文化思考 》 nèi wéi héng sòng dài de hūn yīn yǔ fù nǚ shēng huó   》 dì jiǔ zhāng wéi mǔ zhī dào      yī pèi xiá Patricia Ebrey 　　huái yùn， shēng hái zǐ， zhào gù hái zǐ， zài rèn hé shè huì dōushì fù nǚ shēng huó de tè zhēng， dàn shì nǚ rén men jīng lì cǐ shì de tú jìng què fēi cháng xuán shū， zhè qǔ jué yú duì shēng lǐ guò chéng de jiě shì， duì shēng nán、 shēng nǚ de jià zhí rèn tóng， zěn yàng cái shì zuì hǎo de yǎng yù hái zǐ de xiǎng fǎ， yǐ jí gèng kuān fàn de lǐ xiǎng de wéi mǔ zhī dào。 zài sòng dài， rén men duì qī zǐ zhè yī juésè de lǐ jiě lǐ suǒ dāng rán dì dū rèn wéi shēng、 yǎng hái zǐ shì tā men de zhōng xīn rèn wù。 hūn lǐ yí shì yòng “ wǔ zǐ 'èr nǚ ” zhè lèi huà gōng kāi biǎo shì xī wàng xīn niàn jiāng lái duō chǎn。 wáng shì（ １ ２１２ héng１２ ８ ４） de pó pó yòng“ yuàn rǔ duō nán cháng shòu yě” gǎn xiè tā nài xīn zhào liào tān huàn de gōng gōng。 ① yòu sòng yī dài yuè guò jiē jí jiè xiàn de duì nǚ rén shēn fèn de rèn dìng yǔ tā men shì hái zǐ de mā mā jǐn mì xiāng lián。 　　 huái yùn hé shēng chǎn 　　 sòng dài duō shù yǐ hūn fù nǚ dū jīng cháng chù zài huái yùn qī jiān。 cóng jiāng jìn２ ０ suì jié hūn dào４ ５ suì zuǒ yòu shēng yù néng lì zǒu xiàng zhōng jié de２５ héng ３０ nián lǐ， diǎn xíng de qī zǐ yī bān huì huái yùn duō cì。 wǒ tōng guò mù zhì míng yán jiū de fū fù， dào４５ suì shí shuāng fāng dū jiàn zài de， píng jūn yòu ６ .１ gè zhǎngdà dào zú gòu liú xià jì lù de hái zǐ（ dàn shì qiè shēng de hái zǐ 'ǒu 'ěr yě bèi jì lù zài nèi）。 shí jì shàng gāng chū shēng shí hái huó zhe de hái zǐ gèng duō， yīn wéi rén men jīng cháng hū lüè bù tí yāo zhé de xiǎo hái zǐ。 hái yòu rèn shēn zhōng zhǐ hòu de sǐ tāi hé liú chǎn de， yě zhàn xiāng dāng de bǐ lì。 yīn cǐ hěn duō fù nǚ kě néng huái yùn guò１０ cì huò gèng duō。 　　173 fù kē hé chǎn kē wèn tí zài sòng dài yī xué wén xiàn lǐ jì yòu yī bān de yě yòu zhuān mén de tǎo lùn。 ② yī bù１２ shì jì de shū mù luó liè liǎo１６ zhǒng fù nǚ bǎo jiàn lèi zhù zuò de shū míng。 zhū duān zhāng１１８４ nián wán chéng de１８ zhāng de fù kē zhuān zhù miáo xiě liǎo huái yùn chū qī de zhǒng zhǒng zhèng zhuàng， rú xīn、 shí yù wàng shèng， hái yòu yīn tāi wèi bù zhèng yǐn qǐ de nán chǎn、 dà chū xuè、 tāi pán bù tuō luò、 qí dài chán rào hé qí tā bìng fā zhèng， yǐ jí gè zhǒng gè yàng de chǎn hòu jí bìng。 chén zì míng１２３ ７ nián de zhù zuò《 fù rén dà quán liáng fāng》 shèn zhì gèng cháng， yòu２４ zhāng。 chén zhù yǐn jiè liǎo gèng duō de qián dài zuò zhě de chéng guǒ， gèng chōng fēn dì fēn xī liǎo měi gè zhuān tí， hán yòu xǔ duō zhū duān zhāng zhù zuò méi yòu de nèi róng， bǐ rú shuō bù yù。 ③ 　　 sòng dài de yī xué wén xiàn bù rèn wéi zú yuè fēn miǎn yǐ qián de huái yùn huì shǐ rén xū ruò。 yǐ jīng shēng guò hái zǐ de nǚ rén duō bàn yī xià zǐ jiù dù guò liǎo zhè yī duàn， jìn zuì dà kě néng bì miǎn zhōng duàn gōng zuò。 bì jìng， tā men tóng shí réng rán yào yǎng yù xiǎo hái， fú shì gōng pó， zuò jiā wù huó， huò xǔ hái dé jiān gù sāng cán huò jiān dū nú bì。 sū shùn qīn（１００８ héng１０４８） yòng bù tài zài hū de kǒu qì xiě liǎo qī zǐ chéng shì（ shì yú１０３５ nián） sǐ wáng de shì， shuō míng rén men bù rèn wéi yòu bì yào xì xīn zhào liào yùn fù。 hūn hòu qī bā nián sū shùn qīn dé dào yī gè guān zhí。 chéng shì jiàn yì tā dài zhe hái zǐ men fù rèn 'ér zì jǐ liú zài jiā lǐ zhào gù pó pó， dàn shì jiā rén quàn gào shuō， tā de zhí zé jiù shì péi bàn zhàng fū。 liǎng gè yuè hòu tā men dào dá rèn zhí dì diǎn， sū shùn qīn de fù qīn qù shì liǎo， tā men lì kè chuān shàng sāngfú wǎng jiā gǎn， rì yè jiān chéng， méi yòu zhèng cháng de fàn shí hé xiū xī， ér cǐ shí chéng shì bì jìng zài huái yùn hòu qī。 tā cóng mǎ bèi shàng shuāi xià lái， tuǐ bù３ chù shòu shāng， réng jiān chí bù tíng dì gǎn lù， shuō：“ zǎo dé yī tòng yú jiù zhī jiù qián。 suì sǐ wú hèn； ruò huò yǔn miè， zhòng wéi gū yōu， dà shèn wéi bù xiào yě。” dào jiā de nà tiān wǎn shàng tā shēng xià yī gè hái zǐ， gěi tā dài lái gèng dà yā lì， qī tiān yǐ hòu jiù gù qù liǎo。 ④ 　　 yī xué quán wēi quàn gào huái yùn zuì hòu yī gè yuè de nǚ shì yào tè bié xiǎo xīn。 yào bǎo chí zhèn dìng zì ruò， bù yào bēifù zhòng wù yě bù yào dēng gāo， bù yào guò dù yǐn jiǔ， bù chī bù hǎo xiāo huà de shí wù。 zuì hòu yī gè yuè wú lùn rú hé dōubù yào xǐ tóu fā。 ⑤ 　　 zuì hòu yī gè yuè hái shì xuǎn yī wèi lèi sì xiàng qū lǎo niàn nà yàng yòu jīng yàn de lǎo jiē shēng pó de shí hòu， tā nián guò bā shí réng zài yī gè gù dìng de sòng dài jiā tíng lǐ fù zé jiē shēng。 ⑥ jiē shēng pó jīng guò shénme yàng de xùn liàn， wǒ men zhī zhī bù duō。 duō shù rén kě néng zài dú lì gōng zuò yǐ qián tōng guò gěi yī wèi jīng yàn gèng fēng fù de nǚ rén dāng jǐ nián zhù shǒu xué dào liǎo shǒu yì。 rén men qī dài jiē shēng pó néng gào sù yùn fù shénme shí hòu shǐ jìn， bìng qiě bǎ bù shì tóu xiān chū lái de tāi 'ér de wèi zhì nòng hǎo。 ⑦ 　　174 dāng shì qíng biàn dé fēi tóng yī bān dì má fán shí， kě néng yào zhǎo lái nán yī shēng。 hóng mài jì lù liǎo zhū xīn zhòng（１０ ９７ héng１１６７） jiǎng gěi tā de xià shù gù shì： 　　 zhū xīn zhòng zǔ jū tóng chéng shí， qīn shí jiān yī fù rén rèn shēn jiāng chǎn， qī rì 'ér zǐ bù xià， yào 'ěr fú shuǐ， wú suǒ bù yòng， dài sǐ 'ér yǐ。 míng yī lǐ jī dào 'ǒu zài zhū gōng shè， zhū yāo shì zhī。 lǐ yuē：“ cǐ bǎi yào wú kě shī， wéi yòu zhēn fǎ， rán wú yì wèi zhì cǐ， bù gǎn cuò shǒu yě。” suì hái。 ér jī dào zhī shī páng 'ān cháng shì guò mén， suì tóng yè zhū。 zhū gào zhī gù， yuē：“ qí jiā bù gǎn qū xiān shēng。 rán rén mìng zhì zhòng， néng bù xī yīháng jiù zhī fǒu？” ān cháng xǔ nuò， xiāng yǔ tóng wǎng。 cái jiàn yùn zhě， jí lián hū yuē：“ bù sǐ。” lìng jiā rén yǐ tānɡ wēn qí yāo fù jiān。 ān cháng yǐ shǒu shàng xià fǔ mó zhī。 yùn zhě jué cháng wèi wēi tòng， shēn yín jiànshēng nán zǐ。 mǔ zǐ jiē wú yàng。 qí jiā jīng xǐ bài xiè， jìng zhī rú shén， ér bù zhī qí suǒ yǐ rán。 ān cháng yuē：“ ér yǐ chū bāo， ér yī shǒu wù zhí mǔ cháng wèi， bù fù néng tuō， gù suì tóu yào 'ér wú yì。 shì wú gé fù mén 'ér shǒu suǒ zài， zhēn qí hǔ kǒu， ér jì tòng， jí suō shǒu， suǒ yǐ jù shēng， wú tā shù yě。” lìng qǔ 'ér shì zhī， yòu shǒu hǔ kǒu zhēn hén cún yān。 qí miào zhì cǐ。 ⑧ 　　 shēng hái zǐ bìng bù yī dìng bèi shì wéi dān chún de yī xué shì wù。 nán chǎn shí wū shī yě huì bèi qǐng lái bāng máng。 hóng mài tí gōng liǎo hěn duō zhè yàng de lì zǐ。 dāng wú shì bù néng rěn shòu lín chǎn de téng tòng shí， jiā rén qǐng lái yī wèi hé shàng niàn zhòu。 huáng shì fēn miǎn shí jù tòng， shǐ liǎo jìn dàn hái shì shēng bù chū lái， wéi bì miǎn ràng tā sǐ qù， qǐng lái yī wèi líng méi， tā yù yán guǐ shén yǐ zài yíng hòu zhè wèi chǎn fù， děng yú yù gào liǎo tā de sǐ。 cháng shì shǐ liǎo bù shǎo jìn， dàn láo 'ér wú gōng， tā gào sù jiā rén， yī wèi bèi tā dǎ sǐ de qiè zhèng zài dǎ tā de dù zǐ， jiā rén qǐng lái yī wèi dào shì sǎ liǎo shèng shuǐ。 ⑨ jí biàn shì yī shēng yòu shí yě yòng fēi shēng lǐ de gài niàn jiě shì tè shū de shì。 hóng mài zài yī gè lèi sì yú qián、 dàn yòng yì bù tóng de gù shì zhōng biǎo míng liǎo zhè yī diǎn： 　　 xiàn jiǔ guān lǚ shēng qī lín rù， wǔ rì fú chǎn。 huò yuē：“ fēi tú zuì bù kě。” lǚ jí zhāo zhī， zhì zé zuì yǐ。 jìng rù shì， gé yī lüè mén fǔ jí chū yuē： 175“ qiě fú zuò， shǎo qǐng miǎn shēn yǐ。” é wén yīng tí shēng， wèi tú bù céng shī jì， ǒu zhí qí shēng 'ěr， wú zú qí zhě。 tú yǔ lǚ yuē：“ jūn xì shì 'ér zuǒ shǒu hǔ kǒu， bì yòu xiǎo qiè。” shì zhī guǒ rán。 wèn qí gù， yuē：“ cǐ fēi jiā 'ér yě， bì yòu sù yuān， yù qǔ jūn fū rén mìng， gù zài tāi zhí mǔ cháng bù fàng， wú yóu dé shēng。 wú yòng páng 'ān cháng fǎ zhēn zhī， gù dé tuō。” lǚ bài xiè， ér yì xínsǐ。 yòu 'èr suì， qī yùn rú qián， réng yǐ qián fǎ zhì zhī。 jì yù， nǎi gào zhī yuē：“ shì yǐ zhì zài， fū rén cóng cǐ dāng qīng jū dú chù， cháng bù zhī huǐ， tā rì bù xìng， fù zhí cǐ， jiāng nài hé？ wú huò bù zài， bì fēi tā rén kě zhì。 wú zì liào nián yùn yì chuí jìn， bù jiǔ yú shì。 fū rén yú wéi xìng mìng jì， wù wàng wú yán。” míng nián， tú guǒ zú。 yòu yī nián， lǚ qī jìng yīn chǎn sàng mìng。 lǚ niǔ yú sú shuō， wèi fù huái tāi sǐ zhě， chén lún yōu qù， yǒng wú chū qī， zhì zì chí dāo pōu qí fù， qǔ bài tāi qì zhī。 ⑩ 　　 zhè gè gù shì yǐn hán liǎng gè zài bié chù yě dé dào zhèng shí de mín jiān xìn yǎng： qí yī， mǒu gè tè dìng de yīng 'ér bù shì yī bān de hái zǐ， ér shì sòng lái ràng fù mǔ shāng xīn tòng kǔ de niè zhàng， duō bàn yīn fù mǔ céng jīng fàn xià de zuì niè 'ér zāo dào zhè yàng de bào yìng； qí 'èr， huái yùn shì zǔ dǎng mǔ qīn zài shēng de bù jié huò wū huì de shì。 hěn nán zhuī sù huái yùn hé shēng xiǎo hái shì wū huì de zhè zhǒng xiǎng fǎ de yóu lái。 yī bù fó jiào wěi jīng（ chū zì yú zhōng guó），《 yú lán pén jīng》， miáo xiě liǎo mù lián jìn rù yīn jiān xún zhǎo mǔ qīn shí fā xiàn de yú lán pén dì yù。 dì yù lǐ zhǐ yòu nǚ rén， wèi shì xiàng mù lián jiě shì tā men zài nà lǐ shì yīn wéi shēng hái zǐ shí de xuè wū diàn wū liǎo tǔ dì shén， huò ràng hé liú xià yóu de rén wú yì zhōng yòng xǐ guò xuè yī de hé shuǐ gěi shén xiàn liǎo chá， cóng 'ér mào fàn liǎo shén。 zuò yú sòng dài de jǐ bù dào jiào jīng shū hán yòu lèi sì de zhù tí， àn shì zhè xiē guān niàn héng héng zài hòu qī de zhōng guó fēi cháng tū chū héng héng zǎo zài sòng dài yǐ jīng shí fēn liú xíng。 　　 hái zǐ shēng xià lái yǐ hòu jǐn jiē zhe de rì zǐ duì mǔ qīn shuō lái fēi cháng zhòng yào。 yī shū de zuò zhě quàn gào chǎn fù wò chuáng３ tiān。 zuò zhě hái zhǐ chū chǎn hòu yì gǎn yā yì huò shén zhì bù qīng， cháng shuō tā men kàn jiàn guǐ liǎo， yīn cǐ yīnggāi jí shí zhì liáo。 chǎn fù fēn miǎn hòu hái yì yú zāo shòu téng tòng、 fēng hán yǐ jí zhǒng zhǒng bù shì hé wēi xiǎn。 　　 fēn miǎn de zhí jiē hòu guǒ zhī yī shì hái zǐ shēng xià lái jǐ tiān hòu jiù sǐ qù， huò jǐ suì shí yāo zhé liǎo， zhè zhǒng qíng kuàng xiǎn rán hěn pǔ biàn， jí biàn shì zài yòu mù zhì míng zī liào、 xiǎng yòu tè quán、 yòu gōng míng díshì rén jiā zú lǐ。 chén zì míng de zhù zuò（１２１４ héng１２９７） 176 míng què jì xù liǎo dì yī gè qī zǐ dǒng shàng róu（１２１６ héng１２５２） shēng liǎo４ gè nǚ yīng， dàn shì dōuméi zhǎngdà。３７ suì shí dì yī gè 'ér zǐ chū shì de dì 'èr tiān tā cí shì 'ér qù。１３ tiān hòu nán yīng yě sǐ liǎo。 yáo miǎn（１２１６ héng１２６２） de bù xìng shì liǎng wèi qī zǐ dōuzài hūn hòu yī nián fēn miǎn shí sàng mìng。 dì yī wèi qī zǐ zōu miào shàn（１２２８ héng１２４９） zài wéi yī de nǚ hái chū shì２０ tiān shí qù shì， jiē zhe， nǚ hái zài dì 'èr nián sǐ qù。 dì 'èr wèi qī zǐ， zōu miào shàn de xiǎo mèi zōu miào cháng， sǐ yú dì yī cì fēn miǎn yǐ hòu de dì qī tiān。 duì mǔ qīn sǐ hòu huó xià lái de 'ér zǐ， zuò zhě bì 'ér bù tán tā mā mā sǐ yú shēng tā shí dé de bìng fā zhèng， duō bàn pà shāng hài tā de gǎn qíng。 yòu rú， yuán míng shàn（１２６９ héng１３２２） jǐn jìzǎi liǎo shǐ dì qīng（１２４６ héng１２６６）２１ suì shí yīn“ bìng” sǐ yú jīng chéng。 rán hòu zài míng wén lǐ tí dào tā de dì sì gè hái zǐ héng héng wéi yī de 'ér zǐ， dāng shí gāng gāng shēng xià lái７ tiān。 　　 jì zhù zhè yī diǎn hěn zhòng yào， jìn guǎn qián xiàn dài shí qī shēng hái zǐ hěn wēi xiǎn， dàn shì réng shǐ fù mǔ hé zǔ fù mǔ gǎn dào fēi cháng xīng fèn、 kuài lè， tè bié shì shēng xià nán hái shí。 zhěn zhe xiǎo hái xíng zhuàng de cí zhěn tóu tú 22 yīng hái xíng zhuàng de cí zhěn， běi jīng， gù gōng bó wù yuàn， wēng wàn guó（ Wan goWeng） shè。 　　（ tú 22） tǎng zài chuáng shàng de nǚ rén huì xiǎng dào shēng yǎng hái zǐ de lè qù。 shào yōng（１０１１ héng１０７７）４５ suì cái jié hūn， dì yī gè 'ér zǐ chū shì shí tā xiě liǎo yī shǒu shī： 　　 wǒ jīn xíng nián sì shí qī， shēng nán fāng shǐ wéi rén fù。 　　 jū yù jiào huì chéng zài wǒ， shòu yāo xián yú xì yú rǔ。 　　 wǒ ruò shòu mìng qī shí suì， yǎn qián jiàn rǔ 'èr shí wǔ。 　　 wǒ yù yuàn rǔ chéng dà xián， wèi zhī tiān yì kěn cóng fǒu？ 　　 yǎng huó yīng 'ér 　　 huái yùn de nǚ rén wú lùn miàn lín shénme yàng de wēi xiǎn， yīng 'ér de shēng mìng dū shèn zhì gèng wēi xiǎn。 kǎo lǜ dào sòng dài huáng dì de nǚ 'ér zài yīng 'ér qī sǐ diào yī bàn， kě yǐ shuō yīng 'ér de sǐ wáng shuài kěn dìng fēi cháng gāo。 zhèng rú yī fú sòng dài hū zhī yù chū de huì huà（ tú 23） tú 23 yīng 'ér hé sǐ guǐ de yōu líng， lǐ sōng（ chuàng zuò huó yuè qī１１９０ héng 1230）。 běi jīng， gù gōng bó wù yuàn cáng。 zhèng zhèn duó、 zhèng háng、 xú bāng dá：《 sòng rén huà cè》， běi jīng， zhōng guó gǔ diǎn yì shù chū bǎn shè，１９５９。 　　 miáo huì de， sǐ wáng sì hū yòu bàn fǎ xī yǐn yīng 'ér。 　　 yòu de nǚ rén xiǎn rán bǐ bié de nǚ rén yùn qì huài， zhèng rú hóng mài lìng yī zé yì wén suǒ shì： 　　 jū yáng liú jiǎng fū fù， nián jiē sì shí yú， lǚ dé zǐ bù yù， wéi yī yòu nǚ。 liú diào guān jīng shī， nǚ zài jiā yì sǐ。 jiāng chū yì， mǔ wàng sòng zhī， kū shèn kǔ， juàn qì yǐ shàng， suì hūn shuì。 jí xǐng， jiàn gāo jì fù rén lì yú cè yuē：“ wú yōng guò bēi nǎo， 177 biàn yù guì zǐ yǐ， guān rén yǐ dé chāiqiǎn， zhāoxī guī。 dàn wǎng chéng xī wèi shí 'èr sǎo chù， mì yī gù yī， sì shēng zǐ， jiǎ dà yín hé， jiè yǐ yī， zhì zǐ yú zhōng， hé zhī shàoshí 'ér chū， mìng zhī wéi hé zhù huò méng zhù kě yě。” yǔ bì， hū bù jiàn。 hòu wǔ rì， liú diào chú zhōu fǎ cáo yuàn guī， qī gào zhī gù。 cì rì， jì chū xī mén xún wèi shì， xíng 'èr lǐ， wú cǐ xìng zhě。 hái jí mén， ǒu zhù chá sì， yǔ zhù rén yǔ， qí xíng dì zé wèi shí yī yě， wèn qí dì， yuē：“ zhèng wéi shí 'èr dì， suǒ qǔ dì fù shēng shí zǐ， jiē bù sǔn zhé， gòng jū tóng shí， shū fēi pín shè suǒ yí。” liú wén yán xǐ shèn， yǐ qíng yǔ zhī。 wèi rù gào qí dì， chí fù suǒ yī juàn zhōng dān yǔ kè， liú chóu yǐ qián 'èr qiān， bù kěn shòu。 jì 'ér qī shēn。 yuè wǔ yuè fù guān， shí xuān hé gēng zǐ suì yě。 fū fù yīn duì shí， 178 xiāng yǔ yǔ：“ shēng nán sì yòu zhèng， gù hé chù dé yín hé？” shì bèi jùn xí jiān wěi gōng tǎng， yuè qì mǐn， nǎi yòu dà yín hé 'èr。 chú gù huāng zhōu xiāo suǒ， tā wù bù xiāng fù， dāng jù dāng tán zhěn shǐ zhè xī， suǒ guò zhōu bì jiàn tǔ wù， shèng yǐ hé 'ér bìng guī zhī， chú yì wéi bèi， zhěn cóng tā dào qù， gù liú kù zhōng。 zhì liù yuè shēng nán， rú fù suǒ jiào 'ér zì zhī yuē“ méng zhù”。 　　 zhè gè hái zǐ dāng rán huó liǎo xià lái， zhǎngdà yǐ hòu dāng liǎo guān。 　　 wéi liǎo ràng xīn shēng 'ér huó xià lái， yī xué wén xiàn tí gōng liǎo wú shù chǔfāng hé qièshí kě xíng de jiàn yì。 qí zhōng zhī yī yǐn yòng liǎo xǔ duō yàn yǔ：“ yào dāng xià zhī， bù kě bù xià。 bù xià zé zhì hán rè， huò tù 'ér fā xián， huò zhì xià lì， cǐ jiē bìng zhòng bù zǎo xià zhī suǒ wéi yě， zé nán zhì。 xiān zhì qí qīng shí， ér bù sǔn hào 'ér bìng sù chú yǐ。 …… ér yī jǐn bó， tè jì hòu rè， jǐn zhī jǐn zhī。” hái zhù míng bù zhā zhēn jiǔ、 bù yòng jiǔ fǎ de nóng mín de hái zǐ wǎng wǎng huó dé bǐ yōng yī zhì guò de hái zǐ hǎo。 　　179 xī fāng guó jiā de qián xiàn dài shè huì， fù mǔ men jīng cháng bǎ yīng 'ér cóng bù lì yú jiàn kāng de chéng shì sòng dào xiāng xià jiāo gěi rǔ mǔ zhào gù， zhè zhǒng bàn fǎ dà gài shǐ yīng 'ér sǐ wáng shuài zēng gāo。 zhōng guó tóng yàng guǎng fàn shǐ yòng rǔ mǔ， dàn shì yīng 'ér sǐ wáng shuài duō yǔ tā men wú guān， yīn wéi dài tì bǎ yīng 'ér sòng dào nǎi mā jiā de bàn fǎ shì bǎ nǎi mā qǐng dào zì jǐ jiā， kě suí shí zhào gù xiǎo 'ér gè fāng miàn de shēng lǐ xū yào。 yī shēng bù fǎn duì shǐ yòng nǎi mā， xiāng fǎn， tā men zhǐ tí xǐng xuǎn jiàn kāng、 fēng mǎn、 nǎi shuǐ jié bái de nǎi mā。 shì shí shàng tōng cháng de yī xué sī xiǎng rèn wéi wèi nǎi jiù xiàng shī xuè bìng qiě hào jìn liǎo nǚ rén de lì qì：“ shì sú zhī jiā， fù rén chǎn hòu fù rǔ qí zǐ。 chǎn jì sǔn qì yǐ shèn。 rǔ yòu shāng xuè zhì dí。 dù mìng hào shén， mò jí yú cǐ。” zhè yàng xiǎng de rén jiā huì gù nǎi mā yǐ bǎo hù xīn mā mā de jiàn kāng。 wú lùn chū yú hé zhǒng yuán yīn， nǎi mā zài shì rén jiā tíng lǐ shì cháng jiàn de juésè。 sū shì（１０３６ héng１１０１） xiě dào， rèn cǎi lián（１０１７ héng１０８８） wèi dà liǎo tā jiě jiě hé tā zì jǐ， rán hòu liú zài tā jiā３５ nián， dài dà sū shì de３ gè 'ér zǐ， gēn zhe tā lǚ jū、 huàn yóu gè dì。 shì rén wéi gù yòng nǎi mā 'ér fán nǎo shì yīn wéi yòu gōng míng rén jiā de hái zǐ cháng shòu nǎi mā huài xí guàn hé jià zhí guān de yǐng xiǎng， huò shì nǎi mā wèile dé dào zhè gè chāishi 'ér guò zǎo dì gěi zì jǐ de hái zǐ duàn liǎo nǎi。 　　 rén men huì bǎ shàng céng jiē jí de nǚ rén zì jǐ dài hái zǐ shì wéi xiàn shēn mǔ xìng de biǎo xiàn。 yuán xiè（１１４４ héng１２２４） shuō zì jǐ de qī zǐ biān shì（１１５５ héng１２０３） shì lǐ xiǎng de mā mā。 tā１９ suì jié hūn， bù jiǔ jiù kāi shǐ yǎng yù hái zǐ， zuì zhōng yǎng dà４ gè 'ér zǐ，４ gè nǚ 'ér。 　　 nán nǚ bā rén， zì rǔ qí qī。 jī bǎo hán yù， jié shì jǐn shèn。 wú qǐng kè bù xì yú xīn； wú háo lí bù zhì zhī chù。 zì yán wú zhī xīn jì yú 'ér zhī shēn。 ér xiǎo bù 'ān， zhōng rì bào chí， wèi cháng zhì zhī rèn xí， wěi zhī tā rén yě。 chá zhī wēi， hù zhī jǐn。 gù xián suì yǐ cháng； ér wú yāo zhé zhī huàn。 　　 zài yuán xiè kàn lái， zhào kàn yīng 'ér de mǔ qīn dài yòu fēi cháng mí rén de měi， zhè zhǒng gǎn qíng jī fā huà jiā men xǐ huān huà gěi yīng 'ér xǐ zǎo de mǔ qīn（ tú 24）。 　　 tú 24 gěi yīng 'ér xǐ zǎo de nǚ rén， sòng dài huà zuò。 huá shèng dùn shǐ mì sī suǒ ní yà xué yuàn yì shù huà láng (３５ .８ )。 zhōng guó de fù mǔ yǔ bié chù de yī yàng， bǎ 'ài huī sǎ dào hái zǐ shēn shàng。 hái zǐ sǐ diào zé tòng bù yù shēng。 bù shǎo shì rén xiě shī 'āi tàn yīng hái de sǐ。 xú jī（１０２８ héng１１０３） xiě de yī shǒu tàn jiū mǔ qīn zài cháng dé dà yī diǎn de hái zǐ sǐ qù shí kě néng gǎn dào de bēi shāng， qí zhōng yī bù fēn wéi： 　　 shuí hé kū， āi qiě wēi？ 180 　　 bái tóu mǔ， zhū yán 'ér。 　　 ér hū shè mǔ qù。 mǔ hé yòng shēng wéi？ 　　 jià shàng yòu 'ér shū。 qiè zhōng yòu 'ér yī。 　　 ér shēng bù fù wén。 ér mào bù fù kuī。 　　 shuí hé kū， āi fù 'āi？ 　　 cháng wèi jué， xīn xiān cuī。 　　 mǔ shì 'ér wéi mìng。 ér qù bù fù lái。 　　 cháo kàn tā rén 'ér， mù kàn tā rén zǐ。 　　 yī rì yī yè jiān， shí shēng jiǔ fù sǐ。 　　 liú chǎn hé shā yīng 　　181 zài piē kāi shēng lǐ yì yì shàng de wéi mǔ zhī dào yǐ qián， wǒ men yīnggāi gài lüè dì kàn yī kàn rén men zěn yàng duì dài yì liào zhī wài de huái yùn。 rén men guǎng fàn rèn wéi xiǎo hái zǐ kě néng shì bù shòu huān yíng de。 zuì cháng jiàn de bù yuàn yǎng guò duō hái zǐ de lǐ yóu shì jiā tíng tài qióng： ér zǐ yuè duō， měi rén fēn dào de tǔ dì yuè shǎo； nǚ 'ér yuè duō， huā fèi yuè dà， tè bié shì bàn jià zhuāng de shí hòu。 　　 rén men dà duō xiāng xìn chī diào yī xiē tè dìng de dōng xī kě yǐ dǎo zhì liú chǎn， dàn shì nà xiē bàn fǎ sì hū bìng bù 'ān quán huò yòu xiào。 zhōu mì（１２３２ héng１３０８） jì lù liǎo yī zé yáo yán， dù zōng（ jì lù wéi１２６４ héng１２７４） huáng dì shì yī cì bù chéng gōng de liú chǎn de jiēguǒ， tā mǔ qīn céng gēn suí jià gěi huáng zǐ de lǐ shì zuò pú rén，“ shào líng zhī zài yùn yě， yǐ qí mǔ jiàn， suì fú duò tāi zhī yào， jì 'ér shēng zǐ shǒu zú jiē ruǎn ruò， zhì qī suì shǐ néng yán”。 lǐ chāng líng（ chuàng zuò huó yuè qī１２３３ nián） zhuàn xiě de xùn jiè gù shì jí zǐ yě tán dào rén men tūn fú dú yào dá dào liú chǎn de mùdì。 tā cóng fǎn duì huái yùn zuì chū jiē duàn zǐ gōng lǐ zhǐ yòu jīng yè hé xuè de guān diǎn chū fā， shēng chēng yùn qī de zuì chū， yī gè jīng líng jiù yǐ jīng cún zài yú zǐ gōng。 tā chóngshù shào bó wēn（１０５７ héng１１３４） jì lù de gù shì zuò wéi zhèng jù。 shào bó wēn de zǔ mǔ huái yùn shí chī liǎo yī shēng kāi de yào， shēng liǎo yī gè jiàn kāng de nán hái jí tā de fù qīn shào yōng； dàn shì luán shēng mèi mèi sǐ qù liǎo， rén men guī jiù yú chī guò de yào。１０ nián hòu shào yōng de mǔ qīn bìng liǎo， mèng jiàn sǐ qù de nǚ hái lái fǎng， gào sù mā mā， tā zài zǐ gōng lǐ zěn yàng yīn dú yào 'ér shòu kǔ。 yòu guò liǎo１０ nián， tā yòu lái liǎo， shuō tā zuì hòu jiāng zài shēng。 　　 zhè gè hái zǐ dāng rán huó liǎo xià lái， zhǎngdà yǐ hòu dāng liǎo guān。 　　 wéi liǎo ràng xīn shēng 'ér huó xià lái， yī xué wén xiàn tí gōng liǎo wú shù chǔfāng hé qièshí kě xíng de jiàn yì。 qí zhōng zhī yī yǐn yòng liǎo xǔ duō yàn yǔ：“ yào dāng xià zhī， bù kě bù xià。 bù xià zé zhì hán rè， huò tù 'ér fā xián， huò zhì xià lì， cǐ jiē bìng zhòng bù zǎo xià zhī suǒ wéi yě， zé nán zhì。 xiān zhì qí qīng shí， ér bù sǔn hào 'ér bìng sù chú yǐ。…… ér yī jǐn bó， tè jì hòu rè， jǐn zhī jǐn zhī。” hái zhù míng bù zhā zhēn jiǔ、 bù yòng jiǔ fǎ de nóng mín de hái zǐ wǎng wǎng huó dé bǐ yōng yī zhì guò de hái zǐ hǎo。 　　179 xī fāng guó jiā de qián xiàn dài shè huì， fù mǔ men jīng cháng bǎ yīng 'ér cóng bù lì yú jiàn kāng de chéng shì sòng dào xiāng xià jiāo gěi rǔ mǔ zhào gù， zhè zhǒng bàn fǎ dà gài shǐ yīng 'ér sǐ wáng shuài zēng gāo。 zhōng guó tóng yàng guǎng fàn shǐ yòng rǔ mǔ， dàn shì yīng 'ér sǐ wáng shuài duō yǔ tā men wú guān， yīn wéi dài tì bǎ yīng 'ér sòng dào nǎi mā jiā de bàn fǎ shì bǎ nǎi mā qǐng dào zì jǐ jiā， kě suí shí zhào gù xiǎo 'ér gè fāng miàn de shēng lǐ xū yào。 yī shēng bù fǎn duì shǐ yòng nǎi mā， xiāng fǎn， tā men zhǐ tí xǐng xuǎn jiàn kāng、 fēng mǎn、 nǎi shuǐ jié bái de nǎi mā。 shì shí shàng tōng cháng de yī xué sī xiǎng rèn wéi wèi nǎi jiù xiàng shī xuè bìng qiě hào jìn liǎo nǚ rén de lì qì：“ shì sú zhī jiā， fù rén chǎn hòu fù rǔ qí zǐ。 chǎn jì sǔn qì yǐ shèn。 rǔ yòu shāng xuè zhì dí。 dù mìng hào shén， mò jí yú cǐ。” zhè yàng xiǎng de rén jiā huì gù nǎi mā yǐ bǎo hù xīn mā mā de jiàn kāng。 wú lùn chū yú hé zhǒng yuán yīn， nǎi mā zài shì rén jiā tíng lǐ shì cháng jiàn de juésè。 sū shì（１０３６ héng１１０１） xiě dào， rèn cǎi lián（１０１７ héng１０８８） wèi dà liǎo tā jiě jiě hé tā zì jǐ， rán hòu liú zài tā jiā３５ nián， dài dà sū shì de３ gè 'ér zǐ， gēn zhe tā lǚ jū、 huàn yóu gè dì。 shì rén wéi gù yòng nǎi mā 'ér fán nǎo shì yīn wéi yòu gōng míng rén jiā de hái zǐ cháng shòu nǎi mā huài xí guàn hé jià zhí guān de yǐng xiǎng， huò shì nǎi mā wèile dé dào zhè gè chāishi 'ér guò zǎo dì gěi zì jǐ de hái zǐ duàn liǎo nǎi。 　　 rén men huì bǎ shàng céng jiē jí de nǚ rén zì jǐ dài hái zǐ shì wéi xiàn shēn mǔ xìng de biǎo xiàn。 yuán xiè（１１４４ héng１２２４） shuō zì jǐ de qī zǐ biān shì（１１５５ héng１２０３） shì lǐ xiǎng de mā mā。 tā１９ suì jié hūn， bù jiǔ jiù kāi shǐ yǎng yù hái zǐ， zuì zhōng yǎng dà４ gè 'ér zǐ，４ gè nǚ 'ér。 　　 nán nǚ bā rén， zì rǔ qí qī。 jī bǎo hán yù， jié shì jǐn shèn。 wú qǐng kè bù xì yú xīn； wú háo lí bù zhì zhī chù。 zì yán wú zhī xīn jì yú 'ér zhī shēn。 ér xiǎo bù 'ān， zhōng rì bào chí， wèi cháng zhì zhī rèn xí， wěi zhī tā rén yě。 chá zhī wēi， hù zhī jǐn。 gù xián suì yǐ cháng； ér wú yāo zhé zhī huàn。 　　 zài yuán xiè kàn lái， zhào kàn yīng 'ér de mǔ qīn dài yòu fēi cháng mí rén de měi， zhè zhǒng gǎn qíng jī fā huà jiā men xǐ huān huà gěi yīng 'ér xǐ zǎo de mǔ qīn（ tú 24）。 　　 tú 24 gěi yīng 'ér xǐ zǎo de nǚ rén， sòng dài huà zuò。 huá shèng dùn shǐ mì sī suǒ ní yà xué yuàn yì shù huà láng (３５ .８ )。 zhōng guó de fù mǔ yǔ bié chù de yī yàng， bǎ 'ài huī sǎ dào hái zǐ shēn shàng。 hái zǐ sǐ diào zé tòng bù yù shēng。 bù shǎo shì rén xiě shī 'āi tàn yīng hái de sǐ。 xú jī（１０２８ héng１１０３） xiě de yī shǒu tàn jiū mǔ qīn zài cháng dé dà yī diǎn de hái zǐ sǐ qù shí kě néng gǎn dào de bēi shāng， qí zhōng yī bù fēn wéi： 　　 shuí hé kū， āi qiě wēi？ 180 　　 bái tóu mǔ， zhū yán 'ér。 　　 ér hū shè mǔ qù。 mǔ hé yòng shēng wéi？ 　　 jià shàng yòu 'ér shū。 qiè zhōng yòu 'ér yī。 　　 ér shēng bù fù wén。 ér mào bù fù kuī。 　　 shuí hé kū， āi fù 'āi？ 　　 cháng wèi jué， xīn xiān cuī。 　　 mǔ shì 'ér wéi mìng。 ér qù bù fù lái。 　　 cháo kàn tā rén 'ér， mù kàn tā rén zǐ。 　　 yī rì yī yè jiān， shí shēng jiǔ fù sǐ。 　　 liú chǎn hé shā yīng 　　181 zài piē kāi shēng lǐ yì yì shàng de wéi mǔ zhī dào yǐ qián， wǒ men yīnggāi gài lüè dì kàn yī kàn rén men zěn yàng duì dài yì liào zhī wài de huái yùn。 rén men guǎng fàn rèn wéi xiǎo hái zǐ kě néng shì bù shòu huān yíng de。 zuì cháng jiàn de bù yuàn yǎng guò duō hái zǐ de lǐ yóu shì jiā tíng tài qióng： ér zǐ yuè duō， měi rén fēn dào de tǔ dì yuè shǎo； nǚ 'ér yuè duō， huā fèi yuè dà， tè bié shì bàn jià zhuāng de shí hòu。 　　 rén men dà duō xiāng xìn chī diào yī xiē tè dìng de dōng xī kě yǐ dǎo zhì liú chǎn， dàn shì nà xiē bàn fǎ sì hū bìng bù 'ān quán huò yòu xiào。 zhōu mì（１２３２ héng１３０８） jì lù liǎo yī zé yáo yán， dù zōng（ jì lù wéi１２６４ héng１２７４） huáng dì shì yī cì bù chéng gōng de liú chǎn de jiēguǒ， tā mǔ qīn céng gēn suí jià gěi huáng zǐ de lǐ shì zuò pú rén，“ shào líng zhī zài yùn yě， yǐ qí mǔ jiàn， suì fú duò tāi zhī yào， jì 'ér shēng zǐ shǒu zú jiē ruǎn ruò， zhì qī suì shǐ néng yán”。 lǐ chāng líng（ chuàng zuò huó yuè qī１２３３ nián） zhuàn xiě de xùn jiè gù shì jí zǐ yě tán dào rén men tūn fú dú yào dá dào liú chǎn de mùdì。 tā cóng fǎn duì huái yùn zuì chū jiē duàn zǐ gōng lǐ zhǐ yòu jīng yè hé xuè de guān diǎn chū fā， shēng chēng yùn qī de zuì chū， yī gè jīng líng jiù yǐ jīng cún zài yú zǐ gōng。 tā chóngshù shào bó wēn（１０５７ héng１１３４） jì lù de gù shì zuò wéi zhèng jù。 shào bó wēn de zǔ mǔ huái yùn shí chī liǎo yī shēng kāi de yào， shēng liǎo yī gè jiàn kāng de nán hái jí tā de fù qīn shào yōng； dàn shì luán shēng mèi mèi sǐ qù liǎo， rén men guī jiù yú chī guò de yào。１０ nián hòu shào yōng de mǔ qīn bìng liǎo， mèng jiàn sǐ qù de nǚ hái lái fǎng， gào sù mā mā， tā zài zǐ gōng lǐ zěn yàng yīn dú yào 'ér shòu kǔ。 yòu guò liǎo１０ nián， tā yòu lái liǎo， shuō tā zuì hòu jiāng zài shēng。 　　 shā yīng wú yí bǐ liú chǎn gèng wéi cháng jiàn。 jí biàn yuǎn fēi chì pín de jiā tíng yě yòng shā yīng kòng zhì shēng yù， ér qiě shì rén jiē céng lǐ pō yòu yī xiē shā yīng huò qǐ tú shā yīng de gù shì。 hóng mài jì lù de gù shì， qí zhōng zhī yī， yī wèi guān yuán de 'ér zǐ、 ér xí yī zhì tóng yì rú guǒ zài shēng nǚ 'ér jiù bǎ tā yān sǐ， yīn wéi tā men yǐ jīng yòu４ gè nǚ 'ér liǎo。 lìng yī gè gù shì， yī wèi nián guò wǔ shí de nán zǐ gān gà dì gào sù zhǎngdà liǎo de 'ér zǐ men tā de qiè huái yùn liǎo， wèn tā men hái zǐ chū shēng hòu zěn me bàn： shā sǐ， lì jí sòng rén， hái shì yǎng dà yī diǎn zài sòng rén（ gū jì shì ràng bié rén shōu yǎng huò sòng gěi sì miào）。 xiǎo 'ér zǐ tí yì yǎng huó tā， dàn shì zhǎngzǐ qīn shǒu bǎ xiǎo yīng 'ér rēng dào yī gè jiǔ gāng lǐ。 yòu shí rén men gǎi liǎo zhù yì， bǎ fàng dào shuǐ pén lǐ de xiǎo hái jiù huó。 guǎng wéi rén zhī de yì lùn shè jí guān yuán dān tóng（１０３５ héng１１０５）， tā zhī suǒ yǐ huó xià lái， jǐn yóu yú bèi rēng dào shuǐ lǐ hòu yòu rén jiù liǎo tā。 rén men hái yì lùn shuō hú 'ān guó（１０７４ héng１１３８） de qiè shēng de xiǎo hái bèi rēng dào shuǐ lǐ yān sǐ， tā de qī zǐ qià hǎo mèng jiàn yī tiáo yú zài pén lǐ yóu， 182 yīn cǐ bǎ yān dé bàn sǐ de nán hái jiù qǐ lái qīn shǒu yǎng dà。 zhè gè hái zǐ hú yín（１０９８ héng１１５６）， yīn wéi shēng mǔ qǐ tú yān sǐ tā 'ér duì tā huái yuàn zài xīn， shēng mǔ sǐ hòu yě bùwèi tā fúsāng。（ wǒ men rěn bù zhù huì cāi cè， hú yín fǎ lǜ shàng de mǔ qīn huì zài tā bù guò shì xiǎo hái zǐ shí gěi tā jiǎng zhè gè gù shì， shǐ tā shì tā wéi shēng mǔ。） 　　 jìn guǎn yòu zhèng jù xiǎn shì shì rén tóng chái què shí zài shā yīng， dà duō shù shì rén réng rèn wéi shā yīng shì yú mèi、 zì sī hé bù dào dé de， xiàng shì nà xiē píng mín bǎi xìng gān de， ér bù shì shì rén jiē céng zì jǐ gān de。 wáng dé chén（１０５９ nián zhōng jǔ） bào dào， fú jiàn rén yòu liǎo sān 'ér liǎng nǚ yǐ hòu jiù bù xiǎng zài yào hái zǐ， rú guǒ shēng liǎo， jiù nì sǐ。 tā jì shù liǎo fú jiàn yī wèi xiàn guān yú wěi de nǔ lì， yú wěi fā bù jìn zhǐ shā yīng de quàn yù， zhào lái cūn lǐ de zhǎngzhě， kuǎn dài tā men， jiào dǎo tā men huí qù hòu xiàng lín jū men jiě shì wèishénme shā yīng shì cuò wù de。 wáng dé chén shuō， tōng guò yú wěi de nǔ lì jiù huó de xiǎo hái， duō dá jǐ qiān gè。 jǐ shí nián hòu， zhū sōng（１０９７ héng１１４３） zài fú jiàn dāng dì fāng guān shí， tiē gào shì quàn rén men bù yào shā yīng。 duō bàn wèile yǐn qǐ zhù yì， tā cóng yī gè sǐ 'ér fù shēng de nǚ rén shuō qǐ， cǐ qián jù shuō tā céng bèi yǐn dào yī gè dì fāng， kàn jiàn qīn qī hé zǔ xiān zài nà lǐ pái chéng yīháng， hái yòu５ gè xuèpō zhōng de xiǎo hái， tā bèi zhǐ kòng shā sǐ liǎo tā men。 zhè gè 'àn zǐ zuì hòu bèi nòng qīng chǔ shì zhuā cuò liǎo rén， yú shì tā yòu huó liǎo guò lái。 rán hòu zhū sōng shuō：　“ wú xiāng zhī rén， duō zhǐ yù liǎng zǐ。 guò shì bù wèn nán nǚ， shēng zhé tóu shuǐ pén zhōng shā zhī。 fù mǔ róng yòu bù rěn zhě， xiōng dì jù qí fēn yǐ zī， zhé yì cóng bàng qǔ shā zhī。” 　　 rén men rèn wéi shā yīng shì zuì guò， zhè kě yǐ cóng hěn duō shā yīng zhě zāo dào bào yìng de gù shì kàn chū lái。 hóng mài jiǎng liǎo yī gè jiào jiāng sì de fù nóng de gù shì， qī zǐ shēng liǎo nǚ 'ér yǐ hòu， tā hěn shēng qì， bǎ yīng 'ér rēng dào shuǐ pén lǐ。 hái zǐ méi yòu sǐ， tā shǐ jìn jiū zhù tā de 'ěr duǒ， bǎ zhěng gè 'ěr duǒ sī chě xià lái， jiù xiàng yòng dāo qiē xià lái nà yàng。 rán hòu， yīng 'ér sǐ diào liǎo。 dì 'èr nián， qī zǐ yòu shēng liǎo gè nǚ 'ér， jiēguǒ zhè gè nǚ 'ér méi yòu 'ěr duǒ。 lín jū jiě shì shuō zhè jiù shì bào yìng， dàn bìng méi yòu dǎ xiāo tā zài cì shā yīng de niàn tóu， yīn wéi tā pà zhāo lái gèng dà de zāinàn。 hóng mài hái jiǎng liǎo gāo shì de gù shì， tā shì nóng yè gōng rén de guǎ fù， hé yī gè yóu shǒu hǎo xián de nián qīng rén jiāo hǎo hòu huái liǎo yùn。 yóu yú dān xīn yòu rén kòng gào tā tōng jiān， tā nì sǐ liǎo yīng 'ér。 jǐ nián hòu， tā rǎn shàng liǎo jì shēng chóng bìng， dù zǐ zhàng qǐ lái。 tā téng dé rì rì yè yè dà rǎng dà jiào。 bìng wēi shí tā duì wéi zài chuáng biān de rén shuō， zhè shì sǐ yīng zài zhé mó tā。 shuō wán liǎo jiù kāi shǐ fēng kuáng dì tī dǎ， dì 'èr tiān jiù sǐ liǎo。 gāo shì de nǚ 'ér kàn zhe tā sǐ qù， dàn shì tā jié hūn yǐ hòu， 183 xiǎng dào zì jǐ hé zhàng fū yào yǎng de rén yǐ jīng hěn duō liǎo， jiù nì sǐ liǎo yī gè gāng chū shēng de nǚ yīng。 dì 'èr nián tā yòu huái yùn liǎo， kàn jiàn yī gè guài wù chū xiàn zài fáng jiān lǐ。 tā shēng bìng、 sǐ qù， jīng shòu de zhé mó yǔ mǔ qīn wán quán xiāng tóng。 　　 duì nà xiē rèn wéi zì jǐ wú lì gòngyǎng gèng duō xiǎo hái 'ér xuǎn zé shā yīng de rén， kě yǐ tí chū de jiàn yì shì bǎ hái zǐ sòng gěi bié rén shōu yǎng， huò bǎ tā men yí qì zài yì yú bèi rén fā xiàn de dì fāng。 yuán cǎi zhǐ chū，“ zǐ duō gù wéi rén zhī huàn”， dàn hái shì lì quàn bǎ hái zǐ yǎng dà yī diǎn zài sòng zǒu。 zài dà chéng shì lǐ， qì yīng shì cháng jiàn de shè huì wèn tí。 dì fāng guān fǔ yòu shí jiàn lì yù yīng jī gòu， gù nǎi mā zhào guǎn yīng 'ér， zhí dào yòu rén lǐng yǎng。 zài xiāng cūn dì qū， dì fāng guān huì shì tú jiàn lì fáng fàn cuò shī， yào qiú lín lǐ jǔ bào yùn qíng yǐ biàn quàn gào tā men bù yào shā yīng， wéi nà xiē shí zài bù néng zài tiān yī zhāng zuǐ de rén jiā tí gōng jiù jì。 　　 zhào gù hái zǐ de gǎn qíng xū yào hé dào dé fā zhǎn 　　 xǔ duō zuò zhě sì hū dū liú lù liǎo zhè yàng de xiǎng fǎ， héng liàng nǚ xìng chéng jiù de zhēn zhèng biāo zhǔn shì kàn tā men zěn yàng hěn hǎo dì bǎ hái zǐ fǔ yǎng dà。 rén lèi fā zhǎn zhōng hái tóng shí dài de zhòng yào xìng shòu dào guǎng fàn rèn tóng， ér qiě gōng rèn mǔ qīn shì zuì kě kào、 tiān rán de zǎo qī jiào yù zhuān jiā， cóng dào dé、 zhī shí hé néng lì gè fāng miàn péi yǎng hái zǐ。 chéng yí xiě mǔ qīn hóu shì（１００４ héng１０５２） gěi liǎo tā xiōng dì 'èr rén zhòng yào yǐng xiǎng。（ zài xià liè yì wén lǐ， wǒ yòng liǎo“ mā mā” zhè gè gài niàn， ér chéng yí xiàng qí tā xiě yǐ shì mǔ qīn de 'ér zǐ men yī yàng， yòng“ fū rén”， huò cháng cháng bù xiě zhù yǔ。） 　　 rén shù kuān hòu， fǔ 'ài zhū shù， bù yì jǐ chū。 cóng shū yòu gū， fū rén cún shì， cháng jūn jǐ zǐ。 zhì jiā yòu fǎ， bù yán 'ér zhěng。 bù xǐ chī pū nú bì， shì xiǎo zāng huò rú 'ér nǚ。 zhū zǐ huò jiā hē zé， bì jiè zhī yuē：“ guì jiàn suī shū， rén zé yī yě。 rǔ rú cǐ dà shí， néng wéi cǐ shì fǒu？” dào lù yí qì xiǎo 'ér， lǚ shōu yǎng zhī。 yòu xiǎo shāng， chū wèi hái 'ér qí qī sǐ， ér nǚ sàn， zhú rén qù， wéi yòu zhě shǐ sān suì， rén suǒ bù qǔ， fū rén jù qí bì sǐ， shǐ bào yǐ guī。 shí jù zú shèn zhòng， rén jiē yòu bù yù zhī sè， nǎi bié dí yǐ shí zhī。 qí fù guī， xiè yuē：“ xìng méng shōu yǎng， dé quán qí shēng， yuàn yǐ wéi xiàn。” fū rén yuē： 184“ wǒ běn yǐ dài rǔ guī， fēi yù zhī yě。” hǎo wéi yào 'ěr， yǐ jì bìng zhě。 dà hán， yòu fù tàn 'ér jī zhě guò mén， jiā rén yù hū zhī。 fū rén quàn zhǐ zhī yuē：“ shèn wù wèicǐ， shèng zé pín zhě kùn yǐ。” 　　 xiān gōng fán yòu suǒ nù， bì wéi zhī kuān jiě， wéi zhū 'ér yòu guò zé bù yǎn yě。 cháng yuē：“ zǐ zhī suǒ yǐ bù xiào zhě， yóu mǔ bì qí guò 'ér fù bù zhī yě。” fū rén nán zǐ liù rén， suǒ cún wéi 'èr， qí 'ài cí kě wèi zhì yǐ， rán yú jiào zhī zhī dào， bù shǎo jiǎ yě。 cái shù suì， xíng 'ér huò bó， jiā rén zǒu qián fú bào， kǒng qí jīng tí， fū rén wèi cháng bù hē zé yuē：“ rǔ ruò 'ān xú， níng zhì bó hū？” yǐn shí cháng zhì zhī zuò cè， cháng shí xù gēng， jiē chì zhǐ zhī， yuē：“ yòu qiú chēng yù， cháng dāng rú hé？” suī shǐ lìng bèi， bù dé yǐ 'è yán mà zhī。 gù yí xiōng dì píng shēng yú yǐn shí yī fú wú suǒ zé， bù néng 'è yán mà rén， fēi xìng rán yě， jiào zhī shǐ rán yě。 yǔ rén zhēng fèn， suī zhí bù yòu， yuē：“ huàn qí bù néng qū， bù huàn qí bù néng shēn。” jí shāo cháng， cháng shǐ qí cóng shàn shī yǒu yóu， suī jū pín， huò yù yán kè， zé xǐ 'ér wéi zhī jù。 qí jiào nǚ， cháng yǐ cáo dà jiā《 nǚ jiè》。 　　 jū cháng jiào gào jiā rén yuē：“ jiàn rén shàn， zé dāng rú jǐ shàn， bì gòng chéng zhī； shì tā wù， dāng rú jǐ wù， bì jiā 'ài zhī。”…… 　　 fū rén 'ān yú pín yuē， fú yòng jiǎn sù， guān qīn zú jiān fēn huá xiāng shàng， rú wú suǒ jiàn。 shàonǚ fāng shù suì， hū shī suǒ zài， rǔ lǎo bèi bēi qì jiào hào。 fū rén mà zhǐ zhī， yuē：“ zài dāng qiú dé。 gǒu wáng shī yǐ， rǔ rú shì， jiāng héwèi？”…… 　　…… yí xiōng dì yòu shí， fū rén miǎn zhī dú shū， yīn shū xiàn tiē shàng yuē“ wǒ xī qín dú shū 'ér”， yòu bìng shū 'èr xíng： yuē“ diàn qián jí dì chéng yán shòu”， xiān xiōng yòu shí míng yě； cì yuē“ chù shì”。 jí xiān xiōng dēng dì， yí yǐ bù cái bà yìng kē jǔ， fāng zhī fū rén zhī zhī yú tóng zhì zhōng yǐ。 bǎozàng shǒu zé， shǐ hòu shì zǐ sūn zhī fū rén zhī jìng jiàn。 　　 duō nián hòu huí gù mǔ qīn yǎng yù hái zǐ de yán xíng， chéng yí fā xiàn liǎo hěn duō zhí dé zàn yáng de dì fāng。 tā mǔ qīn shēng huó zài rén men tè bié míng què dì zhī dào zì jǐ dì wèi de shè huì lǐ， dàn tā shì zhe jiào dǎo hái zǐ yào tǐ liàng pú rén、 185 qióng rén hé rèn hé chǔyú bù xìng jìng dì de rén。 tā néng shǐ fèn nù zhōng de zhàng fū lěng jìng xià lái cóng 'ér dá dào xiàngfū de xiào guǒ， dàn shì duì hái zǐ bù zòng róng fàng rèn， bù jiāo shēng guàn yǎng， bù ràng hái zǐ biàn dé lěng mò hé rèn xìng。 xiāng fǎn， tā duì hái zǐ“ ài zhī shēn 'ér jiào zhī yán”。 tā zài guān xīn tā rén hé dàn bó wù zhì fāng miàn wéi hái zǐ shù lì liǎo yī gè hǎo bǎng yàng。 tā hái shàn yú jī fā、 dū cù hái zǐ bù rù shì tú。 　　 chéng yí duì mǔ qīn gè rén pǐn xìng zhōng chén zhe、 píng jìng de nà yī miàn de píng jià chāo guò gǎn qíng fāng miàn， tā zhù yì dào xiǎo mèi mèi sǐ shí mǔ qīn bǐ rǔ mǔ hái yào zhèn dìng。 chéng yí dāng rán fǎn duì kè bǎn cháng guī dì miáo xiě mǔ qīn。 yuán cǎi zé wèiwǒ men miáo huì liǎo mǔ qīn yǎng yù hái zǐ de jīng lì hé mǔ zǐ guān xì de gèng pǔ biàn de qíng kuàng： 　　 rén zhī yòu zǐ， duō yú yīng rú zhī shí， ài wàng qí chǒu； zī qí suǒ qiú， zī qí suǒ wéi。 wú gù jiào hào， bù zhī jìn zhǐ， ér yǐ zuì bǎo mǔ。 líng lì tóng bèi， bù zhī jiè yuē， ér yǐ jiù tā rén。 huò yán qí bù rán， zé yuē xiǎo wèi kě zé。 rì jiàn yuè zì， yǎng chéng qí 'è。 cǐ fù mǔ qū 'ài zhī guò yě。 　　 jí qí nián chǐ jiàn cháng， ài xīn jiàn shū。 wēi yòu cī shī， suì chéng zēng nù。 zhí qí xiǎo cī， yǐ wéi dà 'è。 rú yù qīn gù， zhuāng shì qiǎo cí， lì lì chén shù， duàn rán yǐ dà bù xiào zhī míng jiā zhī， qí zǐ shí wú tā zuì。 cǐ fù mǔ wàng zēng zhī guò yě。 　　 ài zēng zhī sī， duō xiān yú mǔ shì。 qí fù ruò bù zhī cǐ lǐ， zé xùn qí mǔ shì zhī shuō， láo bù kě jiě。 wéi fù zhě xū xiáng chá cǐ。 zǐ yòu bì dài yǐ yán， zǐ zhuàng wú bó qí 'ài。 　　 zài shì rén jiē céng dāng zhōng， hěn duō mǔ qīn bǎ hái zǐ yǐn jìn shū běn shì jiè。 yuán xiè（１１４４ héng１２２４） miáo xiě tā mǔ qīn dài shì（１１２１ héng１１９２） zěn yàng zhuā zhù hái zǐ zuì chū jiē duàn de shí zì jiào yù：“…… jiào zhī shū， shǒu xiě kǒu shòu， jùdòu yīn xùn bì shěn。” ér zǐ men zhǎngdà hòu， tā de zuò wéi gèng duō dì zài yú gǔ lì hé gào jiè tā men， dàn hái shì yòng hěn duō shí jiān yǔ 'ér zǐ tán gǔ lùn jīn， ràng tā men fēn xiǎng zì jǐ guǎng bó de zhī shí hé jīng cǎi de jiàn jiě。 mǔ qīn dài hái zǐ dú qǐ méng zhù zuò de shì yě bù hǎn jiàn。 bǐ rú gōng shì（１０５２ héng１１１９） qīn zì jiào 'ér zǐ dú《 lùn yǔ》 hé《 mèng zǐ》。 huáng shì（１０６３ héng１１２１） běn rén wén xué xiū yǎng jí gāo， zhú gè jiào７ gè nǚ 'ér xué xí shī shū lǐ yí。 méi yòu nán rén de qíng kuàng xià， mǔ qīn kě néng jiē guǎn 'ér zǐ de jiào yù。 186 yú dào yǒng（１１０３ héng１１８２）４０ suì sàng fū hòu jǐn jǐn zhuā zhù 'ér zǐ de jiào yù，“ qīn shòu jīng xùn”。 　　 nǚ 'ér men kěn dìng cháng cháng yóu mǔ qīn jiào zhe dú shū。 dàn shì gèng duō de mā mā yào jiào huì nǚ 'ér zì rú dì shì yìng qiáng diào xìng bié chā yì de shè huì。 zhuànjì cháng cháng shuō nǚ hái zǐ men duì gè zhǒng nǚ gōng wú shī zì tōng。 zhè yàng shuō yě xǔ fǎn yìng liǎo nán rén duì zhè gè shì gǎn dào de jīng qí， tā men kàn dào de shì， bì xū shī jiā yā lì 'ér zǐ men cái néng zhǎng wò gòu chéng zhí yè jī chǔ de gǔ diǎn wén xiàn， fǎn zhī， tā men de jiě mèi， jǐn zài jiā lǐ gēn zhe mā mā， biān xué biān gān， jiù gěi jiā tíng bāng liǎo yuè lái yuè duō de máng， bù fèi jìn jiù xué huì liǎo bì yào de pēng rèn、 yǎng cán、 fǎng zhì、 féng féng bǔ bǔ hé zhào liào lǎo ruò bìng cán de jì néng。 　　 mā mā hái zuì yòu zī gé jiào nǚ 'ér zuò dào tián měi、 shùn cóng、 qiān gōng、 shōu liǎn。 dāng rán， sòng dài de mǔ qīn men bìng bù rèn wéi péi yǎng zhè lèi sù zhì yì wèi zhe tā men cānyù liǎo duì fù nǚ de yā pò。 xiāng fǎn， tā men yīn bié rén chēng zàn zì jǐ yǎng yù de nǚ 'ér měi lì、 nǚ xìng huà 'ér gǎn dào jiāo 'ào。 nǚ rén wèi de fù zhì shì yī gè nǚ rén zì zhì de lǐng yù。 rén men róng rěn fù qīn hé zǔ fù men nì 'ài nǚ hái zǐ huò gǔ lì tā men nà xiē bù tài tǐ miàn de yán xíng。 ér mǔ qīn hé zǔ mǔ què fù yòu jiào tā men xué huì shìdàng de yán xíng jǔ zhǐ de zhòng rèn。 hán wéi（１０１７ héng１０９８） jì lù liǎo yuè mǔ wáng shì（９８７ héng１０４１） zěn yàng zhāo tā fù qīn xǐ huān， dàn zuì zhōng xué huì nǚ xìng xíng wéi jǔ zhǐ de guò chéng：“ fū rén cái shù suì， wén zhèng tè xǐ qí míng wù。 qīn jiào sòng《 xiào jīng》， bái shì fěng jiàn jí zá shī fù shù bǎi piān。 měi jiā rén huì shàng， fū rén yǐn dú wéi duō。 shāo cháng， wèi rén yuē： ‘ zhuó jiǔ sòng shū， fēi nǚ zǐ suǒ wéi。 ’ suì fù bēi bù shì wén zì zhōng shēn yān。” wǒ men jǐn jǐn kě yǐ tuī cè， tā de mǔ qīn、 zǔ mǔ huò bié de nǚ qīn qī céng duì tā de xíng wéi fā biǎo guò yì lùn， dǐ xiāo liǎo yī xiē tā cóng fù qīn nà lǐ dé dào de zhèng miàn kěn dìng。 　　 péi yǎng nǚ 'ér xíng chéng yī xiē měi dé， bǐ rú xíng wéi de shìdàng， sì hū zài suǒ yòu pǐn xíng zhōng shì zuì zhòng yào de， huì shòu rén zūn zhòng， biǎo míng zhè wèi gū niàn bù shì jì nǚ。 nán rén yuè shì bèi nà xiē yuàn yì zài tā men miàn qián chū tóu lòumiàn， zhāo dài tā men de nǚ rén xī yǐn， jiù yuè míng xiǎn dì yuàn yì ràng zì jǐ de qī、 nǚ liú zài jiā lǐ， xíng wéi jǔ zhǐ shìdàng。 dàn shì mǔ qīn men bù yìng xìng pái chì yú lè chǎng suǒ de shí shàng bìng yǐ cǐ yǐn dǎo nǚ 'ér de fā zhǎn， bǐ rú chán zú de guǎng fàn liú xíng jiù chōng fēn zhèng míng liǎo zhè yī diǎn（ jiàn dì yī zhāng）。 　　187 suī rán yòu nà me duō wēi xiǎn hé kùn nán， yǎng yù hái zǐ réng rán shǐ mǔ qīn dé dào jí dà mǎn zú。 zuò mǔ qīn bù xiàng qí tā nǚ xìng juésè nà yàng mí yī bān dì mó lēng liǎng kě： nǚ rén zài téng 'ài hái zǐ hé jìn zuì dà nǔ lì zhào gù tā men de wèn tí shàng méi yòu jiē shōu guò hán hú bù qīng de xìn hào。 yī gè nǚ rén bǎ zì jǐ shì hái zǐ de mā mā kàn dé bǐ qí tādōu zhòng yào， jiù huì fā xiàn shēng huó shǎo liǎo xǔ duō lìng rén kùn huò、 jù sàng de dōng xī， ér bù xiàng shǒu xiān bǎ zì jǐ dāng zuò nǚ rén、 qī zǐ、 shī rén、 zhì fù huò guǎn jiā nà yàng。 mǔ qīn kě yǐ bǎ zì jǐ de quán bù rè chén tóu rù zhào gù xiǎo yīng 'ér de shēn tǐ， kě yǐ jìn kě néng dì bǎ shí jiān huā fèi zài dà yī diǎn de hái zǐ shēn shàng， zhè shí hòu tā men zhī dào zì jǐ de qǐ tú bù huì bèi wù jiě： wú lùn zuò shí me dū huì bèi dāng zuò 'ài hái zǐ de biǎo xiàn。 bié rén zhǐ kě néng pī píng mǒu zhǒng zuò fǎ， dàn bù huì pī píng mā mā de dòng jī。 zuò mǔ qīn hái shì nǚ rén kě yǐ qī dài tōng guò nǔ lì shōu dào huí bào de zhù yào lǐng yù； měi gè réndōu rèn wéi hái zǐ 'ài mā mā jiù xiàng mā mā 'ài tā men xiǎo shí hòu nà me shēn， zhè shì dāng rán de hé shì yí de。 díquè， zuò zhě men cháng cháng 'àn shì yī gè 'ér zǐ yǒng yuǎn méi yòu bàn fǎ chōng fēn bào dá tā men yī zhí yǐ lái qiàn gěi mǔ qīn de 'ēn qíng。 　　 suǒ yòu zhè xiē zài yī cì qiáng diào liǎo nǚ rén yǔ bié rén de guān xì duì yú tā shuō lái yòu duō me zhòng yào。 yī gè nǚ rén shì hěn duō rén de shénme rén： fù mǔ de nǚ 'ér， zhàng fū de qī zǐ， zhóu lǐ zhōng de yī gè， děng děng。 dàn shì fù yú tā de gè zhǒng guān xì lǐ zuì zhù yào de shì tā yǔ hái zǐ de guān xì。 cǐ wài， shì nǚ rén wéi mǔ qīn hái bǎ tā dài jìn hěn duō qí tā guān xì： ér zǐ de qī zǐ bù jǐn shì 'ér xí， hái shì sūn zǐ de mǔ qīn； nǚ lín jū bù jǐn jǐn shì lín jū， hái shì lín jiā hái zǐ de mā mā。 　　 kě yǐ tí chū， zhōng guó de jiā tíng jià zhí guān yóu yú rú cǐ tuī chóng mǔ qīn zhè gè juésè， yīn cǐ bǎ lǎo nián fù nǚ kàn dé bǐ qīng nián nǚ zǐ gèng zūn guì， duō zǐ nǚ de nǚ rén bǐ zǐ nǚ shǎo huò wèi shēng yù de nǚ rén gèng zūn guì。 yòu xiē nǚ rén shòu yì yú zǐ nǚ， zhì shǎo dào zuì hòu huì shòu yì， dàn shì zuì dà de shòu yì zhě dà gài shì hái zǐ men。 tōng guò cóng měi yī zhǒng kě néng de jiǎo dù jī lì nǚ rén dāng yī gè hǎo mā mā， zhōng guó de jiā tíng tǐ xì gǔ lì nǚ rén jīng xīn、 cí 'ài dì yǎng yù zǐ nǚ。 请欣赏:  请给我换一个看看！  拜托，快把噪音停掉！我读累了，想听点音乐或者请来支歌曲！      << qiányīzhānghuí   hòuyīzhānghuí >>

xù“ hǎi wài zhōng guó yán jiū cóng shū” zhōng wén bǎn qián yán xù yán zì xù xí yòng yǔ de shuō míng dǎo yán dì yī zhāng nán nǚ zhī bié dì 'èr zhāng hūn yīn de yì yì dì sān zhāng zuò méi dì sì zhāng hūn lǐ hé hūn qìng dì wǔ zhāng jià zhuāng dì liù zhāng zuò wéi nèi zhù de shàng céng jiē jí de qī zǐ dì qī zhāng nǚgōng dì bā zhāng fū qī guān xì dì jiǔ zhāng wéi mǔ zhī dào dì shí zhāng guǎ jū shēng huó dì shí yī zhāng zài hūn dì shí 'èr zhāng qiè dì shí sān zhāng kào nǚ rén yán xù jiā tíng dì shí sì zhāng néng jiān、 luàn lún hé lí hūn dì shí wǔ zhāng duì yú fù nǚ、 hūn yīn hé biàn huà de sī kǎo

pínglún (0)