文学思考 》 wén xué shǐ   》 dì shí zhāng　 wǎn táng wén xué      yóu guó 'ēn You Guoen

　　cóng wén sòng tài hé、 kāi chéng zhī hòu dào táng wáng de qī bā shí nián， wén xué shǐ shàng yī bān chēng wéi wǎn táng shí qī。 zhè gè shí qī， zhōng yāng wáng cháo zài huàn guān zhuān quán、 péng dǎng jiāo zhēng de jú miàn xià shì lì rì yì shuāi wēi， fān zhèn shì lì rì yì qiáng dà。 rén mín niǎn zhuǎn zài chóngchóng bō xuē yā pò xià， jiē jí máo dùn fā zhǎn dào shí fēn jiān ruì de chéng dù。 bā qī sì nián， zhōng yú bào fā liǎo huáng cháo qǐ yì。 zhè gè shí dài zài wén xué chuàng zuò shàng dé dào liǎo bù tóng de fǎn yìng。 dù mù、 lǐ shāng yǐn de shī gē zài yōu shí mǐn luàn、 gǎn tàn shēn shì zhī zhōng， yǐ jīng liú lù nóng hòu de gǎn shāng qì fēn， tā men nà xiē chén mí shēng sè de shī， gèng xiǎn shì liǎo jīng shén de mòluò hé kōng xū。 zhè zhǒng qīng xiàng dào táng mò biǎo xiàn gèng wéi yán zhòng。 yǔ zhè zhǒng nèi róng xiāng shì yìng， wǎn táng shī de fēng gé xíng shì yě rì yì xiàng zhe huá yàn xiān qiǎo de xíng shì zhù yì fā zhǎn。 zhè shì wǎn táng shī zhōng zhàn bǐ jiào zhù yào dì wèi de cháo liú。 dàn shì， zài huáng cháo qǐ yì qián hòu， pí rì xiū、 dù xún hè、 lù guī méng děng zuò jiā què jì chéng liǎo zhōng táng bái jū yì xīn yuèfǔ jí hán liǔ gǔ wén yùn dòng de chuán tǒng， yǐ fēng máng ruì lì de shī gē hé xiǎo pǐn wén fǎn yìng liǎo táng mò de jiē jí máo dùn。
　　 dì yī jié　 dù mù
　　 dù mù (803-853)， zì mù zhī， jīng zhào wàn nián ( jīn shǎn xī xī 'ān ) rén。 tā shì zǎixiàng dù yòu zhī sūn。 èr shí liù suì jǔ jìn shì， yīn wéi bǐng xìng gāng zhí， bèi rén pái jǐ， zài jiāng xī、 xuān xī、 huái nán zhū shǐ mù zuò liǎo shí nián mù liáo， " cù shù yú bù shū yàn yóu jiān "， shēng huó hěn bù dé yì。 sān shí liù suì nèi qiān wéi jīng guān， hòu shòu zǎixiàng lǐ dé yù pái jǐ， chū wéi huáng zhōu、 chí zhōu děng dì cì shǐ。 lǐ dé yù shī shì， nèi diào wéi sī xūn yuán wài láng。 guān zhōng zhōng shū shè rén。
　　 dù mù kàn dào táng dì guó de zhǒng zhǒng nèi yōu wài huàn， zhèng zhì shàng xiǎng yòu yī fān zuò wéi。 tā dú shū zhù yì " zhì luàn xīng wáng zhī jì， cái fù bīng jiá zhī shì， dì xíng zhī xiǎn yì yuǎn jìn， gǔ rén zhī cháng duǎn dé shī "(《 shàng lǐ zhōng chéng shū》 )。 shàn yú lùn bīng， zuò《 yuàn shí liù wèi》、《 zuì yán》、《 zhàn lùn》、《 shǒu lùn》， yòu zhù《 sūn zǐ》。 rèn dì fāng guān shí yě gěi rén mín zuò liǎo yī xiē hǎo shì。
　　 tā de mǒu xiē zuò pǐn biǎo xiàn liǎo yī dìng de 'ài guó yōu mín de sī xiǎng gǎn qíng。 wén zōng tài hé yuán nián cháo tíng pài bīng zhèn yā cāng zhōu kàng mìng de fān zhèn， tā xiě liǎo《 gǎn huái shī》， kǎi tàn 'ān shǐ zhī luàn yǐ lái fān zhèn gē jù、 jí zhēng hòu liǎn zào chéng de mín shēng qiáo cuì， hěn xiǎng wèiguó jiā zuò yī diǎn shì。《 jùn zhāi dú zhuó》 yī shī gèngzhíjiē biǎo shì liǎo zì jǐ de lǐ xiǎng hé bào fù： " qǐ wéi qī zǐ jì， wèi qù shān lín cáng ? píng shēng wǔ sè xiàn， yuàn bǔ shùn yī cháng。 xián gē jiào yàn zhào， lán zhǐ yù hé huáng。 xīng shān yī sǎo sǎ， xiōng hěn jiē pī rǎng。 shēng rén dàn mián shí， shòu yù fù nóng sāng。 " yòu rú《 hé huáng》 yī shī：
　　 yuán zài xiànggōng céng jiè zhù， xiàn zōng huáng dì yì liú shén。 xuán jiàn yī guān jiù dōng shì， hū yí gōng jiàn bù xī xún。 mù yáng qū mǎ suī róng fú， zì fā dān xīn jìn hàn chén。 wéi yòu liáng zhōu gē wǔ qū， liú chuán tiān xià lè xián rén。
　　 shī rén tōng guò hé huáng wú lì shōu fù de shì jiàn， duì cháo zhèng de hūn luàn hé guó shì de shuāi wēi， biǎo shì wú xiàn de yōu fèn。 zhè gè shí hòu， cháo tíng lǐ lián yuán zài zhè yàng céng jīng xiǎng dào shōu fù hé huáng de rén yě méi yòu liǎo。 jìn guǎn hé huáng de rén mín hái zài róng fú xià miàn huái zhe xì niàn zǔ guó de dān xīn， dàn shì， jǔ guó shàng xià què yǐ má mù bù rén、 zuì shēng mèng sǐ de tài dù lái tīng qǔ cóng hé huáng liáng zhōu chuán lái de gē wǔ。 tā de《 huá qīng gōng shī》： " yǔ lù piān jīn xué， qián kūn rù zuì xiāng "， yě hé zhè shī hòu liǎng jù jù yòu tóng yàng chén tòng de xīn qíng。《 zǎo yàn》 yī shī zé yòng bǐxìng de shǒu fǎ， yǐ yàn xiàng zhēng biān dì rén mín：
　　 jīn hé qiū bàn lǔ xián kāi， yún wài jīng fēi sì sàn 'āi。 xiān zhǎng yuè míng gū yǐng guò， cháng mén dēng 'àn shù shēng lái。 xū zhī hú qí fēn fēn zài， qǐ zhú chūn fēng yī yī huí ? mò yàn xiāo xiāng shǎo rén chù， shuǐ duō gū mǐ 'àn méi tái。
　　 jīng fēi sì sàn de 'āi hóng， xiàng zhēng zài huí gē qīn lüè róu lìn xià táo huí zǔ guó de biān dì rén mín。 shī zhōng jì biǎo xiàn liǎo duì nànmín de tǐ tiē tóng qíng， yě 'àn shì tǒng zhì zhě duì tā men de mò bù guān xīn， " xiān zhǎng "、 " cháng mén "， bìng fēi fàn fàn de xiū cí shè sè， " qǐ zhú chūn fēng " yě bù jǐn jǐn shì xiě hóng yàn qiū lái chūn fǎn de zì rán xiàn xiàng。 zhè liǎng shǒu shī de sī xiǎng nèi róng hé xiàn shí bèi jǐng， hé bái jū yì《 fù róng rén》、《 xī liáng jì》 shì xiāng jìn de， dàn tā yòng de shì jìn tǐ， xiěde gèng jiǎn liàn hún kuò。
　　 tā de yǒng shǐ shī yě hěn zhù míng。 yòu de shī shì jiè lì shǐ tí cái fěng cì tǒng zhì zhě de jiāo shē huāng yín。 rú《 guò huá qīng gōng sān jué jù》 zhōng de liǎng shǒu：
　　 cháng 'ān huí wàng xiù chéng duī， shān dǐng qiān mén cì dì kāi。 yījì hóng chén fēi zǐ xiào， wú rén zhī shì lì zhī lái。
　　 xīn fēng lǜ shù qǐ huáng 'āi， shù qí yú yáng tàn shǐ huí。 ní cháng yī qū qiān fēng shàng， wǔ pò zhōng yuán shǐ xià lái。
　　 shī lǐ tōng guò rén men suǒ shú zhī de táng míng huáng yáng guì fēi de gù shì， hán xù 'ér yòu lì dì fěng cì liǎo wǎn táng dì wáng men de huāng yín xiǎng lè。 qí chuàng zuò yì tú hé tā bù mǎn " bǎo lì dà qǐ gōng shì、 guǎng shēng sè " ér zuò《 ēpáng gōng fù》 shì wán quán yī zhì de。 tā lìng yī xiē yǒng shǐ zuò pǐn， zé dài yòu jiào wéi míng xiǎn de shǐ lùn tè sè。 rú《 chì bì》 shī： " dōng fēng bù yǔ zhōu láng biàn， tóng què chūn shēn suǒ 'èr qiáo。 "《 wū jiāng tíng》 shī： " jiāng dōng zǐ dì duō cái jùn， juǎntǔ chónglái wèi kě zhī。 " dōushì duì lì shǐ shàng xīng wáng chéng bài de guān jiàn wèn tí fā biǎo dú chuàng de yì lùn。 tā zhè zhǒng lùn shǐ jué jù de xíng shì， hòu lái pō wéi xǔ duō wén rén suǒ fǎng xiào。
　　 dù mù de shū qíng xiě jǐng de qī yán jué jù， yì shù shàng yòu hěn gāo de chéng jiù。 lì rú：
　　 qiān lǐ yīng tí lǜ yìng hóng， shuǐ cūn shān guō jiǔ qí fēng。 nán cháo sì bǎi bā shí sì， duō shǎo lóu tái yān yǔ zhōng。
　　--《 jiāng nán chūn》
　　 yānlǒng hán shuǐ yuè lóng shā， yè bó qín huái jìn jiǔ jiā。 shāng nǚ bù zhī wáng guó hèn， gé jiāng yóu chàng hòu tíng huā。
　　--《 bó qín huái》
　　 yuǎn shàng hán shān shí jìng xié， bái yún shēn chù yòu rén jiā。 tíng chē zuò 'ài fēng lín wǎn， shuāng yè hóng yú 'èr yuè huā。
　　--《 shān xíng》
　　 zhè xiē shī cí cǎi qīng lì， huà miàn xiān míng， fēngtiáo yōu yáng， kě yǐ kàn chū tā cái qì de jùn shuǎng yǔ sī zhì de huó pō。 qián liǎng shǒu zài xiě jǐng zhōng hái liú lù chū duì shí shì de yōu shāng。 dàn tā de shī zhōng yě yòu yī xiē sī xiǎng gǎn qíng hěn bù jiàn kāng de zuò pǐn， yòu de shī dài yòu nóng hòu de gè rén liáo dǎo shī yì de gǎn shāng qíng diào， quē fá lǐ xiǎng de guāng cǎi。 ér《 qiǎn huái》、《 zèng bié》、《 tàn huā》 děng shī， gèng shì zhuān xiě zhēng gē xiá jì de tuí fàng méi làn shēng huó。 yǐn jiǔ xiá jì shì táng dài wén rén zhōng liú xíng de fēng qì， dù mù de zhè lèi shī gèng wéi hòu dài wú xíng de wén rén men suǒ chēng dào。 zhè xiē zuò pǐn wú yí shì tā shī zhōng de zāo pò。
　　 dù mù zuò shī shì bǐ jiào zhòng shì sī xiǎng nèi róng de。 tā rèn wéi wén zhāng yìng " yǐ yì wéi zhù， yǐ qì wéi fǔ， yǐ cí cǎi zhāng jù wéi bīng wèi "(《 dá zhuāng chōng shū》 )。 tā hěn tuī chóng lǐ dù， shuō " lǐ dù fàn hào hào "， " dù shī hán bǐ chóu lái dú， sì qiàn má gū yǎng chù sāo "。 tā de《 lǐ hè gē shī jí xù》 yī fāng miàn kěn dìng lǐ hè gē shī shì " sāo zhī miáo yì "， tóng shí yě zhǐ chū tā quē fá《 lí sāo》 nà zhǒng " yán jí jūn chén lǐ luàn "， " yòu yǐ jī fā rén yì " de sī lǐ。 tā shuō zì jǐ de chuàng zuò shì " kǔ xīn wéi shī， běn qiú gāo jué， bù wù qí lì， bù shè xí sú， bù jīn bù gǔ， chǔyú zhōng jiān "(《 xiàn shī qǐ》 )。 zhè xiē huà， kě yǐ kàn chū tā zài shī gē lǐ lùn shàng de zhù zhāng hé chuàng zuò shàng de jī jí zhuī qiú。 dàn zài chuàng zuò shí jiàn shàng， tā nà xiē yǐ huá lì cí zǎo xiě tuí fàng xiǎng lè shēng huó de shī， xiǎn rán hé " bù wù qí lì， bù shè xí sú " de zhù zhāng shì zì xiāng máo dùn de。
　　 dì 'èr jié　 lǐ shāng yǐn
　　 lǐ shāng yǐn (813-858)， zì yì shān， hào yù xī shēng， huái zhōu hé nèi ( jīn hé nán qìn yáng ) rén。 tā chū xué gǔ wén， shí jiǔ suì yǐ wén cái dé dào niú dǎng lìng hú chǔ de shǎng shí， gǎi cóng lìng hú chǔ xué pián wén zhāng zòu， bèi yǐn wéi mù fǔ xún guān， bìng jīng lìng hú tāo tuī jiàn， èr shí wǔ suì jǔ jìn shì。 cì nián lǐ dǎng de jīng yuán jié dù shǐ wáng mào yuán 'ài qí cái， bì wéi shū jì， yǐ nǚ qī zhī。 niú dǎng de rén yīn cǐ mà tā " bèi 'ēn "。 cǐ hòu niú dǎng zhí zhèng， tā yī zhí zāo dào pái jǐ， zài gè fān zhèn mù fǔ zhōng guò zhe qīng hán de mù liáo shēng huó， liáo dǎo zhì sǐ。
　　 lǐ shāng yǐn shì yī gè guān xīn xiàn shí zhèng zhì de shī rén， zhè zài tā de zǎo nián biǎo xiàn dé gèng wéi tū chū， rú tā 'èr shí liù suì shí xiě de《 ān dìng chéng lóu》：
　　 tiáo dì gāo chéng bǎi chǐ lóu， lǜ yáng zhī wài jìn tīng zhōu。 jiǎ shēng niánshào xū chuí tì， wáng càn chūn lái gèng yuǎn yóu。 yǒng yì jiāng hú guī báifà， yù huí tiān dì rù piānzhōu。 bù zhī fǔ shǔ chéng zī wèi， cāi yì wǎn chú jìng wèi xiū。
　　 cóng zhè shǒu céng bèi wáng 'ān shí chēng zàn de míng shī zhōng， wǒ men kě yǐ kàn dào tā duì wǎn táng guó yùn de guān xīn yǐ jí zài shì yè shàng de yuǎn dà bào fù。 zhè zhǒng xīn qíng， zài qí tā zǎo nián de shī piān zhōng yě yòu míng xiǎn de biǎo xiàn。 tā 'èr shí wǔ suì xiě de《 xíng cì xī jiāo zuò yī bǎi yùn》， jiù shì yī shǒu cháng piān de zhèng zhì shī， suī rán yì shù bù gòu chéng shú， dàn tā fǎn yìng liǎo jiào wéi guǎng kuò de xiàn shí。 zuò zhě xiě tā dāng shí zài cháng 'ān xī jiāo suǒ jiàn de nóng cūn jǐng xiàng shì： " gāo tián cháng hú lì， xià tián cháng jīng zhēn。 nóng jù qì dào bàng， jī niú sǐ kōng dūn。 yǐ yǐ guò cūn luò， shí shì wú yī cún。 " tā yòu tōng guò nóng mín de huà， chén shù liǎo zhēnguàn、 kāi yuán dào 'ān shǐ luàn hòu nóng mín shēng huó de biàn huà。 cóng jīn xī duì bǐ zhōng， shī rén tí chū liǎo rén zhèng rèn xián de zhù zhāng， zhǐ chū zhèng zhì de lǐ luàn " zài rén bù zài tiān "。 zhè xiē dōushì yòu yī dìng jìn bù yì yì de。 tā duì dāng shí huàn guān zhuān quán de hēi 'àn zhèng zhì yě hěn fèn kǎi bù mǎn。 gān lù shì biàn zhōng huàn guān shā sǐ zǎixiàng wáng yá děng jǐ qiān rén， tā xiě liǎo《 yòu gǎn》 èr shǒu hé《 zhòng yòu gǎn》 sān shī， hòu shī yóu wéi bēi fèn tòngqiè：
　　 yù zhàng yá qí dé shàng yóu， ān wēi xū gòng zhù jūn yōu。 dòu róng biǎo yǐ lái guān yòu， táo kǎn jūn yí cì shí tóu。 qǐ yòu jiāo lóng chóu shī shuǐ ? gèng wú yīng sǔn jī gāo qiū ! zhòu hào yè kū jiān yōu xiǎn， zǎo wǎn xīng guān xuě tì shōu。
　　 zài huàn guān xūn tiān shì yàn zhī xià， dāng shí xǔ duō shī réndōu bù gǎn zhèng miàn fā biǎo fǎn duì yì jiàn， yòu de shèn zhì shùn cóng huàn guān de yán lùn， ér nián qīng de lǐ shāng yǐn què cóng guó jiā 'ān wēi chū fā， yì rán hūyù zhū tǎo huàn guān， zhè zhǒng yǒng qì shì nán néng kě guì de。 tā de péng yǒu liú bēn yīn " gěng jiè jí 'è " bèi biǎn sǐ， tā yě lián xiě liǎo jǐ shǒu shī wèitā hū yuān。 zài《 jǐng luò》、《 hán bēi》 zhōng tā hái fǎn duì liǎo fān zhèn de gē jù。
　　 lǐ shāng yǐn hái xiě liǎo xǔ duō yǒng shǐ shī， qū zhé dì duì zhèng zhì wèn tí fā biǎo yì jiàn。 zhè xiē shī zhù yào shì fěng cì lì shǐ shàng dì wáng men de huāng yín shē chǐ， yǐn wéi xiàn shí de yīn jiàn。 rú《 běi qí》 shī： " xiǎo lián yù tǐ héng chén yè， yǐ bào zhōu shī rù jìn yáng。 "《 suí gōng》 shī： " chūn fēng jǔ guó cái gōng jǐn， bàn zuò zhàng ní bàn zuò fān。 " fěng yì jí wéi xiān míng qiáng liè。《 fù píng shǎo hóu》 shī： " dāng guān bù bào qīn chén kè， xīn dé jiā rén zì mò chóu。 " zé yòng yǒng shǐ hán xù dì fěng cì liǎo dān yú nǚ sè bù shì cháo zhèng de táng jìng zōng。 yòu de yǒng shǐ shì jì tuō zì jǐ huái cái bù yù de gǎn kǎi。 lì rú《 jiǎ shēng》：
　　 xuān shì qiú xián fǎng zhú chén， jiǎ shēng cái diào gèng wú lún。 kě lián yè bàn xū qián xí， bù wèn cāng shēng wèn guǐ shén。
　　 hào chēng xián míng de hàn wén dì zhào jiàn jiǎ yì， shàng qiě bù wèn cāng shēng， tā zì jǐ shēng zài hūn luàn shí dài hái néng yòu shénme gèng hǎo de chū lù ní ?
　　 suí zhe tā zài zhèng zhì shàng de shī wàng， guān huái xiàn shí de shī piān jiǎn shǎo liǎo， gèng duō de shī， shì yòng yōu yù gǎn shāng de diào zǐ， gǎn tàn gè rén de lún luò， shì yùn de shuāi wēi。 rú《 dù gōng bù shǔ zhōng lí xí》：
　　 rén shēng hé chù bù lí qún， shì lù gān gē xī zàn fēn。 xuě lǐng wèi guī tiān wài shǐ， sōng zhōu yóu zhù diàn qián jūn。 zuò zhōng zuì kè yán xǐng kè， jiāng shàng qíng yún zá yǔ yún。 měi jiǔ chéng dū kān sòng lǎo。 dāng lú réng shì zhuó wén jūn。
　　 shī lǐ suī rán duì biān shì hái yòu suǒ guān xīn， dàn nà zhǒng tuí rán zì fàng de xīn qíng yǐ jīng yǎn gài bù zhù liǎo。 yòu rú tā de《 dēng lè yóu yuán》 jué jù：
　　 xiàng wǎn yì bù shì， qū chē dēng gǔ yuán。 xī yáng wú xiàn hǎo， zhǐ shì jìn huáng hūn。
　　 zhè yī piàn zhuǎn yǎn jiù huì xiāo shī de xī yáng， bù jǐn xiàng zhēng zhe tā gè rén de chén lún chí mù， yě xiàng zhēng zhe dà táng dì guó de yǎn yǎn yī xī。 qí tā de xiǎo shī， rú《 sù luò shì tíng jì huái cuī yōng cuī ɡǔn》： " qiū yīn bù sàn shuāng fēi wǎn， liú dé kū hé tīng yǔ shēng。 "《 huā xià zuì》： " kè sàn jiǔ xǐng shēn yè hòu， gèng chí hóng zhú shǎng cán huā。 " yě tóng yàng shì zhè zhǒng 'àn dàn dī chén de mò shì 'āi yīn。 bǐ zhī tā zǎo qī de zuò pǐn， qì gài shì dà bù xiāng tóng liǎo。
　　 lǐ shāng yǐn de zuò pǐn zhōng， zuì wéi rén suǒ chuán sòng de， hái shì tā de 'ài qíng shī。 zhè lèi shī huò míng《 wú tí》， huò qǔ piān zhōng liǎng zì wéi tí。 guān yú zhè lèi shī tā zì jǐ céng jīng jiě shì shuō： " wéi fāng cǎo yǐ yuàn wáng sūn， jiè měi rén yǐ yù jūn zǐ "(《 xiè hé dōng gōng hé shī qǐ》 )。 yòu shuō： " chǔ yǔ hán qíng jù yòu tuō "(《 zǐ zhōu bà yín jì tóng shè》 )。 dàn shì， xiàn zài kàn lái， tā zhè xiē shī kě néng yòu shǎo shù shì bié yòu jì tuō de， rú " wàn lǐ fēng bō "， " bā suì tōu zhào jìng "； yòu de kě néng shì dào wáng zhī zuò， rú《 jǐn sè》； gèng duō de shì yòu běn shì bèi jǐng de yán qíng zhī zuò。 zhè xiē běn shì， zuò zhě jì bù kěn míng yán， wǒ men yě wú xū zuò tú láo de zhuī jiū。 zhè xiē shī zhōng jiāo zhì zhe tā 'ài qíng de xī wàng、 shī wàng、 yǐ zhì jué wàng de zhǒng zhǒng fù zá xīn qíng。 rú xià liǎng shǒu bù tóng shí zuò de《 wú tí》：
　　 zuó yè xīng chén zuó yè fēng， huà lóu xī pàn guì táng dōng。 shēn wú cǎi fèng shuāng fēi yì， xīn yòu líng xī yī diǎn tōng。 gé zuò sòng gōu chūn jiǔ nuǎn， fēn cáo shè fù là dēng hóng。 jiē yú tīng gǔ yìng guān qù， zǒu mǎ lán tái lèi zhuǎn péng。
　　 xiāng jiàn shí nán bié yì nán， dōng fēng wú lì bǎi huā cán。 chūn cán dào sǐ sī fāng jìn， là jù chéng huī lèi shǐ gān。 xiǎo jìng dàn chóu yún bìn gǎi， yè yín yìng jué yuè guāng hán。 péng shān cǐ qù wú duō lù， qīng niǎo yīn qín wéi tàn kàn。
　　 zhè liǎng shǒu shī shì tā qíng shī zhōng yòu dài biǎo xìng de míng zuò。 qián yī shǒu lǐ， xiě chū nán nǚ shuāng fāng suī rán tòu guò chóngchóng fēng jiàn lǐ jiào de wéi mù dá chéng liǎo 'ài qíng de mò qì， dàn shì yě dài lái liǎo wú fǎ dá dào yuàn wàng de gèng dà de tòng kǔ。 xiān míng 'ér qīng xī de zhǒng zhǒng xì jié de huí yì， dū hé zhè zhǒng huān lè yǔ tòng kǔ yòu zhe mìqiè de lián xì。 zài hòu yī shǒu lǐ， zhí zhe de 'ài qíng zài bīn yú jué wàng zhōng xiǎn chū liǎo wú bǐ qiáng liè de lì liàng， chūn cán、 là jù liǎng jù， yǐ chéng wéi miáo xiě 'ài qíng de jué chàng。 hòu sì jù， xiě duì nǚ fāng de shēn kè tǐ tiē， zhǐ chǐ tiān yá de jù lí， kě wàng 'ér bù kě jí de yī xiàn xī wàng， yě shì shēn kè dòng rén de。 zhè xiē shī hěn diǎn xíng dì biǎo xiàn liǎo fēng jiàn shí dài shì dà fū men nà zhǒng yǐn mì nán yán de 'ài qíng shēng huó de tè diǎn。 tā men yī miàn xiàng wǎng 'ài qíng， yī miàn yòu duì fēng jiàn lǐ fǎ cún zhuózhòng zhòng de gù lǜ。 yīn cǐ， zhè xiē shī hèshī jīng、 yuèfǔ mín gē zhōng nà xiē biǎo xiàn qiáng liè fǎn kàng de 'ài qíng shī gē yòu wán quán bù tóng。 zhì yú tā de nà xiē xiá jì tiáoqíng de shī， zé hé zhè xiē yòu zhēn zhì 'ài qíng de shī bù néng tóng rì 'ér yǔ。
　　 zài wǎn táng shī rén zhōng， lǐ shāng yǐn de shī yòu hěn gāo de yì shù chéng jiù。 tā de gǔ shī， jì chéng qián rén de fāng miàn jiào guǎng。 wǔ gǔ rú《 xíng cì xī jiāo zuò yī bǎi yùn》 xué dù fǔ，《 hǎi shàng yáo》 xué lǐ hè， qī gǔ《 hán bēi》 xué hán yù， dàn fēng gé bù dà tǒng yī， chéng jiù yě bù gòu gāo。 tā chéng jiù zuì gāo de shì jìn tǐ， yóu qí shì qī lǜ。 zhè fāng miàn tā jì chéng liǎo dù fǔ qī lǜ chuí liàn jǐn yán、 chén yù dùn cuò de tè sè， yòu róng hé liǎo qí liáng shī de nóng yàn sè cǎi。 lǐ hè shī de huàn xiǎng xiàng zhēng shǒu fǎ， xíng chéng liǎo shēn qíng mián miǎo， qǐ lì jīng gōng de dú tè fēng gé。 zài yòng diǎn shàng， tā zhǎng wò liǎo dù fǔ yòng diǎn bù chì cóng kǒu chū de jì qiǎo， jiè zhù qiàdàng de lì shǐ lèi bǐ， shǐ bù biàn míng yán de yì sī dé yǐ chàng dá， shǐ róng yì xiěde píng dàn de nèi róng xiǎn dé xīn xiān。 tā 'ài qíng shī zhōng hái shàn yú huà yòng shén huà zhì guài gù shì， diǎn rǎn yì jìng qì fēn， shēn dé lǐ hè shī shén qí zhōng jiàn zhēn shí de xiǎng xiàng de běn lǐng。 zhè xiē jīng zhàn de jì qiǎo zài tā qī jué zhōng yě yòu hěn hǎo de biǎo xiàn。 dàn shì， tā yòng diǎn yě yòu hěn duō huì sè nán dǒng de dì fāng。 yuán hǎo wèn《 lùn shī jué jù》 shuō： " shī jiā zǒng 'ài xī kūn hǎo， dú hèn wú rén zuò zhèng jiān " shì yòu gēn jù de。
　　 lǐ shāng yǐn de shī gē， tè bié shì tā de 'ài qíng shī， duì hòu dài yòu hěn dà de yǐng xiǎng， cóng wǎn táng hán wū děng rén、 sòng chū xī kūn pài shī rén、 zhí dào qīng dài huáng jǐng rén、 gōng zì zhēn děngdōu zài shī de fēng gé shàng shòu guò tā xiāo jí huò jī jí de yǐng xiǎng。 cǐ wài， táng sòng wǎn yuē pài cí rén， yǐ jí yuán míng qīng xǔ duō 'ài qíng xìqǔ de zuò jiā， yědōu bù duàn dì xiàng tā xué xí。 céng jīng hé tā qí míng de wēn tíng yún， shī de chéng jiù bù jí cí gāo， liú dài " táng wǔ dài cí " yī zhāng zài lái jiè shào。
　　 dì sān jié　 pí rì xiū　 niè yí zhōng　 dù xún hè
　　 wǎn táng hòu qī， yóu yú jiē jí máo dùn de jí duān jiān ruì， chū xiàn liǎo yī xiē jì chéng zhōng táng xīn lè fǔ yùn dòng de jīng shén， " wéi gē shēng mín bìng " de xiàn shí zhù yì shī rén， qí dài biǎo rén wù shì pí rì xiū、 niè yí zhōng、 dù xún hè。 tā men de shī， pī pàn de fēng máng xiāng dāng jiān ruì， dàn cái lì xué lì què bù jí zhōng táng xīn lè fǔ shī rén。
　　 pí rì xiū (834?-883?)， zì yì shǎo， hòu gǎi zì xí měi， xiāng yáng rén。 tā chū shēn pín hán， cóng " lǎo niú dèng bù xíng， lì ruò shuí néng biān " zhè lèi shī jù kàn lái， tā shì cān jiā guò yī xiē láo dòng de。 yì zōng xián tōng bā nián (867)， tā yǐ bǎng mò dēng jìn shì dì。 cì nián yóu sū zhōu， wéi cì shǐ cuī pú jūn shì pàn guān， yǔ lù guī méng chànghè。 hòu rù cháo wéi tài cháng bó shì， fù chū wéi pí líng ( jiāng sū wǔ jìn ) fù shǐ。 dà yuē yú bā qī bā nián zuǒ yòu， tā cān jiā liǎo huáng cháo de qǐ yì jūn。 xī zōng guǎng míng yuán nián (880)， huáng cháo rù cháng 'ān chēng dì， tā zuò liǎo hàn lín xué shì。 bā bā sān nián， huáng cháo bīng bài tuì chū cháng 'ān， tā hěn kě néng jiù sǐ zài zhè yī nián。
　　 pí rì xiū de fù yú sī xiǎng xìng de shī hé sǎnwén dōushì zài jǔ jìn shì zhī qián xiě de。 shōu zài xián tōng qī nián zì biān de《 pí zǐ wén sǒu》 lǐ。 zài shī gē fāng miàn， tā zuì tuī chóng lǐ bái、 dù fǔ hé bái jū yì， tā de wén xué zhù zhāng shòu bái jū yì de yǐng xiǎng yóu shēn。《 wén sǒu xù》 shuō tā zì jǐ de sǎnwén zuò pǐn " jiē shàng bō yuǎn fēi， xià bǔ jìn shī， fēi kōng yán yě "。《 táo huā fù xù》 yě shuō " fēi yòu suǒ fěng， zhé yì 'ér bù fā "。 zài《 zhèng lè fǔ shí piān》 de xiǎo xù lǐ， tā gèng míng què dì qiáng diào yuèfǔ shī de zhèng zhì zuò yòng： " yuèfǔ， gài gǔ shèng wáng cǎi tiān xià zhī shī， yù yǐ zhī guó zhī lì bìng， mín zhī xiū qī zhě yě。 ...... shī zhī měi yě， wén zhī zú yǐ guān hū gōng； shī zhī cì yě， wén zhī zú yǐ jiè hū zhèng。 " yòu shuō： " jīn zhī suǒ wèi yuèfǔ zhě， wéi yǐ wèi jìn zhī chǐ lì， liáng chén zhī fú yàn， wèi zhī yuèfǔ， zhēn bù rán yǐ。 " suǒ yòu zhè xiē， xiǎn rán shì bái jū yì xiàn shí zhù yì shī gē lǐ lùn de jì xù， hé hàn lè fǔ mín gē " yuán shì 'ér fā " de jīng shén yě shì yī mài xiāng chéng de。《 wén sǒu》 de shī wén biàn shì tā zhè zhǒng wén xué zhù zhāng de shí jiàn。
　　《 zhèng lè fǔ shí piān》 hé《 sān xiū shī》 shēn kè dì fǎn yìng liǎo nóng mín dà qǐ yì qián xī jí duān hēi 'àn de shè huì miàn mào， shì pí rì xiū xiàn shí zhù yì shī gē de dài biǎo zuò pǐn。 zài《 sān xiū shī》 zhōng， tā miáo xiě liǎo huái yòu huáng hàn， mín duō jī 'è de cǎn xiàng： " fū fù xiāng gù yǐ， qì què bào zhōng 'ér。 ...... ér tóng niè cǎo gēn， yǐ sāng kōng léi léi。 bān bái sǐ lù bàng， zhěn tǔ jiē lí lí。 " bìng chén tòng dì zhǐ chū： " lì néng qù rén 'ài， huāng néng duó rén cí。 "( qí sān ) tóng shí， tā hái tòng chì liǎo jūn fá de tān bào： " jūn yōng mǎn tiān xià， zhàn jiāng duō jīn yù。 guā dé qí mín yōng， fēn wéi měng shì lù。 "( qí 'èr )《 zhèng lè fǔ》 zhōng de《 zú qī yuàn》、《 tān guān yuàn》、《 nóng fū yáo》、《 āi lǒng mín》， duì guān lì tān bào、 zhàn zhēng zāi huò hé nóng mín bèi bō xuē de tòng kǔ gèng zuò liǎo quán miàn de fǎn yìng。 ér《 xiàng 'ǎo tàn》 xiěde yóu qí shēn kè dòng rén：
　　 qiū shēn xiàng zǐ shú， sǎnluò zhēn wú gǎng。 yǔ lǚ huáng fā 'ǎo， shí zhī jiàn chén shuāng。 yí shí shǐ yíng jū， jìn rì fāng mǎn kuāng。 jǐ pù fù jǐ zhēng， yòng zuò sān dōng liáng。 shān qián yòu shú dào， zǐ suì xí rén xiāng。 xì huò yòu jīng chōng， lì lì rú yù dāng。 chí zhī nà yú guān， sī shì wú cāng xiāng。 rú hé yī shí yú， zhǐ zuò wǔ dǒu liàng ! jiǎo lì bù wèi xíng， tān guān bù bì zāng。 nóng shí zuò sī zhài， nóng bì guī guān cāng。 zì dōng nǎi yú chūn， xiàng shí kuáng jī cháng。 wú wén tián chéng zǐ， zhà rén yóu zì wáng。 xū jiē féng xiàng 'ǎo， bù jué lèi zhān cháng。
　　 zhè lǐ， xiàng 'ǎo de xíng xiàng hé tā de zāo yù， kě yǐ kàn zuò shì fēng jiàn shè huì lǐ nóng mín bēi cǎn mìng yùn de suō yǐng。 tā men bù jǐn yào rěn shòu dì zhù de gāo lì dài pán bō， ér qiě zuì zhōng hái nán táo tān guān míng mù zhāng dǎn de lüè duó。 pí rì xiū de xiàn shí zhù yì shī piān chàbù duō quán shōu zài《 pí zǐ wén sǒu》 lǐ， qí tā sān bǎi yú piān， zé duō shù shì jǔ jìn shì yǐ hòu hé lù guī méng chànghè zhī zuò， quē fá xiàn shí xìng。 zhí dé zhù yì de shì《 biàn hé huái gǔ》 qí 'èr：
　　 jìn dào suí wáng wéi cǐ hé， zhì jīn qiān lǐ lài tōng bō。 ruò wú shuǐ diàn lóng zhōu shì， gòng yǔ lùn gōng bù jiào duō。
　　 zài pī pàn suí yáng dì kāi yùn hé de zhù guān dòng jī de tóng shí， yě bù mǒ shā tā zài kè guān shàng suǒ qǐ de jī jí zuò yòng， bìng bǎ zhè gè lì shǐ shàng yòu míng de bào jūn hé zhì shuǐ de dà yǔ xiāng bǐ， shì hěn yòu jiàn dì， yě hěn yòu dǎn liàng de。
　　 pí rì xiū zài sǎnwén fāng miàn， zuì tuī chóng hán yù， jì chéng bìng fā yáng liǎo hán yù suǒ chàng dǎo de gǔ wén yùn dòng de jīng shén。 tā de xǔ duō xiǎo pǐn wén， jù yòu bǐ tā de shī gèng wéi qiáng liè de zhàn dǒu xìng。 wǎng wǎng shì tuō gǔ fěng jīn， sān yán liǎng yǔ， yī zhēn jiàn xuè。 rú《 lù mén yǐn shū》：
　　 gǔ zhī shā rén yě， nù； jīn zhī shā rén yě， xiào。
　　 gǔ zhī zhì lì yě， jiāng yǐ zhú dào； jīn zhī zhì lì yě， jiāng yǐ wéi dào。
　　 gǔ zhī guān rén yě， yǐ tiān xià wéi jǐ lěi， gù jǐ yōu zhī； jīn zhī guān rén yě， yǐ jǐ wéi tiān xià lěi， gù rén yōu zhī。
　　 zài《 dú sī mǎ fǎ》 zhōng， tā gèng jiē lù liǎo lì dài suǒ wèi kāi guó zhī jūn de xiōng cán miàn mù： " gǔ zhī qǔ tiān xià yě， yǐ mín xīn； jīn zhī qǔ tiān xià yě， yǐ mín mìng。 " yīn cǐ， zài pí rì xiū kàn lái， huáng dì bìng bù shì shénme shén shèng bù kě qīn fàn de dōng xī； rú guǒ tā shì bào jūn， lǎo bǎi xìng jiù kě yǐ jiāng tā chù sǐ bìng miè zú。《 yuán bàng》 shuō： " wū hū ! yáo shùn dà shèng yě， mín qiě bàng zhī； hòu zhī wáng tiān xià zhě， yòu bùwèi yáo shùn zhī xíng zhě， zé mín 'ě qí kēng， jiū qí shǒu， rǔ 'ér zhú zhī， zhé 'ér zú zhī， bùwèi shèn yǐ。 " zhè yàng guāng huī de sī xiǎng， hěn xiān míng dì fǎn yìng liǎo dà qǐ yì qián xī nóng mín jī liè de fǎn kàng qíng xù。
　　 niè yí zhōng (837-?)， zì tǎn zhī， hé dōng ( jīn shān xī yǒng jì ) rén。 tā chū shēn pín hán， céng " fèn shēn cǎo zé， bèi cháng xīn chǔ "(《 táng cái zǐ chuán》 )。 xián tōng shí 'èr nián (871) chéng jìn shì hòu， zài cháng 'ān réng guò zhe " zài jīng rú zài dào， rì rì xiān jī qǐ " de bēn zǒu yī shí de shēng huó， zuì hòu， cái zuò liǎo huá yīn xiàn wèi。 zhè zhǒng shēng huó jīng lì， shǐ tā duì nóng mín de jí kǔ hé guì zú de háo huá dōuyòu jiào shēnqiè de liǎo jiě。 ér zhè yě jiù gòu chéng liǎo tā de shī de liǎng dà zhù tí： yī shì fěng cì guì yóu gōng zǐ。 zhè kě yǐ《 gōng zǐ jiā》 wéi dài biǎo：
　　 zhònghuā mǎn xī yuán， huā fā qīng lóu dào。 huā xià yī hé shēng， qù zhī wéi 'è cǎo。
　　 zhè bān gōng zǐ men jiù shì zhè yàng " wǔ gǔ bù fēn " hé " bù zhī jià sè zhī jiān nán " de。 zài《 gōng zǐ xíng》 èr shǒu zhōng， hái fěng cì liǎo tā men de wú zhī hé héng xíng bà dào： " yīháng shū bù dú， shēn fēng wàn hù hóu。 "" qí mǎ tà shā rén， jiē lì bù gǎn jié。 " lìng yī zhù tí shì tóng qíng nóng mín de tòng kǔ。 zài zhè fāng miàn， tā de《 shāng tián jiā》 kě yǐ hé lǐ shēn de《 mǐn nóng shī》 bìng chuán qiān gǔ；
　　 èr yuè mài xīn sī， wǔ yuè tiào xīn gǔ。 yī dé yǎn qián chuāng， wān què xīn tóu ròu。 wǒ yuàn jūn wáng xīn， huà zuò guāng míng zhú。 bù zhào qǐ luó yán， zhǐ zhào táo wáng wū。
　　 qián sì jù xiān xiě nóng mín " mài qīng " dù rì de tòng kǔ jìng kuàng， jiē zhe yòng " yī dé yǎn qián chuāng， wān què xīn tóu ròu " lái bǐ yù， jì xíng xiàng， yòu qià qiē， suì chéng qiān gǔ chuán sòng de míng jù。 hòu sì jù suī rán liú lù liǎo duì jūn wáng de huàn xiǎng， dàn zhù yào hái shì duì hūn jūn de fěng cì hé jiào xùn。 zuò zhě yòng " qǐ luó yán " hé " táo wáng wū " zuò xiān míng de duì bǐ， gèng zēng qiáng liǎo shī de yì shù lì liàng。 yòu rú《 tián jiā》：
　　 fù gēng yuán shàng tián， zǐ shǔ shān xià huāng。 liù yuè hé wèi xiù， guān jiā yǐ xiū cāng。
　　 yī biān shì xīn kǔ de láo dòng， yī biān shì wú yàn de bō xuē， dàn gèng bù dào pò， ér yù fěng cì yú xù shì zhī zhōng， xiǎn dé gèng wéi lěng qiào yòu lì。 niè yí zhōng de shī xiàn zhǐ cún sān shí qī shǒu， dàn qí zhōng yòng yuèfǔ gǔ tí hé zì chuàng xīn tí de jìng yòu shí jǐ shǒu， kě jiàn tā què shì yī gè yòu yì shí dì xiě lè fǔ shī de zuò jiā。
　　 dù xún hè (846-907)， zì yàn zhī， chí zhōu shí dài ( jīn 'ān huī shí dài ) rén。 tā chū shēn hán wēi， cháng zì wèi " tiān dì zuì qióng rén "。 sì shí liù suì jǔ jìn shì， céng wéi xuān zhōu tián jūn de cóng shì。 táng wáng， yǐ zhū wēn， wéi hàn lín xué shì， dàn zhǐ wǔ tiān biàn sǐ liǎo。 xiàn cún《 táng fēng jí》 shì tā qīn zì biān dìng de。
　　 dù xún hè hěn yòu zhèng zhì bào fù， tā shuō： " nán 'ér chū mén zhì， bù dú wéi shēn móu。 "(《 qiū sù shān guǎn》 ) yòu shuō： " gòng yòu rén jiànshì， xū huái jì wù qíng。 "(《 yǔ yǒu duì jiǔ yǐn》 ) tā de wén xué zhù zhāng hé bái jū yì hěn jiē jìn， rú《 zì xù》 shī： " shī zhǐ wèi néng wàng jiù wù， shì qíng nài zhí bù róng zhēn。 " yòu《 qiū rì shān zhōng》 shī： " yán lùn guān shí wù， piān zhāng jiàn guó fēng。 " yīn cǐ， tā de shī néng gòu xiāng dāng guǎng fàn dì fǎn yìng táng mò de hēi 'àn xiàn shí hé rén mín de zāinàn。 bā bā nián， huáng cháo qǐ yì jūn zhàn lǐng cháng 'ān， táng xī zōng táo wǎng sì chuān， zhè shí gè chù dì fāng jūn fá bù jǐn méi yòu jiē shòu jiào xùn， fǎn 'ér chèn huǒ dǎ jié， tú shā rén mín。 duì cǐ， shī rén zài《 lǚ bó yù jùn zhōng pàn luàn shì tóng zhì》 yī shī zhōng zuò liǎo jìn qíng de jiē lù：
　　 wò shǒuxiàng kàn shuí gǎn yán， jūn jiā dāo jiàn zài yāo biān。 biàn sōu bǎo huò wú cáng chù， luàn shā píng rén bù pà tiān。 gǔ sì chāi wéi xiū zhài mù， huāng fén kāi zuò wǎ chéng zhuān。 jùn hóu zhú chū hún xián shì， zhèng shì luán yú xìng shǔ nián。
　　 tā gèng duō de shī shì miáo xiě nóng mín de bēi cǎn mìng yùn， rú《 shān zhōng guǎ fù》：
　　 fū yīn bīng sǐ shǒu péng máo， má zhù yī shān bìn fā jiāo。 sāng zhè fèi lái yóu nà shuì， tián yuán huāng hòu shàng zhēng miáo。 shí tiǎo yě cài hé gēn zhǔ， xuán zhuó shēng chái dài yè shāo。 rèn shì shēn shān gēngshēn chù， yě yìng wú jì bì zhēng yáo !
　　 zài《 luàn hòu féng cūn sǒu》 zhōng yě kě yǐ kàn dào zhè zhǒng chén tòng de miáo shù：
　　 bā shí shuāi wēng zhù pò cūn， cūn zhōng hé shì bù shāng hún。 yīn gōng zhài mù wú sāng zhè， wéi diǎn xiāng bīng jué zǐ sūn。 hái sì píng níng zhēng fù shuì， wèi cháng zhōu xiàn lüè 'ān cún。 zhì jīn jī quǎn jiē xīng sàn， rì luò qián shān dú yǐ mén。
　　 shī rén duì rén mín de tóng qíng hé duì nà xiē jūn fá guān lì de zēng hèn， biǎo xiàn dé zuì jí zhōng、 zuì xiān míng， yě zuì yòu lì de， shì tā nà shǒu《 zài jīng hú chéng xiàn》 de qī yán jué jù：
　　 qù suì céng jīng cǐ xiàn chéng， xiàn mín wú kǒu bù yuān shēng。 jīn lái xiàn zǎi jiā zhū fú， biàn shì shēng líng xuè rǎn chéng !
　　 zài《 tí suǒ jū cūn shè》 zhōng， tā gèng fǎn yìng liǎo zhè zhǒng xiàn xiàng de pǔ biàn xìng： " rú cǐ shù zhōu shuí huì dé ? shā mín jiāng jìn gèng yāo xūn !"
　　 dù xún hè zhuān gōng jìn tǐ， suǒ zuò sān bǎi duō shǒu shī， méi yòu yī piān gǔ tǐ。 zài jìn tǐ zhōng， yòu yǐ qī yán lǜ shī wéi zuì duō， yě xiěde bǐ jiào hǎo。 suī rán zài yì shù shàng bù gòu chuí liàn jīng mì， dàn tā bù yòng diǎn gù， bù duī qì cí zǎo， ér shì bǎ lǜ shī de shēng lǜ duì 'ǒu hé qiǎn jìn tōng sú de yǔ yán jié hé qǐ lái， píng yì wěi wǎn， rú huà jiā cháng， kě yǐ shuō shì lǜ shī de tōng sú huà。 dù xún hè suī rán méi yòu yán yòng yuèfǔ gǔ tí， yě méi yòu zì chuàng xīn tí， dàn tā de chuàng zuò jīng shén què hé xīn yuèfǔ yùn dòng jī běn yī zhì。
　　 dì sì jié　 lù guī méng　 luó yǐn
　　 wǎn táng shí dài， sǎnwén de chuàng zuò suī rán bù jí zhōng táng nà yàng bō lán zhuàng kuò， dàn shì， fěng cì xiǎo pǐn wén zhè zhǒng xíng shì què suí zhe jiē jí dǒu zhēng de jiān ruì huà 'ér dé dào liǎo gèng guǎng fàn de yùn yòng， gēngshēn rù de fā zhǎn。 dài biǎo zuò jiā chú shàng shù de pí rì xiū wài， hái yòu lù guī méng hé luó yǐn， tā men 'èr rén yě xiě shī， dàn chéng jiù què bù jí xiǎo pǐn wén。
　　 lù guī méng， zì lǔ wàng， wú jùn ( jīn jiāng sū sū zhōu ) rén。 jǔ jìn shì bù dì， yǐn jū sōng jiāng fǔ lǐ。 zhù yòu《 lì zé cóng shū》、《 fǔ lǐ xiān shēng jí》。
　　 lù guī méng de fěng cì sǎnwén dū shōu zài tā qián fú liù nián biān de《 lì zé cóng shū》 zhōng。 tā zhè xiē zuò pǐn huò yòng pì yù、 yù yán， jiè wù jì fěng， huò yòng lì shǐ gù shì， tuō gǔ cì jīn， dōuyòu jiào qiáng de fěng cì lì liàng。 rú《 yě miào bēi》， kāi shǐ shì 'āi mǐn nóng mín jì diàn miào zhōng tǔ rén mù 'ǒu de mí xìn， jiē zhe biàn bǎ fěng cì de bǐ fēng zhuànxiàng xiàn shí， wú qíng dì jiē lù nà xiē dà xiǎo guān lì xiōng hěn 'ér fǔ xiǔ de miàn mù：
　　 jīn zhī xióng yì 'ér shuò zhě yòu zhī， wēn yuàn 'ér shǎo zhě yòu zhī。 shēng jiē jí， zuò táng yán， ěr xián páo， kǒu liáng ròu， zài chē mǎ， yōng tú lì zhě， jiē shì yě。 jiě mín zhī xuán， qīng mín zhī hé， wèi cháng shù yú xiōng zhōng。 mín zhī dāng fèng zhě， yī rì xiè dài， zé fā hàn lì， sì yín xíng， ōu zhī yǐ jiù shì。 jiào shén zhī huò fú， shú wéi qīng zhòng zāi ? píng jū wú shì， zhǐ wéi xián liáng， yī dàn yòu dà fū zhī yōu， dāng bào guó zhī rì， zé huí náo cuì qiè， diān zhì cuàn bó， qǐ wéi qiú lǔ zhī bù xiá。 cǐ nǎi yīng biàn yán yǔ zhī tǔ mù 'ěr， yòu hé zé qí zhēn tǔ mù yé !
　　 zhè xiē jiān ruì de fěng cì， biǎo dá liǎo rén mín de fèn nù qíng xù。 qí tā rú《 sì zào jiě》、《 jì dào shǔ》 fěng cì huáng dì， jiē shì guān bī mín fǎn de dào lǐ。《 yě jiā zǐ yán》 yòng lì shǐ gù shì， fěng cì tǒng zhì zhě qióng bīng dú wǔ。《 cán fù》 yòng qū zhé de shǒu fǎ， chì zé guān lì lüè duó rén mín， dōushì bǐ jiào chū sè de fěng cì xiǎo pǐn wén。
　　 lù guī méng de mǒu xiē xiǎo shī， fěng cì yě hěn jiān kè。 rú《 zhù chéng cí》 fěng cì jiāng jūn men bù gù mín mìng yǐ qiú gāo gōng：
　　 mò tàn jiāng jūn bī， jiāng jūn yào què dí。 chéng gāo gōng yì gāo， ěr mìng hé zú xī ! zhèng huà fǎn shuō， xiǎn dé gèng jiā chén tòng yòu lì。 yòu rú《 xīn shā》：
　　 bó jiě shēng zhōng zhǎng xiǎo dī， guān jiā zhī hòu hǎi 'ōu zhī。 péng lāi yòu lù jiào rén dào， yì yìng nián nián shuì zǐ zhī。
　　 fěng cì tǒng zhì jiē jí bō xuē de wú kǒng bù rù， yě hěn xīn yíng、 jiān kè。 cǐ wài rú《 cūn yè》、《 yì huò》 děng shī， fǎn yìng liǎo nóng mín dà qǐ yì qián hòu guǎng dà nóng mín de bēi cǎn shēng huó， yǔ tā fěng cì xiǎo pǐn wén de jīng shén shì yī zhì de。 zhì yú tā shōu zài《 sōng líng jí》 lǐ yǔ pí rì xiū děng rén chànghè de shī， zài wǎn táng " lìng kāi pì sè yī tǐ "， sī xiǎng hé yì shù dōuméi yòu duō dà jià zhí。
　　 luó yǐn (833-909)， zì zhāo jiàn， xīn dēng ( jīn zhè jiāng xīn dēng ) rén。 xián tōng yuán nián zhì jīng shī， yìng jìn shì shì， lì qī nián bù dì。 xián tōng bā nián nǎi zì biān suǒ zuò wéi《 chán shū》， yì wéi tǒng zhì jiē jí suǒ zēng 'è， suǒ yǐ luó ɡǔn zèng shī shuō： " chán shū suī shèng yī jù xiū "。 huáng cháo qǐ yì hòu， bì luàn guī xiāng。 wǎn nián yǐ wú yuè wáng qián lù， rèn qián táng lìng、 jiàn yì dà fū děng zhí。
　　 luó yǐn de fěng cì sǎnwén de chéng jiù bǐ tā de shī yào gāo。 shōu zài《 chán shū》 lǐ de fěng cì xiǎo pǐn yòu dōushì tā de " fèn mèn bù píng zhī yán， bù yù yú dāng shì 'ér wú suǒ yǐ xiè qí nù zhī suǒ zuò "( fāng huí《 chán shū》 bá )。 luó yǐn zì jǐ yě rèn wéi shì " suǒ yǐ jǐng dāng shì 'ér jiè jiāng lái " de (《 chán shū》 zhòng xù )。 rú《 yīng xióng zhī yán》：
　　 wù zhī suǒ yǐ yòu tāo huì zhě， fáng hū dào yě。 gù rén yì rán。 fū dào， yì rén yě： guān lǚ yān， yī fú yān。 qí suǒ yǐ yì zhě， tuì ràng zhī xīn， zhēn lián zhī jié， bù héng qí xìng 'ěr。 shì yù bó 'ér qǔ zhě， zé yuē qiān yú hán jī； shì guó jiā 'ér qǔ zhě， zé yuē jiù bǐ tú tàn。 qiān yú hán jī zhě wú dé 'ér yán yǐ。 jiù bǐ tú tàn zhě， zé yí yǐ bǎi xìng xīn wéi xīn。 ér xī liú zé yuē： " jū yí rú shì。 " chǔ jí zé yuē： " kě qǔ 'ér dài。 " ài ! bǐ wèi bì wú tuì ràng zhī xīn， zhēn lián zhī jié； gài yǐ shì qí mǐmàn jiāo chóng， rán hòu shēng qí móu 'ěr。 dāng yīng xióng zhě yóu ruò shì， kuàng cháng rén hū ? shì yǐ jùn yǔ yì yóu bù wéi rén suǒ kuī zhě xiān yǐ !
　　 tōng guò liú bāng、 xiàng yǔ de liǎng jù suǒ wèi " yīng xióng zhī yán "， shēn kè dì jiē lù liǎo nà xiē yǐ jiù mín tú tàn de " yīng xióng " zì mìng de dì wáng de qiáng dào běn zhì。 zuì hòu gèng xiàng zuì gāo tǒng zhì zhě tí chū liǎo jǐng gào。 lèi sì zhè yàng de guāng huī sī xiǎng zài luó yǐn de zá wén zhōng shì bù shí liú lù de。《 shuō tiān jī》、《 hàn wǔ shān hū》、《 sān lǘ dà fū yì》、《 xù 'èr kuáng shēng》、《 méi xiān shēng bēi》 děng piān， yědōu shì xī xiào nù mà， shè bǐ chéng qù， xiǎn shì liǎo tā duì xiàn shí de qiáng liè pī pàn jīng shén hé jié chū de fěng cì yì shù cái néng。
　　 luó yǐn yě pō yòu shī míng， yòu yī xiē jǐng kuài tōng sú de shī jù liú chuán rén kǒu。 rú " shí lái tiān dì jiē tóng lì， yùn qù yīng xióng bù zì yóu。 "(《 chóu bǐ yì》 ) jiù shì yī lì。 yòu rú fěng cì xiǎo shī《 xuě》：
　　 jìn dào fēng nián ruì， fēng nián shì ruò hé ? cháng 'ān yòu pín zhě， wéi ruì bù yí duō !
　　 ruì xuě zhào fēng nián， dàn duì pín kǔ de rén mín shuō lái， què chéng liǎo zāinàn。 tā de yǒng shǐ shī《 xī shī》 yī shǒu yě xiěde bǐ jiào hǎo：
　　 jiā guó xīng wáng zì yòu shí， wú rén hé kǔ yuàn xī shī。 xī shī ruò jiě qīng wú guó， yuè guó wáng lái yòu shì shuí ?
　　 dì yī jù duō shǎo yòu yī xiē sù mìng lùn de yì wèi， dàn tā fǎn duì bǎ wú wáng fū chā de wáng guó guī zuì yú xī shī， díquè shì duì chuán tǒng chéng jiàn de yòu lì fān 'àn。
　　 lǔ xùn zài《 xiǎo pǐn wén de wēi jī》 yī wén zhōng duì wǎn táng xiǎo pǐn wén zài táng dài wén xué shǐ shàng de dì wèi yòu fēi cháng jīng bì de jiàn jiě。 tā shuō： " táng mò shī fēng shuāi luò， ér xiǎo pǐn fàng liǎo guāng huī。 dàn luó yǐn de《 chán shū》， jīhū quán bù shì kàng zhēng hé fèn jī zhī tán； pí rì xiū hé lù guī méng， zì yǐ wéi yǐn shì， bié rén yě chēng zhī wéi yǐn shì， ér kàn tā men zài《 pí zǐ wén sǒu》 hé《 lì zé cóng shū》 zhōng de xiǎo pǐn wén， bìng méi yòu wàng jì tiān xià， zhèng shì yī tà hú tú de ní táng lǐ de guāng cǎi hé fēng máng。 "
　　 dì wǔ jié　 wéi zhuāng　 sī kōng tú
　　 wǎn táng nóng mín dà qǐ yì qián hòu， hái yòu yī xiē chén miǎn yú gē wǔ shēng sè huò yǐn dùn yú shān shuǐ tián jiān de shī rén， wéi zhuāng、 sī kōng tú jiù shì zhè lèi shī rén de dài biǎo。 suī rán shēn zhòng de shí dài zāinàn， jiān ruì de shè huì máo dùn， yě bù néng bù zài tā men de zuò pǐn zhōng yòu suǒ fǎn yìng， dàn tā men duì dài máo dùn de lì chǎng hé tài dù， hé pí rì xiū děng zuò jiā xiǎn rán shì yòu suǒ bù tóng de。
　　 wéi zhuāng (836?-910)， zì duān jǐ， jīng zhào dù líng ( jīn shǎn xī xī 'ān ) rén。 qián níng yuán nián jìn shì， céng guān yòu bǔ jué， hòu rù shǔ wéi wáng jiàn shū jì。 táng wáng， wáng jiàn chēng dì， zhuāng wéi zǎixiàng， sǐ yú shǔ。
　　 xī zōng zhōng hé sān nián (883)， tā yīn wéi yìng kē jǔ， jū jīng luò yī dài， mù dǔ 'ěr wén huáng cháo rù cháng 'ān qián hòu de qíng shì， xiě chéng liǎo cháng piān xù shì shī《 qín fù yín》， shī zhōng jiǎ tuō yī gè bèi qǐ yì jūn fú lǔ de fù nǚ de zì shù， duì jìn rù cháng 'ān de qǐ yì jūn jiā yǐ wū miè hé cháo xiào， duì qǐ yì jūn suǒ zhū shā de gōng qīng guì zú zé biǎo shì tóng qíng。 dàn shī rén jí shǐ zhàn zài wéi hù fǔ xiǔ táng wáng cháo、 chóu hèn qǐ yì jūn de lì chǎng shàng， tā duì guān jūn de fǔ bài hé cán bào de miàn mù， yě bù néng bù shēn biǎo fèn kǎi。 lì rú xià yī duàn：
　　 lù bàng shì wèn jīn tiān shén， jīn tiān wú yǔ chóu yú rén。 ...... yī cóng kuáng kòu xiàn zhōng guó， tiān dì huì míng fēng yǔ hēi。 àn qián shén shuǐ zhòu bù chéng， bì shàng yīn bīng qū bù dé。 xián rì tú xīn diàn xiǎng 'ēn， wēi shí bù zhù shén tōng lì。 wǒ jīn kuì nǜ zhuō wéi shén， qiě xiàng shān zhōng shēn bì nì。 huán zhōng xiāo guǎn bù céng wén， yán shàng xī shēng wú chù mì。 xuán jiào mó guǐ bàng xiāng cūn， zhū bō shēng líng guò zhāoxī。 qiè wén cǐ yǔ chóu gèng chóu， tiān qiǎn shí zāi fēi zì yóu。 shén zài shān zhōng yóu bìnàn， hé xū zé wàng dōng zhū hóu ?......
　　 zài cháng piān xù shì zhōng， tū rán chā rù zhè yī duàn shén guài de zì bái， xiǎn rán shì fěng cì nà xiē bù gǎn hé yīng yǒng de qǐ yì jūn jiāo fēng、 què duǒ zài shēn shān zhū bō pǔ tōng bǎi xìng de guān jūn。 shī rén hái tōng guò yī wèi dōng jī lǎo wēng de kū sù， miáo huì liǎo guān jūn cán kù sōu guā rén mín de miàn mù：
　　 qiān jiān cāng xī wàn sī xiāng， huáng cháo guò hòu yóu cán bàn。 zì cóng luò xià tún shī lǚ， rì yè xún bīng rù cūn wù。 ...... rù mén xià mǎ ruò xuán fēng， qìng shì qīng náng rú juǎntǔ。 jiā cái jì jìn gǔ ròu lí， jīn rì cán nián yī shēn kǔ。 yī shēn kǔ xī hé zú jiē， shān zhōng gèng yòu qiān wàn jiā。 cháo jī shān cǎo xún péng zǐ， yè sù shuāng zhōng wò dí huā。 ......
　　 zhè xiē dì fāng， kè guān shàng fǎn yìng liǎo lì shǐ xiàn shí de bù fēn zhēn xiāng， jù yòu yī dìng de rèn shí jià zhí。 zhè shǒu xù shì shī， cháng dá yī qiān sān bǎi liù shí bā zì， shì xiàn cún táng shī zhōng piān fú jiào cháng de shī piān。 jié gòu de wán zhěng yán mì， yǔ yán de shēng dòng liú lì， dū hé bái jū yì xù shì shī yòu xiāng sì zhī chù。 wéi zhuāng qí tā shī， rú《 mǐn gēng zhě》 de " rú jīn bào gǔ duō yú tǔ， yóu diǎn xiāng bīng zuò shù bīng "；《 dǔ jūn huí gē》 de " zuó rì tún jūn hái yè dùn， mǎn chē kōng zài luò shén guī "： huò chén tòng dì qiǎn zé bù yì de zhàn zhēng， huò hán xù dì fěng cì guān jūn lǔ lüè fù nǚ， dōuyòu yī dìng de xiàn shí yì yì。 hòu yī shī kě yǐ hé shàng yǐn《 qín fù yín》 de piàn duàn hù xiāng yìng zhào。
　　 wéi zhuāng xiàn cún de shī， jué dà duō shù shì huái mù chéng píng fán huá de wǎng rì shēng huó， huò shū fā jí shí xíng lè de tuí fàng xīn qíng。 zhè xiē shī， jué dà duō shù shì cǎi yòng jìn tǐ xíng shì， shī fēng yòu shí jìn yú qīng fú， pō yòu xíng shì zhù yì qīng xiàng。 zhǐ yòu jǐ shǒu jué jù， yì shù shàng jiào yòu chéng jiù。 rú：
　　 qíng yān mò mò liǔ cān cān， bù nà lí qíng jiǔ bàn hān。 gèng bǎ mǎ biān yún wài zhǐ， duàn cháng chūn sè zài jiāng nán。
　　--《 gǔ lí bié》
　　 jiāng yǔ fēi fēi jiāng cǎo qí， liù cháo rú mèng niǎo kōng tí。 wú qíng zuì shì tái chéng liǔ， yǐ jiù yānlǒng shí lǐ dī。
　　--《 tái chéng》
　　 zhè lǐ， wú lùn shì xiě lí qíng， huò xiě huái gǔ， dū liú lù chū nóng hòu de qī wǎn gǎn shāng de mò shì qíng diào。 zhè shì wǎn táng shī zhōng pǔ biàn de qíng diào。 hòu yī shī zhōng， yǔ sī fēng piàn， mǎn dī yān liǔ de jǐng sè hé " liù cháo rú mèng " de chàng wǎng xīn qíng jiāo róng zài yī qǐ， gèng bǎ zhè zhǒng qíng diào biǎo xiàn dé gé wài qī yàn。 wéi zhuāng yě shì zhù míng cí jiā， zài dì shí sān zhāng lǐ， wǒ men gèng kě yǐ kàn dào tā de cí hé tā de jìn tǐ shī qíng diào de yī zhì。
　　 sī kōng tú (837-908)， zì biǎo shèng， hé zhōng yú xiāng ( jīn shān xī yú xiàn ) rén。 xián tōng mò nián jìn shì， guān zhì zhōng shū shè rén。 huáng cháo qǐ yì hòu， dùn yǐn zhōng tiáo shān wáng guān gǔ， chéng wéi zhù míng de dà zhuāng yuán dì zhù。 zhū wēn dài táng hòu， bù shí 'ér sǐ。
　　 sī kōng tú de shī， jiào jìn wáng wéi yī pài， zhù yào shì xiě shān shuǐ yǐn yì de xián qíng， dàn nèi róng fēi cháng dān bó， yòu xíng shì zhù yì de qīng xiàng。 tā suǒ zì míng dé yì de yě bù guò shì gè bié jiā jù， rú " cǎo nèn qīn shā duǎn， bīng qīng zhe yǔ xiāo "(《 zǎo chūn》 )； " yǔ wēi yín zú sī， huā luò mèng wú liáo "(《 xià fāng》 ) zhī lèi。 zài wén xué shǐ shàng， tā zhù yào shì yǐ shī lùn zhù míng。
　　 shèng táng、 zhōng táng shí dài， wáng、 mèng、 wéi、 liǔ yī pài shī rén bù dà fā biǎo shī gē de lǐ lùn zhù zhāng， zhǐ yòu zài zhōng táng jiǎo rán suǒ zhù de《 shī shì》 zhōng， zài lùn yī bān xíng shì、 gé lǜ wèn tí zhī wài， yě tán dào " dàn jiàn xìng qíng， bù dǔ wén zì " de " wén wài zhī zhǐ "。 shāo hòu ， lǐ dé yù《 wén zhāng lùn》 zhōng， yě tí dào " wén wài zhī yì "， ér qiě zuò《 wén zhēn》， yǐ shí 'èr jù yùn yǔ lùn wén zhāng。 sī kōng tú shòu liǎo tā men de qǐ fā， zài lǐ lùn shàng yòu gèng dà de fā zhǎn。 tā de zhù zhāng， jiàn yú tā de jǐ fēng shū xìn hé《 shī pǐn》 zhōng。 tā de《 yǔ lǐ shēng lùn shī shū》 shuō：
　　 wén zhī nán， ér shī yóu nán。 gǔ jīn zhī yù duō yǐ， ér yú yǐ wéi biàn yú wèi 'ér hòu kě yǐ yán shī yě。 jiāng lǐng zhī nán， fán zú zī yú shì kǒu zhě， ruò xī， fēi bù suān yě， zhǐ yú suān 'ér yǐ； ruò cuó， fēi bù xián yě， zhǐ yú xián 'ér yǐ。 huá zhī rén yǐ chōng jī 'ér jù chuò zhě， zhī qí suān xián zhī wài， chún měi zhě yòu suǒ fá 'ěr。 bǐ jiāng lǐng zhī rén， xí zhī 'ér bù biàn yě， yí zāi。 shī guàn liù yì， zé fěng yù、 yì yáng、 tíng xù、 wēn yǎ， jiē zài qí jiān yǐ。 ...... wáng yòu chéng、 wéi sū zhōu chéng dàn jīng zhì， gé zài qí zhōng， qǐ fáng yú qiú jǔ zāi ?...... ài ! jìn 'ér bù fú， yuǎn 'ér bù jìn， rán hòu kě yǐ yán yùn wài zhī zhì 'ěr。
　　 cóng zhè duàn huà kě yǐ kàn chū " biàn wèi " hé " yùn wài zhī zhì " shì sī kōng tú shī lùn de hé xīn。 nán cháo zhōng róng lùn shī yě céng jīng tí dào " zī wèi "， dàn tā zhǐ shì yào qiú shī gē yīnggāi yòu " wèi zhī zhě wú jí， wén zhī zhě dòng xīn " de yì shù xiào guǒ， bìng bù hū shì shī gē de sī xiǎng nèi róng。 sī kōng tú què bǎ " biàn wèi " dāng zuò shī gē chuàng zuò hé pī píng de zhù yào yuán zé， ér qiě dà tán qí xuán xū de " wèi wài zhī wèi "， zhè xiǎn rán shì zhōng róng guān diǎn de piàn miàn fā zhǎn。
　　 tā de《 shī pǐn》， zhù yào shì fā huī tā " yùn wèi " lùn de。 zhè lǐ， tā bǎ shī gē de fēng gé fēn wéi xióng hún、 chōng dàn、 xiān nóng děng 'èr shí sì lèi， měi lèi gè yǐ shí 'èr jù xíng xiàng huà de yùn yǔ lái xíng róng bǐ yù qí fēng gé de miàn mào。 cóng biǎo miàn kàn lái， tā tí dào de fēng gé shì duō fāng miàn de， jì yòu chōng dàn、 hán xù、 piāo yì， yě yòu xióng hún、 háo fàng、 bēi kǎi， tā sì hū bìng bù zhuān zhù yī gé。 dàn shì， wǒ men zǎi xì tǐ huì， jiù kě yǐ kàn chū， tā suǒ wèi de " xióng hún "， shì yào qiú " chāo yǐ xiàng wài， dé qí huán zhōng "， tā suǒ wèi de " háo fàng "， shì yào qiú " zhēn lì mí mǎn， wàn xiàng zài bàng "， tā suǒ wèi de " bēi kǎi "， yě gèng duō dì shì zhù zhòng " xiāo xiāo luò yè， lòu yǔ cāng tái " de kōng líng qì fēn。 zǒng 'ér yán zhī， zài gè lèi fēng gé zhōng， tādōu zài jí lì gǔ chuī yuǎn lí xiàn shí shēng huó tǐ yàn de chāo tuō yì jìng。 zhèng yīn wèitā zài gè zhǒng fēng gé zhōng dū guàn chuānzhuó tóng yī lǐ lùn、 tóng yī měi gǎn qù wèi， suǒ yǐ gè pǐn zhī jiān de fēng gé miàn mù， wǎng wǎng mó hú xiāng sì。 rú " chāo yì " hé " chōng dàn "， " chén zhù " hé " diǎn yǎ "， dōuhěn nán cóng gài niàn hé xíng xiàng bǐ yù shàng jiā yǐ qū fēn。
　　 dàn shì， zài《 shī pǐn》 zhōng， yě yòu xiē miáo xiě bǐ yù， xiāng dāng xíng xiàng dì gài kuò liǎo mǒu xiē shī de fēng gé、 yì jìng。 rú " zì rán " yī pǐn：
　　 fǔ shí jí shì， bù qǔ zhū lín。 jù dào shì wǎng， zhuóshǒu chéng chūn。 rú féng huā kāi， rú zhān suì xīn。 zhēn yú bù duó， qiáng duó yì pín。 yōu rén kōng shān， guò shuǐ cǎi píng。 bó yán qíng wù， yōu yōu tiān jūn。
　　 zhè lǐ bù jǐn xiě chū " zì rán " shī jìng gěi rén de qīnqiè gǎn shòu， yě qǐ fā rén men liǎo jiě dá dào " zì rán " fēng gé de tú jìng， pō néng biǎo xiàn zuò zhě zài shī gē chuàng zuò shàng de xiū yǎng hé tǐ yàn。 qí tā rú " xǐ liàn "、 " qīng qí " zhū pǐn， yě yòu qià dào hǎo chù de kè huà xíng róng。 tā de wén zì hěn yōu měi， rú " lǜ shān yě wū， luò rì qì qīng。 tuō jīn dú bù， shí wén niǎo shēng "， " lù yú shān qīng， hóng xìng zài lín， yuè míng huá wū， huà qiáo bì yīn " děng， bù jǐn yīn yùn kēng qiāng， ér qiě bǎo hán shī yì， suǒ yǐ dú zhě wǎng wǎng shēn shòu xī yǐn， bù zài kǎo lǜ tā lǐ lùn de shí zhì。
　　 zài duì jù tǐ shī rén de píng lùn zhōng， tā yī fāng miàn fǎn fù chēng zàn wáng wéi、 wéi yìng wù de shān shuǐ shī， lìng yī fāng miàn yòu shuō： " yuán bái qì jīng 'ér lì càn， nǎi dū shì háo gū 'ěr。 "(《 yǔ wáng jià píng shī shū》 ) cóng zhè lǐ， wǒ men kě yǐ kàn dào tā de guān diǎn xiǎn rán hé rè liè zàn yáng bái jū yì de pí rì xiū děng xiàn shí zhù yì shī rén de lǐ lùn hé shí jiàn shì zhēn fēng xiāng duì de。
　　 tā de shī lùn， hòu lái jīng guò sòng dài yán yǔ、 qīng dài wáng shì zhēn děng rén de fā huī， duì hòu dài de pī píng hé chuàng zuò fā shēng liǎo bù shǎo de xiāo jí yǐng xiǎng。 cǐ wài， rú yuán méi de《 xù 'èr shí sì pǐn》 yě fǎng xiào tā de sì yán yùn yǔ xíng shì。



   我读累了，想听点音乐或者请来支歌曲！
    
<< qiányīzhānghuí   hòuyīzhānghuí >>   
dì yī biān　 shàng gǔ zhì zhàn guó de wén xué dì yī zhāng　 shàng gǔ wén xuédì 'èr zhāng gǔ dài shī gē zǒng jí -- shī jīng
dì sān zhāng xiān qín lì shǐ sǎnwéndì sì zhāng xiān qín zhū zǐ sǎnwén
dì wǔ zhāng　 wěi dà de 'ài guó shī rén qū yuán hé chǔ cídì 'èr biān　 qín hàn wén xué ( gōng yuán qián 221- gōng yuán 189 nián )
dì yī zhāng　 qín jí xī hàn qián qī de sǎnwén hé cí fùdì 'èr zhāng　 wěi dà de lì shǐ jiā、 sǎnwén jiā sī mǎ qiān
dì sān zhāng　 xī hàn hòu qī jí dōng hàn de sǎnwén hé cí fùdì sì zhāng　 hàn dài yuèfǔ mín gē
dì wǔ zhāng　 wǔ yán shī de qǐ yuán hé fā zhǎndì sān biān　 wèi jìn nán běi cháo wén xué ( gōng yuán 190-589 nián )
dì yī zhāng　 jiàn 'ān hé zhèng shǐ wén xuédì 'èr zhāng　 xī jìn wén xué
dì sān zhāng　 táo yuān míngdì sì zhāng　 nán běi cháo yuèfǔ mín gē
dì wǔ zhāng　 nán běi cháo shī réndì liù zhāng　 nán běi cháo de pián wén hé sǎnwén
dì qī zhāng　 wèi jìn nán běi cháo de xiǎo shuōdì bā zhāng　 wèi jìn nán běi cháo de wén xué pī píng
dì sì biān　 suí táng wǔ dài wén xué ( gōng yuán 581-978 nián )dì yī zhāng　 suí jí chū táng shī gē
dì 'èr zhāng　 shèng táng shān shuǐ tián yuán shī réndì sān zhāng　 shèng táng biān sài shī rén
dì   I   [II]   [III]   [IV]   yè

pínglún (0)