通史 》 zhōng guó xīn shǐ   》 lǐ jiě zhōng guó lì shǐ de fāng fǎ      fèi zhèng qīng John King Fairbank 　　bù tóng de lì shǐ shì jiǎo 　　 zhōng guó zuì qīng chǔ zhōng guó lì shǐ， zhèng rú měi guó hé 'ōu zhōu zuì qīng chǔ xī fāng shì jiè de lì shǐ， zhè zhǒng shì shí huì cù shǐ zhōng guó hé zhōng guó yǐ wài shì jiè de shì jiǎo bù yī zhì。 lì rú， zhōng guó rén zhī dào， mǎn zú lǐng xiù yú gōng yuán yī liù sān liù nián yǐ 「 qīng 」 wèiguó hào jiàn guó。 zhè yī nián jiù měi guó rén（ qǐ mǎ shì bō shì dùn yī dài de nà xiē měi guó rén） suǒ zhī， shì měi zhōu xīn dà lù dì yī suǒ dà xué -- hā fó -- chuàng xiào de nián fèn。 yuē liǎng bǎi wàn de mǎn rén rù zhù zhōng guó yǐ hòu， yuē yī yì 'èr qiān wàn de zhōng guó rén chéng wéi qīng cháo zǐ mín， zhì 'èr bǎi liù shí qī nián hòu qīng wáng zhī shí， rén kǒu zēng dào liǎo dà yuē sì yì。 zài gōng yuán yī qī qī nián dài qīng cháo guò liǎo yī bàn de shí hòu， yǐ běi jīng wéi dū chéng de dà qīng dì guó zhēng fú liǎo měnggǔ、 zhōng yà xì yà、 xīzàng。 zhè shí hòu， běi měi shí sān gè zhí mín qū de jǐ bǎi wàn pàn luàn zhě zhèng xuān bù tuō lí yīng guó 'ér dú lì。 　　 měi guó jì rán yǐ shì jì shí bā shì jì de fǎ guó hé shí jiǔ shì jì de yīng guó zhī hòu de dì yī qiáng guó， jiù gé wài xū yào yòu lì shǐ guān diǎn liǎo。 zài zhōng guó， měi guó de mín zhù zhì dù shì chǎng jīng jì zhèng miàn duì zuì hòu de gòng chǎn dǎng zhuān zhèng。 dàn shì， zài zhōng guó gòng chǎn zhèng tǐ bèi hòu de， què shì shì jiè shàng lì shǐ zuì yōu jiǔ de yī gè chéng gōng de zhuān zhì zhèng tǐ。 xiàn zài yào dá chéng jīng jì xiàn dài huà， què bù yào jù dài biǎo xìng de zhèng zhì shàng de mín zhù -- zhè zài měi guó rén xīn mù zhōng shì měi guó dài gěi shì jiè jiù shú de tè bié lǐ wù， shì xiāng dāng nán bàn de。 yòu yì pēng jī zhōng guó zhuān zhèng tǐ zhì de měi guó gōng mín， bù fáng huí tóu kàn kàn zì jǐ guó jiā xíng shǐ zì yóu yǔ quán lì shí zāo yù de nán tí， jiè cǐ yě kě yǐ wèn yī wèn： měi guó shì de fàn běn shì fǒu shì yòng yú zhōng guó de xiàn dài huà zhuǎn xíng？ jǔ yī gè lì zǐ， měi guó jìn nián lái pín pín zài guó jiā yuán shǒu shàng chū zhuàng kuàng。 yòu yī wèi zǒng tǒng wéi zhì jīn bù míng de yuán yīn yù cì， zhè gè yuán yīn wǒ men nìngyuàn bù wèn。 lìng yòu yī wèi zǒng tǒng cí zhí xià tái， yǐ miǎn yīn shuō huǎng 'ér zāo tánhé。 hòu lái de yī wèi hǎo lāi wù lái de zǒng tǒng huó zài huàn xiǎng lǐ， tā píng zì qī qī rén ràng dà jiā guò dé shū tǎn， tóng shí zài měi guó de mín zhù zhì dù zhī xià zào chū yī gè xià céng shè huì jiē jí， yě jié shù liǎo yǔ sū lián de lěng zhàn。 zài cǐ qī jiān， yáo yuǎn de zhōng guó nà biān， máo zhù xí zé dōng shā liǎo shù yǐ bǎi wàn jì de shēng mìng， què chēng zhī wéi gé mìng de jiē jí dǒu zhēng。 tā yī jiǔ bā jiǔ nián de hòu jì zhě shēn xiàn yú zhōng guó de dú cái zhuān zhì chuán tǒng 'ér bù néng zì bá， yǐ zhì yú zài miàn duì yào qiú mín zhù de wú wǔ zhuāng de rén qún shí fàn xià dà cuò， zài diàn shì huáng jīn shí duàn lǐ xià lìng tǎn kè chū dòng shè jī liǎo shàng bǎi de rén。 　　 xiàn jīn běi jīng de lǎo nián rén bù yuàn jiàn zhōng guó chù chù fàn làn shāng yè huà shì jiè de liú xíng wén huà， měi guó xué shù jiè zé huān yíng liǎo sì wàn míng zhōng guó lái de yōu xiù xué shēng， bìng qiě yào tā men zì yóu sī kǎo xiàn dài wèn tí（ zài měi guó xiàn dài wèn tí hái bāo kuò xī dú、 qiāng xiè gōng yè、 jiē tóu qiāng jī děng）。 zhōng guó rén bì xū jiàng dī shēng yù shuài yǐ miǎn bèi shí jǐ yì de rén kǒu tuō kuǎ， bàn fǎ jì yòu shā sǐ nǚ yīng、 jié yù、 duò tāi děng。 měi guó zhè biān què yòu xǔ duō rén yào bǎ měi gè yùn yù zhōng de tāi 'ér dāng zuò shén shèng bù kě qīn hài de rén bǎo liú xià lái， gēn běn bù kǎo lǜ tāi 'ér de mǔ qīn hé tāi 'ér de wèi lái。 　　 zhū rú cǐ lèi de huāng dàn jiān ruì de fǎn fěng zhī zhōng， yòu yī gè wèi jiě dá de wèn tí shì zhì jīn xǔ duō 'ài guó de zhōng guó rén huī zhī bù qù de。 zhōng guó de hàn dài dì guó yǔ luó mǎ dì guó shì tóng qī de， ér qiě yào bǐ luó mǎ dì guó dà。 zhōng guó què shí yī dù shì shì jiè shàng de yōu shì wén míng， fēi dàn hé luó mǎ bù fēn xuān zhì， bìng qiě yuǎn yuǎn zǒu zài zhōng gǔ shí qī 'ōu zhōu de qián miàn。 cóng wú kuā dà zhī cí de yán jǐn jīng jì shǐ xué jiā fèi wéi kǎi（ AIbertFeuerwerker） gào sù wǒ men， gōng yuán yī nián zhì yī wǔ nián jiān，「 zài nóng yè shēng chǎn lì、 gōng yè jì yì、 shāng yè zhī fán fù xìng、 dū shì cái fù、 shēng huó shuǐ píng gè fāng miàn， ōu zhōu dōubù zú yǐ yǔ zhōng guóxiàng bǐ nǐ， huáng lùn guān liáo tǐ zhì zhī jīng mì yǔ wén huà chéng jiù liǎo」（ Ropp1991）。 nà me， zhōng guó wèishénme zài jìn dài biàn dé luò hòu liǎo ní？ zěn huì zài shí jiǔ shì jì wǎn qī méng shòu bèi xī fāng shì jiè shèn zhì rì běn dì guó zhù yì zhě qīng miè de chǐ rǔ ní？ 　　 dá 'àn kě yǐ cóng zhōng guó zì shēn hé xī fāng shì jiè qù zhǎo。 yī qī wǔ nián qián hòu chǎn yè gé mìng zài yīng guó zhǎn kāi de shí hòu qǐ， kē xué yǔ gōng yè jì shù jiù bù duàn zài shǐ shì jiè gǎi guān。 ér「 xiàn dài huà」 zì yī jiǔ qī bā nián qǐ yě yī zhí shì zhōng guó de guó jiā mù biāo。 yóu yú zhōng guó rén hái cán liú zhe zì jǐ tiān shēng shì yōu yuè mín zú de xìn niàn， kěn wèile zài xiàn dài dōng shān zài qǐ jí lì biǎo xiàn， gé wài yòu dòng rén xīn bó zhī chù。 　　 èr shí shì jì yī bān dū kěn dìng shāng dài tóng qì、 sòng dài huì huà， yǐ jí qí tā zhōng guó wén huà yí chǎn de zhì gāo sù zhì。 lǐ yuē sè（ JosephNeedham） yǔ qí tóng liáo zì yī jiǔ wǔ nián qǐ， yě zài hé zhe de shí sì jù cè yòu yú de《 zhōng guó kē xué yǔ wén míng》（ ScienceandCivilizationinChina） zhī zhōng miáo shù zhōng guó zǎo qī de zhū duō wěi dà fā xiàn yǔ fā míng， xiàng mù yuǎn chāo guò zhòng suǒ zhōu zhī de zhǐ、 yìn shuà shù、 huǒ yào、 zhǐ nán zhēn zhè sān、 sì yàng。 nài sēn · xí wén（ NathanSivin） zhǐ chū， jìn dài yǐ qián de zhōng guó yǔ 'ōu zhōu kē xué cóng biǎo miàn shàng kàn， bǐ cǐ xiāng sì zhī chù bǐ yǔ jìn dài kē xué xiāng sì zhī chù duō。 suī rán 'ōu zhōu chéng xí de sī kǎo fāng shì， zài xū yào zuò kē xué xìng sī kǎo de shí jī dào lái shí， bǐ jiào néng yòu suǒ zhǔn bèi。 dàn bù lùn zhōng guó huò 'ōu zhōu， zài kē xué yǔ gōng jì zhī jiān， lǐ lùn xué zhě yǔ gōng jiàng zhī jiān， dōubù céng yòu duō dà guān lián。 kē xué hé gōng jì de jī dòng xìng jié hé nǎi shì jìn dài de chǎn wù。 　　 lìng wài， xí wén yě zhǐ chū， zhōng guó suàn pán de jì suàn xiàolǜ jìn guǎn jīng rén， què zhǐ xiàn yú shí 'èr wèi shù zuǒ yòu yī cì shù zǔ jì suàn， bù néng zuò gāo jí dài shù jì suàn。 tā shuō， zhōng guó zài shí sì shì jì zhōng yè zhì shí qī shì jì zhè duàn shí qī bǐ jiào qiàn quē shù xué shàng de chuàng xīn， kě néng zhèng shì wéi suàn pán biàn lì hǎo yòng suǒ fù chū de dài jià。 zhè jí shì zhōng guó zài fā míng shàng de zǎo shú fǎn chéng wéi rì hòu bàn jiǎo shí de yī gè shí lì。 wǒ jiāng lùn jí sòng dài zhōng guó de yōu yì chéng jiù dào liǎo shí jiǔ shì jì qià biàn wéi cù shǐ zhōng guó luò hòu de yuán yóu， fǎng fó fán shì wěi dà chéng jiù hòu miàn bì gēn suí jiāng huà de 'è hào。 　　 yī bān duō rèn wéi， zhōng guó de guò zǎo chéng shú bù zhǐ xiàn yú yì shù hé jì gōng fāng miàn。 jīhū 'àn rèn hé dìng yì lái kàn jiē rán， gǔ dài zhōng guó céng yòu yī gè zhuān zhì zhèng tǐ cún zài， bāo hán guān liáo xíng zhèng、 jì shǐ、 kǎo xuǎn de zhǒng zhǒng zhì dù jī gòu， yǐ jí zhōng yāng duì jīng jì、 wén huà、 wén xué、 sī xiǎng de kòng zhì。 zhè gè zhōng guó zhuān zhì shè huì yù gào liǎo hòu lái shí qī shì jì 'ōu zhōu zhuān zhì zhèng tǐ de xīng qǐ。 ér wǒ men cóng duō yuán shì xī fāng jīng yàn dé lái de quán tào shè huì kē xué gài niàn， sì hū réng wú lì hán gài dào zhōng guó zǎo qī de zhè xiē zuò wéi。 　　 jiǎ rú wǒ men qǐ wàng liǎo jiě zhōng guó zài jìn dài luò hòu yú xī 'ōu de shè huì yīn sù yǔ rén xìng yīn sù， jiù bì xū gèng mì qiē qù zhù yì zhōng guó de shǐ qián shǐ、 dào mǐ jīng jì、 jiā zú xì tǒng、 lái zì nèi yà xì yà（ InnerAsia） de wài huàn、 gǔ diǎn zhèng tǒng sī xiǎng， yǐ jí qí tā xǔ duō biǎo xiàn gāo dù wén míng de tè zhēng， yǐ biàn yī yī rèn qīng qí yǐng xiǎng fèn liàng。 zài cǐ， wǒ men yào zhǐ chū jǐ gè lǐ jiě zhōng guó de zhù yào fāng xiàng。 　　 dì lǐ： běi fāng yǔ nán fāng zhī xiāng duì 　　 yào zhī dào zhōng guó zhī fù yú duō yàng xìng， shǒu xiān kě yǐ yòng yǎn jīng kàn chū lái， lǚ xíng zhě fēi zài zhōng guó shàng kōng yún duān shí， kě kàn jiàn liǎng zhǒng diǎn xíng de huà miàn， yī shì huá běi， yī shì huá nán（ jiàn dì tú 1）。 zài běi jīng yǐ nán de gān zào huá běi píng yuán shàng， yě jiù shì zài zhōng guó wén míng zuì xiān fán róng fā zhǎn de dì fāng， xià jì kě jiàn yī dà piàn wú yín de lǜ dì， qí shàng sǎnluò de yī cù cù 'àn lǜ sè nǎi shì yǐ tǔ qiáng wéi qǐ de cūn luò de shù mù。 zhè hěn xiàng měi guó zhōng xī bù yī、 èr shí nián qián de jǐng guān， gè gè nóng zhuāng jí zhōu wéi shù cóng yě shì bǐ cǐ jiàngé yuē bàn yīng li 'ér yáo wàng。 bù tóng de shì， měi guó yù mǐ dì dài shàng de nóng zhuāng， dào zhōng guó huá běi píng yuán shàng biàn chéng zhěng zuò cūn zǐ。 měi guó 'ài hé huá zhōu hé yī lì nuò yī zhōu de wù nóng jiā tíng， bǐ cǐ xiāng jù bàn li 'ér gè yōng zì jǐ nóng dì zhōng de gǔ cāng chù shè chéng yī gé jú。 zhōng guó zé shì yǐ jǐ bǎi rén zài sàn bù shù mù de cūn zǐ lǐ xíng chéng yī zhěng gè xiǎo qū， cūn zǐ yǔ cūn zǐ gé bàn li wéi lín。 měi guó jí biàn yòu wù nóng de lì shǐ bèi jǐng， què bù xīn shǎng chù chù zhì yuē zhe zhōng guó nóng rén yán xíng sī xiǎng de nà zhǒng rén kǒu mì dù。 　　 diǎn xíng de huá nán huà miàn jiù dà bù xiāng tóng liǎo， ér qiě quán rán bù shì měi guó rén suǒ guàn jiàn de múyàng。 zhè 'ér de dào tián yī nián zhōng dà bù fēn shí jiān zhù zháoshuǐ， cóng kōng zhōng wàng xià lái shì yī piàn shuǐ yíng yíng de。 tián suí zhe dì shì qǐ fú bù píng， hú zhuàng de tī tián yán zhe shān pō yī céng céng dì dié shàngjiàng jìn shān dǐng de dì fāng， zài cóng lìng yī biān yī céng céng jiàng xià qù。 mián yán de tī tián gè zì 'àn dì xíng zǒu xiàng rào xíng zhe， lún kuò qià sì dì lǐ xué jiā huà de tú biǎo。 cóng kōng zhōng kàn jiàn de wān yán shuǐ dào tī tián xíng zhuàng， díquè shì qí xià pō gǔ dì xíng de mù shì zhǐ biāo， pō dǐng shàng de shì zhǎi tiáo 'āo zhuàng de tián， yù wǎng xià de jiù jiù yù kuān yù cháng， dào liǎo gǔ dǐ hái wǎng wài tū chū lái。 xǔ duō dī 'àn shàng yòu huī shí zǐ pū de bù dào， xíng chéng qū zhé fù zá de tú 'àn。 tài yáng chū lái de shí hòu， dào tián shuǐ zhōng yìng zhe huàn mùdì rì yǐng。 tài yáng jiù xiàng shì cóng xià miàn de tián lǐ xiàng shàng zhào yào， dī 'àn、 xiǎo jìng、 shān dǐng zhuāng diǎn chéng de huá lì wǎng luò sì hū zài yī miàn qǐ fú de mù shàng lüè guò， yòu rú yī zhāng hēi de lǚ huā shā piāo guò shǎn shuò tián shuǐ de yín bái。 　　 méi yòu rén néng gòu fēi yuè huá nán qí qū de qīng shān lǜ gǔ 'ér bù zì wèn： zhōng guó shí duō yì de rén zhù zài nà 'ér ? chī shénme ? yīn wéi dà piàn dà piàn de shān yuè gǔ dì kàn láidōu bù yí gēngzhòng， ér qiě rén yān xī hǎn。 zhè gè dà piàn kōng kuàng fēng jǐng de yìn xiàng fǎn yìng zài tǒng jì shù zì shàng shì， yuē qī fēn zhī liù de rén kǒu bì xū lài zhàn zhōng guó tǔ dì sān fēn zhī yī de kě gēngzhòng tǔ dì wéi shēng（ jiàn dì tú 2）。 zhōng guó yòu rén jū zhù de tǔ dì dà yuē shì měi guó yòu rén jū zhù tǔ dì miàn jī de yī bàn， què yào wéi chí měi guó wǔ bèi rén kǒu de shēng jì。 wéi yī de bàn fǎ shì wǎng gǔ dì hé hóng fàn qū de měi yī qiān fāng yīng li kě gēng tǔ dì lǐ jǐ jìn liǎng qiān rén。 měi guó xiàn yòu dà yuē wǔ shí qī wàn píng fāng li de tǔ dì zài gēng zuò zhōng， ér qiě miàn jī hái kě dà liàng kuò zēng。 zhōng guó yǐ gēng tǔ dì kě néng yòu sì shí wǔ wàn píng fāng li（ měi rén kě xiǎng chū chǎn liáng shí de tǔ dì bù dào bàn yīng mǔ）， ruò yào kuò zēng， miàn jī yě jí xiǎo， ér qiě yào mì jí shǐ yòng。 zǒng zhī， zhōng guó bì xū lì yòng quán shì jiè kě gēng shàng dì de dà yuē bǎi fēn zhī qī， lái wèi bǎo zhàn quán shì jiè yuē bǎi fēn zhī 'èr shí sān de rén kǒu。 　　 gān zào de huá běi xiǎo mài xiǎo mǐ qū hé cháo shī de huá nán dào mǐ shēng chǎn qū， yán zhe jiè yú huáng hé yǔ cháng jiāng zhī jiān de sān shí sān wěi dù xiàn huàfēn wéi 'èr（ jiàn dì tú 3）。 liǎng gè jīng jì qū yù de jiàng yǔ liàng、 tǔ rǎng、 qì wēn、 xí sú， dōuyòu míng xiǎn de bù tóng。 　　 zhōng guó de jiàng yǔ xíng tài shì yóu dì xíng zào chéng de。 yà zhōu lù kuài de qì wēn biàn huà， bǐ xī tài píng yáng jí qí qì liú de biàn huà yào kuài。 dōng jì lǐ zài dà lù kuài shàng lěng què de gān lěng kōng qì， duō qīng xiàng yú wǎng xī nán rén hǎi， zhǐ zào chéng jí xiǎo liàng de jiàng shuǐ。 xiāng fǎn de， xié mǎn shuǐ qì de xià jì jì fēng， bèi gāo kōng de shàng shēng rè kōng qì xiàng nèi xiàng běi dài rù lù kuài， zào chéng de jiàng shuǐ duō bàn fā shēng zài xià jì。 xià jì de nán fēng xiān yuè guò huá nán de shān qiū， gěi huá nán dài lái dà liàng 'ér xiāng dāng gù dìng de jiàng yǔ。 huá běi yīn wéi jù zhōng guó nán hǎi jiào yuǎn， néng huò dé de jiàng yǔ pǔ biàn jiào shǎo。 guò qù shù shí nián zhōng， huá běi de nián jiàng shuǐ liàng duō guǎ shèn zhì yòu gāo dá bǎi fēn zhī sān shí de chā yì。 huá běi píng yuán nián píng jūn jiàng yǔ liàng yuē wéi 'èr shí zhì 'èr shí wǔ yīng dòu， hé měi guó de gān hàn chén bào qū（ dustbowl） chàbù duō， zài zuì hǎo de qíng kuàng xià yě jīhū bù zú yǐ wéi chí gēng zuò suǒ xū。 ér yī nián nián de jiàng yǔ liàng chā bié jí dà， jīng cháng yòu dǎo zhì gān hàn jī jī de kě néng。 　　 huá běi nà zhǒng hé měi guó zhōng xī bù xiāngchà wú jǐ de dà lù xìng dōng jì， bǎ yí yú zuò wù shēngzhǎng de jì jié yā dī wéi liù gè yuè zuǒ yòu。 zài zhōng guó zuì nán fāng， zuò wù kě zhōng nián shēngzhǎng， dào mǐ yī nián shōu chéng liǎng cì， duō zhě sān cì。 zhèng yīn cǐ gù， dà duō shù de zhōng guó rén jū yú féi wò de huá nán dào mǐ qū。 xū yào jiào duō gōng shuǐ yǔ láo lì de dào mǐ gēng zuò， yī zhí dào jìn dài， dōukě shōu chéng xiāng dāng yú zāizhòng xiǎo mài liǎng bèi de liáng shí。 　　 bù lùn nán běi， dōuyào yǐ rén men bù xiè de nǔ lì lái bǔ chōng tiān rán zī yuán， fèn féi gōng yè jí shì yī xiàng pō bù xún cháng de rén lì shì gōng。 ruò shì bù bǎ rén de pái xiè wù huí guī gěi tǔ dì， huò shì bù yòng děng liàng de huà xué féi liào， zhōng guó rèn hé yī gè dì qū dōuwú fǎ shēng chǎn zú yǐ gòngyǎng xiàn yòu rén kǒu suǒ xū de liáng shí。 měi gè dū shì hé xīn dū gōng yìng fèn féi gěi zhōu wéi de shāng pǐn shū cài yuán pǔ； cóng kōng zhōng niǎo kàn， zhǐ jiàn zhōng guó de chéng shì bèi huán rào zài yī tiáo nóng mì de lǜ sè zuò wù dài zhī zhōng， lǜ dài wǎng wài yuán jiàn jiàn dàn qù。 　　 zǎo qī lǚ xíng dào cǐ de rén， yīn zhōng guó de fāng yán fán duō jí shěng fèn miàn jī dà xiǎo bù tóng 'ér yǐ zhī yǔ 'ōu zhōu bǐ nǐ（ jiàn dì tú 4）。 lì rú， cháng jiāng liú yù de sì chuān、 hú běi、 hú nán， yǐ jí xià yóu cháng jiāng sān jiǎo zhōu zhè sì chù， měi gè dì qū de miàn jī dū yǔ dé guó xiāng sì， gè dì rén kǒu yědōu bǐ dé guó duō。 zhōng guó de zhù yào shěng fèn duō yòu dà bù xiāng tóng de fāng yán、 pēngtiáo， yǐ jí tán yě tán bù wán de shè huì wén huà xí sú。 dàn shì， shěng fèn jī běn shàng zhǐ shì wéi biàn yú zhì lǐ 'ér zuò de zhèng zhì xìng huàfēn。 xīn yòu de yī gè fāng fǎ shì， jiāng zhōng guó 'àn jīng jì dì lǐ qū yù huàfēn， yǐ biàn yú xī jiě。 　　 guò qù 'èr shí wǔ nián jiān， shī jiān yǎ（ G ． WilliamSkinner） yīn wéi yán jiū zhōng guó shì chǎng yíng xiāo yǔ dū shì huà， jiāng zhōng guó huá wéi jǐ gè dà qū yù（ macroregions）， měi yī qū yù yǐ yī gè hé chuān liú yù pén dì wéi zhōng xīn（ jiàn dì tú 5）。 gè qū jūn yòu zài shuǐ dào shàng de rén kǒu chóu mì de shēng chǎn hé xīn dài， yǐ jí zài shān dì huò gān zào dì xíng shàng de rén kǒu jiào xī shēng chǎn lì yě jiào dī de wài yuán qū。 hé xīn dì dài zài yòu guān rén de shì wù huó dòng shàng dāng rán jiào wéi qiáng shì， ér wài yuán qū jiù dé shì yìng fù shǔ yǔ biān yuán de juésè liǎo。 jǔ lì shuō， wài yuán qū lǐ de sēn lín làn fá、 gēng dì、 tǔ rǎng chōng shí， dōukě néng gěi hé xīn dài lái yòu yòng de chōng jī céng， zhì shǐ liǎng zhě zhī jiān tǔ dì féi wò de chā bié kuò dà。 　　 zhè xiē 'àn fēn xī jiǎo dù huá chéng de dà qū yù què qiē jiè xiàn hé xiāng hù guān xì， jiāng kě zài zuò gǎi jìn。 zhè xiē jiè xiàn hé guān xì duì lì shǐ xué zhě hěn yòu yòng， yīn wéi qí suǒ fǎn yìng de jīng jì， shì shí bǐ zhèng zhì shěng fèn fǎn yìng de gēngzhèng què。 qí shí， shěng jiè de huàdìng bù shì yào zēng qiáng jīng jì yīn zǐ de lì liàng， ér shì yú yǐ zhì héng。 suǒ yǐ， féi wò de cháng jiāng sān jiǎo zhōu bèi fēn gē dào zhè jiāng、 jiāng sū、 ān huī sān gè shěng fèn zhī nèi， yǐ miǎn zhè gè jīng jì lì zhuó yuè de dì qū zhěng gè guī rù yī gè shěng zhì， shǐ gāi shěng fù kě dí guó。 　　 shī jiān yǎ huá de dà qū yù yǐ shuǐ dào wéi zhōng xīn， shuǐ dào jí shì qí mào yì yùn shū de lù jìng。 wèi yú hǎi shàng mào yì yǔ nèi lù shuǐ yùn shāng yè jiāo huì chù de guǎng zhōu、 shàng hǎi、 wǔ hàn， yǐ zhì yú tiān jīn， dū yú jiào wǎn jìn chéng wéi zhòng yào dū shì。 dàn shì， yī zhí dào zuì jìn， zhōng guó de duì wài mào yì zǒng shì dá bù dào wài shāng de gāo qī wàng。 zhōng guó zì běi dào nán kuà yuè liǎo cóng jiā ná dà dào gǔ bā de wěi dù， dà tǐ shàng què zhǐ wéi chí zìjǐ zì zú。 wǒ men wǎng wǎng wàng jì， wèi yú cháng jiāng kǒu de shàng hǎi yě zài niǔ 'ào liáng shì hé sū yī shì yùn hé de wēn dài wěi dù shàng， zhū jiāng shàng de guǎng zhōu què yuè guò nán huí guī xiàn， hé hā wǎ nà yǔ jiā 'ěr gè dá de wěi dù xiāng tóng。 　　 zhōng guó zhè gè cì dà lù suī rán páng dà 'ér duō yàng， què bù tóng yú 'ōu zhōu 'ér shǐ zhōng zhǐ shì dān yī de zhèng zhì dān yuán tǐ。 yīn wéi zhōng guó bèi yī zhǒng shēng huó fāng shì yǔ zhèng zhì tǐ zhì suǒ wéi xì， zhè zhǒng fāng shì hé tǐ zhì de gēn yuán bǐ 'ōu měi de yào shēn， kě huí sù de wèi zhōng duàn de lì shǐ bèi jǐng yě bǐ 'ōu měi de cháng jiǔ。 　　 rén lèi yǔ dà zì rán 　　 bù lùn nà yī zhòngmín zú de、 wén huà xí xìng de wén míng tè zhì， dào liǎo zhōng guó， jiù bèi míng xiǎn zhōng guó shì de shēng huó fāng shì xī shōu、 zī yǎng、 zhì yuē， bìng qiě shòu xiàn yú zhōng guó tǔ dì yǔ tǔ dì de shǐ yòng xíng tài。 jǔ yī gè lì zǐ， zì xīn shí qì shí dài（ yī wàn 'èr qiān nián qián） dào xiàn jīn， huá běi de rén men jiù zài xī běi miàn jī yuē sān shí wàn píng fāng gōng li xì zhì huáng sè de fēng chéng tǔ dì shàng jué xué 'ér jū， yòu de shēn dá jiāng jìn wǔ shí gōng chǐ（ jiàn dì tú 3）。 huáng tǔ de chuí zhí pī liè tè xìng zhèng shì yú jué xué。 xiàn zài réng yòu shù shí wàn rén yǐ jué rù huáng tǔ yá bì shàng de dòng xué wèijiā； zhè zhǒng xué wū dōng nuǎn xià liáng， zhǐ zài dì zhèn fā shēng shí huì yòu wēi xiǎn。 　　 yù dào yòu sēn lín de dì fāng， zhōng guó rén yě hé qí tā de zǎo qī mín zú yǐ jí tuò huāng shí qī de měi guó rén yī yàng， bǎ shù mù dū kǎn diào。 suí zhī fā shēng de tǔ rǎng chōng shí， qiān bǎi nián lái gǎi biàn liǎo biǎo miàn dì xíng。 chōng shí yě shì zhì jīn réng cún zài de dà wèn tí。 huáng hé de fēng chéng huáng tǔ chén jī， zài shān xī shěng yǔ dà hǎi zhī jiān xíng chéng yī gè kuān guǎng de chōng jī píng yuán， chén jī de qíng xíng réng chí xù zhōng。 zuì néng shǐ rén lǐng huì rén lèi zài miàn duì dà zì rán shí duō me wú yòng de， mò guò yú yǎn kàn zhe huáng hé nà wō dòng de kā fēi sè hóng liú dà jǔ 'ér xià， pāi zhe tǔ dī， xiān qǐ liù、 qī gōng chǐ gāo， chōng guò jù hǎi sān bǎi duō gōng lǐ de yōng jǐ píng yuán； tóng shí xīn lǐ míng bái， zhè huáng hè de jù liú zhèng bù duàn chōng shuà yū ní， yào bǎ hé chuáng jī dé bǐ zhōu wéi yuán yě hái yào gāo， zhí dào rén lèi de shū hū huò shén zhǐ zhǐ yì ràng tā chōng pò dī 'àn， bǎ píng yuán yānmò。 　　 sēn lín làn fá、 tǔ dì chōng shí、 hóng shuǐ fàn làn dōushì rén lì fáng hóng zhì shuǐ de shí hòu yù guò de wèn tí。 zhōng gòng jìn nián lái de cuò shī jí shì， zài huáng hé liú yù zào lín yǐ jí zhù dī lán zǔ zhī liú。 guò wǎng cháo dài de zhōng guó jūn zhù， měi féng fàn làn qī dū dé quán lì yíng zhàn huá běi píng yuán de fàn liú。 zhì yú zài shǐ qián shí qī， píng yuán bèi yānmò de wèn tí dǎo bù dà， nán de shì yào zài píng yuán zuì chū de zhǎo zé zhuàng tài zhōng jìn xíng kāi kěn。 wèile pái shuǐ、 fáng hóng、 guàn gài， gè zhǒng kòng zhì shuǐ de jì shù dū fā zhǎn chū lái。 yī dài dài tóu zhù zài zhè piàn tǔ dì shàng de rén lì shǐ tā chéng wéi xiàn yòu de múyàng， yòu dī yàn wèi hù， yòu yùn hé chuān yuè， yòu zú jì cǎi chū lái de lù， yòu xī liú jǐng shuǐ guàn gài， ǒu huò yòu jiù fén dì zài yī cóng cóng shù zhōng。 zhè xiē dū cóng qián shì chuán gěi liǎo hòu dài zǐ sūn。 　　 jìn dài zhōng guó chéng jì lái de tǔ dì jīhū quán bù yòng yú shēng chǎn gōng rén xiāo hào de liáng shí。 yán gé 'ér lùn de gù yòu zhōng guó lǐng tǔ（ bù bāo kuò méng、 mǎn、 cáng、 huí jiāng） fù dān bù qǐ sì yǎng niú yáng wéi liáng shí de shēng huó（ jiàn xià jié）， néng shǐ yòng de tǔ dì shí fēn zhī jiǔ gēngzhòng zuò wù， zhǐ yòu dà yuē bǎi fēn zhī 'èr gōng fàng mù shēng kǒu。 měi guó yǐ shǐ yòng tǔ dì què jǐn yòu shí fēn zhī sì gōng zāizhòng zuò wù， jǐ jìn yī bàn zuò liǎo fàng mù cǎo cháng 　　 mì jí nóng yè yǐn hán de shè huì yì yì， kě yǐ jí míng xiǎn dì zài dào mǐ jīng jì shàng kàn chū lái， ér dào mǐ jīng jì zhèng shì cháng jiāng liú yù jí huá nán gè dì shēng huó de zhùgàn。 dào zǐ bōzhòng zhǎngchéng yāng miáo de dì yī gè yuè tōng cháng dū liú zài yāng pǔ lǐ， zhè qī jiān gān de tián lǐ zāizhòng fù zuò wù。 zuò wù shōu chéng hòu， dào tián guàn shuǐ、 shī féi、 lí tǔ（ yǐ rén lì chú huò jiè zhù yú shuǐ niú）， yǐ bèi chā yāng。 zhì jīn chā yāng réng dà bàn kào rén de shuāng shǒu lái wán chéng， yī liè liè de chā yāng zhě bì xū wān zhe yāo， yī bù bù xiàng hòu tuì zhe cǎi guò měi yī qí shī ní shēn jí jiǎo huái de shuǐ tián。 zhè zhǒng shì jiè shàng zuì láolèi jīn gǔ de gōng zuò， quán zhōng guó de shuǐ tián lǐ dū dé zuò。 děng chú guò cǎo， dào zǐ zhǎngchéng， tián lǐ de shuǐ pái chū， jiù gāi shōu gē liǎo。 shōu gē yě dà duō shì kào rén lì。 zài jù yòu wú xiàn liàng gōng shuǐ hé rén lì de tiáo jiàn xià， tóng yàng yī kuài tǔ dì gǎi zuò rèn hé qí tā yòng tú， dà gài dōubù kě néng huàn huí bǐ zhǒng shuǐ dào hái duō de shōu huò liàng。 àn cǐ qíng kuàng kàn lái， tǔ dì de jīng jì jià zhí gāo yú rén lì。 yě kě yǐ shuō， hǎo lì qì yòu de shì， hǎo tǔ dì què bù rán。 zhōng guó nóng rén qiàn quē kě cóng shì dà guī mó nóng gēng de tǔ dì hé zī běn， zhǐ dé zhuān zhù yú mì jí、 gāo shōu chéng、 shǒu cāo zuò de nóng yì， ér bù lǐ huì dà fàn wéi jī xiè huà de nóng yè liǎo。 　　 zài xiǎo piàn nóng dì shàng shǐ yòng dà liàng rén lì hé féi liào， yě yǐn lái yī xiē jiànjiē de shè huì yǐng xiǎng， yīn wéi chóu mì rén kǒu hé tǔ dì mì jí shǐ yòng chéng wéi xiāng hù yǐ cún de xiàn xiàng， bǐ cǐ dū xū lài duì fāng 'ér cún zài。 chóu mì de rén kǒu shì mì jí shǐ yòng tǔ dì de dòng jī， yě shì mì jí shǐ yòng tǔ dì de shǒu duàn。 zhè zhǒng jīng jì xíng tài yī dàn què lì， jiù huì jù yòu guàn xìng dòng lì 'ér yī zhí chí xù xià qù。 dà huǒ rén xīn kǔ láo dòng biàn chéng gōng rèn de dìng guī， wéi jié shěng láo lì 'ér gǎi gé fā míng zhǐ shì lì wài。 zǎo qī céng yòu tuī dòng xiàn dài gǎi gé de rén xiǎng yǐn rù jī xiè， zǒng shì zāo dào rén lì jì dé lì yì de zǔ náo， yīn wéi cóng duǎn qī kàn， jī xiè sì hū shì yào yǔ rén de shǒu hé bèi jǐ jìng zhēng。 yě yīn cǐ gù， tiě lù céng bèi zhǐ wéi bō duó gǎn chē fū hé jiǎo fū de shēng jì。 jié shěng láo lì de fā míng gēn běn shì chī lì bù tǎo hǎo。 　　 rén kǒu yǔ tǔ dì zhè zhǒng bù lì de jūn héng hái yòu lìng yī céng hán yì。 rén kǒu zēng jiā de yā lì pò shǐ xǔ duō nóng rén hòu lái gǎi zhǒng yòu shāng yè jià zhí de zuò wù（ rú cháng jiāng sān jiǎo zhōu de mián huā）， zhè shǐ dé tǔ dì de bào chóu shuài zēng jiā liǎo， dàn měi rén měi tiān bào chóu shuài bìng méi yòu biàn， zhè nǎi shì qiú shēng cún de cè lüè， huáng zōng zhì（ PhilipHuang， 1990， 1991） chēng zhī wéi「 fù jiù」（ involution）， xǔ kě xiāng dāng chéng dù de shāng yè huà chū xiàn， dàn bù zhì yú zǒu xiàng jìn dài zī běn zhù yì fā zhǎn， yě bù ràng zhōng guó nóng rén bǎi tuō jǐn kān hú kǒu de shēng huó。 　　 zhōng guó rén de shēng tài -- shì yìng yòu xíng de huán jìng， cóng xǔ duō fāng miàn yǐng xiǎng dào wén huà。 dà chōng jī píng yuán shàng de shēng huó cóng láidōu shì jiān kǔ de，「 hǎo huài jiē yóu tiān」 shì gǔ lái de sú yàn， nài kǔ de zhōng guó nóng mín tīng rèn tiān hòu de bǎi bù， yáng guāng yǔ shuǐ dū kào lǎo tiān shī yú， ér qiě bù dé bù duì gān hàn、 hóng shuǐ、 wēn yì、 jī jǐn děng zì rán zāi hài nì lái shùn shòu。 zhè yǔ 'ōu zhōu rén de zāo yù chéng míng xiǎn duì bǐ， ōu zhōu dì xíng duō zī duō cǎi， xī 'ōu zhè biān de rén， bù lùn shì zài dì zhōng hǎi pàn huò nèi lù dì fāng， dōuméi yòu gōng shuǐ bù zú zhī yú。 zài nóng gēng zhī wài， yuàn yì de huà， hái kě cóng shì shòu liè huò bǔ yú。 hǎi yùn shāng yè zì gǔ jiù shì xī fāng jīng jì zhōng yī gè yào jiǎo， wéi shāng yè mùdì 'ér zuò de tàn xiǎn fā míng， chéng wéi xī fāng rén kè fú dà zì rán zhī zhàn de yī bù fēn。 　　 dōng xī fāng de rén yǔ zì rán jiè de guān xì zhī bù tóng， yī xiàng shì zhè liǎng zhǒng wén huà jiān de yī gè míng xiǎn duì bǐ。 xī fāng wén míng zhōng de rén shì yī qiē de zhōng xīn， zì rán jiè de qí tā shì wù bù shì zhōng lì de bèi jǐng， jiù shì yǔ rén duì lì de。 yīn cǐ， xī fāng de zōng jiào gěi shén fù yú rén xíng rén xìng， zǎo qī xī fāng huì huà yě shì yǐ rén wéi yǔ zhòu zhōng xīn de。 ruò yào shuō míng dōng xī fāng de chā jù yòu duō dà， zhǐ xū bǐ jiào yī xià jī dū jiào yǔ fó jiào zhī zhōng de lěng jìng kè guān xìng， huò shì bǐ jiào yī xià sòng dài shān shuǐ huà yǔ yì dà lì wén yì fù xīng qián de huà zuò， sòng huà zhōng de miǎo xiǎo rén xíng yǔ shān yá hé liú xiāng xíng jiàn chù， hòu zhě zhī zhōng de zì rán jǐng wù zé shì huà wán rén wù cái xiǎng dào yào tiān shàng de dōng xī。 　　 yóu yú shēng huó yǔ jiā rén hé lín jū de guān xì mìqiè qiān chě， zhōng guó rén xí guàn liǎo tuán tǐ zhòng yú gè rén de jí tǐ shēng huó fāng shì。 jiù zhè yī diǎn 'ér yán， zhōng guó jīng yàn zì zuì chū wù nóng de xiān zǔ shí dài qǐ zhì zuì jìn qián bù jiǔ jīhū méi shí me bù tóng。 dài lái gǎi biàn de shì háng hǎi zhě、 tuò huāng zhě、 dū shì chuàng yè zhě děng děng jìn dài de gè rén zhù yì zhě。 zì jǐ yī gè rén de fáng jiān -- jiào gāo shēng huó shuǐ píng de biǎo zhēng， zài xī bàn qiú dé lái yě bǐ zài yōng jǐ de dōng fāng róng yì xiē。 gù cǐ， zhōng guó yán jiū fāng miàn yòu yī gè gài kuò zhī lùn： gè rén bù dàn róng rù dà zì rán， ér qiě bèi shè huì jí tǐ suǒ tóng huà。 　　 rú jīn， zhōng guó shè huì jí tǐ yǔ qí zhōu zāo měi lì dà zì rán zhī jiān de píng héng yǐ jīng bèi xiàn dài huà pò huài liǎo。 huà xué yào pǐn yǔ gōng yè pái fàng wù wū rǎn liǎo shuǐ， yǐ wèi chōng shuà de yān méi wéi rán liào yě wū rǎn liǎo kōng qì。 yǐ nián qīng rén zhàn dà duō shù qiě shòu mìng zhú jiàn yán cháng de rén kǒu zài chéng cháng zhōng， yī、 èr shí nián zhī nèi bù huì jiǎn xià lái。 zài cǐ tóng shí， sēn lín kǎn fá yǔ shuǐ tǔ liú shī， jiā shàng dào lù、 zhù zhái、 shè shī de xīng jiàn， zhèng zài jiàn jiàn cuī huǐ kě gēng tǔ dì。 quán shì jiè zuì dà 'ér rén kǒu zuì mì de guó jiā zhèng bù xiàng yī gè fēi lài jí dà jí tǐ nǔ lì bù zú yǐ wǎn jiù de shēng tài mèng yǎn。 　　 cūn zǐ： jiā zú shì xì 　　 liǎo jiě jīn rì zhōng guó de yī gè jī běn fāng fǎ shì cóng rén lèi xué shàng zhe shǒu。 rén lèi xué zhù shì de cūn zhuāng jí jiā tíng huán jìng， xiàn dài zhōng guó cái gāng kāi shǐ zhèng tuō。 jí biàn dào liǎo jīn tiān， zhōng guó rén réng shì dà duō shù wù nóng， duō bàn zài cūn zǐ lǐ shēng huó， zhù zài yǐ tǔ zhuān hé zhú zhī huò shuà fěn lí bā qiáng、 shí tóu zào de fáng shè lǐ， lǐ miàn de dì bǎn shì tǔ huò shí zǐ de， chuāng hù hú zhǐ 'ér shǎo yòng bō lí。 xiē wēi de shōu rù tōng cháng yòu yī bàn hào zài liáng shí shàng， kuān chǎng de jū chù nǎi shì yī zhǒng shē chǐ。 yī bān nóng jiā měi sān rén gòng xiǎng yī gè huá chéng sì bù fēn de xiǎo fáng jiān， yòu shí hòu， yī jiā liǎng、 sān dài bù fēn xìng bié tóng shuì yī zhāng zhuān kàng， huá běi de kàng duō shì cóng lín jìn de lú zào tōng guǎn yú guò lái shāo nuǎn。 rén men hěn shǎo chī dé dào ròu。 jué dà duō shù de shì wù shì yǐ rén lì dài jī qì zuò de。 　　 wù zhì shēng huó shuǐ píng jiào gāo de 'ōu měi rén gǎn dào jīng yà de shì， zhōng guó nóng mín zài zhè yàng 'è liè de mín shēng tiáo jiàn xià hái néng gòu bǎo chí shí fēn wén míng de shēng huó tài dù。 dào lǐ qí shí zài yú zhōng guó de shè huì zhì dù， měi yī jiā tíng de gè gè fènzǐ zài zhè xiē zhì dù xià， àn zhào gēn shēn dì gù de xíng wéi mó shì， dù guò rén kě néng zāo yù de gè zhǒng shì shì biàn huà。 yǐ shì shàng de shè huì xiàn xiàng 'ér yán， zhè xiē zhì dù hé mó shì dū shǔ yú zuì gǔ lǎo zuì wán qiáng zhě。 zhōng guó yóu cǐ 'ér shǐ zhōng shì jiā tíng zhì dù de bǎo lěi， cóng qí zhōng jì dé dào lì liàng yě yǎng chéng liǎo duò xìng。 　　 dào xiāng dāng wǎn jìn， zhōng guó shì jiā tíng yī zhí dū xiàng yī gè xiǎo yǔ zhòu， xiàng shì xiù zhēn xíng de guó jiā。 jiā tíng suǒ zài dì de zhèng zhì shēng huó yǐ jiā tíng wéi shè huì dān yuán hé zé rèn chéng dān zhě， bìng bù 'àn gè rén jì。 jiā tíng shēng huó guàn shū de xiào dào guān niàn， nǎi shì zhōng jūn fú quán de yǎng chéng chū bù。 　　 kàn yī kàn chuán tǒng jiā tíng nèi de wēi quán mó shì， jí kě míng bái jiā tíng tiáojiào xiào zǐ wéi shùn mín de gōng néng。 fù qīn zài jiā lǐ shì quán wēi zhì shàng de zhuān zhì zhě， zhù zǎi jiā chǎn yǔ shōu rù de yùn yòng， zǐ nǚ de hūn yīn yě yóu fù qīn zuò zhù 'ān pái。 duì yú fù qīn， zǐ nǚ jì jìng 'ài yòu jù pà。 jìng lǎo guān niàn shǐ zhè zhǒng qíng gǎn yòu zēng wú jiǎn。 lǎo rén tǐ lì suī shuāi tuì， zhì huì què xiāng duì dì zēngzhǎng， zhǐ yào zhè wèi jiāzhǎng nǎo jīn méi hú tú， jiù jué duì yòu zī gé tǒng lǐng quán jiā。 yǐ fǎ fù qīn kě yǐ fàn mài zǐ nǚ， shèn 'ér kě yǐ jiāng xíng wéi bù duān de zǐ nǚ zhì sǐ。 qí shí， zhōng guó de fù mǔ qīn tiān xìng shàng、 guàn lì shàng dū tè bié téng 'ài yòu xiǎo de zǐ nǚ， duì zǐ nǚ yòu yǎng yù de zé rèn yǔ shòu bào dá de quán lì。 dàn shì rú guǒ zuò fù qīn de yuàn yì duì zǐ nǚ bào nüè， fǎ lǜ hé xí sú dōubù huì yuē shù tā。 　　 lǎo shì jiā tíng bù jǐn shì cháng zūn yòu bēi， ér qiě zhòng nán qīng nǚ。 shèn zhì dào liǎo jīn tiān， zhōng guó nǚ yīng sì hū zǒng bǐ nán yīng yì zāo shā hài。 nǚ hái zǐ de hūn yīn yóu tā rén 'ān pái， ér qiě yǔ 'ài qíng wú guān。 qiè shēng shēng de xīn niàn zǐ lí kāi liǎo zì jǐ de jiā， lì kè biàn chéng tīng pó pó bǎi bù de xí fù。 tā kě néng yào hé zhàng fū de cè shì huò xiǎo qiè gòng chù。 rú guǒ tā méi shēng 'ér zǐ， zhàng fū qǔ qiè de kě néng xìng jiù gèng dà。 zhàng fū kě 'àn xǔ duō míng zhèng yán shùn de lǐ yóu xiū diào tā。 ruò shì zhàng fū sǐ liǎo， tā què bù néng qīng yì zài jià。 zhè yī qiēdōu fǎn yìng liǎo yī jiàn shì shí： nǚ xìng méi yòu jīng jì dú lì de dì wèi． tā de láo lì dū tóu zhù zài jiā wù shì shàng， bù néng dài lái shōu rù。 nóng jiā fù nǚ jīhū quán shì wén máng。 nǚ rén méi yòu cái chǎn quán， jí biàn yòu yě fēi cháng shǎo。 　　 fù nǚ shè huì dì wèi dī jǐn zhǐ shì zhōng guó zhěng tào shè huì guī fàn děng jí fēn míng de yī xiàng zhèng míng。 zhōng guó zì gǔ jiù bǎ shì jiè kàn zuò shì「 yīn」、「 yáng」 zhè liǎng gè hù bǔ hù dòng yuán sù de chǎn wù。 fán nǚ xìng、 yǐn 'àn、 róu ruò、 bèi dòng zhě dū shǔ yīn， ér nán xìng、 guāng liàng、 qiáng zhuàng、 zhù dòng zhě dū shǔ yáng。 suī rán nán nǚ dōushì bì xū 'ér qiě hù bǔ de， dàn yòu yī gè tiān shēng jiù duì lìng yī gè bèi dòng shùn fú。 jī yú zhè zhǒng sī xiǎng yì shí， dài dài xiāng chuán de nán xìng dào xué jiā jiù yán jiū chéng gōng yī tào nǚ xìng yīngyǒu de shùn cóng xíng wéi mó shì。 zhè zhǒng mó shì shǐ nǚ hái zǐ zì chū shēng qǐ dì wèi jiù dī yú nán hái zǐ， shǐ qī zǐ cóng fū、 fū sǐ cóng zǐ。 zhōng guó xiàng lái bù fá gè xìng qiáng de nǚ xìng， tā men ruò yào zhù zǎi jiā tíng tōng cháng shì yòng jiànjiē de fǎ zǐ， ér bù shì zhí jiē fā hào shī lìng。 　　 rú jiā xué zhě suǒ shuō de「 sān gāng」， nǎi shì què lì rén lún de diǎn fàn。 sān gāng jí「 jūn chén、 fù zǐ、 fū fù」（ jūn wéi chén gāng、 fù wéi zǐ gāng、 fū wéi qī gāng）。 zuì lìng zhù zhāng rén rén píng děng de xī fāng rén zhù mù de shì， sān gāng zhī zhōng yòu 'èr gāng shì zài jiā tíng zhī nèi de guān xì， ér sān zhě dōushì zhù cóng guān xì。 xī fāng shēng huó zhōng cháng zào chéng mǔ qīn zhuān quán de mǔ zǐ zhī lún， zài zhōng guó zì rán yě hěn zhòng yào， dàn bìng wèi zài lǐ lùn shàng tí chū lái qiáng diào。 　　 fù qīn kàn jiàn 'ér zǐ kāi shǐ yòu gè xìng kāi shǐ dú lì， kě néng huì dān xīn 'ér zǐ de zì sī rèn xìng huì rǎo luàn quán jiā。 mǔ yǔ zǐ huò zǐ yǔ xí zhī jiān lián xì tài qīn mì de huà， wéi xì quán jiā jí fù quán de chuí zhí zhōng zhēn guān xì yòu huì zāo dào wēi xié。 qiáo nà sēn · ào kē（ JonathanOcko， jiàn KwangChingLiu1990） de zǒng jié shì， qī qiè nǎi shì「 duǒ bù diào de pò huài wěn dìng zhī yào sù」， néng dài lái zǐ sūn， què bù miǎn gěi 'ér zǐ fú cóng fù qīn de guān xì dài lái wēi xié。 　　 gǔ dài zhōng guó zhī wéi xì， chú liǎo kào xiào zhōng jiā tíng de guān niàn， yě yòu lài dì fāng shàng shì rén de gòng tóng jīng yàn。 ér shì rén shì zì xiǎo jiù tóu shēn yán dú bìng zūn xíng jīng shū gǔ xùn de dú shū rén， yán fù cí mǔ hé lì dū cù niánshào de dú shū rén jiāng xīn shén zhuān zhù yú zì zhì yǔ yā yì qīng fú chōng dòng。 àn jiāng · sà lǐ（ JonSarri） yòu guān shí jiǔ shì jì wǎn qī shàng liú jiē céng tóng nián zhī yán jiū（ 1990）， qīng shàonián de tiáojiào yǐ fú cóng wéi dì yī yào wù。 nán hái zǐ yī dàn bù rù qīng chūn qī， fù mǔ jiù bù zài duì tā biǎo lù qīn 'ài zhī tài， qǔ 'ér dài zhī de shì yǐ yǎng chéng qiàdàng rén gé wéi mù biāo de zhūn zhūn xùn jiào。 　　 zhōng guó chuán tǒng shì jiā tíng zhì dù shí fēn yòu zhù yú rén men jiē shòu zài jiā tíng yǐ wài tǐ xì zhōng lèi shìde xiāng duì dì wèi， lì rú， zài zhèng fǔ guān wèi jiē jí zhì dù zhōng de shēnfèn。 dé guó shè huì xué jiā wéi bó（ MaxWeber） céng jiāng zhōng guó miáo shù wéi「 jiā tíng zhù yì zhī guó」（ famil-isticstate）。 shēnfèn dì wèi yòu xù de hǎo chǔzhī yī shì， rén men hěn zì rán dì zhī dào zài jiā zhōng zài shè huì shàng gāi rú hé zì chù。 rén xiǎo dé zì jǐ rú guǒ xíng wéi hé hū zì jǐ de shēnfèn， tā rén yě huì 'àn qí shēnfèn duì dài zì jǐ， cóng 'ér kě yòu 'ān quán gǎn。 　　 zài dà jiā tíng lǐ， měi gè hái zǐ cóng chū shēng qǐ jiù tào shàng xiōng zǐ bó gū yí jiù nèi wài zǔ fù mǔ děng xī fāng rén yǒng yuǎn gǎo bù qīng de qīn zú guān xì。 gè bèi qīn qī bù dàn chēng wèi bǐ xī fāng shè huì de míng què， ér qiě qīn shū yòu bié， gè 'àn qí shēnfèn yòu qí bù dé bù chéng dān de zé rèn hé quán lì。 qīn qī jiān bǐ cǐ de chēng hū dōushì qīng qīng chǔ chǔ de。 　　 shuài xiān cóng shì huá nán yán jiū de rén lèi xué jiā fú lì dé màn（ MauriceFreedman， 1971） rèn wéi zhù yào de shè huì zhì dù jí shì jiā zú zōng xì。 měi yī jiā zú shè qún dū yóu yī wèi gòng tóng de zǔ zōng chuán xià lái， chí yòu zì jiā zǔ chǎn， nián jié shí yào yī tóng qù sǎo mù huò rù cí táng jì sì。 yǐ xuè yuán wéi jī chǔ de jiā zú， zài dì fāng shàng yě kě néng yòu qí gòng tóng de jīng jì de zhèng zhì de lì yì。 dàn shì， rén lèi xué jiā fā xiàn， huá běi de jiā xì zǔ zhì què lìng yòu bù tóng de gēn jù。 zhōng guó rén de qīn zú guān xì yīn suǒ zài dì qū 'ér gè yòu bù tóng。 zhì yú jiā zú fēn xiǎng jiā chǎn、 ān pái jià zhuāng、 sāngzàng xǐ qìng de fāng shì， yědōu yòu fán fù de lì shǐ bèi jǐng， zuì jìn cái yòu rén zài kāi shǐ yán jiū。 　　 zhōng guó de jiā tíng zhì dù zài huá nán huá běi dōushì fù xì shì de。 jiāzhǎng dì wèi yóu fù qīn chuán gěi zhǎngzǐ。 suǒ yǐ， nán zǐ liú zài jiā lǐ， nǚ zǐ yào jià dào bié jiā qù。 zhè liǎng zhǒng qíng xíng xī fāng rén què bù huì rèn wéi shì lǐ suǒ dāng rán。 yī zhí dào hěn wǎn jìn， zhōng guó qīng nián nán nǚ hái bù néng zì jǐ jué dìng zhōng shēn dà shì。 ér qiě shèn zhì zài jīn tiān， yě bù jiàn dé néng gòu yī jié hūn jiù zì zǔ xiǎo jiā tíng。 tōng cháng dōushì zǐ xí yǔ gōng pó tóng zhù， dān fù qǐ jiā jì zhòng rèn， jiāng jiā tíng shēng huó bǎi zài hūn yīn shēng huó zhī shàng。 zhè yě shì xī fāng rén nán yǐ rèn tóng de。 　　 jiāzhǎng de dì wèi shì wán wán zhěng zhěng yóu fù qīn chuán gěi zhǎngzǐ de， jiā chǎn què bù rán liǎo。 zhōng guó zài hěn gǔ de shí hòu jiù fèi chú liǎo cháng sì jì chéng zhì， àn cǐ zhì dù， zhǎngzǐ jì chéng fù chǎn de quán bù， dì dì men zhǐ néng xiàng wài lìng qiú fā zhǎn。 gǎi zhì de yǐng xiǎng zhī dà， kě yǐ cóng guān chá bǎo liú cháng sì jì chéng zhì de yīng guó hé rì běn kàn chū。 yīng、 rì nà xiē dé bù dào fù chǎn de dì dì zhuǎn 'ér tóu rù gōng zhí hé gōng shāng yè， huò shì dào hǎi wài lìng dǎ tiān xià， yǔ běn tǔ zhōng yāng duì kàng。 zhōng guó zài xiōng dì jūn fēn jiā chǎn de qíng kuàng xià， cháng xiōng zhǐ duō liǎo yī fèn lǐ yí shàng de zhí zé yǐ tū xiǎn qí dì wèi， yě yòu shí hòu huì fēn dé lüè duō yī xiē de cái chǎn。 tǔ dì fēn gē xuē ruò liǎo jiā zú bǎo yòu dì chǎn de chí xù xìng， kě yǐ fáng zhǐ yòu guān zhí zhě de dì quán péng zhǎng， yě shǐ nóng mín jiā tíng tíng liú zài cún huó de biān yuán shàng。 yī duì fū fù de zuì zhù yào zé rèn jiù shì shēng yī gè yán xù xiāng yān de 'ér zǐ， dàn shì， ér zǐ shēng duō liǎo yòu huì shǐ jiā tíng biàn qióng。 　　 yī bān yǐ wéi zhōng guó nóng mín jiā tíng tōng cháng dōuyòu zhòng duō zǐ nǚ， shì shí bìng bù rán。 tǔ dì shǎo， jiā shàng yì bìng jī jǐn， dū yā dī liǎo nóng jiā cún huó rén kǒu de shù mù。 jǐ fáng xiōng dì dài zhe gè zì de qī zǐ 'ér nǚ gòng tóng shēng huó zài yī gè dà jiā tíng lǐ de qíng xíng， suī bèi shì wéi zhōng guó shè huì de diǎn xíng， qí shí què shì nán dé de lǐ xiǎng zhuàng tài， shì fù yù de jiā zú cái zuòde dào de。 pǔ tōng nóng jiā rén kǒu bù guò sì、 wǔ rén， huò zhì duō liù rén。 xiōng dì fēn jiā dǎo zhì dì chǎn jiā cái wú fǎ lěi jī， yī bān jiā tíng bù dà yòu yí wǎng shàng céng shè huì jiē jí de jī huì。 nóng mín kùn zài tián lǐ bù dé tuō shēn de zhù yīn bù shì fǎ lǜ， ér shì qí rén kǒu shù mù。 　　 nóng cūn zhì jīn réng shì zhōng guó shè huì de jī shí， zhè zhǒng cūn zǐ yóu shì dài jū yú yī dì bìng yǎng lài shǐ yòng mǒu piàn dì chǎn 'ér wéi shēng de jiā tíng zǔ chéng。 měi yī gè jiā tíng dōushì yī gè shè huì dān yuán， yī gè jīng jì dān yuán。 měi míng jiā tíng chéng yuán píng gēng zuò tǔ dì huò qǔ liáng shí， kùn lì shǔ jiā tíng 'ér yòu qí shè huì dì wèi。 nóng cūn zhōng de gè rén shēng huó zhōu qī， réng yǔ tǔ dì mì jí gēng zuò de jì jié zhōu qī xiāng cuò zōng。 cūn mín de shēng lǎo bìng sǐ yě yǔ zuò wù de shēngzhǎng shōu chéng xiāng hù guàn chuān。 　　 rán 'ér， zhōng guó nóng mín shēng huó tōng cháng bìng bù zhǐ xiàn yú yī cūn de fàn wéi zhī nèi， ér shì zài gòu chéng yī gè shì chǎng qū de yī qún cūn zǐ zhōng huó dòng。 zhè zhǒng jié gòu kě yǐ zài fēi háng shí cóng kōng zhōng kàn jiàn， shì chǎng xiǎo qū chéng yuán xíng， gè gè cūn zhuāng wéi zài yī gè shì chǎng dū shì de sì zhōu。 mín guó yǐ qián de zhōng guó xiāng jiān jí shì yǐ zhè zhǒng xiāng dāng zìjǐ zì zú de qū yù lián jié 'ér chéng。 xíng rén xiǎo jìng huò hé dào cóng zhōng xīn shì chǎng chéng zhèn xiàng wài fú shè dào dì yī huán de wǔ、 liù gè cūn zǐ， zài yóu cǐ lián jiē dào dì 'èr huán de shí lái gè cūn zǐ。 zhè shí qī、 bā gè cūn yú kě néng yī gòng yòu qī shí wǔ jiā rén， měi jiā yuē wǔ kǒu rén， yòu fù mǔ qīn、 liǎng míng zǐ nǚ， hé yī wèi yé yé huò nǎi nǎi。 měi gè cūn zǐ jù lí shì chǎng chéng zhèn bù huì yuǎn yú sì gōng lǐ， bù lùn shì tiǎo dān zǐ zǒu、 tuī chē、 qí lǘ， huò zài hé dào zhōng huá shān bǎn， dōukě yǐ zài yī tiān zhī nèi wǎng fǎn。 　　 cūn zǐ lǐ de nóng mín hé zhèn shàng de diàn pū lǎo bǎn、 gōng jiàng、 dì zhù、 sì miào sēng dào děng rén， xíng chéng dà yuē yòu yī qiān wǔ bǎi jiā rén（ rén kǒu yuē qī qiān wǔ bǎi） de xiǎo qū。 chéng zhèn shàng dìng qī yòu shì jí， lì rú měi féng yī、 sì、 qī rì gǎn jí， huò shāng biàn zài zhè xiē rì zǐ jìn chéng lái。 zài qí tā rì zǐ -- rú měi féng 'èr、 wǔ、 bā rì， huò shì měi féng sān、 liù、 jiǔ rì， jiù qù gǎn bā gōng lǐ wài de bié de shì jí。 àn zhè yàng de shì jí mài dòng zhōu qī， měi yī jiā lǐ kě yǐ yòu yī gè rén gé 'èr tiān qù gǎn yī cì jí， jiè cǐ kě yǐ ná běn dì chū chǎn wù qù mài， huò shì mǎi xiē bié dì de chǎn pǐn， hái kě yǐ zài chá guǎn huò miào huì zhōng hé péng yǒu pèng miàn。 shí nián xià lái， yī míng nóng fū kě néng gǎn shàng yī qiān duō cì de shì jí。 　　 yīn cǐ， nóng cūn běn shēn bù néng zìjǐ zì zú， fàn wéi jiào dà de shì jí xiǎo qū què tóng shí jí shì yī gè jīng jì dān yuán， yě shì yī gè shè huì jié gòu。 hūn yīn dà shì cháng kě zài zhèn shàng yóu méi rén 'ān pái， jié rì qìng diǎn zài zhèn shàng jǔ xíng， mì mì jié shè de fēn huì zài zhèn shàng zhào kāi， nóng mín yě kě yǐ zài zhèn shàng huì jiàn tǒng zhì jiē jí de dài biǎo -- rú shōu shuì zhě、 shōu zū zhě。 bù guò， xīn jìn de yán jiū bào gào yǐ jīng jiāng shàng shù zhè xiē kè bǎn yìn xiàng gǎi guān。 àn dù yà lā（ PrasenjitDuara， 1988） zhǐ chū， cūn mín yě cān jiā xǔ duō yǔ shì jí wǎng luò zhī gòng cún bù yī dìng xiāng guān de qí tā wǎng zhuàng guān xì， rú qīn qī wǎng lái guān xì、 mì mì jié shè、 zōng jiào chóng bài、 mín bīng zǔ zhì、 shǒu wàng xiāng zhù děng。 　　 huá yǔ yí： dà cǎo yuán yǔ nóng tián 　　 huá běi huá nán de duì bǐ， ruò yǔ zhōng guó cóng shì mì jí nóng gēng de dìng jū cūn luò hé yóu mù de nèi yà xì yà（ InnerAsia） gāo yuán zhī chā yì xiāng jiào， kě suàn shì xiǎo wū jiàn dà wū。 nèi yà xì yà nǎi shì pí lián zhōng guó gǔ lái gù yòu lǐng tǔ de dōng běi、 měnggǔ、 zhōng yà dì qū、 xīzàng。 zhōng guó qiáng shèng de cháo dài céng jiāng zhè xiē dì qū kuò rù bǎn tú， rú jīn de zhōng gòng yì rán。 méng、 cáng、 mǎn děng zú rú jīn dōuzài zhōng gòng de wǔ shí wǔ gè shǎo shù mín zú zhī liè。 　　 nèi yà xì yà hé zhōng guó běn tǔ jīhū cóng rèn yī fāng miàn kàn láidōu chéng míng xiǎn duì bǐ。 guān wài dà cǎo yuán shàng de rén kǒu xī luò； zhì jīn měnggǔ hé xīzàng jǐn zhǐ yòu jǐ bǎi wàn rén kǒu jū yú bù máo de gāo yuán qū yù zhōng， ér hàn zú zài hái bù jí zhè xiē miàn jī de tǔ dì shàng què jù jí liǎo shí yì yǐ shàng rén kǒu（ jiàn biǎo 1）。 nèi yà xì yà rén kǒu xī shǎo de xiàn xiàng， shǐ qí cǎo yuán yóu mù shēng huó yǔ hàn mín zú de yōng jǐ shēng huó jiǒng rán bù tóng。 　　 ★ biǎo 1 zhōng guó zhù yào cháo dài biǎo★ 　　「 yóu mù shēng huó」 dāng rán bù shì zhǐ màn wú mùdì dì zài cǎo yuán shàng yóu dàng， ér shì jì jié xìng dì dài zhe chù qún zhú shuǐ cǎo 'ér jū， zhā yíng chù dōushì shú zhī de， yǐ qì hòu yǔ jiàng yǔ tiáo jiàn， kě néng dōng jì zài shān pō shàng， xià jì zài dī dì。 cǐ zhǒng wán quán lài mǎ qún yáng qún wéi shēng de shì chún yóu mù zhě， kě néng lái zì cǎo yuán mù dì biān yuán shàng zǎo xiān róng hé nóng gēng、 shòu liè、 zhēng zhàn de bàn yóu mù shè huì。 chún yóu mù yǔ bàn yóu mù mín zú dū xué huì liǎo yě liàn qīng tóng yǔ tiě。 　　 zhèng rú mì jí nóng gēng sù zào liǎo hàn mín zú， nèi yà xì yà de yáng qún mǎ qún jīng jì yě zhì yuē liǎo yóu mù mín zú。 huá nán dào mǐ gēngzhòng de jì shù jīng xì， guān wài rén 'àn cǎo yuán shàng dì biǎo zhí bèi、 dì xíng、 qì hòu zhuàng kuàng lái diào yǎng yáng、 mǎ、 niú、 luò tuó de běn lǐng yě bù xùn sè。 yóu mù fàng yáng de rén men yǐ yáng ròu guǒ fù， yòng yáng pí yù hán， zhù yáng pí dā jiàn de měnggǔ bāo， yǐ yáng fèn wéi rán liào。 zài gān zào de cǎo yuán shàng gēng zuò wǎng wǎng shì láo 'ér wú huò de， rén men bù dé bù kào sì yǎng chù qún wéi shēng， kào mǎ lái qiān xǐ， ér qiě bì xū néng suí jī yìng biàn， shí shí zhǔn bèi yíng jiē mào xiǎn。 yóu mù zhě bù zài tǔ dì shàng shēng gēn， dàn bì xū yǔ yòu rén jū zhù de dì qū wéi chí zuì dī chéng dù de shāng yè jiāo yì。 yóu mù zhě bǐ hàn zú nóng mín zì yóu， yě yīn wéi bù néng shì dài lěi jī bù dòng chǎn， yòu bǐ hàn zú de dì zhù qióng。 yóu mù mín zú shàn qí shè， yīn cǐ yě shàn zhàn。 　　 yóu mù mín zú de qiú cháng bìng bù shì 'àn wáng cháo zhōng zǐ jì fù wèi de fāng shì chǎn shēng， ér shì qǔ jué yú jiào fù tánxìng de xuǎn jǔ dà huì， zài huì zhòngxuǎn chū（ bèi rèn wéi） jù yòu zhuó yuè lǐng dǎo néng lì de rén wéi xīn qiú cháng。 rén xuǎn kě néng shì cóng qiú cháng de zhū zǐ zhī zhōng zhǎo， huò cóng qiú cháng de zhū xiōng dì zhī zhōng tiǎo。 zhì dù jì shì rú cǐ hán hú bù míng， zú zhōng lǐng xiù men zěn me jué dìng dōushì hé lǐ de。 tā men huì xuǎn zhōng yòu cáigàn de rén， yě huì zài shí sān shì jì shí xuǎn chū yòu lǐng xiù mèi lì de chéng jí sī hàn， hěn kuài jiù zǔ zhì qǐ yǐ qí shè shǒu wéi huǒ lì jī chǔ 'ér jù qiáng dà jūn shì lì liàng de bù zú lián méng。 zì gǔ zhì hěn wǎn jìn， běi fāng xī fāng de yóu mù yǔ bàn yóu mù mín zú yī zhí dōushì rǎo dòng zhōng guó jūn shì zhèng zhì shēng huó de yī gè yīn sù。 　　 zhè qí zhōng hán zhe zhōng guó「 wén huà zhù yì」（ culturalism） de yī gè yuán yóu。 suǒ wèi wén huà zhù yì， zhǐ zhōng guó rén duì qí shēng huó fāng shì chè dǐ zhōng chéng de qíng cāo。 ōu zhōu rén de mín zú zhù yì shì yīn wéi fǎng xiào qí tā dān yī mín zú guó jiā， huò yīn xiāng hù lián xì 'ér chǎn shēng de， zhōng guó de wén huà zhù yì què qǐ yú zhōng guó yǔ nèi yà xì yà「 yí dí」 zhī chā yì。 yóu yú zhè xiē wài huàn bǐ hàn zú xiāo yǒng shàn zhàn， zhōng guó rén biàn wǎng shè huì zhì dù yǔ wén huà měi xué de yōu yuè gǎn zhī zhōng xún qiú wèi jiè bì hù， zhè xiē shì yì zú zhēng fú yě xiāo miè bù liǎo de。 　　 yīn cǐ， wǒ men yào rèn qīng， zhōng guó lì shǐ hán gài de bù zhǐ shì zhōng guó rén， hái bāo kuò bù duàn rù qīn zhōng guó jí qí shè huì de nèi yà xì yà yì zú， tā mendōu yǐ chéng wéi zhōng guó zhěng tǐ bù kě shǎo de bù fēn。 jiǎn 'ér yán zhī， wǒ men bì xū kuò kuān shì yě： nèi yà xì yà gè zú de rén yī zhí shì zhōng guó rén de lì shǐ zhōng de jí zhòng yào bù fēn。 shèn zhì xiàn jīn de zhōng gòng zhèng fǔ huá gěi shǎo shù mín zú「 zì zhì qū」 de tǔ dì， hái bǐ gěi hàn rén de yào duō。 请欣赏:  请给我换一个看看！  拜托，快把噪音停掉！我读累了，想听点音乐或者请来支歌曲！      << qiányīzhānghuí   hòuyīzhānghuí >>

zǒng xù yú xù zì xù lǐ jiě zhōng guó lì shǐ de fāng fǎ dì yī juàn jūn zhù zhuān zhì de xīng shuāi dì 1 zhāng　　 qǐ yuán： kǎo gǔ zhī fā xiàn dì 2 zhāng　　 shǒu dù tǒng yī： dì wáng de rú xué dì 3 zhāng　　 fó jiào shí dài de zài tǒng yī dì 4 zhāng　　 zhōng guó zuì wěi dà de shí dài： běi sòng yǔ nán sòng dì 5 zhāng　　 sòng dài zhōng guó yǔ nèi yà xì yà de máo dùn dì 6 zhāng　　 míng dài de zhèng fǔ dì 7 zhāng　　 qīng cháo zhì shì dì 'èr juàn　　 dì zhì zhōng guó de wǎn qī（ 1600-1911） dì bā zhāng　　 chéngzhǎng 'ér wú fā zhǎn zhī máo dùn dì jiǔ zhāng　　 biān jìng sāo dòng yǔ mén hù kāi fàng dì shí zhāng　　 zào fǎn yǔ zhōng xīng dì shí yī zhāng　　 zǎo qī jìn dài huà yǔ qīng cháo shuāi wēi dì shí 'èr zhāng　　 gòng hé gé mìng　 yī jiǔ líng yī -- yī jiǔ yī liù dì sān juàn　 zhōng huá mín guó（ yī jiǔ yī 'èr -- yī jiǔ sì jiǔ） dì shí sān zhāng　　 zhuī xún zhōng guó de wén míng shè huì dì shí sì zhāng　　 guó mín gé mìng yǔ nán jīng zhèng fǔ dì shí wǔ zhāng　　 zhōng guó gòng chǎn dǎng zhī fù lín dì shí liù zhāng　　 zhōng guó de kàng rì zhī zhàn（ yī jiǔ sān qī -- yī jiǔ sì wǔ） dì shí qī zhāng　　 nèi zhàn yǔ guó mín dǎng zài tái wān

dì   I   [II]   yè

pínglún (0)