日知录

随笔》 rì zhī lù 》（ lù zì《 rì zhī lù dǎo dú》） gù yán wǔ Gu Yanwu

　　dǎo yán
　　 zuò zhě： zhào lì shēng
　　 yī
　　《 rì zhī lù》 de zuò zhě， shì gù yán wǔ。
　　 yòu guān gù shì de shēng píng， dú zhě kě cān dú《 qīng shǐ gǎo》 juàn 481《 rú lín chuán（ èr）》 zhōng de gù chuán hé quán zǔ wàng《 jié qí tíng jí》 juàn 12 zhōng de《 shén dào biǎo》。 jìn chū shū zhōng， yòu běn shū zhù zhě suǒ zhù《 gù tíng lín yǔ wáng shān shǐ》 zhōng de gù shì de《 xīn chuán》， kě gōng cān dú。 gēn jù《 dǎo dú cóng shū》 biān wěi men de yì jiàn，《 dǎo yán》 zhòng zài yī gè “ dǎo ” zì， duì zuò zhě shēng píng jí zhù shù de bǎn běn děng， bù yí xiěde guòfèn rǒng cháng。 jǐn zūn cǐ zhǐ， jiāng gù shì shēng píng gài kuò jiǎn shù rú xià。
　　 gù shì shēng yú míng wàn lì 41 nián， zú yú qīng kāng xī 21 nián， gōng lì wéi 1613 héng 1682， zhōng nián（ xū líng） 70 suì。 nán zhí lì kūn shān xiàn（ jīn shǔ jiāng sū shěng） zhī qiān dūn zhèn rén。 yuán míng zhōng qīng， xué míng jiàng； rù qīng cháo hòu gēngmíng yán wǔ， zì níng rén， rén chēng tíng lín xiān shēng， yòu céng shǔ jiǎng shān ■。 píng shēng huó dòng， kě fēn wéi sān gè míng xiǎn de duàn luò。
　　 dì yī duàn， zì chū shēng zhì míng wáng（ gōng yuán 1613 héng 1644）， yuē 31 gè nián tóu。 zì 14 suì rù kūn shān xiàn xué， jì xué xí、 zì xiū 18 gè nián tóu。 zài cǐ qī jiān， tā zài chū sì zǔ fù de zhǐ dǎo péi yǎng xià， dǎ zào xià yòu guān chuán tǒng wén huà diǎn jí jí qí dāng shí zhèng zhì、 jīng jì gòu jià de shēn hòu yǔ jiān shí de jī chǔ。 méi yòu zhè gè jī chǔ， tā yī shēng zhōng kāi kuò xìng de xué shù fā zhǎn jiāng shì bù kě néng de。 dì 'èr duàn， zì qīng shùn zhì yuán nián zhì 13 nián（ gōng yuán 1645 héng 1656）， yuē 12 gè nián tóu。 zài cǐ qī jiān， tā zài jiāng nán dì qū duì mǎn qīng jūn shì guì zú rù zhù zhōng yuán de tǒng zhì， zuò liǎo qí zhì xiān míng de yǐ jí mì mì chuàn lián de fǎn kàng huó dòng。 tā yǐ nán jīng wéi jū zhù dì， běi dào huái hé shàng de qīng jiāng pǔ hé wáng jiā yíng， dōng dào tài hú。 zài huó dòng de tóng shí， tā yǐ zhǎn kāi liǎo jǐ bù dài biǎo xìng zhù zuò de fā rèn gōng zuò。 dì sān duàn， zì qīng shùn zhì 14 nián zhì kāng xī 21 nián（ gōng yuán 1657 héng 1682）， zài zhè dà yuē 25 gè nián tóu zhōng， tā lí kāi jiāng nán， dào běi fāng de qí、 lǔ、 yàn、 zhào yǐ jí qín、 jìn děng dì qū， zuò liǎo xǔ duō dài zhèng zhì xìng de xué shù huó dòng hé rén jì huó dòng， jìn xíng liǎo ruò gān diào chá yán jiū gōng zuò， zuì zhōng xiě chū liǎo dà liàng jù yòu hěn gāo jià zhí de zhuān zhù hèshī wén。
　　 tā yī shēng de sī xiǎng， sì kě guī nà wéi rú xià de sì gè zhù yào diǎn。 dì yī、 zài zhèng zhì fāng miàn， tā jiān chí fǎn duì mǎn zhōu jūn shì guì zú rù zhù zhōng guó， jiān chí huī fù míng cháo dì guó hé hàn rén zì jǐ de tǒng zhì。 duì zhè yī diǎn， wǒ men xū yào fēn xī， qí zhōng mǒu xiē 'ài guó zhù yì， zhí dé jì chéng； mǒu xiē xiá 'ài mín zú zhù yì yuán zé， zé yǐ yǔ hòu shì de duō mín zú dà jiā tíng de xiàn shí bù xiāng shì yìng。 dì 'èr、 zài rèn shí lùn hé xué shù fāng fǎ lùn fāng miàn， tā zhù zhāng“ xià xué 'ér shàng dá”， jí cóng kě kào hé jiān shí de gǎn xìng jī chǔ shàng xiàng lǐ xìng shàng shēng。 cóng tā yī shēng de shí jiàn zhōng kàn chū， tā qiáng diào“ xià xué” de nǔ lì shì lìng rén qīn fú de， xiāng duì dì tā xiàng lǐ xìng、 xiàng chōu xiàng qián jìn de néng dòng xìng， zé shāo xián bù zú。 dì sān、 tā de xué shù fēng mào， bèi hòu shì jiào zuò“ jīng shì jì yòng” zhī xué， zhè yàng yī zhǒng xué fēng， zài qīng chū yóu gù shì chàng dǎo， dào qīng mò yā piàn zhàn zhēng yǐ hòu， yòu bèi yī xiē xué zhě suǒ jì chéng hé fā zhǎn（ zhǐ qián jiā de chún kǎo jù zhī xué bù rú cǐ）， chéng wéi zhèn xīng mín zú fù qiáng guó jiā de yī zhǒng hào zhào。 yīn cǐ， hòu shì kǎo jù jiā fèng gù shì wéi chuàng shǐ zhě de shuō fǎ， shì zhàn bù zhù jiǎo de， yīn wéi：（ yī） qián jiā kǎo jù tuō lí zhèng zhì、 táo bì zhèng zhì， ér gù shì zé rè qíng yōng bào qí dāng qián shè huì mín shēng de měi yī zhuāng xiàn shí；（ èr） gù shì qiáng diào gǎn xìng cái liào， yǐn fā chū lái de shì dà guān jié mù shàng de dà kǎo zhèng， ér qián jiā xué zhě zhú jiàn liú wéi suǒ jié kǎo zhèng。 dì sì， zài zhèng tǐ shàng， tā jiān jué fǎn duì míng cháo zhuān zhì zhù yì zhōng yāng jí quán de bù duàn qiáng huà， zhè yī diǎn wú yí shì hǎo de， tóng shí dài xué zhě huáng lí zhōu（ zōng xī） yǔ tā yòu xiāng tóng de jiàn jiě； dàn gù shì wèile dǐ zhì hé xiū bǔ zhōng yāng jí quán， què bù duàn tí chū“ dì fāng fēn quán lùn”， ér zài dāng shí， dì fāng fēn dào quán yòu wú fǎ bù luò rù jìn shēn de shǒu zhōng。 yīn cǐ， gù shì de zhè yī sī xiǎng， qí jīng huá yǔ zāo pò de zǔ hé rú hé， shì pō zhí dé hòu jìn xué zhě yán jiū fēn xī de。
　　 gù shì píng shēng de hěn duō xíng jì， zài tóng shí dài xué zhě zhōng yě shì hǎn jiàn de， zhí dé hòu rén yán jiū。 rú tā zài 33 suì shí yīng yǒng cān jiā liǎo sū zhōu chéng de hé kūn shān chéng de kàng qīng qǐ yì； rú tā zài 43 suì yǔ 56 suì céng liǎng dù rù yù， yī dù zài sōng jiāng， yī dù zài Jǐnán， qián zhě shì shā rén 'àn， hòu zhě shì wén zì yù（ jí sī xiǎng fàn zuì）； zài rú tā yòu hěn duō jīng jì huó dòng， zài shān dōng zhāng qiū yī cì mǎi tián yī qiān mǔ； zài shān xī yàn mén jí zī kāi kěn huāng dì， xīng bàn shuǐ lì； zhì yú yǔ fù shān hé huǒ chuàng bàn piào hào， zé shì shàng quē fá chōng fēn zhèng jù de shì， dàn zhèng rú zhāng tài yán yī zài zhǐ chū de， gù shì shàn yú jīng yíng cāo chí， yǐ yī wèi nán fāng rén zài běi fāng lǚ jū 25 nián， wèi jiàn cái lì fāng miàn fā shēng shénme qióng jiǒng， zhè yī diǎn yě pō zhí dé liú yì。
　　 gù shì shàn yú jiāo yǒu。 tā de péng yǒu zhōng， yòu mì mì kàng qīng de zhàn yǒu， yòu yán tǎo xué shù de tóng dào， yòu zuò shī de péng yǒu， yòu sī shū de dì zǐ， yòu dé lì de qīn qī。 qīng nián shí qī de péng yǒu， yòu guī zhuāng（ xuán gōng）、 wú yán、 pān chēng zhāng yǐ jí wàn shòu qí（ niánshào）； zài shān dōng de péng yǒu， zhù yào yòu zhāng 'ěr qí（ jì ruò）、 mǎ sù（ wǎn sī）； zài shān xī de péng yǒu yòu fù shān（ qīng zhù）、 dài tíng shì（ fēng zhòng）； zài shǎn xī de péng yǒu yòu lǐ yóng（ èr qū）、 lǐ yīn dǔ（ tiān shēng） hé wáng hóng zhuàn（ shān shǐ）； zài huái shàng de péng yǒu yòu wáng lüè hé zhāng chāo（ lì chén）； zài běi jīng de qīn qī yòu xú qián xué hé xú yuán wén； sī shū dì zǐ zhù yào shì pān lěi（ cì gēng）。 guò qù yán jiū yī gè lì shǐ rén wù， kāi shǐ wǎng wǎng xiān zuò tā de《 jiāo yóu kǎo》， bù shì méi yòu dào lǐ de。 rú duì gù shì， jiǎ rú yuán zhe tā yǒu péng de ruò gān xiàn suǒ， shì huì zhuī xún chū hěn duō hěn duō dōng xī lái de。 dào mù qián wéi zhǐ， qí zhōng wèi fā zhī fù， shàng bù zhǐ yī chù liǎng chù。
　　 tā píng shēng zhù shù shèn fù。 qí zhōng jù dài biǎo xìng de sān zhǒng：《 yīn xué wǔ shū》、《 rì zhī lù》、《 tiān xià jùn guó lì bìng shū》。《 yīn xué wǔ shū》 shì yī bù shí fēn jīng bì de yīn yùn xué zhuān zhù， duì hòu shì rén gèng jīng mì dì yuè dú、 lǐ jiě xiān qín jīng diǎn， kāipì liǎo zhòng yào de dào lù。《 rì zhī lù》 shì píng shēng jīng dú shǐ shū、 róng huì guàn tōng hòu， chōu yì qí xīn dé tǐ huì xiě chū lái de ruò gān tiáo jīng cǎi zhá jì。《 lì bìng shū》 shì yī bù zì qīng nián qì lǎo nián lù xù chāo jí shè huì jīng jì hé zhèng zhì zī liào（ zuì zhù yào shì míng dài） de cóng ji， yóu yú ruò gān nián zhōng bù duàn zēng bǔ， yòu shí bù miǎn xiǎn dé cóng cuò； dàn zhè shì yī bù tǐ xiàn“ jīng shì jì yòng” jīng shén zuì xiǎn zhù de chéng pǐn， bèi hòu shì rén shǐ yòng de fú dù yě dà。 qí yú zhù zuò shàng duō， dú zhě kě cān kàn wáng jù cháng《 gù shī huì zhù》 mò fù de《 tíng lín zhù zuò mù lù》（ gāi shū yè 1325 héng 1327）。 gù shì zhù zuò zhōng yòu yì qù zhě， yòu shù zhǒng gǎo běn hù yòu chū rù zhě， yòu hòu rén chuán chāo bù miǎn lǔ yú hài shǐ zhě， shèn zhì gè bié yòu wěi tuō zhě， gù rèn zhēn liào lǐ gù shì quán bù yí zhù， zhì jīn hái shì yī zhuāng wèi kāi gōng de dà gōng chéng。
　　 èr
　　 guān yú《 rì zhī lù》 yī shū de xiě zuò hé kè yìn qíng jié， yě yìng gāi zài zhè lǐ shuō yī shuō。
　　 dà tǐ kàn lái，《 rì zhī lù》 shì zài yī gè xiāng dāng cháng de shí jiān zhōng yī miàn chuàng shè tiáo mù、 yī miàn bù duàn zēng zhí cái liào jīng huà lùn diǎn、 yī miàn yòu bù duàn gǎi xiě（ yóu duǎn duàn biàn cháng duàn、 huò yóu cháng duàn biàn duǎn duàn） ér chéng de。《 rì zhī lù》 de《 mù lù tí cí》 shuō“ yú zì shǎo dú shū， yòu suǒ dé zhé jì zhī， qí yòu bù hé， shí yòu gǎi dìng”； zhè lǐ wèi shuō míng kāi shǐ de nián dài。《 lì bìng shū xù》 shuō，“ chóng zhēn jǐ mǎo， qiū wéi bèi bìn， tuì 'ér dú shū”（ jiàn《 gù tíng lín shī wén jí》 yè 137）， shì nián wéi chóng zhēn 12 nián、 gōng yuán 1639 nián， gù shì 27 suì。 yǐ cǐ wéi fā rèn nián dài sì hū shāo xián wǎn liǎo yī diǎn， dàn yě zhǐ hǎo rú cǐ liǎo。
　　 dà gài cóng yī kāi shǐ， gù shì duì《 rì zhī lù》 jiù yǐ jīng yòu liǎo sān xiàng nèi róng de shè jì， jí yī、 jīng yì， èr、 zhì dào， sān、 bó wén。 suǒ wèi“ jīng yì”， jiù shì yǐ xīn yì quán shì gǔ jīng； suǒ wèi“ zhì dào”， jiù shì fēn xī shè huì jīng jì qíng kuàng， yǐ qǔ dé shè huì xīng lóng zhī fǎ； suǒ wèi“ bó wén”， jiù shì yī xiē fēi yào hài de fǔ zhù xìng zhī shí， yòu shí zhè lèi zhī shí yě pō yòu yòng chǎng。 cóng yī fēng gù shì gěi tā sān wài shēng xú yuán wén de xìn lǐ dé zhī， xiě xìn dāng shí，“ jīng yì” bù fēn shàng wèi zuò wán， yǐ jīng yòu shí juàn zhī shù；“ zhì dào” bù fēn， shàng xū dài《 shí lù》 dú wán cái néng dòng shǒu（《 shī wén jí》 yè 196）。 zhè fēng xìn fǎn yìng liǎo《 rì zhī lù》 xiě zuò guò chéng zhōng cǎo gǎo xíng shì yǔ yìn běn xíng shì jiān de ruò gān chā jù。 shì guān yuán“ jīng yì” bù fēn wèi zuò wán yǐ chāo shí juàn， ér zài 8 juàn běn zhōng zhǐ zhàn sān juàn， 32 juàn běn zhōng zhǐ zhàn qī juàn de qíng kuàng kàn lái， yìn běn shì jīng liàn guò、 níng suō guò de。
　　 zuì chū pāo dào gōng zhòng miàn qián de， shì 8 juàn běn。 cǐ běn kè xíng yú kāng xī 9 nián（ 1695） gù shì 58 suì zhī shí。 kè yìn shèn jīng zhì， dàn nèi róng zé jiào zuì hòu chéng pǐn wéi dān bó， wéi jiǎn lòu。 gù shì zì jǐ shuō“ sān shí juàn yǐ xíng qí bā， ér shàng wèi qiè yì”（《 shī wén jí》 yè 70）。 gù shì shì shí fēn qiān xū de， tā zǒng shì shuō“ xī rì zhī dé， bù zú yǐ zì jīn； hòu rì zhī chéng， bù zú yǐ zì xiàn”（《 shī wén jí》 yè 29）。 dàn yòu shí， tā yě liú lù chū zì fù de yǔ jù，“ jìn 'èr bǎi nián lái wèi yòu cǐ shū， zé què hū kě xìn yě”。（《 shī wén jí》 yè 251） zhè jù huà shì shénme yì sī ní？ gēn jù wǒ de sī jiàn， shì zhǐ mǎ duān lín。 mǎ wéi nán sòng mò zhī rén， xià jù gù shì yuē 'èr bǎi bā、 jiǔ shí nián， cū yán zhī zé yuē“ èr bǎi nián”。 gù shì zhè duàn huà jiǎ rú fān yì chéng bái huà， nà jiāng shì，“ zì cóng mǎ duān lín《 wén xiàn tōng kǎo》 yǐ hòu， hái méi yòu guò zhè yàng shuǐ píng de shū。” lǐ cí míng lǎo yǎn ruì lì， tā zài《 yuè màn táng dú shū jì》 zhōng xiě dào，“ cháng wèi cǐ sān shí 'èr juàn zhōng， zhí kuò dé yī bù《 wén xiàn tōng kǎo》， ér jù néng zì chū yú《 tōng kǎo》 zhī wài”。 wèishénme shuō“ chū yú ?? zhī wài” ní？ jù sī jiàn suǒ jí， shì zhǐ gù shì de xíng shì gèng líng huó liǎo，《 rì zhī lù》 de kuàng jià xiǎo liǎo， dàn nèi róng gèng jīng shēn liǎo。
　　 kāng xī 34 nián（ gōng yuán 1695）， gù shì shì shì hòu 13 nián， tā de sī shū dì zǐ pān lěi zài fú jiàn jiàn yáng kè chéng《 rì zhī lù》 32 juàn běn xíng shì。 25 nián qián xíng shì de 8 juàn běn， jǐn shōu lù 140 tiáo（ wǒ gè rén 25 nián qián shuō jù wén wéi 771 tiáo， shí wù， tè cǐ dìng zhèng）， xiàn zài zēng zhí wéi 1015 tiáo liǎo。 hòu lái de《 rì zhī lù zhī yú》 4 juàn， yòu zēng jiā liǎo 102 tiáo。 zhè 102 de shù zì， shì fǒu yīnggāi hé 1015 tiáo de shù zì jiā dào yī qǐ ní？ jīng shèn zhòng kǎo lǜ， shì bù yīnggāi。 lǐ yóu shì， jiǎ rú wǒ men ná chū gǎo、 èr gǎo、 sān gǎo děng píng liè zài yī qǐ chéng wéi ruò gān tiáo de huà， jiāng chǎn shēng yán zhòng de tǒng jì chóngfù xiàn xiàng。 gù wǒ men jǐn kǎo lǜ huáng kǎn《 xiào jì》 zhōng zēng yì de liǎng tiáo， huò zhì jié lùn shuō。《 rì zhī lù》 chéng xíng tiáo duàn， zǒng bù chāo chū 1020 tiáo zhī shù。
　　 gù shì xiě zhè me yī qiān duō tiáo de mùdì hé zài ní？ gù shì zì jǐ shuō“ yòu wáng zhě qǐ， jiāng yǐ jiàn zhū xíng shì， yǐ jī sī shì yú zhì gǔ zhī lóng， ér wèi gǎn wéi jīn rén dào yě。”（《 jiǎng shān■ cán gǎo · yǔ rén shū》， jiàn《 shī wén jí》 yè 104） zài cǐ， jiàn chū gù shì jiào huáng lí zhōu shì gèng wéi guǐ jué。 huáng shì zhù《 míng yí dài fǎng lù》， qí《 tí cí》 yún，“ wú suī lǎo yǐ， rú jī zǐ zhī jiàn fǎng， huò shù jǐ yān”， yóu cǐ zāo dào duō rén de zhì yí， wèi lí zhōu wǎn nián yòu chū shì mǎn qīng zhī zhì。 gù shì suī zhī qí yī jǐ zài《 rì zhī lù》 zhōng suǒ lùn，“ tóng yú（ lí zhōu） xiān shēng zhě shí zhī liù、 qī”。（《 shī wén jí》 yè 246） dàn gù shì sī xiǎng gèng wéi zhōu mì， tā shuō， wǒ de zhè xiē“ dào dào” shì jǐn jǐn tí gōng fù míng yùn dòng chéng gōng hòu de rén men cān kǎo de， bù shì tí gōng dāng jīn kāng xī yé jí qí chén liáo men cān kǎo de， suǒ yǐ“ dà dǎn huái yí” de suān liù liù de rén men， jiù zhǐ néng huái yí lí zhōu 'ér bù huái yí tíng lín liǎo。
　　 sān
　　 xiàn zài， wǒ men yīnggāi chù jí dào yī gè wèn tí liǎo。 zhè gè wèn tí shì： gù shì dāng nián shì cún liǎo shénme xīn、 lì liǎo shénme yì， yào xiě chū xiàng xiàn zài múyàng de《 rì zhī lù》 lái ní？ guān yú zhè gè wèn tí， bù kě néng kǎo zhèng， yīn wéi gù shì wèi liú xià zhè fāng miàn de zī liào； zhǐ néng jìn xíng chuàiduó； zhè chuàiduó， yòu zhǐ kě néng shì hé hū shì lǐ luó ji de chuàiduó， bù rán， biàn bù kě néng qǔ xìn yú dú zhě， huò zhě shuō， bù néng bǎ dú zhě shuō fú。 wǒ xiàn zài shuō， dāng nián gù shì cún de xīn、 lì de yì， shì duì chuán tǒng shǐ shū suǒ cún zài de jú xiàn hé quē xiàn， qǐ tú jìn xíng mí bǔ。 wèicǐ， wǒ dǐ xià de yī dà piàn gòu sī chū lái de huà， zhǐ néng cóng chuán tǒng shǐ shū de jú xiàn hé quē xiàn shuō qǐ。 wú róng fǒu rèn， lì dài shǐ shū shì yòu jú xiàn hé quē xiàn de。 zhè yě jiù shì shuō， rèn hé yī bù shǐ shū， duì hái yuán qí lì shǐ de zhēn shí xíng mào lái shuō， dōushì yòu jù lí de。 lì dài shǐ shū， zǒng shì yī fāng miàn hái yuán liǎo yī xiē zhēn shí xíng mào， lìng fāng miàn yòu shū lòu liǎo、 guāi lí liǎo yī xiē zhēn shí xíng mào。 zhè jiù shì hòu dài shǐ jiā xū yào bù duàn jiā gōng de kè guān gēn jù zhī suǒ zài。
　　 yǐ shàng suǒ shuō de jú xiàn hé quē xiàn， jì bāo kuò shí zhì xìng de jú xiàn hé quē xiàn， yòu bāo kuò cóng xíng shì fāng miàn chǎn shēng de jú xiàn hé quē xiàn。 qián zhě zhǐ， zài shǐ liào fāng miàn yuán běn jiù cún zài zhe duǎn quē， qí zhōng yī xiē jí biàn hòu rén shǐ jìn shēng píng qì lì yě bǔ bù guò lái de。 zài shǐ lùn fāng miàn yě wǎng wǎng cún zài piān jiàn， yòu shí piān jiàn hěn duō hěn zhòng， dāng shí de fā yì lùn zhě huò zhě gǎn dào shì gōng dào de、 hé lǐ de， kě shì hòu shì rén de guān diǎn bù zhī bù jué yòu biàn qiān liǎo xǔ duō、 hóng guān liǎo xǔ duō， gǎn dào yuán lái de yì lùn bù gòu gōng dào、 bù gòu hé lǐ， zhè jiù xū yào lái chóngxīn lùn dìng。
　　 xíng shì fāng miàn dài lái de jú xiàn， jiù gèng míng xiǎn liǎo。 zì rán， rèn hé xíng shì wèn tí shuō lái shuō qù， zǒng bù miǎn yǔ shí zhì wèn tí yòu jiū chán dào yī qǐ。 dàn wèile bǎo chí luó ji mài luò de qīng xī， bù néng bù zhuān jiù xíng shì fāng miàn de jú xiàn hé quē xiàn lái lì lùn。 zhè lǐ wǒ men suǒ zhǐ， shì shuō rèn hé shǐ shū zǒng tuō bù diào yào píng jiè yī dìng de xíng shì 'ér biǎo xiàn chū lái， pì rú xiàng shǐ xué shǐ zhōng suǒ jīng cháng luó liè de shénme biān nián tǐ、 jìzhuàn tǐ、 jì shì běn mò tǐ、“ tōng” tǐ， děng děng。 xū zhī， gǔ rén chuàng fā zhè xiē“ tǐ”（ jí xíng shì）， dōushì shàfèi liǎo kǔ xīn de， yīn 'ér shì zhí dé hòu rén zūn jìng de， dàn zhè zhǐ shì wèn tí de yī gè fāng miàn； lìng yī fāng miàn shì， bù guǎn gǔ rén shàfèi liǎo duō shǎo xīn sī， jú xiàn hé quē xiàn yòu zǒng shì bù kě bì miǎn、 bù kě pái chú de。
　　 jù tǐ lái shuō， pì rú“ biān nián tǐ”， yǐ hěn gǔ lǎo de《 chūn qiū》 jí yǔ zhī xiāng fǔ de《 zuǒzhuàn》、 yǐ jí gèng wǎn chū de《 zī zhì tōng jiàn》 lái shuō， shí jiān nián yuè de méi mù shì bǐ jiào qīng shuǎng liǎo（ dāng rán réng bù pái chú yòu wù chā）； dàn zài rén wù xíng xiàng hé shì jiàn jié zòu fāng miàn， jiù měi měi lù chū bù zú。《 zuǒzhuàn》 de zuò zhě sì hū yòu jiàn jí cǐ， jiù jìn xíng shì jiàn de zhòng diǎn miáo xiě yǐ zī mí bǔ， tè bié duì yú zhàn yì（ rú chéng pú zhī zhàn、 bì zhī zhàn hé 'ān zhī zhàn děng）， tè yì zēng jiā liǎo chāo hū xún cháng de wén zì duàn luò， zhè shí jì shàng yǐ jīng 'àn shì shǐ shū zhōng duì“ jì shì běn mò” tǐ cái de kè guān xū yào liǎo。 dàn fǎn guò lái shuō，“ jì shì běn mò” tǐ de jú xiàn jiù gèng dà， bǎ yī zhuāng zhuāng zhòng dà lì shǐ shì jiàn xiě de xiàng yī zuò zuò gū dǎo， bì xū duì biān nián tǐ shǐ shū xiāng dāng xián shú de rén fāng kě zài nǎo jì jiāng zhè xiē shì jiàn chuàn lián zài yī qǐ， ér zài xún cháng dú zhě zhōng néng zhè me chuàn lián qǐ lái de rén pà bù shì hěn duō de。 yīn cǐ， shǐ shí de zǒng tǐ guān niàn cóng“ běn mò” zhōng pà hái shì bù róng yì huò qǔ de。
　　 zài pì rú“ jìzhuàn tǐ” zhè shì“ èr shí sì shǐ”（ huò yún“ èr shí wǔ shǐ”） de chuán tǒng xíng shì。 yóu tài shǐ gōng sī mǎ qiān chuàng fā， hòu shì shǐ jiā yuán yuán xiāng suí。 dàn shì，“ jìzhuàn tǐ” shǐ shū de jú xiàn hé quē xiàn， yě shì fēi cháng míng xiǎn de。“ běn jì”， shí jì shàng shì huáng dì men tǒng zhì shí qī de dà shì jì， zài tài shǐ gōng bǐ xià shàng kě yóu rèn yòu yú， dào hòu shì shǐ jiā shǒu lǐ， jiù chéng liǎo gān bā bā de zhèng shì pái bǐ duī liǎo。 zhòng dà shì jì， měi měi quē fá zhòng diǎn de jì shù； duì zhòng yào dì wáng hé dà chén， yě měi měi quē fá zhòng diǎn de miáo huì。 hǎo huáng dì hé huài huáng dì jiān wú dà chā bié， qīng guān yǔ tān guān yě zhǐ píng liè zá cè zài yī qǐ。 yòu rén huì shuō， zài“ běn jì” lǐ zhǎo bù dào de， nǐ dào“ lièzhuàn” hé“ zhì”（“ shū”） zhōng qù zhǎo xún bǔ chōng má。 dàn wǒ men huí dá shuō， zhè zhǒng bǔ chōng， yòu shí kě yǐ zhǎo dào， yòu shí zhǎo bù dào。 bìng qiě yī gè rén、 yī jiàn shì， jiǎ rú wǒ men bǎ tā de yòu guān zī liào fēn wéi ruò gān piàn duàn， àn zhào xiě zuò rén dāng shí de xīn qíng hé shǒu fǎ， zhè lǐ sài yī diǎn， nà lǐ sài yī diǎn， zǔ zhì dào gè bù xiāng móu de“ jì”、“ chuán”、“ zhì”、“ shū” zhōng qù， zhè duì hòu shì dú shǐ rén zào chéng de hòu guǒ huì shì shénme ní？ wǒ men shuō， chú kāi yī xiē tè jù kǎo jù pǐ de rén zhī wài， hěn shǎo dú zhě huì zuò dào zhè biān chá yī chá、 nà biān duì yī duì， zuì zhōng bǎ shì qíng còu chéng yī gè wán zhěng de tuán kuài de。 zhè jiù shì“ jìzhuàn tǐ” shǐ shū jú xiàn xìng zhī suǒ zài。
　　 zài shuō“ tōng” tǐ。 wǒ suǒ wèi“ tōng” tǐ， shì zhǐ yǐ“ sān tōng”（《 tōng diǎn》、《 tōng zhì》、《 tōng kǎo》 wéi dài biǎo de、 yǐ“ shì xiàng” zuò wéi huàfēn biāo zhǔn de、 shàng xià gǔ jīn tōng qǐ lái de dà xíng shǐ shū。 suǒ wèi“ shì xiàng”， shì zhǐ pì rú tián tǔ、 fù yì、 cái zhèng、 shuì shōu、 bīng wù、 cáo yùn、 biān jìng shǎo shù mín zú děng。 duì zhè xiē dà shì xiàng de biān xiě， zì rán yě tuō bù diào nián yuè、 rén wù、 shān chuān、 zhōu xiàn děng de xù shù， dàn qí zǒng mù biāo shì xiě“ shì xiàng” de。 zhuān xiě“ shì xiàng”， jué duì yòu bì yào。 dàn wǎng xì chù shuō， jiù bù miǎn cū liǎo xǔ duō。 zài qíng jié fāng miàn， tā bù kě néng miàn miàn jù dào。
　　 yóu shàng suǒ shù， jiù bì rán zhuī dào yī gè fāng fǎ lùn de wèn tí shàng lái， jí luó ji de huàfēn hé fēn lèi de bì yào jí qí jú xiàn xìng wèn tí。 jù tǐ dì shuō， rèn hé rén jìn xíng rèn hé zhǒng kē xué yán jiū， dū bǎi bù tuō duì yán jiū duì xiàng jìn xíng huàfēn hé fēn lèi de zhè dào gōng xù。 dàn cóng lìng fāng miàn shuō， rèn hé de huàfēn hé fēn lèi yòu dōushì yòu jú xiàn de， yǔ zhòu shì wù jiù yòu nà me yī bù fēn sì hū kě yǐ huá dào zhè yī lèi、 yòu sì hū kě yǐ huá dào nà yī lèi， dàn yòu huá dào zhè yī lèi zhōng bù hé shì、 huá dào nà yī lèi zhōng yòu bù hé shì de qíng jié。 zhè yìng yòng dào shǐ xué xíng shì de wèn tí shàng， xiàng“ biān nián tǐ”、“ jìzhuàn tǐ”、“ běn mò tǐ”、“ tōng” tǐ， jiù dōushì huàfēn hé fēn lèi de hòu guǒ。 zhè xiē huàfēn hé fēn lèi， dì zào liǎo hěn duō fāng biàn。 dàn yě yí liú xià liǎo zhū rú shàng shù de ruò gān jú xiàn yǔ quē xiàn。
　　 yòu jú xiàn yǔ quē xiàn， jiù xū yào mí bǔ。 zěn yàng mí bǔ？ xiǎng lái， zhè yàng wèn tí zài hòu shì shǐ jiā de nǎo jì yī dìng shì duō cì pán suàn guò de。 yòu xiē mí bǔ fāng shì， kàn qǐ lái yǐ jīng bù yí yú cǎi yòng， huò zhě bù yí yú duō cì dì cǎi yòng liǎo。 lì rú， chóngxīn xiě yī bù； xīn de yī bù wǎng wǎng kè fú liǎo mǒu xiē jiù de yī bù zhōng de quē xiàn， dàn tóng shí yòu wǎng wǎng sàng shī liǎo jiù de yī bù zhōng de mǒu xiē yōu yuè xìng。 guān《 xīn táng shū》 zhī yú《 jiù táng shū》、《 xīn yuán shǐ》 zhī yú《 yuán shǐ》， biàn kě tǐ huì chū lái。 jí biàn zhòng xiě yī bù“ tōng” tǐ， yě bù shì tài xū yào liǎo。 hòu lái de huáng jiā， jí zhōng yī xiē biān xiū men yī bù yī bù dì pào zhì， xiào guǒ yě bù jiàn dé hǎo， zhǐ bù guò xiǎn shì mǒu wèi huáng dì lǎo zǐ de jī gǔ yòu wén bà liǎo。 wéi jīn zhī jì， zhǐ yòu xún mì xiǎo zhuān tí qù zuò。 gù yán wǔ cǎi yòng de， zhèng shì zhè gè fāng fǎ。 dàn cǎi yòng zhè zhǒng fāng fǎ yě bìng bù jiǎn dān yì xíng， yīn wéi zhè yàng zuò bìng bù shì suí suí piánpián kě yǐ chū chéng jì de， zhè lǐ bì xū dú jù zhǐ yǎn； ér zhè zhǒng dú jù zhǐ yǎn， yòu bìng bù shì píng bái wú gù chǎn shēng chū lái de， tā shì zài bǎo dú qún shū zhī hòu， jīng guò shěn wèn、 shēn sī、 míng biàn de jīng què huà lì chéng， cái néng huò dé de。《 rì zhī lù》 zuò zhě gù yán wǔ， zhèng shì zài lì liàn liǎo rú shàng lì chéng zhī hòu， cái cún xīn lì yì lái xiě《 rì zhī lù》 de。
　　 wǒ shè xiǎng， dāng nián de gù shì shì yī dìng fā xiàn liǎo rú xià de yī xiē qíng kuàng de。 dì yī、 guò qù de shǐ jiā hé shǐ shū， hái yòu xǔ duō bù céng liú yì guò、 chǔlǐ guò de yī dà duī wèn tí， xū yào hòu shì de shǐ jiā hé shǐ shū chóngxīn shí qǐ lái liào lǐ。 dì 'èr、 yòu xǔ duō wèn tí， guò qù de shǐ jiā hé shǐ shū bìng bù shì bù céng jiē chù guò， jiē chù shì jiē chù liǎo de， dàn yīhuǎng jiù guò liǎo。 tè bié zài duàn dài shǐ zhōng， gèng biǎo xiàn wéi gè shuō gè de， pèng bù dào yī kuài。 rú huàn guān， táng shuō táng de huàn guān， sòng shuō sòng de huàn guān， míng shuō míng huàn guān， zài zhěng gè zhōng guó fēng jiàn shǐ shàng， huàn guān qǐ yī zhǒng shénme yàng de zǒng zuò yòng， yòu shénme duō yàng xìng， méi yòu shuí guī nà、 shū lǐ。 zài rú zhōng yāng zhèng fǔ shǒu nǎo bù， hàn shì yī gè yàng zǐ， táng shì yī gè yàng zǐ， sòng yòu shì yī gè yàng zǐ， míng yòu shì yī gè yàng zǐ， wàn biàn bù lí qí zōng， zhuān zhì zhù yì yī zhí zài qiáng huà。 jiǎ rú wǒ men cóng shǐ liào duī zhōng， bǎ zhè lǐ yī diǎn diǎn， nà lǐ yī diǎn diǎn， zhè lǐ yī xiǎo duī， nà lǐ yī xiǎo duī， còu chéng yī kuài， lián xì qǐ lái kàn， nà jiāng bù jǐn jǐn shì liàng de zēng jiā， ér shì zhì de yí xíng liǎo。 lián kàn fǎ dū huì gǎi biàn。 dì sān、 guò qù de shǐ jiā hé shǐ shū zhōng， bù pái chú yòu cuò wù。 yòu shí， cuò wù hái hěn duō， hěn dà。 jiù xiàng《 shǐ jì》， yī fāng miàn wǒ men chóng bài tā， chóng bài tā zài guī mó、 tǐ zhì hé wén bǐ fāng miàn de shǐ chuàng xìng； dàn lìng yī fāng miàn，《 shǐ jì》 de huāng miù、 chuǎn wù zhī chù， yòu hé zhǐ yī chù liǎng chù！《 shǐ jì》 shàng qiě rú cǐ， qí tā shǐ shū yòu huáng zú lùn！ yīn cǐ， dìng zhèng hé jiáo zhèng， jiù chéng wéi hòu shì shǐ jiā de xiān tiān zé rèn zhī yī。 qīng zhōng yè kǎo jù zhī xué xīng shèng， bù fēn gēn yuán jí zài yú cǐ。 dàn yào dìng zhèng yī jiàn shì， jiáo zhèng yī zhuāng miù wù， què bù shì yī jiàn jiǎn dān de shì， bù zhǎng wò zhì mìng xìng de gēn jù， yào qīng 'ér yì jǔ fān qián rén jiù 'àn、 hòu lái chéng wéi xiào bǐng zhě， dà yòu qí rén qí shì de cún zài。 gù huò zhì xīn pàn duàn， qí nán dù wǎng wǎng hěn dà。 dì sì、 zài yì lùn fāng miàn， kě biàn shuài gèng dà。 tè bié zài shè huì yì shí fāng miàn， rú shénme xí sú、 liú shàng、 fēng qì zhè xiē fāng miàn， jiàn rén jiàn zhì， bù tóng gèng shèn。 yòu xiē hòu dài de dìng zhèng， bù shǎo shì yuè dìng yuè zhèng yuè zhǔn què， dàn yě yòu bù shǎo hòu miàn de dìng zhèng fǎn bù rú bèi dìng zhèng zhě zhī zhǔn què， yě shì jīng cháng zāo yù dào de。
　　 wǒ shè xiǎng， zài gù shì 'ān xīn lì yì yào xiě yī bù xiàng《 rì zhī lù》 múyàng de shū chū lái de guò chéng zhōng， rú shàng de zhè xiē wèn tí， yī dìng huì yǒng xiàn zài tā de xīn tóu。
　　 sì
　　 dǐ xià， wǒ zhǔn bèi yòng jǔ lì lái shuō míng wǒ rú shàng de shè xiǎng。
　　 lì yī
　　 huò bì shì shè huì liú tōng de méi jiè。 lì shǐ shàng chú hòu lái de zhǐ bì（ pí bì yě bāo kuò zài nèi） wài， dū lì yòng jīn shǔ， jí huáng jīn、 bái yín hé tóng。 zài shàng gǔ、 zhōng gǔ、 jìn gǔ de zhè jǐ gè duàn luò zhōng， gè yòu piān zhòng。 ér zài duàn dài shǐ de《 shí huò zhì》 yī lèi de piān zhāng lǐ， zé biǎo xiàn wéi líng xīng diǎn dī dì shuō yī diǎn。 gù shì shì hěn zhòng shì shè huì jīng jì de， gù duì huò bì jīn shǔ， gǎn dào yòu jiāng yòu guān zī liào zōng hé qǐ lái yú yǐ zòng guān de bì yào。 tā kāi shǐ zài《 rì zhī lù》 8 juàn běn zhōng jiù xiě liǎo guān yú“ yín” hé“ tóng” yǐ jí“ qián” de tiáo duàn， huáng jīn shàng wèi jí xiě。 wǒ men cóng hòu rén bǔ ji de《 rì zhī lù zhī yú》 zhōng jiàn dào， yòu guān huáng jīn gù shì xiě liǎo hǎo duō tiáo sǎnluò de duǎn zhá jì。 dào 32 juàn běn zhōng wǒ men kàn dào gù shì jiāng《 zhī yú》 zhōng de nà xiē sǎnluò tiáo duàn níng liàn dì xiě chéng“ huáng jīn” zhè yī dà tiáo。 qiè cháng yǐ wéi，“ huáng jīn” zhè tiáo shì《 rì zhī lù》 zhōng zhì liàng hěn gāo de tiáo duàn。
　　 hàn cháo， tè bié shì xī hàn， shì shǐ yòng huáng jīn liàng zuì dà de cháo dài。 zhù yào yòng yú shǎng cì。 zì rán， shǎng cì běn shēn yě shì yī zhǒng liú tōng； bìng qiě yī dàn shǎng cì dào wén wǔ guì zú shǒu zhōng yě bìng bù quán bù zhù cún zài guì zhōng bù yú dòng yòng， ér shì jué dà bù fēn tóu xiàng liǎo jiāo huàn。 zhàn guó dào xī hàn shì shàng gǔ qī huò bì jiāo huàn jīng jì xiāng dāng fā dá de nián dài， MaxWeber bǎ zhè zhǒng lì shǐ duàn luò jiào“ gǔ dài zī běn zhù yì”。 mǎ kè sī jiào“ gǔ diǎn jīng jì”。 hàn dài yòng jīn shù liàng zhī jù， zhí dé jīng yà。 yī cì zài 5 qiān jīn、 7 qiān jīn、 wàn jīn zhī shù。 cóng zhè lǐ， jiù yǐn fā chū wèn tí。 pì rú， yòu rén yǐn《 shàng shū · kǒng shū》 de huà shuō， gǔ shí jīn、 yín、 tóng、 tiě， tǒng míng yuē“ jīn”， xī hàn de“ jīn” shì bù shì tóng？ jīng 'èr shí shì jì wǔ shí nián dài yī dù tǎo lùn， réng wú fǎ fǒu rèn xī hàn de dà liàng huáng jīn de cún zài。 zài pì rú， zhè me duō huáng jīn rú hé zhī fù？ zhè gè wèn tí yòu rén yǐn《 hàn huì jì》 yán《 zhù》 jiě jué liǎo， jí yǐ qián yī wàn méi dǐng tì huáng jīn yī jīn。 yòng qián zuò wéi jīn de zhī fù shǒu duàn hé liú tōng shǒu duàn， ér hàn cháo de zhù qián liàng yī zhí shì fēi cháng jù dà de， bù bì dān xīn wú fǎ zhī fù。
　　 liǎng hàn yǐ hòu， huáng jīn yòng liàng zhú jiàn jiǎn shǎo。 dào yuán cháo shǎng cì huáng jīn réng yòu jìzǎi， dàn dān wèi bù yǐ“ jīn” ér yǐ“ liǎng” jì liǎo。 zhè shì wèishénme？ gù shì shí fēn kěn dìng běi sòng dà chén dù gǎo dá sòng tài zōng zhào guāng yì de huà， shuō hòu shì fó shì yòng jīn（ ǒu xiàng de zhù zào hé dù shì） tài duō。 èr shí shì jì de shǐ jiā yě yǎn yòng cǐ shuō。 dàn hòu shì fù guì fù rén zhuāng shì yòng huáng jīn， kǒng yì shì huáng jīn zhàn yòng de tú jìng zhī yī。
　　 zhōng gǔ shí qī zì rán jīng jì zhàn zhù liú， shè huì jiāo huàn duō yǐ gǔ wù bù bó wéi shǒu duàn。 táng zhōng yè yǐ hòu， tè bié shì sòng、 jīn、 yuán、 míng、 qīng， bái yín chéng wéi zhòng yào de huò bì jīn shǔ。 hòu lái zhú jiàn zhù wéi yín dìng hé yín yuán。 jīng gù shì zài《 rì zhī lù》 zhōng xiě chéng tiáo duàn yǐ hòu， rén men de kàn fǎ jiào qián xì tǒng huà liǎo， zhī dào huáng jīn hé bái yín shì fēn bié zài shàng gǔ hé jìn gǔ bèi cǎi yòng de zhù yào huò bì jīn shǔ； ér tóng zhù wéi qián， shì shè huì shàng liú tōng zuì guǎng de jī céng fǔ bì， tóng tè quē shí yǐ tiě dài zhù。 zhì yú zhè xiē huò bì lì shǔ huò jīn shǔ huò bì， shǐ yòng dào rén mín jiǎo nà guó shuì de fāng miàn lái， yòu yǐn fā liǎo guó jiā cái jīng zhèng cè de zhòng nóng hé zhòng shāng de tǎo lùn， yě shì lì shǐ shàng de yī dà wèn tí。 yóu cǐ kě jiàn， gù shì jiù zhè xiē zuò chū zǒng jié， tuī xiàng hòu dài， yǐn fā chū bù shǎo xīn kè tí de yán jiū， zhè bù jiù shì duì chuán tǒng shǐ shū de yī zhǒng mí bǔ hé tuī jìn má？
　　 lì 'èr
　　 zài jī xiè dòng lì dà liàng chū xiàn zhī qián， rén men zhù yào yǐ kào shēng wù dòng lì。 suǒ wèi shēng wù dòng lì， zhù yào bāo kuò rén lì hé chù lì。 chù lì de chù， bāo kuò niú、 mǎ、 lǘ、 luó、 luò tuó děng。 niú shì gǔ lǎo de tǔ zhù； mǎ、 lǘ、 luó、 luò tuó， zé huò zǎo huò wǎn zì xī bù、 běi bù biān jìng yǐ wài huò yǐ nèi de shǎo shù mín zú chuán lái， zài zhōng yuán wén huà shēng huó zhōng qǐ hěn dà de zuò yòng。 zuò wéi yī zhǒng xīn xiān pǐn zhǒng huò yì yàng pǐn zhǒng， zài zhōng yuán wén xiàn zhōng měi měi liú xià hén jì。
　　 gù shì duì zhè xiē， dū jǐyǔ liǎo chōng fēn de liú yì。 tā gèng jiāng cǐ yǐn shēn dào lìng yī gè tè shū lǐng yù héng héng zhàn zhēng。 gǔ rén chē zhàn， chē yòng sì mǎ jià shǐ， chē shàng lì sān rén， zhōng wéi yù zhě， zuǒ wéi zhǐ huī yuán， yòu wéi fǔ zuǒ rén。 zài píng dì zuò zhàn， dà tǐ rú cǐ。 dàn jìn guó duō shān dì， zhàn chē bù lì， jìn rén yǔ chì dí jiāo zhàn， gǎn shòu tè shēn。 yú shì gǎi yòng bù zú dān qí， zhào wǔ líng wáng“ hú fú qí shè”， bù guò shì zǒng jié liǎo zhè yī cháng qī biàn gé de jiē duàn xìng biāozhì 'ér yǐ。
　　 mǎ lǘ kě yǐ jiāo pèi， chéng wéi hùn xuè zhǒng。 hùn xuè zhǒng jiào yuán xuè xíng hòu yì huì jù yòu mǒu xiē yōu yuè xìng， yě zhú jiàn wéi rén men suǒ rèn shí liǎo。 xióng lǘ cí mǎ， suǒ shēng wéi luó； xióng mǎ cí lǘ， suǒ shēng wéi■。 hòu shì rén zhú jiàn rèn qīng luó néng rèn zhòng zhì yuǎn de tè xìng， gù zhú jiàn bèi rén men pǔ biàn sì yǎng hé yì shǐ， chéng wéi yī zhǒng zhòng yào de shēng wù dòng lì yuán。
　　 fēng jiàn wáng cháo， chú huáng tíng yòu yù mǎ jiù、 jiān wài， duō zài shuǐ cǎo xiāng yí chù shè yǎng mǎ yuàn、 jiān。 dàn shí jì xū yào， tè bié shì zhàn zhēng nián dài， hái yào dà dé duō。 suǒ yǐ gǔ lì mín jiān yǎng mǎ、 huò zhě jiāng mǎ jū pài gěi mín hù yǎng dà， chéng wéi yī zhǒng chāiyì， huò zhě chéng wéi yōu miǎn chāiyì de yī zhǒng gēn jù。 zhè yàng yǎng mǎ yè， běn shì yī zhǒng dòng wù xùn yǎng yè， hòu lái què tóng guó jiā hé rén mín jiān bō xuē yǔ bèi bō xuē guān xì guà qǐ liǎo gōu lái。 hái yòu yī xiē gè bié cháo dài， pà nóng mín yǎng mǎ huì yòu zhù yú nóng mín qǐ yì jūn de wǎng lái chí zhòu， suì jìn mín jiān yǎng mǎ。
　　 gù shì yòu jiàn yú cǐ， jiù zài“ xiǎo rén suǒ féi”、“ qí”、“ lǘ luó”、“ mǎ zhèng” zhū jié zhá jì zhōng， duì shēng wù dòng lì yǔ zhàn zhēng jì shù yǐ jí mín jiān yáo yì sān shì lián xì qǐ lái， zuò chū yī xiē jì jìn zhuān tí de yán jiū xiǎo bǐ jì， zhè duì yú hòu rén de jiāng shǐ xué xiàng qián tuī jìn， shì hěn yòu zhù yì de。
　　 lì sān
　　 zhèng fǔ jié gòu， shì shǐ xué zhōng de zhòng yào kè tí。 mín jiān jié gòu rú hé？ jī céng jié gòu rú hé？ céng céng jié gòu zhí dào jí quán zhě héng héng huáng dì， qí guān xì yòu rú hé？ zhè xiē， dōushì wǒ men dāng dài rén yào xiě de《 zhōng guó guān zhì shǐ》 de dāng rán nèi róng。“ sān tōng” shū zhōng， yǐ jīng shè jí dào liǎo。 dàn shuō fǎ huò duō huò shǎo xiǎn dé“ xíng 'ér shàng”， nà jiù shì shuō， yòu yī shuō yī、 yòu 'èr shuō 'èr， bù zhù zhòng“ yī” yǔ“ èr” zhōng jiān de guān xì hé yǎn huà， bù zhòng shì bǐ jiào hé lián xì。 gù shì yǐ zhì shí qī、 bā shì jì， shí dài xīn liǎo， gǎn dào lián xì de bì yào， jiù bǎ guān zhì shǐ pá shū pá shū， lǐ shùn yī fān。 gù shì yī lǐng xiān， qián jiā xué zhě bù qū qí hòu， yú shì zhèng rú zhāng tài yán suǒ shuō， qīng sān bǎi nián lái zhī xué， bù guò dì lǐ、 guān zhì， qí yú shèn xiāo。 qí shí， jiù shì dì lǐ、 guān zhì， yě hái yòu bù shǎo yí liú de wèn tí。 bìng qiě， gù shì yán jiū guān zhì， hái yòu yī gè sī xiǎng wèn tí guàn chuān qí zhōng， yě jiù shì shuō， gù shì shì fǎn duì zhōng yāng jí quán de guò shèn de， shì zhù zhāng dì fāng fēn quán de， yīn cǐ， tā gèng yòu bì yào cóng céng céng guān zhì zhōng mì qǔ zhōng yāng jí quán bù néng guò shèn、 bù fēn quán lì bì xū xià fàng dì fāng de yòu shuō fú lì de gēn jù。
　　 gù shì de yán jiū shì yóu xià dào shàng。 tā duì“ shè”、“ tíng”、“ sān lǎo”， jiù hěn yòu xīng qù。“ shè” zài shàng gǔ， yuán shì zōng zú jì sì de mín jiān zǔ zhì， zài yōu cháng de lì shǐ shí jiān zhōng， zhú jiàn dài yòu jī céng xíng zhèng de yì wèi。 xī hàn zhī chū， zhuā“ xiāng sān lǎo” zhuā de hěn jǐn， qiě gè yòu fēn gōng， zhù jiào huà zhě， zhù fù shuì zhě， zhù zhì 'ān zhě。 hòu lái sān lǎo zhōng yī rén kě xuǎn bá dào xiàn， yǔ xiàn guān gòng yì zhèng shì， chéng wéi gēn xiàn yì yuán chàbù duō de shēn fèn。 gù shì de yì sī shì jiào zuì gāo tǒng zhì zhě bǎ zhè xiē“ xiǎo guān” zhòng shì qǐ lái， tā shuō“ xiǎo guān duō zhě qí shì shèng”， zhè huà bù shì yī diǎn dào lǐ yě méi yòu de。
　　 jì zhī， tā yán jiū“ xiàn” yī jí。 qín、 hàn chū dìng jùn、 xiàn， jùn、 xiàn shǒu cháng， quán lì guī dìng de hěn láo gù， yuē“ lìng”， yuē“ cháng”， hù kǒu wàn hù yǐ shàng xiàn yuē“ lìng”， bù zú wàn hù zhī xiàn yuē“ cháng”。 kě shì dào táng mò， tè bié dào sòng， jiù jiā yī“ zhī” zì、 huò“ quán zhī” zì yàng， qí zhōng yù yòu“ lín shí tè pài”、“ shì yòng”、“ bù gù dìng” děng yì sī。 zì rán， sòng chū yào lì yì gé chú wǔ dài gē jù zhī bì， zhōng yāng tè pài lín xuǎn rén yuán dào jī céng， yī yào wěn dìng yuán gē jù shì lì de qíng xù， èr yào wěn dìng zhōng yāng guān xià fàng jī céng zhě de qíng xù， gù jiā yòng“ quán zhī”、“ shì shè” děng cí huì。 yú shì“ zhī xiàn”、“ zhī zhōu”、“ zhī fǔ” děng zì yàng， jiù yī zhí yǎn yòng xià lái。
　　 guān zhì shǐ zhōng zuì guān jǐn yào de yī céng， shì“ shěng” yī jí， yīn wéi tā shì zhōng yāng zhí xiá de céng cì。 qín、 hàn zhì jùn， jùn yòu jùn shǒu、 jùn wèi、 jiān jùn děng。 kě shì zhōng yāng yòu bù fàng xīn zhè xiē shǒu、 wèi、 jiān， yú shì jiā pài“ cì shǐ”。 dào dōng hàn mò、 wèi、 jìn zhī hòu， jīng jì shàng zì rán jīng jì zhàn zhù dǎo， shè huì shàng shì jiā dà zú zhàn zhù dǎo， xiāng yìng de zài zhèng zhì zhì dù shàng cóng cì shǐ”、“ zhōu mù” dào shénme“ kāi fǔ yí tóng sān sī” děng zhè xiē“ tǔ huáng dì” shì de“ shěng” jí guān， jiù yuè lái yuè zuò dà liǎo。 suí cháo tǒng yī nán běi， jiā qiáng jí quán， bà“ jùn”， suō xiǎo“ zhōu” de fàn wéi， yòng“ fǔ”、“ zhōu”、“ xiàn” zhè sān gè dàng cì lái xiāng dāng yú dāng qián de“ dì”“ xiàn” èr jí。
　　 qí zhōng， lìng wǒ men hòu dài rén bù míng bái de， shì wèishénme gù shì duì zhōng yāng zhèng fǔ jié gòu， rú suǒ wèi“ wǔ fǔ、 liù bù、 shí sān kē dào” zhī lèi， suǒ yán bù duō。 jǐn zài míng mò lì bù chōu qiān wèn tí shàng jìn xíng liǎo yī xià fěng cì 'ér yǐ。
　　 zǒng qǐ lái kàn， zài guān zhì shǐ fāng miàn， gù shì yú kè guān dì yán jiū pá shū zhī chù， qí gè rén de zhù guān qīng xiàng xìng， yě shì fēi cháng fēi cháng míng xiǎn de。 tā zhòng gǔ lüè jīn。 tā zhòng dì fāng qīng zhōng yāng。 zài“ zhòng gǔ lüè jīn” zhè yī diǎn shàng， hái xū yào shǐ yòng jìn dài guān niàn lái jìn xíng mǒu xiē quán shì。 gù shì zì rán wán quán bù dǒng dé dāng dài de shè huì fā zhǎn shǐ， dàn tā zài méng lóng zhōng yě yǐ kàn chū， lì shǐ shàng yòu jiē jí guān xì hái bù jǐn zhāng de nián dài， yě yòu jiē jí guān xì yuè lái yuè jǐn zhāng de nián dài， yòu rén men cái chǎn sī yòu zhì shēn huà de nián dài， yě yòu sī yòu zhì suī yǐ fā shēng、 dàn yī shí shàng wèi shēn huà de nián dài。 tā de“ zhòng gǔ lüè jīn” zhōng， shí yù yòu“ yǐ gǔ gǎi jīn” de hán yì。 zhè yàng xiǎng， zì rán shì wū tuō bāng。 dàn lì shǐ shàng yī xiē wū tuō bāng de qián xíng zhě， yě bìng bù shì yī diǎn jià zhí dōuméi yòu de， bù kě jiǎn dān chì zhī wéi“ kāi dàochē”。 mèng zǐ chēng yáo、 shùn， gù shì jiǎng sān dài jīng yì， qí zhōng shí yòu qí gòng tóng zhī chù。
　　 lì sì
　　 zài zhè“ lì sì” de xiàng xià， wǒ jiāng liè jǔ yī xiē bǐ jiào líng suì de lì zǐ。 gù shì yī shēng biàn yóu gè dì shān chuān， qiě měi zhì yī chù， wǎng wǎng cān dìng qí dì zhì shū（ rú fén zhōu、 dé zhōu děng）， gù duì dì míng yán gé yì jí fā shēng xīng qù。 qīng dài dì lǐ zhī xué jiào yòu chéng jì， yǔ gù shì yì bù wú guān xì。 rú《 shī · xiǎo yǎ · liù yuè》 piān zhōng zhī dà yuán， hàn rú wèi dìng fāng wèi， sòng zhū xī wéi zài hòu shì zhī jìn yáng， ér gù shì zé dìng zhèng zhī， yǐ wéi zài píng liáng。 gù shì huò zhì cǐ lùn duàn， xì tōng guò dú lì sī kǎo de jiēguǒ， ǎ yǔn zì xī lái bù zì běi lái， zhōu rén jū fēng、 gǎo jiān， qǐ yòu chū bīng dōng xiàng jìn yáng zhě hū ?！ qīng mò rén yú yuè（ qū yuán） bù fú cǐ shuō， tā yǐ xiōng nú zì běi lái wéi lǐ yóu， shū bù zhī xiōng nú、 ǎ yǔn wéi liǎng gè jié rán bù tóng yóu mù zhī xì， xiōng nú kě lái zì běi， ér ǎ yǔn bì lái zì xī， gù shì de lùn duàn shì zhàn dé zhù de。 zài rú dài zhè gè dì míng fāng wèi， lì zhàn guó、 qín、 hàn， yòu shí shè zài wèi zhōu， yòu shí shè zài jìn yáng， yòu shí yòu zài píng yáo， jūn bù zài jīn yàn běi zhī dài zhōu。 dìng zhèng liǎo zhè yī diǎn， kě yǐ shǐ hòu shì dú shǐ shū zhī rén qū chú dì lǐ biàn rèn shàng de wù chā。 ér yán ruò qú zì xuàn bó xué， yòu jǔ chū běi wèi shí zhī dài yí xǐ yú shèng lè、 yún zhōng、 píng chéng zhū dì， sì tíng lín suǒ xué shàng qiǎn。 shū bù zhī běi wèi wéi yóu mù zú suǒ jiàn zhī cháo dài， qí dì míng fāng wèi zhī bù wěn dìng xìng jiào hàn zú wéi dà（ guān zhāng mù kǎo dìng běi wèi zài dà tóng yī dài zhī jiàn zhì， fèi jìn qì lì 'ér chéng xiào bù dà， kě jiàn yī bān）， gài bù kě yǔ hàn rén tǒng zhì shí dài tóng rì 'ér yǔ。
　　 gù shì zhī shǐ xué chéng jiù， bù dān chún lái zì shū běn， hěn duō dé zhī yú shí jì de diào chá。 rú tián mǔ mǔ jī， běn guī dìng wéi 240 bù wéi yī mǔ， dàn shí jì shàng zài liú biàn zhōng chū xiàn ruò gān de duō yàng xìng biǎo xiàn， yòu yǐ 360 bù wéi yī mǔ zhě， yòu yǐ 720 bù wéi yī mǔ zhě， shèn zhì yòu yǐ 1200 bù wéi yī mǔ zhě。 ér“ bù” de cháng dù， gè dì yì bù yī lǜ， yòu 5 chǐ、 6 chǐ、 7 chǐ、 8 chǐ bù děng。 xíng chéng rú cǐ zhī duō yàng fù zá xiàn xiàng chū xiàn， zì gè yòu qí lì shǐ de gēn yuán； dàn liè jǔ chū zhè xiē fù zá qíng kuàng， duì hòu shì dú shǐ zhī rén qū chú kè zhōu qiú jiàn zhī xí， zé bù wú dà yì。 yòu rú gù shì wǎn nián cháng pú pú yú qín、 jìn zhī jiān， qí shū zhá zì yún， kě“ cháo zhōng tiáo 'ér mù huá shān”， gù néng qīn jiàn shǎn xī cháo yì bīn hé huáng tǔ yuán jīng tā fāng zhī hòu， yuán 'é tián mǔ sàng shī， guān jiā nǎi yǐ shān xī pú zhōu xī mén wài sān lǐ chù tián tǔ bǔjǐ zhī， zhì shǐ hé xī zhī rén zhì hé dōng diàn gēng， zhì shēng dǒu 'ōu shā shāng děng shì。 kě jiàn zhōu xiàn jiāng jiè， jīng jiǔ bù diào zhěng， qí bì bìng yì kě cóng 'ér chǎn shēng。 cǐ lèi shì lì， fēi qīn lì bù néng jǔ chū， cǐ gù shì yuǎn yuǎn gāo chū qián、 jiā“ shū běn xué zhě” zhī chù。
　　 wǔ
　　 xiàn zài zài dì wǔ jié zhōng， yīnggāi duì běn shū de dú zhě zhū jūn shuō jǐ jù huà liǎo。 běn shū dú zhě， jù gū jì， chú shǎo liàng lǎo bèi hé zhuān jiā bù pái chú wài， zhù yào dú zhě pà bù wài sān bù fēn， yī shì yè yú wén shǐ 'àihào zhě hé gōng zuò zhě， èr shì dà zhuān yuàn xiào de wén shǐ xì dà xué shēng， sān shì wén shǐ gè fēn zhī de shuò shì、 bó shì yán jiū shēng。 rú cǐ 'ér yǐ。
　　 dà xué shēng hé yán jiū shēng， zǒng bù miǎn bù duàn dì yào xiě wén zhāng。 guó wài jiào jiǎo paper。 wèishénme guó nèi guó wài， dōuyào zhè me gān？ lǐ yóu shì， tōng guò hòu yī piān paper gēn qián yī piān paper de chā jù， kě yǐ mō dào dà xué shēng hé yán jiū shēng zài zuānyán fāng miàn de jìn bù。 wǒ zhī dào， hěn duō guó nèi hé guó wài dà xué shēng、 yán jiū shēng， dū wéi rú hé xiě chū paper 'ér kǔ nǎo。 nà me wǒ yào shuō，《 rì zhī lù》 zhōng de ruò gān tiáo duàn， bù jiù shì ruò gān piān paper de suō yǐng má？ xià gōng fū zhào zhe《 rì zhī lù》 zhōng de ruò gān tiáo duàn xué xí， nà me， bǎo zhèng nǐ néng xiě chū lái lìng dǎo shī mǎn yì de paper lái。
　　 gēn jù běn wén dì sān、 sì liǎng jié zhī suǒ lùn zhèng， yào xiě hǎo yī gè tiáo duàn， yào xiě hǎo yī xiǎo piān jiào zūn shī bù tǎo yàn de paper， bì xū zuò hǎo rú xià zhū shì：
　　 dì yī、 shì fàn lǎn qún shū， dǎ hǎo jī chǔ。 zhè jiù shì gù shì suǒ shuō de“ xià xué”。 dàn huà zhǐ shuō dào zhè lǐ bìng méi yòu wán， hái yòu bù shǎo de huà yào dīng zhǔ。“ fàn lǎn qún shū”， bìng bù shì jiào rén chōng dāng“ liǎng jiǎo shū jià”。 wǒ jiàn guò bù shǎo“ liǎng jiǎo shū jià”， dōushì“ wō náng fèi（ fèi）”。“ fàn lǎn qún shū”， yào dài zhe yī shuāng yǎn jīng。 fù qīng zhù shuō，“ yī shuāng kōng líng yǎn jīng， bù jǐn bù xǔ jīn rén mán guò， gèng bù xǔ gǔ rén mán guò”。 qián dà xīn shuō，“ guān shū yǎn rú yuè， xià lòu wú bù zhào”。 yào kàn chū shū zhōng de hǎo chù； yòu yào kàn chū shū zhōng de duǎn chù； yòu yào kàn chū cǐ chù yī diǎn yǔ bǐ chù yī diǎn kě yǐ hù jiáo zhī chù； yòu yào kàn chū cǐ chù yī diǎn yǔ bǐ chù yī diǎn kě yǐ hù bǔ zhī chù。 gǔ rén cháng shuō， ‘ gài yǐ yòu xīn rén yě yǐ yǐ '， jiù yào zuò zhè gè“ yòu xīn rén”！ xǔ duō zī liào， xǔ duō guān diǎn， yī dàn jīng guò“ yòu xīn rén” de zǔ hé，“ còu” dào yī qǐ， jiù huì chū xiàn xīn dōng xī（ Somethingnew）
　　 dì 'èr、 guāng“ còu” bù xíng， hái dé“ wù”。 méi yòu“ wù”， guāng“ còu”， zhǐ néng còu chéng lā jī duī。 xū zhī，“ còu” hé“ wù”， bìng bù shì jié rán fēn kāi de liǎng gè duàn： xiān“ còu”， rán hòu“ wù”； huò zhě xiān“ wù”， rán hòu“ còu”。 huò zhě shuō，“ còu” shí zhǐ shì“ còu”， méi yòu“ wù”；“ wù” shí zhǐ shì“ wù”， méi yòu“ còu”。 bù shì zhè yàng。 yào biàn zhèng。 yào“ còu” zhōng yòu“ wù”，“ wù” zhōng yòu“ còu”，“ wù”“ còu” jiāo zhì， fāng kě jì shì。 shì kàn gù shì zài《 rì zhī lù》 zhōng zhèng shì zhè me gān de。 shuō dào zhè gè“ wù” zì， shǒu xiān nǐ yào yòu néng“ wù” de qǐ mǎ de zī zhì； rán hòu nǐ zài jiè zhù yú zhé xué。 fó xué shì yī zhǒng zī zhù； lǎo zhuāng shì yī zhǒng zī zhù； rú jiā hé lǐ xué yě shì yī zhǒng zī zhù。 rèn nǐ xuǎn qǔ。 guò qù sì、 wǔ shí nián， wǒ men céng dà dà jiè zhù yú mǎ kè sī zhù yì。 xiàn zài， yòu yòu liǎo hěn duō lìng wài de dōng xī。 zǒng zhī， yào yòu lǐ xìng de néng lì， cái néng zài shǐ xué hào mò de hǎi yáng lǐ liào lǐ chū yī xiē tóu xù lái。

我读累了，想听点音乐或者请来支歌曲！

<< qiányīzhānghuí

xù	juàn yī	juàn 'èr	juàn sān	juàn sì	juàn wǔ	juàn liù	juàn qī
juàn bā	juàn jiǔ	juàn shí	juàn shí yī	juàn shí 'èr	juàn shí sān	juàn shí sì	juàn shí wǔ
juàn shí liù	juàn shí qī	juàn shí bā	juàn shí jiǔ	juàn 'èr shí	juàn 'èr shí yī	juàn 'èr shí 'èr	juàn 'èr shí sān

dì I [II] yè

pínglún (0)