文化思考 》 yì xīn yì jiù de yī dài   》 rén xìng yǔ rén yù      nán huái jǐn Na Huaijin 　　rú jiā xué shuō zhōng de rén xìng shàn 'è guān 　　 shénme shì rén xìng？ yuán shǐ de rén xìng， jiū jìng shì shàn de， huò shì 'è de？ rén yù shì fǒu jiù shì zuì 'è？ zhè dū shì zhōng xī zhé xué shàng de dà wèn tí， yě shì rén lèi sī xiǎng shǐ shàng jǐ qiān nián de xuán 'àn。 　　 zhōng guó zhé xué shǐ shàng guān yú rén xìng shàn 'è de zhēng lùn， yǐ jīng 'èr qiān yú nián， chū yóu mèng zǐ tè bié tí chū de “ xìng shàn ” shuō， lián dài pī pàn gào zǐ lùn “ xìng wú shàn 'è ” de guān niàn， shāo hòu yòu yòu xún zǐ de “ xìng 'è ” shuō， yǔ xìng shàn de guān niàn qià qià xiāng fǎn， yú shì biàn chéng wéi sī xiǎng jiè zhēng biàn de lùn jù。 zài hòu， yóu yú fó xué de chuán rù zhōng guó， tán xīn shuō xìng， biàn chéng wéi zhé xué biàn lùn de zhōng xīn。 sòng、 míng de rú zhě —— lǐ xué jiā men， nèi zài jiē shòu fó jiā、 dào jiā de sī xiǎng， yú shì rén xìng de shàn 'è wèn tí， yě jiù chéng wéi lǐ xué lùn jù de yào yì。 dà tǐ shuō lái， lǐ xué jiā men， dà duō dōushì bǐng chéng mèng zǐ de xìng shàn shuō， rèn wéi “ rén zhī chū， xìng běn shàn。 ” rén zhī suǒ yǐ wéi 'è， dōushì hòu tiān de xí xìng suǒ yǎng chéng； hòu tiān de xí xìng hé rén yù yòu yòu mìqiè de guān xì， yīn cǐ yào fǎn shěng kè niàn， qù jìn rén yù， shǐ tiān lǐ liú xíng， cái néng huī fù rén xìng běn lái shàn liáng de miàn mù。 　　 mèng zǐ yǔ gào zǐ de lùn biàn 　　 mèng zǐ tí chū “ xìng shàn ” lùn jù de zhòng diǎn， rèn wéi “ cè yǐn zhī xīn， rén jiē yòu zhī。 xiū 'è zhī xīn， rén jiē yòu zhī。 gōng jìng zhī xīn， rén jiē yòu zhī。 shì fēi zhī xīn， rén jiē yòu zhī。 ” biàn shì rén xìng běn zì liáng shàn de yòu lì zhèng míng。 ér qiě kěn dìng dì shuō： “ rén xìng zhī shàn yě， yóu shuǐ zhī jiù xià。 rén wú yòu bù shàn， shuǐ wú yòu bù xià。 ” tā suǒ zhǐ chū rén xìng zhōng běn zì jù yòu “ cè yǐn、 shàn 'è、 gōng jìng、 shì fēi ” zhī xīn， zuò wéi zhèng míng， shì yòu xiāng dāng de lǐ yóu。 dàn yǐ shuǐ jiù xià， kěn dìng xíng róng rén xìng de běn shàn， què shí yòu suǒ shāng què de yú dì。 　　 tóng shí， mèng zǐ tí chū gào zǐ děng duì yú rén xìng “ wú shàn wú bù shàn ” de pī pàn， shǐ wǒ men zhī dào gào zǐ děng xué shuō de dà gài。 rú shuō： “ gào zǐ yuē： xìng， wú shàn wú bù shàn。 ”“ huò yuē： kě yǐ wéi shàn， kě yǐ wéi bù shàn。 ”“ huò yuē： yòu xìng shàn， yòu xìng bù shàn。 ” zhì yú gào zǐ lùn jù de zhòng diǎn， tā rèn wéi “ xìng， yóu qǐ liǔ yě。 yì， yóu bēi quān。 yǐ rén xìng wéi rén yì， yóu yǐ qǐ liǔ wéi bēi quān。 ”“ xìng， yóu tuān shuǐ yě。 jué zhū dōng fāng zé dōng liú。 jué zhū xī fāng zé xī liú。 rén xìng zhī wú fēn yú shàn bù shàn yě， yóu shuǐ zhī wú fēn yú dōng xī yě。 ” gào zǐ de lǐ lùn， shì fǒu zhèng què， zàn qiě gē zhì。 dàn yǐ mèng zǐ suǒ tí chū gào zǐ de zhè xiē huà kàn lái， tā yǔ xiàn dài liú xíng xī fāng wén huà zhōng de jī xiè xīn lǐ xué， què yòu yìqǔ tóng gōng zhī miào。 　　 ér qiě gèng yòu qù de， gào zǐ yī shí dà yì， bù dǒng lùn biàn de lǐ zé（ xiàn dài rén suǒ guàn chēng de luó ji sī kǎo de fāng fǎ）， dāng shí bèi mèng zǐ de zòng héng cái qì gài zhù liǎo， dāng chǎng chī bié。 rú shuō： “ gào zǐ yuē： shēng zhī wèi xìng。 mèng zǐ yuē： shēng zhī wèi xìng yě。 yóu bái zhī wèi bái yǔ？ yuē： rán。 bái yǔ zhī bái yě， yóu bái xuě zhī bái； bái xuě zhī bái， yóu bái yù zhī bái yǔ？ yuē： rán。 rán zé quǎn zhī xìng， yóu niú zhī xìng， niú zhī xìng， yóu rén zhī xìng yǔ？ ” xiàn zài wǒ men dú liǎo zhè jié shū， fēi cháng míng xiǎn de， fā shēng liǎng gè zhòng yào de wèn tí：（ yī） gào zǐ suǒ shuō “ shēng zhī wèi xìng。 ” dìng yì bù tài xiáng jìn。 yīn wéi gǔ dài yǔ wén guò yú jiǎn huà de guān xì， huò zhě shuō， kě xī gào zǐ bù dǒng “ yīn míng ” de fǎ zé， yǔ yān bù xiáng， suǒ yǐ bìng wèi biǎo míng zì jǐ zhēn zhèng de zhù zhǐ； shì zhǐ yòu liǎo shēng mìng huó dòng néng lì de biàn jiào zuò xìng ní？ huò shì shuō xìng shì yǔ shēng mìng tóng shí jù lái de ní？（ èr） mèng zǐ shàn yú biàn lùn de fāng fǎ， tā zhuā zhù liǎo gào zǐ zhè gè ruò diǎn， jiù shuō： jì rán “ shēng zhī wèi xìng。 ” nà me， děng yú bái yǔ bái shì yī yàng de luo？ gào zǐ shuō： shì。 mèng zǐ gēn zhe zhè yī jù “ shì ” de dá 'àn， jiù shuō： nà me， bái yǔ de bái， jiù děng yú bái xuě de bái； bái xuě de bái， jiù děng yú bái yù de bái má？ gào zǐ yòu dá： shì de。 mèng zǐ yīn cǐ biàn shuō： nà me， gǒu de xìng， jiù děng yú niú de xìng； niú de xìng， jiù děng yú rén de xìng luo？ mèng zǐ zhè yī lùn biàn， xiāng sì yú “ yīn míng ”（ yìn dù gǔ dài lùn lǐ xué de míng chēng） yǐn yòng bǐ yù de fāng fǎ， yǐ cǐ nán dǎo liǎo gào zǐ。 qí shí， píng xīn jìng qì dì shuō， mèng zǐ suǒ yòng de bǐ yù， jīhū shì yòu “ yǐn yù shī yì ” de xián yí。 gào zǐ yī shí měng dǒng， wú lǐ kě shēn， zhǐ hǎo jiù cǐ chī bié， zhì yú běn lái de rén xìng shì shàn shì 'è？ bì jìng hái shì xuán 'àn wèi jué。 　　 xún zǐ de xìng 'è shuō 　　 dào liǎo lùn zhēng mò qī， xún zǐ zhí jié liǎo dāng dì tí chū xìng 'è de lùn jù， qià qià yǔ mèng zǐ de guān niàn， chéng wéi qiáng liè de duì zhào； dàn yào zhù yì mèng zǐ yǔ xún zǐ， dōushì lì lái gōng rèn wéi zhàn guó shí dài de dà rú， zhǐ shì rú jiā de fēn hào， bìng fēi bié chù de zá huò diàn。 xún zǐ shuō： “ rén zhī xìng 'è。 qí shàn zhě， wěi yě。 jīn rén zhī xìng， shēng 'ér yòu hǎo lì yān， shùn shì gù zhēng duó shēng 'ér cí rǎng wáng yān。 shēng 'ér yòu jí 'è yān， shùn shì gù cán zéi shēng 'ér zhōng xìn wáng yān。 shēng 'ér yòu 'ěr mù zhī yù， yòu hǎo shēng sè yān， shùn shì gù yín luàn shēng 'ér lǐ yì wén lǐ wáng yān。 …… rán zé， rén zhī xìng 'è míng yǐ， qí shàn zhě wěi yě。 ” gēn jù xún zǐ zhè yī jié lǐ lùn， tā yǔ xī fāng wén huà zhōng de wéi wù sī xiǎng、 jīng yàn xué pài、 jī xiè lùn zhě sì hū dōuyòu xiāng tóng de guān diǎn。 dàn zài cǐ， zhǐ shì zhǐ xún zǐ duì yú xìng 'è shuō zhè yī guān niàn 'ér yán， bìng fēi yǐ piān gài quán， rèn wéi xún zǐ de zhěng tǐ sī xiǎng， dōushì rú cǐ。 rú yào yán jiū xún zǐ tōng pán sī xiǎng yǔ xué shù， bì xū shú dú《 xún zǐ》 quán shū fāng kě， qièwù yīn shā fèi shí， gù cǐ shī bǐ。 　　 yáng xióng de shàn 'è hùn zá shuō 　　 zài hòu， dào liǎo hàn dài， yáng xióng biàn tí chū rén xìng de shàn 'è hùn zá de guān niàn， rú shuō： “ rén zhī xìng yě， shàn 'è hùn。 xiū qí shàn zé wéi shàn rén。 xiū qí 'è zé wéi 'è rén。 qì yě zhě， suǒ yǐ shì shàn 'è zhī yě yǔ？ ” yáng xióng zhè yī guān niàn， shàng bàn jié děng yú shì gào zǐ sī xiǎng de biàn xiāng。 xià bàn jié yǐn chū qì hé rén xìng shàn 'è de guān xì， yòu shì mèng zǐ sī xiǎng “ zhì zhě， qì zhī shuài yě ” de guān niàn。 zhè zhēn shì dào dào dì dì de shàn 'è húnshuō， hǎo xiàng hěn yòu dào lǐ， yán gé tuī jiū qǐ lái， dào dǐ yán wú suǒ zōng。 　　 wáng yáng míng de jiàn dì 　　 děng cì yǐ xià， lì hàn mò、 wèi、 jìn、 nán běi cháo， ér dào táng、 sòng， lǐ xué zhī rú， jué rán xīng qǐ， hào chēng shàng jiē kǒng、 mèng de xīn fǎ， xià kāi bǎi dài de zōng shī men， huò yǐ xìng jí shì lǐ， lǐ jí shì xìng； huò yǐ lǐ yǔ qì de 'èr yuán 'ér lùn xìng， chǎn shuō xīn xìng de xuán wēi， yù shuō yù yòu xìng gé， yě yù shǐ rén mí lí。 zài jìn zhǎn 'ér dào míng dài， yòu liǎo wáng yáng míng de xué shuō， duì yú xìng de wèn tí， dǎo xià liǎo míng què de dìng yì， yòu míng de yáng míng sì jù jiào： “ wú shàn wú 'è xìng zhī tǐ。 yòu shàn yòu 'è yì zhī dòng。 zhī shàn zhī 'è shì liáng zhī。 wéi shàn qù 'è shì gé wù。 ” dàn shì， wèn tí jiě jué liǎo méi yòu？ bù dàn méi yòu zhēn zhèng jiě jué liǎo wèn tí， ér qiě yáng míng xiān shēng sì jù jiào de běn shēn， què yòu chǎn shēng liǎo máo dùn， tā zòng yòu wǎn nián dìng lùn lái bǔ chōng， réng rán yòu qiàn tòu chè。 yáng míng xiān shēng jì rán kěn dìng liǎo xìng de tǐ shì wú shàn wú 'è de， shàn 'è zhǐ yīn yì dòng 'ér fēn， zhè biàn shì dì yīchóng máo dùn。 shì xiǎng zhè gè néng dòng de yì， shì fǒu shì yóu tǐ shàng qǐ yòng？ rú guǒ yì shì yóu tǐ shàng qǐ yòng de， nà me， tǐ zhōng běn lái jiù yìng hán cáng yòu shàn 'è de gōng néng， hé yǐ shuō tǐ shì wú shàn wú 'è de ní？ rú guǒ shuō： yì bù shì yóu tǐ shàng qǐ yòng， nà me， zhè yì yòu cóng hé 'ér lái？ ér qiě tā yǔ wú shàn wú 'è zhī tǐ duì lì， qǐ fēi shì 'èr yuán duì lì má？ tóng shí， néng zhī shàn zhī 'è de zhè yī zhī， yòu shì fǒu biàn shì tǐ shàng de liáng zhī ní？ zhè yòu shì dì 'èrchóng máo dùn。 rú guǒ shì de， què jiàn zhè gè “ zhī tǐ ” huò “ tǐ zhī ”， běn lái jiù hán cáng yòu shàn 'è de gōng néng， hé yǐ shuō： tǐ wú shàn wú 'è ní？ ? qiě yòu liǎo yī gè yì， yòu yòu liǎo yī gè zhī， dōushì tǐ shàng qǐ yòng de gōng néng， jiū jìng shì sān yuán yī tǐ ——“ yī qì huà sān qīng ”， huò shì sān yuán duì lì de ní？ zhì yú “ wéi shàn qù 'è shì gé wù ”， nà shì xíng wéi lún lǐ de dào dé xiū yǎng yuán zé， zì rán wú kě yí yì。 　　 wǒ men dà zhì liǎo jiě liǎo yǐ shàng suǒ jǔ chū zhōng guó zhé xué shǐ shàng， yòu guān rú jiā duì yú rén xìng shàn 'è lùn de yī xiē zhòng yào zī liào， guān yú rén xìng jiū jìng shì shàn shì 'è de zhēng duān， yǐ jīng yuē lüè míng liǎo liǎo dà gài， rú guǒ kěn xià hàoxué shēn sī de gōng fū， “ bó xué、 shěn wèn、 shèn sī、 míng biàn ”， biàn yīngdāng zhī dào zhè gè wèn tí de guān jiàn suǒ zài liǎo。 xī fāng de xué zhě， huò qīng xīn yú xī fāng wén huà de xué zhě， rèn wéi zhōng guó méi yòu zhēn zhèng de zhé xué， yě kě yǐ zài zhè xiē wèn tí shàng kàn chū liǎo duān ní。 　　 jiè shuō bù qīng de zhēngjié 　　 qí shí shuō liǎo bàn tiān zhōng guó zhé xué shǐ shàng rén xìng shàn 'è guān zhēng biàn de yào zhǐ， qí zhōng zuì dà de guān jiàn， jiù shì jiè shuō bù qīng， dà jiā zhǐ cóng jiàn lì xíng wéi dào dé de yào diǎn shàng zhēng lùn rén xìng běn shàn běn 'è de dìng jiàn， bìng méi yòu xiān bǎ xíng wéi dào dé de wèn tí， zàn qiě gē zhì yī biān， xiān xíng yán gé tàn xún suǒ wèi rén xìng de běn shēn， tā jiū jìng shì shénme？ ér qiě gèng zhòng yào de jiè shuō guān jiàn zài yú： dà jiā suǒ shuō de rén xìng， shì xiān tiān —— xíng 'ér shàng —— fù mǔ wèi shēng yǐ qián de běn xìng？（ tā shì fǒu cún zài？ yòu shì zhè yī wèn tí zhōng de wèn tí。） huò zhě shì zhǐ yòu liǎo shēng mìng yǐ hòu de rén xìng？ yīngdāng xiān xià yī gè yán jiū tǎo lùn de fàn wéi， cái hǎo duì cǐ wèn tí yòu jìn yī céng tàn tǎo de xiàn suǒ。 zǒng zhī， shàng zì mèng fū zǐ kāi shǐ， xià zhì míng、 qīng yǐ hái de lǐ xué dà rú， tā men suǒ tǎo lùn rén xìng shàn 'è zhī shuō， dōushì yǐ yòu liǎo shēng mìng zhī hòu de rén xìng xíng wéi zuò jī zhǔn， ér yóu cǐ tuī cè dào xiān tiān —— xíng 'ér shàng de rén xìng běn tǐ lùn， jiè shuō hùn xiáo bù qīng， nòng dé yī tóu wù shuǐ， yīn cǐ lùn shuō fēn yún， biàn chéng wéi zhòng máng mō xiàng， gè zhí yī duān de liú bì liǎo。 rú guǒ yǐ yòu liǎo shēng mìng yǐ hòu de rén xìng lái shuō shàn 'è， mèng zǐ、 gào zǐ、 xún zǐ、 yáng xióng， nǎi zhì wáng yáng míng zhū jiā de shuō fǎ， dōuyòu lǐ yóu， kě yǐ chéng lì。 dàn kě xī de shì， zhè dū shì yǔ yí chuán xué、 xīn lǐ xué、 jiào yù xīn lǐ xué děng děng yòu guān de wèn tí， zhì yú hé zhēn zhèng zhé xué de běn tǐ lùn， zé liǎo wú qiān shè。 yǐ zhī 'ér yán xíng wéi xīn lǐ xué zé kě； rú guǒ jiù yǐ cǐ 'ér lùn xíng 'ér shàng xué， hái dà yòu yī duàn jù lí， shí zài xū yào xì jiā shěn sī tàn xún。 　　 xī là zhé xué duì rén xìng de zhī jiàn 　　 tí qǐ xī fāng wén huà， kē xué zài xiàn dài de dì wèi， jù yòu jué dìng xìng zuǒ yòu yī qiē xué shù de quán wēi。 dàn dào mù qián wéi zhǐ， wú lùn kē xué rú hé de fā dá， suǒ yòu dài biǎo xī fāng wén huà de 'ōu měi wén míng， réng rán hái méi yòu tiào chū zōng jiào hé zhé xué de fàn wéi， yóu qí shì xī là zhé xué hé “ xīn jiù yuē ” de jiào yì。 　　 jiǎng dào xī là zhé xué， dāng rán bù néng bù zhuī sù sū gé lā dǐ（ Socrates） de sī xiǎng。 sū shì de shēng píng， zhèng rú zhōng guó de shèng rén kǒng zǐ suǒ shuō yàng ——“ shù 'ér bù zuò ”。 yào xiǎng yán jiū tā de sī xiǎng xué shuō， bì xū yào cóng tā de gāo zú dì zǐ bólātú（ Plato） de《 duì huà lù》 zhōng xún zhǎo tā de xiàn suǒ。 sū shì suī wèi míng què jiǎng shù rén xìng běn lái de shàn 'è wèn tí， dàn zài《 duì huà lù》 zhōng kě kàn chū tā zǎo qī lùn shù de bù fēn sī xiǎng， sì yì zhù zhāng “ rén xìng běn shàn ”， rú “ pǔ luó tài gē lā sī ”（ Protago-ras） piān zhōng de jì lù， sū shì rèn wéi “ dào dé yǔ zhì huì chū wú chā bié， ér xié 'è xì yóu wú zhī 'ér lái。 ”“ zhèng yì、 jié zhì、 yǒng gǎn děng …… wú yòu bù tóng yú zhī shí zhě。 ” zhè yīngdāng shì xī fāng sī xiǎng shǐ shàng shǒu cì chū xiàn de “ zhī dé hé ” de jiàn jiě。 qí cì《 duì huà lù》 “ màn nuò ”（ Meno） piān zhōng， zhù yào shuō míng “ zhī shí yóu yú jì yì 'ér lái ”。 yóu cǐ kě jiàn sū shì rèn wéi rén xìng běn zì jù yòu shàn de zhēn zhī zhuó jiàn， běn lái de zhēn zhī yīnggāi wéi shàn， rén zhī suǒ yǐ wéi 'è zhě， yóu yú méi yòu zhī shí， zhì shǐ pàn duàn cuò wù。 zhè yě biàn shì xī fāng zhé xué zhòng shì zhī shí jí dào dé zhī shàn xíng de zhù yào yuán liú。 　　 zhì yú bólātú de sī xiǎng， duì yú rén xìng de lǐ lùn， suī yòu lǐ、 qíng、 yù sān fēn de lùn shuō， ér qiě rèn wéi lǐ xìng jí wéi rén xìng， tā shì líng hún zhōng bù xiǔ bù biàn de tǐ zhì， qíng yǔ yù， zé kě xiǔ kě huài ( jiàn《 duì huà lù》 “ fěi duō ”(phaedo) piān jí “ guó jiā ”（ State） piān )。 yóu cǐ kě jiàn bǎi shì réng rán jì chéng qí shī sū gé lā dǐ de xué shuō， rèn wéi rén zhī lǐ xìng běn lái shì shàn de。 　　 dào liǎo yà lǐ sī duō dé（ Aristotle） shǒu lǐ， kuò chōng qí shī bólātú de rén xìng líng hún de sān fēn shuō： “ zhí wù líng hún ” sī yíng yǎng， “ dòng wù líng hún ” sī qíng yù， “ rén lèi líng hún ” sī lǐ xìng。 dào dé， jí wéi xié diào zhè sān zhě， shǐ tā zhú cì dá yú zhì shàn zhī mùdì。 rú hé zài xíng wéi shàng què shí shǐ sān zhě dá dào lǐ xiǎng de jìng jiè， zé yòu lài yú zhī dé yǔ xíng dé —— shí jiàn zhī dé de jié hé。 zǒng zhī， yǐ lǐ xìng kòng yù qíng、 yù， wéi dé xíng de jiū jìng。 ér lǐ zhī yù qíng， yòu xū lài jīng yàn yǔ shì shí shàng de jué zé， yǐ jí xí guàn de yǎng chéng。 yà shì suī bù míng bái shè jí rén xìng běn lái de shàn 'è wèn tí， dàn tā rèn wéi fán wù zhī shàn， qí mùdì zài qiú shí xiàn de tè xìng。 rén zhī shàn， bù jǐn zài yú dòng zhí wù de 'èr zhǒng líng hún， yóu qí zhòng yào de， zài yú lǐ xìng tè zhì de shí xiàn。 yóu yǐn kě zhī yà shì， yì rèn wéi “ rén xìng běn shàn ”， qí zhì shàn zhě， nǎi yóu yú xí guàn 'ér lái。 zhè biàn shì yà shì de sī xiǎng， zhuózhòng yú jīng yàn lùn de sè cǎi， shǐ shàn 'è liǎng zhǒng jí duān jiān ruì dì duì lì， wéi zhī huǎn hé 'ér chéng wèiyòu zhōng xìng huà de zuò yòng。 suǒ yǐ yòu rén pī píng， rèn wéi tā suǒ wèi jīng yàn shì shí de jué zé， hái bù jí hòu shì xī fāng lún lǐ xué zhōng “ zì yóu yì zhì ” de zuì gāo jìng jiè， zhè yòu shǔ yú lìng yī wèn tí， bù bì jié wài shēng zhī qù tǎo lùn tā。 　　 xī fāng zōng jiào wén huà de rén xìng wèn tí 　　 cǐ wài， dà jiādōu zhī dào， zài xī fāng wén huà zhōng， rú guǒ bù cóng zōng jiào de jīng diǎn “ xīn jiù yuē ” kāi shǐ yán jiū， gēn běn wú fǎ tàn tǎo xī fāng wén huà de yuān yuán suǒ zì。《 xīn yuē》 gū qiě bù lùn， zài《 jiù yuē》 de “ chuàng shì jì ” zhōng， shuí yě zhī dào shén ( yé hé huá ) chuàng zào liǎo tiān dì yǐ hòu， yòu 'àn zhào tā zì jǐ de xíng xiàng chuàng zào liǎo rén。 dàn shì， xià wá、 yà dāng tōu cháng liǎo “ yī diàn yuán ” zhōng de jìn guǒ， rú guǒ rén xìng běn shàn， yòu rú hé huì wéi bù shàn ? suī rán tā méi yòu tí chū rén xìng běn shàn běn 'è de zhuān tí， dàn yóu “ chuàng shì jì ” zhōng xù shù “ yī diàn yuán ” de fān yǐ nǐ fēng guāng， biàn yǐ kàn chū rén xìng běn shàn de zhù zhǐ； rú guǒ rén xìng bù shì běn shàn de， jí shǐ xiū shàn zuò yì rén， yě wú fǎ fǎn hái dào yuán lù， zuàn jìn zhǎi mén， zǒu huí shàng dì de tiān táng liǎo ! yóu cǐ kàn lái， biàn kě wéi tā xià jié lùn： “ kě lián jìn guǒ tōu cháng hòu， qíng yù yóu lái zuì hài rén。 ” duì má ? jiǎng dào zhè lǐ wéi zhǐ， rén xìng jiū jìng shì shàn shì 'è de wèn tí， hái méi lái dé jí zuò jié lùn， gèng méi yòu tí chū zhōng guó wén huà zhōng dào jiā yǔ fó jiā yòu guān rén xìng wèn tí de yào yì， biàn yòu yǐn chū rén yù huò xìng yù shì fǒu shì 'è yǔ zuì de wèn tí lái liǎo ! 　　 yòu rén rèn wéi yù fēi 'è 　　 yòu guān rén yù de wèn tí， wǒ de tóng xiāng huáng měi huáng xiān shēng， céng jīng xiě liǎo yī piān《 yù fēi 'è》 de wén zhāng， yòu bù chǐ xià wèn dì dāng miàn hé wǒ tǎo lùn。 xiàn zài shuō jù dào qiàn de lǎo shí huà， wǒ zhēn shì jì máng qiě lǎn， céng jīng tuō rén yào zhǎo zhè piān wén zhāng， dàn tā shǐ zhōng wèi tì wǒ zhǎo lái， suǒ yǐ zhí méi yòu bài dú zhè piān dà wén， dāng shí gèng wú cí yǐ duì。 xiàn zài jiǎng dào rén xìng hé rén yù de wèn tí， tóng shí yòu chě dào xī là zhé xué bólātú lǐ、 qíng、 yù sān fēn de shuō fǎ， bù dé bù lín shí zhuànxiàng， xiān bǎ zhōng guó rú jiā xué shuō yòu guān qíng hé yù de guān niàn， shāo jiā jiě shuō。 　　 wǒ mendōu shì zhōng guó rén， zhōng guó rén yǐn yòng zhōng guó wén huà， běn lái biàn shì zì jǐ de jiā chǎn， yě yòng bù zhe fēn jiā dé tài qīng chǔ。 dàn rú zhèng shì yǐn yòng dào xué shù shàng qù， zǒng yào liú xīn diǎn cái shì。 wǒ men cháng huì tīng rén shuō kǒng zǐ shuō de “ shí、 sè， xìng yě ” zhè jù huà。 qí shí， cuò liǎo， zhè jù huà， shì gào zǐ suǒ shuō， ér zài《 mèng zǐ》 shū shàng jì shù chū lái de， kǒng zǐ bìng méi yòu shuō guò zhè jù huà。 zhǐ zài《 lǐ jì》 de《 lǐ yùn》 piān zhōng， kǒng zǐ céng jīng shuō guò： “ yǐn shí nán nǚ， rén zhī dà yù cún yān。 sǐ wáng pín kǔ， rén zhī dà 'è ( kěwù de 'è ) cún yān。 gù yù 'è zhě， xīn zhī dà duān yě。 rén cáng qí xīn， bù kě cèduó yě。 měi 'è jiē zài qí xīn， bù jiàn qí sè yě， yù yī yǐ qióng zhī， shè lǐ hé yǐ zāi !” kǒng zǐ yǔ gào zǐ de huà， yǔ jù suī yòu bù tóng， dàn tóng yàng de， dōushì chéng rèn yǐn shí yǔ nán nǚ de sè yù， dōushì rén yù huò rén xīn de dà duān。 ér qiě yào tè bié zhù yì de shì： gào zǐ zài zhè jù huà lǐ suǒ wèi de “ xìng ”， bìng fēi dài biǎo tā zì jǐ suǒ shuō rén xìng yóu qǐ liǔ、 yóu tuān shuǐ de běn xìng， shí zài shì dài biǎo yuán shǐ rén yù běn néng de shǔ xìng。 bù xìn， kě qù zǎi xì yán dú yuán wén biàn zhī。 nà me， kǒng zǐ、 mèng zǐ、 gào zǐ， tā men rèn wéi rén zhī dà yù， jiū jìng shì bù shì 'è de ní ? zhè kě shí zài bù yì suí biàn lùn duàn。 zài shàng wén yǐn yòng kǒng zǐ de xué shuō， fū zǐ yǐ jīng shuō guò： “ rén cáng qí xīn， shí zài bù kě néng cóng wài biǎo qù cèduó tā， yīn wéi měi 'è jiē zài rén xīn zhī zhōng， bù néng gòu cóng wài biǎo de tài dù shàng kàn de chū lái， rú guǒ xiǎng yào guàn de tàn qiú tā de jiū jìng， chú liǎo lǐ de zuò yòng， nà lǐ néng gòu ní !” tóng shí， zài《 lǐ yùn》 piān zhōng， kǒng zǐ yòu bǎ rén zhī dà yù， guī dào rén de “ qī qíng ” zhī nèi， suǒ wèi qī qíng， biàn shì “ xǐ、 nù、 āi、 lè、 ài、 è、 yù。 ” yīn cǐ biàn chǎn shēng hòu shì de rú jiā， yòu liǎo xìng hé qíng de lǐ niàn。 zì hàn nuò dǒng zhòng shū yǐ cì， gū qiě bù yī yī liè jǔ， zuì wéi míng xiǎn de， dào liǎo táng dài lǐ 'áo zhù《 fù xìng shū》 shí， biàn què qiē dì tí chū “ xìng ”、 “ qíng ” de shuō fǎ。 zhì yú yù de guān niàn， yuē lüè 'ér bù zhòng yào。 ér “ yù ”， shì fǒu jiù shì zuì， qiě dài xià wén yán tǎo。 　　 rén yù yǔ tiān lǐ shuō 　　 cǐ wài， gèng yòu qù de shì yú sī suǒ zhù de《 zhōng yōng》 lǐ， chú liǎo zhǐ tí dào “ xǐ、 nù、 āi、 lè ” yǐ wài， cóng lái méi yòu tí chū tā zǔ fù kǒng zǐ de “ qī qíng ”， gù wú guài kǎo jù xué jiā men， duì yú zhè jǐ běn shū de zhù zuò， huái yí dào yòu wèn tí liǎo。 kǎo jù de shì， bù shì wǒ men yào jiǎng de fàn wéi， zàn qiě bù guǎn。 yīn yòu kǒng zǐ、 mèng zǐ、 gào zǐ tí chū de “ rén xìng ” yǔ “ xìng ” hé “ qíng ”、 “ yù ” děng guān niàn， dào liǎo sòng rú de lǐ xué jiā shǒu lǐ， yīn xí liǎo fó xué de guān niàn， cǎi yòng《 zhōng yōng》 de “ xǐ nù 'āi lè zhī wèi fā， wèi zhī zhōng。 fā 'ér jiē zhōng jié， wèi zhī hé， …… zhì zhōng hé， tiān dì wèi yān， wàn wù yù yān ” de zhù zhǐ， yú shì qiáng diào qù rén yù， cún tiān lǐ。 “ rén yù jìng jìn， tiān lǐ liú xíng ” de shuō fǎ， biàn pǔ biàn chuán xí， chéng wéi sòng rú rú xué de zhōng xīn sī xiǎng。 qí shí， yǐ cǐ 'ér yán dào dé de xiū yǎng， zé wéi bù 'èr fǎ mén； rú yǐ cǐ 'ér yán xíng 'ér shàng dào de rén xìng běn tǐ lùn， zé dāng zài jiā shāng què。 dàn zhè xiē sī xiǎng xué shuō， què yǔ xī là zhé xué jiā sū gé lā dǐ、 bólātú、 yà lǐ sī duō dé， hé qí bù móu 'ér hé， duō me xiāng jìn。 tóng shí， wǒ gèng huái yí kāng dé de xué shuō， mǒu xiē dì fāng， yòu shòu sòng rú sī xiǎng yǐng xiǎng de kě néng， suǒ yǐ wǒ céng jīng jiàn yì wèi zhuān gōng kāng dé zhī xué de xué zhě， liú yì zhè gè wèn tí。 ( běn wén yòu guān xué shuō， bù xiáng yǐn yuán wén， xī wàng qīng nián tóng xué men， néng gòu yóu cǐ pāo zhuān yǐn yù， qǐ fā huì sī， kěn qù yán dú yuán diǎn。 ) 　　 rú dào liǎng jiā gòng tōng de guān niàn 　　 zì cóng sòng、 míng de rú zhě —— lǐ xué jiā men， tí chū liǎo “ tiān lǐ ” yǔ “ rén yù ” de wèn tí， wéi zhōng guó wén huà de lún lǐ zhé xué， yǔ xíng wéi zhé xué fāng miàn， diàn dìng liǎo gè míng cí jiǎn jié yì xiǎo， ér nèi róng chōng shí de pǔ biàn dào dé yì shí —— biàn shì hòu shì jìn rén jiē zhī de zuò rén hé zuò shì yào píng “ tiān lǐ liáng xīn ” de guān niàn。 dàn yě hěn míng xiǎn de， rèn wéi “ rén yù ” de zuò yòng， duō bàn shì shǔ yú zuì 'è de miàn， suǒ yǐ qù “ rén yù ” cún “ tiān lǐ ”， biàn shì lǐ xué de jī běn xué wèn。 lǐ xué jiā men jì rán zì rèn shì shàng jiē kǒng、 yú de xīn fǎ， wǒ men duì cǐ yòu bù dé bù zài zhuī sù dào xiān qín zhī jì zú yǐ dài biǎo dào jiā de lǎo zǐ、 rú jiā de kǒng zǐ， kàn kàn tā men duì yú “ tiān lǐ ” yǔ “ rén yù ” de kàn fǎ。 　　 shàng wén céng jīng 'ě yào tí yǐn dào kǒng zǐ duì yú “ qíng ” hé “ yù ” de guān niàn。 rú guǒ zài yào shēn rù diǎn tí yǐn zhè xiē zī liào， biàn xū yào xún zhǎo jīng guò kǒng zǐ suǒ zhěng lǐ de gǔ jí wén xiàn， lì rú《 lǐ jì》 zhōng de《 yuèjì》， céng yòu jìzǎi： “ rén shēng 'ér jìng， tiān zhī xìng yě。 gǎn yú wù 'ér dòng， xìng zhī yù yě。 ”《 qū lǐ》 shuō： “ yù bù kě cóng。 ” dōuhěn míng xiǎn dì shuō chū “ rén yù ” de dòng xiàng， ér rèn wéi tā shì kě pà de， shì bù kě fàng zòng de。 zhì yú kǒng zǐ běn rén céng shuō： “ yǐn shí nán nǚ， rén zhī dà yù cún yān。 ” tā bìng fēi zhí jiē rèn wéi “ rén yù ” biàn shì “ rén xìng ” běn yòu de zhèng dāng xíng wéi。 ér zhǐ shì shuō míng rén zhī suǒ yǐ wéi rén， biàn zì rán 'ér rán dì huì yòu yǐn shí hé nán nǚ děng jī běn de “ rén yù ”， suǒ yǐ tā yòu shuō： “ hé wèi rén qíng ? xǐ、 nù、 āi、 lè、 ài、 è、 yù， qī zhě fú xué 'ér néng。 ” 　　 yóu yú “ rén xìng ” yòu zhè xiē jī běn de “ qíng ” hé “ yù ”， kě néng qū xiàng yú zì hài hài rén， shèn zhì dá dào bù kě shōu shí de dì bù， suǒ yǐ bì xū yào zhù zhòng rén wén de jiào huà， yú shì zhì lǐ yǐ fáng huàn wèi rán， zuò lè yǐ tiáozhěng xìng qíng。 “ sān lǐ ” de jīng shén jí yóu cǐ 'ér dìng dìng，《 chūn qiū》 de dà yì， yě yóu cǐ 'ér jiàn lì， wéi qiú hái yú “ tiān xìng ” zhī chū de lǐ、 lè zhī jiào， yě yóu cǐ 'ér chū fā。 　　 zhì yú lǎo zǐ， chú liǎo zhuózhòng yú chǎn yáng chuán tǒng wén huà de dào ( tǐ ) hé dé ( yòng ) yǐ wài， bìng wèi què qiē tí dào “ rén xìng ” hé “ rén yù ” de wèn tí。 chú fēi bǎ tā suǒ shuō de “ dào ” zì， qiáng xíng lā dào “ rén xìng ” hé “ tiān xìng ” de fàn wéi lái jiǎng， dàn zǒng bù miǎn yòu diǎn qiānqiǎng de xián yí， dàn shì lǎo zǐ què tí dào “ bù jiàn kě yù， shǐ mín xīn bù luàn ” de guān niàn。 zài tā jiǎn duǎn de wǔ qiān wén zhōng， zhǐ yào yòu liǎo zhè guān niàn， biàn kě liǎo jiě tā suǒ rèn wéi de “ rén yù ”， yě bù shì gè hǎo dōng xī。 zhì shǎo， tā shì “ fàn yì ” de xiān qū， shòu dào suǒ “ jiàn ” de jiào suō 'ér chéng wéi zuì luàn de zhù fàn。 suǒ yǐ tā biàn tí chū “ shǎo sī guǎ yù ”， zuò wéi xiū yǎng de fāng fǎ hé mùdì。 cǐ wài， zhǐ yòu《 yì jīng》 de《 xì chuán》 lǐ， tí dào “ chéng xìng cún cún， dào yì zhī mén ” liǎng jù， biàn chéng wéi hòu lái nuò dào liǎng jiā de gòng tōng yuán lǐ。 yīn cǐ， yóu xiān qín 'ér zhì xiàn zài， rú、 dào liǎng jiā duì yú “ rén xìng ” hé “ rén yù ” de gài niàn， dà tǐ dōushì “ tóng chū 'ér yì míng ” dì zài yìng yòng liǎo。 　　 dà chéng fó xué de yuán shǐ rén xìng běn jìng lùn 　　 zhōng guó wén huà sī xiǎng zhōng “ tiān xìng ” hé “ rén yù ” de wèn tí， zài chuán tǒng de wēi máng hùn xiáo zhōng， lì jīng qín、 hàn、 wèi、 jìn dào liǎo suí、 táng zhī jì， yīn yòu dà chéng fó xué sī xiǎng de jiā rù， biàn kuò rán dà fàng guāng míng， jié rán què lì xíng 'ér shàng ( xiān tiān ) de “ xìng lǐ ” běn yuán， yǔ xíng 'ér xià ( hòu tiān ) de “ rén yù ” jiè xiàn， jiàn lì gè lǐ lùn wán zhěng、 tǐ xì jǐng rán de sī xiǎng。 dàn wǒ zài zhè lǐ suǒ shuō de dà chéng fó xué yě biàn lǒngtǒng dì bāo kuò liǎo chán、 mì、 tiān tái、 huá yán、 wéi shí、 sān lùn、 chéng shí zōng děng de zōng gāng。 dàn qǔ qí yào yì， biàngēng tā de míng xiāng 'ér yán， bìng fēi gài yuē dà chéng fó xué de zhěng tǐ sī xiǎng。 　　 dà chéng fó xué sī xiǎng rèn wéi yuán shǐ de rén xìng， běn lái biàn shì guāng míng qīng jìng， hán róng wàn xiàng wàn lèi， jí qí yuán mǎn， ér yǔ yǔ zhòu wàn yòu gòng tóng tǐ。 dāng tā zài guāng míng qīng jìng de yuán shǐ zhī chū， jì fēi yòu shàn， yì fēi yòu 'è， suǒ wèi shàn 'è， dōushì rén wéi hòu tiān de guān diǎn， bù zú yǐ yán xiān tiān de yuán shǐ “ běn xìng ”。 rú guǒ miǎnqiǎng yǐ shàn 'è lái lùn， yīnggāi chēng zhī wéi “ zhì shàn ” de， huò “ chún jìng ” de， fāng chā kě bǐ nǐ。 dàn jí qí yuán mǎn de guāng míng qīng jìng de běn rán zhī xìng， yóu yú míng jí 'ér hū rán yuán qǐ wú míng yīn yǐng， yóu cǐ dòng zé yì luàn， yú shì biàn shēng qǐ tiān dì yǔ zhòu yǔ rén lèi wàn xiàng liǎo。 cóng cǐ yóu yú wú míng de wū rǎn rén xìng， yù dòng yù luàn， yù luàn yù dòng， yīn 'ér mí shī tā běn lái de qīng jìng yuán míng， jiān gù dì zhí zhù “ wǒ zhí ” yǔ “ ài yù ”， yú shì biàn xíng chéng fēn wéi duàn luò de sǐ shēng shēng sǐ， ér gòu chéng rén shì jiān yǒng wú xiū zhǐ de fēn duàn shēng mìng xiàn xiàng。 jī yú cǐ， suǒ yòu dà xiǎo chéng fó xué de jī běn jīng shén， dōushì yào qiú “ rén xìng ” de zì jué， pò chú yóu zhí wéi xiǎo wǒ de hòu tiān “ wǒ zhí ”， ér fǎn hái dào xiān tiān wú yú dà wǒ de zì xìng qīng jìng。 nǔ lì xiū zhèng yóu “ wǒ zhí ”、 “ ài yù ” suǒ qǐ de zhǒng zhǒng cuò wù xīn lǐ hé xíng wéi， dí chú yóu huò luàn xīn lǐ suǒ gòu chéng rén shì jiān de fán nǎo kǔ guǒ。 　　 fó xué suǒ yòu de jīng lùn jí yóu cǐ jī diǎn chū fā， yīn cǐ tā bó shì wù zhì xíng qì shì jiān de suǒ yòu， fā chū zhòng shēng tóng tǐ zhī cí yǐ jí wú rèn hé tiáo jiàn zhī bēi xīn， hū zhào zhòng shēng chāo yuè xíng zhì， fǎn hái xíng 'ér shàng de guāng míng qīng jìng， guī dào fēi shàn wú 'è de yuán mǎn zì xìng zhī jìng jiè。 lì rú zhù míng 'ér pǔ biàn liú chuán de《 fǎ huá jīng》、《 léng yán jīng》、《 léng gā jīng》 děng， jūn yǐ cǐ wéi zhōng xīn。 yòu rú《 dà niè pán jīng》 yǐ “ cháng ”( yǒng héng )、 “ lè ”、 “ wǒ ”( wú xiǎo wǒ de zì xìng běn yuán )、 “ jìng ” děng sì xiàng shuō míng bái xìng de yuán míng qīng jìng。 ér wéi shí fǎ xiāng de jīng diǎn， zé yǐ pōu xī wéi “ ài yù ” suǒ wū rǎn de xīn、 yì、 shí de yīn 'àn miàn， zhǐ zhèng chū yuán shǐ guāng míng zhēn jìng de běn lái。 zhì yú《 huá yán jīng》 què yǐ yǔ zhòu wàn xiàng běn wéi tǐ， róng huì xíng 'ér shàng dào yǔ xíng 'ér xià de wù zhì shì jiān， zhǐ zhèng zì xìng de tǐ yòng hù tōng， ér dá yú guāng míng qīng jìng de yuán jí。《 bān ruò jīng》 děng， biàn shì zhí zhǐ zhì huì de zì jué， ér chāo zhèng yú xíng 'ér shàng dào de jié jìng。 ér chán zōng xīn fǎ de zhèng wù， yě jiù shì zhèng cǐ shì， wù cǐ lǐ。 　　 suí táng yǐ hòu fó xué yǔ rú dào de hù zhù 　　 zhōng guó wén huà sī xiǎng yīn wéi suí táng zhī jì， yòu liǎo dà xiǎo chéng fó xué sī xiǎng de jiā rù， yú shì wèi jìn yǐ lái《 yì jīng》、《 lǎo zǐ》、《 zhuāng zǐ》 de sān xuán zhī xué， gèng jiā fā huī tā jīng yì de shēn dù。 táng、 sòng yǐ hòu《 yì jīng》 de lǐ、 xiàng、 shǔzhī xué suǒ tū chū de “ tài jí ” hán sān、 yīn yáng hù biàn de zhé lǐ， yě yóu cǐ 'ér chōng yíng。 zhì yú Zēngzǐ suǒ zhù《 dà xué》 de míng dé zhì yòng， yú sī suǒ zhù《 zhōng yōng》 de “ tiān mìng zhī wèi xìng， shuài xìng zhī wèi dào， xiū dào zhī wèi jiào。 dào yě zhě， bù kě xū yú lí yě。 ” děng guān niàn， yě yóu cǐ 'ér yì zēng guāng cǎi。 yīn cǐ sòng rú xí qǔ fó dào liǎng jiā de sī xiǎng， ér dài zhī yǐ rú xué wéi zhōng xīn， cún “ tiān lǐ ” qù “ rén yù ” de xiū yǎng fāng fǎ， yě yóu cǐ chuàng gé。 ér wǒ men yě yóu cǐ dé yǐ liǎo jiě kǒng、 yú zhī shuō， rèn qīng lì lái zhū rú duì yú xiān hòu tiān de “ rén xìng ” yǔ “ rén yù ” zhī sī de jiè xiàn， ér liǎo jiě yuán lái pō duō hùn xiáo zhī chù， yǐ jí bìng wèi huàqīng jiè shuō de bì bìng。 　　 yù fēi 'è yǔ 'è zhī qián qū 　　 zōng cǐ yǐ guān， yuán yòu yǔ shēng mìng jù lái de “ yù ” de wèn tí， tā jiū jìng shì 'è huò fēi 'è ní ? wǒ men kě yǐ shuō： “ yù ” bìng fēi quán shì 'è de。 dàn “ yù ” hěn kě néng wéi 'è de qián qū， nà shì háo wú yí wèn de。 fó shuō xiá yì de “ ài yù ” wéi shēng sǐ yè lì de gēn běn， yě jiù shì jiào rén rèn qīng “ ài yù ”， shí wéi zì sī suǒ shēng de guò huàn， ér xū fáng huàn yú wèi rán。《 qū lǐ》 suǒ wèi “ yù bù kě cóng ”， yě zhèng tóng cǐ yì。 yà dāng hé xià wá zài “ yī diàn yuán ” zhōng de yī mù， hé cháng yòu fēi cǐ yì。 　　 zhì yú zài bǎ “ yù ” guī nà dào nán nǚ zhī jiān xiá yì de “ ài yù ” fàn wéi， ér qiě rèn wéi “ yù ” jiù shì zuì 'è， nà shì zōng jiào xìng jué duì dào dé de guān niàn。 sòng míng lǐ xué jiā yě xí yòng liǎo zhè yán sù de miàn， lì rú zhū xī suǒ shuō “ shì rén wú rú rén yù xiǎn， jǐ rén dào cǐ wù píng shēng。 ” jiù shì yóu zhè yán sù rén gé de guān diǎn 'ér chū fā de。 　　 zhì ruò《 lùn yǔ》 zhōng jìzǎi kǒng zǐ suǒ shuō de： “ zǐ yù rén， sī rén zhì yǐ。 ” nà shì yǐ “ yù ” zuò wéi dòng cí de shuō fǎ， yě kě yǐ shuō： zhè shì guǎng yì de “ yù ”， suǒ yǐ fó “ yù ” dù jìn zhòng shēng， shǐ zhī lí kǔ dé lè， cǐ “ yù ” yǐ jīng huà chú “ sī yù ” yǔ “ ài yù ” ér chéng wéi wěi dà de yuàn lì。 rén men ruò néng dí dàng “ sī yù ”、 “ ài yù ” de xiōng jīn， bù bèi wù yù suǒ jū lěi， ér shàn yú biàn huà “ wù yù ”， wéi rén lèi jiàn lì gè zhuāng yán、 měi shàn de shì jiè， zé yǔ shì jiā cí bēi dù shì de yuàn lì， kǒng zǐ suǒ wèi “ zǐ yù rén， sī rén zhì yǐ。 ” de rén yù， bìng wú 'èr zhì。 suǒ yǐ yòu rén shuō： “ yù fēi 'è ”。 wǒ xiǎng， yìng zuò rú shì guān。 　　end() 　　--- wén zì yóu rén xǐ shī xiōng lù rù 请欣赏:  请给我换一个看看！  拜托，快把噪音停掉！我读累了，想听点音乐或者请来支歌曲！      << qiányīzhānghuí

qián yán biàn qiān de shí dài yǔ bù mǎn de xīn lǐ xī fāng wén huà de yǐng xiǎng dà shí dài de xiǎo gù shì měi guó wén huà dài lái de mí wǎng wàng zǐ chéng lóng xiào hé 'ài jiù bā gǔ yǔ xīn bā gǔ cóng chù biàn zì qiáng shuō qǐ liù shí nián lái jiào yù de biàn hé huò qī shí nián qián bā gǔ wén de sī xiǎng yǔ jiào yù xīn jiù jiào yù de biàn gé zhí dé fǎnxǐng de dài chā yǔ jiào yù jiào yù yǔ wén huà de zhōng kōng zūn shī zhòng dào wǔ xiá xiǎo shuō yǔ shè huì xīn lǐ jiào yù lǎo wén xué hé xīn wén yì rén xìng yǔ rén yù

pínglún (0)