|
诗歌鉴赏 》 táng míng jiā shī dǎo dú 》
lǐ bái
zhāng hǎi 'ōu Zhang Haiou
唐名家诗导读 李白
lǐ bái( 701 ── 762) shì shèng táng shī rén, táng xuán zōng( 712── 755) hé táng sù zōng( 756── 762) zài wèi de wǔ shí nián jiān, shì lǐ bái cóng shì wén xué huó dòng shí qī。
jù lǐ yáng bīng( lǐ bái de zú shū)《 cǎo táng jí xù》 hé fàn chuán zhèng《 táng zuǒ shí yí hàn lín xué shì lǐ gōng xīn mù bēi》 zài, lǐ bái zǔ jí lǒng xī chéng jì( jīn gān sù tiān shuǐ fù jìn), shì liáng wǔ zhāo wáng gǎo de jiǔ shì sūn。 suí mò duō nán, xiān zǔ yīn zuì zhé jū xī yù suì yè( jīn hā sà kè sī tǎn guó tuō kè mǎ kè chéng fù jìn)。 guān yú lǐ bái de chū shēng dì, yòu liǎng zhǒng shuō fǎ。 yī shuō shì lǐ bái shēng yú suì yè zhèn。 táng zhōng zōng shén lóng chū nián( 705 nián, lǐ bái wǔ suì shí) dōng guī guǎng hàn, luò hù zài mián zhōu chāng lóng xiàn( jīn sì chuān jiāng yóu xiàn)。 yī shuō lǐ bái shēng yú sì chuān 'ér fēi suì yè。 chí cǐ lùn zhě rèn wéi lǐ《 xù》 “ shén lóng zhī shǐ ”、 fàn《 bēi》“ shén lóng chū” zhī“ shén lóng”, nǎi“ shén gōng” zhī wù xiě。 shén gōng chū nián, jí gōng yuán 697 nián, lǐ jiā yǐ qiān shǔ, zé lǐ bái yú 701 nián shēng yú shǔ。
lǐ bái zì yòu dú shū hěn duō, tā zì chēng“ wǔ suì sòng liù jiá, shí suì guān bǎi jiā”(《 shàng 'ān zhōu péi zhǎngshǐ shū》)。“ shí suì guān qí shū, zuò fù líng xiāng rú”。“ pō cháng lǎn qiānzǎi, guān bǎi jiā, zhì yú shèng xián”(《 shàng 'ān zhōu lǐ cháng shǐ shū》)。 lǐ bái zì shàonián shí dài jiù xǐ huān jié jiāo xiá、 dào、 yǐn shì, xǐ yóu lì,“ jié fā mò shí shì, suǒ jiāo jìn háo xióng”(《 zèng cóng xiōng xiāng yáng shàofǔ hào》),“ shí wǔ yóu shén xiān, xiān yóu wèi céng xiē”(《 gǎn xīng》 qí wǔ),“ shí wǔ hǎo jiàn shù, biàn gān zhū hóu”(《 yǔ hán jīng zhōu shū》)。
kāi yuán shí sān nián( 725), lǐ bái chū shǔ màn yóu, yóu lì jiāng líng、 yuè yáng、 cháng shā、 líng líng、 lú shān、 jīn líng、 wéi yáng、 gū sū、 yòu huí tóu zhì jiāng xià( wǔ chāng), fù zhì 'ān lù, jū yú xiǎo shòu shān, bèi qián cháo zǎixiàng xǔ yǔ shī jiā zhāo wéi sūn nǚ xù。 cǐ hòu shù nián jí yǐ 'ān lù wéi zhōng xīn, sì chù màn yóu, guǎng jiāo péng yǒu。
tiān bǎo yuán nián( 742), xuán zōng zhào lǐ bái rù cháo gòngfèng hàn lín。 tiān bǎo sānzǎi( 744), tā bèi cì jīn fàng hái, cóng cǐ lí kāi liǎo shì tú。 tā yòu kāi shǐ màn yóu。 zài luò yáng, yù jiàn liǎo yǐ jīng 33 suì, què réng cèng dèng wèi shì de dù fǔ。 cǐ hòu 'èr nián jiān, tā men sān dù tóng yóu, jiāo qíng hěn shēn。
suí hòu lǐ bái yǐ liáng yuán( kāi fēng) wéi zhōng xīn shēng huó liǎo shí nián。 tā zài liáng yuán yǔ qián cháo gāo zōng shí de zǎixiàng zōng chǔ kè de sūn nǚ jié hūn。 zōng shì dǔ xìn dào jiào, yǔ lǐ bái zhì tóng dào hé。
cǐ hòu shí nián, tā réng dào chù màn yóu。 ān shǐ zhī luàn qī jiān, lǐ bái céng suí yǒng wáng lǐ lín jūn, hòu yīn cǐ huò zuì, bèi liú fàng yè láng。 qián yuán 'èr nián( 759), lǐ bái xíng zhì wū shān, yù dà shè, xuán jí fǎn háng。
shàng yuán 'èr nián( 761), lǐ guāng bì shuài bǎi wàn jūn zhèn lín huái, dǐ kàng shǐ cháo yì, lǐ bái céng qǐng yīng cóng róng, tú zhōng yīn bìng fǎn huí jīn líng, yīn shēng huó wú zhe, yòu tóubèn zài dāng tú zuò xiàn lìng de zú shū lǐ yáng bīng, cì nián bìng zhòng, zhěn shàng shòu gǎo lǐ yáng bīng, fù《 lín zhōng gē》 ér zú, nián 62。
lǐ yáng bīng zhěng lǐ liǎo tā de yí gǎo, biān wéi《 cǎo táng jí》( yǐ yì)。 jīn cún lǐ bái jí, shī yuē qiān shǒu, gè tǐ wén 60 yú piān。 qīng rén wáng qí《 lǐ tài bái quán jí》 shì lì dài zhù shì lǐ shī de jí dà chéng zhī zuò。 jīn rén zhěng lǐ de bǎn běn yòu qú tuì yuán、 zhū jīn chéng《 lǐ bái jí jiàozhù》、 ān qí děng《 lǐ bái quán jí biān nián zhù shì》、 zhān yīng zhù biān《 lǐ bái quán jí jiàozhù huì shì jí píng》 děng。
é méi shān yuè gē
é méi shān yuè bàn lún qiū ①, yǐng rù píng qiāng ② jiāng shuǐ liú。
yè fā qīng xī ③ xiàng sān xiá, sī jūn bù jiàn xià yú zhōu ④。
① bàn lún qiū: bàn yuán de qiū yuè。② píng qiāng: jí píng qiāng jiāng, yòu míng qīng yī jiāng, zài 'é méi shān dōng běi, zì bǎo xīng jīng lú shān、 yǎ 'ān、 hóng yǎ、 jiā jiāng, dào lè shān yǔ dà dù hé huì liú rù mín jiāng。 běn shī suǒ zhǐ dāng zài lè xī běi、 é méi xiàn dōng yī duàn。③ qīng xī: yìng zài píng qiāng jiāng biān。 guò qù shuō shì jiān wéi de qīng xī yì, huò shuō zài nà xī xiàn xī。 jūn: zhǐ 'é méi shān yuè。④ yú zhōu: jīn chóngqìng shì wéi táng dài yú zhōu zhì suǒ。
zhè shǒu shī dà yuē zuò yú kāi yuán shí sān nián( 725) yǐ qián, shì lǐ bái jí jiāng chū shǔ shí suǒ zuò。 tā bǎ 'é méi shān yuè zuò wéi gē yǒng duì xiàng, tōng guò yǒng yuè lái biǎo shì duì shǔ dì de yǐ liàn。 suī lián yòng wǔ gè dì míng rù shī, dàn bìng bù dāi bǎn, réng gěi rén yī zhǒng liú chàng zhī gǎn。 kě jiàn lǐ bái shī sī zhī suí jī chù fā, tiān cái liú yì。《 táng shī jiān zhù》:“ ‘ jūn ’ zhǐ yuè。 yuè zài 'é méi, yǐng rù jiāng liú, yīn yuè sè 'ér fā qīng xī, jí xiàng sān xiá, hū yòu bù jiàn yuè, ér zhōu yǐ zhí xià yú zhōu yǐ。 shī zì shén yùn qīng jué。”
dù jīng mén sòng bié①
dù yuǎn jīng mén wài, lái cóng chǔ guó yóu②。 shān suí píng yě jìn, jiāng rù dà huāng liú③。
yuè xià fēi tiān jìng④, yún shēng jié hǎi lóu ⑤。 réng lián gù xiāng shuǐ ⑥, wàn lǐ sòng xíng zhōu。
① jīng mén: jí jīng mén shān, zài jīn hú běi yí dū xiàn xī běi、 cháng jiāng nán 'àn。 yǔ běi 'àn hǔ yá shān xiāng duì, xíng shì xiǎn yào, zhàn guó shí shì chǔ guó de mén hù。② chǔ guó: fàn zhǐ jīn hú běi、 hú nán yī dài, gǔ chǔ guó zhī dì。③ lián mián de qún shān suí zhe píng yuán de chū xiàn 'ér bù fù jiàn liǎo; jiāng shuǐ xiōng yǒng dì bēn liú zhe jìn rù wú biān wú jì de kuàng yě。④ jiāng zhōng de yuè yǐng hǎo xiàng cóng tiān shàng fēi lái de yī miàn míng jìng;⑤ yún cǎi de xīng qǐ yǔ biàn huà, zài kōng zhōng jié chéng liǎo hǎi shì shèn lóu。⑥ lián, ài。
zhè shǒu shī shì kāi yuán shí sān nián( 725) lǐ bái chū shǔ hòu zài jīng mén wài suǒ zuò, miáo xiě liǎo jīng mén yī dài shān jìn yuán chū、 jiāng liú zhuàng kuò de xióng wěi jǐng xiàng。 biǎo xiàn liǎo qīng nián lǐ bái chū chū bā shǔ shí xīng zhì bó bó、 lè guān xiàng shàng de jīng shén fēng mào。《 shī jìng qiǎn shuō》:“ tài bái tiān cái chāo jué, yòng bǐ ruò fēng qiáng zhèn mǎ, yī piàn shén xíng。 …… cǐ shī shǒu 'èr jù, yán sòng kè zhī dì; zhōng 'èr lián, xiě jīng mén kōng kuò zhī jǐng。 wéi shōu jù jiàn sòng bié běn yì。 tú qióng bǐ shǒu jiàn, yī yǔ dào tí。 xī rén shī wén, měi yòu cǐ gé。 cì lián qì xiàng zhuàng kuò, chǔ shǔ shān mài, zhì jīng zhōu shǐ duàn; dà jiāng zì wàn shān zhōng lái, zhì cǐ qiān lǐ píng yuán, jiāng liú chū zòng, gù shān suí yě jìn, zài jīng mén zuì qiē。…… wǔ liù jù xiě jiāng zhōng suǒ jiàn, yǐ‘ tiān jìng’ yù yuè zhī guāng míng, yǐ‘ hǎi lóu’ yù yún zhī qí tè。…… mò 'èr jù xù bié yì, yán kè zōng suǒ zhì, jiāng shuǐ yǔ zhī jù yuǎn, sòng xíng zhě xīn yì suí zhī yǐ。”
wàng lú shān pù bù 'èr shǒu①( qí 'èr)
rì zhào xiāng lú shēng zǐ yān, yáo kàn pù bù guà qián chuān。 fēi liú zhí xià sān qiān chǐ, yí shì yín hé luò jiǔ tiān。
cǐ shī shì lǐ bái yóu lú shān shí suǒ zuò。 shī rén yǐ gāo dù kuā zhāng de yì shù shǒu fǎ, jiāng fēi liú zhí xiè de pù bù, miáo xiěde xióng wěi qí lì, wǎn rú yī fú shēng dòng chuán shén de shān shuǐ huà juàn。《 yùn yǔ yáng qiū》 zài zhōng táng shī rén xú níng《 pù bù》 shī yún:“ qiān gǔ yóu yí bái liàn fēi, yī tiáo jiè pò qīng shān sè。”《 táng sòng shī chún》 sū shì yuē:“ pú chū rù lú shān, yòu chén lìng jǔ《 lú shān jì》 jiàn shì zhě, qiě xíng qiě dú, jiàn qí zhōng yòu xú níng hé lǐ bái shī, bù jué shī xiào。 kāi yuán sì zhù qiú shī, wéi zuò yī jué yún:‘ dì qiǎn yín hé yī pài chuí, gǔ lái wéi yòu zhé xiān cí。 fēi liú jiàn mò zhī duō shǎo? bùwèi xú níng xǐ 'è shī’。”
wàng lú shān wǔ lǎo fēng①
lú shān dōng nán wǔ lǎo fēng, qīng tiān xuē chū jīn fú róng②。 jiǔ jiāng xiù sè kě lǎn jié③, wú jiāng cǐ dì cháo yún sōng④。
① shī tí“ wàng” yī zuò“ dēng”。 wǔ lǎo fēng, lú shān dōng nán bù xiāng lián de wǔ zuò shān fēng, xíng zhuàng rú wǔ wèi lǎo rén bìng jiān 'ér lì, shì lú shān shèng jǐng zhī yī。 lǐ bái céng zài cǐ dì zhù shè dú shū。②《 lǐ tài bái shī chún》 wáng yún:“ fú róng, lián huā yě。 shān fēng xiù lì kě yǐ bǐ zhī。 qí sè huáng, gù yuē jīn fú róng yě。”③ lǎn jié: cǎi jí。④ cháo yún sōng: yǐn jū。《 fāng yú shèng lǎn》 juàn shí qī yǐn《 tú jīng》:“ lǐ bái xìng xǐ míng shān, piāo rán yòu wù wài zhì。 yǐ lú fù shuǐ shí jiā chù, suì wǎng yóu yān。 bǔ zhù wǔ lǎo fēng xià。”
zhè shǒu shī miáo xiě liǎo lú shān wǔ lǎo fēng de qiào bá xiù lì。 shī rén bǎ wǔ lǎo fēng xíng róng wéi qīng tiān xuē chū de jīn fú róng, xíng xiàng shēng dòng bié zhì。《 táng sòng shī chún》 yún:“ chún yòng gǔ diào, cì jù yì xiù xuē tiān chéng”。
cháng gān xíng① èr shǒu( qí yī)
qiè fā chū fù 'é②, zhé huā mén qián jù③。 láng qí zhú mǎ lái④, rào chuáng nòng qīng méi⑤。
tóng jū cháng qiān lǐ⑥, liǎng xiǎo wú xián cāi ⑦。 shí sì wéi jūn fù, xiū yán wèi cháng kāi。
dī tóu xiàng 'àn bì, qiān huàn bù yī huí。 shí wǔ shǐ zhǎn méi, yuàn tóng chén yǔ huī。
cháng cún bào zhù xìn ⑧, qǐ shàng wàng fū shí ⑨? shí liù jūn yuǎn xíng, qú táng yàn yù duī ⑩。
wǔ yuè bù kě chù, yuán shēng tiān shàng 'āi。 mén qián chí xíng jì, yī yī shēng lǜ tái。
tái shēn bù néng sǎo, luò yè qiū fēng zǎo。 bā yuè hú dié lái, shuāng fēi xī yuán cǎo。
gǎn cǐ shāng qiè xīn, zuò ⑾ chóu hóng yán lǎo。 zǎo wǎn xià sān bā ⑿, yù jiāng shū bào jiā。
xiāng yíng bù dào yuǎn ⒀, zhí zhì cháng fēng shā ⒁。
①《 cháng gān xíng》: yī zuò《 cháng gān qū》, yuèfǔ“ zá qū gē cí” diào míng, yuán wéi cháng jiāng xià yóu yī dài de mín gē, gē cí nèi róng duō xiě chuán jiā fù nǚ de shēng huó hé gǎn qíng。② fù: zhē gài。③ jù: wán shuǎ, yóu xì。④ qí zhú mǎ: bǎ zhú gān dāng mǎ qí wán yóu xì。⑤ chuáng: jǐng chuáng, jǐng shàng de wéi lán。 nòng qīng méi: tóu zhì qīng méi zuò yóu xì。⑥ cháng gān lǐ: lǐ xiàng míng, gù zhǐ zài jīn nán jīng shì qín huái hé nán, kào jìn cháng jiāng。⑦ xián cāi: cāi yí hé gù jì。⑧ bào zhù xìn:《 zhuāng zǐ · dào zhí piān》 zài: wěi shēng yǔ yī nǚ zǐ yuē hǎo zài yī zuò qiáo xià xiāng huì。 nǚ zǐ lín qī wèi zhì, cháo shuǐ hū rán shàng zhǎng, wěi shēng bù kěn shī xìn, bào zhe qiáo zhù děng dài, jiēguǒ bèi shuǐ yān sǐ。⑨ wàng fū tái: jí wàng fū shān。 yǔ xìn《 āi jiāng nán fù》:“ shí wàng fū 'ér yú yuǎn”。 ní fán zhù: liú yì qìng《 yōu míng lù》: wǔ chāng běi shān shàng yòu wàng fū shí, zhuàng rú rén lì, sú chuán yún, gǔ zhě yòu zhēn fù, qí fū cóng yì yuǎn zhēng, jiàn sòng cǐ shān, lì wàng fū 'ér sǐ, huà wéi shí, yīn yǐ míng shān。 liú chéng zhī《 pó yáng jì》 yún: pó yáng xī yòu wàng fū gāng。 xī xiàn rén chén míng yǔ méi shì wéi hūn, wèi jǐ yāo mèi zhà yíng fù qù。 qǐng bǔ zhě jué, yún xíng wǔ shí lǐ qiú zhī。 míng rú yán, jiàn dà xué shēn suì wú dǐ, yǐ shéng rù, suì dé qí fù。 nǎi lìng fù xiān chū。 ér míng suǒ jiāng lín rén qín wén suì bù qǔ。 qí qī nǎi zì shì zhí zhì, dēng cǐ gāng 'ér wàng qí fū, yīn yǐ míng yān。⑩ qú táng yàn yù duī: qú táng xiá xiá kǒu de yī gè wēi xiǎn de shí tān。 dōng jì shuǐ wèi dī, tā tū chū jiāng miàn, xià lì wǔ yuè jiāng shuǐ shàng zhǎng, jiù méi rù jiāng zhōng, chuán zhǐ róng yì chù jiāo。 cǐ jù biǎo shì nǚ zǐ wéi yì zhōng rén yuǎn xíng 'ér dān xīn。⑾ zuò chóu: yīn wéi yōu chóu。⑿ sān bā: bā jùn( jīn chóngqìng shì)、 bā dōng( gǔ kuí zhōu, jīn fèng jié dōng běi)、 bā xī( jīn làng zhōng)。⒁ bù dào yuǎn: bù pà yuǎn。⒁ cháng fēng shā: dì míng, zài jīn 'ān huī 'ān qìng shì dōng cháng jiāng biān shàng, jù lí jīn líng cháng gān lǐ yuē qī bǎi yú lǐ。
zhè shì yī piān yǐ shāng rén fù sī fū wéi tí cái de fù yú mín gē fēng wèi de zuò pǐn。 quán piān tōng guò rén wù de dú bái, yǐ jǐng wù wéi chèn tuō, miáo shù liǎo yòu xiǎo xiāng chù、 jié hūn、 yuǎn bié děng jǐ gè shēng huó jiē duàn, bǎ xù shì、 xiě jǐng、 shū qíng qiǎo miào dì róng wéi yī tǐ。 shī de qíng diào shuǎng lǎng míng kuài, zhēn zhì dòng rén。 yòu xiē shī jù hòu lái yǎn huà chéng wèimín jiān cháng yòng de chéng yǔ, rú“ qīng méi zhú mǎ”、“ liǎng xiǎo wú cāi” děng。《 táng sòng shī chún》 yún:“ ér nǚ zǐ qíng shì, zhí cóng xiōng yì jiān liú chū, yíng yū huí zhé, yī wǎng qíng shēn。 cháng yuán sī kōng tú suǒ yún‘ dào bù zì qì, yǔ zhī yuán fāng’, wéi shēn dé wěi qū zhī miào, cǐ piān shù jǐ jìn zhī。”
zèng mèng hào rán①
wú 'ài mèng fū zǐ, fēng liú② tiān xià wén。 hóng yán qì xuān miǎn③, bái shǒu wò sōng yún。
zuì yuè pín zhōng shèng④, mí huā bù shì jūn⑤。 gāo shān 'ān kě yǎng⑥, tú cǐ yī qīng fēn⑦。
① cǐ shī yuē zuò yú kāi yuán 'èr shí sān nián( 735) mèng hào rán lí kāi cháng 'ān huí dào xiāng yáng yǐn jū zhī hòu。② fēng liú: gǔ rén yǐ fēng liú zàn měi wén rén, zhù yào shì zhǐ yòu wén cǎi, shàn cí zhāng, fēng dù xiāo sǎ, bù zuānyíng gǒu qiě děng。 wáng shì yuán《 mèng hào rán jí xù》 shuō mèng“ gǔ mào shū qīng, fēng shén sǎnlǎng, jiù huàn shì fēn, yǐ lì yì biǎo。 guàn shū yì zhú, yǐ quán gāo shàng。”③ hóng yán jù: yì wèi cóng qīng nián shí dài qǐ jiù duì xuān miǎn róng huá( shì huàn) bù gǎn xīng qù。④ zuì yuè jù: yuè xià zuì yǐn。 zhōng shèng:“ zhōng shèng rén” de jiǎn chēng, jí zuì jiǔ。 gǔ rén chēng jiǔ qīng zhě wéi shèng rén, jiǔ zhuó zhě wéi xián rén。 zhōng: dú qù shēng, dòng cí, rú“ zhòngshǔ”、“ zhòngdú” zhī“ zhōng”, cǐ wéi yǐn qīng jiǔ 'ér zuì, gù yuē zhōng shèng。 diǎn shì xiáng jiàn《 sān guó zhì · wèi zhì · xú miǎo chuán》。⑤ mí huā: cǐ zhǐ táo zuì yú zì rán měi jǐng。 shì jūn: shì fèng huáng dì。⑥ gāo shān: yán mèng pǐn gé gāo shàng, lìng rén jìng yǎng。《 shī yǐ · xiǎo yǎ · chē xiá》:“ gāo shān yǎng zhǐ, jǐng xíng xíng zhǐ。”⑦ tú cǐ yī qīng fēn: zhǐ yòu zài cǐ xiàng nín qīng gāo de rén pǐn zhì jìng liǎo。 lǐ bái chū shǔ hòu, yóu jiāng líng、 xiāo xiāng、 lú shān、 jīn líng、 yáng zhōu、 gū sū děng dì, rán hòu huí tóu yòu dào liǎo jiāng xià。 tā zhuān chéng qù xiāng yáng bài fǎng mèng hào rán, bù qiǎo mèng yǐ wài yóu, lǐ bái bù wú yí hàn dì xiě liǎo zhè shǒu shī, biǎo dá jìng yǎng hé yí hàn zhī qíng。“ gāo shān 'ān kě yǎng, tú cǐ yī qīng fēn” èr jù, jí tòu chū yǎng mù 'ér wèi néng yī jiàn zhī yì。
《 xīn táng shū · wén yì chuán》 zài: mèng hào rán“ yǐn lù mén shān, nián sì shí nǎi yóu jīng shī。 zhāng jiǔ líng、 wáng wéi yǎ chēng dào zhī。 wéi sī yāo rù nèi shǔ, é 'ér xuán zōng zhì…… dì wèn qí shī, hào rán zài bài, zì sòng suǒ wéi, zhì‘ bù cái míng zhù qì’ zhī jù, dì yuē:‘ qīng bù qiú shì, ér zhèn wèi cháng qì qīng, nài hé wū wǒ?’ yīn fàng hái。 cǎi fǎng shǐ hán cháo zōng yuē hào rán xié zhì jīng shī, yù jiàn zhū cháo。 huì gù rén zhì, jù yǐn huān shèn。 huò yuē:‘ jūn yǔ hán gōng yòu qī。’ hào rán chì yuē:‘ yè yǐ yǐn, huáng xù tā。’ zú bù fù。 cháo zōng nù, cí xíng, hào rán bù huǐ yě。” lǐ bái cǐ shī duì mèng de chēng yù yǔ yǐ shàng jìzǎi xiāng fú。 lǐ bái xìng 'ài zì yóu, bì shēng duì yǐn yì zhī shì tè huái jìng zhòng hé shén wǎng zhī qíng, mèng niánzhǎng lǐ bái shí 'èr suì, qiě jì yòu qīng yù, yòu yòu shī míng, zhè zhèng wéi lǐ bái suǒ xīn yí。 cǐ shī qián liù jù yǐ xù shù yǔ xiě chū chuán shuō zhōng de mèng hào rán piāo yì tuō sú de fēng cǎi shén yùn, lǐ bái cǐ shí shàng wèi jiàn qí rén, gù cǐ xiǎng xiàng zhī cí zhōng, yáng yì zhe yī zhǒng bù wú shén mì sè cǎi de chēng yù zhī yì hé jìng yǎng zhī qíng。 qī bā jù yú yǎng mù zhī wài, yòu hán wèi néng móu miàn de yí hàn。 fǎng zhě hé bèi fǎng zhě, dū tòu chū yī gǔ dàn bó chāo kuàng、 xiāo sǎ fēng liú de yǐn yì zhī qì。《 lǐ tài bái shī chún》: yán cāng làng yuē:“ jiáo rán bù biàn, sān sì( jù) shí zì jìn yī shēng。”
huáng hè lóu① sòng mèng hào rán zhī guǎng líng②
gù rén③ xī cí huáng hè lóu, yān huā④ sān yuè xià yáng zhōu。 gū fān yuǎn yǐng bì kōng jìn, wéi jiàn cháng jiāng tiān jì liú。
① huáng hè lóu: zhōng guó zhù míng de gǔ shèng gǔ jì, gù zhǐ zài jīn hú běi wǔ chāng shé shān de huáng hè jī shàng。 yuán lóu yǐ huǐ, zuì xīn yī cì xiū qì huáng hè lóu, jùn gōng yú 1985 nián。② guǎng líng: jùn míng。 jí jīn jiāng sū yáng zhōu shì。③ gù rén: lǎo péng yǒu, cǐ zhǐ mèng hào rán。④ yān huā: chūn nuǎn huā kāi。
lǐ bái shí fēn jìng 'ài mèng hào rán, cǐ fān sòng bié, qíng zì yǐ yǐ。 rán suī wéi xī bié zhī zuò, què xiěde piāo yì líng dòng, qíng shēn 'ér bù zhì, yì yǒng 'ér bù bēi, cí měi 'ér bù fú, yùn yuǎn 'ér bù xū。 lù yóu《 rù shǔ jì》 juàn wǔ:“ gài fān qiáng yìng yuǎn shān, yóu kě guān, fēi jiāng xíng jiǔ, bù néng zhī yě”。《 táng shī jiě》:“‘ huáng hè’ fēn bié zhī dì,‘ yáng zhōu’ suǒ wǎng zhī xiāng,‘ yān huā’ xù bié zhī jǐng,‘ sān yuè’ jì bié zhī shí。 fān yǐng jìn, zé mù lì yǐ jí; jiāng shuǐ cháng, zé lí sī wú yá。 chàng bié zhī qíng, jù zài yán wài。”
jīn líng jiǔ sì liú bié①
fēng chuī liǔ huā mǎn diàn xiāng, wú jī yā jiǔ huàn kè cháng②。
jīn líng zǐ dì lái xiāng sòng③, yù xíng bù xíng gè jìn shāng④。
qǐng jūn shì wèn dōng liú shuǐ, bié yì yǔ zhī shuí duǎn cháng?
① jīn líng: jīn nán jīng。 jiǔ sì: jiǔ diàn。 liú bié: lín bié liú shī gěi sòng xíng zhě。② wú jī: wú dì de nǚ zǐ, zhè lǐ zhǐ jiǔ diàn zhōng de shì nǚ。 yā jiǔ: yā zāo qǔ jiǔ。 gǔ shí xīn jiǔ niàng shú, lín yǐn shí fāng yā zāo qǔ yòng。③ zǐ dì: nián qīng rén。④ yù xíng: yào zǒu de rén, zhǐ lǐ bái zì jǐ。 bù xíng: sòng xíng de rén, zhǐ jīn líng zǐ dì。 jìn shāng: gān bēi。
zhè shì lǐ bái lí jīn líng dōng yóu yáng zhōu shí liú zèng yǒu rén de yī shǒu huà bié shī。 quán shī rè qíng yáng yì, fǎn yìng liǎo lǐ bái yǔ jīn líng yǒu rén de shēn hòu yǒu yì jí qí háo fàng xìng gé。 quán shī liú chàng míng kuài, zì rán tiān chéng。 yǔ suī míng qiǎn, què qīng xīn jùn yì, qíng yùn yōu cháng。 yóu qí jié wěi liǎng jù, jiān yòng nǐ rén、 bǐ yù、 duì bǐ、 shè wèn děng shǒu fǎ, gòu sī xīn yíng qí tè, jiè tāo tāo bù jué de dà jiāng liú shuǐ lái qīng tù zì jǐ de zhēn zhì gǎn qíng, qīnqiè 'ér qiě shēn qíng, yòu qiáng liè de gǎn rǎn lì。 lǐ bái《 zèng wāng lún》 shī yòu“ táo huā tán shuǐ shēn qiān chǐ, bù jí wāng lún sòng wǒ qíng” jù kě cān dú。《 sì míng shī huà》:“ tài bái《 jīn líng liú bié》…… miào zài jié yǔ。…… xiè xuān chéng《 yè fā xīn lín》 shī:‘ dà jiāng liú rì yè, kè xīn bēi wèi yāng。’ yīn cháng shì《 xiǎo fā jīn líng》 shī:‘ dà jiāng yī hào dàng, bēi lí zú jǐ zhòng。’ èr yǔ tū rán 'ér qǐ, zào yǔ xióng shēn, liù cháo yì bù duō jiàn。 tài bái néng biàn huà wéi fǎ, lìng rén pǒ cè, qí zāi!…… liú yǔ xī‘ yù wèn jiāng shēn qiǎn, yìng rú yuǎn bié qíng’, bù rú tài bái‘ qǐng jūn…… shuí duǎn cháng’。”
chūn yè luò chéng wén dí①
shuí jiā yù dí 'àn fēi shēng, sǎnrù chūn fēng mǎn luò chéng。
cǐ yè qū zhōng wén《 zhé liǔ》②, hé rén bù qǐ gù yuán qíng。
① luò chéng: luò yáng。②《 zhé liǔ》: jí《 zhé yáng liǔ》 dí qū, yuèfǔ“ gǔ jiǎo héng chuī qū” diào míng, nèi róng duō xiě lí qíng bié xù。 hú zǎi《 sháo xī yú yǐn cóng huà hòu jí》 juàn sì:“《 yuèfǔ zá lù》 yún:‘ dí zhě, qiāng lè yě。 gǔ diǎn yòu《 zhé yáng liǔ》、《 luò méi huā》’。 gù zhé xiān《 chūn yè luò chéng wén dí》…… dù shǎo líng《 chuī dí》 shī:‘ gù yuán yáng liǔ jīn yáo luò, hé dé chóu zhōng qū jìn shēng?’ wáng zhī huàn yún:‘ qiāng dí hé xū yuàn yáng liǔ, chūn fēng bù dù yù mén guān。’ jiē yán《 zhé yáng liǔ》 qū yě。”
zhè shǒu shī dāng shì kāi yuán 'èr shí sān nián( 735) lǐ bái yóu luò yáng shí suǒ zuò。 miáo xiě zài yè shēn rén jìng zhī shí, wén dí shēng 'ér yǐn qǐ sī xiāng zhī qíng。 wáng yáo qú《 táng shī hé jiě》:“ hū rán wén dí, bù zhī chuī zì shuí jiā。 yīn shì yè wén, shēng zài 'àn zhōng fēi yě。 dí shēng yǐ fēng shēng 'ér chuī sàn, fēng shēng yǐ dí shēng 'ér yuǎn yáng, yú shì luò chūn yè biàn wén fēng shēng, jí biàn wén dí shēng yǐ。 zhé liǔ suǒ yǐ zèng bié, ér dí diào zhōng yòu《 zhé yáng liǔ》 yī qū。 wén zhé liǔ 'ér shāng bié, gù qíng qiē hū gù yuán。 běn shì zì wǒ qǐ qíng, què shuō wén zhě‘ hé rén bù qǐ’, qǐ rén rén yòu bié qíng hū? zhǐ wéi‘ sǎnrù chūn fēng’, mǎn chéng tīng dé 'ěr。”
cháo lǔ rú①
lǔ sǒu tán wǔ jīng②, bái fā sǐ zhāng jù③。 wèn yǐ jīng jì cè, máng rú zhuì yān wù④。
zú zhù yuǎn yóu lǚ⑤, shǒu dài fāng shān jīn⑥。 huǎn bù cóng zhí dào, wèi xíng xiān qǐ chén。
qín jiā chéngxiàng fǔ⑦, bù zhòng bāo yī rén⑧。 jūn fēi shū sūn tōng, yǔ wǒ běn shū lún。
shí shì qiě wèi dá, guī gēng mén shuǐ bīn⑨。
① lǔ: chūn qiū shí lǔ guó, zài jīn shān dōng shěng nán bù。② wǔ jīng: zhǐ wǔ bù rú jiā jīng diǎn:《 shī》、《 shū》、《 lǐ》、《 yì》、《 chūn qiū》。③ sǐ zhāng jù: zhǐ dǒng zì cí yǔ jù 'ér bù dǒng dà dào lǐ。《 hàn shū · xià hóu shèng chuán》:“ zhāng jù xiǎo rú, pò suì dà dào”。 yòu yáng qí xián zhù:“ hòu hàn wáng chōng、 xún shū hǎo bó lǎn 'ér bù shǒu zhāng jù。”④ jīng jì cè: zhì lǐ guó jiā de fāng lüè。⑤ zhù: chuān。 yuǎn yóu lǚ: xié míng。 cáo zhí《 luò shén fù》:“ jiàn yuǎn yóu zhī wén lǚ”。⑥ fāng shān jīn: yī zuò fāng tóu jīn。 gǔ dài rú zhě dài de yī zhǒng fāng xíng ruǎn mào, yòu chēng fāng shān guān。《 hòu hàn shū》 juàn sì shí《 yú fú zhì xià》:“ fāng shān guànyǐ jìn xián。 yǐ wǔ cǎi gǔ wéi zhī。”⑦ qín jiā chéngxiàng: zhǐ lǐ sī, chūn shǐ huáng sān shí sì nián, cǎi nà lǐ sī de jiàn yì, fén shāo shī shū, jìn zhǐ rú shēng yǐ gǔ fēi jīn; cì nián, zài xián yáng kēng shā rú shēng sì bǎi liù shí duō rén, shǐ chēng“ fén shū kēng rú”。 jiàn《 shǐ jì · qín shǐ huáng běn jì》。⑧ bāo yī: rú shēng chuān de yī zhǒng kuān dà de yī cháng。《 hàn shū · juàn bù yí chuán》:“ bāo yī bó dài, shèng fú zhì mén shàng yè”。 yán shī gǔ zhù:“ bāo, dà jū yě”。⑨ shū sūn tōng: xī hàn rú xué bó shì, céng wéi hàn gāo zǔ liú bāng zhì dìng cháo yí。《 shǐ jì · shū sūn tōng lièzhuàn》:“ hàn wǔ nián…… shū sūn tōng shǐ zhēng lǔ zhū shēng sān shí yú rén。 lǔ yòu liǎng shēng bù kěn xíng, yuē:‘ gōng suǒ shì zhě qiě shí zhù, jiē miàn yú yǐ dé qīn guì。 jīn tiān xià chū dìng, sǐ zhě wèi zàng, shāng zhě wèi qǐ, yòu yù qǐ lǐyuè, lǐyuè suǒ yóu qǐ, jī dé bǎi nián 'ér hòu kě xīng yě。 wú bù rěn gōng suǒ wéi! gōng suǒ wéi bù hé gǔ, wú bù xíng。 gōng wǎng yǐ, wú wū wǒ。’ shū sūn tōng xiào yuē:‘ ruò zhēn bǐ rú yě, bù zhī shí biàn。’ suì yǔ suǒ zhēng sān shí rén xī”。 shū lún: bù shì yī lèi rén。 mén shuǐ: jīn shān dōng dà mén hé, cǐ zhǐ lǔ rú de jiā xiāng。
cǐ shī shì kāi yuán mò nián lǐ bái chū yóu dōng lǔ shí suǒ zuò。 lǔ dì yòu rú zhě suī hào shǒu qióng jīng, què sǐ shǒu zhāng jù, bù dǒng jīng bāng zhì guó zhī cè。 lǐ bái zì shì yòu“ jīng jì zhī cái”、“ wáng bà dà lüè”, huò céng shòu dào mǒu“ lǔ rú” de qīng shì hé cháo xiào, gù yǐ cǐ shī fǎn jī zhī。《 táng sòng shī chún》 juàn bā:“ rú bù kě qīng。 ruò sǐ yú zhāng jù 'ér bù dá shí shì, zé mào wéi rú 'ér yǐ。 hàn xuān dì suǒ wèi sú rú bù dá shí yí, shū sūn tōng suǒ wèi bǐ rú, shī zhī cǐ rén zé kě yǐ。 bù rán yǐ rú wéi xì, qǐ kě xùn zāi?”
wàng tiān mén shān①
tiān mén zhōng duàn chǔ jiāng kāi②, bì shuǐ dōng liú zhì běi huí③。 liǎng 'àn qīng shān xiāng duì chū, gū fān yī piàn rì biān lái。
① tiān mén shān: zài jīn 'ān huī shěng dāng tú xiàn。《 yuán hé jùn xiàn zhì》 juàn 'èr bā jiāng nán dào xuān zhōu dāng tú xiàn:“ bó wàng shān, zài xiàn xī sān shí wǔ lǐ, yǔ hé zhōu duì 'àn。 jiāng xī 'àn yuē liáng shān, zài lì yáng xiàn nán qī shí lǐ。 liǎng shān xiāng wàng rú mén, sú wèi zhī tiān mén shān”。《 fāng yú shèng lǎn》 juàn yī wǔ tài píng zhōu dāng tú:“ tiān mén shān, dōng yuē bó wàng, xī yuē liáng shān。 lǐ bái shī‘ tiān mén zhōng duàn……’”。② chǔ jiāng: dāng tú zài zhàn guó shí shǔ chǔ guó, lǐ bái yīn chēng cǐ duàn cháng jiāng wéi chǔ jiāng。 lǐ bái《 tiān mén shān míng》:“ liáng shān、 bó wàng guān jiōng chǔ bīn, jiā jù hóng liú, shí wéi wú jīn”。③ zhì cǐ huí: yī zuò zhí běi huí。 cháng jiāng liú zhì dāng tú fēn wéi dōng xī liǎng mài, xī mài liú jīng liáng shān xià, zhí fù dōng bó wàng shān 'ér zhé xiàng běi liú。 huí: cǐ wéi zhuǎn zhé yì。
ān qí děng《 lǐ bái quán jí biān nián zhù shì》 xì cǐ shī wéi kāi yuán shí sān nián zuò, bìng shuō:“ shì nián fù jiāng dōng tú zhōng xíng zhì dāng tú shí zuò”,“ gèng wú yù yì”。 yù xián hào《 lǐ bái xuǎn jí》 yún:“ quán shī zhāoqì péng bó, dāng shì kāi yuán shí sān nián( 725) chū cì guò tiān mén shān shí suǒ zuò”。 zhè shǒu shī miáo xiě tiān mén shān fù jìn yī duàn de cháng jiāng jǐng sè, zhǎn xiàn chū yī fú zhuàng lì de jiāng shān tú huà。 yú bì yún《 shī jìng qiǎn shuō xù biān》:“ cǐ shī fù tiān mén shān, wǎn rán chǔ jiāng fēng jǐng, néng shǒu gù wú qiǎn yǔ yě”。“ dà jiāng zì mín shān lái, dōng qū jīng chǔ, zhì tiān mén shāo zhé 'ér běi, shān shì zhōng fēn, jiāng liú yì zòng, yáo jiàn yī bái fān hén, yuǎn zài xī yáng míng chù。”
nán líng bié 'ér tóng rù jīng①
bái jiǔ xīn shú shān zhōng guī, huáng jī zhuó shǔ qiū zhèng féi。 hū tóng pēng jī zhuó bái jiǔ, ér nǚ gē xiào qiān rén yī。
gāo gē qǔ zuì yù zì wèi, qǐ wǔ luò rì zhēng guāng huī②。 yóushuì wàn chéng kǔ bù zǎo③, zhù biān kuà mǎ shè yuǎn dào。
kuàijī yú fù qīng mǎi chén④, yú yì cí jiā xī rù qín⑤。 yǎng tiān dà xiào chū mén qù, wǒ bèi qǐ shì péng hāo rén⑥。
① cǐ shī yòu tí wéi《 gǔ yì》。 nán líng: yī shuō zài dōng lǔ,“ qū fù xiàn nán yòu líng chéng cūn, rén chēng nán líng”。 yī shuō zài jīn 'ān huī nán líng xiàn。 cān zhān yīng zhù biān《 lǐ bái quán jí jiàozhù huì shì jí píng》 běn shī tí jiě。② qǐ wǔ jù: rén féng xǐ shì guāng cǎi huàn fā, yǔ rì guāng xiāng huī yìng。③ yóushuì: píng kǒu cái shuō fú bié rén。 wàn chéng: jūn zhù。 zhōu cháo zhì dù, tiān zǐ dì fāng qiān lǐ, chē wàn chéng。 hòu lái chēng huáng dì wéi wàn chéng。 kǔ bù zǎo: hèn bù zǎo jiù qù zuò。④ kuàijī jù:《 hàn shū · zhū mǎi chén chuán》: zhū mǎi chén, xī hàn kuàijī jùn wú( jīn jiāng sū wú xiàn) rén,“ jiā pín, hǎo dú shū, bù zhì chǎn yè。 cháng yì xīn qiáo, mài yǐ gěi shí, dān shù xīn xíng qiě sòng dú。 qí qī yì fù dān xiāng suí, shù zhǐ mǎi chén wú gē 'ōu dào zhōng, mǎi chén yù yì jí gē, qī xiū zhī qiú qù。 mǎi chén xiào yuē:‘ wǒ nián wǔ shí dāng fù guì, jīn yǐ sì shí yú yǐ。 rǔ kǔ rì jiǔ, dài wǒ fù guì bào rǔ gōng。’ qī huì nù yuē:‘ rú gōng děng zhōng 'è sǐ gōu zhōng 'ěr, hé néng fù guì?’ mǎi chén bù néng liú, jí tīng qù。” hòu mǎi chén wéi kuàijī tài shǒu,“ rù wú jiè jiàn qí gù qī。 qī fū zhì dào。 mǎi chén zhù chē, hū lìng hòu chē zài qí fū qī dào tài shǒu shè, zhì yuán zhōng, gěi shí zhī。 jū yī yuè, qī zì jīng sǐ。” jù wèi hào《 lǐ hàn lín jí xù》:“ bái shǐ qǔ yú xǔ, shēng yī nǚ yī nán yuē míng yuè nú, nǚ jì jià 'ér zú。 yòu hé yú liú, liú jué。 cì hé yú lǔ yī fù rén……”。⑤ qín: zhǐ cháng 'ān。⑥ péng hāo rén: cǎo yě zhī rén。
tiān bǎo chū nián, lǐ bái fèng táng xuán zōng zhēng zhào jìn jīng, cǐ shī shì lí bié 'ér nǚ shí suǒ zuò, shī zhōng háo bù yǎn shì xǐ yuè zhī qíng。 guān yú“ nán líng” zài dōng lǔ hái shì zài xuān zhōu( jīn 'ān huī) zhī nán líng? yǐ rú zhù shì。 lìng yī gè wèn tí shì: shī rén zhǐ yán“ bié 'ér tóng”, ér yòng“ kuàijī yú fù” zhī diǎn gù, xiǎn rán yòu suǒ zhǐ zé。 zhān yīng《 tán lǐ bái 〈 nán líng bié 'ér tóng rù jīng 〉》( zài《 wén shǐ zhī shí》 1983 nián dì yī qī) rèn wéi cǐ shī shì“ bǎ liú shì bǐ zuò‘ kuàijī yú fù’”。
shǔ dào nán①
ài xū xī②! wēi hū gāo zāi! shǔ dào zhī nán, nán yú shàng qīng tiān。
cán cóng jí yú fú③, kāi guó hé máng rán! ěr lái sì wàn bā qiān suì④, bù yǔ qín sài tōng rén yān。
xī dāng tài bái yòu niǎo dào⑤, kě yǐ héng jué 'é méi diān。 dì bēng shān cuī zhuàng tǔ sǐ, rán hòu tiān tī shí zhàn xiāng gōu lián⑥。
shàng yòu liù lóng huí rì zhī gāo biāo⑦, xià yòu chōng bō nì zhé zhī huí chuān⑧。
huáng hè zhī fēi shàng bù dé guò, yuán róu yù dù chóu pān yuán⑨。 qīng ní⑩ hé pán pán! bǎi bù jiǔ zhé yíng yán luán。
mén cān lì jǐng yǎng xié xī⑾, yǐ shǒu fǔ yīng⑿ zuò cháng tàn。 wèn jūn xī yóu hé shí hái, wèi tú chán yán bù kě pān。
dàn jiàn bēi niǎo hào gǔ mù, xióng fēi cí cóng rào lín jiān。 yòu wén zǐ guī⒀ tí yuè yè, chóu kōng shān。
shǔ dào zhī nán, nán yú shàng qīng tiān! shǐ rén tīng cǐ diāo zhū yán。
lián fēng qù tiān bù yíng chǐ, kū sōng dàoguà yǐ jué bì。 fēi tuān bàoliú zhēng xuān huī, pīng yá zhuǎn shí wàn hè léi⒁。
qí xiǎn yě rú cǐ, jiē 'ěr yuǎn dào zhī rén hú wéi ⒂ hū lái zāi?
jiàn gé ⒃ zhēng róng 'ér cuī wéi, yī fū dāng guān, wàn fū mò kāi ⒄。 suǒ shǒu huò fěi qīn, huà wéi láng yǔ chái。
cháo bì měng hǔ, xī bì cháng shé。 mó yá shǔn xuè, shā rén rú má。 jǐn chéng ⒅ suī yún lè, bù rú zǎo hái jiā。
shǔ dào zhī nán, nán yú shàng qīng tiān, cè shēn xī wàng cháng zī jiē ⒆。
①《 shǔ dào nán》: yuèfǔ jiù tí, shǔ“ xiānghè gē cí · sè diào qū” zhōng de diào míng, nèi róng duō xiě shǔ dào de jiān xiǎn。 jīn cún《 shǔ dào nán》 shī chú cǐ zhī wài, shàng yòu liáng jiǎn wén dì 'èr shǒu, liú xiào wēi 'èr shǒu, yīn kēng yī shǒu, táng zhāng wén cóng yī shǒu。 lǐ bái cǐ shī dà yuē shì zài cháng 'ān sòng yǒu rén rù shǔ 'ér zuò, běn yīn kēng《 shǔ dào nán》“ shǔ dào nán rú cǐ, gōng míng jù kě yào” zhī yì。② ài xū xī: shǔ fāng yán。 sòng xiáng《 sòng jǐng wén gōng bǐ jì》 juàn shàng:“ shǔ rén jiàn wù jīng yì, zhé yuē‘ ài xū xī’。”③ cán cóng、 yú fú: chuán shuō gǔ shǔ guó liǎng wèi guó wáng de míng zì。《 wén xuǎn》 juàn sì《 sān dū fù》 liú kuí zhù:“ yáng xióng《 shǔ wáng běn jì》 yuē:‘ shǔ wáng zhī xiān, míng cán cóng、 bǎi huò、 yú fú、 pú zé、 kāi míng。 cóng kāi míng shàng dào cán cóng, jī sān wàn sì qiān suì。’”《 huá yáng guó zhì · shǔ zhì》:“ shǔ hóu cán cóng, qí mù zòng, shǐ chēng wáng, sǐ zuò shí guān, shí guǒ, guó rén cóng zhī。 gù sú yǐ shí guān guǒ wéi zòng mù rén zhǒng yě。 cì wáng yuē bǎi guàn, cì wáng yuē yú fú。 yú fú wáng tián yú jiān shān, hū dé xiān dào, shǔ rén sī zhī wéi lì cí。”④ ěr lái: cóng nà shí yǐ lái。 sì wàn bā qiān suì, kuā zhāng miàn dà yuē yán zhī。⑤ tài bái: tài bái shān, yòu míng tài yǐ shān, zài cháng 'ān xī( jīn shǎn xī méi xiàn、 tài bái xiàn yī dài)。 niǎo dào: zhǐ yòu niǎo néng fēi guò de xiǎo lù。⑥ dì bēng jù:《 huá yáng guó zhì · shǔ zhì》:“ qín huì wáng zhī shǔ wáng hàosè, xǔ jià wǔ nǚ yú shǔ。 shǔ qiǎn wǔ dīng yíng zhī。 hái dào zǐ tóng, jiàn yī dà shé rù xué zhōng。 yī rén lǎn qí wěi chè zhī, bù jìn, zhì wǔ rén xiāng zhù, dà hū zhuài shé, shān bēng shí yā shā wǔ rén jí qín wǔ nǚ bìng jiāng cóng, ér shān fēn wéi wǔ lǐng。”⑦ liù lóng huí rì:《 chū xué jì》 juàn yī tiān bù sān:《 huái nán zǐ》 yún:“ yuán zhǐ xī hé, yuán xī liù chī, shì wèi xuán chē。” zhù yuē:“ rì chéng chē, jià yǐ liù lóng。 xī hé yù zhī。 rì zhì cǐ miàn 'ér bó yú yú yuān, xī hé zhì cǐ 'ér huí liù chī。” chī jí lóng。 gāo biāo: zhǐ shǔ shān zhōng kě zuò yī fāng zhī biāozhì de zuì gāo fēng。 yī shuō gāo biāo shān yòu míng gāo wàng shān, nǎi jiā dìng fǔ zhī zhù shān。⑧ nì zhé: shuǐ liú huí xuán。 huí chuān: yòu xuán wō de hé liú。⑨ yuán náo: shǔ shān zhōng zuì shàn pān yuán de hóu lèi。⑩ qīng ní: qīng ní lǐng, zài jīn gān sù huī xiàn nán, shǎn xī chī lì lüè yáng xiàn běi。《 yuán hé jùn xiàn zhì》 juàn 'èr shí 'èr shān nán dào mào 'àn rán xīng zhōu cháng jǔ xiàn:“ qīng ní lǐng, zài xiàn xī běi wǔ shí sān lǐ, jiē xī shān dōng, jí jīn tōng lù yě。 xuán yá wàn rèn, shān duō yún yǔ, xíng zhě lǚ féng ní nào, gù hào qīng ní lǐng。”⑾ mén cān lì jǐng: cān、 jǐng shì 'èr xīngxiù míng。 gǔ rén bǎ tiān shàng de xīngxiù fēn bié zhǐ pèi yú dì shàng de zhōu guó, jiào zuò“ fēn yě”, yǐ biàn tōng guò guān chá tiān xiàng lái zhàn bǔ dì shàng suǒ pèi zhōu guó de jí xiōng。 shēnxīng wéi shǔ zhī fēn yě, jǐng xīng wéi qín zhī fēn yě。 mén: yòng shǒu mō。 lì: jīng guò。 xié xī: bǐngqì bù gǎn hū xī。⑿ yīng: xiōng。⒀ zǐ guī: jí dù juān niǎo, shǔ dì zuì duō, míng shēng bēi 'āi。《 wén xuǎn》 juàn sì zuǒ sī《 shǔ dū fù》:“ niǎo shēng dù yǔ zhī bó。” liú yuān lín zhù yǐn《 shǔ jì》 yuē:“ xī yòu rén xìng dù míng yǔ, wáng shǔ, hào yuē wàng dì。 yǔ sǐ, sú shuō yún yǔ huà wéi zǐ guī。 zǐ guī, niǎo míng yě。 shǔ rén wén zǐ guī míng, jiē yuē wàng dì yě。” wáng zhù:“ àn zǐ guī jí dù juān yě, shǔ zhōng zuì duō, nán fāng yì yòu zhī, zhuàng rú què yào, ér sè cǎn hēi, chì kǒu, yòu xiǎo guān, chūn mù jí míng, yè tí dá dàn, zhì xià yóu shèn, zhòu yè bù zhǐ, míng bì xiàng běi, ruò yún‘ bù rú guī qù’, shēng shèn 'āi qiē”。⒁ xuān huī: shuǐ liú hōng xiǎng shēng。 pīng yá: shuǐ zhuàng shí zhī shēng。 zhuǎn, zhuàndòng。⒂ hú wéi: wèishénme。⒃ jiàn gé: yòu míng jiàn mén guān, zài sì chuān jiàn gé xiàn běi, shì dà、 xiǎo jiàn shān zhī jiān de yī tiáo zhàn dào, cháng yuē sān shí yú lǐ。《 huá yáng guó zhì》、《 shuǐ jīng zhù》 juàn 'èr shí、《 yuán hé jùn xiàn zhì》 juàn sān shí sān jūn yòu jìzǎi。⒄ yī fū jù:《 wén xuǎn》 juàn sì zuǒ sī《 shǔ dū fù》:“ yī rén shǒu 'ài, wàn fū mò xiàng”。《 wén xuǎn》 juàn wǔ shí liù zhāng zài《 jiàn gé míng》:“ yī rén hé jǐ, wàn fū zī qiè。 xíng shèng zhī dì, fěi qīn wù jū”。⒅ jǐn chéng:《 yuán hé jùn xiàn zhì》 juàn sān shí yī jiàn nán dào chéng dū fǔ chéng dū xiàn:“ jǐn chéng zài xiàn nán shí lǐ, gù jǐn guān chéng yě。” jīn sì chuān chéng dū shì。⒆ zī jiē: tàn xī。
táng mèng qǐ《 běn shì shī · gāo yì》 dì sān:“ lǐ tài bái shǐ zì xī shǔ zhì jīng, shè yú nì lǚ。 hè jiān zhī zhāng wén qí míng, shǒu fǎng zhī, jì qí qí zī, fù qǐng suǒ wéi wén。 chū《 shǔ dào nán》 yǐ shì zhī。 dú wèi jìng, chēng tàn zhě shù sì, hào wéi zhé xiān, jiě jīn guī huàn jiǔ, yǔ qīng jìn zuì。” jù cǐ kě zhī《 shǔ dào nán》 shī zuò yú tiān bǎo chū nián zhī qián。 wéi“ zì xī shǔ zhì jīng” yòu wù, lǐ bái tiān bǎo chū shì cóng nán líng fèng zhào rù jīng。 guān yú cǐ shī zhī yì zhǐ, lì lái shuō fǎ bù yī( cān《 lǐ bái quán jí jiàozhù huì shì jí píng》), bǐ jiào kě xìn de shuō fǎ shì yīn yǒu rén rù shǔ 'ér wàng qí zǎo rì guī lái zhī zuò。 shī rén bìng wèi qīn lì jiàn gé shǔ dào, wéi yǐ fēng fù de xiǎng xiàng、 kuā zhāng、 yuán yǐn lì shǐ gù shì、 shén huà chuán shuō děng làng màn shǒu fǎ, miáo huì shǔ dào shān chuān zhī xiǎn jùn, kǎi tàn shǔ dào zhī jiān nán。 shī fēng hóng wěi zhuàng làng, jù fǎ lù huó duō biàn, yùn sàn jiān yòng。 zhè shì lǐ bái làng màn zhù yì de dài biǎo zuò zhī yī。
dà yǎ jiǔ bù zuò(《 gǔ fēng》 qí yī)
dà yǎ jiǔ bù zuò, wú shuāi jìng shuí chén①? wáng fēng wěi màn cǎo, zhàn guó duō jīng zhēn②。
lóng hǔ xiāng dàn shí, bīng gē dài kuáng qín③。 zhèng shēng hé wēi máng, āi yuàn qǐ sāo rén④。
yáng mǎ jī tuí bō, kāi liú dàng wú yín⑤。 fèi xīng suī wàn biàn, xiàn zhāng yì yǐ lún⑥。
zì cóng jiàn 'ān lái, qǐ lì bù zú zhēn⑦。 shèng dài fù yuán gǔ, chuí yī guì qīng zhēn⑧。
jūn cái shǔ xiū míng, chéng yùn gòng yuè lín⑨。 wén zhì xiāng bǐng huàn, zhòng xīng luó qiū mín⑩。
wǒ zhì zài shān shù⑾, chuí huī yìng qiān chūn。 xī shèng rú yòu lì, jué bǐ yú huò lín⑿。
①《 dà yǎ》:《 shī jīng》 zhī yī bù fēn。 cǐ dài zhǐ《 shī jīng》。 zuò: xīng。 wú shuāi:《 lùn yǔ · shù 'ér》:“ zǐ yuē: shèn yǐ, wú shuāi yě。” chén:《 lǐ jì · wáng zhì》:“ mìng tài shǐ chén shī yǐ guān mín fēng。” lǐ bái cǐ yì wéi: shī dào jiǔ yǐ bù zhèn, ér wǒ nián jiāng shuāi, cǐ yì xiàng shuí chén shuō ní?② wáng fēng:《 shī jīng · wáng fēng》, cǐ yì dài zhǐ《 shī jīng》。 wěi màn cǎo: máimò wú wén。 cǐ yǔ shàng jù“ jiǔ bù zuò” yì tóng。 duō jīng zhēn: xíng róng xíng shì hùn luàn。③ lóng hǔ liǎng jù: xíng róng zhàn guó qún xióng xiāng zhēng, zhàn zhēng zhí dào qiáng qín tǒng yī liù guó。④ zhèng shēng liǎng jù:《 shī jīng》 nà yàng yǎ zhèng de shī gē shuāi wēi liǎo, ér qū yuán yǐ qí 'āi yuàn de zuò pǐn kāipì liǎo yī gè xīn de wén xué shí dài。⑤ yáng mǎ 'èr jù: yán hàn dài wén xué jiā yáng xióng、 sī mǎ xiāng rú shǐ shuāi tuí de wén tán chóngxīn zhèn xīng, kāi chuàng liǎo kuān guǎng de wén xué xīn tiān dì。⑥ xiàn zhāng: běn zhǐ diǎn zhāng zhì dù, cǐ zhǐ shī gē chuàng zuò de fǎ dù、 guī fàn。 lún: xiāo wáng。⑦ jiàn 'ān: dōng hàn mò xiàn dì de nián hào( 196 héng 219), dāng shí wén tán zuò jiā yòu sān cáo、 qī zǐ děng。 qǐ lì: cí cǎi huá měi。⑧ shèng dài: cǐ zhǐ táng dài。 yuán gǔ: shàng gǔ, yuǎn gǔ。 chuí yī:《 yì · xì cí xià》:“ huáng dì、 yáo、 shùn chuí yī cháng 'ér tiān xià zhì。” yì wèi wú wéi 'ér zhì。 qīng zhēn: pǔ sù zì rán, yǔ qǐ lì xiāng duì。 cān lǐ bái《 jīng luàn lí hòu tiān 'ēn liú yè láng yì jiù yóu shū huái zèng jiāng xià wéi tài shǒu liáng zǎi》“ qīng shuǐ chū fú róng, tiān rán qù diāo shì”。⑨ qún cái jù: wén rén men zhèng féng xiū míng shèng shì。 shǔ: shì féng。 yào lín: bǐ yù shī zhǎn cái néng。⑩ wén zhì jù: yì wèi cí cǎi yǔ nèi róng xiāng dé yì zhāng。 qiū mín: qiū tiān de tiān kōng。⑾ shān shù:《 shàng shū xù》:“ xiān jūn kǒng zǐ…… shān《 shī》 wéi sān bǎi piān, yuē shǐ jì 'ér xiū《 chūn qiū》, zàn《 yì》 dào yǐ chù《 bā suǒ》, shù zhí fāng yǐ chú《 jiǔ qiū》。”⑿ xī shèng: xī wàng dá dào shèng rén de jìng jiè。 huò lín:《 chūn qiū · āi gōng shí sì nián》:“ xī shòu huò lín, kǒng zǐ yuē‘ wú dào qióng yǐ’。” chuán shuō kǒng zǐ xiū dìng《 chūn qiū》, zhì cǐ gē bǐ bù fù shù zuò。 yīn wéi tā rèn wéi qí lín chū fēi qí shí 'ér bèi liè huò, bù shì hǎo zhào。 yǐ shàng sì jù yì wèi: lǐ bái yù zhuī bù kǒng zǐ, yòu suǒ shù zuò, yǐ qī hòu chuí míng bù xiǔ。
guān yú cǐ shī de xiě zuò shí jiān, shuō fǎ bù yī。 yī shuō zuò yú tiān bǎo 'ān shǐ zhī luàn yǐ qián, suǒ jù“ wú shuāi” yī yǔ。 yī shuō“ dāng shǔ zǎo qī‘ dà yán’ zhī zuò”( péi fěi《 lǐ bái yǔ lì shǐ rén wù》, zài《 wén xué yí chǎn》 1990 nián dì sān qī)。 guān yú shī yì, yú píng bó《 lǐ bái〈 gǔ fēng qí yī〉 dì yī shǒu jiě xī》 yún:“ běn piān dà yì, zhǐ shì《 mèng zǐ》( lí lóu xià) shàng de liǎng jù huà:‘ wáng zhě zhī jì xī 'ér《 shī》 wáng,《 shī》 wáng rán hòu《 chūn qiū》 zuò’”( zài zhōng huá shū jú bǎn《 lǐ bái yán jiū lùn wén jí》)。 wáng yùn xī《 lǐ bái〈 gǔ fēng qí yī〉 zhōng de liǎng gè wèn tí》 rèn wéi:“ zì cóng jiàn 'ān lái, qǐ lì bù zú zhēn”, yě bāo kuò jiàn 'ān shī gē zài nèi。“ wǒ zhì zài shān shù” zhī yì shì shān shù、 biān xuǎn shī gē, ér fēi rú yú píng bó suǒ yún tōng guò zuò shǐ yǐ xiǎn bāo biǎn( wén jiàn《 tiān fǔ xīn lùn》 1988 nián dì yī qī)。 wáng yòu zài《 lüè tán lǐ bái de wén xué sī xiǎng》( zài qí lǔ shū shè bǎn《 zhōng guó gǔ dài wén lùn guǎn kuī》) zhōng shuō: lǐ bái tuī chóng《 shī jīng》 de fēng yǎ zhèng shēng, zhù yào shì zhòng shì《 shī jīng》 de fēng yǎ bǐxìng chuán tǒng。 tā biǎo shì yǎng mù kǒng zǐ zuò《 chūn qiū》 de shì yè, shí jì shàng hái shì yào jì chéng《 shī jīng》 de měi cì hé bāo biǎn chuán tǒng。《 táng sòng shī chún》 juàn yī:“《 gǔ fēng》 shī duō bǐxìng, cǐ piān quán yòng fù tǐ, kuò fēng yǎ zhī yuán liú, míng zhù zuò zhī yì zhǐ…… zhǐ guī《 dà yǎ》, zhì zài shān shù, shàng sù fēng sāo, fǔ guān liù dài, yǐ qǐ lì wéi jiàn, qīng zhēn wéi guì, lùn shī zhī yì zhāo rán míng yǐ。”
qí yòu tì tǎng shēng(《 gǔ fēng》 qí jiǔ)
qí yòu tì tǎng shēng, lǔ lián① tè gāo miào。 míng yuè② chū hǎi dǐ, yīzhāo kāi guāng yào。
què qín zhèn yīng shēng, hòu shì yǎng wèi zhào。 yì qīng qiān jīn zèng, gù xiàng píng yuán xiào。
wú yì dàn dàng rén, fú yī kě tóng diào③。
① lǔ lián: lǔ zhòng lián, zhàn guó qí rén。 hàoqí wěi chù tǎng zhī huà cè, ér bù kěn shì huàn rèn zhí, chí gāo shàng qì jié。 yóu yú zhào guó, qià yù qín jūn yǐ jīng jī bài zhào jūn sì shí wàn, yòu wéi zhào dū hán dān, wèi guó dàjiàng xīn yuán yǎn yù lìng zhào zūn qín wéi dì。 lǔ zhòng lián yǐ lì hài shuō fú xīn yuán yǎn hé lì kàng qín, zhōng yú jī tuì qín jūn。 píng yuán jūn yù fēng guān, bù shòu; cì qiān jīn, yì bù shòu, piāo rán lí qù( cān《 zhàn guó cè · zhào cè》、《 shǐ jì · lǔ zhòng lián chuán》)。② míng yuè: jí yè guāng zhū。 lǐ sī《 jiàn zhú kè shū》:“ chuí míng yuè zhī zhū。”《 shǐ jì · guī cè lièzhuàn》:“ míng yuè zhī zhū, chū yú jiāng hǎi, cáng yú bàng zhōng。”③ dàn dàng: dàn bó, kuàng dá, xiāo sǎ, bù hǎo gōng lì, yǔ“ tì tǎng” yì tóng。 fú yī《 hòu hàn shū · yáng zhèn chuán》: kǒng róng yuē:“ míng rì biàn dāng fú yī 'ér qù, bù fù cháo yǐ。” hòu shì yīn chēng yǐn jū wéi fú yī。 xiè líng yùn《 shù zǔ dé shī》 zhī 'èr:“ gāo yī qī zhōu wài, fú yī wǔ hú lǐ。”
ān qí děng《 lǐ bái quán jí biān nián zhù shì》 xì cǐ shī wéi kāi yuán 'èr shí jiǔ nián, bìng yú《 bié lǔ sòng》 xià yún:“ cǐ yǔ xià piān《 qí yòu tì tǎng shēng》 dāng gòng wéi tóng shí zhī zuò。” yáng qí xián zhù yún:“ cǐ piān gài mù lǔ zhòng lián zhī wéi rén, páinàn jiě fēn, gōng chéng wú qǔ yě。” xiāo shì yūn zhù yún:“ tài bái píng shēng háo mài, miǎo shì quán chén, fú yún fù guì, cǐ shī gài yòu mù hū zhòng lián zhī wéi rén yě。” fāng dōng shù《 zhāo mèi zhān yán》 juàn qī:“ cǐ tuō lǔ lián qǐ xīng yǐ zì bǐ。”《 táng shī jiě》 juàn sān:“ cǐ mù lǔ lián zhī wéi rén yě。 yán lǔ lián lì tán 'ér míng xiǎn, yóu míng zhū zhà chū 'ér yáng guāng。 bǐ què qín zhī yīng shēng, jì wéi hòu shì suǒ yǎng, yòu néng qīng qiān jīn, miǎo qīng xiāng, yǐ chéng qí gāo, gù wǒ mù qí fēng 'ér yuàn yǔ zhī tóng diào yě。” qú tuì yuán、 zhū jīn chéng《 lǐ bái jí jiàozhù》:“ yǐ lǔ lián gōng chéng bù shòu shǎng zì bǐ, wéi lǐ shī zhōng cháng yòng zhī diào。 lì rú:《 zài shuǐ jūn yàn mù fǔ zhū shì yù》:‘ suǒ jì máo tóu miè, gōng chéng zhuī lǔ lián’。《 liú bié wáng sī mǎ》:‘ yuàn yī zuǒ míng zhù, gōng chéng fǎn jiù lín’。《 wǔ yuè dōng lǔ xíng》:‘ wǒ yǐ yī jiàn shū, néng qǔ liáo chéng gōng’ jiē shì。”
xī shàng lián huā shān(《 gǔ fēng》 qí shí qī)
xī shàng lián huā shān①, tiáo tiáo jiàn míng xīng②。 sù shǒu bǎ fú róng, xū bù niè tài qīng③。
ní cháng yè guǎng dài④, piāo fú shēng tiān xíng。 yāo wǒ dēng yún tái⑤, gāo yī wèi shū qīng⑥。
huǎng huǎng yǔ zhī qù, jià hóng líng zǐ míng⑦。 fǔ shì luò yáng chuān, máng máng zǒu hú bīng⑧。
liúxiě tú yě cǎo, chái láng jìn guān yīng⑨。
① lián huā shān: huá shān de zuì gāo fēng lián huā fēng。 huá shān zài jīn shǎn xī huá yīn xiàn。《 huá shān jì》:“ shān dǐng yòu chí, shēng qiān yè lián huā, fú zhī yǔ huà, yīn yuē huá shān。”② míng xīng: chuán shuō zhōng de huá shān xiān nǚ。《 tài píng guǎng jì》 juàn wǔ jiǔ《 jí xiān lù》:“ míng xīng yù nǚ zhě, jū huá shān, fú yù jiāng, bái rì shēng tiān。”③ xū bù: líng kōng 'ér xíng。 niè: xíng zǒu。 tài qīng: tiān kōng。④ ní cháng: yòng yún ní zuò de yī qún。 qū yuán《 jiǔ gē · dōng jūn》:“ qīng yún yī xī bái ní cháng”。 yè guǎng dài: yī qún shàng tuō zhe kuān kuò de piāo dài。⑤ yún tái: yún tái fēng, shì huá shān dōng běi bù de gāo fēng, sì miàn dǒu jué, jǐng sè xiù lì。⑥ wèi shū qīng: chuán shuō zhōng de xiān rén。《 shén xiān chuán》 juàn bā:“ wèi shū qīng zhě, zhōng shān rén yě, fú yún mǔ dé xiān。 hàn yuán fēng 'èr nián…… qí zǐ dù shì…… gòng zhī huá shān, qiú xún qí fù…… wèi dào qí lǐng, yú jué yán zhī xià, wàng jiàn qí fù yǔ shù rén bó xì yú shí shàng, zǐ yún yù yù yú qí shàng, bái yù wéi chuáng, yòu yòu shù xiān tóng zhí chuáng jié lì qí hòu”。⑦ zǐ míng: gāo kōng。⑧ luò yáng chuān: fàn zhǐ zhōng yuán yī dài。 zǒu: bēn páo。⑨ chái láng: bǐ yù 'ān shǐ pàn jūn。 guān yīng: chuān dài shàng guān lì de yī mào。
zhè shǒu shī yī bān dū rèn wéi xiě yú tiān bǎo shí wǔzǎi( 756), shí luò yáng yǐ xiàn yú 'ān shǐ pàn jūn zhī shǒu, ér cháng 'ān shàng wèi xiàn luò。 shī zhōng xū gòu liǎo yī gè xū wú piāo miǎo de xiān jìng, yǐ cǐ fǎn chèn zhōng yuán dì dài pàn jūn héng xíng, rén mín zāonàn de cǎn kù jǐng xiàng, biǎo dá liǎo shī rén duì 'ān shǐ pàn luàn de qiǎn zé。 xiāo shì yūn zhù rèn wéi“ cǐ shī sì hū jì shí zhī zuò, qǐ lù shān rù luò yáng zhī shí, tài bái shì zài yún tái guān hū?” yù xián hào《 lǐ bái xuǎn jí》 yún:“ yí 'ān shǐ luàn qǐ shí, lǐ bái zhèng zài liáng yuàn( jīn hé nán shāng qiū) zhì luò yáng yī dài, mù dǔ luò yáng lún xiàn, nǎi xī bēn rù hán gǔ guān, shàng huá shān。 cǐ shī wéi tiān bǎo shí wǔzǎi chūn chū zài huá shān zuò。” zhū jiàn zhù rèn wéi cǐ shí lǐ bái zài lú shān yǐn jū。 zǒng zhī cǐ shī xiě fǎ qí tè, qián shí jù xū nǐ yóu xiān zhī shì, hòu sì jù hū rán zhuǎn rù xiàn shí, qián hòu xíng chéng xiān míng duì bǐ。 yú cǐ yì kě jiàn lǐ bái shī tiān mǎ xíng kōng、 xiǎng xiàng qí guǐ zhī chù。
yuè xià dú zhuó( sì shǒu qí yī)
huā jiān yī hú jiǔ, dú zhuó wú xiāng qīn。 jǔ bēi yāo míng yuè, duì yǐng chéng sān rén①。
yuè jì bù jiě yǐn②, yǐng tú suí wǒ shēn。 zàn bàn yuè jiāng yǐng③, xíng lè xū jí chūn④。
wǒ gē yuè pái huái⑤, wǒ wǔ yǐng líng luàn。 xǐng shí tóng jiāo huān, zuì hòu gè fēn sàn。
yǒng jié wú qíng yóu⑥, xiāng qī miǎo yún hàn⑦。
① táo yuān míng《 zá shī》:“ yù yán wú yú hé, huī bēi quàn gū yǐng。”② jiě: dǒng dé。③ jiāng: xié、 dài。④ xíng lè jù: yì wèi chèn zhe chūn tiān hǎo shí guāng jí shí xíng lè。⑤ yuè pái huái: yuè liàng yīn wǒ gē 'ér pái huái bù jìn。⑥ wú qíng yóu:《 zhuāng zǐ · dé chōng fú》:“ huì zǐ wèi zhuāng zǐ yuē:‘ rén gù wú qíng hū?’ zhuāng zǐ yuē:‘ rán。’ huì zǐ yuē:‘ rén 'ér wú qíng hé yǐ wèi zhī rén?’ zhuāng zǐ yuē:‘ dào yǔ zhī mào, tiān yǔ zhī xíng, è dé bù wèi zhī rén?’ huì zǐ yuē:‘ jì wèi zhī rén, è dé wú qíng?’ zhuāng zǐ yuē:‘ shì fēi wú suǒ wèi qíng yě。 wú suǒ wèi wú qíng zhě, yán rén zhī bù yǐ hàowù nèi shāng qí shēn, cháng yīn zì rán 'ér bù yì shēng yě。’” zhū jiàn zhù:“ wú qíng zhě, yuè yǔ wǒ suī yuē sān rén, rán yuè yǔ yǐng běn wú qíng yě。”⑦ xiāng qī: xiāng yuē。 miǎo: gāo yuǎn。 yún hàn: tiān hé。
zhè shǒu shī yuē zuò yú tiān bǎo sānzǎi( 744), shí lǐ bái zài cháng 'ān。 shī rén xiě zì jǐ zài huā jiān yuè xià dú zhuó de qíng jǐng。“ duì yǐng chéng sān rén” jù gòu sī qí miào, biǎo xiàn liǎo tā gū dú 'ér háo fàng de qíng huái。《 lǐ shī zhí jiě》:“ cǐ duì yuè dú yǐn, fàng huái dá guān yǐ zì lè yě。” fù gēng shēng《 zhōng guó wén xué xīn shǎng jǔ yú》:“ huā jiān yòu jiǔ, dú zhuó wú qīn; suī zé wú qīn, yāo yuè yǔ yǐng, nǎi rú sān rén; suī rú sān rén, yuè bù jiě yǐn, yǐng tú suí shēn; suī bù jiě yǐn, liáo kě wéi bàn, suī tú suí shēn, yì dé xiāng jiāng。 jí shí xíng lè, chūn guāng jǐ hé? yuè pái huái, rú tīng gē; yǐng líng luàn, rú bàn wǔ。 xǐng shí suī tóng huān, zuì hòu gè fēn sàn; jù shí sì wú qíng, qíng shēn dé yǒng jié; yún hàn miǎo xiāng qī, xiāng qīn wèi dú zhuó。 cǐ shī yī bù yī zhuǎn, yù zhuǎn yù qí, suī qí 'ér bù lí qí zōng。 qīng lián qí cái, gù néng 'ěr 'ěr, kǒng wèi bì kǔ xiū néng jiē 'ěr。”
xíng lù nán①( sān shǒu)
qí yī
jīn zūn qīng jiǔ dǒu shí qiān, yù pán zhēn xiū zhí wàn qián②。 tíng bēi tóu zhù bù néng shí, bá jiàn sì gù xīn máng rán③。
yù dù huáng hé bīng sài chuān, jiāng dēng tài xíng xuě mǎn shān。 xián lái chuí diào bì xī shàng, hū fù chéng zhōu mèng rì biān④。
xíng lù nán, xíng lù nán, duō qí lù, jīn 'ān zài? cháng fēng pò làng⑤ huì yòu shí, zhí guà yún fān jì cāng hǎi。
①《 xíng lù nán》: yuèfǔ“ zá qū gē cí” diào míng, nèi róng duō xiě shì lù jiān nán hé lí bié bēi shāng zhī yì, duō yǐ“ jūn bù jiàn” kāi tóu。 jīn cún zuì zǎo de《 xíng lù nán》 shì bào zhào de shí bā shǒu。 qián rén rèn wéi lǐ bái de《 xíng lù nán》“ sì quán xué bào zhào”。 dì yī shǒu nǎi qǔ yì yú bào zhào《 xíng lù nán》“ duì 'àn bù néng shí” yī shǒu。② zūn: gǔ dài shèng jiǔ de qì jù。 dǒu shí qiān: xíng róng jiǔ jià 'áng guì。 zhēn xiū: zhēn guì de lāi yáo。 xiū tōng“ xiū”。 zhí tōng“ zhí”。③ bào zhào《 xíng lù nán》:“ duì 'àn bù néng shí, bá jiàn jī zhù cháng tàn xī。”④ xián lái liǎng jù: chuán shuō lǚ shàng( jiāng tài gōng) mò yù zhōu wén wáng shí, céng yī dù chuí diào yú pán xī( jīn shǎn xī bǎo jī shì dōng nán)。 chéng zhōu mèng rì biān: xiāng chuán yī yǐn zài shòu shāng tānɡ pìn qǐng de qián xī, mèng jiàn zì jǐ chéng chuán jīng guò rì yuè zhī bàng。 lǚ shàng hé yī yǐn dū céng fǔ zuǒ dì wáng jiàn lì bù xiǔ gōng yè, lǐ bái jiè cǐ biǎo míng duì zì jǐ de zhèng zhì qián tú réng cún jí dà de xī wàng。⑤ cháng fēng pò làng: jù《 sòng shū · zōng què chuán》 zài: zōng què shàonián shí, shū fù zōng bǐng wèn tā de zhì xiàng, tā shuō:“ yuàn chéng cháng fēng pò wàn lǐ làng。” jì: dù guò。
《 xíng lù nán sān shǒu》 zuò yú tiān bǎo sānzǎi( 744) chū lí cháo tíng zhī shí。 lǐ bái cǐ shí xīn qíng fù zá: shī yì、 fèn mèn、 mí wǎng kùn huò、 fèn shì jí sú、 zì fù、 zì xìn děng zhǒng zhǒng qíng gǎn jiāo zhì zài yī qǐ, gǎn kǎi wàn qiān。 zài shī lǐ, tā yǐ xíng lù jiān nán bǐ yù shì lù de jiān nán, shū fā liǎo bù píng zhī gǎn hé jì xù zhuī qiú lǐ xiǎng de yuàn wàng。《 táng sòng shī chún》:“ bīng sài xuě mǎn, dào lù zhī nán shèn yǐ。 ér rì biān yòu mèng, pò làng jì hǎi, shàng wèi jué zhì yú qù yě。 hòu yòu 'èr piān, zé wèi qí nán 'ér jué qù yǐ。 cǐ piān bèi fàng zhī chū, shù huái rú cǐ, zhēn xiěde‘ nán’ zì yì chū。” yìng shí《 lǐ shī wěi》 juàn yī:“ tài bái zòng zuò shī yì zhī shēng, yì bì qì gài xuān 'áng。 ruò dù zǐ zé bù rán。”
qí sān
yòu 'ěr mò xǐ yǐng chuān shuǐ①, yòu kǒu mò shí shǒu yáng jué②。 hán guāng hùn shì guì wú míng③, hé yòng gū gāo bǐ yún yuè?
wú guān zì gǔ xián dá rén, gōng chéng bù tuì jiē yǔn shēn④。 zǐ xū jì qì wú jiāng shàng⑤, qū yuán zhōng tóu xiāng shuǐ bīn。
lù jī xióng cái qǐ zì bǎo⑥? lǐ sī shuì jià kǔ bù zǎo⑦。 huá tíng hè lì jù kě wén? shàng cài cāng yīng hé zú dào⑧?
jūn bù jiàn, wú zhōng zhāng hàn chēng dá shēng, qiū fēng hū yì jiāng dōng xíng。 qiě yuèshēng qián yī bēi jiǔ, hé xū shēn hòu qiānzǎi míng⑨?
① jìn huáng fǔ mì《 gāo shì chuán》 juàn shàng《 xǔ yóu》 piān:“ yáo ràng tiān xià yú xǔ yóu,…… yóu yú shì dùn gēng yú zhōng yuè yǐng shuǐ zhī yáng, jī shān zhī xià。…… yáo yòu zhào wéi jiǔ zhōu cháng, yóu bù yù wén zhī, xǐ 'ěr yú yǐng shuǐ bīn。”②《 shǐ jì · bó yí lièzhuàn》:“ wǔ wáng yǐ píng yīn luàn, tiān xià zōng zhōu, ér bó yí、 shū qí chǐ zhī, yì bù shí zhōu sù, yǐn yú shǒu yáng shān, cǎi wēi 'ér shí zhī。…… suì 'è sǐ yú shǒu yáng shān。”《 suǒ yǐn》:“ wēi, jué yě。” àn wēi、 jué běn 'èr cǎo, qián rén wù yǐ wéi yī。③《 gāo shì chuán》: cháo fù wèi xǔ yóu yuē:“ hé bù yǐn rǔ xíng, cáng rǔ guāng?” cǐ jù yán bù lù fēng máng, suí shì fǔ yǎng zhī yì。④ bào zhào《 nǐ xíng lù nán》:“ zì gǔ shèng xián jìn pín jiàn”。《 shǐ jì · cài zé lièzhuàn》:“ sì shí zhī xù, chéng gōng zhě qù。…… shāng jūn wéi qín xiào gōng míng fǎ lìng,…… gōng yǐ chéng yǐ, ér suì yǐ chē liè。…… bái qǐ…… gōng yǐ chéng yǐ, ér suì cì jiàn sǐ yú dù yóu。 wú qǐ…… gōng yǐ chéng yǐ, ér zú zhī jiě。 dà fū zhǒng wéi yuè wáng shēn móu yuǎn jì…… lìng yuè chéng bà, gōng yǐ zhāng 'ér xìn yǐ, gòu jiàn zhōng fù 'ér shā zhī。 cǐ sì zǐ zhě, gōng chéng bù qù, huò zhì yú shēn。”⑤ zǐ xū: wǔ zǐ xū。《 wú yuè chūn qiū》 juàn wǔ《 fūchāi nèi chuán》:“ wú wáng wén zǐ xū zhī yuàn hèn yě, nǎi shǐ rén cì shǔ lòu zhī jiàn, zǐ xū…… suì fú jiàn 'ér sǐ。 wú wáng nǎi qǔ zǐ xū shī, shèng yǐ chī yí zhī qì, tóu zhī yú jiāng zhōng。” yòu jiàn《 guó yǔ · wú yǔ》。⑥《 jìn shū · lù jī chuán》 zài: lù jī yīn huàn rén wū xiàn 'ér bèi shā hài yú jūn zhōng, lín zhōng tàn yuē:“ huá tíng hè lì, qǐ kě fù wén hū?”⑦《 shǐ jì · lǐ sī lièzhuàn》 zài: lǐ sī kuì rán tàn yuē:“…… sī nǎi shàng cài bù yī…… jīn rén chén zhī wèi, wú jū chén shàng zhě, kě wèi fù guì jí yǐ。 wù jí zé shuāi, wú wèi zhī suǒ shuì jià yě”(《 suǒ yǐn》:“ shuì jià, yóu jiě jià, yán xiū xī yě”)。⑧《 shǐ jì · lǐ sī lièzhuàn》:“ èr shì 'èr nián qī yuè, jù sī wǔ xíng, lùn yāo zhǎn xián yáng shì。 sī chū yù, yǔ qí zhōng zǐ jù zhí, gù wèi qí zhōng zǐ yuē:‘ wú yù yǔ ruò fù qiān huáng quǎn jù chū shàng cài dōng mén zhú jiǎo tù, qǐ kě dé hū!’”《 tài píng yù lǎn》 juàn jiǔ 'èr liù:《 shǐ jì》 yuē:“ lǐ sī lín xíng, sī qiān huáng quǎn、 bì cāng yīng, chū shàng cài mén, bù kě dé yǐ。”⑨《 jìn shū · zhāng hàn chuán》:“ zhāng hàn, zì jì yīng, wú jùn wú rén yě。…… wéi dà sī mǎ dōng cáo yuàn。…… yīn jiàn qiū fēng qǐ, nǎi sī wú zhōng gū cài、 chún gēng、 lú yú kuài, yuē:‘ rén shēng guì dé shì zhì, hé néng jī guān shù qiān lǐ, yǐ yào míng jué hū?’ suì mìng jià 'ér guī。…… huò wèi zhī yuē:‘ qīng nǎi zòng shì yī shí, dú bùwèi shēn hòu míng xié?’ dá yuē:‘ shǐ wǒ yòu shēn hòu míng, bù rú jí shí yī bēi jiǔ。’ shí rén guì qí kuàng dá。”
cǐ piān chún yán tuì yì, yǔ dì yī piān xīn qíng yòu yì。 tōng piān yǐ duì bǐ shǒu fǎ, qián sì jù yán rén shēng xū hán guāng hùn shì, bù wù xū míng。 zhōng bā jù liè jǔ gōng chéng bù tuì 'ér yǔn shēn zhě, yǐ wéi qiú gōng liàn wèi zhě jiè。 zuì hòu zàn chéng zhāng hàn wéi qiú shì yì de rén shēng tài dù。 yī piān zhī yì sān céng 'ér liǎng zhé。 yán xū míng wú yì, shì bù fǒu dìng shì gōng zhī yì。 ér gōng chéng zé xū jí shí tuì shēn, yī wéi bì huò, èr qiú shì yì zì yóu。 zhè shì lǐ bái rén shēng zhé xué de jī diào。《 táng sòng shī chún》 yǐ wéi《 xíng lù nán》 sān shǒu jiē tiān bǎo sānzǎi( 744) lí cháng 'ān shí suǒ zuò, zhān yīng《 lǐ bái shī wén xì nián》、 péi fěi《 tài bái yuèfǔ jǔ yú》 cóng zhī。 yù xián hào《 lǐ bái xuǎn jí》 yǐ wéi“ zuò nián mò kǎo”。
liáng fǔ yín①
cháng xiào《 liáng fǔ yín》②, hé shí jiàn yáng chūn?
jūn bù jiàn, zhāogē tú sǒu cí jí jīn, bā shí xī lái diào wèi bīn③。
níng xiū bái fā zhào lù shuǐ, féng shí zhuàng qì sī jīng guān④。 guǎng zhāng sān qiān liù bǎi diào, fēng qī 'àn yǔ wén wáng qīn⑤。
dà xián hǔ biàn yú bù cè, dāng nián pō sì xún cháng rén⑥。
jūn bù jiàn, gāo yáng jiǔ tú qǐ cǎo zhōng, cháng yī shān dōng lóng zhǔn gōng。
rù mén bù bài chěng xióng biàn, liǎng nǚ chuò xǐ lái qū fēng⑦。 dōng xià qí chéng qī shí 'èr , zhǐ huī chǔ hàn rú xuán péng。
kuáng kè luò tuò shàng rú cǐ, hé kuàng zhuàng tǔ dāng qún xióng⑧!
wǒ yù pān lóng jiàn míng zhù⑨, léi gōng pēng hōng zhèn tiān gǔ⑩, dì bàng tóu hú duō yù nǚ。
sān shí dà xiào kāi diàn guāng, shū shuò huì míng qǐ fēng yǔ⑾。 chāng hé jiǔ mén bù kě tōng, yǐ 'é kòu guān hūn zhě nù⑿。
bái rì bù zhào wú jīng chéng, qǐ guó wú shì yōu tiān qīng⒀。 yà yǔ mó yá jìng rén ròu, zōu yú bù zhé shēng cǎo jīng⒁。
shǒu jiē fēi náo bó diāo hǔ, cè zú jiāo yuán wèi yán kǔ⒂。 zhì zhě kě juàn yú zhě háo, shì rén jiàn wǒ qīng hóng máo⒃。
lì pái nán shān sān zhuàng shì, qí xiāng shā zhī fèi 'èr táo⒄。 wú chǔ nòng bīng wú jù mèng, yà fū hāi 'ěr wéi tú láo⒅。
liáng fǔ yín, shēng zhèng bēi。 zhāng gōng liǎng lóng jiàn, shén wù hé yòu shí⒆。
fēng yún gǎn huì qǐ tú diào, dà rén * ní( shān bàng) wù dāng 'ān zhī ⒇。
①《 liáng fǔ yín》: yì zuò《 liáng fù yín》, yuèfǔ xiānghè gē cí chǔ diào qū yòu zhū gé liàng《 liáng fù yín》。《 sān guó zhì · shǔ zhì · zhū gé liàng chuán》 yún:“ liàng hǎo wéi《 liáng fù yín》, zì bǐ guǎn、 lè, shí rén wèi zhī xǔ”。 rán lǐ miǎn《 qín shuō》 yuē:“《 liáng fǔ yín》, Zēngzǐ zhuàn”。 cài yōng《 qín sòng》:“ liáng fǔ bēi yín, zhōu gōng yuè cháng”。 liáng fǔ: yòu míng liáng fù, shān míng, zài tài shān xià。”② cháng xiào: yín chàng。③ zhāogē tú sǒu: zhǐ lǚ shàng( jí lǚ wàng、 jiāng tài gōng)。《 zhàn guó cè · qín cè sān》:“ chén( fàn huī) wén shǐ shí lǚ shàng zhī yù wén wáng yě, shēn wéi yú fù 'ér diào yú wèi yáng zhī bīn 'ěr”。 yòu《 qín cè wǔ》:“ tài gōng wàng, qí zhī zhú fū, zhāogē zhī fèi tú”。《 hán shī wàizhuàn》 juàn qī:“ lǚ wàng xíng nián wǔ shí, mài shí jí jīn, nián qī shí tú yú cháo gē, jiǔ shí nǎi wéi tiān zǐ shī, zé yù wén wáng yě”。 yòu《 hán shī wàizhuàn》:“ tài gōng wàng…… tú niú zhāogē, lìn yú jí jīn, diào yú pán xī, wén wáng jǔ 'ér yòng zhī, fēng yú qí”。④ jīng guān:《 yì jīng · tún guà》:“ jūn zǐ yǐ jīng guān”。 jīng guān: yù zhì lǐ guó jiā。⑤ sān qiān liù bǎi diào: zhǐ lǚ shàng zài wèi hé biān chuí diào shí nián, gòng sān qiān liù bǎi rì。 fēng qī: fēng dù hé móu lüè。⑥ dà xián: zhǐ lǚ shàng。 hǔ biàn:《 yì jīng · gé guà》 jiǔ wǔ:“ dà rén hǔ biàn。” yù dà rén wù xíng wéi biàn huà mò cè, zhòu rán dé zhì, fēi cháng rén suǒ néng liào。⑦ gāo yáng jiǔ tú: xī hàn rén lí shí qí。《 shǐ jì · lí shēng lù jiǎ lièzhuàn》:“ lí shēng shí qí zhě, chén liú gāo yáng rén yě。 hǎo dú shū, jiā pín luò bó, wú yǐ wéi yī shí yè, wéi lǐ jiān mén lì。 rán xiàn zhōng xián háo bù gǎn yì, xiàn zhōng jiē wèi zhī kuáng shēng。…… pèi gōng zhì gāo yáng zhuànshè, shǐ rén zhào lí shēng。 lí shēng zhì, rù yè, pèi gōng fāng jù chuáng shǐ liǎng nǚ zǐ xǐ zú, ér jiàn lí shēng。 lí shēng rù, zé cháng yī bù bài。” lí shēng cháng zì chēng gāo yáng jiǔ tú。 lóng zhǔn: gāo bí zǐ。 lóng zhǔn gōng: zhǐ liú bāng。《 shǐ jì · gāo zǔ běn jì》:“ gāo zǔ wéi rén, lóng zhǔn 'ér lóng yán”。 qū fēng: jí xíng rú fēng qián lái yíng jiē。《 shǐ jì · lí shēng lù jiǎ lièzhuàn》 zài: chǔ、 hàn zài xíng yáng、 chéng gāo yī dài xiāng chí, lí shēng jiàn yì liú bāng lián qí gū lì xiàng yǔ。 tā shòu mìng dào qí guó yóushuì, qí wáng tián guǎng biǎo shì yuàn yǐ suǒ xiá qī shí yú chéng guī hàn。⑧ xuán péng: zài kōng zhōng piāo xuán de péng cǎo。 kuáng kè: zhǐ lí shí qí。⑨ pān lóng:《 hòu hàn shū · guāng wǔ dì jì》: gěng chún duì liú xiù shuō:“ tiān xià shì dà fū suǒ yǐ gēn suí dà wáng nán zhēng běi zhàn, běn lái shì xī wàng pān lóng lín, fù fèng yì, yǐ chéng jiù gōng míng”。 hòu rén yīn yǐ pān lóng fù fèng bǐ yù yǐ fù dì wáng jiàn lì gōng yè。⑩ léi gōng: chuán shuō zhōng de léi shén。 pēng hōng: xíng róng shēng yīn hóng dà。⑾ dì bàng tóu hú duō yù nǚ:《 shén yì jīng · dōng huāng jīng》 zài: dōng wáng gōng cháng yǔ yī yù nǚ wán tóu hú de yóu xì, měi cì tóu yī qiān 'èr bǎi zhī, bù zhōng zé tiān wéi zhī xiào。 tiān xiào shí, liú huǒ shǎn yào, jí wéi shǎn diàn。 sān shí: zǎo、 wǔ、 wǎn。 shū shuò: diàn guāng shǎn yào。 huì míng: hūn 'àn。 zhè liǎng jù 'àn zhǐ huáng dì zhěng tiān xún huān zuò lè, quán jiān hé huàn guān nòng quán, cháo tíng zhèng lìng wú cháng。⑿ chāng hé: shén huà zhōng de tiān mén。 hūn zhě: kānshǒu tiān mén de rén。《 lí sāo》:“ wú lìng dì hūn kāi guān xī, yǐ chāng hé 'ér wàng yú”。 zhè liǎng jù zhǐ táng xuán zōng hūn yōng wú dào, chǒng xìn jiān nìng, shǐ yòu cái néng de rén bào guó wú mén。⒀ qǐ guó wú shì yōu tiān qīng:《 liè zǐ · tiān ruì》:“ qǐ guó yòu rén yōu tiān dì bēng zhuì, shēn wáng suǒ jì, fèi qǐn shí zhě。” èr jù yì wèi huáng dì bù lǐ jiě wǒ, hái yǐ wèiwǒ shì qǐ rén yōu tiān。 cǐ zì cháo zhī yì。⒁ yà yǔ: gǔ dài shén huà zhōng yī zhǒng chī rén de yě shòu。 zhè lǐ bǐ yù yīn xiǎn xiōng 'è de rén wù。 jìng rén ròu: zhēng chī rù ròu。 zōu yú: gǔ dài shén huà zhōng yī zhǒng rén shòu, bái zhì hēi wén, bù shāng rén chù, bù jiàn tà shēng cǎo。 zhè lǐ lǐ bái yǐ zōu yú zì bǐ, biǎo shì bù yǔ jiān rén tóng liú hé wū。⒂ jiē: bó dǒu。 fēi róu、 diāo hǔ: bǐ yù xiōng xiǎn zhī rén。 jiāo yuán: chuán shuō chūn qiū shí jǔ guó yòu yī kuài yuē wǔ shí bù fāng yuán de dà shí, míng jiào jiāo yuán, xià yòu bǎi zhàng shēn yuān, zhǐ yòu wú wèi de rén cái gǎn zhàn shàng qù。⒃ zhì zhě 'èr jù: zhì zhě kě rěn yī shí zhī qū, ér yú zhě zhǐ zhī yī wèi jiāo héng。 shì sú rén kàn bù qǐ wǒ。⒄ lì pái 'èr jù:《 yàn zǐ chūn qiū》 nèi piān juàn 'èr《 jiàn》 xià zài: qí jǐng gōng shǒu xià yòu gōng sūn jiē、 tián kāi jiāng、 gǔ yě zǐ sān yǒng shì, jiē lì néng bó hǔ, què bù zhī lǐ yì。 xiàngguó yàn yīng biàn xiàng qí jǐng gōng jiàn yì chú diào tā men。 tā jiàn yì jǐng gōng yòng liǎng zhǐ táo zǐ shǎng gěi yòu gōng zhī rén。 yú shì sān yǒng shì zhēng gōng, rán hòu yòu gè zì xiū kuì zì shā。 zhū gé liàng《 liáng fù yín》:“ bù chū qí chéng mén, yáo wàng dàng yīn lǐ。 lǐ zhōng yòu sān fén, lěi lěi zhèng xiāng sì。 wèn shì shuí jiā fén? tián jiāng gǔ yě zǐ。 lì néng pái nán shān, wén néng jué dì jì。 yīzhāo bèi chán yán, èr táo shā sān shì。 shuí néng wèicǐ móu? guóxiàng qí yàn zǐ”。 lǐ bái yòng cǐ diǎn yì zài fěng cì dāng shí quánxiàng lǐ lín fǔ xiàn hài wéi jiān、 lǐ yōng、 péi dūn fù děng dà chén。⒅ wú chǔ jù: hàn jǐng dì shí, wú chǔ děng qī guó zhū hóu wáng qǐ bīng fǎn hàn。 jǐng dì pài dàjiàng zhōu yà fū lǐng bīng tǎo fá。 zhōu dào hé nán jiàn dào jù mèng( zhù míng xiá shì), gāo xīng dì shuō: wú chǔ pàn hàn, què bù yòng jù mèng, zhù dìng yào shī bài。 hāi 'ěr: jī xiào。⒆ zhāng gōng: zhǐ xī jìn zhāng huá。 jù《 jìn shū · zhāng huá chuán》 zài: xī jìn shí fēng chéng( jīn jiāng xī shěng fēng chéng) xiàn lìng léi huàn jué dì dé shuāng jiàn, jí gǔ dài míng jiàn gān jiāng hé mò xié。 léi bǎ gān jiāng sòng gěi zhāng huá, zì jǐ liú xià mò xié。 hòu lái zhāng huá bèi shā, gān jiāng shī luò。 léi huàn sǐ hòu, tā de 'ér zǐ léi huá yòu yī tiān pèi dài zhe mò xié jīng guò yán píng lǜ( jīn fú jiàn nán píng shì dōng), tū rán, jiàn cóng yāo jiān tiào jìn shuǐ zhōng, yǔ zǎo yǐ zài shuǐ zhōng de gān jiāng huì hé, huà zuò liǎng tiáo jiāo lóng。 zhè liǎng jù yòng diǎn, yì wèi zǒng yòu yī tiān zì jǐ huì dé dào míng jūn shǎng shí。⒇ fēng yún gǎn huì: jí fēng yún jì huì。 gǔ rén rèn wéi yún cóng lóng, fēng cóng hǔ, cháng yǐ fēng yún jì huì xíng róng jūn chén xiāng dé, chéng jiù dà yè。 dà rén: yòu cáigàn de rén。 * ní wù: bù 'ān。 cǐ zhǐ zàn yù kǎn kě。
zhè shǒu shī kě néng shì tiān bǎo sānzǎi( 744) lǐ bái lí kāi cháng 'ān shí de zuò pǐn。 zuò zhě tōng guò lǚ shàng、 lí shí qí děng de gù shì hé yī xiē shén huà chuán shuō, biǎo dá zāo shòu cuò zhé de fèn mèn yǐ jí qī pàn míng jūn zhī jǐ de yuàn wàng。 quán shī zòng héng diē dàng, biàn huàn chǎng huǎng, lín lí bēi zhuàng。 gé lì fāng《 yùn yǔ yáng qiū》 juàn shí yī:“ shǒu yán diào sǒu yù wén wáng, yòu yán jiǔ tú yù gāo zǔ, zú zì tàn jǐ zhī bù yù”。 qīng fāng dōng shù《 zhāo mèi zhān yán》 juàn shí 'èr:“ cǐ shì dà shī, yì mài míng bái 'ér duàn luò mí lí mò biàn”。 zēngguófān《 qiú jué zhāi dú shū lù》:“ tài bái cǐ shī zé bào cái 'ér zhuān sì jì huì zhī shí”。 wú shēng《 gǔ jīn shī fàn》 juàn jiǔ:“ xióng qí jùn wěi, hán gōng suǒ wèi guāng yàn wàn zhàng zhě yě。 tōng tǐ shè yù, suǒ yǐ cuò luò 'ér xióng shēn。” yě yòu pī píng jiā rèn wéi“ piān fǎ bù shèn wěn mì”,“ cí yì cuò luàn 'ér wú xù”。
jiāng jìn jiǔ①
jūn bù jiàn, huáng hé zhī shuǐ tiān shàng lái, bēn liú dào hǎi bù fù huí!
jūn bù jiàn, gāo táng míng jìng bēi báifà, cháo rú qīng sī mù chéng xuě②。
rén shēng dé yì xū jìn huān, mò shǐ jīn zūn kōng duì yuè③。
tiān shēng wǒ cái bì yòu yòng, qiān jīn sàn jìn hái fù lái④。 pēng yáng zǎi niú qiě wéi lè, huì xū yī yǐn sān bǎi bēi⑤。
cén fū zǐ, dān qiū shēng⑥, jiāng jìn jiǔ, bēi mò tíng⑦。 yǔ jūn gē yī qū, qǐng jūn wéi wǒ qīng 'ěr tīng。
zhōng gǔ zhuàn yù bù zú guì⑧, dàn yuàn cháng zuì bù yòng xǐng。 gǔ lái shèng xián jiē jì mò, wéi yòu yǐn zhě liú qí míng。
chén wáng xī shí yàn píng lè, dǒu jiǔ shí qiān zì huān xuè⑨。 zhù rén hé wéi yán shǎo qián? jìng xū gū qǔ duì jūn zhuó⑩。
wǔ huā mǎ, qiān jīn qiú⑾, hū 'ér jiāng chū huàn měi jiǔ, yǔ 'ěr tóng xiāo wàn gǔ chóu。
①《 jiāng jìn jiǔ》: cǐ shī yòu tí zuò《 xī zūn kōng》。《 yuèfǔ shī jí》 juàn shí liù yǐn《 gǔ jīn lè lù》 yuē:“ hàn gǔ chuī náo gē shí bā qū, jiǔ yuē《 jiāng jìn jiǔ》”。 nèi róng duō xiě péng yǒu yàn yǐn fàng gē zhī shì。② jūn bù jiàn:《 táng shī hé jiě》:“ tōng piān zhù yì shì quàn rén jí shí wéi lè, jìn huān yǐn jiǔ, lián yòng liǎng gè‘ jūn bù jiàn’, shì tí xǐng rén yǔ。 yǐ huáng hé shuǐ wéi xīng, gāo táng báifà wéi chéng。” huáng hé dōng liú bù fù、 qīng sī zhòu chéng báifà, jiē yán rén shēng duǎn zàn、 shí bù wǒ dài zhī yì, cóng 'ér tuī chū jí shí yǐn jiǔ xíng lè zhī tí zhǐ。《 lǐ tài bái shī chún》:“ yī qǐ qí xiǎng, yì zì tiān wài lái”。③ jīn zūn, zhēn guì de jiǔ qì。④ qiān jīn jù: lù shí yōng《 shī jìng zǒng lùn》:“ tài bái yóu liáng、 sòng jiān, suǒ dé shù wàn jīn, yī huī zhé jìn, gù qí shī yuē:‘ tiān shēng wǒ cái bì yòu yòng, huáng jīn sàn jìn hái fù lái’。 yì qì líng yún, hé róng yì dé”。⑤ huì xū: huì dāng, yīngdāng。 yī yǐn sān bǎi bēi, dōng hàn zhèng xuán shàn yǐn jiǔ, xiāng chuán néng lián yǐn sān bǎi yú bēi 'ér bù gǎi cháng tài。⑥ cén xūn、 yuán dān qiū。⑦ jiāng jìn jiǔ jù: yòu zuò“ jìn jiǔ jūn mò tíng”。⑧ zhōng gǔ: gǔ dài fù guì rén jiā yàn huì shí jī gǔ zòuyuè。 zhuàn yù: zhēn guì de shí pǐn。⑨ chén wáng: zhǐ sān guó shí wèi guó de shī rén cáo zhí, cáo cāo de dì sān zǐ, céng bèi fēng wéi chén( jīn hé nán huái yáng jí 'ān huī bó xiàn yī dài), gù chēng chén wáng, huò chén sī wáng。 tā zài《 míng dū piān》 zhōng yòu“ guī lái yàn píng lè, měi jiǔ dǒu shí qiān” děng jù。 píng lè: jí píng lè guān, hàn míng dì shí jiàn zào, zài luò yáng xī mén wài。 zì huān xuè: jìn qíng dì huān lè tán xiào。⑩ jìng: zhí jié liǎo dāng。 gū: mǎi。⑾ wǔ huā mǎ: jiǎn mǎ zōng wéi wǔ gè huā bàn de mǎ。 táng dài kāi yuán、 tiān bǎo zhī jiān, fán yòu míng mǎ dū bǎ mǎ zōng jiǎn chéng huā bàn de xíng zhuàng。 yī shuō shì máo sè bān bó de liáng mǎ。 qiān jīn qiú: jià zhí qiān jīn de hú qiú。 zhè lǐ fàn zhǐ zhēn guì de pí yī。
guān yú zhè shǒu shī de xiě zuò shí jiān, shuō fǎ bù yī。 huáng xī guī《 lǐ tài bái biān nián shī jí mù lù》 xì yú tiān bǎo shí yīzǎi( 752)。 yī bān rèn wéi zhè shì lǐ bái tiān bǎo nián jiān lí jīng hòu, màn yóu liáng、 sòng, yǔ yǒu rén cén xūn、 yuán dān qiū xiāng huì shí suǒ zuò。 shī rén zài zhèng zhì shàng bèi pái jǐ, shòu dǎ jī, lǐ xiǎng bù néng shí xiàn, cháng cháng jiè yǐn jiǔ lái fā xiè xiōng zhōng de yù jī。 zài zhè shǒu shī lǐ, tā yǎn yì zhuāng zǐ de yuèshēng zhé xué, biǎo shì duì fù guì、 shèng xián de miǎo shì。 ér zài háo yǐn xíng lè zhōng, shí zé shēn hán huái cái bù yù zhī qíng。《 táng shī jiě》 juàn shàng:“ cǐ huái cái bù yù, tuō yú jiǔ yǐ zì fàng yě”。《 táng shī guǎng xuǎn》 yǐn yáng shēng 'ān yuē:“ tài bái kuáng gē, shí zhōng xuán lǐ, fēi gù wéi kuáng yǔ zhě”。
zhè shǒu shī qì shì bàng bó, yǔ yán háo fàng, jù shì sān、 wǔ、 qī yán cuò zá, jié zòu jí cù, shēng qíng jī dàng, yùn jiǎo líng huó duō biàn( huàn liǎo liù gè yùn), cí yǔ zì rán liú chàng, shì lǐ bái de dài biǎo zuò zhī yī。《 ér 'ān shuō táng shī》:“ tài bái cǐ gē, zuì wéi háo fàng, cái qì qiān gǔ wú shuāng”。 shī zhé cún《 táng shī bǎi huà · jiāng jìn jiǔ》 yún:“ lǐ bái de shī, shì dì yī liú de làng màn zhù yì zuò pǐn, tā zài shèng táng shí qī shī tán shàng de qíng kuàng, zhèng hé yǔ guǒ zài fǎ guó、 bài lún zài yīng guó yī yàng。 yóu xiān、 yǐn jiǔ、 měi rén, shì tā de làng màn zhù yì xíng shì; qīn qí、 lì luò、 kuáng wàng、 ào 'àn, shì tā de làng màn zhù yì jīng shén。”
mèng yóu tiān lǎo yín liú bié①
hǎi kè tán yíng zhōu, yān tāo wēi máng xìn nán qiú②。 yuè rén yǔ tiān lǎo, yún xiá míng miè huò kě dǔ③。
tiān lǎo lián tiān xiàng tiān héng, shì bá wǔ yuè yǎn chì chéng④。 tiān tái sì wàn bā qiān zhàng, duì cǐ yù dǎo dōng nán qīng⑤。
wǒ yù yīn zhī mèng wú yuè, yī yè fēi dù jìng hú yuè⑥。 hú yuè zhào wǒ yǐng, sòng wǒ zhì shàn xī⑦。
xiè gōng sù chù jīn shàng zài, lù shuǐ dàng yàng qīng yuán tí⑧。 jiǎo zhù xiè gōng jī, shēn dēng qīng yún tī⑨。
bàn bì jiàn hǎi rì, kōng zhōng wén tiān jī⑩。 qiān yán wàn zhuǎn lù bù dìng, mí huā yǐ shí hū yǐ míng⑾。
xióng páo lóng yín yǐnyánquán, lì shēn lín xī jīng céng diān⑿。 yún qīng qīng xī yù yǔ, shuǐ dàn dàn xī shēng yān。
liè quē pī lì, qiū luán bēng cuī⒀。 dòng tiān shí fēi, hōng rán zhōng kāi⒁。
qīng míng hào dàng bù jiàn dǐ, rì yuè zhào yào jīn yín tái⒂。 ní wéi yī xī fēng wéi mǎ, yún zhī jūn xī fēn fēn 'ér lái xià⒃。
hǔ gǔ sè xī luán huí chē, xiān zhī rén xī liè rú má⒄。 hū hún jì yǐ bó dòng, huǎng jīng qǐ 'ér cháng jiē⒅。
wéi jué shí zhī zhěn xí, shī xiàng lái zhī yān xiá⒆。 shì jiān xíng lè yì rú cǐ, gǔ lái wàn shì dōng liú shuǐ。
bié jūn qù xī hé shí hái? qiě fàng bái lù qīng yá jiān, xū xíng jí qí fǎng míng shān⒇。
ān néng cuī méi zhé yāo shì quán guì, shǐ wǒ bù dé kāi xīn yán!
① yīn fán《 hé yuè yīng líng jí》 shōu cǐ shī tí wéi《 mèng yóu tiān lǎo shān bié dōng lǔ zhū gōng》。 hòu shì bǎn běn huò tí wéi《 mèng yóu tiān lǎo yín liú bié zhū gōng》, huò zuò《 mèng yóu tiān lǎo yín liú bié》, huò zuò《 bié dōng lǔ zhū gōng》。 tiān lǎo shān: zài jīn zhè jiāng xīn chāng xiàn dōng wǔ shí lǐ, dōng jiē tiān tái shān。 chuán shuō céng yòu dēng cǐ shān zhě tīng dào tiān lǎo( lǎo fù) gē yáo zhī shēng, gù míng。② hǎi kè: làng jì hǎi shàng zhī rén。 yíng zhōu: chuán shuō zhōng de dōng hǎi xiān shān。《 shǐ jì · fēngshàn shū》:“ zì wēi、 xuān、 yàn zhāo shǐ rén rù hǎi qiú péng lāi、 fāng zhàng、 yíng zhōu sān shén shān zhě, qí chuán zài bó hǎi zhōng, qù rén bù yuǎn。 huàn qiě zhì zé chuán fēng yǐn 'ér qù。 gài cháng yòu zhì zhě, zhū xiān rén jí bù sǐ zhī yào jiē zài yān”。 wēi máng: yǐn yuē mí máng、 mó hú bù qīng de yàng zǐ。 xìn: shí zài。 nán qiú: nán yǐ xún fǎng。③ yuè: zhǐ jīn zhè jiāng yī dài。 míng miè: shí míng shí 'àn。④ bá: chāo yuè。 chì chéng: shān míng, zài jīn zhè jiāng tiān tái xiàn běi, wéi tiān tái shān de nán mén, tǔ sè jiē chì。⑤ tiān tái: shān míng, zài jīn zhè jiāng tiān tái xiàn běi。《 shí dào shān chuān kǎo》:“ tiān tái shān zài tái zhōu tiān tái xiàn běi shí lǐ, gāo wàn bā qiān zhàng, zhōu xuán bā bǎi lǐ, qí shān bā zhòng, sì miàn rú yī。” sì wàn bā qiān zhàng: xíng róng tiān tái shān hěn gāo, shì yī zhǒng kuā zhāng de shuō fǎ, bìng fēi shí shù。 cǐ: zhǐ tiān lǎo shān。 liǎng jù yì wéi: wēi rán gāo sǒng de tiān tái shān tóng tiān lǎo shān yī bǐ, hǎo xiàng 'ǎi liǎo yī jié。⑥ zhī: tiān lǎo shān jí qí chuán shuō。 jìng hú: yòu míng jiàn hú, zài jīn zhè jiāng shào xīng xiàn nán。⑦ shàn xī: shuǐ míng, zài jīn zhè jiāng shèng xiàn nán, cáo 'é jiāng shàng yóu。⑧ xiè gōng: zhǐ xiè líng yùn, nán cháo liú sòng shí qī de shī rén, chén jùn yáng xià( jīn hé nán tài kāng xiàn) rén, céng rèn yǒng jiā tài shǒu, hòu yí jū kuàijī。 tā yóu lǎn tiān lǎo shān shí céng zài shàn xī zhù guò, suǒ zuò《 dēng lín hǎi jiào》 shī yòu“ míng tóu shàn zhōng sù, míng dēng tiān lǎo cén” zhī jù。 lù shuǐ: qīng shuǐ。⑨ xiè gōng jī: zhǐ xiè líng yùn yóu shān shí chuān de yī zhǒng tè zhì mù xié, xié dǐ xià 'ān zhe huó dòng de jù chǐ, shàng shān shí chōu qù qián chǐ, xià shān shí chōu qù hòu chǐ。 qīng yún tī: xíng róng gāo sǒng rù yún de shān lù。⑩ bàn bì: bàn shān yāo。 tiān jī:《 shù yì jì》 juàn xià:“ dōng nán yòu táo dū shān, shàng yòu dà shù míng yuē táo dū, zhī xiāng qù sān qiān lǐ, shàng yòu tiān jī。 rì chū chū zhào cǐ mù, tiān jī zé míng, tiān xià zhī jī jiē suí zhī míng。⑾ míng: huáng hūn。⑿ xióng páo liǎng jù kě jiě wéi: xióng páo lóng yín, zhèn dàng zhe shān shān shuǐ shuǐ, shǐ shēn lín hé shān fēng dū jīng jù zhàn lì。 yě kě jiě wéi: zài zhè yàng xióng páo lóng yín de shān lín zhōng, rén de xīn líng bèi zhèn jīng liǎo。 yīn: chōng mǎn。⒀ liè quē: shǎn diàn。⒁ dòng tiān: shén xiān suǒ jū de dòng fǔ, yì wèi dòng zhōng bié yòu tiān dì。 shí fēi: jí shí mén。 hōng rán: xíng róng shēng yīn hěn dà。⒂ qīng míng: qīng tiān。 jīn yín tái: shén xiān suǒ jū zhī chù。《 shǐ jì · fēngshàn shū》 zài: jù dào guò péng lāi xiān jìng de rén shuō, nà lǐ“ huáng jīn yín wéi gōng jué”。⒃ ní wéi yī jù: qū yuán《 jiǔ gē · dōng jūn》:“ qīng yún yī xī bái ní cháng”。 fù xuán《 wú chǔ gē》:“ yún wéi chē xī fēng wéi mǎ”。⒄ hǔ gǔ sè jù: měng hǔ dàn sè, luán niǎo wǎn chē。 luán: chuán shuō zhōng fèng huáng yī lèi de niǎo。 rú má: xíng róng hěn duō。⒅ hū hún jì liǎng: cóng mèng zhōng jīng xǐng, cháng tàn bù yǐ。⒆ wéi jué jù: mèng xǐng hòu zhǐ shèng xià yǎn qián de zhěn xí, gāng cái mèng zhōng de yān xiá měi jǐng dōuyǐ xiāo shī。⒇ jūn: zhǐ dōng lǔ yǒu rén。 qiě fàng jù: wǒ qiě bǎ bái lù fàng yǎng zài qīng shān shàng, yù yuǎn xíng shí jiù qí tā qù fǎng wèn míng shān。
zhān yīng《 lǐ bái shī wén xì nián》 xì cǐ shī yú tiān bǎo wǔzǎi( 746), lǐ bái lí kāi cháng 'ān de dì sān nián。 cǐ shí tā zhǔn bèi lí kāi dōng lǔ nán xià wú yuè, yǔ dōng lǔ péng yǒu gào bié shí xiě xià liǎo zhè shǒu liú bié shī。 quán shī gòu sī qí tè, xiǎng xiàng fēng fù, yǔ yán kuā zhāng duō biàn, měi lì liú chàng。 tōng guò mèng jìng de miáo huì, kè huà chū xiǎng xiàng zhōng de tiān lǎo shān qí lì míng mèi de jǐng xiàng, yě yǐn yù liǎo zì jǐ bù néng shí xiàn zhèng zhì lǐ xiǎng、 huái cái bù yù de bēi fèn hé zhí zhe zhuī qiú guāng míng de yuàn wàng。 tóng shí, yě biǎo dá liǎo dú lì bù; jī, jué bù cuī méi zhé yāo shì quán guì de rén gé jīng shén。《 lǐ tài bái shī chún》 yǐn xiè dié shān yǔ:“ cǐ tài bái bì luàn lǔ zhōng 'ér liú bié zhī zuò, rán yǐ yóu xiān wèishì, yǐ yóu huàn wéi fēi, gài chū yú bù dé yǐ zhī qíng”。 táng rǔ xún《 táng shī jiě》 yún:“ jiāng zhī tiān lǎo, tuō yán mèng yóu yǐ jiàn shì shì jiē xū huàn yě。…… nǎi zhī shì jiànxíng lè, yì rú cǐ mèng 'ěr。 gǔ lái wàn shì, yì qǐ yòu zài zhě hū? jiē rú liú shuǐ zhī bù fǎn yǐ。”
guān yú cǐ shī xiě zuò shí jiān jí yì zhǐ, yě yòu bù tóng shuō fǎ。 rú chén hàng《 shī bǐxìng jiān》 juàn sān:“ cǐ piān jí qū zǐ《 yuǎn yóu》 zhī zhǐ, yì jí tài bái《 liáng fǔ yín》…… zhī zhǐ yě。 tài bái bèi fàng yǐ hòu, huí shǒu péng lāi gōng diàn, yòu ruò mèng yóu, gù tuō tiān lǎo yǐ jì yì…… tí yuē‘ liú bié’, gài jì qù guó lí dū zhī sī, fēi tú chóu zèng wò shǒu zhī shí”。
quán shī xióng qí háo fàng, guī lì piāo yì, shì shī rén jì chéng qū yuán《 lí sāo》、《 jiǔ gē》 fēng gé de yī shǒu làng màn zhù yì de yōu xiù shī piān。 yán yǔ《 cāng làng shī huà · shī píng》 yún:“ zǐ měi bù néng wéi tài bái zhī piāo yì, tài bái bù néng wéi zǐ měi zhī chén yù。 tài bái《 mèng yóu tiān lǎo yín》、《 yuǎn bié lí》 děng, zǐ měi bù néng dào”。《 táng sòng shī chún》 juàn liù:“ qī yán gē xíng, běn chū chǔ sāo、 yuèfǔ, zhì yú tài bái, rán hòu qióng jí bǐ lì, yōu rù shèng chéng。 xī rén wèi qí yǐ qì wéi zhù, yǐ zì rán wéi zōng, yǐ jùn yì gāo chàng wéi guì, yǒng zhī shǐ rén piāo yáng yù xiān。 ér yóu tuī qí《 tiān lǎo yín》、《 yuǎn bié lí》 děng piān, yǐ wéi suī zǐ měi bù néng dào。 gài qí cái héng jué yī shì, gù xīng huì biāo jǔ, fēi xué kě jí, zhèng bù bì zhí cǐ wèi zǐ měi bù néng jí yě。 cǐ piān yāo jiáo lí qí, bù kě fāng wù, rán yīn yǔ 'ér mèng, yīn mèng 'ér wù, yīn wù 'ér bié, jié cì xiāng shēng, sī háo bù luàn”。
shàng lǐ yōng①
dà péng② yī rì tóng fēng qǐ, fú yáo zhí shàng jiǔ wàn lǐ。 jiǎ lìng fēng xiē shí xià lái, yóu néng bǒ què cāng míng shuǐ。
shí rén jiàn wǒ héng shū diào, jiàn yú dà yán jiē lěng xiào③。 xuān fù yóu néng wèi hòu shēng④, zhàng fū wèi kě qīng niánshào⑤。
① lǐ yōng: zì tài hé, guǎng líng jiāng dū( jīn jiāng sū jiāng dū xiàn) rén。 yòu cái huá, xìng tì tǎng, táng xuán zōng shí rèn běi hǎi( jīn shān dōng yì dū xiàn) tài shǒu, shū fǎ、 wén zhāng dōuyòu míng, shì chēng lǐ běi hǎi。 hòu bèi lǐ lín fǔ shā hài, nián qī shí yú。《 jiù táng shū · wén yuàn chuán》 yòu chuán。 lǐ yōng nián bèi zǎo yú lǐ bái, gù shī tí yún“ shàng”。 lǐ bái《 dá wáng shí 'èr hán yè dú zhuó yòuhuái》 shī yòu“ jūn bù jiàn lǐ běi hǎi, yīng fēng háo qì jīn hé zài” jù, yì jiàn bái duì yōng zhī jìng shǎng。 jīn rén gé jǐng chūn《 lǐ bái〈 shàng lǐ yōng〉 xiě yú shǔ zhōng》( zài《 shè huì kē xué yán jiū》 1986 nián dì liù qī) wén kǎo zhèng: lǐ yōng yú kāi yuán qī、 bā、 jiǔ nián rèn yú zhōu( jīn chóngqìng) cì shǐ, lǐ bái cǐ shí céng bài yè lǐ yōng bìng zuò cǐ shī。② dà péng: chuán shuō zhōng de dà niǎo。 fú yáo: yóu xià 'ér shàng de xuán fēng。《 zhuāng zǐ · xiāo yáo yóu》:“ péng zhī xǐ yú nán míng yě, shuǐ jī sān qiān lǐ, tuán fú yáo 'ér shàng zhě jiǔ wàn lǐ。” cāng míng: dà hǎi。③ héng: jīng cháng。 shū diào: fā biǎo bù tóng cháng rén de lùn diào。 dà yán: háo yán zhuàng yǔ。④ xuān fù:《 xīn táng shū · lǐ lè zhì》:“( zhēnguàn) shí yī nián, zhào zūn kǒng zǐ wéi xuān fù”。《 lùn yǔ · zǐ hǎn》:“ hòu shēng kě wèi, yān zhī lái zhě bù rú jīn yě?”⑤ zhàng fū: duì chéng nián nán zǐ de zūn chēng, zhè lǐ shì chēng lǐ yōng。 niánshào: lǐ bái zì chēng。
dà péng shì lǐ bái shī fù zhōng cháng cháng jiè yǐ zì kuàng de yì xiàng, tā jì shì zì yóu de xiàng zhēng, yòu shì jīng shì hài sú de lǐ xiǎng hé zhì qù de xiàng zhēng。 kāi yuán shí sān nián( 725), qīng nián lǐ bái chū shǔ màn yóu, zài jiāng líng yù jiàn míng dào shì sī mǎ chéng zhēn, sī mǎ chēng bái“ yòu xiān fēng dào gǔ, kě yǔ shén yóu bā jí zhī biǎo”, lǐ bái dāng jí zuò《 dà péng yù xī yòu niǎo fù bìng xù》( hòu gǎi wéi《 dà péng fù》), zì bǐ wéi zhuāng zǐ《 xiāo yáo yóu》 zhōng de dà péng niǎo。 lǐ bái shī zhōng hái yòu yī shǒu《 lín lù gē》:“ dà péng fēi xī zhèn bā yì, zhōng tiān cuī xī lì bù jì。 yú fēng jī xī wàn shì, yóu fú sāng xī guà shí mèi。 hòu rén dé zhī chuán cǐ, zhòng ní wáng xī shuí wéi chū tì?” jù táng lǐ huá《 gù hàn lín xué shì lǐ jūn mù zhì míng xù》 yún, lǐ bái“ fù《 lín zhōng gē》 ér zú”。 hòu rén rèn wéi kě néng jiù shì zhè shǒu《 lín lù gē》,“ lù” huò wéi“ zhōng” zhī wù xiě。 kě jiàn lǐ bái zhōng shēng yǐn dà péng zì yù zhī yì。 cǐ piān tōng guò duì dà péng xíng xiàng de kè huá yǔ sòng yáng, biǎo dá zì jǐ yǒng yú zhuī qiú 'ér qiě zì xìn、 zì fù、 bù wèi liú sú de jīng shén。 àn cǐ shī yǔ qì zhí shuài bù qiān, gù qián rén yòu yí fēi lǐ bái zhī zuò zhě, yì yòu xìn wéi lǐ bái zhī zuò 'ér biàn zhī zhě。 cān zhān yīng zhù biān《 lǐ bái quán jí jiàozhù huì shì jí píng》 běn shī tí jiě。
shā qiū chéng xià jì dù fǔ①
wǒ lái jìng hé shì? gāo wò shā qiū chéng②。 chéng biān yòu gǔ shù, rì xī lián qiū shēng③。
lǔ jiǔ bù kě zuì, qí gē kōng fù qíng④。 sī jūn ruò mén shuǐ, hào dàng jì nán zhēng⑤。
① shā qiū: gōng yǎn xīng《 lǐ bái zhàn jí dōng lǔ dì míng kǎo》:“ shā qiū jiù zài yǎn zhōu chéng dōng, jí táng lǔ jùn zhì chéng dōng mén wài, sì shuǐ biān shàng。…… wèishénme yòu chū lái gè‘ hào dàng jì nán zhēng’ de mén shuǐ? shí jì shàng…… mén、 sì hé liú,…… suǒ wèi‘ hào dàng jì nán zhēng’ de mén shuǐ, shí jì yìng zhǐ sì shuǐ hé mén shuǐ yī zhī huì liú hòu, yòu nán liú de sì shuǐ”(《 lǐ bái yán jiū lùn cóng》 dì 'èr ji 280--281 yè)。② gāo wò: zhè lǐ zhǐ xián jū。《 jìn shū · táo qián chuán》:“ cháng yán xià yuè xū xián, gāo wò běi chuāng zhī xià。 qīng fēng sà zhì, zì wèi xī huáng shàng rén”。③ rì xī: zhāomù, cóng zǎo dào wǎn。④ lǔ jiǔ liǎng jù:《 zhuāng zǐ · qū qiè》:“ lǔ jiǔ bó 'ér hán dān wéi”。 cǐ wèi lǔ jiǔ zhī bó, bù néng zuì rén; qí gē zhī yàn, tīng zhī wú xù。 jiē yīn wú gòng shǎng zhī rén。⑤ mén shuǐ: lǔ dì shuǐ míng, zhèng liú jīn míng dà mén hé, yuán chū shān dōng lāi wú xiàn dōng běi yuán shān, xiàng xī nán liú jīng tài 'ān xiàn、 cú lái shān、 mén shàng xiàn, rù yùn hé。 gěng yuán duān shuō mén shuǐ zài qū fù zhī běi qī bā shí lǐ chù xiàng xī liú,“ sī jūn ruò mén shuǐ” zhǐ shì lián xiǎng dào mén shuǐ, bù néng rèn wéi shā qiū chéng jiù zài mén shuǐ zhī bàng( cān《 bǎi jiā táng sòng shī xīn huà》 124 yè)。
cǐ shī zuò yú tiān bǎo sì zài( 746, yī shuō wǔzǎi) qiū。 tiān bǎo sānzǎi( 744) chūn, lǐ bái lí cháng 'ān, kāi shǐ màn yóu。 zài luò yáng, yù jiàn liǎo yǐ jīng 33 suì, què réng cèng dèng wèi shì de dù fǔ, èr rén tóng yóu。 tóng nián qiū, lǐ、 dù、 gāo shì sān rén huì yú liáng yuán( kāi fēng), bìng tóng yóu mèng zhū( shān dōng shànxiàn)、 qí zhōu( Jǐnán) děng dì。 fēn shǒu hòu, lǐ bái dào qí zhōu zǐ jí gōng qǐng gāo rú guì tiān shī shòu dào lù, zhèng shì lǚ xíng yí shì rù liǎo dào jí。 dù fǔ xún dào shī huá gài wèi yù。 cì nián qiū, èr rén yòu huì yú dōng lǔ。 tā men qíng tóu yì hé, qīn mì dào“ zuì mián qiū gòng bèi, xié shǒu rì tóng xíng”(《 yǔ lǐ shí 'èr tóng xún fàn shí yǐn jū》) de dì bù。 bù jiǔ 'èr rén fēn shǒu, dù fǔ xī qù cháng 'ān, lǐ bái yě dōng yóu wú yuè。 cǐ hòu biàn zài wèi huì miàn。
zhè shǒu shī shì lǐ bái sòng zǒu dù fǔ hòu, kè jū shā qiū yù suǒ shí suǒ zuò。《 pī diǎn táng shī zhèng shēng》:“ sàn dàn yòu shēn qíng”。《 táng sòng shī chún》 yǐn shěn dé qián yǔ:“ yòu yú dì, yòu yú qíng, cǐ shī jiā zhèng shēng yě”。
“ sī jūn ruò mén shuǐ, hào dàng jì nán zhēng” shì cǐ shī míng jù。 rú cǐ yǐ liú shuǐ yù qíng sī, lǐ shī shàng yòu“ xiāng sī wú rì yè, hào dàng ruò liú bō”(《 jì yuǎn》);“ qǐng jūn shì wèn dōng liú shuǐ, bié yì yǔ zhī shuí duǎn cháng”(《 jīn líng jiǔ sì liú bié》);“ táo huā tán shuǐ shēn qiān chǐ, bù jí wāng lún sòng wǒ qíng”(《 zèng wāng lún》) děng kě cān。
fù: jīn cún lǐ bái wéi dù fǔ xiě de shī kě xìn zhě jí cún yí zhě gòng sì shǒu, lìng wài sān shǒu shì:
xì zèng dù fǔ( cún yí)
yǐn kē shān tóu féng dù fǔ, tóu dài lì zǐ rì zhuó wǔ。 jiè wèn bié lái tài shòu shēng, zǒng wéi cóng qián zuò shī kǔ。
lǔ jùn dōng shí mén sòng dù 'èr fǔ
zuì bié fù jǐ rì, dēng lín biàn chí tái。 hé shí shí mén lù, zhòng yòu jīn zūn kāi。
qiū bō luò sì shuǐ, hǎi sè míng cú lái。 fēi péng gè zì yuǎn, qiě jìn shǒu zhōng bēi。
qiū rì lǔ jùn yáo cí tíng shàng yàn bié dù bǔ jué fàn shì yù( cún yí)
wǒ jué qiū xīng yì, shuí yún qiū xīng bēi? shān jiāng luò rì qù, shuǐ yǔ qíng kōng yí。
lǔ jiǔ bái yù hú, sòng xíng zhù jīn jī。 xiē 'ān qì gǔ mù, jiě dài guà héng zhī。
gē gǔ chuān shàng tíng, qū dù shén biāo chuī。 yún guī bì hǎi xī, yàn méi qīng tiān shí。
xiāng shī gè wàn lǐ, máng rán kōng 'ěr sī。
jīn xiāng sòng wéi bā zhī xī jīng①
kè zì cháng 'ān lái②, hái guī cháng 'ān qù。 kuáng fēng chuī wǒ xīn, xī guà xián yáng shù③。
cǐ qíng bù kě dào④, cǐ bié hé shí yù? wàng wàng bù jiàn jūn, lián shān qǐ yān wù⑤。
① jīn xiāng: jīn shān dōng jīn xiāng xiàn。《 yuán hé jùn xiàn zhì》 juàn shí hé nán dào yǎn zhōu jīn xiāng xiàn:“ hòu hàn yú jīn yǎn zhōu rèn chéng xiàn xī nán qī shí wǔ lǐ zhì jīn xiāng xiàn”。 wéi bā: shēng píng bù xiáng。 xī jīng: jí cháng 'ān, tiān bǎo yuán nián gǎi chēng xī jīng。② kè: zhǐ wéi bā。③ xián yáng: cǐ zhǐ cháng 'ān。④ bù kě dào: wú fǎ yòng yǔ yán biǎo dá。⑤ wàng wàng: zhān wàng, pàn wàng。 bào zhào《 wú xīng huáng pǔ tíng yǔ zhōng láng bié》:“ lián shān miǎo yān wù, cháng bō huí nán yǐ”
cǐ shī zuò yú jīn xiāng, yán xī wàng jīng huá, sī jūn niàn guó zhī yì。 xiāo shì yūn zhù yún:“ tài bái cǐ shī yīn bié yǒu 'ér dòng huái jūn zhī sī, kě wèi shēn zài jiāng hǎi, xīn cún wèi jué zhě yǐ”。 zhān yīng《 lǐ bái shī wén xì nián》 yún cǐ shī sì zuò yú tiān bǎo wǔzǎi( 746) qù cháo zhī hòu, suǒ jù“ kuáng fēng” liǎng jù。 rán yì yòu rén rèn wéi shì 'ān shǐ luàn hòu suǒ zuò, rú zhū jiàn zhù jí táng rǔ xún《 táng shī jiě》 děng。 ruò dìng wéi 'ān shǐ luàn hòu suǒ zuò, zé yǔ lǐ bái xíng jì yòu wéi。
“ kuáng fēng chuī wǒ xīn, xī guà xián yáng shù” jù, gòu sī qí tè 'ér shēn yú qíng yùn, shì lǐ bái suǒ shàn cháng de xiǎng xiàng、 kuā zhāng zhī fǎ。《 pī diǎn táng shī zhèng shēng》:“ cí lǐ qīng zhēn, xì huì zhě bù néng dào。”《 wǎng shī yuán táng shī jiān》:“ qí yì。”
dēng jīn líng fèng huáng tái①
fèng huáng tái shàng fèng huáng yóu, fèng qù tái kōng jiāng zì liú。 wú gōng huā cǎo mái yōu jìng, jìn dài yī guān chéng gǔ qiū②。
sān shān bàn luò qīng tiān wài③, èr shuǐ zhōng fēn bái lù zhōu④。 zǒng wéi fú yún néng bì rì⑤, cháng 'ān bù jiàn shǐ rén chóu。
① fèng huáng tái: gù zhǐ zài jīn nán jīng shì fèng huáng shān。《 tài píng huán yǔ jì》 juàn jiǔ shí jiāng nán dōng dào jiāng níng xiàn:“ fèng huáng shān, zài xiàn běi yī lǐ, zhōu huí lián sān jǐng gāng, yí lǐ zhì sǐ mǎ jiàn。 sòng yuán jiā shí liù nián, yòu sān niǎo xiáng jí cǐ shān, zhuàng rú kǒng què, wén cǎi wǔ sè, yīn shēng xié hé, zhòng niǎo qún jí。 réng zhì fèng huáng tái lǐ, qǐ tái yú shān, hào wéi fèng huáng shān。” sòng zhāng jiè《 suì hán táng shī huà》 juàn yī:“ jīn líng fèng huáng tái, zài chéng zhī dōng nán, sì gù jiāng shān, xià kuī jǐng yì, gǔ tí yǒng wéi zhé xiān wéi jué chàng”( yòu jiàn zhāng biǎo chén《 shān hú gōu shī huà》 juàn yī)。② wú gōng: sān guó shí wú guó jiàn dū jīn líng, gù chēng。 jìn dài: dōng jìn yì jiàn dū yú jīn líng。 yī guān: zhǐ háo mén guì zú。 qiū: fén mù。③ sān shān: shān míng, zài nán jīng shì xī nán cháng jiāng biān, yīn sān fēng bìng liè、 nán běi xiāng lián 'ér dé míng。 lù yóu《 rù shǔ jì》 juàn yī:“ sān shān, zì shí tóu jí fèng huáng tái wàng zhī, yǎo yǎo yòu wú zhōng 'ěr。 jí guò qí xià, zé jù jīn líng cái wǔ shí lǐ”。 bàn luò: xíng róng sān shān yòu yī bàn bèi yún zhē zhù。④ èr shuǐ: yī zuò“ yī shuǐ”。 zhǐ qín huái hé liú jīng nán jīng hòu, xī rù cháng jiāng, bèi héng jié qí jiān de bái lù zhōu fēn wéi 'èr zhī。 bái lù zhōu: gǔ dài cháng jiāng zhōng de shā zhōu, zài jīn nán jīng shì shuǐ xī mén wài。 zhōu shàng duō jí bái lù, gù míng。 jīn yǐ yǔ lù dì xiāng lián。⑤ fú yún: lù jiǎ《 xīn yǔ · chá zhēng》:“ xié chén zhī bì xián, yóu fú yún zhī zhàng rì yuè yě。”
yù xián hào《 lǐ bái xuǎn jí》:“ cǐ shī dāng zuò tiān bǎo liù zài( 747) yóu jīn líng shí”。《 táng shī pǐn huì》 yǐn liú hòu cūn( kè zhuāng) yǔ:“ lǐ bái dēng huáng hè lóu yòu‘ yǎn qián yòu jǐng dào bù dé, cuī hào tí shī zài shàng tóu’ zhī jù, zhì jīn líng nǎi zuò《 fèng huáng tái》 yǐ nǐ zhī”。 qián rén duō yòu yán lǐ bái《 fèng huáng tái》、《 yīng wǔ zhōu》 shī chū yú cuī hào《 huáng hè lóu》 zhě, yòu yún cuī shī gèng chū yú qián rén。 wáng qí zhù《 lǐ tài bái wén jí》 yǐn zhào huàn guāng yuē:“《 shī yuán》 yǐn shěn quán qī《 lóng chí piān》 yún:‘ lóng chí yào lóng lóng yǐ fēi, lóng dé xiān tiān tiān bù wéi。 chí kāi tiān hàn fēn huáng dào, lóng xiàng tiān mén rù zǐ wēi。 dǐ dì lóu tái duō qì sè, jūn wáng fú yàn yòu guāng huī。 wéi bào huán zhōng bǎi chuān shuǐ, lái cháo cǐ dì mò dōng guī。’ cuī hào dǔ hǎo zhī, xiān nǐ qí gé zuò《 yàn mén hú rén gē》 yún:‘ gāo shān dài jùn dōng jiē yàn, yàn mén hú rén jiā jìn biān。 jiě fàng hú yīng zhú sài niǎo, néng jiāng dài mǎ liè qiū tián。 shān tóu yě huǒ hán duō shāo, yǔ lǐ gū fēng shī zuò yān。 wén dào liáo xī wú dǒu zhàn, shí shí zuì xiàng jiǔ jiā mián。’ zì fēn wú yǐ shàng zhī。 bié zuò《 huáng hè lóu》 shī yún:‘ xī rén yǐ chéng……’。 rán hòu zhí chū yún qīng zhī shàng, shì《 lóng chí》 zhí lǐ tán 'ěr。 lǐ bái yā dào bù gǎn cuò cí, bié tí《 yīng wǔ zhōu》 yún:‘ yīng wǔ lái guò wú jiāng shuǐ, jiāng shàng zhōu chuán yīng wǔ míng。 yīng wǔ xī fēi lǒng shān qù, fāng zhōu zhī shù hé qīng qīng! yān kāi lán yè chūn fēng nuǎn, àn jiā táo huā jǐn làng shēng。 qiān kè cǐ shí tú jí mù, cháng zhōu gū yuè xiàng shuí míng?’ ér zì fēn diào bù ruò yě, yú xīn zhōng bù jiàng, yòu zuò《 fèng huáng tái》 yún:“……”。 rán hòu kě yǐ yàn xíng wú kuì yǐ。 àn qián hòu wǔ piān bìng gǔ fēng yě。 hòu rén yǐ《 lóng chí》 tí zuò piān,《 yàn mén》 tí zuò gē, suì rù zhī gǔ tǐ。《 huáng hè》、《 yīng wǔ》、《 fèng huáng》 rù zhī jìn tǐ, fēi yě。《 táng sòng shī chún》 juàn qī:“ cǐ shī chuán zhě yǐ wéi nǐ cuī 'ér zuò, lǐ huò yòu zhī。 cuī shī zhí jǔ xiōng qíng, qì tǐ gāo hún; bái shī yù mù shān hé, bié yòuhuái bào。 qí yán jiē cóng xīn 'ér fā, jí jǐng 'ér chéng, yì xiàng 'ǒu tóng, shèng jìng gè shàn。”
lǐ bái cǐ shī xiān miáo xiě fèng huáng tái sì zhōu de jǐng sè, rán hòu shū fā huái gǔ shāng shí zhī gǎn。 zài jǐng wù miáo xiě zhōng jì yù gǔ jīn xīng wáng de gǎn kǎi。 mò liǎng jù yīn huái gǔ 'ér gǎn shí 'ér zì shāng, yì yòu dān xīn jiān nìng wù guó hé huái niàn cháo tíng zhī yì。
lǐ bái bù tài xǐ huān zuò lǜ shī。 jīn cún lǜ shī gòng yī bǎi sān shí yú shǒu, ér qí zhōng qī lǜ zuì shǎo, zhǐ yòu bā shǒu。 qiě《 yīng wǔ zhōu》、《 fèng huáng tái》 liǎng piān shì fǒu lǜ shī yì yòu zhēng yì。 dàn lǐ bái bìng fēi bù cháng yú lǜ shī。 tā de lǜ shī shù liàng suī bù jí dù fǔ duō, dàn zài shèng táng shī rén zhōng què bù suàn shǎo; zhì liàng yì shǔ shàng chéng。
wén wáng chāng líng zuǒ qiān lóng biāo yáo yòu cǐ jì①
yáng zhōu huā luò zǐ guī tí②, wén dào lóng biāo guò wǔ xī③。 wǒ jì chóu xīn yǔ míng yuè, suí jūn zhí dào yè láng xī④。
① wáng chāng líng biǎn wéi lóng biāo wèi de shí jiān, shǐ wú míng zài。 cǐ shī shì lǐ bái tīng dào zhè yī xiāo xī shí suǒ zuò。 zhān yīng《 lǐ bái shī wén xì nián》 xì cǐ shī yú tiān bǎo bā zài( 749)。 lǐ yún yì《 wáng chāng líng shī zhù · qián yán》( shàng hǎi gǔ jí chū bǎn shè《 táng shī xiǎo jí》 běn) chēng wáng chāng líng yuē zài tiān bǎo liù nián qiū biǎn lóng biāo wèi, lù tú qiān yán shù yuè, dì 'èr nián shǐ lí wǔ líng( jīn hú nán cháng dé shì) fù lóng biāo。 zé lǐ bái cǐ shī dāng shì tiān bǎo qī zài chūn zuò yú yáng zhōu。 yòu lǐ huá zhēn、 fù xuán cóng《 wáng chāng líng shì jì xīn tàn》 wèi cǐ shī dāng zuò yú tiān bǎo shízǎi huò shí yīzǎi chūn(《 gǔ jí zhěng lǐ yǔ yán jiū》 dì wǔ ji, dì 100 yè)。 zuǒ qiān: biǎn guān jiàng zhí。《 hàn shū · zhōu chāng chuán》:“ wú jí zhī qí zuǒ qiān”。 yán shī gǔ zhù:“ shì shí zūn yòu 'ér bēi zuǒ, gù wèi biǎn zhì wèi wéi zuǒ qiān”。 lóng biāo: táng dài xiàn míng, shǔ wū zhōu, zài jīn hú nán xī bù qián yáng xiàn。② zhè jù yòu zuò“ yáng huā luò jìn zǐ guī tí”, rán sòng shǔ běn zuò“ yáng zhōu huā luò”。 jù cǐ zhī cǐ shī dāng wéi lǐ bái yóu yáng zhōu shí suǒ zuò。③ wén dào: tīng shuō。 lóng biāo: zhǐ wáng chāng líng。 shì yīn wáng céng wéi jiāng níng chéng、 lóng biāo wèi 'ér chēng qí wéi“ wáng jiāng níng”、“ wáng lóng biāo”。 wǔ xī:《 tōng diǎn》 juàn yī bā sān:“ wǔ xī wèi yǒu、 chén、 wū、 wǔ、 líng děng wǔ xī yě”。 zài jīn hú nán xī bù hé guì zhōu dōng bù yī dài。 lóng biāo kào jìn guì zhōu, zài táng dài shì bǐ jiào huāng pì de dì fāng。④ yè láng: táng dài xiàn míng, zài jīn guì zhōu tóng zǐ xiàn dōng( shǔ zhēn zhōu)。《 tōng diǎn》 juàn yī bā qī:“ zhēn zhōu, gǔ mán yí zhī dì, dà táng zhēnguàn qī nián zhì zhēn zhōu huò wéi yè láng jùn。” cǐ wéi lǐ bái“ liú yè láng” zhī yè láng。 yī shuō zhǐ jīn hú nán shěng zhǐ jiāng xiàn xī nán de táng yè láng xiàn, tiān bǎo yuán nián gǎi wéi 'é shān xiàn。 suí jūn: yī zuò suí fēng。
lǐ bái tīng dào hǎo yǒu wáng chāng líng zāo shòu chán huǐ, bèi biǎn wéi lóng biāo xiàn wèi de xiāo xī, xiě liǎo zhè shǒu shī。 shī yǐ luò huā hé zǐ guī bēi míng qǐ xīng, xuàn rǎn chū gǎn shāng de fēn wéi, jì 'ér biǎo dá duì péng yǒu de sī niàn、 guān qiē、 dān yōu zhī yì。《 lǐ tài bái shī chún》 juàn 'èr yǐn xiè dié shān yún:“ shǒu jù tuō xīng, cì jù fù shì, mò 'èr jù yán qíng。”
jì chóu xīn yǔ míng yuè suí jūn xī qù de gòu sī qí tè yōu měi, qíng yùn shēn zhì yōu cháng。 shì wéi tài bái míng jù。 cáo zhí《 yuàn shī》:“ yuàn zuò dōng nán fēng, chuī wǒ rù jūn huái。” qí huàn《 cháng mén yuàn》:“ jiāng xīn jì míng yuè, liú yǐng rù jūn huái。” wáng wéi《 sòng shěn zǐ fú zhī jiāng dōng》:“ wéi yòu xiāng sī sì chūn sè, jiāng nán jiāng běi sòng jūn guī。” yòu lǐ bái《 jīn xiāng sòng wéi bā zhī xī jīng》“ kuáng fēng chuī wǒ xīn, xī guà xián yáng shù” děng, jiē kě cān dú。
dá wáng shí 'èr hán yè dú zhuó yòuhuái①
zuó yè wú zhōng xuě, zǐ yóu jiā xīng fā②。 wàn lǐ fú yún juàn bì shān, qīng tiān zhōng dào liú gū yuè③。
gū yuè cāng làng hé hàn qīng④, běi dǒu cuò luò cháng gēng míng⑤。 huái yú duì jiǔ yè shuāng bái, yù chuáng jīn jǐng bīng zhēng róng⑥。
rén shēng piāo hū bǎi nián nèi, qiě xū hān chàng wàn gǔ qíng。
jūn bù néng lí gāo jīn jù xué dǒu jī⑦, zuò lìng bí xī chuī hóng ní⑧。
jūn bù néng xué gē shū, héng xíng qīng hǎi yè dài dāo, xī tú shí bǎo qǔ zǐ páo⑨。
yín shī zuò fù běi chuāng lǐ, wàn yán bù zhí yī bēi shuǐ⑩。 shì rén wén cǐ jiē diào tóu, yòu rú dōng fēng shè mǎ 'ěr。
yú mù yì xiào wǒ, wèi yǔ míng yuè tóng⑾。 huá liú quán jú bù néng shí, jiǎn lǘ dé zhì míng chūn fēng⑿。
《 zhé yáng》《 huáng huá》 hé liú sú, jìn jūn tīng qín wǎng《 qīng jiǎo》⒀。
《 bā rén》 shuí kěn hé《 yáng chūn》? chǔ dì yóu lái jiàn qí pú⒁。 huáng jīn sàn jìn jiāo bù chéng, bái shǒu wéi rú shēn bèi qīng。
yī tán yī xiào shī yán sè, cāng yíng bèi jǐn xuān bàng shēng⒂。 zéngshēn qǐ shì shā rén zhě? chán yán sān jí cí mǔ jīng⒃。
yǔ jūn lùn xīn wò jūn shǒu, róng rǔ yú yú yì hé yòu? kǒng shèng yóu wén shāng fèng lín⒄, dǒng lóng gèng shì hé jī gǒu⒅?
yī shēng 'ào 'àn kǔ bù xié, ēn shū méi láo zhì duō guāi⒆。 yán líng gāo yī hàn tiān zǐ, hé bì cháng jiàn zhǔ yí shì yù jiē⒇。
dá yě bù zú guì, qióng yě bù zú bēi。 hán xìn xiū jiāng jiàng guàn bǐ 21, mí héng chǐ zhú tú gū 'ér 22。
jūn bù jiàn lǐ běi hǎi, yīng fēng háo qì jīn hé zài 23? jūn bù jiàn péi shàng shū, tǔ fén sān chǐ hāo jí jū 24!
shàonián zǎo yù wǔ hú qù, jiàn cǐ mí jiāng zhōng dǐng shū 25。
① wáng shí 'èr: shēng píng bù xiáng。 wáng céng zèng lǐ bái《 hán yè dú zhuó yòuhuái》 shī yī shǒu, lǐ bái yǐ cǐ zuò dá。② zǐ yóu:《 shì shuō xīn yǔ · rèn dàn》:“ wáng zǐ yóu jū shān yīn, yè dà xuě, mián jué, kāi shì mìng zhuó jiǔ, sì wàng jiǎo rán, yīn qǐ fǎng huáng, yǒng zuǒ sī《 zhāo yǐn》 shī, hū yì dài 'ān dào。 shí dài zài shàn, jí biàn yè chéng xiǎo chuán jiù zhī。 jīng sù fāng zhì, zào mén bù qián 'ér fǎn。 rén wèn qí gù, wáng yuē:‘ wú běn chéng xīng 'ér xíng’, xīng jìn 'ér fǎn, hé bì jiàn dài?” cǐ yǐ zǐ yóu nǐ wáng shí 'èr。③ zhōng dào: zhōng jiān。 liú gū yuè: yuè liàng zài kōng zhōng yùn xíng。④ cāng làng: jí cāng làng。 wáng qí zhù:“ cāng làng, yóu cāng liáng, hán lěng zhī yì。” zhè lǐ yòu qīng liáng de yì sī。 hé hàn: yín hé。⑤ cháng gēng: xīng míng, jí tài bái jīn xīng。《 shī · xiǎo yǎ · dà dōng》:“ dōng yòu qǐ míng, xī yòu cháng gēng”。 gǔ shí bǎ huáng hūn shí fēn chū xiàn yú xī fāng de jīn xīng chēng wéi cháng gēng xīng。⑥ yù chuáng: cǐ zhǐ jǐng shàng de zhuāng shì huá lì de lán gān。
yǐ shàng shí jù wéi dì yī duàn, miáo xiě wáng shí 'èr xuě yè dú zhuó、 huái niàn yuǎn rén( lǐ bái) de qíng jǐng。
⑦ lí gāo: yòng hú lí ròu liàn chéng de yóu zhī, dǒu jī shí tú zài jī tóu shàng, duì fāng de jī wén dào qì wèi jiù wèi jù hòu tuì。 jīn jù: tào zài jīzhuǎ shàng de jīn shǔ pǐn, shǐ jīzhuǎ gèng fēng lì。⑧ zuò lìng jù: wáng qí zhù:“ xuán zōng hǎo dǒu jī, shí yǐ dǒu jī gòngfèng zhě, ruò wáng zhǔn、 jiǎ chāng zhī liú, jiē hè yì kě wèi”。 lǐ bái《 gǔ fēng · dà chē yáng fēi chén》:“ lù féng dǒu jī zhě, guān gài hé huī hè, bí xī gān hóng ní”。⑨ gē shū: jí gē shū hàn, táng cháo dàjiàng, tū jué zú gē shū bù rén。 céng rèn lǒng yòu、 hé xī jié dù shǐ。《 tài píng guǎng jì》 juàn sì jiǔ wǔ《 zá lù》:“ tiān bǎo zhōng, gē shū hàn wéi 'ān xī jié dù shǐ, kòng dì shù qiān lǐ, shèn zhù wēi lìng, gù xī bǐ rén gē zhī yuē:‘ běi dǒu qī xīng gāo, gē shū yè dài dāo。 tǔbō zǒng shā jìn, gèng zhù liǎngchóng háo。’” xī tú shí bǎo: zhǐ tiān bǎo bā zài gē shū hàn shuài dà jūn qiáng gōng tǔbō de shí bǎo chéng。《 jiù táng shū · gē shū hàn chuán》:“ tǔbō bǎo shí bǎo chéng, lù yuǎn 'ér xiǎn, jiǔ bù bá。 bā zài, yǐ shuò fāng、 hé dōng qún mù shí wàn zhòng wěi hàn zǒng tǒng gōng shí bǎo chéng。 hàn shǐ huī xià jiāng gāo xiù yán、 zhāng shǒu yú jìn gōng, bù xún rì 'ér bá zhī。 shàng lù qí gōng, bài tè jìn, hóng lú yuán wài qīng, yǔ yī zǐ wǔ pǐn guān, cì wù qiān pǐ, zhuāng zhái gè yī suǒ, jiā shè yù shǐ dà fū。” zǐ páo: táng cháo sān pǐn yǐ shàng dà guān suǒ chuān de fú zhuāng。⑩ zhí: tōng“ zhí”。
yǐ shàng jiǔ jù wéi dì 'èr duàn, jiē lù dāng shí quán guì dāng dào, zhuān héng bá hù, zhèng zhí de dú shū rén què bèi pái chì。 cǐ míng wéi wáng shí 'èr míng bù píng, shí yì jǐ zhī bù píng。
⑾ míng yuè: yī zhǒng míng guì de zhēn zhū。《 wén xuǎn》 juàn 'èr jiǔ zhāng xié《 zá shī shí shǒu》 zhī wǔ:“ yú mù xiào míng yuè”。 zhāng xǐ zhù:“ yú mù, yú zhī mù jīng bái zhě yě。 míng yuè, bǎo zhū yě。” cǐ yǐ yú mù hùn wéi míng yuè zhū 'ér yù cháo tíng xiǎo rén dāng dào。⑿ huá liú: jùn mǎ, cǐ yù xián cái。 jiǎn lǘ: bǒ zú zhī lǘ, cǐ yù jiān nìng。⒀《 zhé yáng》、《 huáng huá》: huáng huá yòu zuò huáng huá、 huáng huā。《 zhuāng zǐ · tiān dì》:“ dà shēng bù rù yú lǐ 'ěr,《 zhé yáng》、《 huáng huá》 zé kè rán 'ér xiào。” chéng xuán yīng shū:“《 zhé yáng》、《 huáng huá》, gài gǔ zhī sú zhōng xiǎoqǔ yě, wán xiá bǐ yě, gù kè rán dòng róng”。《 qīng jiǎo》: qǔdiào míng。 chuán shuō zhè gè qǔdiào yòu dé zhī jūn cái néng tīng, fǒu zé huì yǐn qǐ zāi huò。 jù《 hán fēi zǐ · shí guò》 zài: chūn qiū shí jìn píng gōng qiǎngpò shuài kuàng tì tā yǎn zòu《 qīng jiǎo》, jiēguǒ jìn guó dà hàn sān nián, píng gōng yě dé liǎo bìng。⒁《 bā rén》: jí《 xià lǐ bā rén》, gǔ dài yī zhǒng bǐ jiào tōng sú de qǔdiào。《 yáng chūn》: jí《 yáng chūn bái xuě》, gǔ dài yī zhǒng bǐ jiào gāo yǎ de qǔdiào。 qí pú:《 hán fēi zǐ · hé shì》:“ chǔ rén hé shì dé yù pú chǔ shān zhōng, fèng 'ér xiàn zhī lì wáng。 lì wáng shǐ yù rén xiàngzhī。 yù rén yuē:‘ shí yě。’ wáng yǐ hé wéi kuáng 'ér yuè qí zuǒ zú。 jí lì wáng hōng, wǔ wáng jí wèi, hé yòu fèng qí pú 'ér xiàn zhī wǔ wáng。 wǔ wáng shǐ yù rén xiàngzhī, yòu yuē:‘ shí yě。’ wáng yòu yǐ hé wéi kuáng 'ér yuè qí yòu zú。 wǔ wáng hōng, wén wáng jí wèi。 hé nǎi bào qí pú 'ér kū yú chǔ shān zhī xià, sān rì sān yè, lèi jìn 'ér jì zhī yǐ xuè。 wáng wén zhī, shǐ rén wèn qí gù yuē:‘ tiān xià zhī yuè zhě duō yǐ, zǐ xī kū zhī bēi yě?’ hé yuē:‘ wú fēi bēi yuè yě, bēi fū bǎo yù 'ér tí zhī yǐ shí, zhēn shì 'ér míng zhī yǐ kuáng, cǐ wú suǒ yǐ bēi yě。’ wáng nǎi shǐ yù rén lǐ qí pú, ér dé bǎo yān。 suì míng yuē hé shì zhī bì”。⒂ cāng yíng: bǐ yù jìn chán yán de rén。《 shī · xiǎo yǎ · qīng yíng》:“ yíng yíng qīng yíng, zhǐ yú fán, qǐ dì jūn zǐ, wú xìn chán yán。” bèi jǐn: yòu huā wén de bèi ké, zhè lǐ bǐ yù chán yán。《 shī jīng · xiǎo yǎ · xiàng bó》:“ qī xī fěi xī, chéng shì bèi jǐn。 bǐ zèn rén zhě, yì yǐ tài shèn。” liǎng jù yì wéi: tán xiào zhī jiān shāo yòu bù shèn, jiù huì bèi jìn chán de rén zuò wéi zuì guò jìn xíng fěi bàng。⒃ zéngshēn: chūn qiū shí lǔ guó rén, kǒng zǐ de mén tú。《 zhàn guó cè · qín cè 'èr》:“ Zēngzǐ chù fèi, fèi rén yòu yǔ Zēngzǐ tóng míng xìng zhě 'ér shā rén。 rén gào Zēngzǐ mǔ yuē:‘ zéngshēn shā rén。’ Zēngzǐ zhī mǔ yuē:‘ wú zǐ bù shā rén’。 zhì zì ruò。 yòu qǐng yān, yī rén yòu yuē:‘ zéngshēn shā rén’。 qí mǔ shàng zhì zì ruò yě。 qǐng zhī, yī rén yòu gào zhī yuē:‘ zéngshēn shā rén’。 qí mǔ jù, tóu zhù, yú qiáng 'ér zǒu”。
yǐ shàng shí sì jù wéi dì sān duàn, tōng guò yī lián chuàn de bǐ yù, jiē lù dāng shí shì fēi bù míng、 xié zhèng bù fēn de shè huì xiàn shí; shū xiě zì jǐ qǔgāohèguǎ, zāo rén chán huǐ de bēi fèn。
⒄ shāng fèng lín:《 lùn yǔ · zǐ hǎn》:“ zǐ yuē:‘ fèng niǎo bù zhì, hé bù chū tú, wú yǐ yǐ fū!’”《 shǐ jì · kǒng zǐ shì jiā》:“ lǔ 'āi gōng shí sì nián chūn, shū sūn shì chē zǐ chú shāng huò shòu, yǐ wéi bù xiáng。 zhòng ní shì zhī yuē:‘ lín yě。’ tàn zhī yuē:‘ hé bù chū tú, luò bù chū shū, wú yǐ yǐ fū!’ yán yuān sǐ, kǒng zǐ yuē:‘ tiān sàng yú!’ jí xī shòu jiàn lín, yuē:‘ wú dào qióng yǐ。’”⒅ dǒng lóng:《 zī zhì tōng jiàn》 juàn yī OO jìn jì mù dì yǒng hé shí 'èr nián: qín sī kōng wáng duò xìng gāng yì。 yòu pú shè dǒng róng, shì zhōng qiáng guó jiē yǐ nìng xìng jìn, duò jí zhī rú chóu。 měi cháo jiàn, róng wèi cháng yǔ zhī yán。 huò wèi duò yuē:‘ dǒng jūn guì xìng rú cǐ, gōng yí xiǎo jiàng yì jiē zhī。’ duò yuē:‘ dǒng lóng shì hé jī gǒu? ér jīn guó shì yǔ zhī yán hū!’” hú sān shěng zhù:“ lóng, dǒng róng xiǎo zì。”⒆ bù xié: bù néng suí sú。 ēn shū: zhè lǐ zhǐ jūn 'ēn shū yuǎn。 méi láo: zhǐ yǐn jiàn de rén tú fèi kǔ xīn。 guāi: shì yǔ yuàn wéi。⒇ yán líng: jí dōng hàn yǐn shì yán guāng, zì zǐ líng, céng yǔ guāng wǔ dì liú xiù tóng xué。 liú xiù zuò huáng dì hòu, yán guāng yǐn jū。 dì qīn fǎng zhī, yán zhōng bù shòu mìng( jiàn《 hòu hàn shū》 juàn bā sān《 yì mín chuán》)。 cháng jiàn zhǔ yí:《 zhàn guó cè · qí cè liù》:“ dà guān ruò jī, xiū jiàn zhǔ yí。” shì yù jiē: zài huáng gōng de yù jiē xià shì hòu huáng dì。 21、 hán xìn: hàn chū dàjiàng, huái yīn rén。 chǔ hàn zhàn zhēng qī jiān, céng bèi fēng wéi qí wáng。 hàn wáng cháo jiàn lì hòu, gǎi fēng chǔ wáng, hòu jiàng wéi huái yīn hóu。《 shǐ jì · huái yīn hóu lièzhuàn》 zài: hán xìn jiàng wéi huái yīn hóu hòu, cháng chēng bìng bù cháo, xiū yǔ jiàng hóu zhōu bó、 yǐng yīn hóu guàn yīng děng bìng liè。 22、 mí héng: hàn mò cí fù jiā。《 hòu hàn shū》 juàn yī yī O《 mí héng chuán》:“ mí héng…… shǎo yòu cái biàn, ér qì shàng gāng yì, jiáo shí màn wù…… shì shí xǔ dū xīn jiàn, xián shì dà fū sì fāng lái jí。 huò wèn héng yuē:‘ hé cóng chén cháng wén、 sī mǎ bó dá hū?’ duì yuē:‘ wú yān néng cóng tú gū 'ér yé!’” 23、 lǐ běi hǎi: jí lǐ yōng( cān qián《 shàng lǐ yōng》 shī zhù)。 24、 péi shàng shū: jí péi dūn fù, táng xuán zōng shí rèn xíng bù shàng shū。 lǐ、 péi jiē dāng shí cái jùn zhī shì, tóng shí bèi lǐ lín fǔ shā hài。 25、 wǔ hú: tài hú jí qí zhōu wéi de sì gè hú。 wǔ hú qù, shì jiè chūn qiū shí yuè guó dà fū fànlǐ gōng chéng shēn tuì, yǐn jū wǔ hú de gù shì( xiáng jiàn《 shǐ jì · huò zhí chuán》), shuō míng zì jǐ zì shàonián shí dài jiù yòu yǐn jū zhī zhì。 mí: gèng jiā。 zhōng dǐng, míng zhōng liè dǐng 'ér shí, xíng róng guì zú rén jiā de pái chǎng。 zhè lǐ dài zhǐ fù guì。
yǐ shàng shí bā jù wéi dì sì duàn, kǎi yán róng rǔ qióng dá zhī bù zú lùn。
zhān yīng《 lǐ bái shī wén xì nián》 xì cǐ shī yú tiān bǎo jiǔ zài( 750)。 wáng qí《 lǐ tài bái nián pǔ》 tiān bǎo bā zài fù kǎo yún:“ shì nián liù yuè, lǒng yòu jié dù shǐ gē shū hàn gōng tǔbō shí bǎo chéng, bá zhī。 bái yòu《 dá wáng shí 'èr hán yè dú zhuó yòuhuái》 shī”。 lè shǐ《 lǐ hàn lín jí xù》 yuē:“ bái yòu gē yún:‘ yín shī zuò fù běi chuāng lǐ, wàn yán bù zhí yī bēi shuǐ。’ gài tàn hū yòu qí shí 'ér wú qí wèi。 wū hū! yǐ hàn lín zhī cái míng, yù xuán zōng zhī zhī jiàn, ér nǎi piāo líng rú shì。” zhè shì yī shǒu qīng sù zì jǐ huái bào de shū qíng shī。 shī zhōng jiē lù dāng shí cháo tíng xiǎo rén dé zhì, yòu cái néng de rén bù bèi zhòng yòng, fǎn zāo chán huǐ。 biǎo shì yào chāo tuō róng rǔ qióng dá zhī niàn, xiàng yán guāng、 fànlǐ nà yàng piāo rán yǐn jū。 zhè shǒu shī cháng dá wǔ shí yī jù, zhù tí jí zhōng, céng cì jǐng rán, yǔ yán jí wéi xī lì, bǐ yù yě hěn shēng dòng。
qián rén yòu yí cǐ shī fēi lǐ bái suǒ zuò zhě, rú xiāo shì yūn yuē:“ zào yǔ yòng shì, cuò luàn diān dǎo, jué wú lún lǐ, dǒng lóng yī shì, yóu wéi kě xiào, jué fēi tài bái zhī zuò。” cǐ shuō xiǎn xì tuī cè, bù zú yǐ fú rén。《 lǐ tài bái shī chún》 yún:“ cǐ piān xiāo shì yūn yǐ wéi wěi zuò, yán cāng làng duàn wéi tài bái zuò。 yú cóng yán shuō。 yán yún‘ qīng tiān zhōng dào liú gū yuè’ shì xiě qí xīn xiōng。” zhān yīng《 lǐ bái shī wén xì nián》:“ lè shǐ、 lǚ jìn shū jiē sòng chū rén, ér jí jiàn zhī, sì fēi wǔ dài jiànrén suǒ kě wěi zào。”
kū cháo qīng héng①
rì běn cháo qīng cí dì dū②, zhēng fān yī piàn rào péng hú③。 míng yuè bù guī chén bì hǎi, bái yún chóu sè mǎn cāng wú④。
① cháo qīng héng: jí cháo héng, rì běn rén, yuán míng 'ā bèi zhòng má lǚ( yòu zuò 'ān péi zhòng má lǚ),《 jiù táng shū · dōng yí · rì běn guó chuán》 yīn yì zuò zhòng mǎn。 rì běn líng guī 'èr nián, táng kāi yuán wǔ nián( 717), lái wǒ guó qiú xué。 gǎi xìng míng wéi cháo héng。 cháo tōng“ cháo”。 zú yè hòu cháng qī liú jū zhōng guó, lì rèn sī jīng jú jiàoshū、 zuǒ shí yí、 zuǒ bǔ jué、 zuǒ sàn qí cháng shì、 ān nán dū hù děng zhí。 tiān bǎo shí 'èr zài( 753) dōng, rèn mì shū jiān jiān wèi wèi qīng, yǐ táng cháo shǐ zhě de shēn fèn suí rì běn fǎng huá de shǐ zhě téng yuán qīng hé děng rén fēn chéng sì chuán huí guó, zài liú qiú fù jìn yù fēng bào, yǔ qí tā chuán zhǐ shī qù lián xì。 dāng shí wù chuán cháo héng yùnàn, qí shí tā piào liú dào 'ān nán huān zhōu( zhì suǒ zài jīn yuè nán róng shì) yī dài, yù hǎi dào, tóng chuán sǐ zhě yī bǎi qī shí yú rén, dú cháo héng yǔ téng yuán yú tiān bǎo shí sì zài( 755) niǎn zhuǎn huí dào cháng 'ān。 qīng: zūn chēng。 lǐ bái yǐ wéi cháo héng yǐ yùnàn, gù zuò cǐ shī yǐ dào zhī。② dì dū: zhǐ táng cháo jīng chéng cháng 'ān。③ péng hú: chuán shuō zhōng dōng hǎi zhōng péng lāi、 fāng hú děng xiān shān。 cǐ zhǐ cháo héng zài dōng hǎi zhōng háng xíng。 míng yuè: yù pǐn dé gāo jié cái huá chū zhòng zhī shì, yī shuō shì yuè míng zhū, cǐ yù cháo héng。 chén bì hǎi: zhǐ nì sǐ hǎi zhōng。④ cāng wú: běn zhǐ jiǔ yí shān, cǐ zhǐ chuán shuō zhōng dōng běi hǎi zhōng de yù zhōu shān。 xiāng chuán yù zhōu shān zì cāng wú fēi lái, gù yì chēng cāng wú( jiàn《 yī tǒng zhì》)。 cǐ jù wèi: bēi chóu de yún wù lǒngzhào zhe dà hǎi hé cāng wú shān。
rì běn jìn téng yuán cuì《 lǐ tài bái shī chún》 juàn wǔ:“ shì wén 'ān péi zhòng má lǚ fùmò 'é chuán shí zhī shī yě。 ér shī cí jué diào, cǎn rán zhī qíng, yì yú chǔ biǎo。” yù xián hào《 lǐ bái xuǎn jí》:“ cǐ shī nǎi tiān bǎo shí sānzǎi( 754) chūn xià jiān zài guǎng líng( jīn jiāng sū yáng zhōu shì) yù jiàn wèi hào, wén cháo héng guī guó shí yù bào fēng shī shì de xiāo xī hòu suǒ zuò。”
zhōng rì liǎng guó zǎo zài xī hàn shí qī jiù yòu jiāo wǎng, dào táng dài xíng chéng liǎo wén huà jiāo liú de gāo cháo。 jù shǐ shū jìzǎi, rì běn pài lái zhōng guó de qiǎn táng shǐ bù xià shí sān cì, měi cì dū suí dài qiǎn táng xué shēng( liú xué shēng) duō rén lái zhōng guó xué xí。 cháo héng shì kāi yuán wǔ nián suí dì jiǔ cì qiǎn táng shǐ lái zhōng guó de rì běn xué shēng。 tā cháng qī liú jū zhōng guó, jié jiāo liǎo lǐ bái、 wáng wéi děng xǔ duō péng yǒu。 lǐ bái cǐ shī suī yīn wù chuán 'è hào 'ér zuò, dàn bēi tòng zhī qíng shì zhēn shí 'ér qiě shēn zhì de。 quán shī chén tòng 'ér bù dāi zhì, jié jù yóu qí yú yùn yōu cháng。
xuān zhōu xiè tiǎo lóu jiàn bié jiàoshū shū yún①
qì wǒ qù zhě zuó rì zhī rì bù kě liú,
luàn wǒ xīn zhě jīn rì zhī rì duō fán yōu。
cháng fēng wàn lǐ sòng qiū yàn, duì cǐ kě yǐ hān gāo lóu②。
péng lāi wén zhāng jiàn 'ān gǔ③, zhōng jiān xiǎo xiè yòu qīng fā④。
jù huái yì xīng zhuàng sī fēi⑤, yù shàng qīng tiān lǎn míng yuè⑥。
chōu dāo duàn shuǐ shuǐ gèng liú, jǔ bēi xiāo chóu chóu gèng chóu。
rén shēng zài shì bù chēng yì, míngzhāosàn fā nòng piānzhōu⑦。
① cǐ shī《 wén yuàn yīng huá》 tí zuò《 péi shì yù shū huá dēng lóu gē》, zé suǒ bié zhě yī wéi lǐ yún, yī wéi lǐ huá。 lǐ bái lìng yòu wǔ yán shī《 jiàn jiàoshū shū yún》, zuò yú mǒu chūn jì, qiě wú dēng lóu shì, yǔ cǐ shī wú shè。 zhū jiā zhù běn duō xì cǐ shī yú tiān bǎo shí 'èr zài qiū, rán yú“ shū huá”、“ shū yún” jūn hán hú qí cí。 dài kǎo。《 xīn táng shū · lǐ huá chuán》:“ tiān bǎo shí yīzǎi qiān jiān chá yù shǐ”。《 xīn táng shū · zǎixiàng shì xì biǎo》 èr shàng: zhào jùn lǐ shì xī zǔ fáng jǐng xīn zǐ zhòng yún, zuǒ sī yuán wài láng; shū yún, jiān chá yù shǐ。 xuān zhōu: jīn 'ān huī xuān chéng xiàn yī dài。 xiè tiǎo lóu, yòu míng běi lóu、 xiè gōng lóu, zài líng yáng shān shàng, xiè tiào rèn xuān chéng tài shǒu shí suǒ jiàn。 lǐ bái yú tiān bǎo shí 'èr zài( 753) yóu liáng yuán( jīn kāi fēng) nán xíng, qiū zhì xuān chéng。 lǐ bái lìng yòu wǔ yán shī《 qiū dēng xuān chéng xiè tiǎo běi lóu》。 jiàoshū: guān míng, jí jiàoshū láng, zhǎng guǎn cháo tíng de tú shū zhěng lǐ gōng zuò。 shū yún: yī jiě zuò zú shū lǐ yún; yī jiě yí wéi lǐ xìng 'ér míng shū yún zhě。② hān gāo lóu: chàng yǐn yú gāo lóu。③ péng lāi: cǐ zhǐ dōng hàn shí cáng shū zhī dōng guān。《 hòu hàn shū》 juàn 'èr sān《 dòu róng lièzhuàn》 fù dòu zhāng chuán:“ shì shí xué zhě chēng dōng guān wéi lǎo shì cáng shì, dào jiā péng lāi shān”。 lǐ xián zhù:“ yán dōng guān jīng jí duō yě。 péng lāi, hǎi zhōng shén shān, wéi xiān fǔ, yōu jīng mì jí bìng jiē zài yě”。 jiàn 'ān gǔ: hàn mò jiàn 'ān nián jiān,“ sān cáo” hé“ qī zǐ” děng zuò jiā suǒ zuò zhī shī fēng gǔ qiú shàng, hòu rén chēng zhī wéi“ jiàn 'ān fēng gǔ”。④ xiǎo xiè: zhǐ xiè tiǎo。 hòu rén jiāng tā hé xiè líng yùn bìng jǔ, chēng wéi dà xiè、 xiǎo xiè。 qīng fā: qīng xiù jùn shuǎng。⑤ yì xīng: chāo tuō piāo yì de xīng zhì, duō zhǐ shān shuǐ yóu xīng。 wáng bó《 téng wáng gé xù》:“ yáo jīn fǔ chàng, yì xīng chuán fēi”。 lǐ bái《 sòng hè bīn kè guī yuè》:“ jìng hú liú shuǐ yàng qīng bō, kuáng kè guī zhōu yì xīng duō”。 zhuàng sī fēi: lú sī dào《 lú jì shì lěi》:“ lì cí quán yǒng, zhuàng sī yún fēi”。⑥ lǎn: tōng“ lǎn”, zhāi qǔ de yì sī。⑦ sàn fā: bù shù guān, yì wèi bù zuò guān。 nòng piānzhōu: chéng xiǎo zhōu guī yǐn jiāng hú。 cān《 dá wáng shí 'èr hán yè dú zhuó yòuhuái》 zhù 25。
cǐ shī tè jù tài bái shén yùn, qián rén chēng qí“ rú tiān mǎ xíng kōng, shén lóng chū hǎi”( míng chóng zhēn sān nián bǎn yán cāng làng、 liú huì mèng píng diǎn《 lǐ tài bái jí》 zài míng rén píng yǔ);“ xīng qǐ chāo hū”( wáng fū zhī《 táng shī píng xuǎn》 juàn yī);“ xióng qíng yì diào”( lù shí yōng《 táng shī jìng》 juàn shí jiǔ)。《 táng sòng shī chún》 juàn qī yún:“ yáo qíng biāo shù, yì xīng yún fēi, dù fǔ suǒ wèi‘ piāo rán sī bù qún’ zhě, cǐ yǐ。 qiānzǎi zhī xià, yóu jiàn jiǔ jiān 'àn yì zhī zhuàng, zhēn xiān cái yě”。 táng rǔ xún《 táng shī jiě》 juàn shí sān:“ cǐ yàn shì duō jiān, sī qī yì yě。 yán wǎng rì bù fǎn, lái rì duō yōu, hé chéng cǐ qiū sè dēng lóu yǐ xiāng hān chàng hū?…… rán bù dé jìn jūn, shì yǐ chóu bù néng wàng。 ér yǐ chōu dāo duàn shuǐ qǐ xīng, yīn yán rén shēng jì bù chēng yì, biàn dāng shì zhì piānzhōu, hé xīxī shì huàn wéi yě?” wáng yáo qú《 táng shī hé jiě》 juàn sān: qián sì jù“ qǐ shì háo mài, rú fēng yǔ zhī zhòu zhì。 yán rì yuè rú liú, guāng yīn rú shǐ yǐ qù zhī。 zuó rì nán liú, fāng lái zhī yōu sī fán luàn, kuàng rén shēng zhī jù sàn bù dìng, ér qiū fēng yòu fù kě bēi hū! dāng cǐ qiū fēng sòng yàn, lín tiào gāo lóu, kě bù jìn zuì chén hān, yǐ xiě wǒ yōu hū?” ān qí děng《 lǐ bái quán jí biān nián zhù shì》 yún:“ qián rén duō yǐ‘ péng lāi’ zhū jù wéi zàn měi lǐ yún zhī yǔ, wù。‘ péng lāi wén zhāng’,《 wén yuàn yīng huá》 zuò‘ cài shì wén zhāng’, cài shì dāng zhǐ cài yōng。 yōng céng cān yǔ《 dōng guān hàn jì》 zhī zhuàn shù, qí shǐ bǐ bù zài bān gù zhī xià, qí wén cí yóu qiě guò zhī, suǒ shàng zhū shū yì, qièzhòng shí bì, guāng yàn zhào rén。…… cǐ shī yú wén zhāng dú biāo dōng guān, ér chū gǎo huò zuò‘ cài shì’, gài yòu gǎn yú yōng zhī shì yú? jiàn 'ān qī zǐ, kāng kǎi yǐ rèn qì, lěi luò yǐ shǐ cái, suī zài jì shì, zhuó yuè qiān gǔ。 xiǎo xiè yì yǐ kuàng shì yì cái, bù dé qí sǐ。 bái yú nán zhāosān bǎi nián jiān duō cì biāo jǔ xiǎo xiè, jì yīn qí cái nán dé, yì 'āi qí zhì wèi chóu。‘ péng lāi’ zhū jù gài yǔ huá gòng miǎn zhī cí, suī gǎn shí zhì mò shì, yì yù yòu suǒ zuò wéi yě。 bái yǔ huá dēng lóu lùn wén, hān yǐn tán shī, qí yì gài zài sī hū? rán zhōng yǐ yōu sī nán qiǎn, gù yòu‘ chōu dāo duàn shuǐ shuǐ gèng liú, jǔ bēi xiāo chóu chóu gèng chóu’ zhī yǔ, ér yǐ‘ sàn fā nòng piānzhōu’ jié shù quán piān。 yōu fèn zhì jí 'ér yòu wú kě rú hé, gù wéi yòu sàn fā qì shì。”
dú zuò jìng tíng shān①
zhòng niǎo gāo fēi jìn, gū yún dú qù xián②。 xiāng kàn liǎng bù yàn, zhǐ yòu jìng tíng shān。
① jìng tíng shān: zài jīn 'ān huī xuān chéng xiàn běi。《 yuán hé jùn xiàn zhì》 yún:“ zài xuān chéng xiàn běi shí lǐ。 shān yòu wàn sōng tíng、 hǔ kuī quán”。《 jiāng nán tōng zhì》 juàn yī liù níng guó fǔ:“ jìng tíng shān zài fǔ chéng běi shí lǐ。 fǔ zhì yún: gǔ míng zhāo tíng, dōng lín wǎn、 jù 'èr shuǐ, nán fǔ chéng yīn, yān shì fēng fān, jí mù rú huà”。② gū yún: táo yuān míng《 yǒng pín shì shī》“ gū yún dú wú yǐ”。 zhū jiàn zhù:“ yán wǒ dú zuò zhī shí, niǎo fēi yún sàn, yòu ruò wú qíng 'ér bù xiāng qīn zhě。 dú yòu jìng tíng zhī shān, cháng xiāng kàn 'ér bù xiāng yàn yě”。
zhān yīng《 lǐ bái shī wén xì nián》 xì cǐ shī yú tiān bǎo shí 'èr zài( 753), bìng rèn wéi yǔ《 dēng jìng tíng shān nán wàng huái gǔ zèng dòu zhù bù》 wéi qián hòu zhī zuò。 zhè shǒu duǎn shī biǎo miàn shì xiě dú yóu jìng tíng shān de qíng qù, ér qí shēn hán zhī yì zé shì shī rén shēng mìng lì chéng zhōng kuàng shì de gū dú gǎn。 shī rén yǐ dà cái zì fù, què huái cái bù yù, yīn gǎn shì wú zhī yīn, zhǐ néng yǔ shān shuǐ xiāng qīn。 shī zhōng xiān yǐ zhòng niǎo fēi jìn、 gū yún dú xián lái chèn tuō zì jǐ de gū lì dú chù; fù yǐ shān nǐ rén, shuō míng xiāng kàn bù yàn zhě wéi jìng tíng shān 'ér yǐ。 zhòng niǎo yǔ gū yún xiāng duì bǐ, shān yǔ rén xiāng bǐ kuàng。 gū yún piāo miǎo, xiàng zhēng rén shēng zhī yì gū gāo miǎo yuǎn; jìng tíng shān zì rán zì lì, xiàng zhēng rén gé zhī dú lì bù yí, shēng cún yì tài zhī zì yóu zì zài。 rén wéi yǔ shān xiāng qīn 'ér bù yàn, shí yuán yú yí shì dú lì zhī qíng huái。《 lǐ shī zhí jiě》:“ cǐ dú zuò 'ér yòu mù zhōng wú rén zhī jǐng yě。” sòng gù lè《 wàn shǒu táng rén jué jù xuǎn píng》:“ mìng yì zhī gāo bù dài yán, qì gé yì nèi wài jù zuò, wǔ jué zhōng yòu shǔzhī zuò。” wáng yáo qú《 táng shī hé jiě》 juàn sì: shǒu jù──“ cǐ wéi‘ dú’ zì xiě zhào。 zhòng niǎo shì jiān míng lì zhī bèi, jīn jiē dé yì 'ér jìn qù”。 cì jù──“ cǐ……‘ gū yún’ yù shì jiān gāo yǐn yī liú, suī yǔ shì xiāng wàng, shàng yòu yún lái zhī jì”。 mò 'èr jù──“ cǐ 'èr jù cái shì‘ dú’ zì, niǎo fēi yún qù, yǎn qián bìng wú bié wù, wéi kàn zhe jìng tíng shān; ér jìng tíng shān yì sì kàn zhe wǒ, liǎng xiāng wú yàn, yōu rán qīng jìng, xīn mù kāi lǎng, yú jìng tíng shān zhī wài, shàng 'ān yòu kān wéi wù duì zāi? shēn dé‘ dú zuò’ zhī shén。”
sòng yǒu rén
qīng shān héng běi guō①, bái shuǐ rào dōng chéng。 cǐ dì yī wéi bié, gū péng wàn lǐ zhēng②。
fú yún yóu zǐ yì, luò rì gù rén qíng。 huī shǒu zì cí qù, xiāo xiāo bān mǎ míng③。
① guō: wài chéng。 gǔ shí chéng yòu liǎng dào, nèi wéi chéng, wài wéi guō。② gū péng: bǐ yù dú shēn piào bó bù dìng de lǚ rén。 cáo zhí《 zá shī》:“ zhuǎn péng lí běn gēn, piāo yáo suí cháng fēng”。 bào zhào《 wú chéng fù》:“ gū péng zì zhèn, jīng shā zuò fēi”。③ xiāo xiāo:《 shī · xiǎo yǎ · chē gōng》:“ xiāo xiāo mǎ míng。”《 zuǒzhuàn》 xiāng gōng shí bā nián:“ yòu bān mǎ zhī shēng”。 dù yù zhù:“ bān, bié yě”。
táng rǔ xún《 táng shī jiě》 juàn sān sān:“ jí fēn lí zhī dì 'ér xù jǐng yǐ fā duān, niàn xíng mài zhī yáo 'ér jì chéng yǐ xīng kǎi。 yóu zǐ zhī yì, piāo ruò fú yún, gù rén zhī qíng, dú bēi luò rì。 xíng zhě wú dìng, jū zhě nán wàng yě。 ér huī shǒu jiù dào, bù fù néng liú, wéi wén bān mǎ zhī shēng 'ér yǐ。 àn rán xiāo hún zhī sī, jiàn yú yán wài。” cǐ shī zhōng jiān lián yòng sān gè bǐ yù, jié wěi dàng kāi, yǐ mǎ míng xiāo xiāo xuàn rǎn lí bié qíng jǐng, qī rán shāng shén 'ér yì yùn yōu yuǎn, cǐ táng rén xī bié zhī jiā zuò。
rán cǐ shī xiě zuò shí、 dì jí suǒ sòng zhī yǒu rén jūn wú kǎo。 ān qí《 lǐ shī zhá jì》 yí zhī yuē:“ cǐ shī tí mù yí wéi hòu rén wàng jiā。 xì wán shī yì, sì fēi sòng rén zhī zuò, ér shì liú bié zhī piān。 shī zhōng‘ gū péng’ zì yù, jù wèi jǐ jiāng yòu wàn lǐ zhī xíng;‘ fú yún’ yì zì yù, jù wèi jǐ cǐ xíng wú dìng suǒ。‘ luò rì’ zé yù wéi jǐ sòng xíng zhī‘ gù rén’。‘ gù rén’ yī cí, suī rán zì chēng、 chēng rén jiē kě, dàn yī bān duō chēng rén。 jù rì rén huā fáng yīng shù biān《 lǐ bái gē shī suǒ yǐn》, lǐ jí zhōng yòng‘ gù rén qíng’ gòng sān chù, jiē wèi yǒu rén duì jǐ zhī qíng yì。”
qiū pǔ gē shí qī shǒu①
qí shí sì
lú huǒ zhào tiān dì, hóng xīng luàn zǐ yān②。 nǎn láng míng yuè yè③, gēqǔ dòng hán chuān。
① qiū pǔ: táng dài shǔ chí zhōu, jīn 'ān huī shěng guì chí xiàn。《 yuán hé jùn xiàn zhì》 juàn 'èr bā jiāng nán dào chí zhōu qiū pǔ xiàn:“ qiū pǔ shuǐ, zài xiàn xī bā shí lǐ”。 tiān bǎo shí sānzǎi( 754) lǐ bái zì guǎng líng、 jīn líng zhì xuān chéng, wǎng lái yú chí、 xī zhū zhōu,《 qiū pǔ gē shí qī shǒu》 jí cǐ shí yóu qiū pǔ suǒ zuò。② lú huǒ jù: jiù zhù yǐ wéi lú huǒ shì dào shì liàn dān de lú huǒ。《 yú dì jì shèng》 yòu wèi“ xuān zhōu yòu zhū shā shān, shí qiào zhōng měi fā hóng sè, qí dà rú yuè” děng。 wáng qí zhù yún:“《 táng shū · dì lǐ zhì》: qiū pǔ gù chǎn yín、 chǎn tóng zhī qū, suǒ‘ lú huǒ……’ zhě, zhèng shì kāi kuàng chù yě zhù zhī huǒ, nǎi zú dāng zhī。”③ nǎn láng: zhǐ bèi lú huǒ yìng hóng liǎo liǎn de yě liàn gōng rén。 míng: cǐ wéi dòng cí, yì wèi yě liàn gōng rén bèi lú huǒ yìng hóng de liǎn páng gěi yuè yè zēng tiān liǎo guāng cǎi。
cǐ shī yǐ bái miáo shǒu fǎ xiě shí, què xiěde shēng dòng yòu qù, guāng cǎi duó mù, yōu měi dòng rén。
qí shí wǔ
báifà sān qiān zhàng, yuán chóu sì gè cháng①。 bù zhī míng jìng lǐ, hé chù dé qiū shuāng②。
① yuán: yīn。 gè: zhè yàng。② qiū shuāng: xíng róng fā bái rú shuāng。
《 lǐ shī zhí jiě》 yún:“ cǐ yīn xiōng huái bùsuí 'ér shēng chí mù zhī gǎn yě”。《 táng sòng shī chún》 juàn wǔ:“ tū rán 'ér qǐ, sì jù sān zhé, gé lì jí jiàn, yào shì dàozhuāng fǎ 'ěr”。 cǐ shī de dàozhuāng jù fǎ hé kuā zhāng shǒu fǎ lì lái bèi shòu chēng yù。 kuā zhāng shì làng màn zhù yì wén xué de zhòng yào biǎo xiàn shǒu fǎ zhī yī, lǐ bái zuì shàn yòng zhī。 rú“ gāo táng míng jìng bēi báifà, cháo rú qīng sī mù chéng xuě”;“ yàn shān xuě huā dà rú xí”;“ fēi liú zhí xià sān qiān chǐ, yí shì yín hé luò jiǔ tiān” děng。
zèng wāng lún①
lǐ bái chéng zhōu jiāng yù xíng, hū wén 'àn shàng tà gē shēng②。 táo huā tán shuǐ shēn qiān chǐ②, bù jí wāng lún sòng wǒ qíng。
① wāng lún: sòng shǔ běn lǐ bái jí cǐ shī tí xià yòu zhù yuē:“ bái yóu jīng xiàn táo huā tán, cūn rén wāng lún cháng yùn měi jiǔ yǐ dài bái, lún zhī yì sūn zhì jīn bǎo qí shī”。 jù cǐ, hòu rén duō yǐ wéi wāng lún shì yī“ cūn rén”。 jīn rén wāng guāng zé、 lǐ zǐ lóng xiān hòu fā xiàn jīng xiàn《 wāng shì zōng pǔ》、《 wāng jiàn gōng pǔ》、《 wāng shì xù xiū zhī pǔ》, què zhī“ wāng lún yòu míng fèng lín, rén sù gōng zhī cì zǐ yě, wéi táng shí zhī míng shì, yǔ lǐ qīng lián、 wáng wǎng chuān zhū gōng xiāng yǒu shàn, shù yǐ shī wén wǎng lái zèng dá。 qīng lián jū shì yóu wéi mò nì jiāo。 kāi yuán tiān bǎo jiān, gōng wéi jīng xiàn lìng, qīng lián wǎng hòu zhī, kuǎn qià bù rěn bié。 gōng jiě zǔ hòu, jū jīng yì zhī táo huā tán”( xiáng jiàn《 lǐ bái xué kān》 dì 'èr ji lǐ zǐ lóng《 guān yú wāng lún qí rén》)。 àn cǐ shī huò wéi wāng lún yǐ xián jū táo huā tán shí, lǐ bái lái fǎng suǒ zuò。 lǐ bái yú tiān bǎo shí sānzǎi zì guǎng líng、 jīn líng zhì xuān chéng, zé cǐ shī dāng bù zǎo yú cǐ qián。《 níng guó fǔ zhì》 juàn yī 'èr:“ fàng gē tái, jīng xiàn xī wǔ shí lǐ lán shān wéi lǐ bái fàng gē chù。 tái zuǒ kè shí yún:‘ tiān bǎo shí wǔzǎi sān yuè xié wāng lún sì sēng’ shù zì, yú mó miè bù biàn。” zhān yīng《 lǐ bái shī wén xì nián》 xì cǐ shī yú tiān bǎo shí sì zài( 755) qiū。② tà gē: yǐ jiǎo tà jié pāi 'ér gē。③ táo huā tán: zài jīn 'ān huī jīng xiàn xī nán yī bǎi lǐ。《 yī tǒng zhì》 wèi qí shēn bù kě cè。
cǐ shī zì rán tiān chéng 'ér qíng shēn yì yǒng, yùn wèi yōu cháng。 pō dé qián rén chēng yù。 zhū jiàn yún:“ cǐ shī zhí xù shí shì, lüè wú xiān qiǎo jù yǔ, ér dà fāng jiā gé lì guò yú táng zhī shī rén jué jù yì yuǎn yǐ。” xiè zhēn《 sì míng shī huà》 juàn 'èr:“ shī yòu sì gé, yuē xīng, yuē qù, yuē yì, yuē lǐ。 tài bái《 zèng wāng lún》 yuē:‘ táo huā tán shuǐ shēn qiān chǐ, bù jí wāng lún sòng wǒ qíng。’ cǐ xīng yě。 lù guī méng《 yǒng bái lián》 yuē:‘ wú qíng yòu hèn hé rén jiàn? yuè xiǎo fēng qīng yù duò shí。’ cǐ qù yě。 wáng jiàn《 gōng cí》 yuē:‘ zì shì táo huā tān jié zǐ, cuò jiào rén hèn wǔ gèng fēng。’ cǐ yì yě。 lǐ shè《 shàng yú xiāng yáng》 yuē:‘ xià mǎ dú lái xún gù shì, féng rén wéi shuō xiàn shān bēi。’ cǐ lǐ yě。” àn qián rén duō shǎng hòu liǎng jù yǐ shuǐ bǐ qíng, qí shí cǐ shī zuì jù qíng yùn zhě, nǎi yī“ tà” zì。 tà gē sòng xíng, zuì jiàn fēng rén zhī zhì, yǎ rén zhī yùn, wén shì zhī qù, fēi sú rén suǒ néng zhì yě。 qiě“ tà” zì shēng dòng xíng xiàng, lìng rén rú lín qí jìng。
yǒng wáng dōng xún gē shí yī shǒu①( qí 'èr)
sān chuān běi lǔ luàn rú má②, sì hǎi nán bēn sì yǒng jiā③。 dàn yòng dōng shān xiè 'ān shí④, wéi jūn tán xiào jìng hú shā⑤。
① yǒng wáng:《 jiù táng shū · yǒng wáng lín chuán》 zài: yǒng wáng lín, xuán zōng dì shí liù zǐ yě。 ān shǐ zhī luàn zhōng。“ shàn lǐng zhōu shī dōng xià”。 bù jiǔ jí bèi dāng shí yǐ zài líng wǔ jí dì wèi de sù zōng lǐ hēng yǐ fǎn pàn zuì jiǎo shā”。 yǒng wáng qǐ bīng shí, lǐ bái zhèng yǐn jū yú lú shān píng fēng dié, yǒng wáng shùn liú dōng xià jīng guò hǎixún yáng shí xiàng lǐ bái sān fā pìn shū, lǐ bái huái zhe yóu yù hé bù 'ān de xīn qíng jiā rù liǎo yǒng wáng mù fǔ。《 yǒng wáng dōng xún gē》 shí yī shǒu( hòu rén yòu yí qí fēi jiē chū lǐ bái zhī shǒu) jí cǐ shí zhī zuò, nèi róng wú fēi gē sòng yǒng wáng jūn róng jūn wēi, quàn miǎn yǒng wáng qín wáng jiù wēi, chēng xuán zōng hé sù zōng wéi 'èr dì, chēng yǒng wáng wéi xián wáng, lì yì hé cuò cí bìng wú shī dāng zhī chù。 rán yǒng wáng bài hòu, lǐ bái yīn“ cóng lín” zuì 'ér bèi xì hǎixún yáng yù, bèi yī xiē cháo chén yíng jiù chū yù hòu, yòu bèi liú fàng yè láng。② sān chuān: jùn míng, zhì suǒ zài luò yáng, zhàn guó shí qín zhuāng xiāng wáng suǒ zhì。 yǐ jìng nèi yòu huáng hé、 luò shuǐ、 yī shuǐ sān chuān 'ér dé míng。 zhè lǐ jiè chēng luò yáng yī dài。 běi lǔ: zhǐ 'ān shǐ pàn jūn。③ sì hǎi: quán guó。 zhè lǐ zhǐ zhōng yuán yī dài de rén mín。 yǒng jiā: wáng qí zhù:“ jìn huái dì yǒng jiā wǔ nián, liú yào xiàn luò yáng, bǎi guān shì shù sǐ zhě sān wàn yú rén。 zhōng yuán yī guān zhī zú xiāng shuài nán bēn, bì luàn jiāng zuǒ。 tiān bǎo shí sì nián, ān lù shān qǐ bīng běi dì, suì pò liǎng jīng, shì jūn zǐ duō yǐ jiā dù jiāng dōng, yǔ yǒng jiā shí shì jí xiāng sì”。④ xiè 'ān shí:《 jìn shū · xiè 'ān chuán》:“ xiè 'ān, zì 'ān shí。…… shí fú jiān qiáng shèng, jiāng chǎng duō yú, zhū jiāng bài tuì xiāng jì。 ān qiǎn dì shí jí xiōng zǐ xuán děng yìng jī zhēng tǎo, suǒ zài kè jié”。⑤ jìng hú shā: píng dìng pàn luàn, shǐ běi fāng 'ān dìng。
cǐ shī yán 'ān shǐ luàn qǐ, rú yòng xiè 'ān shì de rén cái, zé guó nán kě jìng。 rán shī rén yǐn xiè 'ān shì, shì zì bǐ? hái shì fàn yán? qián rén lǐ jiě bù yī。 yán yǔ píng yuē:“ zì fù bù qiǎn”。 liú kè zhuāng《 hòu cūn shī huà · xīn jí》 juàn yī:“ àn yǒng wáng lín kè rú kǒng cháo fù yì zài qí jiān, bái qí yī 'ěr。 cǐ piān suǒ wèi xiè 'ān shí bù zhī shǔ shuí? kě jiàn zì fù bù qiǎn”。 táng rǔ xún《 táng shī jiě》 juàn 'èr wǔ:“ yǒng wáng lín zhī xíng shī gài hèngbào zhī jí zhě, tài bái yǐ 'ān shí qǐ zhī, yù qí wù zhèn jìng yě。…… yī shuō tài bái cháng chén dōng shān, cǐ yún 'ān shí dāng shì zì kuàng。 ruò rán, zhì yǒng yú hé dì? qīng lián yì bù yìng fàng dàn zhì cǐ”。 dīng shào yí《 tīng qiū shēng guǎn cí huà》 juàn yī:“‘ dàn qǐ dōng shān xiè 'ān shí, wéi jūn tán xiào jìng hú chén’, tài bái shī yě。 rén huò jī qí dà yán bù cán。 rán qí shí yè hóu、 fén yáng jūn wèi xiǎn yòng, dài yòu suǒ zhǐ, fēi zì kuàng yě。”
zǎo fā bái dì chéng①
cháo cí bái dì cǎi yún jiān②, qiān lǐ jiāng líng yī rì hái③。 liǎng 'àn yuán shēng tí bù jìn, qīng zhōu yǐ guò wàn chóngshān。
① bái dì chéng: zài jīn chóngqìng shì fèng jié xiàn chéng dōng qú táng xiá kǒu。 yáng qí xián zhù:“ bái dì chéng, gōng sūn shù suǒ zhù。 chū, gōng sūn shù zhì yú fù, yòu bái lóng chū jǐng zhōng, zì yǐ chéng hàn tǔ yùn, gù chēng bái dì, gǎi yú fù wéi bái dì chéng”。 wáng qí zhù:“ bái dì chéng, zài kuí zhōu fèng jié xiàn, yǔ wū shān xiāng jìn。 suǒ wèi cǎi yún, zhèng zhǐ wū shān zhī yún yě”。 qián rén huò yǐ cǐ shī wéi lǐ bái qīng nián chū shǔ shí suǒ zuò。 rán xì shěn“ qiān lǐ jiāng líng yī rì hái” shī yì, kě zhī céng cóng jiāng líng shàng sān xiá, cǐ dāng wéi fǎn hái zhī zuò。 yīngshì qián yuán 'èr nián( 759) bèi liú fàng yè láng tú zhōng, dào bái dì chéng shí hū yù shè mìng, jí huí zhōu dǐ jiāng líng shí suǒ zuò。② cǎi yún jiān: yīn bái dì chéng zài bái dì shān shàng, dì shì gāo sǒng, cóng shān xià jiāng zhōng yǎng wàng, fǎng fó sǒng rén yún jiān。③ jiāng líng: jīn hú běi jiāng líng xiàn。 cóng bái dì chéng dào jiāng líng yuē yī qiān 'èr bǎi lǐ, qí jiān bāo kuò qī bǎi lǐ sān xiá。《 shuǐ jīng zhù》 juàn sān sì《 jiāng shuǐ》:“ zì sān xiá qī bǎi lǐ zhōng, liǎng 'àn lián shān, lüè wú jué chù。 zhòng yán dié zhàng, yǐn tiān bì rì, zì fēi tíng wǔ shí fēn, bù jiàn xī yuè。 zhì yú xià shuǐ xiāng líng, yán sù zǔ jué。 huò wáng mìng jí xuān, yòu shí zhāofā bái dì, mù dào jiāng líng, qí jiān qiān 'èr bǎi shí lǐ, suī chéng bēn yù fēng, bù yǐ jí yě。…… měi zhì qíng chū shuāng dàn, lín hán jiàn sù, cháng yòu gāo yuán cháng xiào, zhǔyǐn qī yì。 kōng gǔ chuán xiǎng, āi zhuàn jiǔ jué。 gù yú zhě gē yuē:‘ bā dōng sān xiá wū xiá cháng, yuán míng sān shēng lèi zhān cháng’。”
zhè shǒu yòu míng de qī jué, bù wú kuā zhāng hé qí xiǎng, xiěde liú lì piāo yì, jīng shì hài sú, měi lún měi huàn, dàn yòu bù jiǎ diāo zhuó, suí xīn suǒ yù, zì rán tiān chéng。 yī bān dú zhě bù bì zhī dào zuò zhě xiě shī shí de xīn jìng, zhǐ dān chún dì tǐ huì shī zhōng suǒ chuán dá chū lái de sān xiá shùn shuǐ xíng zhōu de kuài gǎn jiù huì jué dé hěn měi liǎo。 qí shí shī rén shì bǎ yù shè huí jiāng líng shí yú kuài de xīn qíng hé jiāng shān zhī zhuàng lì duō zī、 shùn shuǐ xíng zhōu zhī liú chàng qīng kuài róng wéi yī tǐ lái biǎo dá de。 míng bái liǎo zhè xiē qíng jìng nèi hán, měi gǎn jiù gèng wéi fēng fù。 qián rén duì cǐ shī hǎo píng rú cháo, rú《 táng sòng shī chún》 juàn qī:“ shùn fēng yáng fān, shùn xī qiān lǐ, dàn dào dé yǎn qián jǐng sè, biàn yí bǐ mò jiān yì yòu shén zhù。 sān sì shè sè tuō qǐ, shū jué zì zài zhōng liú。” yòu dīng lóng yǒu yún:“ cǐ shì shén lái zhī diào。” wú chāng qí《 shān dìng táng shī jiě》 juàn yī sān:“ chā yuán shēng yī jù, bù jǐng zhuósè zhī fǎ”。 yìng shí《 lǐ shī wěi》 juàn sì:“ děng xián dào chū, què shǐ rén chuài mó bù jí”。
jiāng xià zèng wéi nán líng bīng①
hú jiāo mǎ jīng shā chén qǐ, hú chú yǐn mǎ tiān jīn shuǐ②。 jūn wéi zhāng yè jìn jiǔ quán, wǒ cuàn sān bā jiǔ qiān lǐ③。
tiān dì zài xīn fǎ lìng kuān, yè láng qiān kè dài shuāng hán④。 xī yì gù rén⑤ bù kě jiàn, dōng fēng chuī mèng dào cháng 'ān。
níng qī⑥ cǐ dì hū xiāng yù, jīng xǐ máng rú duò yān wù。 yù xiāo jīn guǎn xuān sì yán, kǔ xīn bù dé shēn yī jù⑦。
zuó rì xiù yī qīng lǜ zūn, bìng rú táo lǐ jìng hé yán⑧? xī qí tiān zǐ dàyuān mǎ, jīn chéng kuǎn duàn zhū hóu mén⑨。
lài yù nán píng huò fāng cùn, fù jiān fū zǐ chí qīng lùn⑩。 yòu sì shān kāi wàn lǐ yún, sì wàng qīng tiān jiě rén mèn。
rén mèn hái xīn mèn, kǔ xīn cháng kǔ xīn。 chóu lái yǐn jiǔ 'èr qiān shí⑾, hán huī zhòng nuǎn shēng yáng chūn。
shān gōng zuì hòu néng qí mǎ, bié shì fēng liú xián zhù rén⑿。 tóu tuó yún yuè duō sēng qì, shān shuǐ hé céng chēng rén yì⒀?
bù rán míng jiā 'àn gǔ xì cāng liú, hū qǔ jiāng nán nǚ 'ér gē zhào 'ōu⒁。
wǒ qiě wéi jūn chuí suì huáng hè lóu, jūn yì wéi wú dǎo què yīng wǔ zhōu。
chì bì zhēng xióng rú mèng lǐ, qiě xū gē wǔ kuān lí yōu。
① jiāng xià: táng tiān bǎo yuán nián gǎi 'è zhōu wéi jiāng xià jùn, jí jīn wǔ hàn shì wǔ chāng。 nán líng: jīn 'ān huī nán líng xiàn。 wéi nán líng bīng, jí nán líng xiàn lìng wéi bīng, lǐ bái zài cháng 'ān jié shí de yǒu rén。 yù xián hào《 lǐ bái cóng kǎo · lǐ bái mù nián ruò gān jiāo yóu kǎo suǒ》:“ cǐ shī qián yuán 'èr nián( 759) liú fàng yè láng yù shè guī zhì jiāng xià shí zuò”。 ān qí děng《 lǐ bái quán jí biān nián zhù shì》 xì cǐ shī yú shàng yuán yuán nián( 760) chūn。② hú jiāo:《 hàn shū · xiōng nú chuán》 xiōng nú chányú zì chēng“ nán yòu dà hàn, běi yòu qiáng hú。 hú zhě, tiān zhī jiāo zǐ yě”。 cǐ zhǐ 'ān shǐ pàn jūn。 hú chú: nián yòu de hú rén。《 jìn shū · shí lè zài jì》:“ shí lè…… shàng dǎng wǔ xiāng jié rén yě。…… nián shí sì, suí yì rén xíng fàn luò yáng, yǐ xiào shàng dōng mén。 wáng yǎn jiàn 'ér yì zhī, gù wèi zuǒ yòu yuē:“ xiàng zhě hú chú, wú guān qí shēng shì yòu qí zhì, kǒng jiāng wéi tiān xià zhī huàn。” zhè lǐ yì zhǐ 'ān shǐ zhī bīng。 tiān jīn qiáo: zài hé nán luò yáng xī nán luò shuǐ shàng。③ zhāng yè、 jiǔ quán: jiē táng jùn, zài jīn gān sù zhāng yè xiàn、 jiǔ quán xiàn yī dài。 qú tuì yuán děng《 lǐ bái jí jiàozhù》:“ wéi bīng gài xiān céng guān yú zhāng yè, xuán zhì cháng 'ān, jīn fù guān nán líng yě”。 sān bā: dōng hàn mò yì zhōu mù liú zhāng fēn bā jùn wéi yǒng níng、 gù líng、 bā sān jùn, hòu gǎi wéi bā、 bā dōng、 bā xī sān jùn, hé chēng sān bā。④ tiān dì zài xīn: zhǐ liǎng jīng shōu fù hòu xíng shì chóngxīn hǎo zhuǎn。 fǎ lìng kuān: zhǐ qián yuán 'èr nián de dà shè。 qiān kè: zhǐ zì jǐ。 dài shuāng hán: bǐ yù xīn yòu yú jì。⑤ gù rén: zhǐ wéi bīng。⑥ níng qī: nǎ lǐ liào dào, méi xiǎng dào。⑦ yī jù: yī zuò“ cháng jù”。 táng dài yǐ qī yán gǔ shī wéi cháng jù。⑧ xiù yī: zhǐ yù shǐ tái de guān yuán。 yīn qí cháng chū shǐ mù fǔ, gù yòu shí yì yǐ xiù yī chēng mù liáo。 bìng rú táo lǐ: bìng dé xiàng bù jiǎng huà de táo lǐ。 cǐ jiè《 shǐ jì · lǐ jiāng jūn lièzhuàn》“ táo lǐ bù yán” de diǎn gù。 zhè liǎng jù dà yuē shì shuō: zuó tiān céng yǔ jié dù shǐ de mù liáo men zài yī qǐ qīn yàn, dàn xīn lǐ yì yù, xiàng wú yán de táo lǐ, méi chù sù shuō。⑨ dàyuān mǎ: gǔ dài xī yù dàyuān guó suǒ chǎn de míng mǎ。 kuǎn duàn: xíng zǒu huǎn màn de mǎ。 cǐ zhǐ liè mǎ。 zhū hóu: cǐ zhǐ dì fāng zhǎngguān。⑩ nán píng, zhǐ lǐ bái de zú dì nán píng tài shǒu lǐ zhī yáo。 huò fāng cùn: kāi xīn。 fū zǐ: duì wéi bīng de zūn chēng。 qīng lùn: qīng gāo tuō sú de yán lùn。⑾ èr qiān shí: wǒ guó gǔ dài jì suàn jiǔ de róng liàng yòng shēng、 dǒu、 shí děng dān wèi。 èr qiān shí shì kuā zhāng de shuō fǎ。⑿ shān gōng: zhǐ jìn rén shān jiǎn, cháng hē jiǔ hē dé làn zuì rú ní。 xián zhù rén: zhǐ wéi bīng。 cǐ jù yǐ shān jiǎn yù wéi bīng。⒀ tóu tuó: sēng sì míng, gù zhǐ yuē zài jīn hú běi wǔ chāng xiàn dōng nán。⒁ jiā: gǔ dài yī zhǒng yuèqì。 àn gǔ: jī gǔ。 xì cāng liú: dào jiāng zhōng yóu wán。 gē zhào 'ōu: yǐ chuán jiǎng dǎzháo pāi zǐ chàng gē。
lǐ bái zài jiāng xià hū yù hǎo yǒu wéi bīng, jì gǎn dào jīng xǐ, yě chù fā liǎo yù jié zài xiōng zhōng de chóu mèn。 zài zhè shǒu shī zhōng, biàn jìn qíng dì qīng sù zì jǐ de fèn mèn yì yù zhī qíng。 tā shèn zhì jué dé lián shān shuǐ yě bù chēng rén yì, yīn 'ér yào“ chuí suì huáng hè lóu”、“ dǎo què yīng wǔ zhōu”, yǐ xiāo xiōng zhōng kuài lěi。 shī xiěde huí cháng dàng qì, tòng kuài lín lí, nián jiè huā jiá de shī rén, réng biǎo xiàn chū rú cǐ háo fàng de jī qíng。 qián rén zài jī shǎng cǐ shī zhī yú, yě pī píng“ chuí lóu” zhī jù“ cū háo”。
lú shān yáo jì lú shì yù xū zhōu①
wǒ běn chǔ kuáng rén②,《 fèng gē》 xiào kǒng qiū。 shǒu chí lǜ yù zhàng③, cháo bié huáng hè lóu。
wǔ yuè xún xiān bù cí yuǎn, yī shēng hǎo rù míng shān yóu。 lú shān xiù chū nán dǒu bàng④, píng fēng jiǔ dié yún jǐn zhāng⑤。
yǐng luò míng hú qīng dài guāng⑥, jīn jué qián kāi 'èr fēng cháng⑦, yín hé dàoguà sān shí liáng⑧。
xiāng lú bào bù yáo xiāng wàng, huí yá tà zhàng líng cāng cāng⑨。 cuì yǐng hóng xiá yìng zhāorì, niǎo fēi bù dào wú tiān cháng。
dēng gāo zhuàng guān tiān dì jiān, dà jiāng máng máng qù bù hái。 huáng yún wàn lǐ dòng fēng sè, bái bō jiǔ dào liú xuě shān。
hǎo wéi lú shān yáo, xīng yīn lú shān fā。 xián kuī shí jìng qīng wǒ xīn, xuán gōng xíng chù cāng tái méi。
zǎo fú hái dān wú shì qíng, qín xīn sān dié dào chū chéng。 yáo jiàn xiān rén cǎi yún lǐ, shǒu bǎ fú róng cháo yù jīng⑩。
xiān qī hàn màn jiǔ gāi shàng, yuàn jiē lú 'áo yóu tài qīng。
① lú xū zhōu, zì yòu zhēn, fàn yáng( jīn běi jīng shì yī dài) rén, sù zōng shí céng rèn diàn zhōng shì yù shǐ。② chǔ kuáng rén: chūn qiū shí chǔ guó kuáng shì, xìng lù, míng tōng, zì jiē yú。《 lùn yǔ · wēi zǐ》: chǔ kuáng jiē yú gē 'ér guò kǒng zǐ, yuē:“ fèng xī fèng xī! hé dé zhī shuāi? wǎng zhě bù kě jiàn, lái zhě yóu kě zhuī。 yǐ 'ér yǐ 'ér, jīn zhī cóng zhèng zhě dài 'ér”。 chǔ kuáng zhī shì yòu jiàn《 zhuāng zǐ · rén jiān shì》、 jìn huáng fǔ mì《 gāo shì chuán》 juàn shàng。③ lǜ yù zhàng: chuán shuō zhōng xiān rén de shǒu zhàng。④ nán dǒu: xīngxiù míng, èr shí bā xīngxiù zhōng de dǒu sù, gòng yòu liù xīng。 àn gǔ dài tiān wén zhì, tiān shàng xīng fēn bié yǔ dì shàng mǒu yī dì qū duì yìng, nán dǒu yǔ xún yáng duì yìng, lú shān zài xún yáng xī běi, gù shuō“ xiù chū nán dǒu bàng”。⑤ píng fēng jiǔ dié:《 yú dì jì shèng》 juàn 'èr wǔ jiāng nán dōng lù nán kāng jūn:“ jiǔ dié píng, zài wǔ lǎo fēng zhī cè”。 yún jǐn: jǐn xiù bān de cǎi yún。⑥ míng hú: zhǐ pó yáng hú。⑦ jīn jué: zhǐ jīn jué yán, yòu míng shí mén, zài xiāng lú fēng xī nán。 èr fēng: táng rǔ xún《 táng shī jiě》:“ èr fēng, jí xiāng lú、 shuāng jiàn yě”。⑧ yín hé: zhǐ pù bù, zhè lǐ zhǐ lú shān píng fēng dié fù jìn de sān dié quán。 sān shí liáng: zhuàng rú qiáo liáng de shān shí。《 shuǐ jīng zhù》 juàn sān jiǔ lú jiāng shuǐ yǐn《 xún yáng jì》 yuē:“ lú shān shàng yòu sān shí liáng, cháng shù shí zhàng, guǎng bù yíng chǐ, yǎo rán wú dǐ”。 wáng qí zhù:“ jīn sān dié quán zài jiǔ dié píng zhī zuǒ, shuǐ shì sān zhé 'ér xià, rú yín hé zhī guà shí liáng, yǔ tài bái shī jù zhèng xiāng wěn hé, bǎi cǐ wài bié yòu sān shí liáng yě”。⑨ xiāng lú: jí xiāng lú fēng。 chén shùn yú《 lú shān jì》:“ xiāng lú fēng…… shān nán shān běi jiē yòu, qí xíng yuán sǒng, cháng chū yún qì, gù míng yǐ xiàng xíng”。 tà: duō, chóngdié mián yán。⑩ wú tiān: zhǐ lú shān yī dài( chūn qiū shí shǔ wú guó) de tiān kōng。 jiǔ dào:《 shàng shū · yǔ gòng》:“ jiǔ jiāng kǒng yīn”。 kǒng 'ān guó chuán:“ jiāng yú cǐ zhōu jiè fēn wéi jiǔ dào”。 xuě shān: bǐ yù cháng jiāng juǎnqǐ de bái làng。 shí jìng:《 tài píng huán yǔ jì》 juàn yī yī yī jiāng nán xī dào jiāng zhōu:“ shí jìng, zài lú shān dōng xuán yá zhī shàng, qí zhuàng tuán yuán, jìn zhī zé zhào jiàn xíng yǐng”。 xiè gōng: zhǐ xiè líng yùn。 tā céng yóu lǎn guò lú shān bìng zuò shī。 hái dān:《 bào pǔ zǐ》 nèi piān dì sì《 jīn dān》:“ fán cǎo mù shāo zhī jí jìn, ér dān shā shāo zhī chéng shuǐ yín, jī biàn yòu hái chéng dān shā, qí qù fán cǎo mù yì yuǎn yǐ, gù néng lìng rén cháng shēng”。 qín xīn sān dié: dào jiào qì gōng xiū liàn fǎ。 yù jīng: dào jiào chēng yuán shǐ tiān zūn suǒ jū zhī chù wéi yù jīng。 xiān qī: shì xiān yuē hǎo。 hàn màn: bù kě zhī。 jiǔ gāi: jiǔ tiān zhī wài。 lú 'áo: chuán shuō zhōng de xiān rén。《 huái nán zǐ · dào yìng xùn》:“ lú 'áo, yàn rén。 qín shǐ huáng zhào yǐ wéi bó shì, shǐ qiú shén xiān, wáng 'ér bù fǎn yě”。 cǐ jiè zhǐ lú xū zhōu。 tài qīng: dào jiào wèi wú shǐ tiān zūn suǒ huà fǎ shēn dào dé tiān zūn suǒ jū zhī chù, qí jìng zài yù qīng、 shàng qīng zhī shàng, wéi chéng xiān zhě fāng néng zhì cǐ。 cǐ fàn zhǐ xiān jìng。
zhè shì shàng yuán yuán nián( 760) lǐ bái zài lú shān xiě gěi yǒu rén lú xū zhōu de yī shǒu shū qíng shī。 shī rén zài hú guāng shān sè de miáo huì zhī zhōng, jì tuō zhe lì jīng cuò zhé zhī hòu xī wàng chāo tuō xiàn shí de xīn qíng。“ wǒ běn chǔ kuáng rén”,“ yī shēng hǎo rù míng shān yóu”,“ yuàn jiē lú 'áo yóu tài qīng” děng jù, què yòu fū zǐ zì dào zhī yì。 ér suǒ xiě lú shān zhī jǐng, xióng qí xiù měi, yáo yè duō zī。 gāo bǐng《 táng shī pǐn huì》 juàn sān:“《 lú shān yáo》 děng zuò, cháng piān duǎn yùn, qū jià qì shì, dài yǔ nán shān qiū sè zhēng gāo kě yě”。《 táng sòng shī chún》 juàn liù yǐn guì lín chuān yǔ:“ quán piān kāi hé yì dàng, guànjué gǔ jīn”。
请欣赏:
请给我换一个看看! 拜托,快把噪音停掉!我读累了,想听点音乐或者请来支歌曲!
<< qiányīzhānghuí hòuyīzhānghuí >>
|
|
|
lú zhào lín | luò bīn wáng | wáng bó | yáng jiǒng | liú xī yí | chén zǐ 'áng | hè zhī zhāng | zhāng ruò xū | zhāng jiǔ líng | wáng zhī huàn | mèng hào rán | wáng chāng líng | wáng wéi | cuī hào | wáng hàn | gāo shì | cénshēn | lǐ bái | dù fǔ | zhāng jì | hán yù | yuán zhěn | bái jū yì | liú yǔ xī | |
| dì I [II] yè
|
|