|
|
军事类 》 bǎi zhàn qí lüè 》
dì qī juàn
liú jī Liu Ji
６ １。 tiǎo zhàn【 tí shì】
běn piān yǐ《 tiǎo zhàn》 wéi tí， zhǐ zài chǎn shù duì yú píng lěi gù shǒu bù zhàn zhī dí suǒ cǎi qǔ de zhàn fǎ。 tā rèn wéi， duì yú píng lěi gù shǒu bù chū de dí rén， kě yòng qīng qí bīng qián qù tiǎo yòu qí chū zhàn， zài yǐ yù shè fú bīng xí jī tā， jiù kě yǐ dǎ bài dí rén。
tā tè bié qiáng diào zhǐ chū， dāng dí rén yǐ tóng yàng bàn fǎ tiǎo yòu wǒ shí， wǒ bù yìng yǐ quán bù bīng lì chū zhàn， yǐ miǎn zhōng dí yòu fú zhī jì。 lì shǐ de jīng yàn biǎo míng， yǐ “ tiǎo zhàn ” zhī fǎ yòu dí rù fú 'ér jiān miè zhī， zhè zài gǔ dài zuò zhàn zhōng， shì wéi bīng jiā jīng cháng yòng yǐ diào dòng dí rén jiù fàn de yī zhǒng yòu xiào zhàn fǎ。 rán 'ér， jì shàn yú yǐ“ tiǎo zhàn” zhī fǎ yòu jiān dí rén， yòu shàn yú fáng zhǐ dí rén“ tiǎo zhàn” ér zhòngjì shàngdàng， cái chēng dé shàng shì gāo míng de zhàn zhēng zhǐ dǎo zhě。 běn piān néng gòu rèn shí dào zhè yī diǎn， zhè shì hěn kě guì de。
shí liù guó shí qī， qián qín fú huáng méi jī bài hòu qín yáo xiāng de sān yuán zhī zhàn， jiù shì cǎi yòng“ tiǎo zhàn” zhī fǎ 'ér huò shèng de chéng gōng zhàn lì。 dōng jìn shēng píng yuán nián（ gōng yuán ３ ５ ７ nián） sì yuè， qián qín dì fú shēng pài qiǎn wèi dàjiàng jūn fú huáng méi hé jiàn jié jiāng jūn dèng qiāng děng shuài bù qí bīng yī wàn wǔ qiān rén jìn gōng jù shǒu huáng luò zhèn de hòu qín jiànglǐng yáo xiāng。 dāng shí， yáo xiāng yòu bīng 'èr wàn qī qiān rén， jīhū shì fú huáng méi jūn de 'èr bèi； tā píng jiè zì jǐ de yōu shì bīng lì， cǎi qǔ liǎo“ shēn gōu gāo lěi， gù shǒu bù zhàn” de fāng zhēn。
yòu jiàn yú cǐ， fú huáng méi cǎi nà dèng qiāng de jiàn yì， gēn jù“ xiāng xìng gāng bì， yì yǐ náo dòng” de ruò diǎn， pài qiǎn dèng qiāng shuài lǐng sān qiān qí bīng qián wǎng huáng luò tiǎo zhàn， zhí yā yáo xiāng de“ lěi mén 'ér zhèn”（ jiàn《 zī zhì tōng jiàn · jìn jì 'èr shí 'èr》）， qǐ tú yòu pò yáo xiāng jūn tuō lí gù lěi 'ér yú yùn dòng zhī zhōng jiān miè zhī。 yáo xiāng jì bù shí cǐ yòu dí jù jiān zhī jì， yòu bù tīng fó mén fǎ hào zhì tōng guān yú“ yí lì bīng shōu zhòng， gèng sī hòu jǔ”（ jiàn《 jìn shū · yáo xiāng jì》） de zhèng què jiàn yì， jìng nù 'ér“ jìn ruì chū zhàn”， xiǎn rán fàn liǎo máng dòng bù shèn de mào xiǎn zhù yì cuò wù； jiāo zhàn hòu， dèng qiāng yáng bài hòu tuì， yáo xiāng yòu bù chá zhēn wěi， cuò bǎ duì fāng yáng bài dàngzhēn bài， yú shì qū bīng yú hòu jǐn zhuī bùshě， zhuī zhì sān yuán zhī shí， dèng qiāng huī jūn huí zhàn， fú huáng méi qìngjiā dà jūn zhòu zhì， yǔ yáo xiāng zhǎn kāi jī zhàn， yī jǔ 'ér“ jìn fú qí zhòng”， yáo xiāng běn rén zé yú jī zhàn zhōng bèi shā。
【 yì wén】
dà fán duì dí zuò zhàn， zài shuāng fāng yíng lěi xiāng jù jiào yuǎn， bīng lì duì bǐ shì jūn lì dí de qíng kuàng xià， kě yǐ pài qiǎn qīng zhuāng qí bīng qián wǎng dí yíng tiǎo zhàn， tóng shí shè fú bīng děng dài dí rén lái gōng 'ér xí jī tā。 zhè yàng， dí rén biàn kě yǐ bèi dǎ bài。 cháng ruò dí rén yě shǐ yòng zhè zhǒng jì móu yǐn yòu wǒ shí， wǒ bù kě yǐ chū dòng quán bù bīng lì qù zhuī jī tā。 chéng rú bīng fǎ suǒ shuō：“ dí rén lí wǒ hěn yuǎn 'ér yòu qián lái tiǎo zhàn， shì qǐ tú yòu wǒ mào rán qīng jìn 'ér shàngdàng。”
shí liù guó shí qī， hòu qín jiànglǐng yáo xiāng shuài jūn jìn zhàn huáng luò zhèn， qián qín dì fú shēng pài qiǎn fú huáng méi、 dèng qiāng děng jiāng shuài lǐng bù qí bīng tǎo fá yáo xiāng。 yáo xiāng píng jù shēn gōu gāo lěi 'ér jiān shǒu bù zhàn。 dèng qiāng xiàng fú huáng méi jiàn yì shuō：“ yáo xiāng xìng gé juéjiàng zì fù， róng yì bèi tiǎo dòng。 wǒ men rú guǒ cháng qū jí jìn， zhí pò qí yíng lěi， yáo xiāng bì dìng fèn nù 'ér chū zhàn， zhè yàng biàn kě yī zhàn 'ér huó zhuō tā。” fú huáng méi tīng hòu cǎi nà liǎo zhè gè jiàn yì。 yú shì， pài qiǎn dèng qiāng shuài lǐng sān qiān qí bīng zhí pò yú yáo xiāng jūn yíng mén qián。 yáo xiāng wèicǐ dà nù， shuài lǐng qí quán bù jīng ruì bù duì chū yíng jiāo zhàn。 dèng qiāng wěi zhuāng zhàn bài 'ér yǐn jūn hòu tuì， yáo xiāng huī jūn zhuī dào sān yuán， zhè shí dèng qiāng tū rán huí jūn jù zhàn， fú huáng méi shuài lǐng dà jūn yě qià hǎo gǎn dào， yǔ yáo xiāng jūn zhǎn kāi jī zhàn， yī jǔ jī zhǎn liǎo yáo xiāng， quán bù fú huò liǎo tā de bù duì， fú huáng méi děng jiāng zhěng dùn duì wǔ， kǎi xuán 'ér guī。
【 yuán wén】
fán yǔ dí zhàn， yíng lěi xiāng yuǎn， shì lì xiāng jūn， kě qīng qí tiǎo gōng zhī， fú bīng yǐ dài zhī， qí jūn kě pò。 ruò dí yòng cǐ móu， wǒ bù kě yǐ quán qì jī zhī。 fǎ yuē：“ 〔 dí 〕 yuǎn 'ér tiǎo zhàn〔 zhě〕， yù rén zhī jìn yě。” ① shí liù guó ②， yáo xiāng ③ jù huáng luò ④， fú shēng ⑤ qiǎn jiāng fú huáng méi ⑥、 dèng qiāng ⑦ děng shuài bù qí〔 wàn wǔ qiān〕 tǎo xiāng。 xiāng shēn gōu gāo lěi， gù shǒu bù zhàn。 dèng qiāng yuē：“ xiāng xìng gāng bì， yì yǐ náo dòng。 ruò cháng qū yīháng， zhí yā qí lěi， xiāng bì fèn 'ér chū zhàn， kě yī zhàn 'ér qín yě。” huáng méi cóng zhī， qiǎn qiāng shuài qí sān qiān jūn yú lěi mén， xiāng nù， jìn ruì chū zhàn。 qiāng wěi bù shèng， shuài qí 'ér tuì， xiāng zhuī zhī yú sān yuán ⑧， qiāng huí〔 qí〕 jù xiāng，〔 é〕 ér huáng méi zhì， dà zhàn， zhǎn zhī，〔 jìn〕 fú qí zhòng，〔 huáng méi děng zhèn lǚ ⑨ ér guī。〕 ⑩【 zhù shì】
① dí yuǎn 'ér tiǎo zhàn zhě， yù rén zhī jìn yě： yǔ chū《 sūn zǐ bīng fǎ · xíng jūn piān》。
② shí liù guó： xī jìn mò nián， gè shǎo shù mín zú de shàng céng rén wù chéng gè zú rén mín qǐ yì zhī jī， fēn fēn qǐ bīng jiàn lì zhèng quán， cóng xī jìn huì dì yǒng 'ān yuán nián（ gōng yuán３ ０ ４ nián） xiōng nú zú liú yuān chēng wáng， dào běi wèi tài wǔ dì tài yán wǔ nián（ gōng yuán４３ ９ nián） tǒng yī běi fāng de１３５ nián jiān， gè zú tǒng zhì zhě xiān hòu zài běi fāng hé bā shǔ jiàn lì zhèng quán， zhù yào yòu： chéng hàn、 èr zhào（ qián、 hòu）、 sān qín（ qián、 hòu、 xī）、 sì yàn（ qián、 hòu、 nán、 běi）、 wǔ liáng（ qián、 hòu、 nán、 běi、 xī） hé xià shí liù guó， shǐ chēng cǐ shí qī wéi“ shí liù guó shí qī”。 lìng yòu rǎn wèi、 xī yàn hé dài（ běi wèi qián shēn） bù bāo kuò zài nèi。
③ yáo xiāng： qiāng zú shǒu lǐng yáo yì zhòng de dì wǔ zǐ。 nán 'ān chì tíng（ jīn gān sù lǒng xī xī） rén， zì jǐng guó。 dōng jìn mù dì yǒng hé bā nián（ gōng yuán３５ ２ nián）， qí fù sǐ， tā shuài zhòng guī fù dōng jìn， zhù qiáo chéng（ jīn hé nán xià yì běi）。 cì nián pàn jìn， jìn tún xū yí（ jīn jiāng sū xū yí běi）， zì chēng dàjiàng jūn、 dà dān yú。 hòu yí zhù xǔ chāng（ jīn hé nán xǔ chāng dōng）， yù móu qǔ guān zhōng。 jìn shēng píng yuán nián（ gōng yuán３５７ nián） bèi qián qín fú huáng méi suǒ shā。
④ huáng luò： jí huáng luò zhèn， yì chēng“ huáng bǎo zhèn”， wèi yú jīn shǎn xī tóng chuān xī nán。
⑤ fú shēng： qián qín fú jiàn de dì sān zǐ， zì zǐ cháng。 dōng jìn yǒng hé shí yī nián（ gōng yuán３５５ nián）， jiàn zú， fú shēng jí dì wèi， gǎi yuán shòu guāng。 zài wèi 'èr nián， wéi fú jiān suǒ shā。
⑥ fú huáng méi： qián qín fú jiàn zhī xiōng zǐ， chū shì jiàn wéi wèi dàjiàng jūn。 fú shēng jí wèi hòu， fēng guǎng píng wáng。 hòu yīn móu shā fú shēng shì xiè bèi shā。
⑦ dèng qiāng： mǎ běn jí gè běn jiē wù zuò“ dèng chā”， jīn jù shǐ jiàogǎi。 dèng qiāng， qián qín jiànglǐng， fú shēng shí rèn jiàn jié jiāng jūn， fú jiān shí rèn chē qí jiāng jūn。
⑧ sān yuán： dì míng。 wèi yú jīn shǎn xī chún huà dōng běi。
⑨ zhèn lǚ： wèi zhěng duì 'ér hái。
⑩ běn piān shǐ lì chū zì《 jìn shū · fú shēng jì》。
６２。 zhì zhàn【 tí shì】
běn piān yǐ《 zhì zhàn》 wéi tí， zhǐ zài chǎn shù duì dí zuò zhàn zhōng rú hé zhēng qǔ zhàn chǎng zhù dòng quán de wèn tí。 tā rèn wéi， diào dòng dí rén qián lái jiāo zhàn（“ zhèng dí lái zhàn”）， jiù huì shǐ dí rén chǔyú bīng shì cháng xū、 bèi dòng bù lì de dì wèi； wǒ bù shòu dí rén diào dòng（“ bù néng fù zhàn”）， jiù huì shǐ wǒ jūn chǔyú bīng shì cháng shí、 zhù dòng yòu lì de dì wèi。 zuò zhàn zhōng， zhǐ yào qiān fāng bǎi jì dì diào dòng dí rén jiù fàn， jiù kě yǐ wú wǎng bù shèng。 běn piān yǐn zì《 sūn zǐ bīng fǎ》 de“ zhì rén 'ér bù zhì yú rén”， nǎi shì dà jūn shì jiā sūn wǔ duì gǔ dài zuò zhàn zhù dòng quán de yī zhǒng kē xué biǎo shù， qí yì sī shì， zuò zhàn zhōng wǒ yào néng gòu diào dòng dí rén 'ér bù bèi dí rén suǒ diào dòng； qí shí zhì shì， tōng guò diào dòng dí rén 'ér zhǎng wò zhàn chǎng zhù dòng quán wèn tí。 suǒ wèi zhàn chǎng zhù dòng quán， jiù shì jūn duì zuò zhàn xíng dòng de zì yóu quán。 yòu liǎo zì yóu quán， jūn duì cái néng dǎ shèng zhàng； shī qù zì yóu quán， jūn duì jiù yào dǎ bài zhàng。 kě jiàn，“ dí rén 'ér bù zhì yú rén”， nǎi shì xū bǐ shí jǐ、 zhēng qǔ zhù dòng， diào dòng dí rén、 zhàn shèng dí rén de yī tiáo zhòng yào jūn shì yuán zé。 běn piān yǐ jù sūn zǐ zhè yī guāng huī sī xiǎng， yǐ《 zhì zhàn》 wéi zhuān tí jìn yī bù lùn shù liǎo zhēng qǔ zhù dòng quán duì yú zuò zhàn shèng lì de zhòng yào xìng， zhè shì fēi cháng bǎo guì de。
dōng hàn chū nián， dàjiàng gěng yǎn píng dìng gē jù Jǐnán jùn dì de zhāng bù zhī zhàn， jiù shì jiào hǎo tǐ xiàn“ zhì rén 'ér bù zhì yú rén”
zuò zhàn yuán zé de chéng gōng zhàn lì。 jiàn wǔ wǔ nián（ gōng yuán２９ nián） shí yuè， jiàn wēi dàjiàng jūn gěng yǎn fèng guāng wǔ dì zhī mìng shuài jūn dōng jìn， gē jù shì lì zhāng bù wén xùn hòu， jí lìng qí dàjiàng jūn fèi yì shuài bīng jù shǒu lì chéng， tóng shí yòu fēn bīng tún zhù zhù 'ā， yú tài shān、 zhōng chéng děng dì liè zhèn bù bīng， qǐ tú zǔ jié hàn jūn dōng jìn。 gěng yǎn shuài jūn dù guò huáng hé hòu， shǒu xiān gōng zhàn liǎo zhù 'ā， pò shǐ zhōng chéng de zhāng bù shǒu jūn bù zhàn zì táo。 cǐ shí， zuò zhèn lì chéng de fèi yì yī miàn píng chéng gù shǒu， yī miàn qiǎn qí dì fèi gǎn shuài bīng yī bù jìn shǒu jù lǐ。 gěng yǎn gēn jù dāng miàn de shí jì dí qíng， cǎi qǔ yáng gōng jù lǐ yǐ diào dòng fèi yì chū jī de zhàn fǎ， mìng lìng bù duì gǎn zào gōng chéng qì xiè， bìng gù yì yáng yán“ hòu sān rì dāng xī lì gōng jù lǐ chéng”（ jiàn《 hòu hàn shū · gěng yǎn chuán》， xià tóng） yǐ qī piàn hé mí huò dí rén。 fèi yì duì cǐ jìng xìn yǐ wéi zhēn， dào dì sān rì guǒ rán qīn shuài jīng bīng sān wàn lái jiù jù lǐ。 jù cǐ， gěng yǎn yī miàn fēn bīng yī bù xiàng jù lǐ yǐ zǔ kùn fèi gǎn， yī miàn qīn shuài zhù lì zhàn jù yòu lì dì xíng， huī jūn“ chéng gāo hé zhàn”， yī jǔ jiān miè liǎo fèi yì jūn yú yě zhàn yùn dòng zhī zhōng， ěr hòu jí sù zhuǎn bīng xiàng jù lǐ。 jù shǒu jù lǐ de fèi gǎn jiàn hàn jūn lái shì xùn měng， huāng máng chū chéng“ xī zhòng wáng guī zhāng bù”， hàn jūn bù zhàn 'ér kè jù lǐ， qí hòu， gěng yǎn chéng shèng“ zòng bīng gōng zhū wèi xià zhě”， lián kè sì shí yíng， xùn sù gōng zhàn lì chéng， wéi 'ěr hòu duó qǔ píng dìng zhāng bù gē jù shì lì de quán miàn shèng lì， diàn dìng liǎo jī chǔ。 gěng yǎn yǐ yáng dòng huò dí zhàn fǎ， chuàng zào liǎo diào dòng dí rén jiù fàn de chéng gōng zhàn lì。
【 yì wén】
dà fán diào dòng dí rén qián lái yǔ wǒ jiāo zhàn， jiù shǐ dí rén chǔyú bīng shì cháng xū、 bèi dòng bù lì de dì wèi， wǒ jūn bùwèi dí rén diào dòng qù zhàn， jiù shǐ wǒ jūn chǔyú bīng shì cháng shí、 zhù dòng yòu lì de dì wèi。 zuò zhàn zhōng， yīngdāng cǎi yòng duō zhǒng fāng fǎ diào dòng dí rén lái zhàn， wǒ jūn píng jù yòu lì dì xíng tiáo jiàn 'ér děng dài dí rén， zhè yàng jiù méi yòu bù shèng lì de。 chéng rú bīng fǎ suǒ shuō：“ zuò zhàn zhōng yào néng gòu diào dòng dí rén 'ér bù bèi dí rén suǒ diào dòng。”
dōng hàn jiàn wǔ wǔ nián， guāng wǔ dì liú xiù mìng lìng jiàn wēi dàjiàng jūn gěng yǎn quán bù shōu biān tóu jiàng díshì zú， zǔ chéng jiàn zhì， zhì shè jiāng lì。 rán hòu， gěng yǎn fèng mìng qīn shuài qí dū wèi liú xīn、 tài shān tài shǒu chén jùn děng bù duì， dōng jìn tǎo fá gē jù Jǐnán chēng xióng de zhāng bù。 zhāng bù huò xī zhè yī xiāo xī hòu， pài qí bù jiāng fèi yì shuài bīng jìn zhù lì chéng， yòu fēn qiǎn yī bù bīng lì tún zhù zhù 'ā， yòu zài tài shān、 zhōng chéng zhì shè shù shí yíng lěi yǐ fáng gěng yǎn lái gōng。 gěng yǎn shuài jūn dù guò huáng hé hòu， shǒu xiān gōng kè liǎo zhù 'ā chéng。 zài qí wéi gōng zhù 'ā zuò zhàn zhōng， gěng yǎn gù yì liú xià yī gè quē kǒu， ràng dí zhòng dé yǐ chū chéng táo wǎng zhōng chéng。 zhōng chéng shǒu jūn tīng shuō zhù 'ā yǐ bèi gōng pò， shí fēn kǒng jù， yú shì qì chéng 'ér táo wáng。 fèi yì fēn bīng yī bù lìng qí dì dì fèi gǎn shuài lǐng qù shǒu wèi jù lǐ chéng。
gěng yǎn huī jūn shǒu xiān jìn bī jù lǐ， bìng qiě yán lìng bù duì jìn kuài xiū zào gōng chéng qì xiè， xiàng gè bù xuān gào sān tiān hòu jiāng quán lì yǐ fù dì gōng dǎ jù lǐ chéng， tóng shí 'àn zhōng fàng chū yī xiē bèi fú rén yuán， gù yì ràng tā men táo guī hòu jiāng gěng yǎn yù dìng gōng chéng de rì qī bào gào fèi yì。 fèi yì guǒ rán dào zhè yī tiān qīn shuài jīng bīng sān wàn yú rén qián qù yuán jiù jù lǐ。 gěng yǎn jiàn cǐ qíng xíng， biàn gāo xīng dì duì bù jiāng men shuō：“ wǒ zhī suǒ yǐ xiū zào gōng chéng qì xiè， wéi de shì yòu shǐ fèi yì qián lái jiù fàn。 xiàn zài fàng zhe zhè xiē zhù yíng yě wài 'ér wú fáng yù shè shī de dí jūn bù dǎ， wèishénme yìng yào qiáng gōng shè fáng jiān gù de chéng chí ní？” yú shì， gěng yǎn fēn bīng yī bù jì xù wéi gōng hé qiān zhì jù lǐ de dí rén shǒu jūn， zì jǐ qīn shuài jīng ruì bù duì qiǎng zhàn zhì gāo diǎn， yǐ jū gāo lín xià zhī shì yǔ dí jiāo zhàn， dà bài dí jūn， jī zhǎn liǎo fèi yì。 rán hòu kǎn xià fèi yì shǒu jí zhǎn shì gěi jù lǐ de shǒu dí， dí rén wàng jiàn hòu yì cháng kǒng jù， fèi gǎn huāng máng táo wǎng jù shǒu jù dì de zhāng bù chù。 gěng yǎn quán bù shōu jiǎo liǎo jù lǐ chéng lǐ dí rén suǒ cún zhī jūn zī liáng chǔ， tóng shí yòu huī jūn jì xù gōng dǎ shàng wèi gōng kè de dí jūn yíng lěi， xiān hòu gōng kè liǎo sì shí duō zuò dí rén yíng lěi。 yú shì zuì zhōng píng dìng liǎo Jǐnán dì qū。
【 yuán wén】
fán zhì dí lái zhàn， zé bǐ shì cháng xū； bù néng fù zhàn， zé wǒ shì cháng shí。 duō fāng yǐ zhì dí zhī lái， wǒ jù biàn dì 'ér dài zhī， wú yòu bù shèng。 fǎ yuē：“ zhì rén 'ér bù zhì yú rén。”① hòu hàn jiàn wǔ wǔ nián， guāng wǔ② zhào gěng yǎn③， xī shōu jí jiàng fù， jié bù qū④， zhì jiāng lì， yǎn shuài qí dū wèi liú xīn、 tài shān tài shǒu chén jùn jiàngbīng 'ér dōng。 zhāng bù⑤ wén zhī， shǐ qí jiāng fèi yì jūn lì xià⑥， yòu lìng bīng tún zhù 'ā⑦， bié yú tài shān⑧、 zhōng chéng⑨ liè yíng shù shí yǐ dài zhī。 yǎn dù hé xiān jī zhù 'ā， bá zhī， gù kāi wéi yī jiǎo， lìng qí zhòng dé bēn guī zhōng chéng。
〔 zhōng chéng〕 rén wén zhù 'ā yǐ kuì， dà kǒng， suì kōng bì wáng qù。 fèi yì fēn bīng qiǎn qí dì fèi gǎn shǒu jù lǐ⑩， yǎn jìn bīng xiān xié jù lǐ， yán lìng jūn zhōng qù xiū gōng jù，〔 xuān chì zhū bù〕： hòu sān rì〔 dāng〕 xī lì gōng jù lǐ chéng。 yīn huǎn shēng kǒu，〔 lìng dé〕 wáng guī， yǐ yǎn qī gào yì。 yì zhì rì guǒ zì jiāng jīng bīng〔 sān wàn yú rén〕 lái jiù〔 zhī〕。 yǎn〔 xǐ〕 wèi zhū jiāng yuē：“ wú suǒ yǐ xiū gōng jù zhě， yù yòu zhì ⑾ zhī 'ěr。 yě bīng bù jī， hé yǐ chéng wéi？ ⑿” zé fēn bīng shǒu jù lǐ， zì shuài jīng ruì shàng gāng bǎn ⒀， chéng gāo hé zhàn， dà pò zhī， zhǎn yì。 jì 'ér qǔ shǒu jí yǐ shì jù lǐ， chéng zhōng jù， fèi gǎn〔 xī zhòng〕 wáng guī zhāng bù。 yǎn xī shōu qí jī jù， zòng bīng gōng zhū wèi xià zhě， píng sì shí yú yíng， suì dìng Jǐnán。 ⒁【 zhù shì】
① zhì rén 'ér bù zhì yú rén： yǔ chū《 sūn zǐ bīng fǎ · xū shí piān》。
② guāng wǔ： jí dōng hàn guāng wǔ dì liú xiù。
③ gěng yǎn dōng hàn míng jiāng。 fú fēng mào líng（ jīn shǎn xī xīng píng dōng běi） rén， zì bó zhāo。 xī hàn mò， cóng liú xiù qǐ bīng， rèn dàjiàng jūn。 liú xiù chēng dì hòu， rèn jiàn wēi dàjiàng jūn， fēng hǎo zhì hóu。 jiàn wǔ wǔ nián（ gōng yuán２９ nián）， fèng zhào shuài jūn jī miè chēng xióng yú jì nán jùn dì de gē jù shì lì zhāng bù。
④ bù qū： běn wèi zhōng guó gǔ dài jūn duì biān zhì zhī chēng， hòu yòu wèijiā pú zhī chēng。 běn piān zhè lǐ zhǐ jūn duì biān zhì。
⑤ zhāng bù： dōng hàn chū dì fāng fēn liè gē jù shì lì。 láng xié bù qí（ jīn shān dōng jí mò xī nán） rén， zì wén gōng。 xīn mǎng mò， liú xiù qǐ bīng， zhāng bù yì chéng jī yōng zhòng jù Jǐnán jùn dì， zì chēng wǔ wēi jiāng jūn。 liú xiù jiàn lì dōng hàn zhèng quán hòu， céng pài shǐ chí jié shòu bù wéi dōng lāi tài shǒu， dàn bù shā shǐ zì lì qí wáng， chéng wéi dōng hàn chū pán jù shān dōng Jǐnán yī dài de dì fāng gē jù shì lì。
jiàn wǔ wǔ nián wéi gěng yǎn jī bài tóu jiàng， hòu yīn móu pàn bèi shā。
⑥ lì xià： yì zuò“ lì chéng”， Jǐnán jùn zhì， wèi yú jīn shān dōng Jǐnán。
⑦ zhù 'ā： xiàn míng。 gù zhǐ zài jīn shān dōng Jǐnán xī。
⑧ tài shān： jùn míng。 zhì suǒ fèng gāo， wèi yú jīn shān dōng tài 'ān dōng。
⑨ zhōng chéng： gù zhǐ zài jīn shān dōng Jǐnán nán。
⑩ jù lǐ： gù zhǐ zài jīn shān dōng zhāng qiū xī。
⑾ yòu zhì： mǎ běn jí gè běn jiē wù zuò“ yòu zhì”， jīn jù shǐ jiàogǎi。
⑿ yě bīng bù jī， hé yǐ chéng wéi： cǐ liǎng jù chū zì《 zī zhì tōng jiàn · hàn jì sān shí sān》 gěng yǎn yǔ， ér《 hòu hàn shū · gěng yǎn chuán》 zé wéi“ jīn lái， shì qí suǒ qiú yě。”
⒀ gāng bǎn： jù《 ěr yǎ》 shì yì chēng： shān jǐ wéi gāng， shān pō wéi bǎn。 gāng bǎn， zài zhè lǐ kě zuò“ shān dǐng” huò“ zhì gāo diǎn” jiě。
⒁ běn piān shǐ lì chū zì《 hòu hàn shū · gěng yǎn chuán》 hé《 zī zhì tōng jiàn · hàn jì sān shí sān》。
６３。 yuǎn zhàn【 tí shì】
běn piān yǐ《 yuǎn zhàn》 wéi tí， zhǐ zài chǎn shù cǎi yòng“ yuǎn 'ér shì zhī jìn” de yáng dòng zhàn fǎ qí xí jiān dí de zhǐ dǎo yuán zé wèn tí。 tā rèn wéi， fán yǔ dí rén gé shuǐxiàng jù， rú guǒ dǎ suàn cóng yuǎn chù dù shuǐ jī dí shí， jiù wěi zhuāng chéng cóng jìn chù dù shuǐ de yàng zǐ， yǐ xī yǐn dí rén bīng lì， rán hòu chéng qí yuǎn chù kōng xū zhī xì， xùn sù dù hé jìn jī dí rén。 tā hái qiáng diào zhǐ chū， yī dàn quē shǎo dù chuán shí， kě yòng zhú mù、 pú wěi、 yīng fǒu děng jiù biàn qì cái zhā chéng pái fá zuò wéi dù hé gōng jù。 běn piān suǒ yǐn“ yuǎn 'ér shì zhī jìn” yǔ xià piān《 jìn zhàn》 suǒ yǐn“ jìn 'ér shì zhī yuǎn”， jūn xì sūn zǐ yòng bīng“ guǐ dào shí 'èr fǎ” zhī yī。 zhàn zhēng shí jiàn jīng yàn zhèng míng， cǎi yòng cǐ zhǒng zhì zào jiǎ xiàng、 yáng dòng wù dí de“ shì xíng” zhàn fǎ， jì kě yǎn gài wǒ fāng zhēn shí yì tú bùwèi dí rén suǒ kuī zhī， yòu kě diào dòng dí rén jiù fàn， cóng 'ér shǐ zhī xiàn rù gù cǐ shī bǐ de bèi dòng 'áidǎ jú miàn。 zhè yàng， wǒ biàn kě yǐ chéng dí bīng sàn shì xū zhī xì， zài wǒ suǒ xuǎn dìng de tū xí fāng xiàng（ yuǎn chù huò jìn chù）， chū qí bù yì， tū rán jìn jī， jiù kě shōu qí xí jiān dí zhī gōng。 yīn cǐ， cǎi yòng yǐ zhì zào jiǎ xiàng、 yáng dòng wù dí wéi nèi róng de“ shì xíng” zhī fǎ， shì zhōng guó gǔ dài bīng jiā suǒ cháng chàng dǎo de yòu xiào zhàn fǎ。
hàn gāo zǔ 'èr nián（ gōng yuán qián２０５ nián） bā yuè， hán xìn fèng mìng jìn jī wèi wáng bào zhī zhàn， jiù shì cǎi yòng“ yuǎn 'ér shì zhī jìn” de yáng dòng zhàn fǎ qǔ shèng de。 dāng shí， wèi wáng bào shuài zhòng jù shǒu 'ān yì， hán xìn wéi xī yǐn qí zhù yì lì， nǎi yú lín jìn chén fàng dà pī chuán zhǐ， wěi zhuāng chéng yào cóng cǐ jìn chù lín jìn dù hé de yàng zǐ， bǎ dí rén de zhù yì lì xī yǐn zài cǐ chù hòu， hán xìn zé qīn shuài hàn jūn zhù lì tōu tōu běi shàng， cóng yuǎn chù xià yáng fāng xiàng dōng dù huáng hé， chū dí bù yì dì yī jǔ xí zhàn liǎo 'ān yì， qín huò liǎo wèi wáng bào， chuàng zào liǎo yáng dòng qí xí de chéng gōng zhàn lì。
【 yì wén】
dà fán yǔ dí rén gé hé duì kàng shí， wǒ rú yào cóng yuǎn chù dù hé chū jī dí rén， kě duō zhì yī xiē chuán zhǐ yú hé biān， wěi zhuāng chéng yào cóng jìn chù dù hé de yàng zǐ， dí rén jiù bì dìng yào jí zhōng bīng lì lái zǔ jī， zhè yàng wǒ biàn kě yǐ cóng dí rén fáng shǒu bó ruò de yuǎn chù dù hé xí jī dí rén。 cháng ruò méi yòu dù hé chuán zhǐ， zé kě yǐ yòng zhú mù、 pú wěi、 yīng fǒu、 wèng náng、 qiānggǎn děng jiù biàn qì cái zhā chéng pái fá， dōukě yòng yǐ dù hé。 chéng rú bīng fǎ suǒ shuō：“ dǎ suàn cóng yuǎn chù jìn gōng dí rén， jiù wěi zhuāng chéng cóng jìn chù chū jī de yàng zǐ。”
xī hàn chū nián， wèi wáng bào kāi shǐ shí guī jiàng liǎo hàn cháo， bù jiǔ yòu yǐ mǔ bìng wéi cí qǐng qiú huí qù tàn wàng， yī huí dào fēng dì， lì jí qiē duàn huáng hé xī 'àn lín jìn guān de jiāo tōng， fǎn pàn liǎo hàn cháo， ér yǔ chǔ guó dìng yuē jiǎng hé。 hàn dì liú bāng pài qiǎn lìyìjī qián wǎng yóushuì wèi wáng bào chóngxīn guī shùn cháo tíng， dàn wèi wáng bào zhí yì bù tīng。 liú bāng yú shì rèn mìng hán xìn wéi zuǒ chéngxiàng shuài jūn jìn jī wèi wáng bào， ér wèi wáng bào zé zài pú bǎn zhù zhā zhòng bīng， fēng suǒ lín jìn guān。 hán xìn zhēn duì cǐ qíng， jiù cǎi yòng zēng shè yí bīng zhī fǎ， bǎi kāi chuán zhǐ， wěi zhuāng chéng yào cóng lín jìn dù hé de yàng zǐ， ér yǐ yǐn bì qián jìn de zhù lì bù duì cóng xià yáng fāng xiàng chéng zuò mù yīng dù guò huáng hé hòu， jìng zhí xí jī 'ān yì。 wèi wáng bào jīng huāng shī cuò， cōng máng lǐng bīng yíng zhàn hán xìn bù duì， hán xìn huī jūn fèn zhàn， yī jǔ fú huò wèi wáng bào， píng dìng liǎo wèi dì， zhì wéi hé dōng jùn。
【 yuán wén】
fán yǔ dí zǔ shuǐxiàng jù， wǒ yù yuǎn dù， kě duō shè zhōu jí， shì zhī ruò jìn jì， zé dí bì bìng zhòng yìng zhī， wǒ chū qí kōng xū yǐ jì。 rú wú zhōu jí， kě yòng zhú mù、 pú wěi、 yīng fǒu①、 wèng náng②、 qiānggǎn zhī shǔ， zhuì wéi pái fá， jiē kě jì dù。 fǎ yuē：“ yuǎn 'ér shì zhī jìn。”③ hàn chū， wèi wáng bào④ chū jiàng hàn， fù yǐ qīn jí qǐng guī， zhì guó， jí jué qí hé guān⑤ fǎn〔 hàn〕， yǔ chǔ yuē hé。 hàn wáng qiǎn lì shēng⑥ wǎng shuō bào， bù tīng。 hàn wáng yǐ hán xìn wéi zuǒ chéng xiāng jī bào。〔 wèi wáng〕 shèng bīng pú bǎn⑦， sài lín jìn⑧； xìn nǎi yì wéi yí bīng， chén chuán yù dù lín jìn， ér fú bīng cóng xià yáng⑨ yǐ mù yīng〔 fǒu〕⑩ dù jūn， xí 'ān yì⑾。 wèi wáng bào jīng， shuài bīng yíng zhàn， xìn suì lǔ bào， dìng wèi〔 wéi hé dōng jùn〕。⑿【 zhù shì】
① yīng fǒu（ ｙ ī ｎ ｇ eǒ ｕ）： yīng， yī zhǒng táo zhì de shèng jiǔ qì； fǒu， tóng“ fǒu”， yī zhǒng táo zhì de chuī jù。 cǐ liǎng zhǒng qì jù， qí xíng zhuàng jūn wéi xiǎo kǒu dà fù， zài dù hé wú zhōu de qíng kuàng xià， kě yǐ jiāng qí yǔ zhú mù、 pú wěi lián zhuì zài yī qǐ， zuò wéi dù hé yòng de piāo fú gōng jù。
② wèng náng： yě shì yī zhǒng xíng rú yīng zhuàng de chéngqì。
③ yuǎn 'ér shì zhī jìn： yǔ chū《 sūn zǐ bīng fǎ · jì piān》。
④ wèi wáng bào： jí wèi bào， zhàn guó shí wèi guó guì zú zǐ dì。 qín miè wèi hòu， yǔ qí xiōng jiù jiē bèi biǎn wéi shù rén。 qín mò， chén shèng qǐ yì gōng xià wèi dì， lì jiù wéi wèi wáng。 hòu jiù bèi qín jiāng zhāng hán jī bài 'ér zì shā， bào táo wǎng chǔ， chǔ huái wáng yú yǐ yuán bīng shōu fù wèi dì， bèi lì wéi wèi wáng。 hòu cóng xiàng yǔ rù guān， bèi xǐ zhì hé dōng jùn， fēng wéi xī wèi wáng。 liú bāng dìng sān qín， bào pàn chǔ guī hàn， bù jiǔ yòu pàn hàn guī chǔ。 hàn gāo zǔ 'èr nián（ gōng yuán qián２０５ nián） bā yuè， wéi hán xìn jī bài bèi fú， hòu zài xíng yáng bèi shā。
⑤ hé guān： zhǐ huáng hé dù kǒu lín jìn guān， hòu gǎi míng pú jīn guān， gù zhǐ zài jīn shǎn xī dà lì dōng de huáng hé xī 'àn。
⑥ lì shēng： jí lìyìjī， liú bāng de móu shì。
⑦ pú bǎn： yì míng。 jí jīn shān xī yǒng jì xī zhī huáng hé dōng 'àn de pú zhōu zhèn。
⑧ lín jìn： xiàn míng。 gù zhǐ zài jīn shǎn xī dà lì dōng， yǔ jiù guān xiāng duì。
⑨ xià yáng： xiàn míng。 gù zhǐ zài jīn shǎn xī hán chéng xī nán zhī huáng hé xī 'àn。⑩ mù yīng fǒu： jí yǐ mù yā fù yīng fǒu zuò wéi dù hé gōng jù。 yī shuō yǐ mù wéi qì rú yīng fǒu。
⑾ ān yì： zhàn guó wèi dū， hàn zhì wéi xiàn。 wèi yú jīn shān xī xià xiàn xī。 wèi bào jù cǐ fǎn hàn。
⑿ běn piān shǐ lì chū zì《 shǐ jì · huái yīn hóu lièzhuàn》； yòu jiàn《 hàn shū · huái yīn hóu chuán》。
６４。 jìn zhàn【 tí shì】
běn piān yǐ《 jìn zhàn》 wéi tí， zhǐ zài chǎn shù cǎi yòng“ jìn 'ér shì zhī yuǎn” de yáng dòng zhàn fǎ qí xí jiān dí de zhǐ dǎo yuán zé wèn tí。 tā rèn wéi， zài yǔ dí rén gé hé duì kàng shí， cháng ruò dǎ suàn cóng jìn chù jìn jī dí rén， jiù yào cǎi qǔ duō shè yí bīng zhī fǎ， wěi zhuāng chéng yuǎn dù zhī zhuàng yǐ xī yǐn hé fēn sàn dí rén bīng lì， rán hòu wǒ cóng dí rén jìn chù kōng xū zhī dì xí jī tā， jiù néng bǎ dí rén dǎ bài。“ jìn 'ér shì zhī yuǎn” yǔ“ yuǎn 'ér shì zhī jìn”， dōushì gǔ dài zhàn zhēng zhōng cháng wéi bīng jiā suǒ cǎi yòng de yī zhǒng yáng dòng wù dí wéi nèi róng de“ shì xíng” zhàn fǎ。 chūn qiū yuè wú lì zé zhī zhàn， jiù yuè fāng lái kàn， jiù shì yùn yòng“ jìn 'ér shì zhī yuǎn” zhàn fǎ de chéng gōng yī lì。
fā shēng zài chūn qiū mò qī（ jí gōng yuán qián４７ ８ nián） de yuè wú lì zé zhī zhàn， shì yuè guó miè wáng wú guó de guān jiàn yī zhàn。
yuè jūn suǒ yǐ néng gòu zhàn shèng wú jūn， cóng zuò zhàn zhǐ dǎo shàng kàn， yuè wáng gòu jiàn chéng gōng dì yùn yòng“ jìn 'ér shì zhī yuǎn” de yáng dòng wù dí zhàn fǎ， shì qí qǔ dé cǐ zhàn shèng lì de zhòng yào yuán yīn。 dāng shí， yuè wáng gòu jiàn lì yòng yè 'àn tiáo jiàn， zài zhù lì bù duì de liǎng yì shè zhì zuǒ、 yòu jù zú（ fēn duì）， cǎi qǔ liǎng yì（ yuǎn chù） yáng dù diào dòng dí rén， zhōng yāng（ jìn chù） tū pò， chéng xū dǎo xì de zhàn shù， qīn shuài sān jūn zhù lì cóng jìn chù tōu dù guò hé， chū qí bù yì， dà bài wú jūn zhù lì， wéi miè wáng wú guó diàn dìng liǎo shèng lì jī chǔ， chuàng zào liǎo wǒ guó zhàn zhēng shǐ shàng jiào zǎo de yī cì cǎi yòng“ jìn 'ér shì zhī yuǎn” zhàn fǎ qí xí jiān dí de chéng gōng zhàn lì。
【 yì wén】
dà fán yǔ dí rén gé hé duì zhèn， wǒ rú yào cóng jìn chù jìn gōng dí rén， jiù fǎn 'ér wěi zhuāng chéng cóng yuǎn chù dù hé de yàng zǐ。 wèicǐ， bì xū duō duō shè zhì yī xiē yí bīng， zhuāng zuò cóng hé de shàng、 xià yóu yuǎn chù dù hé jìn gōng de jià shì， dí rén yī dìng huì fēn sàn bīng lì lái yìng fù。 zhè yàng， wǒ jiù kě yǐ chéng xì 'àn zhōng chū bīng cóng jìn chù xí jī dí rén， dí rén jiù kě yǐ bèi dǎ bài。 chéng rú bīng fǎ suǒ shuō：“ dǎ suàn cóng jìn chù jìn gōng dí rén， jiù wěi zhuāng chéng cóng yuǎn chù chū jī de yàng zǐ。”
chūn qiū shí qī， yuè guó tǎo fá wú guó， wú wáng chū bīng yú lì zé jìn xíng dǐ kàng， ér yǔ yuè jūn gé lì zé shuǐ duì zhèn xiāng kàng。 yuè jūn fēn wéi zuǒ yòu liǎng yì， chéng yè léi gǔ hūháo 'ér jìn， wú jūn zé fēn bīng jìn xíng dǐ yù。 yuè wáng gòu jiàn qīn shuài zhù lì bù duì tōu tōu cóng zhōng yāng jìn chù dù guò lì zé shuǐ， zhíbèn wú guó zhōng jūn zhù lì 'ér jī gǔ chōng shā guò qù， zhì shǐ wú jūn dà bài， wú guó zuì zhōng miè wáng。
【 yuán wén】
fán yǔ dí jiā shuǐ wéi zhèn， wǒ yù gōng jìn， fǎn shì yǐ yuǎn， xū duō shè yí bīng， shàng xià yuǎn dù， dí bì fēn bīng lái yìng， wǒ kě yǐ qián shī jìn xí zhī， qí jūn kě pò。 fǎ yuē：“ jìn 'ér shì zhī yuǎn。”① chūn qiū， yuè rén fá wú， wú rén yù zhī lì zé， jiā shuǐ 'ér zhèn。 yuè rén② wéi zuǒ yòu zhèn、 yè gǔ zào 'ér jìn，〔 wú shī fēn yǐ yù zhī。 yuè zǐ yǐ sān jūn qián shè， dāng〕 wú zhōng bīng 'ér gǔ zhī， wú jūn dà bài， suì zhì miè wáng。③【 zhù shì】
① jìn 'ér shì zhī yuǎn： yǔ chū《 sūn zǐ bīng fǎ · jì piān》。
② yuè rén： mǎ běn jí gè běn jiē wù zuò“ chǔ rén”， jīn jù shǐ jiàogǎi。
③ běn piān shǐ lì tóng《 yè zhàn》， chū zì《 zuǒzhuàn · āi gōng shí qī nián》。
６５。 shuǐ zhàn【 tí shì】
běn piān suī yǐ《 shuǐ zhàn》 wéi tí， dàn suǒ chǎn shù de nèi róng bìng fēi shì shuǐ shàng zuò zhàn de wèn tí， ér shì lù shàng zuò zhàn rú hé lì yòng shuǐ liú fǔ zhù jūn duì jìn gōng qǔ shèng de wèn tí。 tā rèn wéi， zài yǔ dí rén gé shuǐ duì zhì shí， rú guǒ bù dǎ suàn yǔ dí jué zhàn de huà， kě jìn shuǐ shè zhèn， píng shuǐ zǔ dí guò hé； rú guǒ dǎ suàn yǔ dí jué zhàn de huà， zé yìng zài lí hé shāo yuǎn chù shè zhèn， yǐ cǐ yòu dí dù hé， dài qí“ shè shuǐ bàn dù” ér jī zhī。 běn piān suǒ chǎn shù de zhè xiē wèn tí， wú lùn shì píng shuǐ zǔ dí， hái shì yòu dí bàn dù， dōushì chǎn fā《 sūn zǐ bīng fǎ · huǒ gōng piān》 suǒ tí chū de“ yǐ shuǐ zuǒ gōng zhě qiáng” zhè yī guān diǎn。 zài zhōng guó gǔ dài zhàn zhēng zhōng， yùn yòng“ yǐ shuǐ zuǒ gōng” zhǐ dǎo yuán zé 'ér zhàn shèng dí rén de shì bù fá qí lì de。 hàn chū， dàjiàng hán xìn jī bài chǔ jiāng lóng qiě de wéi shuǐ zhī zhàn， jiù shì tǐ xiàn“ yǐ shuǐ zuǒ gōng” yuán zé de chéng gōng zhàn lì。
hàn gāo zǔ sì nián（ gōng yuán qián２０３ nián） shí yī yuè， hán xìn shuài jūn gōng qí jìn zhì wéi shuǐ， yǔ běi shàng jiù qí de chǔ jiāng lóng qiě suǒ bù gé shuǐ 'ér zhèn。 dāng shí， lóng qiě jūn“ hào chēng 'èr shí wàn”（ jiàn《 shǐ jì · huái yīn hóu lièzhuàn》）， yǔ hán xìn suǒ shuài shù wàn bīng lì xiāng bǐ， shì zhàn jué duì yōu shì。 dàn hán xìn bìng méi yòu bèi bīng duō shì zhòng de dí rén suǒ xià dǎo， xiāng fǎn， tā què cóng dāng miàn dí qíng shí jì chū fā， chōng fēn lì yòng wéi shuǐ zhè yī tiān rán tiáo jiàn lái dǎ jī dí rén。 jiāo zhàn qián， hán xìn mì mì pài rén chéng yè yòng dà pī shā dài jiāng wéi shuǐ shàng yóu dǔ zhù； jiē zhàn zhōng， hán xìn cǎi qǔ yáng bài yòu dí dù hé， dài qí dù guò yī bàn shí， mìng rén tū rán jué yōng fàng shuǐ， dà shuǐ zhí xiè 'ér xià， lì jí jiāng zhèng zài dù shuǐ de chǔ jūn chōng chéng liǎng duàn。 yú shì， hán xìn chéng dí jí dù hùn luàn zhī jī， huī jūn xùn měng gōng jī， yī jǔ quán jiān yǐ dù zhī chǔ jūn， bìng jī zhǎn chǔ jiāng lóng qiě， wèi jí dù hé de lìng yī bàn chǔ jūn bù zhàn zì kuì， qí wáng tián guǎng yě xià dé táo páo liǎo。 qí hòu， hán xìn chéng shèng shuài jūn zhuī jī， jiāng kuì táo zhōng de chǔ jūn quán bù fú lǔ liǎo， qǔ dé liǎo píng qí zhī zhàn de quán miàn shèng lì。
【 yì wén】
dà fán duì dí zuò zhàn， huò zhě zài hé 'àn liè zhèn duì dí， huò zhě yú shuǐ shàng jià chuán jī dí， zhè dū jiào zuò shuǐ zhàn。 rú zài jìn shuǐ 'àn biān zuò zhàn shí， bì xū jù hé shuǐ shāo yuǎn xiē， zhè yàng， yī fāng miàn kě yǐ yǐn yòu dí rén dù hé， yī fāng miàn kě yǐ shǐ dí rén bù shēng yí xīn。 wǒ yī dìng yào yǔ dí rén jué zhàn shí， jiù bù yào zài kào jìn hé shuǐ de 'àn biān yíng jī dí rén， pà de shì dí rén bù gǎn dù hé 'ér lái； wǒ rú guǒ bù xiǎng tóng dí rén jué zhàn shí， jiù píng jù hé 'àn yòu lì dì shì zǔ jié dí rén， shǐ qí wú fǎ dù guò hé lái。 rú guǒ dí rén dù hé lái yǔ wǒ zhàn shí， wǒ kě yǐ zài 'àn biān děng dào dí rén dù guò yī bàn shí zài xí jī tā。 zhè yàng zuò zhàn jiù lì yú qǔ shèng。 chéng rú bīng fǎ suǒ shuō：“ dài dí rén dù hé yī bàn shí， jiù kě yǐ chū bīng xí jī tā。”
xī hàn chū nián， móu shì lìyìjī fèng liú bāng zhī mìng yóushuì qí guó 'ér shǐ zhī guī shùn liǎo hàn tíng， zì cǐ qí wáng tián guǎng měi tiān yǔ lìyìjī yǐn jiǔ zuò lè， chè chú liǎo fáng yù hàn jūn de shǒu bèi lì liàng。 móu shì kuǎi tōng jiàn yì hán xìn chéng qí guó shǒu bèi fèi chí zhī xì 'ér chū bīng jìn gōng tā； hán xìn cǎi nà liǎo tā de yì jiàn， yú shì shuài jūn dù guò huáng hé， chū dí bù yì dì yī jǔ xí pò liǎo qí guó。 qí wáng tián guǎng rèn wéi shì lìyìjī chū mài liǎo zì jǐ， biàn bǎ tā zhǔ sǐ liǎo， rán hòu táo wǎng gāo mì， xiàng chǔ guó qiú jiù。 chǔ wáng yú shì pài qiǎn lóng qiě wéi jiāng shuài bīng hào chēng 'èr shí wàn qián wǎng yuán jiù qí guó。 yòu rén quàn lóng qiě shuō：“ hàn jūn yuǎn lí běn tǔ 'ér lái pàn sǐ zuò zhàn， qí fēng máng ruì shèng bù kě zǔ dǎng， qí、 chǔ jūn duì shì zài zì jǐ dì yù nèi zuò zhàn， shì zú róng yì táo sàn。 yīn cǐ， bù rú cǎi qǔ shēn gōu gāo lěi gù shǒu bù zhàn zhī cè， jiào qí wáng pài qiǎn qí xīn fù dà chén qù zhāo fǔ shī xiàn de chéng yì。 zhè xiē shī xiàn de chéng yì zhī dào zì jǐ de guó wáng hái zài， qiě yòu chǔ jūn qián lái jiù yuán， jiù yī dìng huì fǎn pàn hàn jūn。 hàn jūn yīn kè jū zài bié guó tǔ dì shàng， bì dìng huì zào chéng quē shǎo liáng shí de bù lì tài shì， zhè yàng， jiù kě yǐ bù jīng jiāo zhàn 'ér qín huò tā men liǎo。” dàn lóng qiě bù yǐ wéi rán dì shuō：“ wǒ yī xiàng liǎo jiě hán xìn de wéi rén， tā shì róng yì duì fù de。 rú jīn ruò shì yuán jiù qí guó bù jīng jiāo zhàn 'ér pò jiàng liǎo hán xìn， wǒ hái yòu shénme zhàn gōng kě yán？ rú guǒ tóng tā jiāo zhàn 'ér yòu néng zhàn shèng tā， qí guó de yī bàn tǔ dì kě jiù chéng wèiwǒ de fēng dì liǎo。” yú shì， shuài jūn qián jìn， yǔ hàn jūn xiāng gé wéi shuǐ 'ér bǎi kāi liǎo zhèn shì。 hán xìn lián yè pài rén zhì zuò liǎo dà pī dài náng zhuāng mǎn shā zǐ， dǔ zhù liǎo wéi shuǐ shàng yóu， qīng chén yòu qīn shuài bù fēn bīng lì dù hé xí jī lóng qiě 'ér wěi zhuāng chéng zhàn bài táo huí。 lóng qiě jiàn cǐ gāo xīng dì shuō：“ wǒ běn lái jiù zhī dào hán xìn shì gè dǎn xiǎo pà zhàn de nuò fū。” yú shì huī jūn dù hé zhuī jī hàn jūn。 hán xìn lì jí pài rén jué kāi wéi shuǐ shàng yóu de shā dài， hé shuǐ dùn shí qīng xiè 'ér zhì。 cǐ shí， lóng qiě de bù duì shàng yòu dà bàn méi yòu dù guò wéi shuǐ， hán xìn chéng xiōng yǒng shuǐ shì huī jūn měng liè jié shā jī zhǎn liǎo lóng qiě。 bèi shuǐ gé duàn 'ér zhì liú wéi shuǐ dōng 'àn de lóng qiě bù duì fēn fēn táo sàn， qí wáng tián guǎng yě xià dé táo páo liǎo。 hán xìn chéng shèng zhuī jī bài bīng dào chéng yáng， fú huò liǎo quán bù chǔ jūn。 yú shì píng dìng liǎo qí guó。
【 yuán wén】
fán yǔ dí zhàn， huò 'àn biān wéi zhèn， huò shuǐ shàng bó zhōu， jiē wèi zhī shuǐ zhàn。 ruò jìn shuǐ wéi zhàn， xū qù shuǐ shāo yuǎn， yī zé yòu dí shǐ dù， yī zé shì dí wú yí。 wǒ yù bì zhàn， wù jìn shuǐ yíng dí， kǒng qí bù dé dù。 wǒ yù bù zhàn， zé jù shuǐ zǔ zhī， shǐ dí bù néng jì。 ruò dí shuài bīng dù shuǐ lái zhàn， kě yú shuǐ biān sì qí bàn jì 'ér jī zhī， zé lì。 fǎ yuē：“ shè shuǐ bàn dù kě jī。”① hàn lì shēng shuō qí xià zhī， qí wáng② rì yǔ shēng zòng jiǔ wéi lè， ér bà shǒu bèi。 kuǎi tōng③ shuō xìn， suì dù hé， xí pò qí。
qí xià yǐ lì shēng mài jǐ， pēng zhī， ér zǒu gāo mì④， qǐng jiù yú chǔ。 chǔ qiǎn lóng qiě jiàngbīng〔 hào chēng 'èr shí wàn〕 jiù qí。 huò〔 shuō lóng qiě〕 yuē：“ hàn bīng yuǎn lái， qí fēng nán dāng， qí、 chǔ zì jū qí dì〔 zhàn〕， bīng yì bài sàn。 bù rú shēn bì， lìng qí wáng shǐ qí xìn chén zhāo suǒ wáng chéng， wén qí wáng zài， chǔ lái jiù， bì fǎn hàn。⑤。 hàn bīng kè jū， qí shì wú suǒ shí， kě bù zhàn 'ér qín yě。” lóng qiě yuē：“ wú zhī hán xìn wéi rén， yì yǔ 'ěr。 jīn ruò jiù qí bù zhàn 'ér jiàng zhī， yòu hé gōng？ ruò zhàn 'ér shèng， qí bàn kě dé。” suì jìn bīng yǔ hàn jūn jiā wéi shuǐ⑥ ér zhèn。 xìn yè shǐ rén〔 wéi〕 náng〔 shèng〕 shā yōng shuǐ shàng liú， dàn dù jī qiě， yáng bài zǒu。 lóng qiě xǐ yuē：“ wú gù zhī xìn qiè。” suì zhuī zhī〔 dù shuǐ〕。 xìn shǐ rén jué yōng náng， shuǐ dà zhì， qiě jūn dà bàn bù dé dù， jí jī， shā qiě。〔 lóng qiě〕 shuǐ dōng jūn sàn zǒu，〔 qí wáng guǎng〕 wáng qù。〔 xìn suì zhuī běi zhì chéng yáng⑦， jiē lǔ chǔ zú〕， suì píng qí。⑧【 zhù shì】
① shè shuǐ bàn dù kě jī： yǔ chū《 wú zǐ · liào dí dì 'èr》。
② qí wáng： jí tián guǎng。
③ kuǎi tōng： běn míng chè， yīn yǔ hàn wǔ dì liú chè tóng huì， gù shǐ jiā gǎi“ chè” wéi“ tōng”。 kuǎi tōng， fàn yáng（ jīn hé běi xú shuǐ běi） rén。 chén shèng qǐ bīng fǎn qín hòu， pài wǔ chén jìn qǔ zhào dì， tōng shuō fàn yáng lìng xú gōng guī jiàng， wǔ chén bù zhàn 'ér dé zhào dì sān shí yú chéng。 hòu yòu quàn hán xìn xí qǔ zhào dì， chéng wéi hàn chū zhòng yào móu shì hé shuō kè。
④ gāo mì： jùn míng。 gù zhǐ zài jīn shān dōng gāo mì xī nán。
⑤ fǎn hàn： mǎ běn jí gè běn jiē wù zuò“ jí hàn”， jīn jù shǐ jiàogǎi。
⑥ wéi shuǐ： jīn chēng wéi hé， zài shān dōng shěng dōng bù。
⑦ chéng yáng： gǔ dì míng。 gù zhǐ zài jīn shān dōng hé zé dōng běi。
⑧ běn piān shǐ lì chū zì《 shǐ jì · huái yīn hóu lièzhuàn》。
６６。 huǒ zhàn【 tí shì】
běn piān yǐ《 huǒ zhàn》 wéi tí， zhǐ zài chǎn shù zài hé zhǒng tiáo jiàn xià cǎi yòng huǒ gōng zhàn fǎ jī dí de wèn tí。 tā rèn wéi， duì yú zài cǎo mǎng dì dài zhā yíng zhī dí， huò zhě duì dí rén de liáng cǎo tún suǒ， kě lì yòng gān zào tiān qì“ yīn fēng zòng huǒ yǐ fén zhī， xuǎn jīng bīng yǐ jī zhī”， jiù kě yǐ dǎ bài dí rén。 shí shī huǒ gōng jī dí， zhè zài lěng bīng qì shí dài shì cháng wéi bīng jiā suǒ cǎi yòng de yī zhǒng duì dí zuò zhàn shǒu duàn。 běn piān zhè lǐ suǒ shuō de“ huǒ gōng”， shí jì shàng shì yòng huǒ fén zhī fǎ fǔ zhù bù duì gōng jī dí rén de wèn tí， yě jiù shì《 sūn zǐ bīng fǎ · huǒ gōng piān》 suǒ chǎn míng de“ yǐ huǒ zuǒ gōng” de yì sī。 yòng huǒ lái fǔ zhù bù duì jìn gōng， qí xiào guǒ suī rán tè bié xiǎn zhù， dàn tā yǔ huǒ qì dà liàng chū xiàn bìng guǎng fàn yòng yú zhàn zhēng hòu de rè bīng qì shí dài suǒ jiǎng de“ huǒ gōng”， fēi tóng yī yì。 zhè shì bì xū jiā yǐ míng què de wèn tí。
dōng hàn líng dì zhōng píng yuán nián（ gōng yuán１８４ nián） sì yuè， hàn jiāng huáng fǔ sōng、 zhū jùn gòng shuài bù qí bīng sì wàn yú rén， jìn gōng yǐng chuān jùn de huáng jīn jūn bō cái suǒ bù。 zhū jùn suǒ tǒng bù duì bèi bō cái dǎ bài， huáng fǔ sōng zé shuài suǒ bù tuì bǎo cháng shè。 bō cái chéng shèng huī jūn bāo wéi liǎo cháng shè。 cóng dāng shí shuāng fāng bīng lì duì bǐ de qíng kuàng kàn， bō cái jūn míng xiǎn yōu yú huáng fǔ sōng jūn。 dàn shì， chǔyú“ bīng shǎo， jūn zhōng jiē kǒng”（ jiàn《 hòu hàn shū · huáng fǔ sōng zhū jùn lièzhuàn》， xià tóng） tài shì xià de huáng fǔ sōng， bìng méi yòu wèicǐ bèi dòng bù lì de xíng shì suǒ xià dǎo， xiāng fǎn， tā cóng“ bīng yòu qí biàn， bù zài zhòng guǎ” de zhèng què rèn shí chū fā， jǐn jǐn zhuā zhù bō cái“ yǐ cǎo jié yíng， yì wéi fēng huǒ” de jūn shì ruò diǎn， lì yòng dà fēng tiān qì， chéng yè pài rén chū chéng zòng huǒ pèi hé bù duì zuò zhàn， yòu yǔ cáo cāo yuán jūn mìqiè xié tóng，“ hé bīng gèng zhàn”， yīn 'ér néng gòu qǔ dé jī bài bō cái、“ zhǎn shǒu shù wàn jí” de zhòng dà shèng lì。 zhè zài zuò zhàn zhǐ dǎo shàng shì bù wú kě qǔ zhī chù de。 ér huáng jīn jūn jiànglǐng bō cái， zài dà bài zhū jùn zhī hòu yòu bāo wéi huáng fǔ sōng yú cháng shè， zhè běn lái yǐ shǐ zì jǐ chǔyú yōu shì 'ér zhù dòng de yòu lì dì wèi， rán 'ér， yóu yú qí sàng shī jǐng tì hé quē fá jīng yàn， jìng“ yǐ cǎo jié yíng” ér wéi dí rén huǒ gōng suǒ chéng。 cǐ zhǒng zhù guān zhǐ dǎo shàng de shī wù， bù néng bù shì zào chéng bō cái cǎn bài de yī gè zhòng yào yuán yīn。
【 yì wén】
dà fán zuò zhàn zhōng， rú guǒ dí rén zhù zhā zài kào jìn cǎo mù cóng shēng de dì dài， qí yíng shè shì yòng máo zhú dā gài 'ér chéng， yòu tún jī dà pī mǎ cǎo hé liáng shí， rú yù zào rè gān hàn tiān qì， jiù kě jiè zhù fēng lì fàng huǒ fén shāo tā， xuǎn pài jīng ruì bù duì jìn gōng tā。 zhè yàng， dí rén biàn kě yǐ bèi dǎ bài。 chéng rú bīng fǎ suǒ shuō：“ duì dí cǎi yòng huǒ gōng zhàn fǎ， bì xū jù bèi yī dìng kè guān tiáo jiàn。”
dōng hàn líng dì zhōng píng yuán nián（ gōng yuán１８４ nián）， zuǒ zhōng láng jiāng huáng fǔ sōng（ yǔ yòu zhōng láng jiāng zhū jùn gè tǒng yī jūn）， jìn tǎo huáng jīn jūn（ yú yǐng chuān）， zhū jùn yǔ huáng jīn jūn shǒu lǐng bō cái suǒ bù jiāo zhàn 'ér shī bài， bō cái suì chéng shèng huī jūn bāo wéi liǎo tuì bǎo cháng shè de huáng fǔ sōng。 bō cái jūn kào jìn cǎo mù cóng shēng de dì dài 'ān yíng zhā zhài。 shì shí， zhèng gǎn shàng guā dà fēng， huáng fǔ sōng biàn mìng lìng bù duì kǔn hǎo huǒ bǎ dēng shàng chéng qiáng， yòu pài jīng ruì shì zú tōu tōu yuè chū bāo wéi juàn， yú chéng wài huáng jīn jūn yíng dì zòng fàng dà huǒ bìng kuáng hū luàn jiào， chéng shàng de hàn jūn zé diǎn rán huǒ bǎ yǔ zhī jǐn mì cè yìng， huáng fǔ sōng chéng jī shuài jūn jī gǔ 'ér chū chéng， zhíbèn bō cái yíng zhèn chōng shā guò qù， bō cái jūn cù bù jí fáng， jīng huāng sì sàn。 cǐ shí， hàn líng dì suǒ pài cáo cāo yuán bīng qià hǎo gǎn dào， yǔ huáng fǔ sōng、 zhū jùn suǒ bù xié lì hé zhàn， dà bài bō cái， jī zhǎn qí jūn shù wàn rén。
【 yuán wén】
fán zhàn， ruò dí rén jū jìn cǎo mǎng， yíng shè máo zhú， jī chú jù liáng， tiān shí zào hàn， yīn fēng zòng huǒ yǐ fén zhī， xuǎn jīng bīng yǐ jī zhī， qí jūn kě pò。 fǎ yuē：“ xíng huǒ bì yòu yīn。”① hàn líng dì② zhōng píng yuán nián， huáng fǔ sōng③ tǎo huáng jīn④， hàn jiāng zhū jùn⑤ yǔ zéi bō cái⑥ zhàn， bài， zéi suì wéi sōng yú cháng shè⑦。 zéi yǐ cǎo jié yíng， huì dà fēng。 sōng chì jūn shù jù⑧ chéng chéng， shǐ ruì zú jiànchū wéi wài， zòng huǒ dà hū， chéng shàng jǔ liáo yìng zhī， sōng yīn gǔ 'ér bēn qí zhèn， zéi jīng luàn bēn zǒu。 huì dì qiǎn cáo cāo jiàngbīng shì zhì， hé zhàn dà pò zhī， zhǎn shǒu shù wàn jí。⑨【 zhù shì】
① xíng huǒ bì yòu yīn： yǔ chū《 sūn zǐ bīng fǎ · huǒ gōng piān》。
② hàn líng dì： jí dōng hàn huáng dì liú hóng。 gōng yuán１６８ héng１８９ nián zài wèi。
③ huáng fǔ sōng： dōng hàn 'ān dìng cháo nà（ jīn gān sù píng liáng xī běi） rén， zì yì zhēn。 líng dì shí wéi běi dì tài shǒu。 huáng jīn qǐ yì bào fā shí， rèn zuǒ zhōng láng jiāng， yǔ zhū jùn shuài jūn zhèn yā qǐ yì jūn， hòu guān zhì tài wèi， fēng huái lǐ hóu。
④ huáng jīn： jí huáng jīn qǐ yì jūn， yīn qǐ yì zhě yǐ huáng jīn guǒ tóu， gù míng。
⑤ zhū jùn： dōng hàn kuàijī shàng yú（ jīn shǔ zhè jiāng） rén， zì gōng wěi， céng rèn cì shǐ、 jiàn yì dà fū děng zhí。 yǔ huáng fǔ sōng zhèn yā huáng jīn jūn shí rèn yòu zhōng láng jiāng， hòu fēng wéi xī xiāng hóu。
⑥ bō cái： huáng jīn qǐ yì jūn yī zhī bù duì de shǒu lǐng。
⑦ cháng shè： xiàn míng。 gù zhǐ zài jīn hé nán cháng gé dōng běi。
⑧ shù jù： jí yòng wěi gǎn zhā chéng de huǒ bǎ。
⑨ běn piān shǐ lì chū zì《 hòu hàn shū · huáng fǔ sōng zhū jùn lièzhuàn》。
６７。 huǎn zhàn【 tí shì】
běn piān yǐ《 huǎn zhàn》 wéi tí， zhǐ zài chǎn shù gōng chéng zuò zhàn zhōng yīngdāng zhù yì zhǎng wò de wèn tí。 tā rèn wéi， yóu yú xiū zào gōng chéng qì xiè hé duī zhù dēng chéng tǔ shān， fèi shí fèi shì， gōng chéng zuò zhàn zhōng róng yì zēng dà shāng wáng， gù gōng chéng zhī fǎ shì bù dé yǐ 'ér wéi zhī de xià cè。 yīn cǐ， tā zhù zhāng zài gōng chéng zuò zhàn zhōng， duì yú chéng fáng jiān gù、 bīng duō liáng shǎo qiě wú wài yuán de shǒu chéng zhī dí， bù yìng jí yú gōng zhàn， kě cǎi qǔ cháng wéi jiǔ kùn de zhàn fǎ。 běn piān suǒ lùn gōng chéng zuò zhàn zhōng yìng zhù yì de wèn tí， bù wài hū《 sūn zǐ bīng fǎ · móu gōng piān》 zhōng suǒ chǎn míng de guān diǎn， rèn wéi“ gōng chéng zhī fǎ， wéi bù dé yǐ” de xià cè。 cǐ zhǒng guān diǎn zài quē fá xiān jìn gōng chéng jì shù de gǔ dài shì bù wú dào lǐ de。 dàn shì， suí zhe wǔ qì zhuāng bèi yǔ gōng chéng jì shù de jìn bù hé zhàn zhēng fā zhǎn de shí jì xū yào， yǐ duó qǔ chéng zhèn wéi mù biāo de gōng jiān zhàn， bì jiāng tí dào zhòng yào wèi zhì shàng lái。 yīn cǐ， zài duì shǒu chéng zhī dí zuò zhàn zhōng， shì fǒu cǎi yòng gōng chéng zhàn fǎ， yīngdāng gēn jù zhàn zhēng de xū yào hé zhuāng bèi jì shù tiáo jiàn 'ér dìng， bù kě bù jiā jù tǐ fēn xī dì yī gài chì zhī wéi xià cè。
dōng jìn mù dì yǒng hé shí 'èr nián（ gōng yuán３５６ nián） shí yuè， qián yàn jiànglǐng mù róng kè shuài jūn jìn gōng jìn shǔ guǎng gù chéng， shí zhèn běi jiāng jūn duàn kān shuài zhòng jiān shǒu gāi chéng。 dāng yàn jūn bāo wéi guǎng gù hòu， zhū jiāng jiē zhù zhāng jí gōng sù shèng， dàn mù róng kè zé zhù zhāng huǎn gōng wěn qǔ， tā gēn jù“ kān dǎng shàng zhòng， wèi yòu lí xīn” hé“ píng zǔ jiān chéng” de dí qíng shí jì， cǎi qǔ liǎo“ zhù shì fǎn gēng， yán gù wéi lěi”（ jiàn《 jìn shū · mù róng jùn jì》） de cháng wéi jiǔ kùn yǐ dài dí chǎng de zhàn fǎ， xiàn duàn kān yú gū lì wú yuán de kùn nán jìng dì， zuì hòu pò shǐ qí kāi chéng tóu jiàng。 cǐ zhǒng shàn yú yǐ jù dí qíng shí jì 'ér cǎi qǔ kě xíng zhàn fǎ de zuò zhàn zhǐ dǎo， shì kě qǔ de。
【 yì wén】
dà fán jìn gōng chéng yì zhī fǎ， shì zhàn fǎ zhōng de zuì xià cè liǎo， zhǐ zài bù dé yǐ shí cái cǎi yòng tā。 tōng cháng suǒ shuō de sān gè yuè xiū zào gōng chéng qì xiè， sān gè yuè duī zhù gōng chéng tǔ shān， zhè yàng， gōng chéng zhǔn bèi dé yòng liù gè yuè shí jiān。 zhí dé jǐng jiè hé zhù yì de wèn tí shì， yóu yú gōng chéng zhǔn bèi de shí jiān cháng， jiàngshuài wéi fèn nù jí zào de qíng xù suǒ shǐ， wǎng wǎng bù děng gōng chéng qì xiè zào hǎo， jiù qū gǎn shì zú xiàng mǎ yǐ yī yàng yuán chéng 'ér shàng， zhè kǒng pà shì zào chéng rén yuán dà pī shāng wáng de yuán yīn。 rú guǒ dí rén chéng gāo háo shēn， qiě bīng duō liáng shǎo， yòu wú wài yuán， duì yú zhè zhǒng shǒu chéng zhī dí， kě cǎi qǔ cháng wéi jiǔ kùn zhī fǎ duó qǔ tā， zhè yàng zuò zhàn duì wǒ yòu lì。 chéng rú bīng fǎ suǒ shuō：“ jūn duì xíng dòng shū huǎn shí， jiù yào xiàng sēn lín yī yàng wěn biàn bù dòng。”
shí liù guó shí qī， qián yàn jiànglǐng mù róng kè shuài jūn jìn gōng zhèn shǒu guǎng gù chéng de dōng jìn zhèn běi jiāng jūn duàn kān suǒ bù， bìng jiāng qí bāo wéi qǐ lái。 dāng shí， zhū duō jiànglǐng dū quàn mù róng kè jìn kuài gōng chéng， dàn mù róng kè què cóng róng shuō dào：“ zuò zhàn zhī qíng shì， yòu shí yīngdāng huǎn zhàn yǐ màn màn zhì fú dí rén， yòu shí yīngdāng jí gōng yǐ kuài kuài zhàn shèng dí rén。 rú guǒ dí wǒ shuāng fāng shì jūn lì dí， ér dí rén yòu yòu qiáng dà de wài yuán， wǒ jūn pà yòu zāo dào dí rén fù bèi jiā jī de wēi xiǎn， jiù bù néng bù cǎi qǔ kuài sù gōng chéng zhàn fǎ。 rú guǒ wǒ jūn qiáng dà 'ér dí rén ruò xiǎo， qiě dí rén yòu wú wài yuán， nà me， duì yú zhè zhǒng shǒu chéng zhī dí， zé yìng cǎi qǔ cháng wéi jiǔ kùn de zhàn fǎ， yǐ děng dài dí rén kùn bì shí zài gōng qǔ tā。 bīng fǎ shàng suǒ shuō de ‘ yòu shí bèi yú dí de bīng lì jiù bāo wéi tā， yòu wǔ bèi yú dí de bīng lì jiù jìn gōng tā ’， zhèng shì jiǎng de zhè gè dào lǐ。 duàn kān de bù zhòng xiàn zài hái hěn duō， nèi bù shàng wèi chū xiàn lí xīn qīng xiàng。
mù qián tā men píng jù jiān chéng gù lěi， shàng xià qí xīn xié lì dì jìn xíng fáng shǒu， rú guǒ wǒ men tóu rù quán bù jīng ruì bù duì qiáng gōng jiān chéng， yòng jǐ shí tiān shí jiān suī rán yě kě yǐ gōng xià lái， dàn nà yàng zuò jiāng huì gěi wǒ men de bù duì zào chéng hěn duō shāng wáng。 suǒ yǐ， yīngdāng cǎi qǔ chí jiǔ wéi kùn yǐ qǔ shèng de zhàn fǎ。” yú shì， mù róng kè mìng lìng bù duì gòu zhù gōng shì yǐ wéi kùn shǒu chéng de jìn jūn， zuì hòu zhōng yú gōng zhàn liǎo guǎng gù。
【 yuán wén】
fán gōng chéng zhī fǎ， zuì wéi xià cè， bù dé yǐ 'ér wéi zhī。 suǒ wèi sān yuè xiū qì１５２ bái huà bǎi zhàn qí lüè xiè， sān yuè chéng jù yīn① zhě， liù yuè yě。 wèi jiè wéi jǐ zhě， fèn zào bù dé gōng jù 'ér lìng shì zú yǐ fù， kǒng shāng rén zhī duō gù yě。 ruò bǐ chéng gāo chí shēn， duō rén 'ér shǎo liáng， wài wú jiù yuán， kě jī mí② qǔ zhī， zé lì。 fǎ yuē：“ qí xú rú lín。”③ shí liù guó qián yàn jiāng mù róng kè④ jī duàn kān⑤ yú guǎng gù， wéi zhī。 zhū jiāng qǐng kè jí gōng， kè yuē：“ jūn shì yòu yí huǎn yǐ kè dí，〔 yòu yí jí 'ér qǔ zhī〕。 ruò bǐ wǒ shì jūn， wài yòu qiáng yuán， kǒng yòu fù bèi zhī huàn， zé gōng zhī bù dé bù sù。 ruò wǒ qiáng bǐ ruò， wài wú jiù yuán， dāng jī mí shǒu zhī， yǐ dài qí bì。 bīng fǎ‘ shí wéi wǔ gōng’⑥， zhèng wèi cǐ yě。 kān dǎng shàng zhòng， wèi yòu lí xīn。 jīn píng zǔ jiān chéng， shàng xià lù lì⑦， jìn ruì gōng zhī， shù xún kě bá， rán shā wú shì zú bì duō yǐ。 dāng chí jiǔ yǐ qǔ 'ěr⑧。” nǎi wéi bì lěi yǐ shǒu zhī， zhōng kè guǎng gù。⑨【 zhù shì】
① jù yīn： yīn（ｙ ｉｎ）， yòu zuò“ yīn”。 jù yīn， jí gǔ dài zài gōng chéng zuò zhàn zhōng huán chéng 'ér duī zhù de tǔ shān， yǐ wéi kuī chá dí rén chéng nèi qíng kuàng huò dēng chéng zhī yòng。
② jī mí： yóu yán shù fù， qiān zhì； zhè lǐ kě zuò“ wéi kùn” jiě。
③ qí xú rú lín： yǔ chū《 sūn zǐ bīng fǎ · jūn zhēng piān》。
④ mù róng kè： qián yàn wáng mù róng huàng de dì sì zǐ。 xiān bēi zú， zì xuán gōng。 cóng fù zhēng fá， zhèn shǒu liáo dōng。 hòu fǔ xiōng jùn jí huī， fēng tài yuán wáng， lěi guān dà sī mǎ， zǒng shè cháo zhèng， liàng cái shòu rèn， pō yòu zhèng jì。
⑤ duàn kān： liáo xī xiān bēi zú， duàn lán zhī zǐ。 dōng jìn mù dì yǒng hé qī nián（ gōng yuán３５１ nián）， kān yǐ qīng zhōu guī jiàng dōng jìn， bèi shòu rèn zhèn běi jiāng jūn， fēng qí gōng， zhèn shǒu guǎng gù。 hòu wéi qián yàn jiāng mù róng kè suǒ zhí shā。
⑥ shí wéi wǔ gōng： yǔ chū《 sūn zǐ bīng fǎ · móu gōng piān》 de“ shí zé wéi zhī， wǔ zé gōng zhī”。
⑦ lù lì： wèi nǔ lì， jìn lì。
⑧ dāng chí jiǔ yǐ qǔ 'ěr： mǎ běn jí gè běn jiē zuò“ yào zài qǔ 'ěr”， bù fú shǐ zài yuán yì， gù jù shǐ jiàogǎi。
⑨ běn piān shǐ lì chū zì《 jìn shū · mù róng jùn jì》。
６８。 sù zhàn【 tí shì】
běn piān yǐ《 sù zhàn》 wéi tí， zhǐ zài chǎn shù zài hé zhǒng tiáo jiàn xià de gōng chéng zuò zhàn yìng qǔ sù zhàn sù jué de zhǐ dǎo yuán zé wèn tí。 tā rèn wéi， duì yú bīng shǎo liáng duō、 wài yòu qiáng yuán de shǒu chéng zhī dí， zhǐ yòu cǎi qǔ sù gōng zhàn fǎ， cái néng biàn yú qǔ shèng。 shí zhàn de lì shǐ jīng yàn biǎo míng， zài gōng chéng zuò zhàn zhōng， jiū jìng shì cǎi qǔ huǎn gōng， hái shì cǎi qǔ sù gōng？ zhè yào yǐ jù dí wǒ shuāng fāng lì liàng duì bǐ qíng kuàng hé zhàn chǎng tài shì de shí jì qíng kuàng 'ér dìng。 dí rén liáng duō qiě yòu wài yuán， qí bīng lì suī shǎo， dàn lì yú píng shì jiān chéng chí jiǔ gù shǒu。 gù duì cǐ zhǒng shǒu chéng zhī dí， jìn gōng zhě rú guǒ huǎn gōng jiǔ tuō， bīng lì suī yōu， dàn jí yì shī lǎo bīng pí， fǎn wéi dí rén suǒ chéng； jìn gōng zhě rú néng yǐ yōu shì bīng lì chéng dí wài yuán shàng wèi lái dào zhī qián， cǎi qǔ sù zhàn sù jué， zé róng yì zhàn shèng cǐ shǒu chéng zhī dí。 sān guó shí qī wèi jiāng sī mǎ yì wéi gōng mèng dá de shàng yōng zhī zhàn， jiù shì tǐ xiàn sù gōng qǔ shèng zhǐ dǎo yuán zé de yī gè chéng gōng zhàn lì。
mèng dá yuán wéi shǔ jiāng， wèi huáng chū yuán nián（ gōng yuán２２０ nián） qī yuè， pàn shǔ jiàng wèi， bèi wěi yǐ xīn chéng tài shǒu 'ér zhù bīng yú shàng yōng chéng。 hòu zài shǔ xiāng zhū gé liàng de cè dòng xià， yòu“ yīn xǔ guī shǔ”（ jiàn《 zī zhì tōng jiàn · wèi jì 'èr》， xià tóng）。
sī mǎ yì zài huò xī mèng dá“ yù jǔ bīng pàn” de qíng bào hòu， yī miàn“ yǐ shū wèi jiě zhī”， qǐ tú wěn zhù mèng dá； yī miàn zǔ zhì bīng lì， zhǔn bèi lì jí jìn tǎo。 dāng shí， wèi jūn zhū jiāng jiē rèn wéi mèng dá yǐ yǔ wú、 shǔ lián luò， bù kě sù gōng， zhǐ“ yí guān wàng 'ér hòu dòng”（ jiàn《 jìn shū · xuān dì jì》）。 dàn sī mǎ yì què yǔ zhū jiāng de kàn fǎ bù tóng， tā rèn wéi mèng dá fǎn fù wú cháng， chéng qí yóu yù bù jué zhī jì， xùn sù chū bīng， tū rán jìn gōng， shì wán quán kě yǐ qǔ shèng de。 yú shì， sī mǎ yì yú wèi tài hé yuán nián（ gōng yuán２２７ nián） shí 'èr yuè， jí zhōng sì bèi yú mèng dá jūn de yōu shì bīng lì， qīn zì tǒng shuài zì wǎn chéng xī jìn，“ bèi dào jiān xíng”， yī qiān 'èr bǎi lǐ de lù chéng， jǐn yòng bā tiān shí jiān jí jìn dǐ shàng yōng chéng xià。 rán hòu， fēn bīng bā dào fā qǐ jìn gōng， jǐn shí liù tiān jí pò shǐ mèng dá bù xià bù dé bù zhǎn dá shǒu 'ér kāi chéng tóu jiàng。 cǐ zhàn， cóng qí cháng tú xíng jūn dào gōng zhàn shàng yōng， zài bù dào yī gè yuè de shí jiān jiù gào shèng lì liǎo， kě wèi sù zhàn sù jué de diǎn xíng zhàn lì。 hòu lái， sī mǎ yì yú jǐng chū 'èr nián（ gōng yuán２３８ nián） jìn gōng gōng sūn yuān de liáo dōng zuò zhàn zhōng， céng jiù qí duì mèng dá zuò zhàn wèihé cǎi qǔ sù gōng qǔ shèng de zhǐ dǎo yuán zé wèn tí， xiàng qí suí jūn sī mǎ chén guī zuò guò hěn hǎo shuō míng。 tā shuō：“ mèng dá zhòng shǎo 'ér shí zhī yī nián， wú jiàngshì sì bèi yú dá 'ér liáng bù yān yuè， yǐ yī yuè tú yī nián， ān kě bù sù？”（ jiàn《 jìn shū · xuān dì jì》） sī mǎ yì néng gòu gēn jù dí wǒ shuāng fāng de shí jì qíng kuàng， cǎi qǔ qièshí kě xíng de yuán zé hé fāng fǎ， cǐ zhǒng qià dào hǎo chù de zuò zhàn zhǐ dǎo， wú yí shì qí zhàn shèng gōng qǔ de zhòng yào yuán yīn。 zhè shì zhí dé yòng bīng zhě hěn hǎo xiào fǎ de。
【 yì wén】
dà fán wéi gōng chéng yì de zuò zhàn， rú guǒ shǒu chéng zhī dí liáng duō bīng shǎo， qiě yòu wài bù yuán zhù， kě yǐ cǎi qǔ kuài gōng sù jué， jiù néng（ chéng qí wài yuán wèi dào 'ér） qǔ dé shèng lì。 chéng rú bīng fǎ suǒ shuō：“ yòng bīng zuì wéi bǎo guì de shì， nìngkěn zhǐ huī bèn zhuō dàn qiú sù shèng。”
sān guó shí qī， shǔ guó jiànglǐng mèng dá tóu jiàng liǎo wèi guó， yú shì bèi rèn mìng wéi xīn chéng tài shǒu 'ér zhù zhā zài shàng yōng chéng。 dàn bù jiǔ， tā yòu lián wú guī shǔ 'ér bèi pàn liǎo wèi guó。 wèi jiāng sī mǎ yì mì mì fā bīng jìn tǎo mèng dá。 dāng shí， zhòng duō jiànglǐng dōushuō mèng dá yǔ wú、 shǔ 'èr guó yòu liǎo lián luò， yīn cǐ yīngdāng shǒu xiān guān chá shì tài de biàn huà 'ěr hòu zài cǎi qǔ xíng dòng。 dàn sī mǎ yì què shuō：“ mèng dá shì gè méi yòu xìn yì de rén， xiàn zài zhèng shì tā yǔ wú、 shǔ zhī jiān xiāng hù cāi yí de shí hòu， yīngdāng chèn qí yóu yù bù jué zhī shí， xùn sù bǎ tā jiě jué diào。” yú shì jiù qīn shuài dà jūn yǐ yī tiān gǎn xíng liǎng tiān lù chéng de sù dù， lián xù xíng jūn bā tiān 'ér dǐ dá shàng yōng chéng xià。 cǐ shí， wú、 shǔ liǎng guó yědōu gè zì pài jiāng tǒng bīng qián lái yuán jiù mèng dá。 duì cǐ， sī mǎ yì zé fēn bié pài bīng jiā yǐ dǐ yù。 mèng dá zài pàn wèi fù shǔ zhī chū， céng gěi shǔ xiāng zhū gé liàng xiě xìn shuō：“ wǎn chéng lí luò yáng bā bǎi lǐ， ér jù wǒ zhè lǐ yòu yī qiān 'èr bǎi lǐ。 zhù shǒu wǎn chéng de sī mǎ yì huò xī wǒ qǐ bīng jǔ shì hòu， bì xiān xiě zòu biǎo shàng bào luò yáng de wèi míng dì， děng dào huáng dì pī fù huí lái shí， yǐ jīng yī gè yuè shí jiān liǎo。 dào liǎo nà shí， wǒ de chéng fáng yǐ jīng jiā gù， zhū jiāng suǒ shǔ bù duì dōuyǐ bù shǔ tíng dāng。 kuàng qiě， wǒ jūn dì chù shēn yuǎn 'ér xiǎn yào， sī mǎ yì bì dìng bù huì qīn zì qián lái， qí tā jiànglǐng lái jìn gōng， wǒ jiù méi yòu yōu lǜ zhī shì liǎo。” dàn dāng sī mǎ yì qīn zì shuài bīng tū rán lái dào zhī hòu， mèng dá yòu gǎn jǐn gào sù zhū gé liàng shuō：“ wǒ qǐ bīng jǔ shì jǐn jǐn bā tiān， sī mǎ yì jiù shuài bīng lái dào wǒ de chéng xià， tā de xíng dòng zěn me zhè yàng shén sù 'ā！” shàng yōng chéng sān miàn lín shuǐ， dì shì xiǎn yào， ér mèng dá yòu yú chéng wài gòu zhù mù shān yǐ jiā qiáng fáng yù。 sī mǎ yì huī jūn dù guò hé shuǐ， chōng pò mù shān， zhí dǐ chéng gēn， rán hòu fēn bīng bā lù gōng chéng， jǐn jǐn jīng guò shí liù tiān shí jiān， mèng dá de bù jiāng lǐ fǔ děng rén biàn shā sǐ mèng dá， dǎ kāi chéng mén 'ér tóu jiàng liǎo sī mǎ yì。
【 yuán wén】
fán gōng chéng wéi yì， ruò dí liáng duō rénshào， wài yòu jiù yuán， kě yǐ sù gōng， zé shèng。 fǎ yuē：“ bīng guì zhuō sù。”① sān guó shǔ jiāng mèng dá② jiàng wèi， suì lǐng xīn chéng tài shǒu， wèi jǐ， fù lián wú fù shǔ yǐ pàn wèi。 sī mǎ yì qián jūn jìn tǎo， zhū jiāng yán dá yǔ shǔ jiāo jié， yí guān wàng 'ér hòu kě。 yì yuē：“ dá wú xìn yì， cǐ qí xiāng yí zhī shí， dāng jí qí wèi dìng③， cù④ ér jué zhī。” nǎi bèi dào jiān xíng，〔 bā rì〕 zhì qí chéng xià。 wú、 shǔ gè qiǎn jiāng jiù dá， yì nǎi fēn bīng jù zhī。 chū， dá yǔ zhū gé liàng shū yuē：“ wǎn⑤ qù luò⑥ bā bǎi lǐ， qù wú⑦ yī qiān 'èr bǎi lǐ⑧， wén wú jǔ shì， biǎo shàng tiān zǐ， bǐ xiāng wǎng fǎn shí， yī yuè jiān yě， zé wú chéng yǐ gù， zhū jiāng zú bàn。 wú suǒ zài shēn xiǎn， sī mǎ gōng bì bù zì lái； zhū jiāng lái， wú wú huàn yǐ。” jí bīng dào， dá yòu gào liàng yuē：“ wú jǔ shì bā rì， ér bīng zhì chéng xià， hé qí shén sù yě。” shàng yōng⑨ chéng sān miàn zǔ shuǐ， dá yú wài wéi mù shān yǐ zì gù。 yì dù shuǐ， pò qí shān， zhí zào chéng xià，〔 bā dào gōng zhī〕， xún yòu liù rì⑩， lǐ fǔ⑾ děng zhǎn dá shǒu， kāi mén yǐ jiàng。⑿【 zhù shì】
① bīng guì zhuō sù： yǔ chū《 sūn zǐ bīng fǎ · zuò zhàn piān》， dàn yǔ yuán wén lüè yì， yuán wén shì：“ bīng wén zhuō sù。”
② mèng dá： zì zǐ dù， yī zì zǐ jìng。 chū shì liú zhāng， hòu guī liú bèi， wéi yí dū tài shǒu。
hòu pàn shǔ jiàng wèi， bèi rèn wéi xīn chéng tài shǒu zhù bīng yú shàng yōng chéng。 shǔ jiàn xīng wǔ nián（ gōng yuán２２７ nián）， zhū gé liàng fá wèi， céng zhì shū yòu dá wéi yuán， wéi wèi suǒ yí， dá jù fù pàn wèi， bù jiǔ zài sī mǎ yì shuài jūn jìn gōng xià， wéi qí bù xià suǒ shā。
② wèi dìng： mǎ běn wù zuò“ wèi zú”， jīn cóng táng běn。
④ cù： mǎ běn jí táng běn wù zuò“ tí”， wāng běn wù zuò“ dī”， jīn jù shǐ jiàogǎi。 cù， tōng“ qū”， jí sù zhī yì。
⑤ wǎn： jí wǎn xiàn。 sān guó shí wèi nán yáng jùn zhì， wèi yú jīn hé nán nán yáng。 dāng shí， sī mǎ yì zhèn shǒu cǐ dì， dū dū jīng yù zhū zhōu jūn shì。
⑥ luò： jí luò yáng， wèi guó dū chéng， jīn shǔ hé nán。
⑦ wú： mǎ běn jí gè běn jiē wù zuò“ wú”， jīn jù shǐ jiàogǎi。 wú， wéi mèng dá zì yán qí zhù dì shàng yōng chéng。
⑧ yī qiān 'èr bǎi lǐ： mǎ běn jí gè běn jiē wù zuò“ yī bǎi 'èr shí lǐ”， jīn jù shǐ jiàogǎi。
⑨ shàng yōng： xiàn míng。 gù chéng wèi yú jīn hú běi zhú shān xī nán。
⑩ xún yòu liù rì： mǎ běn jí gè běn jiē wù zuò“ xún yuè”， jīn jù shǐ jiàogǎi。⑾ lǐ fǔ： mèng dá bù jiāng。 sī mǎ yì shuài jūn wéi gōng shàng yōng shí， tā yǔ dá shēng dèng xián zhǎn dá shǒu hòu kāi chéng tóu jiàng。
⑿ běn piān shǐ lì chū zì《 jìn shū · xuān dì jì》。
６９。 zhěng zhàn【 tí shì】
běn piān yǐ《 zhěng zhàn》 wéi tí， zhǐ zài chǎn shù duì yú zhèn shì yán zhěng zhī dí zuò zhàn shí yīngdāng zhù yì zhǎng wò de zhǐ dǎo yuán zé。 tā rèn wéi， zuò zhàn zhōng rú guǒ yù dào hángzhèn yán zhěng、 shì zú zhèn jìng de dí rén， bù kě qīng shuài yǔ zhī jiāo zhàn， yīngdāng děng dài qí fā shēng biàn huà zhī shí， zài bù shī shí jī dì gōng jī tā， jiù néng dǎ bài dí rén。 zhè lǐ yǐn zì《 sūn zǐ bīng fǎ》 de“ wú yāo zhèng zhèng zhī qí”， yāo， zǔ jié； zhèng zhèng， wèi zhěng qí yán mì zhī zhuàng。 zhěng gè jù yì shì， bù yào qù jié jī qí zhì zhěng qí、 duì wǔ yán mì de dí rén。 xiǎn 'ér yì jiàn， běn piān yǐ jù sūn zǐ de sī xiǎng， tōng guò duì zhèn shì yán zhěng zhī dí zuò zhàn wèn tí de lùn shù， jìn yī bù jiē shì liǎo bì shí jī xū hé yīn biàn zhì dí zhòng yào zuò zhàn yuán zé de shí jiàn xìng。 sān guó shí qī wèi jiāng sī mǎ yì píng dìng gōng sūn yuān de liáo dōng zhī zhàn， biàn shì jiào hǎo tǐ xiàn shàng shù zhǐ dǎo yuán zé de chéng gōng zhàn lì。
wèi jǐng chū 'èr nián（ gōng yuán２３８ nián） liù yuè， sī mǎ yì fèng wèi míng dì zhī mìng shuài lǐng dà jūn mì mì dù guò liáo hé zhī hòu， tā fā xiàn gōng sūn yuān jí zhòng bīng yú liáo suì chéng， qǐ tú píng jù jiān chéng gù shǒu yǐ zǔ jié wèi jūn， yú shì cǎi qǔ liǎo bì shí jī xū、 gōng qí bì jiù de zuò zhàn fāng zhēn， shěqì hángzhèn yán zhěng、 bù shǔ zhōu mì de liáo suì bù gōng， ér zhí dǎo fáng shǒu kōng xū de dí cháo xiāng píng， pò shǐ liáo suì de dí shǒu jūn jí sù huí jiù， sī mǎ yì chéng jī huī jūn yíng jī， dà bài dí jūn， jìn 'ér bāo wéi liǎo xiāng píng， wéi qǔ dé zhěng gè píng pàn zuò zhàn de shèng lì， diàn dìng liǎo jī chǔ。 zōng guān cǐ zhàn， sī mǎ yì zài zuò zhàn zhǐ dǎo shàng de chéng gōng zhī chù， zài yú tā néng gòu gēn jù dí qíng shí jì， cǎi qǔ qièshí kě xíng de zuò zhàn fāng zhēn hé yòu xiào zhàn fǎ， diào dòng dí rén tuō lí jiān chéng gù lěi 'ér yú yùn dòng zhī zhōng jiān miè zhī。 cǐ zhǒng yīn qíng zhì dí、 líng huó yòng bīng de zuò zhàn zhǐ dǎo， shì zhí dé rén men xiào fǎ de。
【 yì wén】
dà fán duì dí zuò zhàn， rú guǒ dí jūn hángliè yán zhěng yòu xù， shì zú qíng xù 'ān wěn píng jìng， bù kě qīng shuài yǔ qí jiāo zhàn， děng dào dí rén nèi bù fā shēng biàn huà shí， zài chū bīng jìn gōng tā， jiù yòu lì yú wǒ jūn qǔ shèng。 chéng rú bīng fǎ suǒ shuō：“ bù yào lán jī qí zhì zhěng qí、 duì wǔ yán mì de dí rén。”
sān guó shí qī， wèi guó dàjiàng sī mǎ yì fèng mìng shuài jūn zhēng tǎo gōng sūn yuān， ér jìn zhì liáo shuǐ。 gōng xùn yuān guǒ rán pài qiǎn shù wàn bù qí bīng píng jù liáo suì， qǐ tú gù shǒu jiān chéng bì lěi yǐ dǐ yù sī mǎ yì jìn gōng。 sī mǎ yì shuài jūn chéng chuán tōu tōu dù guò liáo shuǐ hòu， yǐ bàng liáo shuǐ gòu zhù yī dào cháng wéi（ bǎi chū yī fù gōng dǎ liáo suì de jià shì）， rán hòu yòu mìng lìng bù duì fàng qì gāi chéng bù gōng， ér xiàng qí lǎo cháo xiāng píng jìn fā。 zhòng jiāng duì cǐ jué cè shí fēn bù jiě dì shuō：“ wǒ men bù gōng dǎ liáo suì chéng， què yòu gòu zhù cháng wéi， zhè bù shì xiǎn shì wǒ men bīng duō jūn wēi de bàn fǎ。” sī mǎ yì jiě shì shuō：“ dí rén xiàn zài píng jù liáo suì jiān gù 'ér gāo dà de chéng fáng shè shī， qǐ tú bǎ wǒ jūn tuō kuǎ zài zhè lǐ。 wǒ men jìn gōng tā， qià hǎo zhōng liǎo dí rén de guǐ jì。 dí rén de zhù lì dū jí zhōng zài zhè lǐ， qí lǎo cháo bì dìng fēi cháng kōng xū， wǒ jūn zhí qū xiāng píng， zhè lǐ de dí rén yī dìng huì xīn huái kǒng jù， tā men kǒng jù jiù huì lí kāi jiān chéng gù lěi 'ér xiàng wǒ qiú zhàn， nà shí wǒ men jí zhōng bīng lì dǎ bài tā men shì bì dìng wú yí de。” yú shì， sī mǎ yì shuài lǐng yán zhěng yòu xù de wèi jūn， yuè guò liáo suì 'ér xiàng xiāng píng cháng qū zhí jìn。 dí rén fā xiàn wèi jūn suǒ xiàng zhí zhǐ qí hòu fāng lǎo cháo， guǒ rán tuō lí jiān chéng liáo suì 'ér qù lán jié wèi jūn。 sī mǎ yì chéng jī huī jūn yíng tóu tòng jī， dà pò dí rén， sān zhàn sān jié。 gōng sūn yuān tuì bǎo xiāng píng， sī mǎ yì chéng shèng huī jūn bāo wéi liǎo tā。
【 yuán wén】
fán yǔ dí zhàn， ruò dí rén hángzhèn zhěng qí， shì zú 'ān jìng， wèi kě qīng zhàn， sì qí biàn dòng jī zhī， zé lì。 fǎ yuē：“ wú yāo zhèng zhèng zhī qí。”① sān guó wèi sī mǎ yì zhēng gōng sūn yuān②，〔 cì yú liáo shuǐ③。 yuān qiǎn bù qí shù wàn， zǔ liáo suì④， jiān bì 'ér shǒu， yǐ jù dì⑤。〕 yì fàn zhōu qián jì liáo shuǐ，〔 bàng liáo shuǐ〕 zuò〔 cháng〕 wéi， qì chéng 'ér xiàng xiāng píng⑥。 zhū jiāng yuē：“ bù gōng chéng 'ér zuò wéi， fēi suǒ yǐ shì zhòng yě。” yì yuē：“ zéi jiān yíng gāo lěi， yù yǐ lǎo wú jūn yě。 gōng zhī， zhèng duò qí jì。 zéi dà zhòng zài cǐ， qí cháo xué xū shī， wǒ zhí zhǐ xiāng píng， bì rén huái nèi jù， jù 'ér qiú zhàn， pò zhī bì yǐ。” suì zhěng zhèn 'ér guò。 zéi jiàn bīng chū qí hòu， guǒ yāo zhī， nǎi zòng bīng nì jī， dà pò zhī，〔 sān zhàn jiē jié。 zéi bǎo xiāng píng， jìn jūn wéi zhī。〕⑦【 zhù shì】
① wú yāo zhèng zhèng zhī qí： yǔ chū《 sūn zǐ bīng fǎ · jūn zhēng piān》。
② gōng sūn yuān：《 jìn shū》 chēng zhī“ gōng sūn wén yì”， sān guó shí xiāng píng（ jīn liáo níng liáo yáng） rén。 wèi míng dì shí， rèn liáo dōng tài shǒu、 dà sī mǎ， fēng lè làng gōng。 jǐng chū yuán nián（ gōng yuán２３７ nián） pàn wèi zì lì wéi yàn wáng。 cì nián， bèi sī mǎ yì shuài jūn suǒ gōng shā。
③ liáo shuǐ： jīn liáo níng zhī liáo hé。
④ liáo suì： dì míng。 gù zhǐ zài jīn liáo níng 'ān shān xī zhī liáo hé dōng 'àn。
⑤ dì： zhǐ sī mǎ yì。 wèi yuán dì xián xī 'èr nián（ gōng yuán２６５ nián）， yì sūn sī mǎ yán dài wèi chēng dì jiàn lì xī jìn hòu， zhuī zūn qí wéi xuān huáng dì。
⑥ xiāng píng： sān guó wèi liáo dōng jùn zhì。 gōng sūn yuān pàn wèi hòu jù cǐ zì chēng yàn wáng。
⑦ běn piān shǐ lì chū zì《 jìn shū · xuān dì jì》。
７０。 luàn zhàn【 tí shì】
běn piān yǐ《 luàn zhàn》 wéi tí， zhǐ zài chǎn shù duì yú hángzhèn wěn luàn bù zhěng zhī dí yìng cǎi qǔ de zuò zhàn zhǐ dǎo yuán zé。 tā rèn wéi， zuò zhàn zhōng rú guǒ yù dào hángzhèn bù zhěng、 shì zú hùn luàn de dí rén， yīngdāng chéng luàn 'ér bù shī shí jī dì xùn sù chū bīng gōng jī tā， jiù néng qǔ dé shèng lì。 běn piān suǒ yǐn“ luàn 'ér qǔ zhī”， shì sūn zǐ zhù míng de yòng bīng“ guǐ dào shí 'èr fǎ” zhī yī， tā shì gǔ dài zuò zhàn zhōng cháng wéi bīng jiā suǒ cǎi yòng de yòu xiào zhàn fǎ。 zhàn zhēng de jīng yàn biǎo míng， dí rén chǔyú hùn luàn zhī jì， qià qià shì wǒ chū bīng jī dí de zuì hǎo shí jī。 yīn cǐ， běn piān suǒ lùn zhǐ zài jiē shì zuò zhàn zhōng rú hé xuǎn zé yòu lì zhàn jī jī dí de wèn tí。 zhè duì yòng bīng zhě shì bù wú qǐ fā yì yì de。
suí dà yè shí sān nián（ gōng yuán６１７ nián）， táng jiāng duàn zhì xuán jī bài suí jiāng qū tū tōng de tóng guān zhī zhàn， jiù shì jiào hǎo tǐ xiàn“ luàn 'ér qǔ zhī” zhàn fǎ de chéng gōng zhàn lì。 dāng shí， duàn zhì xuán suí liú wén jìng tóng suí jiāng qū tū tōng zhàn yú tóng guān， wén jìng suǒ bù wéi suí jiāng sāng xiǎn hé xí jī 'ér bài kuì。 zài cǐ shí fēn wēi jí de shí hòu， duàn zhì xuán shuài lǐng shǎo shù qí bīng jí shí fù jiù， jī shā shù shí dí rén， dàn bù xìng zài fǎn hái shí zú bù wéi dí liú shǐ suǒ shāng。 rán 'ér， wèile shǐ bù duì de gāo 'áng dǒu zhì bù shòu cuò zhé hé yǐng xiǎng， duàn zhì xuán duì zì jǐ de shāng tòng jìng“ rěn 'ér bù yán， gèng rù zéi zhèn zhě zài sān”， yǐ qí zì shēn de yīng yǒng fèn zhàn， gěi suí jūn yǐ hěn dà shā shāng， shǐ dí rén lì jí xiàn rù jí dà hùn luàn， gǔ wǔ liǎo zì jǐ bù duì díshì qì。 zhī hòu， tā yòu chéng dí hùn luàn kuì táo zhī jī， shì shí zǔ zhì zhǐ huī bù duì shí shī měng liè zhuī jī， dà bài suí jūn， huó zhuō dí jiāng qū tū tōng。 duàn zhì xuán shēn wéi jiànglǐng， néng gòu lín wēi bù jù， shuài xiān chōng fēng xiàn zhèn， zhè zhǒng zì wǒ xī shēng jīng shén gù rán kě jiā， rán 'ér gèng wéi kě guì de shì， tā néng gòu chōng fēn fā huī zhù guān néng dòng zuò yòng， jī jí chuàng zào jiān dí de yòu lì zhàn jī， bìng qiě bù shī shí jī dì zhǐ huī bù duì jìn xíng fǎn jī。 zhè shì cù shǐ táng jūn biàn bèi dòng wéi zhù dòng， shí xiàn“ luàn 'ér qǔ zhī” de zhòng yào yuán yīn。
【 yì wén】
dà fán duì dí zuò zhàn， rú guǒ dí rén hángliè zhèn shì wěn luàn bù qí， shì zú xuān huá hùn luàn bù kān， yīngdāng lì jí chū bīng jìn gōng tā， jiù yòu lì yú wǒ jūn qǔ shèng。 chéng rú bīng fǎ suǒ shuō：“ dí rén hùn luàn bù kān shí， wǒ jiù chéng jī gōng qǔ tā。”
（ suí mò lǐ yuān qǐ bīng zhī chū）， qí bù jiāng duàn zhì xuán suí tóng liú wén jìng shuài jūn yú tóng guān dǐ kàng suí jiāng qū tū tōng de jìn gōng。
liú wén jìng suǒ bù bèi qū tū tōng de bù jiāng sāng xiǎn hé dǎ bài， jūn yíng yǐ jīng kuì sàn。 zhè shí， duàn zhì xuán shuài lǐng 'èr shí míng qí bīng gǎn lái jiù yuán， fèn lì chōng shā， jī zhǎn suí jūn shù shí rén； dàn zài huí shēn fǎn hái zhī shí， jiǎo bù wéi dí rén luàn jiàn suǒ shāng。 yīn pà yǐn qǐ bù zhòng sī xiǎng bō dòng， suǒ yǐ duàn zhì xuán bù dàn rěn shòu shāng tòng bù yán， ér qiě sān fān wǔ cì dì shuài xiān chōng rù dí zhèn， fèn lì pàn shā， zhì shǐ sāng xiǎn hé jūn dà luàn， liú wén jìng bù duì shì qì chóngxīn zhèn zuò， bìng chéng dí jūn dà luàn， yǒng měng chōng jī， dà pò zhī。 qū tū tōng bīng bài 'ér táo， duàn zhì xuán yǔ zhòng jiāng gēn zōng zhuī jī， jiāng tā huó zhuō guò lái。
【 yuán wén】
fán yǔ dí zhàn， ruò dí rén hángzhèn bù zhěng， shí zú xuān huá， yí jí chū bīng yǐ jī zhī， zé lì。 fǎ yuē：“ luàn 'ér qǔ zhī。”① táng duàn zhì xuán② cóng liú wén jìng③ jù qū tū tōng④ yú tóng guān⑤， wén jìng wéi tōng jiāng sāng xiǎn hé suǒ bài， jūn yíng yǐ kuì， zhì xuán shuài 'èr shí qí fù zhī， jī shā shù shí rén 'ér hái； hái wéi liú shǐ zhōng zú， lǜ zhòng xīn dòng， rěn 'ér bù yán， gèng rù zéi zhèn zhě zài sān。
xiǎn hé jūn luàn， dà jūn yīn 'ér fù zhèn， jī dà pò zhī。〔 jí qū tū tōng zhī dùn， zhì xuán yǔ zhū jiāng zhuī 'ér qín zhī。〕⑥【 zhù shì】
① luàn 'ér qǔ zhī： yǔ chū《 sūn zǐ bīng fǎ · jì piān》。
② duàn zhì xuán： táng jiāng。 qí zhōu lín zī（ jīn shān dōng zī bó dōng běi） rén。 suí mò cóng lǐ yuān qǐ bīng， guān zhì yǐng zhōu cì shǐ。
táng cháo jiàn lì hòu， suí lǐ shì mín tǎo wáng shì chōng、 pò dòu jiàn dé děng zuò zhàn yòu gōng， shēng rèn zuǒ xiāo wèi dàjiàng jūn、 zhèn jūn dàjiàng jūn， fēng bāo guó gōng。
③ liú wén jìng： péng chéng（ jīn jiāng sū xú zhōu） rén， zì zhào rén。 suí mò wéi jìn yáng lìng。 lǐ yuān yú tài yuán qǐ bīng， tā cānyù dìng jì。 táng cháo jiàn lì hòu， rèn mín bù shàng shū， lǐng shǎn dōng dào xíng tái zuǒ pú shè。 hòu yīn bù mǎn wèi jū péi jì zhī xià， lǐ yuān tīng xìn péi jì chán yán 'ér jiāng qí shā hài。
④ qū tū tōng： yōng zhōu cháng 'ān（ jīn shǎn xī xī 'ān） rén， suí cháo shí rèn yòu wǔ hòu chē qí jiāng jūn、 zuǒ xiāo wèi dàjiàng jūn。 dà yè shí sān nián（ gōng yuán６１７ nián） zài tóng guān yǔ lǐ yuān bù duì zuò zhàn zhōng， bèi duàn zhì xuán suǒ fú。 táng jiàn guó hòu， rèn bīng bù shàng shū， fēng jiǎng guó gōng。
⑤ tóng guān： guān 'ài míng。 wèi yú jīn shǎn xī tóng guān xiàn běi， dāng shǎn xī、 shān xī、 hé nán sān shěng yào chōng。
⑥ běn piān《 luàn zhàn》， mǎ běn jí táng běn jūn wú shǐ lì yǐn wén， jīn jù wāng běn《 luàn zhàn》 bǔ rù， qí shǐ lì chū zì《 jiù táng shū · duàn zhì xuán chuán》， yòu jiàn《 xīn táng shū · duàn zhì xuán chuán》。
请欣赏:
请给我换一个看看！ 拜托，快把噪音停掉！我读累了，想听点音乐或者请来支歌曲！
<< qiányīzhānghuí hòuyīzhānghuí >>
|
|
|
| mù lù | qián yán | biān xiě shuō míng | dì yī juàn | dì 'èr juàn | dì sān juàn | dì sì juàn | | dì wǔ juàn | dì liù juàn | dì qī juàn | dì bā juàn | dì jiǔ juàn | dì shí juàn | |
|
|
|
|