断代 》 wàn lì shí wǔ nián   》 《 wàn lì shí wǔ nián》 hé wǒ de “ dà ” lì shǐ guān      huáng rén yǔ Ray Huang

　　huáng rén yǔ（ RayHuang）
　　《 wàn lì shí wǔ nián》 yīng wén bǎn shū míng wéi《 1587； AYearofNoSignifi － cance》 fǎ wén bǎn wéi《 1587， LeDeclindeLaDynastiedesMing》。 cǐ wài， shàng yòu dé wén bǎn、 rì wén bǎn jí zhōng wén fán tǐ zì bǎn， jūn chóu bèi yǐ jiǔ， dōukě wàng yú jīn nián xià qiū jiān chéng shū。
　　 cǐ shū chū gǎo wán chéng yú 1976 nián xià jì， réng zài“ sì rén bāng” zhí zhèng shí dài， dāng rán bù néng pàn wàng zài zhōng guó chū bǎn。 jí shǐ shì yīng wén bǎn， yě jīng guò wú shù cuò zhé。 měi guó chū bǎn jiè， duì shāng yè xìng hé xué shù xìng de fēn yě jí wéi yán gé。 shāng yè xìng de chū bǎn， yǐ diàn shì jí guǎng gào zuò kāi lù xiān fēng， yǐ duǎn qī dà liàng xíng xiāo， xùn sù jié shù wéi yuán zé， fǒu zé shū jí duī jī yú kù fáng， fáng 'ài zī jīn de liú tōng， chí zhì jīn hòu yè wù。 xué shù jiè de chū bǎn， yóu gè dà xué de chū bǎn shè fù zé， duì jīng jì fāng miàn de gù lǜ bǐ jiào dá guān， kě shì yòu yào gù lǜ xué xiào de xìn yù yǔ dì wèi。 kuàng qiě měi guó zhī yán jiū hàn xué， yě yòu tā men dú dào de dì fāng。 yī bān fēng gé， zhù zhòng fēn xī， bù zhù zhòng zōng hé。 gè dà xué zhí jiào de， dōushì zhuān jiā， yīn wéi tā men fēn gōng xiáng jìn， suǒ yǐ péi yǎng liǎo wú shù qīng nián xué zhě， dū dài shàng liǎo xiǎn wēi jìng de mù guāng， duì wàng yuǎn jìng de guān diǎn， dǎo hěn shǎo rén zhù yì； ér qiě duì xué shù de míng mù jí xíng shì， fēi cháng zūn zhòng。《 wàn lì shí wǔ nián》 zài gè fāng miàn jiǎng， dōuzài liǎng zhě zhī jiān。 suǒ yǐ shāng yè xìng zhì de shū jú shuō， nǐ de wén zhāng tí jí gōng tíng shēng huó， fēi pín jiān 'ēn yuàn， suī yòu yī dìng xīng qù， dàn shì yòu yīn hǎi ruì， qiān shè míng cháo cái zhèng； yīn wéi lǐ zhì， tí dào zhōng guó sī xiǎng， yìng shǔ xué shù zhù zuò。 dà xué chū bǎn shè zé rèn wéi zhè shū jì bù xiàng duàn dài shǐ， yě bù xiàng zhuān tí lùn wén， yòu quē fá fēn xī yǔ jiě pōu， shí zài shì bù lún bù lèi， yě bù yuàn chéng yīng suǒ yǐ cí hòu yú 1979 nián yé lǔ dà xué chū bǎn shè yì rán pái chú chéng jiàn， dāyìng chū bǎn。 běi jīng zhōng huá shū jú zài“ sì rén bāng” suī dǎo 'ér guó nèi qíng kuàng réng zài qīng huáng bù jiē de qī jiān jiē shòu zhōng wén bǎn， dōuyào yòu xiāng dāng de shí jiàn yǔ dù liàng， zhí dé zuò zhě qīn yǎng。
　　 xiàn zài《 wàn lì shí wǔ nián》 jì yòu zhè yàng duō de bǎn běn， yīng wén běn yòu zài měi guó ruò gān dà xué cǎi yòng wéi jiào kē shū， yǐ chū sān bǎn， bìng qiě jīng guò dāng dài wén tán jù zǐ 'ōu pú tái（ JohnUpdike） zài zhù míng zá zhì shàng zuò wén tuī jiàn。 zhōng wén běn chū bǎn jìn 3 wàn cè， yě yǐ shòu qìng， bìng qiě zhǔn bèi zài bǎn， ér qiě chū jīng zhuāng běn。 zhè dū shì shǐ zuò zhě gǎn fèn de shì。
　　 dàn shì zhè běn shū réng zhǐ dài biǎo zuò zhě yī bù fēn yì jiàn， bù shì quán bù lì shǐ de guān diǎn。 zuò zhě zài zhōng wén bǎn《 zì xù》 zhōng tí jí； cǐ shū“ shuō míng 16 shì jì zhōng guó shè huì de chuán tǒng de lì shǐ bèi jǐng， yě jiù shì shàng wèi yǔ shì jiè cháo liú chōng tū de cè miàn xíng tài。 yòu liǎo zhè yàng yī gè lì shǐ de dà shī bài， jiù kě yǐ bǎo zhèng chōng tū jì kāi， huī fù gù tài jué wú kě néng， yīn zhī 'ér gěi zhōng guó liú liǎo yī gè fān tiān fù dì、 chè dǐ chuàng zào lì shǐ de jī yuán”。 hěn xiǎn rán，《 wàn lì shí wǔ nián》 suī yòu zhè yàng jī jí de biǎo shì， shū zhōng suǒ xiě réng yǐ bào lù zhōng guó chuán tǒng de ruò diǎn wéi zhù。 jí 'ōu pú tái de shū píng， yě jué dé zhǐ chì zhōng guó bù hǎo de dì fāng， yìnghè zhǐ chì xī fāng hé měi guó bù hǎo de dì fāng xiāng tí bìng lùn。 ér qiě zhōng wén bǎn de dú zhě， hái kàn bù dào de zé shì yīng fǎ wén bǎn yòu fù lù tè（ Dr ． L． Carrin-gtonGoodrich） xiān shēng zuò xù。 cǐ gōng xiàn nián 90 suì， qí fù mǔ zài zhōng guó chuán jiào， zàng zài tōng zhōu。 tā zì jǐ céng zài zhōng guó qīng nián huì gōng zuò， zhù zhòng tí chàng 'ér tóng tǐ yù， yòu zài dì yī cì dà zhàn shí， lǐng dǎo zhōng guó zài fǎ de láo gōng。 hòu lái yòu zài niǔ yuē gē lún bǐ yà dà xué rèn jiào duō nián。 qù nián shàng yǔ qí fū rén dǎ wǎng qiú。 qí xiōng jīn kāi kuò， dāng dài shǎo yòu。 tā cháng cháng tí xǐng wǒ men， bù yào rèn wéi mù qián de yǎn jiǎn， hū shì zhōng guó wěi dà de dì fāng。《 wàn lì shí wǔ nián》 yīng wén běn《 fù xù》 yòu xià miàn yī duàn：
　　Historiansmayre－ examinethemistakesofthepastinthehopeofprovidingwarningsforthefuture,butatthesametimecautiontheirreaderstopreservewhatisofvalue． Presumably， forChinatheexperiencesofbothEastandWestmustbedrawnupon． Itisessentialthatthehistorianlayeverythingonthetable． fǎ wén zé chēng：
　　Leshistorienspeuventsoumettreleserreursdwpasseaunnouvelexamendansl ’ espoird’ ytrouverdesavertis－ sementspourl’ avenir， maisilspeuventenmemetempsrecommanderaleurslecteursdeconservercequiadelavaleur． LaChineasansdoutebeaucoupatirerdesexperiencesdel’ Orientcommedel’ Occident． Ilestes－ sentielquel’ historiennecacheriendecequ’ ilsait．
　　 yì wéi zhōng wén zé wéi： lì shǐ xué jiā jiǎn tǎo guò qù de cuò wù， yǐ zuò jiāng lái de jǐng jiè。 dàn tóng shí yě yào zhōng gào dú zhě， bǎo quán yòu jià zhí de shì wù。 jù cǐ cāi xiǎng， jīn hòu zhōng guó jí xū cǎi qǔ dōng xī liǎng fāng de jīng yàn。 yīn zhī zuò lì shǐ de rén， wù bì jiāng suǒ yòu zī liào， quán pán tuō chū。
　　 xù nèi yòu shuō míng：“ jiǎn chá zhōng guó de guān liáo zhì dù， bù shì fǒu rèn zhōng guó quán bù wén huà。” kě jiàn zuò zhě、 xù zhě、 shū píng dū biǎo shì tán lùn yòu bù jìn de dì fāng， yìng liú zuò rì hòu jiāo dài。 kě shì yī běn shū， dào dǐ yě yòu tā de fàn wéi。 kuàng qiě《 wàn lì shí wǔ nián》 de chū bù lì yì， zhì jīn shí nián， shì jiè jú shì yǐ yòu xiāng dāng biàn huà。 yě jiù shì wǒ men zài xiě zuò lì shǐ jí xīn shǎng lì shǐ de shí hòu， shēn chù qí jìng de lì shǐ shì wù， yě yòu liǎo gēngdòng。 shí nián yǐ qián shàng bù néng quán pán tuō chū de zī liào， ér jīn zé néng。 yòu liǎo zhè zhǒng jī yuán， zuò zhě cái néng bù gù jì huì， gèng bù jū xíng shì dì yǔ biān zhě jí dú zhě zuò màn tán。
　　***
　　《 wàn lì shí wǔ nián》 zhōng wén běn zuò zhě xìng míng qián， yòu yī ［ měi 」 zì， biǎo shì wǒ xiàn zài wéi měi guó gōng mín。 zhè zài biǎo zhāng shì shí zhī yú， yě hěn fú hé mù qián xū yào。 yīn wǒ zhī suǒ wèi“ dà lì shǐ”（ macro-history） guān， bì xū yòu guó jì xìng， wǒ hěn xī wàng yǐ sìhǎiwéijiā de jīng shén， zēng jìn dōng fāng yǔ xī fāng de liǎo jiě， huà chú chéng jiàn。 zhè bù shì yī jiàn jiǎn dān de shì， jí shǐ zài hǎi wài， yě réng shì yī gè róng yì yì qǐ shì fēi de tí mù。
　　 zhōng guó yǐ dào dé dài tì fǎ lǜ， wǒ yǐ jīng pī píng dé hěn tòu chè。 dàn shì xiàn xià réng yòu hěn duō de xī fāng rén shì， yǐ wéi xī fāng de fǎ lǜ， jí shì dào dé de gēn yuán。 zhè zhǒng wù jiě， yě dài zhǐ zhāi。 bǐ rú xī fāng suǒ wèi“ zì yóu” jí“ mín zhù”， dōushì chōu xiàng de guān niàn。 wù bì tòu guò měi yī gè guó jiā de dì lǐ jí lì shǐ shàng de yīn sù， cái xíng dé tōng。 yīng guó zhī mín zhù， jí bù kě néng yǔ rì běn zhī mín zhù xiāng tóng， ér fǎ guó de zì yóu yě hé měi guó de zì yóu yòu chā bié。 xiàn zài wǒ suī zuò zhè zhǒng lùn diào， réng shì gè rén jiàn jiě， bù zú dài biǎo měi guó shí xià de qū xiàng。 yǐ zhè zhǒng jiàn jiě kàn zhōng guó， gèng yào xiōng jīn kāi kuò cái néng róng nà。 suǒ yǐ wǒ yī fāng miàn jiān xìn měi guó lì guó jīng shén yòu wěi dà de zhèng yì gǎn， zhǐ dài jiāng liǎng zhě zhī jiān de chā bié jiě shì míng bái， hěn duō wù huì jí huì bīng shì。 lìng yī fāng miàn zài zhōng guó fā biǎo wén zhāng， yóu qí yào qiáng diào dào dé fēi wàn néng。 dà lì shǐ de guān diǎn， yì jí shì cóng“ jì shù shàng de jiǎo dù kàn lì shǐ”（ technicalinterpretationofhis－ tory）。 zhì yú jiāng dào dé fàng zài shénme dì fāng， zhè yě shì yī gè yán zhòng de wèn tí。 róng wǒ jiàn cì lùn jí。
　　 shǒu xiān yào jiě shì míng bái de zé shì dà lì shǐ guān bù shì dān dú zài shū běn shàng kě yǐ kàn dào de。 yóu qí bù jǐn shì gè rén de cōng míng cái zhì kě yǐ lǐng wù huò dé de。 wǒ de jīng yàn， shì jǐ shí nián biàn yóu gè dì， tīng dào bù tóng de jiě shuō， zài yīn wéi shēng huó de zhé mó hé jiān bī， cái tǐ xiàn chū lái de。 wǒ xiǎo shí hòu dú shū， hěn shòu tài shǐ gōng sī mǎ qiān de yǐng xiǎng， mǎn tóu nǎo chōng mǎn zhe chuán qí xìng de xī wàng hé xiǎng fǎ。 kàng zhàn dì 'èr nián， jí chuò xué cóng jūn。 suǒ cóng de nǎi shì guó mín dǎng bàn de chéng dū jūn xiào， bì yè hòu zài zhù yún nán biān jìng de guó jūn shí sì shī dāng guò pái cháng。 hòu lái yě qù guò zhù yìn jūn， zài zhèng dòng guó jiāng jūn huī xià dāng guò cān móu， céng suí cǐ gōng yóu miǎn diàn qián xiàn qù shàng hǎi 'ér rù dōng běi。 yě mù jī dù yù míng jiāng jūn zhǐ huī zuò zhàn de qíng xíng。 wǒ zì jǐ méi yòu juǎnrù nèi zhàn， shí xì jiǎo xìng。 nǎi yīn zài dōng běi sān gè yuè jí bèi sòng lái měi guó rén lù jūn cān móu dà xué。 yǐ hòu zài dōng jīng zhù rì dài biǎo tuán suí zhū shì míng jiāng jūn jiě zhí 'ér tuì wǔ。 kě shì zài kàng zhàn chū qī guó gòng hé zuò shí dài yòu rèn shí liǎo dāng rì hěn duō zuǒ qīng míng liú， rú zuò guó gē de tián hàn xiān shēng shòu chāng， zài wǒ zé wéi tián bó bó。 tā céng gào sù wǒ nián qīng shí wú shù chī kǔ fèn dǒu de jīng guò。 tā de zhǎngzǐ tián hǎi nán， zài wǒ zé wéi hǎi nán dì， yě tóng wǒ qù chéng dū， yě tóng zài shí sì shī fú wù， yě tóng qù guò rì jūn zhàn lǐng de yuè běi zuò guò chì hòu， yě tóng zài zhù yìn jūn gōng zuò。 wǒ yě hé tā yòu guò yī dù de jìng zhēng， suǒ zhēng de bù shì dǎng pài wèn tí， yě bù shì míng wèi， ér
　　 shì dào bù bīng qián xiàn zuò guān chá yuán de jī huì。 shì zài 1944 nián 6 yuè 12 rì chóngqìng《 dà gōng bào》。 yě zhēn liào bù dào， tā kàng zhàn yī jié shù， jí zì dòng jiā rù rén mín jiě fàng jūn， duì zhuāng jiá bīng jí pào bīng de xùn liàn zuò guò shí zhì shàng de gòng xiàn， yòu qù guò cháo xiān qián xiàn。 ér dāng rì tóng wǒ men yī tóng qǐ jū bàn bào de liào mò shā xiōng， zé wéi rì hòu sān jiā cūn shuò guǒ jǐn cún de yuán lǎo。 zài wǔ hàn shí dài fàn cháng jiāng xiōng zé shì wú dǎng wú pài， rèn《 dà gōng bào》 jì zhě。 tā yuán míng xī tiān， běi fá shí cóng jūn， bù duì bèi dǎ sàn。 tā céng qīn zì gào sù wǒ， yī shí pín bìng jiāo pò， tiào shuǐ zì shā， bèi jiù hòu gǎi míng cháng jiāng。 céng jǐ hé shí， tā yòu zuò liǎo xīn huá shè hé rén mín rì bào de fù zé rén， yǐ hòu zài wén gé qī jiān， zài què shān shēn fàng。 zhè xiē shì qíng jīn rì huí gù yòu rú mèng mèi。
　　 yīn wéi wǒ yòu liǎo zhè xiē jīng yàn， kāi shǐ lì chǎng jiù fù zá， nǎi bù néng duì yī bān rén suǒ zuò de jìn dài shǐ de guān diǎn léi tóng。 kuàng qiě 'èr cì lái měi hòu， náng kōng rú xǐ， zài cān diàn xǐ wǎn dié， zài duī zhàn zuò xiǎo gōng。 zhěng rì láo dòng hòu tuì jū dǒu shì， wú rén duì tán， ěr nèi wēng wēng yòu shēng。 shēn gǎn fēng juǎnyún xiāo hòu， wǒ zì jǐ yǐ rù zhōng nián， zì cǐ xué lì shǐ yǐ yòu tàn xún rén shēng yì yì de qū xiàng。 zhè hái bù guò shì chū bù。 yǐ hòu gèng jié shí liǎo zhū duō de míng liú， biàn yuè zhū jiā zhù zuò， fàn yóu gè dì。 shòu guò bèi cái shī yè、 yǔ jiā rén yī qǐ gǎn shòu jīng jì wēi jī hé bèi rén qí shì de jǐng kuàng， cái yuè lái yuè bǎ yǎn guāng fàng dà， cái zhī dào gè rén néng lì yòu xiàn， shēng mìng de zhēn yì yì， yào zài lì shǐ shàng huò dé， ér lì shǐ de guī lǜ xìng， yòu shí zài duǎn shí jiān shàng bù néng kàn qīng， ér xū yào zài cháng shí jiān nèi dà kāi yǎn jiè， cái kàn dé chū lái。
　　 zhōng guó de gé mìng， hǎo xiàng yī gè cháng suì dào， xū yào 101 nián cái kě yǐ tōng guò。 wǒ men de shēng mìng zòng cháng yě nán guò 99 suì。 yǐ duǎn héng cháng， zhǐ shì wǒ men gè rén duì lì shǐ de fǎn yìng， bùzúwèi dà lì shǐ。 jiāng lì shǐ de jī diǎn tuī hòu sān wǔ bǎi nián cái néng shè rù dà lì shǐ de lún kuò。《 wàn lì shí wǔ nián》 yǐ jīng chū bù cǎi qǔ zhè zhǒng zuò fǎ。 suǒ yǐ xù shì bù fáng xì zhì， dàn shì jié lùn què yào kàn yuǎn bù gù jìn。 lì rú zhèng guì fēi shì fǒu yǎn xiù gōng chán， tā dào dǐ shì fǒu guó jiā yāo niè， hé jīn rén de guān xì zhì wēi。 míng dài rén zhī suǒ yǐ yào zài zhè xiē dì fāng zuò wén zhāng， kě jiàn tā men dào dé de guān niàn guò yú zhǎi xiá， jì shù wú fǎ kāi zhǎn。 wǒ de shū yě yǐ gěi 'ōu měi xué shēng zuò jiào běn， nà xiē jiào shī， dāng rán bù huì zài kǎo shì shí yào qiú xué shēng zài shì juàn shàng shuō míng míng dài shuāi wáng nǎi yīn tài chāng huáng dì zhū cháng luò， bìng fēi zhèng fēi suǒ shēng， ér xì gōng fēi wáng shì suǒ chū。 tā men cóng dà lì shǐ de yǎn guāng guān chá， yīnggāi zài dú wǒ shū shí kàn chū zhōng guó chuán tǒng shè huì wǎn qī de jié gòu， yòu rú jīn rì měi guó de“ qián shuǐ tǐng jiā ròu miàn bāo”（ submarinesandwich）， shàng miàn shì yī kuài cháng miàn bāo， dà 'ér wú dāng， cǐ nǎi wén guān jí tuán； xià miàn yě shì yī kuài cháng miàn bāo， yě méi yòu yòu xiào de zǔ zhì， cǐ nǎi chéng qiān shàng wàn de nóng mín。 qí zhōng sān gè jī běn de zǔ zhì yuán zé， cǐ jí zūn bēi nán nǚ lǎo yòu， méi yòu yī gè shè jí jīng jì jí fǎ zhì hé rén quán， yě méi yòu yī gè kě yǐ gǎi zào lì yòng。 wàn lì shí wǔ nián gōng yuán wéi 1587 nián， qù yā piàn zhàn zhēng shàng yòu 253 nián， dàn shì zhōng yāng jí quán， jì shù bù néng zhǎn kāi， cái zhèng wú fǎ hé shí， jūn bèi zhǐ néng yǐ xiào néng zuì dī de yīn sù zuò biāo zhǔn， zé qián hòu xiāng tóng。 rú wǒ men jīn rì dú yīng rén wèi lí（ Arth-urWaley） suǒ zuò《 zhōng guó rén yǎn lǐ de yā piàn zhàn zhēng》（ TheOpiumWarThroughtheChineseEye） kě jiàn 1840 nián， qí qíng xíng réng yǔ 1587 nián xiāng qù wú jǐ。 ér wǒ zì jǐ suǒ zuò de《 1619 nián de liáo dōng zhàn yì》 yě yòu xiǎo lì shǐ de qíng jié。 lì rú liú tíng， zhōng guó fāng miàn de zī liào shuō tā zhàn sǐ； mǎn zhōu dàng 'àn shuō tā bèi fú hòu chù sǐ； cháo xiān fāng miàn de zī liào zé shuō tā diǎn rán huǒ yào zì bào shēn sǐ。 wén zài lián bāng dé guó《 yuǎn dōng zá zhì》（ OrientExtremus）。 cóng dà lì shǐ de guān diǎn kàn， zé fāng cóng zhé、 yáng gǎo dāng nián sàng shī zhé jiāng， yòu qí bèi hòu zhèng zhì、 jīng jì、 shè huì duō fāng de yuán yīn， hé 1894－ 1895 nián de zhōng rì zhàn zhēng qíng xíng jí xiāng sì。 shì yǐ tòng zé qí shàn、 qí yīng jí dào guāng dì， yú shì wú bǔ， jí zhòu mà guāng xù dì、 lǐ hóng zhāng、 dīng rǔ chāng yě zhǐ néng yǔ zhòu mà zhèng guì fēi hé fú wáng cháng xún xiāng tóng， dū réng bù chū cháng suì dào nèi de guān gǎn。
　　 cóng dà lì shǐ de guān diǎn kàn lái， jí zhè qián shuǐ tǐng jiā ròu miàn bāo de jié gòu， yě yòu qí gēn yuán。 yóu míng cháo kě yǐ xiàng hòu dǎo tuī dào qí tā gè cháo。 zhù yào yuán yīn hái shì shòu yà zhōu dà lù tiān hòu dì lǐ guān xì de yǐng xiǎng。 zài zhè fāng miàn， wǒ céng hé yīng guó de hàn xué jiā lǐ yuē sè bó shì（ Dr． JosephNeedham） zuò wén chǎn shù。 xiàn zài wǒ réng zài zuò gè bié fāng miàn de yán jiū gōng zuò。 qí zhù yào zhòng diǎn， zé xì lì shǐ shàng yòu cháng qī xìng de zhòng yào fā zhǎn， qiān shè hěn duō shì wù de shí hòu， hěn nán shì shǎo shù rén de xián yú dé shī suǒ néng gài kuò。 bì yòu qí bèi miàn、 cè miàn， jí wǒ men zì jǐ hái méi yòu kàn qīng chǔ de yīn sù， cǐ shì hòu huà。 xiàn zài jí cóng míng cháo mò nián， guàn chuān yòu qīng 268 nián dào mín guó chū nián， yě kě yǐ cóng qián shuǐ tǐng jiā ròu miàn bāo de jī diǎn kàn dào：
　　* zhōng guó chuán tǒng shè huì wú fǎ jú bù gǎi zào， guò qù zhèng fǔ yǔ mín jiān de lián xì zhuózhòng yú zūn bēi nán nǚ cháng yòu， chún kào kē jǔ zhì dù zuò zhù。 1905 nián tíng zhǐ kē jǔ zhī hòu， shàng céng jī gòu（ superstructure） yǔ xià céng jī gòu（ infrastructure） gèng wéi tuō jié， mǎn qīng zhī fù wáng， gèng wú kě bì miǎn。
　　* mín guó zhào zào hòu， jūn fá gē jù， yě shì dāng rán qū shì。 yīn wéi xīn de lì liàng hái méi yòu chǎn shēng， guò dù qī jiān， zhǐ néng yóu sī rén jūn shì shì lì chēng chí。 zhè sī rén jūn shì shì lì， xiàn yú jiāo tōng tōng xìn děng děng tiáo jiàn de shù fù， yě zhǐ néng zài yī liǎng gè shěng qū lǐ yòu xiào。 shěng qū wài de jìng zhēng， gèng niàng chéng hùn zhàn jú miàn。
　　* guó mín dǎng zhuān zhèng qī jiān， chuàng zào liǎo yī gè gāo céng jī gòu， zǒng suàn jié shù liǎo jūn fá hùn zhàn， dàn shì quán kào chéng shì jīng jì wéi chí。
　　* gòng chǎn dǎng de tǔ dì gé mìng， zài nóng cūn zhōng chuàng zào liǎo yī gè xīn de dī céng jī gòu。 xiàn zài zhōng guó dāng qián de rèn wù， zé shì zài gāo céng jī gòu hé dī céng jī gòu jiān fū shè yòu zhì dù xìng de lián xì（ institutionallinks） cái néng cóng shàng zhì xià， néng gòu yǐ jīng jì jí fǎ zhì de fāng fǎ guǎn lǐ， tuō lí guān liáo zhèng zhì de lǒng duàn。
　　 zhè bù shì shuō zhěng gè yī gè shì jì suǒ yòu de rén wù， háo wú xián yú dé shī， zhǐ shì tā men de xián yú dé shī bù zú yǐ gēnggǎi shàng shù lì shǐ fā zhǎn de chéng xù。 dà lì shǐ de zhuóyǎn zhù zhòng qún zhòng yùn dòng duì shè huì shàng de cháng qī gòng xiàn。 yào bù shì yòu zhè xiē jī jí de yīn sù， zhōng guó 1980 nián jiān yě réng huì hé 1910 nián jiān yī yàng， bù kě néng shēng cún zhì jīn。 wǒ zhè yàng jiě shì lì shǐ， chāo guò dǎng pài de fēn bié， yě chāo guò guó jì de jiè xiàn， jí duì chóngyáng yuǎn gé de shī cháng tóng xué， yǐ jí zài nèi zhàn qī jiān sàng shēng de wáng yǒu líng qián， cái dū jiǎng dé guò qù。
　　***
　　 wǒ men xiǎo shí hòu dú lì shǐ， cháng yòu zhōng guó bù rú bié rén zhī gǎn， hé yǐ rì běn míng zhì wéi xīn， jǐ shí nián nèi jiù fán shì zuòde tóu tóu shì dào， ér zhōng guó sì hū yuè zuò yuè zāo。 xiàn zài cái kàn dé míng bái， zhōng guó wén huà shì yà zhōu dà lù dì lǐ de chǎn wù， ōu měi hé rì běn de wù zhì wén míng， yòu tā men hǎi yáng xìng guó jiā de jīng yàn， kuàng qiě měi gè guó jiā fā zhǎn， yě yòu tā men xiān hòu chéng xù， ér qí zhōng zuì dà de chā bié， zé shì xiàn dài xiān jìn de guó jiā， yǐ shāng yè de fǎ lǜ zuò gāo céng jī gòu jí dī céng jī gòu de lián xì。 luò hòu de guó jiā yǐ jiù shì nóng cūn de xí guàn jí jié gòu zuò wéi xíng zhèng de jī chù
　　 wǒ men jīn rì yī tí dào zhè wèn tí， shǒu xiān hái méi yòu bǎ wèn tí zhǎng wò qīng chǔ， jiù xiān yào bèi zhì wèn， zuò zhě shì fǒu zhàn zài zī běn zhù yì de lì cháng kě shì zuì jìn gēn jù fǎ guó lì shǐ xué jiā bào dé 'ěr（ FernandBraudel） kǎo zhèng，“ huò běn zhù yì”（ capi－ talism） zhè yī míng cí hái shì 19 shì jì hòu qī de chǎn wù， ér jǐn zài 20 shì jì nèi guǎng fàn shǐ yòng。 mǎ kè sī suī chēng“ zī běn jiā”（ capitalists） jí“ zī běn jiā de shí dài”（ capitalistera）， bìng wèi yǐn yòng“ zī běn zhù yì” zhè yī míng cí。 jīn rì wǒ men gōng rèn wéi zuì xiān de zī běn zhù yì sī xiǎng jiā， shí wéi yà dāng · sī mì（ AdamSmith）。 tā zì jǐ yě bù zhī dào zī běn zhù yì wèihé wù， tā zhù de《 yuán fù》， zài mín guó chū nián jí zài zhōng guó xíng xiāo。 ér tā zài 18 shì jì zhù shū shí jǐn chēng shāng yè de guǎn zhì bàn fǎ yōu shèng yú nóng yè de guǎn zhì bàn fǎ。 zài yán jiū dà lì shǐ de lì chǎng， zhè zhǒng fēn xī fāng fǎ zuì néng biǎo xiàn měi gè guó jiā xiān hòu fā zhǎn de chéng xù。 yě cái bù huì yòng chōu xiàng de dào dé guān niàn， mǒ shā liǎo shí jì shàng jì shù de zuò yòng jí chéng xiào。 jīn rì zhōng guó zhù zhāng shí shì qiú shì， wǒ jué dé gèng yīngdāng shōu jí wèi céng bèi làn yòng de zī liào， jiāng lì shǐ de jī diǎn tuī hòu hǎo jǐ gè shì jì， yǐ yuán shǐ de yǎn guāng chóngxīn jiǎn tǎo hěn duō guó jiā yóu luò hòu dào xiān jìn de chéng xù。
　　 zhè yàng kàn lái， yǐ“ zī běn zhù yì” xíng tài zài 'ōu zhōu zuò xiān fēng zhě， shí wéi yì dà lì de zì yóu chéng shì， qí zhōng xiāo shǒu zé wéi wēi ní sī， zhè chéng shì zài dà lù suǒ zhàn yòu de nóng yè dì qū jīng jì lì liàng yòu xiàn， ér shì nèi jiǎn shuǐ yě bù biàn zhì zào， zài jiào huáng jí shén shèng luó mǎ dì guó（ qí běn shēn bù zài yì dà lì 'ér zài dé 'ào） zhēng quán， liǎng bù xiāng ràng zhī jiān， qǔ dé dú lì dì wèi。 qí zuì dà de fāng biàn zé shì dì fāng xiǎo， nèi bù zǔ zhì jiǎn dān。 13 shì jì zhī hòu， qí quán bù guó jiā yòu rú yī gè dà chéng shì， yě rú yī gè dà gōng sī， suǒ yòu mín fǎ jí quán bù wéi shāng fǎ， suǒ yǐ yě bù gù tiān zhù jiào de jiào yì， jiàn shè hǎi jūn， jié lì jīng shāng， wéi 'ōu zhōu zuì xiān jìn de guó jiā。
　　 jì wēi ní sī 'ér xīng qǐ， zé wéi hé lán， hé lán zhèng shì guó míng wéi“ ní dé lán wáng guó”（ KoninkrijkderNederlanden）。 lì shǐ shàng yě chēng TheDutchRepublic， huò UnitedNetherlands。 hé lán（ Holland） bù guò wéi lián bāng nèi qī gè shěng zhī yī shěng（ jīn zé 11 shěng）。 dàn shì zhè gè guó jiā 17 shì jì chū dú lì shí， hé lán rén kǒu zhàn quán guó 2 ／ 3。 yòu gōng yìng lián bāng jīng fèi 3／ 4。 ní dé lán yīn dǐ kàng xī bān yá zhèng fǔ jí cān jiā zōng jiào gé mìng cái lián hé quán tǐ hé mín chéng wéi dú lì guó jiā。 guò qù wú tǒng yī guó jiā jí shè huì de jīng yàn， jīng jì fā zhǎn yóu cēncī bù qí。 xiǎn rán hé lán suī gōng shāng yè xiān jìn， ní dé lán jìng nèi yě yòu hěn duō shěng fèn bǎo chí zhōng shì jì xíng tài， wéi luò hòu de nóng cūn jī gòu。 bù néng yǐ tóng yī de fǎ lǜ zài quán jìng shī xíng， yú shì nǎi xíng lián bāng zhì， dà shì yóu lián bāng jué dìng， qí tā gè shěng zì lǐ。 kāi xiàn dài guó jiā shuāng céng zhèng zhì de xiān hé。 chū shí hé lán hái jiān chí tā yòu dú lì wài jiāo de zhù quán。 lián bāng de hǎi jūn yě shì yóu 5 gè hǎi jūn dān wèi pīn chéng。 suī rán quán guó guī yǐ xīn jiào díkǎ 'ěr wén pài（ Calvinists）， chū dú lì shí hěn duō jiào tú duì zhè pài jiào yì suǒ wèi“ dìng mìng lùn”（ Predestination） zhě zuò tè shū de jiě shì， yǐ biàn zhī chí tā men gè bié de zhèng zhì huó dòng。 dàn ní dé lán guó zhōng yīn duì wài jīng jì de jī liè jìng zhēng jí běn shēn gāo dù jīng jì de fā zhǎn xià， shǐ qí nèi bù máo dùn zhú jiàn jiě chú 'ér chéng wéi shì jiè fù qiáng guó jiā zhī yī。
　　 zài hé lán zhī hòu shāng yè zī běn gāo sù fā zhǎn de zé wéi yīng guó。 yīng jí lì jí sū gé lán chēng“ lián hé wáng guó”， dà yú hé lán 5 bèi zhì 6 bèi zhī jiān。 wǒ men jīn rì kàn lái miàn jī xiǎo， zài 18 shì jì zhī qián de 'ōu zhōu zé wéi dà guó， yě yòu jiān qiáng de nóng yè jī chù zhè guó jiā shāng yè zǔ zhì méi yòu zhǎn kāi zhī qián， cháng wéi gè xiān jìn guó jiā chè zhǒu。 rú yínháng yè， jí wéi yì dà lì rén lǒng duàn， yǐ hòu bǎo xiǎn yè yě wéi hé lán rén cāo zòng。 yì dà lì rén zài lún dūn de shì jiē chēng wéi lún bā dé jiē（ LombardStreet） tā men yě xiǎng yòu lǐng shì cái pàn quán。 yīng guó shū chū yǐ yáng máo wéi zhù。 yì dà lì rén jí xiān diàn kuǎn yú xùmù de nóng cūn， jiāng yáng máo yù xiān shōu mǎi， yòu zhǎng wò qí hǎi wài shì cháng yīng guó de zhěng gè 17 shì jì kě chēng duō nán zhī qiū。 qǐ xiān yīng huáng yǔ yì huì chōng tū， cái zhèng shuì shōu chéng wéi zhēng zhí de jiāo diǎn， yòu yòu zōng jiào wèn tí de rǎo rǎng， sī fǎ quán yě chéng wèn tí， duì wài guān xì yòu fā shēng yí jì， yě yòu nèi zhàn、 shì jūn， gé xīn wèimín guó， zhèng zhì dú cái zhì、 fù bì， hángdì 'èr cì gé mìng de dà biàn huà， yòu chǎn shēng liǎo 'àn shā， pái chì yì jiào tú， fā chuán dān jí yīng huáng shòu wài guó jīn tiē de qíng jié， ér qí rén kǒu yòu bù guò 400-600 wàn， qí yǔ běn shì jì chū zhōng guó zhī bù néng zhì lǐ， qíng xíng yě dà tóng xiǎo yì。 dāng rán zhè duàn lì shǐ kě yǐ chǎn shēng hěn duō bù tóng de jiě shì。 bù jǐn bù tóng de lì shǐ jiā zhù shū zhēng zhí， yòu shí tóng yī de zuò zhě suǒ zhù shū yě qián hòu jiě shì bù tóng。
　　 wǒ jí xiǎng xiàng zhōng guó dú zhě tí jí de， zé shì duì zhōng guó de dà lì shǐ 'ér yán， yīng guó 1689 nián de jīng yàn， shēn zú jiè jìng。 zhè nián dài zhī qián， yīng guó wéi yī gè“ bù néng zài shù mù shàng guǎn lǐ de guó jiā”（ mathematicallyunmanageable）， fǎ lǜ jí yòu bù tóng de jiàn jiě， fǎ tíng yě yòu sān sì zhǒng bù tóng de zhǒng lèi。 suǒ wèi pǔ tōng fǎ（ commonlaw） zhě， nǎi zhōng shì jì yí wù， jué duì de zūn zhòng chéng lì， fán yǐ qián méi yòu zuò de shìdōu bù néng zuò； duì dì chǎn zhù zhòng shǐ yòng quán。 duì suǒ yòu quán dǎo nòng bù qīng chǔ； quē fá shìdàng de cí zhāng， zú yǐ jiě shì dòng chǎn de jì chéng quán； bù dòng chǎn de yādàng， yě bù fú hé shè huì xū xiàn kuǎn de qíng kuàng， yě méi yòu jiāng dì zū 'àn shí jià tiáozhěng de bàn fǎ； nóng zuò wù zhǐ néng tuī xiāo yú běn dì， xiàn yú lì shǐ shàng yòu jī chǔ de shì cháng qí tā rú zǔ zhì gōng sī， xuān gào pò chǎn děng quán wèi tí jí。 jiǎn yán zhī， zhè zhǒng fǎ lǜ yǐ jiù shí dài de xí guàn zuò yǐ chèn， wú yì gǎi gé。 yī dào 17 shì jì chū qī， dà pī bái yín yóu xī bàn qiú shū rù， wù jià dǒu zhǎng， yīng guó nèi dì yě shòu guó jì mào yì jí guó jì zhàn zhēng de yǐng xiǎng， zhěng gè shè huì dòng yáo dì zhù zé bù néng bǎo chí zì jǐ de chǎn yè， shāng rén zé bù yuàn fù 'é wài zhī shuì， huáng shì zé yīn jūn bèi zēng jiā 'ér wú fǎ chóu xiǎng， yī bān pín mín jí xiǎo shì mín yě wéi shēng huó suǒ bī， yòu shí gǎn qíng chōng dòng。 zōng jiào shàng jiào yì zhōng chōu xiàng zhī chù gèng gěi tā men huǒ shàng jiā yóu， qí suǒ wèi jūn quán、 mín quán de zhēng zhí， liǎng fāng dū yòu lǐ yóu， qí kùn nán zhī chù zé shì wèn tí de fàn wéi yǐ jīng chāo guò chéng lì。
　　1689 nián bù liúxiě de gé mìng zhī hòu， jí wú cǐ zhēng xiàng。 yǐ qián de wèn tí xiān dòng liǎo bàn gè shì jì， dào cǐ jiàn jiàn xiāo shēng liǎn jì。 zōng jiào zhī pài bié de chōng tū yě hǎo xiàng bèi yí wàng liǎo。 qí zhōng zuì dà guān jiàn， zé shì bīng gē rǎo rǎng zhī hòu， nóng cūn zǔ zhì yǐ yòu biàn huà。 yīng guó 17 shì jì， dāng rán tán bù shàng píng jūn dì quán， suǒ gǎi gé de shì nèi bù guī lǜ huà。 yǐ qián dì zhù bù zhī dào zì jǐ chǎn yè zài hé chù， zhòngtián de rén bù zhī dào zì jǐ shì lìn hù hái shì bàn gè yè zhù de hú tú qíng xíng yě màn màn dì bèi sù qīng。 yǐ qián dì jiè bù míng de qíng xíng zhì cǐ jiàn jiàn guī lǜ huà。 ér pǔ tōng fǎ de fǎ tíng néng jiē shòu gōng píng fǎ（ equity） yě shì yī zhǒng jìn bù de zhēng xiàng。 gōng píng fǎ běn shēn fēi fǎ lǜ， ér bù guò shì yī zhǒng fǎ lǜ guān niàn， děng yú xí sú suǒ shuō“ zhào tiān lǐ liáng xīn bàn shì”。 zài yīng guó chū xíng shí， zhǐ xiàn yú yīng huáng suǒ kòng zhì de ruò gān fǎ tíng， yòu 'é wài kāi 'ēn zhī yì。 17 shì jì zhōng yè hòu， pǔ tōng fǎ de fǎ tíng chǔyú shí shì de xū yào， duì zhè zhǒng guān niàn ràng bù yī 'èr， yě shì bī yú shì shí。 jiēguǒ shì jī shàochéng duō， tuǒ xié de bàn fǎ yě rèn wéi chéng lì。 1689 nián gé mìng hòu， pǔ tōng fǎ de fǎ tíng， gèng shòu shǒu xí fǎ guān de zhǐ shì。 yǐ hòu yǔ shāng rén yòu guān de 'àn zǐ， zhào shāng yè xí guàn bàn lǐ。 zhè yàng yī lái， yīng guó de nèi dì jí bīn hǎi、 nóng cūn yǔ gōng shāng yè zhōng xīn jù lí suō duǎn， zī jīn duì liú， shí wù jīng jì biàn wéi jīn róng jīng jì， kě yǐ jiāo huàn de tiáo jiàn（ interchangeability） zēng duō， fēn gōng jiào qián fán fù， suǒ yǐ zhěng gè guó jiā kě yǐ yǐ shù mù zì guǎn lǐ。 tóng shí yīng guó chuán tǒng shàng yòu yòu sī fǎ dú lì jí yì huì zhèng zhì de yán gé。 zhè yàng yī lái， qí gāo céng jī gòu jí dī céng zhī jiān kě yǐ yǐ zuì líng huó de shāng yè yuán zé zuò lián xì。 yī shí kòng zhì jīng jì lì liàng zhī xióng hòu jí qí xiàolǜ zhī gāo dà， shì wú qí sì。 dà yīng dì guó yīn zhī chēng bà shì jiè dào hǎo jǐ gè shì jì。
　　 suǒ yǐ， shāng yè zī běn zuò guó jiā zǔ zhì de jī chǔ， dōushì yóu xiǎo 'ér dà， cóng méi yòu nóng yè gēn dǐ de guó jiā zhú jiàn chuán bō dào xiǎo yòu nóng yè jī chǔ de guó jiā， ér gèng bō jí nóng yè jī chǔ shèn gāo de guó jiā。 yóu yì zhì nán dōuyòu lì shǐ shàng yī dìng de fǎ zé。 zhè chéng xù jīn rì bù róng yì kàn qīng， yīn wéi měi guó jí rì běn yǐ jīng fā shēng guò liǎng gè lì wài de qíng xíng。
　　 měi guó dú lì shí， yǐ jù yīng guó de 1689 nián gé mìng 87 nián。 suǒ yǐ yī kāi shǐ， fǎ lǜ shàng jiù méi yòu nóng yè shè huì hé gōng shāng yè shè huì de gé hé， yòu néng gòu yǐ xīn shè huì de zǔ zhì zài yī gè kōng kuàng dì qū shàng zhǎn kāi， qí rén kǒu yě suí zhe lǐng yù kuò dà 'ér zēng jiā。 chí 1862 nián guó huì tōng guò“ zì gēng nóng wū dì fǎ 'àn”（ homesteadact） hái néng gòu ràng pǔ tōng gōng mín yǐ zuì lián jià gòu mǎi gēng dì 160 yīng mǔ， děng yú míng mǎi 'àn sòng。 zhè zhǒng qíng xíng shí wéi tè shū dàn shì hái shì yīn wéi nán běi shè huì zǔ zhì bù tóng， fā shēng nèi zhàn， jīng guò sì nián zhī jiǔ。 cǐ wài yòu yīn wéi yínháng、 huò bì， lián bāng nèi zhī shāng yè、 gōng huì zǔ zhì， fáng zhǐ dú bà shì chǎng（ anti-trust） chóu móu láo gōng fú lì jí tuì xiū jīn děng děng qíng shì， fā shēng hěn duō zhēng zhí。 měi guó de hǎo chù shì zhè xiē wèn tí zài guó fù jì xù zēng jìn de qíng xíng xià róng yì yòng shù mù zì de fāng shì jiě jué。 zhè yàng yī lái， měi guó zhèng zhì shè huì jīng jì dōuyòu tā de tè sè， bù néng yǐ“ zī běn zhù yì” sì gè zì qīng shuài dài biǎo， gèng bù néng yòng tā biǎo zhāng de mín zhù yǔ zì yóu dāng zuò shì zī běn zhù yì zhī suǒ cì yú。 qián miàn qīng qīng tí jí měi yī gè guó jiā suǒ biāo bǎng de dào dé guān niàn， dōuyào tòu guò tā de lì shǐ dì lǐ cái xíng dé tōng， zhè zài měi guó de qíng xíng wéi yóu rán。
　　 chuán tǒng rì běn hǎo xiàng hěn shòu zhōng guó rú xué jiā shuō jí fó jiào de yǐng xiǎng， dàn shì yīn wéi tā guó jiā dì chù chóngyáng， duì wài 'ān quán， wú xū zhōng yāng jí quán， yǔ zhōng guó de jié gòu xiāngchà zhì dà。 tā zài dé chuān mù fǔ de mò qī， guó nèi zǔ zhì yǐ jīng shāng yè huà。 lì rú gè dà míng dōuyòu tì tā men zài chéng shì lǐ fàn mài nóng zuò wù de“ cáng yuán”， suǒ wèi“ huí chuán” yě děng yú dìng qī háng xiàn， yě yòu tā men hù xiāng bǎo xiǎn de bàn fǎ。 shāng huì de zǔ zhì zé chēng“ zhū zhòng jiān”， pī fā shāng zé chēng“ wèn wū”。 míng zhì wéi xīn zhǐ yào gěi tā jiā yī gè xīn de gāo céng jī gòu， zé suǒ yòu shāng yè guǎn zhì de bàn fǎ dū xíng dé tōng。 suǒ yǐ biǎo miàn shàng hǎo xiàng shì duǎn qī tū jìn， qí shí zé shì cháng shí jiān de yǎn biàn， zuì hòu chū tóu lòumiàn 'ér yǐ。 kuàng qiě míng zhì wéi xīn zhuān zhù zhòng gōng shāng yè de fā dá， jiāng nóng mín de shēng huó zhì zhū nǎo hòu， yī bān xué zhě dū rèn wéi zhè shì dì 'èr cì dà zhàn yǐ qián rì běn zhèng jú shòu“ jūn fá” jí“ cái fá” hù xiāng lǒng duàn de zhù yīn。 zhè nóng cūn wèn tí hái yào děng dào zhàn hòu， zài mài kè 'ā sè de zhèng lìng xià jiě jué。 suǒ yǐ yě bù shì méi yòu fù chū yán zhòng de dài jià。
　　***
　　 cóng yǐ shàng qíng xíng guān chá， yǐ zhōng guó lì shǐ yī bǎi nián huò liǎng bǎi nián de lì chǎng zuò jī diǎn， bù néng hé shì jiè lì shǐ xián hé。 rú guǒ yào jiān chí duǎn qī lì shǐ de guān diǎn， zé bù jǐn wēi sī bǐ jí（ Respighi） de yīnyuè bù néng tīng， jí kǒng zǐ de rén mín 'ài wù yě shì fǎn dòng。 jiǎ shǐ wǒ men bǎ zhōng xī lì shǐ dū tuī hòu sān wǔ bǎi nián， cái kě yǐ kàn dào， yīn wéi shì jiè gōng shāng yè jì shù de tuì bù， suǒ yòu guó jiādōu yào cóng yǐ qián bì guān zì shǒu de xíng shì， jiāng shè huì shēng huó fāng fǎ zuò chè dǐ de gǎi zào， yǐ qī shì yìng xīn de shì jiè jīn róng jīng jì， zhōng wài wú kě bì miǎn。 xī fāng de mín zhù yǔ zì yóu， yǐ“ shì mín tè quán”（ municipalfranchise） wéi jī diǎn， hé rì běn de dà míng zhèng quán， shòu quán yú cáng yuán de qíng xíng lèi sì， suǒ yǐ gǎi zào bǐ jiào róng yì。 zhōng guó lì guó xiàng lái yǐ pín nóng jí xiǎo zì gēng nóng de jīng jì lì chǎng zuò jī chǔ， nóng cūn nèi bù fù zá de qíng xíng bù kě pá shū。 suǒ yǐ yào jīng guò hěn duō liúxiě cǎn jù， cái néng zào chéng kě yǐ zài shù mù zì guǎn lǐ de xíng shì。 jù wǒ chuài cè， zhǐ néng yòng zhè yàng de jiě shì， cái néng jiàn jiàn cù shǐ dāng rì céng shòu nèi zhàn yǐng xiǎng de liǎng fāng tóng bāo， jīn rì chǔyú tái wān hǎi xiá liǎng 'àn kè guān de jiē shòu。
　　 jīn rì zhōng guó suǒ chēng“ yī guó liǎng zhì” zhòu kàn qǐ lái， hǎo xiàng shì yī zhǒng xuān chuán gōng jù， dàn shì hé lán chū chéng de lián bāng zhì yě shí jì shàng shì“ yī guó liǎng zhì” de biǎo xiàn。 yīng guó yǐ liǎng zhǒng wán quán bù tóng de fǎ lǜ sī xiǎng zuò sī fǎ de jī chǔ， lì yòng sī fǎ zhì dù bù shēng bù xiǎng dì shǐ shè huì róng hé， yě shì jiàn jiàn yóu“ yī guó liǎng zhì” zào chéng yī guó yī zhì。 dàn shì“ yī guó liǎng zhì” bù shì méi yòu wēi xiǎn de， měi guó kāi guó shí yǐ bǎo zhàng rén quán wéi qián tí， què yòu yīn wéi lián bāng zhì zài nán fāng gū xī nú lì zhì dù， zhōng fā shēng nèi zhàn。 rì běn zài 19 shì jì jìn liàng xué xī 'ōu， duì nóng mín shēng huó zé bù gù jí， yě kě yǐ suàn zuò yī guó liǎng zhì， ér yǐn qǐ tāo tiān zhàn huò de bēi jù。 yī guó liǎng zhì de jīng shén xū yào bǐ cǐ jiāng yǎn guāng kàn yuǎn， zài cháng jiǔ de lì shǐ zhōng， zhǎo dào hé zuò de luó ji， ér qiě jīn hòu yě zhǐ yòu shǐ liǎng fāng gèng wéi jiē jìn， bù zhì yuè lái yuè yuǎn。
　　 zài jì shù fāng miàn jiǎng， zhè yī guó liǎng zhì de shí xíng zài jīn rì zhōng guó bì yòu hěn duō kùn nán， dàn shì bù shì bù kě néng de。 liù qī shí nián qián sūn zhōng shān xiān shēng zhù sān mín zhù yì jiù tí dào yī fāng miàn jí yào xiàn zhì sī rén zī běn， yī fāng miàn yòu yào fú zhí sī rén zī běn， zhòu kàn qǐ lái， yě shì zì xiāng máo dùn， sūn xiān shēng yě bèi pī píng wéi bù zhe shí jì， jīn rì kàn lái， shí zài shì shì jiè yī bān qū shì。 kuàng qiě měi guó suī chēng zī běn zhù yì guó jiā， yě bìng méi yòu fàng qì xiàn zhì sī rén zī běn de lì chǎng， ér zuì lìng wǒ men cún xìn xīn de， zé shì shì jiè shàng rèn hé guó jiā yǐ rèn hé“ zhù yì” jiě jué wèn tí dōubù kě néng shì yǐ yàng huà hú lú， dōushì yào chù zài jué jìng yú“ liǔ 'àn huā míng” zhī zhōng tū guò nán guān， chuàng zào chū yī zhǒng xīn huán jìng。 yīng guó shí xíng mín zhù， hái bǎo cún yī qiān nián lái yī mài xiāng chéng de huáng shì， rì běn de měi nóng bù bó shì zài dì 'èr cì dà zhàn qián zuò“ tiān huáng jī guān shuō”， dà yòu lí jīng pàn dào de yì sī。 jīn rì qí xué shuō jí yǐ wéi shì shí yìn zhèng。 zhōng guó guò qù zài hàn cháo yǐ rú jiā lóng kuò fǎ jiā、 dào jiā jí yīn yáng jiā de sī xiǎng。 zài suí táng shí dài yòu lóng kuò liǎo fó jiā de sī xiǎng， dōushì zài máo dùn zhōng dé dào tǒng yī。 kě jiàn shí shì xū yào， jí bù kě néng yì chéng wéi kě néng。
　　 zhè yàng jiě shì lì shǐ， hé hěn duō rén suǒ shuō de“ lì shǐ zhù yì”（ historicism） xiāng jìn。 cū kàn qǐ lái hǎo xiàng yīnggāi fā shēng de shì qíng dū huì fā shēng， bù yìng gāi fā shēng de shì qíng bù néng fā shēng， lún lǐ dào dé méi yòu zhēn shí de yì yì， zài qiáng diào shuō yōu shèng liè bài，“ lì liàng jí shì zhèng yì”（ Mightisright）， dàn shì zhè zhǒng shè huì tiān yǎn lùn（ SocialDarwinism）， nǎi qián shì jì yí wù， yě bù shì wǒ dú shū de jīng yàn。
　　《 wàn lì shí wǔ nián》 zhǐ chū dào dé fēi wàn néng， bù néng dài tì jì shù， yóu bù kě dài tì fǎ lǜ， dàn shì cóng méi yòu shuō dào dé kě yǐ quán bù bù yào， zhǐ shì dào dé de guān diǎn yīngdāng yuǎn dà。 fán néng xiān yòng fǎ lǜ jí jì shù jiě jué de wèn tí， bù yào xiān jiù chě shàng liǎo yī gè dào dé wèn tí。 yīn wéi dào dé shì yī qiē yì yì de gēn yuán， bù néng fēn gē， yě bù biàn tuǒ xié。 rú guǒ dào dé shàng de zhēng zhí chí jiǔ bù néng jiě jué， shuāng fāng de jù lí yuè lái yuè yuǎn， zé chí zǎo bì dǎo zhì yú zhàn zhēng。 jīn rì quán shì jiè chǔyú yuán zǐ wǔ qì de wēi xié xià， wǒ men jiǎng xué bù dé bù tè bié jǐn shèn。
　　 zài zhè zhǒng qíng xíng xià kàn lái， yī guó liǎng zhì bù jǐn shì shàng tiān gěi zhōng guó rén de yī zhǒng nán tí， yě shì gěi zhōng guó de yī zhǒng cè yàn。 dào dé suī gāo yú fǎ lǜ jí jì shù， dàn shì yào tí chū zuò zhēng lùn de gēn jù shí， zé yào zài fǎ lǜ jí jì shù zhī hòu tí chū。 bù néng jīng cháng tí chū， yě bù néng zài xì wēi mò jié nèi tí chū。 wǒ xiě《 wàn lì shí wǔ nián》 de shí hòu， hé fù lù tè xiān shēng zuò xù de shí hòu， hái méi yòu tīng dào yī guó liǎng zhì de shuō fǎ， suǒ yǐ fù xiān shēng hái zhǐ shuō“ jí xū yào cǎi qǔ dōng xī liǎng fāng de jīng yàn”。 ér jīn rì zhōng guó lì jí zhǔn bèi zài shí duō nián hòu shōu huí xiāng gǎng， shì bì wéi dà lù wén huà jí hǎi yáng wén huà zhōng de jū jiān rén。 wǒ zài shū zhōng zì xù lǐ shuō jí“ gěi zhōng guó liú liǎo yī gè fān tiān fù dì chè dǐ chuàng zào lì shǐ de jī yuán”， zhì cǐ yǐ jīng gèng xiàn shí huà， qí qī dài yě gèng pò qiē。
　　 wǒ lí kāi zhōng guó yǐ jīng 36 nián， yú 1974 nián rù měi guó jí， zài gè rén jiǎng， néng zài yòu shēng zhī rì kàn dào zhōng guó néng zài guó jì chǎng hé zhōng fā yáng chuán tǒng de“ jì jué shì， jǔ fèi guó， róu yuǎn rén， lái bǎi gōng” de jīng shén。 bìng qiě wǒ zì jǐ néng gòu zài wén zì zhī jiān， shāo jìn mián lì， zēng jìn gè fāng de liǎo jiě， yě shì yǐ qián méi yòu liào dào de hǎo shì。 xiě《 wàn lì shí wǔ nián》 de mùdì， dāng rán bù shì yǐ ràng zhōng guó“ diū chǒu” wéi mùdì， fǎn duì xiá yì de dào dé guān niàn yě shì duì zhōng wài yī tǐ 'ér yán。 yīn wéi wǒ zì jǐ shēng huó de jīng yàn jué dé zhōng wài liǎng fāng bù shì méi yòu zhèng yì gǎn， dàn shì zhèng yì gǎn fàng zài jú bù de chǎng hé xià shǐ yòng， kě néng yǔ chū xīn xiāng wéi。 rén shì jiān hěn duō cán kù de shì dū yòng dào dé de míng yì qù shī xíng， yě shì zhōng wài gǔ jīn yī lǜ。 zhè piān wén zhāng yǐ fā yáng jī jí xìng de jīng shén wéi zhù， yě yòng bù zhe zài yī yī jǔ lì bó zhèng。
　　 wǒ zhè jǐ shí nián zài hǎi wài dé dào de yī gè zhòng yào jīng yàn， zé shì xī fāng wén huà yòu yī gè zhòng yào cháng chù， jí shì zài yóu tài jiào jí jī dū jiào chuán tǒng lǐ miàn chéng rèn rén lèi yòu jīng cháng zuò cuò shì de gēn yuán， qí chēng wéi（ originalsin）， yě bù néng shuō tā jiù shì“ xìng 'è lùn”， hé rú jiā de“ xìng shàn shuō” xiāng fǎn。 kǒng zǐ shuō：“ guān guò， sī zhī rén yǐ。” mèng zǐ shuō：“ xiū 'è zhī xīn， rén jiē yòu zhī。” yědōu shì bù dài wài jiān bī pò， zì jǐ chéng rèn guò shī。 yòu zhè zhǒng rèn cuò de jīng shén， yě jiù biǎo shì rén lèi yòu xiàng shàn de qū xiàng。 zhè zhōng wài gòng tōng zhī diǎn， wǒ jué dé jīn rì hěn kě yǐ zuò guǎng yì dào dé guān niàn de jī chǔ， yě kě yǐ zuò shì jiè lì shǐ de zhōng xīn sī xiǎng。 xiá yì de dào dé guān niàn jī yú xiá yì de yǔ zhòu guān， jiù shì wǔ duàn dì shuō chū shì jiè de gēn yuán rú shì， tā de jié jú yě bì rú shì。 zhè wǎng wǎng míng wéi zhēn lǐ， shí jì dài yòu zì sī de jiàn jiě， bìng qiě yù xiān bǎi xià liǎo yī gè mán bù rèn cuò de xiǎng fǎ， qí róng yì zǒu jí duān， kě yǐ yǐ xī tè lè de rén zhòngxué shuō kuī jiàn zhī。
　　 wǒ xiàn zài suǒ shuō dà lì shǐ de guān diǎn， yī fāng miàn cóng xiǎo lì shǐ fāng miàn jī jié 'ér lái， yī fāng miàn yě shòu liǎo dé guó sī xiǎng jiā kāng dé（ ImmanuelKant） de yǐng xiǎng， yǐ jīng zài 1982 nián yú shàng hǎi chū bǎn de lǐ yuē sè bó shì 80 shòu chén lùn wén jí shāo shāo tí jí。 rú guǒ yòng tú jiě， zé xià miàn tú zhōng shí xiàn bù fēn dài biǎo wǒ men kě yǐ yǐ jīng yàn zhèng shí de zhī shí， jí wǒ zì jǐ suǒ chēng dà lì shǐ， suī bāo kuò zhōng guó shāng zhōu dào rén mín gòng hé guó yǐ sān qiān duō nián， zài rén lèi lì shǐ shàng jiǎng， réng bù guò cháng hú xiàn shàng de yī gè xiǎo duàn luò。 wǒ men suǒ rèn wéi de zhēn lǐ， yě shì zài zhè xiǎo fàn wéi qièshēn zhí jué 'ér chéng。 wǒ men yě hái bù néng gòu zhī dào yǔ zhòu jié gòu de zhēn yuán yīn hé zhēn mùdì， yě hěn nán yù zhī jīn hòu de zhēn jié jú yǔ zhēn qū shì。 yòng xū xiàn biǎo shì zhè hú xiàn de guò qù hé wèi lái， yě jǐn jǐn shì píng shí xiàn zuò gēn jù， chuài cè 'ér chéng。 shè huì kē xué hé zì rán kē xué yī yàng， dū zhǐ néng jiǎ dìng zì rán fǎ guī（ natu-rallaw） huì yào zhú jiàn zhǎn kāi。 xià yī dài de rén zhèng shí wǒ men de fā xiàn， yě kě néng jiǎn tǎo wǒ men de cuò wù， yě jiù děng yú wǒ men kàn dào qián yī dài de cuò wù yī yàng。
　　 tú shàng xiàng wài de jiàn tóu biǎo shì wǒ men de dào dé guān niàn， dōuyòu tū chū huán jìng， chuàng zào xīn huán jìng de zhēng xiàng。 kě shì wǒ men yòu wú fǎ tuō lí zhàn zhù jiǎo gēn de jī diǎn。 kuàng qiě wǒ men zì jǐ yě yòu jì xù zuò cuò shì de gēn xìng。 zhè gēn xìng yǐ xiàng nèi de jiàn tóu biǎo shì zhī。 suǒ yǐ wǒ men suǒ zǒu de lù xiàn yě zhǐ néng zài nèi wài zhī jiān， yì jí xī wàng yǔ xiàn shí zhī zhōng de hú xíng lù xiàn， bàn chū yú wǒ men de zhì yuàn， bàn yóu yú qí tā tiáo jiàn tuī yǎn 'ér chéng。 zhǐ shì yīn wéi jīn rì kē jì fā zhǎn zhī gù， lǚ xíng yú hú xiàn xíng de sù shuài yuè lái yuè kuài。 wǒ men zhǐ hǎo bǎ xiàng wài de jiàn tóu huà cháng。 zhè yě shì běn wén de zōng zhǐ， suǒ yǐ bù dá zài sān jiě shuō， yào bǎ dào dé de fàn chóu fàng dé yuǎn dà， lì shǐ guān diǎn dài biǎo rén shēng zhé xué， bù néng shòu duǎn shí jiān de zhèng cè suǒ yǎn bì， yóu qí bù néng bì hù zào chē， bù gù wài jiān qíng shì de dān dú jué dìng。
　　 zhè yī piān yǐ jīng xiěde hěn cháng， wǒ gǎn xiè biān zhě jí dú zhě de nài xìng， zhī dào wǒ suǒ wèi dà lì shǐ bāo hán yī zhǒng dà 'ér huà zhī de jīng shén， zuò zhě wú yì zì gāo zì dà， huò shì dà 'ér wú dāng， huò shì wěi dà bù diào。 zhè wén zhāng jīn rì néng zài zhōng guó fā biǎo， jí shì zhōng guó gé mìng yè yǐ chéng gōng， quán guó yǐ jīng néng zài shù mù zì shàng guǎn lǐ。 rú guǒ zhōng guó lì shǐ guò qù quán kào zì pìmén jìng， jīn hòu zé kě yǐ xiàng tài kōng de rén zào wèi xīng yī yàng， hé qí tā rén zào wèi xīng zài kōng jiān lián xì， suī yòu suǒ wèi zī běn zhù yì jí shè huì zhù yì de chā bié， yě wú fáng dà jú。
　　 wǒ gè rén fāng miàn， bù dàn xī wàng zhōng guó yǔ xī fāng gè guó jiā yòu zhè yàng de lián xì， yě réng xī wàng bǎ zhōng guó lì shǐ kāi chéng bù gōng de xiě hǎo， kě yǐ cù jìn yǔ qí tā shè huì zhù yì guó jiā de liǎo jiě。 jù zhōng cāi xiǎng， jīn rì hěn duō guó jiā wài jiān chēng zhī wéi dú cái huò jí quán， qí shí qí nèi bù dū hái yòu hěn duō bù néng zài shù mù shàng guǎn lǐ de yuán yīn， lì shǐ jiā suī bù néng jiě jué tā men de wèn tí， cóng cè miàn fēn xī， zhì shǎo kě yǐ zhú jiàn kuī cè zhè xiē wèn tí de zhēn mào。 wǒ yīn wéi yòu liǎo zhè xiē hóng yuàn， cái dǎn gǎn zì chēng wéi dà lì shǐ guān。“ dēng gāo zì bēi”，《 wàn lì shí wǔ nián》 yīng wén bǎn shū míng zhōng yì zé wéi《 wú guān jǐn yào de yī wǔ bā qī nián》， yě kě yǐ shuō shì shí xíng yú zhì de dì yī bù。



   我读累了，想听点音乐或者请来支歌曲！
    
<< qiányīzhānghuí   
zì xùdì yī zhāng wàn lì huáng dì
dì 'èr zhāng　 shǒu fǔ shēn shí xíngdì sān zhāng　 shì jiān yǐ wú zhāng jū zhèng
dì sì zhāng　 huó zhe de zǔ zōngdì wǔ zhāng　 hǎi ruì héng héng gǔ guài de mó fàn guān liáo
dì liù zhāng　 qī jì guāng héng héng gū dú de jiànglǐngdì qī zhāng　 lǐ zhì héng héng zì xiāng chōng tū de zhé xué jiā
fù lù yīfù lù 'èr
《 wàn lì shí wǔ nián》 hé wǒ de“ dà” lì shǐ guān

pínglún (0)