī bǎi 'èr shí yī kē héng xīng de fāng wèi， jì lù liǎo bā bǎi kē héng xīng de míng zì， chéng wéi shì jiè shàng dì héng bù héng xīng biǎo。 ér xī là rén zhè shí hòu zé kě yǐ jì suàn dì qiú zhōu cháng， yǐ jí dì qiú dào yuè qiú de jù lí 。 bù lùn dōng fāng xī fāng， dāng shí shì jiè shàng yòu hěn duō rén rèn shí dào dì qiú shì rào zhe tài yáng zhuǎn de。
　　 zhàn guó rén hái zhǎng wò liǎo wú yǔ lún bǐ de hàn jiē jì shù héng héng xī hàn、 tóng hàn、 qiān xī hé jīn hàn， kě yǐ bǎ qīng tóng qì bù jiàn（ zú、 ěr） hàn jiē zài zhù tǐ shàng， zhì zào chū fù zá jīng xì de qì mǐn。 shuāng yuán mǎ chē yě kāi shǐ chū xiàn， yǐ qián dōushì liǎng dào sì pǐ mǎ lā yī liàng chē， gòng yòng chē tǐ zhōng jiān shēn xiàng qián fāng de tóng yī gēn chē yuán。 xiàn zài yī pǐ mǎ jiù néng lā yī liàng chē， zhè shì yīn wéi bǎ mǎ fàng zài liǎng gēn chē yuán zhī jiān。 zhàn guó rén hái gǎi liáng liǎo mǎ pǐ wǎn jù。 cóng qián de mǎ， wǎn dài tào zài mǎ hóu lóng shàng， mǎ hěn lěi， nào bù hǎo yào zhì xī， yīn cǐ chē liàng zhǐ néng fēi cháng qīng， bù néng shí xiàn yòu xiào yùn shū。 xiàn zài， gǎi yòng mǎ de xiōng gǔ dān fù tào suǒ， shí yàn zhèng míng lā zhòng néng lì tí gāo sān bèi！ zhè xiàng fā míng hòu lái tōng guò zhōng yà chuán dào liǎo 'ōu zhōu。
　　 wèile bǎ qīng tóngqìzuō dé gèng qí qiǎo， chǔ guó rén fā míng liǎo shì jiè lǐng xiān de“ shī là fǎ”。 shī là fǎ shì ná dòng wù yóu、 huáng là zhì chéng lǐ qì múzǐ， tú shàng nài huǒ cái liào， shǐ qí yìng huà， wài biān jiā ní bā， zài hōng kǎo huà là， shǐ là yóu liú chū， rán hòu xiàng ní bā de kōng ké lǐ jiāo zhù tóng yè。 yòng là zuò chéng shénme yàng， zuì hòu jiù dé dào shénme yàng héng héng wén yàng fán fù de qīng tóng qì bù jiàn jiù chū lái liǎo。 wǒ zài tiān 'ān mén fù jìn de guó jiā bó wù guǎn jiù kàn jiàn guò chǔ rén zuò chū de zhuāng jiǔ de jiàn， yīn wéi là biàn yú diāo kè， suǒ yǐ jiàn de biǎo miàn bǐ tōng cháng de qīng tóng dǐng shénme de， zuòde chóng shé huā shì gèng jiā xì mì fán zá， lìng rén yǎn huā liáo luàn。
　　 zhàn guó shí hòu， yī shù hé wū shù zǎo yǐ fēn lí liǎo， suī rán hái yòu 'ǒu duàn sī lián， dàn dé bìng jiù dé chī yào， zhè gè tiān lǐ， zài dāng shí yǐ jīng guǎng fàn zhī xiǎo，《 huáng dì nèi jīng》 chéng shū yú dāng shí， gěi chū liǎo dà liàng cháng jiàn bìng de zhì liáo yào fāng， bù guǎn shén qí yǔ fǒu， yīnggāi bǐ xī fāng zhōng shì jì de“ fàng xuè liáo fǎ” yòu xiào。 yī shēng fēn wéi sì zhǒng： yíng yǎng yī shēng， nèi kē yī shēng， wài kē yī shēng hé shòu yī。 wài kē yòu zhēn jiǔ、 àn mó、 yī liáo tǐ cāo、 yào yù xūn zhēng yǐ jí biǎn què zuì shàn cháng de shàn qì、 zhì chuāng děng wài kē shǒu shù， shèn zhì biǎn què kě yǐ bā kāi jī gǔ， xǐ dí cháng zǐ， shū lǐ wǔ zàng， róu zhì nǎo suǐ（ zhè dāng rán yòu suǒ kuā zhāng）。 nèi kē fāng miàn， chéng shū yú dāng shí de《 huáng dì nèi jīng》 gěi chū dà liàng cháng jiàn bìng zhì liáo yào fāng， bìng qiě què rèn hé yán jiū liǎo xiāo huà xì tǒng hé xuè yè xún huán xì tǒng。《 shī jīng》、《 shān hǎi jīng》 zé jìzǎi liǎo 'èr bǎi zhòngzhí wù yào、 dòng wù yào、 kuàng wù yào、 bǔ yào、 bì yùn yào、 jiě dú yào、 shā chóng yào。 hái yòu《 wǔ shí 'èr bìng fāng》， yòu yào wù 247 zhǒng， chǔfāng 280 duō gè， duō shì tānɡ yào， yě yòu bàn jiǔ fú xià de。 xiāng bǐ zhī xià， tóng yī shí qī 'ōu zhōu dì zhōng hǎi pàn de xī là rén， zé hú shuō shénme rén tǐ shì xuè yè、 nián yè、 huáng dǎn、 hēi dǎn sì zhǒng dōng xī gòu chéng， xíng chéng duō xuè zhì、 nián yè zhì、 dǎn zhī zhì、 yì yù zhì sì zhǒng qì zhì。
　　（ èr） xī là de dà jié jú
　　 wǒ men hěn xiǎng zhī dào， dāng chūn qiū zhàn guó shí qī， xī fāng shì shénme yàng zǐ de ní？ shǒu xiān wǒ men yào shuō shuō xī yà“ měi suǒ bù dá ní yà” liǎng hé liú yù（ yě jiù shì zhōu jié lún gěi nà shuí de 'ài“ xiě zài xī yuán qián” de dì fāng）， zhè lǐ yòu shì jiè shàng zuì zǎo shú de wén míng， jí liǎng hé liú yù wén míng， dàn dào liǎo wǒ men chūn qiū zhàn guó shí dài zhī jiāo， fēi cháng bù xìng dì gào sù nǐ， yán xù liǎo sān qiān duō nián de tā jiù wán dàn liǎo。
　　 dāng shí yà zhōu zhōng bù yī lǎng gāo yuán shàng jué qǐ liǎo yī gè mín zú héng héng bō sī。 zài jū lǔ shì、 gāng bǐ xī sī、 dà liú shì sān dài lǐng dǎo rén dài lǐng xià， bō sī rén nán zhēng běi zhàn， jiàn lì liǎo zhǎn xīn de bō sī dì guó。 zhè gè dì guó píng jiè qiáng dà de wǔ lì yī jǔ zhōng jié liǎo sān dà wén míng gǔ guó héng héng gǔ dài liǎng hé liú yù wén míng、 gǔ dài 'āi jí wén míng、 gǔ dài yìn dù wén míng。 zhè xiē mián yán liǎo sān wǔ qiān nián de gǔ dài wén míng， jìng rán suí zhe bō sī de rù qīn 'ér wán quán xī miè liǎo。 wéi dú gǔ dài zhōng guó de wén míng， píng jiè xī cè gāo yuán huāng mò yǐ jí xuě shān jué yù de bǎo hù， yī rú jì wǎng de liú chuán bù xī。（ bù guò， zhōng guó de wén míng zhī gǔ， yuǎn bù néng yǔ liǎng hé liú yù、 āi jí děng dì qū bǐ měi。 zhè zài qián shū“ jué lèi” yǐ shuō míng guò。）
　　 bō sī miè diào sān dà gǔ wén míng， chéng wéi shì jiè shàng dì yī gè dì kuà yà fēi dà lù de páng dà dì guó， xī zhì 'āi jí， dōng dào yìn dù， shí jiān zhèng shì zài gōng yuán qián liù shì jì xià yè， wǒ guó de chūn qiū wǎn qī。 bō sī dì guó shēng chǎn de dì tǎn， tōng guò dāng shí de zǎo qī sī chóu zhī lù， sòng dào liǎo chūn qiū shí dài de zhōng guó dì qū， bō sī rén tóng shí yě jīng tàn yú zhōng guó suǒ chuán lái de sī chóu。 dàn bō sī méi yòu xuǎn zé jìn gōng zhōng guó， ér shì xiàng xī zhí jiē wēi xié 'ōu zhōu， yǔ xī là rén zhǎn kāi liǎo sì shí nián de cháng qī 'è zhàn， shǐ chēng“ xī bō zhàn zhēng”。
　　 zuì yī kāi shǐ， bō sī wáng“ dà liú shì” yǐ zhàng xīn zǔ jiàn de hǎi jūn hé jǐ shí wàn lù jūn， cóng yà zhōu xiàng 'ōu zhōu dì zhōng hǎi pàn xī là chéng bāng de xī là rén fā dòng kǒnghè， suǒ quàn tǔ hé shuǐ”。 xī là rén zé bǎ bō sī shǐ zhě tóu rù jǐng lǐ， ràng tā zì jǐ qù ná。 jiē zhe， xī là rén ná qǐ wǔ qì， bǎo jiā wèi guó， xiān yǐ yī wàn yú rén jī bài bō sī shí wàn dà jūn（ shì wéi mǎ lā sōng zhàn yì， bào jié zhě cóng mǎ lā sōng zhàn chǎng bēn páo sì shí gōng lǐ bǎ xǐ xùn chuán dào yǎ diǎn rán hòu lèisǐ）。 jiē zhe fā shēng wēn quán guān zhàn yì， xī là chéng bāng zhōng de sī bā dá shì bīng yǐ qū qū sān bǎi rén 'ě zhì bō sī 'èr shí wàn dà jūn de jìn gōng， sān bǎi xiāo yǒng shàn zhàn de yǒng shì jiān shǒu guān 'ài sān tiān sān yè， zhí zhì quán bù zhèn wáng， qí cǎn liè hé bēi zhuàng wén míng zhōng xī。
　　“ xī bō zhàn zhēng” zuì zhōng yǐ bō sī shī lì 'ér gào zhōng， bǎo wèi liǎo 'ōu zhōu dōng bù de xī là wén míng， ě zhǐ liǎo bō sī rén de kuò zhāng， xùn sù jué qǐ de bō sī yě zǒu xiàng xià pō lù。 zhè yī duàn kǎi 'ér kāng de lì shǐ， bèi yī gè jiào zuò zuò“ xī luó duō dé” de xī là làng hàn jì lù chéng cè。 zhè wèi xī luó duō dé yīn wéi zuò fēng wèn tí（ xiě huáng sè xiǎo shuō） bèi zǔ guó qū zhú， zài shì jiè gè dì yóu làng， cǎi jí lì shǐ jiàn wén， zhōng yú xiě chéng liǎo wěi dà de History yī shū， chéng wéi xī fāng de lì shǐ zhī fù。
　　 jiē zhe， dào liǎo gōng yuán qián wǔ shì jì wǒ men de zhàn guó chū qī， zhàn guó 'ě yú men kāi shǐ pū téng yú zhōng yuán dà ní táng shí， xī là bàn dǎo yě gǎo qǐ liǎo nèi zhàn， yǎ diǎn hé sī bā dá liǎng dà zhèn yíng hù xiāng dǎ qǐ lái， bào fā liǎo zhù míng de bó luó bēn ní sǎ zhàn zhēng。 zuì yī kāi shǐ， yǎ diǎn zhí zhèng guān bó lǐ kè lì xiàng quán shì jiè gǔ chuī：“ wǒ men yǎ diǎn rén yōng yòu yōu yuè de tǐ zhì， tā shǐ dé wǒ men bù bì qù xiàn mù bié de guó jiā。 zhè bù shì yī gè mó fǎng tā guó 'ér zhì dìng de tǐ zhì， ér shì yī gè yì guó dū xiǎng xiào fǎng de tǐ zhì； zhè bù shì yī gè yóu shǎo shù rén tǒng zhì bié rén de tǐ zhì， ér shì dà duō shù shì mín cānyù de tǐ zhì， zhè gè tǐ zhì jiù jiào mín zhù zhì。
　　“ zài zhè gè tǐ zhì xià， quán mín yōng yòu píng děng de quán lì， róng yù zhǐ yǔ gòng xiàn dà xiǎo yòu guān， ér yǔ qí chū shēn、 dì wèi wú shè。 wèiguó jiā zuò chū gòng xiàn de rén， tā suǒ yìng dé de róng yù bù huì yīn wèitā de pín qióng 'ér bèi bō duó。”
　　 zhè què shí bǐ dōng fāng de dà jiā zú zhuān zhì shì xí tǐ xì lái de wěi dà， dàn shì zhè piān jiāo 'ào de yǎn jiǎng què bèi jiē zhǒng 'ér lái de 'èr shí qī nián màn cháng de“ bó luó bēn ní sǎ zhàn zhēng” suǒ jié nán， cuǐ càn fán róng de xī là chéng bāng bèi gēn běn méi yòu mín zhù què xiāo yǒng jiān yì de sī bā dá rén suǒ cuī huǐ。 yǐ mín zhù zhì wéi zì háo de yǎ diǎn tóu jiàng。 sī bā dá rén zài xī là bàn dǎo nán bù， yě shì yǎ diǎn bāng guó zhī yī， yě mán hàodòu， yòu diǎn lèi sì wǒ men de chǔ guó。 tā bǎ zhàn huǒ rán biàn liǎo xī là shì jiè de měi yī gè jiǎo luò， shǐ dé zhěng gè xī là yóu shèng zhuǎn shuāi。 děng zhe bèi běi bù de mǎ qí dùn wáng guó suǒ zhēng fú。
　　 mǎ qí dùn wáng guó shì xī là de zhōng jié zhě， lèi sì wǒ men de qín guó。 mǎ qí dùn yě shì xī là chéng bāng guó jiā zhī yī， zài xī là běi bù， dàn què bèi xī là rén shì wéi mán zú。 zhè hé qín guó yòu zhe jué miào de xiāng sì， qín guó yě bèi zhōng yuán bù lǐ bù cǎi， shì zuò róng dí huāng mán。 mǎ qí dùn guó wáng“ féi lì 'èr shì” yòu bàn fǎ， gǎo liǎo yī xiē lèi sì shāng yàng de shè huì jūn shì huà、 zhàn shí fǎ xī sī gǎi gé， zǒu xiàng dì guó kuò zhāng zhī lù。 xī là dì qū zuì fù shèng míng de xué zhě、 sī xiǎng jiā、 bié rén huó zhe shì wéi liǎo chī fàn 'ér tā chī fàn shì wèile huó zhe（ yì sī shì bù zài yì xiǎng lè） de“ yà lǐ shì duō dé” xiān shēng， yě xiàng tóng shí qī de shāng yàng nà yàng， páo dào mǎ qí dùn lái bāng máng， dāng liǎo mǎ qí dùn wáng zǐ yà lì shān dà de lǎo shī， jiào shòu tā《 xíng 'ér shàng xué》 hé《 zhí wù xué》， tóng shí hái jiàn yì tā yòng yī kuài bù cā yá（ yīn wéi dāng shí méi yòu yá shuà）。
　　 xī là běi bù de mǎ qí dùn dà gǎo jūn shì huà， duì wài kuò zhāng， zài xī là bàn dǎo yǐn qǐ liǎo yī piàn jīng huāng。 xī là chéng bāng de“ bāng zhù” yǎ diǎn zǔ zhì liǎo yī gè fǎn mǎ qí dùn tóng méng（ lèi sì gōng sūn yǎn de wǔ guó hé zòng gōng qín bā）， dàn zhè gè tóng méng háo wú zuò yòng， yǎ diǎn suī yòu yī zhī qiáng dà de hǎi jūn， què qù bù liǎo mǎ qí dùn lù jūn de yī gēn háo máo。 dāng mǎ qí dùn dà jūn jié jié nán xià shí， xī là“ fǎn mǎ qí dùn tóng méng jūn” gēn běn shòu bù liǎo xùn liàn yòu sù、 xíng dòng rú yī rén de“ mǎ qí dùn fāng zhèn” chōng jī。 zài kǎi luò ní yà chéng fù jìn， yǎ diǎn lián jūn cǎn bài， zhàn sǐ qiān yú rén， yī bàn duō rén bèi fú。 zhè yī nián shì gōng yuán qián 338 nián， shāng yàng qù shì de nà yī nián。 zài cǐ zhàn dǒu zhōng， mǎ qí dùn guó wáng féi lì 'èr shì de nián jǐn shí bā suì de 'ér zǐ yà lì shān dà dà chū fēng tóu， jī kuì liǎo xī là méng jūn zhōng zuì jīng ruì de dǐ bǐ sī shén shèng jūn tuán， zhèng shì qiāo xiǎng liǎo xī là dú lì chéng bāng de sāngzhōng。
　　 cì nián， mǎ qí dùn guó wáng féi lì 'èr shì qīn zì zhù chí zhào kāi liǎo“ fàn xī là huì yì”， xiāng dāng yú qín shǐ huáng dēng jī， xuān bù liǎo zì jǐ de xī là bà zhù dì wèi， cuǐ càn de xī là wén míng dào cǐ over。 xī là de xīng qǐ hé gào chuī， jī běn xiāng dāng yú wǒ men de chūn qiū zhàn guó shí dài， zǒng de lái jiǎng bǐ jiào duǎn。（ dàn xī là dì qū de mǐ nuò sī wén míng、 mài xī ní wén míng， zé zǎo zài xià shāng shí qī jiù yòu liǎo， ér qiě zǎo zài xià cháo jiù jìn rù liǎo qīng tóng shí dài。）
　　 mǎ qí dùn guó wáng féi lì 'èr shì bù mǎn zú yú tǒng yòu dì zhōng hǎi běi 'àn de zhè xiē xī là chéng bāng， hái xiǎng xióng xīn bó bó dì xiàng xī gōng dǎ shì jiè shàng zuì dà de dì guó héng héng bō sī dì guó。 bō sī rén zài jū lǔ shì、 gāng bǐ xī sī、 dà liú shì lǐng dǎo xià， jiàn lì qǐ dì kuà yà fēi liǎng zhōu páng dà de bō sī dì guó， tūn miè liǎo sì dà wén míng gǔ guó zhōng de sān gè， zhì jīn yǐ jīng yòu liǎng bǎi nián lì shǐ。 dàn shì lì shǐ bìng méi yòu jǐyǔ féi lì 'èr shì gèng duō shí jiān， tā yóu yú yí qíng bié liàn 'ér bèi shī chǒng liǎo de lǎo“ tóng zhì”（ tóng xìng liàn qíng rén） dāng xiōng cì sǐ。 yú shì， 21 suì de wáng chǔ“ yà lì shān dà” dēng shàng wáng wèi， chéng wéi mǎ qí dùn guó wáng。
　　21 suì de yà lì shān dà jì chéng fù qīn yú liè， cóng tā fù qīn suǒ zhēng fú de xī là bàn dǎo chū fā， shuài lǐng“ xī là － mǎ qí dùn lián jūn” sān wàn rén hé qí bīng wǔ qiān， dōng dù bó sī pǔ lǔ sī hǎi xiá， bǎ máo jiān tóu zài yà zhōu。 zhè lǐ zhèng shì bō sī de dà běn yíng。 bō sī cóng běi fēi 'āi jí、 xī yà、 zhōng yà yī zhí dào nán yà yìn dù， zòng héng yī wàn lǐ， shì dāng shí shì jiè shàng zuì dà de dì guó。 qí guǎng mào de guó tǔ hé sì qiān wàn rén kǒu， bǐ dāng shí de zhōng guó gèng shèng dà， cái lì zī yuán fēng fù wú bǐ， zhè yě shì zhāo zhì yà lì shān dà xīng bīng yuǎn zhēng de yuán yīn。 yà lì shān dà kàn zhōng de jiù shì tā de cái fù。
　　 bō sī huáng dì“ dà liú shì sān shì” jí jié zhěng gè dì guó jūn lì， dòng yòng yī bǎi wàn bù bīng， sì wàn qí bīng， èr bǎi liàng 'ān zhuāng liǎo dà lián dāo de zhàn chē hé shí wǔ tóu dà xiàng， zhǎn kāi yī sū sī huì zhàn（ dāng rán zhè gè bīng yuán shù jù bèi kuā dà liǎo， shí jì bù huì chāo guò 'èr sān shí wàn）。
　　 bō sī huáng dì bǎ tū jī shǐ yòng de qí bīng fàng zài dì yī xiàn， bù bīng fàng zài dì 'èr xiàn， huáng zú bù duì jū zhōng。 lìng wài tā hái yòu dà xiàng hé wǔ shí liàng zhàn chē fàng zài zuǒ yì zuì tū qián， yòu yì zé shì yī bǎi liàng zhàn chē。 wèile fāng biàn zhàn chē hé qí bīng chōng jī， dà liú shì sān shì hái chǎn píng liǎo zhàn chǎng dì miàn， jué xīn pīn sǐ yī zhàn。
　　 yà lì shān dà de“ mǎ qí dùn－ xī là” lián jūn bù dào wǔ wàn rén， zhǐ hǎo shū kāi chéng 120 zòng liè。 kāi zhàn zhī qián， yà lì shān dà zhǐ huī fāng zhèn shì bīng chuī zhe dí zǐ qián xíng， bù fá jiáo jiàn， rán hòu yòu xiàng zuǒ xiàng yòu zhuǎn， cháo zuǒ yòu liǎng yì jiāo tì huí xuán， zài hěn duǎn de shí jiān lǐ biǎo yǎn liǎo gè zhǒng duì xíng biàn huàn， zhè jiù shì tā de wén míng shì jiè de“ mǎ qí dùn fāng zhèn”。 dāng bō sī rén kàn dé zhèng yùn cài de shí hòu， yà lì shān dà mìng lìng jìn wèi zhòng qí bīng bǎ yī pái pái de cháng máo zhí shù， zuò chū chōng fēng zī shì， shuài lǐng fāng zhèn shì bīng fā dòng qiáng lì jìn gōng。
　　 dà liú shì sān shì yǐ zhàn chē yíng jī yà lì shān dà， bèi jiān qiáng de mǎ qí dùn fāng zhèn yòng biāo qiāng、 gōng jiàn jī tuì。 dà liú shì qiú shèng xīnqiè， gān cuì fā chū jū yú zhōng yāng de zuì jīng ruì de yǔ lín jūn qí bīng， dǎo zhì zhōng yāng chū xiàn duǎn zàn kōng dòng， wú rén hù wèi huáng dì liǎo。 yà lì shān dà zhuā zhù zhè gè shāo zòng jí shì de jī huì， shuài shǎo liàng qí bīng zhí qǔ bō sī zhōng jūn de huáng dì wèi zhì， rú tóng guān yǔ dān dāo zhí qǔ wàn mǎ jūn zhōng yán liáng de shǒu jí。 bō sī huáng dì dà liú shì sān shì gēn yán liáng yī yàng méng liǎo， dà jīng， yǎn kàn dí rén jiē jìn zì jǐ de bí zǐ， liǎ zhǎo fā má， zhè gè wú néng zhī bèi jū rán zhuǎn shēn táo páo， fēi sù tuō lí zhàn cháng qí tā 'èr shí sì gè jūn zhōng bù zú kàn dào huáng dì táo páo， lì kè dà luàn， qí bīng、 zhàn chē hé dà xiàng jiàn tà zhe bù bīng， zhēng xiāng táo mìng， sǐ rén bù jì qí shù。
　　 yà lì shān dà yǐ jǐn jǐn shāng wáng shù bǎi rén de dài jià， jiān miè bō sī jūn 'èr sān shí wàn， dà huò quán shèng。 dà liú shì de mǔ qīn、 qī zǐ hé liǎng gè nǚ 'ér bèi fú。 zhè chǎng zhàn yì fā shēng zài xī yà liǎng hé liú yù， yà lì shān dà chéng shèng duó qǔ liǎng hé liú yù de míng chéng bā bǐ lún。 tā duì bō sī cái fù chuí xián sān chǐ de yàn xiàn rú yuàn yǐ cháng， lǔ lüè de jīn yín zhàn lì pǐn wú shù， guāng shì yòng yú duǒ yùn cái bǎo huí xī là de luó zǐ jiù yòu liǎng wàn tóu， luò tuó wǔ qiān zhǐ。
　　 huáng dì dà liú shì sān shì zài bèi zhuī jī zhōng zāo dào bù jiāng móu shā， bō sī dì guó tǔ bēng wǎ jiě。 bō sī dì guó shì gè tán huā yī xiàn de、 kuà dì yù de、 duō mín zú niē hé zài yī qǐ de jù dà guài wù， gēn běn jiù hěn nán yī xīn kàng jī wài wǔ。 bō sī miè wáng liǎo， dàn shì bō sī zhè gè cí méi yòu xiāo wáng， yī zhí dào liǎo hàn táng shí dài， zhōng guó rén hái guǎn zhōng yà、 xī yà de wài guó rén jiào zuò bō sī rén。 yà lì shān dà jǐn yòng sān nián de shí jiān， wán chéng liǎo cóng qián xī là rén jǐ bǎi nián bù néng shí xiàn de yuàn wàng， tūn miè bō sī dì guó， dì yī gè bǎ cháng qiāng tóu dào liǎo yà zhōu tǔ dì shàng。
　　 jiē zhe， yà lì shān dà jì xù dōng jìn， mù biāo shì bō sī zài nán yà de zhí mín dì héng héng fù shù de yìn dù。 yà lì shān dà yī lù gōng huǐ jiān chéng， hái dòng yòng liǎo gāo dá yī bǎi wǔ shí yīng chǐ de gōng chéng tǎ， zuì zhōng zhàn lǐng liǎo yìn dù hé liú yù， qǐ tú jìn yī bù zhēng fú héng hé liú yù。 dàn shì shì bīng men yuǎn tú kǔ zhàn yǐ jīng jiǔ nián， fēi cháng xiǎng jiā， bèi nüè jí dú shé gèng shì nòng dé pí bèi bù kān， jù jué jì xù qián jìn。 yà lì shān dà yú shì cóng yìn dù chè bīng。 zhè yī nián， zhōng guó de zhāng yí zhèng zhāng luó zhe ràng qín huì wén jūn（ tài zǐ sì） chēng wáng。 rú guǒ yà lì shān dà quán miàn zhàn lǐng yìn dù， jì xù qián jìn， jīng miǎn diàn yún nán， jiù kě yǐ jìn rù sì chuān。 tā kě yǐ yán cháng jiāng dōng qù， zāo yù chǔ huái wáng， huò shì fān qín lǐng běi shàng， yǔ qín huì wén wáng jī zhàn。 hē hē， dào shí hòu jiù rè nào liǎo。
　　 mǎ qí dùn zhòng bù bīng fāng zhèn qiáng hàn yòu yú， líng huó bù zú， yǔ sù dù hé zhàn lì jù jiā de zhàn guó chē bīng xiāng qū zhú， hòu zhě yòu pèi zhì liǎo gāo mì dù de qiáng nǔ， shuí shèng shuí fù， wèi kě zhī yě。 dàn shì yà lì shān dà hái yòu jǐ qiān qí bīng， zhè shì dāng shí zhōng guó suǒ méi yòu de dú lì bīng zhǒng， kǒng pà zhōng guó yào chī kuī。 bù guò， cóng bīng yuán shàng jiǎng， qín rén de jǐ shí wàn dà jūn， bǐ yà lì shān dà jǐ wàn rén， zhàn jù yōu shì。
　　 yà lì shān dà fǎn shēn xī qù， zài jiē xià lái de liǎng nián lǐ， huī shī nán rù fēi zhōu， zhēng fú 'āi jí（ zhè lǐ yě shì bō sī de zhí mín dì）。 āi jí rén yīn tòng hèn bō sī rén tǒng zhì， tòng tòng kuài kuài dì tóu jiàng liǎo yà lì shān dà， xuān bù yà lì shān dà wéi 'ā méng shén zhī zǐ。 zhì cǐ， yòng duǎn duǎn shí sān nián shí jiān， yà lì shān dà jiē guǎn liǎo bō sī dì guó dì kuà yà fēi 'ōu sān dà lù de liáo kuò tǔ dì， jiā shàng tā yuán yòu de 'ōu zhōu dì zhōng hǎi běi 'àn de xī là， chéng wéi kōng qián jué hòu de wěi dà dì guó。
　　 yà lì shān dà qǐ jiā yú mǎ qí dùn wáng guó， yīn wéi zì rèn wèishì dì zhōng hǎi pàn xī là chéng bāng de yī yuán， suǒ yǐ yà lì shān dà duì xī là rén hé xī là wén míng cǎi qǔ hóng yáng zhèng cè。 xī là wén huà suí zhe yà lì shān dà de mǎ tí jiàn tà suǒ jí zhī chù， chuán bō kāi qù， fù gài liǎo yìn dù、 āi jí、 yà 'ōu de běn tǔ wén míng。 xī fāng shì jiè cóng cǐ jìn rù xī là huà shí dài。 zhè shì yà lì shān dà fā dòng zhè cì dì qiú shàng dì yī cì shì jiè dà zhàn de wéi yī jī jí hòu guǒ bā。 yà lì shān dà zūn zhòng xī là wén huà hái biǎo xiàn zài tā zài xī là qī jiān， céng zhuān chéng bài fǎng liǎo qǐ gài yī yàng zhù zài mù tǒng lǐ de“ quǎn rú zhù yì zhě” dì 'ōu gēn ní。
　　 yà lì shān dà shuō：“ dì 'ōu gēn ní， wǒ kě yǐ mǎn zú nǐ yī gè yào qiú。”
　　 dì 'ōu gēn ní héng héng zhè wèi xī fāng de zhuāng zǐ huí dá shuō：“ wǒ de yào qiú jiù shì， qǐng nǐ zhàn kāi yī diǎn， nǐ dǎng zhù liǎo wǒ de yáng guāng。”
　　 yà lì shān dà méi yòu bèi jī nù， tā yì wèi shēn cháng dì huí dá dào：“ rú guǒ wǒ bù shì yà lì shān dà， wǒ yuàn zuò dì 'ōu gēn ní。”
　　 zuì hòu， 32 suì zhuàng nián de yà lì shān dà， zài dōng xī zhēng zhàn shí yī nián yǐ hòu， mò míng qí miào dì sǐ yú cóng 'āi jí fǎn huí 'ōu zhōu de lù shàng。 dà yuē tā shì hē liǎo dú jiǔ bā， bù guò shuí yě shuō bù qīng， yī cì yàn huì hòu tā jiù kāi shǐ dù zǐ téng， jīng guò yī fān tòng kǔ， xuán jí 'ér wáng。 ( zài wěi dà de rén， yě huì yòu ruǎn ruò de dù zǐ 'ā !) zhè shí hòu zhōng guó zhèng shì gōng sūn yǎn gǎo hé zòng， wǔ guóxiàng wáng。
　　 yà lì shān dà dì kuà“ yà fēi 'ōu” de páng dà dì guó zài tā sǐ hòu lì kè fēn bēng lí xī， bìng bù bǐ cóng qián páng dà de bō sī gèng cháng jiǔ。 yà lì shān dà de bù jiāng gē jù liǎo xī là、 yìn dù、 liǎng hé liú yù、 āi jí zhū duō dì fāng， fēn bié jiào zuò 'ān tí kē wáng guó， kǒng què wáng cháo， sài liú gǔ wáng guó， tuō lè mì wáng guó， gè zì yòu gè zì wèi lái de mìng yùn。
　　 yà lì shān dà sǐ hòu， tā de lǎo shī“ yà lǐ shì duō dé” yóu yú shòu xī là rén fǎn gǎn（ yīn wéi tā gěi mǎ qí dùn rén yà lì shān dà dāng lǎo shī）， ér kào shān yà lì shān dà yòu sǐ liǎo， jiù bèi pò qù liǎo mǎ qí dùn， bìng cì nián sǐ yú nà lǐ。
　　 wǒ céng jiàn guò yà lì shān dà de yī zūn diāo xiàng。 tā zhèng jīn wēi zuò zài huáng dì de bǎo zuò shàng， yī mèi shēng dòng， shén sè chāo rán， kuān dà de shǒu bì fú zài shí zhù shàng， bèi hòu shì fú diāo de chuāng líng hé fán shì de zhù shí， lìng yī zhǐ shǒu， jiāng yī zhǐ shí bǎn， zhǔ zài xī gài shàng。 yà lì shān dà yī shēng jiàn lì qǐ qī shí duō gè zhí mín chéng shì， tā de míng zì shèn zhì yòng lái mìng míng yuǎn zài 'āi jí de hǎi gǎng。 tā de hòu jì zhě zài 'āi jí de yà lì shān dà gǎng jiàn lì qǐ yī zuò gāo sì bǎi yīng chǐ de dēng tǎ， bèi yù wéi shì jiè qī dà qí jì zhī yī， yī zhí sǒng lì liǎo 1500 nián， wéi shuǐ shǒu men zhǐ yǐn 'àn yè zhōng jìn gǎng de lù xiàn， shèn zhì zhōng guó de shǐ shū shàng dōuyòu jìzǎi。
　　 zuì hòu shuō shuō yà lì shān dà zhàn wú bù shèng de mǎ qí dùn fāng zhèn。 tā shì zài xī là fāng zhèn jī chǔ shàng fā zhǎn chū lái de。 mǎ qí dùn fāng zhèn duì xíng mì jí， yòu 16 céng cháng qiāng， qiāng jiān xiàng zhe qián fāng， dā zài qián pái rén de jiān bǎng shàng miàn， cháng qiāng rú lín， zhěng gè fāng zhèn xiàng yī zhǐ cì wèi yī yàng huǎn màn yí dòng。 qiāng cháng liù、 qī mǐ， shì zhōng guó zhàn guó máo de liǎng bèi。 zhè yàng bù jǐn kě yǐ xiān fā zhì rén， bìng qiě qián wǔ pái de qiāng jiān dōunéng shēn dào dì yī pái de dùn pái qián miàn 'ér yī tóng cān zhàn。 zhè yàng de cháng qiāng bì xū shuāng shǒu chí yòng， gù cǐ， dùn pái hěn xiǎo， shì guà zài bó zǐ shàng de（ huá jī 'ā， xiàng guà zài bó zǐ shàng de gǔ huī hé）。 qiāng de wěi duān yě yòu fēng rèn， fáng nǐ cóng hòu biān shàng lái。 yīn wéi zhèn xíng mì jí， zhèn nèi méi yòu huó dòng de yú dì， nǐ zuì hǎo de zī shì jiù shì zhàn zhí liǎo， yǐ miǎn pā xià bèi rén cǎi sǐ。
　　 zhì xù zhì guān zhòng yào， shì bīng chāo yuè qián pái zuò zhàn bù dàn bù bèi rèn wéi shì yǒng gǎn， fǎn dǎo shì wéi guī。 zhèn lǐ de rén yě bù néng luàn páo， páo jiù shǒu xiān sǐ。 shì shí shàng， nà shí de zhàn sǐ zhě duō bù shì bèi kǎn sǐ， ér shì bèi jiàn tà zhì sǐ。
　　 fāng zhèn de liǎng yì yòu qīng zhuāng bù bīng yǐ jí qí bīng de yǎn hù， sān gè jūn zhǒng wán měi jié hé zài yī qǐ， chéng wéi yī gè zhěng qí huàyī de zhěng tǐ。 mǎ qí dùn fāng zhèn jiù xiàng yī tái bù kě dǐ kàng de jī qì， píng jiè zhè gè， mǎ qí dùn rén xiān hòu dǎ bài liǎo xī là hé bō sī。
　　 dàn shì zhè zhǒng mǎ qí dùn fāng zhèn yě yòu zhì mìng quē diǎn， jiù shì jī dòng xìng néng jiào chā， wú fǎ yǔ sūn bìn bīng shū zhōng zhuī qiú de líng huó jī dòng、 biàn huàn wú qióng de shí zhèn pì měi。 shì bīng men zài fāng zhèn lǐ zhǐ néng zhèng bù zǒu， méi gè xìng， zuì zhōng shū gěi yī gè gèng líng huó， gèng jī dòng， zhuāng bèi gèng hǎo de duì shǒu héng héng gǔ luó mǎ jūn tuán。
　　 kàn lái， sūn zǐ bīng fǎ chǎn shù liǎo“ yǐ zhèng hé， yǐ qí biàn”， xī fāng rén zhǐ tíng liú zài“ yǐ zhèng hé” de jiē duàn， méi yòu dōng fāng de qí biàn sè cǎi。 yǔ qiáng diào jī dòng de zhōng guó gǔ rén xiāng bǐ， ōu zhōu gǔ rén sì hū gèng 'ài zǒu jí duān， zuò xiù de chéngfèn duō yú shí shì qiú shì： xǐ huān nòng chū chén zhòng de fāng zhèn， zài kuī jiá zhuāng bèi de fèn liàng shàng shǎ mài lì qì。
　　 zuì zhōng de jiēguǒ shì， tā men hòu lái bèi chéng jí sī hàn de qí jué jī dòng， rǎo luàn liǎo zhèn xíng， shā dé yī bài tú dì。
　　（ sān） wǒ shì zěn me gěi qǐ yè jiǎng kè de
　　 qín guó yī gòng 'èr shí děng jí jué。 zhè shì shāng yàng gǎo chū lái de。 wǒ zài gěi qǐ yè jiāng xīn zī guǎn lǐ kè de shí hòu， zǒng yào jiǎng dào shāng yàng。
　　 wǒ yī bān shì zhè yàng jiǎng de：
　　··· shāng yàng yě gǎo liǎo lèi sì wǒ men qǐ yè de xīn zī jié gòu， tā fēn liǎo 'èr shí děng jí jué， xiāng dāng yú wǒ men de 'èr shí děng jí gōng zī。 měi yī jí jué wèi， yì wèi zhe yī dìng de gōng zī dài yù。
　　 qín guó jué wèi biǎo
　　 jūn gōng jué wèi dài yù（ měi nián dé liáng shí rú xià） zhǎn 1 shǒu
　　 zhǎn 2 shǒu
　　 zhǎn 3 shǒu
　　 zhǎn 4 shǒu
　　 zhǎn shǒu 5 jí
　　····
　　 shuài 50 rén dé 16 shǒu yǐ shàng
　　 shuài 100 rén dé 33 shǒu yǐ shàng
　　 shuài 500 rén dé 166 shǒu yǐ shàng
　　 shuài 1000 rén dé 333 shǒu yǐ shàng 1 ． gōng shì
　　2． shàng zào
　　3． zān niǎo
　　4． bù gèng
　　5． dà fū
　　6． guān dà fū
　　7． gōng dà fū
　　8． gōng chéng
　　9． wǔ dà fū
　　10． zuǒ shù cháng
　　11． yòu shù cháng
　　12． zuǒ gèng
　　13． zhōng gèng
　　14． yòu gèng
　　15． shǎo liáng zào
　　16． dà liáng zào
　　17． sì chē shù cháng
　　18、 dà shù cháng
　　19、 guān nèi hòu
　　20、 liè hóu（ fēng jūn） 50 shí
　　100 shí
　　150 shí
　　200 shí
　　300 shí
　　400 shí
　　500 shí
　　600 shí
　　700 shí ~1000 shí
　　2000 shí
　　 àn zhào shāng yàng guī dìng， shì bīng měi shā dí yī gè rén tóu， jiù shǎng cì tā yī gè jué wèi héng héng xiāng dāng yú shēng yī jí gōng zī。 zhè yàng duì shì bīng yòu méi yòu jī lì ní？ yòu jī lì， dàn tā de guān wèi yòu biàn huà má， méi yòu biàn fǎ， tā réng rán shì yī gè shì bīng。 zhè yàng jiù jì jī lì liǎo rén， yòu bì miǎn liǎo guān liáo tǐ xì de péng zhàng。 suǒ yǐ yǐ hòu wǒ men yào xué huì yòng jué wèi jī lì rén， ér bù shì yòng guān wèi jī lì rén。
　　 guān hé jué qí shí shì bù yī yàng de。 guān yì wèi zhe quán lì， bǐ rú nǐ shì bǎi fū cháng， zhè shì guān， yì wèi zhe nǐ yòu quán lì， nǐ kě yǐ guǎn zhe yī bǎi gè rén。 ér jué， jué bù shì guān， jué yì wèi zhe yī zhǒng dài yù biāo zhǔn， bǐ rú shāng yàng de 'èr shí děng jí jué， bù tóng de jué jiù yì wèi zhe xiǎng shòu bù tóng de tǔ dì、 xiǎo mǐ dài yù， duì zhào qǐ yè lái jiǎng jiù shì bù tóng de gōng zī děng jí。 shēng guān zhī hòu jiù huì zěn me yàng， jiù huì jiā jué。 bù shēng guān， gān de hǎo， yě kě yǐ jiā jué， pì rú shā dé dí rén yī gè rén tóu， jiù jiā yī jué。 suǒ yǐ wǒ men yào xué huì yòng shēng jué jī lì rén， ér bù shì kào shēng guān jī lì rén， shāng yàng jiù shì zhè me zuò de， jì jié shěng liǎo nǐ de guān liáo tǐ xì， tóng shí hái jī lì liǎo rén。
　　 xiàn dài jūn duì yě shì rú cǐ， yě yòu guān hé jué。 bǐ rú jūn cháng jiù shì gè guān， shàojiàng jiù shì tā de jué。 nǐ zuò wéi jūn cháng， nǐ dǎ rì běn guǐ zǐ lì gōng liǎo， jiǎng jiè shí gāi jiǎng lì nǐ， dàn méi yòu gěi nǐ shēng guān de jī huì， jiù gěi nǐ jiā jué， mǎ shàng jiā jué héng héng mǎ jiā jué！（ xiào！） héng héng hǎo， jiù bǎ nǐ cóng shàojiàng， shēng wèishénme ní？（ shēng wéi shàowèi héng héng xué yuán huí dá ＊ héng xiào！） héng héng shēng wéi zhōngjiàng。 zài lì gōng liǎo， zài shēng wéi shàngjiàng héng héng nǐ de jué wèi zài shàng shēng， dàn shì de guān méi yòu biàn， nǐ réng rán shì jūn cháng， nǐ réng rán guǎn nǐ yuán lái de jūn， nǐ de quán lì méi yòu biàn。 xiàn zài qǐ yè yě yìng gāi xué huì yòng jué wèi jī lì rén， ér bù shì yī wèi yǐ lài tí shēng guān wèi lái jī liè rén。 zhè yě jiù shì suǒ wèi gōng zī děng jí de jué wèi chēng wèi。
　　 dàn shì， zhù yì liǎo， zài shāng yàng zhè gè tǐ xì zhōng， tā yòu yī gè quē diǎn：
　　 rú guǒ yī gè qín guó shì bīng shā dí lěi jī 'èr shí rén， àn zhào shāng yàng de shǎng jué zhèng cè， nà tā qǐ bù jiù cóng zuì dī yī jí jué wèi， xiàng shàng shēng 'èr shí jué， yě jiù shì， shēng dào zuì gāo yī jí jué wèi héng héng（ kàn jué wèi liè biǎo）， nà shì shénme jué wèi， zuì gāo yī jué， shì“ guān nèi hóu liǎo”？ zhè hái liǎo dé má！
　　 cháng píng zhī zhàn， qín jūn zài shān xī shā liǎo sì shí wǔ wàn rén， měi 'èr shí gè rén tóu fēng yī gè hóu de huà， nà qǐ bù shì zhěng gè xián yáng dà jiē shàng dào chù dōushì“ hóu” liǎo？（ xiào！）。 ní jiǎo dà bīng dū dāng liǎo hóu liǎo， gēn xiàngguó jǐ zhàn zài yī qǐ， nà xiàngguó néng gāo xīng má？ héng héng zhè yòng wǒ men xīn zī guǎn lǐ de huà jiǎng， jiù jiào zuò wéi fǎn liǎo qǐ yè de“ nèi bù jūn héng xìng”。 qǐ yè nèi bù jūn héng xìng yào qiú， xiāng duì zhòng yào de gǎng wèi， ná xiāng duì gāo de dài yù（ gōng zī děng jí）。 ér nǐ shì bīng， bù yìng gāi gēn xiàngguó， ná tóng yī gè jí bié gōng zī（ huò zhě jué wèi héng héng yòng shāng yàng de huà lái jiǎng）。
　　 qí shí， shāng yàng zǎo jiù kǎo lǜ dào liǎo zhè yī diǎn。 shāng yàng guī dìng： shì bīng shēng dào liǎo dì sì jué“ bù gèng” yǐ hòu， jiù bù néng zài“ gèng” liǎo， bù néng zài shēng jué liǎo。 yě jiù shì shuō， tā de“ gōng zī”（ jué wèi dài yù） bù néng ná dào hé xiàngguó yī gè shuǐ píng！ zhè yàng， yě jiù wéi hù liǎo“ nèi bù jūn héng xìng”， shǐ dé zhòng yào de gǎng wèi， réng rán huò dé xiāng duì gāo de dài yù。
　　 dāng rán， shāng yàng bù guāng xīn chóu zuò de hǎo， tā de kǎo hé zuò de yě fēi cháng hǎo。 shāng yàng shì zhōng guó lì shǐ shàng zuì zǎo yī jiè rén lì zī yuán zǒng jiān。 bǐ rú tā kǎo hé yī gè xiàn cháng， yòu shí sān gè shù： suǒ guǎn xiá dì miàn de liáng cāng shù mù， rén kǒu shù mù， zhuàng nián nán zǐ、 zhuàng nián nǚ zǐ shù mù， lǎo nián rén、 tǐ ruò zhě shù mù， guān lì wén rén shù mù， yòu yì yú guó jiā de nóng mín de shù mù， kào chuī shī yóushuì hùn fàn chī de rén shù mù， mǎ、 niú、 shēng kǒu cǎo liào de shù mù， děng děng。
　　 pǔ tōng mín zhòng， bǐ rú yī gè guó yíng dān wèi de sì yǎng yuán， yě yòu kǎo hé。 rú guǒ tā yǎng de niú yāo wéi jiǎn shòu liǎo， měi shòu yī cùn， chī dǎ gāi sì yǎng yuán shí xià héng héng suí zhe niú yuè lái yuè shòu， rén què bèi dǎ dé yuè lái yuè pàng。 rú guǒ yǎng niú de， shí tóu mǔ niú， dì 'èr nián fán zhí bù chū sì tóu xiǎo niú， jiù yào fá sì yǎng yè de kuǎn。 rú guǒ niú sǐ liǎo， yào lì kè shàng bào， xiàn lǐ pài zhuān yè rén yuán yàn shī， kàn shì zěn me sǐ de， shì yuè jīng bù diào hái shì shí wù zhòngdú， gēn jù xiāng guān sǐ yīn， zhuī jiū xiāng yìng zé rèn， ràng sì yǎng yuán 'àn zhào bù tóng jià gé shuài péi cháng。 rú guǒ bù zhuā jǐn shàng bào， dǎo zhì niú méi děng yàn shī jiù fǔ làn liǎo， nà jiù bù guǎn shì yòu méi yòu zé rèn， dū 'àn xiān niú ròu jià gé péi cháng。
　　 cāng kù zhù rèn yě yào bèi kǎo hé， tā de zhǐ biāo shì： cāng kù mén féng bù kě yǐ dà dào shēn jìn yī gè zhǐ tóu， jiào“ róng zhǐ”， huò zhě chuāng hù féng dà dào“ hé jià néng chū”， nà jiù děng zhe 'āi fá liǎo。 lǎo shǔ dòng de shù liàng bù xǔ chāo guò liǎng gè， rú guǒ fā xiàn yòu liǎng gè yǐ shàng de lǎo shǔ dòng， tā hé shàng jí guān lì jiù yào shòu xùn chì， sān gè yǐ shàng lǎo shǔ dòng， tā jiù yào fá jiāo yī gè dùn liǎo。 rú guǒ yòu yī bǎi gè lǎo shǔ dòng， nà me chú fēi tā shì dà kuǎn， fǒu zé táo bù diào xiū cháng chéng de mìng yùn de。
　　 suǒ yǐ shāng yàng de xīn chóuhè kǎo hé， zuò dedōu fēi cháng hǎo。
　　 qín guó de qiáng dà hé zhàn shèng， kào dé jiù shì fǎ jiā zhè yī tào kǎo hé hé shǎng fá（ jì xiào kǎo hé hé xīn chóu guǎn lǐ）。 suǒ wèi fǎ jiā， bìng bù shì“ pǔ fǎ xuān chuán” shénme de yì sī， bù shì de。 fǎ jiā jiù shì fǎ lìng， yòng kǎo hé zhè xiē fǎ lìng， pèi yǐ xiāng yìng de xīn chóu jiǎng lì chéng fá cuò shī， lái guǎn lǐ guó jiā hé mín zhòng。 ér dōng fāng liù guó wèishénme shī bài liǎo？ yīn wéi tā men shì rú jiā！ rú jiā méi yòu shénme fǎ lìng shǎng fá， tā jiù shì zhěng tiān kào zhe zuò sī xiǎng jiào yù， nǐ yào“ zhōng jūn 'ān“ zhōng jūn 'ān“ zhōng jūn 'ān， bié de shénme dū ná bù chū lái， suǒ yǐ jiù wán dàn liǎo。
　　 dàn shì 'ā， wǒ men yě bì xū lǐ jiě。 qín guó de chéng gōng shì yīn wéi fǎ jiā， qín guó de miè wáng yě shì fǎ jiā。 yīn wéi， qín guó de lǎo bǎi xìng zài fǎ jiā tǐ xì guǎn lǐ xià， yǎng chéng liǎo yī gè“ zuò shì lì gōng shòu shǎng” de sī lù。 nǐ bì xū zuò shì， cái néng lì gōng， zhǐ yòu lì liǎo gōng， cái néng dé shǎng。 dàn shì， děng qín guó tǒng yī liù guó zhī hòu， méi yòu shì kě zuò liǎo， nà zěn me bàn ní？ héng héng nà jiù qù xiū cháng chéng、 dǎ xiōng nú、 dǎ yuè nán、 xiū qín shǐ huáng líng， jì xù zuò shì、 lì gōng， zhè yàng cái jì xù yòu shǎng。 yú shì zhè zhǒng dōng xī zǒu xiàng jí duān， yào dǎ de zhàng， yào zuò de shì， yuè lái yuè duō， yuè lái yuè dà， zhōng yú chāo guò liǎo dì guó suǒ néng chéng shòu de jí xiàn， zuì hòu zhěng gè dì guó yī xià zǐ bēng kuì liǎo， cóng dì guó de gè céng tǒng zhì zhě dào mín zhòng， dū kǔ lěi bù kān yán shòu bù liǎo liǎo， zuì hòu qín cháo xùn sù wǎ jiě liǎo。
　　 zhè jiù shì fǎ jiā de“ zuò shì lì gōng shòu shǎng”， jì chéng jiù liǎo qín guó， yě huǐ miè liǎo qín guó。
　　 suǒ yǐ， yě yào yòu rú jiā de yī xiē jié zhì sī xiǎng lái tiáojì。 huò zhě shuō， yě yào yòu“ kē xué fā zhǎn guān 'ān， hā hā！
　　······
　　 wǒ gěi bié rén jiǎng kè， dà yuē jiù shì zhè yàng de！
　　（ sì） běn shū dà shì nián biǎo
　　 gōng yuán qián
　　475 nián yuè wéi wú。
　　474 nián yuè pài shǐ zhě tōng lǔ。
　　473 nián yuè pò wú dū， wú wáng fūchāi zì shā。 yuè miè wú。 jù jiàn běi shàng yǔ zhū hóu huì yú xú zhōu， zhì gòng gōng zhōu， zhōu yuán wáng cì zuò， mìng wéi bó。
　　472 nián jìn zhì bó fá qí， bài qí yú lí qiū
　　471
　　470
　　469
　　469 yuè qiān dū láng xié。 lǔ 'āi gōng yù jiè zhù yuè guó lì liàng， chú qù sān huán， fǎn bèi sān huán zhú zǒu。
　　467
　　466
　　465
　　464 yuè wáng gòu jiàn zú， lù yǐng jì lì。 jìn zhī yáo fá zhèng。
　　451 qín zuǒ shù cháng zài nán zhèng zhù chéng
　　450
　　449 yuè rén lái yíng qín nǚ
　　448 yuè wáng bù shòu bèi shā， zhū jù jì lì。
　　447 chǔ miè cài。
　　446 wèi wén hóu chū lì。
　　445 chǔ miè qǐ， xiàng dōng kuò zhǎn lǐng tǔ dào sì shuǐ zhī shàng。
　　444 qín fá yì qú， zhí qí jūn。
　　443
　　442
　　441 nán zhèng pàn qín。
　　440 zhōu kǎo wáng fēng qí dì jiē yú hé nán， shì wéi xī zhōu huán gōng。
　　439
　　438
　　437
　　436
　　435
　　434 jìn jūn jǐn yòu jiàng、 qū wò děng dì， fǎn 'ér yào xiàng hán、 zhào、 wèi zhī jūn cháo jiàn。
　　433 céng hóu yǐ zú， chǔ huì wáng zhì zuò lǐ qì， sòng wǎng xī yáng jì diàn。
　　432
　　431 chǔ miè yíng。
　　430 yì qú fá qín， dào wèi shuǐ běi 'àn。
　　429 qín zào gōng zú， qí dì cóng jìn guī lái jí wèi， shì wéi huái gōng。
　　428
　　427
　　426
　　425 qín shù cháng cháo děng bāo wéi qín huái gōng zì shā。
　　424 zhào qiān dū zhōng móu。
　　423 hán fá zhèng， shā sǐ zhèng yōu gōng。
　　422 qín zuò shàng xià sì， jì huáng dì， yán dì。
　　421
　　420
　　419 wèi zài shǎo liáng zhù chéng， qín gōng shǎo liáng。
　　418 qín、 wèi zhàn yú shǎo liáng。
　　417 qín zài huáng hé biān zhù biān gōng chéng。 wèi zài dù zài shǎo liáng zhù chéng， qín gōng zhī。
　　416 jìn yōu gōng bèi shā， wèi yòng bīng píng luàn。 lì yōu gōng zǐ zhǐ， shì wéi liè gōng。
　　415 qín xiū bǔ páng chéng， zhù jí gū chéng。 hán qiān dū píng yáng。
　　414 yuè miè téng（《 shǐ jì ? yuè shì jiā ? suǒ wěn》 yǐn《 jì nián》， zài yuè zhū jù sān shí sì nián）。 zhōng shān wǔ gōng chū lì。
　　413 qí fá wèi， gōng huǐ huáng chéng， bāo wéi yáng hú。 yuè miè tán。 qín yǔ wèi zhàn， bài yú zhèng。 chǔ fá wèi， dào shàng luò。
　　412 wèi guó gōng qín de fán páng chéng， gōng kè hòu，“ chū qí mín”。 qí fá qǔ lǔ de 'ān yáng。
　　411
　　410
　　409 wèi fá qín， jiàn zhù lín jìn、 yuán lǐ liǎng chéng。 qín mìng lìng bǎi xìng（ guān lì） kāi shǐ dài jiàn。
　　408 wèi fá qín， wán quán gōng zhàn hé xī dì， zhù luò yīn、 hé yáng liǎng chéng。 qín tuì shǒu luò shuǐ， yán luò shuǐ zhù fáng yù gōng chéng。 zhù zhòng quán chéng。 qín“ chū zū hé”。 wèi fá zhōng shān。 hán fá zhèng， qǔ yōng qiū。 qí fá lǔ， qǔ chéng。
　　407 zhèng fá hán， gōng hán bīng yú fù shǔ。 qí fá wèi， qǔ guàn qiū。
　　406 wèi miè zhōng shān。
　　405 qí nèi luàn， gōng sūn huì yǐ lǐn qiū pàn rù zhào guó， tián bù gōng lǐn qiū， sān jìn lián hé wǎng jiù， dà bài qí jūn。 yuè miè zèng（ jí céng）。
　　404 sān jìn fá qí， jìn rù liǎo qí de cháng chéng。 wèi wén hóu pò shǐ qí hóu huì tóng sān jìn zhī jūn cháo jiàn zhōu wēi liè wáng， yào qiú zhōu wáng mìng sān jìn zhī jūn wéi zhū hóu。
　　403 zhōu wēi liè wáng mìng hán、 zhào、 wèi liè wéi zhū hóu。
　　402 chǔ shēng wáng wéi“ dào” suǒ shā。
　　401 qín fá wèi zhì yáng hú。
　　400 hán、 zhào、 wèi、 fá chǔ， dào sāng qiū 'ér huí。 zhèng wéi gōng hán de yáng dí。
　　399 chǔ guī hái yú guān gěi zhèng。
　　398 zhèng guó shā xiàngguó zǐ yáng， zǐ yáng zhī dǎng qǐ lái fǎn kàng。 chǔ guó jìn wéi zhèng。
　　397 niè zhèng cì shā hán xiāng xiá lěi（ jí hán kuǐ）。
　　396 zhèng guó zǐ yáng zhī dǎng shā sǐ zhèng xū gōng。
　　395 qín fá yáo zhū。（ jí mián zhū）
　　394 zhèng suǒ zhàn de fù shǔ fǎn pàn， zhòng guī hán。 qí fá lǔ， qǔ zuì， hán jiù lǔ。
　　393 chǔ fá hán， gōng qǔ fù shǔ。 wèi fá zhèng， zài suān zǎo zhù chéng。 wèi bài qín yú wāng（ jiù wù zuò“ zhù”）。
　　392 qí qiān kāng gōng yú hǎi shàng。
　　391 wèi、 zhào、 hán fá chǔ， dǎ bài chǔ jūn yú dà liáng、 yú guān。 qín fá hán de xuān yáng， gōng qǔ liǎo liù gè yì。
　　390 qín hé wèi zài wǔ chéng jiāo zhàn。 qín bǎ shǎn gōng jiàn wéi xiàn。 qí fá qǔ wèi de xiāng líng。
　　389 qín jìn gōng wèi de yīn jìn。 tián hé hé wèi wǔ hóu zài zhuó zé xiāng huì， qǐng qiú lì wéi zhū hóu。
　　388
　　387 qín fá shǔ， qǔ nán zhèng。
　　386 tián dì hé kāi shǐ liè wéi zhū hóu， gǎi chēng yuán nián。 zhào qiān dū hán dān。
　　385 qín shù cháng jūn gǎi yíng lì gōng zǐ lián（ jí qín xiàn gōng）， shā qí jūn chū zǐ。“ zhǐ cóng sǐ”， jí fèi zhǐ xùn zàng。 hán fá zhèng， qǔ yáng chéng。 yòu fá sòng， gōng rù péng chéng， fú lǔ liǎo sòng jūn（ jí sòng dào gōng）。
　　384 qí gōng wèi yú bǐng qiū， zhào jiù wèi， dà bài qí rén。
　　383 qín qiān dū lì yáng。 zhào zhù gāng píng chéng， yǐ qīn wèi guó。 wèi qiú jiù yú wèi， wèi bài zhào jūn yú tù tái。
　　382 qí、 wèi zhù wèi gōng zhào， wèi qǔ dé zhào de gāng píng， gōng zhì zhōng móu。
　　381 zhào qiú jiù yú chǔ， chǔ jiù zhào fá wèi， zhàn yú zhōu xī， chū yú liáng mén， yī zhí gōng dào dà hé（ huáng hé）。 zhào fǎn gōng， gōng qǔ wèi de jí pú、 huáng chéng。 zhào xī gōng bǎi yuè， jù yòu dòng tíng、 cāng wú yī dài， zài shàng nián shāo qián。 chǔ dào wáng wáng sǐ， chǔ guì zú gōng wú qǐ， wú qǐ bèi chē liè 'ér sǐ。
　　380 qí fá yàn， gōng qǔ sāng qiū； wèi、 zhào、 hán jiù yàn。 zhōng shān fù guó zài zhè nián qián hòu。
　　379 qí kāng gōng zú， qí lǚ shì jué sì。 qín bǎ pú、 lán tián、 shàn、 míng shì gǎi jiàn wéi xiàn。
　　378 qín guó“ chū xíng wéi shì”。 dí dǎ bài wèi yú huì。 wèi、 zhào、 hán fá qí dào líng qiū。 yuè qiān dū yú wú。
　　377 shǔ fá chǔ， gōng qǔ cí fāng， chǔ qiān guān lái dǐ yù。 zhào fá zhōng shān， zhàn yú fáng zǐ。
　　376 zhào yòu fá zhōng shān， zhàn yú zhōng rén。
　　3753 qín“ wéi hù jí xiāng wǔ”。 wèi fá qǔ chǔ de yú guān。 hán miè zhèng， xǐ dū xīn zhèng。
　　374 hán shān shù（ hán yán） shā sǐ hán 'āi hóu， hán ruò shān jì lì， jí hán yì hóu。 tián wǔ shā sǐ qí jūn tián shàn hé rú zǐ xǐ 'ér zì lì， jí tián huán gōng。
　　373 yàn dǎ bài qí yú lín gū， wèi fá qí dào bó líng。 lǔ fá qí rù yáng guān。
　　372 wèi fá qí， gōng qǔ xuē líng。 zhào fá wèi， gōng qǔ liǎo xiāng yì qī shí sān gè。 wèi yú zhào yú lìn。
　　371 wèi fá chǔ， gōng qǔ lǔ yáng。
　　370 zhào jìn gōng qí de zhēn。 wèi wǔ hóu zú， gōng zhòng huǎn yǔ yíng zhēng。
　　369 hán、 zhào zhù wèi gōng zhòng huǎn yíng zhēng lì， wéi wèi yíng yī zhuó zé。 qí hòu hán yīn yǔ zhào bù gè 'ér tuì bīng， yú shì wèi yíng zhàn shèng zhào shī yǔ gōng zhòng zhōng shān zhù cháng chéng。
　　368 zhào fá qí， gōng dào cháng chéng。 zhào hé hán lián hé gōng zhōu。 qí fá wèi， gōng qǔ guān。
　　367 xī zhōu wēi gōng sǐ， gōng zǐ gēn zài dōng bù zhēng lì， zhào、 hán yòng wǔ lì jiā yǐ zhī chí， cóng cǐ xī zhōu fēn liè wéi xī zhōu、 dōng zhōu 'èr xiǎo guó。
　　366 wèi、 hán liǎng guó guó jūn zài zhái yáng xiāng huì。 wèi zài wǔ dū zhù chéng， wéi qín suǒ dǎ bài。 qín yòu bài wèi yú luò yīn。
　　365 wèi fá qǔ sòng de yí tái。 zhào gōng qǔ wèi de zhēn。
　　364 qín zhàn shèng wèi yú shí mén， zhǎn shǒu liù wàn， zhào jiù wèi yú shí mén。
　　363 qín gōng wèi shǎo liáng， zhào jiù wèi。
　　362 wèi zhàn shèng zhào、 hán jūn yú huì běi， qín zhào jiāng dōng zuò， qǔ pí láo， yòu gōng qǔ liè rén、 féi。 zhào chéng hóu hé hán zhāo hóu zài shàng dǎng xiāng huì。 qín fá wèi shǎo liáng。
　　361 wèi zài sì yuè jiá yín（ jí chū sān） xǐ dū dà liáng。 wèi huì wáng hé hán zhāo hóu zài wū shā xiāng huì。 qín fá？， shā？ miè。
　　360 wèi dǎo hé shuǐ rù pǔ tián zé， yòu kāi dà gōu yǐn pǔ tián zé de shuǐ。 wèi xiá yáng rén cóng mín shān kāi dǎo qīng yī shuǐ， shǐ dōng yǔ mò shuǐ xiāng hé。
　　359 wèi yàng jìn shuō qín xiào gōng biàn fǎ。
　　358 wèi jiāng lóng jiǎ shuài shī zhù cháng chéng yú xī biān。 qín bài hán yú xī shān。 chǔ yǐn hé shuǐ guàn hán cháng yuán。
　　357 hán wèi jiāo huàn tǔ dì， wèi dé shǒu yuán（ jí cháng yuán）、 zhèng lù děng yì。 sòng gōng qǔ hán de huáng chí， wèi gōng qǔ hán de zhū。 wèi wéi gōng hán de zhái yáng， wèi huì wáng hé hán zhāo hóu zài wū shā jié méng， jiě zhái yáng wéi。
　　356 lǔ gōng hóu、 sòng huán hóu、 wèi chéng hóu、 hán zhāo hóu cháo jiàn wèi huì wáng。 zhào chéng hóu hé qí wēi wáng、 sòng huán hóu zài píng lù xiāng huì， hé yàn wén gōng zài 'ā xiāng huì（“ chén” yī zuò“ ān”）。 qín yòng wèi yàng wéi zuǒ shù cháng， xià biàn fǎ lìng。
　　355 zōu jì yǐ gǔ qín shí shuō qí wēi wáng gǎi gé。 shēn bù hài xiāng hán， yòng fǎ jiā zhī“ shù”。 zhāo xī xù wéi chǔ lìng yǐn 'ér zhuān duàn。 hán cóng hài gǔ yǐ nán zhù cháng chéng。 wèi huì wáng hé qín xiào gōng zài dù píng xiāng huì。 sòng sī chéng zǐ hǎn shā sòng huán hóu duó qǔ zhèng quán， dāng zài zhè nián huò shāo hòu。
　　354 zhào fá wèi， gōng qǔ qī、 fù hòu。 wèi jiù wèi， jìn wéi zhào dū hán dān。 qín gōng qǔ wèi de shǎo liáng。
　　353 qí jiù zhào gōng wèi， dǎ bài wèi jūn yú guì lēng； yòu lián hé sòng、 wèi jìn wéi xiāng líng。 wèi gōng rù zhào dū hán dān。
　　352 qín jìn wéi wèi de 'ān yì， ān yì jiàng qín。 wèi diào yòng hán jūn dǎ bài qí、 sòng、 wèi lián jūn yú xiāng líng， qí qǐng chǔ jǐng shè xiàng wèi qiú hé。
　　351 qín zài shāng zhù sài， wéi gōng wèi de gù yáng， gù yáng jiàng qín。 wèi shí zhào hán dān， wèi zhào zài zhāng shuǐ shàng jié méng。
　　350 qí kuò jiàn dīfáng wéi cháng chéng。 qín cóng yōng qiān dū xián yáng， bìng pǔ biàn shè xiàn。 qín kāi liè tián de qiān mò fēng jiāng。
　　349 qín zài xiàn chū shè zhì shǐ。
　　348 qín“ chū wéi fù”。 wèi huì wáng hé zhào sù hóu zài yīn jìn xiāng huì。
　　347 zhào gōng zǐ fàn xí hán dān， bù shèng 'ér sǐ。
　　346
　　345
　　344 wèi huì wáng chēng wáng， zhào jí féng zé zhī huì， bìng shuài zhū hóu cháo jiàn zhōu tiān zǐ。 qín pài gōng zǐ shǎo guān shuài shī cānyù féng zé zhī huì。 qí qún dài liǎo qīng dà fū dào qín pìn wèn。
　　343 zhào gōng wèi de shǒu yuán。
　　342 wèi gōng hán， zhàn shèng yú liáng、 hè， jiù hán fá wèi。
　　341 qí jiāng tián jì dà bài wèi jūn yú mǎ líng， wèi jiāng páng juān zì shā， tài zǐ zǎo bèi fú。
　　340 qí、 qín、 zhào sān guó gōng wèi。 qín wèi yàng yòng jì qín wèi gōng zǐ yǎng， dà pò wèi jūn。 qín fēng wèi yàng yú yú shāng。
　　339 wèi zài dà liáng běi guō kāi dà gōu， yǐ tōng pǔ tián de shuǐ。
　　338 qín xiào gōng qù shì， wèi yàng bèi chē 'ér sǐ。 qín bài wèi yú 'àn mén， fú lǔ wèi jiāng wèi cuò。
　　337 chǔ、 hán、 zhào、 shǔ sì guó zhī jūn rù qín cháo jiàn。
　　336 wèi hán 'èr guó zhī jūn cháo jiàn qí wēi wáng yú dōngē。 qín guó“ chū xíng qián”。
　　335 wèi hán 'èr guó zhī jūn cháo jiàn qí wēi wáng yú zhēn。 qín gōng qǔ hán de yí yáng。
　　334 wèi huì wáng cǎi yòng huì shī de cè lüè， cháo jiàn qí wēi wáng yú xú zhōu， zūn qí wéi wáng， qí yì chéng rèn wèi chēng wáng。 jí suǒ wèi“ huì xú zhōu xiàngwáng”。
　　333 zhào jìn wéi wèi de huáng， méi yòu gōng kè。 zhào zài zhāng shuǐ、 fǔ shuǐ jiàn zhù cháng chéng。 chǔ wéi gōng qí de xú zhōu， dà bài qí jiāng shēn fù。
　　332 wèi xiàn yīn jìn gěi qín， qín gēngmíng níng qín。 qí、 wèi lián hé fá zhào， zhào jué hé shuǐ guàn qí、 wèi lián jūn
　　331 yì qú rén luàn， zuò pài shù cháng cāo qián wǎng píng dìng。
　　330 qín dǎ bài wèi yú diāo yīn， qín wèi jiāng lóng jiǎ。 wèi xiàn hé xī dì gěi qín。
　　329 qín gōng qǔ wèi hé dōng de fén yīn、 pí shì jí jiāo děng dì。 wèi gōng qǔ chǔ de xíng shān。
　　328 qín kāi shǐ shè zhì xiàngbāng， zhāng yí wéi qín xiāng。 wèi quán xiàn shàng jùn shí wǔ xiàn（ bāo kuò shǎo liáng） gěi qín。
　　327 qín gēngmíng shǎo liáng wéi xià yáng， guī hái gěi wèi jiāo、 qū wò děng dì。
　　326 zhào sù hóu qù shì， qín、 chǔ、 yàn、 qí、 wèi dū pài ruì shī gè wàn rén lái cānyù zàng yí。 qín chū là， huì lóng mén。
　　325 sì yuè mào wǔ qín huì wén jūn zì chēng wéi wáng。 wèi huì wáng huì hán xuān huì wáng yú wū shā， zūn hán xuān huì wáng wéi wáng。 qí zhàn shèng zhào yú píng yì， fú lǔ zhào jiāng hán jǔ。
　　324 qín zhāng yí fá qǔ wèi de shǎn， zhù shàng jùn sài。 wèi huì wáng hé qí wēi wáng xiāng huì yú dōngē。
　　323 chǔ zhù guó zhāo yáng gōng wèi， gōng pò xiāng líng， dé bā yì。 qín pài zhāng yí hé qí、 chǔ dà chén zài？ sāng huì méng。 gōng sūn yǎn fā qǐ yàn、 zhào、 zhōng shān hé wèi、 hán“ wǔ guóxiàng wáng”。
　　322 wèi cǎi yòng zhāng yí de cè lüè， gǎi yòng zhāng yí wéixiàng， bǎ huì shī zhú zǒu。 qín fá qǔ wèi de qū wò、 píng zhōu。
　　321 zhāng yí jiān xiāng qín wèi。 xī hàn nán yuè wáng mù chū tǔ yòu“ wáng sì nián xiàngbāng zhāng yì（ yí） jǐ”。
　　320 qín jiǎ dào hán wèi gōng qí， qí wēi wáng shǐ kuāng zhāng wéi jiāng qìng zhàn。 qín fá yì qú， gōng qǔ yù zhì。
　　319 qín gōng qǔ hán de yān。 qí、 chǔ、 yàn、 zhào、 hán děng guó zhī chí gōng sūn yǎn wéi wèi xiāng。 huì shī huí wèi。
　　318 sòng wáng yǎn zì lì wéi wáng。 wèi、 zhào、 hán、 chǔ、 yàn wǔ guó hé zòng gōng qín， bù shèng 'ér huí。 yàn wáng kuài bǎ jūn wèi shànràng gěi xiàngguó zǐ zhī。
　　317 qín bài sān jìn lián jūn yú xiū yú。 qí lián hé sòng gōng wèi， dǎ bài wèi yú guān zé。
　　316 qín pài sī mǎ cuò fá shǔ， shǔ wáng。 qín gōng qǔ zhào de zhōng dū、 xī yáng。
　　315 qín gōng hán， zhàn yú zhuó zé（ yī zuò shǔ huáng）。 yàn fā shēng nèi luàn， jiāng jūn shì bèi、 tài zǐ píng jìn gōng zǐ zhī。
　　314 qín dà bài hán yú 'àn mén。 yàn zǐ zhī fǎn gōng， shā sǐ jiāng jūn shì bèi、 tài zǐ píng。 qí pài kuāng zhāng fá yàn， wǔ xún gōng xià yàn guó。 zhào zhào yàn gōng zǐ zhí yú hán， pài lè chí sòng rù yàn， lì wéi yàn wáng， jí yàn zhāo wáng。 qín gōng yì qú， dé 'èr shí wǔ chéng。
　　313 qín pài chū lǐ jí gōng zhào、 fú lǔ zhào jiāng zhào zhuāng， gōng qǔ lìn。
　　312 chǔ jǐng cuì wéi gōng hán yōng shì， qín zhù hán fǎn gōng jǐng cuì。 qín wèi zhāng zhàn shèng chǔ yú dān yáng， lǔ qū gài， qǔ hàn zhōng dì。 qí、 sòng wéi wèi zhǔ zǎo。 qín、 wèi、 hán gōng qí dào pú shuǐ zhī shàng， fú lǔ shēng zǐ（ huò zuò zhuì zǐ）。 qín shèng chǔ yú lán tián， hán、 wèi gōng chǔ dào dèng。
　　311 qín chū lǐ jí zhù wèi fá wèi。 qín fá chǔ zhí zhào líng。
　　310 qín fá yì qú、 dān lí。
　　309 qín chū zhì chéngxiàng， chū lǐ jí、 gān mào wéi zuǒ yòu chéngxiàng。
　　308 qín gōng qǔ hán de yí yáng。
　　307 zhào wǔ líng wáng shí xíng“ hú fú qí shè”。 zhào gōng zhōng shān dào fáng zǐ。 qín kāi shǐ shè zhì jiāng jūn， yǐ wèi rǎn wéi jiāng jūn。
　　306 zhào gōng zhōng shān dào níng xuē， gōng lüè hú dào yú zhōng。 chǔ miè yuè， shè jùn jiāng dōng。
　　305 zhào gōng zhōng shān， gōng qǔ dān qiū、 huá yáng、 chī zhī sài、 hào、 shí yì、 fēng lóng、 dōng yuán， zhōng shān xiàn sì yì qǐng hé。
　　304 qín、 chǔ zài huáng jí huì méng， qín guī hái chǔ shàng yōng。
　　303 qín gōng qǔ hán de wǔ suì。 qín gōng qǔ wèi de pú bǎn、 jìn yáng、 fēng líng。 qí、 wèi、 hán gōng chǔ， chǔ pài tài zǐ rù qín， qín jiù chǔ。
　　302 zhào gōng qǔ hé zōng shì、 xiū hǔn zhū háo zhī dì， shè jiǔ yuán yún zhōng 'èr jùn。 zhào qiān lì dà fū mā yú jiǔ yuán。 wèi xiāng wáng、 hán tài zǐ yīng rù qín cháo jiàn。
　　301 qín gōng qǔ hán de ráng。 qí pài kuāng zhāng， wèi pài gōng sūn xǐ， hán pài bào yuān， gòng gōng chǔ fāng chéng， shā chǔ jiāng táng mèi， hán、 wèi qǔ dé wǎn、 yè yǐ běi dì。
　　300 qín gōng chǔ， bá xīn chéng shā chǔ jiāng jǐng quē。 zhào zài gōng zhōng shān。
　　299 chǔ huái wáng shòu piàn rù qín， bèi qín wáng kòu liú。 zhào wǔ líng wáng chuán jūn wèi gěi wáng zǐ hé（ jí zhào huì wén wáng）， zì hào zhù fù。 mèng cháng jūn tián wén rù qín wéixiàng。
　　298 qín gōng qǔ chǔ xī děng shí duō chéng。 zhào pài lóu huǎn rù qín wéixiàng， pài chóu hǎo rù sòng wéixiàng。 mèng cháng jūn yóu qín huí qí。 qí、 hán、 wèi lián jūn gōng qín dào hán gǔ guān。
　　297 zhào wǔ líng wáng chū dài， xī yù lóu fán wáng yú xī hé 'ér qí bīng。 qí、 hán、 wèi lián jūn jì xù gōng qín。
　　296 chǔ huái wáng sǐ。 qí、 hán、 wèi lián jūn gōng rù qín de hán gǔ guān， qín qiú hé， guī hái hán hé wài jí wǔ suì， guī hái wèi hé wài jí fēng líng。 qí fá yàn，“ fù sān jūn， huò 'èr jiāng”。 zhào miè zhōng shān， qiān zhōng shān wáng yú fū shī。



   我读累了，想听点音乐或者请来支歌曲！
    
<< qiányīzhānghuí   hòuyīzhānghuí >>   
qīng tóng shí dài de jué lèi zhàn zhēng yǐn zǐ : rén zhī chūdì yī zhāng sān huáng shén jì（ 46 yì héng héng yuē 5000 nián qián）
dì 'èr zhāng huáng dì chī yóu（ yuē 5000 nián qián）dì sān zhāng yáo fēng shùn yǔ（ 5000－ 4000 nián qián）
dì sì zhāng xū wú zhī xià（ gōng yuán qián 2070 héng qián 1600 nián）dì wǔ zhāng shāng zǔ liè liè（ gōng yuán qián 1600 héng qián 1046 nián， qīng tóng shí dài）
dì liù zhāng dà zhōu tiān zǐ（ gōng yuán qián 1046 héng qián 771 nián）fù lù
qīng tóng shí dài de kǒng lóng zhàn zhēng yǐn zǐ（ guān yú shàng yī běn shū）dì yī zhāng xiào 'ào zhū hóu（ 770B.C.--700B.C.）
dì 'èr zhāng qīng guó 'èr jī（ 700B.C. héng 685B.C.）dì sān zhāng dà zāi qiáng qí（ 685B.C. héng 645B.C.）
dì sì zhāng jiāng hàn xīn guì（ B.C.770 héng B.C.645 de chǔ guó）dì wǔ zhāng xiàn gōng zhī hèn（ B.C.768 héng B.C.650 de jìn guó）
dì liù zhāng qín jìn zhī hǎo（ B.C.650 héng B.C.645）dì qī zhāng jìn wén jiàn tǔ（ B.C.645 héng B.C.628）
dì bā zhāng dú bà xī róng（ 628B.C. héng 620B.C.）dì jiǔ zhāng zhào shì gū 'ér（ B.C.620 héng B.C.607）
dì shí zhāng wèn dǐng zhōng yuán（ B.C.607 héng B.C.590）fù lù
qīng tóng shí dài de xī yì zhàn zhēng dì yī zhāng qiáng zāi jiāo， dà jìn fēng liú（ 600B.C.－ 580B.C.）dì 'èr zhāng yān líng wǔ xī（ 580B.C.－ 575B.C.）
dì sān zhāng dào gōng zài bà（ 575B.C.－ 555B.C.）dì sì zhāng huò qǐ xiāo qiáng（ 555B.C.－ 545B.C.）
dì   I   [II]   [III]   yè

pínglún (0)