通史 》 zhōng guó gǔ dài shè huì   》 sì、 zhàn guó qín hàn de chéng shì jīng jì（ yī） jiāo huàn jīng jì de fā zhǎn      hé cí quán He Ciquan 　　zhàn guó shí qī jiāo huàn jīng jì de fā zhǎn yǐ rú qián shù。 qín hàn zhī jiān suī rán jīng shòu liǎo jǐ nián zhàn luàn， shí jiān jiū jìng shì bǐ jiào duǎn de。 tā yě hé zhàn guó shí qī de zhàn zhēng yī yàng， zài shēng chǎn lì xīng wàng fā zhǎn de shí dài， tā duì shè huì jīng jì fā zhǎn suǒ qǐ de zǔ 'ài hé pò huài zuò yòng shì bù dà de， shì zàn shí de， hěn róng yì de jiù huī fù guò lái liǎo。 qín wáng hàn xīng， zài tǒng yī de dà dì guó zhōng， chéng shì jīng jì、 jiāo huàn jīng jì shì jì xù fā zhǎn de。《 shǐ jì · huò zhí lièzhuàn》 shuō： 　　 “ hàn xīng， hǎi nèi wéi yī， kāi guān liáng， chí shān zé zhī jìn， shì yǐ fù shāng dà jiǎ zhōu liú tiān xià， jiāo yì zhī wù mò bù tōng dé qí suǒ yù。 ” 　　 guānqiǎ、 jīn liáng kāi fàng， shān zé zhī jìn fèi chú， hǎi nèi chéng wéi yī jiā， zài zhè tiáo jiàn xià， fù shāng dà jiǎ cái néng zhōu liú tiān xià， huò wù cái néng liú tōng quán guó。 shì shí zhèng shì rú cǐ。 dào wén dì shí， mín jiān yǐ chū xiàn“ bèi běn qū mò”，“ yín chǐ zhī sú rì rì yǐ cháng”（《 hàn shū · shí huò zhì shàng》） de qíng shì liǎo。 yòu xiān jiàn de dà sī xiǎng jiā jiǎ yì， yǐ wèicǐ shēn yōu liǎo。 　　 jīng guò hàn chū gāo huì wén jǐng jǐ shí nián de shēng yǎng xiū xī， dào hàn wǔ dì shí qī， hàn dì guó de jīng jì yǐ yóu huī fù kuà jìn fán róng shí qī。 jiāo huàn jīng jì gèng jiā fā zhǎn。“ tiān xià chǐ mí qū mò， bǎi xìng duō lí nóng mǔ”（《 hàn shū · dōng fāng shuò chuán》）。 gǔ dài de dà shǐ xué jiā sī mǎ qiān shēngzhǎng zài zhè shí dài。 tā de shǐ xué zhù zuò《 shǐ jì》， fǎn yìng liǎo dāng shí jiāo huàn jīng jì de fā zhǎn hé chéng shì jīng jì de fán róng。 tóng shí， fǎn zhuǎn guò lái kàn， sī mǎ qiān【 220】 de sī xiǎng hé tā duì dāng shí jīng jì qíng tài hé jīng jì wèn tí de kàn fǎ， yě chōng fēn fǎn yìng liǎo dāng shí chéng shì jiāo huàn jīng jì de fā zhǎn zài yì shí xíng tài lǐng yù de yǐng xiǎng。 　　 lǎo zǐ de“ xiǎo guó guǎ mín”、“ lín guó xiāng wàng， jī quǎn zhī shēng xiāng wén， lǎo sǐ bù xiāng wǎng lái” sī xiǎng， fǎn yìng shòu zhàn zhēng kǔ hài、 shòu shāng pǐn huò bì guān xì qīn bō de xiǎo nóng duì wǎng gǔ shì zú zhì dù de huái niàn。 sī mǎ qiān pī pàn liǎo lǎo zǐ zhè zhǒng fù gǔ sī xiǎng。 tā rèn wéi yòu liǎo chéng shì jiāo huàn jīng jì hé gēn zhe 'ér lái de shēng huó shàng de duō fāng miàn xiǎng shòu， shì rén lèi shè huì jīng jì shēng huó zhōng bì rán de fā zhǎn， shì dà shì suǒ qū， shì bù kě kàng jù de。 tā shuō： 　　“ lǎo zǐ yuē： zhì zhì zhī jí， lín guó xiāng wàng， jī quǎn zhī shēng xiāng wén， mín gè gān qí shí， měi qí fú， ān qí sú， lè qí yè， zhì lǎo sǐ bù xiāng wǎng lái。 bì yòng cǐ wéi wù， wǎn jìn shì tú mín 'ěr mù， zé jǐ wú xíng yǐ。 …… fū shén nóng yǐ qián， wú bù zhī yǐ， zhì ruò《 shī》、《 shū》 suǒ shù yú xià yǐ lái， ěr mù yù jí shēng sè zhī hǎo， kǒu yù qióng chú huàn zhī wèi， shēn 'ān yì lè 'ér xīn kuā jīn shì néng zhī róng， shǐ sú zhī jiàn mín jiǔ yǐ！ suī hù shuō yǐ miǎo lùn， zhōng bù néng huà。 gù shàn zhě yīn zhī， qí cì lì dào zhī， qí cì jiào huì zhī， qí cì zhěng qí zhī， zuì xià zhě yǔ zhī zhēng”（《 shǐ jì · huò zhí lièzhuàn》）。 　　 lín guó xiāng wàng， jī quǎn zhī shēng xiāng wén， lǎo sǐ bù xiāng wǎng lái， zhè yàng de xiǎo guó jiā， zì gǔ yǐ láidōu shì hěn shǎo de， lǎo zǐ zhè lǐ shuō de zhǐ shì xiē shì zú bù luò 'ér yǐ。“ yǔ zhī zhēng”， shì hé shè huì lì shǐ fā zhǎn de bì rán qū shì zhēng。 sī mǎ qiān rèn wéi hé shè huì lì shǐ fā zhǎn bì rán qū shì zhēng， shì zuì xià de bàn fǎ。 nǐ jiù shì 'āi mén 'āi hù kǔ kǒu pó xīn de qù shuō yǐ miào lùn， yě shì wǎng fèi xīn jī de， shì“ zhōng bù néng huà” de。 　　 sī mǎ qiān zhè zhǒng sī xiǎng， bù shì tiān shàng diào xià lái de。 sī mǎ qiān zhè zhǒng sī xiǎng guān diǎn shì tā suǒ chù de、 shēng huó yú qí zhōng de kè guān shè huì xiàn shí zài tā tóu nǎo lǐ de fǎn yìng。 sī mǎ qiān zhè zhǒng sī xiǎng guān diǎn bāng zhù wǒ men lái rèn shí shāng pǐn huò bì guān xì、 chéng shì jīng jì zài dāng shí zhěng gè shè huì rì cháng shēng huó zhōng de dì wèi、 xiàn shí yì yì hé zhòng yào zuò yòng。 　　《 shǐ jì · huò zhí lièzhuàn》 yòu dà duàn cái liào gài kuò dì miáo huì liǎo xī hàn qián qī de shè huì jīng jì miàn mào， jì lù xià lái gè gè dì qū de zhòng yào wù chǎn、 mào yì guān xì、 chéng shì hé jīng jì shēng huó。 zhè shǐ wǒ men kàn dào hàn dì guó zài hàn wǔ dì shí qī， gè dì qū jiāo huàn jīng jì de huó yuè hé jiāo huàn zài gè gè dì qū jīng jì shēng huó zhōng de zhòng yào xìng。【 221】 　　“ fū shān xī ráo cái zhú gǔ lú máo yù shí， shān dōng duō yú yán qī sī shēng sè， jiāng nán chū nán zǐ jiāng guì jīn xī lián dān shā xī dài mào zhū jī chǐ gé， lóng mén jié shí běi duō mǎ niú yáng zhān qiú jīn jiǎo， tóng tiě zé qiān lǐ wǎng wǎng shān chū qí zhì。 cǐ qí dà jiào yě， jiē zhōng guó rén mín suǒ xǐ hǎo， yáo sú bèi fú yǐn shí fèng shēng sòng sǐ zhī jù yě。 gù dài nóng 'ér shí zhī， yú 'ér chū zhī， gōng 'ér chéng zhī， shāng 'ér tōng zhī， cǐ nìngyòu zhèng jiào fā zhǐ qī huì zāi！ rén gè rèn qí néng， jié qí lì， yǐ dé suǒ yù。 gù wù jiàn zhī zhǐ guì， guì zhī zhǐ jiàn， gè quàn qí yè， lè qí shì， ruò shuǐ zhī qū xià， rì yè wú xiū shí， bù zhào 'ér zì lái， bù qiú 'ér mín chū zhī。 qǐ fēi dào zhī suǒ fú， ér zì rán zhī yàn yé？《 zhōu shū》 yuē： nóng bù chū zé fá qí shí， gōng bù chū zé fá qí shì， shāng bù chū zé sān bǎo jué， yú bù chū zé cái kuì shǎo， cái kuì shǎo 'ér shān zé bù bì yǐ。 cǐ sì zhě， mín suǒ yī shí zhī yuán yě。” 　　 jiù sī mǎ qiān suǒ kàn dào de， xī hàn chū nián de hàn dì guó zài jīng jì shàng kě yǐ fēn zuò sì gè dà qū yù： xī bù， jīn shān xī nán bù yǐ xī， bāo kuò shǎn xī、 gān sù、 sì chuān yī dài， chǎn cái zhú、 gǔ lú、 máo、 yù shí； dōng bù， jīn hé běi nán bù、 shān dōng jiāng sū běi bù děng dì， chǎn yú、 yán、 qī、 sī； cháng jiāng yǐ nán chū chǎn nán zǐ、 jiāng、 guì、 jīn、 xī、 lián、 dān shā、 xī、 dài mào、 zhū jī、 chǐ（ xiàng yá）、 pí gé； běi fāng， jīn shān xī běi bù、 hé běi běi bù yǐ běi， chǎn mǎ、 niú、 yáng、 zhān qiú、 jīn、 jiǎo。 sī mǎ qiān méi yòu tán nóng yè shēng chǎn， tā zhù yào shì cóng shāng pǐn jiāo huàn de jiǎo dù 'ér tán de yī xiē tǔ tè chǎn。 suǒ yǐ tā jiē zhe shuō“ cǐ qí dà jiào yě， jiē zhōng guó rén mín suǒ xǐ hǎo， yáo sú bèi fú yǐn shí fèng shēng sòng sǐ zhī jù yě。 gù dài nóng 'ér shí zhī， yú 'ér chū zhī， gōng 'ér chéng zhī， shāng 'ér tōng zhī。” zhè dū shì cóng shāng yè jiāo huàn shuō de。 　　 zài sī mǎ qiān yǎn lǐ， zài rén mín shēng huó zhōng nóng gōng yú shāng sì zhě shì tóng děng zhòng yào de， tóng yàng dōushì rén mín shēng huó zhōng bù kě huò quē de。 sì zhě tóng shì“ mín suǒ yī shí zhī yuán”。 rú guǒ kè guān shàng méi yòu fā dá de jiāo huàn jīng jì xiàn shí， bù huì chǎn shēng sī mǎ qiān zhè zhǒng sī xiǎng。 　　《 shǐ jì · huò zhí lièzhuàn》 xiě liǎo gè dì qū xǔ duō dà xiǎo chéng shì， qí zhōng yǐ“ yī dū huì yě” lái zhǐ míng de dà chéng shì jiù yòu hán dān、 yàn、 lín zī、 táo、 huī yáng、 wú、 shòu chūn、 fān yú、 wǎn děng dì， měi yī gè chéng shì dōushì yī gè dì qū de shāng yè jiāo huàn zhōng【 222】 xīn， tā jí zhōng liǎo yī gè huò dà huò xiǎo dì qū de huò wù yùn zhuǎn gè dì， tā yě chéng jiē wài dì qū de huò pǐn zài fēn yùn gè chù。 zì rán， xī hàn qián qī gè dì jiāo huàn jīng jì qíng kuàng， bù shì yī tiān tū rán chū xiàn de， tā shì zhàn guó yǐ lái jīng jì fā zhǎn de jiēguǒ， zhè shì bù dài yán de。 sī mǎ qiān zài lùn shù gè dì qū jīng jì qíng kuàng shí， jiù cháng cháng shì cóng lì shǐ de jiǎo dù lái xù shù de。 　　 guān zhōng dì qū。 yǐ cháng 'ān wéi zhōng xīn， nán tōng bā shǔ， xī tōng tiān shuǐ、 lǒng xī、 běi dì、 shàng jùn。 zhè dì qū“ zì qiān yōng yǐ dōng zhì hé huá， gāo rǎng wò yě qiān lǐ， zì yú xià zhī gòng yǐ wéi shàng tián。” zhè dì qū de rén mín，“ hǎo jià sè， zhí wǔ gǔ”，“ yòu xiān wáng zhī yí fēng”。“ jí qín wén、 xiào、 miù jū yōng， xì lǒng、 shǔ zhī huò wù 'ér duō jiǎ。 xiàn、 xiào gōng xǐ lì yì， lì yì běi xì róng dí， dōng tōng sān jìn， yì duō dà jiǎ。 wǔ、 zhì xián yáng， yīn yǐ hàn dū， cháng 'ān zhū líng， sì fāng fú còu， bìng zhì 'ér huì。 dì xiǎo rén zhòng， gù qí mín yì wán qiǎo 'ér shì mò yě。” 　　 guān zhōng zhī nán wéi bā shǔ dì qū。“ bā shǔ yì wò yě， dì ráo zhī， jiāng dān shā shí tóng tiě zhú mù zhī qì。 nán yù diān bó， bó tóng， xī jìn qióng zé， zé mǎ máo niú。 rán sìsāi， zhàn dào qiān lǐ， wú suǒ bù tōng， wéi bāo xié wǎn gǔ qí kǒu， yǐ suǒ duō yì suǒ xiān。” 　　 guān zhōng zhī xī， wéi tiān shuǐ、 lǒng xī dì qū。“ tiān shuǐ、 lǒng xī、 běi dì、 shàng jùn yǔ guān zhōng tóng sú。 rán xī yòu qiāng zhōng zhī lì， běi yòu róng dí zhī chù， xùmù wéi tiān xià ráo。” 　　 bā shǔ hé tiān shuǐ、 lǒng xī、 běi dì、 shàng jùn de huò wù， dōuyào tōng guò guān zhōng cái néng hé zhōng yuán gè dì jiāo yì。 zài dì lǐ shàng guān zhōng jū yú zhòng yào de dì wèi。“ gù guān zhōng zhī dì， yú tiān xià sān fēn zhī yī， ér rén zhòng bù guò shí sān， rán liàng qí fù， shí jū qí liù。” zì zhàn guó yǐ lái， guān zhōng chéng wéi fù shù de dì qū。 guān zhōng de fù shù， bìng bù wán quán kào guān zhōng běn dì qū de shēng chǎn， shèn zhì kě yǐ shuō zhù yào bù shì kào guān zhōng běn dì qū de shēng chǎn。 guān zhōng de fù shù hé tā kòng zhì zhe bā shǔ dì qū、 lǒng xī dì qū hé zhōng yuán dì qū de jiāo tōng yào dào shì yòu guān xì de， bā shǔ、 lǒng xī de tǔ tè chǎn hé shāng pǐn tōng guò guān zhōng cái dé hé zhōng yuán dì qū jiāo yì。 guān zhōng chéng wéi sì fāng fú còu de dì qū， huò wù jí zhōng de dì qū， yīn zhī guān zhōng fù qǐ lái liǎo。” shǐ zhè gè dì wéi tiān xià sān fēn zhī yī， rén wéi tiān xià shí sān de dì qū， què fù jū tiān xià zhī shí liù liǎo， guān zhōng zhī fù yóu yú“ shāng” ér bù shì yóu yú【 223】“ nóng”。 　　 guān yǐ dōng shì sān hé dì qū。 sān hé zhǐ hé dōng、 hé nèi、 hé nán， dà yuē xiāng dāng yú jīn tiān de shān xī nán bù、 hé běi nán bù hé hé nán de xī bù、 běi bù。 zhè dì qū shì xià、 shāng、 zhōu sān dài dū yì suǒ zài zhī dì， hàn shí réng shì tǔ dì xiá xiǎo rén mín zhòng duō de dì qū。《 huò zhí lièzhuàn》 suǒ jǔ hàn dài zhè dì qū de chéng shì yòu yáng、 píng yáng hé wēn zhǐ。“ yáng、 píng yáng、 chén xī jiǎ qín dí， běi jiǎ zhǒng dài。 zhǒng dài， shí běi yě，…… pò jìn běi yí， shī lǚ jí wǎng， zhōng guó wěi shū， shí yòu qí xiàn。…… gù yáng、 píng yáng、 chén chuán qí jiān dé suǒ yù。”“ wēn zhǐ xī jiǎ shàng dǎng， běi jiǎ zhào、 zhōng shān。” 　　 sān hé yǐ běi， shì yàn zhào dì qū。 zhào、 zhōng shān（ jīn hé běi zhōng bù），“ mín sú huān jí， yǎng jī lì 'ér shí。” zhè lǐ shì fǎng zhì yè fā dá de dì qū。 hán dān shì zhè dì qū de dū huì。“ hán dān， yì zhāng hé zhī jiān yī dū huì yě。 běi tōng yàn zhuō， nán yòu zhèng wèi。” zhào zhī běi shì yàn（ jīn běi jīng shì hé hé běi běi bù）。“ fū yàn， yì bó jié zhī jiān yī dū huì yě。 nán tōng zhào， dōng běi biān hú。”“ yòu yú yán zǎo lì zhī ráo。 běi lín wū huán、 fū yú， dōng jié huì háo、 cháo xiān、 zhēn fān zhī lì。” dào jīn tiān， liáng xiāng de bǎn lì， mì yún de xiǎo zǎo， réng shì yuǎn jìn chí míng de。 　　 sān hé yǐ dōng huáng hé nán 'àn shì luò yáng、 qí lǔ liáng sòng dì qū。 zhè dì qū de dà dū huì yòu luò yáng、 lín zī hé táo。 luò yáng de jiāo yì wǎng， kě yǐ dōng jiǎ qí lǔ， nán jiǎ liáng chǔ。 qí dì de dà chéng shì shì lín zī。“ qí dài shān hǎi， gāo rǎng qiān lǐ， yí sāng má， rén mín duō wén cǎi bù bó yú yán。 lín zī yì hǎi dài zhī jiān yī dū huì yě。” zì zhōu dài yǐ lái， qí jiù shì yǐ chū chǎn fǎng zhì pǐn hé yú yán zhù míng de。 tā de yú yán yùn wǎng gè dì， tā de guàndài yī lǚ tiān xià。 gè guó gè dì liǎn mèi 'ér wǎng cháo。 zōu lǔ dì qū， yuán shì rú jiā de lǎo wō， mín“ sú hǎo rú”。 dàn zhì chí dào xī hàn shí qī， zhè dì qū yǐ shì“ hǎo jiǎ qū lì， shèn yú zhōu rén”， jí bǐ luò yáng rén hái xǐ huān jīng yíng shāng yè de。 táo shì liáng sòng dì qū（ jīn shān dōng xī bù、 hé nán dōng bù、 ān huī、 jiāng sū běi bù） chūn qiū zhàn guó yǐ lái de dà dū huì。 liú bāng zài wū jiāng dǎ bài xiàng yǔ， què huí dào jǐshuǐ zhī shàng táo zhè dì qū lái jí huáng dì wèi， hěn nán shuō zhè hé táo de fán róng de xī yǐn lì méi yòu guān xì。 　　 huái shuǐ、 cháng jiāng dì qū shì yuán lái de wú、 yuè、 chǔ dì qū。 huái běi、 pèi、 chén、 rǔ nán、 nán jùn shì xī chǔ。 jiāng líng shì zhè dì qū de yòu míng chéng shì。“ jiāng líng， gù yǐng【 224】 dū， xī tōng wū bā， dōng yòu yún mèng zhī ráo。”“ chén zài chǔ xià zhī jiāo， tōng yú yán zhī huò， qí mín duō jiǎ。” péng chéng yǐ dōng， dōng hǎi、 wú、 guǎng líng， shì dōng chǔ。 wú shì zhè dì qū de dà dū huì。“ fū wú， zì hé lú、 chūn shēn、 wáng bì sān rén zhāo zhì tiān xià zhī xǐ yóu zǐ dì， dōng yòu hǎi yán zhī ráo， zhāng shān zhī tóng， sān jiāng wǔ hú zhī lì， yì jiāng dōng yī dū huì yě。” héng shān、 jiǔ jiāng、 jiāng nán、 yù zhāng、 cháng shā zhè yī guǎng dà dì qū shì nán chǔ。 zhè dì qū dedōu huì yòu shòu chūn。 ér hé féi“ shòu nán běi cháo”， shì“ pí gé bào mù” yùn shū jí zhōng de dì fāng。 　　 cǐ wài， fān yú（ jīn guǎng zhōu），“ yì yī dū huì yě”， shì zhū jī、 xī、 dài mào、 guǒ、 bù de jí sàn dì。 yǐng chuān、 nán yáng shì xià rén de jiù jū。“ nán yáng xī tōng wǔ guān、 yún guān， dōng nán shòu hàn、 jiāng、 huái。” nán yáng de wǎn，“ yì yī dū huì yě， sú zá， hǎo shì yè， duō jiǎ。” 　　 zhè shì《 shǐ jì · huò zhí lièzhuàn》 duì yú wǔ dì shí qī shāng yè chéng shì hé gè dì mào yì jiāo huàn wǎng de miáo shù。 xī hàn shí qī chéng shì jīng jì bǐ zhàn guó shí qī yòu yòu fā zhǎn， zhàn guó shí lín zī yòu qī wàn hù， zhào zhù fù yǎn suǒ shuō， wǔ dì shí“ lín zī shí wàn hù， shì zū qiān jīn， rén zhòng yīn fù， jù yú cháng 'ān”（《 hàn shū · jì běi wáng xīng jū chuán》）。 zhào zhī hán dān yě hěn fù shù。 wǔ dì shí，“ zhào wáng shàn quán， shǐ shǐ jí xiàn wéi jiǎ rén què huì， rù duō yú guó zū shuì， yǐ shì zhào wáng jiā duō jīn qián”（《 hàn shū · jǐng shí sān wáng、 zhào wáng péng zǔ chuán》）。 yóu cǐ guān zhī， zhào dì shāng yè jiāo huàn de fā zhǎn bù jú xiàn yú hán dān yī dì。 xī hàn chéng shì jīng jì de fā zhǎn， zhōng xī hàn yī dài wú dà biàn huà。《 yán tiě lùn · tōng yòu piān》 suǒ jǔ zhāo xuān shí de míng dū wéi： 　　“ yàn zhī zhuō、 jì， zhào zhī hán dān， wèi zhī wēn、 zhǐ， hán zhī xíng yáng， qí zhī lín zī， chǔ zhī wǎn qiū， zhèng zhī yáng dí， sān chuān zhī 'èr zhōu， fù guān hǎi nèi， jiē wéi tiān xià míng dū。”《 yán tiě lùn · lì gēng piān》：“ zì jīng shī dōng xī nán běi， lì shān chuān， jīng jùn guó， zhū yīn fù dà dū， wú fēi jiē qú wǔ tōng， shāng jiǎ zhī suǒ zhēn， wàn wù zhī suǒ zhí zhě。” 　　 yáng dí jí yǐng chuān， sān chuān jí luò yáng，《 yán tiě lùn》 suǒ jǔ chú duō yī xíng yáng wài， hé《 huò zhí lièzhuàn》 suǒ jǔ dà tǐ shì yī yàng de。 zhì xī hàn mò nián wáng mǎng shí qī， chéng dū shǐ yǔ luò yáng、 hán dān、 lín zī、 wǎn bìng wéi wǔ dū huì zhī yī。【 225】 　　 jiāo huàn jīng jì de fā zhǎn， gǎi biàn liǎo zhěng gè shè huì gè gè jiē céng de shēng huó。 shāng rén jiē jí jī jù liǎo dà liàng cái fù zài zì jǐ shǒu lǐ， guò zhe chǐ shē háo huá de shēng huó。 guān liáo、 guì zú、 dì zhù jiē jí yě zài shāng pǐn jiāo huàn jīng jì gěi chuàng lì de jīng jì tiáo jiàn xià， yì bù yì qū de xiào fǎ shāng rén， fēng kuáng de jī lěi cái fù hé guò zhe háo huá de shēng huó。 ér nóng mín zé zài jiāo huàn jīng jì zhī pèi xià， bǎ zì jǐ hé zì jǐ suǒ yòu de tǔ dì dū juǎnrù jiāo huàn guò chéng zhōng qù， pò chǎn liú wáng jūn jí chéng yì， huò zé zì mài huò bèi mài wéi nú lì。 　　 xī hàn hù kǒu tǒng jì， dōushì qū yù jùn xiàn de hù kǒu tǒng jì， zhè xiē rén kǒu zhōng duō shǎo shì chéng shì hù kǒu duō shǎo shì nóng cūn hù kǒu zé méi yòu tǒng jì。 cóng yī xiē jìzǎi kàn， chéng shì rén kǒu zài zǒng rén kǒu zhōng de bǐ lì kě néng shì bù xiǎo de。 zhào gòng yǔ suǒ shuō，“ gù mín qì běn zhú mò， gēng zhě bù néng bàn”， chéng shì rén kǒu yìng zhàn zǒng rén kǒu de yī bàn。 kě zhù yì de shì： dāng shí rén shuō dào rén mín liú wáng dōushì qù chéng guō。 rú jiǎ juān zhī duì yuán dì shuō：“ mín zhòng jiǔ kùn， lián nián liú lí， lí qí chéng guō， xiāng zhěn xí yú dào lù”（《 hàn shū · jiǎ juān zhī chuán》）。 bào xuān yě shuō：“ liú mín wáng qù chéng guō。 dào zéi bìng qǐ”（《 hàn shū · bào xuān chuán》）。 chéng dì cì dí fāng jìn yě shuō：“ jiànzhě jùn guó gǔ suī pō shú， bǎi xìng bù zú zhě shàng zhòng， qián qù chéng guō， wèi néng jìn hái”（《 hàn shū · dí fāng jìn chuán》）。 mín zhòng lí wáng， àn cháng shì yīngshì nóng mín liú wáng， lí qí nóng cūn， ér jiǎ juān zhī què shuō“ shāng huì chéng guō”， bào xuān shuō“ wáng qù chéng guō”， chéng dì yě shuō“ qián qù chéng guō”。 shì fǒu kě yǐ shuō， jiǎ juān zhī、 bào xuān hé chéng dì de huà， fǎn yìng xī hàn hòu qī， chéng yì shì jí zhōng liǎo dà liàng rén kǒu de。 chéng yì rén kǒu hé nóng cūn rén kǒu duì bǐ， bù huì xiàng wáng fú suǒ shuō dào yī bǎi bǐ yī， yě huò zhě bù huì shì yī bàn yī bàn， dàn bǎi fēn zhī sì shí huò sān shí dà yuē shì huì yòu de。 rú guǒ wǒ men bù yòu yú zhōng guó zì gǔ yǐ lái shì nóng yè guó jiā， jué dà bù fēn rén kǒu bǎi fēn zhī bā、 jiǔ shí shì nóng cūn rén kǒu de chéng jiàn， ér cóng gòng yǔ suǒ shuō de“ mín qì běn zhú mò， gēng zhě bù néng bàn” hé wáng fú suǒ shuō“ jīn chá luò yáng， zī mò yè zhě shí yú nóng fū， xū wěi yóu shǒu shí yú mò yè。 tiān xià bǎi jùn qiān xiàn、 shì yì wàn shù， lèi jiē rú cǐ” de jiǎo dù lái sī kǎo wèn tí， huò zhě jiù huì tóng yì hàn dài dà liàng rén kǒu shì jū yú chéng yì de， shuō bǎi fēn zhī sān shí、 sì shí jū yú chéng yì， dà yuē shì bùwèi guò de。【 226】 请欣赏:  请给我换一个看看！  拜托，快把噪音停掉！我读累了，想听点音乐或者请来支歌曲！      << qiányīzhānghuí   hòuyīzhānghuí >>

xù yán yī yóu bù luò dào guó jiā yī、 zǎo qī guó jiā de chū xiàn（ yī） yīn shāng shè huì hé jīng jì （ èr） zhōu rén de zǎo qī shēng huó （ sān） miè shāng hòu shāng zhōu liǎng zú de guān xì èr、 jiē jí fēn huà hé yǎn biàn（ yī） guì zú （ èr） guó rén （ sān） zhòng、 shù、 mín （ sì） sī tú shǔ （ wǔ） lì chén qiè （ liù）《 shī jīng》 zhōng suǒ jiàn gè jiē jí de shēng huó sān、 jǐng tián hé tǔ dì zhì dù（ yī） tǔ dì gōng yòu zhì de shǐ yǐng （ èr） zhōu wáng、 zhū hóu、 guì zú tǔ dì suǒ yòu zhì （ sān） gōng tián hé sī tián （ sì） guó yǔ yě de bù tóng tián zhì （ wǔ） nóng yè shēng chǎn gōng jù hé jì shù sì、 zǎo qī guó jiā xíng shì（ yī） wáng tíng hé qún liáo （ èr） chéng bāng guó jiā （ sān） guó（ dì yuán） yǔ jiā（ xuè yuán） liǎng xì de hé yī （ sì） lǐ、 xíng、 bīng、 shuì、 yì èr gǔ dài shè huì yī、 chūn qiū zhàn guó zhī jì de jīng jì shè huì biàn huà yǐn yán （ yī） nóng yè shēng chǎn lì de fēi yuè fā zhǎn （ èr） chéng shì jiāo huàn jīng jì de xīng qǐ 1 ． jiāo huàn hé shāng rén de huó yuè （ èr） chéng shì jiāo huàn jīng jì de xīng qǐ 2． huò bì hé chéng shì xīng qǐ （ èr） chéng shì jiāo huàn jīng jì de xīng qǐ 3． jiāo huàn zài jīng jì shēng huó zhōng de dì wèi

dì   I   [II]   [III]   [IV]   yè

pínglún (0)