杂史 》 lì shǐ de huài pí qì   》 zhōng huá dì guó： zhì dù de duàn xiǎng      zhāng míng Zhang Ming 　　zài zhōng guó de huáng hé yǔ cháng jiāng liú yù de zǎo qī wén míng fā zhǎn jiē duàn， dì lǐ hé qì hòu tiáo jiàn， jiā shàng qí tā yīn sù， róng yì chǎn shēng jiào wéi fā dá de nóng gēng shēng chǎn fāng shì。 zhè zhǒng shēng chǎn fāng shì， shǐ dé zhè liǎng gè liú yù de jū mín zài yuán shǐ de bù luò jiē duàn jiù kě yǐ jī lěi dà liàng liáng shí hé cái fù， tóng shí yě bù dé bù yǐ kào xiū zhù chéng chí lái bǎo hù tā men de shōu huò hé cái fù。 xīng xiū shuǐ lì de xū yào hé dǐ yù zhōu biān yóu mù bàn yóu mù qún luò de yā lì， shǐ dé zhè xiē nóng gēng bù luò qū xiàng yú lián hé， huò zhě yǐ hé píng de fāng shì， huò zhě yǐ zhàn zhēng de fāng shì jiàn lì jiào dà de wáng guó。 bù luò nèi bù yuán lái yě xǔ yòu guò de mín zhù xíng shì， zài yuè lái yuè duō de jí quán xū yào miàn qián， zhú jiàn sàng shī liǎo。 zhōng guó chuán shuō hé chéng wén shǐ， jī běn shàng dōushì gāo gāo zài shàng de shèng rén hé wáng quán de lì shǐ。 dàn shì， zhè zhǒng wáng quán bì jìng hái dá bù dào hòu lái qín yǐ hòu de chéng dù， chuán shuō de lì shǐ gū qiě bù lùn， zhì shǎo， cóng jì zài jiá gǔ、 zhōng dǐng hé zhú jiǎn shàng de lì shǐ lái kàn， shuō míng zhōng guó céng jīng yòu guò hěn cháng yī duàn de fēng jiàn shí dài。 zài zhè yàng de shí dài， měi gè wáng cháo dōushì yóu dà dà xiǎo xiǎo de zhū hóu guó zǔ chéng de， wáng zhǐ shì zhū duō zhèng zhì shí tǐ de gòng zhù， huò zhě shuō shì lián méng lǐng xiù。 rú guǒ bù shì zài xī zhōu zhuǎn rù dōng zhōu de shí qī chū xiàn liǎo wén huà shàng de zhòng dà biàn yì， yě xǔ fēng jiàn de tǐ zhì hái huì zhōu 'ér fù shǐ dì xún huán yī duàn shí jiān。 rán 'ér， xī zhōu de shuāi luò bìng méi yòu dǎo zhì mǒu gè qiáng dà de wáng guó qǔ 'ér dài zhī， ér shì jìn rù màn cháng de zhū hóu zhī jiān nèi zhàn de shí qī。 zài zhū hóu zhēng xióng de chūn qiū shí dài， fēng jiàn zhì yuán lái lài yǐ cún zài de jī chuán héng zōng fǎ zhì bèi dǎ pò， gè gè zhèng zhì shí tǐ zài jìng zhēng zhōng， biǎo xiàn chū liǎo guò yú qiáng liè de yǐ zì wǒ wéi zhōng xīn de qīng xiàng， tóng yī zōng fǎ xuè qīn xì tǒng nèi de zhēng duó hé sī shā zì rán bù kě bì miǎn。 zài jìng zhēng zhōng huó xià lái de gè gè zhū hóu bù zài jì xù xiàng xià fēn fēng， ér zhuànxiàng zhí jiē kòng zhì。 yīn wéi lái zì zì jǐ nèi bù de jìng zhēng bìng bù yà yú wài bù， zài jìng zhēng zhōng qǔ dài liǎo zhū hóu de dà fū， zì rán bù huì xī wàng yuán lái tǐ xiàn zài tā men zōng zhù shēn shàng de bēi jù chóngyǎn。 yī zhǒng bù tóng yú yǐ wǎng de， fēi zōng fǎ、 fēi zōng jiào、 jué duì shí lì zhù yì de wén huà chéng cháng liǎo qǐ lái， shuí duì chuán tǒng pāo qì dé yuè chè dǐ， duì shí lì zhù yì fèng xíng dé yuè tòu chè， shuí jiù néng zài jìng zhēng zhōng zhàn dé xiān jī。 chūn qiū zhàn guó shí qī de zhèng zhì gǎi gé， shí jì shàng jiù shì shí lì zhù yì de juézhú。 dāng zuì zhōng qín guó tuō yíng 'ér chū， tǒng yī liù guó zhī hòu， yī zhǒng xīn de dì guó tǐ zhì dé dào liǎo què lì。 　　 zhōng guó hěn zǎo jiù què lì liǎo xiāng dāng wán shàn de guān liáo zhì。 zǎo zài qín hàn shí qī， zhōng guó guó jiā shí jì yǐ jīng jìn rù liǎo 'ōu zhōu 15、 16 shì jì cái chū xiàn de jué duì zhù yì guó jiā de xíng tài， xíng chéng liǎo jù yòu jīn zì tǎ shì de guān liáo tǐ xì， yòu shuì shōu hé cái zhèng tǐ xì yǐ jí páng dà de cháng bèi jūn， shèn zhì xíng chéng liǎo 'ōu zhōu dào jìn dài wǎn jìn cái chū xiàn de wén guān xuǎn bá xì tǒng。 xiāng duì yú 'ōu zhōu， yě xǔ wǒ men kě yǐ shuō zhōng guó de zhì dù shì “ zǎo shú ” de。 dàn shì gèng kě néng de shì， zhè zhǒng“ zǎo shú” de píng pàn běn shēn jiù shì yòu wèn tí de， yīn wéi tā 'àn hán zhe yǐ xī fāng zuò wéi píng jià biāo zhǔn de yì sī。 shí jì shàng， zhōng guó de zhèng zhì zhì dù gēn zhōng guó de wén huà yī yàng， shì 'àn zhào zì jǐ de lǐ lù fā zhǎn de。 cháng qī yǐ lái， suī rán zhōng xī zhī jiān bù néng shuō méi yòu jiāo liú， dàn zhè zhǒng jiāo liú hái yuǎn yuǎn dá bù dào zài zhì dù wén huà céng miàn shàng xiāng hù yǐng xiǎng de dì bù。 zhōng guó de zhì dù jǐ qiān nián lái， yī zhí zǒu zhe zì jǐ de lù。 zhè tiáo lù， suī rán bù shí dì shòu dào lái zì běi fāng yóu mù mín zú de gān rǎo， yě bù néng shuō wán quán méi yòu qí tā wén huà shū rù， bǐ rú fó jiào wén huà de yǐng xiǎng， dàn shì tā de fā zhǎn què yī zhí zài guān liáo zhì dì guó de guǐ dào shàng xíng jìn。 bù jǐn gēn zhōng shì jì de xī fāng， ér qiě gēn zhōu biān de yìn dù dū fēi cháng dì bù tóng， shèn zhì yǔ yī zhí gēn wǒ men xué xí de rì běn yě hěn bù yī yàng。 　　 cóng qín hàn qǐ， guān liáo tǐ zhì jiù shì zhōng guó zhì dù de hé xīn wèn tí。 ér zhè gè hé xīn wèn tí yòu kě yǐ fēn chéng liǎng gè dà de zǐ wèn tí。 yī shì guān liáo de xuǎn bá wèn tí， dāng shí chēng zhī wéi“ xuǎn jǔ”。 shí jì shàng， zhèng rú gǔ wǎng jīn lái xǔ duō rén zhǐ chū de nà yàng， zhōng guó zhèng zhì de zhōng xīn kě yǐ guī jié wéi xuǎn jǔ。 tōng guò xuǎn jǔ zhì dù yǐ jí xiāng yìng de wén huà， guān yuán xuǎn bá de jīn zì tǎ jū rán jiāng zhěng gè shè huì lián jié dào liǎo yī qǐ。 zuò wéi shè huì jīng yīng díshì dà fū jiē céng， qí huó dòng hé wén huà shí jì shàng dōuzài wéi rào zhe xuǎn jǔ jìn xíng。 suǒ yǐ， cóng zhè gè yì yì shàng shuō， zhōng guó shè huì yě kě yǐ bèi chēng wéi“ xuǎn jǔ shè huì”。 lì cháo lì dài dū jiāng xuǎn jǔ shì wéi guān xì wáng cháo mìng yùn de tóu děng dà shì， xiǎn rán bù shì gǔ rén tóu nǎo fā hūn， yīn wéi wěn zhù liǎo xuǎn jǔ， jiù néng bǎo zhèng shè huì zhì xù de wěn dìng。 èr shì guān liáo tǐ xì nèi bù de quán lì zhì héng。 zhōng guó shì gè jù xíng de dì guó， huáng dì yǐ kào duì yú tā lái shuō xiǎn rán yòu xiē guò yú páng dà de guān liáo qún lái guǎn lǐ guó jiā， rú guǒ méi yòu qǐ mǎ de quán lì zhì héng de zhì dù 'ān pái， quán lì de yùn xíng jiāng shì wú fǎ kòng zhì de。 suǒ yǐ hóng guān shàng yòu xíng zhèng、 jiān chá yǔ jūn shì shàng de sān quán fēn lì， ér wēi guān shàng yòu xiāng quán de fēn gē yǐ jí měi gè bù mén de quán xiàn xì fēn， yǔ gè gè bù mén zhī jiān quán xiàn de mó hú hé xiāng hù shèn tòu。 　　 suī rán páng dà de guān liáo jīn zì tǎ shì zhōng guó zhì dù de jī běn tè sè， dàn zhōng guó de huáng dì què bìng bù shì xiàng rì běn tiān huáng nà yàng de xū nǐ jūn zhù， huáng quán de zhuān zhì yě shì zhōng guó zhì dù de tè zhēng。 huáng quán zǒng shì lì tú yào jiàngguān liáo tǐ xì biàn chéng shí xiàn zì jǐ yì zhì de gōng jù， bù duàn qiáng huà zì jǐ de zhí jiē quán lì。 cóng lǐ lùn shàng jiǎng， qín hàn yǐ hòu de huáng dì gēn xī zhōu hé xī zhōu zhī qián de wáng yòu zhe běn zhì de qū bié， tā bù shì tiān xià de gòng zhù 'ér shì dú zhù， shì guó jiā suǒ yòu rén wéi yī de jūn zhù。 huáng dì de quán lì， zhì shǎo zài lǐ lùn shàng shì kě yǐ dá dào wú xiàn de， rú guǒ huáng dì yào yī yì gū xíng de huà（ zhǐ yào tā bù zài hū diū diào zǔ zōng de jiāng shān）， qí shí méi yòu shénme lì liàng néng gòu zǔ zhǐ tā。 zài lì cháo lì dài， huáng dì zǒng shì shì tú zhí jiē tǒng lǐng guān liáo tǐ xì， cāo kòng yī qiē， bù xī lì yòng shēn biān de shì cóng jī gòu， qǔ dài yuán běn yùn zhuǎn liáng hǎo de zhèng fǔ shǒu nǎo jī guān。 dào liǎo míng qīng liǎng cháo， huáng dì shèn zhì qǔ xiāo zǎixiàng zhì dù， huáng dì jì zuò guó jiā yuán shǒu， yòu dāng zhèng fǔ shǒu nǎo。 rán 'ér， guān liáo zhì de běn zhì guī dìng xiāng duì 'ér yán shì xuǎn xián yǔ néng de， zhuóyǎn diǎn shì néng lì， ér jūn zhù zhì de běn zhì guī dìng shì shì xí de， zhuóyǎn diǎn shì xuè yuán。 duì yú rú cǐ páng dà de jí quán dì guó 'ér yán， shì shí shàng zhǐ yòu qiáng diào guǎn lǐ zhě de néng lì， cái néng bǎo zhèng dì guó yùn zhuǎn de zhèng cháng。 jūn zhù zhì yǔ guān liáo zhì shì xiāng bàn 'ér shēng de， shuí yě lí bù kāi shuí。 zhèng rú huáng dì yī yì gū xíng huì dǎo zhì wáng cháo bēng kuì yī yàng， cóng lì shǐ shàng kàn， míng cháo fèi xiāng yě fù chū liǎo chén zhòng de zhì dù dài jià。 　　 jūn zhù zhì hé guān liáo zhì suī rán xiāng hù yǐ cún， dàn bìng bù yì wèi zhe tā men zhī jiān jiù méi yòu chōng tū hé máo dùn。 zhōng guó de guān liáo suī rán zài xiàn zài kàn lái hǎo xiàng shì huáng dì de gù yuán， dàn jiù gǔ dài shè huì 'ér yán， nà shí rù shì díshì dà fū men què bìng méi yòu jīn tiān rén men zài zhèng fǔ jī guān de gǎn jué。 chéng rán， guān liáo zhōng bù fá jiè guān zhí móu fàn wǎn de dāo bǐ lì， dàn hěn duō cóng xiǎo shú dú shèng xián shū de rén， tā men jiāng xiū qí zhì píng de lǐ xiǎng jì tuō zài shì tú shàng。 cóng mǒu zhǒng yì yì shàng jiǎng， shì tú bù guò shì tā men jiè yǐ shí xiàn lǐ xiǎng de gōng jù。 suī rán， guān liáo zhì shì huáng quán duì shì dà fū de mǒu zhǒng“ shú mǎi”， shì dà fū tōng guò rù shì， huò dé dì wèi、 jīn qián hé róng yù， wéi chí tā men tǐ miàn de shēng huó。 dàn shì， chuán tǒng shí dài de guān liáo tǐ xì bù jǐn dān fù zhe guǎn lǐ zhí néng， ér qiě hái yòu duì shè huì de jiào huà gōng néng， shǐ shè huì shēng huó fú hé wáng cháo zhèng tǒng de dào dé lún lǐ de yào qiú， shèn zhì shǐ mín zhòng duì huáng quán chǎn shēng yī zhǒng lèi sì zōng jiào shì de gǎn qíng。 zhǐ yòu zhè yàng， zài yī gè cū cāo de nóng yè shè huì lǐ， zhì lǐ cái yòu kě néng shùn lì dì shí xiàn。 zhè zhǒng guǎn lǐ yǔ jiào huà de shuāngchóng zhí néng， miǎn bù liǎo huì dǎo zhì yòu rén bào zhe zhì jūn wáng wéi yáo shùn de qī wàng， zhǐ wàng chéng wéi dì wáng shī， cóng 'ér shí xiàn mǒu zhǒng lǐ xiǎng。 zài tā men kàn lái， tā men cái shì zhè gè shè huì de zhēn zhèng zhùjué， jù yòu xué lǐ hé dào dé shàng de shuāngchóng yōu yuè。 yīn wéi shì tā men， ér bù shì huáng dì， chéng fù zhe gǔ dài shèng xián xué shuō， shì gǔ shèng xián de jì chéng rén。 jiēguǒ， shì dà fū zuò guān， wǎng wǎng gù yuán de gǎn jué bù qiáng， fǎn 'ér bǎ zì jǐ kàn chéng dào dé jiào huà de tǐ xiàn， tā men wèimín fù mǔ， shì yǐn dǎo mín zhòng zǒu xiàng dào dé zhèng tú de dǎo shī， ér bù jǐn jǐn shì guǎn lǐ de jī qì。 gù yuán hé jiào huà de liǎng zhǒng juésè cháng qī yǐ lái yī zhí zài dǎ jià。 zuò wéi guān yuán， shí jì shàng de zhù yào rèn wù shì cuī kē（ zhēng liáng、 shuì） hé tīng sòng（ sī fǎ shěn lǐ）， dàn wéi guān de biǎo miàn wén zhāng què shì ràng tā men 'ài mín rú zǐ， chàng dǎo“ wú sòng”。 yóu jiào huà dǎo zhì de dì wáng shī de gǎn jué， shǐ dé guān liáo tǐ xì yǔ huáng dì zhī jiān de guān xì zǒng shì yòu diǎn bié niǔ。 zhí dào qīng cháo， huáng dì cái míng què dì jiàngshì dà fū de yě xīn yā xià qù， ràng tā men yì shí dào， tā men zhǐ shì huáng dì de gù yuán， jì wéi huáng dì guǎn lǐ mín zhòng， yě tì huáng dì jiào huà mín zhòng， huáng dì shèn zhì lián jiào huà de mó běn（ shèng yù bǎo xùn） dū zuò liǎo chū lái， shì dà fū zhǐ guǎn zhào běn xuān kē jiù shì。 shì dà fū jiāng jīng lì zhuànxiàng rú jiā jīng diǎn cí zhāng de kǎo jù， yǐ jí jù tǐ zhì lǐ jì shù de zhuī qiú（ shí xué）， dàn shì bìng méi yòu zhēn de wán quán fàng qì dì wáng shī de lǐ xiǎng， yī yòu fēng chuī cǎo dòng， hái yòu kě néng mào chū lái。 jí biàn méi yòu zhè zhǒng lǐ xiǎng de zhuī qiú， guān liáo tǐ zhì zì shēn yě cún zài zhe zì jǐ de luó ji， bù kě néng wán quán 'àn jūn zhù de yì zhì xíng shì， fǒu zé zhè gè tǐ xì jiāng wú fǎ yùn zhuǎn。 cóng mǒu zhǒng yì yì shàng shuō， huáng dì hé guān liáo men yī zhí zài míng lǐ 'àn lǐ dì dǒu fǎ， cǐ xiāo bǐ cháng， jí zhōng tǐ xiàn zài huáng quán yǔ xiāng quán de zhēng dǒu shàng。 zuì hòu dào liǎo míng cháo， suī rán huáng quán qǔ dé liǎo biǎo miàn shàng de shèng lì， ér huáng dì zì shēn zé yīn zhè gè shèng lì， xiàn rù liǎo zhè yàng de jìng dì： huò zhě fēi cháng láolèi dì rì lǐ wàn jī， hái zhuō jīn jiàn zhǒu， huò zhě gān cuì sǎ shǒu bù guǎn， tīng rèn huàn guān de bǎi bù。 rú guǒ xiǎng guò zhèng cháng de shēng huó， bù shì xiàng guān liáo tǐ xì tuō fù gèng duō de quán lì， jiù dé gèng duō dì yǐ lài xíng zhèng fǎ guī， yīn cǐ fù chū liǎo guó jiā jī qì gèng jiā dī xiào de dài jià。 　　 yóu yú dāng shí shè huì fā zhǎn de zhuàng kuàng， guó jiā bù kě néng jìn xíng jīng mì de guǎn lǐ， yīn cǐ zhì dù shè zhì de běn shēn jiù shì cū guǎng de， zài zhì dù 'ān pái shàng yù liú liǎo hěn duō kòngxì， yóu guān yuán zì shēn de huó dòng qù tián bǔ， zhè yàng cái néng bǎo zhèng zhì dù de tánxìng， bǐ jiào néng gòu shì yìng biàn huà。 bù jǐn zhōng yāng zhèng fǔ gè gè bù mén zhī jiān、 xià jí bù mén hé shàng jí bù mén zhī jiān de guān xì bù qīng xī， zhōng shū jué cè jī gòu de chéng yuán bù gù dìng， shèn zhì jué cè jī guān zài yī gè cháo dài zhī nèi yě huì fā shēng biàn huà。 zhè gè bù mén guǎn nà gè bù mén de shì qíng， zhè gè guān yuán guǎn běn lái bù gāi tā guǎn de shì qíng， běn lái gāi fù zé de guān yuán què fù bù liǎo zé， zhè yàng de xiàn xiàng lǚjiànbùxiǎn。 dàn shì， zài rèn hé qíng kuàng xià， jī gòu dōuzài yùn zhuǎn， yīn wéi gǔ dài zhì dù běn shēn jiù yòu chǔlǐ zhè zhǒng fù zá guān xì de mó hú jī zhì， cún zài xīn zhì dù zhù yì jīng jì xué suǒ wèi de yǐn xìng zhì dù， tōng guò yǐn xìng zhì dù de 'ān pái， shí xiàn zhèng fǔ jī gòu de yùn zhuǎn。 dāng rán， yǐn xìng zhì dù de cún zài， yě huì bèi guān yuán yòng zài wéi zì jǐ móu lì de fāng miàn， bù guò zhè zhǒng yìng yòng， běn shēn yě shì yòu xiàn zhì de， zuì dà xiàn duódì fáng zhǐ liǎo guān liáo nèi bù de jǐn zhāng。 lìng yī fāng miàn， suī rán zhèng fǔ jī gòu hé guān yuán zhī jiān guān xì chōng mǎn bù què dìng xìng， dàn fù zé jī běn yè wù de zhǔlì hé zá yì què jī běn wěn dìng， tā men zhī jiān zì yòu yī tào chǔlǐ wèn tí de yǐn xìng guī yuē， yī shì jiè cǐ móu lì（ tā men bù shì méi yòu xīn fèng jiù shì xīn fèng guò dī）， èr shì bǎo zhèng gōng wù de yùn zhuǎn（ bù yùn zhuǎn tā men jiù méi qián kě lāo）。 　　 jī yú tóng yàng de yuán yīn， zhōng guó bù shì bù néng duì nóng cūn shè huì shí xíng jūn guó tǐ zhì de guǎn lǐ， zhèng quán yě bù shì bù néng xià dào xiàn yǐ xià。 qín cháo céng jīng yòu zài xiàn yǐ xià shè zhì yòu fèng lù de xiāng guān de zhì dù 'ān pái， bù jǐn shè zhì xiāng guān， ér qiě shí xíng xiāng jiān de shí wǔ biān zhì， yán lì tuī xíng lián zuò zhì。 qín yǐ hòu， zhè zhǒng xiāng cūn guǎn lǐ tǐ zhì， zài lì shǐ de mǒu xiē jiē duàn， zǒng shì yòu fù bì de cháng shì。 zhè yàng de xiāng cūn guǎn lǐ， qí shí， zài duǎn shí jiān nèi， wú lùn shì duì nóng mín de guǎn lǐ kòng zhì， hái shì duì fù shuì de zhēng shōu， dōuyòu hěn hǎo de xiào guǒ， zhǐ shì zhè zhǒng zhì dù 'ān pái shí jiān yī cháng， jiù huì bào lù chū jiāo yì chéng běn xùn sù tí gāo de qū xiàng， shèn zhì dá dào wáng cháo zhèng fǔ bù kān chéng shòu de dì bù。 suǒ yǐ， zài zhōng guó lì shǐ de dà duō shù shí jiān lǐ， bù guǎn tǒng zhì zhě fèng xíng shénme sī xiǎng， zhù guān yuàn wàng rú hé， duì nóng cūn què zhǐ néng shí xíng jìn sì wú wéi 'ér zhì de zhì lǐ fāng shì， xiāng guān zhú jiàn biàn chéng chāiyì， páo tuǐ de， jiāng kōng jiān liú gěi xiāng jū de shēn shì hé qí tā jīng yīng。 　　 cóng zhèng zhì wén huà de jiǎo dù， wǒ men tǎo lùn zhì dù de shí hòu， lí bù kāi“ dào” hé“ shù” zhè liǎng gè zhōng guó wèi dào de gài niàn。 cóng mǒu zhǒng yì yì shàng shuō， dào kě yǐ shì néng yì huì de、 yùn hán mǒu zhǒng lǐ xiǎng zhuàng tài de jìng jiè， shù zé shì shí xiàn zhè zhǒng jìng jiè de tú jìng hé fāng fǎ。 dàn shì， jù tǐ luò shí dào zhì dù hé zhèng zhì cāo zuò shàng， dào zé yì wèi zhe wén zhì jīng shén， tā bāo kuò zhòng wén qīng wǔ， yǐ wén guān zhì jūn， tuī xíng dào dé jiào huà， zhòng shì lǐ yí， wéi hù lún lǐ xíng de yì shí xíng tài， děng děng； shù zé yì wèi zhe quán shù， huò zhě shuō quán lì jì shù， bāo kuò quán lì zhì héng de zhì dù 'ān pái， quán lì jiān dū hé quán lì yùn yòng de jì shù cāo kòng， děng děng。 　　 wén zhì jīng shén shì zì qín hàn yǐ lái měi gè cháng tài de wáng cháo suǒ bì xū jù bèi de。 dào lǐ hěn jiǎn dān，“ yǐ mǎ shàng dé tiān xià， bù néng yǐ mǎ shàng zhì zhī”。 zhōng guó lì shǐ shàng， qǐ tú yǐ wǔ lì de fāng shì wéi chí guó jiā de wáng cháo bìng bù shì méi yòu guò， dàn méi yòu yī gè néng cháng jiǔ。 bù duàn chōng shí de rú jiā lǐ niàn yě xǔ duì bǎn tú de kuò zhāng yòng chù bù dà， dàn duì yú wéi hù yī gè fēn sàn zōng fǎ zhì de nóng yè guó dù， què yòu wú qióng de miào yòng。 chūn qiū zhàn guó yǐ jiàng， suī rán xī zhōu nà zhǒng guì zú shì de wán zhěng de zōng fǎ jié gòu bèi pò huài liǎo， dàn zhè zhǒng yǐ xuè yuán xìng shì wéi zhóu xīn de fù xì zōng fǎ zhì de mǒu xiē jī běn yuán sù， què suí zhe guì zú shè huì de xiāo wáng 'ér sǎnluò mín jiān， chéng wéi xiǎo nóng shēng huó gòng tóng tǐ de nián hé jì， zài cì xíng chéng píng mín yì yì shàng de zōng fǎ zhì。 zhè zhǒng zōng fǎ zhì， yóu yú méi yòu liǎo guò qù nà zhǒng yán zhěng de tī xíng shù gēn jié gòu， wǒ bǎ tā chēng zhī wéi“ fēn sàn zōng fǎ zhì”。 yóu yú zhè zhǒng“ fēn sàn zōng fǎ zhì” de guǎng fàn cún zài， dāng xī hàn chū nián hàn wǔ dì xuān bù dú zūn rú shù de shí hòu， cóng zhèng、 jiào liǎng fāng miàn duì shè huì dōushì yī zhǒng shì yìng。 dāng rán， rú jiā lún lǐ de tuī xíng， duì zōng fǎ zhì yě shì yī zhǒng cù jìn， shǐ dé zōng zú xiàng dà xíng huà de fāng xiàng fā zhǎn， dǎo zhì guì zú shè huì de zài shēng。 cóng dōng hàn mò nián kāi shǐ， guān liáo guì zú huà de qīng xiàng， yǐ mén fá de xíng shì zài xiàn； dào liǎo wèi jìn nán běi cháo shí qī， guān liáo zhì yǐ jīng lǒngzhào zài mén fá zhèng zhì de yīn yǐng zhī xià。 hǎo zài， zài guān liáo zhì de zì shēn guī lǜ zuò yòng xià， guì zú huà de qū shì zuì zhōng hái shì bèi 'è zhì liǎo。 zhōng guó jìn rù liǎo cháng qī 'ér wěn dìng de xiǎo nóng shè huì， fēn sàn zōng fǎ zhì wán qiáng dì shēng cún liǎo xià lái， fù zǐ、 cháng yòu、 zūn bēi、 nán nǚ（ yòu bié） zhè yàng de jié gòu xìng gài niàn， chéng wéi bù kě hàn dòng de wén huà hé xīn， zhī chēng zhe zhōng guó shè huì de yùn xíng yǔ zài shēng。 zhèng yīn wéi rú cǐ， měi gè zhèng cháng de tǒng zhì zhě， dōuwú yī lì wài dì bù jǐn yào jiāng rú jiā lún lǐ pěng zài tóu dǐng， ér qiě yào guàn chè dào shè huì měi yī gè céng miàn。 zhōng guó lì shǐ shàng de jǐ bǎi gè huáng dì zhōng， bù fá néng wén zhě， yě bù fá kuáng wàng zì dà zhī tú， dàn shè huì què shǐ zhōng zhǐ yòu yī gè zhù dǎo yì shí xíng tài， yī gè jiào zhù。 guān jiàn de shì， zhè gè jiào zhù bù shì huáng dì běn rén。 yīn wéi， zhè gè yì shí xíng tài shì zài huáng dì zhī shàng de， yī dàn dòng liǎo zhè gè dōng xī， tā hé tā de wáng cháo cún zài de hé fǎ xìng jiù yòu liǎo wèn tí。 　　 dāng rán， wén zhì jīng shén bù jǐn jǐn yì wèi zhuóyì shí xíng tài de tuī xíng， hái bàn suí zhe guó jiā zhèng zhì yǐ jí shè huì huó dòng de yí shì huà（ lǐ yí huà）。“ tiān wáng shèng míng” de zūn yán， zūn bēi yòu xù de zhì xù， quán wēi de rèn tóng yǔ fú cóng， bì xū tōng guò cháng shí jiān de yí shì de xūn táo hé yǎn liàn， cái néng nèi huà wéi rén men de bù zì jué xíng wéi。 lì dài wáng cháo duì lǐ yí zhòng shì de chéng dù bù yà yú cái fù yǔ jūn duì。 guān liáo tǐ xì zhōng， fù zé lǐ yí de zhuān mén jī gòu， zhǐ yòu zēng jiā de fèn， ér méi yòu suō jiǎn de kě néng。 guān bàn de xué xiào jiào yù， xué lǐ yī zhí dōushì zhù yào de nèi róng， yǐ zhì yú dào hòu lái， lǎo bǎi xìng yī zhì rèn wéi， shàng xué jiù shì dá dào“ zhī shū dá lǐ”。 jìn dài zhōng xī dà guī mó jiē chù zhī chū， zhōng guó zài mǎ jiá 'ěr ní shǐ tuán lái fǎng hé 1859 nián zhōng wài jiāo shè zhōng， suǒ biǎo xiàn chū duì lǐ yí wèn tí de guòfèn fǎn yìng， shí jì shàng bù guò shì chuán tǒng wén zhì jīng shén de yī zhǒng guò dù fǎn dàn。 　　 zhèng yīn wèiyòu liǎo yì shí xíng tài de tuī xíng hé lǐ yí huà zhì dù zhè liǎng gè jī běn yào sù， gǔ dài zhì dù chéng xiàn chū wén guān dì yī de tè sè jiù kě yǐ lǐ jiě liǎo。 zhèng rú yán bù kè xiān shēng de yán jiū suǒ xiǎn shì de nà yàng， zì hàn yǐ hòu， rú shēng hé wén lì de jié hé， wéi guān liáo tǐ xì tí gōng liǎo chéng yuán。 ér shì shí shàng， zài zhè gè jié hé guò chéng zhōng， rú shēng de wèi dào zhú jiàn yā dǎo liǎo wén lì， yǐ zhì yú chá jǔ zhì yùn xíng dào hòu lái， tōng jīng hé dá lǐ cái shì jìn rù shì tú de jī běn tiáo jiàn。 zài dào hòu lái， shì guān liáo jī běn shàng jiù yì wèi zhe yě shì shì dà fū， fēi zhèng tú（ kē jǔ） chū shēn de rén， àn guàn lì zǒng shì bèi pái chú zài shì dà fū de hé xīn qún tǐ zhī wài。 zhì yú guān liáo suǒ xū de cāo zuò jì shù， zé yóu shàng bù liǎo tái pán de lì hé hòu lái de mù liáo chéng dān。 　　 bù guò， wén guān dì yī de zhì dù miàn mào， hái kě yǐ cóng lìng yī gè jiǎo dù qù lǐ jiě， zhè jiù shì jūn shì zhì dù de 'ān pái。 shuō shí huà， wǔ zhuāng lì liàng wú lùn rú hé dōushì guó jiā de zhī chēng xìng yào sù， wú lùn zài shénme shí dài dōushì rú cǐ， gǔ dài zhōng guó zì rán yě bù lì wài。 shì shí shàng， měi gè kāi guó jūn zhù dōushì wán quán huò zhě bù fēn yì yì de wǔ fū， xī jìn de kāi guó huáng dì sī mǎ yán zǒng shì qiáng diào zì jǐ jiā zú de“ zhū shēng” chū shēn， hái bèi rén cháo xiào guò。 huáng dì men duì yú jūn quán yě cóng láidōu méi yòu fàng sōng guò。 bīng zhě lì qì yě， kě shì zhè lì qì shì shuāng rèn jiàn， néng shāng bié rén yě néng shāng zì jǐ。 duì jūn duì kòng zhì bù dāng， qīng zé gē jù nán zhì， zhòng zé qǐ bīng fǎn pàn。 yǐ bào zhì bào， cǎi yòng wǔ lì kòng zhì de fāng shì wéi chí guó jiā de zhì xù dāng rán bù shì bù kě yǐ， dàn zhè yàng yī lái， nán miǎn shāng jí lǐ zhì hé jiào huà， jiàn lì bù qǐ huáng dì hé jūn rén zhī jiān de dào dé lián xì， jí shǐ shì shēn biān de qīn wèi jūn yě nán bǎo bù yòu qǐ pàn xīn de yī rì。 duì yú gǔ dài shè huì de zhèng zhì zhì dù， zài xiào zhōng hé xiàolǜ zhī jiān， xiào zhōng zǒng shì dì yī wèi de。 suǒ yǐ， yōng yòu zuì kě néng diān fù huáng quán lì qì de jūn rén， shì shǒu xiān yīnggāi fáng fàn de。 dāng rán， jūn rén shì bù kě kào de， wén guān yě shì bù kě kào de， dàn bǐ jiào qǐ lái， hái shì jūn rén gèng jù wēi xiǎn xìng， qí shí， wén guān yǔ jūn rén de jié hé， shì zuì wēi xiǎn de。 suǒ yǐ， zhòng wén qīng wǔ， yǐ wén yā wǔ zhèng cè de tuī xíng， xiào guǒ shì yī shí 'èr niǎo， jì yā dī liǎo wǔ rén， yòu líjiàn liǎo wén wǔ， ràng tā men nán yǐ jié hé。 　　 wén zhì jīng shén dào liǎo zhè yī bù， yǐ jīng jìn rù liǎo shù de lǐng dì。 gǔ dài zhì dù 'ān pái shàng de quán lì zhì héng， yě shǔ yú shù de céng miàn， chú liǎo qián miàn jiǎng guò de wén wǔ zhì héng， hái yòu xíng zhèng yǔ jiān chá jī gòu de zhì héng， xíng zhèng jī gòu zhī jiān de zhì héng， dì fāng guān yuán zhī jiān de zhì héng， yǐ jí tǐ zhì nèi yǔ tǐ zhì wài de zhì héng， děng děng。 shí jì shàng， gǔ dài zhèng zhì zhōng de quán shù hái yuǎn yuǎn bù zhǐ zhè xiē。 kě yǐ shuō， dāng nián hán fēi zǐ liè jǔ de nà xiē jià yù zhī shù， zài yǐ hòu de suì yuè lǐ， bù jǐn zài jūn chén zhī jiān， ér qiě zài chén chén zhī jiān， nián fù yī nián dì tuī chén chū xīn dì shàng yǎn zhe。 zhǐ bù guò， wǒ men yǐ jīng hěn nán zài zhì dù de shè zhì shàng kàn chū hén jì liǎo。 　　 zhōng guó gǔ dài zhì dù chǎn shì fāng miàn zuì yì bèi rén hū shì， tóng shí yě zuì 'ài mèi bù qīng de suǒ zài， yīnggāi shì guān liáo jī gòu， jí suǒ wèi yá mén de yùn zuò fāng shì yǔ nèi hán。 cóng mǒu zhǒng yì yì shàng shuō， rèn hé yī zhǒng xíng shì de zhì dù 'ān pái， zuì hòu dōuyào tōng guò yá mén de yùn zuò cái dé yǐ shí xiàn。 yá mén shí jì shàng shì dāo bǐ lì hé yá yì de kōng jiān， zì táng cháo yǐ jiàng， lì hé yá yì yǐ jīng chéng wéi yī gè jiè yú guān mín zhī jiān de tè dìng qún tǐ。 tā men de zhèng zhì dì wèi bù gāo， qí zhōng de yá yì shèn zhì bèi liè wéi bù dé cān jiā kē jǔ de jiàn mín hángliè， dàn shì， tā men cái shì zhèng zhì yùn xíng bù kě huò quē de rén wù。 wú lùn shì zhōng yāng jī guān hái shì jī céng de xiàn yá， méi yòu zhù guān， zhèng wù bù huì tíng zhì， ér méi yòu liǎo lì hé yì de bēn bō páo tuǐ， nà me suǒ yòu de shì wù dōukě néng tíng bǎi。 duō shǎo nián lái， zhè shì yī gè biàn huà zuì shǎo de jiǎo luò。 wú lùn zhèng zhì fēng yún rú hé biàn huàn， tā men yòu zhe zì jǐ de guīju， àn zhe zì jǐ zuò shì cháng guī xíng shì。 dà yī diǎn de zhèng zhì chéng xù xìng de biàn huà duō shǎo huì dǎo zhì tā men xíng wéi de gǎi biàn， dàn yòng bù liǎo duō jiǔ， hái yòu kě néng liù huí jiù rì de guǐ dào。 dāng rán， cháo dài de bù tóng， huáng dì de bù tóng shèn zhì yú guān liáo gè tǐ de bù tóng， shì huì yǐng xiǎng dào tā men， dàn shuí yě bù néng fǒu rèn， tā men shì zhèng zhì cāo zuò céng miàn zhōng cānyù bó yì de yī fāng。 　　 zhì dù cóng lái jiù bù shì jìng zhǐ de zǔ zhì hé kuàng jià， cóng lái méi yòu dòng bù dé de“ zǔ zōng zhī fǎ”， suī rán bǎo chí wěn dìng shì zhōng guó gǔ dài zhì dù de guī dìng， dàn biàn huà què shì yī zhí zài jìn xíng zhī zhōng。 zòng guān liǎng qiān nián de guān liáo dì zhì， zhì dù de gǎi biàn zǒng shì cóng bǔ chōng xìng biàn gé dào tì dài xìng biàn gé， zài dào kuàng jià xìng gǎi biàn。 rén men zǒng shì xiān zài zhì dù shàng dǎ yī kuài bǔ dīng， rán hòu zài màn màn dì ràng bǔ dīng xià miàn yuán lái de jī gòu shī xiào， zuì hòu cái qǔ 'ér dài zhī。 zài zhōng guó， zhì dù de guàn xìng zǒng shì zài fā huī zhe zuò yòng， wěn dìng bì jìng shì rén men zuì wéi kàn zhòng de zhèng zhì mù biāo， yīn cǐ zǒng shì lì tú bì miǎn yīn jié gòu de dòng dàng 'ér dǎo zhì zhěng tǐ de dòng dàng。 fán shì qì bó dà dòng zuò dà de biàn fǎ， wǎng wǎng nán yǐ chéng gōng， yuè dào zhè gè zhì dù de chéng shú qī， jiù yuè shì zhè yàng。 　　 zhōng guó xiàn dài yì yì de zhì dù biàn gé， bǐ qǐ wǒ men de dōng yà jìn lín rì běn lái， fā shēng de shí jiān bìng bù wǎn， dàn biàn gé běn shēn zǒu de wān lù， què yuǎn bǐ wǒ men yǐ jīng yì shí dào de duō dé duō。 qīng cháo zuì zhōng sàng shī liǎo hé píng gǎi zhì de shí jī， ér xīn hài gé mìng hòu de zhì dù biàn gé， què xiàng fú zài shuǐ miàn shàng de yóu， gēn shè huì gé gé bù rù。 shuō shí huà， suī rán xiàn zài jué dà duō shù de zhōng guó rén duì chuán tǒng hé chuán tǒng zhì dù yǐ jīng méi yòu duō shǎo yìn xiàng， dàn chuán tǒng zhì dù de yīn yǐng hái zài zhē bì zhe wǒ men， yǐng xiǎng zhe wǒ men de zhèng zhì xíng wéi。 wǒ men zhǐ yòu zài xiàng bié rén xué xí de tóng shí， huí gù zì jǐ， yě xǔ cái néng zhēn de zǒu chū wǒ men zì jǐ de zhōng shì jì。 请欣赏:  请给我换一个看看！  拜托，快把噪音停掉！我读累了，想听点音乐或者请来支歌曲！      << qiányīzhānghuí   hòuyīzhānghuí >>

“ wǔ sì” chuán tǒng yǔ jūn fá yú yìn běi jīng bīng biàn yǔ yuán shì kǎi yuán shì kǎi de“ xuǎn jǔ” mǎi gè zǒng tǒng dāng dāng jūn hàn“ hán qīng tiān” “ chòu qí lǒu zǐ” duàn qí ruì “ sān bù zhī jiāng jūn” hé tā de shī sūn diàn yīng hé tā de“ má jiāng xiàngshù” “ mǎ tǒng jiāng jūn” de yòng rén shù jiè fó fǎ dǒu jià de wǔ fū gè dà mǎ lù xún yuè shǐ shén xiān zhì jūn xī rì nán tiān wáng bié gè shì jiè lǐ de dì yī fū rén zǒng lǐ xiàn cháng táng shào yí shùn rén zhāng shì zhāo huáng shēng xì yǐng lǐ de xī tài hòu xī tài hòu、 yì hé tuán hé gōng shǐ fū rén “ guān tú” dāo dùn kāng xī de cái xué yōng zhèng de tiān zhēn 《 sān guó yǎn yì》 yǔ lóng kē duō de huì qì dào guāng huáng dì de kǎo shì guī zé guān yú sān gè“ měng rén” de shén huà

dì   I   [II]   [III]   yè

pínglún (0)