通史 》 zhōng guó xīn shǐ   》 dì shí yī zhāng　　 zǎo qī jìn dài huà yǔ qīng cháo shuāi wēi      fèi zhèng qīng John King Fairbank 　　zì qiáng yǔ zì qiáng shī bài 　　 yī bā liù líng nián dài qīng cháo zhōng xīng yǐ hòu de jǐ shí nián zhōng， zuì zhòng yào de rén wù， bù fēn mǎn hàn， dū nǔ lì yào shí xíng xī yáng fāng fǎ zhì dù。 zhè zhǒng dòng xiàng -- liú guǎng jīng hé fèi wèi kǎi děng réndōu yòu yán jiū -- zuò wéi yǐ jù de shì hǎo tīng què wù dǎo rén de " zhōng xué wéi tǐ， xī xué wéi yòng " zhī shuō。 sì hū shì yǐ wéi， xī yáng jūn xiè、 lún chuán、 kē xué、 jì shù kě yǐ cóng mǒu fāng miàn yòng lái bǎo cún rú jiā de jià zhí guān。 wǒ men xiàn zài huí gù yǐ qián， kě yǐ kàn dé chū， pào tǐng hé liàn gāng chǎng shì dài zhe tā men gè zì de shēng huó zhé xué 'ér lái de。 kě shì， yī bā liù líng zhì yī jiǔ líng líng nián de zhè yī dài rén què jǐn zhuā zhe zhōng guó kě yǐ yī yuè jiù kuà rù xiàn dài bàn tú zhōng de kǒu hào， rú tóng xiǎng yī yuè 'ér guò bào zhǎng de hé shuǐ yī bān。 　　 yīn cǐ， zài " zì qiáng " zhè gè zhōng guó gǔ diǎn 'ér fēi wài lái de kǒu hào zhī xià， zhōng guó de zhù zhèng zhě kāi shǐ cǎi yòng xī yáng jūn xiè hé jī qì， suí jí xiàn rù wú fǎ huí tóu de zhú bù jiè yòng。 jiè liǎo jī xiè zhuāng zhì jiù dé zài jiè jì shù， jiè liǎo kē xué jiù dé zài jiè qí tā zhī shí。 jiē shòu liǎo xīn guān niàn jiù dé gǎi zhì dù， zuì hòu zǒu dào lì xiàn gǎi gé yǐ zhì gé mìng gòng hé。 zhǐ ràng gōng jù xī huà 'ér bù ràng jià zhí guān xī huà de zhè zhǒng bù chè dǐ xī huà de miù wù， qí shí yòu xǔ duō bǎo shǒu de dú shū rén yǐ jīng kàn chū lái liǎo， yīn cǐ tā men xuǎn dìng de lù xiàn shì quán miàn fǎn duì xī huà。 　　 zì qiáng yùn dòng de lǐng dǎo rén wù jí shì píng dìng tài píng tiān guó de wén rén jiànglǐng， bāo kuò zēngguófān hé nián jì jiào tā qīng de zhù shǒu lǐ hóng zhāng（ yī bā 'èr sān -- yī jiǔ líng yī）。 zhì zào qiāng pào lún chuán de shàng hǎi " jiāng nán zhì zào jú " jí shì lǐ hóng zhāng suǒ jiàn。 zǎo zài yī bā liù sì nián， lǐ hóng zhāng jiù xiàng cháo tíng shuō míng， yáng rén qī yā zhōng guó nǎi shì píng zhe chuán jiān pào lì， jiāng tā men zhú chū shì wú wàng de， zhōng guó shè huì yīn cǐ miàn duì zhe " shù qiān nián wèi yòu zhī biàn jú "。 tā de jié lùn shì， zhōng guó bì xū xué xí shǐ yòng xī yáng jī xiè yǐ qiú zì qiáng， zhè yě yì wèi zhe yào péi xùn zhōng guó rén cái。 yī bā wǔ sān nián pài lǐ（ Perry） dǐ dá rì běn yǐ hòu， rì běn wǔ shì yě céng lì kè kàn chū zhè gè jiǎn dān de dào lǐ。 dàn shì zhōng guó de yáng wù yùn dòng chù chù shòu dào shǒu jiù dú shū rén wú zhī piān jiàn de zǔ náo。 jiù zài rì běn xùn sù xiàn dài huà de zhè jǐ shí nián lǐ， zhōng guó chí chí bù dòng， xíng chéng liǎo lì shǐ shàng yī zhuāng zhòng dà de duì bǐ qíng shì。 　　 zhōng guó de nán chù bù shèng méi jǔ。 yǐ yì shū wéi lì， shí qī、 bā shì jì yòu dà yuē bā shí wèi yé sū huì chuán jiào shì jiāng sì bǎi duō bù xī fāng zhù zuò yì wéi zhōng wén， qí zhōng yī bàn yǐ shàng shì yòu guān jī dū jiào xìn yǎng de， yuē sān fēn zhī yī shì kē xué zhī shí fāng miàn de。 shí jiǔ shì jì chū yè de jī dū jiào xīn jiào chuán jiào shì fā biǎo liǎo dà yuē bā bǎi zhǒng zhù zuò， dàn jīhū quán bù shì zōng jiào wén xuān huò shèng jīng fān yì， dōushì yòng jiǎn dān de wén jù xiě gěi yī bān mín zhòng kàn de， bìng bù yǐ zhōng guó zhī shí jiè wéi duì xiàng。 shí jiǔ shì jì zuì hòu de sān shí duō nián zhōng， yòu gè tiān fù pō gāo de yīng guó rén（ JohnFryer） hé zhōng guó dú shū rén wéi jiāng nán zhì zào jú hé yì liǎo yī bǎi duō bù kē xué gōng jì fāng miàn de zhù zuò， zhì dìng liǎo yǐ hòu fā zhǎn gōng jì bì xū de zhōng wén shù yǔ。 dàn shì zhè xiē yì zuò fā bù yòu xiàn， hěn shǎo yòu dú shū rén niàn guò。 zhè lèi shū jí de yìn zhì yào kào wài guó rén huò shè jí wài jiāo shì wù de shǎo shù guān yuán lái tuī dòng， bìng méi yòu huáng dì de zhǐ yì。 　　 yī bā liù 'èr nián zài jīng chéng shè zhì de tóng wén guǎn， nǎi shì péi xùn zhèng fǔ wài jiāo tán pàn rén cái de xué xiào。 yóu yī wèi měi guó chuán jiào shì zhù chí， pìn yòu jiǔ wèi yáng jiào xí。 yóu yú zǒng shuì wù sī zhī chí， hè dé yòu jī jí gǔ lì， hěn kuài jiù shōu liǎo yī bǎi duō míng xué xí wài wén de mǎn hàn xué shēng。 dàn shì fǎn yáng huà de zhī shí jiè què fǎn duì tóng wén guǎn jiào shòu xī fāng kē mù， qí lǐ yóu shì： xī fāng kē xué de yuán lǐ jiè zì zhōng guó de suàn xué， fāng fǎ shì zhōng guó fā míng de， què bèi yáng rén ná qù yòng liǎo。 　　 mìng yùn xì yú zhōng guó xué shù de dú shū rén yào wéi hù zì jǐ quán yì de xīn tài， kě jǔ róng hóng de shí lì zuò zuì xiān huó de shuō míng。 róng hóng yú yī bā sì qī nián suí chuán jiào shì fù měi dú shū， yī bā wǔ sì nián zì yé lǔ dà xué bì yè。 zài guó wài dài liǎo bā nián hòu huí guó， què děng liǎo jiāng jìn shí nián cái dé dào zēngguófān rèn yòng， fù zé gòu mǎi jī qì bìng dān rèn fān yì。 róng hóng jiàn yì sòng zhōng guó xué shēng chū guó liú xué de zhèng cè， děng dào tā fǎn guó shí wǔ nián hòu cái kāi shǐ shí shī。 yī bā qī 'èr nián jiān， tā dài liǎo yī bǎi 'èr shí míng shēn zhe cháng páo de zhōng guó xué tóng lái dào kāng nǎi dí kè zhōu de hā tè fú。 suí xíng de hái yòu lǎo shì zhōng guó jiào shī， yǐ biàn tì zhè xiē yào fù qǐ zhōng guó xī huà dà rèn de xué tóng wēn xí zhì jǔ gōng kè， yīn wéi zhè shì shì huàn zhī tú bì bù kě shǎo de。 lìng wài yòu yī wèi shǒu jiù pài xué zhě dān rèn róng hóng de tóng liáo， rèn wù shì fáng zhǐ xī fāng jiē chù bài huài liǎo xué tóng de míng jiào dào dé。 dào yī bā bā 'èr nián， zhè gè liú xué jìhuà biàn fèi zhǐ liǎo。 　　 lèi sì de qíng xíng yě zǔ náo liǎo chū qī de gōng yè huà。 shǒu jiù pài kǒng pà kāi kuàng、 tiě lù、 diàn bào xiàn huì pò huài fēng shuǐ， ér qiě pà zhè xiē shì jīng dòng zǔ fén、 yǐn lái bù shǒu fǎ jì de kuàng gōng、 duó qù huá dù chuán hé gǎn chē zhě de shēng jì、 làng fèi gōng tǎng、 zào chéng duì yáng rén jī xiè yǔ jì shī de yǐ lài， cóng 'ér rě lái wú qióng huò huàn。 jí biàn zhù zhāng xī huà zhě néng gòu kè fú zhè xiē kǒng jù， réng yòu qiàn quē jīng yíng jì shù yǔ zī běn děng shí jì wèn tí yào jiě jué。 dà guī mó qǐ yè jìhuà bì xū yòu dà chén chū lái zhù chí， tōng cháng shì 'àn zhào " guān dū shāng bàn " de mó shì bàn lǐ。 yě jiù shì shuō， zhè xiē qǐ yè jīng yíng bèi guān liáo zuò fēng xiàn yú tān huàn， bàn shì de shāng rén shǐ zhōng shòu bǎ quán de guān lì yā zhà。 ér bù fēn guān shāng dū zhǐ gù chōu qǔ xiàn yòu lì rùn， bù kěn jiāng shōu yì zài tóu zī 。 yǐ lì rùn zài tóu zī wéi chí zì zú qǐ yè bù duàn chéngzhǎng de mù biāo， shǐ zhōng wèi néng dá chéng。 　　 yīn cǐ， jìn guǎn xǔ duō guān fāng zàn zhù de jìhuà chū qī kàn hǎo， shí jiǔ shì jì wǎn qī de gōng yè huà dà tǐ shàng shì bái máng yīcháng de。 yǐ lǐ hóng zhāng yú yī bā qī 'èr nián chuàng shè de lún chuán zhāo shāng jú wéi lì， běn lái shòu jīn tiē yào yùn jiāng nán gòng mǐ jìn jīng。 zì yī sì yī wǔ nián qǐ， jīhū měi nián dū yóu yī dà duì de yùn mǐ fān chuán nì dà yùn hé běi shàng sòng gòng mǐ， cǐ hòu kě yǐ kuài jié dì xún hǎi lù zì shàng hǎi yùn zhì tiān jīn liǎo。 wèile gōngjǐ lún chuán xū yòng de rán liào， yī bā qī bā nián zài tiān jīn yǐ běi kāi liǎo kāi píng méi kuàng。 wèile yùn shū kāi píng de méi， yī bā bā yī nián jiàn liǎo zhōng guó dì yī tiáo yǒng jiǔ tiě lù。 rán 'ér， dào liǎo shí jiǔ shì jì mò， zhè xiē xiāng hù zhī chí de qǐ yè dōuméi shèn me fā zhǎn。 zhāo shāng jú zài guān lì、 zǒng bàn、 bāng bàn de tān wū sōu guā zhī xià， wú lì yǔ yīng guó de lún chuán gōng sī jìng zhēng。 kāi píng kuàng wù jú jī qiàn liǎo yáng rén dà bǐ zhài wù， yú yī jiǔ líng líng nián mài gěi liǎo hú fó（ HerbertHoover） děng rén。 tiě lù jiàn zhù de shì bèi gē zhì， yī bā jiǔ bā nián yǐ hòu cái yóu liè qiáng zài qí shì lì fàn wéi nèi chóuhuà tuī dòng。 　　 lǐ hóng zhāng rèn zhí lì zǒng dū sān shí nián de hòu qī zhōng， zuì zhù yào de duì shǒu shì zhāng zhī dòng。 zhāng zài wǔ hàn rèn zhí shí bā nián， zài wǔ hàn shè zhì zhù tiě chǎng -- hòu gǎi wéi liàn gāng chǎng、 wǔ bèi xué táng， yǐ jí jiào dǎo diàn bào tōng xùn、 cǎi kuàng、 tiě lù、 gōng yì děng de gōng jì xué xiào。 dàn shì zhāng zhī dòng de zhù yào mù biāo shì， bǎ zhè xiē gōng jì quán bù 'ān chā dào zhèng tǒng rú jiā sī xiǎng de gé jú zhī zhōng。 　　 zhōng guó de jìn dài huà yīn 'ér chéng wéi jǐ wèi dà chén wán de yóu xì。 tā men míng bái jìn dài huà zhī bì yào， biàn nǔ lì chóu zī jīn、 xuǎn rén cái， zài wú jīng dǎ cǎi shèn 'ér bù yǒu shàn de huán jìng zhōng jìn xíng jiàn shè。 tā men wèile gè rén lì yì yǔ quán shì 'ér jì xù zuò xià qù， cí xǐ tài hòu de cháo tíng què yǔ rì běn míng zhì tiān huáng de cháo tíng bù tóng， zhī chí tài dù jì bù jiān dìng yòu bù lián guàn。 ér qiě， tā rèn yóu shǒu jiù pài dà chén duì gǎi gé pài chè zhǒu， zhè yàng tā cái néng wò zhù cái duó zhī quán。 yóu yú huá nán dì qū yī xiàng dōuyòu xǔ duō tóu nǎo líng huó de rén zài zhǎo chū tóu de jī huì， xùn sù chéngzhǎng de tōng shāng kǒu 'àn shàng yóu qí chōng mǎn yuè yuè yù shì zhě。 yīn cǐ， shí jiǔ shì jì wǎn qī yòu de shì dài tóu chuàng yè zhě， què méi yòu shénme gēn běn shàng de biàn gé。 qīng tíng bǎ yáng wù yùn dòng jiāo gěi shǎo shù jǐ wèi xún fǔ qù bàn， yīn wéi zhè me zuò hé hū zhōng yāng yǔ dì fāng jūn shì de yào qiú -- cháo tíng bù bì fù dān fèi yòng yě bù fù zé rèn。 cǐ wài yě yīn wéi tōng shāng kǒu 'àn de guān yuán hé yáng rén yòu wǎng lái， zhǐ yòu tā men qīng chǔ shí wù， zhī dào rú hé zhǎo yáng rén bāng máng。 　　 zhōng rì jiá wǔ zhàn zhēng（ yī bā jiǔ sì -- yī bā jiǔ wǔ） shì yàn shōu zì qiáng yùn dòng chéng guǒ de shí hòu liǎo。 yīn wéi zhōng guó dà dé duō， yā zhù de réndōu kàn hǎo zhōng guó。 lǐ hóng zhāng suǒ jiàn de què bù rán， yīn cǐ shì qián céng shì tú zǔ zhǐ zhàn zhēng fā shēng。 zhōng guó jiàn shè hǎi jūn shǐ yú yī bā qī líng nián dài。 yī bā bā líng nián dài jiān， lǐ hóng zhāng céng xiàng yīng guó gòu zhì xún yáng jiàn， bìng qiě pìn liǎo yīng guó jiào liàn yǔ gù wèn。 hòu lái kè lǔ bó gōng sī（ Krupp） dé biāo， yòu zài xiàng dé guó gòu mǎi liǎo gèng dà xíng de chuán jiàn。 bù liào， dào liǎo yī bā bā líng nián dài mò， hǎi jūn jīng fèi jìng zài dà chén gòng móu xià zhuǎn yí wéi cí xǐ tài hòu xiū zhù yí hé yuán zhī yòng。 zǒng shuì wù sī hè dé gū jì： " hǎi jūn yīngdāng hái yòu sān gān liù bǎi wàn liǎng（ dà yuē hé měi jīn wǔ qiān wàn yuán）， zhè xià zǐ nǐ qiáo， yī máo qián yě bù shèng liǎo。 " tā yú yī bā jiǔ sì nián jiǔ yuè fā xiàn： " tā men de dé guó jiàn shàng méi yòu pào dàn， yīng guó jiàn shàng méi yòu huǒ yào。 " jiá wǔ zhī zhàn zhōng guó zhǐ dòng yòng yú lǐ hóng zhāng de huá běi lù jūn hé běi yáng jiàn duì（ huá zhōng huá nán de mò dòng）， ér hǎi jūn de pào dàn yòu xiē zhǐ shì tián liǎo shā zǐ chōng shù， gēn běn méi yòu huǒ yào。 　　 rì běn rén yǐ zhèn yā pàn luàn wéi yóu， yú yī bā jiǔ sì nián jiè rù cháo xiān。 zhàn zhēng zhōng dà bài lǐ hóng zhāng de huá běi gè jūn， yòu zài jìn dài zuì chū de yī cì hǎi zhàn zhōng yú yālùjiāng kǒu jī kuì běi yáng jiàn duì。 běi yáng jiàn duì sī lìng shì yī wèi qí bīng lǎo jiāng， tā bǎ jūn jiàn 'àn qí bīng chōng fēng shì yī zì pái kāi， què bèi rì běn hǎi jūn yǐ liǎng gè zòng duì bāo wéi。 rú jīn， běi jīng yí hé yuán de yóu kè kàn dào dà lǐ shí chuán " qīng yàn fǎng " de shí hòu， nǎo zhōng yìng huì fú qǐ yīháng bēi wén： " fù gào： wèi chéng xíng de qián qīng hǎi jūn cháng mián cǐ dì。 " 　　 cóng wǒ men xiàn zài de guān diǎn lái kàn， lìng rén gǎn dào jīng yà de shì， zhōng guó de dì yīcháng jìn dài zhàn zhēng jìng rán zhǐ ràng yī wèi shěng jí de xún fǔ yī jiān qù káng， jiù hǎo xiàng nà shì tā shěng nèi biān jìng zì wèi de shì。 qīng shì què yǐ bèi zhǐ zé wéi wú néng de wài zú， dàn shì qīng cháo de wèn tí bù néng zhǐ yòng wài zú yī cí jiù jiāo dài guò qù。 wèn tí xiǎn rán zài yú qí dì zhì zhèng tǐ běn shēn、 dì zhì xià xíng zhèng de xū yòu qí biǎo、 dì zhì zhèng fǔ jié gòu shàng zhī bù kě néng chéng wéi jìn dài huà de zhōng yāng tǒng zhì lì。 　　 qīng cháo bǎ xǔ xǔ duō duō nèi luàn dū yìng fù guò qù liǎo， cǐ kè de wài jiāo guān xì què bù kě shōu shí liǎo。 rì běn jiá wǔ yī zhàn dà shèng， bǎ yuǎn dōng dài rù dì guó zhù yì liè qiáng jìng zhēng de lìng yī gè shí nián qī。 zhōng guó wèile yào fù péi kuǎn， bù dé bù xiàng 'ōu zhōu rén fā chū zhài quàn chóu qián。 yī bā jiǔ bā nián jiān， é、 dé、 yīng、 rì、 fǎ dōuzài zhōng guó zì huá shì lì fàn wéi。 zhè zhǒng shì lì fàn wéi tōng cháng bāo hán yī gè kě yǐ zuò wéi hǎi jūn jī dì de dà gǎng， yòu jìn rù fù dì de tiě lù， yǐ jí yán tiě lù xiàn yòu kě kāi fā de kuàng cáng。 zhōng guó wèile 'è zǔ rì běn kuò zhāng， biàn kāi mén yíng 'é luó sī jìn rù dōng běi。 yī jiǔ líng wǔ nián rì 'é zhàn zhēng yǐ hòu， é guó rén cái bèi xiàn zhì zài běi biān， yóu zhàn shèng de rì běn zhàn jù nán mǎn hé cháo xiān。 　　 cóng gè fāng miàn kàn， zhōng guó sì hū yào wáng liǎo。 dài zhe xīn xué shuō lǐ niàn de xīn yī dài néng wǎn jiù zhōng guó má？ xīn de xué shuō lǐ niàn néng qǐ fā quán guó zài qiáng yòu lì de tǒng zhì lì zhī xià huò dé xīn shēng má？ 　　 jī dū jiào yǔ rú jiā zhī zhēng 　　 zài dà duō shù zhōng guó rén kàn lái， jī dū jiào chuán jiào shì sì hū shì wài guó qīn lüè xíng dòng shǐ yòng de yì shí xíng tài fāng miàn de shǒu duàn。 shí qī shì jì jiù kāi shǐ de chōng tū， dào shí jiǔ shì jì yòu zài xù jiē xià qù， ér qiě shì cóng zhèng zhì、 zhī shí、 shè huì děng duō fāng miàn jì xù。 　　 jiù zhèng zhì guān diǎn 'ér yán， jī dū jiào shì bàng mén zuǒ dào。 qǐ chū kàn lái zhǐ bù guò shì fó jiào de yī gè bàng zhī jiào pài， yòu yī tào xìn yǎng xì tǒng， yòu yī wèi jiù shì zhě， yòu dào dé nèi jiù（ fàn zuì）， yě yòu yī tào jiù shú bàn fǎ。 zhè xiē chéngfèn dà duō shù zōng jiào xìn yǎng dōuyòu。 yóu yú fēi zhù liú de zōng jiào zhī pài zài zhōng guó dōushì bèi jìn zhǐ de、 lèi rú bái lián jiào de zōng jiào zǔ zhì， yī bān dōushì zài 'àn chù。 yé sū huì chuán jiào shì yú shí qī shì jì zài zhōng guó de fěi rán chéng jiù， zhǐ yīn wéi jiào huáng bù zhǔn jì kǒng sì zǔ yǐ zhì yǔ zhōng guó huáng dì duì lì 'ér huǐ yú yī dàn， dǎo zhì yī qī 'èr sì nián de tiān zhù jiào zāo jìn。 hòu lái shì yīn wéi fǎ guó jiān chí yào qiú， cái yú yī bā sì liù nián jiě jìn。 zhè qī jiān： zhōng guó de tiān zhù jiào tú réng cún zài， dàn wài jí shén fù zhǐ néng zài 'àn zhōng xíng shì。 　　 jī dū jiào xīn jiào（ Protestantism） de chuán jiào shì běn lái jiù shì huái zhe gǎi gé zhě de bào fù tóu rù shén zhí de， yī kāi shǐ chuán jiào jiù hé jì cún de rú jiā shè huì tǐ zhì qǐ liǎo chōng tū， yīn wéi rú jiā shè huì tǐ zhì yòu qí zì jǐ de gǎi gé fāng shì。 chuán jiào shì hé zhōng guó díshì dà fū jiē jí nǎi shì tiān dí。 shuāng fāng dū xiǎng yòu tè quán -- kě yǐ miǎn 'āi xiàn gōng zé dǎ， shuāng fāng yědōu shì jiào dǎo tiān dì yǔ zhòu dào lǐ de rén。 jìng zhēng duì lì shì zài suǒ nán miǎn de。 bǎo luó · kē wén（ PaulCohen） yǐn yòng yī míng zǎo qī chuán jiào shì de huà， pō jù dài biǎo yì yì。 cǐ rén rèn wéi， rú jiā shì dà fū wài biǎo zuò chū lái de lǐ mào wén yǎ zhī xià " chú liǎo guǐ zhà、 wú zhī、 cū lǔ、 yōng sú、 zì zūn xiǎng dà、 duì yī qiē wài guó shì wù wán gù chóu hèn zhī wài， shénme dōuméi yòu "。 duì fāng de gǎn xiǎng zhèng shì bàn jīn bā liǎng。 zài shì dà fū dú shū rén yǎn zhōng， chuán jiào shì nǎi shì wài guó lái de diān fù fènzǐ， ná pào tǐng zuò tā men shāng fēng bài sú xíng wéi de hòu dùn。 shǒu jiù de 'ài guó fènzǐ tòng hèn yě hài pà zhè xiē wài lái de bù sù zhī kè， dàn shì shǒu jiù pài zài jìn dài zhǎn kāi zhī shí bài xià zhèn lái。 kě qǔ dé de xiāng guān wén zì jì lù duō shǔ zhēng biàn xìng zhì de， fǒu zé biàn shì zhàn shèng de chuán jiào shì hé zhōng guó jī dū tú suǒ xiě de。 kē wén de chū sè zǒng jié（ jiàn CHOC10） suǒ nóng jù de shù jù xiǎn shì， guī yǐ jī dū xìn yǎng de zhōng guó rén shèn shǎo， chuán jiào shì qīn rù de yǐng xiǎng lì què wú suǒ bù zài。 　　 yī bā liù líng nián zhì yī jiǔ líng líng nián de zhè duàn shí qī， zài zhì wài fǎ quán yǔ nèi dì jū zhù quán（ zhè yī tiáo shì mǒu wèi qián chéng de fǎ guó fān yì guān fēi fǎ tiān rù de） de bì hù xià， chuán jiào shì de jù diǎn zhú bù xiàng měi yī shěng fēn nèi màn yán。 tiān zhù jiào cóng qí yuán lái de lǎo jī chǔ shàng fā zhǎn， zhì yī bā jiǔ sì nián yǐ yòu dà yuē qī bǎi wǔ shí míng 'ōu zhōu chuán jiào shì， sì bǎi wèi běn tǔ de shén fù， jiào yǒu chāo guò wǔ shí wàn rén。 xīn jiào chuán bō shì cóng guǎng dōng zhǎn kāi de， zuì chū lái de chuán jiào shì shì yī bā líng qī nián shòu gù yú yīng guó dōng yìn dù gōng sī de luó bó · mò lǐ sēn（ RobertMorrison）。 dì yī wèi měi guó chuán jiào shì yú yī bā sān líng nián dào zhōng guó。 dào liǎo yī bā jiǔ sì nián， xīn jiào chuán jiào shì yǐ chāo guò yī qiān sān bǎi rén， qí zhōng dà bù fēn shì yīng、 měi、 jiā ná dà jí。 gòng pài zhù dà yuē wǔ bǎi gè dì diǎn， měi yī chù dōuyòu jiào huì、 sù shè、 jiē shàng de xiǎo lǐ bài táng， tōng cháng yě shè yòu yī suǒ xiǎo xué xiào， kě néng hái shè yòu yī yuàn huò zhěn liáo suǒ。 wǔ bǎi gè jù diǎn fēn bù yú dà yuē sān bǎi wǔ shí gè dà chéng xiǎo zhèn zhōng。 rán 'ér， xī shōu dào de zhōng guó xìn tú bù mǎn liù wàn rén。 kě jiàn zhōng guó zhù dìng liǎo bù huì chéng wéi jī dū jiào guó dù。 　　 yī bā liù líng nián yǐ hòu， zhōng xī jiē chù zēng duō， shì dà fū men hé chuán jiào shì yě jiù mó cā bù duàn。 céng dǐ kàng " chóng bài jī dū " de tài píng jūn de hú nán rén， gèng yòu jī jí de fǎn jī dū jiào yùn dòng， wéi hù míng jiào sī xiǎng zhī yú hái tiǎo qǐ jī liè xíng dòng。 tōng cháng， shì shēn men huì yǐ nán nǚ yī tóng zuò lǐ bài wéi tí， sàn bō chuán jiào shì xíng wéi bù duān de huà yán。 céng yòu guò dù xuàn rǎn de sè qíng xiě zuò miáo shù shén fù、 xiū nǚ、 jiào tú de yín luàn zòng yù xíng wéi。 shì shēn ruò xiǎng yǐn fā bào mín xíng dòng， zhǐ xū yào zhāng tiē xiě míng qún zhòng jù jí shí jiān dì diǎn de gào shì jí kě。 dà xiǎo jiào 'àn shì duān bù xià qiān qǐ， jīng wài jiāo guǎn dào bào 'àn de yě yòu shàng bǎi jiàn。 chuán jiào shì yào qiú xǐ xuě bù bái zhī yuān， bìng yào qiú guān fāng wéi hù tā men yǐ tiáo yuē xiǎng yòu de lā tā rén rén jiào de quán lì。 　　 pào tǐng lè suǒ pò shǐ qīng cháo guān lì zhàn zài wài guó rén zhè yī biān， bāng máng qiáng zhì zhí xíng tiáo yuē quán lì， yòu gèng jìn yī bù sǔn hài liǎo qīng tíng de wēi wàng。 tiān zhù jiào jiào huì yóu qí huì zài dǎ guān sī de shí hòu bǎo hù zì jǐ de jiào tú。 fǎ guó yóu yú mào yì liàng shǎo， jiù jí lì wèi hù tiān zhù jiào chuán jiào tuán， qí zhù jiào dōuyòu mǒu zhǒng guān fāng chéng rèn de dì wèi， yòu xiē hái jiē shòu guān jiē。 　　 xīn jiào de chuán jiào shì gòng yòu shí duō gè bù tóng de huì pài。 chū lái de jiān jù rèn wù nǎi shì xué zhōng wén， bìng qiě yào yì chū yī zhěng tào chuán dá xùn xī suǒ xū yào de shù yǔ。 zhōng guó yǐ jù bèi zhǐ shù shàng dì、 líng hún、 zuì 'è、 huǐ wù、 jiù shú de cí huì liǎo。 chuán jiào shì men miàn lín liǎo dà wèn tí： rú guǒ ná jì yòu de cí huì lái yòng， zhè xiē míng cí duō shì fó jiào yòng yǔ， bù néng shǐ jī dū jiào míng xiǎn yòu bié。 rú guǒ huàn yī tào xīn de yòng cí， kě néng bǐ jiào bù róng yì shǐ rén tīng dǒng。 fān yì shàng zuì nán jiě jué de， jiù shì jī dū jiào xìn yǎng de zhōng xīn -- shàng dì -- de chēng wèi， tiān zhù jiào huì jīng guò yī zài gēnggǎi zhī hòu， jué dìng yòng " tiān zhù "， yòu xiē xīn jiào huì pài jué dìng yòng " shàng dì "， yòu de zé shì yòng " shén "。 zhǐ yòng yī gè bǎn běn zhōng yì shèng jīng de huà， jiù yào xíng chéng xìn yǎng zhù tǐ chēng hū bù néng què dìng de jiāng jú。 　　 zài " jī dū jiào zhàn lǐng zhōng guó shí qī "（ zhè me chēng hū hěn bù cōng míng）， xīn jiào gè huì de chuán jiào shì bǎ xiǎo xíng xué xiào hé qiǎn xiǎn de yī liáo shù yī tóng dài rù gè dà chéng shì。 zài dà dū shì lǐ chuán jiào， ǒu 'ěr yě huì yù shàng yìng shì de jǔ zǐ。 dàn shì duì yú duō bàn shì nóng jiā chū shēn de měi guó chuán jiào shì 'ér yán， hái shì jué dé xiāng jiān shēng huó bǐ jiào xiāng yí， yǔ rú jiā sī xiǎng jìng zhēng de chéng gōng xī wàng yě bǐ jiào dà xiē。 xīn jiào jiào huì de chéngzhǎng huǎn màn， què hěn wěn dìng。 dào yī jiǔ líng líng nián， guī yǐ rén shù yǔ qián chéng xìn tú zǒng gòng yòu shí wàn yǐ shàng。 zhè zài zhōng guó rén kǒu zhōng zhǐ suàn jiǔ niú yī máo， bù guò xīn jiào chuán jiào shì dōushì gǎo zǔ zhì jī gòu de gāo shǒu。 tā men jiàn qǐ gè zì de xī shì yáng fáng zhái yuàn， yóu zhōng guó pú yì guǎn lǐ dǎ diǎn。 jì 'ér bàn qǐ xué xiào， kāi shè gōng gòng bǎo jiàn zhěn liáo suǒ， zuì xiān bèi tā men zhēng qǔ dào de zhōng guó jiào tú tōng cháng dōushì tì tā men bàn shì de rén， rú chú zǐ、 fā chuán jiào xiǎo cè zǐ de rén děng。 cǐ wài yě yòu yī xiē cōng míng de lǐ xiǎng zhù yì de rén， yīn wéi xīn shǎng xī yáng shēng huó fāng shì 'ér lè yú jiē shòu xī yáng zōng jiào。 shí jiǔ shì jì mò yè yòu xǔ duō zhù zhāng gǎi gé de rén xìn liǎo jī dū jiào， yuán yīn zhī yī shì， gōng yè、 jī dū jiào、 mín zhù zhèng zhì de sān wèi yī tǐ sì hū shì xī fāng qiáng dà de mì jué， gù yě shì jiù zhōng guó de zuì shàng cè。 　　 wéi xīn yùn dòng 　　 dì zhì zhōng guó wǎn qī de xué shù sī xiǎng zhuī shàng wài jiāo qū shì de jiǎo bù， huā fèi liǎo hěn cháng de shí jiān。 zhōng guó fā shēng guǎng fàn shāng yè chéngzhǎng de tóng shí， xué shù jiè yě yòu liǎo biàn dòng， bān zhé míng · āi 'ěr màn（ BenjaminElman， 1984） chēng zhī wéi " cóng zhé xué biàn wéi yǔ wén xué（ philogogy） " de dòng xiàng。 biàn dòng de běn zhì shì， kē jǔ rù shì de dà chén men bù zài zhǐ kàn zhòng yì lǐ de dào dé pàn duàn， gǎi wéi zhù zhòng bǐ jiào bù shǔ wén huà dǎo xiàng de jīng què jì shù xìng yán jiū fāng fǎ。 zhè yàng yě xǔ jiào lì yú yǐ hòu miàn duì míng què jù tǐ de jìn dài wèn tí。 　　 shí bā shì jì wǎn qī xīng qǐ de qū yù jiān mào yì zuì pín fán de jiāng nán yī dài， zài dāng shí yě shì xīn xīng de kǎo zhèng xué de fā xiáng dì。 míng cháo miè wáng yǐ hòu， hàn rén xué zhě bǎ jiù zé guī yú hùn hé liǎo fó dào sī xiǎng de kōng tán lǐ xué。 dú shū rén duì yú sòng míng liǎng dài shèng xíng de lǐ xué guān niàn zhī " wú cóng yǐ jīng yàn zhèng shí de shuō fǎ gǎn dào bù mǎn liǎo "。 zhǐ zhù zhòng xīn xìng yì lǐ de fēng qì， cù chéng wǎn míng dǎng pài yǐ rén yì dào dé zhī míng bǐ 　　 cǐ gōng jié， zhì shǐ wǎn míng zhèng fǔ tān huàn。 mǎn qīng rù zhù zhōng guó yǐ hòu， yòu xiē xué zhě yīn cǐ shè lǐ xué 'ér jiù yǔ wén xué， yě yòu zhuǎn zhì shù xué tiān wén de。 zuì zhù yào de xué fēng réng shì kǎo zhèng zhī xué， bāo kuò yǐ xùn gǔ、 jiàokān、 biàn wěi、 jiān shì děng fāng fǎ zhěng lǐ yán jiū gǔ shū。 qí chéng guǒ zhī yī shì fā xiàn gǔ diǎn jīng shū què shí yòu wěi zào de， cóng cǐ gǔ shū yě bù zài shì shén shèng bù kě qīn fàn de liǎo。 　　 kān wéi zhè zhǒng xīn xué shù fēng qì jì niàn de， shì yī bā 'èr jiǔ nián shōu jí chéng de yī tào yī bǎi bā shí bù zhù zuò， wéi qī shí wǔ wèi shí qī、 bā shì jì xué zhě de zuò pǐn， qí zhōng yī bàn de rén shì jìn shì jí dì de。 fěng cì de shì， zhè xiàng xué shù chéng guǒ shì zhù míng cáng shū jiā ruǎn yuán lǐng dǎo zuǎn ji de。 tā yě shì guǎng dōng xún fǔ， yě shì zhù guǎn 'ōu zhōu mào yì de dà chén。 　　 dāng rán， ruǎn yuán zhè tào dà shū de zuò zhě què shí yòu bù shǎo shì shāng jiǎ jiā tíng zǐ dì。 yǐ yáng zhōu yán shāng wéi lì， qí jìn hū chuán qí de fù háo duō jīn shǐ tā men yòu néng lì xīng bàn xué táng shū yuàn yǐ péi yǎng rén cái。 qīng shì de zhòng dà biān shū jìhuà dū yóu dà chén zhù chí， guǎng zhēng tiān xià xué zhě cānyù gōng zuò， rú《 míng shǐ》 hé qīng cháo dì lǐ zhì suǒ yǐn děng， dōushì qí zhòng yào chéng guǒ。 zǒng jì cháo tíng de biān xiū jìhuà chāo guò yī bǎi wǔ shí jiàn。 cóng zhè xiē xué shù gōng chéng zhōng chǎn shēng liǎo yī zhǒng guān niàn： zhì kǎo zhèng zhī xué yě shì yī zhǒng zhí yè， shì zuò guān yǐ wài de yī zhǒng shì yè。 　　 zhùzhǎng zhè zhǒng kǎo zhèng yán jiū de shū yuàn yǔ cáng shū guǎn， zài jiāng nán gè shěng zuì shèng。 huáng dì qǐ chū tài dù hěn lěng dàn， dào yī qī sān sān nián， cái kāi shè liǎo guó zǐ jiān， yǐ jiào dǎo kē jǔ shēng yuán xué yè。 yī qī wǔ líng nián yǐ hòu， yòu xiē xǔ zì zhù quán de guān xué kāi shǐ zì xíng zàn zhù yán jiū kǎo zhèng děng xué shù huó dòng。 yǐ hàn dài " jīn wén " wéi fèng de " hàn xué " kǎo zhèng， xiǎn shì qīng dài xué jiè rén shì de xué shí yòu duō me guǎng bó， zhì xué tài dù shì duō me jī jí。 tā men xiào zhèng gǔ jí de chéng guǒ yòu dǎo yǐn tā men zǒu xiàng wén zì xué、 shēng yùn xué de tàn tǎo， jìn 'ér zhǎn kāi lǐ qì、 bēi wén de kǎo gǔ yán jiū。 　　 dào liǎo yī bā sì líng nián dài， yīng guó tū rán zài hǎi shàng chēng bà， cù chéng liǎng tiáo gé xīn lù xiàn zhī lián hé， yī shì jīn wén xué jiā chóngxīn píng gū gǔ jí， lìng yī gè shì wéi guān dú shū rén zhù zhāng jīng shì zhì yòng， zhòng shì diǎn zhāng fǎ zhì。 wèi yuán（ yī qī jiǔ sì -- yī bā wǔ qī） zài zhè liǎng fāng miàn dōushì dài biǎo rén wù。 tā yú yī bā 'èr liù nián biān ji liǎo liǎng qiān duō jiàn yòu guān cái jīng yǔ qí tā xíng zhèng shàng shí yòng zhī shí de zhù zuò。 tā céng zhù zhāng jiāng jiāng nán gòng mǐ cóng shàng hǎi jīng hǎi lù yùn zhì běi jīng， yǐ miǎn zǒu fèi shì fèi shí de dà yùn hé hé lù。 tā céng cānyù yán wù shuì de gǎi gé， xiě guò jì shù qīng cháo shí cì zhàn gōng de shǐ shū， bìng qiě zài guǎng zhōu bāng qīnchāi dà chén lín zé xú biān xiě liǎo yòu guān hǎi wài zhū guó de yī bù bào gào -- duì zhōng guó de wèn tí yòu jí zhòng yào de xīn guān diǎn， bù guò lái dé chí liǎo xiē。 zǒng zhī， wèi yuán bǎ yǐ yīng guó wéi dài biǎo de wài zài shì jiè dài jìn liǎo qīng mò gé mìng zhě de shì yě。 　　 kǎo jù xué yǔ jìn dài zhōng guó xué shù sī xiǎng fāng fǎ zhī jiān de lián xù xìng， kě yǐ zài yī bā jiǔ líng nián dài dé dào zhèng shí， jīng tōng gǔ lǐ qì yǔ bēi míng yán jiū de xué zhě yú cǐ shí shí chū liǎo shāng dài jiá gǔ wén de hán yì。 dì yī zhāng yǐ shuō guò， cǐ nǎi shì jìn dài zhōng guó kǎo gǔ xué zhī shǐ。 bù guò zhè duì yú wǎn qīng dǐ yù xī fāng qīn lüè shì bāng bù shàng duō shǎo máng de。 　　 dū shì chéngzhǎng -- dà duō shù wéi tōng shāng kǒu 'àn -- dào liǎo yī bā jiǔ líng nián dài， gěi shí zhì huán jìng yǔ ràng huì jié gòu dū dài lái hěn dà gǎi biàn。 gè yán hǎi yǔ hé 'àn gǎng shì zhōng， xī shì lóu fáng、 jiē dào gé shì méi qì dēng yǔ zì lái shuǐ děng chéng shì shè bèi。 yǐ jí lún chuán qì tǐng yùn shū yǔ wài mào， dū yǔ zhōng guó yǐ wài de shì jiè yòu guān（ huò shì qí yán shēn）。 zhè xiē gǎng shì lǐ de zhōng wài shāng mào gōng sī、 yínháng yè、 gōng yè hé lì zhì zào liǎo yī zhǒng jìn dài zhōng guó jīng jì xíng tài。 tóng shí yī bìng chū xiàn de hái yòu jìn dài dà zhòng chuán bō méi tǐ -- zhōng guó jì zhě、 bào zhǐ、 zá zhì， yǐ jí bù yǐ tóu shēn shì huàn wéi mù biāo de zhī shí jiè。 zài wài guó rén zhì lǐ de jìn dài huà dū shì zhōng， zhōng guó shāng rén huò shì tì wài guó gōng sī chóu zī zuò mǎi bàn， huò zì jǐ jīng yíng shì yè， xīng wàng fā dá zhī hòu， yě kāi shǐ fā biǎo zhōng guó rén de yú lùn。 　　 zhōng guó jī dū jiào tú kāi shǐ xíng chéng yī gè fēn sàn chū lái de shè qún zhī shí， chuán jiào shì yě kāi shǐ fā xíng zhōng wén zá zhì《 wàn guó gōng bào》， bào dǎo guó jì qíng shì。 zhè běn xīn wén zá zhì zì yī bā qī wǔ zhì yī bā bā sān nián shì zhōu kān， yī bā bā jiǔ zhì yī jiǔ líng qī nián gǎi wéi yuè kān， jiāng shì jiè xīn wén chuán bō gěi zhōng guó de xué zhě jiē jí。 yě yóu yú gōng bào de wén zhāng dōushì zhōng guó biān ji zhù bǐ yǐ wén yán wén xiě chéng， cái néng gòu bèi jí yú lǐ jiě wài zài shì jiè wèn tí de zhōng guó dú shū rén yǔ guān lì jiē shòu， yīn 'ér chéng wéi dì yī gè gōng chuán jiào shì zhí jiē biǎo dá yì jiàn de chuán bō méi tǐ。 yī bā jiǔ líng nián dài jiān， zuì néng gān de chuán jiào shì -- rú wéi 'ěr sī lái de lǐ tí mó tài（ TimothyRichard） dū yǐ dǎ dòng shì rén jiē jí wéi mù biāo， cóng 'ér yǐng xiǎng dào wéi xīn yùn dòng。 　　 cóng zhōng guó de guān diǎn kàn， rì běn yú yī bā jiǔ wǔ nián dǎ bài zhōng guó bìng bù jǐn jǐn shì lìng yī gè wén míng qiáng guó dǎ liǎo shèng zhàng， ér shì xī fāng dài biǎo de 'è shì lì yā dǎo liǎo zhōng guó。 xī fāng rén shì nán nǚ gōng rán lā shǒu shèn zhì jiē wěn de yě mán yín luàn zhī bèi， xiàn zài tā men píng zhe fā míng liǎo jiān lì de jī qì， jiù qīng fù liǎo chuàng zào wén míng yǔ tài píng shēng huó de tiān rén zhì xù， kě jiàn hùn luàn jí jiāng lái lín。 　　 yī bā jiǔ wǔ nián jiān， jǐ gè yīn sù tū rán huì hé dào yī qǐ。 dì yī gè shì liè qiáng de wēihè yǐn qǐ liǎo sì chǎng zhàn zhēng， bìng qiě yòng hǎi 'àn shàng de hǎi jūn huǒ lì ràng zhōng guó sì zhàn jiē bài。 wài guó 'è shì lì zhè cì yòng de wǔ qì gèng lì hài liǎo。 chú liǎo wǔ qì zhī wài， dì 'èr jiàn wú kě fǒu rèn de shì shí shì wài guó rén yòu jì shù， bù zhǐ yòu zuò zhàn jì shù， ér qiě zài shēng huó shàng yī qièshí yòng gōng yì dōuyòu jì shù。 lún chuán hé huǒ chē yòng de zhēng qì yǐn qíng bǎ yùn shū biàn dé kuài sù wú bǐ， shàng hǎi yǐ jí qí tā gǎng kǒu dū shì yědōu bèi wài guó rén jiàn shè dé yòu pū guò de lù miàn、 méi qì dēng zhào míng、 gōng shuǐ xì tǒng、 jǐng chá děng děng。 dì sān， rèn wéi jì shù gōng yì nǎi shì qín fèn yǔ zhì néng de biǎo xiàn de rén， jué dé chuán tǒng zhōng guó zài mǒu xiē fāng miàn xiǎn rán yòu bù jí xī fāng zhī chù。 　　 yǐ shàng de zhè xiē kǎo lǜ dài lái de wēi jī yì shí yǔ xiū cán gǎn， zhǐ xiàng yī gè wú kě bì miǎn de jié lùn： zhōng guó bì xū zuò zhòng dà gǎi gé。 yóu yú yī bān bǎi xìng bù huì gěi zhèng fǔ jiàn yán， zhǎng quán jīng yīng jiē jí yòu tài 'ān yú guàn yòu de fāng shì 'ér bù kě néng fā shēng zhī shí lǐ niàn shàng de lǐng dǎo lì， suǒ yǐ zhǐ yòu dú shū rén néng jiě jué zhè gè wèn tí。 　　 zì yā piàn zhàn zhēng yǐ lái， gǎi gé jìhuà de nèi róng jiù zài bù duàn zēng jiā。 lǐ hóng zhāng de bù shǔ zhī zhōng bù fá cān móu yì jiàn； wài guó chuán jiào shì、 tài píng tiān guó fènzǐ、 dào guò guó wài de guān yuán、 xiāng gǎng hé shàng hǎi de zǎo qī xīn wén gōng zuò zhě yědōu tí gōng guò jiàn yì。 zhè xiē rén duō rèn wéi， xī fāng guó jiā yǔ rì běn duō dé shì kě gōng zhōng guó jiè yòng de xīn fāng fǎ。 cóng zuì guǎng miàn de jiǎo dù zhuóshǒu de huà， yìng jiàn lì guó huì， yǐ shǐ tǒng 　　 zhì zhě yǔ lí mín bǎi xìng zhī jiān yòu gèng wěn gù de lián xì。 cǐ wài， zhèng fǔ fā gěi zhuān lì huò jiǎng lì， kě yǐ cù jìn tóu zī 。 xiū zhù dào lù kě yǐ biàn lì mào yì， kāi shè kuàng wù jú kě yǐ gǎi jìn cǎi kuàng yè， shè zhì nóng yè xué xiào kě yǐ zēng jiā nóng chǎn liàng， duō fān yì shū jí kě yǐ tuò guǎng jiào yù lǐng yù -- kě yǐ gǎi gé de xiàng mù shuō yě shuō bù wán。 　　 rán 'ér， gǎi gé yùn dòng ruò yào huò dé guǎng fàn zhī chí， bì xū xiān shè fǎ ràng zhōng guó shè gù yòu jiù zhì 'ér qǔ fǎ wài rén de zuò fǎ zài zhé xué sī xiǎng shàng zhàn zhù jiǎo。 yóu yú zhōng guó tǒng zhì jiē céng réng yǐ rú jiā sī xiǎng wéi zhōng xīn xìn yǎng， jiù bì xū cóng rú jiā sī xiǎng zhōng xún qiú rèn kě。 zhè jiàn shì zhǐ yòu rú jiā de jìn shì dà xián cái bàn dé lái， wéi yòu zhè zhǒng rén cái dān fù dé qǐ gēngxīn rú jiā chuán tǒng sī xiǎng de dà rèn。 kāng yòu wéi de zhòng yào gòng xiàn jiù zài cǐ。 tā shì guǎng dōng de dú shū rén， sī xiǎng zǎo shú 'ér fù yú xiǎng xiàng lì， yòu jí duān de zì xìn， zuì shàn cháng yú tuō gǔ gǎi zhì。 　　 kāng yòu wéi yuán shì jīn wén xué pài de xué zhě。 qīng cháo tí chàng jīn wén de xué zhě rèn wéi gǔ wén xué pài suǒ tuī zhòng de jīng shū qiàn quē kě kào xìng， ér zì sòng dài yǐ jiàng de lǐ xué sī xiǎng biàn shì yǐ gǔ wén pài zhù shū wéi yǐ guī de。 jīn wén gǔ wén zhī zhēng de fù zá chéng dù， pō lèi sì jī dū jiào yòu guān sān wèi yī tǐ yǔ dé jiù yù dìng lùn de jiào yì zhēng lùn， bù kě néng yòng sān、 liǎng jù gài kuò de huà jiù jiāo dài guò qù。 wǒ men xiàn zài zhǐ xū míng bái qí yào diǎn shì， jīn wén xué pài suǒ chóng de jīng jí lái zì xī hàn（ xī yuán yǐ qián）， gǔ wén xué pài yǐ jù de jīng jí zé shì dōng hàn（ gōng yuán hòu） de biāo zhǔn běn， yě shì sòng rú zhěng mái chū lái de lǐ xué（ zhōng guó rén chēng zhī wéi " sòng xué "） yǐ jù de bǎn běn。 ruò shì zhù zhāng chóng jīn wén 'ér bó chì gǔ wén（ shì shí shàng jīn wén bǎn běn bǐ gǔ wén bǎn hái lǎo》， jiù yòu liǎo bǎi tuō lǐ xué shuō jiào jī bàn de jiè kǒu， bìng qiě kě yǐ bǎ gè jiào chuán tǒng zhòng zuò yī 　　 fān jiǎng jiě。 jīn wén xué pài zhù zhāng yīn yìng shí dài 'ér gǎi gé zhèng lìng diǎn zhāng， yīn cǐ yī bān duō zàn chéng wéi xīn。 　　 āi 'ěr màn（ 1990） céng zhǐ chū， wǎn qīng de jīn wén xué pài yùn dòng qí shí shì míng mò jiāng nán shì rén xiǎng xiāo chú cháo tíng zhuān zhì de dōng lín dǎng yùn dòng de yán xù。 yī liù 'èr líng nián dài dōng lín dǎng gōng jī de shì huàn guān， yī qī jiǔ líng nián dài zhuān zhì zuì 'è de dài biǎo zé shì shuāi lǎo de qián lóng huáng dì chǒng xìn de tān guān hé kūn。 shí jiǔ shì jì de jīn wén yùn dòng yě zài dāng nián dōng lín dǎng（ cháng zhōu） de qǐ yuán dì zhǎn kāi， jīn wén xué zhě cháng yǐ " qīng yì " de fāng shì hūyù cháo tíng yìng gèng zhù zhòng mín jiān de xū qiú ． kāng yòu wéi -- yòu yì huò wú yì dì -- dài biǎo liǎo shì dà fū jiē jí duì yú zhèng fǔ gǎi gé yù lái yù gǎn xīng qù de xīn tài。 　　 yī bā jiǔ yī nián jiān， kāng yòu wéi chū bǎn liǎo《 xīn xué wěi jīng kǎo》， zhǐ sòng rú suǒ fèng de gǔ jí dà duō shì wěi zào de， bìng bù shì kǒng zǐ suǒ yán。 tā de zhè fān hài rù zhī wén xiěde bó xué 'ér qiǎo miào， bìng qiě hěn jù yòu shuō fú lì（ bù guò dāng shí hé xiàn zài dōubù néng guǎng wéi rén men suǒ jiē shòu）。 tā hái yuán yǐn jīn wén gǔ jí lái zhèng shí tā de hùn luàn、 jiē jìn tài píng de xiǎo kāng、 tiān xià tài píng yī tǒng de sān zhǒng shí dài zhī shuō。 qīng wèi dāng shí zhèng zài zǒu jìn sān zhě zhī zhōng de dì 'èr gè shí dài， zhè zhǒng shí dài yǎn jìn yǐn hán zhe zhú jiàn jìn bù de dào lǐ。 kāng yòu wéi de lǐ lùn dà duō xié qǔ zì yǐ wǎng xué zhě de zhù zuò， què yòu tā dú dào de jiàn jiě。 yīn cǐ， tā néng zài yǎn huà jìn bù de sī xiǎng chuán biàn quán shì jiè de shí hòu， bǎ zhè xiē sī xiǎng zǒu sī dào zhōng guó gù yòu chuán tǒng lǐ niàn zhī zhōng。 　　 kāng yòu wéi hé tā tóng wéi guǎng dōng jí de xué shēng liáng qǐ chāo， hěn kuài jiù jiē shòu liǎo yī bā jiǔ líng nián dài de shè huì dá 'ěr wén zhù yì（ SocialDarwinism）， zhù shū tǎo lùn tǔ 'ěr qí yǔ yìn dù děng wán gù bǎo shǒu guó jiā zǒu xiàng mòluò de mìng yùn， yǐ jí 'é luó sī de bǐ dé dà dì yǔ rì běn míng zhì tiān huáng rú hé zài shì zhě shēng cún de jìng zhēng zhōng shǐ zì jǐ de guó jiā qiáng shèng。 jiǎn yán zhī， zhù zhāng jí jìn gǎi gé de kāng liáng děng rén suī rán shì mín zú zhù yì zhě， què réng qī wàng qīng cháo néng jiù zhōng guó。 tā men xiào fǎ wài guó chuán jiào shì， yǐ bàn bào zhǐ chuán bō yán lùn， bìng qiě chéng lì dú shū huì yǐ tǎo lùn shí shì。 kāng yòu wèishèn 'ér tí chàng jiāng jìng bài kǒng zǐ zǔ zhì chéng guó jiào， dàn tā de zōng zhǐ shì chuán tǒng de， jí shì qī wàng huáng dì jiē nà tā de zhōng yán， cóng cháo tíng zhǎn kāi zhōng guó de quán miàn gé xīn。 　　 yī bā jiǔ bā nián， tā de jī huì lái liǎo。 zhè yī nián zhōng， liè qiáng dōuyào qiú zài zhōng guó yōng yòu zì jǐ de shì lì fàn wéi， sì hū yào jiāng zhōng guó guā fēn liǎo。 zì yī bā bā jiǔ nián cí xǐ tài hòu " guī zhèng " yǐ lái， lǐ xiǎng zhù yì de guāng xù huáng dì míng yì shàng kě yǐ zì jǐ zhù zhèng liǎo， dàn tài hòu réng zài xīn jiàn hǎo de yí hé yuán lǐ jiān shì zhe。 dào liǎo yī bā jiǔ bā nián， huáng dì 'èr shí qī suì， yī zhí zài dú shū。 yī gè kuǐ léi huáng dì cóng shì zhè zhǒng huó dòng shì qiàn wěn tuǒ de， huáng dì de lǎo shī -- yě shì lǐ hóng zhāng zài cháo zhōng de duì shǒu， biàn jiāng kāng yòu wéi tuī jiàn gěi huáng dì。 jiù zài guó jiā wēi jī zēng jù de zhè nián zhōng， kāng chéng liǎo huáng dì zuì xìn rèn de rén。 　　 zì liù yuè shí yī rì zhì jiǔ yuè 'èr shí yī rì de yī bǎi tiān zhōng， guāng xù huáng dì fā bù liǎo dà yuē sì shí tiáo de xīn zhèng zhào yù， hán gài liǎo xíng zhèng、 jiào yù、 fǎ lǜ、 jīng jì、 gōng jì、 jūn shì、 jǐng chá zhì dù děng fāng miàn。 xǔ duō tiáo mù dōushì guò qù jǐ shí nián jiān tí yì nǐ xiě de， dào cǐ shí cái yóu huáng dì bān bù。 hěn bù xìng de shì， zhè yī bǎi tiān bìng bù xiàng luó sī fú zǒng tǒng yī jiǔ sān sān nián shàng rèn de tóu yī bǎi tiān nà yàng wán chéng liǎo xīn zhèng（ NewDeal） lì fǎ， yī bā jiǔ bā nián de wéi xīn shǐ zhōng tíng zài bái zhǐ hēi zì jiē duàn， dà chén mendōu zài jìng guān tài hòu rú hé fǎn yìng。 cí xǐ tài hòu zé shì děng dào jīhū měi wèi dà chén dū jué dé xīn zhèng jiāng shǐ zì jǐ dì wèi bù bǎo liǎo， cái zhuóshǒu 'ān pái jūn shì gǎi biàn。 kāng liáng 'èr rén táo dào liǎo rì běn， cí xǐ tài hòu què jiāng guāng xù huáng dì jiān jìn zài yíng tái， bìng qiě bǎ bǔ dào de " wù xū liù jūn zǐ " chǔsǐ。 　　 xǔ duō rén zhǐ kàn liǎo kāng liáng wéi zì jǐ biàn shuō de wén zhāng， cóng hēi bái fēn míng de jué duì guān diǎn lái píng dìng bǎi rì wéi xīn zhī shī bài， rèn wéi kāng liáng děng rén yǔ guāng xù huáng dì nǎi shì bèi xié 'è fǎn dòng zhě jī bài de yīng xióng。 tái běi gù gōng bó wù yuàn dàng 'àn guǎn kāi fàng， yǐ jí běi jīng yī hào shǐ liào guǎn de zī liào， shǐ lù kè · kuàng（ LukeS.K.Kwong， 1984） zhè yàng de lì shǐ xiū zhèng lùn zhě kě yǐ chóngxīn jiě shì yī bā jiǔ bā nián shì biàn 　　 de yuán wěi， yě ràng bān zhé míng · āi 'ěr màn zhè yàng de zhuān jiā duì zì jǐ de zhì yí fā chū yí wèn。 yī bā jiǔ bā nián de běi jīng zhèng jú xū yào yòu rén lái zhòng zuò gèng wán zhěng de píng gū。 　　 zǒng zhī， zuì wán gù shǒu jiù de yī bāng mǎn zhōu qīn wáng yīn wéi zhǐ shēng huó zài gōng tíng wáng fǔ， duì wài miàn de shì jiè yī wú suǒ zhī， zhǐ zhī wàng zì zūn dà， bù jiǔ jiù chéng wéi nóng mín mì mì jié shè " yì hé tuán " de zàn zhù zhī chí zhě。 qīng shì cháo tíng zhè zhǒng zhuǎn 'ér zhī chí kuáng rè zōng jiào tuán tǐ de xíng wéi， xiǎn rán yǐ jīng shì zhī shí pò chǎn liǎo。 　　 yì hé tuán zhī luàn， yī bā jiǔ bā -- yī jiǔ líng yī 　　 shān dōng xī běi de huáng hé chōng jī píng yuán shì rén kǒu xiāng dāng chóu mì de dì qū， yóu yú shēng huó tài pín kǔ， nóng cūn lǐ jīhū yǐ bù jiàn dì zhù shì dà fū jiē jí。 tǔ fěi dìng qī bà zhàn nóng cūn， dǎo zhì nóng cūn bǐ cǐ bù hé。 zài shàng de cháo tíng hé shì dà fū jiē jí yǐ jīng wú lì guǎn zhì。 yī bā jiǔ líng nián dài jiān， guò dù jī jí de dé guó tiān zhù jiào chuán jiào shì jié lì xī shōu jiào tú， qí shǒu duàn zhī yī shì bāng jiào mín dǎ guān sī， shǐ fēi jiào mín bài sù。 yī bā jiǔ bā nián dé guó zài shān dōng zhàn jù shì lì fàn wéi， qí 'ào màn tài dù gèng jī qǐ qiáng liè de fǎn jī dū jiào qíng xù。 qí shí zǎo zài chuán jiào shì wǎng nèi dì kuò zhǎn， ōu zhōu liè qiáng hé rì běn yòu yī zài xiū rǔ zhōng guó cháo tíng zhī shí， fǎn jiào qíng xù yǐ jīng zài zī cháng liǎo。 fǎn jiào shì duān fēi huā fèi péi kuǎn bù dé jiě jué， yǐ zhì yú qīng zhèng fǔ xià lìng fǔ xiàn guān lì yìng bì miǎn hé chuán jiào shì jí zhōng guó jiào mín duì lì。 rú cǐ yī lái， shān dōng nóng mín zhǐ dé lì yòng mì mì jié shè lái bǎo hù zì jǐ de lì yì。 shān dōng xī nán de dà dāo huì biàn shì zhè zhǒng zì bǎo zǔ zhì zhī yī。 yī bā jiǔ bā nián， huáng hé kuì jué zhī hòu yòu jiē zhe cháng qī hàn zāi， bǎi xìng xiàn rù jué jìng。 huá běi de biàn luàn jú shì yī chù jí fā。 　　 yuē sè · ài shì lǐ kè（ JosephEsherick， 1987） jiù yì hé tuán qǐ yuán zuò de jīng bì yán jiū zhǐ chū， shān dōng xī běi bù mín jiān yuán yòu liàn wǔ shù（ jí xì jù、 shuō shū， yǐ zhì xiàn dài gōng fū diàn yǐng suǒ chéng xiàn zhě） yǔ shén xiān fù tǐ de wū jiào yí shì（ běn shū dì yī zhāng yǐ tí guò shāng cháo jūn zhù zì rèn wū zhě zhī shǒu de yí shì）。 yì hé quán -- hòu lái gēngmíng yì hé tuán -- biàn shì jiāng zhè liǎng zhòngmín jiān chuán tǒng xí sú jié hé wéi yī tǐ。 qí tuán yuán zài jǔ xíng guò mó bài yí shì hòu jìn rù huǎng hū zhuàng tài， kǒu tù bái mò。 shén xiān fù tǐ zhī hòu， biàn kě yǐ dāo qiāng bù rù。 rèn hé réndōu kě yǐ qiú dé shén xiān fù tǐ， bìng qiě zài yòu shén lì zài shēn de shí hòu chéng wéi lǐng dǎo rén。 zhěng gè yì hé tuán nèi wú xū huàfēn jiē jí de zǔ zhì。 qí xíng dòng mùdì jí shì qí kǒu hào suǒ shuō de " fú qīng miè yáng "。 zài qià hé shí dài xū yào de shùn jìng zhōng xīng qǐ yǐ hòu， yì hé tuán biàn yǐ yě huǒ zhī shì chuán biàn huá běi。 mǎn qīng de qīn wáng dà chén men jué dé yì hé tuán biǎo dá liǎo bǎi xìng de xīn shēng -- yì jí shì zhōng guó zhèng zhì de zuì zhōng cái jué lì liàng， shèn zhì cí xǐ tài hòu yě céng zuò rú shì xiǎng。 dà chén men duō jiàn yì yǔ yì hé tuán hé zuò， wù yǔ qí fǎn xiàng 'ér xíng， jiè cǐ xiāo miè dì guó zhù yì liè qiáng。 　　 yǐ hòu de lián xù shì jiàn biàn shì nǐ lái wǒ wǎng de chōng tū dié qǐ。 yī jiǔ líng líng nián chūn tiān， gè gōng shǐ guǎn de wèi bīng chū dòng， yǐ kāi qiāng wēihè yì hé tuán。 liù yuè shí sān zhì shí sì rì jiān， yì hé tuán gōng rù běi jīng hé tiān jīn， shā sǐ jiào mín bìng qiǎng jié cái wù。 liù yuè shí rì， bā guó lián jūn cóng tiān jīn chū fā， zài wǎng běi jīng lái bǎo hù gōng shǐ guǎn de tú zhōng biàn bèi zǔ zhù liù yuè shí qī rì， lián jūn jiàn duì gōng jī tiān jīn chéng wài de hǎi 'àn pào tái。 liù yuè 'èr shí yī rì， cí xǐ tài hòu hé cháo zhōng duō shù dà chén zhèng shì xiàng bā guó xuān zhàn。 rú tā suǒ shuō： " zhōng guó shuāi ruò， suǒ néng yǐ lài zhě wéi yòu mín xīn。 shī liǎo mín xīn， rú hé néng bǎo guó（ tā suǒ shuō de guó， nǎi shì zhǐ qīng shì） ?" 　　 yī jiǔ líng líng nián yán rè màn cháng xià jì zhōng de yì hé tuán zhī luàn， nǎi shì shí jiǔ shì jì zuì wéi rén suǒ zhī de shì jiè dà shì zhī yī， yīn wéi yòu hěn duō de wài jiāo rén yuán、 chuán jiào shì、 xīn wén jì zhě bèi jīhū wú xiū zhǐ de qiāng huǒ wéi kùn zài běi jīng shǐ guǎn qū bā gè xīng qī zhī jiǔ（ liù yuè 'èr shí jiǔ rì zhì bā yuè shí sì rì）。 yuē yòu sì bǎi qī shí wǔ míng wài guó píng mín、 sì bǎi wǔ shí míng bā guó lián jūn bīng zhòng、 sān qiān míng zhōng guó jiào tú bèi wéi kùn， lìng wài hái yòu dà yuē yī bǎi wǔ shí pǐ sài mǎ gōng yìng xīn xiān de shí ròu。 yī zhī duō guó lián jūn tì tā men jiě liǎo wéi， shì zài jīng guò yī fān zhēng zhí zhī hòu， ér qiě céng yī dù yòu yáo yán shuō tā men quándōu bèi shā sǐ liǎo。 cí xǐ tài hòu -- yā zhe guāng xù huáng dì yī dào -- chéng shēng kǒu lā de 'èr lún dà chē táo wáng xī 'ān qù liǎo， bā guó lián jūn bǎ běi jīng chè dǐ jié lüè liǎo yī gè gòu。 dé huáng wēi lián 'èr shì pài lái de yī wèi yuán shuài zài běi jīng zhōu wéi shì zhèn shǐ chū kǒng bù shǒu duàn， zhè xiē dì fāng yòu shù qiān zhōng guó jiào mín bèi tú shā， zài huá běi gè dì gòng yòu 'èr bǎi wǔ shí míng wài guó rén sàng mìng， qí zhōng duō bàn shì chuán jiào shì。 bào fù de yì wèi shèn nóng。 　　 céng jīng lǐng dǎo zì qiáng yùn dòng de jǐ wèi hàn rén zǒng dū yě ná chū duì cè lái yìng fù zhè cì wēi jī。 guǎng zhōu de lǐ hóng zhāng、 wǔ hàn de zhāng zhī dòng， yǐ jí qí tā shù rén， liù yuè jiān jiù dāng jī lì duàn bù lǐ huì běi jīng cháo tíng de xuān zhàn zhī shuō。 tā men zhǐ zhè zhěng zhuāng shì zhǐ bù guò shì " quán fěi zhī luàn "， zhǐ yào wài guó rén bù bǎ jūn duì pào tǐng kāi jìn lái， jiù kě què bǎo dōng nán gè dì píng 'ān wú shì。 zhè yī zhāo nòng zhēn chéng jiǎ guǒ rán zòu xiào， dì guó zhù yì liè qiáng nìngyuàn bǎo zhù yuán yòu de tiáo yuē wú yàng， yǐ jí zhōng guó yìng cháng de wài zhài。 yīn cǐ gù， yī jiǔ líng líng nián de zhè yī zhàn -- shì qīng cháo zài shí jiǔ shì jì nèi dì wǔ dù， yě shì guī mó zuì dà de yī cì duì wài guó liè qiáng xuān zhàn -- zhǐ xiàn zhì zài huá běi dì qū zhī nèi。 　　 qìng qīn wáng yǔ lǐ hóng zhāng yú yī jiǔ líng yī nián jiǔ yuè yǔ shí yī guó qiān de xīn chǒu hé yuē， dà bù fēn dōushì chéng fá tiáo wén： shí míng gāo jí guān lì bèi chǔjué， yī bǎi míng gāo jí guān lì bèi chéng chù； sì shí wǔ gè chéng shì zàn shí bù xǔ kē kǎo； běi jīng shǐ guǎn qū miàn jī kuò jiā、 zhù fáng yù gōng shì、 shù shǒu jūn duì， gè tiáo tiě lù yě zhào yàng bàn lǐ， bìng qiě chāi huǐ dà yuē 'èr shí wǔ chù zhōng guó shè de pào tái。 péi kuǎn yuē wéi sān yì sān qiān sān bǎi wàn měi yuán， fēn sì shí nián cháng qīng， qí jiān de lì xī kě shǐ shí jì fù kuǎn bǐ yuán dìng shù 'é de liǎng bèi hái duō。 wéi yī yòu xiē xǔ jiàn shè xìng de tiáo wén shì， gè tōng shāng kǒu 'àn jìn kǒu guān shuì què shí tí gāo zhì bǎi fēn zhī wǔ。 　　 shì qì rén xīn zhī bù zhèn 　　 yǐ rú jiā lǐ niàn wéi běn de tǒng zhì lǐ lùn tǐ xì qiáng diào de shì， jūn zhù、 guān lì、 jiā zú huò shè qún lǐng xiù xū yòu wú xiá cī de duān zhèng pǐn xíng， cái néng gòu shǐ qí yōu yuè dì wèi yǔ tè quán bèi rén men rèn kě。 zhōng guó píng wēi wàng tǒng zhì de chéng dù shì yì hū xún cháng de。 huáng dì běn rén jí biàn shì wú lài huò shǎ guā， huáng dì de zhì gāo dì wèi què shì bù kě xiè dòu de。 guān fāng gōng gào de yì jiàn dū yǐ wéi hù huò gǎi shàn zhǎng quán zhě de xíng xiàng wéi zōng 　　 zhǐ。 zài duó quán zhī zhēng zhōng shū diào de yī fāng dōubèi biǎn zhé wéi pǐn dé bù hǎo， ér pǐn dé bù hǎo zhèng shì tā shū diào de yuán yīn。 rén de míng yù hé shēng mìng shì yī yàng zhòng yào de， nǚ rén de míng yù yóu qí zhòng yú yī qiē。 míng yù shòu dào wū sǔn de rén， kě yǐ jiè zì shā biǎo míng zì jǐ de qīng bái。 bù lùn shì zài shè huì shàng、 zài zhèng fǔ zhōng， míng yù dōushì zhì guān zhòng yào de。 zài zhè gè zhòng shì dào dé yì jiàn shèn yú fǎ lǜ de huán jìng bèi jǐng lǐ， rén xīn shì qì ruò shì jù sàng bù zhèn， qí yǐng xiǎng shì bù kě jì liàng de。 xìn xīn shòu dǎ jī、 qū rǔ gǎn、 gè rén huò jí tǐ sàng shī yán miàn、 zì jué jǔ cuò bù dāng -- zhè xiē dōushì shí jiǔ shì jì zhōng guó shì qì měi xià yù kuàng de zhēng hòu。 　　 zǒng kuò lái kàn， qīng cháo de zuì hòu yī bǎi nián gěi rén zuì míng xiǎn de yìn xiàng， jiù shì bù duàn cóng gè fāng miàn dǎ jī rén xīn shì qì。 cóng yī qī jiǔ jiǔ nián kāi shǐ， biàn yòu dà tān guān hé shēn de bèi chá chāo cì sǐ， diàn wū liǎo huáng dì（ chǒng xìn tā de qián lóng） de míng shēng。 tóng shí qī， bā qí jūn hé lùyíng dǎ bù píng bái lián jiào zuò luàn， cháo tíng bù dé bù zhēng zhào hàn rén xiāng yǒng， shì qīng shì wēi xìn de yòu yī cì zhòng cuò。 　　 rú guǒ wǒ men kuài sù lüè guò zhè yī bǎi nián， zhǐ tiǎo zhòng diǎn kàn， jiù bì xū zhù yì yā piàn mào yì zài guǎng zhōu zhī jī zēng， yǔ qí zài dōng nán yán hǎi de kuò zhāng。 yā piàn yuán běn yǐ jīng bèi zhǐ wéi bài huài fēng qì zhī wù， hòu lái dǎo zhì bái yín wài liú yǔ yín liǎng tóng qián duì huàn shuài bù wěn， shǐ bì xū yǐ tóng qián huàn bái yín nà fù de nóng mín bǎi xìng shòu hài， yǐn qǐ cái zhèng wēi jī。 yī bā sì 'èr nián de nán jīng tiáo yuē， zhù chí hé tán dì yuē de rén yě xǔ kě yǐ shuō tā hěn jì qiǎo dì bǎ yáng rén wēi pò yǐn kāi liǎo。 dàn quán guó de réndōu kàn dé jiàn， yā piàn zài chí xù zēng liàng shū rù， guǎng zhōu yī dì de wèn tí yòu kuò dà dào lìng wài sì gè tōng shāng kǒu 'àn。 zhè xiē suī shì guó jìng wài wéi shàng de shì wù， zài běi jīng cháo zhōng què juǎnqǐ liǎo yǐ jīn qián lì yì wéi zhòng de gū xī zhèng cè yǔ zūn shǒu dào dé yuán zé de yán gé yì zhǐ zhī jiān de zhēng zhí。 qīnchāi dà chén lín zé xú ruò bù shì dào dé lì chǎng zāo rén chū mài， yě bù zhì yú bèi chè zhí。 yī bā wǔ bā nián de tiáo yuē yú yǐ hé fǎ huà de yā piàn mào yì， dāng shí zhèng zài shōu mǎi suō shǐ zhōng guó de guān liáo jiè， pò dé cháo tíng zhǐ néng suí bō zhú liú， tóng shí què sàng shī liǎo guó tǐ。 guò bù jiǔ， tài píng tiān guó luàn shì yòu qǐ， ér qiě yī fā jiù yòu liáo yuán zhī shì， lìng rén bù dé bù rèn wéi shì cháo tíng de qiàn quē shēng wàng tì tā men dǎ kāi liǎo cóng guǎng xī zhí tōng nán jīng de dà dào。 　　 yào děng dào běi jīng cháo tíng tóng yì xiū gǎi qīng shì zhōng yāng yǔ zhōng jūn de dì fāng xún fǔ zhī jiān de quán lì jūn shì yǐ hòu， tài píng tiān guó cái dé yǐ píng dìng。 cháo tíng bì xū bǎ quán quán jiāo gěi zēngguófān hé lǐ hóng zhāng zhè xiē shěng lǐ de dà chén， yóu tā men qù dài lǐng yòng zì jǐ shěng nèi mào yì shuì jǐyǎng qǐ lái de xiāng huái jūn zuò zhàn。 zhè nǎi shì qīng cháo quán lì jié gòu shàng de zhòng dà biàn qiān， kě yǐ zuǒ zhèng de shì shí zhī yī shì， cǐ hòu jīng shī wài wéi gè shěng hé jiāng nán mǐ cāng gè shěng de zǒng dū dōushì yóu hàn rén dān rèn。 tóng shí qīng zhèng fǔ yě dé róng xǔ wài guó rén guò wèn zhōng guó de zhèng zhì huó dòng。 　　 wǒ men shuō guò， yě yòu xiāng dāng de lǐ yóu shuō， qīng zhèng fǔ yī lù xià pō de tuí shì bèi yī bā liù líng nián dài de zhōng xīng lè zhǐ zhù liǎo。 shì shí shàng， qīng cháo yǐ shì lái rì wú duō liǎo。 cóng yī bā liù líng nián yīng fǎ lián jūn qīn rù běi jīng， yòu fàng huǒ shāo liǎo yuán míng yuán。 qīng cháo què zài rú cǐ shòu rǔ zhī hòu jiē shòu liǎo yǔ yīng fǎ de fēi zhèng shì jié méng， yóu cǐ kě jiàn tóng qià zhōng xīng zhǐ shì yìng jí de duì cè。 yī bā wǔ líng yǔ liù líng nián dài zhōng guó yǔ xī fāng liè qiáng zhī jiān de màn cháng jiāo zhàn yì hé guò chéng zhōng， míng xiǎn kě jiàn hàn rén yī bān dū zhù zhāng wéi wéi hù yuán zé 'ér zhàn， mǎn rén què nìngyuàn gū xī qīn lüè zhě yǐ huàn lái qīng shì cán chuǎn de jī huì。 gōng qīn wáng jí qí zhī chí zhě -- bāo kuò nián jì shàng qīng de cí xǐ tài hòu -- chéng jiù de gū xī zhèng cè， shì yī gè quán yí zhī jì， ràng qīng cháo zài yán xù liǎo yī dài， suī rán shí jì shàng shì shǐ qīng cháo zài zhōng guó yán hǎi de zhōng yīng gòng zhì jú miàn zhōng tuì jū " zī qiǎn hé huǒ rén " de dì wèi。 　　 zài mǎn jí jūn jī dà chén wén xiáng luǎn yì zhī xià chéng lì， yóu yīng guó rén hè dé zhù chí de zǒng shuì wù sī， zhǎn xiàn liǎo dì guó zhù yì de shuāngchóng mùdì。 hè dé zài jiàn shè bò huá de qián dà bàn rèn qī nèi， wéi qīng zhèng fǔ tí gōng liǎo yī gè jìn dài huà de shuì shōu jī gòu， yě bāng máng guǎn lǐ liǎo gè tōng shāng kǒu 'àn shàng de nà xiē hàodòu de wài guó rén。 zhěng tǐ 'ér yán， qīng zhèng fǔ shì dà shòu qí bì yì de。 rán 'ér， yī bā jiǔ wǔ nián yǐ hòu， bì xū jǐn suō jiè dài yǐ fù gěi rì běn péi kuǎn， yī jiǔ líng yī nián hòu yòu yào fù xīn chǒu tiáo yuē suǒ yòu qiān yuē guó de péi kuǎn， zǒng shuì wù sī zhǐ gù xiàng zhōng guó zhèng fǔ suǒ tǎo péi kuǎn de qián， xiǎn rán biàn chéng dì guó zhù yì de qián kè。 　　 mǎn hàn xié lì yǔ dì yuē liè qiáng hé zuò yǐ wéi chí dà jú， jìn guǎn zuòde xiāng dāng chéng gōng， mǎn hàn gè zì de lì yì què yòu fēn qí cún zài， yǐ hòu jiāng zhú jiàn gè xíng qí shì。 dàn shì zài zhè yī qiē zhī xià hái yòu gèng dà de yí wèn： qīng cháo jì yǐ dǐ dǎng bù zhù wài guó jūn shì shàng yǔ jīng jì shàng de qīn lüè， shì fǒu yòu néng lì zhāo jià zhì shí shàng de wài lái qīn xí ní ? 　　 bù dàn zhōng guó de zhèng fǔ yǐ jīng wú néng zhì guó， lǐ xué sī xiǎng de jī běn yuán zé yě kāi shǐ shòu dào zhì yí liǎo。 zhè gè wēi jī zhī jiān xiǎn， yǐ jīng shèn yú míng mò yǐ jí yǐ wǎng lì cháo céng miàn duì guò de kùn jìng。 yě xǔ zhǐ yòu sòng cháo de jīng lì kě xiāng lún bǐ。 dàn shì sòng cháo zài miè wáng zhī hòu réng jiù liú xià qí wén huà yōu shì， jiē chù guò xī fāng zhī shí de qīng mò zhōng guó rén què bù néng duàn dìng zhōng guó wén huà réng rán yōu yú wài bāng。 yā piàn yān yǐn zài zhōng guó shè huì de měi yī jiē céng nèi kuò sàn， jiù shì rén men yǐ sàng shī zì xìn díquè záo zhèng míng。 shǐ jǐng qiān yǐ xiáng shí zī liào zuò guò gū cè， yī jiǔ líng líng nián jiān zhōng guó de yā piàn xiāo fèi zhě yuē yòu sì qiān wàn， qí zhōng yuē yī qiān wǔ bǎi wàn rén shì yòu yǐn de。 àn zhè gè shù zì lái suàn， měi yòu yī míng zhōng guó rén guī yǐ jī dū jiào， jiù yòu shí wǔ gè zhōng guó rén rǎn shàng yā piàn yǐn。 　　 zài jiù shì dú shū rén díshì qì bèi zài jié nán táo zhī gǎn xiāo mó dài jìn， ér dú shū rén nǎi shì lǐ xué xìn yǎng de zuì zhòng yào de shǒu hù zhě。 xià yī zhāng jiāng yǐ qīng shì yǔ shì dà fū dú shū rén de guān xì wéi tǎo lùn zhōng xīn。 请欣赏:  请给我换一个看看！  拜托，快把噪音停掉！我读累了，想听点音乐或者请来支歌曲！      << qiányīzhānghuí   hòuyīzhānghuí >>

zǒng xù yú xù zì xù lǐ jiě zhōng guó lì shǐ de fāng fǎ dì yī juàn jūn zhù zhuān zhì de xīng shuāi dì 1 zhāng　　 qǐ yuán： kǎo gǔ zhī fā xiàn dì 2 zhāng　　 shǒu dù tǒng yī： dì wáng de rú xué dì 3 zhāng　　 fó jiào shí dài de zài tǒng yī dì 4 zhāng　　 zhōng guó zuì wěi dà de shí dài： běi sòng yǔ nán sòng dì 5 zhāng　　 sòng dài zhōng guó yǔ nèi yà xì yà de máo dùn dì 6 zhāng　　 míng dài de zhèng fǔ dì 7 zhāng　　 qīng cháo zhì shì dì 'èr juàn　　 dì zhì zhōng guó de wǎn qī（ 1600-1911） dì bā zhāng　　 chéngzhǎng 'ér wú fā zhǎn zhī máo dùn dì jiǔ zhāng　　 biān jìng sāo dòng yǔ mén hù kāi fàng dì shí zhāng　　 zào fǎn yǔ zhōng xīng dì shí yī zhāng　　 zǎo qī jìn dài huà yǔ qīng cháo shuāi wēi dì shí 'èr zhāng　　 gòng hé gé mìng　 yī jiǔ líng yī -- yī jiǔ yī liù dì sān juàn　 zhōng huá mín guó（ yī jiǔ yī 'èr -- yī jiǔ sì jiǔ） dì shí sān zhāng　　 zhuī xún zhōng guó de wén míng shè huì dì shí sì zhāng　　 guó mín gé mìng yǔ nán jīng zhèng fǔ dì shí wǔ zhāng　　 zhōng guó gòng chǎn dǎng zhī fù lín dì shí liù zhāng　　 zhōng guó de kàng rì zhī zhàn（ yī jiǔ sān qī -- yī jiǔ sì wǔ） dì shí qī zhāng　　 nèi zhàn yǔ guó mín dǎng zài tái wān

dì   I   [II]   yè

pínglún (0)