四书类 》 yuán běn dà xué wēi yán   》 dì sān piān nèi míng zhī xué      nán huái jǐn Na Huaijin 　　shí jiǔ、 wàn gǔ dì wáng shī zhī xué 　　《 dà xué》 yī shū de dì yī jié yuán wén， wǒ men de yán jiū zǒng suàn gào yī duàn luò， jiē zhe 'ér lái。 biàn shì gǔ rén jiào dé zuì xiǎng de “ bā mù ”， suǒ wèi： “ gé wù、 zhì zhī、 chéng yì、 zhèng xīn、 xiū shēn、 qí jiā、 zhì guó、 píng tiān xià。 ” dàn shì， tā men hǎo xiàng yòu yì huò zhě wú yì， què bǎ zài “ chéng yì ” zhī xiān de “ gé wù zhì zhī ” hé “ wù gé zhī zhì ” de lián xì yào diǎn， fàng qì bù gù。 sì hū yòu bǎ kǒng jiā diàn lǐ shàodōng（ shǎo lǎo bǎn） Zēngzǐ de zhēn pǐn qīng yì pāo qì， zhuān mài nà xiē kě “ bèi dú shū rén dāng zuò shēng guān fā cái de qiāo mén zhuān。 rán hòu yòu ná tā lái wēi xié nà xiē zuò huáng dì de dà lǎo guān， yào tā xué zuò yáo、 shùn。 zhì shǐ nà xiē běn lái jiù shì gū（ tōng gū zì yòng） fù tiān xià rén de “ gū jiā ”， běn lái jiù shì guǎ dé zì sī de “ guǎ rén ”， lián yī gè zuì píng fán de “ wǒ ” zì dōubù kěn shuō， piān piān yào shuō dà jiādōu bù lǐ huì de “ zhèn ” níng。 zhè yàng ruò bù biàn chéng qiān gǔ yǐ lái shàng xià jiāo xiāng qī piàn de lì shǐ， nà cái zhēn shì qí shì ní ! 　　 shí dào xiàn zài， wài guó nà xiē xiǎo xué shēng men， yòu tí chū lái “ zhōng guó wēi xié lùn ” de kǒu hào， shuō rú jiā sī xiǎng xué shuō duì xī fāng wén huà shì yī dà dí shǒu、 yī dà wēi xié。 zhè yào zài shǐ kǒng jiā diàn suǒ mài de “ tiān xià wéi gōng ”、 “ shì jiè dà tóng ” de rén 'ài zhēn pǐn， yòu yào bèi wū miè wéi jiǎ huò liǎo ! cǐ suǒ yǐ fó shuō wéi “ zhì kě lián mǐn ” zhě yě。 　　 Zēngzǐ “ nèi shèng wài wáng ” de dà shǒu bǐ 　　 xiàn zài wǒ men zài lái dú yī dú Zēngzǐ wén zhāng shì zěn yàng de dà shǒu bǐ qiě kàn yuán wén： 　　 gǔ zhī yù míng míng dé yú tiān xià zhě， xiān zhì qí guó； yù zhì qí guó zhě， xiān qí qí jiā； yù qí qí jiā zhě， xiān xiū qí shēn； yù xiū qí shēn zhě， xiān zhèng qí xīn； yù zhèng qí xīn zhě， xiān chéng qí yì； yù chéng qí yì zhě， xiān zhì qí zhī； zhì zhī zài gé wù。 　　 wù gé 'ér hòu zhī zhì， zhī zhì 'ér hòu yì chéng， yì chéng 'ér hòu xīn zhèng， xīn zhèng 'ér hòu shēn xiū， shēn xiū 'ér hòu jiā qí， jiā qí 'ér hòu guó zhì， guó zhì 'ér hòu tiān xià píng。 　　 zì tiān zǐ yǐ zhì yú shù rén， yī shì jiē yǐ xiū shēn wéi běn。 qí běn luàn， ér mò zhì zhě fǒu yǐ。 qí suǒ hòu zhě bó， ér qí suǒ bó zhě hòu， wèi zhī yòu yě。 cǐ wèi zhī běn， cǐ wèi zhī zhī zhì yě。 　　 wǒ men dú guò zhè yī duàn wén zhāng， shì bù shì jué dé yǔ shàng wén yī jié méi yòu xián jiē jǐn còu， qiě tū wù， hǎo xiàng suí biàn sǎ xià tiān luó dì wǎng， màn tiān gài dì 'ér lái shìde。 yóu qí shì shòu xiàn dài jiào yù de rén， xiě guàn liǎo bó shì bā gǔ shì de lùn wén， gèng huì jué dé bù hé luó ji。 　　 shì shí shàng， dà wéi bù rán， zǎi xì yán dú Zēngzǐ zhè piān wén zhāng， nǐ huì fā xiàn tā zhēn shì qí lǔ wén huà de dà shǒu bǐ。 tā shì xián jiē shàng wén shuō “ nèi míng ” zhī xué yǐ hòu， jiē zhe biàn shuō rú guǒ nǐ zhēn míng bái liǎo “ míng míng dé ”， yào xiǎng zì lì lì rén， zì lì lì tā， qīn zì shè shì lái “ qīn mín ” jì shì， bǎ “ nèi míng ” zhī xué fù zhī “ wài yòng ”， qiú dé tiān xià tài píng， ér gōng dé yuán mǎn， nà nǐ bì xū yào zhī dào “ wài yòng ”“ míng míng dé ” de zhòng diǎn shì cóng hé zuò qǐ。 suǒ yǐ tā xiān lái yī jì pī tóu tòng bàng shuō： “ gǔ zhī yù míng míng dé yú tiān xià zhě， xiān zhì qí guó； yù zhì qí guó zhě， xiān qí qí jiā； yù qí qí jiā zhě， xiān xiū qí shēn； yù xiū qí shēn zhě， xiān zhèng qí xīn； yù zhèng qí xīn zhě， xiān chéng qí yì； yù chéng qí yì zhě， xiān zhì qí zhī。 ” rán hòu yòu lái “ wù gé 'ér hòu zhī zhì ……” yī lù yòu dàozhuǎn huí lái。 zhè yàng yī fǎn yī zhèng， yǎn rán táng sòng zhī jiān， chán zōng dà shī men bàng hē de jiào yù fǎ， yòu shí shì shǎng bàng， yòu shí shì fá bàng， yòu shí yī bàng bù dāng yī bàng yòng。 rú guǒ jiǎng wén zhāng de luó ji， tā shì fēi cháng hé yú luó ji de yuán zé。 yīn wéi tā xiān bǎ wèn tí de “ píng tiān xià ” yòng zuò qián tí， rán hòu yī zhèng yī fǎn lái guī jié dìng lùn， tǒng zài yī jù “ zhì zhī zài gé wù ”， hé tā qǐ xiān jiǎng “ nèi míng ” zhī xué de “ zhī zhǐ ” de zhì zhī， hù xiāng hū yìng， yán jǐn míng kuài ． háo wú bàn diǎn shèn lòu。， zhì yú yòu guān zěn yàng cái shì “ chéng yì ”、 “ zhèng xīn ” děng xiū qí zhì píng zhī xué de xì jié， tǒng zài hòu wén fēn bié kāi shì， xiǎo luò yī bù sān bǎi de fēng sāo xiǎo qì gé jú。 　　 wǒ men dú liǎo Zēngzǐ zhè yī duàn wén zhāng， zàn qiě pāo kāi xiàn dài rén de guān diǎn， lái shè xiǎng tā shēng zài cún qiū、 zhàn guó zhī jiān， chuán tǒng wén huà duò luò， shè huì dào dé shuāi bài， zhū hóu zhī jiān de zhèng zhì dào dé zhuó luàn。 yóu qí zì fū zǐ bēng sàng zhī hòu， tā běn shēn fù mǔ zhī bāng de lǔ guó， yě yǐ dào liǎo bù kě jiù yào de dì bù， suǒ wèi shì fēng bù gǔ， rén yù héng liú， tā shì hé děng de shāng xīn， hé děng de wú nài ! xīn xīng 'ér qiáng yòu lì de zhū hóu men， jì bù zhī dào shénme shì “ wáng dào ” zhī xué lái píng tiān xià， yě bù zhī dào shénme shì “ bà dào ” zhī xué lái zhì guó jiā。 dàn shì gè gè dū xiǎng zhēng míng duó lì 'ér zuò tóu tóu， nà shì pǔ biàn de xiàn xiàng。 suǒ yǐ tā zhǐ yòu bǎ píng shēng suǒ xué， bǐ zhī chéng wén， xī wàng chuán zhī yú hòu shì。 zhè děng yú hòu lái sī mǎ qiān suǒ shuō de， “ jiū tiān rén zhī jì， tōng gǔ jīn zhī biàn ”、 “ cáng zhī míng shān， yǐ sì bǎi shì shèng rén jūn zǐ ”， dōushì jù yòu yī fān bēi tiān mǐn rén de qíng huái。 　　 zhuāng zǐ suǒ jiàn lüè tóng 　　 dàn wǒ men dú liǎo zhè yī duàn wén zhāng zhī hòu， yě hěn róng yì lián xiǎng dào yī gè tā de wǎn bèi， yě biàn shì suǒ wèi dào jiā de zhuāng zǐ。 zài zhuāng zǐ de zhù zuò lǐ， yòu yī duàn wén zhāng de guān diǎn， zhèng hǎo yòng lái zuò《 dà xué》 zhè yī duàn nèi hán de zhù jiǎo， nà nǐ biàn huì huò rán 'ér wù， tàn xī sòng rú lǐ xué jiā men fēn mén bié hù zhī jiàn de bù tōng zhī chù liǎo ! 　　 xiàn zài， qiě ràng wǒ men liè jǔ zhuāng zǐ suǒ shuō de： 　　 dì wáng zhī gōng， shèng rén zhī yú shì yě。 　　 fū bǔ liáng yǐ yòu shèng rén zhī cái， ér wú shèng rén zhī dào。 wǒ yòu shèng rén zhī dào， ér wú shèng rén zhī cái。 wú yù yǐ jiào zhī， shù jǐ qí guǒ wéi shèng rén hū ! bù rán， yǐ shèng rén zhī dào， gào shèng rén zhī cái， yì yì yǐ。 wú yóu shǒu 'ér gào zhī， sān rì 'ér hòu néng wài tiān xià； yǐ wài tiān xià yǐ， wú yòu shǒu zhī， qī rì 'ér hòu néng wài wù； yǐ wài wù yǐ， wú yòu shǒu zhī， jiǔ rì 'ér hòu néng wài shēng； yǐ wài shēng yǐ， ér hòu néng cháo chè； cháo chè， ér hòu néng jiàn dú； jiàn dú， ér hòu néng wú gǔ jīn； wú gǔ jīn， ér hòu néng rù yú bù sǐ bù shēng。 　　 yòu guān yú zhuāng zǐ， wǒ lìng yòu zhuān jiǎng。 xiàn zài yǐn yòng tā de huà， yòng lái fǎn yìng Zēngzǐ de “ gǔ zhī yù míng míng dé yú tiān xià zhě ” yī duàn nèi hán。 shuō míng gǔ lái zhōng wài de yīng xióng dì wáng， huò shì xiàn dài de yīng míng lǐng dǎo men、 lǎo bǎn men， shì fǒu dōunéng zì zhī yòu méi yòu shèng rén zhī cái， yòu méi yòu shèng rén zhī dào。 bìng qiě hái yòu yī gè， biàn shì Zēngzǐ tí chū de zuì zhòng yào de “ míng míng dé ” zhī dé ní？ rú guǒ quē dé， jí shǐ shì yòu shèng rén zhī cái， yòu shèng rén zhī dào， yědōu bù gòu gé zuò yī gè píng tiān xià de rén。 　　“ shèng wáng ” xū dé shù jiān bèi 　　 tóng yàng de dào lǐ， fēi cháng qí guài de。 cóng yìn dù shū rù de fó xué， shì jiā móu ní yě yòu xiāng tóng de shuō fǎ。 fó xué shuō dào zhēn néng zhì píng tiān xià 'ér zhì tài píng de dì wáng（ lǐng dǎo）， tā de gōng dé yǐ děng tóng yú fó。 zhè zhǒng míng wáng， jiào zuò “ zhuànlún shèng wáng ”。 dàn tā yě hé zhōng guó wén huà zhōng chūn qiū sān shì “ shuāi shì、 shēng píng、 tài píng ” de guān diǎn yī yàng， zhuànlún shèng wáng yě fēn jǐ děng， shàng děng shì néng zhì tiān xià tài píng de jīn lún shèng wáng， qí cì shì yín lún shèng wáng， nǎi zhì tóng lún shèng wáng、 tiě lún shèng wáng。 xīn wèi zhuànlún de yì sī， biàn shì lì néng wǎn jiù yī gè shí dài， děng yú zhuàndòng shí lún， shǐ tā zhuǎn jìn tài píng， cái suàn zài lì shǐ shàng jù yòu shèng wáng de gōng dé。 nà kě bù shì mín sú suǒ wù jiě de， zhǐ zài yán wáng diàn shàng zuò zhe， yào rén sǐ mìng， guǐ hún yīcháng， biàn jiào tā shì “ zhuànlún wáng ”。 qí shí， nà xiē dōushì hùn shì mó wáng 'ā ! 　　 yīn cǐ， fó yě jiǎng liǎo yī cì zhì shì dì wáng xué。 dì zǐ men jìzǎi xià lái， biàn jiào zuò《 rén wáng hù guó bān ruò bō luó mì jīng》。 qí shí， tā suǒ shuō de “ rén wáng ”， shì fān yì zhōng wén shí， wéi qièhé zhōng guó wén huà， jiè yòng rú jiā suǒ shuō rén 'ài de “ rén ” zì。 huàn yán zhī， jiù shì “ shèng wáng ” zhī xué。 bù guò， fó shuō de tài guò piān zhòng yú “ nèi míng ” zhī xué de xiū yǎng， dàn shuō shèng rén zhī dào， ér bù shuō shèng rén zhī zhì shù， suǒ yǐ zhǐ hǎo zài fó jiào sì miào lǐ liú chuán， dāng zuò hé shàng men xiū “ hù guó xī zāi ” yòng de qí dǎo wén liǎo ! zǒng zhī， zhì shì de dé shù， zài liǎng qiān nián qián， zài zhōng guó zhěng tǐ wén huà zhōng de rú、 dào liǎng jiā wéi zhù， lián dài fǎ jiā、 bīng jiā、 zòng héng jiā děng xué shù zhī wài， hòu shì zhōng wài suǒ yòu de zhù zuò， kě yǐ dà dǎn dì kěn dìng， dōushì mò liú zhī jié 'ér yǐ， kě yǐ jiù yī shí zhī bì， ér bùzúwèi qiān qiū dìng lùn。 yě xǔ， wǒ yě yǐ luò zài piān jiàn zhī zhōng， bù kě rèn wéi dìng lùn， jìng qǐng jiàn liàng。 　　 èr shí、 zhī suǒ xiān hòu de zhī xìng 　　 xiàn zài zài cóng “ míng míng dé ” kāi shǐ， yī lù xià lái， yóu “ zhī zhǐ ” zhí dào “ lǜ 'ér hòu néng dé ” yī jié， wǒ men bǎ tā zàn qiě guī dào gè rén zì lì de “ nèi míng ” xiū yǎng， ér dá dào zì lì de “ míng míng dé ”。 měi yī gè jìn bù de chéng xù， dōuyòu tā de jìng jiè hé shí xiào。 xiàn zài yòu hū rán lái yī gè fēng huí lùzhuàn， bǎ “ míng míng dé ” tuī guǎng dào “ qí jiā、 zhì guó、 píng tiān xià ” shàng qù。 yě děng yú shuō， bǎ tā tuī zhǎn dào “ zài qīn mín ” de zuò wéi shàng qù， dǎo yě shùn lǐ chéng zhāng， yán zhī yòu lǐ。 dàn zhǐ biāo bǎi dé nà yàng gāo， mù biāo yòu nà me dà， què yòu bǎ tā de zhōng xīn zhòng diǎn， jǐn gū zài gè rén xué yǎng de “ chéng yì、 zhèng xīn、 xiū shēn ” de fàn wéi。 　　 zhè jiù hǎo xiàng yào nǐ chū lái shì yī xià shēn shǒu， qù zuò yī fān “ qí jiā、 zhì guó、 píng tiān xià ” de shì yè， què yòu yào nǐ chēng liàng yī xià zì jǐ， shì fǒu zì jǐ de xué yǎng yǐ jīng dá dào zhēn zhèng “ chéng yì、 zhèng xīn、 xiū shēn ” de biāo zhǔn ní？ zhè qǐ bù xiàng jiào yī gè rén yǐ jīng yuè mǎ huī biān， zhèng yào yáng cháng 'ér qù， tā què yòu lái dāng tóu pō nǐ yī tǒng bīng shuǐ， shǐ nǐ zhǐ hǎo dōu zhuǎn mǎ tóu， gǎn kuài huí jiā qù bào zhěn tóu， jìng sī fǎnxǐng yī fān má？ 　　 yào nǐ chén sī fǎnxǐng， nà yě kě yǐ， dàn tā yòu zài chū yī gè nán tí， gào sù nǐ shuō， nǐ yào zuò dào zhēn zhèng de “ chéng yì、 zhèng xīn、 xiū shēn ” má？ 　　 nà nǐ bì xū yào míng bái “ zhì zhī ” de “ zhī ” ā ! nǐ xiǎng yào míng bái zhè gè “ zhì zhī ” de “ zhī ” má？ nǐ bì xū “ gé wù ” liǎo cái kě yǐ 'ā ! fǎn guò lái shuō， nǐ zhēn néng zuò dào liǎo “ wù gé ”， biàn duì nà gè “ zhī zhì ” de “ zhī ” jiù yī dìng míng bái liǎo ! míng bái liǎo “ zhī zhì ” de “ zhī ” yǐ hòu， nǐ cái zhī dào dāng chū yóu “ zhī、 zhǐ ” dào “ lǜ、 dé ” suǒ míng wù de “ míng dé ” zhī miào yòng， cái néng zhēn zhǐ zuò dào “ chéng yì、 zhèng xīn、 xiū shēn ” pǐn dé， rán hòu cái kě yǐ yòu zì zhī zhī míng， kě yǐ zhī dào zì jǐ lì shēn chǔshì de fāng xiàng。 nà me， “ qí jiā ” yě hǎo， “ zhì guó ” yě hǎo， “ píng tiān xià ” yě hǎo； huò shì jìn cǐ bì shēng yī shì， gāo wò lín quán， lǎo sǐ yǒu xià yě hǎo， dōukě yǐ wú hàn píng shēng yǐ ! dàn “ wù gé zhī zhì ” de “ zhī ”， yǐ jí yǔ zuì chū “ zhī zhǐ 'ér hòu yòu dìng ” de “ zhī ”， shì tóng？ shì yì？ què bù kě lǒngtǒng rèn dìng， cǐ zhōng dà yòu wén zhāng 'ā ! 　　 tāi 'ér shì fǒu yòu “ zhī ”？ 　　 xiàn zài xiān yóu “ zhī ” zhè gè zì shuō qǐ。 dāng rán luo !“ zhī ”， jiù shì rén xìng běn yòu néng zhī dào de zhī jué zuò yòng。 rú guǒ zhǐ dāng zuò zhè yàng lǐ jiě， nà “ zhī ” de zuò yòng， yě gòu xià shàng shì shénme “ zhòng miào zhī mén ” liǎo。 wǒ men zhào xiàn dài de xí guàn， yòng yán jiū kē xué de fēn xī tàn tǎo lái shuō， lì rú yī gè yīng 'ér， dāng tā zài tāi 'ér de jiē duàn， nǐ shuō shì yòu zhī？ hái shì wú zhī？ zhè yě zhèng shì xiàn dài shēng wù xué yǔ yī xué suǒ zhuī xún de wèn tí， dào mù qián wéi zhǐ， hái méi yòu zhēn zhèng què qiē de dìng lùn。 　　 qí shí， dāng yīng 'ér zhù tāi de shí hòu， shì yǐ jīng yòu zhī de。 bù guò， rén men què jiāng tāi 'ér de zhè zhǒng “ zhī ” xìng， jiào tā shì běn néng fǎn yìng， huò shì shēng lǐ fǎn yìng 'ér yǐ。 dāng yīng 'ér chū shēng yǐ hòu， zhè gè zhī xìng， sì hū yuǎn bù jí shēng lǐ de wù lǐ fǎn yìng míng xiǎn， huàn yán zhī， bù jí gǎn jué zuò yòng de míng xiǎn。 zhè shì yīn zài yīng 'ér chū shēng jí qí chéngzhǎng jiē duàn， hòu tiān zhī xìng de yì shí fēn bié zuò yòng， shàng wèi chéngzhǎng shú xí， suǒ yǐ tā de suǒ “ zhī ” xìng， zhǐ piān zhòng zài shēng lǐ wù lǐ de gǎn jué zhuàng tài shàng fā shēng zuò yòng。 rú 'è liǎo、 tòng liǎo， huò bù shū fú shí， jiù huì kū。 qí shí， zhī dào yòu gǎn jué， yě kě yǐ shuō gǎn jué zhī dào liǎo， dōushì zhī xìng de suǒ “ zhī ” zhī zuò yòng。 zhǐ shì wǒ men chéng rén， bǎ chún shǔ yú sī xiǎng、 sī wéi de zuò yòng， jiào zuò “ zhī xìng ”， cháng quán zhǐ bǎ zhī xìng de bǐ jiào shàn liáng miàn de， jiào tā shì “ lǐ xìng ”。 bǎ shǔ yú gǎn guān jí qí shén jīng zuò yòng de shēng lǐ fǎn yìng， jiào zuò “ gǎn jué ”。 zài gǎn jué de shí hòu， rú guǒ qǐ liǎo biàn shí de zuò yòng， jiù jiào “ zhī jué ”。 zài gǎn jué huò zhī jué de guò chéng zhōng， tóng shí yòu qǐ liǎo suǒ wèi qī qíng liù yù děng zuò yòng， zhè zhǒng yī shí de xīn qíng zhuàng tài jiù jiào zuò “ qíng xù ”， zhè zhǒng qíng xù chí xù jiào cháng de shí jiān， jiù jiào zuò “ gǎn qíng ”。 bù lùn shì yī shí de qíng xù， huò jiào chí jiǔ de gǎn qíng（ xiàn dài rén yòu jiào zuò “ gǎn xìng ”）， jīng nián lěi yuè lěi jī xià lái， yòu xíng chéng liǎo měi gè rén de xí xìng， ér chéng wéi rén gé de yī bù fēn。 zhè xiē fù zá xì wēi de gè zhǒng xīn lǐ zhuàng tài， qí shí， dōushì shè jí guǎng yì de “ zhī ” de yī gè miào yòng。 　　 rú guǒ yào zài shēn yī céng yán jiū tàn tǎo， nà me， yī qiē shēng wù zhōng de dòng wù， shì yòu zhī xìng de má？ dá 'àn， yòu de。 zhǐ shì hé rén lèi de zhī xìng xiāng bǐ jiào， zài xǔ duō zhǒng shēng wù lèi zhōng， tā zài zhī xìng de zuò yòng shàng， zhàn yòu duō shàochéng fèn de chā yì 'ér yǐ。 suǒ yǐ shuō yī qiē jù yòu líng zhī zhī xìng de， biàn jiào zuò “ zhòng shēng ”， zhè gè míng chēng， zuì chū chū yú《 zhuāng zǐ》， hòu lái fān yì fó xué， bèi jiǔ jiè 'ér bù guī liǎo， sì hū biàn chéng fó xué suǒ dú chuàng de zhuān yòu míng chēng。 nà me， lì rú xì jūn、 wēi shēng wù、 zhí wù děng， yědōu yòu zhī xìng de má？ dá 'àn： zhè gè hěn nán shuō。 zhào xiàn zài kē xué de fēn lèi， zhè xiē zhǐ yòu shēng shēng bù yǐ de gōng néng zuò yòng， shì shǔ yú huà xué wù lǐ de zuò yòng； dàn rú zài xiàng shàng xì tuī， zì rán wù lǐ de huà hé， shēng shēng bù yǐ， tā shì yī zhǒng xíng 'ér shàng běn tǐ gōng néng de shēng zhī， huò shì gǎn zhī， dài jiāng lái kē xué yǔ zhé xué chóngxīn huì hé shí zài shuō bā ! 　　 wáng yáng míng rú hé “ zhì zhī ”？ 　　 hǎo liǎo ! wǒ men zì mài fēng sāo， zài zhè lǐ dà chuī dà léi， luàn chě dào zì rán kē xué de wèn tí shàng qù， nà huì bǎ zhuān xué kē xué de rén men xiào diào dà yá de。 dàn wǒ men wèishénme huì zài jiǎng dào “ zhì zhī gé wù ” de shí hòu， qiān chě dào zhè xiē wèn tí ní？ 　　 dì yī， dà jiā yào zhī dào， zài bā jiǔ shí nián qián， jí jiāng tuī fān mǎn qīng de shí qī。 yě shì zhōng huá mín zú dà gé mìng de qián qī， yóu xī fāng xué shù yuán yuán 'ér lái， shū rù dōng fāng de shí hòu， wǒ men tóng shí tōng guò rì běn， fān yì xī fāng zhàng míng zhōng zì rán kē xué de zhī shí。 dāng chū， biàn bǎ zì rán kē xué jiào zuò “ gé zhì ” zhī xué。 zhè gè yì míng， jiù shì qǔ zì《 dà xué》 de “ zhì zhī zài gé wù ”、 “ wù gé 'ér hòu zhī zhì ” de zì yì 'ér lái de。 suǒ yǐ wǒ men zài jiǎng jiě de tuī lǐ guò chéng zhōng， yě bù zhī bù jué dì qiān chě dào liǎo。 　　 dì 'èr， dà jiā yào zhī dào míng dài lǐ xué de dà rú wáng yáng míng， tā zài shàonián shí qī， yán jiū tàn tǎo rú jiā de lǐ xué， hàoxué shēn sī， yào xiǎng míng bái “ zhì zhī zài gé wù ” de zhēn yì， biàn céng duì zhe zhú zǐ， yòng xīn qù gé。 zhú zǐ shì wù， yòng xīn duì zhe zhú zǐ zài gé wù， zhè bù néng shuō shì bù duì bā ! tā shì dǎ qǐ jīng shén， yòng xīn bù luàn， zhuān xīn zhì zhì qù gé zhú zǐ。 bù xiàng táo yuān míng de “ cǎi jú dōng lí xià， yōu rán jiàn nán shān ” nà yàng qīng sōng xiāo sǎ； yě bù xiàng lǐ bái de “ xiāng kàn liǎng bù yàn， zhǐ yòu jìng tíng shān ” nà yàng de xián qíng yì zhì。 suǒ yǐ tā gé liǎo bù jiǔ， gé dào xīn xiōng fā bìng liǎo ! yīn cǐ， hòu lái tā cái xià yī dìng lùn， “ gé wù ” de yì sī， shì gé qù xīn zhōng de wù yù， bìng fēi shì duì zhe wài wù lái yìng gé de。 　　 míng biàn “ néng zhī ” yǔ “ suǒ zhī ” 　　 xiàn zài zuì zhòng yào de， réng rán xiān yào huí zhuǎn dào zhī xìng zhī “ zhī ” de wèn tí shàng qù。 qián miàn wǒ men tí guò dāng yīng 'ér chū shēng de shí hòu， běn lái jiù jù bèi yòu xiān tiān 'ér lái de “ zhī ” xìng， dàn tā jīng cháng chǔyú yī zhǒng 'ān wěn de zhuàng tài zhōng， zì yòu yī zhǒng míng 'àn bù fēn、 huǎng huǎng hū hū de jìng jiè。 dāng rán bù shì chéng rén yǐ hòu nà yàng yǐ jīng xíng chéng yì shí， néng gòu fēn bié shì fēi hàowù de zuò yòng。 huàn yán zhī， yīng 'ér zài chéngzhǎng guò chéng zhōng。 nǎo mén de tóu gǔ hé lǒng， yě jiù shì yī xué suǒ shuō de xìn mén yán fēng yǐ hòu， shòu dào chéng rén shēng huó dòng zuò de yǐng xiǎng， yǐ jí yǎn jiàn、 ěr wén， yòu guān wài jiè huán jìng děng děng de xūn xí zuò yòng。 nà gè zì wǒ yǔ shēng jù lái zhī xìng de “ zhī ”， jiù huì fēn huà yǎn biàn， xíng chéng hòu tiān de yì shí， bìng qiě jù yòu sī xiǎng de zhī jué zuò yòng， tóng shí yòu jù yòu chù shòu de gǎn jué zuò yòng。 yóu yú zhī jué hé gǎn jué liǎng zhǒng zuò yòng jiāo zhì， biàn xíng chéng yòu liǎo yì shí sī xiǎng yǐ hòu de “ suǒ zhī ” xìng。 　　 zhè gè “ suǒ zhī ” xìng de “ zhī ”， zú wǒ men gū qiě bǎ tā huá liǎo yī dào jiè xiàn。 lìng bǎ nà xiān tiān yǔ shēng jù lái de běn néng zhī xìng de “ zhī ”（ bìng méi yòu jiā shàng hòu tiān chéngzhǎng yǐ hòu， suǒ zhī fēn bié de shàn 'è shì fēi děng de xí rǎn）， jiào tā shì “ néng zhī ” de “ zhī ”。 zhè yě jiù gēn wáng yáng míng qǔ yòng《 dà xué》、《 mèng zǐ》 de shuō fǎ， suǒ wèi “ liáng zhī ”、 “ liáng néng ” de “ néng zhī ” xiāng tóng。 dàn zhè lǐ suǒ shuō de zhè gè néng zhī， shì xiàn yú rén lèi yòu zhè gè xiàn shí shēng mìng de jiē duàn。 shì cóng shēng wéi yīng 'ér kāi shǐ， běn zì jù yòu zhī xìng 'ér mìng míng de “ néng zhī ” zhī “ zhī ”。 bìng bù gài kuò zuì chū de yuán shǐ shēng mìng， rú zhé xué suǒ shuō de xíng 'ér shàng běn tǐ gōng néng de “ zhī ”。 zhè diǎn bì xū yào tè bié jiāo dài míng bái， yīn wéi wǒ men xiàn zài bù shì zài jiǎng xíng 'ér shàng xué de běn tǐ lùn。 　　 rú guǒ nǐ liǎo jiě liǎo zhè gè yǔ shēng jù lái de “ néng zhī ” zhī “ zhī ”， hé hòu tiān yì shí xíng chéng yǐ hòu de “ suǒ zhī ” zhī “ zhī ”， nà nǐ zài huí zhuǎn lái dú “ dà xué zhī dào ” de kāi shǐ， tā shǒu xiān suǒ tí chū “ zhī zhǐ 'ér hòu néng dìng ” de “ zhī ”， shì zhǐ rén men cóng chéng rén yǐ hòu “ suǒ zhī ” xìng de “ zhī ” kāi shǐ xiū yǎng， jiàn jiàn jìn xiū 'ér dá dào “ lǜ 'ér hòu néng dé ” de “ míng míng dé ” de “ nèi míng ” jìng jiè。 tā jì “ lǜ 'ér dé ” yǐ hòu， jì yào kāi fā “ míng míng dé ” de “ wài yòng ”、 “ qīn mín ” zhī xué， shuǎ xiǎng zuò dào “ qí jiā、 zhì guó、 píng tiān xià ” zhī gōng， bì xū xiān yào dá dào “ chéng yì、 zhèng xīn、 xiū shēn ” de xué yǎng shí， zài yòu tí chū lái “ zhì zhī zài gé wù ” de “ zhī ”。 tā hé “ zhī zhǐ ” de “ zhī ” xiào yòng bù tóng。 yīn cǐ， jiù kě yǐ míng bái tā yòu “ néng zhī ”、 “ suǒ zhī ” de jiè bié liǎo。 yīn wéi shàng gǔ wén zì， xí guàn yú jiǎn huà， yǐ yī zì gài kuò duō zhòng gài niàn， lǚjiànbùxiǎn。 cháng shǐ nòng bù qīng zhè gè dào lǐ， nà nǐ dú gǔ shū gǔ wén rú《 dà xué》 de “ zhī ” ā “ zhī ” de， yī lù zhī zhī dào dǐ， fǎn 'ér shǐ wǒ men yuè dú yuè bù zhī qí suǒ yǐ liǎo ! hái bù rú bù zhī de hǎo。 　　 nà me， zhè gè “ néng zhī ”、 “ suǒ zhī ” de “ zhī ”， tā hé wǒ men néng sī xiǎng， néng zhī jué de “ zhī ”， tóng shì yī gè gōng néng má？ zài suǒ qǐ de zuò yòng shàng， tā yòu chā bié de xiào yòng， suǒ yǐ zài biàn bié de míng chēng shàng， jiù yòu gè zhǒng bù tóng de míng cí má？ dá 'àn： nǐ shuō duì liǎo。 suǒ yǐ《 dà xué》 kāi shǐ suǒ tí chū de “ zhī zhǐ ” de “ zhī ”， dào liǎo hòu lái biàn zhuǎn yòng “ lǜ 'ér hòu néng dé ” de “ lǜ ” zì， yīn wéi gǔ wén de “ lǜ ”， jiù shì hòu shì suǒ yòng de “ sī ” zì。 huàn yán zhī， sī lǜ de sī， zhèng shì zhī xìng gōng néng de qián qū zuò yòng。 　　“ shēng 'ér shén líng ” cān《 nèi jīng》 　　 zài wǒ men shàng gǔ yǐ lái de chuán tǒng wén huà zhōng， zhōu、 qín zhī xiān， zhū hóu gè guó de wén zì yǔ yán shàng wèi wán quán tǒng yī， yīn cǐ， duì yú zhè gè yǔ shēng mìng jù lái de “ néng zhī ” de “ zhī ”， yòng chù bù tóng， suǒ yòng de wén zì fú hào yě jiù gè yòu bù tóng。 yòu de jiào tā shì “ shén ”， yòu de jiào tā shì “ líng ”， yòu de jiào tā shì “ sī ”。 shèn zhì， rú hàn、 wèi yǐ hòu， fān yì fó xué， yòu jiào tā shì “ zhì ”， huò zhě， gān cuì yòng fàn wén yīn yì。 jiào tā shì “ bān ruò ”。 lì rú wǒ men de shàng zhàn shǐ shàng miáo shù lǎo zǔ zōng huáng dì xuān yuán， biàn yòu “ shēng 'ér shén líng， ruò 'ér néng yán， yòu 'ér xùn qí， cháng 'ér dūn mǐn， chéng 'ér cōng míng ” de jìzǎi。 suǒ wèi “ shēng 'ér shén líng ” jiù shì shuō tā jù yòu shēng 'ér “ zhī ” zhī de tiān cái。 zhè lǐ shì bǎ shén hé líng liǎng gè zì hé qǐ lái yòng de。 rú guǒ wǒ men zài xiàng zhōng guó gǔ dài de kē xué shū zhōng qù liǎo jiě， nà jiù bì xū yào xiàng huáng dì《 nèi jīng》 qù qiú zhèng liǎo。 bù guò， wǒ shuō de shì zhōng guó gǔ dài kē xué， yǔ xiàn dài kē xué gè yòu luó ji fàn chóu de bù tóng。《 nèi jīng》 yě kě yǐ shuō shì zhōng guó gǔ dài de yī lǐ xué、 shēng mìng xué、 shēng wù xué děng děng de shǐ zǔ。 　　《 nèi jīng》 cóng wéi wù guān diǎn kāi shǐ， shuō dào rén de shēng mìng shēng huà de zuò yòng， tí dào huáng dì wèn qí bó： 　　“ hán、 shǔ、 zào、 shī、 fēng、 huǒ， zài rén hé zhī nài hé？ qí yú wàn wù， hé yǐ shēng huà？ ” qí bó yuē： “ qí zài tiān wéi xuán（ zhǐ wù lǐ shì jiè de běn yuán）。 zài rén wéi dào。 zài dì wéi huà（ wù zhì de hù xiāng huà hé）， huà shēng wǔ wèi。 dào shēng zhì。 xuán shēng shén。 ” dì yuē： “ hé wèi shén？ ” qí bó yuē： “ shén hū shén ! ěr bù wén， mù míng xīn kāi 'ér zhì xiān， huì rán dú cún， kǒu fú néng yán， jù shì dú jiàn， shì ruò hūn， zhāo rán dú míng， ruò fēng chuī yún。 gù yuē shén。 ” 　　 sī zé xīn yòu suǒ cún， shén yòu suǒ guī， zhèng qì liú 'ér bù xíng， gù qì jié yǐ。 　　 zài zhè lǐ yào zhù yì， tā tí dào shén de “ dú cún ”、 “ dú jiàn ”、 “ dú míng ” sān gè yào diǎn， yǔ《 dà xué》 hòu miàn suǒ shuō de “ shèn dú ” zuì guān zhòng yào。 　　 zǒng zhī， wǒ men shǒu xiān yǐn yòng liǎo zhè xiē zī liào， jiù shì yào nǐ míng bái zhè xiē dào lǐ， tā yǔ “ zhì zhī ” gé wù de “ zhī zhì ”， dōuyòu jí zhòng yào de guān xì。 　　 èr yī、 zhì zhī yǔ gé wù 　　 wǒ men wèile tàn tǎo《 dà xué》 zhī dào， “ zài míng míng dé ” de guān jiàn suǒ zài “ zhì zhī zài gé wù ”、 “ wù gé 'ér hòu zhī zhì ” liǎng jù huà de nèi yì， yǐ jīng huā liǎo hěn duō shí jiān， xiān shuō míng “ zhī xìng ” de zuò yòng。 bìng qiě tè bié tí chū “ néng zhī ” yǔ “ suǒ zhī ” de jiè shuō。 rán hòu kě yǐ zǒng jié lái shuō，《 dà xué》 kāi shǐ dì yī jié yóu “ zhī zhǐ 'ér hòu yòu dìng ”， dào “ zhī suǒ xiān hòu， zé jìn dào yǐ ”， dōushì cóng rén shēng chéngzhǎng yǐ hòu， lì yòng yì shí sī wéi fēn bié de “ suǒ zhī ” qǐ xiū， dá dào “ míng míng dé ” de “ nèi míng ” xué yǎng jìng dì。 suī rán rú cǐ， dàn réng rán shǔ yú gè rén de “ zì lì ”（ zì lì） zhī xué。 rú guǒ yào yóu yǐ dé “ nèi míng ” zhī xué 'ér qǐ yòng， jìn 'ér “ qīn mín ”， zuò dào “ lì rén ”（ lì shì lì rén） de dé yè， bì xū yào zài jìn yī bù xiū yǎng， chè dǐ liǎo jiě “ néng zhī ” zhī xìng de dà jī dà yòng cái kě。 yīn cǐ tā yòu tí chū “ zhì zhī gé wù ”、 “ wù gé zhī zhì ” guān jiàn xìng de zhǐ biāo。 dàn duì yú zhè liǎng jù huà de yào diǎn suǒ zài， biàn xiān yào duì “ zhì zhī ”、 “ gé wù ” liǎng gè míng cí de dìng yì yòu suǒ liǎo jiě。 　　 cóng “ zhī rén ” dào “ zhī wù ” zhī xìng 　　 shǒu xiān， suǒ wèi “ zhì ” zì， biàn shì dào dá de “ dào ” zì tóng yì yǔ。 “ zhī ”， jiù shì “ zhī xìng ” de “ zhī ”。 còu hé zhè liǎng gè zì zài yī qǐ， gòu chéng yī gè míng cí， tā de hán yì， jiù shì xiān yào fǎn chá zì jǐ zhè gè “ néng zhī ” zhī xìng de běn gēn， suǒ yǐ jiào zuò “ zhì zhī ”， yě kě yǐ shuō “ zhī zhì ”。 zhè gè dào lǐ， hěn míng xiǎn de， jiù zài yuán běn《 dà xué》 shǒu duàn de jié lùn zhōng， “ cǐ wèi zhī běn。 cǐ wèi zhī zhī zhì yě ”。 dàn zhū zǐ piān piān bǎ zhè liǎng jù jié lùn gē liè kāi lái， ná dào hòu miàn， dān dú biān chéng yī zhāng， jiào zuò “ yòu chuán zhī wǔ zhāng， gài shì gé wù zhì zhī zhī yì， ér jīn wáng yǐ ”。 zhè qǐ bù shì qiān gǔ yǐ lái zì qī qī rén de dà kuáng huà。 　　 qí cì， wǒ men zài yǐn zhèng yī xiē shàng gǔ wén zì， lái shuō míng “ gé ” de yì sī， lì rú “ yòu shén lái gé ”、 “ yòu miáo lái gé ”， děng děng。 bìng fēi rú hòu shì de wǒ men， zhǐ zhī dào zhè gè gé zì， yóu rú gé kāi yī yàng de gé， huò rú fāng gé zǐ yī yàng de gé。 suǒ yǐ shuō dào zhī xìng de “ zhī ”， zhēn néng dào dá “ néng zhī ” de běn gēn， tóng yàng jiù kě zhī dào wàn shì wàn wù de xìng lǐ。 yīn wéi wàn shì wàn wù lǐ xìng de běn yuán， yǔ “ míng dé ” de “ néng zhī ” zhī xìng， shì yī tǐ de liǎng miàn。 huàn yán zhī， zhè biàn shì Zēngzǐ zhǐ chū rú jiā kǒng mén zhī xué “ xīn wù yī yuán lùn ” de gēn běn xué shuō。 suǒ yǐ hòu shì rú jiā yě zhī dào， “ mín wú tóng bāo ”， rén réndōu shì tóng bāo。 “ wù wú yǔ yě ”， wàn wù dū yǔ wǒ yòu mìqiè xiāng lián de guān xì。 yīn cǐ shuō， bǎ “ wù ” zì yǔ “ gé ” zì lián hé zài yī qǐ， còu chéng yī gè míng cí， jiào zuò “ gé wù ”， bìng fēi wán quán 　　 shì zhǐ gé qù xīn zhōng de wù yù cái jiào zuò “ gé wù ”。 huàn yán zhī， “ zhì zhī gé wù ” de dào lǐ， zhǐ yào zài kǒng zǐ de sūn zǐ、 Zēngzǐ de mén rén zǐ sī suǒ zhù de《 zhōng yōng》 zhōng， jiù yòu míng xiǎn de jiě shì， rú shuō， “ wéi tiān xià zhì chéng， wéi néng jìn qí xìng。 néng jìn qí xìng， zé néng jìn rén zhī xìng。 néng jìn rén zhī xìng， zé néng jìn wù zhī xìng。 néng jìn wù zhī xìng， zé kě yǐ zàn tiān dì zhī huà yù。 kě yǐ zàn tiān dì zhī huà yù， zé kě yǐ yǔ tiān dì cān yǐ ”。 yóu cǐ kě zhī jìn rén zhī xìng， hái zhǐ shì zì wǒ “ nèi míng ” xué yǎng de yī duàn gōng fū。 jìn 'ér bì xū dá dào jìn wù zhī xìng de “ gé wù zhì zhī ”， cái shì nèi shèng wài yòng de xué wèn。 　　 rú guǒ wǒ men liǎo jiě liǎo shàng miàn suǒ jiǎng “ zhì zhī ”、 “ kè wù ” liǎng gè míng cí de yì yì， biàn kě zhī dào “ zhì zhī gé wù ” de zhǐ biāo， tǒng tǒng shì wéi liǎo “ chéng yì、 zhèng xīn、 xiū shēn ” ér diǎn tí。 zhè yě shì《 dà xué》 zhī suǒ yǐ wéi chéng rén zhī xué de yào diǎn。 yīn cǐ tā biàn yòu hòu wén de jié lùn shuō： “ zì tiān zǐ yǐ zhì yú shù rén， yī shì jiē yǐ xiū shēn wéi běn。 qí běn luàn 'ér mò zhì zhě fǒu yǐ。 qí suǒ hòu zhě bó， ér qí suǒ bó zhě hòu， wèi zhī yòu yě。 cǐ wèi zhī běn， cǐ wèi zhī zhī zhì yě。 ” 　　 duì yú zhè gè dào lǐ， rú guǒ yào zuì jiǎn dān míng bái de lǐ jiě， qǐng dà jiā yuán liàng wǒ yòu yào xiàng tā jiā jiè yòng。 dàn shì， wǒ zhè yàng zuò， shì bèi yī bān shì sú xué zhě men zuì tǎo yàn、 zuì fǎn gǎn de。 yīn wéi tā men de mén pài zhī jiàn tài shēn liǎo， hǎo zài wǒ gòu bù shàng shì gè xué zhě， yī bèi zǐ yě bù xiǎng dāng xué zhě。 suǒ yǐ kě yǐ “ suí xīn suǒ yù ” ér shuō。 qí shí， zhè yě shì “ jiè tā shān zhī shí， kě yǐ gōng yù（ gōng cuò） ” de yì sī。 nà me， “ zhì zhī gé wù ”、 “ wù gé zhī zhì ” de nèi hán， jiū jìng shì shénme yì sī ní？ yǐn 　　 yòng fó xué de yī jù huà biàn zhī dào liǎo， nà biàn shì fó de “ xīn néng zhuǎn wù， jí tóng rú lái ”。 yě jiù shì chán zōng dà shī men suǒ shuō， “ xīn wù yī rú， hún rán quán tǐ， běn wú nèi wài zhī fēn ”。 rú guǒ yī dìng yào gēn jù chuán tǒng rú jiā xué lǐ yǐ jí shàng gǔ rú dào běn bù fēn jiā de xué shuō lái jiǎng， nà kě yòu de shì， ér qiě bù shǎo， qiě dài lìng wài zài jiǎng bā ! 　　《 yì jīng · xì chuán》 kě bàng tōng 　　 xiàn zài， wǒ men zhǐ cóng chuán tǒng wén huà zhōng rú jiā de lǐ niàn lái lǐ jiě “ zhì zhī gé wù ” de dào lǐ。 nà me， wǒ men bì xū yào bān chū《 yì jīng》 liǎo ! yóu qí yǐ sòng rú lǐ xué jiā chéng、 zhū zhī shuō lái jiǎng， tā men rèn wéi Zēngzǐ suǒ zhù de《 dà xué》， shì wéi “ dà rén zhī xué ” ér zuò。 shénme shì “ dà rén ”， tā men kě méi yòu míng què de jiāo dài。 dāng rán bù néng jǐn rú zhū xī suǒ shuō， shí wǔ suì rù dà xué， kāi shǐ jiù shì xué de zhè xiē “ qí jiā、 zhì guó、 píng tiān xià ” de “ dà rén zhī xué ” ā ! 　　 wǒ men zài yán jiū《 dà xué》 zhī xiān， yě cóng “ dà rén zhī xué ” zhè gè guān niàn chū fā， céng jīng tí chū《 yì jīng · qián guà · wén yán》 suǒ jiǎng “ dà rén ” de fēng guī， bìng yǐ shuō míng Zēngzǐ zhù《 dà xué》 de chuán chéng， shì cóng《 qián guà · wén yán》 yǐn shēn 'ér lái。 nà me， duì yú tā de “ zhì zhī gé wù ” zhī shuō， wǒ men zài yǐn yòng《 yì jīng · xì chuán》 lái yìn zhèng， nà yě shì shùn lǐ chéng zhāng， gèng wéi míng xiǎn bù guò ! yǐ xià tè bié liè jǔ《 xì chuán》 yòu guān “ zhì zhī gé wù ” de yán jiū zī liào shí 'èr zé， tí gōng dà jiā cān kǎo： 　　 yǔ tiān dì xiāng sì， gù bù wéi。 zhī zhōu hū wàn wù， ér dào jì tiān xià， gù bù guò。 bàng xíng 'ér bù liú。 lè tiān zhī mìng， gù bù yōu。 ān tǔ dūn hū rén， gù néng 'ài。 　　 fàn wéi tiān dì zhī huà 'ér bù guò。 qū chéng wàn wù 'ér bù yí。 tōng hū zhòu yè zhī dào 'ér zhī。 gù shén wú fāng， ér yì wú tǐ。 　　 xiǎn zhū rén， cáng zhū yòng， gǔ wàn wù 'ér bù yǔ shèng rén tóng yōu， shèng dé dà yè zhì yǐ zāi ! 　　 fù yòu zhī wèi dà yè。 rì xīn zhī wèi shèng dé。 　　 fū yì， héwèi zhě yě？ fū yì， kāi wù chéng wù， mào tiān xià zhī dào， rú sī 'ér yǐ zhě yě。 shì gù shèng rén yǐ tōng tiān xià zhī zhì。 yǐ dìng tiān xià zhī yè。 yǐ duàn tiān xià zhī yí。 　　 shì yǐ míng yú tiān zhī dào， ér chá yú mín zhī gù。 shì xīng shén wù yǐ qián mín yòng。 shèng rén yǐ cǐ zhāi jiè， yǐ shén míng qí dé fū。 　　 bèi wù zhì yòng， lì chéng qì yǐ wéi tiān xià lì。 　　 shì gù jūn zǐ jiāng yòu wéi yě， jiāng yòu xíng yě， wèn yān 'ér yǐ yán， qí shòu mìng yě rú xiàng。 wú yòu yuǎn jìn yōu shēn， suì zhī lái wù， fēi tiān xià zhī zhì jīng， shú néng yǔ yú cǐ。 　　 jīng qì wéi wù， yóu hún wéi biàn。 　　 zhī jǐ qí shén hū ! qióng shén zhī huà， dé zhī shèng yě。 　　 hé shùn yú dào dé 'ér lǐ yú yì。 qióng lǐ， jìn xìng， yǐ zhì yú mìng。 　　 jiāng yǐ shùn xìng mìng zhī lǐ。 　　 zhì yú yòu guān《 yì jīng · xì chuán》 de nèi hán， wǒ yǐ jīng yòu《 yì jīng xì chuán bié jiǎng》， bù zài zhè lǐ zài yòng bái huà jiě shì， wǒ xiǎng， zhū wèi yī dú jiù míng bái liǎo ! 　　 dàn zài suǒ yǐn yòng de《 xì chuán》 shí 'èr zé zhōng， zài jiā jiǎn huà， yòu guān “ gé wù ” de， rú “ zhī zhōu hū wàn wù， ér dào jì tiān xià ”、 “ qū chéng wàn wù 'ér bù yí ”、 “ gǔ wàn wù 'ér bù yǔ shèng rén tóng yōu ”、 “ kāi wù chéng wù ”、 “ xīng shén wù yǐ qián mín yòng ”、 “ bèi wù zhì yòng， lì chéng qì yǐ wéi tiān xià lì ”、 “ suì zhī lái wù ”、 “ jīng qì wéi wù ”， gòng yòu bā chù zuì wéi zhòng yào， qí tā de zàn bù yǐn yòng。 　　 qióng lǐ jìn xìng， yǐ jì tiān xià 　　 yòu guān yú “ zhì zhī ” de， rú， “ zhī jǐ qí shén hū ! qióng shén zhī huà， dé zhī shèng yě ”、 “ qióng lǐ， jìn xìng， yǐ zhì yú mìng ”、 “ jiāng yǐ shùn xìng mìng zhī lǐ ”， gòng yòu sān chù zuì wéi zhòng yào， qí tā de zàn bù yǐn yòng。 yóu yú nóng suō zài nóng suō， jiǎn huà zài jiǎn huà， biàn kě zhī dào “ zhì zhī gé wù ” ér dào “ chéng yì、 zhèng xīn、 xiū shēn ” de yào diǎn， shì zài “ qióng lǐ， jìn xìng， yǐ zhì yú mìng ”。 “ jiāng yǐ shùn xìng mìng zhī lǐ ” de “ gé wù ”， yǐ dá dào “ xiū shēn ” wéi míng dé wài yòng zuì zhòng yào de gēn běn。 zhè cái zhèng shì kǒng zǐ suǒ shuō de， “ qí shēn zhèng， bù lìng 'ér cóng。 qí shēn bù zhèng， suī lìng bù xíng ” de yào zhǐ。 yīn wéi míng bái liǎo xìng mìng de zhēn lǐ， jiù kě liǎo jiě dào wǒ men zhè gè rén shēn， yě zhèng shì wài wù。 nà gè “ néng zhī ” zhī xìng， “ míng dé ” zhī tǐ de gēn yuán zhī “ dào ”， cái shì “ xīn wù yī yuán ” de zhēn dì。 　　 zhì yú “ xīn wù yī yuán ” de “ dào ”， biàn bù shì “ néng zhī ”、 “ suǒ zhī ” suǒ néng tòu chè， suǒ yǐ zài《 xì chuán》 shàng biàn yòu “ yīn yáng bù cè zhī wèi shén ” zhī shuō liǎo ! bù guò， “ dào ”， yě bìng fēi jué duì de bù kě zhī。 suǒ yǐ kǒng zǐ yòu shuō： “ shēng 'ér zhī zhī zhě， shàng yě。 xué 'ér zhī zhī zhě， cì yě。 yīn 'ér xué zhī， yòu qí cì yě。 kùn 'ér bù xué， mín sī wéi xià yǐ !” yóu cǐ kě zhī Zēngzǐ zuò《 dà xué》， tè bié tí chū “ zhì zhī gé wù ”、 “ wù gé zhī zhì ” fǎn fù zōng hé de dīng níng， qí tuī chóng nèi shèng（ nèi míng） wài wáng（ wài yòng） de “ míng dé ”， zhuózhòng zài “ xiū shēn ” de yòng yì， shí zài shì bǐng shòu kǒng mén xīn fǎ “ wú dào yī yǐ guàn zhī ” de chuán chéng。 　　 nà me， wǒ men duì yú《 dà xué》 suǒ jiǎng de “ zhì zhī gé wù ” de yuán zé， yǐ jīng yòu liǎo què qiē de liǎo jiě， nà jiù shì《 yì jīng · xì chuán》 suǒ shuō de， “ zhī zhōu hū wàn wù， ér dào jì tiān xià， gù bù guò ”。 zhè jiù shì shuō， jiāng zhī xìng de xué yǎng， tí shēng dào bù zhǐ zhī rén de lǐ xìng， ér qiě zhōu biàn zhī shí wàn shì wàn wù de lǐ xìng。 xué yǎng dào dá zhè gè jìng jiè， néng jìn zhī rén de lǐ xìng， néng jìn zhī wù de lǐ xìng， rán hòu cái néng zhēn zhèng zuò dào “ chéng yì、 zhèng xīn、 xiū shēn ”， kě yǐ dān rèn yǐ dào jì tiān xià， ér shǐ tiān xià píng zhì liǎo ! 　　 èr 'èr、 zhì zhī wàn wù zì zhī nán 　　 duì yú “ zhì zhī gé wù ”、 “ wù gé zhī zhì ” de yán jiū， xiàn zài wǒ men lǐ jiě tā de nèi hán， bìng bù wán quán rú sòng míng lǐ xué jiā men de guān niàn， zhǐ yào gé qù xīn zhōng de wù yù， jiù suàn shì “ zhì zhī gé wù ” de yì yì。 wǒ men yǐ yǐn zhèng dào《 xì chuán》 suǒ wèi “ zhī zhōu hū wàn wù， ér dào jì tiān xià ” de zhǐ biāo， yě jiù shì wǒ men zài qián miàn yǐ tí dào guò “ xīn wù yī yuán ”、 “ xīn néng zhuǎn wù ” de dào lǐ。 yóu qí shì rén lèi wén míng fā zhǎn dào liǎo xiàn dài， gū qiě xí yòng gōng yuán de jì chéng， yǐ jīng kuài yào dào liǎo 'èr shí yī shì jì kāi shǐ， jí jiāng lái lín de rén lèi shè huì zhōng， rén men jīhū sàng shī liǎo rén xìng， wán quán shì “ xīn bèi wù zhuǎn ” de shí dài， gōng shāng yè de kē jì wén míng yù fā dá， jīng shén wén míng yù xíng duò luò。 yòu rú yī bǎ chèng de liǎng tóu， yào zuò dào bǐ zhòng píng héng， fēi cháng bù yì。 suǒ yǐ duì yú kǒng mén xīn fǎ “ zhì zhī zài gé wù ”、 “ wù gé 'ér hòu zhī zhì ” de xiān xián míng jiàn， díquè yòu zhòng xīn rèn shí、 cóng tóu fǎn sī de bì yào。 　　 zhì yú wù yǔ xīn zhī jiān de guān xì， zěn yàng lái zhì xīn zhì wù？ duì yú rén lèi shè huì， zài lì shǐ de guò chéng shàng， yòu tā zì rán 'ér bì rán de fā zhǎn qū shì。 kǒng zǐ zǎo zài《 yì jīng · xù guà》 shàng xià piān zhōng， yǐ jīng yòu liǎo qǐ shì。 rú《 xù guà》 shàng piān shuō： “ yòu tiān dì， rán hòu wàn wù shēng yān。 yíng tiān dì zhī jiànzhě wéi wàn wù。 ” rú guǒ cóng zhè gè wéi wù guān diǎn lái kàn， suǒ wèi rén lèi， yě bù guò shì tiān dì zhī jiān wàn wù de yī lèi。 wéi yòu “ fāng yǐ lèi jù， wù yǐ qún fēn ” de lèi bié 'ér yǐ。 suǒ yǐ zài shàng gǔ de zhōng guó wén huà zhōng， rén lèi yě jiào zuò rén qún。 rén lèi zì chēng wéi wàn wù zhī líng， nà shì rén lèi wén huà de zì wǒ fēng hào。 jiǎng dào zhè lǐ， yòu qiān shè dào zhé xué yǔ rén lèi xué wèn tí， bù bì lí tí tài yuǎn， duō jiā tǎo lùn。 　　 tóng shí wǒ men wèile sōng sàn yī xià shén jīng， ràng wǒ yǐn yòng míng mò qīng chū shān dōng yī wèi míng cháo yí lǎo jiǎ fú xī de gǔ 'ér cí shuō： 　　 tài cāng lǐ lǎo shǔ chī de chēng chēng bǎo。 lǎo niú gēng dì shǐ sǐ dǎo bǎ pí lái bō。 hé lǐ de yóu yú fàn xià liǎo shénme zuì？ guā jìng xiān lín hái xián lá zhā。 nà lǎo hǔ qián shēng xiū xià jǐ bān fú， shēng jiáo rén ròu bù pà sài yá。 yě jī tù zǐ bù gǎn rě huò， duǒ chéng ròu jiàng hái jiā shàng cōng huā。 …… mò bù shì yù huáng yé shòu liǎo zhāng sān de hōng， hēi dòng dòng de yī běn zhàng bù nà lǐ qù chá。 　　 suī rán tā shì bào zhe guó pò jiā wáng de tòng shān， mǎn fù láo sāo， wú chù fā xiè， gù yì yǐ chàng dà gǔ lái xiāo qiǎn rén shēng， dàn duì yú lì shǐ， què yòu tā zì jǐ de yī zhǒng zhé xué guān diǎn， yě fēi cháng jǐng bì。 rú guǒ zhào jiǎ fú xī suǒ shuō， tā rú dài biǎo wàn wù de lǜ shī lái gào rén lèi， nà jiù nán bàn liǎo。 　　 kàn wàn wù rú hé fēn lèi 　　 guān yú xīn wù wèn tí， kǒng yú zài《 xù guà》 xià piān tóng yàng pī tóu jiù shuō： 　　 yòu tiān dì， rán hòu yòu wàn wù。 yòu wàn wù， rán hòu yòu nán nǚ。 yòu nán nǚ， rán hòu yòu fū fù。 yòu fū fù， rán hòu yòu fù zǐ。 yòu fù zǐ， rán hòu yòu jūn chén。 yòu jūn chén， rán hòu yòu shàng xià。 yòu shàng xià， rán hòu lǐ yì yòu suǒ cuò。 　　 zhè shì hěn míng xiǎn de shuō míng rén lèi zì wǒ jiàn lì liǎo yī tào rén wén wén huà， suǒ yǐ yǔ wàn wù yòu fēn lèi chā bié de jiè xiàn。 　　 dàn tiān dì zhī dà， wàn wù zhī duō， zài shàng gǔ， yòng shénme guān diǎn qù fēn lèi ní？ zhè yòu yào jiǎng dào zhōng guó yǔ yìn dù de wén huà， gè yòu yī tào shuō fǎ。 yǐ zhōng guó shàng zhàn wén huà lái jiǎng， bǎ wù lǐ shì jiè， huà zuò bā lèi， jiào zuò bā guà， nà jiù shì tiān、 dì、 rì（ huǒ）、 yuè（ shuǐ）、 fēng（ qì）、 léi（ diàn）、 shān、 zé（ hǎi）。 qí zhōng cún zài de shēng wù， rú fēi qín、 dìng shòu、 yú lóng děng， dōushì shǔ yú dòng tài de shēng mìng， suǒ yǐ jiào zuò dòng wù。 cǐ wài， yǔ dòng wù shēng mìng cún zài yòu xī xī xiāng guān de， rú cǎo、 mù， jiào zuò zhí wù。 rú tǔ dì、 shān、 yán、 kuàng cáng děng， jiào zuò kuàng wù。 zhè xiē shàng gǔ de zī liào， duō dú zhōng guó gǔ dài kē xué de yī yào shū jí， jiù kě míng bái。 　　 dàn zài yìn dù shàng gǔ de fēn lèi， bǎ yǔ zhòu wàn wù de xíng chéng， fēn wéi dì、 shuǐ、 huǒ、 fēng（ qì） sì zhǒng dà lèi， jiǎn chēng sì dà。 hòu lái zài fó xué zhōng， yòu jiā yī kōng dà， gòng wéi wǔ dà lèi。 zhè shì yìn dù wén huà duì tiān dì wàn wù hé wù lǐ shì jiè de fēn lèi。 tā hé xī là shàng gǔ wén huà yī yàng， yě yòu shuō wù lǐ shì jiè de zuì chū shēng chéng de shì shuǐ dà。 chú cǐ yǐ wài， hòu lái yìn dù de fó xué， yòu fēn shēng wù de shēng mìng wéi sì zhǒng lèi shēng， jiào zuò tāi shēng、 luǎn shēng、 shī shēng、 huà shēng。 gèng xiáng xì de， yòu fēn shēng mìng yòu shí 'èr zhǒng lèi， jīhū bāo kuò rén lèi yǐ jí kàn bù jiàn de guǐ shén yī lèi shēng mìng。 dàn zhè xiē rèn hé yī zhǒng shēng mìng， dū hé dì、 shuǐ、 huǒ、 fēng（ qì） yòu guān， shì xīn、 wù fēn bù kāi de hùn hé yī tǐ。 qí cì， dà jiā yědōu zhī dào xī là wén huà， dào liǎo bǐ Zēngzǐ hòu shēng de bólātú shǒu lǐ， tā bǎ shì jiè fēn wéi liǎng lèi， yī shì lǐ niàn shì jiè， yī shì wù lǐ shì jiè。 zhì yú 'āi jí shàng gǔ wén huà， xiāng dāng jiē jìn yú yìn dù shàng zhàn pó luó mén de guān diǎn。 　　 rén mín 'ài wù tiān xià píng 　　 wǒ men dà lüè míng bái liǎo zhè xiē rén lèi chuán tǒng wén huà de yán jiū， zài huí zhuǎn lái kàn rén lèi zuì chū duì wù lǐ shì jiè zhōng wàn wù de guān xì。 kě yǐ shuō， rén lèi zì shǐ zhì zhōng， yě rú gè zhǒng dòng wù yī yàng， dōushì kào zhēng fú cán shā bié de shēng mìng lái yǎng huó zì jǐ， zhèng rú dá 'ěr wén suǒ shuō， “ wù jìng tiān zé， shì zhě shēng cún ”。 dàn rén lèi hé qí tā dòng wù dào dǐ yòu liǎng zhǒng bù tóng de tè xìng， yī fāng miàn shì wéi shēng cún 'ér xiǎng zhēng fú wàn wù， yī fāng miàn yě jù yòu 'ài xī lián mǐn shēng wù de xīn qíng。 zhè jiù shì rén lèi zhī suǒ yǐ bù tóng yú qí tā dòng wù， zì yòu rén wén wén huà de tè diǎn。 zhè zài zhōng guó zì gǔ yǐ lái de chuán tǒng wén huà zhōng， jiào zuò “ rén ”， shì rú jiā kǒng、 mèng yī xì suǒ jí lì yào xiǎng fā yáng guāng dà de zhù zhǐ， yě jiù shì hòu shì rú jiā suǒ wèi “ qīn qīn、 rén mín、 ài wù ” de zōng zhǐ。 zài yìn dù fó xué zhōng jiào “ cí bēi ”， xī wàng zuò dào “ zhòng shēng píng děng ”。 zài xī fāng wén huà zhōng， jiào “ ài ” huò “ bó 'ài ”。 　　 ér zài zhè xiē rén lèi wén huà sān dà zhù zhǐ zhōng， yóu qí cóng rú jiā guān diǎn lái shuō。 duì yú “ cí bēi ” huò “ bó 'ài ”， shì hěn zhǔn què gāo yuǎn de mù biāo， wú kě hòu fēi， dàn sì hū yòu dà 'ér wú dāng zhī gài。 zhǐ yòu cóng gè gè zì wǒ lì zú diǎn chū fā， xiān yóu “ qīn wú qīn 'ér jí rù zhī qīn ” kāi shǐ， zhú bù kuò chōng “ rén mín ”、 “ ài wù ”， cái yòu xù kě xíng。 dàn yào dá dào zhè gè mùdì 'ér shǐ “ tiān xià píng ”， shǒu xiān bì xū xué yǎng dá dào “ jìn rén zhī xìng ”、 “ jìn wù zhī xìng ” de “ wù gé zhī zhì ”。 yě jiù tóng fó xué suǒ shuō de “ rú suǒ yòu xìng， jìn suǒ yòu xìng ”， rán hòu cái néng yòu “ dà zhì、 dà yǒng ” de “ dà xióng ” cái dé。 wéi yòu jù bèi zhè zhǒng cái dé， cái kě néng lǐng dǎo rén lèi wén huà zǒu xiàng “ mín bāo wù yǔ ”、 “ xīn néng zhuǎn wù ”， ér bù bèi wù zhì wén míng dài xiàng zì wǒ huǐ miè zhī tú。 　　 èr sān、 wù yù cuī rén kěn zì lián 　　 zhì yú rén shēng tiān dì zhī jiān， yǔ wàn wù gòng tóng shēng cún de guān xì， jí qí fā zhǎn qū shì， zài《 yì jīng · xù guà》 shàng xià piān lǐ， zǎo yǐ yòu yī tào xīn wù fā zhǎn shǐ guān， zài zhè lǐ bù bì xì shuō。 wǒ men zhǐ shì yǐ zhào guò qù rén lèi jǐ qiān nián lái duì lì shǐ fā zhǎn de guò chéng， fǎn guān rén lèi yòng jìn xīn zhì lái yì shǐ wàn wù， rú guǒ zài bù shè fǎ shǐ “ wù gé 'ér hòu zhī zhì ”、 “ zhī zhǐ 'ér hòu yòu dìng ”， shì bì zì shǐ rén lèi gān xīn yǒng wéi wù de nú yì。 ér qiě zuì hòu shǐ xīn wù zhī jiān de máo dùn jiā jù． bù dàn zì jǐ huǐ liǎo jīng shén wén míng de shì jiè， tóng shí yě zì wǒ cuī huǐ liǎo zhè gè zhěng tǐ de wù zhì shì jiè。 　　 fǎn guān rén lèi fā zhǎn shǐ 　　 xiàn zài wǒ men huí zhuǎn lái， fǎn guān rén lèi lì shǐ fā zhǎn de guò chéng， zàn qiě bù shuō yuǎn gǔ， jǐn cóng sān wǔ qiān nián lái de shàng gǔ shuō qǐ， dāng rén lèi chū yóu mǔ xì shè huì， ér biàn chéng fù xì shì zú shè huì， qǐ chū hái méi yòu chéng bāng guó jiā de yǎ xíng， zhǐ shì xuè yuán guān xì de shì zú shè huì de jiē duàn。 rén men yòng zhī xìng de gè néng， zhēng fú liǎo yòu xiàn dòng wù hé zhí wù， rú fú niú chéng mǎ， huàn yǎng zhū gǒu niú yáng děng zuò wéi jiā chù， kǎn fá shù mù shí kuài， gòu zhù jū wū。 zuì dà de kōng jiān jiè xiàn， dōushì yǐ shān bàng shuǐ。 huàn yán zhī， yī qún shì zú de sì zhōu， yǐ yòu gāo shān huò jiào dà de jiāng hé liú yù， zǔ dǎng qù lù， biàn zì fēng shǒu wéi jiè。 duì yú wú fǎ yòng yuán shǐ de xīn zhì lái bǎ wò zhēng fú de， rú rì yuè xīng chén、 fēng yún léi yǔ、 tiān zāi dì zhèn děng， zhǐ yòu shì zhī wéi shén lì de 'ān pái， dǐng lǐ mó bài， qí dǎo bǎo yòu 'ér yǐ。 　　 jiàn jiàn zhì zhī kāi fā， zhī dào zhì zào zhōu chē， kě yǐ zhēng fú jiāng hé yǔ hǎi yáng。 gāo shān jùn lǐng， yě kě yǐ yòng zhì lì lái kāi fā。 biàn yòu shì zú lián méng， tuán jié zǔ zhì qǐ lái， rán hòu jiù yòu chéng bāng guó jiā de chū xiàn。 jiàn jiàn zài zhèng zhì tǐ zhì shàng， xíng chéng zhū hóu fēng jiàn。 yīn wù zī jiāo yì de xū yào， xíng chéng liǎo shāng jiǎ。 zhì yú zài fā zhǎn， zhī dào dà liàng kāi fā yán tiě kuàng wù de lì yì， yǐ jīng zhuǎn xíng dào dà chéng shì、 dà guó jiā de lì shǐ wén míng liǎo ! zài guò qù sān wǔ qiān nián yǐ lái， wú lùn shè huì wén míng rú hé bù tóng， rén zhì de xiào yòng kāi fā， zài dì qiú shàng dōng xī liǎng yáng， chú yǔ yán wén zì bù tóng yǐ wài， dà zhì bù xiāng shàng xià。 yóu qí zài zhōng guó， yīn wéi dì yuán hé rén wén de guān xì， jīng jì de zhòng xīn， shǐ zhōng zhǐ yǐ nóng yè wéi zhù， gōng shāng yè yī zhí shì shǔ yú nóng yè jīng jì de fù yōng。 ér guó jiā yǔ shì jiè de zuì dà guān xiàn， jiù shì hǎi yáng。 suǒ yǐ zhōu chē niú mǎ zhī lì， shǐ zhōng hái méi yòu bàn fǎ zhēng fú hǎi yáng， dāng rán gèng bù néng kòng zhì hǎi yáng。 lì rú zhōng guó、 yìn dù， shèn zhì 'āi jí， dà zhì dōubù wài yú cǐ lì。 　　 dàn zài dì qiú de lìng yī biān， wǒ men xiàn zài suǒ chēng de xī yáng（ ōu zhōu） ní？ tā men zài yuǎn gǔ、 zhōng gǔ de lì shǐ jiē duàn， jīhū yǔ wǒ men méi yòu shénme bù tóng， zhǐ shì zài yóu shì zú shè huì， zhuǎn biàn wéi xī yáng shì de fēng jiàn。 hòu lái yòu xíng chéng yǐ xuè yuán wéi zhù de guó jiā mín zú、 zhèng zhì zhì dù děng děng， gè yòu bù tóng。 yóu qí yǐ běi 'ōu wéi zhù de shǎo shù chéng bāng guó jiā， jué duì nán yǔ zhōng guó xiāng bǐ， kě yǐ zuò xiǎng nóng yè zhī lì， ān yú tián yuán zhī lè 'ér gān yú píng dàn。 tā men wèile shēng cún， shì bì yào xiàng hǎi yáng mào fēng làng zhī xiǎn， lìng qiú shēng cún fā zhǎn de jī huì。 yīn cǐ 'ér yòu hǎi shàng háng yè de kāi zhǎn， jiàn jiàn xíng chéng yuè hǎi mào yì， gōu tōng chóngyáng 'ér xún qiú shì chǎng。 　　 dōng xī fāng fēn yě de guān jiàn 　　 rán hòu dào liǎo gōng yuán shí wǔ liù shì jì de shí qī， wǒ men zhèng zài yī zhí chén miǎn xīn shǎng zì jǐ dōng fāng zhōng guó shì de wén míng， ér zài xī yáng， què cóng zhōng gǔ wén míng hēi 'àn mò qī zhōng jué xǐng。 yóu wén yì fù xīng kāi shǐ， jiē zhe 'ér lái de shì kē xué jì shù wén míng de jìn bù。 yóu qí yòng kē jì wén míng lái zhì zào tiě（ lún） chuán yǐ hòu， rén men jiàn jiàn zhēng fú liǎo hǎi yáng， dǎ pò liǎo yǐ hóng tāo jù làng zuò wéi píng zhàng， gè zì bì guān chēng zūn de dōng xī yáng guó jiè。 dāng rán， zuì zhòng yào de， shì lì yòng kē jì zhì zào liǎo yǐ huǒ wéi zhù de qiāng pào， pèi hé yuǎn háng de lún chuán， dài dòng gōng shāng yè jìn bù de xīn wén míng。 yīn cǐ 'ér yòu xīn dà lù fā xiàn hòu měi guó de xīn xīng， yīn cǐ 'ér yòu hēi chuán chū dào rì běn， yīn cǐ 'ér yòu yā piàn shū rù zhōng guó， yīn cǐ 'ér yòu jiǎ mào yì zhī míng 'ér qīn zhàn liǎo yìn dù， rú cǐ děng děng de guó jì zhī jiān de zhòng dà biàn huà。 　　 dāng rán， tóng shí yě bāo kuò liǎo xī yáng wén huà dōng lái， yóu máo dùn 'ér róng hé de biàn huà。 huàn yán zhī， yóu gōng yuán shí qī、 shí bā shì jì dào shí jiǔ shì jì shí qī， suǒ wèi rén lèi wén míng， yǐ jīng tū pò liǎo hǎi yáng de xiàn zhì。 tóng shí yě yīn kē xué wén míng de fā zhǎn， jiàn jiàn néng gòu cāo zòng shí kōng de xiàn zhì， dǎ kāi rén lèi de xīn zhī hé yǎn jiè， zhī dào liǎo “ rén wài yòu rén， tiān wài yòu tiān ” de shì jiè guān。 dàn cóng gōng yè gé mìng yǐ hòu， zhuī qiú kē jì de fā zhǎn， xiǎng shòu wù zhì wén míng de yù wàng， yě zhú bù tí gāo liǎo。 　　 dào liǎo 'èr shí shì jì kāi shǐ． zhōng yú fā shēng liǎo dì yī cì shì jiè dà zhàn（ yī jiǔ yī sì nián zhì yī jiǔ yī bā nián）。 gēn zhe 'ér lái de， wèile zhēng qǔ zhí mín dì， wèile jīng jì qīng xiāo shì chǎng， huàn yán zhī， gè guó mín zú wèile zhēng qǔ qīn zhàn cái fù， zhàn yòu wù zhì zī yuán de lì yì， yùn niàng tíng dùn liǎo shí jǐ nián yǐ hòu， yóu rì běn、 dé guó kāi shǐ， zài fā qǐ liǎo dì 'èr cì shì jiè dà zhàn， dá bā nián zhī jiǔ。 yīn cǐ 'ér cù jìn háng kōng fēi jī de fā zhǎn， kuài sù chāo guò yǐ hǎi yáng wéi píng zhàng de zǔ 'ài， suō duǎn liǎo rén lèi dòu kōng de xiàn zhì。 　　 zhuī zhú xiāo fèi de wēi jī 　　 dàn zài liǎng cì shì jiè dà zhàn zhī jì， zài běi měi zhōu dì qū， yòu yī gè 'ōu、 fēi mín zú zá pīn 'ér chéng de měi guó， còu qiǎo lì yòng liǎo wén yì fù xīng yùn dòng yǐ hòu de zì yóu、 mín zhù sī xiǎng。 jiē zhe dì 'èr cì gōng yè gé mìng de kē jì， zuò shǒu běi měi。 yī miàn qīng xiāo jūn huǒ 'ér dà tán qí xiāo fèi cì jī shēng chǎn de jīng jì lì yì， yī miàn 'ér dé tiān shí、 dì lì zhī biàn， dà shì gǔ chuī tā měi shì de zhèng zhì tǐ zhì， yǐ mín zhù、 zì yóu wéi rén lèi zuì chóng gāo de wén huà。 tā men chóng bài “ yǎ diǎn ” wén huà， dàn yě wàng liǎo “ yǎ diǎn ” wèishénme zài lì shǐ shàng zhǐ shèng yòu yī gè měi lì de huàn yǐng。 zhè gè wèn tí， dāng wǒ zài 'ōu、 měi de dòu hòu， měi měi yǔ tā men hòu qǐ zhī xiù men yán jiū tǎo lùn， què fā xiàn xī fāng qīng nián de sī xiǎng， zhǐ zài yùn niàng lìng yī zhǒng zhèng tǐ yì shí， yóu qí fēi cháng bǐ shì měi shì de wén míng。 bù guò， wǒ men zàn qiě gē zhì， bù yào yòu lí tí tài yuǎn， chě dào xiàn dài de zhèng zhì sī xiǎng shàng qù。 　　 zǒng zhī， xiàn zài de shì jiè rén lèi zhī shí， jìn liàng lì yòng wù zhì， zài 'èr shí shì jì de liù shí nián dài， yǐ jīng chū bù dēng lù yuè qiú。 hái zhèng zài zhuī xún wài xīng qiú shì fǒu yòu shēng wù de cún zài。 tóng shí， wǔ qì de fā zhǎn， shǐ shā shāng lì dào dá bù kě jì shù chéng dù。 diàn nǎo wǎng luò de fā dá， kě shǐ rén men wán quán jìn rù “ mí xīn zhú wù ” de jìng jiè。 kě shì， què wàng liǎo dì qiú hé rén shēn yī yàng， shì yī gè zhěng tǐ de shēng mìng。 wǒ men xiàn zài suǒ yòng de zī yuán， dōushì qǔ zì zhè gè shēng mìng de nèi bù。 zhè xiē shēng zài dì qiú wài biǎo pí fū de jì shēng chóng yī zú， suǒ wèi rén lèi， què pīn mìng zuàn jìn nèi bù qù wā qǔ tā de gǔ suǐ。 yě xǔ hěn kuài de jiù zǒu shàng shù dǎo téng kū de jié jú， hái guī yuán shǐ de hún dùn shì jiè， cái suàn liǎo shì。 　　 èr sì、 shēn xīn qíng zhì yǔ wù huà 　　 wǒ men fǎn fǎn fù fù， wèile “ zhì zhī zài gé wù， wù gé 'ér hòu zhī zhì ”， yì lùn liǎo hěn jiǔ， hǎo xiàng wàng liǎo xià wén de “ zhī zhì 'ér hòu yì chéng， yì chéng 'ér hòu xīn zhèng， xīn zhèng 'ér hòu shēn xiū ” nǎi zhì “ jiā qí、 guó zhì、 tiān xià píng ”， yǐ jí “ zì tiān zǐ yǐ zhì yú shù rén， yī shì jiē yǐ xiū shēn wéi běn ”， qián hòu yòu jué duì xiāng guān de yī jié。 qí shí， qián miàn suī rán wéi “ gé wù ” zhè gè míng cí de nèi hán， shāo zuò fā huī， lüè wēi qǐ fā。 dàn rú guǒ zhēn yào liǎo jiě chuán tǒng wén huà “ gé wù ” de dào lǐ， chú fēi yán jiū zì shàng gǔ yǐ lái， rú dào běn bù fēn jiā de kē xué shǐ guān， shèn zhì rú hòu shì suǒ wèi de dào xué yǎng shēng kē xué yǔ wù lǐ děng xué shí cái xíng。 　　 rén shēn zhǐ yòu shǐ yòng quán 　　 yīn wéi wǒ men de shàng gǔ kē xué shǐ guān， rèn wéi zhè gè tiān dì yǔ zhòu yǔ wàn wù， dōushì yī gè “ wù huà ” zuò yòng de “ zào huà ” shēng jī 'ér yǐ。 huàn yán zhī， zhè gè tiān dì yǔ zhòu， shì yī gè dà huà xué de róng lú， wàn wù hé rén， dōushì zhè gè dà huà xué hóng lú zhōng de huà wù。 zhè gè néng zhī zhī xìng de shén líng miào yòng， shì fā dòng “ zào huà ” de néng yuán。 dàn tā yòu bèi “ wù huà ” de yǐn lì xī zhù， hùn zài yī qǐ。 chú fēi zài zì jué xǐng， bǎi tuō “ wù huà ” de xī yǐn lì， chāo rán wù wài， huí guī dào tǐ， cái shì jiū jìng。 　　 yīn cǐ lèi tuī， bù dàn tiān dì wàn wù dū shǔ yú wài wù， jiù shì wǒ men suǒ rèn wéi shì wǒ xiàn zài shēng mìng de rén shēn， yě tóng yàng shì wài wù， dàn yòu shǐ yòng quán， bìng méi yòu yǒng jiǔ yōng wéi yǐ yòu de zhù quán。 lì rú wǒ men cóng gǔ yǐ lái， jiù yòu yī jù hěn piào liàng de zhé xué xìng kǒu tóu yǔ： “ shēn wài zhī wù， bìng bù zài hū !” qí shí， dà jiā wàng liǎo zhè gè 'ǒu rán zàn shí zhàn yòu de rén shēn， yě zhǐ shì “ xīn wài zhī wù ”， nǐ gèng wú fǎ yǒng yuǎn jù wéi yǐ yòu ní ! suǒ yǐ dāng nǐ xiàn zài yōng yòu cǐ shēn， jiù yào hǎohǎo de “ chéng yì、 zhèng xīn ” qù shǐ yòng tā， wéi jǐ wéi rén， zuò yī fān zì lì lì tā “ míng dé ” de gōng dé。 zhè cái shì “ wù gé 'ér hòu zhī zhì ” de “ míng míng dé ” zhī xué。 　　 nà me， cǐ shēn rú hé qù xiū ní？ wǒ men jì yǐ zhī dào liǎo shēn yì shì wù， dàn zhè gè xiàn zài yǐ jīng shì wǒ suǒ yǐ de shēn zǐ， suī rán hé wǒ hǎo xiàng shì fēn bù kāi bǐ cǐ de yī tǐ。 shì shí shàng， wǒ de “ néng zhī ” zhī xìng， bìng fēi shǔ yú zhè gè shēn tǐ。 zhǐ shì zài cǐ shēn nèi wài rèn hé bù fēn， dū gòng tóng yǐ cún yòu “ néng zhī ” zhī xìng suǒ fēn huà de “ suǒ zhī ”， hé gǎn jué de zuò yòng 'ér yǐ。 bù guò， zài pǔ tōng yī bān rén， méi yòu jīng guò “ zhī zhǐ 'ér hòu yòu dìng ”， jìn 'ér dá dào “ jìng、 ān、 lǜ、 dé ” de xué yǎng jìng jiè， jiù bù huì liǎo jiě “ zhì zhī zài gé wù， wù gé 'ér hòu zhī zhì ” de céng cì。 yīn cǐ， píng cháng dū yóu “ suǒ zhī ” de fēn bié sī wéi zuò yòng， bèi shēn tǐ shēng lǐ de “ gǎn chù ” suǒ zuǒ yòu， suí shí suí dì luò zài “ gǎn jué ” suǒ qǐ de qíng xù zhī zhōng。 jí chuán tǒng wén huà suǒ wèi de qī qíng “ xǐ、 nù、 āi、 jù、 ài、 è、 yù ” de zuò yòng shàng dǎzhuàn。 dào liǎo hàn、 wèi yǐ hòu， fó xué dōng lái， yòu jiā shàng yóu “ sè、 shēng、 xiāng、 wèi、 chù、 fǎ ” suǒ qǐ de liù yù zuò yòng。 suǒ yǐ zài táng、 mò yǐ hòu， tǒng míng jiào zuò qī qíng liù yù， tā zuǒ yòu liǎo rén de yī shēng。 　　 nà me， zài zhè gè rén shēn shēng mìng zhōng， dāng tā hé “ shēn wài zhī wù ” de wù zhì shì jiè gè zhǒng huán jìng jiē chù， yǐ jí hé rén shì de hù xiāng jiāo chù gǎn shòu de shí hòu， biàn suí shí yǐn fā liǎo xǐ、 nù、 āi、 lè děng qíng xù。 qí zhōng de guān jiàn zuò yòng， nà biàn shì shàng gǔ rú dào běn bù fēn jiā suǒ shuō de “ qì ”（ qì）。 suǒ yǐ cóng Zēngzǐ yǐ hòu， yóu zǐ sī zài chuán de dì zǐ mèng zǐ shǒu lǐ， jiù jí lì zhù zhāng “ yǎng qì ” zhī shuō。 mèng zǐ suǒ wèi， “ zhì zhě， qì zhī shuài yě ”。 biàn shì shuō míng “ suǒ zhī xìng ” suǒ xíng chéng de yì zhì， kě yǐ zuò wéi zhù dǎo qíng xù tǒng shuài de gōng yòng。 rú guǒ néng gòu bǎ yì qì “ zhí yǎng 'ér wú hài ”， kě yǐ chōng sài yú tiān dì zhī jiān， biàn chéng “ hào rán zhèng qì ”。 dàn yě xū yào yòu yī bù yī bù de shí zhèng chéng xù， bìng fēi tú tuō kōng yán jiù kě zuò dào。 zhè zài《 mèng zǐ · jìn xīn piān》 lǐ， yǐ jīng yòu bǐ jiào jù tǐ de shuō míng， gū qiě bù jiā xiáng shuō。 yīn wéi wǒ men xiàn zài suǒ jiǎng shuō yán jiū de， shì mèng zǐ de tài lǎo shī Zēngzǐ de yuán běn《 dà xué》， bù shì jiǎng Zēngzǐ de tú sūn mèng zǐ de xué wèn。 　　 cóng《 nèi jīng》 kàn xiū shēn de nèi hán 　　 rú guǒ zài yào tàn jiū xiū shēn nèi hán de xué shí， shì bì yào jiè yòng dào jiā yǎng shēng zhī xué de shǐ zǔ， yě jiù shì zhōng guó yī xué de lǎo zǔ zōng《 huáng dì nèi jīng》， jiù kě gèng wéi míng bái liǎo。 xiàn zài jiǎn lüè liè jǔ shàng zhàn yī shèng qí bó dá huáng dì suǒ wèn de， yǐ jí yǔ “ xiū shēn ” zhì shì yòu guān de wèn tí， biàn kě zhī《 dà xué》 de “ xiū shēn ” zhī shuō， bìng fēi zhǐ shì lǐ xìng chōu xiàng de kōng yán。 lì rú《 nèi jīng》 shuō： 　　 dōng fāng shēng fēng（ xiān yǐ dì qiú wù lǐ zuò zhǐ biāo lái shuō）， fēng shēng mù， mù shēng suān， suān shēng gān， gān shēng jīn， jīn shēng xīn（ yǐ rén tǐ wǔ zàng hù xiāng shēng huà zuò shuō míng）。 qí zài tiān wéi xuán。 zài rén wéi dào。 zài dì wéi huà， huà shēng wǔ wèi。 dào shēng zhì。 xuán shēng shén。 huà shēng qì。 shén zài tiān wéi fēng …… zài cáng wéi gān， qí xìng wéi xuān。 qí dé wéi hé。 qí yòng wéi dòng …… qí zhèng wéi sàn …… qí zhì wéi nù， nù shāng gān， bēi shèng nù。 kǔ shēng xīn， xīn shēng xuè …… qí dé wéi xiǎn， qí yòng wéi zào …… qí zhèng wéi míng …… qí zhì wéi xǐ， xǐ shāng xīn， kǒng shèng xǐ。 gān shēng pí， pí shēng ròu …… qí dé wéi rú， qí yòng wéi huà …… qí zhèng wéi shì …… qí zhì wéi sī， sī shāng pí， nù shèng sī。 xīn shēng fèi， fèi shēng pí máo …… qí dé wéi qīng， qí yòng wéi gù …… qí zhèng wéi jìn …… qí zhì wéi yōu， yōu shāng fèi， xǐ shèng yōu。 　　 xián shēng shèn， shèn shēng gǔ suǐ …… qí dé wéi hán， qí yòng wéi sù …… qí zhèng wéi jìng …… qí zhì wéi kǒng， kǒng shāng shèn， sī shèng kǒng。 xīn cáng shén。 fèi cáng bó。 gān cáng hún。 pí cáng yì。 shèn cáng zhì。 gù yuē： zhī zhī zé qiáng， bù zhī zé lǎo（ wèi tiáohé qī sǔn bā yì de zhòng yào）。 zhì zhě chá tóng， yú zhě chá yì。 yú zhě bù zú， zhì zhě yòu yú。 yòu yú zé 'ěr mù cōng míng， shēn tǐ qīng qiáng， lǎo zhě fù zhuàng， zhuàng zhě yì zhì。 shì yǐ shèng rén wéi wú wéi zhī shì， lè tián dàn zhī néng， cóng yù kuài zhì yú xū wú zhī shǒu。 gù shòu mìng wú qióng yǔ tiān dì zhōng。 cǐ shèng rén zhī zhì shēn yě。 　　 xiàn zài wǒ men duì yú suǒ yǐn yòng《 huáng dì nèi jīng》 shēng huà hù kè de lǐ lùn， rú guǒ duì yú shàng gǔ de chuán tǒng kē xué méi yòu jī běn zhī shí， nǐ dú liǎo huì jué dé hěn hǎo xiào， rèn wéi tài xuán liǎo ! yě hěn máo dùn， hǎo xiàng hěn bù hé yú xiàn dài rén de kē xué luó ji guān diǎn。 qí shí， shàng gǔ zhōng guó wén huà zhōng de yī xué、 tiān wén、 dì lǐ děng xué wèn， tā de lì lùn， dū cóng kē xué de zhé xué jī běn chū fā。 suǒ wèi shàng gǔ chuán tǒng de kē xué de zhé xué， tā shì cóng “ xīn wù yī yuán ”、 “ tiān rén hé yī ” de lì zú diǎn lái fā huī。 yīn cǐ zhuāng zǐ 'ér yòu “ tiān dì yǔ wǒ tóng shēng， wàn wù yǔ wǒ wéi yī ” de míng yán。 yòu rú dào jiā suǒ shuō， “ rén shēn shì yī xiǎo tiān dì ”， huàn yán zhī， dà dì wàn wù nǎi shì yī gè zhěng tǐ shēng mìng。 rú guǒ nǐ cóng zhè gè rèn shí qù tàn tǎo， jīng mì yán jiū《 nèi jīng》 děng xué shí， jiù kě zhī dào《 nèi jīng》 zhī xué de nèi hán， bìng fēi zhǐ shǔ yú yī yào de fàn chóu。 wǒ men wèile yán jiū tǎo lùn “ gé wù zhì zhī ”、 “ wù gé zhī zhì ” ér dào “ xiū shēn ”， suǒ yǐ tè bié tí dào tā， yǐn yòng liǎo yòu guān “ xīn wù ”、 “ shēn xīn ” lǐ lùn de yī xiǎo bù fēn， ér qiě jiǎn lüè nóng suō。 zhè yě jiù shì《 yì jīng · xì chuán》 suǒ zhǐ shì de jiǎn yì yuán zé， suǒ wèi “ jìn qǔ zhū（ yú） shēn， yuǎn qǔ zhū（ yú） wù ”， qǔ jìn jiù biàn “ gé wù zhì zhī ” de bàn fǎ。 　　 xīn wù yī yuán fáng “ wù huà ” 　　 wǒ men yī lù yǐ wén jiě yì， jiǎng dào “ míng míng dé ” de “ wài yòng ” zhī xué， yóu “ zhì zhī zài gé wù ”， “ wù gé 'ér hòu zhī zhì ”， ér xiān xíng tí chū、 tǎo lùn “ xiū shēn ”。 zhè gè lǐ niàn， shì cóng zhōng guó shàng gǔ yǐ lái de chuán tǒng guān niàn， gēn jù “ xīn wù yī yuán ” de jī běn yuán zé， rèn zhī wǒ men xiàn zài shēng mìng cún zài de yī shēn， zhèng shì wù wǒ qí guān de shēng wù。 huàn yán zhī， zhè gè rén shēn， yě jiù shì wǒ men tōng cháng suǒ shuō “ xìng mìng ” zhī “ mìng ” de zhù yào bù fēn， shì shǔ yú shēng lǐ de、 wù lǐ de。 ér yùn yòng zhè gè shēng mìng de lìng yī zhù yào gōng néng， gēn jù chuán tǒng wén huà de mìng míng， biàn jiào zuò “ xìng ”， tā shì shǔ yú xīn lǐ de、 jīng shén de。 ér zài shàng gǔ rú dào běn bù fēn jiā de qí tā de shū běn shàng， yě yòu bié míng jiào zuò “ líng ”， huò jiào zuò “ shén ”。 ér zōng hé xìng mìng、 xīn wù wéi yī tǐ， yuán róng guàn tōng xíng 'ér shàng yǔ xíng 'ér xià de zǒng hé， biàn tǒng chēng zhī wéi “ dào ”。 　　 wǒ men rú guǒ yòu liǎo zhè gè rèn shí， biàn kě míng bái Zēngzǐ suǒ zhù shù de “ dà xué zhī dào ”， yǐ jí qí dì zǐ zǐ sī suǒ zhù shù de《 zhōng yōng》， què shì bǐng chéng kǒng mén xīn fǎ， gēn jù《 yì jīng》 qián、 kūn liǎng guà de dà yì 'ér lái fā huī， yìng yòng zài rén dào de xíng wéi xiū yǎng， ér xíng chéng hòu shì suǒ chēng de rú xué。 tā zuì míng bái de gēn jù， jiù shì qián guà de tuàn cí： 　　 dà zāi qián yuán， wàn wù zī shǐ， nǎi tǒng tiān。 qián dào biàn huà， gè zhèng xìng mìng， bǎo hé tài hé， nǎi lì zhēn。 　　 suǒ yǐ “ xiū shēn ” de zhòng yào， zhèng wéi zì zhèng qí mìng de “ zhèng mìng ” zhī yào zhǐ。 zhì yú “ chéng yì ”、 “ zhèng xīn ”， shì yǔ “ míng dé ” de “ néng zhī ”、 “ suǒ zhī ” de zhī xìng yòu guān， tǒng shǔ yú tiān dào hé rén dào de zhī jué、 gǎn jué zuò yòng de “ jué xìng ” fàn chóu。 　　 nà me， wèishénme《 dà xué》 zài “ zhī zhǐ 'ér hòu yòu dìng ”， zhí dào “ wù gé 'ér hòu zhī zhì ”， “ cǐ wèi zhī zhī zhì yě ” yǐ wài， yòu tí chū yī gè “ chéng yì ” de “ yì ” hé yī gè “ zhèng xīn ” de “ xīn ” ní？ nán dào rén men shēng 'ér “ néng zhī ” zhī xìng， tā bù jiù shì “ yì ”？ bù jiù shì “ xīn ” má？ rú guǒ zài shēn xīn zhī wài， hái lìng wài cún zài yòu gè zhī xìng yǔ yì shí， tā de cún zài， tā de fēn bié gōng néng， yòu shì rú hé fēn lèi ní？ yǐ jù xiàn zài shēng lǐ xué yǔ yī xué de guān niàn， zhè xiē dōushì nǎo de zuò yòng， shì yī qiē wéi wù de fǎn yìng 'ér yǐ。 hé bì qiǎo lì míng mù， gù nòng xuán xū ní？ tóng shí， zài shēn tǐ de bù fēn， jiù suàn chéng rèn zài rén huó zhe de shí hòu， yòu tā shēng lǐ wǔ zàng hù xiāng guān lián shēng kè de biàn huà， dàn nǎ lǐ hái yòu yī zhǒng “ wǔ yùn ”、 “ liù qì ” de zuò yòng？ tā hé zhī xìng yòu yòu shénme guān xì ní？ 　　 zhè yī lián chuàn de wèn tí， zài gǔ dài dú shū， zhǐ yào jiē shòu、 xiāng xìn jiù kě yǐ， chú liǎo duì wén zì wén jù， zuò xiē kǎo zhèng gǎi dìng zhī wài， nà shì dāng rán de wú yōng yí yì。 dàn zài xiàn dài， jiù wán quán bù tóng liǎo。 rú guǒ zhè xiē wèn tí méi yòu liǎo jiě qīng chǔ， nà duì《 dà xué》 zhè yī běn shū， zhǐ néng shì zuò chuán tǒng de gé yán xìn tiáo， yòu tā zì chéng yī jiā zhī yán de quán wēi xìng jià zhí 'ér yǐ。 yòng lái tán shénme “ qí jiā、 zhì guó、 píng tiān xià ” zhī xué， kǒng pà shì liǎo bù xiāng gān bā ! 　　 èr wǔ、 chéng yì zhèng xīn xiū shēn yǔ zhī zhì 　　 wèile qīng chǔ liǎo jiě suǒ tí chū de zhè xiē guān jiàn xìng wèn tí， wǒ men de tǎo lùn nán miǎn chóngtí qián miàn yǐ jīng jiǎng guò de jiù huà， fàn yā fán fù de yǔ bìng。 dàn wèile jiāo dài dé gèng míng bái， zhǐ hǎo bù bì chóngfù， zài lái shuō míng qīng chǔ。 　　 cóng “ xìng ” dào “ xìng lǐ ” zhī xué 　　 cóng zhōng guó shàng gǔ yǐ lái chuán tǒng wén huà de zǒng huì zī liào lái shuō， dāng rán zhǐ yòu gēn jù jīng guò kǒng zǐ zhěng lǐ biān jí de wǔ jīng --《 yì jīng》、《 lǐ jì》、《 shàng shū》、《 shī jīng》、《 chūn qiū》， zuì wéi kě kào。《 shàng shū》（ shū jīng） shì yǐ bǎo liú shàng gǔ zhèng zhì zhé xué de shǐ liào wéi zhù。《 chūn qiū》 shì kǒng zǐ zhù zuò de zhèng zhì shǐ guān。《 shī jīng》 shì shōu jí bǎo liú lì shǐ、 zhèng zhì、 shè huì yǎn biàn děng gè jiē céng mín yì fǎn yìng de zī liào。 rú guǒ yào yán jiū yòu guān tiān rén zhī jì， yǐ jí rén dào de chuán tǒng xué shù sī xiǎng， zhǐ yòu zài《 yì jīng》、《 lǐ jì》 zhōng qù xún gēn。 ér zài《 yì jīng》 yǔ《 lǐ jì》 de chuán tǒng wén huà zhōng， duì yú rén xìng wèn tí zǎo yǐ tí chū， xìng yǔ qíng liǎng zhě， shì xiàn shí shēng mìng cún zài yī tǐ de liǎng yòng。 guān yú rén xìng wèn tí， yóu qí yǐ《 zhōu yì · xì chuán》 gèng wéi míng bái， rú shuō： 　　 yī yīn yī yáng zhī wèi dào， jì zhī zhě shàn yě， chéng zhī zhě xìng yě。 tiān dì shè wèi， ér yì xíng hū qí zhōng yǐ。 chéng xìng cún cún， dào yì zhī mén。 　　 zǒng zhī， zài chuán tǒng de zhōng guó wén huà zhōng， yǐ tǒng shè tiān rén zhī jì， wéi tiān dì wàn wù zǒng tǐ de gōng néng， míng zhī wéi dào。 dào de běn néng， zì rán jù bèi yòu yī yīn yī yáng， zhèng fǎn xiāng chéng xiāng zhì de zuò yòng。 zài yīn yáng zhèng fǎn de xiāng hù yǎn biàn zhōng， gè yòu gè de tóng děng gōng yòng， wú suǒ wèi yáng shàn yīn 'è， huò yīn shàn yáng 'è， zhè liǎng zhě de gōng yòng， dōushì “ zhì shàn ” de。 suǒ yǐ céng liǎo zhù《 dà xué》， kāi shǐ jiù shuō： “ dà xué zhī dào， zài míng míng dé， zài qīn mín， zài zhǐ yú zhì shàn。 ” tā duì “ dà xué zhī dào ” de qián tí zōng zhǐ， wán quán shì yòu suǒ běn 'ér lái de， yě jiù shì yǐ “ jì zhī zhě shàn yě ” de fā huī。 dàn tā duì yú “ chéng zhī zhě xìng ” nǎi zhì “ chéng xìng cún cún， dào yì zhī mén ”， què zhǐ yòng “ míng míng dé ” yī cí lái biǎo dá rén xìng guāng huī de yī miàn， bù lìng jiā xiáng shuō。 dì yī gè míng zì， shì zuò dòng cí lái yòng， yě jiù shì shuō， rén xìng tiān rán yòu zì míng qí dé de gōng néng。 suǒ yǐ dào liǎo zǐ sī shòu yè yú Zēngzǐ zhī hòu， gēn zhe zhù shù《 zhōng yōng》， biàn huàn liǎo yī zhǒng shuō fǎ， yī kāi shǐ biàn shuō “ tiān mìng zhī wèi xìng， shuài xìng zhī wèi dào， xiū dào zhī wèi jiào。 ” 　　 suǒ yǐ zài zhōng guó wén huà zhōng， wú lùn Zēngzǐ suǒ zhù shù de《 dà xué》， hé zǐ sī jì chéng zhù shù de《 zhōng yōng》 zhī hòu， biàn bǎ cóng rén dào chū fā de xìng qíng 'èr zì de xìng zì， tè bié liú xíng zuò wéi míng tōng xíng 'ér shàng dào de biǎo shì。 dàn yào zhī dào， Zēngzǐ、 zǐ sī， shì chūn qiū de mò dài rén wù， bǐ shì jiā móu ní hòu shēng jǐ shí nián， bǐ sū gé lā dǐ、 bólātú yòu zǎo shēng jǐ shí nián。 　　 suǒ yǐ hòu lái fó xué shū rù zhōng guó， yì wén suǒ yòng de fó xìng、 jué xìng， nǎi zhì míng xīn jiàn xìng， yědōu zhào yàng yǐn yòng xìng zì， zuò wéi xiàn shí rén shēng de shēng mìng zhī yuán， zuò wéi biǎo quán。 yīn cǐ hòu shì dào jiā shén xiān de dān dào zhī xué， yòu suǒ wèi xìng mìng shuāng xiū zhī shuō děng。 yóu qí zài suí、 táng yǐ hòu， yīn wéi chán zōng de xīng shèng， yǐ “ zhí zhǐ rén xīn， jiàn xìng chéng fó ” de zhù zhǐ， zài zhōng guó wén huà zhōng， xíng chéng lián xì rú、 shì、 dào sān jiā zhōng xīn zhī xué de tái zhù。 yīn cǐ 'ér yòu nán běi sòng rú jiā lǐ xué jiā men qǐ lái xué bù， dà lì zhù zhāng yǐ kǒng mèng zhī xué de xīn fǎ， dà chàng qí xìng lǐ zhī xué。 wǒ men liǎo jiě liǎo zhè gè wén huà lì shǐ yǎn biàn de guò chéng， zài huí zhuǎn dào《 dà xué》 zhù zhǐ de tàn tǎo， jiù gèng wéi míng bái。 　　 zì xìng rú hé “ zhǐ yú zhì shàn ”？ 　　 jì rán rén xìng de běn lái， běn néng zì jǐ jù yòu zì míng qí dé， běn zì “ zhì shàn ”。 wèishénme zài qǐ xīn dòng niàn， biàn chéng rén de xíng wéi shí， yòu yòu shàn 'è duì lì， zuò yòng wán quán bù tóng ní？ zhè gè wèn tí， cóng rú jiā de guān diǎn lái shuō， shì yīn wéi rén xìng de biàn yì， zhù yào shì shòu dào hòu tiān huán jìng de yǐng xiǎng， yě jiù shì kǒng zǐ suǒ shuō de “ xìng xiāng jìn yě， xí xiāng yuǎn yě ”。 huàn yán zhī， tiān shēng rén xìng， běn lái shì gè gè liáng shàn de， zhǐ shì shòu hòu tiān de yǐng xiǎng， shòu shēng lǐ de huán jìng de zhǒng zhǒng yǐng xiǎng， yóu xí qì de wū rǎn 'ér biàn chéng shàn 'è húnzhuó de xí guàn。 suǒ yǐ xué wèn zhī dào， biàn shì yào suí shí suí chù xǐ liàn zì xìng suǒ shòu wū rǎn de xí qì， shǐ tā chóngxīn fǎn hái dào “ míng dé ”、 “ zhǐ yú zhì shàn ” de jìng jiè。 　　 nà me， zěn yàng cái néng shǐ zì xìng fǎn hái dào “ zhǐ yú zhì shàn ” de jìng jiè ní？ nà zhǐ yòu lì yòng zì xìng běn zì jù yòu de “ néng zhī zhī xìng ” de gōng yòng， suí shí fǎnxǐng cún chá， liǎo liǎo míng bái， chǔlǐ měi yī gè qǐ xīn dòng niàn， měi yī zhuāng xíng wéi de shàn、 è， fēn bié jiā yǐ xǐ liàn， shǐ tā hái guī yú chún jìng “ míng dé ” de běn xiāng。 suǒ yǐ zài yán cí biǎo dá shàng， yòu bǎ “ xìng zì míng jìng ” de zhī xìng zuò yòng， yǐ luó ji de lǐ niàn， jiào tā zuò “ néng zhī ”。 zài bǎ zhè gè zhī xìng， yòng zài qǐ xīn dòng niàn， xiàng wài duì rén duì shì duì wù de fēn bié zuò yòng shàng， jiào tā zuò “ suǒ zhī ”。 　　 lì rú： rén xìng zì chū shēng wéi yīng 'ér， zhí dào lǎo sǐ， è liǎo zhī dào yào chī； lěng liǎo zhī dào yào bì hán qǔ nuǎn； kàn dào hǎo kàn de、 měi lì de， xiǎng yào qǔ wéi yǐ yòu； bù hǎo de、 yàn 'è de， xiǎng yào gǎn kuài ’ qì。 nà dōushì tiān rán “ zhī xìng ” de “ néng zhī ” de zuò yòng。 bù guò， qí zhōng yòu yòu bù tóng de fēn bié。 zhī dào bǎo、 nuǎn、 jī、 hán、 hǎo、 è de， shì yóu tiān rán “ néng zhī zhī xìng ” de gǎn jué bù fēn suǒ fǎn yìng 'ér zhī de， suǒ yǐ yě kě yǐ jiào zuò “ gǎn zhī ” huò “ gǎn jué ”。 zài fó xué de míng cí， jiào zuò “ chù shòu ”。 dàn zhī dào zhè gè hàochī bù hàochī， zhè gè kě yào bù kě yào， zhè yàng néng bù néng yào， gāi bù gāi yào， nà jiù shǔ yú “ néng zhī zhī xìng ” shēng qǐ “ suǒ zhī ” de fēn bié zuò yòng， zhè gè zuò yòng， jiào tā shì “ zhī jué ”。 zhī jué yǔ sī wéi、 sī xiǎng yòu mìqiè guān lián， suí shí bù kě huò fēn。 dāng zhī jué de zuò yòng， yào zǎi xì fēn bié、 zhuī xún、 fēn xī、 guī nà、 huí yì、 gòu xiǎng dòu， yòu bié míng jiào tā shì sī xiǎng、 sī wéi， děng děng。 　　 dàn wú lùn “ néng zhī ” huò “ suǒ zhī ”， cóng《 dà xué》 běn shū de míng cí lái jiǎng， dū shǔ yú néng zì míng qí dé de “ míng dé ” zì xìng de qǐ yòng。 rú guǒ míng liǎo “ míng dé ” zì xìng， tā shì běn zì “ jì rán bù dòng， gǎn 'ér suì tōng ”。 nà suǒ wèi “ néng zhī ” yǔ “ suǒ zhī ”， yě zhǐ shì “ míng dé ” qǐ yòng de bō dòng 'ér yǐ。 shè yòng guī tǐ， “ zhī xìng ” yě bìng wú lìng yòu yī gè zì xìng de cún zài。 pì rú bō chéng làng jìng、 shuǐ yuán qīng chè， yuán běn jiù shì “ zhǐ yú zhì shàn ”， zhè yàng cái shì “ zhī běn ”， zhè yàng cái shì “ zhī zhī zhì yě ”。 　　 dàn shì， zài yī bān rén 'ér yán， cóng yòu shēng mìng yǐ lái， shǐ zhōng shì bèi “ suǒ zhī ” de fēn bié zuò yòng qiān yǐn bō dòng， bìng wú piàn kè 'ān níng。 cóng shǎo dào lǎo， shōu jí lěi jī “ suǒ zhī ” de “ xí qì ”， biàn xíng chéng liǎo “ yì ”。 yě kě jiào tā shì “ yì shí ”。 rán hòu， yòu zì fēn bù qīng chǔ， rèn wéi “ yì ” biàn shì “ zhī xìng ”。 qí shí， “ yì ” shì “ zhī xìng ” de “ suǒ zhī ” lěi jī 'ér xíng chéng。 “ zhī xìng ” shōu jí lěi jī chéng “ yì ” yǐ hòu， pì rú yín mù shàng de yǎn yuán yǔ mù jǐng， néng gòu fēn bié yǎn chū yīn róng xiào mào、 bēi huān lí hé děng qíng jié， rú huàn rú zhēn。 shì shí shàng， zhè xiē qíng jié biàn huà， dōushì mù hòu de yī pán cí dài de bō chū 'ér yǐ。 suǒ wèi cí dài， jiù yóu rú “ yì ”。 yín mù shàng de zhǒng zhǒng rén wù huó dòng， yóu rú “ suǒ zhī ” de zhǒng zhǒng tóu yǐng。 　　 yóu “ yì ” yǎn shēng de gè zhǒng xīn tài 　　 rú guǒ yòng wén zì yì shù lái bǐ fāng， lì rú lǐ hòu zhù de cí shuō： “ jiǎn bù duàn， lǐ hái luàn， shì lí chóu， bié shì yī fān zī wèi zài xīn tóu。 ” nà xiǎng jiǎn duàn tā、 xiǎng lǐ shùn tā de， shì “ suǒ zhī ”。 jiǎn yě bù duàn， lǐ yě bù shùn， sì hū zài xīn zhōng qù bù liǎo de， biàn shì “ yì ” de zuò yòng。 yòu rú sū dōng pō de cí shuō： “ shí wǔ shēng sǐ liǎng máng máng， bù sīliáng， zì nán wàng。 ” 　　 zì jǐ bìng bù xiǎng qù sī niàn tā， dàn zài xīn zhōng， yǒng yuǎn cún zài zhe、 pái qiǎn bù kāi de， zhè jiù shì “ yì ”。 suǒ yǐ “ yì ” de zuò yòng， yòu yòu yī gè bié míng， yě jiào zuò “ niàn ”。 jiù shì niàn niàn nán wàng de “ niàn ”。 yòu yòu xíng róng “ yì ” shì jù yòu qiáng lì de zuò yòng， biàn jiào zuò “ yì zhì ”。 tā pèi hé shēng lǐ de zuò yòng， jiù jiào zuò “ yì qì ” liǎo。 rén shēng duō yì qì， dà zhàng fū lì shēn chǔshì， yì qì rú hóng， nà shì duō me měi lì de háo yǔ。 “ yì qì ” jiā shàng sī xiǎng、 sī wéi yǐ hòu， zhù guān rèn dìng de zuò yòng， biàn yòu huàn liǎo yī gè bù tóng de míng cí， jiào zuò “ yì jiàn ”。 　　 shuō dào “ yì qì ”， wèn tí kě dà liǎo !“ yì ” shì “ néng zhī ”、 “ suǒ zhī ” jiē shòu wài wù huán jìng děng suǒ yǐng xiǎng， zài bù zhī bù jué zhōng， jiàn jiàn xíng chéng wéi zì wǒ zhī xìng de jiān gù yǐng xiàng， yě kě jiào tā wéi xíng tài。 dàn cóng luó ji de jiè bié lái shuō， tā shì wéi xīn de。 rán 'ér tā měi měi zài qǐ zuò yòng shí， bì rán de， tóng shí guān lián shēng lǐ nèi bù de qíng xù， liǎng zhě hù xiāng jié hé， suǒ yǐ jiào zuò “ yì qì ”。 yī bù jǐ qiān nián lái de rén lèi lì shǐ、 rén lèi shè huì。 “ luàn hōng hǒngnǐ fāng chàng bà wǒ dēng chǎng， fǎn rèn tā xiāng zuò gù xiāng ”， shí zhī qī bā， dōushì rén wǒ “ yì qì ” suǒ zào chéng de cuò wù。 sòng rú lǐ xué jiā lù xiàng shān shuō guò liǎng jù míng yán： “ xiǎo rén zhī zhēng zài lì hài， shì dà fū（ zhī shí fènzǐ） zhī zhēng zài yì jiàn。 ” zhè de què shì hěn yòu jiàn dì de guān diǎn。 　　 qí shí， wǒ men píng cháng zuò rén chù shì， dà bù fēn de xíng wéi yán yǔ， dōuzài “ yì qì ” yòng shì， jué shǎo zài qīng míng lǐ zhì de “ míng dé ” zhī xìng zhī zhōng。 jiā guǒ yào zuò dào shì shì hé yú lǐ xìng， nà shì hěn nán de shì。 chú fēi zhēn néng zuò dào jīng guò “ dà xué zhī dào ” de jī běn xiū yǎng。 suǒ wèi “ dìng、 jìng、 ān、 lǜ、 dé ” de xué wèn gōng fū。 bù rán， duì yú zì jǐ lǐ xìng de zhēn shí miàn mào shì shénme yàng zǐ， gēn běn jiù wú fǎ zì zhī， suǒ yǐ lǎo zǐ biàn yòu “ zhī rén zhě zhì， zì zhī zhě míng ” de gǎn yán。 yīn cǐ， Zēngzǐ tè bié zhǐ chū “ zhī zhì 'ér hòu yì chéng ” de zhòng diǎn。 dàn shì yīn wéi yòng liǎo yī gè “ chéng ” zì， yòu bèi hòu rén wù jiě bù shǎo， zhè zhēn rú chán zōng luò pǔ chán shī de huà shuō： “ yī piàn bái yún héng gǔ kǒu， jǐ duō guī niǎo yè mí cháo。 ” suǒ yǐ， cóng《 dà xué》 de “ chéng yì、 zhèng xīn、 xiū shēn ” de guān diǎn， lái cān zhèng yī bù 'èr shí liù shǐ shàng de lǐng dǎo rén wù（ dì wáng men）， yǐ jí yī gè pǔ tōng rén wù chuàng yè shǒu chéng de chéng bài dé shī， jiù yòu dé xì kàn liǎo ! 　　 xīn、 yì、 shí（ zhī xìng） de chā bié 　　 duì yú zhī xìng yǔ yì zhì huò yì shí de zuò yòng， dà gài yǐ yòu fēn bié de shuō míng。 dàn zhào yī bān tōng cháng de liǎo jiě， suǒ wèi “ yì ”， jiù shì xīn lǐ de yī zhǒng huó dòng zuò yòng。 huàn yán zhī， “ yì ” jiù shì “ xīn ”， zhǐ shì zài xí guàn shàng suǒ yòng de míng cí yòu bù tóng 'ér yǐ。 qí shí， “ xīn ” hé “ yì ”， bù jiù shì tóng yī de dōng xī má？ rú guǒ lǒngtǒng hán hú dì shuō “ xīn ” hé “ yì ”， hǎo xiàng jiù shì yī gè dōng xī， děng yú shì sī xiǎng hé qíng xù de zǒng hé。 dàn cóng yán gé biàn bié lái jiǎng， “ yì ” shì bù néng gài kuò “ xīn ” de。 suǒ wèi “ xīn ” de xiàn liàng jìng jiè， shì wǒ men méi yòu qǐ yì shí sī wéi， gèng méi yòu dòng yòng zhī xìng de fēn bié sīliáng zuò yòng shí， jí méi yòu shuì mián， yě méi yòu hūn mèi de qíng kuàng， hǎo xiàng wú suǒ shì shì， dàn yòu qīng qīng míng míng de cún zài， nà biàn shì “ xīn ” de xiàn xiàng。 lì rú， míng dài cāng xuě dà shī de shī shuō： 　　 nán tái jìng zuò yī lú xiāng， zhōng rì níng rán wàn lǜ wáng。 bù shì xī xīn chú wàng xiǎng， zhǐ yuán wú shì kě sīliáng。 　　 shì shí shàng， dāng wǒ men xīn zhōng wú shì， yì shí bù qǐ zuò yòng， dāng xià wàng qù “ suǒ zhī ” de fēn bié huó dòng， hǎo xiàng kōng kōng dòng dòng lèng zhù yī yàng， zhè biàn shì “ xīn ” de xiàn xiàng。 tōng cháng yī bān rén， yóu qí shì dà máng rén， ǒu rán yī chà nà zhī jiān， yòu shí hòu， dū huì pèng dào zhè zhǒng qíng kuàng， bù guò， yī bān rén pèng dào zhè zhǒng qíng kuàng dòu， fǎn 'ér huì qǐ kǒng bù， zì jǐ huì huái yí zì jǐ nǎo zǐ yòu wèn tí， huò shì xīn zàng tíng zhǐ huó dòng。 biàn zì xún fán nǎo， píng yī zhī bàn jiě de yī xué cháng shí， zhǎo yī shēng， liàng xuè yā， jiǎn chá xīn diàn tú， dà duō jiù yīn wéi zì qǐ kǒng huāng 'ér zhēn de shēng bìng liǎo。 shì shí shàng， zhè qǐ yīn shì yī zhǒng rén wǒ zì jǐ de xīn lǐ bìng。 rú guǒ zài zhè zhǒng zhuàng kuàng zhōng， tǎn rán 'ér zhù， fǎn 'ér dé dà xiū xī。 bù guò píng cháng méi yòu jīng yàn， duì zì jǐ méi yòu rèn shí， méi yòu xìn xīn de， chà nà jí chéng guò qù， shì bù kě néng cháng jiǔ bǎo chí zhè zhǒng xiàn liàng zhuàng kuàng de。 　　 rú zài shuì mián， huò shòu wài jiè cì jī， huò yīn bìng tòng fā yùn hūn mèn guò qù， nà jiù bù kě néng yòu zhè zhǒng “ xīn ” liàng jìng jiè de chū xiàn。 shèn zhì mèng zhōng yě bù kě néng。 zuò mèng， guǎng dōng huà jiào zuò fā mèng， nà shì “ yì shí ” suǒ qǐ fǎn miàn de zuò yòng， bù shì ” xīn ” de zuò yòng。 rú zài mèng zhōng， hū rán xīn lì tè qiáng， jué dé shì mèng， yī xià biàn qīng xǐng liǎo， nà jiù shì huī fù “ xīn ” de jìng jiè。 bù guò， zài píng cháng rén de xí guàn， cóng mèng jìng zhōng yī xǐng lái， biàn jí yùn yòng “ yì shí ” qù sīliáng， yǐ “ suǒ zhī ” de xí guàn， qù zhuī yì mèng jìng， huò yǐ “ suǒ zhī ” qù xún qiú xīn zhī， yǒng yuǎn bù huì tíng zhǐ xiū xī de。 　　 rú guǒ liǎo jiě zhè yàng de cū qiǎn fēn jiě， biàn kě zhī dào xīn、 yì、 zhī xìng sān zhě， díquè dū bié yòu tā de bù tóng lǐng yù。 fēi cháng qiǎo hé de shì， wèi jìn yǐ hòu， fó xué dōng lái， yě tóng yàng tí dào xīn、 yì、 shí zhè sān céng cì de chā bié。 zhè zhēn shì hé liǎo yī jù gǔ yǔ， xián zhě suǒ jiàn lüè tóng。 zǒng zhī， zài yòng yī gè pì yù lái shuō， “ xīn ” hǎo xiàng yī gè pán zǐ， “ yì ” hǎo xiàng pán zǐ lǐ yī kē yuán zhū。 “ zhī xìng ” hǎo xiàng pán zǐ hé zhū zǐ fàng shè de guāng máng， nèi zhào zì shēn， wài zhào wài wù。 dàn zhè zhěng pán， yòu zhuāng zài yī gè xuè ròu suǒ zhì zào de pí dài lǐ， nà jiù shì rén shēn。 dàn yào zhī dào， zhè zhǐ shì miǎnqiǎng de pì yù 'ér yǐ， bìng fēi shì shí de zhēn xiāng。 zài zhōng guó xiǎo shuō zhōng， gǔ rén zǎo yǐ yòu hěn qù wèi de pì yù， nà jiù shì《 xī yóu jì》 de sì wǔ gè rén wù， zuò zhě bǎ xīn shēn yì shí yǎn huà chéng xiǎo shuō， jiāng xīn yuán yì mǎ， huà chū dài biǎo “ xīn ” de sūn hóu zǐ。 dài biǎo yì qì de shì yī pǐ lóng mǎ。 zhū bā jiè dài biǎo liǎo rén de dà yù， tè bié xǐ huān nán nǚ yǐn shí。 yī gè huì qì sè de shā sēng， dài biǎo méi yòu zhù jiàn de qíng xù， zhǐ néng tiǎo zhe xíng lǐ， dān qǐ zhè gè pí náng gēn zhe hóu zǐ、 zhū bā jiè páo。 nà dài biǎo zhěng gè wán zhěng de xīn shēn shēng mìng de， biàn shì táng sēng 。 cóng biǎo miàn kàn lái， tā shì shì jiè shàng zuì lǎo shí de bèn rén、 shàn rén、 hǎo rén， suī rán yī lù shàng tā suǒ zāo yù dào de， chù chù shì jiān nán xiǎn zǔ， dōushì yāo mó guǐ guài， ér zài zhè sān sì gè guǐ jīng líng bàn suí xià， zǒu wán yī duàn rén shēng de dào lù， dàn yóu yú tā de “ chéng yì、 zhèng xīn、 xiū shēn ”， suǒ yǐ tā chéng gōng liǎo ! 　　 zhī dào liǎo xīn、 yì hé zhī xìng de sān céng cì zuò yòng， hái shì shǔ yú “ míng dé ” de “ nèi míng ” fàn chóu。 zhè xīn、 yì、 zhī xìng bì xū píng jiè wài wù de rén shēn， cái néng duì zhè gè wù lǐ de xiàn shí shì jiè fā shēng zuò yòng。 wǒ men yī bān bǎ rén shēng shēng mìng de zhěng tǐ， jiào zuò shēn xīn， nà shì hěn què qiē de shuō fǎ。 zhè gè shēng mìng， shì yóu shēn xīn zǔ hé 'ér chéng de。 shēn tǐ shì shēng lǐ de、 wù lǐ de， shì shēng shēng bù yǐ， shì “ shēng ” de gōng néng suǒ chéng xiàn。 xīn shì xīn lǐ de、 jīng shén de， yě shì shēng shēng bù yǐ， mián yán xù jué， xíng chéng “ mìng ” de gōng néng。 rú guǒ yǐn yòng《 yì jīng》 de shuō fǎ， xīn xìng shǔ gāng， shēn tǐ shǔ yīn， yáng zhōng yòu yīn， yīn zhōng yòu yáng， jiāo hù biàn huà， chéng xiàn chū shēng mìng de zuò yòng。 yīn cǐ． bì xū zhī dào， rén shēng de yī qiē zuò wéi， hái yào kàn měi yī gè rén suǒ bǐng shòu shēng lǐ de qíng kuàng， ér xíng chéng “ wài yòng ” xíng wéi de jiēguǒ。 hěn míng xiǎn kě zhī de， dāng yī gè rén “ zhī xìng ” zài lǐ zhì shàng míng míng zhī dào zhè yàng zuò bù kě yǐ de， dàn shì zì shēn lìng yòu yī gè lì liàng qiáng guò liǎo lǐ xìng， jiēguǒ jiù fēi zuò bù kě。 huò zhě shuō， dāng zì jǐ zài “ zhī xìng ” de lǐ zhì shàng rèn wéi zhè yàng yīnggāi zuò， ér qiě shì yī zhuāng hǎo shì， dàn shì zì shēn què lìng yòu yī gè yàn juàn pí lǎn de lì liàng， shǐ zì jǐ shǐ zhōng méi yòu qù zuò。 zuì hòu yòu bēi tàn 'ào huǐ， zìyuànzìyì， wú kě nài hé ! zhè jiù shì shuō míng rén shēng de yī qiē， yǐ jí xíng wéi de shàn 'è shì fēi， yòu yī bàn shì shǔ yú rén shēn shēng lǐ suǒ yǐng xiǎng de jiēguǒ。 suǒ yǐ《 dà xué》 tè bié tí chū “ xiū shēn ” de zhòng yào。 　　 cóng rén shēn shēng mìng de xíng chéng shuō qǐ 　　 zhì yú zhè gè rén shēn de xíng chéng， wèishénme huì yòu zhè yàng yī zhǒng lì liàng， kě yǐ zuǒ yòu lǐ zhì， nà jiù yào cóng chuán tǒng yī xué de huáng dì《 nèi jīng》 qù rèn shí， pèi hé xiàn zài de shēng lǐ、 shēng wù děng kē xué qù lǐ jiě， zì kě liǎo rán yú xiōng。 wǒ men zài qián miàn yǐ jīng tí chū guò《 nèi jīng》 yòu guān xǐ、 nù、 āi、 lè děng shēng lǐ shàng qíng xù de biàn huà， jiù shì zhè gè yuán gù。 rú guǒ yào bǐ jiào shēn rù yī diǎn qù tàn tǎo， shǒu xiān yào gē zhì xíng 'ér shàng xiān tiān xìng de zhé xué fàn wéi， zhǐ cóng hòu tiān rén shēn shēng mìng de xíng chéng shuō qǐ。 　　 wǒ mendōu zhī dào xiàn zài yī xué de shuō fǎ， wǒ men de shēn tǐ， qǐ chū shì yóu nán xìng de yī gè jīng chóng， hé nǚ xìng de yī gè luǎn zǐ， liǎng xiāng jié hé， chǎn shēng yī zhǒng “ shēng mìng de dòng lì ”， gǔ rén jiào tā wéi “ qì ”， yě yòu jiào tā wéi “ fēng ”。 yīn cǐ zài mǔ tāi zhōng fēn hé biàn huà， jiāng jìn shí gè yuè 'ér wán chéng wéi yī gè tāi 'ér， chū shēng yǐ hòu biàn jiào yīng 'ér。 tā suī bǐng shòu fù mǔ liǎng xìng de yí chuán， hái zhǐ shì qí zhōng de yī gè yīn sù。 pèng shàng jīng chóng hé luǎn zǐ běn shēn de qiáng ruò hǎo huài， yòu shì lìng yī gè zhòng yào de yīn sù。 zhù tāi shí qī， mǔ xìng de shēng huó、 yǐn shí、 qíng xù、 sī xiǎng， yǐ jí fù mǔ liǎng xìng de shēng huó huán jìng、 wài jiè de shí dài bèi jǐng děng， fēi cháng fù zá de zhǒng zhǒng yīn sù， còu hé yī qí， xìng 'ér chū shēng rù shì， biàn chū yī gè rén shēn。 dàn shì tā nèi bù de jié gòu， xuè ròu、 shén jīng、 gǔ gé děng， xíng chéng suǒ wèi wǔ zàng（ xīn、 gān、 pí、 fèi、 shèn）、 liù fǔ（ dǎn、 wèi、 pángguāng、 sān jiāo、 dà cháng、 xiǎo cháng）， yǐ jí wài xíng de yǎn、 ěr、 bí、 shé、 shēn tǐ。 quán pán lián jié zài yī qǐ， dà rú wài xíng qū tǐ， xì rú měi yī máo kǒng， zhěng gè xì tǒng， zì jǐ dū jù yòu yī zhǒng chù jué de zuò yòng， zhè shì shēng lǐ de、 wù lǐ de fǎn yìng。 dāng chù jué de fǎn yìng jiāo gǎn yǔ zhī xìng de zhī jué xiāng jié hé， biàn xíng chéng wéi xīn lǐ、 yì shí de zhǒng zhǒng gǎn shòu。 yóu cǐ pèi hé “ suǒ zhī ” fā shēng zuò yòng， biàn chéng wéi rén zhī suǒ yǐ wéi rén de xíng wéi。 　　 xíng wéi dà bàn shòu qíng xù yǐng xiǎng 　　 huàn yán zhī， měi yī gè rén de xíng wéi， tōng cháng dà bàn shì shòu qíng xù de yǐng xiǎng zuì wéi yòu lì。 lì rú， wǒ men jīng cháng shuō mǒu rén de pí qì wǒ zhī dào， huò shì shuō mǒu rén de gè xìng wǒ zhī dào， zhè suǒ wèi de “ pí qì ” hé “ gè xìng ”， jiù shì qíng xù wéi zhù。 qíng xù bìng bù shì dài biǎo mǒu gè rén “ suǒ zhī xìng ” de fēn bié yì shí suǒ shēng de cōng míng cái zhì。 qíng xù de zuò yòng， shì lái yuán yú shēng lǐ bǐng fù， yóu yú shēn tǐ nèi bù jiàn kāng zhuàng kuàng de zuò yòng。 huàn yán zhī， jiàn kāng yǔ bù jiàn kāng， hé qíng xù guān xì hěn zhòng yào。 rú《 nèi jīng》 suǒ shuō： wǔ jīng suǒ bìng。 jīng qì bìng yú xīn zé xǐ， bìng yú fèi zé bēi， bìng yú gān zé yōu， bìng yú pí zé wèi， bìng yú shèn zé kǒng。 shì wèi wǔ bìng， xū 'ér xiāng bìng zhě yě。 　　 suǒ yǐ zǐ sī zhù《 zhōng yōng》， kāi tóu jiù xiān cóng tiān mìng zhī dào de “ zhī xìng ”， tí dào《 dà xué》 suǒ wèi “ chéng yì ” de “ shèn dú ”。 yǐ hòu biàn tè bié shuō dào： xǐ、 nù、 āi、 lè zhī wèi fā wèi zhī zhōng， fā 'ér jiē zhōng jié wèi zhī hé。 zhōng yě zhě， tiān xià zhī dà běn yě。 hé yě zhě， tiān xià zhī dá dào yě。 zhì zhōng hé， tiān dì wèi yān， wàn wù yù yān。 　　 lì lái guān yú《 zhōng yōng》 kāi shǐ de dì yī jié， rén duō shù dū bǎ xǐ、 nù、 āi、 lè dāng zuò xīn lǐ de zhuàng kuàng， jiā yǐ jiě shì， nà shì jué duì cuò wù de。 bù guǎn tā shì gǔ shèng xián huò jīn rú jiā， cuò liǎo jiù shì cuò liǎo， shí zài bù gǎn gǒu tóng。 xǐ、 nù、 āi、 lè shì qíng xù， shǔ yú xiū shēn fàn wéi， bù shǔ yú xiū xīn de xīn、 yì、 zhī xìng fàn wéi。 hái yòu yī diǎn gèng zhòng yào de， jiù shì dú《 zhōng yōng》 yī shū de “ zhōng ” zì， gù rán kě yǐ bǎ tā dāng zuò zhōng xīn de zhōng， zhòngkěn de zhōng lái lǐ jiě， dàn kě néng shì bù wán quán zhǔn què de。《 zhōng yōng》 de “ zhōng ”， yīnggāi yǐ gǔ dài zhōng zhōu yīn fā yīn； lì rú yǐ tài xíng shān wéi zhōng xīn de shān xī、 shān dōng， yǐ jí zhōng zhōu de hé nán yīn lái dú， děng yú nán fāng rén fā yīn de “ zhǒng ” zì yīn jiù duì liǎo。 suǒ yòu zhōng yuán dì dài de rén， liú yú mǒu yī jiàn shì， mǒu yī gè dōng xī， rèn wéi shì duì liǎo， biàn shuō shì “ zhōng ”（ yīn zhǒng）。 rú guǒ nǐ yòu zhè yàng de liǎo jiě yǐ hòu， duì yú《 zhōng yōng》 de dào lǐ， “ suī bù zhōng， yì bù yuǎn yǐ ”。 suǒ wèi “ xǐ、 nù、 āi、 lè zhī wèi fā wèi zhī zhōng ”， shì zhǐ “ qíng xù ” méi yòu fā dòng de jìng jiè。 huàn yán zhī， shì bìng wèi dòng qíng， gèng wèi yǐn fā “ yì qì ” de qíng kuàng。 dàn rén dào dǐ shì yòu qíng de dòng wù， “ wú qíng hé bì shēng sī shì ”， “ tiān xià shuí néng bù dòng qíng ”， zhǐ yào “ fā hū qíng， zhǐ hū lǐ yì ”。 “ zhī zhǐ 'ér hòu yòu dìng ”， biàn néng zuò dào “ fā 'ér jiē zhōng jié wèi zhī hé ” liǎo yīn cǐ zǐ sī bǎ “ zhōng hé ” de jìng jiè hé zuò yòng， gāo tuī dào “ dà dì wèi yān， wàn wù yù yān ” de shèng jìng shàng qù， shì duō me de zhēn shàn měi， ér qiě yòu hěn qièshí yú rén qíng de píng fán zhuàng kuàng， zhè jiù shì rén dào de zhēn xiàn shí， bìng bù wài yú rén qíng。 kě shì， wǒ men liǎo jiě liǎo zhè gè dào lǐ yǐ hòu， zài huí zhuǎn lái kàn “ dà xué zhī dào ”， yào jiào huà shè huì shàng de rén， shàng zhì tiān zǐ， xià jí rèn hé yī gè píng mín， dū xū jù yòu zhè zhǒng rú zhě de xué wèn xiū yǎng， cái suàn shì wán chéng liǎo yī gè guó mín rén gé de jiào yù biāo zhǔn。 rú Zēngzǐ suǒ shuō： “ zì tiān zǐ yǐ zhì yú shù rén， yī shì jiē yǐ xiū shēn wéi běn ”， néng má？ yóu qí cóng nán sòng yǐ hòu， tuī chóng zūn jìng chéng、 zhū zhī xué de hòu rú， yìng xiǎng bǎ《 dà xué》、《 zhōng yōng》 biàn zuò dì wáng men bì dú zhī shū， bì xiū zhī kè， ér qiě hái yào tā men zuò dào 'ān jìng xiū xīn， bù dòng xīn、 bù dòng qíng， xué zuò xiǎng xiàng zhōng de yáo、 shùn， qǐ bù zhēn dào liǎo yū fǔ bù kě jiù yào de dì bù má？ kàn kàn lì shǐ shàng de dì wáng men， lián yào zhǎo chū xīn lǐ zhèng cháng de， dōubù kě duō dé 'ā dé 　　 èr liù、 yáo shùn bù lái zhōu kǒng yuǎn 　　 wǒ men jiǎng lùn《 dà xué》， dào xiàn zài wéi zhǐ， hái shì tíng liú zài “ míng dé ” de “ nèi míng ” fàn wéi． yóu “ zhì zhī ” dào “ xiū shēn ”， suī rán yán tàn liǎo wǔ gè xué yǎng gāng mù， chú liǎo “ xiū shēn ” shì jiè yú “ nèi míng ”（ shèng） yǔ “ wài yòng ”（ wáng） zhī jiān wài， qián miàn de “ gé wù ”、 “ zhì zhī ”、 “ chéng yì ”、 “ zhèng xīn ” děng gāng mù， shǐ zhōng hái shǔ yú “ nèi shèng ” zhī xué。 rú guǒ “ nèi míng ”（ shèng） dé dá “ míng dé ” jìng jiè， yóu cǐ qǐ 'ér “ wài yòng ” yòng（ wáng） yú qí jiā、 zhì guó、 píng tiān xià， jiù xū cóng “ xiū shēn ” lì dé kāi shǐ， suǒ yǐ biàn yòu “ zì tiān zǐ yǐ zhì yú shù rén， yī shì jiē yǐ xiū shēn wéi běn ”， zhè gè fēi cháng kěn dìng de tí shì。 yóu cǐ kě yǐ liǎo jiě kǒng mén xīn fǎ， shǐ zhōng shì zūn cóng kǒng zǐ zhù《 chūn qiū》 de zōng zhǐ， zhì zài zé bèi xián zhě。 dàn xū liǎo jiě， zài chūn qiū qián hòu shí dài， suǒ wèi “ xián zhě ” zhè gè míng cí， bìng fēi rú qín、 hàn yǐ hòu， zhuān mén bǎ shèng xián liǎng gè zì， dāng zuò xué yǎng jiān bèi、 xiū dào yòu chéng zhě de dài hào。 zài chūn qiū de qián hòu jiē duàn， xián zhě yī cí， yòu shí hòu shì duì zài zhí zài wèi dāng quán zhě de lǐ mào chēng hū。 　　 yáo shùn zhōu gōng de hǎo bǎng yàng 　　 Zēngzǐ zhù shù《 dà xué》， shì zài fū zǐ shì shì yǐ hòu， dāng shí shàng zhì zhōng yāng de zhōu tiān yú， xià jí liè guó de zhū hóu men， dōushì zuò jūn shàng zhě， bù chéng qí wéi rén jūn； zuò chén xià zhě， bù chéng qí wéi rén chén de chǒujué， jì fá nèi yǎng de pǐn xìng， yì wú lì shēn chù shì wài yòng de dé xíng。 yīn cǐ tā yǐ bēi tiān mǐn rén de xīn qíng zhù shù《 dà xué）， hóng yáng kǒng zǐ jì chéng zhōng guó chuán tǒng wén huà de xīn fǎ， liú chuán hòu shì。 zhè yě jiù shì kǒng zǐ “ shān shī shū， dìng lǐyuè ”， zhǐ yǐ shī dào zì jū de jīng shén suǒ zài。 nà me， zhōng guó wén huà zhōng “ nèi shèng ”、 “ wài wáng ” zhī xué de zhōng xīn jīng shén shì shénme ní？ nà nǐ bì xū yào lěng jìng dì hǎohǎo yán dú《 lǐ jì》 zhōng de《 lǐ yùn》 piān， tā yǔ《 dà xué》、《 zhōng yōng》 shì hù xiāng guān lián、 mián mì yī zhì de kǒng mén xīn fǎ。 qí cì， hái xū cóng kǒng zǐ shān dìng de《 shàng shū》（ shū jīng） qù liǎo jiě。 nà shì yòng duàn dài shǐ de shǒu fǎ， jié qù yuǎn gǔ shǐ de cán pò zī liào bù jiǎng， zhǐ qǔ yòu wén xiàn kě zhēng de shǐ liào kāi shǐ， yǐ táng yáo、 yú shùn zuò xiān qū de bǎng yàng。 rán hòu cóng chuán tǒng lì shǐ de biàn gé， yǐ xià、 shāng、 zhōu sān dài wéi jì tǒng。 dàn zài sān dài zhī hòu， yóu qí tuī chóng zhōu wén wáng de pǐn dé。 duì yú zhōu wǔ wáng， zhǐ shì xún lì shǐ de qū shì， dāng rán chéng rèn tā shì yī gè huàshídài gé mìng xìng de xiàng zhēng， yòu rú chéng tānɡ yī yàng， kě yǐ xiāng tí bìng lùn。 dàn duì zhōu shì qī bǎi yú nián de zhèng jì， zhǐ shì rú jì liú shuǐ zhàng 'ér yǐ， kě qǔ zhě bìng bù duō。 tè bié zhí dé chóng bài de què shì zhōu gōng jī dàn， zūn jìng tā wéi zhōng guó wén huà jí dà chéng zhě； yòu wéi zhōu shì shè jì fēn fēng zhū hóu jiàn guó， lián hé zhì tiān xià de fēng jiàn zhì dù； yǐ jí shì dì gōng yòu、 quán yì jūn děng de jǐng tián zhì dù， wéi dāng shí diàn dìng yǐ nóng yè jīng jì jiàn guó de hǎo bǎng yàng。 　　 kǒng zǐ zhòng shì rén mín 'ài wù 'ér zūn wáng 　　 huàn yán zhī， kǒng zǐ de zūn wáng zhù zhāng， shì tā yǎn jiàn dāng shí chūn qiū shí dài de zhèng zhì、 shè huì yǎn biàn qū shì、 wén huà duò luò， dāng quán yòu lì zhě bù yǐ “ lì dé ” wéi gōng， zhǐ yǐ zhì móu quán lì zuò wéi bà yè de shǒu duàn， tiān xià jiāng bì dà luàn。 dà luàn de jiēguǒ， dāng rán shì mín bù liáo shēng， chī kǔ shòu hài de hái shì lǎo bǎi xìng。 suǒ yǐ tā zhù zhāng， réng rán zūn zhòng zhōu shì de zhèng quán wáng tǒng， yào shǐ tā suí shì “ jiàn biàn ”， bù zhì yú dà luàn。 rú guǒ yào qiú “ tū biàn ”， bì huì zào chéng zài lái yī cì rú “ tānɡ、 wǔ ” yī yàng de gé mìng， qí hòu guǒ shì bù kān shè xiǎng de。 suǒ yǐ dāng shí kǒng zǐ de zūn wáng zhù zhāng， shì yóu yú rén mín、 ài wù de sī xiǎng chū fā， bìng bù shì rú hòu shì de rú shēng men， zhǐ yào shì nà gè chēng wáng de， jiù kě yǐ rú sú huà suǒ shuō， “ yòu nǎi biàn shì niàn ”， gān yuàn chén fú 'ér shì zhī。 zhǐ zhī dào kǒng zǐ kāi kǒu yáo shùn， bì kǒu yáo shùn， jiù shì zūn wáng。 yīn cǐ hòu shì de rú shēng， wèile chū mài xué wèn zhī shí， zhēng qǔ gōng míng fù guì， biàn chén shì yú rén， bù guǎn shì shénme yàng de huáng dì lǎo bǎn， biàn chēng tā wéi “ dāng jīn yáo shùn ”， qǐ bù kě xiào zhī zhì。 kǒng yú suǒ biāo bǎng de yáo shùn， shì zhēn mín zhù， jiǎ dì wáng。 hòu shì yǔ xiàn dài de mín zhù， shì zhēn dì wáng， jiǎ mín zhù。 zhè gè dào lǐ jiè xiàn nòng bù qīng chǔ， biàn hǎo xiàng《 hóng lóu mèng》 shàng lín dài yù xiào jiǎ bǎo yù de shī suǒ shuō， “ bù huǐ zì jiā wú jiàn shí， fān jiāng chǒu yǔ dǐ tā rén ”， nà jiù wú huà kě shuō liǎo。 　　 rú guǒ nǐ yào chè dǐ liǎo jiě zhè gè dào lǐ， míng bái kǒng zǐ suǒ dài biǎo zhōng guó wén huà shǐ xiàn de 'ào miào， bì xū zǎi xì yán jiū zǐ sī suǒ shù zhù de《 zhōng yōng》。 wǒ men xiàn zài zhǐ zhāi chū qí zhōng de liǎng jù huà， zuò wéi zhè gè guān diǎn de yī zhǐ yǎn。 nà jiù shì yú sī shuō de， “ zhòng ní zǔ shù yáo shùn， xiàn zhāng wén wǔ ”。 jí rú dà yǔ， yě bìng bù tí dào。 yīn wéi yǐ yáo shùn shànràng wéi lì dé 'ér “ zhǐ yú zhì shàn ” de biāo zhǔn lái kàn， dà yǔ lì gōng， zé jí wàn shì， gù rán gōng dé hěn dà， dàn hěn yí hàn de shì， tā jǐng wèi zài shēng qián 'ān pái hǎo jì chéng yáo shùn zhī dé， què cóng tā de 'ér zǐ “ qǐ ” de shǒu lǐ， jiāng zhōng guó chuán tǒng shànràng měi dé， biàn chéng liǎo “ jiā tiān xià ”， wéi sān dài yǐ hòu suǒ jiè kǒu， yǒng wéi tiān xià sī yòu de fǎ shì。 yīn cǐ shǐ cáo cāo de 'ér zǐ cáo pī cuàn wèi shí， shuō zì jǐ zǒng suàn míng bái liǎo shàng gǔ lì shǐ suǒ wèi de shànràng， shì zěn me yī huí shì liǎo。 dàn dà yǔ zhì shuǐ de gōng dé， díquè bù néng qīng shì， suǒ yǐ kǒng zǐ zhǐ yòu zài píng cháng duì dì zǐ jiǎng xué de shí hòu， hěn gǎn kǎi dì shuō liǎo yī jù， “ yǔ， wú wú jiān rán yǐ ”。 huàn yán zhī， kǒng zǐ shuō， duì yú dà yǔ， wǒ shí zài bù kě yǐ zài zài tā de gōng yè dāng zhōng， tiǎo tī shénme 'ā ! 请欣赏:  请给我换一个看看！  拜托，快把噪音停掉！我读累了，想听点音乐或者请来支歌曲！      << qiányīzhānghuí   hòuyīzhānghuí >>

dǎo dú dì yī piān kāi zōng míng yì dì 'èr piān qī zhèng de xiū yǎng gōng fū dì sān piān nèi míng zhī xué dì sì piān wài yòng zhī xué dì wǔ piān nèi wài jiān xiū zhī dào dì liù piān qí jiā zhì guó dì qī piān zhì guó píng tiān xià dì bā piān rú xué yǎn huà yǔ guó jiā fā zhǎn dì jiǔ piān xī fāng wén huà yǔ zhōng guó

pínglún (0)