|
诗歌鉴赏 》 táng míng jiā shī dǎo dú 》
liǔ zōng yuán
zhāng hǎi 'ōu Zhang Haiou
liǔ zōng yuán( 773 héng 819), zì zǐ hòu, zǔ jí hé dōng( jīn shān xī shěng yǒng jì xiàn), shēng yú cháng 'ān。 shí 'èr suì qián zài cháng 'ān dù guò。 tā de xiān bèi céng jīng xiǎn hè, dàn zǔ fù、 fù qīn guān zhí bìng bù gāo。 mǔ qīn shì fàn yáng dà zú zhī nǚ, cóng zōng yuán sì suì jiù jiào tā shí zì dú shū。 zhēn yuán jiǔ nián( 793), èr shí yī suì de liǔ zōng yuán jìn shì jí dì。 èr shí liù suì yòu zhōng bó xué hóng cí kē。 cǐ hòu shì tú bǐ jiào shùn lì。
zhēn yuán 'èr shí yī nián dé zōng qù shì, shùn zōng jí wèi, zhòng yòng wáng shū wén děng zhí zhèng, tuī xíng gé xīn。 liǔ zōng yuán、 liú yǔ xī、 hán tài děng míng shì cānyù qí zhōng。 dàn bù dào bàn nián, huàn guān hé háo zú dì zhù jí tuán biàn yōng lì tài zǐ lǐ chún jí wèi, shì wéi xiàn zōng。 gǎi gé jí tuán chéng yuán fēn fēn zāo dào biǎn zhé huò shā hài。 liǔ zōng yuán( cǐ shí 34 suì) biǎn wéi yǒng zhōu( jīn hú nán líng líng) sī mǎ。 zhè cì shì jiàn duì tā dǎ jī hěn dà, shì tā yī shēng de zhuǎn liè diǎn。《 xīn táng shū》 běn chuán shuō: “ zōng yuán shàoshí shì jìn, wèi gōng yè kě jiù。 jì fèi, suì bù zhèn。 ” bù guò tā zài yǒng zhōu de shí nián, què zhuān xīn jìn xíng wén xué chuàng zuò, xiě chū liǎo hěn duō yōu xiù zuò pǐn。 shí nián hòu, tā yòu gǎi wéi liǔ zhōu( jīn guǎng xī liǔ zhōu shì) cì shǐ。 guān zhí yòu suǒ shēng qiān, dì diǎn què gèng piān yuǎn liǎo。 tā zài liǔ zhōu sì nián, yòu xǔ duō shàn zhèng。 yuán hé shí sì nián shí yī yuè bā rì( gōng yuán 819 nián 11 yuè 28 rì), bìng shì yú liǔ zhōu。
liú yǔ xī zūn qí yí zhǔ biān qí jí wéi sān shí tōng。 dàn dào sòng chū, liǔ jí yǐ sàn shī yán zhòng。 mù xiū duō nián sōu qiú, biān chéng《 táng liǔ xiān shēng jí》, shì wéi sòng rén biān xiào de dì yī zhǒng liǔ jí。 jīn liú běn、 mù běn zǎo yǐ shī chuán。 jìn rén suǒ biān liǔ jí yòu ruò gān zhǒng, huò chēng《 hé dōng xiān shēng jí》,《 liǔ hé dōng jí》 děng。
liǔ zōng yuán shì sī xiǎng jiā, zài yǐ huí dá qū yuán《 tiān wèn》 de xíng shì 'ér xiě de《 tiān duì》 zhōng。 fǒu rèn tiān dì shì shén suǒ chuàng zào, míng què tí chū“ yuán qì” shì zì rán de běn yuán, jù yòu pǔ sù de wéi wù zhù yì sī xiǎng。 tā fǎn duì bǎ yuǎn gǔ suǒ wèi“ yáo shùn zhī shì” dāng zuò zuì gāo de lǐ xiǎng shè huì, rèn wéi lì shǐ shì jìn huà de。 tā zhù zhāng zhōng yāng jí quán, fǎn duì fān zhèn gē jù。 zhè xiē sī xiǎng zài dāng shí shì jìn bù de。
liǔ zōng yuán yòu shì zhuó yuè de sǎnwén jiā。 tā hé hán yù shì gǔ wén yùn dòng de liǎng wèi zhù yào chàng dǎo zhě。 tā de shān shuǐ yóu jì、 yù yán xiǎo pǐn yǐ jí qí tā gǔ tǐ wén zhāng dōuhěn yòu míng。
liǔ zōng yuán zài shī gē fāng miàn, yě zhuó rán chéng jiā。 míng hú yìng lín shuō:“ yuán hé 'ér hòu, shī dào jìn wǎn, ér rén cái gù zì héng jué yī shí。 ruò chāng lí zhī hóng wěi, liǔ zhōu zhī jīng gōng, mèng dé zhī xióng qí, lè tiān zhī hào bó, jiē dà jiā cái jù yě”(《 shī sǒu wài biān》 juàn sì)。 yán yǔ《 cāng làng shī huà》 dān liè“ liǔ zǐ hòu tǐ”。 tā de shī jīn cún 138 tí, 164 shǒu, dà dū shū xiě biǎn zhé shēng huó gǎn shòu hé duì shān shuǐ jǐng wù de xīn shǎng, shí shí liú lù chū fèn mèn bù píng de qíng xù。 tā de yī xiē shī piān cǎi yòng liǎo yù yán de fāng shì。
tā de gǔ shī dà dū miáo xiě zì rán shān shuǐ, yùn sī jīng mì, zhuólì yú zì jù de xuǎn zé hé chuí liàn, chuàng zào chū jùn jié、 chéng chè de jìng jiè。 gǔ lái lùn zhě duō yán qí shòu xiè líng yùn de yǐng xiǎng。 zhè shì yīn wéi tā hé xiè yī yàng, zài biǎn zhé shēng huó zhōng jiè shān shuǐ shī piān lái qiǎn xīng jì yì。 bǐ rú xiè shī yòu“ yě kuàng shā 'àn jìng, tiān gāo qiū yuè míng”(《 chū qù jùn shī》); liǔ yòu“ mù luò hán shān jìng, jiāng kōng qiū yuè gāo”(《 yóu nán tíng yè hái xù zhì qī shí yùn》)。 tā de jìn tǐ shī yě xiěde qíng zhì chán mián, sè cǎi xuàn lì, yīn diào hé xié, yǔ tā de gǔ tǐ shī fēng gé yòu yì。
nán jiàn zhōng tí ①
qiū qì jí nán jiàn, dú yóu tíng wǔ shí ②。 huí fēng yī xiāo sè, lín yǐng jiǔ cēncī③。
shǐ zhì ruò yòu dé, shāo shēn suì wàng pí ④。 jī qín xiǎng yōu gǔ, hán zǎo wǔ lún yī ⑤。
qù guó hún yǐ yóu, huái rén lèi kōng chuí ⑥。 gū shēng yì wéi gǎn, shī lù shǎo suǒ yí ⑦。
suǒ mò jìng hé shì? pái huái zhǐ zì zhī ⑧。 shuí wéi hòu lái zhě, dāng yǔ cǐ xīn qī ⑨。
① cǐ shī yuē wéi yuán hé qī nián( 812) yǒng zhōu suǒ zuò。 shí zōng yuán zài yǒng zhōu yǐ qī nián duō。 tā yòu《 shí jiàn jì》 zhuàng xiě shí jiàn zhī mào, ér yǐ cǐ shī shū xiě shī yì zhī qíng。 nán jiàn: yǒng zhōu shān zhōng yī shí jiàn。② qiū qì: sòng yù《 jiǔ biàn》:“ bēi zāi qiū zhī wéi qì yě, xiāo sè xī cǎo mù yáo luò 'ér biàn shuāi”。 hé chāo《 yì mén dú shū jì》 yún:“ wàn gǎn jiāo jí, hū bù zì jìn, fā duān yòu lì”。 tíng wǔ: jí zhèng wǔ。③ huí fēng: xuán fēng。 cēncī: cháng duǎn bù qí de yàng zǐ。④ shǐ zhì liǎng jù: liú chén wēng yuē:“ jīng shén zài cǐ shí zì, suì jué yī piān cāng rán”。⑤ lún yī:《 shī · wèi fēng · fá tán》:“ hé shuǐ qīng qiě lún yī”。 máo chuán:“ xiǎo fēng, shuǐ chéng wén zhuǎn rú lún yě。”⑥ qù guó: cǐ wèi qiān zhé。 hún yǐ yóu: yán jīng shén huǎng hū, hún bù shǒu shè。 shī lù: yáng xióng《 jiě cháo》:“ dāng tú zhě rù qīng yún, shī lù zhě wěi gōu qú。”⑦ shǎo suǒ yí: yì wèi yōu jū shān shuǐ jiān zhèng yǔ wǒ shàonián shí dài de yì qù xiāng tóu。⑧ suǒ mò: jì mò gū dú。 bào zhào《 xíng lù nán》:“ jīn rì jiàn wǒ yán sè shuāi, yì zhōng suǒ mò yǔ xiān yì。” zhǐ zì zhī: wú zhī yīn zhī yì。⑨ shuí wéi 'èr jù: qī dài hòu rén lǐ jiě。 liú chén wēng yún:“ jié dé píng dàn bù kě yán。”
cǐ shī lüè kě dài biǎo liǔ zōng yuán zhī zhé jū xīn tài。 sū shì《 dōng pō tí bá》 yún:“ liǔ zǐ hòu nán qiān hòu shī, qīng jìn yū xú, dà shuài lèi cǐ。”《 hán liǔ shī xuǎn》:“ qǐ jié jí yòu yuǎn shén, zhèng yǐ píng dàn zhōng yòu yū xú zhī zhì 'ěr”。
rù huáng xī wén yuán
xī lù qiān lǐ qū, āi yuán hé chù míng? gū chén lèi yǐ jìn, xū zuò duàn cháng shēng。
huáng xī jù yǒng zhōu zhì suǒ qī shí lǐ。《 yú dì jì shèng · shān chuān》 zài:“ huáng xī shuǐ zài líng líng xiàn dōng qī shí lǐ, gài jiǔ yí zhī xī jìng。 liǔ zōng yuán yóu bǐ, ài qí shān shuǐ。” jù zōng yuán《 yóu huáng xī jì》 zài, qí yú yuán hé bā nián( 813) wǔ yuè shí liù rì céng yóu huáng xī, guī 'ér wéi jì。 cǐ shī huò yì cǐ shí zhī zuò。 cǐ shī jiè yuán shēng qǐ xīng, xiě zhé huàn zhī bēi。 qián rén yǐ wéi cǐ nǎi fān yòng《 shuǐ jīng zhù · jiāng shuǐ》“ yuán míng sān shēng tì zhān cháng” zhī yì 'ér chū xīn,“ gēngshēn yī céng”( wāng sēn《 hán liǔ shī xuǎn》)。
duàn jiǔ xiù cái chù jiàn wáng yǒu lǚ héng zhōu shū jì
jiāo lǚ píng shēng yì zuì qīn, héng yáng wǎng shì sì fēn shēn。 xiù zhōng hū jiàn sān xíng zì, shì lèi xiāng kàn shì gù rén。
duàn jiǔ xiù cái: míng hóng gǔ。 liǔ zōng yuán zài yǒng zhōu shí jié shí de péng yǒu, zú yú yuán hé jiǔ nián( 814) bā yuè。 lǚ héng zhōu: lǚ wēn, yě shì zōng yuán hǎo yǒu, zǎo yú duàn 'ér zú。 duàn dà yuē céng yú yuán hé jiǔ nián 'èr yuè jiān dào yǒng zhōu, xié lǚ wēn shū jì, zōng yuán jiàn shū 'ér shāng dào, yīn yòu cǐ zuò。 shī xiěde qíng shēn yì qiē, ér xì jié gǎn rén。
líng líng zǎo chūn
wèn chūn cóng cǐ qù, jǐ rì dào qín yuán? píng jì hái xiāng mèng, yīn qín rù gù yuán。
líng líng: cǐ zhǐ yǒng zhōu。 àn líng líng zhī míng, fēi zhǐ yī dì。 gǔ líng líng zhǐ jiǔ yí shān,《 shǐ jì · wǔ dì běn jì》:“( shùn) nán xún shòu, bēng yú cāng wú zhī yě, zàng yú jiāng nán jiǔ yí, shì wéi líng líng。” hàn líng líng jùn zài jīn guǎng xī quán zhōu。 suí táng céng gǎi yǒng zhōu jùn wéi líng líng jùn。 cǐ shī suǒ zhǐ nǎi hòu zhě。
cǐ shī dāng wéi yǒng zhōu sī xiāng zhī zuò。 qíng wèi yùn jiè, gòu sī xīn yíng。 táng rǔ xún《 táng shī jiě》 juàn 23 yún:“ líng líng zài nán, chūn zuì zǎo; qín yuán zài běi, chūn shāo chí。 gù wèn chūn cóng cǐ 'ér qù, jǐ rì 'ér dào qín yuán hū? wǒ yù píng jì hái xiāng zhī mèng yǐ rù gù yuán 'ěr”。 wáng yáo qú《 gǔ táng shī hé jiě》 juàn 4 yún:“ cǐ yì yīn qín, wéi sī gù yuán, gù yì zuò yīn qín zhī mèng, shēn bù néng dào 'ér mèng dào, shù tóng chūn yǐ rù gù yuán 'ěr。”
jiāng xuě
qiān shān niǎo fēi jué, wàn jìng rén zōng miè。 gū zhōu suō lì wēng, dú diào hán jiāng xuě。
cǐ shī dà yuē zuò yú zhé jū yǒng zhōu shí qī。 zhè shì yī shǒu yā zè yùn de wǔ yán jué jù。 cū kàn qǐ lái, zhè xiàng shì yī fú yī mù liǎo rán de shān shuǐ huà: bīng tiān xuě dì hán jiāng, méi yòu xíng rén、 fēi niǎo, zhǐ yòu yī wèi lǎo wēng dú chù gū zhōu, mò rán chuí diào。 dàn zǎi xì pǐn wèi, zhè jié、 jìng、 hán liáng de huà miàn què shì yī zhǒng yí shì dú lì、 jùn jié gū gāo de rén shēng jìng jiè de xiàng zhēng。
cǐ shī de yì shù gòu sī hěn jiǎng jiū, shī rén yùn yòng liǎo duì bǐ、 chèn tuō de shǒu fǎ: qiān shān wàn jìng zhī guǎng yuǎn chèn tuō gū zhōu lǎo wēng zhī miǎo xiǎo; niǎo jué rén miè zhī qù jì duì bǐ lǎo wēng chuí diào zhī shēng qù; huà miàn zhī 'ān mì lěng jì chèn tuō rén wù xīn xù zhī yǒng dòng。 gū chù dú lì de lǎo wēng shí jì shì shī rén xīn qíng yì xù de xiě zhào。
yú wēng
yú wēng yè bàng xī yán sù, xiǎo jí qīng xiāng rán chǔ zhú。 yān xiāo rì chū bù jiàn rén, ǎi nǎi yī shēng shān shuǐ lǜ。
huí kàn tiān jì xià zhōng liú, yán shàng wú xīn yún xiāng zhú。
① běn piān zuò yú yǒng zhōu。 xī yán dà gài jiù shì yǒng zhōu de xī shān, kě cān zuò zhě《 shǐ dé xī shān yàn yóu jì》。② ǎi nǎi: xiàng shēng cí, yī shuō zhǐ jiǎng shēng, yī shuō shì rén cháng hū zhī shēng。 táng shí xiāng zhōng zhào gē yòu《 ǎi nǎi qū》( jiàn yuán jié《 ǎi nǎi qū xù》)。③ wú xīn: táo yuān míng《 guī qù lái xī cí》:“ yún wú xīn 'ér chū xiù。” yī bān shì biǎo shì zhuāng zǐ suǒ shuō de nà zhǒng wù wǒ liǎng wàng de xīn líng jìng jiè。 sū shì《 shū liǔ zǐ hòu 〈 yú wēng 〉 shī》 yún:“ shī yǐ qí qù wéi zōng, fǎn cháng hé dào wéi qù。 shú wèi cǐ shī yòu qí qù。 rán qí wěi liǎng jù, suī bù bì yì kě。” yán yǔ《 cāng làng shī huà》 cóng cǐ shuō, yuē:“ dōng pō shān qù hòu 'èr jù, shǐ zǐ hòu fù shēng, yì bì xīn fú。” rán liú chén wēng rèn wéi:“ cǐ shī qì zé bù lèi wǎn táng, xià zhèng zài hòu liǎng jù。” cǐ hòu, guān yú cǐ shī hòu liǎng jù dāng qù dāng cún, yī zhí yòu liǎng zhǒng yì jiàn。
zhè shǒu shī yǔ《 jiāng xuě》 shī yī yàng, dōushì jì tuō shī rén zì jǐ xīn qíng yì qù de, bù guò《 jiāng xuě》 xiě de shì jìng tài, cǐ shī què yī jù yī gè chǎng jǐng, lián xù zhuǎn huàn, liú chàng huó pō, shēng dòng zhī zhì。 liǎng shǒu shī yī jìng yī dòng, zhū lián bì hé, wán měi wú quē dì bǎ shī rén suǒ xiàng wǎng de nà zhǒng yí shì dú lì、 huí guī zì rán、 wú jū wú shù、 zì yóu zì zài、 zì shí qí lì、 zì dé qí lè de lǐ xiǎng shēng huó jìng jiè biǎo xiàn chū lái, yīnggāi kě suàn shì làng màn zhù yì shī gē de liǎng piān jié zuò liǎo。
sū shì céng shuō“ liǔ zǐ hòu wǎn nián shī jí sì táo yuān míng”,“ suǒ guì hū kū dàn zhě, wèi qí wài kū 'ér zhōng gāo, sì dàn 'ér shí měi, yuān míng、 zǐ hòu zhī liú shì yě”(《 dōng pō tí bá》)。《 jiāng xuě》 yǔ《 yú wēng》 liǎng shǒu shī suǒ xiě, kě yǐ shuō shì yǐn shì de shēng huó qíng qù。 liǔ zōng yuán zài yǒng zhōu shí nián, zuò wéi bèi biǎn de sī mǎ, zài zhèng zhì shàng jīhū chè dǐ bèi yí qì, gù néng xiāo sàn zì fàng, zòng qíng shān shuǐ, yǔ táo yuān míng zhī yǐn jū què yòu jǐ fēn xiāng sì。 yīn cǐ, táo shī yòu shí yě jiù chéng liǎo tā xiě shī de fàn běn。
dàn táo yuān míng shì zhēn zhèng de yǐn shì, liǔ zhī yǔ táo, yòu yòu xǔ duō bù tóng zhī chù。 bǐ rú táo bù xìn fó jiào, ér liǔ shì xìn de。 táo shì zhēn yǐn shì, liǔ bù shì yǐn shì, ér shì zhé guān。 suī rú cǐ, zài sī xiǎng qíng qù fāng miàn, liǔ yǔ táo yòu yòu xiāng tōng zhī chù。 bǐ rú duì dú lì、 zì yóu zhī rén shēng jìng jiè de xiàng wǎng, zhè shì gǔ jīn wén rén, nǎi zhì wèi lái rén lèi de yǒng héng de zhuī qiú。 zài yì shù biǎo dá shàng,《 jiāng xuě》 zhī jùn jié,《 yú wēng》 zhī fēng měi, yǔ táo shī zhī píng hé dàn bó bìng bù yī yàng。 dàn liǎng rén de shī yòu dōushì nèi hán fēng fù de。 suǒ yǐ sū shì shuō liǔ zōng yuán shī“ fā xiān nóng yú jiǎn gǔ, jì zhì wèi yú dàn bó”(《 shū huáng zǐ sī shī jí hòu》)。
chóu cáo shì yù guò xiàng xiàn jiàn jì
pò 'é shān qián bì yù liú, sāo rén yáo zhù mù lán zhōu。 chūn fēng wú xiàn xiāo xiāng yì, yù cǎi pín huā bù zì yóu③。
chóu …… jiàn jì: jiē shòu bié rén jì zèng zuò pǐn hòu, yǐ zuò pǐn dá xiè zhī。 shì yù: shì yù shǐ。 xiàng xiàn: táng dài shǔ lǐng nán dào, jí jīn guǎng xī xiàng zhōu。 cǐ shī xiě zuò shí、 dì bù shèn míng liǎo。 hán chún《 gǔ xùn liǔ jí》 juàn 42 yún cǐ shī zuò yú yuán hé shí sì nián( 819), bù zhī hé jù。 cáo shì yù lù guò xiàng xiàn shí yòu shī jì zèng liǔ zōng yuán, yīn xiàng xiàn jù liǔ zhōu jiào jìn, zé liǔ zōng yuán yòu kě néng shì zài liǔ zhōu cì shǐ rèn shàng。 dàn jiù zhù yún pò 'é shān zài jīn hú běi shěng zuì dōng bù huáng méi xiàn jìng nèi, ér xiāo xiāng zé shǔ hú nán。 gù qián rén yú cǐ yì duō suǒ huái yí。 wú chāng qí《 shān dìng táng shī jiě》 yún:“ huò bǐ( xiàng xiàn) zì yòu pò 'é shān yě”。 xú zēng《 ér 'ān shuō táng shī》 zé yún:“ cǐ shān bù zài xiàng xiàn, hé gù xīng cǐ? xiǎng shì yù cóng huáng zhōu 'ér lái yé? yì huáng zhōu rén yě。 yú pò 'é shān bì yòu yī duàn shèng shì zài”。 qián rén zhū duō cāi cè, jūn nán jiě“ xiāo xiāng yì”。 àn cáo shì yù lù guò xiàng xiàn shí jì shī gěi zōng yuán, ér zōng yuán dá shī yún“ pò 'é shān…… zhù mù lán zhōu”, zé cǐ pò 'é shān bì zài liǔ zhōu、 xiàng xiàn yī dài wú yí。 ér ruò zōng yuán zài liǔ zhōu, zé cáo shì yù bì yǔ xiāo xiāng yòu guān, dāng shì zōng yuán zài yǒng zhōu shí zhī jiù jiāo, gù yún“ xiāo xiāng yì”, nǎi yì jiù qíng zhī yì。 rán 'ér lìng yī zhǒng kě néng shì: zōng yuán cǐ shí zài yǒng zhōu。 cáo guò xiàng xiàn shí zuò shī jì gěi yǒng zhōu de zōng yuán。 yǒng zhōu shì xiāo xiāng 'èr shuǐ huì liú zhī chù, yǔ xiàng xiàn xiāng jù pō yuǎn, zhèng hé“ yáo zhù” zhī yì。 ér qiě yǒng zhōu xiāo shuǐ zhōng yòu bái pín zhōu, zōng yuán yù cǎi cǐ pín huā jì xiāo xiāng huái rén zhī yì。 bì yù liú: xíng róng jiāng shuǐ chéng míng shēn zhàn, rú bì yù zhī sè。 sāo rén: yī bān zhǐ wén rén mò kè。 cǐ zhǐ cáo shì yù。 mù lán: mù lán shǔ luò yè qiáo mù, gǔ rén yǐ zhī wéi měi mù, wén rén cháng zài wén xué zuò pǐn zhōng yǐ zhī bǐ yù měi hǎo de rén huò shì wù。 zhè lǐ chēng péng yǒu suǒ chéng zhī chuán wéi mù lán zhōu, shì zàn měi zhī yì。 xiāo xiāng: hú nán jìng nèi 'èr shuǐ míng。 liǔ zōng yuán《 yú xī shī xù》 yún:“ yú yǐ yú chù zuì, zhé xiāo shuǐ shàng。” zhè jù shuō wǒ zài chūn fēng zhōng gǎn huái sāo rén, yòu wú xiàn xiāo xiāng zhī yì。“ xiāo xiāng yì” shì hé yì? yīnggāi shuō jì yòuhuái yǒu zhī yì, yě yòu qiān zhé zhī yì。 cǎi pín huā: nán cháo liǔ yùn《 jiāng nán qū》:“ tīng zhōu cǎi bái pín, rì mù jiāng nán chūn。 dòng tíng yòu guī kè, xiāo xiāng féng gù rén。”《 qīng yī tǒng zhì hú nán yǒng zhōu fǔ》:“ bái pín zhōu, zài líng líng xī xiāo shuǐ zhōng, zhōu cháng shù shí zhàng, shuǐ héng liú rú xiá, jiù chǎn bái pín zuì shèng。” cǐ jù yán yù cǎi pín huā zèng gěi cáo shì yù, dàn què wú cǐ zì yóu。 wèishénme ní? zhè xiǎn rán shì zài gǎn kǎi zì jǐ zhé jū de chǔjìng xiǎn 'è, lián cǎi huā zèng yǒu de zì yóu dōuméi yòu。
cǐ shī yǐn hán yī gǔ bēi liáng zhī yì。 shěn dé qián《 táng shī bié cái》 yún:“ yù cǎi pín huā xiāng zèng, shàng qiān zhì bù néng zì yóu, hé yǐ wéi qíng hū? yán wài yòu yù yǐ zhōng xīn xiàn zhī yú jūn 'ér wèi yóu yì, yǔ《 shàng xiāo hàn lín shū》 tóng yì, ér cí tè wēi wǎn。” táng rǔ xún《 táng shī jiě》 yuē:“ shān qián shuǐ bì, shì yù tíng zhōu yú cǐ, wǒ zhī gǎn chūn fēng 'ér huái wú xiàn zhī sī zhě, zhèng yù cǎi pín xiāo xiāng, yǐ tú zì xiàn, nǎi jū yú guān shǒu bù zì yóu yě。”
guò héng shān jiàn xīn huā kāi què jì dì①
gù guó míng yuán② jiǔ bié lí, jīn cháo chǔ shù fā nán zhī③。 qíng tiān guī lù hǎo xiāng zhú, zhèng shì fēng qián huí yàn④ shí。
① chén jǐng yún《 liǔ jí diǎn kān》 yún:“ wèi shī yì gài yǐ běi hái, ér dì shàng liú yǒng, gù jì shī cù qí xíng 'ěr。 yǐ《 jì cóng dì zōng zhí wén》 cān zhèng, sì suǒ jì jí zōng zhí yě。” àn zōng zhí suí zōng yuán biǎn yǒng zhōu, hòu yòu suí biǎn liǔ zhōu。 yuán hé shí nián( 815) bìng gù, bǐ zōng yuán hái zǎo shì sì nián, zhōng nián jǐn 33 suì。 guò héng shān: yǒng zhōu zài héng shān zhī nán, běi guī bì jīng。 què jì: fǎn jì。 què: zhāng xiāng《 shī cí qū yǔ cí huì shì》:“ què, yóu fǎn yě。 cǐ yóu tuì què zhī běn yì yǐn shēn 'ér lái。” rú lǐ shāng yǐn《 yè yǔ jì běi》“ hé dāng gòng jiǎn xī chuāng zhú, què huà bā shān yè yǔ shí。”② gù guó míng yuán: zhǐ cháng 'ān。 zōng yuán shēng cháng yú cháng 'ān。③ chǔ shù fā nán zhī:《 bái shì liù tiē · méi bù》:“ dà yǔ lǐng shàng méi, nán zhī luò, běi zhī kāi, hán nuǎn zhī hóu yì yě。”④ fēng qián huí yàn:《 fāng yú lǎn shèng · héng zhōu》:“ huí yàn fēng zài héng yáng zhī nán, yàn zhì cǐ bù guò, yù chūn 'ér huí, gù míng。” zōng yuán yú yuán hé shí nián( 815) zhēngyuè běi guī, zhì héng zhōu, zhèng shì yàn běi guī de shí jié。
cǐ shī yáng yì zhe yī zhǒng kū mù féng chūn bān de xǐ yuè、 qī wàng zhī qíng。 shízǎi zhé jū, zhōng yú děng dào liǎo hái jīng de zhào mìng, suī rán hái bù zhī dào jiāng yòu hé xīn de rèn mìng, dàn zǒng suàn yòu liǎo xī wàng, yīn 'ér xīn xǐ zhī qíng yuè rán zhǐ shàng: shǒu jù xiě sī guī gù xiāng de rèqiè xīn qíng; cì jù yǐ chǔ shù xīn huā xiàng zhēng rén shēng yòu liǎo xīn de jī yù, xīn de xī wàng。 sān sì jù dūn cù dì dì yě kuài diǎn qǐ chéng。 yóu yú xīn qíng hǎo, jiù jué dé tiān qì yě hǎo, lù yě hǎo, ér qiě qià féng dà yàn běi guī, duō hǎo de zhào tóu! shī rén yòng huān kuài de yǔ qì yǎn zhù liǎo shí nián zhé jū de“ suān chǔ”( jiǎng zhī qiáo《 liǔ jí ji zhù》 yǐn liú chén wēng yǔ)。 tā bù zhī dào zài biǎn liǔ zhōu de mìng yùn zhèng děng zhe tā。 zài hòu rén kàn lái, shī rén zhēn shì tiān zhēn dé tài kě 'ài liǎo!
cháng shā yì qián nán lóu gǎn jiù
hǎi hè yī wéi bié, cún wáng sān shí qiū。 jīn lái shù xíng lèi, dú shàng yì nán lóu。
cǐ shī tí xià yòu zuò zhě zì zhù yún:“ xī yǔ dé gōng bié yú cǐ。” chén jǐng yún《 liǔ jí diǎn kān》 yuē:“ cháng shā yì zài tán zhōu( shǔ xiāng jiāng dào zhōng)。 cǐ shī fù liǔ shí zuò, nián sì shí sān。 guān shī zhōng ‘ sān shí qiū ’ yǔ, zé yì qián zhī bié fǔ shí yú líng 'ěr。 gài suí fù zài 'è shí yì cháng dù xiāng 'ér nán。” jù shī yì, dà yuē sān shí nián qián, zōng yuán zhī fù liǔ zhèn rèn 'è yuè miǎn dū tuán liàn pàn guān, zōng yuán suí fù céng zài cháng shā yì qián nán lóu yǔ“ dé gōng” huà bié。 cǐ shī zhōng“ hǎi hè” nǎi yù dé gōng。 xiàn zài, dé gōng yǐ rú hǎi hè xiān shì。 dāng nián yī bié, zhuǎn yǎn sān shízǎi liǎo, shēng sǐ cún wáng zhēn shì wú cháng 'ā! qí shí hái yòu yī céng wú cháng gǎn tā méi shuō chū lái: shì huàn gèng shì wú cháng! yī yuè fèng mìng běi guī, èr yuè dào jīng, sān yuè yòu biǎn liǔ zhōu, rén shēng tài nán yù liào liǎo! huái jiù shāng jīn, shī rén jìn bù zhù liú xià shù xíng qīng lèi。 zhè shǒu shī yǔ qián《 guò héng shān……》 shī xiāng jiào 'ér dú, yī xǐ yī bēi, yán liáng xiāng jì, pō nài rén xún wèi。《 wàn shǒu táng rén jué jù xuǎn》 yuē:“ yòu fǔ yǎng shēn shì zhī gǎn。”
liǔ zhōu 'èr yuè róng yè luò jìn 'ǒu tí①
huàn qíng jī sī gòng qī qī②, chūn bàn rú qiū yì zhuǎn mí③。 shān chéng guò yǔ bǎi huā jìn④, róng yè mǎn tíng yīng luàn tí。
① cǐ dāng zhì liǔ cì nián, jí yuán hé shí yī nián( 815) chū chūn jiàn róng yè luò jìn 'ér zuò。《 nán fāng cǎo mù zhuàng》 juàn zhōng:“ róng shù, nán hǎi guì lín duō zhí zhī, yè rú mù má, shí rú dōng qīng。 yǐ qí bù cái, gù néng jiǔ 'ér wú shāng。 qí yīn shí mǔ, gù rén yǐ wéi xī yān。”② qī qī: wáng yáo qú《 gǔ táng shī hé jiě》 juàn liù:“ zǐ hòu zhī cì liǔ zhōu, suī fēi zuò qiǎn, rán biān fāng yān zhàng, zé shì huàn zhī qíng yǔ jī lǚ zhī sī, zì jué hán qī 'ér kě bēi。”③ chūn bàn rú qiū: huáng shū càn《 táng shī jiān zhù》 juàn jiǔ:“ yán fāng qì nuǎn, chūn bàn yǐ bǎi huā jù jìn, róng yè mǎn tíng, xiāo shū jǐng kuàng。 gù yuē‘ rú qiū’。”④ shān chéng: liǔ zhōu duō shān, zōng yuán《 liǔ zhōu shān shuǐ jìn zhì kě yóu zhě jì》 céng xiáng shù zhī。 jiǎng zhī qiáo《 liǔ jí ji zhù》 juàn sì shí 'èr:“ luò jù yōu rán zì yuǎn。” liú yǒng jì《 táng rén jué jù jīng huá》 yuē:“ cǐ shī bù yán yuǎn zhé zhī kǔ, ér yī zhǒng wú kě nài hé zhī qíng, yú 'èr shí bā zì zhōng jiàn zhī。”
bié shè dì zōng yī①
líng luò cán hún bèi 'àn rán②, shuāng chuí bié lèi yuè jiāng biān③。 yī shēn qù guó liù qiān lǐ④, wàn sǐ tóu huāng shí 'èr nián⑤。
guì lǐng zhàng lái yún sì mò⑥, dòng tíng chūn jìn shuǐ rú tiān。 yù zhī cǐ hòu xiāng sī mèng, cháng zài jīng mén yǐng shù yān⑦。
① hán chún《 gǔ xùn liǔ jí》 juàn sì shí 'èr:“‘ wàn sǐ tóu huāng shí 'èr nián’, zì yǒng zhēn yuán nián( 805) yǐ yǒu zhì yuán hé shí yī nián( 816) bǐng shēn yě。 shī shì nián chūn zuò。” zōng yī: zōng yuán cóng dì, shì bù xiáng。② líng luò jù: jiāng yān《 bié fù》:“ àn rán xiāo hún zhě, wéi bié 'ér yǐ yǐ”。③ yuè jiāng: táng rǔ xún《 táng shī jiě》 juàn sì shí sì:“ yuè jiāng, wèi xiáng suǒ zhǐ, yí jí liǔ zhōu zhū jiāng yě。 àn liǔ zhōu nǎi bǎi yuè dì。”④ liù qiān lǐ:《 tōng diǎn · zhōu jùn shí sì》:“( liǔ zhōu) qù xī jīng wǔ qiān 'èr bǎi qī shí lǐ。”⑤ tóu huāng: pāo qì yú huāng yě。 cǐ yù bèi biǎn zhé。⑥ guì lǐng: wǔ lǐng zhī yī, shān duō guì shù, gù míng。 liǔ zhōu zài guì lǐng nán。《 yuán hé jùn xiàn zhì》 juàn sān shí qī《 lǐng nán dào hè zhōu》 zài yòu guì lǐng xiàn:“ guì lǐng zài xiàn dōng shí wǔ lǐ。”⑦ jīng、 yǐng: gǔ chǔ dū, jīn hú běi jiāng líng xī běi。《 bǎi jiā zhù liǔ jí》 yǐn sūn rǔ tīng yuē:“ jīng、 yǐng, zōng yī jiāng yóu zhī chù。” hé chāo《 yì mén dú shū jì》 yuē:“《 hán fēi zǐ》: zhāng mǐn yǔ gāo huì 'èr rén wéi yǒu, měi xiāng sī bù dé xiāng jiàn, mǐn biàn yú mèng zhōng wǎng xún。 dàn xíng zhì bàn lù jí mí。 luò jù zhèng yòng qí yì。”
cǐ shāng bié bìng zì shāng zhī zuò。 táng rǔ xún《 táng shī jiě》 yuē:“ cǐ yì zài liǔ 'ér sòng qí dì rù chǔ yě。 liú fàng zhī yú, jīng hún wèi dìng, fù cǐ fēn bié, bèi jiā 'àn rán, bù jué lèi zhī shuāng xià yě。 wǒ zhī bèi zhé jì yuǎn qiě jiǔ, jīn yòu yǔ dì fēn lí, yī liú guì lǐng, yī qū dòng tíng, zhàng lì fēng bō, ěr wǒ nán kān yǐ。 dì zhī cǐ xíng dāng zài jīng yǐng zhī jiān, wǒ zhī mèng hún cháng bù lí fū sī tǔ 'ěr。” jì yún《 yíng kuí lǜ suǐ kān wù》 juàn sì yuē:“ yǔ yì hún chéng 'ér zhēn qiē, zhì jīn chuán sòng kǒu shú, réng bù jué qí làn。”
hán zhāng zhōu shū bào chè shàng rén wáng yīn jì 'èr jué①
zǎo suì jīng huá tīng yuè yín②, wén jūn jiāng hǎi fēn yú shēn。 tā shí ruò xiě lán tíng huì, mò huà gāo sēng zhī dào lín③。
pín bǎ qióng shū chū xiù zhōng, dú yín yí jù lì qiū fēng④。 guì jiāng⑤ rì yè liú qiān lǐ, huī lèi hé shí dào yǒng dōng⑥。
① hán zhāng zhōu: hán tài。“ yǒng zhēn gé xīn” shī bài hòu bèi biǎn“ bā sī mǎ” zhī yī, shí rèn zhāng zhōu cì shǐ。 chè shàng rén: liú yǔ xī《 chè shàng rén wén jí jì》:“ shàng rén shēng yú kuàijī, běn tānɡ shì zǐ, cōng chá shì xué, bù kěn wéi fán fū。 yīn cí fù xiōng chū jiā, hào líng chè, zì yuán chéng。 suī shòu jīng guān, yī xīn hǎo piān zhāng, cóng yuè kè yán wéi xué wéi shī, suì jí jí yòu wén。…… yuán hé shí yī nián( 816) zhōng yú xuān zhōu kāi yuán sì, nián qī shí yòu yī”。 jù cǐ zhī cǐ shī dāng zuò yú shì nián qiū。② jīng huá: zhǐ cháng 'ān。 yuè yín: líng chè shì yuè rén, yòu cóng yuè kè yán wéi xué shī, gù yún。③ lán tíng huì:《 jìn shū · wáng xī zhī chuán》:“ kuàijī yòu jiā shān shuǐ, míng shì duō jū zhī, xiè 'ān wèi shì shí yì jū yān。 sūn chuò、 lǐ chōng、 xǔ xún、 zhī dùn děng jiē yǐ wén yì guān shì, bìng zhù dōng tǔ, yǔ xī zhī tóng hǎo。 cháng yǔ tóng zhì yàn jí yú kuàijī shān yīn zhī lán tíng, xī zhī zì wéi zhī xù yǐ shēn qí zhì。” zhī dào lín:《 gāo yì shā mén chuán》:“ zhī dùn, zì dào lín, hé nèi lín lǜ rén, běn xìng guān shì。 shǎo 'ér rèn xīn dú wǎng, fēng qī gāo liàng, jiā shì fèng fǎ。 cháng yú yú háng shān chén sī dàohéng, líng rán dú chàng。 nián 'èr shí wǔ, shǐ shì xíng rù dào。 nián wǔ shí sān zhōng yú luò yáng。”④ qióng shū: zhǐ líng chè shī wén jí。⑤ guì jiāng:《 yuán hé jùn xiàn zhì lǐng nán dào guì zhōu lín guì xiàn》:“ guì jiāng, yī míng lí shuǐ, jīng xiàn dōng, qù xiàn shí bù。 yáng pú píng nán yuè, chū líng líng, xià lí shuǐ, jí wèi cǐ yě。”⑥ yǒng dōng:《 zuǒzhuàn · āi gōng 'èr shí 'èr nián》:“ yuè miè wú, qǐng shǐ wú wáng jū yǒng dōng。” dù yù zhù:“ yǒng dōng, yuè dì。 kuàijī jù zhāng xiàn dōng hǎi zhōng zhōu yě。” jí jīn zhè jiāng zhōu shān。
cǐ 'èr shī wéi dào niàn wáng yǒu zhī zuò。 qián shǒu zàn yù líng chè de wén cái, jiè wáng xī zhī lán tíng yǎ jí hé míng sēng zhī dào lín shì, bǐ kuàng líng chè zhī cái jù; hòu shǒu xiě yīn shī huái rén zhī gǎn shāng。“ dú yín yí jù lì qiū fēng” jù chuàng yì xīn yíng dòng rén, pō jiàn xìng qíng。
yǔ hào chū shàng rén tóng kàn shān jì jīng huá qīn gù①
hǎi pàn jiān shān sì jiàn máng②, qiū lái chù chù gē chóu cháng。 ruò wéi③ huà dé shēn qiān yì, sàn shàng fēng tóu wàng gù xiāng。
① běn piān zuò yú yuán hé shí 'èr nián( 817) qiū liǔ zhōu rèn shàng。 hào chū shàng rén: tán zhōu( jīn hú nán cháng shā) lóng 'ān hǎi chán shī de dì zǐ,“ xián qí xìng, ān qí qíng, dú qí shū, tōng《 yì》、《 lùn yǔ》。 wéi shān shuǐ zhī lè, yòu wén 'ér wén zhī”( liǔ zōng yuán《 sòng sēng hào chū xù》)。 yǔ zōng yuán xiāng shí yú yǒng zhōu, zhè cì shì cóng lín hè dào liǔ zhōu kàn wàng zōng yuán。 liǔ zōng yuán lìng yòu《 hào chū shàng rén jiàn yí jué jù yù dēng xiān rén shān yīn yǐ chóu zhī》 shī kě cān。 tóng kàn shān: yī qǐ yóu shān。 jīng huá qīn gù: liǔ zài cháng 'ān shēngzhǎng, gù yún。② hǎi pàn: liǔ zōng yuán zhé jū zhī shī, bù zhǐ yī cì tí dào“ hǎi”。 rú《 dēng liǔ zhōu chéng lóu jì……》“ hǎi tiān chóu sī zhèng máng máng”;《 méi yǔ》“ hǎi wù lián nán jí”;《 cháng shā yì qián nán lóu gǎn jiù》“ hǎi hè yī wéi bié, cún wáng sān shí qiū”;《 lǐng nán jiāng xíng》:“ zhàng jiāng nán qù rù yún yān, wàng jìn huáng máo shì hǎi biān”;《 zhāi yīng táo zèng yuán jū shì……》“ hǎi shàng zhū yīng zèng suǒ sī” děng。 qián rén yú“ hǎi” zì jūn wú jiě。 jiū qí yuán gù, dà yuē yīn liǔ zōng yuán nǎi cháng 'ān rén, shì yǒng zhōu、 liǔ zhōu zhī dì jìn yú nán hǎi, gù chēng“ hǎi pàn”。 jiàn máng: jiàn fēng。《 yù piān》 juàn 18:“ máng, rèn duān。”③ ruò wéi: rú hé cái néng, rú guǒ néng。
cǐ zhé huàn sī xiāng zhī zuò, gòu sī qí tè。 qián 'èr jù yǐ jiàn yù shān fēng, wèi qí gē rén chóu cháng, yǐ shǔ qí sī guài xiǎng。 hòu 'èr jù gèng làng màn xiǎng xiàng, qī wàng shēn huà qiān yì, sàn shàng zhū fēng yǐ wàng gù xiāng, rú cǐ xiě sī xiāng zhī qíng zhēn kě wèi chū shén rù huà yǐ。
dēng liǔ zhōu chéng lóu jì zhāng tīng fēng lián sì zhōu①
chéng shàng gāo lóu jiē dà huāng②, hǎi tiān chóu sī zhèng máng máng③。 jīng fēng luàn zhǎn fú róng shuǐ, mì yǔ xié qīn bì lì qiáng④。
lǐng shù zhòng zhē qiān lǐ mù, jiāng liú qū sì jiǔ huí cháng⑤。 gòng lái bǎi yuè wén shēn dì⑥, yóu zì yīn shū zhì yī xiāng。
①《 jiù táng shū · xiàn zōng jì》:“ yǐ yǒu( yuán hé shí nián( 815) sān yuè), yǐ qián zhōu sī mǎ hán tài wéi zhāng zhōu( jīn fú jiàn zhāng zhōu) cì shǐ, yǒng zhōu sī mǎ liǔ zōng yuán wéi liǔ zhōu( jīn guǎng xī mǎ píng xiàn) cì shǐ, ráo zhōu sī mǎ hán yè wéi tīng zhōu( jīn fú jiàn cháng tīng xiàn) cì shǐ, lǎng zhōu sī mǎ liú yǔ xī wéi bō zhōu cì shǐ, tái zhōu sī mǎ chén jiàn wéi fēng zhōu,( jīn guǎng dōng fēng chuān xiàn)。 yù shǐ zhōng chéng péi dù yǐ yǔ xī mǔ lǎo, qǐng yí jìn chù, nǎi gǎi shòu lián zhōu( jīn guǎng dōng lián xiàn) cì shǐ。” cǐ shī dāng shì zhè nián qiū tiān zài liǔ zhōu zhī zuò。② dà huāng: cǐ zhǐ huāng yuǎn zhī shān yě。③ hǎi tiān chóu sī: rú hǎi rú tiān de chóu sī。 chá shèn xíng《 chū bái 'ān shī píng》 píng shǒu 'èr jù yuē:“ qǐ shì jí gāo, yǔ shǎo líng‘ huā jìn gāo lóu’ liǎng jù tóng yī shǒu fǎ。” shěn dé qián《 táng shī bié cái》 yún:“ cóng gāo lóu qǐ, yòu bǎi gǎn jiāo jí zhī gǎn”。④ jīng fēng: jí fēng。 cáo zhí《 zèng xú gān》:“ jīng fēng piāo bái rì, hū rán guī xī shān”。 zhǎn:《 shuō wén》:“ fēng chuī làng dòng yě”。 fú róng shuǐ: cuī bào《 gǔ jīn zhù》 juàn xià:“ fú róng, yī míng hé huá, shēng chí zé zhōng, shí yuē lián, huā zhī zuì xiù yì zhě。” shěn dé qián yuē:“ jīng fēng、 mì yǔ, yán zài cǐ 'ér yì bù zài cǐ。”⑤ jiǔ huí cháng: sī mǎ qiān《 bào rèn shǎo qīng shū》:“ cháng yī rì 'ér jiǔ huí。” liáng jiǎn wén dì《 yìng quán shī》:“ wàng bāng jī xī qiān lǐ kuàng, bēi yáo yè xī jiǔ huí cháng。”⑥ bǎi yuè: jí bǎi yuè, fàn zhǐ wǔ lǐng yǐ nán de shǎo shù mín zú。 jiǎ yì《 guò qín lùn》:“ nán qǔ bǎi yuè zhī dì, yǐ wéi guì lín、 xiàng jùn。” wén shēn: shēn shàng wén cì huā xiù, gǔ dài yòu xiē mín zú yòu cǐ xí sú。《 zhuāng zǐ · xiāo yáo yóu》:“ yuè rén duàn fā wén shēn。”《 huái nán zǐ · yuán dào xùn》:“ jiǔ yí zhī nán, lù shì guǎ 'ér shuǐ shì zhòng, yú shì mín rén pī fā wén shēn, yǐ xiàng lín chóng。”
cǐ shī jì zèng sì wèi gòng huànnàn 'ér tiān gè yī fāng de péng yǒu, sī niàn péng yǒu 'ér nán yǐ jiàn miàn zhī yì zì bù dài yán。 cǐ wài,“ hǎi tiān chóu sī” zhōng yì dāng bāo kuò shēn shì kǎn kě、 shì shì mò cè、 shì tú xiǎn 'è zhī tàn。 shī rén xiě fēng yǔ qīn zhǎn、 lǐng shù zhē dǎng, yīnggāi bù jǐn jǐn shì yán zì rán xiàn xiàng。 yú bì yún《 shī jìng qiǎn shuō bǐng biān》 yún:“ qǐ bǐ yīn jié gāo liàng, dēng gāo sì gù, yòu cāng máng bǎi gǎn zhī kǎi。 sān、 sì yán lín shuǐ fú róng, fù qiáng bì lì, běn yòu tiān rán zhī tài, nǎi mì yǔ jīng fēng héng jiā qīn xí, zhì yān hóng shēng cuì, quán shī qí dù。 yǐ fēng yǔ yù chán rén zhī gāo zhāng, yǐ bì lì fú róng yù xián rén zhī bìn chì, yóu chǔ cí zhī yǐ lán huì yù jūn zǐ, yǐ léi yǔ yù cuī cán。 jì kǎi yáo shēn, bù jǐn xiě dēng chéng suǒ jiàn yě。 wǔ、 liù yán lǐng shù yún zhē, suǒ sī bù jiàn, lín jiāng chí kè, cháng zhuǎn chē lún。 liàn jué huái rén zhī yì, jiān 'ér yòu zhī。 shōu jù guī dào jì zhū yǒu běn yì, yán tóng zài zhàng xiāng, yǐ shāng zhé huàn, kuàng yīn shū bù dá, yàn miǎo yú chén, yù bēi gū jì yǐ。”
请欣赏:
请给我换一个看看! 拜托,快把噪音停掉!我读累了,想听点音乐或者请来支歌曲!
<< qiányīzhānghuí hòuyīzhānghuí >>
|
|
|
lú zhào lín | luò bīn wáng | wáng bó | yáng jiǒng | liú xī yí | chén zǐ 'áng | hè zhī zhāng | zhāng ruò xū | zhāng jiǔ líng | wáng zhī huàn | mèng hào rán | wáng chāng líng | wáng wéi | cuī hào | wáng hàn | gāo shì | cénshēn | lǐ bái | dù fǔ | zhāng jì | hán yù | yuán zhěn | bái jū yì | liú yǔ xī | |
| dì I [II] yè
|
|