断代 》 chǔ guó shǐ   》 dì shí sì zhāng zhàn guó shí qī chǔ guó jīng jì de xùn sù fā zhǎn      wèi chāng Wei Chang 　　yī、 nóng yè 　　 zhàn guó shí qī， chǔ guó nóng yè yòu yòu hěn dà de fā zhǎn， zhù yào biǎo xiàn zài tiě nóng jù de pǔ biàn shǐ yòng、 shuǐ lì gōng chéng de xīng xiū、 gēng dì miàn jī de kuò dà hé liáng shí zuò wù、 nóng fù chǎn pǐn de zēng chǎn。 　　 tiě nóng jù de pǔ biàn shǐ yòng， shì gǔ dài nóng yè fā zhǎn de zhòng yào biāo zhì。 jù《 shān hǎi jīng · wǔzàng shān jīng》 zài， dāng shí chǔ guó jìng nèi de jīng shān、 dòng tíng zhī shān、 bào shān ( dòng tíng zhī shān dōng nán ) dōushì zhù míng de tiě kuàng shān。 wǎn ( jīn hé nán nán yáng ) zé shì chǔ guó zhù míng de yě tiě jī dì。 jù huáng zhǎn yuè《 shì lùn chǔ guó tiě qì》 yī wén yán jiū tǒng jì， cóng 1951 nián zhì 1979 nián， gòng chū tǔ chǔ guó tiě qì 58 pī， jì 168 jiàn。 chú 8 jiàn shǔ chūn qiū wǎn qī wài， qí yú jūn shǔ zhàn guó shí qī。 chū tǔ dì qū pǔ jí chǔ guó gè dì， qí zhōng yóu yǐ hú běi、 hú nán dì qū jū duō。 chū tǔ de tiě qì， chú bīng qì、 róng qì、 shǒu gōng yè shēng chǎn gōng jù wài， zhù yào shì tiě nóng jù。 tiě nóng jù pǐn zhǒng fán duō， yòu chú、 lěi、 sì hé lián děng。《 mèng zǐ · téng wén gōng》 jì mèng zǐ wèn chǔ guó nóng jiā xǔ xíng dì zǐ yǔ： “ xǔ zǐ yǐ fǔ zèng、 yǐ tiě gēng hū ? ” xǔ xíng dì zǐ zuò liǎo kěn dìng de huí dá， bìng shuō tiě qì shì yòng sù jiāo huàn lái de， zú jiàn chǔ guó tiě nóng qì de zhù zào yǐ chéng zhuān yè huà， shǐ yòng yě hěn pǔ jí。 　　 rù zhàn guó hòu， chǔ guó suí zhe jiāng chéng xiàng dōng kuò zhǎn， zài jīn jiāng huái dì qū， shuǐ lì shì yè yě qǔ dé liǎo zhòng dà de chéng jiù。 qián miàn tí dào chūn shēn jūn huáng xiē zài qí fēng dì nèi， xīng xiū shuǐ lì， zēng bì shuì lì， pán bō mín zhòng， dàn zài kè guān shàng， duì jiāng huái dì qū、 cháng jiāng xià yóu hé tài hú dì qū de jīng jì kāi fā shì yòu lì de。 jù《 yuè jué shū》 zài， huáng xiē jì chéng liǎo sūn shū 'áo zhù bēi de fāng fǎ， yǐ wú xī hú zhì yǐ wéi bēi， bēi dòu lián guàn， zhù rù tài hú， guàn gài liáng tián。 yòu jù《 dà qīng yī tǒng zhì》 jì： 　　 nán zhí cháng zhōu shēn pǔ zài jiāng yīn xiàn sān shí lǐ， xī chūn shēn jūn kāi zhì tián wéi shàng xià tún， zì dà jiāng nán dǎo， fēn 'ér wéi 'èr： dōng rù wú xī， xī rù wǔ jìn、 qī shù， jù dá yú yùn hé。 jīn jiāng yīn zhī shān chuān， duō yǐ chūn shēn qǔ yì。 　　 yuán lái zài huái shuǐ liú yù xiū zhù de sháo bēi， jì xù dé dào xiū zhù hé lì yòng， kě guàn gài zhōu wéi liáng tián shù wàn qǐng， duì jiāng huái dì qū jīng jì de fā zhǎn， fā huī liǎo zhòng dà de zuò yòng。 chǔ guó hòu qī zhī suǒ yǐ dōng xǐ shòu chūn， bìng yǐ cǐ yǔ qín duì kàng， sháo bēi de jì xù xiū zhù dài lái de liáng shí chōng zú， wú yí shì yī gè zhòng yào yīn sù。 　　 suí zhe tiě gōng jù de shǐ yòng， chǔ guó de gēng dì miàn jī yě jìn yī bù kuò dà。 wú qǐ biàn fǎ shí， zhēn duì chǔ guó dì guǎng rén xī zhè yī shí jì， xiàng chǔ dào wáng míng què dì tí chū：“ jīng suǒ yòu yú zhě dì yě， suǒ bù zú zhě mín yě， jīn jūn wáng yǐ suǒ bù zú yì yòu yú， chén bù dé 'ér wéi yě。” yú shì guǒ duàn dì“ lìng guì rén wǎng shí guǎng xū zhī dì” (《 lǚ shì chūn qiū · guì zú》。 )。 zhè xiàng cuò shī， gù yòu dǎ jī jiù guì zú yī miàn， dàn duì kāi fā zhōu biān dì qū、 kuò dà gēng dì miàn jī， dài qù xiān jìn de shēng chǎn fāng fǎ， yě qǐ liǎo jù dà de zuò yòng。 chǔ guó suǒ wèi“ dì shì ráo shí， wú jī jǐn zhī huàn”， yǔ chǔ dì guǎng kuò， gēng dì miàn jī zhú bù kuò dà， shì fēn bù kāi de。 　　 chǔ guó de liáng shí yī zhí shì bǐ jiào chōng yíng de， zhàn guó shí qī gèng shì rú cǐ。 jù《 zhàn guó cè · chǔ cè yī》 zài， chǔ wēi wáng shí， cè shì sū qín wéi zhào hé zòng， céng dào chǔ guó yóushuì。 tā duì chǔ wēi wáng shuō： 　　 chǔ tiān xià zhī qiáng guó yě。 …… dì fāng wǔ qiān lǐ， dài jiá bǎi wàn， chē qiānshèng， qí wàn pǐ， sù zhī shí nián， cǐ bà wáng zhī zī yě。 　　 ruò dà guó jiā， yòu bīng duō jiāng guǎng， mǎ pǐ zī zhòng， shù yǐ wàn jì， tā suǒ xū yào de liáng shí gōng yìng， qí shù liàng shì jí qí jù dà de。 jiù shì zài zhè zhǒng qíng kuàng xià， chǔ guó kù cún liáng shí， réng hěn chōng yíng，“ sù zhī shí nián”。 chǔ huái wáng shí， zhāng yí wéi qín pò zòng lián héng， chēng qín“ hǔ bēn zhī shì bǎi yú wàn， chē qiānshèng， qí wàn pǐ， sù rú qiū shān”， jiē zhe yòu shuō“ fán tiān xià qiáng guó， fēi qín 'ér chǔ， fēi chǔ 'ér qín” (《 zhàn guó cè · chǔ cè yī》 )， kě jiàn chǔ guó bīng lì、 liáng shí dāng yǔ qín xiāng dāng， cái xíng chéng dāng shí liǎng qiáng duì zhì zhī shì。 zhàn guó mò， chǔ yǐ piān 'ān jiāng dōng dàn wán zhī dì， shàng néng duì kàng“ kōng qín guó jiá shì”， zú jiàn chǔ guó cāng bǐng chōng zú， yuán cè shì suǒ chēng“ sù zhī shí nián”， dāng fú hé chǔ guó liáng shí chǔ bèi shí jì， bìng fēi yì měi zhī cí。 jù《 shǐ jì · yuè wáng gòu jiàn shì jiā》 zài， chǔ wēi wáng shí， yuè chèn qí chǔ máo dùn jī huà zhī jī， yì xīng bīng gōng qí， qí zé suō yuè gōng chǔ， chēng chóu、 páng、 cháng shā zhī chù wéi chǔ guó chǎn sù ( liáng shí gǔ wù ) zhī dì， yuè guǒ rán xī gōng chǔ。 cháng shā děng chù dāng shì chǔ guó chǎn liáng hé liáng shí kù cún de dì fāng。 　　 chǔ guó liáng shí fēng shí、 nóng fù chǎn pǐn duō， zài《 chǔ cí》 yòu guān piān zhāng zhōng yì dé dào zhèng shí。 rú zài《 zhāo hún》 zhōng， shuō zài nà huāng mán de léi yuān dì dài，“ wǔ gǔ bù shēng， cóng yíng shì shí xiē”； ér zài《 dà zhāo》 zhōng， zé shèng zàn“ zì zì jīng chǔ， ān yǐ dìng zhǐ。…… wǔ gǔ liù rèn， shè gū liáng zhǐ。 dǐng yíng wàng， hé zhì fāng zhǐ”。 kě jiàn chǔ guó fù dì， nóng yè shēng chǎn fā dá， dào、 jì、 mài、 dòu、 má， wǔ gǔ fēng shōu， duī jī rú shān。 shí dǐng dào chù dōushì， zuò hǎo de shí wù xiāng qì pū bí。 yóu yú liáng shí fēng shōu， guì zú suǒ hē de jiǔ yě hěn jiǎng jiū，“ sì zhòu bìng shú， bù sè 'ài zhǐ， qīng xīn dòng yǐn”、“ wú lǐ bái niè， hé chǔ lì jī” (《 zhāo hún》 )。 liáng shí pǐn zhǒng duō zhǒng duō yàng， yòu“ [ hé jù ] shǔ” (《 tiān wèn》 )、“ dào liáng [ hé jué ] mài， [ rú / shǒu ] huáng liáng xiē“ (《 zhāo hún》 )， yòu de hái jiā gōng chéng gè sè gè yàng de diǎn xīn，“ [ mǐ jù ][ mǐ pū ] mì 'ěr， yòu [ shí cháng ][ shí huáng ] xiē” (《 zhāo hún》 )， xiāng tián kě kǒu。 　　 zhàn guó shí， chǔ guó liáng shí fēng shōu、 pǐn zhǒng duō， bù jǐn zài gǔ wén xiàn zhōng yòu chōng fēn fǎn yìng， jìn nián lái kǎo gǔ fā jué， yě jìn yī bù dé dào zhèng shí。 rú jù《 chǔ dū jì nán chéng de kān chá yǔ fā jué》 ( xià ) jì， chǔ dū jiāng líng jì nán chéng chén jiā tái shǒu gōng zuōfáng yí zhǐ， fā xiàn yòu wǔ chù dào mǐ yí jì。 zhì yú qí tā nóng fù chǎn pǐn， zài hú běi、 hú nán gè dì chǔ guó yí zhǐ zhōng jūn yòu fā xiàn， hé wén xiàn zī liào suǒ jì wán quán wěn hé。 　　 èr、 shǒu gōng yè 　　 zhàn guó shí qī， chǔ guó shǒu gōng yè fā dá， qǔ dé liǎo zhòng dà de chéng jiù， qí zhōng yóu yǐ yě jīn、 sī ( má ) zhì、 qī qì、 liú lí、 zhú mù qì、 jiàn zhù děng wéi zuì tū chū。 　　 zài yě jīn fāng miàn， chǔ guó qīng tóng zhù zào yè jì xù dé dào fā zhǎn。 chú tóng lǜ shān tóng kuàng kāi cǎi cháng shèng bù shuāi wài， hú nán má yáng jiǔ qū wān、 cháng shā tóng guān shān děng yě shì zhòng yào de chǎn tóng hé kāi cǎi jī dì。 suǒ yǐ， chǔ guó chǎn tóng qū duō， wéi qīng tóng yě zhù yè tí gōng liǎo fēng fù de yuán liào。 jù mù qián kǎo gǔ fā jué suǒ jiàn， yǐng dū shì zhòng yào de qīng tóng zhù zào jī dì。 rú qián suǒ shù， zài jīn jiāng líng jì nán chéng nèi de chén jiā tái， fā xiàn yòu liǎng zuò zhù lú de cán jì， zài qí fù jìn yòu tóng zhā、 xī zhā jí qí tā zhù zào gōng jù de cán piàn。 cǐ wài， hái fā xiàn yòu dào mǐ de yí jì， shuō míng zhè lǐ zhù zào guī mó dà， rén shǒu duō， shì chǔ guó yī gè chuán tǒng de qīng tóng qì zhù zào chǎng suǒ。 　　 jiàn yú kǎo gǔ fā jué zī liào， zhàn guó shí qī， chǔ qīng tóng qì yǐ hú běi suí zhōu céng hóu yǐ mù ( léi gǔ dūn 1 hào mù ) chū tǔ de tóng qì qún wéi dài biǎo。 qí zhōng zhōng de míng wén jì：“ jiā wáng wǔ shí yòu liù sì， fǎn zì xī yáng， chǔ wáng zhī yú xī yáng， qí yǒng shí yòng xiǎng。” gēn jù cǐ míng wén yǔ mù zàng tè diǎn děng fēn xī， nián dài wéi gōng yuán qián 433 nián ( chǔ huì wáng wǔ shí liù nián ) huò shāo hòu， qí shí， céng yǐ chéng wéi chǔ guó de fù yōng。 céng dedōu chéng kě néng zài suí ( jīn hú běi suí zhōu )， gù yòu míng suí ( céng， shì fǒu jí wén xiàn shàng de suí， mù qián shuō fǎ bù yī。） céng zǎo zài chūn qiū shí jiù yǐ chéng wéi chǔ de shǔ guó， gù zài zhèng zhì、 jīng jì、 wén huà gè fāng miàn dū zhí jiē shòu dào chǔ guó yǐng xiǎng， zài qīng tóng qì zhù zào shàng， yì“ kě yǐ dài biǎo chǔ guó de qīng tóng zhù zào shuǐ píng” ( zhāng zhèng míng《 chǔ wén huà shǐ》。） gāi mù chū tǔ wén wù shèn fēng， qí zhōng gè zhǒng qīng tóng qì， rú dǐng、 guǐ、 zhōng、 chǎo lú děng gè zhǒng lǐ qì、 róng qì、 zá qì， zǒng zhòng liàng dá 10 dūn zuǒ yòu，“ rú guǒ jiā shàng jiāo mào kǒu xì tǒng yǐ jí róng huà jiāo zhù shí bì bù kě miǎn de shāo sǔn、 fēi jiàn、 fēi biān děng sǔn shī， zhù chéng zhè xiē zhù jiàn xū yào tóng、 xī、 qiān děng jīn shǔ liào yuē shí 'èr dūn” ( huá jué míng、 guō dé wéi《 céng hóu yǐ mù qīng tóng qì qún de zhù hàn jì shù hé shī là fǎ》 (《 wén wù》 1979 nián dì 7 qī )。 zài zhè yī qīng tóng qì qún zhōng， zuì yǐn rén zhù mù de shì biān zhōng。 quán tào biān zhōng 64 jiàn， zhōng 1 jiàn， gòng 65 jiàn， zhòng liàng dá 2 qiān 5 bǎi duō gōng jīn ， jiā shàng sǔn ( zhōng jià héng liáng )、 ( zhōng jià lì zhù ) de qīng tóng gòu jiàn， zǒng zhòng liàng dá 5 dūn zhī duō， shì qì jīn wǒ guó chū tǔ zuì duō zuì zhòng de chéng tào biān zhōng。 qí zhōng zuì dà de yī jiàn yǒng zhōng， tōng gāo 1.534 mǐ， zhòng 203.6 gōng jīn ， shì shì jiè shàng zuì dà de yuèqì。 xiǎn rán， zhù zào rú cǐ jù dà de qì wù， bì xū yào yòu dà róng lú、 gāo wēn lú hé qiáng gǔ fēng shè bèi， cái néng zhù chéng。 zài zhù zào jì yì shàng， shǐ yòng liǎo fēn fàn hé zhù hé fù yìn huā wén děng yī xì liè zōng hé jì shù。 rú biān zhōng de zhōng céng yǒng zhōng， yòng táo tǔ zhì chéng wǎ xíng zhōng mó， zhōng tǐ wén shì， zé fēn bié shǐ yòng huā hé fān zhì huā wén fēn fàn， zài zǔ hé chéng xíng， gànbù fēn fàn zhì chéng hòu chā rù yǒng fàn， zhōng tǐ hé yǒng bù ní xìn dū yòng xìn hé fān zhì， jiāo kǒu hé pái qì kǒng zài xìn shàng kāi shè， zhè yàng， zhěng gè zhù xíng shǐ yòng de fàn hé xìn， duō dá 100 kuài yǐ shàng ( xiáng jiàn huá jué míng《 céng hóu yǐ zhōng jí gòu jiàn de yě zhù jì shù》 (《 jiāng hàn kǎo gǔ》 1981 nián dì 1 qī )。） zài zhōng shì chū tǔ liǎo jiàn gǔ。 jiàn gǔ shì yòng zhù jiē、 hàn jiē de fāng fǎ zhì chéng de。 jiàn gǔ de gǔ zuò yòng qīng tóng zhù chéng， yòu bā duì dà lóng chuān chā pán rào zài zuò tǐ zhī shàng， yòu yòu xǔ duō xiǎo lóng pān fù zài dà lóng shēn shàng， gòu chéng yī gè lóng qún tǐ。 lóng qún yóu 22 gè zhù jiàn hé 14 gè jiē tóu tōng guò zhù jiē hé hàn jiē xiāng hù lián jié bìng hé zuò tǐ jiē hé zài yī kuài， shì chuán tǒng fēn zhù fǎ de shú liàn yùn yòng。 zài hàn jiē jì shù shàng， jì shǐ yòng liǎo qiáng dù jiào gāo、 cāo zuò jiào fán nán de tóng hàn， yòu shǐ yòng liǎo qiáng dù jiào dī、 cāo zuò jiào jiǎn biàn de xī hàn。 yòng yú xī hàn de dī róng diǎn de qiān xī hé jīn， zài mù zhōng yì tóng shí chū tǔ。 zhè zhǒng qiān xī hé jīn hé hàn jiē jì shù， shì wǒ guó gǔ dài shǐ shàng de shǒu cì fā xiàn。 　　 gāi mù hái chū tǔ liǎo zūn hé pán gè yī jiàn。 zūn chún hé pán kǒu wén shì wéi lǚ kōng de pán chī wén hé pán huǐ wén， yóu nèi bù de tóng gěng zhī chéng， shì yòng shī là fǎ hé lòu qiān fǎ zhì zào chū lái de。 gù cǐ zūn pán， jù yòu jí gāo de kē xué yǔ yì shù jià zhí， bèi shì wéi chǔ qīng tóng qì jīng pǐn zhōng zhī jīng pǐn ( zhāng zhèng míng zhù biān《 chǔ wén huà zhì》。） céng hóu yǐ mù chū tǔ de qīng tóng qì qún， fǎn yìng liǎo zhàn guó shí qī chǔ guó qīng tóng qì zhù zào yè zài hún zhù、 fēn zhù、 dà hàn、 xiǎo hàn、 shī là fǎ huò lòu qiān fǎ、 xiāng qiàn、 cuò jīn yín děng gè xiàng jì shù de xiān jìn shuǐ píng，“ dài biǎo liǎo tiě qì pǔ biàn yìng yòng zhī qián xiān qín jīn shǔ gōng yì de gāo fēng” ( huá jué míng、 guō dé wéi《 céng hóu yǐ mù qīng tóng qì qún de zhù hàn jì shù hé shī là fǎ》。 　　 zhàn guó shí qī， chǔ guó qīng tóng qì chú liǎo dǐng、 zhōng děng zhòng lǐ qì hé qí tā róng qì qǔ dé tū chū chéng jiù wài， suí zhe zhàn zhēng de jī liè jìn xíng hé rén men shēng huó shuǐ píng de tí gāo， bīng qì hé tóng jìng děng yě yòu zhòng yào de fā zhǎn。 xiàn jù kǎo gǔ fā jué zī liào suǒ jiàn， zài hú běi、 hú nán、 ān huī、 hé nán děng dì chǔ mù zhōng， jūn chū tǔ liǎo bù tóng shù liàng de tóng jiàn、 gē、 máo、 zú děng bīng qì。 qí zhōng jǐn hú běi jiāng líng yǔ tái shān mù qún jiù chū tǔ liǎo shǔ yú zhàn guó shí qī de 100 duō jiàn qīng tóng jiàn hé yòu míng wén de tóng gē， rú“ zuò bǎo gē”、“ zhōu zhī gē” děng ( jīng zhōu dì qū bó wù guǎn《 jiāng líng yǔ tái shān chǔ mù》 ( wén wù chū bǎn shè chū bǎn， 1984 nián )。 cǐ wài， hú nán cháng shā sǎo bǎ táng chǔ mù chū tǔ liǎo yī jiàn quán nǔ。 mù bì， hòu duān 'ān zhuāng tóng nǔ jī， nǔ cháng 51 8 lí mǐ， shì wǒ guó mù qián suǒ jiàn dào de zuì zǎo de quán nǔ ( gāo zhì xǐ《 jì cháng shā、 cháng dé chū tǔ nǔ jī de zhàn guó mù ---- jiān tán yòu guān nǔ jī gōng shǐ de jǐ gè wèn tí》 (《 wén wù》， 1964 nián， dì 6 qī )。 zhàn guó shí chǔ qīng tóng bīng qì pǐn zhǒng duō、 zhì zuò jīng， jì jiān yìng yòu fēng lì， qiě yǐ shǐ yòng fáng xiù gōng yì， hé yuè wáng gòu jiàn jiàn ( hú běi jiāng líng wàng shān 1 hào mù chū tǔ。 ) yī yàng， shǎn shǎn fā guāng。 chǔ、 yuè guān xì yī zhí hěn mìqiè， yōng yòu yōu liáng chuán tǒng de yuè guó zhù jiàn jì shù yě chuán dào chǔ guó lái liǎo ( jù《 yuè jué shū》 zài， yuè gān jiāng、 mò xié shì chuán qí shì de jì yì jīng zhàn de zhù jiàn dà shī。） xiàn zài suǒ jiàn dào de chǔ guó zhàn guó shí chū tǔ de qīng tóng bīng qì zhōng， yóu yǐ qīng tóng jiàn chū tǔ de shù liàng zuì duō。 zhè shuō míng qīng tóng jiàn yǐ cóng yuán lái nú lì zhù guì zú pèi dài zhī wù zhuǎn biàn wéi shì bīng zuò zhàn de shí yòng wǔ qì liǎo。 　　 gè dì chū tǔ de zhàn guó shí qī de tóng jìng， chǔ guó shù liàng zhī duō， liè yú gè guó zhī shǒu。 chǔ shì jìng yòu yuán、 fāng liǎng zhǒng， jìng bèi wén shì duō zhǒng duō yàng， zuì tū chū de shì“ shān” zì xíng， chēng shān zì jìng。 shān zì， zuì duō shì sì gè， yě yòu shǎo liàng sān gè、 wǔ gè、 liù gè bù děng。 chǔ tóng jìng de dà liàng chū tǔ， shuō míng dāng shí rén men yǐ cóng zhòng lǐ de fēn wéi zhōng zhú bù jiě tuō chū lái， zhù zhòng shēng huó shí yòng hé duì měi de zhuī qiú liǎo。 　　 chūn qiū zhàn guó jiān， chǔ guó de tiě qì zhì zào yè yòu liǎo xiǎn zhù de fā zhǎn。 chú liǎo tiě nóng jù shù liàng zēng duō wài， tiě bīng qì、 shēng chǎn gōng jù hé shēng huó yòng jù yě jí wéi jìn bù fā dá。 tiě bīng qì yòu jiàn、 gē、 máo、 zú、 bǐ shǒu děng zhǒng lèi。 chūn qiū zhàn guó jiān， chǔ tiě jiàn yǐ kāi shǐ shèng xíng， chú chūn qiū wǎn qī wǒ guó mù qián fā xiàn zuì zǎo de yī bǐng gāng jiàn wài， běn shì jì sān shí nián dài hái chū tǔ liǎo yòu míng wén“ chǔ wáng [ jīn /] yǒu ] zhāng” zì yàng de tiě jiàn (《 chǔ wén huà kǎo gǔ dà shì jì》 ( wén wù chū bǎn shè chū bǎn， 1984 nián 7 yuè dì 1 bǎn )。） huáng zhǎn yuè zài《 shì lùn chǔ guó tiě qì》 yī wén zhōng shuō， yǐ chū tǔ de 31 jiàn chǔ tiě jiàn chú 2 jiàn shì chūn qiū shí qī de， yú jūn shǔ yú zhàn guó shí qī。 cóng cǐ kě jiàn， chú tóng jiàn wài， tiě jiàn yě rì yì bèi guǎng fàn yìng yòng zài zhàn zhēng zhōng。 cǐ wài， tiě shēng chǎn gōng jù hé shēng huó yòng jù yě hěn duō， yòu xuē、 guā dāo、 fǔ、 gān guō děng。 qí zhōng fǔ、 gān guō jūn chū tǔ yú jì nán chéng yí zhǐ zhōng。 fǔ gāo 38 4 lí mǐ， kǒu jìng 25 2 lí mǐ， shì jǐn jiàn de jiào dà de tiě fǔ。 gān guō gāo 16 lí mǐ， kǒu jìng 23 5 lí mǐ。 zài cháng shā chǔ mù zhōng， hái chū tǔ liǎo tiě dǐng。 gēn jù chǔ guó yě tiě yè de fā zhǎn kàn， chūn qiū zhàn guó jiān， yǐ yòu liǎo kuài liàn tiě hé bái kǒu shēng tiě， bìng jìn 'ér fā zhǎn dào kuài liàn shèn tàn gāng， zhǎng wò liǎo rèn xìng zhù tiě jì shù。《 xún zǐ · yì bīng》 shuō chǔ“ wǎn jù tiě， cǎn rú fēng chài”，《 shǐ jì · fàn huī cài zé lièzhuàn》 jì qín zhāo wáng yǔ：“ wú wén chǔ zhī tiě jiàn lì”， zhēn shí dì fǎn yìng liǎo chǔ guó zhǎng wò liǎo zhè zhǒng xiān jìn de liàn tiě jì shù。 zhàn guó shí qī， chǔ guó sī zhì yè fā zhǎn xùn sù， chéng jiù tū chū， chéng wéi chǔ guó wù zhì wén huà de yī dà tè sè。《 chǔ cí · zhāo hún》 jì：“ fěi cuì zhū bèi， làn qí guāng xiē。 ā fú bì， luó chóu zhāng xiē。 zuǎn zǔ qǐ gǎo， jié qí huáng xiē。” zhè xiē měi lì de sī chóu wù， cóng gè dì chǔ mù chū tǔ de sī zhì pǐn wán quán dé dào zhèng shí。 jù tǒng jì， cóng 1942 nián hú nán cháng shā dōng jiāo zǐ dàn kù chǔ mù chū tǔ de yī jiàn bó shū qǐ， zhì 1982 nián hú běi jiāng líng mǎ shān 1 hào mù chū tǔ de dà liàng sī zhì pǐn zhǐ， chǔ guó sī zhì pǐn de kǎo gǔ fā xiàn， yǐ dá jǐ shí qǐ zhī duō， qí zhōng rú 1953 cháng shā yǎng tiān hú 25 hào mù chū tǔ de sī zhì wù yǐ jí jì yòu sī zhì pǐn míng chēng de yí cè ( zhú jiǎn )、 1957 nián cháng shā zuǒ jiā táng 44 hào mù chū tǔ de jǐn、 juàn děng sī zhì pǐn、 1957 nián hé nán xìn yáng cháng tái guān chū tǔ de qǐ、 shā děng sī zhì pǐn、 1965 nián jiāng líng wàng shān chǔ mù chū tǔ de qǐ、 juàn yǐ jí jì sī zhì pǐn de zhú jiǎn、 1975 nián jiāng líng yǔ tái shān chǔ mù chū tǔ de juàn、 1978 nián hú běi suí zhōu céng hóu yǐ mù chū tǔ de shā、 wán、 qǐ、 [ sī dì ]、 jǐn děng sī zhì pǐn， yǐ jí 1982 nián jiāng líng mǎ shān 1 hào mù chū tǔ de dà pī bǎo cún wán hǎo de sī zhì pǐn， dōushì fěi shēng zhōng wài de wǒ guó gǔ dài de sī chóu zhēn pǐn。 jù gǔ wén xiàn hé mù qián kǎo gǔ fā jué zī liào suǒ jiàn， chǔ guó sī zhì pǐn jì yòu shā、 luó、 juàn、 wán、 gǎo、 [ sī dì ]、 jiān、 zǔ、 qǐ、 jǐn、 tāo děng pǐn zhǒng。 shā， shì jīng wěi xī shū 'ér qīng bó de sī zhì pǐn。 jiāng líng mǎ shān 1 hào mù chū tǔ de yī jiàn shā jīn， shēn hè sè， jīng wěi mì dù wéi měi píng fāng lí mǐ 25×16 gēn， jí zhòu shā， zài cháng shā zhàn guó chǔ mù zhōng jiù chū tǔ guò ( xióng chuán xīn《 chǔ guó sī zhì yè》 (《 jiāng hàn lùn tán》， 1982 nián dì 8 qī )。 　　 zhòu， shì yī zhǒng yòng niān sī zuò jīng， liǎng zhǒng bù tóng niān xiàng de niān sī zuò wěi 'ér zhì chéng， qīng bó 'ér yòu chéng zhòu suō xiàn xiàng。 luó， jí shā luó。《 shì míng · shì cǎi bó》：“ luó， wén luó shū yě。”《 chǔ cí · zhāo hún》：“ luó chóu zhāng xiē。” jiāng líng mǎ shān 1 hào mù chū tǔ de sù luó， shì yī jiàn bǎo cún wán zhěng de jiǎo jīng wǎng kǒng zhuàng zhì wù。 juàn， shì yòng shēng sī zhì chéng de píng wén zhì wù， zhì dì xì bó tǐng shuǎng， chú bái sè juàn wài， hái yòu qí tā gè zhǒng yán sè de juàn。 juàn kě zuò shū huà， yì yòng zuò yī qīn lǐ、 yī qīn miàn hé xiù dì。 rú cháng shā zǐ dàn kù 1 hào mù chū tǔ de“ rén wù xiè lóng bó huà”， jí wéi juàn dì。 jiāng líng mǎ shān 1 hào mù chū tǔ de yī qīn hé xiù pǐn suǒ yòng juàn shù liàng zuì dà， jì 55 jiàn ( zhāng zhèng míng zhù biān《 chǔ wén huà zhì》。） wán， jí xì juàn， yī zhǒng xì nì jié bái de sī zhì wù。 xiàn jiàn yú kǎo gǔ fā jué zī liào， suí zhōu céng hóu yǐ mù chū tǔ yòu wán。 gǎo， juàn de yī zhǒng， xì mì 'ér sù bái。 suí zhōu céng hóu yǐ mù yì chū tǔ yòu gǎo。 [ sī dì ]， yī zhǒng hòu shí 'ér guāng huá de sī zhì wù。《 jí jiù piān》 juàn sān yán shī gǔ zhù：“ [ sī dì ]， hòu zèng zhī huá zé zhě yě。”《 guǎn zǐ · qīng zhòng wù》 wèi“ lǔ liáng zhī mín sú wéi [ sī dì ]。” zài suí zhōu céng hóu yǐ mù chū tǔ liǎo [ sī dì ] de cán piàn， jiāng líng mǎ shān 1 hào mù chū tǔ de yī jiàn má xié miàn wéi [ sī dì ]， shuō míng chǔ rén yì chuān [ sī dì ]。 jiān， shuāng sī de xì juàn。《 shì míng · shì cǎi bó》：“ jiān，…… qí sī xì zhì， shù jiān yú juàn， rǎn jiān wǔ sè， xì zhì bù lòu shuǐ yě。” cháng shā shí zì lǐng 345 hào mù chū tǔ yòu jiān。 zǔ， yòng sī biān zhì chéng de dài zhuàng zhì wù， yòng zuò dài shì huò yī qīn de lǐng hé yuán。《 lǐ jì · nèi zé》：“ zhì zǔ [ sī chuān ]。” zhèng xuán zhù：“ bó kuò wéi zǔ， sì shéng zhě wéi [ sī chuān ]。” jiāng líng mǎ shān 1 hào mù chū tǔ de zǔ jì 10 jiàn， qí sī xiàn yòu huáng、 hóng、 zǐ děng bù tóng yán sè， biān zhì chū sān jiǎo xíng děng bù tóng de huā wén zǔ。 qǐ， huā wén de sī zhì pǐn， gǔ yòu“ wén zèng” zhī chēng。 jiāng líng mǎ shān 1 hào mù hé cháng shā děng dì jiù chū tǔ yòu wén qǐ。 jǐn， xiān yǐ cǎi sè de jīng wěi sī， yòng píng wén dì zǔ zhì tí huā zhì chéng de sī zhì pǐn， gù yǐ cǎi sè dà huā wén wéi tè sè。 cháng shā、 suí zhōu děng dì jūn yòu chǔ jǐn chū tǔ， qí zhōng zuì fù yòu dài biǎo xìng de shì jiāng líng mǎ shān 1 hào mù chū tǔ de duō dá shí yú zhǒng jǐn， zhè xiē jǐn 'àn jīng xiàn de bù tóng yán sè， kě fēn wéi 'èr sè jǐn hé sān sè jǐn。 huā wén zé duō zhǒng duō yàng， bù shī wéi“ měi jǐn” zhī chēng。 tāo， yǐ sī biān zhì de zhǎi dài， gù yòu sī tāo zhī chēng。 shàng miàn suǒ yǐn yòng de“ [ sī chuān ]”， jí tāo。 jiāng líng mǎ shān 1 hào mù chū tǔ de tāo shèn fēng， àn qí zǔ zhì jié gòu de bù tóng， kě fēn wéi wěi xiàn qǐ huā tāo hé zhēn zhì tāo liǎng lèi， ér hòu zhě shì shǒu cì fā xiàn de xiān qín tāo lèi，“ zài wǒ guó zhēn zhì shǐ shàng de dì wèi shì bù yán 'ér yù de” ( zhāng zhèng míng《 chǔ wén huà shǐ》。） zài sī zhì yè fā dá de jī chǔ shàng， cì xiù pǐn yě fēn chéng yì cǎi， qǔ dé liǎo tū chū de chéng jiù。 gēn jù kǎo gǔ fā jué zī liào suǒ jiàn， cháng shā、 jiāng líng děng dì jūn yòu chǔ zhàn guó shí cì xiù pǐn chū tǔ， qí zhōng yóu yǐ jiāng líng mǎ shān 1 hào mù chū tǔ zuì fēng， jì 21 jiàn。 xiù xiàn yán sè yòu hóng、 huáng、 lǜ děng shí yú zhǒng， tú 'àn zé diǎn yǎ xiù lì， fēng fù duō cǎi， duō yǐ lóng、 fèng wéi zhù tí， fǎn yìng liǎo chǔ rén xí sú de tè diǎn。 　　 jiàn yú kǎo gǔ fā jué zī liào， chǔ mù chū tǔ de má zhì pǐn shù liàng suī rán bù duō， dàn zú yǐ zhèng míng chǔ rén má zhì yè yì hěn fā dá。 cóng cháng shā 406 hào mù chū tǔ de má bù piàn hé jiāng líng mǎ shān 1 hào mù chū tǔ de má xié kàn， shuō míng chǔ rén yì chuān má zhì pǐn。《 shàng shū · yǔ gòng》 shuō：“ jīng zhōu jué gòng sī [ sī / dāi ]]。” [ sī / dāi ]]， jí má， fǎn yìng liǎo chǔ rén zhí má zhì má de yōu jiǔ lì shǐ。 　　 rù zhàn guó hòu， chǔ guó qī qì dà wéi fā zhǎn， bù jǐn shù liàng duō， ér qiě xiū qī gōng yì xiān jìn， zào xíng shēng dòng bié zhì， wén shì fù lì duō cǎi，“ kě wèi rén lèi wù zhì wén huà shǐ shàng yī zhī qí pā” ( zhāng zhèng míng zhù biān《 chǔ wén huà zhì》。） qì jīn hú běi、 hú nán、 hé nán、 ān huī děng dì chǔ mù chū tǔ de qī qì dá shù qiān jiàn zhī duō， qí zhōng yóu yǐ zhàn guó zhōng qī zuì duō， dì diǎn zé yǐ jiāng líng zuì wéi tū chū ( téng rén shēng《 chǔ qī qì yán jiū》。） qī qì zhǒng lèi fán duō， bāo kuò shí yòng qì jù ( ěr bēi、 hé、 zhī、 [ mù zūn ]、 dòu、 zǔ、 àn、 pán、 wǎn、 hú、 sháo děng )、 rì cháng shēng huó qì jù ( chuáng、 zhěn、 zhàng、 jǐ、 xiāng、 tǒng、 jìn、 hǔ zǐ、 shàn、 shū、 bì děng )、 yuèqì ( gǔ、 sè、 qín、 shēng、 dí、 xiāo、 [ zhú / hǔ ] děng )、 wǔ jù ( dùn děng )、 yú lè qì jù ( liù bó pán、 qí pán děng )、 gōng yì pǐn ( lù、 mù diāo zuò píng、 wò lù lì niǎo děng )、 sāngzàng qì ( zhèn mù shòu、 hǔ zuò lì fèng、 mù tǒng、 [ zhú / lìng ] chuáng、 guān děng )、 bīng qì ( gōng、 dùn、 jiá、 jiàn gān、 jiàn hé、 jiàn qiào、 gē qiào、 máo qiào děng )。 zài qī qì de zhì zuò shàng， dà dū yǐ mù、 zhú wéi tāi gǔ， yě yòu pí tāi、 jiā tāi、 téng tāi hé“ jī zhú tāi”。 pí tāi yòng de shì niú pí， rú yòu fāng hé、 jiá、 dùn děng。 jiā tāi， jí shǐ yòng tuō tāi fǎ， rú xuē qiào、 lián děng jí yòng cǐ fǎ zhì chéng， biāo zhì zhe wǒ guó tuō tāi qī qì gōng yì de xīn fā zhǎn。 chǔ rén dāng shí shǐ yòng de qī shì tiān rán qī。 tā jù yòu nài suān、 jiǎn hé kàng cháo fáng fǔ zuò yòng， shì rén men zài cháng qī shēng chǎn shí jiàn zhōng zǒng jié chū lái de。 xiū qī yán sè yě duō zhǒng duō yàng， rú yòu hēi、 zhū、 lǜ、 zǐ děng sè。 cóng cháng shā、 xìn yáng děng dì chǔ mù chū tǔ de qī qì kàn， dāng shí rén men hái zhǎng wò liǎo jīn、 yín cǎi huì jì shù。 　　 liú lí， yòu chēng liào qì， jí zǎo qī de bō lí， shì rù zhàn guó hòu péng bó xīng qǐ de shǒu gōng yè。 jù hòu dé jùn yán jiū tǒng jì， jiàn yú chūn qiū shí qī de liú lí， jǐn yī jiàn zài hé nán xī chuān chǔ mù chū tǔ de hán yòu bō lí xiāng de yǐ bèi shāo jié de shí yīng zhū， qí yú jūn xì zhàn guó shí qī chū tǔ de liú lí ( hòu dé kāng chǔ guó kē xué jì shù shǐ gǎo》 ( hú běi kē xué jì shù chū bǎn shè chū bǎn， 1990 nián 5 yuè dì 1 bǎn )。 chū tǔ dì diǎn zhù yào zài hú běi jiāng líng、 sōng zī、 suí zhōu、 hú nán cháng shā děng dì， yóu yǐ cháng shā chū tǔ zuì fēng， gòng chū tǔ zhū、 bì、 yuàn、 huán、 guǎn、 yīng jiàn 'ěr、 jiàn shǒu děng 200 duō jiàn ( gāo zhì xǐ《 cóng cháng shā chǔ mù kàn chūn qiū zhàn guó shí qī dāng dì jīng jì wén huà de fā zhǎn》 (《 zhōng guó kǎo gǔ xué huì dì 'èr cì nián huì lùn wén jí》， wén wù chū bǎn shè chū bǎn， 1982 nián bǎn ))， qí zhōng yóu yǐ zhū、 bì wéi dà zōng。 jīng yòu guān zhuān jiā yán jiū zhèng míng， chǔ liú lí de huà xué chéng fēn xì qiān bèi bō lí ( cóng běn dì suǒ chǎn shí yīng kuàng、 qiān kuàng、 zhòng jīng shí、 xiāo shí děng liàn zhì 'ér chéng )， shì chǔ rén zì jǐ zhì zào de， jù yòu zhōng guó chuán tǒng gōng yì de tè sè。 zài suí zhōu、 jiāng líng、 cháng shā děng dì dū chū tǔ liǎo měi xiàn de“ qíng tíng yǎn” shì de liú lí zhū， yǔ xī fāng de bō lí zhū hěn xiāng sì， qí yuán yīn shì xī fāng de bō lí zhū céng chuán dào dōng fāng，“ chǔ rén jiù lì yòng zì jǐ yuán yòu de jì shù lái fǎng zào xī fāng de liú lí zhū liǎo” ( zhāng zhèng míng《 chǔ wén huà shǐ》。） cóng cǐ shuō míng zài chūn qiū zhàn guó shí qī， chǔ rén jì jì chéng hé fā yáng zhōng guó chuán tǒng gōng yì， yòu xī shōu wài lái jì shù， kāi chuàng liǎo wǒ guó gǔ dài zhōng wài wén huà jiāo liú de xiān lì， cóng yī gè cè miàn， fǎn yìng liǎo chǔ rén de bó dà xiōng huái hé jī jí kāi tuò jīng shén， zài rén lèi wén huà shǐ shàng zhàn yòu zhòng yào de yī yè。 chǔ guó dì chù jiāng nán， zhú、 mù chéng lín， pǐn zhǒng duō， zhì dì hǎo， chǔ rén jiù dì qǔ cái， zài zhú、 mù qì fāng miàn qǔ dé liǎo tū chū de chéng jiù。 　　 zhú qì yè dāng shǒu tuī zhú biān zhì pǐn。 cóng gè dì fā jué chū lái de zhú biān zhì qì kàn， bù jǐn shù liàng duō， pǐn zhǒng duō， ér qiě duō fù yòu shí yòng jià zhí。 rú yòu zhú sì、 zhú xiāng、 zhú hé、 zhú kuāng、 zhú lán、 zhú xí、 zhú shàn děng。 miè piàn xì bó， huā wén jiǎn fán dé dāng， biān zhì jì shù jīng zhàn， yī bān yòng rén zì biān zhì fǎ、 fāng gé shí zì biān zhì fǎ、 jǔ xíng biān zhì fǎ、 pán chán biān zhì fǎ děng biān zhì 'ér chéng， qí huā wén yì chéng rén zì xíng、 huí zì xíng、 jǔ xíng， měi guān dà fāng。 qí zhōng diǎn xíng de rú jiāng líng mǎ shān 1 hào mù chū tǔ de yī jiàn zhú shàn， chéng cài dāo xíng， yòng yī jīng sān wěi fāng fǎ biān zhì 'ér chéng， shì wǒ guó zuì zǎo de yī bǐng zhú shàn。 chú zhú biān wài， hái yòu zhú diāo， dàn jǐn jiàn jiāng líng pāi mǎ shān chǔ mù zhōng chū tǔ de zhú zhī。 yòng zhuó xuē 'ér zhì chéng de zhú qì， fāng fǎ jiào jiǎn yì， pǐn zhǒng jí duō， rú yòu zhú tǒng、 zhú kuài、 zhú zhěn、 zhú gōng、 zhú [ mù bì ] hé gè zhǒng yuèqì děng。 qí zhōng zuì yǐn rén zhù mùdì shì yǔ mù [ mù bì ] bìng cún de zhú [ mù bì ]。 [ mù bì ]， bīng qì de bǐng。 jiāng líng tiān xīng guān 1 hào mù chū tǔ liǎo 'èr shí yú jiàn de gē、 máo、 jǐ de zhú mù bì ]， jūn yǐ yuán xíng huò lēng xíng mù bàng wéi nèi xīn， wài guǒ liǎng céng qīng zhú miè， yǐ sī xiàn jǐn chán， wài xiū hēi qī， jí qí jiān gù nài yòng。 zhè zhǒng jī zhú、 mù wéi yī tǐ de bīng qì bǐng， wéi chǔ guó suǒ dú yòu。 　　 zài mù qì zhì zào fāng miàn， chǔ guó chē chuán de zhì zào zài chūn qiū shí qī de jī chǔ shàng， yòu yòu xīn fā zhǎn。 cóng huái yáng mǎ 'ān zhǒng chē mǎ kēng ( zhàn guó wǎn qī ) chū tǔ de chē kàn， chē de lún jìng、 zhóu cháng、 yuán cháng děngdōu chāo guò xī chuān xià sì chē mǎ kēng ( chūn qiū zhōng qī ) chū tǔ de chē。 zhàn guó shí chǔ chē， chú liǎo zhàn chē wài， hái yòu 'ān chē。 ān chē shì yī zhǒng shì yí yú rén zuò de qīng biàn xiǎo chē， rú《 chǔ cí · lí sāo》“ huí zhèn chē yǐ fù lù xī”、“ téng zhòng chē shǐ jìng dài” zhōng de“ chē”， yīnggāi jiù shì zhè zhǒng xiǎo chē。 rù zhàn guó hòu， chú liǎo zhàn chuán wài， hái yòu shì yí yú chéng zuò de xiǎo chuán hé biàn yú yùn shū de huò chuán。 rú《 chǔ cí · jiǔ zhāng · shè jiāng》“ chéng [ zhōu lìng ] chuán yú shàng yuán xī” de“ [ zhōu lìng ] chuán”， jiù shì kāi yòu chuāng hù de qīng biàn xiǎo chuán。 è jūn qǐ jié míng wén suǒ shuō de“ [ zhōu kuā ]” ( gě )， jiù shì nán shū běi yùn de huò chuán。 　　 zhàn guó shí chū tǔ de mù qì yǐ záo diāo pǐn wéi zuì tū chū。 záo， jí shǐ yòng xuàn záo fāng fǎ， gù qí chéng pǐn duō shù wèiróng qì， rú yòu bēi、 hé、 pán、 zhī、 [ mù zūn ] děng， zuì cháng jiàn de shì 'ěr bēi hé yuán hé。 ěr bēi gǔ chēng yǔ shāng， yòu yuán 'ěr、 fāng 'ěr liǎng zhǒng。 yuán hé duō wéi hú bì， yě yòu zhí bì。 chú yuán hé wài， hái yòu fāng xíng、 jǔ xíng mù hé。 diāo， jí shǐ yòng lòu diāo、 tòu diāo、 fú diāo、 yuán diāo děng fāng fǎ， shǐ mù qì chéng wéi jiān shí yòng xìng hé yì shù xìng wéi yī tǐ de qì jù。 téng rén shēng shuō：“ diāo kè de， zhù yào shì diāo xiàng， dāng shí diāo kè yì shù de fā zhǎn qū shì hé huì huà shì yī zhì de， ér qiě duō shì diāo huì jié hé， rú yì xíng qī dòu、 yuān yāng dòu、 yuān yāng hé、 pán shé zhī、 qī mù lù、 hǔ zuò fèng jià gǔ、 zuò píng、 bì xié、 zhèn mù shòu、 hǔ zuò lì fèng děng zuì jù tè sè。” ( téng rén shēng《 chǔ qī qì yán jiū》。 ) suǒ yǐ mù qián suǒ jiàn de jiàn jiàn diāo kè mù qì， dōushì lìng rén xīn kuàng shén yí de gōng yì pǐn。 rú jiāng líng wàng shān 1 hào mù chū tǔ de yī jiàn gāo 15 8 lí mǐ、 kuān 18 lí mǐ de cǎi huì mù diāo zuò píng， diāo kè chéng mǎng、 fèng、 què、 lù、 wā děng gòng 55 zhǒng dòng wù， xiāng qiàn qí jiān， hé xié yī zhì， xiāng yìng chéng qù， shì yī jiàn gāo shuǐ píng de gōng yì zhēn pǐn。 yòu rú jiāng líng tiān xīng guān 1 hào mù chū tǔ de chē yuán shàng， diāo kè yòu lóng shǒu， shǐ zhè jiàn shí yòng de mù qì jù shàng， yòu zēng tiān yī diǎn yì shù zhuāng shì， gèng fù yòu shén yùn sè cǎi。《 zhuāng zǐ · xú wú guǐ》 shuō， yǐng dū yòu yī wèi xìng shí de mù jiàng“ yùn jīn chéng fēng”， bǎ yī gè rén bí zǐ shàng de yī céng bái fěn xiāoqù， cǐ rén“ bí bù shāng”，“ lì bù shī róng”。 cóng chū tǔ de zhòng duō mù qì jù kàn， zhèng míng chǔ rén jì yì gāo chāo， cǐ gù shì bìng fēi wú jī zhī tán。 　　 chǔ guó jiāng yù guǎng mào， mù cái zī yuán fēng fù， yòu yīn chù zài shān qīng shuǐ xiù huán jìng zhī zhōng， gù qí fáng wū jiàn zhù yǐ tǔ mù jié gòu wéi dài biǎo， gōng shì jiàn zào zé yǐ“ céng tái lěi xiè” wéi tè sè， chéng wéi wǒ guó nán fāng fáng wū jiàn zhù de jī běn fēng gé。 chūn qiū shí qī yǐng dū、 zhāng huá tái děng jiàn zhù bù jú jí qí zhòng duō de jiàn zhù wù， duì hòu lái de jiàn zhù yè dāng chǎn shēng liǎo shēn yuǎn de yǐng xiǎng。 yóu yú tǔ mù jiàn zhù bù yì bǎo cún， gù zài kǎo gǔ fā jué zhōng nán yǐ xún mì， rán 'ér zài《 chǔ cí》 děng yòu guān piān zhāng de jìzǎi zhōng， zé kě kuī jiàn zhàn guó shí qī chǔ guó jiàn zhù yè fā zhǎn de yī bān qíng kuàng。 rú《 chǔ cí · zhāo hún》：“ gāo táng suì yǔ， jiàn céng xuān xiē。 céng tái lěi xiè， lín gāo shān xiē。 wǎng hù zhū zhuì， kè fāng lián xiē。 dōng yòu [ xué / shǐ ] shà， xià shì hán xiē。 chuān gǔ jìng fù， liú chán [ shuǐ yuán ] xiē。 guāng fēng zhuǎn huì， chóng lán xiē。 jīng táng rù 'ào， zhū chén yán xiē。” yòu：“ fěi wéi cuì zhàng， shì gāo táng xiē。 hóng bì shā bǎn， xuán yù liáng xiē。 yǎng guān kè jué， huà lóng shé xiē。 zuò táng fú jiàn， lín qū chí xiē。 fú róng shǐ fā， zá jì hé xiē。 zǐ jīng píng fēng， wén yuán bō xiē。” cǐ gōng shì lín shān bàng shuǐ， chóngchóng dié dié， dōng nuǎn xià liáng， yuán zhōng xiǎo xī、 chí táng zòng héng qū zhé， shì nèi zé bù zhì dé fù lì táng huáng， wú lùn cóng xuǎn zhǐ、 bù jú、 jiàn zhù huò shì nèi zhuāng shì， dū dá dào liǎo gāo chāo shuǐ píng， shì diǎn xíng de yuán lín jiàn zhù qún。 yòu rú《 chǔ cí · dà zhāo》：“ xià shì guǎng dà， shā táng xiù zhǐ。 nán fáng xiǎo tán， guān jué [ yǔ / liú ] zhǐ， qū wū bù dì yán ]， yí rǎo chù zhǐ。” zhè chuáng jiàn zhù wù zuò běi cháo nán， zhōu gé xiāng lián zǒu láng qū zhé， láng wài xùn yǎng mǎ qún， kě biàn yú wài chū yóu liè。 yòu de fáng wū yòu jiàn zhù zài shuǐ zhōng， rú《 chǔ cí · jiǔ gē · xiāng fū rén》：“ zhù shì xī shuǐ zhōng， róng zhī xī hé gài。” tǐ xiàn liǎo nán fāng shuǐ xiāng jiàn zhù de tè sè。 　　 sān、 shāng yè yǔ huò bì 　　 zhàn guó shí qī， chǔ guó jiāng yù jīhū náng kuò bàn gè zhōng guó， gù qí wù chǎn fēng fù， shāng yè huó yuè， zài zhàn guó shí dài de gè guó jīng jì mào yì zhòngjǔ zú qīng zhòng。《 xún zǐ · wáng zhì》 jì：“ nán hǎi zé yòu yǔ hé、 chǐ jiá、 céng qīng、 dān gān yān， rán 'ér zhōng guó dé 'ér cái zhī。” cǐ nán hǎi， dāng fàn zhǐ jū nán fāng de chǔ guó guǎng kuò jiāng yù。 dāng shí chǔ guó shū wǎng zhōng yuán hé qí tā gè dì de wù pǐn， chú liǎo xún zǐ suǒ shù chǎn pǐn wài， hái yòu gǔ lèi、 sī zhì pǐn、 qī qì、 jī、 zhū děng， yǐ jí“ jīn mù zhú jiàn”《 guó yǔ · chǔ yǔ xià》。 )、“ cháng sōng、 wén zǐ、 [ mù biàn ]、 [ mù rǎn ]、 yù zhāng”、“ yú biē、 yuán、 tuó” (《 zhàn guó cè · sòng wèi cè》。 )、“ dòng tíng zhī zūn”、“ yún mèng zhī qín”、“ yún mèng zhī yóu” (《 lǚ shì chūn qiū · běn wèi》。 )、“ jiāng líng qiān shù jié” (《 shǐ jì · huò zhí lièzhuàn》。 ) děng tǔ tè chǎn pǐn。 gēn jù kǎo gǔ fā jué zī liào zhèng míng， chǔ guó sī zhì pǐn hái yuǎn xiāo dào jīn xī bó lì yà dì qū ( jù C.N. lǔ jīn kē zhù、 pān mèng táo yì《 lùn zhōng guó yǔ 'ā 'ěr tài bù luò de gǔ dài guān xì》 (《 kǎo gǔ xué bào》 1957 nián dì 2 qī ) zài， zài xī bó lì yà dì qū 'ā 'ěr tài bā zé léi kè gǔ dài yóu mù mín zú de guì zú mù zàng zhōng fā xiàn yòu yǔ chǔ guó xiāng tóng de lóng fèng wén xiù sī zhì wù。 　　 jié lǐ mǐ · dài wéi sēn《 yuè nán jìn nián lái de kǎo gǔ huó dòng》 (《 kǎo gǔ xué cān kǎo zī liào》 (1979 nián dì 2 ji )。 chēng， yuē gōng yuán qián 5 shì jì zuǒ yòu de dōng shān shí qī， wén láng wén huà zài dōng nán yà yī dài chuán bō， chū xiàn liǎo tiě qì hé qī qì。 cǐ tiě qì、 qī qì kě néng shì cóng chǔ guó shū chuán guò qù de。《 shǐ jì · nán yuè lièzhuàn》 jì zhào tuó yǔ：“ gāo dì lì wǒ， tōng shǐ wù， jīn gāo hòu tīng chán chén， bié yì mán yí， gé jué qì wù， cǐ bì cháng shā wáng jì yě。” cǐ qì wù， jí tiě qì， kě jiàn hàn chū jì chéng chǔ guó chuán tǒng zhèng cè， bìng wèi jìn zhǐ zhōng guó tiě qì de nán yùn， zhàn guó shí qī chǔ guó tiě qì、 qī qì děng wù pǐn shū wǎng jīn yuè nán yī dài shì kě xìn de。 　　 zài pín fán de mào yì zhōng， chǔ guó yě cóng zhōng yuán děng gè dì shū rù gè zhǒng wù pǐn。 rú“ qín gōu qí huǎn， zhèng mián luò xiē”、“ jìn zhì xī bǐ， fèi bǎi rì xiē” (《 chǔ cí · zhāo hún》。 )、“ wú suān hāo lóu， bù zhān bó zhǐ”、“ wú lǐ bái [ cǎo / bò ]， hé chǔ lì zhǐ” (《 chǔ cí · dà zhāo》。 )、“ cāo wú gē xī pī xī jiá， chē cuò gǔ xī duǎn bīng jiē”《 chǔ cí · jiǔ gē · guó shāng》。 ) děng tǔ tè chǎn pǐn， zé lái zì qín、 zhèng、 jìn、 wú děng guó。 rú qián suǒ shù， wǒ guó bō lí shēng chǎn shǐ zì xī zhōu， rán chǔ guó bō lí zé zì chūn qiū mò zhàn guó chū xīng qǐ， qí zhōng“ qíng tíng yǎn” shì de liú lí zhū， qí wén shì、 yán sè yǔ xī fāng tóng lèi de bō lí zhū xiāng tóng， kě jiàn yóu yú chǔ guó yǔ nán yà dì qū zǎo jiù cún zài jīng jì wén huà wǎng lái， xī fāng de bō lí gōng yì yě jiù jīng guò nán yà dì qū 'ér chuán rù chǔ guó liǎo。 　　 yóu yú shāng yè fā dá， suǒ yǐ zhàn guó shí chǔ guó shāng rén huó yuè， chú liǎo yī bān shāng rén wài， hái yòu guān shāng。 yī bān shāng rén， rú《 hán fēi zǐ · nèi chǔ shuō xià》 suǒ shuō de“ zhāo xī xù lìng lì zhí fàn máo zhě 'ér wèn zhī” de“ fàn máo zhě”， jiù shì jīng yíng xiǎo běn shēng yì de yī bān shāng fàn。 yòu rú《 zhuāng zǐ · wài wù》 suǒ shuō de“ suǒ wǒ yú kū yú zhī sì”， zé shì zhè lèi xiǎo shāng rén suǒ jīng yíng de diàn pū。 guān shāng， zuì diǎn xíng de shì 1957 nián hé 1960 nián zài 'ān huī shòu xiàn fā xiàn de 'è jūn qǐ jié suǒ tí gōng de zhèng jù。 tā de fā xiàn，“ wéi yán jiū gǔ dài yòng jié fāng fǎ、 zhì dù hé chǔ guó dì lǐ、 shuǐ lù jiāo tōng jí zhèng zhì、 jīng jì zhuàng kuàng， tí gōng liǎo zhēn guì zī liào” yīn dí fēi、 luó cháng míng《 shòu xiàn chū tǔ de“ è jūn qǐ jīn jié”》 (《 wén wù cān kǎo zī liào》 1956 nián dì 4 qī )。 1960 nián yòu fā xiàn yī méi， jiàn《 ān huī rì bào》 1961 nián 2 yuè 23 rì。） è jūn， míng qǐ， yīn fēng yú 'è ( jīn hú běi 'è zhōu shì )， gù chēng 'è jūn， shì chǔ huái wáng shí qī de yī gè fēng jūn jiān jù jiǎ de dà guān shāng ( qǐ jié míng wén yòu“ dà sī mǎ shào ( zhāo ) yì fù ( yáng ) bài jìn bì ( shī ) yú xiāng líng zhī ( suì )” jìzǎi， kě zhī wéi chǔ huái wáng liù nián ( gōng yuán qián 323 nián ) zhī qì。） è jūn qǐ jié， jì zhōu jié 'èr、 chē jié sān， gòng wǔ méi。 jié miàn yòu míng wén。 zhōu jié míng wén zài：“ tún sān zhōu wéi [ zhōu kuā ]( gě )， wǔ shí [ zhōu kuā ]。” chē jié míng wén zài：“ chē wǔ shíshèng。” jí guī dìng 'è jūn qǐ yōng yòu chē wǔ shíshèng、 chuán yī bǎi wǔ shí sōu de páng dà shāng duì。 chē duì、 chuán duì cóng 'è chū fā， kě dào dá chǔ guó gè dì， chí yòu jīn jié kě“ mǔ ( wú ) zhèng ( zhēng )”， xiǎng yòu miǎn shuì de tè quán。 wéi mǎ、 niú、 yáng děng lì wài， dé yóu dà fǔ zhēng shuì。 tóng shí， jié wén yòu guī dìng：“ mǔ ( wú ) zài jīn ( tóng )、 gé ( pí gé )、 mǐn ( zhú jiàn )、 jiàn。” kě jiàn jūn yòng wù zī shì jìn zhǐ chū jìng de， fǎn yìng liǎo dāng shí jiān bìng zhàn zhēng de jī liè。 zài shí jiān shàng míng què guī dìng：“ suì yíng fǎn。” jí yī nián yī wǎng fǎn， bù dé zài wài miàn cháng qī tíng liú。 cóng qǐ jié shàng shù gè xiàng guī dìng kàn， shuō míng rù zhàn guó hòu， chǔ guó suí zhe shāng yè de fā zhǎn， zài guǎn lǐ shàng yě shì hěn jù tǐ yán gé de。 　　 suí zhe shāng pǐn liú tōng lǐng yù de kuò dà， huò bì yě yòu jìn yī bù de fā zhǎn。 chú liǎo tóng bèi hé qí tā tóng bì guǎng fàn liú tōng wài， jīn、 yín bì yě chū xiàn liǎo。 gēn jù chū tǔ de qíng kuàng kàn， yǐ zhī de xiān qín jīn yín bì dōushì chǔ guó de。 　　 jīn bì shì zhàn guó hòu dà liàng fā zhǎn qǐ lái de， zhàn guó wǎn qī zé dá dǐng shèng。 jīn hú běi、 ān huī、 jiāng sū děng dì jūn yòu chǔ jīn bì chū tǔ，“ jīng chū bù tǒng jì， jiě fàng hòu chū tǔ de chǔ guó jīn bì yǐ dá 3 wàn yú kè。 zài chū tǔ de chǔ guó jīn bì zhōng， yǐ ‘ yǐng yuán ’ de shù liàng zuì duō， suǒ yǐ， xué shù jiè guò qù yī bān yǐ‘ yǐng yuán’ zuò wéi chǔ guó huáng jīn huò bì de dài chēng” ( huáng dé xīn《 chǔ yuán jīn yán jiū》。） yǐng yuán de“ yǐng”， jí yǐng dū。 1971 nián 3 yuè， jiāng líng jì nán chéng chū tǔ liǎo yī jiàn yǐng yuán， zhòng 17 5 kè， dàn zài jīn hé nán huái yáng、 ān huī shòu xiàn hé jiāng sū、 shān dōng děng dì yì chū tǔ liǎo dà liàng de jīn bì， gù yòu xué zhě rèn wéi“ yǐng yuán de guǎng fàn zhù xíng， shì zài chǔ dū dōng qiān yǐ hòu” ( zhāng zhèng míng zhù biān《 chǔ wén huà zhì》。 　　 yuán jīn qǔ xiàng yú guī， chú qián yǐng yǐng yuán” wài， hái yòu qián yǐng chén yuán”、“ [ zhuān fù ] huán”、“ gé fù ] yuán”、“ lú jīn” děng bì wén yǔ wú zì jīn bǎn、 jīn bǐng děng。 yǐ yín wéi bì， shì chǔ guó dú chuàng。 1974 nián zài hé nán fú gōu chū tǔ liǎo 18 kuài chǎn zhuàng yín bì ( yín bù )(《 hé nán fú gōu gǔ chéng cūn chū tǔ yī dà pī chǔ jīn bì》 (《 wén wù》 1980 nián dì 10 qī ))， jiù shì chǔ guó zhì zào yín bì de wù zhèng。 bì chéng chǎn xíng， shì zhōng yuán dì qū huò bì de tè diǎn， cóng cǐ kě jiàn chǔ guó yǔ zhōng yuán gè guó shāng yè mào yì de mìqiè。 jīn yín bì， shǔ yú chēng liàng huò bì， xū yào qiē gē shǐ yòng， gù fēi děng liàng huò bì。 dàn tā yǐ shǔ“ chū jí zhù bì”，“ chōng dāng yī qiē shāng pǐn de yī bān děng jià wù de shāng pǐn” ( huáng dé xīn《 chǔ yuán jīn yán jiū》 )， fǎn yìng liǎo chǔ guó shāng pǐn liú tōng lǐng yù de huó yuè。 zài jīn yín bì fā zhǎn de tóng shí， chǔ guó de dù liàng héng qì jù yǐ rì qū qí bèi。 jù《 huái nán zǐ · rén jiān xùn》 zài， bái gōng shèng zài duó quán dǒu zhēng zhōng， wèile lǒngluò rén xīn， céng yǐ“ dà dǒu hú yǐ chū， qīng jīn liǎng yǐ nèi” wéi hào zhào， kě jiàn chūn qiū shí qī chǔ guó de dù liàng héng yǐ chū xiàn liǎo。 dàn zài kǎo gǔ fā jué zhōng suǒ jiàn dào de shí wù， dōushì zhàn guó shí qī de。 dù qì， mù qián jiàn yú kǎo gǔ fā jué zī liào， yī shì shòu xiàn chǔ yōu wáng mù zàng zhōng chū tǔ liǎo yī jiàn tóng chǐ， èr shì cháng shā zhàn guó chǔ mù zhōng yě chū tǔ liǎo yī jiàn tóng chǐ， cháng dù fēn bié wéi 22.5 lí mǐ hé 23 lí mǐ。 liángqì， zhù yào shì zài 'ān huī、 jiāng sū děng dì fā jué de jǐ jiàn tóng liàng qì jù。 héng qì， zài hú nán、 hú běi、 ān huī、 jiāng sū děng dì dū chū tǔ liǎo bù shǎo tiān píng hé fǎ mǎ， qí zhōng yǐ hú nán zuì duō， shí jiān wéi chūn qiū mò zhì zhàn guó shí qī。 jiāng líng yǔ tái shān 410 hào zhàn guó chū qī chǔ mù chū tǔ de sì méi tóng fǎ mǎ， shì yǐ zhī zuì zǎo chū tǔ de fǎ mǎ。 cóng chū tǔ de fǎ mǎ kàn， jūn wéi huán xíng， gù chēng“ huán quán”。 chū tǔ de huán quán gè shù bù yī， 1945 nián cháng shā jìn jiāo chū tǔ de yī zǔ huán quán， gòng 10 méi， yīngshì zuì wán zhěng de yī tào fǎ mǎ。 1954 nián cháng shā zuǒ jiā gōng shān 15 hào mù、 1958 nián cháng dé dé shān mù fēn bié chū tǔ liǎo yī jiàn mù gān tóng pán tiān píng， shì qì jīn suǒ jiàn zuì wán zhěng de liǎng jiàn tiān píng。 　　 sì、 chéng shì yǔ jiāo tōng 　　 suí zhe shè huì jīng jì de fán róng hé jūn shì dǒu zhēng de xū yào， rù zhàn guó hòu， chǔ guó de chéng shì yě yòu fā zhǎn。 　　 yǐng dū， shì chǔ guó zhèng zhì、 jīng jì、 jūn shì hé wén huà zhōng xīn。 tā dì jū jiāng hú zhī huì，“ xī tōng wū bā， dōng yòu yún mèng zhī ráo” (《 shǐ jì · huò zhí lièzhuàn》 )， běi lián zhōng yuán tōng qú， nán píng cháng jiāng tiān xiǎn， lì lái shì chūn qiū zhàn guó shí qī zhòng yào chéng shì zhī yī。 quán chéng chéng fāng xíng， dōng xī cháng 4.45 gōng lǐ， nán běi kuān 3.58 gōng lǐ， chéng nèi miàn jī yuē 16 píng fāng gōng lǐ。 tǔ zhù chéng qiáng zhì jīn bǎo cún wán hǎo， chéng qiáng gāo 4? mǐ， shì wǒ guó nán fāng mù qián suǒ néng jiàn dào de zuì dà de yī zuò gǔ chéng yí zhǐ。 huán tán《 xīn lùn》 shuō：“ chǔ zhī yǐng dū， chē gǔ jī， mín jiān mó， shì lù xiāng pái tū， hào wéi cháo yī xiān 'ér mù yī bì。” kě jiàn rén kǒu zhòng duō， wén huà fā dá， jīng jì fán róng。 　　 chú yǐng dū wài， chén、 shòu chūn、 wǎn、 wú děng yě shì chǔ guó de zhòng yào dū shì hé shāng yè fán huá de chéng shì。 qí zhōng chén ( jīn hé nán huái yáng )， yī zhí shì gǔ chén guó dedōu chéng， lì 587 nián。 zì chūn qiū hòu， chǔ guó suī sān cì miè chén wéi xiàn， shǐ chén shòu dào pò huài， dàn yì lěi lěi zēng zhù， chéng wéi chǔ guó běi jìng de jūn shì zhòng zhèn hé nán běi mào yì de shū niǔ。 yóu qí shì gōng yuán qián 278 nián chǔ qǐng xiāng wáng xǐ dū yú cǐ hòu， zhè lǐ jiù chéng wéi chǔ guó wǎn qī de zhèng zhì、 jīng jì、 jūn shì zhōng xīn， shǐ chēng chén yǐng。 shòu chūn ( jīn 'ān huī shòu xiàn )， shì gōng yuán qián 241 nián ( chǔ kǎo liè wáng 'èr shí 'èr nián ) xǐ dū yú cǐ de， gù chēng shòu yǐng。 hòu chūn shēn jūn huáng xiē shòu fēng huái běi， cǐ chù wéi qí cǎi yì， gù míng shòu chūn。《 shǐ jì · huò zhí lièzhuàn》：“ yǐng zhī hòu xǐ shòu chūn， yì yī dū huì yě。” shòu chūn shì chǔ wáng qián zuì hòu yī gè zhèng zhì、 jīng jì、 jūn shì zhōng xīn， shāng yè yě hěn fán róng。 wǎn ( jīn hé nán nán yáng )， shì dāng shí chǔ guó yě tiě zhōng xīn， yì yī zhù míng dū huì，“ sú zá hǎo shì， yè duō jiǎ” (《 shǐ jì · huò zhí lièzhuàn》。） wú ( jīn jiāng sū sū zhōu )， jiāng dōng yī dà dū huì。 qí yú rú yān、 è、 shàng cài、 xià cài děngdōu shì lì shǐ yōu jiǔ、 jīng jì、 wén huà fán róng de chéng shì。 　　 chéng shì de fán huá yǔ shuǐ lù jiāo tōng de fā dá shì fēn bù kāi de。 chǔ guó zì chūn qiū hòu shuǐ lù jiāo tōng jiù zhú bù fā zhǎn qǐ lái liǎo。 rú gōng yuán qián 690 nián ( chǔ wǔ wáng wǔ shí yī nián )， chǔ wǔ wáng dì sān cì fá suí， zì jǐ bù xìng bìng zú tú zhōng， lìng yǐn dǒu qí、 mò 'áo qū zhòng“ chú dào liáng [ shuǐ chā ]， yíng jūn lín suí， xíng chéng” (《 zuǒzhuàn · zhuāng gōng sì nián》 )， zhōng yú bī suí qiú hé。 chǔ guó bù jǐn dǎ tōng liǎo fá suí de lù lù tōng dào， qiě zài shuǐ chā ] shuǐ jià qiáo， qí suí jūn jiāo tōng shè bèi yě hěn qí bèi。 yòu rú gōng yuán qián 666 nián ( chǔ chéng wáng liù nián )， chǔ lìng yǐn zǐ yuán“ yǐ chē liù bǎishèng fá zhèng” (《 zuǒzhuàn · zhuāng gōng 'èr shí bā nián》 )， qí hòu chǔ chéng wáng běi shàng kàng qí qiān dìng zhào líng zhī méng， yǐ jí chéng pú zhī zhàn、 zāng zhī zhàn děng dà guī mó zhàn yì， chē bù bìng yòng， jūn shuō míng chǔ guó tōng wǎng zhōng yuán chē dào shì xiāng dāng kuān chǎng fāng biàn de。 chǔ guó yǔ zhōng yuán děng dì de shāng pǐn jiāo wǎng， yě jiù shì yán zhe zhè xiē tōng dào yuán yuán bù duàn dì jìn xíng de。 　　 zhàn guó shí qī， chǔ guó de shuǐ lù jiāo tōng suí zhe bǎn tú de kuò dà， yǐ yǐng dū wéi zhōng xīn， xíng chéng liǎo sì tōng bā dá de shuǐ lù jiāo tōng wǎng luò。 guān yú zhè fāng miàn， è jūn qǐ jié míng wén tí gōng liǎo yòu lì de shuō míng。 　　 wǎng běi， jīng guò yān、 dèng， zhì nán yáng pén dì ( chǔ guó yě tiě jī dì hé běi jìng shāng yè mào yì zhōng xīn wǎn zài cǐ )， rán hòu yán zhe zhù míng de“ xià lù”， chū fāng chéng， tōng xiàng běi fāng zhū guó (《 shǐ jì · yuè shì jiā》：“ xià lù yǐ zuǒ， bù zú yǐ bèi qín。”《 suǒ yǐn》：“ chǔ tōng zhū xià， lù chū fāng chéng。” )。 zhé dōng， jīng xiàng hé ( jīn hé nán bìyáng běi jìng )、 fén ( jīn hé nán suì píng )， kě dá jū cháo ( jīn 'ān huī shòu xiàn nán )， yǔ huái shuǐ liú yù xiāng tōng。 lìng yīn hàn dōng zhī dào zǎo yǐ dǎ tōng， gù yì kě dù hàn shuǐ、 [ shuǐ yuán ] shuǐ， jīng mǐn sài yì kě dá huái shuǐ liú yù gè dì。 yòu cóng dèng yí xī， jīng dān xī、 yuè wǔ guān， kě dá qín jìng。 　　 wǎng dōng， chú liǎo shàng shù lù lù wài， yóu yú shuǐ shàng jiāo tōng fā dá， gù kě yán jiāng dōng xià， zhì wú yuè zhī dì， zhí dá dōng hǎi zhī bīn。 wǎng xī，《 shǐ jì · huò zhí lièzhuàn》 zhǐ chū：“ jiāng líng gù yǐng dū， xī tōng wū、 bā。” chǔ chéng wáng miè kuí ( jīn hú běi zǐ guī )， shì jīng zhī jiāng、 yí chāng lù lù qù de。 shuǐ lù zé sù jiāng 'ér shàng， jīng sān xiá 'ér tōng wǎng bā shǔ zhī dì。 　　 wǎng nán， shuǐ shàng yī lù， yóu jiāng rù xiāng， zhí dá jīn guǎng xī quán zhōu xī běi； lìng yī lù yóu jiāng rù zī、 yuán、 lǐ、 yóu ( jí gǔ yóu shuǐ， yuán zì hú nán shí mén jìng， dōng zhì gōng 'ān běi gǔ yóu kǒu rù jiāng )， zhì jīn hú nán gè dì。 shuǐ lù lù shì xiāng lián de， chǔ nán yòu dòng tíng、 cāng wú， gù jīn hàn hú xiāng dì qū， zài zhàn guó shí zǎo yǐ jǐn mì lián xì zài yī qǐ liǎo。 zhuāng tíng rù diān， jīn yún nán、 guì zhōu yě liú xià liǎo chǔ rén de zú jì。 请欣赏:  请给我换一个看看！  拜托，快把噪音停掉！我读累了，想听点音乐或者请来支歌曲！      << qiányīzhānghuí   hòuyīzhānghuí >>

biàn yán xù yán dì yī zhāng chǔ rén de zǎo qī lì shǐ yǔ wén huà dì 'èr zhāng shāng zhōu shí qī chǔ guó de jiàn lì yǔ fā zhǎn dì sān zhāng chūn qiū shí qī chǔ guó de jué qǐ dì sì zhāng chǔ chéng、 mù wáng zhēng bà zhōng yuán dì wǔ zhāng chǔ zhuāng wáng lì wēi dìng bà dì liù zhāng jìn、 chǔ bìng bà yǔ mǐ bīng dì qī zhāng wú pò yǐng yǔ chūn qiū mò chǔ guó de fù xīng dì bā zhāng chūn qiū shí qī chǔ guó shè huì jīng jì de fā zhǎn hé fēng jiàn shēng chǎn guān xì de chǎn shēng dì jiǔ zhāng chūn qiū shí qī chǔ guó wén huà de fā zhǎn dì shí zhāng zhàn guó chū chǔ guó de nèi wài xíng shì yǔ wú qǐ biàn fǎ dì shí yī zhāng chǔ xuān、 wēi wáng tǒng zhì shí qī chǔ guó de dǐng shèng dì shí 'èr zhāng zhàn guó zhōng hòu qī chǔ guó de zhú bù shuāi luò dì shí sān zhāng chǔ guó de bài wáng dì shí sì zhāng zhàn guó shí qī chǔ guó jīng jì de xùn sù fā zhǎn dì shí wǔ zhāng zhàn guó shí qī chǔ guó wén huà de zhòng dà chéng jiù dì shí liù zhāng chǔ guó mín zú guān xì

pínglún (0)