四书类 》 lùn yǔ bié cái   》 xué 'ér dì yī      nán huái jǐn Na Huaijin 　　sān yán sì yǔ 　　 xiàn zài gè dà zhuān xué xiào de xué shēng， yòu yī gè xīn chēng hào héng héng “ sān sì jiào shòu ”。 jiǎ rú wǒ men kàn jiàn yī wèi bù rèn shí de jiào shòu， xiǎng zhī dào zhè wèi lǎo shī shì jiào shénme de， wǎng wǎng bèi xún wèn de tóng xué huì shuō：“ ò， sān sì jiào shòu。” zhè jù huà hán yòu fēi cháng qīng shì de yì sī。 suǒ wèi“ sān sì jiào shòu” jiù shì jiào sān mín zhù yì、 sì shū wǔ jīng de jiào shòu。 tā men zài xué xiào lǐ shì méi yòu rén kàn dé qǐ de， tóng jūn xùn jiào guān yī yàng， bèi xué shēng lìng yǎn xiāng shì， zhè shì yī gè fēi cháng yán zhòng de wèn tí。 　　 bā jiǔ nián qián， hé yī wèi guó lì dà xué jiāoshū de péng yǒu tán qǐ， wèn tā zěn me gǎo de， jiào dé xué shēng duì sān mín zhù yì rú cǐ fǎn gǎn？ tā shuō zhè jiàn shì méi yòu bàn fǎ。 wǒ rèn wéi bù shì méi yòu bàn fǎ， biǎo shì yuàn yì dài tā jiào jǐ gè xiǎo shí。 hòu lái yòu gè jī huì， yī wèi mǒu dà xué de xué shēng yào wǒ qù cān jiā tā men kāi huì， tā shuō tā men yào kāi huì tǎo lùn“ zhōng guó wén xué de zài gé mìng”， tīng dào zhè gè tí mù， wǒ shuō：“ nǐ men yào gǎo zhè gè dōng xī？！ wǒ wǎn shàng lái kàn kàn！” 　　 wǒ yuē liǎo nà wèi sān mín zhù yì jiào shòu yī qǐ qù cān jiā。 cān jiā kāi huì dedōu shì tiáopí xué shēng， tā men jī 'áng kāng kǎi， shuō liǎo yī dà piān huà， zuì hòu yào wǒ jiǎng huà。 wǒ jiù gào sù zhè xiē tóng xué men， shǒu xiān yīnggāi liǎo jiě“ gé mìng” shì shénme yì sī。 zhè suǒ dà xué shì guó lì de zuì gāo xué fǔ， zài zhè lǐ de qīng nián zhī shí fènzǐ， duì tā de yì yì bù néng bù dǒng， yào zhī dào“ gé mìng” yī cí， chū yú wǒ guó zuì gǔ lǎo zhù zuò zhī yī de《 yì jīng》， rán hòu jiǎng liǎo xǔ duō lǐ yóu。 　　 wǒ shuō， pì rú zhōng guó wén xué zì“ wǔ sì yùn dòng” yǐ lái， yóu jiù de wén xué zuò pǐn gǎi chéng bái huà wén hòu， yòu shénme gōng yòng ní？ jǐ shí nián lái qīn yǎn suǒ jiàn， zhōng guó de jiào yù pǔ jí liǎo， zhī shí pǔ biàn liǎo， duì shì jiè zhī shí de xī shōu lì zēng jiā liǎo， wú kě fǒu rèn， zhè xiē duì yú guó jiā de jìn bù yòu gòng xiàn。 dàn shì duì yú zhōng guó wén huà， què cóng cǐ yī dāo zhǎn duàn liǎo。 shénme yuán yīn ní？ zhōng guó wén huà kù cún lǐ duī jī de dōng xī tài duō liǎo， jǐ qiān nián lái de wén huà dū jiè zhe gǔ wén bǎo liú zhe。 zhì yú jiē shòu bái huà wén xué jiào yù de rén men kàn bù dǒng gǔ wén， dāng rán jiù dǎ bù kāi zhè gè cāng kù， yīn cǐ cóng zhōng guó wén huà de lì chǎng kàn， jiù cǐ yī dāo lán yāo zhǎn duàn liǎo。 　　 nǐ men xiàn zài jiǎng wén xué zài gé mìng， jiǎng bái huà wén xué， wǒ men xiān yào zhī dào wèishénme yào tuī xíng bái huà。 zài“ wǔ sì yùn dòng” qián hòu， yī bān rén rèn wéi jiù zhè gè guó jiā， bì xū xī shōu xīn de zhī shí， yóu qí yào róng huì gǔ jīn zhōng wài de xué shù wén huà， yú shì lǎo pái liú xué shēng dào wài miàn yī kàn， rèn hé guó jiā de yǔ yán hé wén zì dōushì yī zhì de， yīn cǐ rèn wéi zhōng guó suǒ yǐ bù jìn bù， shì wén zì gōng jù hài liǎo wǒ men， yóu qí sì shū wǔ jīng“ zǐ yuē、 kǒng zǐ yuē” yī tā hú tú， fēi bǎ zhè gè dǎ dǎo bù kě， suǒ yǐ tí chàng liǎo bái huà wén。 　　 yǔ wén de biàn yǔ bù biàn 　　 dàn shì yòu yī diǎn yào zhù yì， wǒ men kàn shì jiè de wén zì， bù guǎn yīng wén、 dé wén、 fǎ wén， suī rán xiàn zài de wén zì hé yǔ yán shì hé yī de， dàn shì yǔ yán dà yuē sān shí nián yī biàn， suǒ yǐ yī bǎi nián yǐ qián de yīng wén、 fǎ wén shū jí， chú fēi zhuān jiā， fǒu zé shì mò biàn cí xióng。 　　 wǒ men zhōng guó de lǎo zǔ zōng xiǎo dé yǔ yán hé shí dài shì yào biàn de， suǒ yǐ bǎ wén zì tuō kāi liǎo yǔ yán， zhǐ shì yòng hěn duǎn de shí jiān， jīng guò liǎng sān nián de xùn liàn jiù huì xiě chū lái， zhè gè wén zì jiù dān dú chéng wéi yī gè tǐ xì， biǎo dá liǎo sī xiǎng。 yīn cǐ zhè zhǒng wén zì suǒ bǎo liú xià lái jǐ qiān nián yǐ shàng de sī xiǎng， zài jǐ qiān nián yǐ hòu de rén kàn lái， rú miàn duì xiàn zài， méi yòu zǔ 'ài， tā duì yú guó jiā yòu shénme cuò wù ní？ méi yòu cuò。 zhǐ shì yīn wéi jiào yù bù pǔ jí， dà jiā duì yú zhè gè guó wén de xiū yǎng méi yòu xué hǎo。 dāng shí tí chàng“ wǔ sì yùn dòng” de bù fēn rén shì， qiú jìn zhī xīn shì duì de， zài xué wèn xiū yǎng shàng， lǎo shí jiǎng， hái yòu shāng liàng de bì yào， yú shì zhè yī wén xué gé mìng jiù chū liǎo wèn tí。 　　 jǔ lì lái jiǎng， shēng huó shàng měi tiān bì yòu de yī jiàn shì héng héng shàng cè suǒ， wǒ men xiǎo shí hòu jiào“ chū gōng”， hòu lái jiào“ jiě shǒu”， xiàn zài jiào“ shàng yī hào” liǎo， kàn kàn jǐ shí nián lái， biàn liǎo hǎo duō。 yīn cǐ， wǒ men fān kāi zī liào， duì“ wǔ sì yùn dòng” qián hòu de bái huà wén， xiàn zài kàn lái， jiǎn zhí bù tōng； dào liǎo xiàn zài de wén zhāng， shuō tā bù hǎo má？ zhēn hǎo。 hǎo má？ wén zhāng kàn wán liǎo， jià zhí yě wán liǎo， duō bàn méi yòu bǎo liú de jià zhí。 jiāng lái zěn yàng yǎn biàn hái bù zhī dào， suǒ yǐ nǐ men wèishénme yào wén xué zài gé mìng， wǒ jiù bù dǒng。 　　 yīn cǐ， wén xué gé mìng， wǒ méi yòu zī gé jiǎng， nǐ men yě méi yòu zī gé jiǎng。 wèishénme ní？ rú guǒ gǔ wén、 sì liù tǐ、 zuò shī、 tián cí， dōunéng lòuyīshǒu， rán hòu fā xiàn zhè zhǒng wén xué yòu máo bìng， zhè cái yòu zī gé tán gé mìng。 xiàn zài nǐ men lián“ mìng” dū hái méi yòu， hái“ gé” gè shénme ní？ nǐ men hái yòu wén xué gé mìng de zī gé má？ 　　 wǒ zhè fān huà yī jiǎng， tā men tīng shǎ liǎo。 zhè gè huì hòu lái yě jiù gǎo bù chéng liǎo。 wú xíng zhōng yě bǎ dà zhuān yuàn xiào zhōng zhè gè xiǎo fēng bō píng xī liǎo。 yīn cǐ， wǒ gào sù nà wèi jiào sān mín zhù yì de péng yǒu， yī dìng tì tā jiào jǐ gè zhōng diǎn kè， yīn wéi dà xué shēng zhōng， xìn yǎng jiān qiáng de gù rán hěn duō， ér duì sān mín zhù yì tóu tòng de yě dà yòu rén zài。 hòu lái wǒ qù tì zhè wèi péng yǒu jiǎng kè， qǐ chū bù jiǎng sān mín zhù yì， ér jiǎng zhōng guó wén huà yǔ zhōng guó sī xiǎng yǎn biàn de yuán yīn dào lǐ。 fēn xī zì shàng gǔ dào xiàn zài wèishénme biàn dé zhè yàng， yǎn biàn dào hòu lái， suǒ yǐ cái yòu wǒ men guó fù de sān mín zhù yì chū lái， wèn tóng xué duì bù duì？ duì！ yòu méi yòu jià zhí？ yòu jià zhí！ suǒ yǐ yào dú sān mín zhù yì， dú liǎo yǐ hòu zài jiā pī píng dōukě yǐ， bù néng máng mùdì bù qù kàn tā， jiù shuō zhè gè sān mín zhù yì shì dǎng bā gǔ。 dǎng bā gǔ nǐ dǒng bù dǒng？ bù dǒng jiù bù néng suí biàn pī píng。 zhè yī lái， yǐn qǐ tā men dú sān mín zhù yì de xīng qù liǎo， zhè shì wǒ suǒ jīng lì de gù shì。 　　 sì shū wǔ jīng de jiǎ miàn mù 　　 jiǎng dào sì shū yě shì yī yàng， wǒ men zài zhè lǐ jiǎng tuī xíng fù xīng wén huà yùn dòng， ér zài wài miàn， yóu qí shì xīn de jiào yù héng héng guó mín yì wù jiào yù shī xíng yǐ hòu， tǎo yàn sì shū wǔ jīng de qíng xíng， shì wú yǐ fù jiā liǎo， ér wèn tí chū zài sì shū wǔ jīng de kǒng mèng sī xiǎng bèi jiǎng jiě cuò liǎo。 zhè bù shì xiàn zài cái kāi shǐ， cóng táng sòng yǐ hòu， nǎi zhì yuǎn cóng hàn táng yǐ lái， xǔ duō yào diǎn， jiù yī zhí jiǎng jiě cuò liǎo。 　　 yào shuō míng zhè gè dào lǐ， wǒ men yě yào jiǎng yī gè shí jì de gù shì。 　　 wǒ men zhè yī dài， jiù shí dài bèi jǐng 'ér yán， shì shēng huó zài jiāfèng zhōng， shì xīn、 jiù、 zhōng、 wài， jiāo jiē jù biàn zhōng de rén shēng， wǒ de yòu nián zài sī shú zhōng dù guò， dāng shí dú sì shū wǔ jīng yě fēi cháng fǎn gǎn， yīn wéi yǐ qián lǎo shī duì xué shēng de zhì yí， zhǐ shuō“ jiāng lái nǐ huì dǒng”， zhè gè“ jiāng lái” bù zhī yào“ jiāng” dào jǐ shí。 suǒ yǐ hòu lái“ wǔ sì yùn dòng”， nào xīn xué pài fēng cháo de shí hòu， wǒ men suī rán méi yòu cān jiā zuò dǎ shǒu， dàn shì duō shǎo yě yòu diǎn fèn kǎi。 bù rù zhōng nián yǐ hòu， duì zhōng wài sī xiǎng， yóu qí zài zhè gè shí dài de yǎn biàn， kàn dào liǎo zhè me xǔ duō， zì jǐ yào zhǎo zhēngjié liǎo。 suǒ wèi zhǎo zhēngjié， nà yě shì shí qī bā nián yǐ qián， hǎo jǐ wèi xiān shēng zài yī qǐ tán qǐ， dà jiā rèn wéi yào jiù zhōng guó jiù yào fù xīng wén huà。 yú shì yòu xiē jiào shòu xué zhě men， zhù zhāng bǎ sì shū chóngxīn biān ji。 tā men rèn wéi sì shū zá luàn wú zhāng， yào fēn mén bié lèi biān zài yī qǐ， jiǎng xiào de guī dào xiào， jiǎng rén de guī dào rén， bǎ《 lùn yǔ》 de piān zhāng zhěng lǐ yī biàn， xī wàng wǒ yě fù zé yī gè bù mén。 dāng shí wǒ dāyìng kǎo lǜ kǎo lǜ， huí jiā ná chū sì shū zhòng dú yī biàn hòu， fā xiàn zhè gè gǎi biān fāng fǎ yòu wèn tí。 dì 'èr tiān kāi huì， wǒ jiù fǎn duì， bù zàn chéng gǎi biān， yīn wéi， yǐ quán bù《 lùn yǔ》 lái jiǎng， tā běn shēn jiù yòu yī guàn de xì tǒng， wán quán shì duì de。 wǒ men bù xū yào yǐ xīn de guān niàn lái gē liè tā。 wèn tí chū zài guò qù bèi yī bān rén jiě shì cuò wù liǎo。 wǒ men yào bǎ wò zhēn zhèng de kǒng mèng sī xiǎng， zhǐ yào jiāng táng sòng yǐ hòu de zhù jiě tuī kāi， jiù zì rán huì zhǎo chū kǒng mèng yuán lái de sī xiǎng。 zhè jiào zuò“ yǐ jīng jiě jīng”， jiù shì jǐn dú yuán wén， bǎ yuán wén dú shú liǎo， tā běn shēn de yǔ jù sī xiǎng， zài hòu miàn de yǔ jù zhōng jiù yòu qīng xī de jiě shì。 yǐ zhè gè tài dù yán jiū《 lùn yǔ》， tā kě yǐ shuō qián hòu piān zhāng guàn 'ér tōng zhī， yīn cǐ wǒ bù zhù zhāng gǎi biān。 　　 bèi hū shì de dào jiā 　　 hòu lái， zài yī xiē dì fāng jiǎng jiě《 lùn yǔ》， wǒ jiù tí qǐ yī gè wèn tí liǎo。 jiù shì wǒ men zì“ wǔ sì yùn dòng” yǐ lái， yòu gè kǒu hào， jiào“ dǎ dǎo kǒng jiā diàn” de wèn tí。 　　 zhōng guó wén huà de yǎn biàn fā zhǎn， dà zhì fēn liǎng dà duàn。 pì rú yī tí qǐ qín hàn yǐ qián de zhōng guó wén huà， rén men jiù ná kǒng mèng sī xiǎng dài biǎo liǎo yī qiē。 qí shí suǒ wèi kǒng mèng sī xiǎng， zhǐ shì zhōng guó wén huà zhōng jiān zhù yào de yī huán。 lìng wài hái yòu dào jiā、 mò jiā、 zhū zǐ bǎi jiā …… hěn duō hěn duō， dōushì zhōng guó wén huà yī gè xì tǒng xià lái de。 rú guǒ bǎ tā suō xiǎo fàn wéi， zé yòu rú、 mò、 dào zhù yào de sān jiā。 yóu qí zhōng guó wén huà zài zhèng zhì shàng lì dài yǐn yòng de shì dào jiā sī xiǎng， zhè yī diǎn wǒ men yào zhù yì。 zhōng guó lì shǐ shàng， měi féng biàn luàn de shí hòu， bō luàn fǎn zhèng， dū shǔ dào jiā sī xiǎng zhī gōng； tiān xià tài píng liǎo， zé yòng kǒng mèng rú jiā de sī xiǎng。 zhè shì wǒ men zhōng guó lì shǐ fēi cháng zhòng yào de guān jiàn， shēn wéi zhōng guó rén， zhè gè lì shǐ guān jiàn shì yīnggāi zhī dào de。 　　 kǒng mèng sī xiǎng， běn lái yǔ dào jiā shì bù fēn jiā de， zhè zhǒng fēn jiā shì qín hàn yǐ hòu de shì， dào liǎo táng dài， jiǎng zhōng guó wén huà， yǐ bù shì rú、 mò、 dào sān jiā， ér shì rú、 shì、 dào sān jiā liǎo。 　　“ shì” jiù shì yìn dù lái de fó xué， dài biǎo zhěng gè yìn dù wén huà de jīng huá， tā cóng dōng hàn mò nián kāi shǐ chuán rù zhōng guó， yī zhí dào sòng dài。 sòng cháo yǐ hòu， yìn dù běn shēn yǐ méi yòu zhēn zhèng de fó xué， ér bèi 'ā lā bó mín zú de yī sī lán jiào sī xiǎng jí pó luó mén jiào děng suǒ zhàn jù， fó xué sī xiǎng zài yìn dù shì wēi liǎo。 xiàn zài yào yán jiū zhēn zhèng de fó xué， zhǐ yòu dào zhōng guó lái。 ōu zhōu rén nǎi zhì rì běn rén jiǎng de nà yī tào shì bù zhèng què de。 　　 sān jiā diàn mài de shì shénme 　　 táng sòng yǐ hòu de zhōng guó wén huà， yào jiǎng rú、 shì、 dào sān jiā， yě jiù biàn chéng sān gè dà diàn。 　　 fó xué xiàng bǎi huò diàn， lǐ miàn bǎi huò zá chén， yàng yàng jù quán， yòu qián yòu shí jiān， jiù kě qù guàng guàng。 guàng liǎo mǎi dōng xī yě kě， bù mǎi dōng xī yě kě， gēn běn bù qù guàng yě kě yǐ， dàn shì shè huì xū yào tā。 　　 dào jiā zé xiàng yào diàn， bù shēng bìng kě yǐ bù qù， shēng liǎo bìng zé fēi qù bù kě。 shēng bìng jiù hǎo bǐ biàn luàn shí qī， yào xiǎng bō luàn fǎn zhèng， jiù fēi yán jiū dào jiā bù kě。 dào jiā sī xiǎng， bāo kuò liǎo bīng jiā、 zòng héng jiā de sī xiǎng， nǎi zhì tiān wén、 dì lǐ、 yī yào děng děng wú suǒ bù bāo， suǒ yǐ yī gè guó jiā mín zú shēng bìng， fēi qù zhè gè yào diàn bù kě。 　　 rú jiā de kǒng mèng sī xiǎng zé shì liáng shí diàn， shì tiān tiān yào chī de，“ wǔ sì yùn dòng” de shí hòu， yào diàn bù dǎ， bǎi huò diàn yě bù dǎ， piān yào bǎ liáng shí diàn dǎ dǎo。 dǎ dǎo liǎo liáng shí diàn， wǒ men zhōng guó rén bù chī fàn， zhǐ chī yáng miàn bāo ， zhè shì wǒ men bù xí guàn de， chī jiǔ liǎo wèi huì chū máo bìng de。 yào shēnqiè liǎo jiě zhōng guó wén huà lì shǐ de yǎn biàn， bù dàn yào liǎo jiě hé yǐ jīn tiān huì rú cǐ， hái yào zhī dào jiāng lái zěn me bàn， zhè dū shì dāng qián hěn zhòng yào de wèn tí， yīn cǐ wǒ men yào yán jiū sì shū。 　　 yán jiū zhōng guó gù yòu wén huà bìng bù shì kāi dàochē， ér shì yào yǐ zuì xīn de guān niàn qù lǐ jiě tā。 bìng qiě， wǒ men yào liǎo jiě zhōng guó shàng xià zhè liǎng qiān duō nián de wén huà、 sī xiǎng、 lì shǐ， bù guǎn tā shì shénme zhèng tǐ， dà zhì dū yǐ sī fǎ wéi zhōng xīn， sī fǎ yǔ xíng zhèng shì fēn bù kāi de。 tán dào sī fǎ jiù jiǎng dào fǎ lǜ， xiàn zài wǒ men zhǐ jiǎng liǎng dà fǎ xì， suǒ wèi hǎi yáng fǎ xì yǔ dà lù fǎ xì。 sī fǎ fāng miàn de lì fǎ， yě gēn jù zhè liǎng gè fǎ xì de jīng shén 'ér lái。 wǒ men què wàng jì liǎo zhōng guó zì qín dài yǐ lái， hàn、 táng、 sòng、 yuán、 míng、 qīng， yòu wǒ men“ zhōng guó xì tǒng” de yī gè fǎ lǜ xì tǒng。 zhè gè zhōng guó fǎ lǜ xì tǒng de zhé xué bèi jǐng， jiù shì yǐ sì shū wǔ jīng zuò jī chǔ， lì rú guò qù zhōng guó xǔ duō pàn lì de gēn jù， jiù shì gēn jù sì shū wǔ jīng zhōng de dào dé guān niàn 'ér lái。 suǒ yǐ zhè bù sì shū wǔ jīng， zài guò qù wú xiàn fǎ guān niàn shí dài， yán gé shuō lái jiù shì yī zhǒng xiàn fǎ sī xiǎng， yě jiù shì zhèng zhì zhé xué sī xiǎng de zhōng xīn， fǎ lǜ sī xiǎng de zhōng xīn。 qí tā gè zhǒng zhé xué sī xiǎng yědōu guī zhī yú tā， zhè shì jiǎng hǎo de yī fāng miàn。 　　 yuān wǎng de yī dǎ 　　 jiǎng huài de yī fāng miàn， kǒng jiā diàn wèishénme huì bèi rén dǎ dǎo？“ wǔ sì yùn dòng” dāng nián， rén men yào dǎ dǎo tā， zhè shì bì rán de。 dàn wèishénme dào lǐ ní？ hòu lái cái fā xiàn， shí zài dǎ dé hěn yuān wǎng。 yīn wéi zhè gè diàn， běn lái shì kǒng mèng liǎng gè lǎo bǎn kāi de gǔ fèn yòu xiàn gōng sī， xià miàn hái jiā shàng yī xiē huǒ jì Zēngzǐ、 zǐ sī、 xún zǐ děng děng， lǎo bǎn mài de dōng xī huò zhēn jià shí。 kě shì jǐ qiān nián lái， bèi hòu rén jiā liǎo shuǐ mài， biàn zhì liǎo。 hái yòu xiē shì hòu rén de jiě shì cuò liǎo， yóu qí shì sòng rú de lǐ xué jiā wéi rán。 zhè yī jiě shì cuò， zhěng gè guāng huī de kǒng mèng sī xiǎng bèi méng shàng yī céng fēi cháng hòu zhòng de yīn yǐng， yīn cǐ hòu rén yào tuī dǎo kǒng mèng sī xiǎng。 　　 xiàn zài wǒ men yòu gè gèng zhòng yào de kè tí， nà jiù shì rú hé liǎo jiě wén huà de bǎo kù。 yīn wéi xiàn zài zhōng nián yǐ xià de rén， duì cǐ jīhū yī wú suǒ zhī。 yóu qí xiàn zài zhōng xué yǐ shàng dào dà xué de qīng nián， gēn běn bù zhī dào zhōng guó wén huà de bǎozàng。 yóu yú zhè gè yuán yīn， suǒ yǐ jīn tiān kāi shǐ jiǎng sì shū， bìng cóng《 lùn yǔ》 jiǎng qǐ。 　　 zài lùn《 lùn yǔ》 　　《 lùn yǔ》， fán shì zhōng guó rén， cóng xiǎo dū niàn guò， xiàn zài dà jiā shǒu lǐ ná de zhè yī běn shū， shì yòu wèn tí de yī běn bǎn běn， tā shì sòng cháo dà rú zhū xī xiān shēng suǒ zhù jiě de。 zhū xī xiān shēng de xué wèn rén pǐn， dà zhì méi yòu huà kě jiǎng， dàn shì tā duì sì shū wǔ jīng de zhù jiě jué duì shì duì de má？ zài wǒ gè rén fēi cháng bù gōng jìng， dàn què fù zé rèn dì shuō， wèn tí tài dà， bù wán quán shì duì de。 　　 zài nán sòng yǐ qián， sì shū bìng bù yòng tā de zhù jiě， zì yòu liǎo tā de zhù jiě， ér wán quán bèi tā de sī xiǎng suǒ lǒngzhào， nà shì míng cháo yǐ hòu， zhū jiā huáng dì xià lìng yǐ sì shū kǎo xuǎn gōng míng， ér qiě bì xū cǎi yòng zhū xī de zhù jiě。 yīn cǐ liù qī bǎi nián lái， suǒ yòu sì shū wǔ jīng， kǒng mèng sī xiǎng， dà gài dōubèi xiàn zhì zài“ zhū xī de kǒng zǐ sī xiǎng” zhōng。 huàn jù huà shuō， míng dài yǐ hòu de rén wèile kǎo gōng míng， dōuzài tā de sī xiǎng zhōng dǎ juàn zǐ。 qí zhōng yòu xǔ xǔ duō duō wèn tí， wǒ men yán jiū xià qù， jiù huì zhī dào。 suǒ yǐ gè wèi shǒu shàng zhè běn zhū xī xiān shēng zhù jiě de shū， zhí dé cān kǎo， dàn bù néng wán quán xiāng xìn。 　　 wǒ men jì rán yán jiū kǒng zǐ， ér kǒng zǐ zài《 yì jīng · xì chuán》 shàng jiù yòu liǎng jù huà shuō dào：“ shū bù jìn yán， yán bù jìn yì”。 yǐ xiàn dài guān niàn lái jiǎng， yì sī shì rén lèi de yǔ yán bù néng biǎo dá quán bù xiǎng yào biǎo dá de sī xiǎng。 xiàn zài yòu yī mén xīn xīng de kè chéng héng héng yǔ yì xué， zhuān mén yán jiū zhè gè wèn tí。 shēng yīn wán quán xiāng tóng de yī jù huà， zài lù yīn jī zhōng bō chū， huómiàn duì miàn jiā shàng biǎo qíng dòng zuò de shuō chū， jí shǐ tóng yī gè tīng de rén， yě huì yòu liǎng zhǒng bù tóng tǐ huì yǔ gǎn jué。 suǒ yǐ shì jiè shàng méi yòu yī zhǒng yǔ yán néng wán quán biǎo dá yì zhì yǔ sī xiǎng。 ér bǎ yǔ yán biàn chéng wén zì， wén zì biàn chéng shū， duì sī xiǎng 'ér yán， shì gèng gé yī céng liǎo。 　　 wǒ men yán jiū kǒng mèng sī xiǎng， bì xū yào cóng《 lùn yǔ》 zhuóshǒu。 bìng bù shì《 lùn yǔ》 zú yǐ dài biǎo quán bù kǒng mèng sī xiǎng， dàn shì bì xū cóng tā zhuóshǒu。 xiàn zài wǒ de guān niàn， yòu xǔ duō dì fāng hěn dà dǎn de tuī fān liǎo gǔ rén。 zài wǒ rèn wéi《 lùn yǔ》 shì bù kě fēn kāi de，《 lùn yǔ》 èr shí piān， měi piān dōushì yī piān wén zhāng。 wǒ men shǒu lǐ de shū zhōng， xiàn zài kàn dào wén jù zhōng de yī juàn yī juàn， shì sòng rú kāi shǐ bǎ tā juàn duàn liǎo， hòu lái chéng wéi yī tiáo yī tiáo de jiào tiáo， zhè shì bù kě yǐ juàn duàn de。 zài shuō zhěng gè 'èr shí piān《 lùn yǔ》 lián qǐ lái， shì yī zhěng piān wén zhāng。 zhì shǎo jīn tiān wǒ gè rén rèn wéi shì rú cǐ， yě xǔ míng tiān wǒ yòu yòu xīn rèn shí， wǒ zì jǐ yòu tuī fān liǎo zì jǐ， yě wèi kě zhī， dàn dào jīn tiān wéi zhǐ， wǒ rèn wéi shì rú cǐ。 　　 xué 'ér yòu hé lè 　　 xiàn zài zhè piān《 xué 'ér》， bāo kuò liǎo kǒng mén dāng nián jiào xué de mùdì、 tài dù、 zōng zhǐ、 fāng fǎ děng děng。 guò qù wǒ men bǎ tā juàn kāi lái， fēn zuò yī tiáo yī tiáo dú， zhè shì cuò wù de。 　　 zǐ yuē： xué 'ér shí xí zhī， bùyìyuèhū？ yòu péng zì yuǎn fāng lái， bù yì lè hū？ 　　 rén bù zhī 'ér bù yùn， bù yì jūn zǐ hū？ 　　 zhè sān míng huà lián qǐ lái kàn， zhào zì miàn jiǎng， fán shì zhōng guó rén， wú lùn lǎoshào， yī dìng dōuzhī dào。 zhào gǔ rén de zhù jiě， xué wèn shì yào dà jiā suí shí liàn xí tā。“ bùyìyuèhū”，“ shuō” shì gǔ rén jiè yòng zì， jiù shì gāo xīng de nà gè“ yuè” zì， shì hěn gāo xīng de。 jiǎ rú zhè shì hěn zhèng què de zhù jiě， kǒng zǐ yīn cǐ biàn kě yǐ zuò shèng rén liǎo， nà wǒ shì bù pèi fú de， lián dà lóng dòng kǒng zǐ miào wǒ yě bù huì qù liǎo。 jiǎng liáng xīn huà， dāng nián lǎo shī、 jiāzhǎng bī wǒ men dú shū shí， nà qíng xíng zhēn shì“ xué 'ér shí xí zhī bù yì ‘ kǔ ’ hū”。 kǒng zǐ rú guǒ zhào zhè yàng jiǎng， wǒ cái pèi fú tā shì shèng rén， yīn wéi tā tài tōng dá rén qíng shì gù liǎo。 　　 zhì yú“ yòu péng zì yuǎn fāng lái， bù yì lè hū。” shì sì tōng fēi tōng de， shénme dào lǐ ní？ cóng yī bān rén dào gōng wù yuán， fán kào xīn shuǐ chī fàn de， shì“ fù bù guò sān tiān， qióng bù guò yī yuè”， yù shàng liǎo qióng de nà jǐ tiān， péng yǒu yào lái jiā lǐ chī fàn， dāng kù zǐ dōulái bù jí， nà shì tòng kǔ wàn fēn de shì。 suǒ yǐ shì“ yòu péng zì yuǎn fāng lái bù yì‘ cǎn’ hū。” jué bù shì bù yì lè hū。 　　 dì sān jù huà“ rén bù zhī 'ér bù yùn， bù yì jūn zǐ hū。” suǒ wèi“ yùn”， jiù wén zì jiě shì， shì fàng zài xīn zhōng de yuàn hèn， méi yòu fā chū lái， zài nèi xīn zhōng yòu fán yàn、 yàn 'è、 tǎo yàn、 yuàn hèn zhī gǎn。 nà me， bié rén bù liǎo jiě wǒ， ér wǒ bìng bù zài xīn zhōng yuàn hèn， zhè yàng cái suàn shì jūn zǐ。 nà wǒ nìngkě bù dāng jūn zǐ， nǐ duì wǒ bù qǐ， wǒ bù dǎ nǐ， bù piàn nǐ， xīn lǐ nán guò yī xià zǒng kě yǐ bā！ zhè yě bù kě yǐ， cái shì jūn zǐ， shí zài shì zuò bù dào。 　　 gēn jù shū shàng de zì miàn， shùn zhe zhù shì lái kàn， jiù shì zhè yàng jiǎng de。 suǒ yǐ jǐ bǎi nián shèn zhì qiān duō nián yǐ lái， bù dàn shì xiàn zài de nián qīng rén duì sì shū fǎn gǎn， guò qù de dú shū rén yě duì sì shū fǎn gǎn。 yīn wéi tā biàn chéng liǎo zōng jiào de jiào tiáo， yìng xìng de fǎ lǜ， fēi zūn shǒu bù kě。 　　 shì shí shàng bù shì zhè me yī huí shì， děng dào zhēn zhèng liǎo jiě liǎo yǐ hòu， jiù zhī dào kǒng zǐ zhēn shì shèng rén， yī diǎn yě méi cuò。 　　“ xué 'ér shí xí zhī”， zhòng diǎn zài shí jiān de“ shí”， jiàn xí de“ xí”。 shǒu xiān yào zhù yì， kǒng zǐ de quán bù zhù shù jiǎng guò liǎo， kǒng zǐ de quán bù sī xiǎng liǎo jiě liǎo， jiù zhī dào shénme jiào zuò“ xué wèn”。 pǔ tōng yī bān de shuō fǎ，“ dú shū jiù shì xué wèn”， cuò liǎo。 xué wèn zài rú jiā de sī xiǎng shàng， bù shì wén xué。 zhè gè jiě shuō zài běn piān lǐ jiù yòu。 xué wèn bù shì wén xué， wén zhāng hǎo shì zhè gè rén de wén xué hǎo； zhī shí yuān bó， shì zhè gè rén de zhī shí yuān bó； zhì yú xué wèn， nǎ pà bù rèn shí yī gè zì， yě kě néng yòu xué wèn héng héng zuò rén hǎo， zuò shì duì， jué duì de hǎo， jué duì de duì， zhè jiù shì xué wèn。 zhè bù shì wǒ gè rén bié chū xīn cái de jiě shì， wǒ men bǎ zhěng bù《 lùn yǔ》 yán jiū wán liǎo， jiù zhī dào kǒng zǐ jiǎng jiū zuò rén zuò shì， rú hé wán chéng zuò yī gè rén。 　　 zhēn rén hé jiǎ rén 　　 jiǎng dào zuò rén， wǒ men jiù xiǎng dào zhuāng zǐ yě tí dào guò zhè jiàn shì，《 zhuāng zǐ》 zhè běn shū bǎ yòu dào de rén jiào“ zhēn rén”。 táng sòng yǐ hòu， duì shén xiān、 dé liǎo dào de rén jiào“ zhēn rén”。 pì rú xiàn zài zhǐ nán gōng gòngfèng de lǚ chún yáng jiào“ lǚ zhēn rén”。 rú jīn de rén tīng dào“ zhēn rén” zhè gè míng chēng， jiù hǎo xiàng dài yòu zōng jiào sè cǎi， xiāng dāng yú xī fāng de shàng dì， zhōng guó de xiān、 fó yī yàng。 shí jì shàng guò qù dào jiā suǒ wèi de“ zhēn rén”， shì zhǐ xué wèn dào dé dào liǎo jiā de rén。 yǔ zhè míng cí duìchèn de jiào jiǎ rén， jiǎ rén hái shì rén， bù guò méi yòu dá dào zuò rén dào dé de zuì gāo biāo zhǔn。 fā huī liǎo“ rén” de zuì gāo chéng jiù， zài dào jiā jiù chēng zhī wéi“ zhēn rén”， kǒng zǐ rèn wéi zhè jiù shì xué， jiù shì xué 'ér zhī rén。 yú shì yī gè“ xué” zì， zhè me duō guān niàn dōubèi tā bāo kuò liǎo。 　　 nà me xué wèn cóng nǎ lǐ lái ní？ xué wèn bù shì wén zì， yě bù shì zhī shí， xué wèn shì cóng rén shēng jīng yàn shàng lái， zuò rén zuò shì shàng qù tǐ huì de。 zhè gè xiū yǎng bù zhǐ shì zài shū běn shàng niàn， suí shí suí dì de shēng huó dōushì wǒ men de shū běn， dōushì wǒ men de jiào yù。 suǒ yǐ kǒng zǐ zài xià miàn shuō“ guān guò 'ér zhī rén”， wǒ men kàn jiàn rén jiā fàn liǎo zhè gè cuò wù， zì jǐ biàn fǎnxǐng， wǒ bù yào fàn zhè gè cuò wù， zhè jiù shì“ xué wèn”，“ xué wèn” jiù shì zhè gè dào lǐ， suǒ yǐ tā zhè gè yán jiū fāng fǎ， suí shí suí dì yào yòu sī xiǎng， suí shí suí dì yào jiàn xí， suí shí suí dì yào yòu tǐ yàn， suí shí suí dì yào néng gòu fǎnxǐng， jiù shì xué wèn。 kāi shǐ zuò fǎnxǐng shí yě bù róng yì， dàn màn màn yòu liǎo jìn bù， zì yòu huì xīn de xīng qù， jiù huì“ bùyìyuèhū” ér gāo xīng liǎo。 wǒ men píng rì yě yòu zhè gè jīng yàn， bǐ rú kàn dào péng yǒu zuò yī jiàn shì， wǒ men quàn tā：“ bù kě yǐ zuò yā！ lǎo xiōng！ yī dìng chū máo bìng。” tā bù tīng， nǐ xīn lǐ dāng rán hěn nán guò， zuì hòu zhèng míng xià lái， guǒ rán nǐ shuō dé duì， nǐ gù rán tì tā wǎn xī， duì yú zì jǐ rèn shí de dào lǐ， yě huì gèng jìn yī céng dé dào huì xīn de wēi xiào héng héng“ shuō”， bù shì hā hā dà xiào。 yuè zhě， huì xīn de wēi xiào， yòu dé yú xīn。 　　 shàng miàn dì yī diǎn suǒ jiǎng de shì xué wèn de zōng zhǐ， suí shí zhù zhòng“ shí” hé“ xí”， yào suí shí suí dì xué xí， bù shì wǒ men jīn tiān lái dú sì shū jiù jiào zuò xué wèn， bù niàn sì shū jiù bù jiào zuò xué wèn， zhè bù shì tā de běn yì。 　　 jì mò de xiǎng shòu 　　 dì 'èr diǎn jiē zhe xià lái， shì shuō zuò xué wèn de rén yào zhǔn bèi yī jiàn shì， jiù wǒ gè rén yán jiū， yòu gè tǐ huì héng héng zhēn zhèng wéi xué wèn 'ér xué wèn，“ jūn zǐ yòu suǒ wéi， yòu suǒ bùwèi。” gāi zuò de jiù zuò， bù gāi zuò de shā tóu yě bù gān， suǒ wèi“ rén zhī suǒ zhì， yì suǒ dāng rán” de shì， xī shēng zì jǐ yě zuò， wéi shì wéi rén jiù zuò liǎo， wéi bié de bù lái。 yīn cǐ wéi xué wèn 'ér xué wèn， jiù zhǔn bèi zhe yī shēng jì mò。 wǒ men kàn lì shǐ héng héng jí kàn kǒng zǐ jiù zhī dào。 kǒng zǐ yī shēng shì hěn jì mò de， xiàn zài dào chù gěi tā chī lěng zhū tóu， dāng nián lián yī gè“ biàn dāng” yě chī bù dào。 dàn shì tā méi yòu jī jí qù qiú fù guì。 zěn me zhī dào zhè yī tào tā bù lái ní？ yīn wéi tā míng zhī dāng shí yòu ná dào quán wèi de kě néng， nǎi zhì tā de dì zǐ men yě yào tā qù ná quán wèi。 yīn wéi kǒng zǐ shí dài zhōng guó rén kǒu zhǐ yòu jǐ bǎi wàn rén， zài zhè jǐ bǎi wàn rén zhōng， tā yòu sān qiān dì zǐ， ér qiě dōushì měi yī gè guó jiā de jīng yīng， nà shì yī gǔ bù dé liǎo de lì liàng。 suǒ yǐ yòu xiē dì zǐ， yóu qí shì zǐ lù héng héng zhè gè jūn shì xué de zhuān jiā， jīhū jiù yào jǔ qǐ bǎng zǐ lái：“ lǎo shī， wǒ men gān liǎo！” nà zhǒng shén qì， dàn shì kǒng zǐ bù lái。 wèishénme ní？ tā kàn dào， jí shǐ yī gè 'ān dìng de shè huì， wén huà jiào yù méi yòu wán chéng， shì bù néng jiě jué qí tā wèn tí de。 jī běn shàng jiě jué wèn tí shì yào kào sī xiǎng de chún zhèng， yì jí guò qù suǒ wèi zhī“ dé xìng”。 yīn cǐ tā yī shēng nìngkě qióng kǔ， cóng shì jiào yù。 suǒ yǐ zuò xué wèn yào bù pà jì mò、 bù pà qī liáng。 yào yòu zhè gè jīng shén， zhè gè tài dù， cái kě yǐ tán zuò xué wèn。 　　 suī rán zuò xué wèn kě néng yī bèi zǐ dōuméi yòu rén liǎo jiě， dàn shì kǒng zǐ shuō zhǐ yào yòu xué wèn， zì rán yòu zhī jǐ。 yīn cǐ tā jiē zhe shuō“ yòu péng zì yuǎn fāng lái。 bù yì lè hū。” yī gè rén zài wéi tiān xià guó jiā， qiān qiū hòu dài sī xiǎng zhuóyǎn de shí hòu， zhèng shì tā jì mò qī liáng de shí hòu， yòu yī gè zhī jǐ lái liǎo， nà shì fēi cháng gāo xīng de shì qíng。 ér zhè gè“ yòu péng zì yuǎn fāng lái” de“ yuǎn” zì， bù yī dìng shì yuǎn fāng wài guó lái de， shuō wài guó lái jǐ gè rén xué zhōng guó wén huà， wǒ men jiù lè liǎo má？ nà shì wèile wài huì， duō zuàn jǐ gè qián bà liǎo。《 lùn yǔ》 bù shì zhè gè yì sī， tā zhè gè“ yuǎn” zì shì xíng róng zhī jǐ zhī nán dé。 wǒ men yòu jù lǎo huà：“ rén shēng dé yī zhī jǐ， sǐ 'ér wú hàn。” rèn hé yī gè rén zuò liǎo yī bèi zǐ rén， bāo kuò nǐ de tài tài、 ér nǚ、 fù mǔ zài nèi， kě bù yī dìng shì nǐ de zhī jǐ， suǒ yǐ rén néng dé yī zhī jǐ， kě yǐ sǐ 'ér wú hàn。 yī gè rén nà pà hōng hōng liè liè zuò yī bèi zǐ， bù jiàn dé néng dé yī zhī jǐ， wán quán liǎo jiě nǐ， yóu qí zuò xué wèn de rén gèng shì rú cǐ， suǒ yǐ dì 'èr jù huà gēn zhe shuō：“ yòu péng zì yuǎn fāng lái， bù yì lè hū” héng héng nǐ bù yào pà méi yòu rén zhī dào， màn màn jiù yòu rén zhī dào， zhè rén zài yuǎn fāng， zhè gè yuǎn bù yī dìng shì kōng jiān dì qū de yuǎn。 kǒng zǐ de xué wèn， shì wǔ bǎi nián yǐ hòu， dào hàn wǔ dì de shí hòu cái xīng qǐ lái， cái dà dà de tái tóu。 dǒng zhòng shū hóng yáng kǒng xué， sī mǎ qiān zhuàn《 shǐ jì》， fēi cháng zàn yáng kǒng zǐ， zhè gè shí jiàngé dé yòu duō yuǎn！ zhè wǔ bǎi nián lái shì fēi cháng jì mò de， zhè yàng jiù dǒng dé“ yòu péng zì yuǎn fāng lái， bù yì lè hū” liǎo。 　　 shuí lái liǎo jiě nǐ 　　 dì sān jù“ rén bù zhī 'ér bù yùn， bù yì jūn zǐ hū”， jiù shì shuō zuò xué wèn de rén， nǎi zhì yī bèi zǐ méi yòu rén liǎo jiě， yě“ bù yùn。” 　　“ bù yùn” zhè gè wèn tí hěn zhòng yào liǎo。“ yuàn tiān yóu rén” zhè sì gè zì wǒ mendōu zhī dào， rèn hé rén pèng dào jiān nán kùn kǔ， zāo yù liǎo dǎ jī， jiù mà bié rén duì bù qǐ zì jǐ， bù bāng zì jǐ de máng， huò zhě rú hé rú hé， zhè shì yī bān rén de xīn lǐ。 yán zhòng de lián duì tiān dū yuàn， ér“ yùn” jiù bāo kuò liǎo“ yuàn tiān yóu rén”。 　　 rén néng gòu zhēn zhèng zuò dào liǎo wéi xué wèn 'ér xué wèn， jiù bù yuàn tiān、 bù yóu rén， jiù fǎn wèn zì jǐ， wèishénme wǒ zhàn bù qǐ lái？ wèishénme wǒ méi yòu dá dào zhè gè mùdì？ shì zì jǐ de xué wèn、 xiū yǎng、 zuò fǎ zhǒng zhǒng de wèn tí。 zì jǐ tòngqiè fǎnxǐng， zì jǐ nèi xīn lǐ bìng bù yùn cáng yuàn tiān yóu rén de niàn tóu。 ná xiàn zài de guān niàn shuō， zhè zhǒng xīn lǐ shì jué duì jiàn kāng de xīn lǐ， zhè yàng cái shì jūn zǐ。 jūn zǐ cái gòu dé shàng zuò xué wèn， gòu dé shàng xué xí rén shēng zhī dào， ná xiàn dài de xīn guān niàn lái jiǎng， jiù shì jiǎng jiū rén shēng zhé xué de kāi shǐ。 　　 zài shuō， lián guàn zhè sān jù huà de yì yì lái shuō míng dú shū zuò xué wèn de xiū yǎng， zì shǐ zhì zhōng， wú fēi yào xiān néng zì dé qí lè， rán hòu cái néng“ hòu tiān xià zhī lè 'ér lè”。 suǒ yǐ zhè sān jù huà de zhòng diǎn， zài yú zhōng jiān yī jù de“ bù yì lè hū”。 wǒ men xiàn zài bù fáng yǐn yòng míng dài chén méi gōng de huà， zuò wéi cān kǎo：“ rú hé shì dú lè lè？ yuē： wú shì cǐ jìng zuò， yī rì shì liǎng rì。 rú hé shì yǔ rén lè lè？ yuē： yǔ jūn yī xí huà， shèng dú shí nián shū。 rú hé shì zhòng lè lè？ yuē： cǐ zhōng kōng dòng yuán wú wù， hé zhǐ róng qīng shù bǎi rén。” yòu cǐ xiōng jīn， yòu cǐ qì dù， yě zì rán kě yǐ zuò dào“ rén bù zhī 'ér bù yùn” liǎo。 bù rán， zhī shí yù duō， dì wèi yù gāo， jì bù néng wàng xíng dé yì， yě bù néng wàng xíng shī yì， nà biàn chéng wéi“ zhí dào tiān mén zuì gāo chù， bù néng róng wù zhǐ róng shēn” liǎo。 　　 ài yǔ zuì 　　 jiē xià lái shì yòu zǐ de huà： 　　 yòu zǐ yuē： qí wéi rén yě xiào dì， ér hǎo fàn shàng zhě xiān yǐ； bù hǎo fàn shàng 'ér hǎo zuò luàn zhě， wèi zhī yòu yě。 jūn zǐ wù běn， běn lì 'ér dào shēng； xiào dì yě zhě， qí wéi rén zhī běn yǔ？ 　　 shǒu xiān jiù jiǎng dào xiào tì， shì rén de gēn běn， rén xiào shì kǒng zǐ xué wèn de jī běn。 dàn shì，“ xiào dì” jiù shì kǒng jiā diàn yào bèi rén dǎ dǎo de“ zuì zhuàng” zhī yī。 wèishénme xiào tì huì chéng wéi bèi dǎ dǎo de“ zuì zhuàng” zhī yī ní？ zhè yào xiān zhī dào yī jiàn shì， jiù shì sī mǎ qiān zuò《 shǐ jì》 shì yī jiàn dà shì。 tā dāng shí duì hàn wǔ dì yòu xiē zuò fǎ shì fǎn gǎn de， dàn yòu bù néng bù fú cóng， fú cóng má？ zài liáng xīn shàng yòu bù 'ān， tā jiù zuò《 shǐ jì》， jiāng zì jǐ de sī xiǎng， róng nà dào《 shǐ jì》 zhōng qù。 rú jì dì wáng de shì， chēng wéi běn jì， ér tā jiāng wèi zuò huáng dì de xiàng yǔ yě liè dào běn jì zhōng qù， jiù shì 'àn shì hàn gāo zǔ yǔ xiàng yǔ， yī gè shì chéng gōng de yīng xióng， yī gè shì shī bài de yīng xióng。 yòu rú《 shǐ jì》 zhōng“ shì jiā” běn lái shì jìzǎi zhū hóu hé dà chén de shì， ér kǒng zǐ bù shì zhū hóu， yě liè rù shì jiā， sī mǎ qiān de yì sī， shì kǒng zǐ yòu qiān qiū de shì yè， shuō kǒng zǐ de yán xíng sī xiǎng， yǐng xiǎng jiāng jí yú qiān qiū hòu shì， suǒ yǐ jiāng tā liè rù shì jiā。 　　 kǒng zǐ sī xiǎng yán xíng biǎo xiàn zài shū běn shàng de yòu duō chù， ér kǒng zǐ zuì dà de zhòng yào zhù zuò wéi《 chūn qiū》， tā zhù《 chūn qiū》 hòu zuì zhòng yào de liǎng jù huà shì“ zhī wǒ zhě《 chūn qiū》， zuì wǒ zhě《 chūn qiū》。” qiān gǔ yǐ lái， zhè liǎng jù huà gè yòu gè de jiě shì， dū fēi cháng 'ài mèi， dào liǎo wǒ men zhè zhǒng shí dài gǎo qīng chǔ liǎo。 wèishénme ní？ zì cóng mín zhù shí dài yǐ lái， dà jiādōu mà kǒng zǐ bāng zhù zhuān zhì huáng dì， yīn wéi zhuān zhì huáng dì de sī xiǎng hé zhì dù， yòng liǎo kǒng zǐ“ zūn jūn” zhè yī bù fēn sī xiǎng jīng shén， hòu lái wǒ men dǎ dǎo tā， yě jiù rèn wéi tā shì zhè yàng de。 xiàn zài zài dú《 chūn qiū》， zài yán jiū kǒng zǐ sī xiǎng， bù shì zhè yàng yī huí shì liǎo， ér shì lìng yòu yī fān dào lǐ。 　　 dì 'èr diǎn wǒ men jiǎng dào xiào tì， zhè shì zhōng guó wén huà de jīng shén， jiǎng dào zhè lǐ wǒ yào shuō liǎng gè xiàn shí gù shì。 　　 shí duō nián qián， yòu yī gè hā fó dà xué bó shì bān de xué shēng， gēn wǒ zuò zhōng guó wén huà de lùn wén， tā huí guó zhī qián， wǒ zhǔ tā huí dào měi guó qù tí chàng zhōng guó wén huà de xiào dào， tā shuō hěn nán。 wǒ gào sù tā zhè shì qiān qiū shì yè， bù shì xiàn shì gōng yè， gào sù tā xiào dào shì shénme dōng xī。 wǒ shuō， zhōng guó rén tán xiào zì，“ fù cí zǐ xiào” shì xiāng duì de， fù qīn duì 'ér zǐ fù chū liǎo cí 'ài， ér zǐ huí guò tóu lái 'ài fù qīn jiù shì xiào。“ xiōng yǒu dì gōng”， gē gē duì dì dì hǎo， dì dì zì rán 'ài gē gē。 wǒ men hòu lái jiǎng xiào dào：“ nǐ gāi xiào， tiān xià wú bù shì de fù mǔ。” zhè shuō fǎ yòu wèn tí， tiān xià díquè yòu xiē“ bù shì de fù mǔ”， zěn me méi yòu“ bù shì de fù mǔ” ní？ zhè bù shì kǒng mèng de sī xiǎng， shì bié rén jiè yòng kǒng mèng de mào zǐ， kǒng jiā diàn bèi rén dǎ dǎo， zhè xiē yuān wǎng zuì shòu dé dà liǎo。 　　 xiào dào shì zhè yàng yī gè dōng xī 　　 qiě kàn shì jiè shàng de shēng wù héng héng rén yě shì shēng wù， zhōng guó dào jiā guò qù jiào rén wéi“ luǒ chóng” héng héng bù dài máo de guāng guāng de chóng。 rén hào chēng wàn wù zhī líng， shì rén zì jǐ zài chuī， yě xǔ zài zhū、 niú、 gǒu、 mǎ kàn qǐ lái， rén shì wàn wù zhōng zuì huài de liǎo，“ zhuān chī wǒ men zhū、 niú、 gǒu、 mǎ”， zhè shì lì chǎng bù tóng。 ná shēng wù xué de sī xiǎng， cóng lìng wài yī gè guān diǎn lái shuō，“ luǒ chóng” yǔ qí tā shēng wù shì yī yàng， rén zhī suǒ yǐ yǔ qí tā shēng wù bù tóng， jiù shì jiā shàng rén wén wén huà。 yóu cǐ kě zhī wén huà de kě guì。 　　 wèishénme jiǎng zhè gè dào lǐ？ shì jiè shàng fán shì dòng wù， zhū、 niú、 gǒu、 mǎ、 jī、 yā děng děng， dōushì yī yàng de， yǐ mǔ jī bǎo hù xiǎo jī de xiàn xiàng lái kàn， kě jiàn shì jiè shàng zuì wěi dà de shì mǔ xìng。 děng hái zǐ dài dà liǎo， zǒu kāi liǎo yòu gè bù xiāng gù。 gè zhǒng dòng wù dōushì yī yàng， rén yuán lái hé cháng bù shì zhè yàng， dàn rén xiàn zài wèishénme bù huì zhè yàng？ yú shì tán dào rén wén wén huà de jiào yù lái liǎo。 　　 tū tóu de shí zì jià 　　 xī fāng rén cháng zì chēng wéi shí zì jià de wén huà héng héng 'ài xià yī dài。 dà jiā zhī dào， měi guó shì hái zǐ de tiān táng， zhōng nián rén de shāng chǎng（ děng yú dǔ chǎng）， lǎo nián rén de fén chǎng。 dào xiàn zài wéi zhǐ， xī fāng wén huà de jié jīng jiù shì rú cǐ， zhǐ zhī dào 'ài xià yī dài， xià yī dài zhǎngdà liǎo， jié hūn liǎo， jiù shì fū fù。 duì fù mǔ、 xiōng dì、 zǐ mèi dōubù guǎn liǎo。 yóu nán nǚ biàn chéng fū fù， ér jiā tíng， ér shè huì， ér guó jiā， héng zhe xiàng shì jiè fā zhǎn， yòu xià 'ér 'ài hái zǐ。 jiù zhè yàng xún huán xià qù。 tā men zì rèn wèishì shí zì jià de wén huà， wǒ kàn zhè gè shí zì jià duàn liǎo， shì dīng zì jià de wén huà， yīn wéi méi yòu shàng bàn jié liǎo。 wǒ zhè yàng shuō tā men yě xǔ bù chéng rèn。 dàn shì tán zì rán kē xué， tā men kě yǐ bǎ wǒ men dāng xué shēng， tán dào rén wén wén huà， tā men zuò wǒ men de xué shēng hái bù gòu。 měi guó lì guó cái liǎng bǎi nián， wǒ men yòu wǔ qiān duō nián lì shǐ， tán dào rén wén wén huà， kào jīng yàn 'ér lái， yóu qí zhōng guó lì shǐ， duō shǎo shī bài， duō shǎo pò suì， yī zhí dào xiàn zài， cái wán chéng liǎo zhè gè wén huà xì tǒng。 dāng rán tā men bù chéng rèn shí zì jià wén huà méi yòu shàng miàn， yīn wéi shàng miàn yòu shàng dì。 dàn què kàn bù jiàn， mō bù zhe， shuí xiāng xìn ní？ gū qiě chéng rèn yòu shàng dì， dàn shì yóu rén dào dá shàng dì de qiáo liáng， zài zhōng guó wén huà yòu xiào。“ xiào” shì shénme ní？ jiù shì tā men xī fāng wén huà jiào de“ ài”， yě jiù shì huí guò lái hái bào de 'ài。 jiù shì shuō fù mǔ hǎo bǐ liǎng gè péng yǒu， zhào gù liǎo nǐ 'èr shí nián， rú jīn tā men lǎo liǎo， dòng bù dé liǎo， nǐ huí guò lái zhào gù tā， zhè jiù shì xiào。 xiào dào de jīng shén jiù zài zhè lǐ， jiǎ shǐ yī gè rén lián zhè diǎn gǎn qíng dōuméi yòu， jiù bù xíng。 　　 nà me xī fāng wén huà yòu méi yòu zhè gè 'ài ní？ jué duì yòu， zhǐ shì shēng huó de fāng shì bù tóng 'ér yǐ。 fù mǔ dào zǐ nǚ jiā， jìn guǎn yào shì xiān xiě xìn gěi zǐ nǚ， shǐ tā dé zhǔn bèi， zǐ nǚ hái shì huì sī niàn fù mǔ de。 yòu rú jì zǔ zōng， xī fāng rén bù yī dìng qīng míng jié sǎo mù， dàn dào liǎo fén chǎng， zài qīn rén de fén mù qián， bēi 'āi de qíng xù shì yī yàng de， zhǐ shì biǎo dá fāng fǎ bù tóng 'ér yǐ。 yí hàn de shì， wài guó rén méi yòu bǎ“ xiào dào” zài wén huà shàng péi yǎng qǐ lái de xīn lǐ jiàn shè。 　　“ xiào” de wèn tí jiě jué liǎo。 shénme jiào zuò“ dì” ní？“ dì” jiù shì xiōng dì zǐ mèi de yǒu 'ài。 zhōng guó de wǔ lún yòu jūn chén、 fù zǐ、 fū fù、 xiōng dì、 péng yǒu。 zhè wǔ lún zhōng sì lún dū jiǎng dé tōng， wèishénme jiā péng yǒu zhè yī lún？ zhè jiù shì zhōng guó wén huà de tè diǎn。 péng yǒu zài wǔ lún de sī xiǎng shàng yě zhàn yī xí， wèishénme ní？ yòu shí hòu yòu xǔ duō huà， xǔ duō xīn qíng hé kǔ tòng， shàng bù kě yǐ duì fù mǔ， xià bù kě yǐ duì qī 'ér jiǎng， zhǐ yòu zhǎo péng yǒu jiǎng， suǒ yǐ péng yǒu wéi wǔ lún zhī yī。 péng yǒu shì yī zhǒng gǎn qíng de jié hé， zhè shì zhōng guó wén huà de tè shū chù， zhè gè“ dì” jiù bāo kuò liǎo duì xiōng dì、 zǐ mèi， yī zhí dào péng yǒu， shēn zhǎn dào shè huì de yǒu qíng。 　　 shuō dào zhè lǐ， yòu yī gè gù shì lái liǎo。 wǔ liù nián qián， hā fó dà xué shè huì xué jiào shòu lái fǎng wèn， tā wèn liǎo hǎo jǐ gè wèn tí， zhōng jiān tā tí dào yī gè wèn tí， tā fēi cháng pèi fú wǒ men《 dà xué》 yī shū de sī xiǎng，“ dàn shì《 dà xué》 sī xiǎng yòu yī gè wèn tí”， tā shuō：“ wǒ shì yī gè shè huì xué jiào shòu， ér《 dà xué》 zhōng yòu chéng yì、 zhèng xīn、 xiū shēn、 qí jiā、 zhì guó、 píng tiān xià， qí jiān méi yòu shè huì sī xiǎng， zhè shì gè yí hàn。” wǒ tīng liǎo hā hā dà xiào， rán hòu gào sù tā，《 dà xué》 sī xiǎng bāo hán yòu shè huì sī xiǎng zài nèi， qí zhōng“ qí jiā” jí shì shè huì sī xiǎng。 zhōng guó“ qí jiā” de jiā， bù shì dào jiào táng zhōng yī jié hūn jiù chéng liǎo jiā de jiā， nà shì xī fāng wén huà xiǎo jiā tíng zhì dù de jiā。 guò qù de zhōng guó wén huà shì dà jiā tíng zhì dù， yòu zōng zú、 yòu cí táng， suǒ wèi wǔ shì tóng táng， jù zú 'ér jū。 dà jiā tíng gù rán yòu xǔ duō xiǎo máo bìng， dàn yě yòu tā de hǎo chù， xiàng zōng zú de fā zhǎn， jí yóu cǐ 'ér qǐ， zhè shì xiào dào de jīng shén。 yīn cǐ， wǒ yào chóngfù shuō yī jù，“ qí jiā” de“ jiā” jiù shì shè huì。 　　 yòu rú jiāng xī rén chēng“ lǎo biǎo”， shì zuì qīnqiè、 zuì hǎo de chēng hū。 qí yóu lái shì gǔ shí hòu zhàn luàn， jiāng xī rén hěn duō yí mín dào hú nán， xǔ duō nián hòu， nián qīng de hòu dài， hái huí dào jiāng xī sǎo mù， ér liú zài jiāng xī de hòu dài zǐ sūn， yǐ wéi shì zǔ zōng fén mù bèi tā rén wù jì huò dào zàng， cì nián yù xiān shǒu hòu， liǎng fāng xiāng jiàn， lùn qǐ jiā zú shàng dài yuān yuán， rèn chū shì biǎo qīn guān xì lái， ér chēng“ lǎo biǎo”。 zhè gè“ lǎo biǎo” jiù shuō míng liǎo zōng fǎ shè huì duì xuè tǒng、 jiā zú de zhòng shì。 rú yǐ xī fāng zhì dù diàn qì huà de xiǎo jiā tíng， lái kàn wǒ men“ dà jiā zú” de“ qí jiā”， qǐ bù shì dà xiào huà？ 　　 bǎ zhè jǐ gè wèn tí jiě jué liǎo， wǒ men zài lái kàn zhè lǐ de shū jiù dǒng liǎo。 yòu zǐ shì shuí ní？ yòu zǐ míng yòu ruò， kǒng zǐ de xué shēng， zì zǐ yòu， shǎo kǒng zǐ sì shí sān suì， kǒng zǐ sǐ hòu， xué shēng men huái niàn kǒng zǐ， yīn yòu zǐ de xué wèn hǎo， céng qǐng tā shàng táng jiǎng kè。 suǒ yǐ kǒng mén dì zǐ biān zhè yī piān shū shí， lì jí tí chū yòu ruò de huà， yīn wéi dāng shí tā děng yú yī gè zhù jiào， xiān yóu tā jiǎng。 tā shuō yī gè rén yòu méi yòu xué wèn， jiù kàn zhè gè rén néng fǒu duì fù mǔ jìn xiào， duì xiōng dì、 zǐ mèi、 péng yǒu shì fǒu yǒu 'ài。 　　“ ér hǎo fàn shàng zhě xiān yǐ”， fàn shàng jiù shì dǎo luàn héng héng“ xiào dì” de rén yòu shēn hòu de gǎn qíng， zhè zhǒng rén shì bù hǎo dǎo luàn de。 　　 shuí néng wàng qíng 　　 zhōng guó wén huà zhōng de“ gǎn qíng lì liàng” shì jù dà de， yóu qí shì zōng zú de lì liàng zuì dà。 suǒ yǐ yóu“ yǒu dào” xíng chéng de zhè tào jié hé， wǒ míng zhī wéi“ tè shū shè huì”， jiù shì hòu shì suǒ jiǎng de bāng huì。 wǒ guó de bāng huì， cóng qín、 hàn yǐ lái， táng、 sòng、 yuán、 míng、 qīng， lì dài yī zhí dōuyòu。 céng jīng yòu rén shuō， zhōng guó de nóng mín yǔ zhī shí fènzǐ yī jié hé， jiù huì fā shēng biàn luàn。 zhè shuō fǎ wǒ bù tóng yì， wǒ rèn wéi zhōng guó guò qù de nóng mín zuì guāi liǎo。 tā men zhǐ yào néng 'ān jū lè yè， guó tài mín 'ān， shǎo zhǎo má fán， yòu kǒu qīng cài dòu fǔ fàn chī jiù hǎo liǎo。 zhōng guó pà de shì bàn nóng mín， bù shì zhēn nóng mín。 zhōng guó zhī shí fènzǐ yǔ tè shū shè huì yī jié hé， shè huì jiù huì luàn。 dàn shì zhè zhǒng tè shū shè huì fēi cháng jiǎng rén yì zhī dào。 zhè zhǒng tè shū shè huì bāo kuò kǒng zǐ、 mò zǐ、 yóu xiá sān zhǒng sī xiǎng de jié hé， zài zhōng guó wén huà zhōng gēn shēn dì gù， lì liàng hěn dà， dàn shì tā men fán shì shì sù zhū qíng gǎn de。 suǒ yǐ wǒ men yào kàn qīng chǔ tā men suǒ dǎ jī de， jiù shì wǒ men gù yòu de hǎo dōng xī。 zhì yú yīnggāi rú hé qù fā yáng guāng dà， zhè shì lìng yī gè wèn tí。 　　 suǒ yǐ yòu zǐ shuō， yī gè rén yòu zhēn xìng qíng， jiù bù huì fàn shàng zuò luàn， bù hǎo fàn shàng 'ér hǎo zuò luàn de， zhè shì bù kě néng de， yīn wéi zhè zhǒng rén yòu fēn cùn、 yòu xiàn dù。 　　 yīn cǐ， dà jiā yào zhī dào xué wèn de gēn běn shì shénme ní？“ jūn zǐ wù běn”。 wén xué hǎo， zhī shí yuān bó， nà shì zhī jié de， xué wèn zhī dào zài zì jǐ zuò rén de gēn běn shàng， rén shēng de jiàn lì， nèi xīn de xiū yǎng。 suǒ yǐ“ běn lì 'ér dào shēng”， xué wèn de gēn běn， zài péi yǎng zhè gè xiào tì， xiào tì bù shì jiào tiáo。 huàn jù huà shuō， péi yǎng rén xìng guāng huī de 'ài，“ zhì 'ài”、“ zhì qíng” de zhè yī miàn， suǒ wèi“ xiào dì yě zhě， qí wéi rén zhī běn yǔ。” tā shuō zhè gè shì“ rén” de běn。 zhì yú shénme shì“ rén”， xià miàn yòu yī zhuān piān， wǒ men zàn qiě bù qù tǎo lùn tā。 　　 zhè gè“ rén”， jiù shì kǒng zǐ zuò xué wèn de zuì gāo mùdì。 　　 huā yán qiǎo yǔ 　　 yòu zǐ de huà jiǎng wán liǎo， jiē xià lái jiù shì： 　　 zǐ yuē： qiǎo yán lìng sè xiān yǐ rén。 　　 shénme shì“ qiǎo yán”？ xiàn zài de huà shì huì chuī、 huì gài。 kǒng zǐ shuō yòu xiē rén hěn huì gài， jiǎng rén jiǎng yì bǐ rèn hé rén jiǎng dé tóu tóu shì dào， dàn shì què bù jiǎo tà shí dì。“ lìng sè” shì tài dù shàng hǎo xiàng hěn rén yì， dàn shì jiǎ de， zhè xiē yǔ xué wèn dōubù xiāng gān。“ xiān yǐ rén” héng héng hěn shǎo zhēn néng zuò dào“ rén” zhè gè xué wèn de jìng jiè， yīn wéi nà shì jiǎ de。 wǒ men cóng diàn shì zhōng jiù kàn dé dào， nà gè xiǎo chǒu biǎo yǎn de juésè， dòng zuò yī chū lái， jiù biǎo shì“ qiǎo yán lìng sè”。 　　“ qiǎo yán lìng sè xiān yǐ rén”， wǒ jīng cháng yě gēn tóng xué men jiǎng， zuò lǐng dǎo rén dì yī gè xiū yǎng shì róng rěn。 yòu de rén bù yī dìng xiàng xiǎo chǒu nà yàng de“ qiǎo yán lìng sè”， dàn měi gè réndōu xǐ huān dài gāo mào zǐ， rén ruò néng zhēn zhèng xiū yǎng dào dài gāo mào zǐ gǎn jué bù shū fú， ér rén jiā mà wǒ， yě hé píng cháng yī yàng， zhè tài bù róng yì。 suǒ yǐ zhī dào liǎo zì jǐ de quē diǎn hé dà jiā de quē diǎn， dài rén de shí hòu， bù yī dìng kàn dào biǎo miàn huà de“ qiǎo yán lìng sè”。 dà jiā jīng yàn zhōng tǐ huì dào， dāng nǐ zài shàng miàn zhǐ huī shí， jué dé nà zhǒng wèi dào hěn hǎo； dàn shì zhè zhōng jiān hěn xiàn rén、 hěn mí rén， nà jiù yào jǐng tì zì jǐ。 nǐ shuō sù lái bù yào míng、 bù yào qián， zhǐ jiǎng xué tóng， jiù yòu rén lái gēn nǐ tán xué wèn。 yào zhù yì，“ shàng yòu hǎo zhě， xià bì shèn yān。” tā nà gè xué wèn shì ná lái zuò gōng jù de， suǒ yǐ chú liǎo yào dǒng“ qiǎo yán lìng sè xiān yǐ rén” zhè gè dào lǐ yǐ wài， xiāng fǎn de， wǒ men zuò xué wèn yào tà shí， bù néng“ qiǎo yán lìng sè”。 　　 sān miàn jìng zǐ 　　 xià miàn jiǎng yào zěn yàng zuò xué wèn： 　　 Zēngzǐ yuē： wú rì sānxǐngwúshēn， wèirénmóu 'ér bù zhōng hū？ yǔ péng yǒu jiāo 'ér bù xìn hū？ chuán bù xí hū？ 　　 Zēngzǐ wéi kǒng zǐ de xué shēng， míng cān， shǎo kǒng zǐ sì shí liù suì。 yóu zhè yī diǎn wǒ men kàn dào， kǒng zǐ huí dào lǔ guó jiǎng xué chuán dào de shí hòu， dōushì péi yǎng nián qīng de yī dài， tóng wǒ men de xīn qíng yī yàng， pà zì jǐ sǐ liǎo yǐ hòu， zhè gè mìng mài， zhè gè gēn běn shī chuán liǎo。 hé wǒ men xiàn zài yī yàng， duì yú nián qīng xué shēng， pàn mìng jiǎng gěi tā men tīng， hǎo bàn yī gè jiāo dài。 　　 Zēngzǐ zài dāng shí kǒng zǐ de xué shēng zhōng bǐ jiào lǔ， lǔ jiù shì zhuō yī diǎn， qí shí bìng bù shì bèn， zhǐ shì rén bǐ jiào lǎo shí， bù tài shuō huà， hòu lái zhé chuán kǒng mén dào tǒng。 tā zhù《 dà xué》， kǒng zǐ de sūn zǐ zǐ sī zhù《 zhōng yōng》， yě shì gēn tā xué de， suǒ yǐ xiàn zài yī bān rén ná《 dà xué》、《 zhōng yōng》， dài biǎo liǎo kǒng zǐ sī xiǎng， wǒ men qiān wàn bù yào zhè yàng gēn zhe gǎo cuò liǎo。《 dà xué》 shì Zēngzǐ zuò de， yuán lái shì《 lǐ jì》 lǐ de yī piān， hòu lái dào táng sòng de shí hòu， cái bǎ tā lā chū lái， biàn chéng liǎo sì shū zhī yī。 suǒ yǐ bǎ《 dà xué》、《 zhōng yōng》 sī xiǎng， jiù rèn wéi shì kǒng zǐ de sī xiǎng， shì bù dà tuǒdàng de， zhè jǐn shì kǒng zǐ sī xiǎng de yǎn biàn。 mèng zǐ shì zǐ sī de xué shēng， kǒng zǐ sān chuán de dì zǐ， zhè shí yǐ jīng dào liǎo zhàn guó shí dài。 mèng zǐ de sī xiǎng yòu yǔ kǒng zǐ de sī xiǎng yòu xiē chū rù， kǒng zǐ wēn wén rú yǎ、 xiū yǎng jí gāo； mèng lǎo fū zǐ， yòu shí hǎo xiàng juǎnqǐ xiù zǐ shēn chū quán tóu， yòu diǎn xiá qì， yě yòu yī tán jiù shǐ qì de wèi dào， hé tā men suǒ chù de shí dài yòu guān。 zhè yě dài biǎo liǎo shí dài hé wén huà sī xiǎng de yǎn biàn。 　　 Zēngzǐ shuō， wǒ zhè gè rén zuò xué wèn hěn jiǎn dān， měi tiān zhǐ yòng sān jiàn shì qíng kǎo chá zì jǐ。 yào zhù yì de， tā zuò de shì shénme xué wèn？“ wèirénmóu 'ér bù zhōng hū” tì rén jiā zuò shì， shì bù shì zhōng shí？ shénme shì“ zhōng”， gǔ dài yǔ hòu shì jiě shì de“ zhōng” shāo yòu bù tóng， gǔ dài suǒ wèi de“ zhōng” shì zhǐ duì shì duì rén wú bù jìn xīn de tài dù héng héng duì rèn hé yī jiàn shì yào jìn xīn dì zuò， zhè jiào zuò“ zhōng”。 zhè gè zhōng zì zài wén zì shàng kàn， shì xīn zài zhōng jiān， yòu dìng jiàn bù zhuǎn yí。“ wèirénmóu 'ér bù zhōng hū” shì wǒ dāyìng de shì rú guǒ wàng liǎo， jiù shì bù zhōng， duì rén yě bù hǎo， wù liǎo rén jiā de shì。“ yǔ péng yǒu jiāo 'ér bù xìn hū？” yǔ péng yǒu jiāo shì bù shì yán 'ér yòu xìn？ jiǎng liǎo huà dū duì xiàn？ dū zuòde dào？ dì sān diǎn shì lǎo shī jiào wǒ rú hé qù zuò rén zuò shì， wǒ zhēn zhèng qù shí jiàn liǎo méi yòu？ Zēngzǐ shuō， wǒ zhǐ yòu zhè sān diǎn。 wǒ men biǎo miàn shàng kàn zhè sān jù huà， guān yàng wén zhāng hěn jiǎn dān， rú guǒ měi yī gè rén ná liǎo zhè sān diǎn lái zuò， wǒ rèn wéi yī bèi zǐ dōuméi yòu zuò dào， bù guò yòu shí hòu zhèn zuò yī diǎn 'ér yǐ。 　　 Zēngzǐ zhè jǐ jù huà， wèishénme yào bǎi zài zhè lǐ？ yán gé dì shuō， zhè xiē xué wèn bù shì wén xué， yào yǐ zuò rén zuò shì tǐ huì chū lái， cái zhī dào tā nán， zhè jiù shì xué wèn。 　　 zhè gè xué wèn jiǎng dào zhè lǐ， dōushì gè rén de xiū yǎng。 dàn shì xué wèn zhǐ jiǎng gè rén xiū yǎng shì bù shì kě yǐ？ bù shì de， kuò 'ér chōng zhī jiù shì shè huì wèn tí、 zhèng zhì wèn tí。 suǒ yǐ shàng miàn shì jiǎng xué wèn de nèi hán， xià miàn jiù jiǎng xué wèn de wài yòng liǎo。 yǐn yòng kǒng zǐ de huà： 　　 zǐ yuē： dào qiānshèng zhī guó， jìng shì 'ér xìn， jié yòng 'ér 'ài rén， shǐ mín yǐ shí。 　　 zhè“ dào” shì lǐng dǎo de dǎo， huàn jù huà jiù shì kǒng zǐ yě jiào wǒ men lǐng dǎo zhī dé、 lǐng dǎo de xiū yǎng， yǐ lǐng dǎo qiānshèng zhī guó。 　　 jiǎng dào“ guó” zì， yán jiū zhōng guó wén huà biàn yào zhù yì， kàn dào qín hàn yǐ qián gǔ shū lǐ de“ guó” zì， hěn duō xué zhě dū róng yì chǎn shēng hěn dà de wù jiě。 bǐ rú lǎo zǐ céng shuō“ xiǎo guó guǎ mín”， jiǎng lǎo zǐ de sī xiǎng， jiù jiǎng xiǎo guó de zhèng zhì， zài mín guó chū nián， yòu yòu rén duì wú zhèng fǔ zhù yì yǔ lǎo zǐ sī xiǎng lā zài yī qǐ。 yào zhī dào qín hàn yǐ shàng， dào hàn dài chū qī de“ guó” zì， bù shì xiàn zài de guó jiā guān niàn， nà gè shí qī de“ guó” zì、“ bāng” zì dōushì dì fāng zhèng zhì dān wèi de míng chēng。 suǒ wèi“ zhū hóu jiù guó”， jiù shì zhōng yāng zhèng fǔ xià yī gè mìng lìng， yào zhè xiē dì fāng guān（ zhū hóu） gè zì huí zì jǐ de gǎng wèi（ fēng dì） qù。 nà shí dì fāng dān wèi yòu qiānshèng zhī guó， bǎishèng zhī guó。“ qiānshèng zhī guó” yòng xiàn zài de guān niàn bǐ fāng zǒng shì bù lún bù lèi， hái shì bù zuò bǐ fāng de hǎo。“ chéng”， gǔ dài yǐ zhàn chē、 zhuàng dīng、 tián fù děng hé zài yī qǐ jì suàn de。 hàn、 táng yǐ lái yòu hěn duō kǎo zhèng zhù jiě， bù bì duō shuō。 huàn jù huà shuō， lǐng dǎo yī gè dà guó jiā， huò zhě lǐng dǎo yī gè dān wèi， nǎi zhì lǐng dǎo dì fāng de zhèng zhì， yào“ jìng shì 'ér xìn”， zhè shì hěn nán de。“ jìng shì”， duì yī jiàn shì rèn zhēn zuò wéi“ jìng shì”， yī xiàng zhí wù nìngkě bù jiē shòu， jì jiē shòu liǎo jiù yào rèn zhēn qù zuò， xiàn zài jiù yòu xǔ duō dì fāng xǔ duō rén bù jìng qí shì de。 zhì yú“ ér xìn” shì shǐ xià miàn de rén jué duì xìn fú。 zhēng qǔ xià miàn de“ xìn”， rú hé dé dào“ xìn”， jiù yào jìng qí shì， shuō liǎo de huà yī dìng yào duì xiàn。 rú hǎo de jiànglǐng， shēn xiān shì zú jiù shì jìng shì， nà me shuí yě huì shòu gǎn dòng 'ér xìn lài tā。 suǒ yǐ yào“ jìng shì 'ér xìn”。“ jié yòng 'ér 'ài rén”， jié yòng zhǐ jīng jì zhèng cè de cuò shī， duì jīng jì yào néng gòu jié shěng， shì jīng jì yuán zé。 jié yòng shì wèishénme ní？ bù shì wèiwǒ， ér shì wéi“ ài rén”。 　　 dì sān diǎn“ shǐ mín yǐ shí”， yòng rén shí yīnggāi bǎ wò shí jiān。 zhè gè“ shí” hěn zhòng yào。 zài jūn shì sī xiǎng fāng miàn lái jiǎng， bāo kuò hěn dà， suǒ yǐ sūn zǐ bīng fǎ jiǎng shí jiǎng shì， yě yòu yòng shì zhī dào。 duì rén zài dào dé shàng yào zhī dào“ shí”， bǐ rú bù xià shēng zhòng bìng， nǐ bù qù wèi wèn， fǎn zé bèi tā bù lái shàng bān， zhè jiù shì bù“ ài rén”，“ shǐ mín bù yǐ shí” liǎo。 suǒ yǐ“ shǐ mín yǐ shí” shì yòng rén yào zài shí jiān shàng qià dào hǎo chù。 zhè yàng bù shǔ dū tīng nǐ zhǐ huī， nǎi zhì quán guó lǎo bǎi xìng zì rán gēn nǐ zǒu。 zhè shì dào dé de xiū yǎng， yě jiù shì xué wèn。 　　 zhè xiē huà bù dàn shì kǒng zǐ jiào yù mén rén zuò xué wèn de dào lǐ， tóng shí yě shì kǒng zǐ dāng shí zhēn duì shè huì rén qíng de bì bìng 'ér zhǐ diǎn de。 wǒ men zhǐ yào yán jiū chūn qiū zhàn guó shí dài de shǐ liào， wèishénme nà gè shí dài shì nà me de wěn luàn， biàn kě liǎo rán yú xīn liǎo！ 　　 kě 'ài de xiǎo xué shēng 　　 yǐ shàng jiǎng dào“ dào qiānshèng zhī guó， jìng shì 'ér xìn， jié yòng 'ér 'ài rén， shǐ mín yǐ shí。” biàn shì kǒng mén zuò xué wèn de mùdì、 tài dù hé fāng fǎ de jì lù。 shuō dào zhè lǐ， wǒ men yǐ jīng liǎo jiě liǎo， suǒ wèi zuò xué wèn， shì yào cóng rén shēng de jīng yàn zhōng qù tǐ huì， bìng bù shì dú sǐ shū。 jiǎ shǐ yī gè rén wén zhāng xiě dé hǎo， zhǐ néng shuō tā wén xué hǎo； zhè gè rén zhī shí yuān bó， zhǐ néng shuō tā“ jiàn wén guǎng bó”， bù yī dìng néng shuō tā yòu xué wèn。 yī gè rén jí shǐ méi yòu dú guò shū， kě shì tā zuò rén zuò shì wán quán duì liǎo， jiù shì yòu xué wèn。 hé yǐ jiàn dé ní？ xià miàn jiù shì yī gè zhèng míng liǎo， gēn zhe jiǎng xué wèn de dào lǐ。 　　 zǐ yuē： dì zǐ rù zé xiào， chū zé dì， jǐn 'ér xìn， fàn 'ài zhòng， ér qīn rén。 xíng yòu yú lì， zé yǐ xué wén。 　　 zhè huà zài wén zì shàng jiě shì dāng rán róng yì， dàn wǒ men shēn rù yán jiū yī xià。 suǒ wèi dì zǐ， gǔ dài chēng xué shēng wéi“ dì zǐ”， zhōng guó gǔ dài lǎo shī duì yú xué shēng， kàn chéng zì jǐ de 'ér zǐ yī yàng。 jiǎng dào zhè lǐ， wǒ men yòu diǎn gǎn kǎi liǎo， zhōng guó de wén huà， shī shēng zhī jiān yòu rú fù zǐ， guò qù yòu“ yī rì cóng shī， zhōng shēn ruò fù” de qíng xíng， ér lǎo shī duì yú xué shēng， yě fù liǎo yī bèi zǐ de zé rèn。 wǒ men qīn yǎn kàn dào de， jǐ shí nián qián， hái bǎo liú liǎo zhè gè fēng qì， yī gè xué shēng zòng rán zhōng liǎo zhuàng yuán， guān zuò dé hěn dà liǎo。 huí dào jiā xiāng， kàn jiàn lǎo shī， ér lǎo shī jì méi yòu gōng míng， yě méi yòu dì wèi， xué shēng duì tā yī yàng de yào guì bài， hé dāng nián cóng shī yī yàng。 xué shēng duì lǎo shī shì rú cǐ， lǎo shī duì xué shēng， yě shì fù liǎo yī bèi zǐ zé rèn。 　　 jǔ gè tè shū de lì zǐ lái shuō， wǒ men hěn míng xiǎn de kàn dào míng cháo de fāng xiào rú， hòu lái shuǐ lè dì yào shā tā de shí hòu， tā wèile yào zuò zhōng chén， bù pà sǐ， tā shuō chōng qí liàng miè wǒ de jiǔ zú， ér yǒng lè piān piān yào shā tā de shí zú， jiā shàng de yī zú jiù shì tā lǎo shī de jiā zú， rèn wéi lǎo shī méi yòu jiào hǎo。 　　 cóng zhè jiàn shì qíng， wǒ men kě kàn chū guò qù zhōng guó wén huà zhōng de yī zhǒng jīng shén， nà jiù shì“ shī dào jīng shén”。 tán dào guò qù de dào， zài rén wén shì jiè de dào zhōng， jiù yòu zhè sān dào： yī gè shì“ jūn dào”， jiǎng jiū rú hé lǐng dǎo， rú hé dāng jiāzhǎng， rú hé dāng guó jiā de lǐng xiù， nǎi zhì rú hé dāng yī gè bān cháng， zhè dū shì“ jūn dào”。 qí cì shì“ chén dào”， jiù shì shuō wǒ men zěn yàng zuò yī gè zhōng shí de bù xià， zěn yàng bāng zhù rén wán chéng yī jiàn shì。 zài qí cì“ shī dào”。 zhōng guó guò qù wén huà zhōng， zhè sān dào shì hé yī de， suǒ wèi zuò zhī jūn、 zuò zhī qīn、 zuò zhī shī。 huàn jù huà shuō， nà shí de jiào yù、 xíng zhèng、 sī fǎ hé jiào huà（ jiào yù yǔ jiào huà， yīnggāi yòu qí bù tóng de yì yì， wǒ men jiāng lái zài tǎo lùn。） jí yú yī shēn。 nà me shī dào de jīng shén jiù xíng chéng liǎo zhōng guó rén zūn shī zhòng dào de guān niàn， suǒ yǐ lǎo shī chēng xué shēng wéi dì zǐ， dì děng yú xiōng dì， yòu péng yǒu zhī jiān de yǒu qíng， yòu děng yú zì jǐ de hái zǐ， suǒ yǐ xué shēng chēng dì zǐ， zài chuán chēng mén rén， zhè gè guān niàn hé xí guàn shì zhè yàng lái de。 　　 dào liǎo wǒ men xiàn zài， zhí dé yán jiū liǎo， wǒ men xū zhù yì jiāng lái rú hé jiàn lì， rú hé fù xīng gù yòu de zūn shī zhòng dào jīng shén。 xiàn zài de zūn shī zhòng dào， zhǐ shì yī jù kǒu hào 'ér yǐ， zhēn zhèng zūn shī zhòng dào de rén shì xiǎo xué shēng， wǒ xiǎng zhū wèi dōuyòu zhè gè jīng yàn， wǒ men de hái zǐ rú guǒ zài xiǎo xué niàn shū， huí lái jiù kāi kǒu lǎo shī zěn me shuō de， bì kǒu lǎo shī zěn me shuō de。 jǐ nián qián， jiào shī jié de shí hòu， hái zǐ huí jiā yào jìng shī jīn， shuō gěi tā wǔ shí yuán， hái zǐ yī dìng shuō bù xíng， zhè shì jìng lǎo shī de yào yī bǎi yuán。 zhè zhǒng shì dào liǎo zhōng xué jiù dàn liǎo； dào liǎo gāo zhōng yǐ shàng gēn běn méi yòu zhè gè guān niàn liǎo； dào liǎo dà xué， xué shēng kàn lǎo shī shì bù xiāng gān de mò lù rén。 xiāng duì de， lǎo shī duì xué shēng yě shì rú cǐ， xié liǎo yī gè pí bāo shàng lái， ná yī běn shū jiǎng jiě yī fān， biàn yòu zhōng diǎn fèi， bǐ cǐ dōushì shāng yè xíng wéi， jiào wán liǎo yǐ hòu， dǒng bù dǒng shì nǐ de shì， xié gè pí bāo zǒu liǎo。 xué shēng yǔ lǎo shī zài lù shàng jiàn miàn， wàn yī diǎn gè tóu， zài wǒ jué dé， yǐ jīng shì hěn xī qí liǎo。 yī bān dū bǐ cǐ bù rèn shí， jiù zhè me yíng miàn guò qù， táng 'ér huáng zhī de， xué shí yù gāo， yù méi yòu zūn shī zhòng dào de jīng shén。 zhè shì jīn rì zhōng guó wén huà yī gè jí dà de fěng cì。 　　 zhì yú shuō lǎo shī yǔ xué shēng zhī jiān de dào yì guān xì、 gǎn qíng guān xì， chú fēi zhè wèi lǎo shī hěn yòu dì wèi。 jù wǒ suǒ jīng yàn de， měi gè xué shēng yào ná xué wèi， zuò lùn wén de shí hòu， biàn suí shí lái zhǎo：“ lǎo shī zěn me bàn？” hěn qīnqiè。 wǒ hái pèng dào guò zhè yàng de shì shí， yòu gè yào ná xué wèi de xué shēng tiān tiān lái， lái liǎo fēi cháng gōng jìng， shèn zhì jué dé tā gōng jìng dé guòfèn， wǒ jiā lǐ de hái zǐ men shuō：“ zhè gè xué shēng hǎo， zhēn yòu lǐ mào。” dàn shì， nǐ dé zhù yì， zhè shì“ bì zhòng yán gān” nǎ！ tā yě díquè sòng lǐ lái， hái sòng dé mán jiǎng jiū， wǒ shuō nǐ sòng lǐ sòng dé zhè me zhòng， suī rán yòu yán jiū fèi lǐng， kě shì yī gè yuè de yán jiū fèi yě bù gòu mǎi zhè xiē dōng xī， hé kǔ ní？ tā shuō：“ duì lǎo shī yīnggāi gōng jìng。” wǒ xiǎo dé zhè bù shì chéng yì de huà， yīn wéi tā de yán yǔ tài gōng jìng， tài tián liǎo。“ qiǎo yán lìng sè”、“ bì zhòng yán gān” shì kào bù zhù de。 jiēguǒ bì liǎo yè yǐ hòu lián yǐng zǐ dū kàn bù jiàn liǎo。 zhè jiù shì xiàn zài zhōng guó wén huà de guài xiàn xiàng， shì wén huà dào dé de pǔ biàn shì shí。 guó mín dào dé de xiū yǎng cóng jiào yù jiè kāi shǐ， shì yīnggāi chè dǐ yán jiū de， suǒ yǐ wǒ zài zhè lǐ yào jiǎng dào shī shēng de dào lǐ。 　　 lǚ duān dà shì bù hú tú 　　 xiàn zài， kǒng zǐ gào sù wǒ men shuō， zhè gè xué shēng“ rù zé xiào”， zài jiā lǐ shì gè xiào zǐ。（ zěn me cái jiào xiào， xià miàn yòu hěn duō dì fāng yán jiū xiào dào， zài cǐ zàn qiě bù tán。）“ chū zé dì”， chū mén zài wài miàn yǔ xiōng dì fēn kāi liǎo， zěn me dì ní？ jiù shì zài wài miàn， duì péng yǒu、 duì shè huì、 duì yī bān rén néng gòu yǒu 'ài， kuò 'ér chōng zhī 'ài guó jiā、 ài tiān xià dōushì zhè dì zì de yì yì。“ jǐn 'ér xìn”， zuò rén fēi cháng jǐn shèn， dàn shì tán dào zhè“ jǐn” zì yào zhù yì， bù yào biàn chéng xiǎo qì。 jǐn shèn yǔ jū jǐn shì liǎng huí shì， yòu xiē rén zuò rén hěn jū jǐn， guò fēn liǎo jiù shì xiǎo qì。“ jǐn shèn” zài lì shǐ shàng yòu gè bǎng yàng， jiù shì wǒ men zhōng guó rén zuì chóng bài rén wù zhī yī de zhū gé liàng。 suǒ wèi“ zhū gé yī shēng wéi jǐn shèn， lǚ duān dà shì bù hú tú。” zhè shì yī fù míng lián， yě shì hěn hǎo de gé yán。 lǚ duān shì sòng cháo yī gè míng zǎixiàng， kàn qǐ lái tā shì bèn bèn de， qí shí bìng bù bèn， zhè shì tā de xiū yǎng， zài chù lǐ dà shì de shí hòu， yù dào zhòng yào de guān jiàn， tā shì jué bù mǎ hǔ de。 nà zhū gé liàng zé yī shēng de shì gōng zài yú jǐn shèn， yào zhǎo jǐn shèn de zuì hǎo bǎng yàng， wǒ men kě duō yán jiū zhū gé liàng， zhè lǐ zàn qiě bù tí。 　　 zǒng zhī， suǒ wèi jǐn shèn bù kě liú yú xiǎo qì， zhè diǎn xiū yǎng yào zhù yì， zhè gè rén néng jǐn shèn chǔshì 'ér xìn héng héng zài rén yǔ rén zhī jiān， rén yǔ shè huì zhī jiān， yī qiēdōu yán 'ér yòu xìn。 tóng shí yòu“ fàn 'ài zhòng”， yòu wěi dà de xiōng jīn， néng gòu 'ài rén， yóu qí zài cǐ shí cǐ dì lái jiǎng， duì tóng zhì de yǒu 'ài， kuò 'ér chōng zhī， duì qí tā rén de yǒu 'ài。 lǐ lùn shàng jiǎng qǐ lái hěn róng yì， ér guǎng fàn de 'ài rén， nà jiù shì“ jūn dào”“ shī dào” de zōng hé， ài tiān xià rén jiù rú 'ài zì jǐ yī yàng， lǐ lùn róng yì， yào xiū yǎng dào rú cǐ zhēn nán。 kǒng zǐ shuō， jiǎ shǐ yī gè rén duì zhè xiē dū zuò dào liǎo，“ ér qīn rén”， zài qīn jìn yòu xué wèn dào dé de rén zuò péng yǒu，“ xíng yòu yú lì zé yǐ xué wén”， zuò dào yǐ hòu， hái yòu shèng yú de jīng lì， rán hòu zài“ xué wén”， ài zuò wén xué jiā yě kě yǐ， ài zuò kē xué jiā yě kě yǐ， ài zuò yì shù jiā yě kě yǐ， ài zuò bié dedōu kě yǐ， nà shì nǐ de zhì xiàng suǒ zài， xīng qù wèn tí， kě yǐ liàng lì 'ér xíng， gè tīng zì yóu。 　　 yǐn shí nán nǚ 　　 zǐ xià yuē： xián xián yì sè， shì fù mǔ néng jié qí lì， shì jūn néng zhì qí shēn， yǔ péng yǒu jiāo yán 'ér yòu xìn， suī yuē wèi xué， wú bì wèi zhī xué yǐ。 　　 zhè jǐ jù huà， shì jiē zhe zhèng míng liǎo xué wèn de mùdì， bù shì wén xué、 bù shì zhī shí， shì zuò rén zuò shì。 zǐ xià bǐ kǒng zǐ shǎo sì shí sì suì， tā de míng zì jiào bǔ shāng。 kǒng zǐ sǐ hòu， zài zhàn guó kāi shǐ de chū qī， tā jiǎng xué hé xī， zài zhàn guó shí qī yī bān duì shí dài yòu yǐng xiǎng de dà xué zhě， méng shòu tā de yǐng xiǎng hěn dà。 suǒ yǐ zhè yě shì wǒ men dà jiā yào zhù yì de。 lǐng dǎo lì shǐ、 lǐng dǎo guó jiā shè huì de， dào dǐ hái shì xué wèn sī xiǎng。 　　 xiàn zài yǐn yòng zǐ xià de huà， zhèng míng xué wèn shì shénme。 wǒ men kàn yuán wén“ xián xián yì sè”， liǎng gè xián zì， dì yī gè xián zì zuò dòng cí yòng， yīn wéi zhōng guó wén zì yòu shí hòu shì jiǎ jiè de。 dì 'èr gè xián zì shì míng cí， zhǐ xián rén héng héng xué wèn xiū yǎng hǎo de rén。“ yì sè”， gǔ rén rú sòng rú tā men， shì zěn me jiě shì de ní？ tā men duì“ sè” zì jiě zuò“ nǚ sè”、“ nǚ rén”、“ nán nǚ zhī sè” liǎo。（ kǒng zǐ bèi rén jiào dǎ dǎo， jiù shì zhè yàng shòu yuān de。）“ xián xián yì sè” jiù shì kàn dào xián rén héng héng yòu xué wèn dào dé de rén， mǎ shàng gēn tā xué liǎo。“ yì sè”， nǚ sè dōubù yào liǎo， tài tài dōubù yào liǎo， zài liàn 'ài zhōng de， bǎ nǚ péng yǒu dū diū diào liǎo。 rú shì nǚ fāng， nán péng yǒu yě bù yào liǎo。 rú guǒ zhēn rú sòng rú de shuō fǎ， wǒ rèn wéi kǒng fū zǐ bù shì shèng rén liǎo。 yīn wéi shèng rén， shì bù huì wéi fǎn rén qíng de。 kǒng zǐ zài《 lǐ jì》 lǐ jiǎng“ yǐn shí nán nǚ， rén zhī dà yù cún yān。” díquè shì kǒng zǐ duì yú rén shēng de kàn fǎ héng héng xíng 'ér xià de， bù jiǎng xíng 'ér shàng de。 fán shì rén de shēng mìng， bù lí liǎng jiàn dà shì： yǐn shí、 nán nǚ。 yī gè xìng de wèn tí， yī gè shēng huó de wèn tí。 suǒ wèi yǐn shí， děng yú mín shēng wèn tí。 nán nǚ shǔ yú kāng lè wèn tí， rén shēng jiù lí bù kāi zhè liǎng jiàn shì。 yòu shí hòu kàn dào yòu guān zhōng guó wén huà de wén zhāng shuō“ shí sè xìng yě” shì kǒng zǐ shuō de， cuò liǎo， zhè jù huà bù shì kǒng zǐ shuō de， shì yǔ mèng zǐ tóng shí de gào zǐ shuō de。 yǐ hòu yǐn yòng wén zhāng， bù yào jiāng cuò jiù cuò， yī cuò zài cuò。 　　 zhè gè xìng de wèn tí， jiū jìng xiān tiān de xìng huò hòu tiān de xìng ní？ yǐ hòu zài tǎo lùn。 dàn sòng rú jiě shì“ xián xián yì sè”， wèile zuò xué wèn， dōukě yǐ bǎ zì jǐ de qī nǚ huò zhàng fū diū kāi， zhè shì bù tōng de。 　　 zhè gè“ sè” zì， hěn jiǎn dān， jiù shì tài dù、 xíng sè， xià miàn hái yòu zhèng míng， suǒ wèi“ tài sè” jiù shì tài dù。“ xián xián yì sè” yì sī shì： wǒ men kàn dào yī gè rén， xué wèn hǎo， xiū yǎng hǎo， běn shì hěn dà， díquè hěn xíng， kàn dào tā jiù sù rán qǐ jìng， tài dù yě zì rán suí zhī 'ér zhuǎn。 zhè shì hěn míng bái， hěn píng shí de， shì rén de pǔ tōng xīn lǐ， bù guǎn yī gè rú hé huài de rén， kàn dào yī gè hǎo rén， zǒng huì bù zì jué dì duì zhè hǎo rén bǐ jiào yǒu shàn， zhè shì rén zhī cháng qíng。 　　“ shì fù mǔ néng jié qí lì” shì jiǎng xiào dào。 zhè jù huà yòu yī gè wèn tí chǎn shēng liǎo， zǐ xià wèishénme tí dào“ jié qí lì” ní？ zhòng diǎn zài zhè gè“ jié” zì。 guò qù yī bān rén jiǎng dào duì fù mǔ de xiào shùn， shì“ fēi xiào bù kě”。 qí shí xiào dào yě yào liàng lì 'ér wéi， xiào yào jié qí lì， bù yào guò fēn liǎo。 qián yī liǎng nián， yòu gè nián qīng rén jī yú tiān shēng de（ bù shì jiào yù de） xiào xīn， wèile xiào yǎng fù mǔ， qù zuò liǎo xiǎo tōu， fàn liǎo fǎ， duì yú zhè yàng xíng xiào de rén， zài xīn lǐ dào dé shàng， wǒ men jué dé zhè gè rén“ fēi qí zuì” yě， yīn wéi tā wèile xiào shùn， wèile yī mǔ qīn de bìng， jiēguǒ tōu liǎo qián， fàn liǎo fǎ， zhè shì kě yǐ yuán liàng de。 dàn shì zài xué wèn xiū yǎng shàng kàn， duì tā de pī píng shì“ zhè gè rén méi yòu shòu liáng hǎo de jiào yǎng”。 zài dào lǐ shàng lái jiǎng， zhè gè qīng nián shì hǎo xīn， dàn shì hǎo xīn yào xué shí lái péi zhí tā， shǐ tā zhī dào yào“ jié qí lì” ér bù yào zuò guòfèn de shì。 zhōng guó gǔ rén yòu liǎng jù huà zōng hé qǐ lái de yī fù duì lián shuō：“ bǎi shàn xiào wéi xiān， yuán xīn bù yuán jì， yuán jì pín jiā wú xiào zǐ。 wàn 'è yín wéi shǒu， lùn jì bù lùn xīn， lùn xīn shì shàng shǎo wán rén。” qí“ yuán xīn bù yuán jì” jiù zhǐ kàn tā de xīn xiào bù xiào。 bǐ rú yī gè rén hěn qióng， xiǎng mǎi yī guàn nǎi fěn gěi fù mǔ chī， dàn shí zài méi yòu qián， mǎi bù qǐ， yīn cǐ xīn lǐ hěn tòng kǔ， zhǐ yòu xī wàng màn màn jī xù diǎn qián zài qù mǎi。 zhǐ yào yòu zhè gè xīn， zhǐ yào tā zhè fèn qíng gǎn shì zhēn de， wǒ men jiù bù néng shuō tā bù xiào。“ yuán jì pín jiā wú xiào zǐ”， rú guǒ yī dìng yào zài shì shí shàng yòu biǎo xiàn， nà qióng rén jiā lǐ jiù méi dé xiào zǐ liǎo。 zhè gè dào lǐ fēi cháng qīng chǔ， wǒ men yòng zhè gè dào lǐ lái jiě shì， jiù shì shuō míng“ shì fù mǔ néng jié qí lì” shì jìn zì jǐ de xīn lì zuò dào liǎo jiù shì xiào。 　　“ shì jūn néng zhì qí shēn” zhè gè“ jūn” zì， chéng wéi guò qù dǎ dǎo kǒng jiā diàn de kǒu shí。 tā men rèn wéi zhè shì zhuān zhì sī xiǎng， shì pěng dì wáng、 pěng dú cái de gǔ lǎo jiào tiáo。 shì shí shàng bù shì zhè me huí shì， wǒ men xiān yào liǎo jiě zhōng guó wén huà de“ jūn” zì shì shénme yì sī。 cóng wén zì de zì xíng shàng kàn，“ jūn” zì gǔ xiě， tóu shàng“ yǐn” zì，“ yǐn” zì de gǔ xiě shì“ jǐ”。 wǒ men de wén zì， shì yóu tú 'àn yǎn biàn 'ér lái de， shǒu lǐ ná yī gēn guǎi zhàng， xià miàn yī gè kǒu， dài biǎo yī gè rén， zhè gè rén nián líng dà liǎo， xué wèn dào dé hěn gāo， ná gēn guǎi zhàng， yě děng yú zhǐ huī zhàng， suǒ yǐ fán shì ná guǎi zhàng de， zhǐ huī zhàng de， dōushì jūn。 hòu lái cái zhuǎn jiè biàn chéng huáng dì de zhuān yòng， qí shí zhōng guó wén huà zhōng de“ jūn” yě bù shì huáng dì de zhuān yòng cí， bǐ rú wǒ men guò qù xiě fēng xìn gěi píng bèi， bù hǎo chēng tā xiān shēng， yě bù hǎo yì sī chēng tā lǎo dì； nǎi zhì yī wèi lǎo shī xiě gěi xué shēng， zhè wèi lǎo shī qiān xū yī diǎn jiù chēng xué shēng“ mǒu mǒu jūn”， rú guǒ shuō jūn shì dài biǎo huáng dì， jiù shì“ mǒu mǒu huáng dì” liǎo， tōng má？ méi yòu zhè huí shì。 rì běn rén xué wǒ men zhōng guó wén huà， xiě xìn tōng cháng dōushì yǐ jūn wéi zūn chēng cí。 　　 zhè jù“ shì jūn néng zhì qí shēn” de yì sī shì： bù lùn péng yǒu huò tóng shì， tā gēn nǐ gǎn qíng hǎo， tā liǎo jiě nǐ、 rèn shí nǐ， rèn wéi fēi nǐ bāng máng bù kě， ér nǐ dāyìng liǎo， nà tā jiù shì jūn， nǐ jì yǐ dāyìng bāng máng péng yǒu wán chéng yī jiàn shì， yào tái jiào zǐ jiù guī guīju jǔ yī dìng jìn xīn， dāyìng liǎo jiù yán 'ér yòu xìn。“ néng zhì qí shēn”， jié jìn zì jǐ shēn、 xīn de lì liàng。 jiù hǎo bǐ jié hūn yī yàng， yào zuò dào cóng yī 'ér zhōng。 fǒu zé dāng chū bù yào dāyìng， jì rán dāyìng liǎo， jiǎng zuò rén de dào lǐ， jiù yào yòu xìn。 zhì yú tì rén jiā zuò shì de dào lǐ jiù shì zhōng， yě jiù shì jìn zì jǐ de lì。 bù kě yǐ biǎo miàn shàng yuàn yì bāng máng， zuò chū bù xià hěn gōng jìng de yàng zǐ， bèi dì lǐ què yī qiē bù tóng yì， fǎn 'ér dǎo luàn chě tuǐ。 jí shǐ zài wài miàn zuò zhù guǎn， yě cháng huì pèng dào zhè xiē shì。 zhè jiù shì zuò rén de“ chén dào” bù gòu， jiǎn dān shuō jiù shì bù chéng kěn。 　　 suǒ yǐ“ xián xián yì sè， shì fù mǔ néng jié qí lì， shì jūn néng zhì qí shēn。” bái huà jiě shì jiù shì kàn dào hǎo de rén néng sù rán qǐ jìng， zài jiā néng jié xīn jìn lì dì 'ài jiā tíng， ài fù mǔ。 zài shè huì shàng zuò shì， duì rén、 duì guó jiā， fàng qì zì wǒ de sī xīn， suǒ wèi xǔ shēn wèiguó。 hái yòu“ yǔ péng yǒu jiāo yán 'ér yòu xìn”， zhè jù huà zài sān tí dào， zài gǎn qíng shàng shuō， měi gè réndōu rèn wéi zuò dào liǎo duì péng yǒu yán 'ér yòu xìn。 jù wǒ zì jǐ de fǎnxǐng， suī rán hěn xiǎng chè dǐ zuò dào， shì shí shàng què hěn kùn nán。 yòu shí hòu duì péng yǒu dāyìng liǎo de shì zuò bù dào， xīn lǐ fēi cháng nán guò， wèile zì jǐ dào dé de yào qiú， xiǎng jìn bàn fǎ qù zuò， suǒ yǐ zǎi xì yán jiū qǐ lái，“ yǔ péng yǒu jiāo yán 'ér yòu xìn” zhè jù huà， shí zài hěn bù róng yì。 suǒ yǐ zǐ xià shuō， néng gòu zuò dào zhè yàng，“ suī yuē wèi xué， wú bì wèi zhī xué yǐ。” jìn guǎn zhè gè rén méi yòu dú guò yī tiān shū， wǒ yī dìng shuō zhè rén zhēn yòu xué wèn， zhè bù shì shuō míng“ xué 'ér shí xí zhī” bìng bù shì shuō yī dìng dú sǐ shū má？ 　　 yīn cǐ， wǒ men bù yào gēn zhe sòng rú yī duàn yī duàn dì qù jiě shì， zhěng piān lián guàn dú xià lái， zì jǐ jiù gǎo qīng chǔ liǎo。 　　 méi yòu péng yǒu de shàng dì 　　 xià miàn jiǎng dào xué wèn tài dù， nà jiù gèng miào liǎo。 yǐn yòng liǎo kǒng zǐ de huà： 　　 zǐ yuē： jūn zǐ bù zhòng zé bù wēi， xué zé bù gù， zhù zhōng xìn， wú yǒu bù rú jǐ zhě， guò zé wù dá gǎi。 　　 jiǎng dào zhè lǐ， shuō jù xiào huà， zhū wén zhèng gōng jí yòu xiē hòu rú men， dū gāi dǎ pì gǔ sān bǎi bǎn， luàn zhù luàn jiě cuò liǎo， suǒ yǐ zhōng guó wén huà， gěi zì jǐ rén huǐ liǎo。 wǒ men zěn me kàn chū lái de ní？ bù zhī dào zhū wèi shì fǒu gēn wǒ yī yàng dū jiàn guò de， qīng cháo mò nián， lǎo yī tào de xué zhě， dà tǐ shàng xǔ duō dōushì zhè yàng de， tā men dú liǎo zhè jù“ jūn zǐ bù zhòng zé bù wēi” de shū， jiù zhào sòng rú tā men de jiě shì xué yàng qǐ lái， nà yàng zǐ， yòng xiàn dài de huà lái jiǎng， duì yú nián qīng rén zhēn shì“ dài gōu”。 nà shí lǎo tóu zǐ men zài nà lǐ tán xiào héng héng nǐ bù yào yǐ wéi lǎo tóu zǐ men tán xiào huì yòu dì 'èr gè fāng shì， hái bù shì yī yàng tán yǐn shí nán nǚ， rén shì shì fēi。 zài bù rán jiù tán tiáopí huà， bù guǎn tā xué wèn duō gāo， dōushì rén má！ rén hěn pǔ tōng， dōushì yī yàng。 kě shì nà xiē lǎo tóu zǐ míng míng zhèng zài tán xiào bù xiāng gān de shì， kàn dào wǒ men nián qīng rén yī jìn qù， nà gè yǎn jìng gē zài bí jiān shàng， shǒu ná yī gēn yān tǒng de lǎo tóu zǐ， biàn bié qǐ sǎng zǐ dào：“ hēi！ nǐ men lái zuò shénme？ hǎohǎo niàn shū qù！” yī fù dào xué miàn kǒng。 tā men rèn wéi duì nián qīng hòu dài yào“ zhòng”， kě shì tā men bù zhī dào“ zhòng” shì zěn me jiě shì， yǐ wéi bǎ liǎn shàng de ròu guà xià lái jiù shì“ zhòng”， wèishénme ní？“ jūn zǐ bù zhòng zé bù wēi”， yìng yào zhòng，“ xué zé bù gù”， bù zhòng yā！ xué wèn jiù bù wěn gù liǎo。 　　 jiē zhe“ wú yǒu bù rú jǐ zhě”， zhào tā men de jiě shì， jiāo péng yǒu bù yào jiāo dào bù rú wǒ men de。 zhè jù huà wèn tí lái liǎo， tā men zěn me zhù jiě ní？“ zhì shǎo xué wèn dào dé yào bǐ wǒ men hǎo de péng yǒu”。 nà wán liǎo， sī mǎ qiān、 sī mǎ guāng zhè xiē dà xué wèn jiā， bù zhī dào gāi jiāo shuí liǎo。 zhào tā zhè yàng héng héng jiāo péng yǒu zhǐ néng jiāo bǐ wǒ men hǎo de， nà me dà xué xiào cháng zhǐ néng yǔ jiào yù bù cháng jiāo péng yǒu， bù cháng zhǐ néng gēn yuàn cháng zuò péng yǒu， yuàn cháng zhǐ néng gēn zǒng tǒng zuò péng yǒu， dāng liǎo zǒng tǒng zhǐ néng gēn shàng dì zuò péng yǒu liǎo？“ wú yǒu bù rú jǐ zhě” má！ jiǎ rú kǒng zǐ shì zhè yàng jiǎng， nà kǒng zǐ shì shì lì xiǎo rén， gāi dǎ pì gǔ。 zhào sòng rú de jiě shì， nà me xià miàn de“ guò zé wù dá gǎi” yòu zěn me shuō ní？ yòu zěn me shàng xià wén lián jiē qǐ lái ní？ zhōng guó wén huà jiù shì zhè yàng bèi tā men zāo tà liǎo。 　　 shì shí shàng shì zěn me shuō de？“ jūn zǐ bù zhòng zé bù wēi” de“ zhòng” shì zì zhòng， xiàn zài lái jiǎng shì zì zūn xīn， yě jiù shì shuō měi gè rén yào zì zhòng。“ jūn zǐ bù zhòng zé bù wēi”， ná xiàn dài huà lái jiǎng， yě kě yǐ shuō shì zì jǐ méi yòu xìn xīn， jīn tiān zhōng wǔ yòu yī wèi zài guó wài xué zhé xué de qīng nián， yóu tā fù mǔ péi lái zhǎo wǒ， zhè qīng nián shuō：“ wǒ jué dé wǒ zì jǐ bù cún zài。” wǒ shuō：“ nǐ zěn me bù cún zài？” tā shuō：“ wǒ jué dé méi yòu wǒ。” wǒ shuō：“ xiàn zài wǒ jiǎng huà nǐ tīng dào liǎo bā？ jì tīng dào liǎo zěn me huì bù cún zài ní？ gēn jù xī fāng zhé xué jiā dí kǎ 'ér de sī xiǎng，‘ wǒ sī gù wǒ zài’， nǐ néng gòu sī xiǎng， nǐ jiù cún zài， nǐ zěn me méi yòu？” tā shuō：“ méi yòu， wǒ jué dé wǒ shénme dōubù xíng。” wǒ shuō：“ nǐ fēi cháng xíng， bǐ rèn hé réndōu xíng。” shì shí shàng zhè gè hái zǐ shì sàng shī liǎo zì xìn xīn， yào huī fù tā de zì xìn xīn jiù hǎo。 　　 wǒ men yào zhī dào， réndōu tiān shēng yòu 'ào màn， dàn yòu shí hòu， duì shì qíng de chǔlǐ， yī diǎn zì xìn dōuméi yòu， zhè shì xīn lǐ de wèn tí， yě shì dà zhòng de xīn lǐ。 bǐ rú jiāo dài yī gè rèn wù gěi zhū wèi zhōng jiān rèn hé yī rén， suǒ wèi“ jiàn wēi shòu mìng”， nǐ yòu shí hòu huì sàng shī liǎo zhè gè xìn niàn， xīn lǐ fēi cháng kōng xū， zài zhè dì fāng， jiù xū yào zhēn zhèng de xué wèn， zhè gè xué wèn bù shì zài shū běn shàng， zhè jiù shì zì zhòng。 suǒ yǐ yī gè rén méi yòu zì xìn yě bù zì jǐ zhòng shì zì jǐ， bù zì zūn，“ xué zé bù gù”， zhè gè xué wèn shì bù wěn gù de， zhè gè zhī shí duì nǐ méi yòu yòng， yīn cǐ wǒ men bì xū jiàn lì qǐ zì jǐ de rén gé， zì jǐ de xìn xīn lái。 　　 nà me“ wú yǒu bù rú jǐ zhě”， shì jiǎng shénme？ shì shuō bù yào kàn bù qǐ rèn hé yī gè rén， bù yào rèn wéi rèn hé yī gè rén bù rú zì jǐ。 shàng yī jù shì zì zhòng， xià yī jù shì zūn zhòng rén jiā。 wǒ men jì rán yào zì zūn， tóng shí yào zūn zhòng měi yī gè rén de zì zūn xīn，“ wú yǒu bù rú jǐ zhě”， bù yào rèn wéi nǐ de péng yǒu bù rú nǐ， méi yòu yī gè péng yǒu shì bù rú nǐ， shì jiè shàng de rén， cōng míng zhì huì dà yuē xiāngchà bù duō， fǎn yìng kuài jiào cōng míng， fǎn yìng màn jiù jiào bèn。 nǐ piàn liǎo cōng míng de rén， tā mǎ shàng huì zhī dào， nǐ piàn liǎo bèn rén， jìn guǎn guò liǎo jǐ shí nián zhī jiǔ， tā dào sǐ zhōng huì qīng chǔ de。 nán dé yòu rén zhēn zhèng bèn dào bèi nǐ piàn sǐ liǎo dōubù zhī dào de， zhè gè dào lǐ yào zhù yì。 　　 suǒ yǐ， bù yào kàn bù qǐ rèn hé yī gè rén， rén yǔ rén xiāng jiāo， gè yòu gè de cháng chù， tā zhè yī diǎn bù duì， lìng yī diǎn huì shì duì de。 yòu liǎng gè zhòng diǎn yào zhù yì de：“ bù yīn qí rén 'ér fèi qí yán， bù yīn qí yán 'ér fèi qí rén。” zhè gè jiā huǒ de xíng wéi tài húndàn liǎo， dàn yòu shí hòu tā shuō de yī jù huà， yì jiàn hěn hǎo。 nǐ yào zhù yì， bù yào yīn wéi tā de rén gé yòu wèn tí， huò zhě duì tā de yìn xiàng bù hǎo， ér duì tā de hǎo zhù yì， yìng shì bù kěn tīng， nà jiù bù duì liǎo。 yòu shí hòu“ bù yīn qí yán 'ér fèi qí rén”， zhè gè rén yī kāi kǒu jiù mà rén， shuō cū huà， nǐ rèn wéi shuō cū huà de、 tǔ bāo zǐ， méi yòu xué wèn， rán hòu bǎ tā zhěng gè rén gé dū kàn dī liǎo。 zhè dū bù duì， bù néng piān chā，“ wú yǒu bù rú jǐ zhě”， shì jiè shàng měi gè réndōu yòu tā de cháng chù， wǒ men yīnggāi yòng qí cháng 'ér shè qí duǎn， suǒ yǐ“ guò zé wù dá gǎi”， yīn wéi kàn dào liǎo měi yī gè rén de cháng chù， fā xiàn zì jǐ de quē diǎn， nà me bù yào pà gǎi guò， zhè jiù shì zhēn xué wèn。 　　 jù xīn lǐ xué de yán jiū， rén duì yú zì jǐ de guò cuò， hěn róng yì fā xiàn。 měi gè rén zì jǐ zuò cuò liǎo shì， shuō cuò liǎo huà， zì jǐ xiǎo dé bù xiǎo dé ní？ jué duì xiǎo dé， dàn shì rén lèi yòu gè máo bìng， yóu qí bù shì zhēn yòu xiū yǎng de rén， duì zhè gè máo bìng gǎi bù guò lái。 zhè máo bìng jiù shì míng míng zhī dào zì jǐ cuò liǎo， dì 'èr miǎo zhōng jiù zhǎo chū hěn duō lǐ yóu lái， zhī chí zì jǐ de cuò wù wán quán shì duì de， yuè xiǎng zì jǐ yuè méi yòu cuò， yóu qí shì shì yè shāo yòu chéng jiù de rén， zhè gè máo bìng yī fàn， shì háo wú bàn fǎ de。 suǒ yǐ guò cuò yī jīng fā xiàn hòu， jiù yào yǒng yú gǎi guò， cái shì zhēn xué wèn、 zhēn dào dé。 　　 nà me， wǒ rú hé lái zhèng míng zhè gè“ wú yǒu bù rú jǐ zhě” shì zhè yàng jiě shì ní？ hěn zì rán de， hái shì gēn jù《 lùn yǔ》。 rú guǒ kǒng zǐ bǎ“ wú” zì zuò dòng cí， biàn bù yòng zhè gè“ wú” liǎo。 bǐ rú shuō， xià miàn yòu de“ wú yì”、“ wú wǒ” děng děng， dū yòng zhè gè“ wú” zì。 ér qiě gēn jù shàng xià wén， gēn jù zhěng gè《 lùn yǔ》 jīng shén， zhè jù huà shì fēi cháng qīng chǔ de， shàng miàn jiào nǐ zūn zhòng zì jǐ， xià miàn jiào nǐ zūn zhòng bié rén。 guò qù yī qiān duō nián lái de jiě shì dū biàn chéng jiāo qíng dāng zhōng de shì lì， zhè zěn me tōng ní？ suǒ yǐ wǒ shuō kǒng jiā diàn bèi rén dǎ dǎo， lǎo bǎn méi yòu cuò， dōushì diàn yuán men gǎo cuò liǎo de， zhè yào tè bié xiū zhèng de。 　　 zhòngguā zhě 　　 xià miàn yī jié， děng yú yī gè jié lùn： 　　 Zēngzǐ yuē： shèn zhōng zhuī yuǎn， mín dé guī hòu yǐ。 　　 gǔ rén duì yú zhè yī jù de jiě shì， wǒ yě yòu diǎn yì jiàn。 ná xiào dào lái jiǎng， guò qù jiǎng zhōng guó wén huà de xiào dào， běn lái hěn zhòng yào， wǒ men kàn lì shǐ shàng gěi huáng dì de zòu yì， cháng yòu“ shèng cháo yǐ xiào zhì tiān xià” zhè jù huà。 děng yú shì xiàn fǎ de jī chǔ jīng shén， guò qù wǒ men méi yòu“ xiàn fǎ” zhè gè míng chēng， dàn shì yòu zhè gè jīng shén héng héng xiàn fǎ de zhé xué jīng shén， yǐ xiào dào wéi jī chǔ、 zuò zhōng xīn。 suǒ yǐ guò qù de huáng dì， quán qīng tiān xià， yī dào nèi gōng， jiàn dào mǔ hòu， huáng dì yě yào guì xià lái， huáng tài hòu duì shénme shì jiǎng yī jù bù yìng gāi， huáng dì jiù fēi gǎi bù kě。（ dàn shì chū liǎo nèi gōng， mǔ hòu zé bù néng gān zhèng。） gù rán， wǒ men xiàng lái yǐ xiào zhì tiān xià， dàn yìng lā shàng liǎo zuò jiě shì， yě shì bù duì de， gǔ rén jiù jiě shì“ shèn zhōng zhuī yuǎn” shì xiào dào。 suǒ yǐ guò qù zài dà lù， rén jiā dà tīng lǐ de zǔ zōng pái wèi shàng miàn， zǒng shì“ shèn zhōng zhuī yuǎn” sì gè zì， zhè jiù shì yīn wéi gǔ rén jiě shì“ shèn zhōng zhuī yuǎn” zhǐ duì xiào dào 'ér yán de。 tā men jiě shì： shèn qí zhōng zhě， shì shuō duì guò qù liǎo de， sǐ liǎo de xiān rén， wǒ men yào huái niàn tā。“ mín dé guī hòu yǐ”， tā men jiě shì， rú guǒ dà jiādōu néng xiào shùn fù mǔ， xiào yú zǔ zōng de huà， shè huì fēng qì jiù qū yú hòu dào liǎo。 　　 zhè shì yòu wèn tí de， yì sī duì， dàn qiānqiǎng fù huì。 wèishénme yǐn yòng Zēngzǐ de zhè yī duàn huà jiǎng xué wèn ní？“ shèn zhōng zhuī yuǎn” shì shénme yì yì？“ zhōng” jiù shì jiēguǒ，“ yuǎn” jiù shì hěn yuǎn de yuǎn yīn， yòng xiàn zài guān niàn de yī jù huà lái jiǎng jiù jiě jué liǎo，“ yī gè rén yào xiǎng hǎo de jiēguǒ， bù rú yòu hǎo de kāi shǐ。” yù shèn qí zhōng zhě， xiān zhuī qí yuǎn， měi jiàn shì de jiēguǒ， dōushì yóu nà yuǎn yīn lái de， zhè lǐ wǒ men kě yǐ yǐn yòng fó xué lǐ de yī jù huà：“ pú sà wèi yīn， fán fū wèi guǒ。” fó jiā de pú sà， dà zhì xiāng dāng yú zhōng guó rú jiā de shèng rén， shèng rén men fēi cháng zhòng shì yī jiàn shì qíng de dòng jī。 bǐ rú yòu yī gè péng yǒu lái yuē nǐ zuò shēng yì， zhè gè dòng jī， yě jiù shì zhè gè chū yīn， wǒ men yào zhù yì， yě xǔ shì shàn yīn， yě xǔ shì 'è yīn， rú guǒ shì 'è yīn， jí shǐ jiào nǐ zuò dǒng shì cháng， jiāng lái zuò láo de yě shì nǐ， nà me zhè gè yīn yào zhù yì liǎo， suǒ yǐ pú sà shì pà zhè gè yīn。 ér“ fán fū” héng héng pǔ tōng yī bān rén wèi guǒ， xiàng sǐ xíng fàn dào zhí xíng shí cái hòu huǐ， zhè gè hòu guǒ lái liǎo tā cái pà。 zhēn yào zhù yì xué wèn de rén， duì měi yī jiàn shì， zài yòu dòng jī de shí hòu jiù zuò hǎo， yě jiù shì gāng cái shuō de， yào yòu hǎo de jiēguǒ， bù rú yòu hǎo de kāi shǐ， yě jiù shì kāi shǐ jiù yào shèn zhòng。 　　 yòu rén bù zé shǒu duàn de chuàng yè， jīng cháng xǐ huān yǐn yòng xī fāng zōng jiào gé mìng jiā mǎ dīng · lù dé de“ bù zé shǒu duàn” zhè jù huà。 dàn shì nǐ yào zhù yì， duì mǎ dīng · lù dé zhè jù huà， bù yào zhǐ shuō yī bàn， tā shì shuō：“ bù zé shǒu duàn， wán chéng zuì gāo dào dé。” xiàn zài bǎ zhè jù huà lán yāo yī dāo， kǎn qù yī bàn， bǎ“ bù zé shǒu duàn” ná qù yòng， ér bù shì“ wán chéng zuì gāo dào dé”， zhè jiù hěn wēi xiǎn liǎo。 　　 suǒ yǐ“ shèn zhōng zhuī yuǎn” de yì sī， shì shuō yǔ qí yào hǎo de jiēguǒ， bù rú yòu hǎo de kāi shǐ， xī fāng wén huà zhōng yòu yī jù sú huà：“ hǎo de kāi shǐ shì chéng gōng de yī bàn。” yě shì zhè gè dào lǐ。 dà jiā rèn shí liǎo zhè gè dào lǐ， zé“ mín dé guī hòu yǐ”。 shè huì dào dé de fēng qì， zì rán dū guī yú hòu dào yán jǐn。 zhè shì“ xué wèn” de dào lǐ。 　　 kǒng zǐ de sù miáo 　　 jiǎng dào zhè gè dì fāng， yī zhí tài yán sù liǎo， suǒ yǐ xià miàn lái gè huá jī de shì qíng。 zài zhè lǐ， yě kě kuī jiàn kǒng mén dì zǐ xiě wén zhāng de bǐ fǎ， bìng bù dāi bǎn， shì huó pō shēng dòng de。 　　 zǐ qín wèn yú zǐ gòng yuē： fū zǐ zhì yú shì bāng yě， bì wén qí zhèng， qiú zhī yǔ？ yì yǔ zhī yǔ？ zǐ gòng yuē： fū zǐ wēn、 liáng、 gōng、 jiǎn、 ràng yǐ dé zhī。 fū zǐ zhī qiú zhī yě， qí zhū yì hū rén zhī qiú zhī yǔ！ 　　 zǐ qín míng kàng， yòu zì zǐ yuán， shǎo kǒng zǐ sì shí suì。 kǒng zǐ yī shēng jiǎng xué， yóu qí shì zhōu yóu liè guó huí lái， zhuān xīn péi yǎng hòu yī dài， jiào yù hòu yī dài， suǒ yǐ xué shēng dōushì nián qīng rén。 zǐ gòng shì kǒng zǐ dì zǐ zhōng zuì chū sè de yī gè rén wù。 wú yuè zhī zhàn， yě hé tā yòu guān， tā wèile bǎo hù zì jǐ de fù mǔ zhī bāng héng héng lǔ guó， zì dòng yǐ guó mín wài jiāo de shēn fèn dào wú、 yuè qù dòng zhī yǐ lì hài， ér yǐn qǐ zhè chǎng zhàn zhēng。 　　 zhè yī duàn shì shuō yòu yī tiān zǐ qín wèn zǐ gòng de huà， rú guǒ bǎ tā gǎi biān zuò huà jù， nà yī dìng shì yīcháng hěn huá jī、 hěn yòu qù， lìng rén guǎn 'ěr de xì。 hǎo xiàng shì zǐ qín qiāoqiāo dì chě liǎo zǐ gòng de xiù zǐ， bǎ tā lā dào mén biān， bì kāi liǎo kǒng zǐ de shì xiàn， rán hòu yā dī sǎng mén qīng qīng de wèn dào：“ wèi！ zǐ gòng！ wǒ wèn nǐ， wǒ men zhè wèi lǎo shī， dào liǎo měi yī gè guó jiā， dōuyào dǎ tīng rén jiā de zhèng zhì， tā shì xiǎng guān zuò， hái shì xiǎng tí gōng rén jiā yī diǎn shénme yì jiàn， shǐ zhè xiē guó jiā fù qiáng qǐ lái？” zǐ gòng dá dé hěn miào！ tā shuō：“ wǒ men de lǎo shī shì wēn、 liáng、 gōng、 jiǎn、 ràng yǐ dé zhī de。 lǎo dì， fū zǐ bù shì xiàng nǐ men zhè yī bān sī xiǎng， duì yú yī jiàn shì qíng zǒng bǎ rén jiā tuī kāi， zì jǐ qiǎng guò lái gān de。 tā shì qiān ràng gěi rén jiā， shí zài tuī bù kāi liǎo， cái miǎnqiǎng chū lái zì jǐ zuò de。 jiǎ rú nǐ rèn wéi lǎo shī shì wéi liǎo qiú guān zuò， yě kǒng pà yǔ yī bān rén de qiú guān、 qiú zhí、 qiú gōng míng de lù xiàn liǎng yàng bā？” kě jiàn tā méi yòu zuò zhèng miàn de dá fù， zhǐ bǎ fǎn miàn de dào lǐ gào sù zǐ qín， děng yú duì nián qīng hòu jìn tóng xué de yī zhǒng jiào yù fāng fǎ， zhè fāng fǎ shì qǐ fā shì de， bù zuò zhèng miàn jiě dá， yào shòu jiào de rén zì jǐ qù sī kǎo pàn duàn。 　　 wēn、 liáng、 gōng、 jiǎn、 ràng。 xiàn zài xiān jiǎn dān de jiě shì zhè wǔ gè zì de wǔ zhǒng guān niàn。 　　“ wēn” shì jué duì wēn hé de， yòng xiàn dài de yǔ huì lái jiǎng jiù shì píng hé de。“ liáng” shì shàn liáng de、 dào dé de。“ gōng” shì gōng jìng de， yě jiù shì yán sù de。“ jiǎn” shì bù làng fèi de。“ ràng” shì yī qiēdōu shì qiān ràng yǒu hǎo de、 lǐ xìng de、 bǎ zì jǐ fàng zài zuì hòu de。 shàng miàn zhè wǔ gè zì， yě kě yǐ shuō shì wǔ gè tiáo jiàn。 miáo xiě liǎo kǒng zǐ de fēng dù、 xìng gé jí tā de xiū yǎng。 　　 zhè wǔ gè zì bāo hán liǎo xǔ duō， yě jiù shì zhōng guó rú jiā jiào rén zuò wéi yī gè rén， yào zài zhè wǔ gè zì shàng zuò zhòng dà de yán jiū， duō xià gōng fū。 　　 wǔ zì chuàn tōng wǔ jīng 　　 jiǎng dào wēn、 liáng、 gōng、 jiǎn、 ràng zhè wǔ gè zì， jiù yòu qiān shè dào zhōng guó wén huà de quán tǐ gēn yuán。 yīn cǐ， wǒ men shǒu xiān jiù yào yán jiū yī běn shū héng héng《 lǐ jì》。 tā shì zhōng guó wén huà de yī gè bǎo kù。 wǒ men de“ dà tóng” sī xiǎng， jiù shì《 lǐ jì》 zhōng《 lǐ yùn》 piān lǐ de yī jié。 yào liǎo jiě“ dà tóng” sī xiǎng de zhé xué jī chǔ， bì xū yào bǎ《 lǐ yùn》 zhè yī piān quán pán gǎo qīng chǔ。 suǒ yǐ《 lǐ jì》 shì wǒ men wén huà de bǎo kù， yě shì guò qù jǐ qiān nián lái xiàn fǎ jīng shén de suǒ zài， lǐ miàn bāo kuò liǎo xiàn dài de xué wèn： zhèng zhì、 jīng jì、 zhé xué、 jiào yù、 shè huì、 kē xué， shénme dōng xī dōuyòu， nǎi zhì yī yào、 wèi shēng， yǐ jí zhōng guó rén guò qù de kē xué guān niàn， dōuyòu liǎo。 suǒ yǐ yào liǎo jiě zhōng guó wén huà de gēn běn，《 lǐ jì》 shì bù néng bù yán jiū de。 qǐ dàn shì《 lǐ jì》， huàn jù huà shuō， yào liǎo jiě wǒ men zhōng guó wén huà， liǎo jiě kǒng mèng sī xiǎng， liǎo jiě yáo、 shùn、 yǔ、 tānɡ、 wén、 wǔ、 zhōu gōng、 kǒng zǐ yī zhí xià lái de gēn běn yuān yuán， hái bì xū liǎo jiě qí tā“ wǔ jīng”。 　　 tán dào“ wǔ jīng”，《 lǐ jì》 zhōng yòu yī piān《 jīng jiě》， duì yú“ wǔ jīng” zuò zǒng píng。 zhè zěn me shuō fǎ ní？ yǐ xiàn zài de guān niàn lái shuō， jiù shì duì“ wǔ jīng” ě yào jiǎn dān de jiè shào： duì《 shī》、《 shū》、《 yì》、《 lǐ》、《 lè》、《 chūn qiū》 yǐ yī liǎng jù huà pī píng liǎo。 　　《 jīng jiě》 piān shuō：“ kǒng zǐ yuē： rù qí guó， qí jiào kě zhī yě。” yì sī shì， dào yī gè dì fāng， kàn shè huì fēng qì， jiù kě zhī dào tā de wén jiào sī xiǎng。 　　《 jīng jiě》 piān jiē zhe shuō：“ qí wéi rén yě， wēn róu dūn hòu， shī jiào yě。” suǒ wèi shī de jiào yù， jiù shì yǎng chéng rén de wēn róu dūn hòu。 jiǎng dào wēn、 liáng、 gōng、 jiǎn、 ràng zhè gè“ wēn” zì， jiù dé zhù yì kǒng zǐ suǒ shuō shī jiào de jīng shén。（ xiàn zài wǒ men bù piān xiàng yú zhè fāng miàn， zàn shí zhǐ zuò yī cān kǎo。） 　　“ shū tōng zhī yuǎn， shū jiào yě。”《 shū jīng》 yòu jiào《 shàng shū》， shì zhōng guó dì yī bù lì shǐ， yě bù zhǐ jiǎng lì shǐ， ér shì zhōng guó lì shǐ wén xiàn de dì yī bù zī liào。 xiàn zài xī fāng rén xué lì shǐ，（ xiàn zài wǒ men yán jiū lì shǐ de fāng fǎ， duō bàn shì yóu xī fāng de guān niàn lái de。） shì zuàn dào lì shǐ xué de niú jiǎo jiān lǐ qù liǎo， shì zhuān mén duì lì shǐ zhè mén xué shí de yán jiū， yòu lì shǐ de fāng fǎ， lì shǐ de zhù jiě， lì shǐ duì yú mǒu yī gè shí dài de yǐng xiǎng。 zhōng guó guò qù de qíng xíng， xué shù jiā yǔ wén xué jiā shì bù fēn de， xué shù jiā yǔ zhé xué jiā yě shì bù fēn de。 zhōng guó rén guò qù dú lì shǐ de mùdì， shì wéi liǎo dǒng dé rén shēng， dǒng dé zhèng zhì， dǒng dé guò qù 'ér zhī dào lǐng dǎo wèi lái， suǒ yǐ tā yào wǒ men“ shū tōng zhī yuǎn”。 rén dú liǎo lì shǐ， yào wǒ men tōng dá， tòu chè liǎo jiě shì gù rén qíng， yào zhī dào yuǎn dà。 zhè gè“ yuǎn dà” de dào lǐ， wǒ jiǎng gè zuì jìn de gù shì lái shuō míng， yòu yī wèi zuò wài jiāo guān de péng yǒu chū guó jiù rèn， wǒ sòng tā yī fù duì lián， shì chāo xí gǔ rén de jù zǐ：“ shì shì zhèng xū gāo zhù fú， huàn qíng bù yàn shǎo dī tóu。” yī bān rén yīngdāng rú cǐ， wài jiāo guān gèng yào shàn yú yùn yòng tā。 duì yú shì jú de biàn huà， wèi lái de fā zhǎn， yào yòu yǎn guāng， yào kàn dé yuǎn dà。“ huàn qíng” shì zuò guān de qíng tài， yào yòu rén gé， yóu qí wài jiāo guān， dài biǎo liǎo guó gé， dài biǎo quán mín de rén gé， yào yòu gǔ tóu， zhàn dé qǐ lái， shǎo dī tóu， bìng bù tǎo yàn“ shǎo dī tóu”。 bù néng jiāng jiù rén jiā， yào zěn yàng cái zuòde dào ní？ jiù shì dǒng dé lì shǐ héng héng shū tōng zhī yuǎn héng héng zhè shì《 shū jīng》 de jiào yù jīng shén。 　　“ guǎng bó yì liáng， lè jiào yě。” lè bāo kuò liǎo yīnyuè、 yì shù、 wén yì、 yùn dòng děng děng。 zài wǒ men de chuán tǒng wén huà zhōng， zhè xiē dū bāo kuò zài“ lè” lǐ，“ yì liáng” jiù shì yóu huài biàn hǎo， píng yì 'ér shàn liáng。 　　“ xié jìng jīng wēi， yì jiào yě。”《 yì jīng》 de sī xiǎng， shì lǎo zǔ zōng men yí liú xià lái de wén huà jié jīng。 wǒ men xiān mín zài wén zì shàng wèi fā míng shí， yòng bā guà huà tú kāi shǐ jì shì yǐ biǎo dá yì sī。 shénme jiào xié jìng ní？ jiù shì zhé xué de、 zōng jiào de shèng jié；“ jīng wēi” zé shǔ kē xué de。 yì jīng de sī xiǎng shì kē xué dào zhé xué。 róng hé liǎo zhé xué、 kē xué、 zōng jiào sān zhǒng jīng shén。 suǒ yǐ shuō“ xié jìng jīng wēi， yì jiào yě。” 　　 zhì yú“ gōng jiǎn zhuāng jìng， lǐ jiào yě。” shì rén gé de xiū yǎng， rén pǐn de xūn táo。 　　“ zhǔcí bǐ shì，《 chūn qiū》 jiào yě。”《 chūn qiū》 yě shì kǒng zǐ zuò de， yě shì lì shǐ。 shénme shì“ zhǔcí bǐ shì” ní？ kàn dǒng liǎo《 chūn qiū》 zhè gè lì shǐ， kě tí gōng wǒ men wài jiāo、 zhèng zhì， nǎi zhì qí tā rén shēng fāng miàn zuò wéi cān kǎo。 yīn wéi rén shì shàng xǔ duō shì qíng de yuán wěi、 yīn guǒ shì méi yòu liǎng yàng de， yīn cǐ cháng yòu rén shuō lì shǐ shì chóngyǎn de。 zhè shì yī gè zhé xué wèn tí， lì shǐ huì chóngyǎn má？ bù kě néng。 zhēn de bù kě néng má？ yě xǔ kě néng， yīn wéi gǔ rén shì rén， wǒ men yě shì rén， zhōng guó rén shì rén， wài guó rén hái shì rén， rén yǔ rén zhī jiān， xíng tài bù tóng， yuán zé què biàn bù dào nà lǐ qù， suǒ yǐ shuō lì shǐ shì chóngyǎn de。 dàn shì， bù guǎn lì shǐ chóngyǎn bù zhòng yǎn， yóu qí zhōng guó wén huà yòu wǔ qiān nián de lì shǐ， duì yú zuò rén chǔshì， chù chù dōuyòu qián bèi de jīng yàn。 suī rán gǔ dài de shè huì xíng tài yǔ wǒ men bù tóng， yuán zé què méi yòu liǎng yàng， suǒ yǐ dú liǎo《 chūn qiū》，“ zhǔcí bǐ shì”， jiù zhī shí yuān bó， zhī dào mǒu yī jiàn shì qíng fā shēng guò， gǔ rén yě céng yòu zhè yàng yī jiàn shì qíng， tā de shàn 'è、 chǔlǐ fāng fǎ dōuzhī dào， zhè gè jiù jiào“ bǐ shì” liǎo， shì“《 chūn qiū》 jiào yě”。 　　 yǐ yú wǔ jīng， zài《 jīng jiě》 zhōng， zhǐ yòng jǐ gè zì， jiù jiāng měi yī bù shū de jīng huá sī xiǎng yú yǐ biǎo zhēng。 ná xiàn zài de bái huà wén lái jiǎng， zhè měi yī jù huà de jǐ gè zì， jiù kě yǐ ná dào hǎo jǐ gè bó shì xué wèi。“ xiǎo tí dà zuò” má！ jìn guǎn zuò， cóng xī fāng wén huà zì shí liù shì jì de wén yì fù xīng yùn dòng kāi shǐ， dào xiàn zài wéi zhǐ， yī qiēdōu chě jìn lái， chě dào zuì hòu， shuō míng liǎo zhè yī diǎn， jiù kě yǐ wán chéng yī piān bó shì lùn wén liǎo。 dàn shì zài gǔ rén， jǐ jù huà 'ér yǐ。 　　 shàn zhī shí yǔ 'è zhī shí 　　 xià miàn hái yòu：“ gù《 shī》 zhī shī， yú。” lǎo shì qù gǎo wén xué de rén， biàn chéng dú shū dú suān liǎo de shū dāi zǐ， hěn tǎo yàn， nà jiù shì bèn dàn。 rèn hé xué wèn， yòu zhèng fǎn liǎng miàn， wǔ jīng yě rú cǐ。 　　 jiē zhe tí dào“《 shū》 zhī shī， wū。” suǒ yǐ dú lì shǐ yào zhù yì， yóu qí dú zhōng guó shǐ gèng yào zhù yì， yīn wéi sòng cháo de lì shǐ shì yuán cháo rén biān de， yuán cháo de lì shǐ shì míng cháo rén biān de， míng cháo de lì shǐ shì qīng cháo rén biān de， shì qíng xiāng gé liǎo zhè me jiǔ， ér qiě gè rén de zhù guān、 chéng jiàn yòu bù tóng， suǒ yǐ lì shǐ shàng jìzǎi de rén míng、 dì míng、 shí jiān dōushì zhēn de， dàn yòu shí hòu shì shí bù yī yàng， yě bù jiàn dé wán zhěng。 wèile mí bǔ zhè gè quē xiàn， hái yào dú lì shǐ de fǎn miàn wén zhāng。 fǎn miàn wén zhāng kàn shénme ní？ kàn lì cháo de zòu yì， tā xiāng dāng yú xiàn dài bào zhǐ de shè lùn， zài dāng shí shì dà chén tí chū de jiàn yì hé bào gào。 wèishénme yào tí chū jiàn yì bào gào？ kě jiàn suǒ tí de shì chū liǎo máo bìng， fǒu zé jiù méi yòu jiàn yì liǎo。 sòng cháo wáng jīng gōng héng héng wáng 'ān shí jiù shuō guò lǎn dé dú《 chūn qiū》， rèn wéi nà shì yī běn làn zhàng bù， zhè yě shì rèn wéi“《 shū》 zhī shī， wū” de guān niàn。 zhè diǎn shì wǒ men yán dú lì shǐ yào zhù yì de。 　　“《 lè》 zhī shī， shē。” guāng shì jiǎng yì shù děng děng， yòu róng yì shǐ shè huì fēng qì biàn dé tài shē mí liǎo。 　　“《 yì》 zhī shī， zéi。” yī gè rén rú guǒ shàng tōng tiān wén， xià tōng dì lǐ， shǒu qiā bā guà， wèi bǔ xiān zhī， bié rén hái méi yòu dòng， tā jiù zhī dào liǎo yī qiē， zhè yàng hǎo má？ huài dé hěn！“ chá jiàn yuān yú zhě bù xiáng”。 rú guǒ méi yòu jī běn dào dé xiū yǎng， cǐ rén jiù guǐ tóu guǐ nǎo， huā yàng céng chū liǎo。 suǒ yǐ xué《 yì》 néng“ shàng tōng tiān wén， xià tōng dì lǐ。” gù rán hěn zhòng yào， dàn“ zuò rén” gèng zhòng yào， rú guǒ zuò rén méi yòu zuò hǎo， huài rén de zhī shí yù duō， zuò huài shì de běn lǐng yuè dà， yú shì jiù“《 yì》 zhī shī， zéi” liǎo。 　　“《 lǐ》 zhī shī， fán。” lǐ hěn zhòng yào， guòfèn jiǎng lǐ jiù tǎo yàn sǐ liǎo， děng yú shuō wǒ men quán zhào yī xué lǐ lùn， liǎng shǒu jiù bù gǎn mō miàn bāo 。 quán tīng lǜ shī de huà， lián lù dōubù gǎn zǒu， dòng zhé fàn fǎ。 nǐ yào gǎo lǐ fǎ， nà fán tòu liǎo。 suǒ yǐ“ lǐ” yào qià dào hǎo chù。 　　“《 chūn qiū》 zhī shī， luàn。” dǒng liǎo lì shǐ de chūn qiū dà yì yǐ hòu， gù rán shì hǎo， yòu shí hòu dú liǎo lì shǐ yòu yòu wèn tí， hǎo xiàng yī gè rén bù yán jiū jūn shì zhé xué， zé zhè gè rén zuò wéi yī gè jiàn quán de guó mín bù chéng wèn tí， děng dào yán jiū liǎo jūn shì zhé xué yǐ hòu， xiāng fǎn de， tā yòu róng yì chuǎng luàn。 bù huì wǔ shù de rén， zuì hòu kě yǐ shòu zhōng zhèng qǐn； huì liǎo wǔ shù， fǎn 'ér bù dé hǎo sǐ， shì yī yàng de dào lǐ。 　　《 jīng jiě》 duì wǔ jīng de pī píng， zhèng miàn fǎn miàn dū jiǎng liǎo。 xià miàn yī duàn， jiù shì gào sù wǒ men， wǔ jīng de xiū yǎng， yào zuò dào wēn róu dūn hòu 'ér bù yú。 zhè yàng de rén， cái néng 'ài rèn hé yī gè rén， ài rèn hé yī gè péng yǒu。 suǒ wèi dūn hòu， duì bié rén de quē diǎn， róng yì bāo hán， róng yì yuán liàng， duì bié rén de guò cuò， néng màn màn de gǎn huà tā， kě shì tā bìng bù shì yī gè yū fū zǐ， nà me cái shì“ shēn yú shī zhě yě”， zhè yàng cái suàn shì shī de jiào yù。 yǐ xià《 shū》、《 yì》、《 lǐ》、《 lè》、《 chūn qiū》， dōushì rú cǐ。 xiàn zài wǒ men zài huí dào《 lùn yǔ》 shàng lái。 　　 zǐ gòng suǒ jiǎng kǒng zǐ de wēn、 liáng、 gōng、 jiǎn、 ràng， shì jiǎng kǒng zǐ de xiū yǎng， shì jí zhōng guó gǔ dài chuán tǒng wén huà zhī dà chéng， tā yòu liǎo zhè yàng gāo shēn de xiū yǎng， suǒ yǐ tā de mùdì， jiù shì wǒ guó gǔ dài de“ shū shì zhù yì”， tā jù yòu jiù shì jiù rén de sī xiǎng， yě jiù shì wǒ men qián miàn suǒ tí dào de tā de qiān qiū dà yè。 qiān qiū dà yè jiù shì xué wèn sī xiǎng， qiān qiū shì yè zài dāng shí shì hěn jì mò de， lì rú kǒng zǐ、 lǎo zǐ、 shì jiā móu ní、 yé sū、 mù hǎn mò dé děng děng， zài dāng shí bìng wèi shòu rén zhòng shì， kě shì dé jí wàn shì， míng zhèn qiān gǔ。 kǒng zǐ zhè zhǒng qiān qiū shì yè shì yào jí zhōng guó wén huà、 sī xiǎng、 jīng shén zhī dà chéng， rèn qīng chǔ zì jǐ de rèn wù， xī shēng xiàn shí de róng huá， cái néng gòu zuò dào。 suǒ yǐ zǐ gòng duì zǐ qín shuō， nǐ wèn dào lǎo shī jiū jìng wèishénme lái zhe？ nǐ kàn kàn lǎo shī shì zhè yàng yī gè rén， rú guǒ nǐ yī dìng yào rèn wéi tā duì zhèng zhì yòu yě xīn， yòu yào qiú de huà， kǒng pà tā suǒ yào qiú de， yě bù shì yī bān rén suǒ néng liǎo jiě de。 　　 jīng guò liǎo zhè yī duàn yòu qù wèi de wèn dá， xià miàn yī duàn de wèn tí jiù lái liǎo。 　　 lǎo shǔ shēng 'ér de xiào dào 　　 zǐ yuē： fù zài guān qí zhì， fù méi guān qí xíng， sān nián wú gǎi yú fù zhī dào， kě wèi xiào yǐ。 　　 jiǎng dào zhè lǐ， wǒ men yào xiàng qián bèi de mǒu xiē rú zhě、 lǐ xué jiā、 dú shū rén gào gè zuì liǎo， tā men de jiě shì， yòu shì cuò wù de。 tā men shuō kàn yī gè rén， tā fù mǔ hái zài de shí hòu kàn tā de zhì xiàng， fù mǔ sǐ liǎo de shí hòu kàn tā de xíng wéi， sān nián dāng zhōng， méi yòu gǎi biàn tā fù mǔ suǒ zǒu de lù xiàn， zhè gè rén jiù jiào zuò xiào zǐ liǎo。 wèn tí lái liǎo， jiǎ shǐ fù mǔ xíng wéi bù duān， yǐ qiè dào wéi shēng， ér zǐ bù xiǎng dāng xiǎo tōu， yòu fǎn gǎn， kě shì wèile xiào dào， jiù bù néng bù dāng sān nián xiǎo tōu qù。 zhè yàng， wèn tí bù jiù lái liǎo？ rú guǒ yù dào huài rén de huà， míng míng zhī dào cuò， kě tuī shuō：“ kǒng zǐ shuō de yā！ shèng rén shuō de yā！ wèile zuò xiào zǐ， yě zhǐ hǎo zuò cuò sān nián yā！” zhè jiào shèng rén má？ zhào zhè yàng jiǎng， wǒ jiù jiào tā shì lǎo shǔ shēng 'ér de xiào dào zhé xué。 wèishénme ní？ sú huà shuō：“ lóng shēng lóng， fèng shēng fèng， lǎo shǔ shēng 'ér dǎ dì dòng。” tōng má？ bù tōng！ zhè xiē wèn tí， dū chū zài guò qù de wù jiě。 dāng rán， sòng rú bìng bù yī dìng wán quán cuò， dàn xiàng zhè zhǒng cuò de dì fāng， wǒ men yào zhù yì。 suǒ yǐ gǔ rén shuō， dú shū yào dǐng mén shàng lìng yòu yī zhǐ yǎn。 zhōng guó zōng jiào lǐ yòu de shén xiàng， duō yī zhǐ yǎn jīng， míng wéi zhì huì yǎn。 wǒ men yào yòng zōng jiào jiā suǒ wèi de zhì huì zhī yǎn qù kàn， jiù hěn róng yì liǎo jiě liǎo。 　　“ fù zài guān qí zhì” de zhè gè“ zhì”， gǔ rén de wén zì“ zhì” wéi“ yì zhì” zhī yì， tā bāo kuò liǎo sī xiǎng、 tài dù。 wǒ mendōu céng jīng zuò guò 'ér zǐ， dōuyòu zhè yàng de jīng yàn： dāng fù qīn、 shī cháng de miàn qián， tīng dào jiào xùn fēn fù， kǒu kǒu shēng shēng chēng“ shì”， dàn bèi guò shēn lái， què duì zhe tóng xué、 péng yǒu， zuò yī gè guǐ liǎn， biǎo shì bù tīng。 suǒ yǐ“ fù zài guān qí zhì” zhè huà， shì shuō dāng fù mǔ zài miàn qián de shí hòu， yào yán xíng yī zhì。 jiù shì fù mǔ bù zài miàn qián， bēizhe fù mǔ de shí hòu， nǎi zhì yú fù mǔ sǐ liǎo， dōuyào yán xíng yī zhì， chéng chéng kěn kěn， fēi cháng lǎo shí， shuō bù jiē shòu jiù shì bù jiē shòu； rú guǒ zuò hǎo rén， jiù yào zuò dào dǐ， fù mǔ sǐ liǎo， yú sān nián zhī nèi， wú gǎi yú fù zhī dào， shuō dé dào zuòde dào， jīng guò sān nián zhè me jiǔ de shí jiān， gǎn qíng méi yòu dàn bó， yán xíng yī zhì， yī guàn zuò fǎ， zhè jiù shì xiào zǐ。 　　 wú suǒ shì cóng de lǐ sú 　　 xià miàn jiǎng zuò xué wèn de tài dù。 　　 yòu zǐ yuē： lǐ zhī yòng， hé wéi guì， xiān wáng zhī dào， sī wéi měi， xiǎo dà yóu zhī； yòu suǒ bù xíng， zhī hé 'ér hé， bù yǐ lǐ jié zhī， yì bù kě xíng yě。 　　 wèishénme jiǎng xué wèn jiǎng dào lǐ？ zhè gè lǐ， gāng cái tí dào liǎo《 lǐ jì》。 jiǎng dào lǐ， gǎn kǎi liáng shēn！ wǒ men zhī dào， zhōng guó réndōu zì chēng“ lǐ yì zhī bāng”， xiàn zài hěn chéng wèn tí。 jǐ shí nián qián， yù dào rén dǎ gōng， hòu lái màn màn gǎi chéng jū gōng， hòu lái zài jiā shàng yī diǎn jūn shì huà de， jiāng shǒu jǔ qǐ zhǎng jìn yú méi， shí wǔ dù de bàn jū gōng， yǐ hòu gǎi chéng liǎng fāng miàn wò shǒu， yòu biàn chéng xiàn zài de diǎn yī gè tóu， hòu lái yòu biàn chéng qiáo yī gè xià bā。 xiàn zài wǒ men zhōng guó rén， jiàn miàn shī lǐ de dòng zuò， bù zhī dào shì nǎ yī tào liǎo。 suǒ yǐ shuō， jiǎng dào wén huà， gǎn kǎi liáng shēn。 　　 wén huà biǎo xiàn zài xíng tài shàng， cháng yòu sì yàng dà lèi：“ yī、 guān、 wén、 wù”。 wǒ men zài rì běn dū hái kàn dé dào， rì běn rén píng cháng yě chuān xī zhuāng， dàn shì yù dào huáng shì de zhòng dà diǎn lǐ， hái shì chuān zì jǐ zhì dìng de mín zú lǐ fú。 guò qù zhí zhèng dǎng zài kàng zhàn yǐ qián， nǐ guò yī gè guān yú“ yī、 guān、 wén、 wù” de wén jiàn cǎo 'àn， duì guó mín de yī fú， dōuyòu liǎo guī dìng， hòu lái yīn kàng zhàn jūn xīng， méi yòu shí xíng。 　　 xiàn zài wǒ men zài lǐ yí fāng miàn， kàn jiàn liǎo rén， gāng shuō de wǔ tào lǐ mào dōuyào lái de， zài jiā shàng zài fēi jī chǎng， hái yòu bào yī xià， tiē gè liǎn de， zhēn kě wèi jí gǔ jīn zhōng wài zhī dà chéng。 yòu kàn jié hūn lǐ yí， guò qù bài tiān dì， bài fù mǔ， hòu lái gǎi chéng wén míng jié hūn， xīn niàn chuān bái yī fú， zhè shì wǒ men guò qù de xiào fú； hái yòu nán bīn xiāng， lā shā de huā tóng， zhè jiào“ wén míng jié hūn”。 zài xià lái， fǎ lǜ wèn tí， xiě yī zhāng hūn yuē， gài liǎng gè zhāng， hái jiā shàng zhèng rén， dà yòu wéi lí hūn zuò zhǔn bèi de wèi dào， xiàn zài gèng jiǎn dān liǎo， gēn wài guó rén jié hūn de， wài guó rén chuān shàng nà zhǒng rì běn shì de mù tuō bǎn， jiù qù jié hūn liǎo。 dào fǎ yuàn gōng zhèng chù kàn kàn， shénme guài yàng zǐ dedōu yòu。 　　 sāngshì shàng gèng kàn chū lái liǎo， jūn lè duì、 xī lè duì、 luó gǔ duì、 shēng xiāo duì、 hé shàng、 dào shì， jí gǔ jīn zhōng wài zhī dà chéng， chū bìn hángliè， shénme dōuyòu， bù lún bù lèi。 suǒ yǐ jiǎng zhè gè lǐ yí， wǒ men dà jiā yào zhù yì， wéi zì jǐ de guó jiā jiàn lì wén huà， shì fēi cháng zhòng yào de shì qíng。 wǒ men dà jiā yào qǐ lái zuò jù tǐ de yán jiū。 　　 cǐ wài，《 lùn yǔ》 shàng de“ lǐ” shì shè huì zhì xù de lǐ， gè rén de lǐ。 céng yòu yī gè xué shēng gěi wǒ de xìn shàng chēng“ nán lǎo shī”， wǒ duì tā shuō， bù zhī dào nǐ jiū jìng xiě xìn gěi shuí， yīn wéi wǒ de hái zǐ yě zài jiāoshū， yě shì“ nán lǎo shī”， nǐ jì bù zhào zhōng guó lǐ fǎ chēng míng， yě kě zhào xī yáng guīju chēng“ qīn 'ài de mǒu mǒu”， zhǐ lái yī gè“ nán lǎo shī”，“ nán” shì xìng shì， shì tōng chēng； míng shì tè chēng。 zài wǒ men zhōng guó de lǐ mào， yòu shì xiě xìn yòng tōng chēng， hū xìng shì bù lǐ mào de。 gèng huá jī de shì tā zì chēng“ yú shēng mǒu mǒu”。 zhè gè“ yú”， běn lái shì píng bèi shāo cháng huò zhǎngbèi zì chéng de qiān cí，“ yú xiōng”、“ yú shū”、“ yú jiù” děng děng。 ér tā lái gè“ yú shēng”， jiù bù zhī dào dào dǐ shuí shì shuí de xué shēng liǎo。 zhè shì yī bān rén kàn bù qǐ zhōng guó wén huà， bù jiā yǐ zhù yì， suǒ fā shēng de xǔ duō wèn tí zhī yī。 xìn bù huì xiě， lǐ mào bù dǒng， bù zhī dào jìn tuì yìng duì， bù xiǎo dé xí wèi zūn bēi。 xiàn dài zuò shā fā， zuò qì chē， xī fāng wù zhì wén míng chǎn pǐn de shǐ yòng， xī fāng rén yě hái shì yòu xī fāng rén de lǐ mào、 xī fāng rén de guīju， yóu qí xué wài jiāo de rén bù néng bù dǒng。 ér xiàn zài nián qīng rén cháng nòng cuò， suǒ yǐ wǒ men zì chēng“ wén zhāng huá guó， shī lǐ chuán jiā。” fǎnxǐng qǐ lái， shì hěn nán guò de， fēi cháng chén tòng de； wèile guó jiā mín zú， zhè xiē dì fāng shì yào zhù yì de。 　　 zài jiǎng dào yòu zǐ de huà“ lǐ zhī yòng， hé wéi guì。” zhè děng yú lǐ de zhé xué。 lǐ shì gànshénme de？ shì zhōng hé zuò yòng， shuō dà yī diǎn jiù shì hé píng。 zhè yě jiù shì lǐ de sī xiǎng。 rén yǔ rén zhī jiān huì yòu piān chā de， shì yǔ shì zhī jiān bǐ cǐ yòu máo dùn； zhōng hé zhè gè máo dùn， tiáozhěng zhè gè piān chā， jiù kào lǐ。 nà me fǎ lǜ yě jiù shì lǐ de zuò yòng， fǎ lǜ de yuán zé zhī xià， lǐ guó nǎi zhì bàn shì de xì zé， jiù shì lǐ de zuò yòng。 jiǎ rú méi yòu lǐ， shè huì jiù méi yòu zhì xù， zhè zěn me xíng？ suǒ yǐ rén yǔ rén zhī jiān yào lǐ， shì yǔ shì zhī jiān yào lǐ， ér lǐ de zuò yòng，“ hé wéi guì”， jiù shì tiáozhěng jūn héng。 　　“ xiān wáng zhī dào， sī wéi měi。 xiǎo dà yóu zhī。” zhōng guó wén huà zhōng chēng xiān wáng， bù shì zhǐ nà yī gè huáng dì shì xiān wáng，“ xiān wáng” zhè liǎng gè zì， jiù shì wǒ men xiàn zài jiǎng de“ chuán tǒng wén huà”、“ zhōng guó wén huà” de yì sī。 suǒ wèi“ wáng zhě wàng yě”、“ wáng zhě yòng yě” zhè xiē zhù jiě yǐ wài， wǒ men liǎo jiě“ xiān wáng” liǎng zì de jīng shén， jiù dài biǎo liè zǔ liè zōng。 suǒ yǐ zhōng guó wén huà de xiān wáng zhī dào“ sī wéi měi yǐ”， zuì liǎo bù qǐ de， wǒ men rén wén wén huà de jiàn lì bǐ shì jiè shàng rèn hé mín zú、 rèn hé guó jiādōu gèng zǎo。“ xiǎo dà yóu zhī”， wú lùn dà shì xiǎo shì， dōuyào yóu lǐ de jīng shén lái chǔlǐ， shī qù liǎo lǐ de jīng shén jiù bù xíng， yī dìng chū máo bìng。 　　“ yòu suǒ bù xíng， zhī hé 'ér hé， bù yǐ lǐ jié zhī， yì bù kě xíng yě。” zhè shì jiǎng xiāng dāng máo dùn de dào lǐ。 wǒ men jīng cháng kàn dào“ jiáo wǎng guò zhèng” sì gè zì，“ wǎng” shì wāi liǎo， kàn jiàn shì wù wāi liǎo， bì xū yào jiáo zhèng tā； jiáo zhèng dé guò fēn liǎo， yòu shì wāi liǎo。 huàn jù huà shuō， bù shì xiàng zhè biān wāi， jiù shì xiàng nà biān wāi。 zǒng zhī“ guò zhèng” jiù shì wāi。 lǐ yě shì zhè yàng， yào zhōng hé， guòfèn de tiáojié yě bù hǎo。 yī gè qīng nián yī diǎn bù dǒng lǐ mào gù rán bù duì， dàn tā yī tiān dào wǎn dū jiǎng lǐ mào， tài duō lǐ liǎo， rén jiā jiù yào wù huì tā pāi mǎ pì， suǒ yǐ“ zhī hé 'ér hé”， duì yī jiàn shì， liǎo jiě liǎo tā de zhōng hé zhī dào， ér qù zhōng hé、 qù diào zhěng tā。 dàn guòfèn de tiáozhěng jiù cuò liǎo，“ bù yǐ lǐ jié zhī， yì bù kě xíng yě。” suǒ yǐ lǐ yì de jī běn jīng shén， shì tiáojié yī jiàn shì wù， zhōng hé yī jiàn shì wù， dàn shì yòu yī dìng de xiàn dù， chāo guò liǎo zhè gè xiàn dù， yòu yào chóngxīn bǎ tā tiáozhěng。 　　 shàng dì de wài pó shì shuí 　　 yào yán jiū zhōng guó wén huà， kǒng zǐ suǒ biān de《 lǐ jì》 shì bù néng bù kàn de。 tā shì wǒ guó chuán tǒng wén huà chū qī bāo luó wàn xiàng de zhù zuò。 yǐ xiàn dài xué shù lái jiǎng， bāo kuò liǎo zhé xué、 zhèng zhì、 jūn shì、 jīng jì、 wèi shēng、 yī xué děng gè fāng miàn de xué wèn。 dāng rán， shì yuán zé， bù xiàng xiàn zài fēn dé nà me xì。 suǒ yǐ《 lǐ jì》 zhè bù shū， bìng bù shì zhǐ jiǎng lǐ mào， wǒ men de lǐ jié lǐ mào， zhǐ shì lǐ de yī zhǒng biǎo xiàn 'ér yǐ。 zhōng guó wén huà de“ lǐ” zì， ná xī fāng wén huà lái jiǎng， jiù shì zhé xué。 zhé xué dà zhì kě fēn liǎng gè fàn wéi， yǐ zhōng guó dào lǐ lái jiǎng， yī gè shì xíng 'ér shàng de， yī gè shì xíng 'ér xià de。 suǒ wèi xíng 'ér xià de， shì yǔ zhòu wàn yòu yī qiē xué wèn， dū bāo kuò zài nèi； xíng 'ér shàng de， zài zhōng guó rén jiào zuò“ dào”， zài rú jiā sī xiǎng jiào“ tiān”，“ tiān dào” yě jiù shì“ běn tǐ lùn”。 xíng 'ér xià de， zài xī fāng zhé xué， jiù shì“ zhī shí lùn”、“ rén shēng de jià zhí lùn”。 xī fāng zhé xué dà gài shì zhè yàng fēn lèi de。“ xíng 'ér shàng” zhè gè míng chēng， lái zì《 yì jīng》， rì běn rén fān yì xī là zhé xué shí， jiè yòng liǎo《 yì jīng》 shàng kǒng zǐ suǒ shuō de zhè gè míng cí héng héng“ xíng 'ér shàng zhě wèi zhī dào”。 　　 shénme shì“ xíng 'ér shàng”？ jiù shì yǔ zhòu lái yuán de wèn tí héng héng xiān yòu jī hái shì xiān yòu dàn？ xiān yòu nán huò shì xiān yòu nǚ？ jiū jìng zhè gè yǔ zhòu wàn yòu shì shuí chuàng zào de？ zōng jiào jiā shuō shì yī wèi zhù zǎi chuàng zào de。 zhé xué jiā jiù wèn zhè gè zhù zǎi shì nǎ lǐ lái de？ chuàng zào zhù zǎi de yòu shì shuí？ jiǎ shǐ chuàng zào zhù zǎi de shì zhù zǎi de mā mā， nà me zhù zǎi de wài pó yòu shì shuí？ zhé xué jiā shì yī lù zhuī dào dǐ de。 tǎo lùn zhè xíng 'ér shàng de dào， jiù shì“ běn tǐ lùn”。“ xíng 'ér xià” shì jiǎng yǔ zhòu wàn yòu xíng chéng yǐ hòu de gè zhǒng xiàn xiàng hé gè zhǒng zhī shí。 xī fāng“ běn tǐ lùn” de tàn tǎo， zuì zǎo fā yuán yú xī là， yě yǐ jīng liǎng sān qiān nián liǎo。 dāng shí dà gài yòu fēn zuò liǎng pài， yī pài shì wéi wù sī xiǎng， yī pài shì wéi xīn sī xiǎng。 zhè gè wéi xīn yǔ zhōng guó gù yòu wén huà suǒ jiǎng de wéi xīn， yòu bù xiāng tóng。 jiǎng dào zhé xué， zhè gè jī běn shàng de sī xiǎng lái yuán wèn tí， shǒu xiān yào rèn shí qīng chǔ， yǐ miǎn hùn xiáo。 　　 hòu lái zhé xué jiā rèn wéi： rén wèishénme huì zhī dào yǔ zhòu de lái yuán？ shì kào zhī shí lái de， kào sī xiǎng lái de， nà me， sī xiǎng de běn shēn shì bù shì kào dé zhù？ jiù xiān yào yán jiū liǎo。 yú shì chǎn shēng liǎo zhī shí lùn。 jiǎ shǐ sī xiǎng de běn shēn dū kào bù zhù， nà me yòng sī xiǎng suǒ liǎo jiě de“ yǔ zhòu de běn lái”， yě shì bù wán zhěng de。 zhè jiù shì zhé xué de fàn wéi liǎo。 yī zhí jīng lì liǎo shàng xià jǐ qiān nián de zhè yī xué shù， zhōng guó rén gēn jù rì běn rén de fān yì， jiào tā wéi“ zhé xué”。 　　 lìng wài yī bù fēn shì“ rén shēng zhé xué” héng héng yán jiū rén de jià zhí wèn tí。 　　 zài xī fāng zhé xué jiā kàn lái， zhōng guó rén méi yòu zhé xué， zhì shǎo guò qù zhōng guó méi yòu xiàng xī fāng rén yī yàng， zhuī jiū yǔ zhòu de běn tǐ。 xiàng wǒ men xiàn zài kàn dào de， xī fāng wén huà zhè gè xì tǒng shì hěn yán jǐn de， tā men de zhé xué sī xiǎng zuì chū shì zōng jiào， zōng jiào zhǐ jiào rén xìn， ér qiě shì zhuān zhì qiáng quán， jué bù róng xǔ nǐ huái yí。 nǐ xiǎng zhī dào shàng dì zěn me lái de， dàn shì nǐ bù néng wèn， zhǐ yào“ xìn” jiù dé jiù。 zhé xué jiā shuō， nǐ yào wǒ xìn kě yǐ， bù guò nǐ yào bǎ nà gè mù lā kāi gěi wǒ kàn kàn， wǒ kàn dào liǎo yǐ hòu， jué duì xìn！ zhè shì zhé xué jīng shén。 　　 hòu lái， yīn wéi zhé xué de fā zhǎn， yòu xíng chéng liǎo kē xué， kē xué jiā gèng jìn yī bù shuō， guāng kàn yī xià hái shì bù xíng， wǒ yào mō dào yǐ hòu， wǒ cái xiāng xìn díquè yòu zhè gè dōng xī。 suǒ yǐ yóu zōng jiào 'ér zhé xué， ér kē xué， shì jīn rì xī fāng wén huà fā zhǎn de bù zhòu。 　　 zhōng guó rén zhēn de méi yòu zhé xué má？ yòu！ suǒ yòu zhé xué shì“ rén shēng zhé xué”。 zhǐ jiǎng zuò rén lún lǐ de dào dé， jiǎng zuò rén yīnggāi zěn yàng。 xī fāng rén rèn wéi wǒ men méi yòu zhé xué， guò qù wǒ guó de yī xiē xué zhě yě gēn zhe rén jiā zhè yàng jiǎng， shì bù duì de。 shì shí shàng， zhōng guó zhé xué sī xiǎng， dū bāo kuò zài《 lǐ jì》、《 yì jīng》 děng shū lǐ miàn， ér qiě zuì duō liǎo， bù guò xū yào dà jiā nǔ lì zhěng lǐ。 wǒ guó xué zhě， zài zhè jǐ shí nián lái， suǒ zhěng lǐ chū lái de zhé xué sī xiǎng， hái shì bù gòu de， tài bù gòu liǎo！ ér qiě yòu suǒ piān。 zhè hái yào wǒ men zì jǐ wēn gù zhī xīn， duō xiàng zhè fāng miàn nǔ lì。 　　 xiàn zài， wǒ men jiǎng de zhòng diǎn：“ lǐ” bù guāng shì lǐ mào、 lǐ jié， ér qiě bāo kuò liǎo xíng 'ér shàng de zhé xué， hé xíng 'ér xià rén shēng shàng de yī qiē yùn yòng。 yīn cǐ， xià miàn jiù jiē dào zhè yī jié liǎo。 　　《 sān guó yǎn yì》 de mù hòu gōng láo 　　 yòu zǐ yuē： xìn jìn yú yì， yán kě fù yě； gōng jìn yú lǐ， yuǎn chǐ rǔ yě； yīn bù shī qí qīn， yì kě zōng yě。 　　“ xìn jìn yú yì， yán kě fù yě。” wèishénme zhōng guó wén huà tí chàng“ rén、 yì、 lǐ、 zhì、 xìn”？“ xìn” yòu shénme hǎo chù？ wèishénme jiào rén jiàn lì“ xìn”？ yīn“ xìn jìn yú yì”， yì zhě xiāng yí yě。 zhè“ yì” zì shàng biǎo xiàn liǎo zhōng xī wén huà de bù tóng。 wǒ men yào zhù yì“ rén yì” liǎng zì，“ rén” zì， fán shì bó 'ài、 cí 'ài dū jiào“ rén”， shì jiè gè guó wén huà， dōuyòu“ rén” de tóng yì zì； dàn zhōng guó de“ yì” zì， yīng wén、 fǎ wén、 dé wén， rèn hé yī guó wén zì zhōng dū méi yòu tóng yì de zì。 zhǐ yòu zhōng guó wén huà zhōng cái yòu de。 zhè gè“ yì” zì， yòu liǎng gè jiě shì， rú jiā kǒng mén de jiě shì jiǎng：“ yì zhě yí yě”。 qià dào hǎo chù wèi zhī yí， jiù shì lǐ de zhōng hé zuò yòng， rú“ shí yí” jiù shì zhè gè yì sī。 lìng wài yī gè jiě shì， jiù shì mò zǐ de jīng shén héng héng“ xiá yì”， suǒ wèi“ lù jiàn bù píng， bá dāo xiāng zhù”。 zhōng guó rén yòu zhè gè xìng gé， wéi péng yǒu kě yǐ mài mìng， wǒ men zhōng guó rén zhè zhǒng xìng gé， yòu shí hòu bǐ rú jiā de yǐng xiǎng hái yào dà， wèile péng yǒu， rèn wéi zhè tiáo mìng gāi sòng gěi nǐ， méi yòu guān xì， bāng nǐ de máng gěi liǎo nǐ， qí tā mín zú yě yòu zhè zhǒng jīng shén， kě shì méi yòu zhè zhǒng dìng yì。 wǒ men yòu zhè zhǒng wén huà， ér qiě guò qù zhōng xià céng shè huì pǔ biàn cún zài。 zhè hěn zhòng yào， yóu qí yī gè guó jiā zài biàn luàn de shí hòu gèng míng xiǎn， zài kàng zhàn qī jiān jiù kàn dào， lǎo bǎi xìng wèiguó jiā mín zú xī shēng de jīng shén， fēi cháng wěi dà， jiù shì zhōng guó wén huà de biǎo xiàn。 yòu rén shuō zhè shì rú jiā kǒng mèng sī xiǎng yǐng xiǎng de， bìng bù jìn rán， qí shí shì《 sān guó yǎn yì》 děng děng jǐ bù xiǎo shuō jiào chū lái de。 suǒ yǐ zhōng huá mín zú néng gòu yòu zhōng yì zhī qì， zhè shì wǒ men mín zú de tè xìng， tè bié de cháng chù， suǒ yǐ wǒ men fù zé jiào yù de， yào liú yì zhè lèi wèn tí。 　　 zhè lǐ“ xìn jìn yú yì” de“ yì”， yǔ mò zǐ de“ yì” zì， yòu xiāng tóng zhī chù。 rén wèishénme shǒu xìn？ dāyìng de huà， yī dìng zuò dào。 suǒ yǐ wǒ men lì shǐ shàng yòu zhù míng“ jì bù yī nuò qiān jīn” de gù shì。《 lùn yǔ》 zhōng de zǐ lù yě shì zhè yàng de rén。“ yán kě fù yě”， shǒu xìn de rén， bù kě jiǎng kōng huà， yīn wéi“ yán kě fù yě”， jiǎng liǎo huà bì xū huī fù。 shénme shì“ huī fù”？ jiù shì jiǎng liǎo de huà yào“ duì xiàn”。 　　“ gōng jìn yú lǐ， yuǎn chǐ rǔ yě。” lǐ mào de dāng zhōng yào gōng jìng。 suǒ wèi gōng， jiù shì nèi xīn duì shì qíng de zhuāng zhòng rèn zhēn， bìng bù shì kàn jiàn rén jìng lǐ jiù shì gōng； suī rán bù jìng lǐ， dāng péng yǒu yòu kùn nán de shí hòu， nà zhǒng wú xiàn guān xīn de shén tài， bù shuō chū lái jiù zhī dào。 suǒ yǐ rén gōng jìng bù gōng jìng， biǎo miàn tài dù suī rán zhòng yào， gèng zhòng yào de shì nèi xīn de shì。 yīn cǐ gōng jìng jiù shì lǐ。 rén yǔ rén wèishénme yào gōng jìng？“ yuǎn chǐ rǔ yě”， miǎn dé zhāo lái wú wèi de chǐ rǔ。“ yīn bù shī qí qīn， yì kě zōng yě。” yīn jiù shì dòng jī， zhōng guó wén huà： qīn qīn、 rén mín、 ài wù。“ yīn bù shī qí qīn”， yì sī shì rén jué duì wú sī shì zuò bù dào de。（ zhè gè wèn tí， jiāng lái huì tǎo lùn dào， zhōng guó wén huà zhōng liǎng gè guān niàn shì yóu dào jiā chū lái de， yī gè shì dà gōng wú sī， yī gè shì jué duì zì sī， liǎng zhǒng jí duān sī xiǎng， duì wǒ men 'ér yán dū zuò bù dào de。 ér rú jiā zé zhù zhāng yòu xiàn de zì sī。） jǔ gè lì zǐ， rú guǒ dà jiā méi yòu yī fú chuān， wǒ nòng dào liǎo yī jiàn， xiān gěi wǒ de fù qīn chuān， fù qīn chuān liǎo gěi wǒ chuān， děng zì jǐ duō yī jiàn shí， zài gěi bié rén chuān。 zhù rén de xīn xíng， yóu jìn 'ér yuǎn， jiàn jiàn kuò jí tā rén。“ yì kě zōng”， xiàng zhè gè yàng zǐ， yě kě yǐ zōng yǎng。 　　 zhè xiē dōushì jiǎng zuò xué wèn de tài dù。 rán hòu zài yǐn yòng kǒng zǐ de huà： 　　 zǐ yuē： jūn zǐ shí wú qiú bǎo， jū wú qiú 'ān， mǐn yú shì 'ér shèn yú yán， jiù yòu dào 'ér zhèng yān， kě wèi hàoxué yě yǐ。 　　 shuō míng xué wèn de dào lǐ， bìng bù shì zhǐ dú sǐ shū， ér shì zhù zhòng xiàn shí rén shēng zhōng de zuò rén chǔshì。 kǒng zǐ shuō shēng huó bù yào tài shē chǐ，“ shí wú qiú bǎo”， yóu qí zài jiān nán kùn kǔ zhōng， bù yào yòu guòfèn de、 mǎn zú shē chǐ de yào qiú。 yǔ《 xiāng dǎng piān》 kǒng zǐ zì jǐ shēng huó de tài dù、 zuò rén de biāo zhǔn shì xiāng tōng de。“ jū wú qiú 'ān”， zhù de dì fāng， zhǐ yào shìdàng， néng 'ān pín lè dào， bù yào tān qiú guòfèn de 'ān yì， tān qiú guòfèn de xiǎng shòu。 zhè liǎng jù huà de yì yì， shì bù qiú wù zhì shēng huó de xiǎng shòu， ér zhòng shì jīng shén shēng mìng de shēng huá。“ mǐn yú shì 'ér shèn yú yán”， bāo kuò liǎo yī qièzé rèn、 yī qiē yīnggāi zuò de shì， yào mǐn jié héng héng mǎ shàng zuò。“ shèn yú yán”， bù néng luàn shuō huà。“ jiù yòu dào 'ér zhèng yān”， zhè gè“ dào” jiù shì zhǐ xué wèn、 xiū yǎng。 nà me nǎ lǐ jiào“ yòu dào” ní？ gǔ rén de shū běn， shū běn shàng jiù shì“ yòu dào”， cóng shū běn shàng qù xiū zhèng zuò rén zuò shì de dào lǐ， zhè gè yàng zǐ jiù jiào zuò hàoxué。 kě jiàn《 xué 'ér》 yī piān， bìng bù shì shuō dú shū jiù shì xué wèn， qián hòu hǎo jǐ chù， dōushì zhè yàng zhèng míng de。 　　 duō cái duō yì de zǐ gòng 　　 jiē xià lái jiǎng zǐ gòng。 wǒ men tè bié liú xīn zhè gè rén， shàng miàn yě céng tí dào guò， zǐ gòng zài kǒng mén dì zǐ zhōng， bù dàn shì xué wèn jiā， yě shì wài jiāo jiā、 zhèng zhì jiā， yǐ xiàn dài guān niàn lái jiǎng， yě shì gōng shāng jiè de jù zǐ。 　　 dú sī mǎ qiān de《 shǐ jì》， jiù kě yǐ kàn jiàn yī piān dōng xī héng héng《 huò zhí lièzhuàn》，《 shǐ jì》 zhè bù shū， zài zhōng guó lì shǐ wén huà shàng， yòu liǎo bù qǐ de jià zhí。《 huò zhí lièzhuàn》 jiù shì jiǎng shāng yè jiā， jiǎng shè huì gōng shāng jīng jì fā zhǎn de qíng xíng。 zhōng guó wén huà zài guò qù shǐ zhōng shì qīng shāng de， suǒ wèi shì、 nóng、 gōng、 shāng， shāng rén de jiē jí， liè zài sì mín zhī mò， wéi shè huì suǒ qīng shì， ér sī mǎ qiān tè bié tí chū shāng lái， xiě liǎo zhè piān chuàng zuò。 yǐ hòu zhōng guó de lì shǐ， cái yòu《 huò zhí lièzhuàn》 de jīng shén， shùn biàn yě jìzǎi yī bān jīng shāng zhě de shì。 sī mǎ qiān dāng shí xiě《 huò zhí lièzhuàn》 de dòng jī， shì rèn wéi gōng shāng shè huì de fā zhǎn， shì guān xì guó jiā zhèng zhì de mìng mài， bù néng bù zhù yì， kě shì dāng shí bù néng rú cǐ míng xiǎn tí chàng， suǒ yǐ tā xiě liǎo《 huò zhí lièzhuàn》。 qí zhōng hái bāo hán xǔ duō bāo biǎn de wēi cí。 　　 sī mǎ qiān yòu hěn duō dōng xī shì chuàng zuò， xiàng tā yòu xiě liǎo《 yóu xiá lièzhuàn》。 zài guò qù， rén men rèn wéi yóu xiá zhè yī pī rén， zuò jiān fàn kē héng héng“ lǎo zǐ quán tóu dà”， jiù shì nà me huí shì。 sī mǎ qiān què tè bié xiě liǎo《 yóu xiá lièzhuàn》， tā rèn wéi zhè xiē rén zài shè huì luò wǔ de shí hòu、 dòng luàn de shí hòu， dào dé、 dào lǐ、 rén qíng、 fǎ lǜ dōuméi yòu bàn fǎ de shí hòu， zhǐ yòu“ lǎo zǐ quán tóu dà！” yī shēn gēbo zé méi yòu shì liǎo， cái kě jiě jué wèn tí， suǒ yǐ tā jué dé zhè zhǒng jīng shén， fēi cháng kě qǔ， jiù xiě liǎo《 yóu xiá lièzhuàn》。 　　《 shǐ jì》 zhè bù shū， yán jiū qǐ lái hěn yòu qù， zhōng guó wén huà de xǔ duō jīng shén， sī mǎ qiān dōuzài《 shǐ jì》 shàng diǎn chū lái liǎo。 　　 wǒ men jiǎng zǐ gòng， qiān shè dào《 shǐ jì》， sī mǎ qiān zài《 huò zhí lièzhuàn》 zhōng， tè bié tí dào zǐ gòng zhè gè rén， fēi cháng liǎo bù qǐ， nǎi zhì qiáng diào dì shuō， kǒng zǐ de xué shuō sī xiǎng， hòu lái néng gòu liú chuán xià lái， duān lài tā de chū lì。 　　 xiàn zài jiǎng dào xué wèn de xiū yǎng， tí dào zǐ gòng yī duàn fēi cháng zhòng yào de huà： 　　 zǐ gòng yuē： pín 'ér wú chǎn， fù 'ér wú jiāo， hé rú？ zǐ yuē： kě yě， wèi ruò pín 'ér lè， fù 'ér hǎo lǐ zhě yě。 zǐ gòng yuē： shī yún：“ rú qiē rú cuō， rú zhuó rú mó。” qí sī zhī wèi yǔ！ zǐ yuē： cì yě， shǐ kě yǔ yán shī yǐ yǐ！ gào zhū wǎng 'ér zhī lái zhě。 　　 zhè yī duàn hěn zhí dé zhù yì de。 yǐ qián yī zhí jiǎng xué wèn， zhè yī duàn zé shì miáo xiě yòu yī tiān zǐ gòng wèn kǒng zǐ de gù shì。 yòu rú diàn shì shàng de yī gè duǎn jù。 　　 zǐ gòng shuō， lǎo shī！ rén qióng liǎo， dǎo méi liǎo， hái shì bù chǎn mèi， bù pāi mǎ pì， bù dī tóu； fā cái liǎo， dé yì liǎo， hái néng gòu duì rén bù jiāo 'ào， hé rú？ zhè gè“ hé rú？” ruò yǎn qǐ xì lái， dǎo yǎn yī dìng jiào yǎn yuán zuò dé yì zhuàng。 zǐ gòng zhè gè shí hòu， sì hū rèn wéi zì jǐ xué wèn xiū yǎng zuò dào zhè gè dì bù yǐ jīng hěn bù cuò， hěn yòu xīn dé liǎo， xīn lǐ zài xiǎng yī dìng kě yǐ dé dào lǎo shī de xīn shǎng， gěi yī gè yī bǎi fēn， zhì shǎo jiǔ shí fēn， suǒ yǐ tā zhè“ hé rú” yòng bái huà lái shuō shì：“ lǎo shī！ nǐ kàn kàn wǒ zěn me yàng？” nà zhǒng zì kěn de wèi dào， wán quán zài zhè“ hé rú” liǎng gè zì shàng biǎo xiàn chū lái liǎo。 　　 wǒ men dū cháng tīng shuō“ dé yì wàng xíng”， dàn shì， jù wǒ gè rén jǐ shí nián de rén shēng jīng yàn， hái yào zài jiā shàng yī jù huà héng héng“ shī yì wàng xíng”。 yòu rén běn lái mán hǎo de， dāng tā fā cái、 dé yì de shí hòu， shì qíng dū chǔlǐ dé hěn dé dāng， jiàn rén yě bīn bīn yòu lǐ； dàn shì yī dàn shī yì zhī hòu， jiù lián rén yě bù yuàn jiàn， yī fù tǎo yàn xiāng， zì bēi gǎn， zhǒng zhǒng de fán nǎo dōulái liǎo， rén wán quán biàn liǎo héng héng shī yì wàng xíng。 suǒ yǐ wǒ jiù tǐ huì dào mèng zǐ jiǎng de：“ fù guì bù néng yín， pín jiàn bù néng yí， wēi wǔ bù néng qū。” yī gè rén zuò xué wèn， zhǐ yào zuò dào“ pín jiàn bù néng yí” yī jù huà héng héng néng gòu shòu dé liǎo jì mò， shòu dé liǎo píng dàn， suǒ wèi“ wéi dà yīng xióng néng běn sè”， wú lùn zěn me yàng dé yì yě shì nà gè yàng zǐ， shī yì yě shì nà gè yàng zǐ， dào méi yòu yī fú chuān， è dù zǐ réng shì nà gè yàng zǐ， zhè shì zuì gāo xiū yǎng， dá dào zhè bù xiū yǎng tài nán liǎo。 suǒ yǐ zǐ gòng jiǎng de“ pín 'ér wú chǎn， fù 'ér wú jiāo” díquè shì bù róng yì， hěn nán dé。 kě shì kǒng zǐ bìng méi yòu gěi tā jiǔ shí fēn， zhǐ shì“ kě yě” ér yǐ。 xià miàn hái yòu yī gè“ dàn shì”， dàn shì shénme？“ wèi ruò pín 'ér lè， fù 'ér hǎo lǐ zhě yě。” nǐ zuò dào qióng liǎo， shī yì liǎo bù xiàng rén dī tóu， bù pāi mǎ pì， rèn wéi zì jǐ jiù shì nà me dà， kàn bù qǐ rén， qí shí mǎn dù zǐ de bù gòu； huò zhě nǐ jué dé mǒu rén hǎo， zì jǐ chā liǎo， zhè yàng hái shì yòu yī zhǒng yǔ rén bǐ jiào de xīn lǐ， dí shì xīn lǐ， suǒ yǐ xiū yǎng hái shì bù gòu de。 tóng yàng de dào lǐ， nǐ dào liǎo fù 'ér bù jiāo， dài rén yǐ lǐ， yīn wéi nǐ jué dé zì jǐ yòu qián yòu dì wèi， fēi dé yǐ zhè zhǒng tài dù dài rén bù kě， zhè yě bù duì， réng jiù yòu yōu yuè gǎn。 suǒ yǐ yào zuò dào zhēn zhèng de píng fán， zài rèn hé wèi zhì shàng， zài rèn hé huán jìng zhōng， jiù shì nà me píng shí， nà me píng fán， cái shì duì de。 suǒ yǐ kǒng zǐ gào sù zǐ gòng， xiàng nǐ suǒ shuō de nà yàng， zhǐ shì jí gé 'ér yǐ， hái yìng gāi jìn yī bù， zuò dào“ pín 'ér lè， fù 'ér hǎo lǐ。” ān pín lè dào。 ān pín jiù fēi cháng nán， kǒng zǐ zài xià miàn jiù yòu“ jūn zǐ， sù fù guì， xíng hū fù guì； sù pín jiàn， xíng hū pín jiàn” de huà。 suǒ yǐ yòu xiē péng yǒu hěn liǎo bù qǐ， hěn qīng gāo， liáo tiān shí cháng cháng wèn qǐ：“ nǐ kàn wǒ zhè gè rén zěn me yàng？” wǒ shuō：“ wǒ gè rén bù wán quán tóng yì nǐ， nǐ shì hěn qīng gāo， bù guò yòu yī diǎn gǒu qiú qīng gāo。” yī gè rén shì yīnggāi qīng gāo de， dàn yòu rén shì gǒu qiú qīng gāo， huò zhě wèile biāo bǎng zì jǐ qīng gāo， yīn cǐ zhǐ hǎo rěn tòng xī shēng。 nà jiù dà kě bù bì， zhè jiù bù píng fán， bù píng fán bù shì zhēn hán yǎng de jīng shén。 yīn cǐ kǒng zǐ gào sù zǐ gòng， yào 'ān pín lè dào， yào píng shí， tā shuō jǐn shì zuò dào bù jiāo 'ào， bù suàn hǎo， hái yào jìn yī bù zuò dào hǎo lǐ， zūn zhòng bié rén hé 'ài rén。 　　 fù 'ér hǎo lǐ de fāng miàn， wǒ men yǔ gōng shāng jiè rén shì jiē chù jiù kàn dé chū lái， shè huì shàng de yòu qián rén， yòu de fēi cháng tǎo yàn， bù xué wú shù， yī kāi kǒu yōng sú bù kān， suǒ yǐ fù yòu bù yī dìng hǎo lǐ。 hǎo lǐ bù yī dìng jǐn jǐn jiǎng lǐ mào， ér shì zài xué wèn zuò rén gè fāng miàn suí shí xū xīn qiú jìn。 jiǎ rú yī gè zhēn zhèng fù yòu de rén， néng gòu bù duàn zhuī qiú xué wèn， bù duàn jiǎng jiū zuò rén zuò shì de dào lǐ， shí zài liǎo bù qǐ。 yòu de rén shì yè chéng gōng liǎo yǐ hòu， wǎng wǎng qīn péng jiān tuō lí liǎo guān xì， zhè shì yí hàn de shì。 　　 jiǎng dào zhè lǐ， zài kàn xià qù， zhī dào zǐ gòng shì fú liǎo lǎo shī， kǒng zǐ shì liǎo bù qǐ de， suǒ yǐ zǐ gòng tí chū liǎo yī jù huà lái shuō：“ shī yún：‘ rú qiē rú cuō， rú zhuó rú mó。’ qí sī zhī wèi yǔ！” zhè gè shī shì gǔ dài de shī， shuí zuò de ní？ qián bèi gǔ rén zuò de， dāng shí liú chuán hěn guǎng。“ rú qiē rú cuō， rú zhuó rú mó。” zhè bā gè zì shì yǐn yòng gǔ shī lǐ de yuán jù。 zhè shī shì jiǎng zuò yù shí de fāng fǎ， rú huā lián de yù shí， zuì chū shì zhuō miàn dà de yī kuài shí tóu， mǎi lái yǐ hòu， xiān jiāng tā pōu kāi， lǐ miàn yě xǔ néng yòu jǐ bǎi gè jiè zhǐ miàn， yě xǔ zhǐ yòu shí gè bā gè yě shuō bù dìng。 zuò yù qì de dì yī bù， yòng jù zǐ nòng kāi shí tóu jiào pōu， yě jiù shì qiē； zhǎo dào liǎo yù， yòu yòng cuò zǐ bǎ shí tóu de bù fēn cuò qù， jiù shì dì 'èr bù shǒu shù jiào cuō； yù cuō chū lái liǎo yǐ hòu， zài màn màn dì bǎ tā diāo zhuó， zhuó chéng jiè zhǐ xíng、 jī xīn xíng、 shǒu zhuó xíng děng yī dìng de xíng shì、 qì wù， jiù shì zhuó； rán hòu yòu jiā shàng mó guāng， shǐ zhè yù fā chū měi lì duó mùdì guāng cǎi lái， jiù shì mó。 qiē、 cuō、 zhuó、 mó， zhè jiù shì pì yù jiào yù。 yī gè rén tiān shēng xià lái， yào jiē shòu jiào yù， yào màn màn cóng rén shēng de jīng yàn zhōng， tǐ huì guò lái， xué wèn jìn yī bù， gōng fū jiù yuè xì， yuè dào liǎo hòu lái， xué wèn jiù yuè nán， suǒ yǐ“ rú qiē rú cuō， rú zhuó rú mó， qí sī zhī wèi yǔ！” zhè jù huà dà yòu tuī chóng kǒng zǐ de yì sī， hǎo xiàng shuō：“ zuò xué wèn hái yào xiàng yù yī yàng dì qiē cuō zhuó mó， wǒ dǒng liǎo。” nà me kǒng zǐ dá fù tā liǎo， zǐ yuē：“ cì yě， shǐ kě yǔ yán shī yǐ yǐ！ gào zhū wǎng 'ér zhī lái zhě。” cì shì zǐ gòng de míng zì， kǒng zǐ shuō nǐ dǒng dé zhè gè dào lǐ， xiàn zài kě yǐ kāi shǐ dú shū liǎo， yě kě yǐ kāi shǐ dú shī liǎo， yīn wéi wǒ gāng gāng tí shì liǎo nǐ yī gè dào lǐ， nǐ zì jǐ jiù néng gòu lìng wài tuī yǎn chū bié de dào lǐ lái。 zhè biǎo shì liǎo yī gè rén de tiānfèn gāo， ná xiàn zài de jiào yù lái shuō， shì jiào liǎo yī gè yuán zé， qí tā jiù kě yǐ zì jǐ lèi tuī liǎo。 　　 shī de rén shēng 　　 bù guò zhè jù huà yán jiū qǐ lái yòu yī gè wèn tí， shì shī de wèn tí。 wǒ men zhī dào zhōng guó wén huà， zài wén xué de jìng jiè shàng， yòu yī gè yǎn biàn fā zhǎn de chéng xù， dà tǐ de qíng xíng， shì suǒ wèi hàn wén、 táng shī、 sòng cí、 yuánqǔ、 míng xiǎo shuō， dào liǎo qīng cháo， wǒ rèn wéi shì duì lián， yóu qí xiàng zhōng xīng míng jiāng zēngguófān、 zuǒ zōng táng zhè bān rén bǎ duì lián fā zhǎn dào liǎo zuì gāo diǎn。 wǒ men zhōng guó jǐ qiān nián wén xué xíng tài de yǎn biàn， dà gài shì rú cǐ。 　　 jīn tiān zhōng wǔ yòu wèi xué zhě， tán dào hěn duō rén xiě zuò de dōng xī， tā shuō guò qù kàn liǎo yī xiē zuò pǐn， mǎ mǎ hǔ hǔ guò dé qù， hái bù zhù yì。 xiàn zài kàn yī xiē zuò pǐn kě nán liǎo。 tā zhè huà shì zhēn de。 yòu xiē rén yòu wén xué jiā de tiān cái， suí biàn xiě jǐ jù， cóng bǐ diào shàng yī kàn， jiù zhī dào tā zài wén xué shàng yī dìng huì yòu chéng jiù； yě yòu de rén lì xué yī bèi zǐ， yě bù néng biàn chéng wén xué jiā。 suī rán xiě wén zhāng xiěde mán hǎo， dàn shì tā dào bù liǎo nà gè chéng dù， zěn me xià gōng fū dōuwú fǎ tū pò tā men zì jǐ de nà yī gè jí xiàn， tā de wén zhāng shǐ zhōng zhǐ shì yī gè kē xué jiā de wén zhāng。 suǒ yǐ kàn kē xué de shū， méi yòu bàn fǎ kàn dé yòu qù wèi。 wǒ céng jīng duì xué shēng shuō， nǐ jiào huà xué de， rú pèi hé wén xué shǒu fǎ lái jiào， huì bǐ jiào chéng gōng。 kē xué běn shēn hěn kū zào， suǒ yǐ zuì hǎo bǎ tā jiǎng dé yòu qù wèi， bǐ rú duì yī gè gōng shì， xiān bù yào jiǎng gōng shì， jiǎng bié de yòu qù de； zuì hòu zài shuō míng zhè gè yòu qù de shì， gēn mǒu yī gōng shì de yuán lǐ shì yī yàng de， tīng de rén jiù kě yǐ guàn tōng。 jiēguǒ yòu jǐ gè xué shēng yòng zhè gè fāng fǎ jiào， díquè hěn chéng gōng。 dàn xiàn zài zhōng guó wén xué zhèng zài jù biàn dāng zhōng， hái zhǎo bù chū yī gè fǎ zé lái。 　　 zhì yú shī， guò qù wǒ men dú shū， méi yòu rén bù shì zài xiǎo xué（ bù shì xiàn dài de xiǎo xué） jiù kāi shǐ xué shī de。 měi yī gè rén dū huì zuò shī， bù guò shì bù shì yī gè shī rén， shì lìng yī gè wèn tí。 yòu rén wèn wèishénme wǒ men duì shī de jiào yù zhè yàng zhòng shì， zhè shì gè dà wèn tí。 xià miàn dì 'èr piān《 wéi zhèng》 lǐ jiù yòu yī gè yào diǎn， shuō míng zhè gè dào lǐ。 yī bān rén tōng cháng rèn wéi， zuò shī jiù shì wú bìng shēn yín， biàn chéng shī jiàng。 cóng qián yě yòu rén dǎ qù zhè zhǒng shī， suǒ wèi“ guān mén bì hù yǎn chái fēi”， guān mén jiù shì bì hù， bì hù yě shì guān mén， yǎn chái fēi hái shì guān mén。 píng zè hěn duì， yùn jiǎo yě duì， dàn shì bǎ tā còu lǒng lái， yī diǎn dào lǐ dōuméi yòu。 zhè jiù shì wú bìng shēn yín， zhè yàng de wén xué， shí zài yòu wèn tí， dū biàn chéng“ guān mén bì hù yǎn chái fēi” liǎo。 guò qù hái yòu yī gè xiào huà， zài jǐ shí nián qián， yòu yī zhǒng suǒ wèi“ cè suǒ wén xué”。 zài jiāng nán yī dài， xiàng chá guǎn děng gōng gòng chǎng suǒ de qiáng shàng， luàn qī bā zāo de zì jù， xiěde hěn duō。 zhè xiē zì jù， wú yǐ míng zhī， yòu rén jiù chēng tā wéi“ cè suǒ wén xué”。 yòu rén kàn liǎo zhè xiē wén zì， shí zài kàn bù xià qù liǎo， yě xiě liǎo yī shǒu shī， zhè shǒu shī yě dài biǎo liǎo zhōng guó wén huà zhōng wén xué de mò liú。 yuán jù shì：“ cóng lái wèi shí shī rén miàn， jīn shí shī rén zhàng bā cháng， bù shì shī rén cháng zhàng bā， rú hé fàng pì zài gāo qiáng？” zhè shì dāng shí pī píng“ cè suǒ wén xué” de huá jī zhī zuò， xiàng zhè lèi shuāi bài de qíng xíng， wǒ men xiàn zài kàn lái hěn píng cháng， dàn dāng shí què hěn yán zhòng。 suǒ yǐ dāng nián guó fù bù dé bù tí chàng gé mìng。 nà shí wén xué、 wén huà de wèn tí， shì fēi cháng yán zhòng。 nà xiē wú bìng shēn yín de shī， shuāi bài de dōng xī tài duō liǎo！ xiàng zhè yī lèi hán yì de xiào huà， shí zài tài duō。 suǒ yǐ hòu lái“ wǔ sì yùn dòng” de shí hòu， yào dǎ dǎo jiù wén huà， gù rán dǎ cuò liǎo， kě shì zhè gè cuò wù de shí zài， yě bù néng wán quán yóu dāng shí dòng shǒu dǎ de rén dān fù qǐ lái。 zhè gè cuò wù shì zài nà gè shí dài， lì shǐ de bāo fú gěi tā men de yā lì 'ér zào chéng de。 　　 zhè lǐ kǒng zǐ duì zǐ gòng shuō de huà， diǎn chū liǎo“ shī” de dào lǐ shì shénme， zuò shī xué shī de rén， bìng bù guāng shì xiǎng dāng yī gè shī rén， fǒu zé dāng shī rén jiù yào bèi mà“ rú hé fàng pì zài gāo qiáng”。 suǒ yǐ shī de mùdì， bìng bù shì zhuān gǎo wén xué， qí zhōng suǒ hán de dào lǐ fēi cháng zhòng yào。 guān yú shī de wén huà， kǒng zǐ zài xià yī piān shuō liǎo， zài zhè lǐ tā gào sù zǐ gòng， dú liǎo shī， bìng bù shì jiào nǐ biàn chéng yī gè suān liù liù de shū dāi zǐ， yī dìng yào“ gào zhū wǎng 'ér zhī lái zhě”。 qǐ dàn zuò shī， wǒ men dú lì shǐ yě shì yī yàng， wǒ men wèishénme dú lì shǐ？ xiàn zài dà xué lǐ de lì shǐ xì、 lì shǐ yán jiū suǒ de yán dú lì shǐ， suī rán ná dào hǎo chéng jì， dàn duì zuò rén zuò shì， yī diǎn yòng chù dōuméi yòu。 wǒ men zhōng guó rén guò qù dú lì shǐ， zhù zhāng yào xué yǐ zhì yòng， tā de jīng shén jiù shì“ gào zhū wǎng 'ér zhī lái zhě”， dǒng liǎo guò qù jiù yào zhī dào wèi lái， zhè yě jiù shì shī de jīng shén。 　　 dào liǎo zuì hòu， shì zhè yī piān de jié lùn liǎo。 dà jiā kě yǐ hěn róng yì de kàn chū lái，《 lùn yǔ》 dì yī piān《 xué 'ér》 piān de kāi shǐ：“ xué 'ér shí xí zhī bùyìyuèhū？ yòu péng zì yuǎn fāng lái bù yì lè hū？ rén bù zhī 'ér bù yùn bù yì jūn zǐ hū？” nǐ kàn zhè yī piān wén zhāng yòu shì zěn me zuò jié lùn？ qià qià hǎo tóu wěi xiāng gù。 zuì hòu yī jù zěn me shuō ní？ 　　 zǐ yuē： bù huàn rén zhī bù jǐ zhī， huàn bù zhī rén yě。 　　 zhè shì《 xué 'ér》 zhè yī piān de jīng shén suǒ xì。 tā shuō yī gè rén bù pà rén jiā bù liǎo jiě nǐ， zuì pà nǐ zì jǐ bù liǎo jiě bié rén。 zhè jiù guī jié liǎo nà jù“ rén bù zhī 'ér bù yùn， bù yì jūn zǐ hū。” dà gài rén mendōu yòu de yī gè tōng bìng， jiù shì zǒng jué dé zì jǐ liǎo bù qǐ， wǎng wǎng wǒ men shuō cuò yī jù huà， liǎn hóng liǎo； dàn sān miǎo zhōng yǐ hòu， liǎn bù hóng liǎo， zì jǐ mǎ shàng zài xīn lǐ tóu zhǎo chū hěn duō de lǐ yóu lái zhī chí zì jǐ de cuò wù， rèn wéi zì jǐ wán quán duì， zài guò gè bǎ zhōng tóu， yuè kàn zì jǐ yuè duì。 rén， jiù shì zhè yàng， suǒ yǐ rén zǒng guài rén jiā bù liǎo jiě zì jǐ， ér duì yú zì jǐ shì bù shì liǎo jiě bié rén zhè gè wèn tí， jiù bù qù kǎo lǜ liǎo。 suǒ yǐ《 xué 'ér》 zhè yī piān de zōng zhǐ， zuì hòu de yī diǎn， yǐ běn piān dì yī jié de“ rén bù zhī 'ér bù yùn， bù yì jūn zǐ hū” wéi zhòng diǎn。 zhè gè jié lùn de zhòng diǎn jiù shì nǐ wèishénme zài xīn zhōng yuàn hèn？ bù yào pà rén jiā bù liǎo jiě nǐ， zuì zhòng yào de shì nǐ shì fǒu liǎo jiě bié rén。 yú shì zhè yī piān zuò xué wèn de mùdì， dào zhè lǐ dé dào jié lùn， zhěng gè jié shù。 请欣赏:  请给我换一个看看！  拜托，快把噪音停掉！我读累了，想听点音乐或者请来支歌曲！      << qiányīzhānghuí   hòuyīzhānghuí >>

qián yán xué 'ér dì yī wéi zhèng dì 'èr bā yì dì sān lǐ rén dì sì gōng yě cháng dì wǔ yōng yě dì liù shù 'ér dì qī tài bó dì bā zǐ hǎn dì jiǔ xiān jìn dì shí yī yán yuān dì shí 'èr zǐ lù dì shí sān xiàn wèn dì shí sì wèi líng gōng dì shí wǔ jì shì dì shí liù yáng huò dì shí qī wēi zǐ dì shí bā zǐ zhāng dì shí jiǔ yáo yuē dì 'èr shí xiāng dǎng dì shí fù lù : kǒng xué xīn yǔ zì xù

pínglún (0)