文化思考 》 sòng dài wén huà yǔ wén xué yán jiū   》 huái hǎi jū shì wèi shì xīn tài píng yì héng héng jiān yǔ hòu shān jū shì bǐ jiào      zhāng hǎi 'ōu Zhang Haiou

　　yǐn yán： jū shì chēng wèi
　　 jū shì zhī chēng， chuán shuō qǐ yú xī zhōu zhī shí。《 hán fēi zǐ》 juàn shí yī《 wài chǔ shuō zuǒ shàng dì sān shí 'èr》 zài：
　　 qí yòu jū shì tián zhòng zhě， sòng rén qū gǔ jiàn zhī yuē： “ gǔ wén xiān shēng zhī yì， bù shì yǎng rén 'ér shí。 jīn gǔ yòu shù hù zhī dào， jiān rú shí， hòu 'ér wú qiào。 xiàn zhī ”。 zhòng yuē：“ fū hù suǒ guì zhě， wèi qí kě yǐ shèng yě。 jīn hòu 'ér wú qiào， zé bù kě pōu yǐ shèng wù。 ér rèn zhòng rú jiān shí， zé bù kě yǐ pōu 'ér yǐ zhēn。 wú wú yǐ hù wéi yě。” yuē：“ rán， gǔ jiāng yù qì zhī。 jīn tián zhòng bù shì yǎng rén 'ér shí， yì wú yì rén zhī guó， yì jiān hù zhī lèi yě”。
　　 tóng shū juàn shí sān《 wài chǔ shuō yòu shàng dì sān shí sì》 zài：
　　 tài gōng wàng dōng fēng yú qí。 qí dōng hǎi shàng yòu jū shì yuē kuáng yù、 huá shì， kūn dì 'èr rén zhě lì yì yuē：“ wú bù chén tiān zǐ， bù yǒu zhū hóu， gēng zuò 'ér shí zhī， jué jǐng 'ér yǐn zhī， wú qiú yú rén yě。 wú shàng zhī míng， wú jūn zhī lù， bù shì shì 'ér shì lì。” tài gōng wàng zhì yú yíng qiū， shǐ lì zhí shā zhī yǐ wéi shǒu zhū。
　　 zhōu gōng dàn wèn tài gōng wèihé rú cǐ？ tā shuō yīn wéi zhè yàng de rén suī rán xián 'ér qiě zhì， dàn duì jūn zhù wú yòng 'ér qiě bù hǎo guǎn lǐ（ yuán wén bù yǐn）。 yǐ shàng sān wèi jū shì dōushì yǐn jū bù shì zhě， shí nǎi yǐn shì。 lìng liǎng wèi jiù bù tóng liǎo ── tóng shū juàn shí 'èr《 wài chǔ shuō zuǒ dì sān shí sān》 zài：
　　 jù zhě qí zhī jū shì， càn zhě wèi zhī jū shì。 qí wèi zhī jūn bù míng， bù néng qīn zhào jìng nèi， ér tīng zuǒ yòu zhī yán。 gù 'èr zǐ fèi jīn bì 'ér qiú rù shì yě。
　　 zhè liǎng gè jū shì shì yòu jī huì jiù rù shì de。《 lǐ jì》 juàn 30 zài：
　　 dà fū sù dài， bì chuí； shì liàn dài， shuài xià bì； jū shì jǐn dài， dì zǐ gǎo dài。（ zhèng jiān：“ jū shì， dào yì chù shì yě”。 kǒng shū：“ jū shì jǐn dài zhě， yòng jǐn wéi dài， shàng wén yě”） [1]。
　　 jù cǐ kě zhī： yī， xī zhōu shí qī yǐ yòu jū shì zhī chēng wèi； èr， dāng shí chēng jū shì shì zhǐ yòu dào yì tè cháng huò wén huà xiū yǎng díshì rén； sān， dāng shí chēng jū shì zhě， yòu de yǐn jū bù shì， shí wéi yǐn shì； yòu de jū 'ér bù yǐn， cānyù shè huì jiāo jì huò shòu yè huó dòng（ gù yǐ jǐn dài bié yú dà fū、 shì、 dì zǐ）， kě shì zé shì。
　　 fó jiào zì dōng hàn míng dì shí chuán rù zhōng guó， yì jīng zhě jiè“ jū shì” yī cí yǔ fàn yǔ“ jiā luó yuè” duì yìng， zhǐ jū jiā xué fó zhě。 fàn yǔ zhōng jū shì běn yòu 'èr yì， huì yuǎn《 wéi mó jīng shū》 yī yuē：
　　 jū shì yòu 'èr： yī， guǎng jī zī cái， jū cái zhī shì míng wéi jū shì； èr， zài jiā xiū dào， jū jiā dào shì míng wéi jū shì。
　　 hàn yǔ yì“ jiā luó yuè” wéi“ jū shì”， míng yì shàng shì piān qǔ dì 'èr yì， ér shí jì shàng dì yī yì yì yǐn hán qí zhōng liǎo。 yīn wéi wèi rù shā mén 'ér xìn fó de jū jiā dì zǐ bì xū wéi fó mén shīshě zī cái。 zhè cóng hòu lái fó mén suǒ zuò gè zhǒng《 jū shì chuán》 zhōng jū shì duō wèiyòu yī dìng guān zhí zhě jí kě zhèng míng。 jū shì yī cí cóng cǐ suì bèi xuān bīn duó zhù， chéng wéi fó mén duì jū jiā xiū fó zhě de zhuān yòng chēng hū。
　　 qīng dài jū shì péng shào shēng zuò《 jū shì chuán》 [2]， jì shù dōng hàn yǐ lái lì dài zhù míng jū shì 227 rén， qí zhōng suí yǐ qián 41 rén， táng 37 rén， sòng、 jīn 71 rén， yuán、 míng、 qīng 78 rén。 zhè xiē bèi fó mén chēng wéi jū shì de rén， shēn fèn bù tóng， xìn fó de chéng dù yě bù tóng， yòu de shèn zhì bìng wèi fā yuàn shòu jiè， zhǐ shì yǔ fó mén yòu xiē jiāo wǎng 'ér yǐ。 dàn yī bān dōushì yòu yī dìng guān wèi díshì rén， kě zhī fó mén chēng jū shì shí，“ shì” gù rán shì tiáo jiàn zhī yī， dàn guān wèi yóu qí zhòng yào。
　　 táng sòng shí qī， rú、 shì、 dào wén huà jiāo róng， wén rén jiāng jū shì chēng wèi fàn yòng yú jū jiā zhī shì，“ dào yì chù shì” zhī yì yòu suǒ huī fù， shǐ zhī bù dú wéi fó mén suǒ yòng。 táng dài wén rén zì chēng jū shì zhě shàng bù duō jiàn， rú lǐ bái hào qīng lián jū shì， bái jū yì wǎn nián hào xiāng shān jū shì。 lǐ bái suàn bù shàng dǔ xìn fó jiào de jū jiā xiū fó zhī shì， dàn“ qīng lián” yī cí zài fó jiào zhōng yòng yǐ bǐ yù fó yǎn，“ mù rú guǎng dà qīng lián huá yè”，“ mù jìng xiū guǎng rú qīng lián” [3]。 zé lǐ bái zì mìng jū shì qiě yǐ qīng lián guān zhī， xiǎn rán yǔ fó jiào wén huà yòu guān。 bái jū yì“ hǎo shì shì shū， yòng yǐ zì lǐ xìng qíng”， wǎn nián tuì jū luò yáng“ yǔ xiāng shān rú mǎn chán shī yóu， jié xiāng huǒ shè， zì chēng xiāng shān jū shì”， shòu jiè， fā yuàn， zhēn zhèng chéng wéi jū jiā de fó jiào xìn tú [4]。
　　 sòng dài wén rén zì chēng jū shì chéng wéi shí shàng。 jū shì jí jū jiā bù shì díshì rén， xìn bù xìn fó bìng bù zhòng yào。 fó mén zé yǐ jiù shǐ yòng qí jū shì chēng wèi， ér bù guǎn bèi chēng hū zhě běn rén shì fǒu zì chēng jū shì。《 wǔ dēng huì yuán》 gòng lù jū shì 42 míng， qí zhōng sòng dài zhì shǎo 37 míng， duō shù bù céng zì hào jū shì， rú wáng suí、 xià sǒng、 yáng yì、 fù bì děng。 zhù míng wén rén zì hào jū shì bèi shōu lù zhě zhǐ yòu dōng pō jū shì sū shì。《 jū shì chuán》 suǒ lù sòng dài 65 rén zhōng， zhù míng wén rén zì hào jū shì zhě yì zhǐ sū shì（ dōng pō jū shì）、 zhāng shāng yīng（ wú jìn jū shì） 2 rén。 sòng dài wén rén zì hào jū shì zhě duō shù wèi bèi fó mén chēng wéi jū shì， kě zhī zài sòng dài， jū shì zhè yī chēng wèi yòu fó mén jū shì hé wén rén jū shì liǎng zhǒng yòng fǎ， dàn 'èr zhě yòu kě yǐ jiān róng。 běn wén zhù yào cóng wén rén jū shì de jiǎo dù yán jiū。
　　 wén rén jū shì yǔ fó mén jū shì de bù tóng yòu sān： yī， wén rén chēng jū shì shì zài lí guān（ huò wèi guān） jiā jū zhī shí， fó mén suǒ chēng jū shì zé yǐ dá guān wéi duō； èr， wén rén jū shì wèi bì xìn fó， shèn zhì kě néng bù tōng fó， dāng rán， duō shù wén rén jū shì shì dǒng fó jiào de。 fó mén jū shì duō wéi fó mén xìn tú， zhì shǎo shì tōng fó bìng yǔ fó mén yòu lái wǎng zhě。 sān， wén rén jū shì dōushì zì chēng， fó mén jū shì zé shì bèi chēng。
　　 wén rén jū shì yǔ yǐn shì yě yòu liǎng diǎn qū bié： yī， jū shì de shè huì jiāo wǎng duō yú yǐn shì； èr， yǐn shì jué duàn shì tú， jū shì zé yīn rén 'ér yì， chú yīn lǎo、 bìng zhì shì zhě wài， duō shù shì néng shì zé shì de。
　　 jù wǒ kǎo chá， sòng dài wén rén zì hào jū shì zhě， lǐ qīng zhào、 zhū shū zhēn běn yǔ shì tú wú shè， jū jiā nǎi yīn qí shì nǚ xìng， qí zì chēng jū shì chún rán shì yǐ jū jiā zhī wén huà rén zì mìng。 qí yú dà zhì kě yǐ qí chū chù qíng kuàng fēn wéi wǔ lèi： yī， zhōng shēng bù shì zhě， shí wéi yǐn shì； èr、 wèi shì jí chēng jū shì zhě， rú qín guān、 chén shī dào、 wèi yǎn、 chén kè； sān， biǎn zhé 'ér chēng jū shì zhě， cǐ lèi zuì duō， rú chén shùn yú、 zhāng shùn mín、 sū shì、 lǐ zhī yí、 céng jǐ、 xiàng zǐ yān、 zhào dǐng、 zhāng xiào xiáng、 yóu mào、 xīn qì jí、 wáng mài、 wú qián děng； sì， zhì shì 'ér chēng jū shì zhě， rú 'ōu yáng xiū、 yè mèng dé、 zhāng yuán gān、 fàn chéng dà、 děng。 wǔ、 zài shì tú 'ér zì chēng jū shì zhě， zhè shì tè lì， wǒ xiàn zài zhǐ jiǎn suǒ dào yóu mào（ suì chū jū shì） yī rén。
　　 běn wén tàn tǎo huái hǎi jū shì wèi shì xīn tài， jiān yǔ hòu shān jū shì bǐ jiào。 wèi shì 'ér zì chēng jū shì， qí shēng huó zhōng de zhù yào wèn tí yòu sān： jū yǔ shì de guān xì， jū yǔ míng de guān xì、 jū yǔ xián shì de guān xì。 duì yú zhè xiē wèn tí， bù tóng de rén yòu bù jìn xiāng tóng de tài dù， zhè zhù yào shì yīn wéi bù tóng de shēng huó zhù tǐ de shēng huó bèi jǐng、 wén huà xīn lǐ、 rén gé lèi xíng bù tóng。
　　 yī、 huái hǎi jū shì qín guān
　　 qín guān yuán fēng bā nián（ 1085， 37 suì） zhōng jìn shì， cǐ qián jiā jū， yǐ dú shū wéi zhù， céng yòu liǎng cì màn yóu hé liǎng cì yìng jǔ luò dì。 tā rù shì qián jí zì hào huái hǎi jū shì、 hán gōu chù shì。 jīn cún qín jí jí yòu guān zī liào zhōng， tā zì shǔ“ huái hǎi jū shì” zhě jǐn jiàn yú qīng dài rén qín yíng zhòng biān《 huái hǎi xiān shēng nián pǔ》：
　　 yuán fēng sān nián zhēngyuè shí wǔ rì， yòu shī《 tí mò zhú huà juàn》， mò shǔ“ yuán fēng sān nián huái hǎi jū shì qín guān shí”。
　　 xú péi jūn 'àn：
　　 cǐ shī běn jí shī zài， jiàn qīng jiā qìng《 qín yóu tiē》， ruǎn yuán bá yún：“ yuán cháng jiàn wú xī qín xiǎo xiàn sī kòu jiā cáng mò zhú huà juàn， qiě yòu tí shí。 wéi zhǔ méi xī qián jūn shěn dìng zhī， gōu lè yī shí， fù yú tiē hòu， yì jiā jì yě”。 jīn gāo yóu wén yóu tái bēi láng shàng bǎo liú shí kè [5]。
　　 zì chēng“ hán gōu chù shì” jǐn jiàn yú tóng nián suǒ zuò《 qiǎn nüè guǐ wén》。 míng“ huái hǎi” zhě， yǐ qí jiā xiāng shǔ huái hǎi dì qū。 chén shī dào《 cì yùn dá shǎo zhāng》 shī yòu“ qín láng huái hǎi shì” kě zhèng（ shǎo zhāng jí shǎo yóu dì）。 míng“ hán gōu” zhě， yǐ gāo yóu jìng nèi yòu lián jiē jiāng huái 'èr shuǐ de gǔ yùn hé jiù chēng hán gōu [6]。
　　 qín guān wèi shì 'ér zì hào jū shì， kǎo qí xīn tài， shí bù chū fù cái yì yǐ dài shì、 yǐ qiú míng、 yǐ shì xián shì sān zhě。
　　1、 shì jìn qíng jié
　　 qín guān suī rán wèi rù shì jiù zì chēng jū shì， dàn yìng jǔ shì jìn yī zhí shì tā shēng huó de shǒu yào mù biāo。 qí yuán yīn yòu sì：
　　 shǒu xiān shì chuán tǒng wén huà hé shè huì de jià zhí dǎo xiàng。 dú shū zuò guān shì zhōng guó gǔ dài wén rén shí xiàn gè tǐ rén shēng jià zhí de zhù yào tú jìng， shì rén shēng zhī zhèng yè。 duì rèn hé yī wèi jù bèi dú shū tiáo jiàn hé jìn qǔ zhì yuàn de shè huì chéng yuán lái shuō， dú shū zuò guān jīhū shì yī zhǒng wú yōng zhì yí de、 bié wú xuǎn zé de wén huà yǐn dǎo hé shè huì guī dìng。 xiàng qín guān zhè yàng de rén， rú guǒ bù dú shū zuò guān， zé huì bèi shè huì shì wéi bù xiào。 qín guān《 xiè wáng xué shì shū》 jiù céng shuō dào zì jǐ yìng jǔ bù dì，“ xiāng rén mǐn qí yú 'ér xiào zhī， gànlù shàonián， zhì zhǐ yǐ wéi jiè”。 qín guān dāng rán bù gān yú cǐ。
　　 qí cì shì jiā zú de qī dài。 qín jiā shì chuán tǒng de gēng dú shì jiā， qí zǔ fù guān zhì chéng yì láng（ liù pǐn yǐ xià wén zhí sǎnguān）， qí shū fù qín dìng zhōng jìn shì， guān zhì duān míng diàn xué shì。 qí fù yě shì dú shū rén， céng yóu tài xué， shī cóng zhù míng jiào yù jiā hú yuàn。 yīn xiàn mù tài xué rén wù wáng guān、 wáng dí xiōng dì yòu gāo cái， suì jiāng zì jǐ liǎng gè 'ér zǐ míng wéi guān、 dí， kě jiàn qí duì 'ér bèi zhī qī wàng [7]。 qín guān shì zūn cóng zhè zhǒng qī wàng de。
　　 dì sān shì shēng jì zhī xū。 qín jiā yòu tián bǎi mǔ，“ jù zú sì shí kǒu， shí bù zú”。 qín guān xiōng dì“ pò yú yī shí”， bì xū yìng jǔ yǐ yǎng qīn [8]。 qín guān shì zhòng shì zì jǐ zhè fèn zé rèn de。
　　 dì sì shì duì zì jǐ tiān fù hé cái xué de zì xìn。 tā céng duì hǎo yǒu chén shī dào shuō：
　　 wǎng wú shàoshí， rú dù mù zhī qiáng zhì shèng qì， hǎo dà 'ér jiàn qí。 dú bīng jiā shū nǎi yǔ yì hé， wèi gōng yù kě lì zhì， ér tiān xià wú nán shì [9]。
　　 tā 24 suì shí céng zuò《 guō zǐ yí dān qí jiàn lǔ fù》， biǎo dá duì zhè wèi qián dài zhōng xīng míng chén de yǎng mù zhī yì。 yuán fēng yuán nián（ 1078， 30 suì） wéi sū shì suǒ zuò《 huáng lóu fù》 mò yún：
　　 zhèng yú guān zhī cuī wēi xī， fú yú pèi zhī huáng huáng。 cóng gōng yú sī lóu xī， liáo pái huái yǐ cháng yáng。
　　 xiǎn rán yòu yǐ qū yuán zì bǐ zhī yì。 tóng nián suǒ zuò《 bié zǐ zhān xué shì》 shī zhōng yún：
　　 wǒ dú bù yuàn wàn hù hóu， wéi yuàn yī shí sū huáng zhōu。
　　 cǐ nǎi fǎng lǐ bái《 shàng hán jīng zhōu shū》 zhī yì。 qín guān de shī yǒu duì tā de tiān fù hé cái huá yě yòu hěn gāo de píng jià hé qī dài（ rú wáng 'ān shí、 sū shì děng）， cí bù zhuì。 qín guān shì zhēn zhòng zì jǐ zhè fèn bǐng fù hé cái jù de。
　　 yóu cǐ níng dìng de shì jìn qíng jié， zài tā shí jǐ nián dú shū yìng jǔ de kǎn kě jīng lì zhōng， yòu dǎo yǐn chū sān zhǒng xīn lǐ。
　　 yī shì shì jìn de jí pò gǎn。 qín guān zì yòu dú shū， chū cì yìng jǔ luò dì shì zài yuán fēng yuán nián（ 1078， 30 suì） qiū， ér tā de wén xué huó dòng hé shè jiāo huó dòng què yǐ yòu shí nián zhī jiǔ、 zài jiā xiāng yǐ jīng shì yī wèi jiào yòu míng qì de wén huà rén wù liǎo。 tā zì yán“ fán fāng cè suǒ zài， jiǎn dú suǒ cún， bù jiàn zé yǐ， gǒu yòu jiàn yān， wèi cháng bù shú sòng qí wén， jīng hé qí yì， zòng guān qí xíng shì， ér sī duō qí yīng huá， bì jīng shén， láo jīn lì， bù néng zì xiū yǐ zhě， shí nián yú cí yǐ” [10]。 zhè shí nián zhōng， cháo tíng céng yòu sān cì kē jǔ [11]， kǎo shì shí jiān zài tā 21、 24、 27 suì， ér tā zhí zhì 'ér lì zhī nián cái chū yìng kē jǔ， huò xǔ yòu yī míng jīng rén de qī wàng bā。 rú guǒ shuō cǐ qián tā yī zhí shì cóng róng bù pò dì jìn xíng cháng qī de chōng fēn zhǔn bèi， bìng bù jí yú qiú chéng， nà me chū shì bù dì zhī hòu， pò yú gè fāng miàn de yā lì， tā shì wú lùn rú hé yě bù néng bù zháojí liǎo。 yī fāng miàn， tā“ zì bìn qì yǐ lái， yóu zì kè lì， shēn jū jiǎn chū， jǐ bù yǔ shì rén xiāng tōng” [12]，“ zhuān yì dú shū， xué zuò wén zì” [13]； lìng yī fāng miàn， tā yě jiā qiáng liǎo yǔ gè fāng miàn guān yuán de lián xì， yǐ qiú jiàn jǔ。 bǐ rú tā yú yuán fēng qī nián wǔ yuè nǐ yìng cì nián zhī shì， suǒ zuò《 shàng lǚ huì shū shū》， xiān bù xī yú měi zhī cí shèng chēng lǚ zhī qì shí、 xué shù， rán hòu shuō：
　　 yù shēn cóng fú yì zhī hòu， qiú bèi sǎo sǎ zhī liè， ér kùn yú wú jiè shào mò huò zì tōng。 qiè fú huái hǎi， bào qū qū zhī yuàn， quē rán wèi yàn zhě yòu nián yǐ。
　　 jí yú shì jìn zhī qíng yì yú bǐ duān， tā yǐ jīng gù bù dé jīn chí liǎo。 wèile dì sān cì yìng jǔ de chéng gōng， tā hái“ suǒ wén gǎo yú náng zhōng， dé shù bǎi piān …… cì wéi shí juàn， hào《 huái hǎi xián jū jí》” [14]。 cǐ shí biān jí xiǎn rán shì wéi“ tóu juàn” zhī yòng。 yǐ“ xián jū” míng jí， shí yòu bù gān yú xián jū、 bù yìng xián jū zhī yì。
　　 èr shì huái cái bù yù de kǔ mèn。 sū shì céng yú yuán fēng jiǔ nián《 shàng jīng gōng shū》 zhōng xiàng wáng 'ān shí jiè shào qín guān yún：
　　 cái mǐn guò rén， yòu zhì yú zhōng yì zhě…… cái nán zhī tàn， gǔ jīn yòu zhī。 rú guān děng bèi， shí bù yì dé [15]。
　　 qín guān duì zì jǐ de cái xué yě shì hěn zì xìn、 zì fù de。 liǎng cì yìng jǔ luò dì， tā jué bù rèn wéi shì zì jǐ wú néng， tā zhǐ shì jué dé huái cái bù yù。 tā de tiān xìng běn yòu xiē yōu yù， róng yì gǎn shāng， yīn 'ér xīn qíng bù hǎo：“ rén shēng wǔ yì shí bā jiǔ， yuè dé jiě yán néng jǐ dù” [16]？ zài bié rén kàn lái zhè wèi miǎn yòu diǎn kuā zhāng， dàn qín guān dàngzhēn jiù shì zhè yàng tǐ yàn de。 tā rèn wéi zì jǐ wèi néng zhòngjǔ jǐn jǐn shì yīn wéi“ cùn cháng chǐ duǎn， gè yòu suǒ shī； záo yuán ruì fāng， zú yǐ bù hé” [17]。 yǔ chū qū yuán《 bǔ jū》：“ fū chǐ yòu suǒ duǎn， cùn yòu suǒ cháng。” sòng yù《 jiǔ biàn》：“ yuán záo 'ér fāng ruì xī， wú gù zhī qí jǔ yǔ 'ér nán rù”。 cǐ shí yǐn qū、 sòng cǐ yǔ， dāng bù wú yǐ qū、 sòng zhī huái cái bù yù zì kuàng zhī yì。 tā rèn wéi míng luò sūn shān jǐn jǐn shì yóu yú“ dú lù lù bào bù shòu zhī qì”，“ yì yú liú sú 'ér yǐ gǔ rén zì qī”， bù yuàn zuò“ ǒu biàn tóu xì zhī shì” [18]。 tā wèicǐ 'ér“ gǎn shí fǔ shì zhuàng xīn shāng” [19]。 tā 32 suì《 tí mò zhú huà juàn》 shī wèi shǔ“ huái hǎi jū shì qín guān”， tóng nián qiū yīn bìng zuò《 qiǎn nüè guǐ wén》 zì chēng hán gōu chù shì， dà gài jūn yǔ luò dì hòu de kǔ mèn xīn qíng yòu guān。 zài zuò yú yuán fēng wǔ nián dì 'èr cì luò dì hòu de《 diào bó zhōng wén》 zhōng， tā wéi bó zhōng bèi qì zhì 'ér gǎn kǎi dào：“ wū hū， wù zhī bù xìng yòu rú shì xié！” lín shū《 lín shì xuǎn píng míng jiā wén jí huái hǎi jí》 píng yuē：“ qǐ zhǐ xī yī bó zhōng， yì yù dào xī rén cái zhī yì”。 tā de jǐ wèi hǎo péng yǒu yě duì tā de luò dì gǎn dào yì wài 'ér qiě bù píng。 sū shì《 dá qín tài xū qī shǒu》 zhī yī yún：
　　 cǐ bùzúwèi tài xū sǔn yì， dàn diào yòu sī zhī bù xìng 'ěr。 [20]
　　 sān shì shì shì nán liào de kùn huò。 qín guān zì yòu rú rǎn fó jiào wén huà， fó jiào bēi shēng mǐn rén de xiāo jí yì qù duì tā yòu yī dìng yǐng xiǎng。 tā de zuò pǐn zhōng cháng cháng liú lù chū rén shēng rú jì、 rén shēng rú mèng、 shì shì nán liào de gǎn kǎi huò kùn huò。 yuán fēng yuán nián luò dì hòu《 cì yùn cān liáo sān shǒu》 qí 'èr yún：
　　 cháng 'ān shì lù yǔ yún qí， juàn pú léi cān bù kě jī。
　　 yuán fēng 'èr nián yǔ sū shì、 cān liáo zǐ nán xíng， yòu《 bó wú xīng xī guān yīn yuàn》 shī yún：
　　 suǒ yù xìn yōu rán， cǐ shēng rú jì 'ěr。
　　 tóng shí zuò yú zhèn jiāng de《 cì yùn zǐ zhān zèng jīn shān bǎo jué dà shī》 shī yún：
　　 zhēn zhòng gù rén dūn miào qì， zì lián shēn shì liǎng wēi máng。
　　 yuán fēng qī nián《 cì yùn mǎ zhōng yù xǐ wáng dìng guó hái zì bīn zhōu》 shī yún：
　　 huái hǎi xiāng féng yī jiě yán， fēn fēn suì yuè mèng hún jiān。
　　 tā shèn zhì shuō：
　　 wǒ yì yuàn wéi fāng wài yǒu， fēng liú hé bì bìng shí shēng [21]。
　　 zài tā jū jiā dài shì de shí jǐ nián jiān， zhè zhǒng rén shēng rú mèng、 nán yǐ bǎ wò de kùn huò yī zhí kùn rǎo zhe tā。 dāng rán， rù shì zhī hòu xīn de kùn huò jiù gèng qí fù zá liǎo。 mǐn gǎn duō sī de rén shēng zǒng shì chōng mǎn yōu shāng hé kùn huò de。
　　2、 qiú míng xīn lǐ
　　 qiú míng yǔ qiú shì bù wú guān lián， dàn zhuóyǎn diǎn yòu suǒ bù tóng。 qiú shì yì zài gōng lì， jiè yǐ tí gāo shēng cún de shè huì wèi shì hé wù zhì shēng huó zhì liàng， zhuī qiú gè tǐ shēng cún jià zhí de shè huì shí xiàn chéng dù， mǎn zú gè tǐ de wù zhì xū qiú hé quán lì xū qiú。 qiú míng yì zài lù cái yáng jǐ， xún qiú wén huà rèn tóng， tí gāo shēng cún de wén huà yì shù pǐn wèi， zhuī qiú gè tǐ jià zhí de wén huà shí xiàn chéng dù， mǎn zú gè tǐ duì jīng shén wén huà hé qíng gǎn de xū qiú。 shì yǔ míng yòu shí xiāng dé yì zhāng， yòu shí tuō jié shèn zhì bèi nì。 yóu qí dāng shì tú qióng kùn zhī jì， míng jiù chéng liǎo wén rén men jīng shén zì jiù de zhù yào yǐ tuō。 qín guān shì zhòng míng de， tā bǎ míng shì wéi lì shēn chǔshì de qián tí hé guī sù。 zài tā de shēng mìng lì chéng zhōng， míng zǒng shì zhòng yú shì de。 zhè yě qià qià shì sòng dài zhèng zhí wén rén de yī gè pǔ biàn tè diǎn。
　　 qiú míng yǐ cái yì hé dào yì wéi zī běn， yǐ jiāo jì wéi shǒu duàn。 qín guān yǐ qí cái yì， wèi rù shì jí yòu cái míng， wèi rù shì 'ér xiān wéi míng shì。 hé tā rì hòu de péng yǒu chén shī dào xiāng bǐ， tā shì lè yú jiāo wǎng de， dàn jiāo wǎng duì xiàng què bì xū yòu yī dìng de wén huà pǐn wèi， wú lùn wéi guān wèimín wéi sēng wéi dào， dū yǐ cái yì xué shí lùn péng yǒu。 bǐ rú tā de hǎo péng yǒu cān liáo， bèi chén shī dào chēng wéi“ shì mén zhī biǎo， shì lín zhī xiù， ér shī yuàn zhī yīng yě” [22]。 cí jù《 qín guān nián pǔ》， liè jǔ qí 37 suì rù shì qián de zhù yào shè huì jiāo wǎng rú xià（ rén míng zhī xià jiǎn zhù shēn fèn）：
　　 sūn shēn lǎo（ míng jué， yǔ qín shì yòu qī yì， shì qín guān de zhǎngbèi， huáng tíng jiān de yuè fù， shí wéi wú xīng shǒu）、 yáng zhōu liú tài wèi、 yáng zhōu shǒu mǎ zhòng fǔ、 sūn shēn lǎo zhī dì sūn miǎn（ běi hǎi wèi）、 sūn lǎn（ wéi guān）、 hú zhōu tài shǒu lǐ gōng zé、 zhū guǎng wēi（ guān）、 cān liáo zǐ（ sēng）、 xiǎn zhī cháng lǎo（ sēng）、 yán qiú rén（ gāo yóu tóng xiāng， shí zài wū jiāng xiàn， sì yì wéi guān）、 sū shì（ shí wéi xú zhōu shǒu）、 chén shī dào、 yún lóng shān rén zhāng tiān jì、 sū zhé（ shí zhī yìng tiān fǔ）、 qián jié（ xiù cái）、 guó shǐ yuàn biān xiū guān wáng cún xué shì、 guān yàn cháng、 xú 'ān zhōng、 chéng shī mèng（ shí wéi kuàijī shǒu）、 biàn cái fǎ shī（ sēng）、 niú sī lǐ（ míng bù xiáng）、 jiǎ yún lǎo、 xiān yú zǐ jùn（ yáng zhōu shǒu）、 shào yàn zhān（ shí wéi yáng zhōu cóng shì）、 huáng zǐ lǐ（ shí wéi hǎi líng sī fǎ cān jūn）、 huáng zǐ sī、 fǎ yán（ sēng）、 huáng tíng jiān（ shí zhī tài hé xiàn）、 lǐ zhī yí（ nián cháng yú qín guān， shén zōng cháo jìn shì， shí bì zài guān， wèi xiáng hé zhí）、 wáng guān（ rén zōng jiā yòu 'èr nián（ 1057） jìn shì， yuán wéi dà lǐ sì chéng， yuán fēng 'èr nián bèi bà guān chú míng， qín guān《 hé wáng tōng sǒu pí pá mèng》 shī zuò yú cì nián qiū）、 xú jī、 lú jūn（ míng wèi xiáng， shī《 jì tí lú jūn dǒu zhāi》）、 ní dūn fù（ shī《 jì tí ní dūn fù běi xuān》）、 wáng dìng guó（ shí biǎn jiān bīn zhōu jiǔ shuì）、 luó zhèng zhī（ jiāng dū xiàn lìng）、 céng gǒng（ yuán fēng liù nián zú， qín guān wéi zuò《 Zēngzǐ gù 'āi cí》）、 céng zhào（ shí zài jīng wéi guān， yòu《 jiàn qín guān zhuàng》， qín yǔ céng shì xiōng dì jiāo wǎng huò zì xī níng nián jiān）、 lóng qiū xiān shēng chén jì cháng、 lǚ gōng zhù（ shí wéi yáng zhōu shǒu）、 wáng yuán lóng（ wáng 'ān shí zhī zhí， shí jiān sì zhōu liáng kē yuàn）、 zhāng ní lǎo（ nán dū jiào shòu）、 jiāng bó huī、 téng fǔ、 xǔ zūn（ rùn zhōu shǒu）、 liú quán měi（ hòu yǔ qín guān tóng bǎng jìn shì）。
　　 yǐ shàng 45 rén， duō wéi guān yuán， shǎo shù wéi sēng、 dào、 yǐn zhě huò xiù cái jǔ zǐ， kě yǐ shuō shì yòu hóng rú 'ér wú bái dīng。 qín guān yǔ zhè xiē rén de jiāo wǎng fāng shì hé nèi róng gè bù xiāng tóng， dàn jī běn shàng dōuyòu wén zì wǎng lái， qí zhōng yǔ sūn shēn lǎo、 cān liáo zǐ、 sū shì、 sū zhé、 chéng shī mèng、 lǐ zhī yí děng rén shī wén jiāo wǎng zuì duō。 qín guān rù shì qián de wén huà huó dòng jiù shì zài zhè yàng de wén huà juàn zhōng jìn xíng de。 zhè shì tā wéi zì jǐ yíng zào de wén xué huán jìng、 wén huà huán jìng、 shēng huó huán jìng、 rù shì huán jìng。 zài zhè yàng de“ jū shì” huán jìng zhōng， tā yú kuài dì jiāo yóu、 chuàng zuò、 jìn qǔ， tā de cái míng rì yì chuán bō， tā yīn zì wǒ de wén huà jià zhí huò dé shè huì rèn kě 'ér duì wèi lái chōng mǎn xìn xīn：
　　 hé bìng huì yòu shí， suǒ jū bù bì tàn [23]。
　　 yīzhāo huì fēng yún， gù miǎn lì sì jí [24]。
　　3、 xián shì yì qù
　　 xián shì shì rén shēng bù kě huò quē de nèi róng， dàn duì bù tóng shēn fèn de rén， què yòu bù tóng de yì wèi。 yǐ jū shì zì míng de rén， zì rán shì yào biǎo míng bù zài shì tú de xián shì。 dàn bù tóng de jū shì， duì zhè fèn xián shì yě yòu bù tóng de tǐ yàn。 zhì shì 'ér jū zhě jiào duō qiè yì hé zì dé； biǎn zhé 'ér jū zhě jiào duō wú nài yǔ zì cháo； wèi shì 'ér jū de jū shì zé duō shǎo yòu diǎn zì míng qīng gāo、 zì wǒ kuān wèi de yì sī， guò zǎo dì biǎo shì chū duì zì yóu shēng cún fāng shì hé zì rán shì jiè de qīng xīn。
　　 qín guān de jū shì shēng huó yǐ dú shū、 jiāo wǎng、 yóu lì wéi zhù， ǒu 'ěr yě yòu shǎo liàng de nóng shì。 dú shū shì zuì zhù yào de， dàn wèile yìng jǔ 'ér“ shēn jū jiǎn chū”，“ zhuān yì dú shū， xué zuò wén zì” [25]，“ bì jīng shén， láo jīn lì， bù néng zì xiū yǐ zhě shí nián yú cí” [26]， yě shì mǎn xīn kǔ de。 dǎo shì 'ǒu 'ěr cān jiā diǎn nóng shì láo dòng， duì tā lái shuō pō yòu xiē xiāo xián jiě yí zhī gōng：
　　 lí chú dài chén jǐng， dào lù gèng xiào xuān。 sù liáo zhuó máng lǚ， yě fāng zān jì gēn。 jì sè pī yǎo 'ǎi， chūn kōng zhèng xiān fán。 [27]
　　 yǔ qí shuō tā zài cān jiā nóng shì， bù rú shuō tā shì zài xīn shǎng nóng cūn chūn gēng tú jǐng。 zhè duì tā lái shuō bìng bù fán zhòng， zhǐ shì kāi xīn。 bù guò zhè bì jìng bù shì tā zhù yào de xiū xián shì yì fāng shì。 zuì néng shǐ tā shēn gǎn qiè yì de xiū xián fāng shì hái shì jiāo yóu， hé péng yǒu yī qǐ yóu shān wán shuǐ、 shī jiǔ fēng liú。
　　 qín guān zhōng jìn shì qián yòu jǐ cì jiào yuǎn de yóu lì： xī níng wǔ nián（ 1072， 24 suì） fù hú zhōu fǎng sūn shēn lǎo； xī níng jiǔ nián（ 1076， 28 suì） chūn， fù hú zhōu fǎng lǐ gōng zé（ shí shǒu hú zhōu）； xià mò， yǔ sūn shēn lǎo、 cān liáo zǐ tóng yóu lì yáng（ jīn 'ān huī hé xiàn） tānɡ quán； yuán fēng 'èr nián（ 1079， 31 suì） dā sū shì fù hú zhōu rèn de chuán qù kuàijī xǐngqīn， yī lù yóu lǎn wú xī、 háng zhōu、 hú zhōu kuàijī děng dì， yuán fēng wǔ nián（ 1082， 34 suì） luò dì hòu yóu luò yáng， zhì huáng zhōu yè sū shì， shùn lù yóu lú shān děng dì。 cǐ wài tā hái jīng cháng wǎng lái yú fù jìn de yáng zhōu、 zhèn jiāng、 chǔ zhōu děng dì。 zài jiā xiāng gāo yóu， chú liǎo hé dāng dì de péng yǒu shí 'ér xiāng jù wài， tā hái jiē dài guò jǐ cì yuǎn lái de péng yǒu， rú xiǎn zhī cháng lǎo、 cān liáo zǐ、 sū zhé、 lǐ zhī yí、 sū shì děng。
　　 tā de shī、 wén、 cí、 fù dà bù fēn shì zài jiāo yóu huó dòng zhōng chuàng zuò de。 zì rán fēng wù bù dàn shǎng xīn yuè mù， ér qiě jī fā chuàng zuò rè qíng hé líng gǎn。 péng yǒu（ ǒu 'ěr yě yòu nǚ xìng） jiāo wǎng yě yòu tóng yàng de zuò yòng。 zhèng suǒ wèi liáng chén měi jǐng、 liáng shī yì yǒu、 shī jiǔ fēng liú。 gǔ dài wén rén yuǎn bǐ xiàn dài rén shàn yú tǐ yàn qí zhōng yōu xián shì yì de měi gǎn。 zài zhè zhǒng gǔ diǎn de jiāo yóu zhōng， wén rén men kě yǐ chōng fēn tǐ huì dào gè rén shēng mìng jià zhí de shěn měi shí xiàn suǒ dài lái de kuài gǎn。
　　4、 jiān róng fó、 lǎo
　　 shàng wén tán dào sòng dài liǎng zhǒng jū shì： fó mén jū shì hé wén rén jū shì。 bìng yán jí 'èr zhě huò yòu tōng róng。 qín guān jiù shì tōng fó de wén rén jū shì。
　　 qín guān zì yán qí jiā zú“ shì chóng fó shì” [28]， tā běn rén zì“ miào líng” biàn“ zhì yú yōu xuán” [29]， yīn 'ér“ tōng xiǎo fó shū” [30]。 zài yǔ fó mén jiāo wǎng zhōng， tā cháng yǐ“ dì zǐ” zì mìng。 bǐ rú yuán fēng 'èr nián zhēngyuè wéi gāo yóu jiāo lǐ cūn wǔ bǎi luó hàn yuàn suǒ zuò《 jì》 wén， jí shǔ“ dì zǐ qín mǒu jì”。 tā chū yóu fán yù fó sì， bì wéi zhī dòu liú。 xǐ yǔ yòu yī dìng wén huà de sēng lǚ jiāo yóu， rú xiǎn zhī cháng lǎo、 cān liáo zǐ děng。 tā yòu shí yú piān shū、 jì、 zàn、 xíng zhuàng zhī lèi wén zì shì zhuān wéi fó sì huò sēng lǚ suǒ zuò， rú《 gāo yóu zhǎnglǎo kāi táng shū》、《 wǔ bǎi luó hàn tú jì》、《 nán dū fǎ bǎo chán yuàn yī cháng lǎo zhēn zàn》、《 yuán tōng chán shī xíng zhuàng děng》。 zhè lèi wén zì zǒng yào tán lùn fó mén shì lǐ， rú《 qián míng kāi táng shū》：
　　 qiè yǐ lí chén qiú jué， yǐ guāi diào yù zhī xīn； jí huàn jiàn zhēn， fāng qì yǐn guāng zhī wàng…… fǎn wén wén xìng， tǐ yǐ biàn yú chén shā； zì jué jué tā， gōng wèi zhōu yú háo chà。
　　 tā yǔ shī sēng chóu chàng zhī zuò jiào duō， yòu shí zì rán yě huì tán tán chán jī， rú：
　　 chán zǐ guān yīn yuán， cùn guǐ wú fù yú [31]。
　　 láo shēng zhēn mèng shì， wǎng qū rú shuì jué [32]。
　　 fó lǐ jì tōng， jí biàn yǔ fó mén wú guān de wén zì， yě cháng cháng tòu chū chán yì， rú《 tí tānɡ quán 'èr shǒu》 qí yī：
　　 mǎn hú líng líng zhù bù qióng， huàn chén qián huì xǐ jiē kōng。 fǎ liú shuǐ jiē zhū tiān shàng， shén fèn xiāng wén yī guó zhōng。
　　 jīn sù shì wéi chú fán nǎo， bá tuó réng yǐ huò yuán tōng。 mǎ tí yòu rù fēng 'āi qù， huí shǒu wú yín xiè zé wēng。
　　 bù guò qín guān bìng wèi wán quán bǎ fó jiào zhé xué zuò wéi zì jǐ de rén shēng lǐ niàn， tā 'ǒu 'ěr bēi shēng dàn bìng bù yàn shì， cháng cháng gǎn kǎi rén shēng zhī xū huàn wú cháng què yǐ rán rè 'ài shēng huó、 jī jí jìn qǔ。 fó xué chán yì zhǐ shì fēng fù liǎo tā de wén huà xiū yǎng hé duì rén shēng de lǐ jiě， ér bìng wèi shǐ tā chéng wéi fó jiào tú。
　　 sòng dài wén rén de wén huà jié gòu duō shì rú、 dào、 shì jiān róng de， jiù lián sēng dào zhī shì yě wǎng wǎng rú cǐ。 yǔ qín guān jiāo wǎng pō duō de xiǎn zhī cháng lǎo jiù shì yī wèi jiān tōng rú xué hé lǎo、 zhuāng zhī xué de chán shī [33]。 qín guān yě bù lì wài。 tā duì lǎo、 zhuāng zhī xué fēi cháng shú xī， bù jǐn yǐ zhī rù shī wén， ér qiě yòng lái zhǐ dǎo rén shēng， tiáojié chū chù xíng cáng， xiāo jiě jìn qǔ zhōng de jǐn zhāng hé yōu yù。 rú《 nì lǚ jí xù》 yún：
　　 yú xián jū yòu suǒ wén zhé shū jì zhī， jì yíng biān zhóu， yīn cì wéi ruò gān juàn， tí yuē《 nì lǚ jí》…… huò yuē：“ jīn zǐ suǒ jí， suī yòu xiān wáng zhī yú lùn， zhōu kǒng zhī yí yán， ér fú tú lǎo zǐ、 bǔ yī mèng huàn、 shén xiān guǐ wù zhī shuō wěi zá yú qí jiān…… wú nǎi yǔ suǒ wèi jūn zǐ zhī shū yán zhě yì hū？” yú xiào zhī yuē：“ niǎo qī bù zé shān lín， wéi qí mù 'ér yǐ； yú yóu bù zé jiāng hú， wéi qí shuǐ 'ér yǐ。 bǐ jì shì 'ér chù， jiǎn wù 'ér yán， qiè qiè rán qù bǐ qǔ cǐ zhě， jìn shēn xiān shēng zhī shì yě。 pú， yě rén yě， yōng zhǒng shì shī， xiè dài shì xí。 yǎng bù zhī yǎ yán zhī kě 'ài， fǔ bù zhī sú lùn zhī kě bēi……”。
　　 lǎo、 zhuāng zhé xué de yào yì shì zì rán hé zì yóu， qín guān shēn rán qí zhǐ。 tā zì hào jū shì， dāng bù wú cǐ yì。 dāng qí yóu shān wán shuǐ zhī shí， cháng cháng yīn zì rán zhī lǐ 'ér sī kǎo rén shēng zhī dào。 tā rèn wéi rén shēng guò yú zhí zhe yú shì shì， jiù xiàng“ rì záo yī qiào hún dùn sǐ” [34] yī yàng wéi bèi zì rán guī lǜ。 hè guī yú zì rán， jiù kě yǐ zì yóu gāo fēi； ruò shì rén 'ér shēng cún， zé kě bēi fù kě lián [35]。《 shuì zú liáo jì zhèn dǐng 'èr dì》 shī yún：
　　 yǔ wù wú yíng dàn yù mián， kè lái cóng xiào fù piánpián。 qiū shēng huái hǎi liáng rú shuǐ， dé jù hái yìng mèng 'ā lián。
　　 zhè zhèng shì jū shì shēng huó de xiě yì zhī chù。 dāng rán tā bìng bù jǐn jǐn dǔ xìn lǎo、 zhuāng， yóu qí shì bù qǔ qí xiāo jí dùn shì de rén shēng tài dù。 sòng dài wén rén róng rú、 dào、 shì yú yī tǐ， duì yú shè huì rén shēng、 chū chù xíng cáng pǔ biàn chí yī zhǒng wú kě wú bù kě de suí yuán tài dù。 sū shì zài qín guān dì sān cì yìng kǎo qián wèitā suǒ zuò《 qín shǎo yóu zhēn zàn》 pō nài rén xún wèi：
　　 yǐ jūn wéi jiāng shì yě， qí fú yě， qí xíng fāng； yǐ jūn wéi jiāng yǐn yě， qí yán wén， qí shén chāng。 zhì 'ér bù qiú jūn bù jí， jí 'ér qiú zhī jūn bù cáng。 yǐ wéi jiāng shì jiāng yǐn zhě， jiē bù zhī jūn zhě yě。 gài jiāng qiè suǒ yòu 'ér chéng suǒ yù， yǐ yóu yú shì， ér zú fǎn qí xiāng zhě hū？ [36]
　　 liǎo jiě sū shì de réndōu zhī dào zhè zhèng shì tā zì jǐ de chǔshì zhī dào。 zài dì zǐ dì sān cì yìng jǔ qián yǐ cǐ xiāng zèng， dāng bù wú kāi dǎo zhī yì。 qín guān suī bù jí sū shì kuàng dá， dàn yú cǐ lǐ yě hěn shì míng liǎo。 tā bù zhǐ yī cì shuō guò“ guān shè sī jū tóng shì màn” [37]，“ rén shēng qǐ yòu cháng？ suǒ yù 'ér zì shì， nǎi cháng dé zhì yě” [38] zhī lèi de huà。“ chū cóng chē mǎ xíng qiān lǐ， guī yǔ qín shū jì yī xiāng” [39]， zhè de què shì gǔ dài wén rén duì rén shēng mó shì de yī zhǒng jiào lǐ xiǎng de shè jì。
　　 èr、 hòu shān jū shì chén shī dào
　　 chén shī dào zì chēng jū shì yě zài rù shì zhī qián。 jīn cún hòu shān shī、 wén、 cí、 shī huà zhōng， qí zì chēng jū shì fán sān jiàn， qí zhōng zhǐ yòu yī cì shì zài wèi shì zhī jì [40]， jí《 jì dá yán cháng dào 'èr shǒu》 qí 'èr：
　　 pín bìng yōu jū shì， diāo chóng lěi zhuàng fū。 [41]
　　 cǐ shī dāng zuò yú yuán fēng sì nián（ 1081） zhì yuán yòu chū nián（ 1086） zhī jiān， chén shàng wèi rù shì（ 29 héng 34 suì）。 suǒ jù rú xià： yán cháng dào míng fù，《 sòng shǐ》 juàn 347 běn chuán yún：
　　 jiā yòu zhōng…… kǎo guān 'ōu yáng xiū zòu fù dì yī， cì jìn shì…… zú， nián wǔ shí qī。 wáng yán sǒu děng yán fù xué xíng chāo tè， yí jiā yōu fù。
　　 àn rén zōng jiā nián jiān gòng sì kāi kē jǔ， ōu yáng xiū zhī gòng jǔ wéi zài jiā yòu 'èr nián（ 1057）， lìng sān cì zhù kǎo guān fēn bié wéi hú sù、 wáng guī、 fàn zhèn [42]， zé yán fù bì zài 'èr nián huò cì jìn shì。 yòu wáng yán sǒu yú yuán yòu qī nián（ 1092） wǔ yuè bà zhī zhèng zhōu [43]， zé yán fù bì zú yú cǐ qián。《 hòu shān jū shì wén jí》 juàn 16《 yán cháng dào shī xù》 yún：
　　 yuán fēng sì nián， yì zǐ chén shī dào xī yóu jīng shī， suì jiàn fū zǐ yú cǐ mén。 qǐng yú zuǒ yòu， dé qí yìng yòng zhī shī ruò gān piān wéi zhī xù yǐ zhào xué zhě。
　　 yuán yòu 'èr nián（ 1087）， chén shī dào yīn sū shì děng rén tuī jiàn 'ér rù shì， gù zhī qí zì chēng“ pín bìng yōu jū shì” nǎi zài 35 suì qián shàng wèi rù shì zhī shí。
　　 nà me tā yǔ qín guān rù shì qián de xīn tài yòu hé yì tóng ní？
　　1、 bù tóng de shēng huó bèi jǐng hé bù jìn xiāng tóng de shì jìn tài dù
　　 qín guān de jiā zú suī rán bìng bù fù yòu， dàn“ bì lú shù jiān， zú yǐ bì fēng yǔ； bó tián bǎi mǔ， suī bù néng jìn chōng shàn yù sī má， ruò wú hèngshì， yì kě gěi shí qī” [44]。 tā nǔ lì shì jìn， jì wéi fèng lù， yě wéi gōng míng， dài yòu rú jiā jiān jì tiān xià de lǐ xiǎng sè cǎi。 chén shī dào jiā jìng yuǎn bù rú qín， tā wú lì yǎng qīn， rù shì qián yī zhí ràng qī zǐ 'ér nǚ jì shí yú wài jiā， shèn zhì suí yuè fù rù shǔ， ér tā yīn fèng yǎng mǔ qīn， què bì xū hé qī zǐ cháng qī fēn lí。 shī jí juàn 1 yòu《 sòng wài jiù guō tí xíng》、《 sòng nèi》、《 bié sān zǐ》、《 jì wài jiù guō dà fū》、《 chéng nán yù jū》 děng shī piān jūn wéi cǐ 'ér zuò， jì shù liǎo“ lián nián wàn lǐ bié”，“ ér shēng wèi zhī fù”，“ wèi yǔ qī zǐ bié”，“ gèng jué pín jiàn kǔ” de qī chǔ qíng jǐng hé xīn jìng。 tā bǐ qín guān gèng jí xū fèng lù yǐ yǎng jiā huó kǒu。 rán 'ér tā duì rù shì què yuǎn méi yòu qín guān nà yàng rè qíng jī jí de tài dù。“ jiā pín qīn lǎo， bù zé lù 'ér shì” [45]， zhè shì rú jiā wén huà zhōng duì dài rù shì de zuì shí jì de tài dù。 chén shī dào duì dài rù shì yě jǐn jǐn shì bào zhe zhè yàng yī zhǒng pò bù dé yǐ de tài dù。 tā kě yǐ bù jǔ jìn shì， dàn què bù néng bùwèi yī shí zhuóxiǎng：“ shì qióng xū lù shí”、“ pín wéi yī bǎo móu， zhé yāo zhēn nài rǔ” [46]。 rù shì gànlù shì gǔ dài píng mín chū shēn de wén rén jiě jué wēn bǎo wèn tí de zhù yào tú jìng， chén shī dào wú fǎ chāo yuè zhè yī xiàn shí xū qiú。 suǒ yǐ dāng tā zhōng yú zài 35 suì shí dé dào xú zhōu jiào shòu yī zhí shí， tā de què yòu“ xǐ jí bù dé yǔ， lèi jìn fāng yī shěn。 liǎo zhī bù shì mèng， hū hū xīn wèi wěn” [47] de jī dòng， yīn wéi tā zhōng yú kě yǐ cóng yáo yuǎn de yuè fù jiā“ zhuī hái qī nú， shōu hé hún bó， fú lǎo xié yòu， shāo bǐ yú rén” [48] liǎo。 dàn chú liǎo“ dào liáng” zhī qiú yǐ wài， tā yú shì tú jiù háo wú“ dà zhì” ér zhǐ yòu yàn juàn liǎo 。 gōng míng hé zì yóu shì kùn rǎo rén lèi de yǒng héng nán tí， dàn zài chén shī dào zhè lǐ què biàn dé jiǎn dān liǎo── bù bì gōng míng， yòu lù jí kě。 dà yuē zuò yú rù shì qián de《 qiū huái shí shǒu》 qí wǔ yán jí huáng tíng jiān yuē：
　　 huáng gōng qīng qiānshèng， shàng 'ài wǔ dǒu lù [49]。
　　 zhè zhèng shì chén de fū zǐ zì dào。 yuán yòu yuán nián 'èr yuè yī rì tā wéi qín guān gǎi zì shǎo yóu zuò《 qín shǎo yóu zì xù》， shí qín fāng jìn shì jí dì 'ér chén shàng wèi shì。 qí zhōng yòu yī duàn jiāng zì jǐ yǔ qín xiāng bǐ de huà：
　　 yǐ zǐ zhī cái， suī bù xiào yú shì， shì bùshě zǐ。 yú yì zǐ zhōng yòu wàn lǐ xíng yě。 rú yú zhī yú， mò yí yú shì， nǎi dāng shǒu qiū mù， bǎo tián lǐ， lì nóng yǐ fèng gōng shàng， jǐn shēn yǐ xùn lǘ xiàng， shēng chēng shàn rén， sǐ biǎo yú dào yuē： chù shì chén jūn zhī mù。 huò zhě tiān jiǎ yǐ nián， jiàn zǐ gōng suì míng chéng， fèng shēn yǐ hái， wáng hóu jiàngxiàng， gāo chē dà mǎ， zǔ xíng zhàng yǐn。 yú shì chéng bēi yù nú， hòu zǐ shàng dōng mén zhī wài， jǔ jiǔ xiāngzhǔ， chéng gōng zhī rén zhī míng， yǐ wéi zǐ hè。
　　 zhè fān huà suī rán lüè dài tiáokǎn wèi， dàn bìng fēi xū yǔ。 tā jiù shì zhè yàng wéi zì jǐ hé qín guān dìng wèi de。
　　2、 lèi sì de wén huà xiū yǎng hé bù jìn xiāng tóng de jià zhí qǔ xiàng
　　 rú、 dào、 shì tōng róng shì sòng dài wén huà de jī běn tè zhēng， sòng dài wén rén de wén huà jié gòu dà dū yòu cǐ tè diǎn， qín guān、 chén shī dào yì rán， tā mendōu shì běn yú rú xué yòu rú rǎn dào、 shì de。 qí wèi rù shì jí yǐ jū shì zì mìng， yě yòu lèi sì de wén huà xīn lǐ bèi jǐng： yǐ dào yì chù shì zì qī、 yǐ zì yóu rén gé zì zhòng、 yǐ tōng xiǎo fó lǐ zì wèi。 rán 'ér rén shēng jià zhí qǔ xiàng de piān zhòng què yòu suǒ bù tóng。 duì rú jiā wén huà suǒ biāo bǎng de lì gōng、 lì yán、 lì dé， qín guān huò yòu jiān qǔ zhī yì， chén què bù xiàng qín nà me zhí zhe yú shì jìn。 tā duì rén shēng de wén huà yì shù jià zhí shí fēn kàn zhòng 'ér duì shì tú gōng míng jià zhí fēi cháng dàn mò。 tā céng zì yán“ cǐ shēng jīng lì jìn yú shī” [50]。“ fū shì zhī xíng shì， qióng dá bù zú lùn， lùn qí suǒ chuán 'ér yǐ” [51]。 qí mén rén wèi yǎn zuò《 péng chéng chén xiān shēng jí jì》 yún：
　　 qí zhì zhuān yù yǐ wén xué míng hòu shì yě。
　　 cǐ kě wèi gài guān zhī què lùn。 zài jiè zhù fó mén yǐ 'ān wèi xīn líng fāng miàn， chén shèn yú qín。 chén yǔ qín yī yàng duō yǔ shì zǐ wǎng lái， bìng tōng xiǎo fó lǐ， qí shī、 wén zhōng yòu xǔ duō wèicǐ 'ér zuò。 dàn tā duì fó mén bǐ qín guān yòu gèng duō de yǐ zhòng。 tā tǐ ruò duō bìng， zhōng nián jí dān xīn“ ruò bù jī sǐ、 hán sǐ， yì dāng jí sǐ” [52]， yīn 'ér xī wàng tōng guò sòng fó jīng、 shǒu jiè chí zhāi děng fāng shì jiǎn qīng jīng shén hé ròu tǐ de tòng kǔ， yán cháng shòu mìng。 tā céng yǔ qī tóng yè fó sì， chēng dì zǐ， mǎi jīng fā shì [53]， bìng cháng qī duàn jiǔ chí zhāi sòng jīng。 tā hé qín guān yī yàng bìng bù yàn shì， dàn tā què sì hū gèng xū yào cóng fó mén qiú dé jiě tuō zhī dào， yòu shí shèn zhì chǎn shēng chū shì zhī niàn：“ gèng yù zhì shēn xū shì wài， shì jiān yuán zì bù guān rén”，“ zhōng dāng juān shì shì， lái zuò wò yún rén”，“ chí jīng niǎo shǔ tīng” [54]。 tā duì shì tú gōng míng de xiāo jí tài dù dāng yǔ cǐ yòu yī dìng guān xì。
　　 chén bǐ qín gèng duō dì jiē shòu liǎo dào jiā dùn shì yǐ qiú zì yóu de jīng shén。 qín guān yě xǐ huān zì rán hé zì yóu， rù shì qián sì chù yóu lì qiě bù shuō， yuán fēng bā nián gāng rù shì， biàn yīn mù mǎ shǎo yóu [55] zhī wéi rén 'ér gǎi zì wéi shǎo yóu。 dàn tā bìng fēi zhēn de jiù qù zuò mǎ shǎo yóu shì de rén wù， gāng gāng chǎng kāi de shì tú duì tā yòu gèng qiáng de xī yǐn lì。 suǒ yǐ chén shī dào wèitā zuò zì xù shí bù wú tiáokǎn dì gǔ lì tā hái shì xiān qù chéng jiù wáng hóu jiāng xiāng de gōng míng， rán hòu zài xiǎng nà xiē yáo yuǎn de yī jǐn hái xiāng zhī shì。 chén duì gōng míng fù guì hé zì rán、 zì yóu de xuǎn zé zé zǒng shì qīng xiàng yú hòu zhě：
　　 gōng míng wú qián qī， shān lín yòu chéng yuē；…… gōng míng rú fù zhuì， dé shī hé yòng gù。 [56]
　　 duì rú jiā de jìn qǔ jīng shén， chén、 qín yě gè yòu xuǎn zé。 qín guān zì 'ér lì zhī nián kāi shǐ yìng jǔ， lián kǎo sān cì， zhì zài bì dé。 cǐ qī jiān zhèng zhí tā suǒ jìng zhòng de shī cháng sū shì dé zuì biǎn huáng， cháo tíng zhí zhèng zhě zhōng yòu rén wàng bù jiā de zhāng dūn děng。 dàn qín guān bìng bù yīn cǐ 'ér shāo jiǎn shì jìn zhī xīn。 zhǐ yào néng jìn shēn shì tú， tā yī shí hái gù bù dé xǔ duō。 zhèng suǒ wèi“ niǎo qī bù zé shān lín， wéi qí mù 'ér yǐ； yú yóu bù zé jiāng hú， wéi qí shuǐ 'ér yǐ” [57]。 chén shī dào zé pō yòu“ dào bù tóng bù xiāng wéi móu” [58] de xuǎn zé yì shí。《 sòng shǐ》 běn chuán chēng chén“ hàoxué kǔ zhì”，“ gāo jiè yòu jié， ān pín lè dào”。 tā yīn bù zàn chéng wáng 'ān shí de xīn xué，“ suì jué yì shì jìn”。 zhāng dūn dāng zhèng shí céng liǎng cì yù jǔ jiàn chén shī dào rù cháo wéi guān， chén zhèng jī hán jiāo pò， jìng duàn rán jù jué。 hòu lái zhū xī duì cǐ dà wéi chēng shǎng。 tā zhè zhǒng“ zé mù 'ér qī” de gěng jiè jīng shén shèn zhì yǐng xiǎng liǎo tā zuì dé yì de dì zǐ wèi yǎn， yīn bù néng rèn tóng wáng 'ān shí xīn xué 'ér zhōng shēn bù shì jǔ yè。 zhí dào yuán yòu 'èr nián sì yuè， chén shī dào cái yīn sū shì děng rén tuī jǔ 'ér rù shì。 zú jiàn qí duì yú rú jiā chuán tǒng dào yì de chóng shàng yuǎn guò yú duì gōng míng lì lù de zhuī qiú。
　　3、 bù tóng de xìng gé lèi xíng hé shēng huó yì qù
　　 tóng wéi sū mén rén wù， qín yǔ chén jiē yǐ wén xué míng shì， zì rán yòu xǔ duō yì qì xiāng tóu zhī chù。 dàn liǎng rén xìng gé bù tóng， yīn 'ér shēng huó yì qù yì yòu xǔ duō bù tóng。 qín shì wài xiàng xíng xìng gé， hǎo jìn qǔ， xǐ jiāo yóu， cái zǐ qì pō zhòng， xiāo sǎ tì tǎng， mǐn gǎn duō qíng， yì yú gǎn shāng。 sū shì céng zài《 biàn jiǎ yì tánzòu dài zuì zhá zǐ》 zhōng shuō tā“ cí cǎi xuàn fā， yì lùn fēng qǐ” [59]。 zhè zhǒng gè xìng hé cái huá shǐ tā de míng qì dà guò chén， yě shǐ tā zài hòu lái de yuán yòu dǎng huò zhōng zāo shòu liǎo bǐ chén gèng yán lì de biǎn zhé。 chén shì nèi xiàng xíng xìng gé， rén shēng guān niàn piān yú bēi guān xiāo chén。 tā duì zì jǐ de pín hán duō bìng、 wèi lǎo xiān shuāi yòu guò yú shēn zhòng de bēi guān gǎn shòu， cháng cháng biǎo lù yú shī wén。 tā duì gōng míng de tài dù yǐ rú shàng shù。 tā yě bù xiàng qín guān nà yàng xǐ huān jiāo yóu，“ pín jū cháng bì mén” [60]， shì tā duì rù shì qián shēng huó zhuàng kuàng de zì shù。 tā shì gè qīng cái zhòng dào、 kǔ jié shàng yì zhī rén。《 sòng shǐ》 běn chuán zài：
　　 chū， yóu jīng shī yī nián， wèi cháng yī zhì guì rén zhī mén。 fù yáo yú yù shí zhī， xiān yǐ wèn qín guān， guān yuē“ shì rén fēi chí cì zì、 fǔ yán sè、 cìhou gōng qīng zhī mén zhě， dài nán zhì yě。” yáo yú…… zhī qí pín， huái jīn yù wéi kuì。 bǐ zhì， tīng qí yì lùn， yì jìng wèi bù gǎn chū。
　　 tā shàonián shí céng shī cóng céng gǒng， suì zhōng shēng bù shī shì tā rén。 sū shì“ yù cān zhū mén dì zǐ jiān， ér shī dào fù shī yòu ‘ xiàng lái yī bàn xiāng， jìng wéi céng nán fēng ’ zhī yǔ， qí zì shǒu rú shì” [61]。 qí shí tā duì sū shì fēi cháng jìng zhòng。 tā yòu xiē piān zhí， zhè zhǒng xìng qíng yǔ tā de kǔ jié shàng yì、 pín hán duō bìng huò xǔ shì hù wéi yīn guǒ de。 gèng zhòng yào de shì， zhè xìng qíng chéng jiù liǎo tā de wén xué shì yè。 huáng tíng jiān suǒ shuō“ bì mén mì jù chén wú jǐ， duì kè huī háo qín shǎo yóu” [62]， jìn guǎn chén pō bù mǎn cǐ shuō， dàn zài bié rén kàn lái， hái shì hěn yòu dào lǐ de。



   我读累了，想听点音乐或者请来支歌曲！
    
<< qiányīzhānghuí   hòuyīzhānghuí >>   
zhōng guó wén huà zhōng de shū kuáng chuán tǒng yǔ sòng dài wén rén de shū kuáng xīn tàikuáng zhě jìn qǔ héng héng sòng dài wén rén de shū shì qíng huái
sū shì de wén huà“ yuán xíng” yì yìsū shì wài rèn huò zhé jū shí qī de shū kuáng xīn tài
shèng sòng shī de yǎ huà qīng xiàngbù rù lǎo jìng héng héng běi sòng shī de qū shì
sòng chū shī tán“ bái tǐ” biànyú jìng shī xué jí qí shī zhī tōng qù
méi yáo chén de shī gē shěn měi guān jí qí wén huà yì yùnsū shì wén xué guān niàn zhōng de qīng měi yì shí
làng zǐ cí rén liǔ yǒng yǔ zhèng tǒng jūn chén shěn měi yì shí de chōng tūxiǎo yàn cí de duì bǐ jié gòu
jià xuān cí zhōng de yīng xióng rén gé yì shíjià xuān cí zhōng de yǎ rén gé yì shí
píng wáng zhào péng《 sòng nán dù cí rén qún tǐ yán jiū》shǐ lùn qiú qí tōng 'ér shēn héng héng píng wáng zhào péng《 táng sòng cí shǐ lùn》
sòng dài wén rén de zhé jū xīn tàihuái hǎi jū shì wèi shì xīn tài píng yì héng héng jiān yǔ hòu shān jū shì bǐ jiào
sòng dài yǐn shì yǐn jū yuán yīn chū tànsòng dài yǐn shì zuò jiā de zì yóu jià zhí guān
sū guò xié chuān zhī zhì de wén huà chǎn shìsòng dài sān jū shì míng kǎo
sòng wén yán jiū de shì jì huí gù yǔ zhǎn wàng

pínglún (0)