|
散文集 》 quán hàn wén 》
juàn 'èr shí sān
yán kě jūn Yan Kejun
◎ dǒng zhòng shū( yī)
zhòng shū, guǎng chuān rén。 jǐng dì shí wéi bó shì。 wǔ dì jí wèi, jǔ xián liáng duì cè, chú jiāng dū xiāng, qiān jiāo xī xiāng。 qù guān, yǐ shòu zhōng yú jiā。 yòu《 chūn qiū fán lù》 shí qī juàn, jí 'èr juàn。
◇ shì bù yù fù
wū hū jiē hū, xiá zāi miǎo yǐ。 shí lái hé chí, qù zhī sù yǐ。 qū yì cóng rén, fēi wú tú yǐ。 zhèng shēn sì shí, jiāng jiù mù yǐ。 yōu yōu xié shí, qǐ néng jué yǐ! xīn zhī yōu xī, bù qī lù yǐ。 huáng huáng fěi níng, zhī zēng rǔ yǐ。 nǔ lì chù fān, tú cuī jiǎo yǐ。 bù chū hù tíng, shù wú bī(《 yì wén lèi jù》 zuò 「 guò 」) yǐ。 zhòng yuē:
shēng bù dīng sān dài zhī shèng lóng xī, ér dīng sān jì zhī mò sú。 mò sú yǐ biàn zhà 'ér qī tōng xī, zhēn shì yǐ gěng jiè 'ér zì shù。 suī rì sān shěng yú wú shēn xī, yáo huái jìn tuì zhī wéi gǔ。 bǐ shí fán zhī yòu tú xī, zhǐ qí bái yǐ wéi hēi。(《 yì wén lèi jù》 zuò「 mò」) mù xìn yú 'ér yán(《 yì wén lèi jù》 zuò「 shì」) miǎo xī, kǒu xìn biàn 'ér yán nè。 guǐ shén zhī bù néng zhèng rén shì zhī biàn lì xī, shèng xián yì bù néng kāi yú fū zhī wéi huò。 chū mén zé bù kě yǔ xié wǎng xī, cáng qì yòu chī qí bù róng。 tuì xǐ xīn 'ér nèi sòng xī, gù wèi zhī qí suǒ cóng yě。 guān shàng shì zhī qīng huī xī, lián shì yì qióng qióng 'ér mí guī。 yīn tānɡ yòu biàn suí yǔ wù guāng xī, zhōu wǔ yòu bó yí yǔ shū qí。 biàn suí wù guāng dùn jì yú shēn yuān xī, bó yí shū qí dēng shān 'ér cǎi wēi。 shǐ bǐ shèng xián qí yáo zhōu huáng xī, shěn jǔ shì 'ér tóng mí。 ruò wǔyún yǔ qū yuán xī, gù yì wú suǒ fù gù。 yì bù néng tóng bǐ shù zǐ xī, jiāng yuǎn yóu 'ér zhōng gǔ。 yú wú chái zhī yún yuǎn xī, yí huāng tú 'ér nán jiàn。(《 wén xuǎn》 zuǒ sī《 zhāo yǐn shī》 zhù、 wáng càn《 zèng cài zǐ dǔ shī》 zhù zuò「 jù huāng tú zhī nán jiàn」) dá jūn zǐ zhī yú xíng xī, jiè sān rì 'ér bù fàn。 jiē tiān xià zhī xié wéi xī, chàng wú yǔ zhī xié fǎn。 shú ruò fǎn shēn yú sù yè xī, mò suí shì 'ér lún zhuǎn。 suī jiáo qíng 'ér huò bǎi lì xī, fù bù rú zhèng xīn 'ér guī yī shàn。 fēn jì pò 'ér hòu dòng xī, qǐ yún bǐng xìng zhī wéi biǎn。 zhāo tóng rén 'ér dà yòu xī, míng qiān guāng 'ér wù zhǎn。 zūn yōu mèi yú mò zú xī, qǐ shū cǎi 'ér qí xiǎn。 gǒu gān dǎn zhī kě tóng xī, xī xū fā zhī zú biàn yě。(《 yì wén lèi jù》 sān shí、《 gǔ wén yuàn》。)
◇ qī yán qín gē 'èr shǒu(《 wén xuǎn》, kǒng zhì chuān《 běi shān yí》 zhù yǐn《 dǒng zhòng shū jí》)
◇ yuán guāng yuán nián jǔ xián liáng duì cè
bì xià fā dé yīn, xià míng zhāo, qiú tiān mìng yǔ qíng xìng, jiē fēi yú chén zhī suǒ néng jí yě。 chén jǐn 'àn《 chūn qiū》 zhī zhōng, shì qián shì yǐ xíng zhī shì, yǐ guān tiān rén xiāng yǔ zhī jì, shèn kě wèi yě。 guó jiā jiāng yòu shī dào zhī bài, ér tiān nǎi xiān chū zāi hài yǐ qiǎn gào zhī, bù zhī zìxǐng, yòu chū guài yì yǐ jǐng jù zhī, shàng bù zhī biàn, ér shāng bài nǎi zhì。 yǐ cǐ jiàn tiān xīn zhī rén 'ài rén jūn 'ér yù zhǐ qí luàn yě。 zì fēi dà wáng dào zhī shì zhě, tiān jìn yù fú chí 'ér quán 'ān zhī, shì zài qiáng miǎn 'ér yǐ yǐ。 qiáng miǎn xué wèn, zé wén jiàn bó 'ér zhī yì míng; qiáng miǎn hángdào, zé dé rì qǐ 'ér dà yòu gōng: cǐ jiē kě shǐ hái zhì 'ér yòu xiào zhě yě。《 shī》 yuē「 sù yè fěi jiě」,《 shū》 yún「 mào zāi mào zāi!」 jiē qiáng miǎn zhī wèi yě。
dào zhě, suǒ yáo shì yú zhì zhī lù yě, rén yì lǐyuè jiē qí jù yě。 gù shèng wáng yǐ méi, ér zǐ sūn cháng jiǔ 'ān níng shù bǎi suì, cǐ jiē lǐyuè jiào huà zhī gōng yě。 wáng zhě wèi zuò lè zhī shí, nǎi yòng xiān wáng zhī lè yí yú shì zhě, ér yǐ shēn rù jiào huà yú mín, jiào huà zhī qíng bù dé, yǎ sòng zhī lè bù chéng, gù wáng zhě gōng chéng zuò lè, lè qí dé yě。 yuèzhě, suǒ yǐ biàn mín fēng, huà mín sú yě; qí biàn mín yě yì, qí huà rén yě zhù。 gù shēng fā yú hé 'ér běn yú qíng, jiē yú jī fū, zāng yú gǔ suǐ。 gù wáng dào suī wēi quē, ér guǎn xián zhī shēng wèi shuāi yě。 fū yú shì zhī bùwèi zhèng jiǔ yǐ, rán 'ér lè sòng yí fēng yóu yòu cún zhě, shì yǐ kǒng zǐ zài qí 'ér wén《 sháo》 yě。 fū rén jūn mò bù yù 'ān cún 'ér 'è wēi wáng, rán 'ér zhèng luàn guó wēi zhě shèn zhòng, suǒ rèn zhě fēi qí rén, ér suǒ yáo zhě fēi qí dào, shì yǐ zhèng rì yǐ pú miè yě, fū zhōu dào shuāi yú yōu lì, fēi dào wáng yě, yōu lì bù yáo yě。 zhì yú xuān wáng, sī xī xiān wáng zhī dé, xīng zhì bǔ bì, míng wén wǔ zhī gōng yè, zhōu dào càn rán fù xīng, shī rén měi zhī 'ér zuò, shàng tiān zhī, wéi shēng xián zuǒ, hòu shì chēng sòng, zhì jīn bù jué。 cǐ sù yè bù jiě xíng shàn zhī suǒ zhì yě。 kǒng zǐ yuē「 rén néng hóng dào, fēi dào hóng rén」 yě。 gù zhì luàn fèi xīng zài yú jǐ, fēi tiān jiàng mìng bù kě dé fǎn, qí suǒ cāo chí bèi miù shī qí tǒng yě。
chén wén tiān zhī suǒ dà fèng shǐ zhī wáng zhě, bì yòu fēi rén lì suǒ néng zhì 'ér zì zhì zhě, cǐ shòu mìng zhī fú yě。 tiān xià zhī rén tóng xīn guī zhī, ruò guī fù mǔ, gù tiān ruì yìng chéng 'ér zhì。《 shū》 yuē「 bái yú rù yú wáng zhōu, yòu huǒ fù yú wáng wū, liú wéi wū」, cǐ gài shòu mìng zhī fú yě。 zhōu gōng yuē「 fù zāi fù zāi」, kǒng zǐ yuē「 dé bù gū, bì yòu lín」, jiē jī shàn lěi dé zhī xiào yě。 jí zhì hòu shì, yín yì shuāi wēi, bù néng tǒng lǐ qún shēng, zhū hóu bèi pàn, cán zéi liáng mín yǐ zhēng rǎng tǔ, fèi dé jiào 'ér rèn xíng fá。 xíng fá bù zhōng, zé shēng xié qì; xié qì jī yú xià, yuàn 'è chù yú shàng。 shàng xià bù hé, zé yīn yáng miù ér yāo niè shēng yǐ。 cǐ zāi yì suǒ yuán 'ér qǐ yě。
chén wén mìng zhě tiān xià zhī lìng yě, xìng zhě shēng zhī zhì yě, qíng zhě rén zhī yù yě。 huò yāo huò shòu, huò rén huò bǐ, táo yě 'ér chéng zhī, bù néng cuì měi, yòu zhì luàn zhī suǒ shēng, gù bù qí yě。 kǒng zǐ yuē:「 jūn zǐ zhī dé fēng, xiǎo rén zhī dé cǎo yě, cǎo shàng zhī fēng bì yǎn」。 gù yáo shùn xíng dé zé mín rén shòu, jié zhòu xíng bào zé mín bǐ yāo。 fū shàng zhī huà xià, xià zhī cóng shàng, yóu ní zhī zài jūn, wéi zhēn zhě zhī suǒ wéi; yóu jīn zhī zài róng, wéi yě zhě zhī suǒ zhù」。「 suí zhī sī rén lái, dòng zhī sī hé」, cǐ zhī wèi yě。
chén jǐn 'àn《 chūn qiū》 zhī wén, qiú wáng dào zhī duān, dé zhī yú zhèng。 zhèng cì wáng, wáng cì chūn。 chūn zhě, tiān zhī suǒ wéi yě; zhèng zhě, wáng zhī suǒ wéi yě。 qí yì yuē, shàng chéng tiān zhī suǒ wéi, ér xià yǐ zhèng qí suǒ wéi, zhèng wáng dào zhī duān yún 'ěr。 rán zé wáng zhě yù yòu suǒ wéi, yí qiú qí duān yú tiān。 tiān dào zhī dà zhě zài yīn yáng。 yáng wéi dé, yīn wéi xíng; xíng zhù shā 'ér dé zhù shēng。 shì gù yáng cháng jū dà xià, ér yǐ shēng yù yǎng cháng wéi shì; yīn cháng jū dà dōng, ér jī yú kōng xū bù yòng zhī chù。 yǐ cǐ jiàn tiān zhī rèn dé bù rèn xíng yě。 tiān shǐ yáng chū bù shī yú shàng 'ér zhù suì gōng, shǐ yīn rù fú yú xià 'ér shí chū zuǒ yáng; yáng bù dé yīn zhī zhù, yì bù néng dú chéng suì。 gōng yáng yǐ chéng suì wéi míng, cǐ tiān yì yě。 wáng zhě chéng tiān yì yǐ cóng shì, gù rèn dé jiào 'ér bù rèn xíng。 xíng zhě bù kě rèn yǐ zhì shì, yóu yīn zhī bù kě rèn yǐ chéng suì yě。 wéi zhèng 'ér rèn xíng, bù shùn yú tiān, gù xiān wáng mò zhī kěn wéi yě。 jīn fèi xiān wáng dé jiào zhī guān, ér dú rèn zhí fǎ zhī lì zhì mín, wú nǎi rèn xíng zhī yì yǔ! kǒng zǐ yuē:「 bù jiào 'ér zhū wèi zhī nüè。」 nüè zhèng yòng yú xià, ér yù dé jiào zhī bèi sì hǎi, gù nán chéng yě。
chén jǐn 'àn《 chūn qiū》 wèi yī yuán zhī yì, yī zhě wàn wù zhī suǒ cóng shǐ yě, yuán zhě cí zhī suǒ wèi dà yě。 wèi yī wéi yuán zhě, shì dà shǐ 'ér yù zhèng běn yě。《 chūn qiū》 shēn tàn qí běn, ér fǎn zì guì zhě shǐ。 gù wéi rén jūn zhě, zhèng xīn yǐ zhèng cháo tíng, zhèng cháo tíng yǐ zhèng bǎi guān, zhèng bǎi guān yǐ zhèng wàn mín, zhèng wàn mín yǐ zhèng sì fāng。 sì fāng zhèng, yuǎn jìn mò gǎn bù yī yú zhèng, ér wáng yòu xié qì jiān qí jiān zhě。 shì yǐ yīn yáng diào 'ér fēng yǔ shí, qún shēng hé 'ér wàn mín zhí, wǔ gǔ shú 'ér cǎo mù mào, tiān dì zhī jiān bèi rùn zé 'ér dà fēng měi, sì hǎi zhī nèi wén shèng dé 'ér jiē lái chén, zhū fú zhī wù, kě zhì zhī xiáng, mò bù bì zhì, ér wáng dào zhōng yǐ。
kǒng zǐ yuē:「 fèng niǎo bù zhì, hé bù chū tú, wú yǐ yǐ fū!」 zì bēi kě zhì cǐ wù, ér shēn bēi jiàn bù dé zhì yě。 jīn bì xià guì wéi tiān zǐ, fù yòu sì hǎi, jū dé zhì zhī wèi, cāo kě zhì zhī shì, yòu yòu néng zhì zhī zī, xíng gāo 'ér 'ēn hòu, zhī míng 'ér yì měi, ài mín 'ér hǎo shì, kě wèi yì zhù yǐ。 rán 'ér tiān dì wèi yìng 'ér měi xiáng mò zhì zhě, hé yě? fán yǐ jiào huà bù lì 'ér wàn mín bù zhèng yě。 fū wàn mín zhī cóng lì yě, rú shuǐ zhī zǒu xià, bù yǐ jiào huà dī fáng zhī, bù néng zhǐ yě。 shì gù jiào huà lì 'ér jiān xié jiē zhǐ zhě, qí dī fáng wán yě; jiào huà fèi 'ér jiān xié bìng chū, xíng fá bù néng shèng zhě, qí dī fáng huài yě。 gǔ zhī wáng zhě míng yú cǐ, shì gù nán miàn 'ér zhì tiān xià, mò bù yǐ jiào huà wéi dà wù。 lì dà xué yǐ jiào yú guó, shè xiáng xù yǐ huà yú yì, jiàn mín yǐ rén, mó mín yǐ yì, jié mín yǐ lǐ, gù qí xíng fá shèn qīng 'ér jìn bù fàn zhě, jiào huà xíng 'ér xí sú měi yě。
shèng wáng zhī jì luàn shì yě, sǎo chú qí jì 'ér xī qù zhī, fù xiū jiào huà 'ér chóng qǐ zhī。 jiào huà yǐ míng, xí sú yǐ chéng, zǐ sūn xún zhī, xíng wǔ liù bǎi suì shàng wèi bài yě。 zhì zhōu zhī mò shì, dà wéi wáng dào, yǐ shī tiān xià。 qín jì qí hòu, dú bù néng gǎi, yòu yì shèn zhī, zhòng jìn wén xué, bù dé xié shū, qì juān lǐ yì 'ér 'è wén zhī, qí xīn yù jìn miè xiān wáng zhī dào, ér zhuān wéi zì zì gǒu jiǎn zhī zhì, gù lì wéi tiān zǐ shí sì suì 'ér guó pò wáng yǐ。 zì gǔ yǐ rén lái, wèi cháng yòu yǐ luàn jì luàn, dà bài tiān xià zhī mín rú qín zhě yě。 qí yí dú yú liè, zhì jīn wèi miè, shǐ xí sú bó 'è, rén mín 'áo wán, dǐ mào shū qiān, shú làn rú cǐ zhī shèn zhě yě。 kǒng zǐ yuē:「 fǔ xiǔ zhī mù bù kě diāo yě, fèn tǔ zhī qiáng bù kě wū yě。」 jīn hàn jì qín zhī hòu, rú xiǔ mù fèn qiáng yǐ, suī yù shàn zhì zhī, wáng kě nài hé。 fǎ chū 'ér jiān shēng, lìng xià 'ér zhà qǐ, rú yǐ tānɡ zhǐ fèi, bào xīn jiù huǒ, yù shèn wáng yì yě。( cǐ sān jù《 lǐ lè zhì》 zuò「 yī suì zhī yù yǐ qiān wàn shù, rú yǐ tānɡ zhǐ fèi, fèi yù shèn 'ér wú yì。」) qiè pì zhī qín sè bù diào, shèn zhě bì jiě 'ér gēngzhāng zhī, nǎi kě gǔ yě; wéi zhèng 'ér bù xíng, shèn zhě bì biàn 'ér gèng huà zhī, nǎi kě lǐ yě。 dāng gēngzhāng 'ér bù gēngzhāng, suī yòu liáng gōng bù néng shàn diào yě; dāng gèng huà 'ér bù gèng huà, suī yòu dà xián bù néng shàn zhì yě。 gù hàn dé tiān xià yǐ lái, cháng yù shàn zhì 'ér zhì jīn bù kě shàn zhì zhě,(《 lǐ lè zhì》 zuò「 ér zhì jīn bù néng shèng cán qù shā zhě」) shī zhī yú dāng gèng huà 'ér bù gèng huà yě。 gǔ rén yòu yán yuē:「 lín yuān xiàn yú, bù rú tuì 'ér jié wǎng。」 jīn lín zhèng 'ér yuàn zhì qī shí yú suì yǐ, bù rú tuì 'ér gèng huà; gèng huà zé kě shàn zhì, shàn zhì zé zāi hài rì qù, fú lù rì lái。《 shī》 yún:「 yí mín yí rén, shòu lù yú tiān。」 wéi zhèng 'ér yí yú mín zhě, gù dāng shòu lù yú tiān。 fū rén yì lǐ zhī xìn wǔ cháng zhī dào, wáng zhě suǒ dāng xiū shì yě; wǔ zhě xiū shì, gù shòu tiān zhī , ér xiǎng guǐ shén zhī líng, dé shī yú fāng wài, yán jí qún shēng yě。(《 hàn shū · dǒng zhòng shū chuán》)
chén wén yáo shòu mìng, yǐ tiān xià wéi yōu, ér wèi yǐ wèi wéi lè yě, gù zhū zhú luàn chén, wù qiú xián shèng, shì yǐ dé shùn、 yǔ、 jì、 Ι、 jiù yáo。 zhòng shèng fǔ dé, xián néng zuǒ zhí, jiào huà dà xíng, tiān xià hé qià, wàn mín jiē 'ān rén lè yí, gè dé qí yí, dòng zuò yìng lǐ, cóng róng zhōng dào。 gù kǒng zǐ yuē「 rú yòu wáng zhě, bì shì 'ér hòu rén」, cǐ zhī wèi yě。 yáo zài wèi qī shízǎi, nǎi xùn yú wèi yǐ chán yú shùn。 yáo bēng, tiān xià bù guī yáo zǐ dān zhū 'ér guī shùn。 shùn zhī bù kě bì, nǎi jí tiān zǐ zhī wèi, yǐ yǔ wéixiàng, yīn yáo zhī fǔ zuǒ, jì qí tǒng yè, shì yǐ chuí gǒng wú wéi 'ér tiān xià zhì。 kǒng zǐ yuē「《 sháo》 jìn měi yǐ, yòu jìn shàn yǐ」, cǐ zhī wèi yě。 zhì yú yīn zhòu, nì tiān bào wù, shā lù xián zhī, cán zéi bǎi xìng。 bó yí、 tài gōng jiē dāng shì xián zhě, yǐn chù 'ér bù wéi chén。 shǒu zhí zhī rén jiē bēn zǒu táo wáng, rén yú hé hǎi。 tiān xià máo luàn, wàn mín bù 'ān, gù tiān xià qù yīn 'ér cóng zhōu。 wén wáng shùn tiān lǐ wù, shī yòng xián shèng, shì yǐ hóng yāo、 dà diān、 sàn yí shēng děng yì jù yú cháo tíng。 ài shī zhào mín, tiān xià guī zhī, gù tài gōng qǐ hǎi bīn 'ér jí sān gōng yě。 dāng cǐ zhī shí, zhòu shàng zài shàng, zūn bēi hūn luàn, bǎi xìng sàn wáng, gù wén wáng dào tòng 'ér yù 'ān zhī, shì yǐ rì zè 'ér bù xiá shí yě。 kǒng zǐ zuò《 chūn qiū》, xiān zhèng wáng 'ér xì wàn shì, jiàn sù wáng zhī wén yān。 yáo cǐ guān zhī, dì wáng zhī tiáo guàn tóng, rán 'ér láo yì yì zhě, suǒ yù zhī shí yì yě。 kǒng zǐ yuē「《 wǔ》 jìn měi yǐ, wèi jìn shàn yě」, cǐ zhī wèi yě。
chén wén zhì dù wén cǎi xuán huáng zhī shì, suǒ yǐ míng zūn bēi, yì guì jiàn, ér quàn yòu dé yě。 gù《 chūn qiū》 shòu mìng suǒ xiān zhì zhě, gǎi zhèng shuò, yì fú sè, suǒ yǐ yìng tiān yě。 rán zé gōng shì jīng qí zhī zhì, yòu fǎ 'ér rán zhě yě。 gù kǒng zǐ yuē:「 shē zé bù xùn, jiǎn zé gù」。 jiǎn fēi shèng rén zhī zhōng zhì yě。 chén wén liáng yù bù zhēng tuàn, zī zhì rùn měi, bù dài kè zhēng tuàn, cǐ wáng yì yú dá xiàng dǎng rén bù xué 'ér zì zhī yě。 rán zé cháng yù bù zhēng tuàn, bù chéng wén zhāng; jūn zǐ bù xué, bù chéng qí dé。
chén wén shèng wáng zhī zhì tiān xià yě, shǎo zé xí zhī xué, cháng zé cái zhū wèi, jué lù yǐ yǎng qí dé, xíng fá yǐ wēi qí 'è, gù mín xiǎo yú lǐ yì 'ér chǐ fàn qí shàng。 wǔ wáng xíng dà yì, píng cán zéi, zhōu gōng zuò lǐ lè yǐ wén zhī, zhì yú chéng kāng zhī lóng, líng yǔ kōng xū sì shí yú nián, cǐ yì jiào huà zhī jiàn 'ér rén yì zhī liú, fēi dú shāng jī fū zhī xiào yě。 zhì qín zé bù rán。 shī shēn shāng zhī fǎ, xíng hán fēi zhī shuō, zēng dì wáng zhī dào, yǐ tān láng wéi sú, fēi yòu wén dé yǐ jiào xùn yú tiān xià yě。 zhū míng 'ér bù chá shí, wéi shàn zhě bù bì miǎn, ér fàn 'è zhě wèi bì xíng yě。 shì yǐ bǎi guān jiē shì xū cí 'ér bù gù shí, wài yòu shì jūn zhī lǐ, nèi yòu bèi shàng zhī xīn, zào wěi shì zhà, qù lì wú chǐ; yòu hǎo yòng よ kù zhī lì, fù liǎn wáng dù, jié mín cái lì, bǎi xìng sàn wáng, bù dé cóng gēng zhì zhī yè, qún dào bìng qǐ。 shì yǐ xíng zhě shèn zhòng, sǐ zhě xiāng wàng, ér jiān bù xī, sú huà shǐ rán yě。 gù kǒng zǐ yuē「 dǎo zhī yǐ zhèng, qí zhī yǐ xíng, mín miǎn 'ér wú chǐ」, cǐ zhī wèi yě。
jīn bì xià bìng yòu tiān xià, hǎi nèi mò bù shuài fú, guǎng lǎn jiān tīng, jí qún xià zhī zhī, jìn tiān xià zhī měi, zhì dé zhāo rán, shī yú fāng wài。 yè láng、 kāngqú, shū fāng wàn lǐ, shuō dé guī yì, cǐ tài píng zhī zhì yě。 rán 'ér gōng bù jiā yú bǎi xìng zhě, dài wáng xīn wèi jiā yān。 Zēngzǐ yuē:「 zūn qí suǒ wén, zé gāo míng yǐ; xíng qí suǒ zhī, zé guāng dà yǐ。 gāo míng guāng dà, bù zài yú tā, zài hū jiā zhī yì 'ér yǐ。」 yuàn bì xià yīn yòng suǒ wén, shè chéng yú nèi 'ér zhì xíng zhī, zé sān wáng hé yì zāi!
bì xià qīn gēng jiè tián yǐ wéi nóng xiān, sù wù chén xīng, yōu láo wàn mín, sī wéi wǎng gǔ, ér wù yǐ qiú xián, cǐ yì yáo shùn zhī yòng xīn yě, rán 'ér wèi yún huò zhě, shì sù bù lì yě。 fū bù sù yǎng shì 'ér yù qiú xián, pì yóu bù zhuó yù 'ér qiú wén cǎi yě。 gù yǎng shì zhī dà zhě, mò dà tài xué; tài xué zhě, xián shì zhī suǒ guān yě, jiào huà zhī běn yuán yě。 jīn yǐ yī jùn yī guó zhī zhòng, duì wáng yìng shū zhě, shì wáng dào wǎng wǎng 'ér jué yě。 chén yuàn bì xià xīng tài xué, zhì míng shī, yǐ yǎng tiān xià zhī shì, shù kǎo wèn yǐ jìn qí cái, zé yīng jùn yí kě dé yǐ。 jīn zhī jùn shǒu、 xiàn lìng, mín zhī shī shuài, suǒ shǐ chéng liú 'ér xuān huà yě; gù shī shuài bù xián, zé zhù dé bù xuān, ēn zé bù liú。 jīn lì jì wáng jiào xùn yú xià, huò bù chéng yòng zhù shàng zhī fǎ, bào nüè bǎi xìng, yǔ jiān wéi shì, pín qióng gū ruò, yuān kǔ shī zhí, shèn bù chēng bì xià zhī yì。 shì yǐ yīn yáng cuò miù, fēn qì chōng sài, qún shēng guǎ suì, lí mín wèi jì, jiē zhǎnglì bù míng, shǐ zhì yú cǐ yě。
fū zhǎnglì duō chū yú láng zhōng、 zhōng láng、 lì 'èr qiān shí zǐ dì xuǎn láng lì, yòu yǐ fù zǐ, wèi bì xián yě。 qiě gǔ suǒ wèi gōng zhě, yǐ rèn guān chènzhí wéi chā, fēi wèi jī rì lěi jiǔ yě。 gù xiǎo cái suī lěi rì, bù lí yú xiǎo guān; xián cái suī wèi jiǔ, bù hài wéi fǔ zuǒ。 shì yǐ yòu sī jié lì jìn zhī, wù zhì qí yè 'ér yǐ fù gōng。 jīn zé bù rán。 lěi rì yǐ qǔ guì, jī jiǔ yǐ zhì guān, shì yǐ lián chǐ mào luàn, xián bù xiào hún xiáo, wèi dé qí zhēn。 chén yú yǐ wéi shǐ zhū liè hóu、 jùn shǒu、 èr qiān shí gè zé qí lì mín zhī xián zhě, suì gòng gè 'èr rén yǐ gěi sù wèi, qiě yǐ guān dà chén zhī néng; suǒ gòng xián zhě yòu shǎng, suǒ gòng bù xiào zhě yòu fá。 fū rú shì, zhū hóu、 lì 'èr qiān shí jiē jìn xīn yú qiú xián, tiān xià zhī shì kě dé 'ér guān shǐ yě。 biàn dé tiān xià zhī xián rén, zé sān wáng zhī shèng yì wéi, ér yáo shùn zhī míng kě jí yě。 wú yǐ rì yuè wéi gōng, shí shì xián néng wéi shàng, liàng cái 'ér shòu guān, lù dé 'ér dìng wèi, zé lián chǐ shū lù, xián bù xiào yì chù yǐ。 bì xià jiā huì, kuān chén zhī zuì, lìng wù qiān zhì yú wén, shǐ dé qiē cuō jiū zhī, chén gǎn bù jìn yú!(《 hàn shū · dǒng zhòng shū chuán》)
chén wén《 lùn yǔ》 yuē:「 yòu shǐ yòu zú zhě, qí wéi shèng rén !」 jīn bì xià xìng jiā huì, liú tīng yú chéng xué zhī chén, fù xià míng cè, yǐ qiē qí yì, ér jiū jìn shèng dé, fēi yú chén zhī suǒ néng jù yě。 qián suǒ shàng duì, tiáo guàn mí jìng, tǒng jì bù zhōng, cí bù bié bái, zhǐ bù fēn míng, cǐ chén qiǎn lòu zhī zuì yě。
cè yuē:「 shàn yán tiān zhě bì yòu zhēng yú rén, shàn yán gǔ zhě bì yòu yàn yú jīn。」 chén wén tiān zhě qún wù zhī zǔ yě, gù biàn fù bāo hán 'ér wú suǒ shū, jiàn rì yuè fēng yǔ yǐ hèzhī, jīng yīn yáng hán shǔ yǐ chéng zhī。 gù shèng rén fǎ tiān 'ér lì dào, yì pǔ 'ài 'ér wáng sī, bù dé shī rén yǐ hòu zhī, shè yì lì lǐ yǐ dǎo zhī。 chūn zhě tiān zhī suǒ yǐ shēng yě, rén zhě jūn zhī suǒ yǐ 'ài yě; xià zhě tiān zhī suǒ yǐ cháng yě, dé zhě jūn zhī suǒ yǐ yǎng yě; shuāng zhě tiān zhī suǒ yǐ shā yě, xíng zhě jūn zhī suǒ yǐ fá yě。 yáo cǐ yán zhī, tiān rén zhī zhēng, gǔ jīn zhī dào yě。 kǒng zǐ zuò《 chūn qiū》, shàng kuí zhī tiān dào, xià zhì zhū rén qíng, cān zhī yú gǔ, kǎo zhī yú jīn, gù《 chūn qiū》 zhī suǒ jī, zāi hài zhī suǒ jiā yě;《 chūn qiū》 zhī suǒ 'è, guài yì zhī suǒ shī yě。 shū bāng jiā zhī guò, jiān zāi yì zhī biàn, yǐ cǐ jiàn rén zhī suǒ wéi, qí měi 'è zhī jí, nǎi yǔ tiān dì liú tōng 'ér wǎng lái xiāng yìng, cǐ yì yán tiān zhī yī duān yě。 gǔ zhě xiū jiào xùn zhī guān, wù yǐ dé shàn huà mín, mín yǐ dà huà zhī hòu, tiān xià cháng wáng yī rén zhī yù yǐ。 jīn shì fèi 'ér bù xiū, wáng yǐ huà mín, mín yǐ gù qì xíng yì 'ér sǐ cái lì, shì yǐ fàn fǎ 'ér zuì duō, yī suì zhī yù yǐ wàn qiān shù。 yǐ cǐ jiàn gǔ zhī bù kě bù yòng yě, gù《 chūn qiū》 biàn gǔ zé jī zhī。 tiān lìng zhī wèi mìng, mìng fēi shèng rén bù xíng; zhì pǔ zhī wèi xìng, xìng fēi jiào huà bù chéng; rén yù zhī wèi qíng, qíng fēi dù zhì bù jié。 shì gù wáng zhě shàng jǐn yú chéng tiān yì, yǐ shùn mìng yě; xià wù míng jiào huà mín, yǐ chéng xìng yě; zhèng fǎ dù zhī yí, bié shàng xià zhī xù, yǐ fáng yù yě: xiū cǐ sān zhě, ér dà běn jǔ yǐ。 rén shòu mìng yú tiān, gù chāo rán yì yú qún shēng, rù yòu fù zǐ xiōng dì zhī qīn, chū yòu jūn chén shàng xià zhī yì, huì jù xiāng yù, zé yòu qí lǎo cháng yòu zhī shī; càn rán yòu wén yǐ xiāng jiē, huān rán yòu 'ēn yǐ xiāng 'ài, cǐ rén zhī suǒ yǐ guì yě。 shēng wǔ gǔ yǐ shí zhī, sāng má yǐ yī zhī, liù chù yǐ yǎng zhī, fú niú chéng mǎ, juàn bào jiàn hǔ, shì qí dé tiān zhī líng, guì yú wù yě。 gù kǒng zǐ yuē:「 tiān dì zhī xìng rén wéi guì。」 míng yú tiān xìng, zhī zì guì yú wù; zhī zì guì yú wù, rán hòu zhī rén yì; zhī rén yì, rán hòu zhòng lǐ jié; zhòng lǐ jié, rán hòu 'ān chù shàn; ān chù shàn, rán hòu lè xún lǐ; lè xún lǐ, rán hòu wèi zhī jūn zǐ。 gù kǒng zǐ yuē「 bù zhī mìng, wáng yǐ wéi jūn zǐ」, cǐ zhī wèi yě。
cè yuē:「 shàng jiā táng yú, xià dào jié zhòu, jìn wēi jìn miè jìn míng jìn chāng zhī dào, xū xīn yǐ gǎi。」 chén wén zhòng shǎo chéng duō, jī xiǎo zhì jù, gù shèng rén mò bù yǐ si zhì míng, yǐ wēi zhì xiǎn。 shì yǐ yáo fā yú zhū hóu, shùn xīng shēn shān, fēi yī rì 'ér xiǎn yě, gài yòu jiàn yǐ zhì zhī yǐ。 yán chū yú jǐ, bù kě sài yě; xíng fā yú shēn, bù kě yǎn yě。 yán xíng, zhì zhī dà zhě, jūn zǐ zhī suǒ yǐ dòng tiān dì yě。 gù jìn xiǎo zhě dà, shèn wēi zhě zhù。《 shī》 yún:「 wéi cǐ wén wáng, xiǎo xīn yì yì。」 gù yáo jīng jīng rì xíng qí dào, ér shùn yè yè rì zhì qí xiào, shàn jī 'ér míng xiǎn, dé zhāng 'ér shēn zūn, cǐ qí jìn míng jìn chāng zhī dào yě。 jī shàn zài shēn, yóu cháng rì jiā yì, ér rén bù zhī yě; jī 'è zài shēn, yóu huǒ zhī xiāo gāo, ér rén bù jiàn yě。 fēi míng hū qíng xìng chá hū liú sú zhě, shú néng zhī zhī? cǐ táng yú zhī suǒ yǐ dé lìng míng, ér jié zhòu zhī kě wéi dào jù zhě yě。 fū shàn 'è zhī xiāng cóng, rú jǐng xiāng zhī yìng xíng shēng yě。 gù jié zhòu bào mán, chán zéi bìng jìn, xián zhī yǐn fú, è rì xiǎn, guó rì luàn, yàn rán zì yǐ rú rì zài tiān, zhōng líng yí 'ér dà huài。 fū bào nì bù rén zhě, fēi yī rì 'ér wáng yě, yì yǐ jiàn zhì, gù jié、 zhòu suī wáng dào, rán yóu xiǎng guó shí yú nián, cǐ qí jìn wēi jìn miè zhī dào yě。
cè yuē:「 sān wáng zhī jiào suǒ zǔ bù tóng, ér jiē yòu shī, huò wèi jiǔ 'ér bù yì zhě dào yě, yì qǐ yì zāi?」 chén wén fū lè 'ér bù luàn fù 'ér bù yàn zhě wèi zhī dào; dào zhě wàn shì wáng bì, bì zhě dào zhī shī yě。 xiān wáng zhī dào bì yòu piān 'ér bù qǐ zhī chù, gù zhèng yòu máo 'ér bù xíng, jǔ qí piān zhě yǐ bǔ qí bì 'ér yǐ yǐ。 sān wáng zhī dào suǒ zǔ bù tóng, fēi qí xiāng fǎn, jiāng yǐ jiù yì fú shuāi, suǒ zāo zhī biàn rán yě。 gù kǒng zǐ yuē:「 wáng wéi 'ér zhì zhě, qí shùn hū!」 gǎi zhèng shuò, yì fú sè, yǐ shùn tiān mìng 'ér yǐ; qí yú jìn xún yáo dào, hé gèng wéi zāi! gù wáng zhě yòu gǎi zhì zhī míng, wáng biàn dào zhī shí。 rán xià shàng zhōng, yīn shàng jìng, zhōu shàng wén zhě, suǒ jì zhī jiù, dāng yòng cǐ yě。 kǒng zǐ yuē:「 yīn yīn yú xià lǐ, suǒ sǔn yì kě zhī yě; zhōu yīn yú yīn lǐ, suǒ sǔn yì kě zhī yě; qí huò jì zhōu zhě, suī bǎi shì kě zhī yě。」 cǐ yán bǎi wáng zhī yòng, yǐ cǐ sān zhě yǐ。 xià yīn yú yú, ér dú bù yán suǒ sǔn yì zhě, qí dào rú yī 'ér suǒ shàng tóng yě。 dào zhī dà yuán chū yú tiān, tiān bù biàn, dào yì bù biàn, shì yǐ yǔ jì shùn, shùn jì yáo, sān shèng xiāng shòu 'ér shǒu yī dào, wáng jiù bì zhī zhèng yě, gù bù yán qí suǒ sǔn yì yě。 yáo shì guān zhī, jì zhì shì zhě qí dào tóng, jì luàn shì zhě qí dào biàn。 jīn hàn jì dà luàn zhī hòu, ruò yí shǎo sǔn zhōu zhī wén zhì, yòng xià zhī zhōng zhě。
bì xià yòu míng dé jiā dào, mǐn shì sú zhī mí bó, dào wáng dào zhī bù zhāo, gù jǔ xián liáng fāng zhèng zhī shì, lùn yì kǎo wèn, jiāng yù xīng rén yì zhī xiū dé, míng dì wáng zhī fǎ zhì, jiàn tài píng zhī dào yě。 chén yú bù xiào, shù suǒ wén, sòng suǒ xué, dào shī zhī yán, jǐn néng wù shī 'ěr。 ruò nǎi lùn zhèng shì zhī dé shī, chá tiān xià zhī xī máo, cǐ dà chén fǔ zuǒ zhī zhí, sān gōng jiǔ qīng zhī rèn, fēi chén zhòng shū suǒ néng jí yě。 rán 'ér chén qiè yòu guài zhě。 fū gǔ zhī tiān xià yì jīn zhī tiān xià, jīn zhī tiān xià yì gǔ zhī tiān xià, gòng shì tiān xià, gǔ yì dà zhì, shàng xià hé mù, xí sú měi shèng, bù lìng 'ér xíng, bù jìn 'ér zhǐ, lì wáng jiān xié, mín wáng dào zéi, líng yǔ kōng xū, dé rùn cǎo mù, zé bèi sì hǎi, fèng huáng lái jí, qí lín lái yóu, yǐ gǔ zhǔn jīn, yī hé bù xiāng dài zhī yuǎn yě! ān suǒ miù ér líng yí ruò shì? yì zhě yòu suǒ shī yú gǔ zhī dào yǔ? yòu suǒ guǐ yú tiān zhī lǐ yǔ? shì jì zhī gǔ, fǎn zhī yú tiān, dǎng kě dé jiàn hū。
fū tiān yì yòu suǒ fēn yú, yú zhī chǐ zhě qù qí jiǎo, fù qí yì zhě liǎng qí zú, shì suǒ shòu dà zhě bù dé qǔ xiǎo yě。 gǔ zhī suǒ yú lù zhě, bù shí yú lì, bù dòng yú mò, shì yì shòu dà zhě bù dé qǔ xiǎo, yǔ tiān tóng yì zhě yě。 fū yǐ shòu dà, yòu qǔ xiǎo, tiān bù néng zú, ér kuàng rén hū! cǐ mín zhī suǒ yǐ 'áo 'áo kǔ bù zú yě。 shēn chǒng 'ér zài gāo wèi, jiā wēn 'ér shí hòu lù, yīn chéng fù guì zhī zī lì, yǐ yǔ mín zhēng lì yú xià, mín 'ān néng rú zhī zāi! shì gù zhòng qí nú bì, duō qí niú yáng, guǎng qí tián zhái, bó qí chǎn yè, chù qí jī wěi, wù cǐ 'ér wáng yǐ, yǐ pò cù mín, mín rì xuē yuè , jìn yǐ dà qióng。 fù zhě shē chǐ xiàn yì, pín dé qióng jí chóu kǔ; qióng jí chóu kǔ 'ér shàng bù jiù, zé mín bù yuèshēng; mín bù yuèshēng, shàng bù bì sǐ, ān néng bì zuì! cǐ xíng fá zhī suǒ yǐ fān 'ér jiān xié bù kě shèng zhě yě。 gù shòu lù zhī jiā, shí lù 'ér yǐ, bù yǔ mín zhēng yè, rán hòu lì kě jūn bù, ér mín kě jiā zú。 cǐ shàng tiān zhī lǐ, ér yì tài gǔ zhī dào, tiān zǐ zhī suǒ yí fǎ yǐ wéi zhì, dà fū zhī suǒ dāng xún yǐ wéi xíng yě。 gù gōng yí zǐ xiāng lǔ, zhī qí jiā jiàn zhì bó, nù 'ér chū qí qī, shí yú shè 'ér rú kuí, yùn 'ér bá qí kuí, yuē:「 wú yǐ shí lù, yòu duó yuán fū hóng nǚ lì hū!」 gǔ zhī xián rén jūn zǐ zài liè wèi zhě jiē rú shì, shì gù xià gāo qí xíng 'ér cóng qí jiào, mín huà qí lián 'ér bù tān bǐ。 jí zhì zhōu shì zhī shuāi, qí qīng dà fū huǎn yú yì 'ér jí yú lì, wáng tuī ràng zhī fēng 'ér yòu zhēng tián zhī sòng。 gù shī rén jí 'ér cì zhī, yuē:「 jié bǐ nán shān, wéi shí yán yán。 hè hè shī yǐn, mín jù 'ěr zhān。」 ěr hǎo yì, zé mín xiāng rén 'ér sú shàn; ěr hǎo lì, zé mín hǎo xié 'ér sú bài。 yóu shì guān zhī, tiān zǐ dà fū zhě, xià mín zhī suǒ shì xiào, yuǎn fāng zhī suǒ sì miàn 'ér nèi wàng yě。 jìn zhě shì 'ér fàng zhī, yuǎn zhě wàng 'ér xiào zhī, qǐ kě yǐ jū xián rén zhī wèi 'ér wéi shù rén xíng zāi! fū huáng huáng qiú cái lì cháng kǒng fá kuì zhě, shù rén zhī yì yě; huáng huáng qiú rén yì cháng kǒng bù néng huà mín zhě, dà fū zhī yì yě。《 yì》 yuē:「 fù qiě chéng, zhì kòu zhì。」 chéng chē zhě jūn zǐ zhī wèi yě, fù dān zhě xiǎo rén zhī shì yě, cǐ yán jū jūn zǐ zhī wèi 'ér wéi shù rén zhī xíng zhě, qí huàn huò bì zhì yě。 ruò jū jūn zǐ zhī wèi, dāng jūn zǐ zhī xíng, zé shè gōng yí xiū zhī xiāng lǔ, wáng kě wéi zhě yǐ。
《 chūn qiū》 dà yī tǒng zhě, tiān dì zhī cháng jīng, gǔ jīn zhī tōng yì yě。 jīn shī yì dào, rén yì lùn, bǎi jiā shū fāng, zhǐ yì bù tóng, shì yǐ shàng wáng yǐ chí yī tǒng; fǎ zhì shù biàn, xià bù zhī suǒ shǒu。 chén yú yǐ wéi zhū bù zài liù yì zhī kē kǒng zǐ zhī shù zhě, jiē jué qí dào, wù shǐ bìng jìn。 xié bì zhī shuō miè xī, rán hòu tǒng jì kě yī 'ér fǎ dù kě míng, mín zhī suǒ cóng yǐ。(《 hàn shū · dǒng zhòng shū chuán》)
◇ jiāo shì duì
tíng wèi chén tānɡ mèi sǐ yán: chén tānɡ chéng zhì, yǐ jiāo shì wèn gù jiāo xī xiāng zhòng shū。 chén zhòng shū duì yuē: suǒ wén gǔ zhě tiān zǐ zhī lǐ, mò zhòng yú jiāo。 jiāo cháng yǐ zhēngyuè shàng xīn rì zhě, suǒ yǐ xiān bǎi shén 'ér zuì jū qián。 lǐ: sān nián sàng, bù jì qí xiān, ér bù gǎn fèi jiāo。 jiāo zhòng yú zōng miào, tiān zūn yú rén yě。《 wáng zhì》 yuē:「 jì tiān dì zhī niú jiǎo jiǎn lì, zōng miào zhī niú jiǎo wò, bīn kè zhī niú jiǎo chǐ。」 cǐ yán dé zī měi 'ér shēng zī wēi yě。《 chūn qiū》 yuē:「 lǔ jì zhōu gōng, yòng bái shēng。」 sè bái guì chún yě, dì shēng zài dí sān yuè, shēng guì féi jié 'ér bù tān qí dà yě。 fán yǎng shēng zhī dào, wù zài féi jié 'ér yǐ。 jū dú wèi néng shèng chú zhì zhī shí, mò rú lìng shí qí mǔ biàn。 chén tānɡ jǐn wèn zhòng shū:「 lǔ sì zhōu gōng yòng bái shēng, fēi lǐ yě?」 chén zhòng shū duì yuē:「 lǐ yě。」 chén tānɡ wèn:「 zhōu tiān zǐ yòng も, qún gōng bù máo。 zhōu gōng, zhū gōng yě, hé yǐ dé yòng chún shēng?」 chén zhòng shū duì yuē:「 wǔ wáng bēng, chéng wáng yòu, ér zài qiǎng bǎo zhī zhōng, zhōu gōng jì wén wǔ zhī yè, chéng 'èr shèng zhī gōng, dé jiàn tiān dì, zé bèi sì hǎi, gù chéng wáng xián 'ér guì zhī。 shī yuē: 『 wú dé bù bào。 』 gù chéng wáng shǐ jì zhōu gōng yǐ bái mǔ, shàng bù dé yǔ tiān zǐ tóng sè, xià yòu yì yú zhū hóu。 chén zhòng shū yú yǐ wéi bào dé zhī lǐ。」 chén tānɡ wèn zhòng shū:「 tiān zǐ jì tiān dì, zhū hóu jì tǔ, lǔ hé yuán yǐ jì jiāo?」 chén zhòng shū duì yuē:「 zhōu gōng chuán chéng wáng, chéng wáng suì jí shèng, gōng mò dà yú cǐ。 zhōu gōng shèng rén yě, yòu jì yú tiān dào, chéng wáng lìng lǔ jiāo yě。」 chén tānɡ wèn zhòng shū:「 lǔ jì zhōu gōng yòng bái shēng, qí jiāo hé yòng?」 chén zhòng shū duì yuē:「 lǔ jiāo yòng chúnも gāng, zhōu sè shàng chì, lǔ yǐ tiān zǐ mìng jiāo, gù yǐも。」 chén tānɡ wèn zhòng shū:「 cí zōng miào huò yǐ wù dāng fú, wù fēi fú, kě yòng fǒu?」 chén zhòng shū duì yuē:「 wù fēi fú, fú fēi wù yě, chén wén kǒng zǐ rù tài miào, měi shì wèn, shèn zhī zhì yě。 bì xià jì, gōng qīn zhāi jiè mù yù, yǐ chéng zōng miào, shèn jìng jǐn, nài hé yǐ fú dāng wù, wù dāng fú? míng shí bù xiāng yìng, yǐ chéng tài miào, bù yì bù chēng hū? chén zhòng shū yú yǐ wéi bù kě。 chén quǎn mǎ chǐ shuāi, cì hái gǔ, fú lòu xiàng。 bì xià nǎi xìng shǐ jiǔ qīng wèn chén yǐ cháo tíng zhī shì, chén yú lòu, céng bù zú yǐ chéng míng zhào fèng dà duì, chén zhòng shū mào sǐ yǐ wén。」(《 gǔ wén yuàn》。 àn: cǐ duì jiàn《 chūn qiū fán lù》 shí wǔ。)
请欣赏:
请给我换一个看看! 拜托,快把噪音停掉!我读累了,想听点音乐或者请来支歌曲!
<< qiányīzhānghuí hòuyīzhānghuí >>
【选集】quán shàng gǔ sān dài qín hàn sān guó liù cháo wén |
|
|
juàn yī | juàn 'èr | juàn sān | juàn sì | juàn wǔ | juàn liù | juàn qī | juàn bā | juàn jiǔ | juàn shí | juàn shí yī | juàn shí 'èr | juàn shí sān | juàn shí sì | juàn shí wǔ | juàn shí liù | juàn shí qī | juàn shí bā | juàn shí jiǔ | juàn 'èr shí | juàn 'èr shí yī | juàn 'èr shí 'èr | juàn 'èr shí sān | juàn 'èr shí sì | |
| dì I [II] [III] yè
|
|