通史 》 qīng tóng shí dài de jué lèi zhàn zhēng   》 dì 'èr zhāng dà wèi wén hóu（ 425B.C. héng 380B.C.）      xiāo shuǐ Xiao Shui 　　( yī ) 　　 zhào wú xù sǐ hòu， qí jiē bān rén zì zuò cōng míng， gān liǎo yī jiàn dà chǔn shì， bǎ bàn gōng dì diǎn cóng shān xī zhōng bù de jìn yáng， xiàng dōng nán sì bǎi lǐ， yí dào hé běi shěng nán bù hán dān， lí hé nán shěng zhōng yuán hěn jìn liǎo。 zhè zhǒng bù huái hǎo yì de qiān xǐ， mùdì yī mù liǎo rán： qù zhōng yuán zhēng duó rén kǒu hé chéng shì（ jiù xiàng diào yú de rén xiǎng zuò dé lí chí táng gèng jìn diǎn 'ér）。 shì shí zhèng míng， nán qiān hán dān shì yī gè zhòng dà de zhàn lüè xìng shī wù， zuò zài zhōng yuán běi mén wài de zhào rén， hěn kuài zāo yù liǎo kǔ nǎo de rì zǐ。 zhào de nán xià zhōng yuán jūn shì xíng dòng， lǚ cì zāo dào nán biān wèi jiā de měng liè dǐ zhì， zhào rén lǚ cì bài běi， hán dān shèn zhì bèi wèi rén gōng pò， yī bǎi nián tái bù qǐ tóu lái。 zhí dào hòu lái wěi dà de zhào wǔ líng wáng chū shì， bǎ zhàn lüè xiū zhèng huí běi xiàng fā zhǎn de lǎo lù， zài shān xī、 hé běi běi bù tuò dì qiān lǐ， zhào fāng dà zhèn， zhè shì hòu huà bù tí。 　　 wèi de dì pán zài shān xī shěng nán bù yǐ jí bù fēn zhōng yuán hé nán dì qū， dāng zhào shì nán xià（ zhào shì zài shān xī zhōng běi bù、 hé běi běi bù）， zhào shǒu yì nán qiān hán dān， tiē jìn zhōng yuán， wèi jiā zhǎng mén rén “ wèi sī ” lì kè jǐng jué qǐ lái， jì huá qù zhào rén de hòu yāo lǐ fàng yī zhǐ cì wèi héng héng nà jiù shì qiǎng zhàn hán dān bèi hòu（ yǐ běi） de zhōng shān guó（ hé běi shěng zhōng bù）， yǐ qiān zhì zhào rén de nán xià zhōng yuán， yī bìng yě shì zhuàng dà wèi shì de dì pán。 　　 wèi sī bǎ zhè gè guāng róng de rèn wù jiāo gěi liǎo“ yuèyáng” xiān shēng。 yuèyáng shì yī jiè bù yī， zài shè huì shàng hùn chū liǎo míng， wèi jiā zú de yào chén“ dí huáng” tīng shuō tā liǎo， jiù tuī jiàn gěi wèi sī， shuō tā zhēn néng dǎ zhàng。 wèi sī jiù rèn mìng wéi yuǎn fá zhōng shān de zhù jiāng。 　　 zhōng shān guó zài hán dān yǐ běi sān bǎi lǐ， bù shì sūn zhōng shān xiān shēng de guó， tā shì bái dí de yī zhī（ jiào xiān yú） jiàn lì de。 bái dí bù shì bái zhǒng rén， zhǐ bù guò tā men dǎzháo bái sè de qí zǐ。 bái dí de xiān yú rén， zhù yòu yī xiē xiǎo de chéng yì jiē lián zài hé běi zhōng bù bǎo dìng、 dìng zhōu、 shí jiā zhuāng yī dài， hào chēng zhōng shān guó。 dāng chū zhào jiǎn zǐ jiù shì jìn gōng zhōng shān guó shí hòu yù shàng liǎo zhōng shān láng。 　　 gōng yuán qián 408 nián qǐ， yuèyáng fā huī qiè 'ér bùshě de zhàn dǒu jīng shén， bá xià zhōng shān guó yī zuò zuò jiān chéng shēn chí， què dùn jīng cuò ruì yú zhōng shān dū chéng zhī xià， wú lùn zěn yàng shí shī qiáng gōng， què zhǐ shì tú rán zēng jiā shāng wáng。 tā zhǐ hǎo wéi chéng bì dí， xiāo hào zhōng shān rén。 　　 yuèyáng dǎ pò liǎo zhì bó“ shuǐ yān jìn yáng” wéi chéng yī nián de jì lù héng héng bǎ zhōng shān wéi liǎo sān nián zhī jiǔ。 dào liǎo dì sān nián tóu shàng， dāng wèi jiā shì bīng zuò zài zhàng péng lǐ chī hòu fāng sòng lái de jūn yòng guàn tóu shí， chéng lǐ de zhōng shān rén zé kāi shǐ chī rén。 zhōng shān rén nǎo nù de hěn， yīn wéi tā men xiǎng qǐ liǎo yuèyáng de 'ér zǐ， xiàn zài zhèng zài zhōng shān fā zhǎn。 wǒ men gěi nǐ fā zhe gōng zī， nǐ lǎo zǐ jū rán lái dǎ wǒ men。 gān cuì， bǎ yuèyáng de 'ér zǐ jiū chū lái chī liǎo。 yuèyáng de 'ér zǐ bèi bǎng zài chéng tóu， zhōng shān rén bǐ bǐ huàhuà zhǐ shì zhe tā shēn shàng de ròu， wǒ yào zhè kuài 'ér yǎn ròu， gěi wǒ lái nà kuài 'ér lǐ jǐ ròu。 dà chú shī kāi shǐ gěi tā xǐ zǎo。 　　“ yuèyáng héng héng， nǐ kàn jiàn liǎo má？ rèn shí bā！ cháng dé tǐng xiàng nǐ de 'āi， kuài chè bīng bā héng héng， ér zǐ zhòng yào hái shì dǎ zhàng zhòng yào 'ā héng héng” 　　 yuèyáng gǎn dào huàn yùn， sōng ruǎn， xiàng yī kuài bèi jūn shì men rēng diào de cā chē bù。 yuèyáng zhī dào， zuò wéi yī jiè bù yī 'ér bèi tuī jiàn dào wèi shì jiā zú jià xià， huā fèi wèi jiā sān nián de wù lì， yòu diū xià zhàn chǎng jiàngshì de hái gǔ， rú guǒ dǎ bù xià zhōng shān chéng lái， xùn sī 'ér fǎn， bù dàn qián tú méi liǎo， lián tuī jiàn tā de rén“ dí huáng” yě yào fù“ suí zuò” zé rèn。 　　 hán fēng màn bù jīng xīn dì lüè guò yǐ jīng méi yòu duō shǎo shēng qì de zhōng shān chéng。 yuèyáng de 'ér zǐ， zhōng yú xiàng wú rén zhāo lǐng de shī wù， bèi zhōng shān rén zì xíng chǔlǐ liǎo， ròu fàng jìn dà dǐng lǐ fèi zhǔ（ yě xǔ shì huó zhe de shí hòu jiù fàng jìn qù）。 bǎ yuèyáng 'ér zǐ de ròu tuō liǎo gǔ tóu， zài tóu rù yán bā hé là jiàng yǐ jí suān méi、 shēng jiāng、 cù zhī、 jī dàn qīng、 gān cài、 guì fěn、 lǐ jiǔ（ niàn lǐ jiǔ）， jiā táng róu yún， wén huǒ mèn dùn， zuì hòu shōu zhī 'ér lāo chū。 yī dà guàn zǐ nèn shuǎng huá chàn， shǎng xīn yuè mùdì yuèyáng 'ér zǐ de ròu gēng jiù chū lái liǎo。 tā féi rùn shì kǒu， xián xiān mǎn bí， jí dù fù yú měi gǎn。 　　 ròu gēng， shì xià shāng zhōu rén men de zhù yào zuò ròu fāng shì， rú guǒ shì gěi zǔ xiān chī de zé bù jiā rèn hé tiáoliào， jiào dà gēng。 dà gēng bù hé， quán kào zì rán běn sè， wēn hé wén yǎ， kàn sì méi yòu wèi dào què bǎo hán wàn zhǒng wèi dào， tǐ xiàn zhe wú wéi 'ér wú suǒ bùwèi de jué dǐng gōng fū， zhè shì zhì lǐ guó jiā hé xiě zuò wén zhāng de zuì gāo jìng jiè。 　　 yuèyáng 'ér zǐ gēng 　　 zhōng shān rén shèng liǎo yī dà sháo“ yuèyáng 'ér zǐ gēng”， fàng zài mù tāi de qī qì bēi zǐ lǐ， yòng hòu pí zǐ guǒ zhe， xià chéng sòng dào yuèyáng de yíng lěi lǐ， xiàn gěi yuèyáng chèn rè chī。 yuèyáng jǔ qǐ zhè bēi ròu， wài miàn zhèng xià zhe lián mián yīn yì de xuě， yuèyáng zǐ duō me huái niàn dāng chū de rì zǐ 'ā： dāng chū zì jǐ gēn lǎo pó hái zǐ zhù zài yī zuò yǐ shān bàng shuǐ de xiǎo chéng yì， suì mò de shí jié， hái zǐ qí zhe zhú mǎ， yī jiā rén chī jié qìng de zhū ròu， hē nián dǐ de bó jiǔ。 āi， wǎng shì yǐ yǐ， shì shì biàn qiān， lǎo pó bù zhī zài nǎ lǐ， hái zǐ xiàn zài què zài bēi zǐ lǐ。 āi，“ huǐ jiào fū jūn mì gōng míng” liǎo， nòng dé 'ér zǐ dū dā jìn qù liǎo。 yuèyáng zuò zài zhàng mù qián， zuàn zhe bēi zǐ tuǐ， jǔ qǐ lái， shēn bó bǎ guāi hái zǐ de ròu tānɡ， chuò yǐn yī kōng。（ dāng shí de bēi zǐ gēn xiàn zài gōng néng bù tóng， shì zhuāng fàn hé cài de， tǐ jī bǐ xiàn zài de jiǔ bēi dà duō liǎo。 bēi zǐ xià miàn dài mù bǐng， xiàng yī gè huǒ jù， huò zhě gèng zhǔn què diǎn， xiàng huǒ jù bīng jī líng。 zǒng zhī， jiù shì xià miàn dài bǐng de wǎn。 xiàn zài“ shì jiè bēi” de jiǎng bēi， yàng zǐ dǎo gēn tā chàbù duō）。 yuèyáng chī wán“ huǒ jù bīng jī líng”， kōng bēi zǐ hái gěi zhōng shān shǐ zhě， ná huí zhōng shān chéng jiāo chā。 　　 zhè gè dǎn qì shí zú de jǔ dòng， zhēng fú liǎo wèi yíng zhī zhōng suǒ yòu pí bì yǐ jí de jūn shì， rén men zài xìn rèn liǎo zhù shuài de tóng shí， yòu rán qǐ liǎo duì dí rén de chóu shì。 dà jiā gǔ zú yú yǒng， āi bīng qiú shèng， fàn mào fēng dí 'ér bù gù， cháo qǐ cháo luò， yún juǎnyún shū， yī jǔ duó xià zhōng shān chéng， shí jiān shì gōng yuán qián 406 nián。 　　 liǎo què jūn wáng tiān xià shì， yíng dé shēng qián shēn hòu míng， yīn miè zhōng shān guó gōng dà， yuèyáng bèi wèi sī shǎng jué cì jīn， fēng zài zhōng shān dì qū de líng shòu， zǐ sūn jū zhù zài nà lǐ， shí xiàn liǎo yī jiè bù yī de yīng xióng zhù yì jià zhí。 bìng qiě tā de hòu dài zhōng yòu chū lái yī gè yòu míng de yuèyì。 　　( èr ) 　　 yuèyáng chū shēn dī wēi， tā wéi zì jǐ de fēi huáng téng dá zhān zhān zì xǐ， jiàn rén jiù chuī， dà jiā duì yuèyáng yòu jí dù yòu tǎo yàn， yòu rén gān cuì bǎ tā bǐ zuò huài dàn“ yì yá”。 yì yá zhǔ liǎo zì jǐ de 'ér zǐ gěi qí huán gōng chī， chòu míng zhāo zhù。 yuèyáng gǎn chī zì jǐ de 'ér zǐ， yě gǎn chī wèi sī nín de 'ér zǐ 'āi（“ yī piàn chīde， zì rán zhěng gè yě chīde。” héng héng《 kuáng rén rì jì》 lǔ xùn yǔ。 zhè shì zhōng guó rén de luó ji 'ā）。 　　 yuèyáng hái bù zhī dào zhè xiē shì ní， měi tiān yáng yáng zì dé。 yú shì， wèi sī（ wèi jiā zhǎng mén rén） bān chū liǎng kuāng jiǎn cè， qǐng yuèyáng guò mù。 yī kàn， dōushì yuèyáng zài wài sān nián gōng zhōng shān bù xià， wèi jiā jiā chén fēn fēn shàng shū mà yuèyáng gāi sǐ、 yuèyáng yōng bīng zì zhòng、 yuèyáng tóu dí、 yuèyáng chī 'ér zǐ de xìn， qǐng qiú wèi sī zhāo huí yuèyáng chǔfèn。 　　 yuèyáng kàn wán jiǎn cè， hàn liú jiā bèi， gǎn jǐn xiǎo páo jǐ bù， cháng bài yú tíng zhōng， shuō：“ xià chén gōng kè zhōng shān， quán shì zhù jūn nín de dà gōng dà dé 'āi bié shuō zhè liǎng kuāng zòu zhāng， jiù shì yī cùn de jiǎn bǎn， nín rú guǒ tīng xìn liǎo， yě zú yǐ yào wǒ de mìng 'āi ruò bù shì nín dǐng lì zhī chí wǒ， dāng chū bó huí zhòng jiā yì jiàn， wǒ jīn rì zěn néng lì gōng 'ér fǎn。” cóng cǐ yuèyáng bù gǎn zì jīn， shì fèng wèi jiā bù gǎn dài màn。 　　 zhè wèi wèi jiā zhǎng mén rén wèi sī fēi cháng liǎo dé。 rú guǒ shuō zhào wú xù（ zhào jiā de） shì jìn rù zhàn guó shí dài dì yī wèi 'ě yú， nà wèi sī（ wèi jiā de） jiù shì dì 'èr wèi 'ě yú。 wèi sī de zǔ xiān shì jìn xiàn gōng de bǎo biāo， yīn gōng bèi fēng zài wèi dì（ shǎn zhōu ruì chéng xiàn běi）， dé xìng wèi。 hòu lái yòu chū guò míng rén wèi chóu（ zhuī suí zhòng 'ěr liú làng de jiǔ dài cháng lǎo）、 wèi jiàng（ hé róng yòu gōng）、 wèi shū（ wèi shū fāng zhèn）。 　　 wèi sī shì xióng cái dà lüè zhī zhù， xiǎo dé zhāo lái rén cái。 měi cì jīng guò běn dì dà xián“ duàn gān mù” suǒ jū zhù de hú tóng， tā yī dìng yào píng shì 'ér lì， yóu cǐ dé yù yú zhū hóu， rén cái dōulái tóubèn tā。 bèi wèi sī zhuó yòng de rén cái， yòu gōng dǎ zhōng shān guó de yuèyáng， yě yòu zhì yè de xī mén bào dà guān rén， wǒ men shuō shuō xī mén bào zhì yè。 　　 xī mén bào shì wèi sī shǒu xià de yī gè niú rén， shòu wèi sī pài qiǎn， yī lù tà zhe gōng yuán qián wǔ shì jì mò de xī yáng， zài yī gè jù tǐ shuō bù zhǔn de rì qī， lái dào huāng liáng xiāo sè de xiǎo chéng héng héng yè chéng， dāng xiàn cháng。 　　 yè chéng yǐ běi yòu tiáo hé， jiào zhāng hé（ wèi yú jīn hé nán hé běi shěng jiāo jiè， jù shuō cáo cāo de fén jiù mái zài zhāng hé xià miàn）， gǔ shí hòu zhāng hé yī guàn bǐ jiào bào zào， jù shuō shì tā de hé bó cháng qī dé bù dào xìng shēng huó mǎn zú， suǒ yǐ 'ài fàn làn。 zhǐ yòu piào liàng de nián qīng gū niàn cái néng 'ān wèi tā， fǒu zé jiù yào fā dà shuǐ。 yè chéng wèile miǎn yú hóng shuǐ， jiù yào gěi hé bó qǔ qīn， rēng dà gū niàn jìn hé lǐ qù。 zhè shì yóu“ sān lǎo” lái fù zé gān。 　　“ sān lǎo” bù shì sān gè lǎo tóu zǐ， ér shì lèi sì xiāng cháng de guān zhí。 zuò wéi yòu tóu liǎn de jī céng gànbù（ fù kē jí），“ sān lǎo” shǎo bù liǎo tiáotíng mín shì jiū fēn， fù zé jiào huà， yǐ jí shōu shuì。 dāng shí nóng mín tián lǐ dǎ de liáng shí， shí fēn zhī yī yào shàng jiǎo guó jiā（ jiù xiàng xiàn zài shàng bān zú yào shàng jiǎo bǎi fēn zhī 'èr shí de gè rén suǒ dé shuì）； nóng mín de zhái jū dì（ zhù zhái fù jìn yòng yú zhòngcài yǎng jī de nà piàn xiǎo dì） guī gè jiā suǒ yòu， dàn yào shàng jiǎo hù shuì， zhù yào yòng yú yǎng bīng。 yè xiàn de sān lǎo fù yú xiǎng xiàng lì， chú liǎo shōu zhè xiē hù shuì hé liáng shí， hái gěi yī gè xū nǐ de zhài zhù liǎn qián， nà jiù shì hé bó xiān shēng。 hé bó xiān shēng měi nián qǔ xí fù， nóng mín gè jiādōu yào jiāo fèn zǐ qián。 sān lǎo shuō， zhè shì xiàn lǐ de zhèng cè。 　　 xiàn lǐ nǎ yòu zhè gè zhèng cè 'ā？ méi yòu de huà kě yǐ wěi zào yā。“ tíng yuàn”（ niàn yuàn） shì xiàn lìng de zhù shǒu， tā biān zào liǎo yī gè guó jiā bìng wú guī dìng de“ hé bó jié hūn shuì”（ shǔ yú qiǎo lì míng mù， jiè jī liǎn cái）， ràng jī céng de sān lǎo ná zhe zhè gè“ zhèng cè”， xià qù luàn tān pài。 　　 děng sān lǎo bǎ shuì qián shōu shàng lái， dà jiā lì kè zuò zài dì shàng fēn zāng。 yī duī duī de qián， dōushì qīng tóng chǎn bì， xiàng yī cùn dà de xiǎo chǎn zǐ， guī liǎo sān lǎo yǔ tíng yuàn de yāo bāo。 　　 bù guò， jì rán shōu liǎo shuì， zěn me yě dé xiàng zhēng dì gān diǎn huó 'āi yú shì， fēn shèng xià de zāng kuǎn， liú gěi hé bó zhǎo xí fù yòng， bì jìng zhè shì jiè liǎo tā lǎo rén jiā de míng yì 'āi yú shì“ hé xiān gū” jiù chū lái liǎo。 tā shòu hé bó zhī tuō jīng cháng zài mín jiā xíng zǒu， yù shàng múyàng dǎ yǎn de， jiù hèn dé bù xíng， lì kè ná gōng kuǎn bǎ zhè piào liàng MM pìn liǎo qù。 tiān tiān gěi tā xǐ zǎo， chī niú ròu， hē jiǔ， lián chī shí jǐ tiān， yǎng bái pàng liǎo zhǔn bèi sòng gěi hé bó qù。 dào shí hòu ràng zhè měi shàonǚ zuò zài chuáng shàng， chuī chuī dǎ dǎ dì， shí xíng zhāng hé dì yī piāo：“ zǒu lou héng héng。” 　　 yī kāi shǐ， chuáng hái néng zài zhāng hé shàng piào zhe， piào chū hǎo jǐ lǐ， bèi wō liú xiān fān。 měi shàonǚ zài shēn shǒu bù jiàn wǔ zhǐ de shuǐ lǐ， tīng jiàn sì zhōu yī piàn sǐ jì。 yíng qīn de yú 'ér yòng shuǐ zhì chéng wǎng， bǎ tā kū jiào de shēng yīn yī wǎng yī wǎng dì dǎ jìn， zuì hòu zhǐ shèng xià yī gè qì pào， hé měi lì de qīng wēi bō wén。 　　 lǎo bǎi xìng shòu bù liǎo zhè zhǒng xuǎn měi de zhé mó， hěn duō nǚ hái dào liǎo shí suì yǐ shàng jiù bù zài xǐ liǎn liǎo héng héng yè chéng dì qū de féi zào xiāo liàng yīn cǐ zhǐ yòu bié chù de yī bàn。 fán shì jué dé guī nǚ hái kě kàn de rén jiādōu zhēng xiāng táo cuān， yú shì xiāng yì wéi zhī yī kōng。 fèi qì de yī jià jià wū zǐ chéng liǎo yě māo hé zhī zhū de lè yuán， guǐ yǐng chōng chōng， wū yān zhàng qì， yè xiàn hǎo xiàng yāo mó bà zhàn zhī xià de shī tuó guó。 　　 xīn rèn xiàn cháng xī mén bào shēn shēn gǎn shòu dào， pò chú luò hòu mí xìn huó dòng hé jiē pī xùn sī wǔ bì xíng wéi， shì yīcháng méi yòu xiāo yān de zhàn dǒu。 zhè yī tiān， yòu shì hé bó qǔ qīn de dà xǐ rì zǐ。 bì kōng wàn lǐ wú yún， dì fāng shàng de qiǎo qǔ háo duó zhě， huái zhe jī dòng de xīn qíng， zài wéi guān qún zhòng cù yōng xià， dào mào 'àn rán dì lái dào zhāng hé 'àn biān。 shí jiān hái zǎo， hé bó xiān shēng hái méi qǐ chuáng， zhāng hé shuǐ miàn máng máng yǎo yǎo， méi yòu yíng qīn de xiā bīng xiè jiāng。 　　 hé xiān gū yě lái liǎo， qī shí duō suì， shén sè jù 'ào， shēn hòu gēn zhe chuān dài huá lì de shí gè nǚ dì zǐ。 yè xiàn xīn rèn xiàn lìng xī mén bào duì tā shuō：“ qǐng bǎ hé bó de niàn zǐ huàn chū lái bā， kàn kàn hǎo bù hǎo kàn。” 　　 hé xiān gū liáo kāi hé biān hóng hóng lǜ lǜ de wéi zhàng， bǎ nà gè qióng rén jiā de xiǎo mèi mèi tāo chū lái liǎo， zhèng shì pò guā nián jì。 qīng chún yòu zhì de xiǎo gū niàn shū zuò liǎo huā yàng bié zhì de pán fā， bié shàng lǜ sè yù shí de chāi jī（ niàn jī）， xiān shòu wèi chéng shú de shēn cái guǒ zài kuān dà de lǐ fú lǐ， lüè bù zì rán。 zài dà jiā hàoqí de mù guāng zhù shì zhī xià， tā bǎi dòng zhe zì jǐ de qián qián hòu hòu， shàng shàng xià xià， yǐ jí zuǒ zuǒ yòu yòu hé lǐ lǐ wài wài， liǎn sè kāi shǐ fā xiū。 tā de dà yī fú zhǒu shàng， hái tíng zhe yī zhǐ hé biān de zhà měng， dèng zhe yí huò de fù yǎn。 xī mén bào shuō：“ yǎo tiǎo shū nǚ， hé bó hǎo qiú。 kě shì zhè gè nǚ hái 'ér bù gòu yǎo tiǎo， hé bó huì tǎo yàn de。 má fán nín lǎo rén jiā xià qù yī tàng， bào gào gěi hé bó， shuō guò liǎng tiān zhǎo dào gèng hǎo de zài sòng qù。 hǎo bù hǎo？ lái yā， bǎ dà wū yǔ（ niàn yù） rēng dào shuǐ lǐ qù。” 　　 zǒu zú gǎn jǐn shàng lái， bào qǐ hé xiān gū， wǎng shuǐ lǐ rēng。“ rēng yuǎn diǎn 'ér 'ǎi héng， shěng tā zǒu tài duō lù。” xī mén bào cāo xīn dì zhǔ fù。 hé xiān gū yī shí xǐng wù bù guò lái， qī shí duō suì liǎo， yòu shì lǎo chǔnǚ， bèi nán rén yī bào， wán quán méng liǎo， wàng jì liǎo zhēngzhá。 tā kàn jiàn bō guāng lín lín de shuǐ miàn xiàng yī tiáo dà zuì bù xǐng de jù yú， gǔn dòng zhe wú shù de lín piàn， tā lái bù jí zǒng jié zì jǐ zuì 'è de yī shēng， jiù yī tóu bèi xī liǎo jìn qù。 　　 xī mén bào zài 'àn shàng zhuā 'ěr náo sāi děng dài liǎo yòu hǎo yī huì 'ér， kàn kàn shǒu biǎo， méi yòu nài xīn liǎo， jiāo jí dì duì zuǒ yòu guān lì shuō：“ dà wū yǔ hǎo màn yā， zǒu tài màn。 hái bù huí lái yā。 jiào tā nǚ dì zǐ xià qù yíng yíng lou。” rú láng sì hǔ de dāngchāi wén mìng， zhuā qǐ yī gè huā zhī zhāo zhǎn de nǚ dì zǐ， bǎ zhēngzhá jiào huàn zhe de tā tuō xià liǎo shuǐ， xiàng qīng wā bǔ dào liǎo yī zhǐ hú dié。 　　“ bù yào yā bù yào yā， wǒ bù huì shuǐ 'ā １ 　　 hǎo yī huì guò hòu， xī mén bào shuō：“ āi yā， zhēn màn 'ā， hái shì méi yòu rén huí lái。 kàn kàn shuí zài qù yíng yíng héng héng” yú shì， yòu yòu liǎng gè nǚ dì zǐ bèi fā shè dào shuǐ lǐ qù liǎo（ hé bó zhè huí suàn gāo xīng liǎo！， yī qì qǔ liǎo sā）。 　　 bàng biān de sān lǎo bù gǎn tái tóu， duō suo zhe xiàng yī piàn shù yè。 xī mén bào shuō：“ nǐ tài jī dòng liǎo， bù yào jī dòng má。 wǒ míng bái liǎo， dà wū yǔ shì nǚ zǐ， nǚ zǐ bù néng bái shì（ huì bào gōng zuò）。 hái shì qǐng sān lǎo xià qù bái shì bā１ sān lǎo suō zài dì shàng， shuāng shǒu zhuā ní， bù yào yā， bù yào yā， bù yào bái shì de yā， wǒ bù rèn shí hé bó de 'āi tā shēn shǒu qù zhuā cǎo， cǎo men líng qiǎo dì duǒ kāi liǎo。 cǎo men yī duǒ kāi， āi zhuā de jiù lún dào tā liǎo。 dāng chā de zuǒ qiān yòu zhuài， bǎ tā tuō rù shuǐ lǐ héng héng yóu yú shēn zǐ chīde féi， suǒ yǐ piào liǎo bàn tiān dū xià bù qù。 dàn shì， shuǐ lǐ de réndōu xiǎng niàn tā 'ā， tā yě jiù suí bō zhú liú liǎo。 bàng biān de tíng yuàn hé dì fāng shàng de tóu miàn， wú bù jīng kǒng， miàn rú sǐ huī， hàn liú jiā bèi。 xī mén bào huí tóu wèn：“ dà wū yǔ hé sān lǎo， dōubù huí lái liǎo， nài hé？” zhè bāng rén gǎn jǐn guì xià， kòu tóu 'āi qiú， liúxiě mǎn dì， cǎn bái de liǎn sè xiàng shuǐ tǒng lǐ de yuè liàng。 　　 xī mén bào lěi liǎo， dàobèi shuāng shǒu， wān yāo chǒu zhe hé miàn xǔ jiǔ， shuō：“ zài děng děng kàn。” dà huǒ jì xù fā zhe dǒu děng， děng dào kuài niào qún zǐ de shí hòu liǎo， xī mén bào cái shuō：“ jīn tiān děng bù dào liǎo， wǒ men zhǐ hǎo xiān huí qù bā。 hé bó liú kè rén de shí jiān yě tài cháng liǎo diǎn má。” xī mén bào hěn kǔ mèn dì dài zhe dà huǒ lí kāi liǎo， yī biān zǒu， yī biān bù jiě dì yáo zhe tóu， chōng mǎn liǎo lěng jìng de yōu mò。 　　 zhāng shuǐ hé biān de xì jù shōu chǎng liǎo， xī mén bào yǐ qí rén zhī dào， hái zhì qí rén zhī shēn， zhěng gè guò chéng bù shuō pò yī gè zì， qiáo mó qiáo yàng， ràng rén rěn jùn bù jìn。 cóng cǐ， yè xiàn shàng xià zài méi rén gǎn shuō gěi hé bó qǔ qī de。 　　 xī mén bào xīn yìng shǒu kuài， bù nù zì wēi， yòu fǎ jiā sè cǎi， bǎ sān lǎo、 dà wū yǔ yī shā， xíng shì niǔ zhuǎn dé lì gān jiàn yǐng， yú shì zāo dào hòu dài fǔ rú de dǐ huǐ， shuō tā méi yòu yǐ sī xiǎng jiào yù wéi zhù， bù jiào 'ér zhū， shì bù rén 'āi zhè shì rú guǒ jiāo gěi rú jiā de rén qù bàn， kěn dìng shì hěn rén de， yǐ sī xiǎng jiào yù wéi zhù de， dà huì xiǎo huì dì kāi：“ fǎn fǔ chàng lián lie， jiā dà zhěng zhì lì dù lie， hěn zhuā hěn luò shí lie， jiā qiáng gànbù zì shēn xiū yǎng lie， duì guān jiàn zé rèn rén yī jīng fā xiàn jiù yī chá dào dǐ lie。” lái huí chàng bā gǔ wén 'ér yǐ， ná bù chū yòu xiào bàn fǎ， zhǐ shì sān lìng wǔ shēn， mó mó cèng cèng dì fàng kōng pào。 zhè dǎo fú hé rú jiā de rén zhèng liǎo（ méi yòu bǎ rén rēng jìn hé lǐ yān sǐ）， bù guò， duì fǔ huài shì lì de rén jiù shì duì quán tǐ shè huì de dà bù rén。 　　 hé shén shì zhǐ wàng bù shàng liǎo， wèile yè dì fēngtiáo yǔ shùn， xī mén bào dǎ suàn xiū shuǐ qú shí 'èr tiáo， yǐn zhāng hé shuǐ guàn gài nóng tián。 dàn shì yè dì lǎo bǎi xìng zhēn bù zhēng qì（ fǔ bài jiù shì zī shēng yú bù zhēng qì de tǔ rǎng de）， xī mén bào hào zhào tā men xiū qú， tā men què bù kěn chū mén， niē zhe chǎn zǐ xī lì， chēn guài má fán。 xī mén bào dà nù， pāi 'àn zǐ nù chì：“ dū tā mā gěi wǒ chū qù wā qú！ nǐ men xiàn zài hèn sǐ liǎo wǒ， dàn shì yī bǎi nián hòu， huì jì dé wǒ de。” xī mén bào shì gè qiáng shì de lǐng dǎo， yě què shí pí qì huǒ bào， suǒ yǐ tā píng shí yòng róu ruǎn de shú niú pí zuò yāo dài， tí xǐng zì jǐ sōng chí yī xià。 　　 bù guǎn zěn me yàng， lǎo bǎi xìng bèi xī mén bào hōng chū lái guāi guāi dì chǎn tǔ。 zhè xiē shuǐ lì gōng chéng guǒ rán fā huī liǎo hěn dà xiào néng， yè dì liáng shí chǎn liàng měi mǔ zēng jiā dào yī zhōng（ yuē hé xiàn zài 120 jīn， gēn yī míng dà xué shēng de tǐ zhòng chàbù duō。 bù guò dāng shí yī mǔ zhǐ hé xiàn zài sān fēn zhī yī mǔ）。 　　 shuǐ qú de shuǐ， shì tōng guò“ jié gāo” guàn gài dào nóng tián lǐ de。 jié gāo de yàng zǐ xiàng yī gè tiān píng， yī tóu fàng shuǐ tǒng， yī tóu guà shí tóu， shuǐ tǒng cóng shuǐ qú lǐ qǔ shuǐ， qiān zhe shí tóu， shǐ tiān píng bì jìn xíng yǎng fǔ tiáozhěng， zài shuǐ píng xuánzhuàn， jiù kě yǐ yùn shuǐ liǎo， hěn yòu yì sī， zhè shì zhàn guó shí qī de fā míng。 　　 lǎo bǎi xìng xǐ huān sǐ xī mén bào zhù xiū de shuǐ qú liǎo， yī zhí yòng liǎo yī qiān duō nián。 hàn cháo shí qī xiū zhù chí dào， shàng biān lái liǎo rén， yào qiú shuǐ qú gǎi dào， gěi chí dào ràng lù。 yè dì lǎo bǎi xìng fēn fēn bù ràng， shuō zhè shì xī mén dà guān rén liú xià de， bù xǔ dòng。 lǎo bǎi xìng fēn fēn wò zài shuǐ qú shàng， tuō guāng yī fú kàng yì， zuì hòu， zhèng fǔ zhǐ hǎo fàng qì， bǎ chí dào zhuǎn wān。 　　 xī mén bào zhì yè， míng wén tiān xià， zé liú hòu shì， kān chēng mó fàn guān liáo。 zhì jīn dāng dì yòu xī mén qìng cí táng（ duì bù qǐ， xī mén bào cí táng）， shì jì diàn tā de dì fāng， xiàng sǐ hòu de tā gōng yìng huǒ shí。 zhè gè cí táng bìng qiě chéng wéi dà huǒ qiú yǔ de dì fāng（ xī mén bào chéng liǎo xīn de hé bó）。 yòu yī cì qiú yǔ bù líng， yī qì zhī xià rén men chāi liǎo cǐ cí táng（ yè dì rén pí qì zhēn dà 'ā！）。 bù guò xiàn zài réng yòu xī mén bào cí táng， kě gōng zhān yǎng。 2400 nián guò qù， xī mén bào shèng míng rú xīn， zhēn gǔ zhī xián dà fū yě。 　　 xiāo shuǐ yuē： wǒ céng qū chē jīng guò hé nán hé běi jiāo jiè de zhāng hé， gǔ lái kuáng bào de zhāng hé shuǐ， xiàn zài yǐ jīng kuáng bù qǐ lái liǎo， yīn wéi shòu huán jìng pò huài hé gān hàn shǎo yǔ de yǐng xiǎng jīhū duàn liú liǎo。 yóu yú zhāng hé shuǐ shòu， liǎng 'àn yòng shuǐ máo dùn jiù fēi cháng tū chū。 zuì jìn xīn wén bào dào， yán hé liǎng 'àn wèile zhēng duó shuǐ yuán jīng cháng fā shēng xiè dǒu， bìng yǐn fā liǎo zhōng yāng lǐng dǎo de gāo dù zhòng shì。 jìn nián lái， jù shuō zhōng yāng lǐng dǎo tóng zhì céng duō cì duì zhāng hé shuǐ shì jiū fēn zuò chū zhòng yào pī shì。 hē hē， yè dì de lǎo bǎi xìng què shí bù hǎo zhì 'ǎi héng hé běi rén jiù shì kāng kǎi bēi gē， pí qì dà 'ā（ yīn wéi shòu běi fāng hú rén yǐng xiǎng duō）。 　　( sān ) 　　 wèi sī（ wèi shì de zhǎng mén rén）， hé zhào shì、 hán shì yī yàng， wèile néng gòu sān fēn jìn guó 'ér pīn mìng zhāo lái rén cái、 zūn lǐ xián shì。 chú liǎo yuèyáng、 xī mén bào， bù jiǔ， yòu yòu yī gè 'èr shí jiǔ suì de hěn huì dǎ zhàng de nián qīng rén， yě lái tóubèn wèi sī。 tā liú zhe yīpiě báobáo de hú zǐ， dài zhe bì yè zhèng shū hé míng cè， cóng yáo yuǎn de qí lǔ， lái dào liǎo shān xī de 'ān yì（ wèi shì shǒu yì）。 zhè rén jiù shì dà míng dǐng dǐng de wú qǐ。 　　 wú qǐ， xìng bié nán， zhèng zhì miàn mào bù yī， jiā zhù shān dōng dìng táo， jù shuō shì yǔ zhòu de zhōng xīn， tiān xià de zhōng diǎn。 jì rán shì zhōng diǎn， nà jiù shì dǎo yé jù jí de dì fāng， dāng nián dà kuǎn“ táo zhū gōng” fànlǐ yě jiù zài zhè lǐ fā cái。 wú qǐ de diē yě shì gè dǎo yé， jiā lǐ cún kuǎn dá dào qiān liǎng huáng jīn。 dàn shì shāng rén méi yòu dì wèi。 wú qǐ de diē zhǐ wàng wú qǐ jiāng lái néng yòu fèn xiàng yàng de gōng zuò， néng chū rù gāo jí yè zǒng huì， kāi zhe gōng jiā de xiǎo chē， lǒu zhe xiǎo mì， bái tiān kāi kāi huì hē hē chá， yòu shēn fèn hái bù xīn kǔ héng héng shāng rén fā cái liǎo， jiù xiǎng zhe néng dāng guān。 yú shì tā ná chū cún kuǎn， dào chù tuō guān xì， qiú rén tuī jiàn wú qǐ qù dāng guān， yǐ guāng dà mén tíng。 kě shì jiā cái sàn jìn， yǐ jiù zhǎo bù dào“ rén shàng rén” de gōng zuò。 xiǎng huàn diào shēn shàng zhè jiàn bù yī， zhēn shì bù róng yì 'āi 　　（ zhù： suǒ wèi bù yī， bù shì mián huā zuò de yī fú， nà shí hòu mián huā hái méi yòu yǐn jìn zhōng guó， bù yī duō shì má bù de， ér qiě bù jīng rǎn sè。 lǎo bǎi xìng zhǐ néng chuán bù yī。 yòu shēn fèn de rén， bǐ rú shì jiā dà zú de， dāng guān de， zé chuān sī yī。 tuō xià bù yī， chuān shàng cǎi sè de sī chóu yī fú xiàng yī zhǐ huā hú dié， dào chù luàn fēi， zhè shì dāng shí měi yī gè bù yī de mèng xiǎng。） 　　 suī rán yī fú méi yòu huàn chéng dài xiù huā de， wú qǐ què qǔ dào yī gè lǎo pó。 zhè gè kě lián de nǚ rén gěi wú qǐ zhì yī kuài bù， zhì wán liǎo yī liàng， bǐ zhèng fǔ guī dìng de zhǎi。 yú shì wú qǐ ràng tā chāi liǎo zhòng zhì。（ dà yuē dāng shí de bù hé qián bì yī yàng， kě yǐ zuò wéi jiāo yì píng zhèng lái liú tōng， rú guǒ zhì bù zhì dé chǐ cùn bù gòu， huì rǎo luàn huò bì shì chǎng）。 　　 qī zǐ diǎn tóu dāyìng， cóng xīn zhì bù。 zhì wán zài yī liàng， hái shì bù dá biāo。 wú qǐ dà nù， zěn me gēn zhèng fǔ de hái bù yī yàng， dào dǐ shǒu bù shǒu fǎ。 qī zǐ gǎn jǐn jiě shì：“ jīng xiàn gù dìng hǎo liǎo， nǐ jiào gǎi de shí hòu yǐ jīng méi fǎ gǎi liǎo。” 　　“ méi fǎ gǎi， nǐ gànmá hái dá yìng？” wú qǐ bù néng yuán liàng qī zǐ de qī piàn xíng wéi， ná chū jié hūn zhèng， hái gěi qī zǐ shuō，“ zán men lí hūn bā。” 　　 ā？ shuō lí jiù lí yā？ qī zǐ gǎn jǐn qǐng zì jǐ de xiōng cháng chū miàn qiú qíng， tā xiōng cháng què huí dá shuō：“ wú qǐ zhè gè rén wǒ zhī dào， tā shì fǎ jiā de xìn tú， fǎ wú sī qíng。 fǎ jiā jiù shì zhè yàng， bù fēn guì jiàn qīn shū， yī lǜ duàn yú fǎ。 bāo kuò bǎ fǎ zài zuì qīn jìn de rén shēn shàng shí xíng， rán hòu zài tuī guǎng。 suǒ yǐ， nǐ bù yào zài xiǎng zhe gěi tā dāng lǎo pó liǎo。” 　　 lǎo pó méi yòu liǎo yǐ hòu， zhè gè nián qīng rén wú qǐ xiàn rù liǎo kǔ mèn、 chóu chú hé qīng wēi de luò bó， bù guò tā yě bù xū yào lǎo pó， zhǐ xiǎng gān yī fān shì yè。 yī bān xiǎng gànshì yè de rén de tè diǎn jiù shì： zǎo shàng bù dié bèi， pá qǐ lái jiù chū qù bēn zǒu， yī zhěng tiān zài wài biān qiú shī jié yǒu， wǎn shàng bàn yè cái kōng zhe shǒu huí lái。 zhōng yú wú qǐ yù shàng yī gè zhì tóng dào hé de tóng zhì， wú qǐ shuō：“ péng yǒu， wǒ jiā lǐ méi yòu lǎo pó chǎo， nǐ wǎn shàng lái wǒ jiā chī fàn， yī qǐ tán shì yè bā。” jiēguǒ zhè gē men wǎn shàng shuǎng yuē liǎo， méi lái tán shì yè。 wú qǐ jìng jiān chí děng liǎo yī yè， bù dòng fàn cài， zhí dào cì rì tiān míng， zhuān qù bǎ péng yǒu qǐng lái， cái yī qǐ jìn cān tán shì yè。 zhè jiù shì hán fēi zǐ shuō de“ xiǎo xìn chéng zé dà xìn lì， shì yǐ wú qǐ xū gù rén 'ér shí。” 　　 wú qǐ hùn liǎo hěn cháng shí jiān， zhōng yú wù chū lái yī gè dào lǐ， nà jiù shì zì jǐ kōng yòu mǎn fù cái huá， dàn méi yòu wén píng shì wàn wàn bù xíng de。 wú qǐ xiǎng dú shū， shǒu xuǎn jiù shì qù lǐ yí zhī bāng de lǔ guó（ lǔ guó yī zhí shì jiào yù chū kǒu， bǐ rú zǐ xià dào shān xī dāng jiào shòu， zhāo shēng jiǎng xué。 wèi sī、 lǐ kuī dōushì tā de xué shēng）。 　　 lín xíng， wú qǐ fā liǎo hěn， yòng yá chǐ yǎo pò zì jǐ de shǒu bì， xiàng qí mǔ fā shì：“ wǒ héng héng wú qǐ， rú guǒ bù néng chéng jiù shì yè， lì shēn qīng xiāng， jué bù huí wèi guó lái。” yú shì wú qǐ dōng xíng sān bǎi lǐ， bá shè dào lǔ guó de qū fù。 tā tīng shuō zhù míng jiào yù jiā kǒng zǐ de tú sūn héng héng“ céng shēn” xiān shēng zhèng zài zhāo shōu xīn yī jiè xué yuán， gēn jù guǎng gào shàng shuō：“ Zēngzǐ shū yuàn héng héng huǒ chē zhàn xiàng xī 100 mǐ， chē zhàn yòu rén jiē， bāo chī bāo zhù， zhāo shōu rú jiā gāo jí bān， xún huán jiào xué， zhōng jiān bù qīng chǎng， xué bù huì xià yī qī xué fèi miǎn jiāo。” 　　 wú qǐ jué dé bǐ jiào hé suàn， jiù huā qián tóu dào céng shēn mén xià dú shū。 　　 zhè wèi céng shēn yě bù shì sú rén， tā xiǎo de shí hòu bèi bà bà dài jiē shàng wán。 tā xiǎo 'ā， bù dǒng shì， jiù kū nào。 tā bà bà shuō：“ hái zǐ bù yào nào， huí jiā shā zhū gěi nǐ kàn zhe wán 'ér。” 　　 huí jiā lái， céng bà bà juǎnqǐ xiù zǐ jiù mó bǐ shǒu。 céng mā mā shuō：“ kāi wán xiào 'ā nǐ！ nǐ gēn hái zǐ kāi wán xiào yě dàngzhēn 'ā！ wǒ zhè kě 'ài de zhū， hái méi fā yù chéng shú ní， nǐ jiù yào shā 'ā１ 　　 céng bà bà shuō：“ xiǎo hái 'ér shì bù kě yǐ gēn tā kāi wán xiào de。” shuō wán jiù yī gùn zǐ bǎ zhū liáo dǎo， yī dāo tǒng liǎo。 xiǎo hái 'ér céng shēn zài bàng biān kàn zhe， pāi zhuóshǒu jiào。 　　 hē hē， zhè gè céng bà bà jiǎng qiú xìn yì， gēn wú qǐ yī yàng， yě shì cóng shēn biān jiā rén nà lǐ shí xíng zì jǐ de zhù zhāng。 　　 xiāo shuǐ yuē： céng bà bà hái zhù zhāng xiào dào， céng mā mā gěi céng bà bà de lǎo mā zhēng lí zǐ méi yòu zhēng shú， céng lǎo mā mā chī liǎo kě néng lā liǎo dù zǐ， yú shì céng bà bà qì huài liǎo， jiù bǎ céng mā mā xiū liǎo， yīn wéi lǎo pó bù xiào！ zhè yě shì rú jiā jīng diǎn lǐ de yī duàn“ měi tán”。 bù guò， wǒ men xiān bù yào xiào zhè xiē gǔ rén de yū fǔ， céng bà bà、 wú qǐ zhī tú， zuǐ shàng hǎn shénme， shí jì zhōng jiù zěn me zuò， yán xíng jué duì yī zhì， cóng bù zì qī qī rén héng héng pì rú shuō céng bà bà jiān xìn rú jiā jiào yì：“ fù mǔ zài， bù yuǎn yóu”， jiù zhēn de dào lǎo dāi zài jiā lǐ bù chū qù zuò guān héng héng wǒ guǎn zhè jiào zuò jiān chí yuán zé。 　　 suǒ wèi jiān chí yuán zé， jiù shì jiān chí wéi zì jǐ suǒ shè dìng bìng gōng zhī yú zhòng de yuán zé， fèng xíng zì jǐ suǒ dǔ xìn de zhù zhāng。 zhè zhǒng jīng shén， zhèng shì hòu dài suǒ zuì quē fá de。 hòu lái huáng quán shí dài de zhōng guó zhī shí fènzǐ men， zuǐ shàng hǎn zhe gāo diào， dàn suǒ hǎn de dōng xī， què lián zì jǐ dōubù xìn， zhǐ shì wèile hú nòng shàng biān huò zhě yìng fù zhù liú rú jiā sī xiǎng 'ér hǎn（ fǒu zé jiù méi fǎ hùn xià qù liǎo！）。 ér shí jì shàng， bìng bù zhēn de nà yàng xíng dòng。 dàn yǐ jiù hái yào dào chù hǎn gāo diào。 dà jiā nǐ méng zhe wǒ， wǒ méng zhe nǐ， sī dǐ xià yǎn zuǐ tōu zhe 'ér xiào， shí jì shàng shuí yě bù zhēn de zhào hǎn dé nà yàng 'ér zuò。 zhè qǐ bù shì zhōng guó rén de bēi 'āi， yǎng chéng yī gè sǎ huǎng de dà fēn wéi。 　　 wèishénme xiān qín de rén bù zì qī， ér hòu lái huáng quán shí dài de rén jiù zì qī ní？ zhè zhù yào shì huáng quán shí dài de zhuān zhì huáng dì men bī chū lái de 'ā， bù néng dān guài hòu lái rén bù zhēng qì， gǔ tóu biàn ruǎn。 　　 ér chūn qiū zhàn guó shí dài， tiān xià liè biàn， suī rán yě yòu jūn zhù， dàn céng céng fēng jiàn， jūn quán bù qiáng， suǒ yǐ hái méi yòu nòng chū huáng dì nà bān jí duān zhuān zhì de tǐ xì。 yīn cǐ， céng bà bà、 wú qǐ zhè yàng yòu gè xìng、 bù zì qī、 yòu yuán zé de rén， jiù gé wài de duō， shǐ dé nà gè shí dài xiǎn dé wú xiàn měi hǎo。 　　 hòu lái， yòu liǎo huáng dì， cóng zhèng zhì jià gòu dào yì shí xíng tài dū jí duān yī tǒng， zhī shí fènzǐ yǐ fù huáng dì qù dāng guān， shī qù jīng jì shàng hé sī xiǎng shàng de dú lì， bèi huáng dì tiáojiào dé fú fú tiē tiē de， màn màn mó qù cóng qián de kě guì bǐng xìng 'ér biàn chéng huáng dì de jīng shén fù yōng， zhǐ hǎo péi zhe huáng dì chàng chàng gāo diào liǎo。 　　 bù guǎn zěn me yàng， shòu céng bà bà（ wàng liǎo shuō liǎo， zhè wèi céng bà bà jiù shì rú jiā“ wú rì sānxǐngwúshēn” de céng cān xiān shēng， kǒng zǐ de dà gāo tú） yǐng xiǎng， xiǎo hái céng shēn zhǎngdà yǐ hòu yě shì jiān shǒu yuán zé， lǘ pí qì， tā tīng shuō xué yuán wú qǐ de lǎo mā sǐ liǎo， jiù lì kè xīng fèn qǐ lái， yīn wéi rén sǐ， zhèng shì rú jiā dà xiǎn shēn shǒu de shí kè， céng shēn lǎo shī fēi yào wú qǐ tóng xué 'àn zhào rú jiā de yuán zé huí qù shǒu sàng sān nián bù kě。 rén sǐ liǎo xū yào shǒu sàng， zhè yě shì rú jiā de yuán zé。 zěn me shǒu ní？ sān nián bù xǔ zuò guān， sān nián bù xǔ chuān huā yī cháng， sān nián bù xǔ chī ròu， sān nián qù fén tóu dā cǎo péng zhù zhe， hé yě wài de qín shòu zá chù， sān nián zhè gè， sān nián nà gè， yī dìng yào bǎ xiào zǐ gǎo sǐ， zhì shǎo shòu chéng yī bǎ qīng gǔ tóu cái suàn zhì xiào， cái huì bèi“ yì lǐ chēng zhī”。 　　 dàn wú qǐ bù yuàn yì huí jiā qù“ shǒu” zì jǐ sǐ qù de lǎo mā héng héng wú qǐ bù xiǎng làng fèi sān nián gōng fū。 ér qiě wú qǐ dāng chū fā guò shì：“ bù dāng qīng xiāng， bù huí lǎo jiā”。 yú shì tā lǎo shī céng shēn dà nù， duì wú qǐ cóng cǐ dài dā bù lǐ。 　　 hěn yòu zhì qì de wú qǐ gān cuì bù gēn tā xué rú liǎo， zì jǐ zuānyán bīng fǎ。 bù jiǔ， qí guó rén lái dǎ lǔ guó rén liǎo（ zhè shì qí guó rén de jiā cháng biàn fàn， měi dāng guó nèi yī nào yì jiàn， yī yòu máo dùn， jiù huì yòu rén chū qù dǎ lǔ guó sǎ qì， yǐ lāo zhèng zhì zī běn， jiù xiàng fū qī liǎ chǎo jià， shī bài de ná dǎ hái zǐ chū qì）。 lǔ guó dà chén bù huì dǎ zhàng。 zhèng zài chuài mó bīng fǎ de wú qǐ， bèi lǔ mù gōng kàn zhōng liǎo， xiǎng rèn mìng tā wéi jiāng， dǐ kàng qí rén。 wú qǐ zhōng yú yòu liǎo xiǎn shān lù shuǐ de jī huì。 dàn shì lǔ guó de dà xián men fēi cháng bù xí guàn ràng wài lái hù（ hái shì yī gè bào fā hù de 'ér zǐ） qù fēi huáng téng dá。 yú shì dà xián men jiù qù zèn hài（ zèn， niàn zěn sì shēng） wú qǐ， shuō wú qǐ de xiàn rèn xí fù shì qí guó rén， wú qǐ zhè xiǎo zǐ kěn dìng huì gēn lǎo pó zǒu de， àn zhù qí guó， bì huài lǔ guó dà shì。 āi！ lǔ guó de dà chén mǎn zuǐ dōushì rén yì dào dé， qí shí xū wěi jiān nìng。 wǒ men huái yí， lǔ guó zhè me yī gè tù zǐ yī yàng qiè nuò、 pá chóng yī yàng bēi wū de guó jiā， tā suǒ yùn yù de rú jiào， huì shì duō me jìn bù de dōng xī má？ rán 'ér rú jiào， tè bié shì jīng guò sòng rú、 míng rú hòu de shēng jí bǎn， biàn chéng liǎo zhōng guó rén de guó jiào。 　　 wú qǐ wèile xīn zhōng rán shāo zhe de、 chì rè de shù gōng lì yè de lǐ xiǎng， yì rán jué rán dì shā sǐ liǎo qī zǐ， qiú dé lǔ jūn xìn rèn。 gōng yuán qián 410 nián de yuè guāng， yān sǐ zài wú qǐ xīn niàn zǐ nà jiǎo bái de pí fū shàng， wú qǐ huàn lái liǎo jiāng jūn tóu xián， luò liǎo gè“ míng lì kuáng rén” de 'è hào， zhè jiù shì lì shǐ shàng wú qǐ“ shā qī qiú jiāng” de gù shì。 bù guò tā hěn kě néng shì hòu lái rú jiā xué zhě zài shū shàng biān zào de， shì rú jiā duì fǎ jiā wú qǐ de chǒu huà。 rú fǎ zhī zhēng， yī zhí shì lì shǐ shàng shuō bù qīng de gōng 'àn。 fǎ jiā hán fēi zǐ， yě céng xiě shū shuō kǒng zǐ zhū dāng shí zhī míng xué zhě“ shàozhèng mǎo” de shì， gěi kǒng zǐ 'àn shàng liǎo yī gè lì yòng shǒu zhōng zhí quán shā hài bù tóng xué shù sī xiǎng zhě de 'è míng。 zhè xiē shuō fǎ dōubù zhī shì zhēn shì jiǎ。 　　 wú qǐ dài zhe lǔ guó bīng dào liǎo běi fāng qián xiàn， bǎi chū qiè zhàn de yàng zǐ， pài yī gè nāo zhǒng xiàng jiāo 'ào de qí guó rén qiú hé， tóng shí zhuā jǐn bù shǔ bīng lì。 děng zhàn dǒu dǎ xiǎng shí， wú qǐ yī fǎn zhōng jūn shǒu xiān chōng jī de guàn cháng zhàn fǎ， ér shì bǎ lǎo ruò cán bīng fàng zài zhōng jūn， jīng ruì yǐn cáng zài liǎng yì， cóng liǎng yì dōu shā qí jūn ruǎn ruò de hòu bù， quán lì bī pò qí jūn hòu bù chè tuì， dòng yáo qí jūn qián bù jīng ruì。 yī sì chéng gōng， biàn chéng shì zhuī jī， yǐ kuò dà zhàn guǒ。 zhōng yú lǔ jūn yǐ guǎ jī zhòng， dà huò quán shèng。 　　 wú qǐ zhǎn lòutóu jiǎo， shǐ lǔ guó de dà xián duì tā guā mù xiāng kàn， tóng shí yòu bù yí yú lì dì zhōng shāng tā：“ zhù gōng， wú qǐ jìng gān xiē jīng shì hài sú de jǔ dòng， zài tā gù xiāng， tā shā guò sān shí duō gè xiào huà tā de rén。 zài wǒ men zhè 'ér， tā yòu shā diào liǎo zì jǐ de xí fù 'ér。 wǒ men de jūn duì yǐ ruò kè qiáng， zhè shì bù jí lì。 zhū hóu kàn jiàn wǒ men néng dǎ， yī dìng yào lái lián shǒu qīn fá wǒ men de， dào shí hòu fēi wáng guó bù kě。 lǔ wèi běn jiù shì xiōng dì， wǒ men rú guǒ yòng wèi guó de wú qǐ， wèi guó rén néng bù mà wǒ men wā qiáng jiǎo má？ hé kuàng zhè jiā huǒ sī xiǎng yì shí bù guò guān， shā qī qiú jiāng， pǐn zhì bù duān zhèng。” 　　 lǔ mù gōng tīng wán， jué dé níng yào pǐn zhì duān zhèng de cǎo， yě bù yào qì zhì chāo qún de huā。 yú shì xuān bù bǎ wú qǐ tóng zhì kāi chú。 lǔ guó shì rú jiào dà xíng qí dào de dì fāng， qiáng diào yǐ dào dé biāo zhǔn lùn rén， yǐ sī xiǎng pǐn dé guà shuài， zhè yī zhí shì rú jiào xià de gànbù xuǎn bá biāo zhǔn。 cáigàn bèi shì wéi xiǎo rén bǐ shì， chuàng xīn chì wéi qí jì yín qiǎo。 zài lǔ guó， dāng guān zhǐ yào jiǎng dào dé lǐ yí， nǐ yào xué huì de bù shì rú hé zuò shì， ér shì rú hé zuò rén， zuò yī dǎ gǒng shī wèi sù cān bà liǎo。 díquè， rú guǒ wú qǐ zhēn yòu shā qī qiú jiāng de liè jì， nà me 'àn rú jiā de nà yī tào rén cái biāo zhǔn lái héng liàng wú qǐ， tā sǐ yī bǎi cì yě yòu liǎo。 　　 sǐ yòu yú gū de dà néng rén wú qǐ， yòng jìn liǎo hún shēn shàng xià de hēi 'àn， yě lǐ jiě bù liǎo zhè gè sǐ qì chén chén de guó jiā。 tā jié shù liǎo yīcháng huáng liáng měi mèng， juǎnqǐ pū gài juàn， yòu biàn chéng liǎo cóng qián yī yàng yī qián bù zhí de bù yī， sì zhōu dōushì jiù kōng qì， dà yìn yě bèi shōu huí qù liǎo。 tā jiù xiàng《 táng jí hē dé》 lǐ biān bèi rén zhuō nòng de sāng qiū， dāng liǎo liǎng tiān de hǎi dǎo zǒng dū， dǎ tuì rù fàn de hǎi dào， què lì kè bèi jiū xià tái qù， yī qiē zhǐ shì xiào jù yī cháng 　　 lí kāi liǎo nǐ jiù shì bào fù nǐ。 wú qǐ mào zhe xiǎo yǔ， jiā zhe xínglǐjuǎn， zhàn zài qū fù chéng 2400 nián qián de huǒ chē zhàn bàng biān， sīliáng zhe zì jǐ rén shēng de xià yī gè zhàn diǎn。 　　( sì ) 　　 wú qǐ yǐ shǎo shèng duō， shuài lǎo māo de jūn duì dǎ bài liǎo xiōng měng de dà gǒu， dì qiú réndōu zhī dào。 tā shùn zhe liè guó zhī jiān de chí dào xī qù， qián wǎng shān xī。 jīng lì liǎo zhè jǐ nián de niǎn zhuǎn piāo yí， wú qǐ gèng jiā jiān yì chéng shú， chūn tiān zhèng yǐ yī kē xiǎo cǎo de xíng shì shù qǐ tā de qí zhì。 jǐ zhǐ yì xiāng de niǎo péi zhe wú qǐ fēi lín wèi guó dū chéng de dǐng kōng， niǎo men huì bù huì bèi chí táng lǐ de yī qún shuǐ zú cuò dàngchéng rì yuè xīng chén， wú qǐ huì bù huì shí lái yùn zhuǎn、 fú yáo zhí shàng。 wú qǐ bù guǎn zhè yī xiē。 tā shén sè chāo yuǎn， gǔ xiāng qīng qí， sù mù de mù guāng sǎo shì zhe zhè gè xīn xīng de chéng shì（ jīn shān xī xià xiàn， shí chēng 'ān yì）， rán hòu ná zhe zì jǐ de míng cè， jìng zhí tóu xiàng jìn guó wèi shì zhǎng mén rén héng héng wèi sī de fǔ jiá qí shí tā de shēng míng yǐ jīng xiān tā 'ér zhì， wèi sī wèn bàng rén dào：“ wú qǐ hé rú rén yě？” 　　 bàng rén shuō：“ wú qǐ tān 'ér hàosè。 rán 'ér yòng bīng de huà， sī mǎ ráng jū（ zhù míng bīng fǎ《 sī mǎ ráng jū bīng fǎ》 de zuò zhě） dǎo yě bù shì tā de duì shǒu。”（ wú qǐ hàosè， bù zhī cóng nǎ lǐ lái， nán dào yīn wèitā qǔ guò liǎng gè lǎo pó？） 　　 wèi sī jiē jiàn liǎo wú qǐ， tóu yī jù jiù shì diāo nán tā de huà：“ tīng shuō nín hěn néng dǎ zhàng， dàn shì wǒ bù 'àihào jūn shì， wǒ xǐ huān rú shēng wén zhì。” 　　 wú qǐ yáo yáo tóu：“ nín wèishénme yào yán bù yóu zhōng ní？ nín yī nián dào tóu dōuzài shā shòu bāopí， zài pí gé shàng tú qī huì sè zuò chéng pí jiá， yòu lào chū xī niú dà xiàng de tú 'àn zài pí jiá shàng xià hǔ dí rén。 nǐ men hái zhì zào 'èr zhàng sì chǐ de cháng jǐ、 yī zhàng 'èr chǐ de duǎn jǐ。 nín de zhòng chē yě yòng pí zǐ bǎo qǐ lái， chē lún chē zhóu jiā yǐ qīng tóng。 nín dà guī mó de bèi zhàn， zěn me hái shuō bù 'ài dǎ zhàng？”（ xiàn zài zhī dào liǎo， wèishénme sēn lín lǐ de dòng wù dū jué zhǒng liǎo。 bù guò yě shuō míng liǎo dāng shí shān xī shěng yě shēng dòng zhí wù hěn fán shèng， bù shì xiàng xiàn zài zhè yàng de huáng tǔ dàng dàng）。 　　 wú qǐ jiē zhe shuō：“ nín xiǎng yòng bīng yú liè guó， què bù pìn qǐng bīng jiā míng jiāng， zhè hǎo bǐ fū chú de mǔ jī hé yě māo bó dǒu， chī nǎi de xiǎo gǒu qù qīn fàn lǎo hǔ， suī yòu zhàn dǒu de jué xīn， zāo yù de zhǐ shì sǐ wáng。 cóng qián chéng sāng shì zhǐ jiǎng wén dé、 fèi chí wǔ bèi， yīn 'ér wáng guó； yòu hù shì zhàng zhe bīng duō， shì zhòng hǎo yǒng， shè jì miè wáng。 xián jūn míng zhù yòu jiàn yú cǐ， bì dìng yào nèi xiū wén dé， wài zhì wǔ bèi。 suǒ yǐ， miàn duì dí rén 'ér bù gǎn jìn zhàn， zhè shuō bù shàng shì yì， kàn zhe zhèn wáng jiāng tǔ de shī tǐ zhǐ huì bēi shāng， zhè shuō bù shàng rén。” 　　 jǐ jù huà shēn shēn dǎ dòng liǎo wèi sī。 wèi sī hū dì zhàn qǐ shēn lái， cháng cháng yī yī：“ qǐng wèn xiān shēng， néng gòu xiāng zhù wǒ xīng lì chēng bà má？” wǒ zuòde jiù shì dì wáng zhī shī， dāng de jiù shì zhí yè jīng lǐ rén 'ā， wú qǐ gǎn jǐn zhàn qǐ lái， hé wèi sī sì quán xiāng bào。 yú shì wèi sī qīn zì shè yàn， fū rén pěng sǎ， yòng lóng zhòng de yí shì rèn mìng wú qǐ wéi dàjiàng。 kě jiàn wèi sī bù dān cóng pǐn zhì jiǎo dù kàn rén， ér shì cóng cái zhì céng miàn xuǎn cái。 　　 gōng yuán qián 413 nián qǐ， wú qǐ shòu mìng xiàng xī， yuè guò qín jìn dà xiá gǔ héng héng huáng hé zài cǐ duàn nán běi zòng liú， chéng wéi shān xī、 shǎn xī zhī fēn jiè， rán hòu zài guǎi wān héng liú zhōng yuán。 wú qǐ yuè huáng hé jìn rù shǎn xī， shuài bīng jī qín。 wú qǐ liào dí zhì shèng， yòng bīng rú shén， lián zhàn jiē jié， kuài sù duó zhàn liǎo shǎn xī dōng bù de hán chéng、 dà lì、 chéng chéng、 hé yáng、 huá xiàn děng wǔ zuò chéng chí。 zhè shì shǎn xī dōng yuán， dōng xī zòng shēn yī bǎi wǔ shí huá lǐ， nán běi xiá cháng de yī kuài tǔ dì， yīn zài huáng hé yǐ xī， chēng wéi hé xī zhī dì（ jìn huì gōng、 qín mù gōng shí dài jiù céng wéi zhēng duó cǐ dì 'ér bào fā“ hán yuán dà zhàn”）。 wú qǐ chóngxīn bá qǔ cǐ dì， shǐ huáng hé tiān qiàn chéng wéi wèi rén de nèi lù hé， cóng cǐ kě yǐ cóng róng dù hé， shǐ qín rén wú xiǎn kě shǒu。 　　 dàn shì wú qǐ lì zú hé xī zhī dì， bèi zǔ huáng hé， yī dàn fā shēng zhàn zhēng， hěn nán jí shí dé dào hòu fāng yuán zhù。 suǒ yǐ tā gǎo liǎo xī bù dà kāi fā： biàn xí sú， chéng xùn jiào， jìn dì lì zhī jiào， fā zhǎn nóng yè， yòng 'èr shí duō nián de shí jiān， bǎ xī róng pán jù de luò hòu de hé xī， dài rù wén míng shì jiè， biàn chéng zì wǒ yǐ tuō、 dú lì kàng qín de bù chén de háng kōng mǔ jiàn。 　　 guāng jīng jì kāi fā yě bù gòu， wú qǐ jiǎn mù liáng cái， yǐ zhāo mù 'ér bù shì chuán tǒng zhēng fā xíng shì zǔ jiàn liǎo liè guó de dì yī zhǐ tè zhǒng jīng ruì bù duì héng héng wǔ zú。 cóng qián， chūn qiū shí dài， zhēng bīng gōng zuò zhù yào miàn xiàng chéng shì， suí zhe zhàn zhēng guī mó de kuò dà， nóng cūn zhēng bīng gōng zuò yě yòu shēng yòu sè liǎo， dàn zhēng lái de rén méi gōng zī， hái dé zì jǐ jiě jué wǔ qì hé liáng shí。 yòu shí hòu dǎ zhàng dǎ dào bàn dào， tiān zhuǎn lěng liǎo， hái dé zì jǐ xiě xìn gěi lǎo jiā， ràng lǎo niàn gěi zuò dōng yī， ràng lǎo diē gěi sòng guò lái， zhēn shì péi běn yòu péi mìng 'āi dǎ wán zhàng， zhēng lái de bīng yuán mō mō nǎo dài rú guǒ hái zài de huà， jiù gè huí gè jiā jì xù cóng shì xiāng jiān láo dòng。 zhàn chǎng shàng de shì， hǎo xiàng mèng yīcháng， zhǐ bǎ nà huáng shā zhàn xuè rǎn guò de wǔ qì cáng zài dì jiào lǐ， xī wàng zài yě bù yào ná chū lái yòng tā。 wú qǐ gǎi gé liǎo zhè chuán tǒng de zhēng bīng zhì， tā yǐ kē kè de shāi xuǎn biāo zhǔn zhāo mù shì bīng， yī dàn rù wǔ jiù fā gěi tā men gōng zī， chéng wéi zhí yè jūn rén。 zhè xiē rén fàng xià shǒu zhōng de nóng huó chū lái káng jǐ， xiāng dāng yú zhǎo dào yī fèn cháng qī gōng zuò， bù dàn ná xīn shuǐ， hái“ yī rén rù wǔ， quán jiā guāng róng”： quán jiā miǎn qù yáo yì fù shuì， hái cì gěi tǔ dì fáng wū。 　　 zhè zhǒng“ mù bīng zhì” de xuǎn bīng biāo zhǔn hěn gāo， yào qiú sān céng yī jiá quán fù wǔ zhuāng héng héng jí“ shàng shēn jiá”、“ gǔ jiá”、“ jìng jiá”。 dāng shí méi yòu kù zǐ， rén men xià shēn shì qún zǐ héng héng duì yú jūn rén lái shuō jiù shì qún zhuàng de pí gé“ gǔ jiá”。 qún zǐ lǐ biān guāng zhe dà tuǐ， cóng xī gài yǐ xià yòu bàn jié kù tǒng shìde jìng yī tào zài xiǎo tuǐ shàng héng héng jìng yī shì yóu cóng qián yuǎn gǔ shí dài de bǎng tuǐ jìn huà lái de， wèi lái jiāng jì xù xiàng shàng kuò zhāng chéng wéi kù zǐ。 duì yú jūn rén lái jiǎng xiǎo tuǐ shàng de jìng yī jiù shì pí gé de“ jìng jiá”。 chuān hǎo zhè shàng shēn jiá、 gǔ jiá、 jìng jiá sān céng yī jiá， nǎo dài shàng zài zhe zhòu（ qīng tóng tóu kuī）， cāo shí 'èr shí zhī nǔ， kuà jiàn wǔ shí méi， hé gē， dài jiàn， guǒ sān rì zhī liáng， fù zhòng bēn páo， yóu fú xiǎo zhì rì zhōng， néng bēn páo yī bǎi lǐ zhě， cái néng yìng zhēng rén wǔ。 mā má， zhè bù bǎ rén páo sǐ 'āi dāng shí de yī bǎi lǐ xiāng dāng xiàn zài de 41.5 gōng lǐ， děng yú quán chéng mǎ lā sōng sài， yào qiú bàn tiān páo wán， ér qiě zhè xiē dà bīng bēiliǎo nà me duō bīng jiá wǔ qì， kě bù shì bèi xīn kù chà yā。 wǒ men yóu cǐ yě kě yǐ pàn duàn， xiān qín rén zài shēn gāo、 tǐ néng hé nài lì fāng miàn， dū bǐ xiàn dài rén chū sè！ 　　“ mù bīng zhì” xuǎn chū de rén jiào zuò“ wǔ zú”， lù qǔ zhī hòu 'àn gè rén tè zhǎngjìn xíng biān duì， zhí zé yǔ wǔ qì gè yòu xù liè。 wú qǐ cǎi qǔ yóu dān bīng dào duō bīng、 fēn duì dào hé chéng de xún xù jiàn jìn de xùn liàn fāng fǎ， shǐ wǔ zú wán quán tuō lí shēng chǎn， zhuān xīn cāo yǎn， chéng wéi“ cháng bèi bīng”， míng xiǎn bù tóng yú guò yú yè yú jiān zhí de“ zhēng fā bīng”， shì yī zhǒng shǐ wú xiān lì de chuàng jǔ， kāi hòu dài mù bīng zhì de xiān hé。 zhè xiē zhí yè huà de jūn rén， xiāo yǒng shàn zhàn， lì liǎo gōng hái yòu shǎng jué hé tián dì， 　　 wú qǐ duì yú zhè zhǐ néng zhēng guàn zhàn de duì wǔ， xiàng yǎn jīng yī yàng 'ài hù。 tā shuì jué bù shè xí zǐ， hé pǔ tōng shì bīng chī xiāng tóng de fàn cài， chuān yī yàng de yī fú， xíng jūn shí bù chéng chē， ér shì bēifù gān liáng， jiān chí yǔ shì zú yī dào bù xíng， cóng bù gǎo tè shū huà。 zhè jiù jiào lián píng。 wú qǐ jìn dé shì zú zhī xīn， shì zú lè sǐ。 jù shuō yòu yī gè shì bīng cháng liǎo dú chuāng， nóng xuè mǎn shēn， niǎn zhuǎn shēn yín， tòng kǔ bù kān。 wú qǐ fā xiàn zhè yī qíng kuàng hòu， biàn háo bù yóu yù dì guì xià shēn zǐ， bǎ nóng xuè yī kǒu yī kǒu xī shǔn chū lái， jiě chú liǎo zhè wèi shì bīng de tòng kǔ。 wú qǐ zhè zhǒng shuài xiān chuí fàn、 ài bīng rú zǐ de xíng wéi， jí dà dì gǎn dòng liǎo xī hé zhù jūn shàng xià， zēng qiáng liǎo bù duì de níng jù lì。 　　 jù shuō zhè gè shì zú de mǔ qīn zhī dào zhè jiàn shì hòu háotáo dà kū， shuō：“ wǎng nián， wú qǐ jiāng jūn gěi hái zǐ de fù qīn shǔn nóng， tā fù qīn zuò zhàn yī wǎng wú qián， jiēguǒ zhàn sǐ liǎo。 xiàn zài jiāng jūn yòu wéi wǒ 'ér zǐ xī nóng， ér zǐ yě cháng bù liǎo lā， wā ～～～” 　　 zhì jūn hái xū yào fǎ lìng， yòu yī cì， yī gè shì zú hái méi dé dào mìng lìng jiù fèn yǒng chōng xiàng dí zhèn， zhǎn huò qín rén liǎng zhǐ shǒu jí tí liǎo huí lái， wú qǐ bù dàn bù gěi shǎng， fǎn 'ér lì jí jiāng tā zhǎn shǒu， yīn wéi tā bù tīng mìng lìng rèn yì xíng dòng。 wú qǐ hái céng“ qiān mù lì xìn” yǐ qiáng huà fǎ lìng de xìn yòng。 tā bǎ yī gè zhù zǐ fàng zài xī hé zhù dì， xià lìng：“ shuí néng bǎ tā bān dào xī mén de， xíng shǎng。” lǎo bǎi xìng zhēng xiān qù bān。 wú qǐ rèn wèimín xīn kě yòng， yú shì xià lìng“ míng tiān gōng dǎ mǒu mǒu shào tíng， néng shǒu xiān dēng shàng qù de， shòu guān dà fū， shǎng cì shàng děng tián zhái。” dào jìn gōng shí， rén rén zhēng xiān， yīzhāo 'ér bá zhī。 　　 wú qǐ shàn yòng bīng， dí guó bù gǎn móu， tā zhèn shǒu xī hé， yǔ qín rén jiē zhàn， dà zhàng 76 cì， quán shèng 64 cì， qí yú de bù fēn shèng fù， cóng wèi bài jì。 liè guó dōuhěn kàn zhòng wú qǐ de chéng gōng jīng yàn， xiāng jì xué tā de yàng， qǐ dòng cháng bèi bīng zhì dù。 qí guó yóu cǐ chū xiàn jì jī， hái yòu qín guó ruì shì、 hán rén cái shì、 zhào rén bǎi jīn zhī shì、 chǔ guó xuǎn liàn zhī shì， děng děng， dōushì bù wú qǐ hòu chén zhě。 jūn duì zǒu xiàng zhí yè huà、 zhuān yè huà。 　　 dāng rán， zhè zhǒng zhāo mù lái de cháng bèi jūn yě yòu quē diǎn， jiù shì chéng běn gāo。 tā men yòu jiā chǎn、 dài gōng zī， dǎ qǐ zhàng lái yě xǔ pà sǐ， yī dàn sǐ liǎo， zài yě lǐng bù dào gōng zī liǎo， jiā tíng jūn shǔ dài yù yě dǎ zhé kòu liǎo。 suǒ yǐ tā men wú lùn rú hé， bù néng bǎ zì jǐ dǎ sǐ， yī dìng yào bǎ zì jǐ dǎ huó（ bàn fǎ yòu liǎng gè， yī shì dǎ zhàng duǒ zhe diǎn 'ér， bǎ tóu māo zhe diǎn 'ér； èr shì bì xū dǎ shèng zhàng， yǐ miǎn sǐ diào）。 　　 mù bīng zhì de lìng yī gè wèn tí shì， bīng yuán nián líng yuè lái yuè dà， zhàn dǒu lì zhú jiàn xià jiàng， ér qiě lǎo bīng yóu zǐ dǎ zhàng xī lì。 hái yòu， jūn guān yě huì zhōng bǎo sī náng， kè kòu bīng xiǎng， bǐ rú xū bào wǔ qiān rén， zhǐ zhāo yī qiān rén， qīn tūn bīng xiǎng， zǒng zhī， bàn fǎ hěn duō， dōushì hòu lái cháo dài jūn duì lǐ de kě chǐ huā yàng。 nòng bù hǎo jiù jī qǐ shì bīng huá biàn。 　　 wú qǐ shuài lǐng zì jǐ de zhàn shèng zhī shī， zhèn shǒu xī hé 'èr shí nián de tóng shí， yòu dài bīng dōng qù hé běi cè yìng xié zhù yuèyáng duì zhōng shān zuò zhàn， gōng miè zhōng shān guó。 tóng shí qī， qí guó fā shēng nèi luàn。 yóu yú pàn luàn zhě tóubèn jìn guó zhào shì， zhàn huǒ suì rán wèiguó jì zhàn zhēng。 wú qǐ shuài lǐng wèi jiā jūn， lián hé zhào、 hán liǎng jiā， yǔ qí jiāng tián bù jī zhàn yú lóng zé。 qí guó de jì jī bù duì gēn běn bù shì wèi jiā wǔ zú de duì shǒu， yī dàn jiāo fēng， bì chī dà kuī（ xún zǐ yǔ）。 guǒ rán， qí jūn jì shàng cì bài gěi wú qǐ shuài lǐng de lǔ guó jūn zhī hòu， zài cì bài zài wú qǐ shǒu lǐ。 qí jiāng tián bù zhàn sǐ， zhèn wáng sān wàn rén， bèi fú huò zhàn chē liǎng qiān liàng！（ cóng qián chūn qiū shí dài de dà zhàn yì， shuāng fāng zǒng zhàn chē shù cái bù dào liǎng qiān liàng， zhè huí guāng bèi fú huò de zhàn chē jiù yòu liǎng qiān liàng。） 　　 wú qǐ gǎn zhe pái chū 'èr shí lǐ cháng de liǎng qiān liàng zhàn chē， kǎi xuán huí dào shān xī。 wèi、 zhào、 hán sān jiā shēng wēi dà zhèn。 chéng zhe shèng lì zhī wēi， sān jiā dǎ fā shǐ zhě qù luò yáng qù jiàn zhōu wēi liè wáng， yào qiú jìn fēng wéi zhū hóu。 cǐ shí de zhào、 wèi、 hán sān jiā， yǐ jīng lǒng duàn liǎo jìn guó wǔ shí gè xiàn yǐ shàng de tǔ dì， yǐ jí tǔ dì shàng de bīng yuán hé rén kǒu， suī wú zhū hóu zhī míng 'ér yòu zhū hóu zhī shí。 zhōu wēi liè wáng wú kě nài hé， cè mìng zhào jí、 wèi sī、 hán qián wéi zhū hóu， shì wéi zhào liè hóu、 wèi wén hóu、 hán jǐng hóu。 shí jiān shì gōng yuán qián 403 nián。 wú qǐ duì yú“ sān jiā fēn jìn” zhè yīchóng dà lì shǐ shì jiàn， gōng mò dà yān。 　　 zhào wèi hán sān jiā fēn jìn yǐ hòu， shān xī cóng cǐ yě jiù bèi chēng wéi sān jìn。 zhè shì fēn fēng zhì xià de qīng dà fū jiā zú lěi dài péng zhàng zhī hòu de bì rán qū shì： zhào wèi hán sān jiā yuán lái zhǐ shì yī xiǎo kuài fēng dì， dàn píng zhe fēng dì shàng de jūn duì hé liáng shí， màn màn tūn bìng qí tā jiā zú， yuè lái yuè dà， bìng qiě xiàng wài tuò jiāng， rú zhào qǔ dé dài guó， wèi ná dào zhōng shān、 xī hé。 ér jìn guó guó jūn zhí jiē kòng zhì de zhǐ yòu qū wò、 jiàng chéng（ guó dū dì qū） liǎng kuài tǔ dì， zǎo guǎn bù liǎo tā men liǎo。 　　 zhào wèi hán shēng jí zhū hóu zhī hòu， jìn guó guó jūn yī shí hái méi yòu bèi fèi， chéng liǎo míng cún shí wáng de shuāi rén， fǎn dǎo qù cháo bài zhào、 wèi、 hán sān gè xīn de dà zhū hóu guó。 zhè zhǒng gān gà de jú miàn wéi chí liǎo sān shí nián， zhí dào dào gōng yuán qián 376 nián， dà jiā zhōng yú dū jiě tuō liǎo héng héng hán、 zhào、 wèi sān guó zhū hóu fèi jìn jìng gōng wéi shù rén（ jiù shì hé zán men yī yàng de rén）， xuān hè 'èr bǎi nián、 lì guó qī bǎi nián de běi fāng bà zhù héng héng jìn guó miè wáng liǎo。 　　 zhè yī qiē tiān fān dì fù de jù biàn， dōushì yóu yú niú 'ér pǔ biàn xué huì liǎo gēng dì。 cóng qián de lí jiān shì qīng tóng de， bù shì hé mán niú lā， dōushì rén lā。 zài chūn qiū mò qī， tiě qì bèi yǐn rù shēng chǎn， bāo kuò tiě zhì lí jiān， yú shì niú zài chūn qiū mò qī xué huì liǎo gēng dì， huá lā lā dì gěi tǔ dì kāi táng， bǎ shēn céng yǎng fēn fān dào dì miàn shàng。 niú gēng biàn dé shí máo qǐ lái。 rén men pīn mìng gǎn zhe niú， fú zhe tiě lí， qù kāi kěn xīn de tián yě。 sēn lín shù zhàng bèi tì guāng， féi wò de tǔ dì dǎ chū huáng chéng chéng de liáng shí。 dàn shì zhè xiē hǎo dōng xī dōuméi yòu shàng jiāo guó jūn， ér shì bèi qīng dà fū rú zhào shì、 wèi shì、 hán shì sān jiā bǎ chí zhe。 xīn de kē xué jì shù wǔ zhuāng liǎo tā men， gǎi biàn liǎo shè huì jié gòu， tā men shí lì bù duàn jī lěi jué qǐ， zhōng yú sān fēn jìn guó。 　　 yáo xiǎng jìn guó dāng nián duō shǎo háo zú， xiān zhěn jiā zú、 hú yǎn jiā zú、 sān xì jiā zú、 luán shì、 qí shì、 yáng shé shì、 fàn shì、 zhōng xíng shì、 zhì shì děng děng， bāo kuò guó jūn yī zú， zài guò qù de 200 nián zhōng， xiāng jì yǔn luò， zōng miào bèi yí píng， zǐ sūn bèi fèi píng mín。 rú jīn survive xià lái de jiù shèng zhào、 wèi、 hán sān jiā。 zhào shì、 wèi shì、 hán shì sān jiā de chéng gōng zài yú kāi míng jié jiǎn， yīn 'ér rén xīn guī fù。 bǐ rú shuō， tā men de mǔ zhì miàn jī dū tè bié dà， dāng shí měi mǔ jiāo gù dìng shù liàng de liáng shí shuì， mǔ zhì dà， jiù yì wèi zhe zū shuì qīng， nóng mín men xǐ huān qù tā men nà lǐ zhòngdì， yú shì rén qì yuè lái yuè wàng， zài fēng yì shàng zhào jí hé xùn liàn de jūn duì yě yuè lái yuè duō， shì lì jī zēng。 ér cóng qián de fàn shì、 zhōng xíng shì mǔ zhì zuì xiǎo， bù zhù yì huì mín yǎng shēng， suǒ yǐ tā men zuì xiān miè wáng。 tóng yàng de， zhì shì（ zhì bó yī jiā） de mǔ zhì yě bǐ jiào xiào 　　 yī gè jiā zú， hé yī gè cháo dài yī yàng， yě yòu xīng wáng shèng shuāi。 cǐ qǐ bǐ luò de jiā zú xīng shuāi jí hé chéng yī gè cháo dài yī gè guó jiā de shèng shuāi lì shǐ。 zǒng zhī， gōng yuán qián 376 nián sān fēn jìn guó zhī hòu， jìn de zōng miào bù zài yòu rén jì sì。 jìn xiàn gōng、 jìn wén gōng（ zhòng 'ěr）、 jìn jǐng gōng、 jìn dào gōng děng lǎo yī bèi gé mìng jiā， kǒng lóng hé xī yì， cóng cǐ kě yǐ 'ān jìng dì tǎng zài dì xià， màn màn biàn chéng huà shí liǎo。 jīn tiān， rú guǒ nǐ yòu xìng dào shān xī nán bù de hóu mǎ qù， yú jiāo wài de suō suō shuāi cǎo lǐ， réng rán kě yǐ kàn jiàn dāng chū jìn guó dū chéng de huáng tǔ chéng qiáng cán yuán， zòng héng yī liǎng gōng lǐ。 　　( wǔ ) 　　 wèi wén hóu（ wèi sī） jīng cháng sī suǒ zhe jìn guó miè wáng de yuán yīn， jìn guó táng táng de bǎi nián běi fāng bà zhù， zěn me jiù tū rán yī xià zǐ bèi wǒ men sān jiā fēn diào liǎo ní？ chūn qiū chū qī， jìn xiàn gōng jìn shā qún gōng zǐ， yǐ miǎn zhè xiē rén wēi xié jūn quán。 jiē zhe， tā yǐn jìn yì xìng jiā zú， jī jí biàn gé jìn qǔ， yǐ rénrén wéi xián qǔ dài rénrén wéi qīn。 yú shì guó jì bà yè， duō zài jìn guó。 dàn shì fán shì yòu lì jiù yòu bì， jìn guó guó jūn méi yòu fā zhǎn chū yī tào kòng zhì yì xìng dà jiā zú de jīng yàn， zuì zhōng sān jiā fēn jìn。 　　 fēn fēng zhì gěi qīng dà fū dà jiā zú yǐ dú lì de fēng dì， zì yóu jiā zú wǔ zhuāng， tīng píng qīng dà fū jiā zú zuò dà， shì guó jūn de qǔ sǐ zhī dào。 yú shì zhào、 wèi、 hán sān gè xīn zhū hóu guó de guó jūn， cóng jìn guó miè wáng de guò chéng zhōng xī qǔ jiào xùn， shí shí jǐng tì zì jǐ bù yào bèi xià shǔ duó liǎo quán， chóngyǎn cóng qián jìn guó de gù shì。 tā men yǐ jìn guó jūn wéi qián chē zhī jiàn， fēn fēn qiáng huà jūn quán， zhōng yú huì jí chéng wèi lái zhōng guó zài qín cháo yǐ hòu de huáng quán zhuān zhì shè huì。 　　 zěn me qiáng huà jūn quán ní？ shǒu xiān shì zài yì shí xíng tài shàng， guó jūn yào bù duàn qiáng diào zì jǐ zài chén zǐ zhōng de chóng gāo dì wèi。 qián wén zhōng， zhào wú xù jiā jiǎng nà gè zài wéi chéng shí qī yī zhí jiān chí bù xiè xiàng tā gōng jǐn dì kē tóu de bèn dàn， jiù shì wèile gǔ lì chóng jūn sī xiǎng。 zhào wú xù bāo yáng wèile jiù zhù bù xī jiǔ sǐ yī shēng de yù ràng， yě shì jiào yù guó rén chóng jūn。 　　 dàn shì， guāng kào sī xiǎng zhèng zhì gōng zuò shì bù zú yǐ qiáng huà jūn quán de， hái dé cóng jī zhì shàng rù shǒu： zhǐ yòu qǔ dì fēn fēng zhì， gàndiào qīng dà fū jiā zú zhè zhǒng tè quán jiē céng suǒ yǐ lài de tǔ dì jī chǔ， cái néng chè dǐ bì miǎn tā men shàng qīn jūn quán， bì miǎn sān jiā fēn jìn zhè yàng de lì shǐ bēi jù chóngyǎn。 tuī dòng shí xiàn zhè yī wěi dà biàn gé gōng zuò de， jiù shì dāng shí yìng yùn 'ér shēng de fǎ jiā rén wù liǎo。 　　 wèi wén hóu zhī dào lǐ kuī běn shì dà， jiù rèn mìng lǐ kuī wéi“ xiāng”， zhù chí fǎ jiā gǎi gé。 　　 lǐ kuī shì fǎ jiā de bí zǔ， tā de gǎi gé sī lù， jiù shì qǔ dì fēn fēng， cóng 'ér gé liǎo nà xiē shì xí dà jiā zú de mìng， shǐ tā men wú fǎ zài fēng dì shàng yōng quán zì zhòng， píng kōng zuò dà， wēi xié jūn quán liǎo。 　　 qǔ dì fēn fēng yǐ hòu， shuí lái guǎn lǐ dì miàn shàng ní？ nà jiù bǎ fēng yì gǎi wéi jùn xiàn， shí xíng jùn xiàn zhì， yòng zhāo mù lái de guān liáo zuò jùn xiàn de zhǎngguān。 tā men zhǐ néng shòu gù yú guó jūn， duì xiá qū de jūn duì yě zhǐ yòu yòu xiàn de diào dù quán， ér qiě guān zhí yě bù néng shì xí， zhè yàng jiù hěn hǎo kòng zhì， yī fèn rèn miǎn tōng zhī jiù kě yǐ bǎi bù zhè xiē zhí yè guān liáo。 tā men lì liǎo zhàn gōng yě hǎo， huò zhě yè jì hǎo 'ér shēng liǎo guān yě hǎo， dōushì zhǐ ná gōng zī（ shí lù）， yǐ liáng shí xíng shì zhī fù， ér bù shì cóng qián de shòu yǔ fēng dì。 méi yòu fēng dì hé fēng dì shàng de jūn duì， yòu bù néng shì xí guān zhí， yě jiù wú fǎ zuò dà， wú fǎ chéng wéi wēi xié jūn quán de dà jiā zú， cóng 'ér kè guān shàng jiā qiáng liǎo tǒng zhì zhě de yī yuán quán wèi。 zhè biāo zhì zhe shāng zhōu yǐ lái de fēn fēng zhì kāi shǐ xiàng wèi lái qín hàn de huáng quán zhuān zhì shè huì guò dù。 　　 zhè zhǒng yǐ“ zhí yè guān liáo tǐ xì” qǔ dài“ fēn fēng qīng dà fū jiā zú” de zuò fǎ， bù dàn yòu lì yú gǒng gù jūn quán hé wěn dìng zhèng zhì， yě kè guān shàng dǎ kāi liǎo bù yī cóng zhèng de dà mén。 yǐ shì chǎng zhāo pìn de zhí yè guān liáo men， dài tì qīng dà fū dà jiā zú zú nèi zǐ dì shì xí guān zhí de zuò fǎ， zhè xiǎn rán shì yī zhǒng jìn bù， dǎ pò liǎo guì zú zǐ dì lèi sì jiǎ bǎo yù zhī liú de tiě fàn wǎn。 bù yī cóng zhèng yīn cǐ biàn dé kě néng liǎo， zhè shì yī zhǒng zhì de fēi yuè yǔ lì shǐ de jìn bù！ zhōng guó yě zhǐ yòu dào liǎo zhè gè jiē duàn， guān liáo tǐ xì cái chū bù chéng xíng： zhèng fǔ bù zài zhǐ wéi qīng dà fū jiā zú chéng yuán suǒ lǒng duàn， ér shì yóu chū shēn píng xià de zhí yè guān liáo qù zuò， cóng 'ér gěi liǎo rú wú qǐ、 yuèyáng zhè zhǒng méi yòu rèn hé dà jiā zú bèi jǐng de bù yī、 shì rén chū tóu de jī huì。 yǐ qián de dà jiā zú zú rén shì xí guǎn lǐ， bù shì zhí yè guān liáo。 　　 rú guǒ guǎn lǐ zhāo pìn lái de zhí yè guān liáo ní？ nà jiù yào jiè zhù fǎ lǜ liǎo， ér bù zài shì cóng qián de xuè yuán hé zōng fǎ。 lǐ kuī hěn hǎo yùn yòng liǎo fǎ lǜ zhè gè wǔ qì。 tā huì jí gè guó fǎ lǜ tiáo wén， biān chéng yī bù《 fǎ jīng》， yǐ fǎ lìng yuē shù hé jiǎng shǎng de shǒu duàn guǎn kòng gè céng jí guān yuán hé rén mín， ràng guān liáo mendōu tīng guó jūn de huà， qǐ dào qiáng huà jūn quán de zuò yòng， bìng chéng wéi wèi lái qín hàn de fǎ lǜ lán běn。 hòu lái shāng yàng jiù shì dài zhe《 fǎ jīng》 gěi qín guó rén mín sòng qù liǎo fú yīn。 　　 yóu yú lǐ kuī、 shāng yàng děng rén chóng shàng fǎ lǜ， yīn 'ér dé míng fǎ jiā， dàn tā de nèi hán yuǎn bù zhǐ yú cǐ。 　　 fǎ jiā gǎi gé de zuì dà zōng zhǐ， yī yán 'ér bì zhī， hái shì zài yú qiáng huà jūn quán。 tā de qǔ dì fēn fēng， gòu jiàn zhí yè guān liáo， yùn yòng fǎ lìng yuē shù guān liáo， dōushì wèile qiáng huà jūn quán。 suǒ yǐ fǎ jiā bìng bù shì wǒ men cóng“ fǎ jiā” zì miàn shàng lǐ jiě de pǔ fǎ、 yán gé zhí fǎ de yì sī。 　　 jūn quán qiáng dà liǎo， yòu shénme hǎo chù ní？ bàn suí zhe jūn quán qiáng dà 'ér fā shēng de biàn gé， rú： qīng dà fū jiā zú zhè xiē fēn sàn jūn quán de zhù chóng bèi xiāo miè liǎo， qǔ 'ér dài zhī de zhí yè guān liáo men yòu shì gōng kāi jìng pìn lái de， shǔ yú rénrén wéi xián， bìng qiě yǐ fǎ lǜ yuē shù guān liáo， zhè duì qiáng guó dōudà yòu bì yì。 wèi guó zhèng shì tōng guò zhè yī xì liè fǎ jiā biàn gé， yī xià zǐ jué qǐ wéi zhàn guó shǒu qiáng。 　　 wèi wén hóu（ wèi sī） xiān shēng 'èr sān shì： 　　 wèi wén hóu qí shí yě shì fǎ jiā。 　　 yòu yī cì， wèi wén hóu hé dà jiā hē jiǔ， hē zhe hē zhe jiù mí hún liǎo， zhàn bù qǐ lái liǎo。 tiān bù còu qiǎo， yòu xià qǐ liǎo yǔ， yuǎn gǔ shì jiè yī piàn chūn yǔ xiāo xiāo。 　　 wèi wén hóu tū rán xiǎng qǐ nóng lín jú cháng（ yú rén） lái liǎo：“ huài liǎo， wǒ gēn yú rén yòu gè yuē dìng， xià wǔ dǎ liè qù ní１ 　　 dà jiā quàn zǔ shuō， xià yǔ liǎo， xiǎo dòng wù yě bù chū lái liǎo， nín yòu hē yùn hū liǎo， qǐng gǎi rì bā。 dàn wèi wén hóu bù gù dà jiā quàn zǔ， yìng shì 'àn zhào yuē dìng mào yǔ qù zhǎo yú rén， yī qǐ wài chū dǎ liè。 yǔ tiān xiǎo dòng wù dōubù chū lái， jiù zhè liǎng gè shǎ guā zài yě dì lǐ měng páo。 yī zhí dào tiān hēi， lěi dé yào sǐ。 　　 zhè gè gù shì shuō míng wèi wén hóu zhòng shì“ fǎ”， yī dàn shénme dōng xī dìng xià biāo zhǔn lái， yòu yán zài xiān， biàn bù néng suí biàn gēnggǎi。 rén zhì bù néng yú yuè fǎ zhì， zì jǐ dāng lǐng dǎo， suí yì gēnggǎi jì yòu guī dìng， shì luàn fǎ。 fǎ jiā zhòng shì fǎ lìng de yán sù xìng， yòng yī xì liè yán sù de fǎ lìng lái qǔ dì fēn fēng zhì， gǎi zào shì xí qīng dà fū jiā zú， yuē shù、 kǎo hé、 jiǎng chéng xīn xīng de zhí yè guān liáo men， quándōu yào kào yán sù zhí xíng hé luò shí gè zhǒng xiāng guān bān bù de fǎ lìng。 zhè jiù shì fǎ jiā。 suǒ yǐ wèi wén hóu duì yú yǔ yú rén de yuē dìng， bì xū yán sù luò shí lǚ xíng。 　　 wèi wén hóu chú liǎo yòu xī mén bào、 yuèyáng、 wú qǐ zhè xiē jùn jié wéi qí xiào mìng， hái yòu yī gè jiā bīn jiào tián zǐ fāng， cǐ rén shì zǐ gòng de tú dì， yě xiāng dāng jī líng， gēn zǐ gòng yī yàng huì lái shì 'ér。 yòu yī cì wèi wén hóu yǐn jiǔ， xīn shǎng zhe yīnyuè， shuō：“ zhōng shēng bù xié diào 'ā， zuǒ biān de yīn gāo。” tián zǐ fāng yǎn zuǐ 'ér xiào：“ chén tīng shuō， jūn zhù zhǐ yào guǎn lǐ hǎo ‘ yuèguān’ jiù xíng liǎo， bù xián míng de jūn zhù cái zhí jiē guǎn lǐ yīnyuè。 wǒ pà nín shì shěn yú shēng， ér lóng yú guān 'ò。” 　　 zhè huà pō yòu dào lǐ。 jūn wáng jiù shì yào guǎn lǐ hǎo zhí yè guān liáo men， yòng zhì dìng luò shí yī xì liè fǎ lìng lái diào kòng guān liáo、 guǎn kòng guó jiā。 zhè shì xīn shí qī fǎ jiā gǎi gé yǐ hòu duì jūn zhù men tí chū de xīn de gōng zuò fāng fǎ hé yào qiú。 　　 wèi wén hòu hái yòu yī cì shàng jiē， kàn jiàn lù shàng yī gè jiā huǒ fǎn chuānzhuó pí 'ǎo， bēizhe chái hé， zhè jiā huǒ jiě shì shuō：“ wǒ bǎ yòu máo de yī cè chuān zài lǐ biān， zhè yàng máo máo jiù bù huì bèi chái hé huá diào liǎo。” 　　“ kě shì，” wèi wén hòu shuō，“ nǐ bǎ pí zǐ lù zài wài biān， yī dàn bèi chái hé guà pò liǎo， máo máo bù yě yào diào má？ pí zǐ méi yòu liǎo， máo dào nǎ lǐ yǐ fù 'ā？” zhè gè gù shì gēn fǎ jiā lǐ niàn lián xì bù dà， dàn shì tǐ xiàn liǎo yī zhǒng jīng jì xué lǐ niàn。 hòu lái fā shēng de lìng yī jiàn shì kě yǐ zuò tā de zhù jiě。 yòu yī cì， dì fāng shàng chāo 'é wán chéng shuì shōu zhǐ biāo， qún chén fēn fēn chēng hè， wèi wén hòu wéi dú yōu lǜ：“ lǎo bǎi xìng jiù shì pí zǐ， shōu liǎo tài duō de shuì， pí zǐ sǔn shāng liǎo， yǐ hòu shuì yuán jiù kū jié liǎo。 wǒ men bù néng yǔn xǔ zhè zhǒng zuò fǎ。” 　　 wèi wén hóu zuò wéi yī gè fǎ jiā rén wù， yě hái xǐ huān rú jiā， céng bài kǒng zǐ dì zǐ zǐ xià（ shuō“ qiǎo xiào qiàn xī， měi mù pàn xī” de jiù shì tā） wéi shī， dú shū qī jiān， hái gěi rú jiā de《 xiào jīng》 zuò liǎo zhù。 shǔ yú hàoxué bù juàn 'āi 　　( liù ) 　　 gōng yuán qián sì shì jì chū， wèi wén hóu de yī fān biàn gé， shǐ wèi guó xiàng fú yòng xīng fèn jì yī yàng， chéng wéi zhàn guó shǒu qiáng。 bù jiǔ， dà 'ě yú wèi wén hóu gāo gāo xīng xīng dì sǐ diào liǎo， xīn jiē bān de wèi wǔ hóu fàn liú yú huáng hé zhī shàng。 liǎng 'àn zhèng shì qín jìn dà xiá gǔ， xī biān jiù shì qín guó。 zhè me shuō bìng bù yán jǐn， xī biān yīnggāi shì huáng hé yǐ xī de“ hé xī zhī dì”（ shǎn xī shěng dōng yuán）， wú qǐ zhèng zhàn lǐng zhe， kě yǐ zhí jiē zài xiàng xī wēi xié qín rén。 　　 xīn shǎng zhe lǎo diē hé wú qǐ dǎ xià de jiāng shān， kàn kàn huáng hé liǎng 'àn cuī 'é xióng hún de gāo yuán dì mào， wèi wǔ hóu bù jìn gāo xīng qǐ lái， zàn dào：“ duō měi 'ā！ duō xiǎn gù de hé shān 'ā１ 　　 pāi mǎ pì zhuān jiā héng héng dà fū wáng cuò， gǎn jǐn tuī bō zhù lán：“ zhè dū kě yǐ zuò wéi nín chéng jiù bà yè de yǐ jù 'ā１ 　　 bù liào yòu rén tǐng shēn 'ér chū， yī jù huà zhèn lóng fā kuì：“ wǒ bù tóng yì！ hé shān zhī xiǎn， shí bù zú yǐ bǎo shè jì yě１ wèi wǔ hóu dǎo xī yī kǒu lěng qì， xīn shuō shuí zhè me dà sǎng mén 'āi yī kàn， zhèng shì yī zhí zhèn shǒu xī hé de wú qǐ！ wú qǐ cǐ shí yě zài chuán shàng， shuō：“ zhù jūn de huà， shì wēi guó zhī dào。 wáng cuò yòu fùhè zhù jūn de huà， shì wēi 'ér yòu wēi。” 　　 wèi wǔ hóu fèn rán huí zuǐ：“ nǐ bié guāng huì pī píng， xiān gěi wǒ shuō chū xiē dào lǐ lái。” 　　“ wáng bà zhī yè， cóng lái méi yòu jì tuō yú hé shān zhī xiǎn de。 cóng qián sān miáo zuǒ yòu dòng tíng hú， yòu yòu péng lí hú， běi yòu mén shān， nán yòu héng shān， zhàng shì tiān xiǎn， bù xiū dé yì， jiēguǒ bèi dà yǔ dǎ páo liǎo。 xià jié zhī guó， zuǒ tiān mén， yòu tiān xī， yī jué zài nán， yáng cháng zài běi， shī zhèng bù rén， ér shāng tānɡ fàng zhú zhī。 shāng zhòu zhī guó， dōng yòu mèng mén， xī yòu tài xíng， qián yǐ huáng hé wéi dài， hòu yǐ cháng shān bēifù， shī zhèng bù dé， zhōu wǔ wáng shā zhī。 yóu cǐ guān zhī， zài dé bù zài xiǎn yě。 rén jūn qīn xìn nèi chén（ tàijiàn yī liú） shèng guò duó chéng yě zhàn zhī gōng chén， tú yòu gāo qiáng guǎng zhòng， yě chí zǎo bèi rén miè guó。” 　　 wèi wǔ hóu dāng shí qì jù， wèile bǎo cún miàn zǐ， chēng shàn shuō：“ wǒ jīn tiān suàn shì tīng dào shèng rén zhī yán liǎo。 xī hé zhī jūn zhèng， hái shì jì xù zhuān wěi xiān shēng nín bā。” 　　 wú qǐ suī rán dǎ zuǐ zhàng yíng liǎo， dàn shì míng yǎn réndōu zhī dào， wú qǐ jiē xià lái de rì zǐ bù huì hǎo guò liǎo。 wèi wǔ hóu yī gǎi lǎo diē rénrén wéi xián de yuán zé， huí dào rénrén wéi qīn de lǎo lù， ràng zhèng zhì shàng jiǔ jīng kǎo yàn de lǎo hǎo rén tián wén wéixiàng。 tián wén zhǐ shì yòu dà jiā zú de xiǎn guì chū shēn bà liǎo， lián tā zì jǐ dū chéng rèn， wèi guó pìtǔ sì miàn， tuò dì qiān lǐ， dū yǐ lài wú qǐ zhī gōng； zài dài lǐng sān jūn、 gǔ zhèn chéng liè fāng miàn， zhì lǐ sì jìng、 jiào xùn wàn mín、 chōng shí fǔ kù、 biàn yì xí sú fāng miàn， tādōu bù rú wú qǐ。 dàn wèi wǔ hóu zhī suǒ yǐ yòng tā， shì tā lǎo shí kě kào， zhèng zhì shàng xìn dé guò。 　　 wèile qiáng huà jūn quán， bù dàn yào 'è zhì fēn fēng zhì xià de qīng dà fū shì xí jiā zú， jí biàn duì yú shì chǎng zhāo lái de zhí yè guān liáo（ rú wú qǐ）， shòu yú quán lì jiǔ liǎo， yě yào xiàn zhì。 jūn wáng xiàn zhì shǐ yòng néng rén 'ér rèn yòng kě kào de cǎo bāo， zhè shì cháng yòu de shì。 wú qǐ bù fú qì yě méi bàn fǎ。 　　 nà gè zài xī hé yóu tǐng shàng shòu liǎo tā qì de pāi mǎ pì zhuān jiā wáng cuò， yě kāi shǐ zhuā jǐn shuō wú qǐ de“ hǎo huà”： 　　“ wú qǐ shì gè dà néng rén 'ā， nín zhǐ ràng tā shǒu yī gè qū qū xī hé， èr shí duō nián méi shēng guān， gū jì tā zǎo biē zhe tiào cáo lā。” 　　 wèi wǔ hóu suì huái yí wú qǐ， pài rén ná zhe“ jīn pái” qù xī hé diào wú qǐ huí dū chéng 'ān yì。 wú qǐ bǐ yuè fēi cōng míng， zhī dào huí qù méi hǎo shì， shōu shí liǎo yī xià shū běn， táo bēn chǔ guó bì huò qù liǎo。 　　 wú qǐ xiàn rù qiū tiān de fù dì。 zài jiāo yě shàng chéng zuò mǎ chē nán xià， chē chuāng wài shì lián tiān bì yě、 shāng xīn qiū sè。 suì yuè shū hū， qù chéng yǔ guī tú liǎng xiāng máng máng。 tā zǒu dào hé nán nán bù， kàn kàn lí chǔ jìng hěn jìn liǎo。 qiū tiān jìn zhù wú qǐ xīn zhōng， wú qǐ wéi qiū fēng suǒ bāo wéi。 wú qǐ huí guò tóu， wú xiàn juàn liàn dì cháo zhe tā 'èr shí nián kǔ xīn jīng yíng de wèi guó xī hé fāng xiàng tóu qù shēn qíng yī piē， zhǐ bù zhù rè lèi zòng liú。 　　 pú rén wèn dào：“ gěi shuí dǎ gōng bù shì yī yàng， diū diào wèi guó jiù xiàng rēng diào yī gè pò xié。 nín shāng xīn liú lèi， zhè shì wèishénme ní ?” 　　 wú qǐ huí dá：“ nǐ nǎ lǐ zhī dào， rú guǒ wèi wǔ hóu xìn rèn wǒ， shǐ wǒ jiān shǒu xī hé， nà wǒ yī dìng kě yǐ bāng zhù tā miè wáng qín guó。 yòu liǎo qín guó de guān zhōng wò tǔ héng héng biǎo lǐ hé shān， sì miàn qún shān， hào chēng sìsāi zhī gù， wǒ men yǐ tā wéi jī dì， xiàng dōng shōu bìng zhōng yuán， kě yǐ yī tǒng quán guó。 kě xī tā tīng xìn chán yán。 wǒ zǒu liǎo， xī hé jiù yào bèi qín guó rén duó qù liǎo， wèi guó yě cóng cǐ jiāng xuē ruò liǎo１ 　　 guǒ rán， cì nián， qín jūn jí zhàn qù liǎo xī hé yī gè biān yì。 dào liǎo wǔ shí nián yǐ hòu， qín rén jīng guò shāng yàng biàn fǎ 'ér jiàn qiáng， zhōng yú jìn dé xī hé zhī dì， dé yǐ yuè guò huáng hé tiān xiǎn， jìn gōng shān xī sān jìn。 　　 xiāo shuǐ yuē： wú qǐ zhī suǒ yǐ lí kāi wèi guó， yòu qí bì rán xìng： xiàn zhì shǐ yòng néng rén， tè bié shì yì xìng néng rén， yǐ bì miǎn tā men kuī sì jūn quán， zhè shì tǒng zhì zhě jiā qiáng jūn quán de bì rán。 xū yào de shí hòu ràng nǐ fā huī jǐ nián zuò yòng， dàn dào liǎo yī dìng xiàn dù， jiù yào 'è zhì nǐ de quán lì， nǎi zhì tù sǐ gǒu pēng liǎo。 běn shū zhōng de zhù míng néng chén rú shāng yàng、 sūn bìn、 zhāng yí， zuì hòu dū yě luò dé zhè gè xià cháng 　　( qī ) 　　 bǎ yōu shāng， dū shuǎi lā shuǎi lā， bǎ huí yì dū shuǎi lā shuǎi lā， wú qǐ huī yī huī lèi shuǐ， zài gōng yuán qián 387 nián lái dào chǔ guó zé yè。 tài yáng bǎ lí míng yōu ruò de qīng guāng pō sǎ zài lǎo dà de chǔ guó jiāng shān shàng。 chǔ guó zì cóng liǎng bǎi nián qián zài yān líng zhī zhàn yǔ běi fāng bà zhù jìn guó dǎ chéng píng shǒu yǐ hòu， gēn běi fāng de zhēng bà zhàn suàn shì xiāo tíng liǎo。 bù liào， dōng biān què zāo dào xīn jué qǐ de wú guó lěi nián gōng jī， yǐng dū yī dù shèn zhì bèi gōng pò， bèi pò qiān dū ruò chéng（ niàn ruò chéng）， hòu yòu qiān huí。 chǔ guó yǔ yuè guó lián shǒu（ yuè guó chū rén、 chǔ guó chū qiāng） bǎ wú wáng fūchāi gěi miè diào yǐ hòu， chǔ chèn jī tūn diào liǎo zhōng yuán dōng nán bù de chén guó、 cài guó、 qǐ guó（ qǐ rén zài yě bù yòng yōu tiān liǎo） děng yuán wú guó de zhí mín dì。 　　 dàn shì hěn niú qì de chǔ guó dào liǎo zhàn guó shí dài， biàn dé bù niú qì liǎo。 wú qǐ míng bái chǔ guó jī ruò de zhēngjié， jiù shì nà xiē guó jūn de qī gān zǐ、 bā gān zǐ de qīn qī men、 dà jiā zú， zhàn liǎo cháo zhōng hěn dà de fā yán quán， tā men de fēng dì biàn bù quán guó， zì yòu tǔ dì jūn duì， yǎn rán shì guó zhōng de xiǎo guó。 tā men bù tīng zhèng lìng， shàng bī jūn wáng， xià nüè rén mín， suǒ yǐ zhōng yāng pín ruò， dì fāng zhèng jú dòng dàng。 zhè gè jié zhèng， gēn fēn liè qián de jìn guó yī mó yī yàng， suǒ bù tóng de shì jìn guó bèi fēn fēng de qīng dà fū jiā zú shì yì xìng jiā zú， ér chǔ guó zài chūn qiū zǎo qī zhù zhòng xiāo jiǎn fēn fēng zhì xià de yì xìng jiā zú， qiáng huà wáng zú jūn quán。 dàn shì rú jīn wáng zú bù duàn fán yǎn fēn liè， yě xíng chéng liǎo shì shí shàng de zhū duō fēn fēng jiā zú。 chǔ guó méi yòu bèi yì xìng dà fū fēn diào jiāng shān de gù lǜ（ xiàng cóng qián de jìn guó nà yàng）， què yòu bèi tóng xìng jiā zú tuō kuǎ de qū shì。 　　 wú qǐ zhǔn bèi yǐn jìn wèi guó fǎ jiā gǎi gé de chéng gōng jīng yàn， chōng dāng guó jūn de yǎo gǒu， bāng chǔ dào wáng de máng， zài chǔ guó 'è zhì fēn fēng， tuī dòng jūn quán zhuān zhì。 zhè zhǒng shì zài zhōng yuán shì xīn xiān de， zài chǔ guó què bìng bù xīn xiān。 chǔ guó zǎo zài chūn qiū shí dài jiù yī guàn qiáng huà wáng quán， è zhì fēn fēng， dāng shí de shí jiàn xiào guǒ hěn hǎo， guó lì qiáng hàn。 dàn hòu lái de chǔ wáng men hū shì liǎo zhè gè gōng zuò， xiàn zài yào zhòng xīn huí dào zǎo qī chǔ wáng de sī lù shàng qù。 chǔ dào wáng jiē jiàn wú qǐ tīng liǎo lùn shù zhī hòu， jiù xiàng zhuā dào yī zhī xīng fèn jì。 tā yě xiǎng gǎi biàn chǔ guó cháng qī níng zhì bù qián de jú miàn， yě xiǎng 'è zhì háo mén dà zú， biàn fǎ tú qiáng。 　　 chǔ dào wáng shǒu xiān ràng wú qǐ dào wǎn chéng guà zhí duàn liàn， jī lěi diǎn zī běn， tóng shí yě shì kǎo chá wú qǐ。 guāng néng shuō bù xíng， xiān bàn gěi wǒ kàn shì shì。 wǎn chéng jiù zài hé nán zuì nán bù de nán yáng pén dì héng héng cǐ dì hòu lái rén cái bèi chū， rú huáng zhōng、 zhāng héng、 hé yàn、 cénshēn， yǐ jí nà gè sǐ xīn yǎn shǒu chéng de zhāng xún， zhū gé liàng yě zài cǐ dì wò lóng（ suǒ wèi nán yáng zhū gé lú）。 gōng yuán qián 389 nián， wú qǐ jiù lái dào liǎo nán yáng dì qū de zhòng zhèn wǎn chéng， zài zhè lǐ zuò liǎo sān nián bì mǎ wēn， yè jì péi rán， dāng dì de lǎo bǎi xìng biāo féi tǐ zhuàng。 yú shì chǔ dào wáng tí bá tā dāng“ qí tiān dà shèng”， zhī chí tā yǐ lìng yǐn shēn fèn， kāi shǐ 'ōu dǎ chǔ guó lǎo guì zú。 wú qǐ shuō：“ dà jiā zú de fēng dì， shì xí chuán dào dì sān dài， jiù bì xū shōu huí， guī guó jiā zhōng yāng suǒ yòu， yào bǎ fēng yì biàn chéng chǔ wáng zhí jiē kòng zhì de xiàn， jiē shòu chǔ wáng wěi pài de zhí yè huà guān liáo qù guǎn lǐ。” 　　 dà jiā zú fēng dì méi yòu liǎo， dàn zhè bāng rén de zǐ zǐ sūn sūn， hái bà zhàn zài cháo táng shàng， shì dài xiāng xí， jìng ná gōng zī bù gān huó。 wú qǐ zé bǎ tā men quán bù cái diào， jīng jiǎn jī gòu， cái jiǎn rǒng guān， jié shěng chū de kāi zhī yòng yú zhāo mù zhí yè guān liáo hé xùn liàn shì bīng。 nà xiē bèi layoff de guì rén men， wú qǐ ràng tā men bān jiā dào rénshào dì duō de dì fāng（ bǐ rú hú nán dì qū）， kāi fā huāng dì， yǐ miǎn liú zài fù shù dì qū pò huài gǎi gé。 zài zhèng zhì、 jīng jì shàng bō duó liǎo zhè xiē jiù fēn fēng tǐ xì xià dà jiā zú de tè quán zhī hòu， chǔ wáng cái fù chōng yíng liǎo， wáng quán jiā qiáng liǎo， kě yǐ tǒng yī zhǎng guǎn quán guó jūn duì hé zī yuán liǎo， zhàn lì tí gāo liǎo。 fèi chú jiù dà jiā zú de jì shēng tè quán， yòu gěi bù yī rén cái téng chū liǎo zhí wèi féi quē。 　　 kě shì dà jiā zú de guì rén men bèi qì dé yào sǐ， měi tiān shuì jué qián dōuyào dǎo gào：“ wǒ zhù yuàn lìng yǐn wú qǐ， lǎo pó shēng hái zǐ méi pì yǎn 'ér， chū mén ràng chē zhuàng sǐ， jīn tiān wǎn shàng tuō xià xié lái， yè lǐ jiù bào sǐ， míng tiān zài yě bù yòng chuān xié。 nǐ zhè gè bì mǎ wēn， nǐ gěi chǔ wáng mài mìng dāng qiāng shǐ！ zǎo wǎn nǐ bù dé hǎo sǐ！ sǐ liǎo yě chōu jīn bā pí， cuò gǔ yáng huī１ 　　 wú qǐ yě míng bái， chǔ dào wáng shì ná tā dāng qiāng shǐ， qù dǎ zhè xiē dà jiā zú， yǐ qiú qiáng huà wáng quán。 dàn zán jiù shì dǎ gōng de， bù gěi rén dāng qiāng shǐ hái gànmá ní， ér qiě zhè yě shì wèile chǔ guó fù qiáng， tā zuò wéi yī gè zhí yè jīng lǐ rén， zé wú bàng dài。 wú qǐ duì gōng zuòxiàng dāng yòu zé rèn xīn， tā dāng guān lián jié， bù gǎo fǔ bài， yán jìn sī mén qǐng tuō， yán jìn dà jiā zú zhāo yǐn shí kè， jié dǎng yíng sī。 chǔ guó zhèng zhì qì xiàng wéi zhī yī xīn， chū xiàn péng bó xīn xīng de shì tóu， tǐ xiàn zài zhàn zhēng fāng miàn， zuì tū chū de jiù shì gōng yuán qián 381 nián de jiù zhào gōng wèi zhī zhàn dà shèng。 　　 xiān shì， zhào guó yóu yú zǒng xiǎng nán xià zhōng yuán diào yú， bèi nán lín wèi rén yǐ jí zhōng yuán běi bù de wèi rén zǔ chéng lián jūn dǎ dé dà bài， shī diào liǎng gè dì fāng， zhào zhī zhòng zhèn zhōng móu zāo dào wéi gōng。 zhào guó qíng jí zhī xià qiú jiù yú zuì nán biān de chǔ guó duì wèi rén nán běi jiā jī。 wú qǐ fèng mìng běi shàng gōng wèi， dà pò zhī， bìng chéng shèng zhuī jī， yī zhí dǎ dào huáng hé biān shàng（ L xíng de héng bù fēn）， dù guò huáng hé， shēn rù shān xī wèi dì héng héng bù zhī tā de yuán zhù zǐ wèi wǔ hóu zuò hé gǎn xiǎng。 wú qǐ wéi chǔ guó rén shí xiàn liǎo“ yǐn mǎ huáng hé” de huáng hè zhàn jì， yī gǎi chǔ guó jī ruò 'áidǎ jú miàn。 　　“ wú qǐ zài wèi， wēi zhèn qín rén， shǐ qí bù gǎn dōng jìn yī bù； zài chǔ zé dǐ fú sān jìn， shǐ qí bù gǎn qīng jǔ wàng dòng。 wēi gài hǎi nèi， gōng zhāng wàn lǐ zhī wài” zhè shì dà jūn shì jiā cáo cāo duì wú qǐ de zàn shǎng。 sī mǎ qiān shuō：“ yòu tí qī wàn zhī zhòng， ér tiān xià mò dāng zhě shuí ? yuē： wú qǐ yě。” zhè jiù shì zhàn wú bù shèng de wú qǐ。 wú qǐ zhī xióng yǒng cháng yǔ sūn wǔ bìng chēng， hòu shì kuā jiǎng mǒu gè rén huì dǎ zhàng， jiù cháng shuō“ bǐ nǐ sūn wú”， yì sī shì yǔ sūn wǔ、 wú qǐ xiāng fǎng fó。 wú qǐ、 sūn wǔ chéng wéi gǔ jīn míng jiāng de zuì gāo biāo gān， zhè gè róng yù hěn gāo 'āi 　　 yě jiù zài tóng yī nián， wú qǐ zài chǔ guó kāi zhǎn gōng zuò dì liù nián， chǔ dào wáng tū rán hěn bù zhēng qì dì sǐ liǎo。 tā zuǐ lǐ hán zhe bǎo yù， tíng shī zài zǔ miào táng， liǎn shàng dài zhe jīng huāng bù 'ān， zài gǎi gé shàng wèi quán miàn shēn huà shí lí kāi liǎo rén jiān。 zhìsāng wěi yuán huì de tóng zhì men yōng zài miào táng lǐ， yīn mái de kōng qì kǎ kǎ zuò xiǎng。 yǐ“ yáng chéng jūn” wéi shǒu de jiù dà jiā zú yī fēn zhōng yě bù néng děng liǎo， duì zhe wú qǐ nù mù 'ér shì， qièchǐ zuàn quán。 tā men zhāo hū gōng jiàn shǒu hū lā yī xià zǐ fēng yōng 'ér rù， cháo zhe wú qǐ fēi huáng luàn shè。“ lǎo chǔ wáng zhōng yú sǐ liǎo， kàn shuí hái néng zhào zhe nǐ１ wú qǐ dēng shí shēn zhōng shù jiàn， zhuǎn shēn jiù wǎng guān cái bǎn bàng biān páo。 hòu biān bīng dīng zhuī shā， jiàn jǐ jiāo jiā。 　　 wú qǐ bào zhuāng zǒng jīng lǐ” chǔ dào wáng de shī tǐ zuò yǎn hù， wú shù luàn jiàn shè xiàng tā， yě shè zài chǔ dào wáng body shàng。 wú qǐ dà hǎn：“ wǒ sǐ bùzúwèi xī， nǐ men chóu shì dà wáng， jiàn shè dà wáng body， dà nì bù dào， shuí néng táo sǐ !” zhòng rén wén yán， kǒng jù 'ér táo。 wú qǐ mǎn shēn liúxiě， xiān hóng jìn rǎn， dǎo dì 'ér sǐ， jié shù liǎo zì jǐ bēi zhuàng de yī shēng， xiǎng nián bù dào 55 suì。 　　 wú qǐ chū shēn píng mín， dàn shì yè xīn jí qiáng， zài“ bù yī yīng xióng zhù yì” gǔ wǔ xià， zhuī qiú gōng míng、 shū zhǎn bào fù， píng zhe zì jǐ zài lǔ guó de liú xué wén píng， lì shì lǔ guó、 wèi guó、 chǔ guó， sì hǎi dǎ gōng， gé jiù bù xīn， bù guǎn dài lǐng ruò guó qiáng guó bīng mǎdōu zhàn wú bù shèng， gěi shì jiè dài lái liǎo tiān fān dì fù de biàn huà， zuì hòu sǐ zài liǎo yáo yuǎn de yì xiāng gōng zuò gǎng wèi shàng， yǎn zhōng chōng mǎn zhe duì chuán tǒng dào dé de miè shì。 　　? yī dài yīng jié， sǐ yú fēi mìng， wú qǐ zhī sǐ yě yìng liǎo lǎo zǐ nà jù huà：“ dài dà jiàng zhuó zhě， xī yòu bù shāng qí shǒu yǐ。”（ gěi rén dāng qiāng shǐ， bù luò hǎo xià chǎng）。 wú qǐ sǐ hòu， lǎo guì zú réng bù jiě hèn， bǎ wú qǐ de shī tǐ zhī jiě， bàn liǎo chē liè。 wú qǐ suī sǐ bù zú xī， rén zǒng shì yào sǐ de， dàn shì chǔ guó de gǎi gé què jiù cǐ liú chǎn liǎo， zhè shì zhěng gè chǔ guó de bēi jù。 hòu lái， shāng yàng zài qín guó jìn xíng tóng yàng de gǎi gé， shāng yàng yě bèi bàn liǎo chē liè， dàn qín guó de gǎi gé jì xù shēn huà xià qù， chéng liǎo qín rén de fú qì。 qín rén zhōng yú zài yī bǎi duō nián hòu， miè diào liǎo chǔ guó。 cǐ suǒ wèi“ chǔ bù yòng wú qǐ 'ér xuē ruò， qín hángshāng jūn 'ér fù qiáng”。 　　 wú qǐ、 lǐ kuī tóng shì fǎ jiā， wú qǐ de fǎ jiā gǎi gé shī bài， bù zài yú tā néng lì bù xíng， ér zài yú shī qù liǎo chǔ wáng de dǐng lì zhī chí（ kě jiàn， rèn hé gǎi gé dū xū yào lǐng dǎo zhī chí）。 ér lǐ kuī zài wèi guó de fǎ jiā gǎi gé néng gòu chéng gōng， jiù shì yīn wéi yòu wèi wén hóu zhè yàng xióng cái zhī zhù zhào zhe， bìng qiě wèi guó shì xīn jiàn lì de guó jiā， bù xiàng lǎo dà de chǔ guó zhè yàng xíng shì fù zá、 jī bì chén zhòng， suǒ yǐ yì yú gǎi gé。 wú qǐ gǎi gé qǐ lái yòu háo bù kè qì， cóng bù qīng yì tuǒ xié， suǒ yǐ zāo shòu de fǎn dàn yě lì hài。 wú qǐ kě yǐ chēng wéi yǐ shēn xùn zhí。 　　 wú qǐ yǒng yú rèn shì， dǔ xìn shénme jiù lì xíng shénme， dān rèn zhí wù jiù lǚ xíng zé rèn， cóng bù qū cóng rén yì， chū mài zhù zhāng。 xiàng wú qǐ zhè yàng de rén， hòu dài bù shì tài duō liǎo， ér shì tài shǎo liǎo。 hòu dài de zhōng guó rén gèng duō shì chǔshì yuán huá， yì jiàn 'ài mèi， qì zhì 'àn dàn， fèng xíng zhe“ wú kě wú bù kě， bù kě tài shénme shénme， yě bù kě bù tài shénme shénme” zhī lèi de kě chǐ gé yán， zhuī qiú zhe“ shì lǐ tōng dá、 rén qíng gànliàn、 xīn qì hé píng” de zuò rén jìng jiè， xù dāo zhe“ nán de hú tú” zhī lèi de fēng huà， lǜ jǐ bǎo shēn zé kě， yú shè huì yǔ gōng wù， zhí shì xíng shī zǒu ròu。 cháng ruò zài jié bāng lā pài， xiāng yǔ lì yòng yǐ móu sī， zhí shì yīng quǎn hǔ láng liǎo。 　　 chǔ dào wáng、 wú qǐ sǐ hòu， jiē xià lái， chǔ sù wáng jì wèi。 àn zhào chǔ guó fǎ lǜ：“ yǐ bīng qì chù jí wáng shēn zhě， yí sān zú”， chǔ sù wáng 'āi gè zhuī chá dāng chū jiàn shè“ chǔ dào wáng” shī tǐ zhě， dé qī shí yú jiā， quán bù mǎn mén chāo zhǎn。 wú qǐ fú shī shā guì， néng zài sǐ hòu wéi zì jǐ bào chóu xuě hèn， yě shì qiān gǔ yī qí， qí zhì gāo miào。 tóng shí， zhè qī shí duō jiā guì rén zhī sǐ， shǐ dé chǔ guó dà jiā zú bèi wǎ jiě yī kōng， wáng quán dé dào yī dìng chéng dù de jiā qiáng， shǐ dé chǔ guó shǎn chū yī xiē huó lì bìng pō yòu yī xiē zuò wéi， chuàng zào liǎo chǔ xuān wáng、 chǔ wēi wáng de suǒ wèi“ xuān wēi shèng shì”。 　　 dàn shì yóu yú chǔ dào wáng de bù xìng zǎo shì， wú qǐ jì sǐ， chǔ guó lì shǐ shàng zhè yīcháng hōng hōng liè liè de gǎi gé yùn dòng hái shì yāo zhé liǎo。 suī rán chǔ guó yī dù chū xiàn xuān wēi shèng shì， dàn zǒng de qū shì shì zài zǒu xià pō lù， dà jiā zú gè xíng qí shì， guó jiā sǎnsuì， jūn quán xū ruò， zhàn lì shuāi wēi， zhí zhì miè wáng。 　　 xiāo shuǐ yuē： wú qǐ chú liǎo huì dǎ zhàng， hái shì gè wén xué jiā， yòu xiē rén rèn wéi《 zuǒzhuàn》 hěn duō nèi róng dōushì wú qǐ xiě de。 tóng chéng pài de yáo nài yǐ jí qián zhōng shū jiù shì chí zhè zhǒng guān diǎn。 wú qǐ shì bīng xué gāo shǒu， cái huì bǎ《 zuǒzhuàn》 zhōng de jūn shì dǒu zhēng miáo shù dé xǔ xǔ rú shēng， chéng wéi shū zhōng zuì dà liàng diǎn。《 zuǒzhuàn》 duì chǔ guó lì rèn dà wáng， bù lùn hǎo huài dū bāo yáng dé hǔ hǔ yòu shēng， duì chǔ guó dà chén què hèn zhī rù gǔ， zhè gēn wú qǐ de rén shēng zāo yù hěn néng duì dé shàng hào。《 zuǒzhuàn》 duì sān jìn bāo yáng shèng guò qí lǔ， zhè yě shì gēn wú qǐ de 'ēn yù lì chǎng pǐ pèi。 bù guǎn zěn me yàng， tōng cháng de lǐ jiě shì， wú qǐ shì《 zuǒzhuàn》 de jiǎng shòu zhě， bìng qiě wǎng lǐ biān sài jìn qù liǎo hěn duō tā xiě de dōng xī。 yīn cǐ， cóng zhàn zhēng miáo xiě jiǎo dù，《 zuǒzhuàn》 bǐ《 shǐ jì》 hǎo duō liǎo。 　　 bù guǎn xiě méi xiě《 zuǒzhuàn》， wú qǐ què shí xiě liǎo yī běn《 wú qǐ bīng fǎ》， bèi hǎi nèi zhēn cáng， xiàn jǐn cún liù piān， jiào《 sūn zǐ bīng fǎ》 yòu míng xiǎn de fēng fù hé fā zhǎn， tè bié shì jì shù céng miàn bǐ《 sūn zǐ bīng fǎ》 gèng duō shí cāo， liè jǔ liǎo shí sān zhǒng kě jī de zhàn jī， liù zhǒng yīnggāi zàn bì de qíng kuàng。 dāng dí rén xíng jūn、 pá shān、 guò hé、 zhā yíng de shí hòu， nǐ zhī dào gāi chèn shénme shí hòu chū jī má？ kàn kàn zhè shū jiù zhī dào liǎo。（ dàn zhī dào liǎo yě yòng bù shàng。） 请欣赏:  请给我换一个看看！  拜托，快把噪音停掉！我读累了，想听点音乐或者请来支歌曲！      << qiányīzhānghuí   hòuyīzhānghuí >>

qīng tóng shí dài de jué lèi zhàn zhēng yǐn zǐ : rén zhī chū dì yī zhāng sān huáng shén jì（ 46 yì héng héng yuē 5000 nián qián） dì 'èr zhāng huáng dì chī yóu（ yuē 5000 nián qián） dì sān zhāng yáo fēng shùn yǔ（ 5000 － 4000 nián qián） dì sì zhāng xū wú zhī xià（ gōng yuán qián 2070 héng qián 1600 nián） dì wǔ zhāng shāng zǔ liè liè（ gōng yuán qián 1600 héng qián 1046 nián， qīng tóng shí dài） dì liù zhāng dà zhōu tiān zǐ（ gōng yuán qián 1046 héng qián 771 nián） fù lù qīng tóng shí dài de kǒng lóng zhàn zhēng yǐn zǐ（ guān yú shàng yī běn shū） dì yī zhāng xiào 'ào zhū hóu（ 770B.C.--700B.C.） dì 'èr zhāng qīng guó 'èr jī（ 700B.C. héng 685B.C.） dì sān zhāng dà zāi qiáng qí（ 685B.C. héng 645B.C.） dì sì zhāng jiāng hàn xīn guì（ B.C.770 héng B.C.645 de chǔ guó） dì wǔ zhāng xiàn gōng zhī hèn（ B.C.768 héng B.C.650 de jìn guó） dì liù zhāng qín jìn zhī hǎo（ B.C.650 héng B.C.645） dì qī zhāng jìn wén jiàn tǔ（ B.C.645 héng B.C.628） dì bā zhāng dú bà xī róng（ 628B.C. héng 620B.C.） dì jiǔ zhāng zhào shì gū 'ér（ B.C.620 héng B.C.607） dì shí zhāng wèn dǐng zhōng yuán（ B.C.607 héng B.C.590） fù lù qīng tóng shí dài de xī yì zhàn zhēng dì yī zhāng qiáng zāi jiāo， dà jìn fēng liú（ 600B.C.－ 580B.C.） dì 'èr zhāng yān líng wǔ xī（ 580B.C.－ 575B.C.） dì sān zhāng dào gōng zài bà（ 575B.C.－ 555B.C.） dì sì zhāng huò qǐ xiāo qiáng（ 555B.C.－ 545B.C.）

dì   I   [II]   [III]   yè

pínglún (0)