以禅喻诗的《沧浪诗话》

诗歌评论》 yǐ chán yù shī de《 cāng làng shī huà》》 yǐ chán yù shī de《 cāng làng shī huà》 yì míng Yi Ming

　　dì yī jié fāng fǎ lùn yì yì： yǐ chán yù shī
　　
　　 “ yǐ chán yù shī ”， bù shì gū lì de wén lùn xiàn xiàng， ér shì yòu zhe guǎng fàn jī chǔ de。 sòng dài shī rén、 shī lùn jiā jiè cān chán lái tán shī de dà yòu rén zài。 qián miàn jǔ guò de wú kě、 gōng xiāng de《 xué shī shī》 yǐ jí hán jū de《 zèng zhào bó yú》 shī dōushì“ yǐ chán yù shī” de diǎn xíng lì zǐ。 sū shì yǐ cān chán bǐ nǐ duì shī zuò shěn měi jiàn shǎng，“ zàn jiè hǎo shī xiāo yǒng yè， měi féng jiā chù zhé cān chán”（《 yè zhí yù táng xié lǐ zhī yí duān shū shī bǎi yú shǒu dú zhì yè bàn shū qí hòu》）。 nán sòng zhào fān yě yòu lùn shī jué jù sān shǒu：“ xué shī hún sì xué cān chán， shí qǔ chū nián yǔ mù nián。 qiǎo jiàng hé néng diāo xiǔ mù， liáo yuán níng fù sǐ huī rán。”“ xué shī hún sì xué cān chán， yào bǎo xīn chuán yǔ 'ěr chuán。 qiū jú chūn lán níng yì dì， qīng fēng míng yuè běn tóng tiān。”“ xué shī hún sì xué cān chán， shù fù níng lùn jù yǔ lián。 sì hǎi jiǔ zhōu hé lì lì， qiān qiū wàn suì shú chuán chuán”。 cóng zhè xiē shī piān zhōng kě yǐ kàn dào“ yǐ chán yù shī” zài sòng dài shì yī zhǒng bìng bù hǎn jiàn de lùn shī fāng fǎ， zhè yǔ dāng shí shì dà fū men de chán yuè zhī fēng shì yòu mìqiè lián xì de。 dàn shì， yī bān de“ yǐ chán yù shī” hái méi yòu shàng shēng wéi xì tǒng de lǐ lùn。 nán sòng yán yǔ jí“ yǐ chán yù shī” zhī dà chéng， bìng yǐ míng què de lǐ lùn yì shí shǐ yòng zhè zhǒng fāng fǎ。 zài《 shī biàn》 piān zhōng， yán yǔ xuān chēng“ gù yú bù zì liàng dù， zhé dìng shī zhī zōng zhǐ， qiě jiè chán yǐ wéi yù， tuī yuán hàn wèi yǐ lái， ér jié rán wèi dāng yǐ shèng táng wéi fǎ。 suī huò zuì yú shì zhī jūn zǐ， bù cí yě。” zuò zhě zài zhè lǐ míng què dì tí shì chū zì jǐ lùn shī de fāng fǎ。 zài《 dá wú jǐng xiān shū》 zhōng， tā yòu zhí jiē biǎo míng zì jǐ de lùn shī fāng fǎ yuē：“ yǐ chán yù shī， mò cǐ qīnqiè”。 kě jiàn， yán yǔ shì zài gāo dù zì jué de qián tí xià yùn yòng“ yǐ chán yù shī” de fāng fǎ de。
　　 zhī suǒ yǐ yán yǔ jí“ yǐ chán yù shī” zhī dà chéng， zài yú tā yòu yì shí dì jiè chán xué fàn chóu， yǐ jiàn lì zì jǐ de shī xué sī xiǎng tǐ xì。 jìn guǎn zài tā jiè yòng chán de shù yǔ shí fā shēng liǎo yī xiē chuǎn wù， yīn 'ér shòu rén yǐ kǒu shí， dàn tā jiàn gòu zì jǐ shī xué tǐ xì de mùdì jī běn shì shí xiàn liǎo。
　　“ yǐ chán yù shī” de xì tǒng xìng， zhù yào biǎo xiàn zài《 shī biàn》 piān zhōng。 rú dì sì jié yún：
　　
　　 chán jiā zhě liú， chéng yòu dà xiǎo， zōng yòu nán běi， dào yòu xié zhèng； xué zhě xū cóng zuì shàng chéng， jù zhèng fǎ yǎn， wù dì yī yì。 ruò xiǎo chéng chán， shēng wén bì zhī guǒ， jiē fēi zhèng yě。 lùn shī rú lùn chán， hàn wèi jìn yǔ shèng táng zhī shī， zé dì yī yì yě。 dà lì yǐ hái zhī shī， zé xiǎo chéng chán yě， yǐ luò dì 'èr yì yǐ。 wǎn táng zhī shī， zé shēng wén bì zhī guǒ yě。 xué hàn wèi jìn yǔ shèng táng shī zhě， lín jì xià yě。 xué dà lì yǐ hái zhī shī， cáo dòng xià yě。 ……
　　
　　 zhè duàn wén zì shì jí zhōng zài“ yǐ chán wéi shī” de， yòu hěn duō zì xiāng máo dùn zhī chù， xiǎn shì chū yán yǔ zài chán xué xiū yǎng shàng de cū shū。 bǐ rú“ chán jiā zhě liú， chéng yòu dà xiǎo， zōng yòu nán běi”， luó ji guān xì jiù hěn hùn luàn。 fó jiào fēn dà xiǎo chéng， ér fēi chán fēn dà xiǎo chéng， chán zōng zhǐ shì dà chéng fó jiào zhōng de yī gè zhī pài。 ér nán běi zōng yòu shì chán zōng nèi bù de fēn zhī。 fó yǔ chán， zài zhè lǐ shì hùn xiáo de。 jí biàn rú sòng dài chán zōng shèng xíng， qí tā zōng pài xiāng duì chén jì， yán yǔ yǐ chán dài fó shì kě yǐ lǐ jiě de， dàn dà xiǎo shènghé nán běi zōng de hùn xiáo zé shì wú fǎ huí hù de。“ ruò xiǎo chéng chán， shēng wén bì zhī guǒ， jiē fēi zhèng yě” yī jù， tóng yàng yě cún zhe luó ji cuò wù。“ xiǎo chéng chán”， yán yǔ de yì sī shì shuō xiǎo chéng fó jiào， ér shēng wén guǒ、 bì zhī guǒ， dōushì xiǎo chéng fó jiào xiū xíng suǒ dá dào de guǒ wèi， yòu rú hé néng yǔ“ xiǎo chéng” bìng liè 'ér lùn ní？ yán yǔ bǎ hàn wèi jìn shèng táng zhī shī chēng wéi“ dì yī yì”， jí zhǐ“ jiū jìng zhī zhēn lǐ”， shì fó jiào de“ zhōng jí zhēn lǐ”。 chēng“ dà lì yǐ hái zhī shī， zé xiǎo chéng chán， yǐ luò dì 'èr yì yǐ， wǎn táng zhī shī， zé shēng wén bì zhī guǒ yě”， tóng yàng bǎ shēng wén bì zhī guǒ yǔ xiǎo chéng fēn kāi， ér yán yǔ de yuán yì shì shuō tā zài“ xiǎo chéng chán” zhī xià， zhè tóng yàng shì hěn huāng táng de。 yòu yún：“ xué hàn wèi jìn yǔ shèng táng shī zhě， lín jì xià yě， xué dà lì yǐ hái zhī shī zhě， cáo dòng xià yě”， yě shì cuò yòng liǎo chán jiā míng cí de。“ lín jì zōng” yǔ“ cáo dòng zōng” jūn wéi chán zōng nèi bù zōng pài， zōng zhǐ xiāng tóng， zōng fēng yòu yì， ér jué wú rú cǐ xuán shū zhī yōu liè。 yán yǔ de yuán yì shì yào chóng shàng shèng táng zhī shī 'ér biǎn chì dà lì yǐ hái zhī shī de， qí bǐ yù fēi lún， shì xiǎn 'ér yì jiàn de。
　　 qīng rén féng bān duì yán yǔ de《 cāng làng shī huà》 gōng dǐ zuì liè， zhù《 yán shì jiū miù》， duō suǒ zhǐ zhāi。 zhè lǐ bù fáng xuǎn lù qí zhōng duì《 shī huà》 zhè bù fēn de pī píng：
　　
　　 jiū yuē： chéng yòu dà xiǎo， shì yě。 shēng wén bì zhī， zé shì xiǎo chéng。 jīn yún dà lì yǐ hái shì xiǎo chéng， wǎn táng shì shēng wén bì zhī， zé xiǎo chéng zhī xià bié yòu quán chéng， suǒ wèi wén yī yě。 chū zǔ dá mó zì xī yù lái zhèn dàn， chuán zhì wǔ zǔ rěn chán shī， xià fēn 'èr zhī： nán wéi néng chán shī， shì wéi liù zǔ， xià fēn wǔ zōng； běi wéi xiù chán shī， qí tú zì lì wéi liù zǔ， qī zǔ pǔ jì yǐ hòu wú wén yān。 cāng làng suī yún zōng yòu nán běi， xiáng jiàn xià wén， dōubù zhǐ yù hé shì， què yún lín jì yuán chán shī， cáo shān jì chán shī， dòng shān jià chán shī sān rén bìng chū nán zōng， qǐ cāng làng wù yǐ 'èr zōng wéi nán běi hū？ suǒ wèi wén 'èr yě。 lín jì cáo dòng， jī yòng bù tóng， jù shì zuì shàng yīshèng。 jīn cāng làng yún：“ dà lì yǐ hái zhī shī， xiǎo chéng chán yě，” yòu yún“ xué dà lì yǐ hái zhī shī， cáo dòng xià yě，” zé yǐ cáo dòng wéi xiǎo chéng yǐ。 suǒ wèi wén sān yě。 fán yù zhě， yǐ bǐ yù cǐ yě。 bǐ wù xiān liǎo rán yú xiōng zhōng， rán hòu běi wù kě dé 'ér yù。 cāng làng zhī yán chán， bù wéi wèi jīng cān xué nán běi zōng pài dà xiǎo sān chéng， cǐ zuì shì yì zhī zhě， shàng dǎo miù rú cǐ， yǐn yǐ wéi yù， zì yù qīnqiè， bù yǐ wàng hū？
　　
　　 féng bān de zhǐ zé shì xiāng dāng yòu lì de。 cháng qǐ yán yǔ yú quán xià， yán yǔ yě huì chēng mù jié shé， wú yán yǐ duì。《 cāng làng shī huà》 de chán xué zhī shí jìn guǎn yòu zhè xiē lòu dòng yǔ máo dùn， dàn shì yán yǔ jiè zhù yú chán shī 'ér jiàn gòu de shī xué sī xiǎng tǐ xì， què shì zì chéng yī jiā， shèn zhì shì“ qián wú gǔ rén” de yán yǔ“ yǐ chán yù shī” de mùdì， jué bù zài yú tán chán lùn dào， ér shì yòng“ chán dào miào wù” lái bǐ yù“ shī dào miào wù” shuō míng shī gē chuàng zuò de nèi zài guī lǜ yǔ běn zhì tè zhēng。 zhè lǐ biǎo xiàn chū yán yǔ lì qiú shǐ dé bǎi tuō zuò wéi rú xué bì nǚ dì wèi、 hóng yáng qí shěn měi tè zhēng de yǒng qì。 jǐn 々 jiū chán yú yán yǔ shǐ yòng chán xué shù yǔ de yī xiē chuǎn wù， ér kàn bù dào yán yǔ duì yú shī xué lǐ lùn de zhuó yuè gòng xiàn， shì bù gōng zhèng de。
　　 yào rèn shí“ yǐ chán yù shī” de fāng fǎ lùn yì yì， jiù yào nòng qīng zhè yàng yī xiē wèn tí： chán zài hé zhǒng yì yì shàng kě yǐ bǐ yù shī de yì shù tè zhēng？ tā men zhī jiān xiāng tōng zài yú hé chù？ zhū rú cǐ lèi。
　　 rú jiā shī xué de zhuóyǎn diǎn zài yú shè huì rén shēng， xiān qín rú jiā de shī xué， dōushì wéi zhe zhèng zhì de、 shè huì de、 lún lǐ de mùdì。 hòu qī rú jiā shī xué de fā zhǎn yī zhí shì yán zhe zhè tiáo guǐ dào de。“ wén yǐ zài dào”“ wén yǐ míng dào” zhī shuō， jiù shì zuì diǎn xíng de mìng tí。 bái jū yì de“ wén zhāng hé wéi shí 'ér zhù， gē shī hé wéi shì 'ér zuò”（《 yǔ yuán jiǔ shū》） de kǒu hào， jiù míng què jiē shì liǎo rú jiā shī xué zhè zhǒng nóng hòu de wài zài mùdì xìng。 shī gē chuàng zuò de mùdì yǔ gōng néng， zài rú jiā kàn lái， jué bù shì zài yú shěn měi , jué bù shì zài yú yì shù , ér shì wèile“ zài dào”， huò zhě shì wèile bì yì yú shè huì zhèng zhì。 nà me， duì yú shī gē de zì shēn guī lǜ、 nèi zài tè zhēng yǐ jí sī wéi tè zhì děng wèn tí de hū lüè、 qiàn quē， yě jiù dài yòu mǒu zhǒng bì rán xìng liǎo。
　　 yán yǔ dòng xī rú jiā shī jiào de quē qiàn， tóng shí， tā méng lóng dì rèn shí dào liǎo shī gē de nèi zài shěn měi tè zhēng yǐ jí sī wéi shàng de tè shū zhī chù。 zài dāng shí wéi yòu chán xué néng wèitā tí gōng yī zhǒng sī xiǎng gōng jù。 chán bù yǐ liàn、 bù mí xìn yú wài zài de shén líng yǔ quán wēi , chán shì xīn líng de chāo yuè , chán shì zuì jù yòu xīn lǐ xué sè cǎi de。“ míng xīn jiàn xìng”，“ zhí zhǐ rén xīn”， dōushuō míng liǎo xīn zài chán xué zhōng de tū chū dì wèi。 lù wáng xīn xué méi yòu chán xué de zī yù shì bù kě néng xíng chéng qí lǐ lùn tǐ xì de。 chán de hé xīn zài yú“ wù”， ér“ wù” zhèng shì yī zhǒng xīn lǐ guò chéng， yě kě yǐ shuō shì yī zhǒng sī wéi fāng shì。 zài chán zōng kàn lái， xīn zhī mí jí shì zhòng shēng， xīn zhī wù jiù shì fó。 fó bù zài bié chù， jiù zài yú rén de nèi xīn？ chán de běn yì jiù shì：“ sī wéi xiū”、“ jìng lǜ”， dōushì xīn de xiū xíng。 zǎo zài liú sòng shí qī de zōng bǐng jiù céng zhǐ zé rú zhě“ zhōng guó jūn zǐ míng yú lǐ yì 'ér 'àn yú zhī rén xīn”（《 míng fó lùn》） kě yǐ shuō shì shēn zhōng rú xué zhī bì de。
　　 shī gē de nèi zài tè zhēng shì shénme？ dāng rán bù zài yú yùn lǜ、 gé shì nǎi zhì jù fǎ děng yīn sù， zhè xiē yě shì zhòng yào de， dàn wèi bì shì gēn běn de。 zuì gēn běn de nèi zài tè zhēng， zài yú shī rén xīn líng zhōng suǒ yùn huà de shěn měi yì xiàng zhēn zhèng shǔ yú shī de shěn měi yì xiàng。 yán yǔ lùn shī , zhèng shì shēn rù dào zhè gè céng cì。 tā de“ yǐ chán yù shī”， yì yì shàng yě jiù zhè lǐ tā yòng chán de sī wéi tè zhēng， bǐ nǐ chū liǎo shī gē de sī wéi tè zhēng。“ fū shī yòu bié cái， fēi cháng shū yě； shī yòu bié qù， fēi guān lǐ yě。 rán fēi duō dú shū， duō qióng lǐ， zé bù néng jí qí zhì。 suǒ wèi bù shè lǐ lù， bù luò yán quán zhě， shàng yě。” zhè duàn huà zài lǐ jiě shàng fēn qí pō dà， jù sòng fēn yún， shí jì shàng yě wèi cháng bù kě yǐ“ dān dāo zhí rù” dì jǐyǔ míng kuài de jiě shì。
　　 shǒu xiān shì shī de shěn měi yì xiàng de fēi luó ji sī wéi fāng shì。 zhè shì shī chán xiāng tōng de yī gè zhù yào zhī diǎn。“ shī yòu bié cái， fēi guān shū yě”， shì shuō shī yóu tè shū de cái zhì gòu chéng， ér fēi yóu shū běn zhī shí qì 'ér chéng， zhè zhǒng“ bié cái”， jiù shì shěn měi yì xiàng。“ shī yòu bié qù， fēi guān lǐ yě”，“ bié qù”， jí shī de shěn měi xīng qù， shī gē chuàng zuò shì yòng wén zì fú hào chuàng zào chū shěn měi yì xiàng lái biǎo xiàn shī rén de qíng gǎn， hǎo shī shì yòng shěn měi yì xiàng gòu chéng yī gè hún róng wán zhěng de shěn měi jìng jiè。 cóng zhěng tǐ jié gòu shàng kàn， yī shǒu shī jué bù yīngshì luó ji de lùn zhèng、 gài niàn de yùn yǎn。 fēi luó ji sī wéi tóng yàng shì“ chán jiā miào wù” de jī běn tè zhēng。 chán zōng jiào yì qiáng diào“ zhí zhǐ rén xīn， bù lì wén zì”， jiù shì yào qiú zhòng shēng yǐ dú tè de、 bù kě yán yù de gè xìng tǐ yàn， fǎn zhào zì shēn de“ fó xìng”。 ér míng yán gài niàn zhǐ néng biǎo míng yī bān xìng de dōng xī， ér nán yǐ chuán dá gè tǐ gǎn shòu， liè níng céng shuō：“ gǎn shòu biǎo míng shí zài， sī wéi hé cí biǎo míng yī bān de dōng xī”（《 zhé xué bǐ jì》 zhōng yì běn dì 303 yè， rén mín chū bǎn shè 1956 nián bǎn）。 zhè jù huà shēn kè jiē shì liǎo pǔ biàn gài kuò xìng hé gè tǐ shí zài xìng de guān xì。 chán zōng“ bù lì wén zì”， zhèng shì qiáng diào gè tǐ tǐ yàn， nán yǐ yòng pǔ biàn gài kuò de míng yán gài niàn lái biǎo xiàn。“ bù shè lǐ lù”， shì shuō shī zài zhěng tǐ shàng bù qǔ luó ji de sī wéi fāng shì；“ bù luò yán quán”， bìng fēi shì shuō bù yào yǔ yán wén zì， ér shì shuō yòng wén zì chuàng zào chū tè shū de yì shù fú hào， shǐ dú zhě chǎn shēng chāo yuè wén zì biǎo céng yì yì de shěn měi yì xiàng。 sī kōng tú suǒ shuō“ bù zhe yī zì， jìn dé fēng liú”（《 niàn sì shī pǐn》）， zhè bù shì shuō méi yòu yī gè zì， ér shì shuō yǔ yán shí fēn níng liàn， què yòu shí fēn fēng fù de yán wài zhī yì。
　　 bù yǐ luó ji sī biàn wéi sī wéi fāng shì， bìng bù děng yú shì“ fēi lǐ xìng” de。 yán yǔ dà gài yì shí dào“ fēi guān lǐ yě” zhè huà shuō dé guò yú dú duàn， yīn wéi tā méi yòu quán rán pái chú lǐ xìng de yì sī， ér shì rèn wéi zài shī de shěn měi yì xiàng zhōng shì chén jī zhe lǐ xìng yīn sù de， yú shì， tā yòu bǔ chōng shuō：“ rán fēi duō dú shū， duō qióng lǐ， zé bù néng jí qí zhì。”
　　 duō yòu lùn zhě jù“ bù shè lǐ lù”， rèn dìng yán yǔ zhù zhāng fēi lǐ xìng de zhí jué， zhè shí zài shì yuān wǎng de。 yán yǔ yòu guān shī de chuàng zuò lùn què shí shì zhù zhāng zhí jué de， dàn què yǔ lǐ xìng bìng fēi bù xiāng róng， ér shì xiāng róng hù jì de， rú guǒ bǎ zhí jué yī dìng yào lǐ jiě wèishì pái chì lǐ xìng de， rú kè luó qí， nà qí shí shì hěn piān zhí de。 zhí jué kě yǐ bāo róng lǐ xìng、 chén jī lǐ xìng。 sū shān . lǎng gé jiù rèn wéi zhí jué yǔ lǐ xìng bù shì duì lì de， ér shì hù xiāng lián xì de， zhí jué bù tóng yú tuī lǐ， bù jiè zhù yú gài niàn， què yòu bāo hán zhe qíng gǎn、 xiǎng xiàng hé lǐ jiě。 zhí jué zhōng shì bāo hán zhe lǐ xìng de（ kě cān kàn《 qíng gǎn yǔ xíng shì》）。 duì yú yán yǔ de《 shī biàn》， yīnggāi cóng zhè gè jiǎo dù qù lǐ jiě。 shì shí shàng， yán yǔ méi yòu pái chì lǐ xìng yīn sù。 tā rèn wéi shī de chuàng zuò， shǒu xiān yīngshì yóu shěn měi zhí jué chuàng zào chū shěn měi yì xiàng， ér zhè shěn měi yì xiàng bāo róng kàn， chén jī zhe lǐ xìng de sī kǎo yǔ dòng chá。
　　 yán yǔ《 cāng làng shī huà》 de hé xīn fàn chóu zài yú“ miào wù”， shī yǔ chán de lián jié diǎn yě zài yú shì。
　　
　　 dì 'èr jié“ miào wù” shuō de shěn měi nèi hán
　　
　　“ miào wù” shuō shì yán yǔ shī xué sī xiǎng de hé xīn fàn chóu《 cāng làng shī huà . shī biàn》 yún：“ dà dǐ chán dào wéi zài miào wù， shī dào yì zài miào wù， qiě mèng xiāng yáng xué lì xià hán tuì zhī yuǎn shèn， ér qí shī dú chū tuì zhī zhī shàng zhě， yī wèi miào wù zhōng yǐ。 wéi wù nǎi wéi dāng xíng， nǎi wéi běn sè。”“ dāng xíng”、“ běn sè”， jiù shì zhǐ shī de běn tǐ tè zhēng， yě jiù shì shī gē qū bié yú qí tā wén tǐ de tè zhì。 yán yǔ shì bǎ“ miào wù” zuò wéi“ yǐ chán yù shī” de jī běn diǎn de， zhè shì“ shī dào” yǔ“ chán shǒu” de gòng tóng tè zhì， shì shī yǔ chán xiāng tōng de qiáo liáng。 bù jǐn shì yán yǔ， qí tā shī lùn jiā zài“ yǐ chán yù shī” shí， yědōu bǎ guān jiàn diǎn luò zài“ wù” shàng。 rú wú kě shuō：“ fán zuò shī rú cān chán， xū yòu wù mén”（《 cáng hǎi shī huà》）。 fàn wēn yě yòu xiāng jìn de yì sī：“ shí wén zhāng zhě， dāng rú chán jiā yòu wù mén。 fū fǎ mén bǎi qiān chā bié， yào xū zì yī zhuǎn yǔ wù rù。 rú gǔ rén wén zhāng， zhí xū xiān wù dé yī chù， nǎi kě tōng qí tā miào chù”（《 qián xī shī yǎn》）。 fàn wēn suǒ shuō“ wén zhāng”， shí jì shàng shì zhǐ shī。《 qián xī shī yǎn》， quán shū dōushì tán shī de， zhè yī jié shì zhuān lùn liǔ zǐ hòu shī de , bù guò wú kě shì cóng chuàng zuò jiǎo dù shuō“ wù”， fàn wēn zé shì cóng jiàn shǎng jiǎo dù lái tán de。 nà xiē“ yǐ chán yù shī” de lùn shī shī， dà dū yě shì bǎ“ wù” zuò wéi“ xué shī” yǔ“ cān chán” xiāng bǐ nǐ de guān jiàn de。 wáng cí《 tí yǒu rén shī jí》 yún：“ xué shī xuán miào sì cān chán， yòu sì fán rén qù xué xiān。 yín dé wù shí pí gǔ huàn， yī tiān fēng lù xiǎng líng chán。” dài fù gǔ《 lùn shī shí jué》 qí qī yún：“ yù cān shī lǜ sì cān chán， miào qù bù yóu wén zì chuán。 gè lǐ shāo guān xīn yòu wù， fā wéi yán jù zì chāo rán。” zhè lèi lì zǐ shì hěn duō de， shuō míng liǎo“ wù” zài shī chán guān xì zhōng de zhòng yào xìng。
　　“ wù” shì fó xué de jī běn gài niàn zhī yī， zài chán zōng de jiào yì zhōng， gèng shì hé xīn wèn tí。 chán zōng diǎn jí fǎn fù shēn shuō de biàn shì duì zì xìng yùn hán de“ zhēn rú fó xìng” de dùn wù。“ wù” de jī běn hán yì shì zhǐ， zài fó jiào shí jiàn de xiū xí guò chéng zhōng， tōng guò zhù guān nèixǐng， duì yú fó jiào“ zhēn dì” de chè dǐ tǐ rèn yǔ bǎ wò， yǔ zhēn rú fó xìng qì hé wéi yī。 zài chán zōng yòu tè zhǐ zhòng shēng zì xìng zhōng qián hán de fó xìng， tōng guò nèixǐng gōng fū， dé yǐ dùn rán jiān de xiǎn fā yǔ shí xiàn。
　　 chán zōng dà chàng“ dùn wù chéng fó” zhī shuō， qián wén yǐ yòu lùn liè。 cóng wù de sī wéi xíng shì bù kàn， shì zhí jué guān zhào 'ér fēi luó ji sī biàn。 fó xué shù yǔ yě chēng wù wéi“ jí zhào”、“ zhàn rán cháng zhào” děng， shì yī zhǒng guān zhào xìng tǐ rèn。 chán zōng bìng qì míng yán gài niàn de zuò yòng，“ yǐ xīn chuán xīn， bù lì wén zì” shì chán jiā lì pài zuì xiǎng liàng de kǒu hào。 chán zōng diǎn jí zhè yàng chǎn shù“ wù” de xìng zhì，“ cǐ fǎ wéi nèi suǒ zhèng， fēi wén zì yǔ yán 'ér néng biǎo dá， chāo yuè yī qiē yǔ yán jìng jiè”（《 hé zé shén huì chán shī yǔ lù》），“ zì yòng zhì huì guān zhào， bù jiǎ wén zì”（《 chán zōng yǒng jiā jí》）， zhǐ zài shuō míng“ wù” bù yǐ míng yán gài niàn wéi sī wéi gōng jù， bù yǐ luó ji tuī lǐ wéi gòu jià， ér shì yī zhǒng zhí jué tǐ yàn。
　　 rán 'ér， míng yán gài niàn shì fǒu duì“ wù” háo wú zuò yòng kě yán ní？ zhè shì gè zhí dé tí chū de wèn tí。 wǒ rèn wéi， zài“ wù” de“ shǎn guāng” shùn jiān， gù rán méi yòu míng yán gài niàn héng gèn yú qí zhōng， ér zài tā de yǐn fā guò chéng， míng yán gài niàn qǐ zhe zhòng yào méi jiè zuò yòng。 duì tā de hū lüè， zé dǎo zhì duì yán yǔ“ miào wù” shuō de piàn miàn lǐ jiě， rú guǒ píng sù duì fó jiào jiào yì yī wú suǒ zhī， duì yú fó xué guān niàn háo wú rú rǎn， duì yú fó xué jīng diǎn yī qiào bù tōng， què zài mǒu yī gè zǎo shàng hū rán wù dé fó xué“ zhēn dì”， zhè shì nán yǐ xiǎng xiàng de。“ dùn wù” shuō de zǎo qī chàng dǎo zhě、 nán cháo gāo sēng zhú dào shēng céng tán dào míng yán yǔ wù dào de guān xì：“ fū wèi jiàn lǐ shí， bì xū yán jīn。 jí jiàn hū lǐ， hé yòng yán wéi！ qí yóu quán tí yǐ qiú yú tù， yú tù jí huò， quán tí hé shī？”（《 fǎ huá zhù》） dào shēng de yì sī shì shuō， zài méi yòu tǐ wù dào fó jiào de“ zhēn dì” zhī qián míng yán gài niàn shì jīn liáng， shì méi jiè wù。 zhè gè méi jiè wù bù shì kě yòu kě wú， ér shì bì xū de； ér yī dàn dé wù， míng yán gài niàn yòu bì xū pāo kāi， bù néng cān zá yú qí jiān。 yòng fó jiào de huà tóu lái shuō， jiù shì“ shěfá dēng 'àn”， nán běi cháo shí rén liú zhòu tán dào yǔ dào zhī guān xì shì shí shuō：“ zhì dào wú yán， fēi lì yán wú yǐ míng qí lǐ。 dà xiàng wú xíng， fēi lì xiàng wú yǐ cè qí 'ào。 dào xiàng zhī miào， fēi yán bù tuì。 jīn yán zhī miào， fēi xué bù chuán。”（《 liú zǐ xīn lùn》） liú zǐ yǔ dào shēng lì lùn jiǎo dù bù tóng， dàn dū rèn wéi míng yán gài niàn yǔ“ zhì dào”（ zài fó jiào shì“ zhēn dì”） bìng fēi jié rán duì lì de guān xì。 míng yán gài niàn bù jǐn bù shì wù dào de zhàng 'ài， ér qiě shì bì yào de méi jiè、 jīn liáng。 bǐ zhě shèn shì zàn chéng zhè zhǒng guān diǎn， dàn yòu yìng zhù yì， zhè zhǒng méi jiè zuò yòng， zhǐ fā shēng yú“ wù” de yǐn fā jiē duàn， ér zài shùn jiān“ shǎn guāng” jiē duàn， zé shì zhí jué guān zhào。
　　“ wù” bù jǐn zhǐ bǎ wò“ zhōng jí zhēn lǐ” de zhí jué tǐ yàn guò chéng， tóng shí， yě wǎng々 zhǐ zhù tǐ yǔ zhōng jí zhēn lǐ róng wéi yī tǐ shí“ dà chè dà wù” de jìng jiè。 dào shēng shuō：“ wù zé zhòng mí sī miè”（《 shǒu léng yán zhù xù》）， xiè líng yùn shuō：“ zhì fū yī wù， wàn zhì tóng jìn 'ěr”（《 biàn zōng lùn》）。 shén huì chán shī de miáo shù gèng wéi míng què：“ huò rán xiǎo wù， zì jiàn fǎ xìng běn lái kōng jì， huì lì míng liǎo， tōng dá wú 'ài。 zhèng cǐ zhī shí， wàn yuán jù jué， héng shā wàng niàn， yī shí dùn jǐng（《 hé zé shén huì chán shī yǔ lù》）。 zhè lǐ de“ wù”， dōubù shì zhǐ tǐ rèn zhēn lǐ de guò chéng， ér fēn míng shì xíng róng“ wù” zhī hòu de jìng jiè。 zài“ chán dào” zhōng，“ wù” bù jǐn zhǐ tǐ rèn fó jiào zhōng jí zhēn lǐ de guò chéng， tóng shí yě zhǐ zhèng dé zhè zhǒng“ zhōng jí zhēn lǐ” de shùn kè yǒng héng、 wàn wù yī tǐ de zuì gāo jìng jiè。
　　 duì yú yán yǔ“ miào wù” shuō de lǐ lùn nèi hán， rén men tí chū liǎo bù tóng de jiě shì。
　　 yī zhǒng yì jiàn rèn wéi， yán yǔ suǒ shuō de“ miào wù”， zhù yào shì zhǐ shī gē chuàng zuò guò chéng zhōng de líng gǎn zhuàng tài， rú zhōu lái xiáng、 yè xiù shān xiān shēng zǎo nián xiě de wén zhāng shuō：“ miào wù” jiù shì zhǐ shī gē（ yì shù） rèn shí xiàn shí de tè shū sī wéi guò chéng zhōng de zhòng yào de yī huán， xiāng dāng yú wǒ men píng cháng suǒ shuō de líng gǎn（《 lùn ＜ cāng làng shī huà ＞》， jiàn《 běi jīng dà xué xué bào》 1969 nián dì 3 qī）。 wú diào gōng xiān shēng rèn wéi“ miào wù” kě yǐ cóng chuàng zuò hé jiàn shǎng liǎng gè fāng miàn lái rèn shí， zhǐ chuàng zuò 'ér yán， zé piān yú líng gǎn（《 bié cái yǔ bié qù》 jiàn《 jiāng hǎi xué kān》 1962 nián dì 9 qī）。 pí cháo gāng xiān shēng cóng shěn měi xīn lǐ jiǎo dù tán dào，“ miào wù” jiù shì wǒ men tōng cháng suǒ shuō de shěn měi zhí jué， líng gǎn。（《 yán yǔ shěn měi lǐ lùn 'èr tí》， jiàn《 rén dà fù yōng 1982 nián 4 qī）。
　　 yǔ rèn wéi“ miào wù” wéi“ dùn wù” yì jí de zhù zhāng xíng chéng bǐ zhào de lìng yī zhǒng guān diǎn， zé bù tóng yì jiāng“ miào wù” jiě zuò líng gǎn， ér rèn wéi“ miào wù” jí xué， shì zhú jiàn lǐng wù shī gē de yì shù tè zhēng， mǐn zé xiān shēng céng zhí jié liǎo dāng dì shuō：“ wù”“ miào wù”， shí jì shàng yě jiù shì“ xué”。 wáng wén shēng xiān shēng rèn wéi“ wù” huò“ miào wù”， bù shì zhǐ mǒu yī cì chuàng zuò guò chéng zhōng lái bù kě 'è， qù lái kě zhǐ de chuàng zuò chōng dòng huò líng gǎn， ér shì zhǐ zuò jiā tōng guò yì shù shí jiàn zhǎng wò liǎo shī gē yì shù tè diǎn yǐ hòu nà zhǒng yī tōng bǎi tōng de zì yóu。 hú míng xiān shēng rèn wéi， bǎ“ wù” jiě zuò líng gǎn， bù dāng。 líng gǎn shì wèi rán 'ér rán，“ wù” zé shì yǐ qí rán 'ér qiú qí tǐ suǒ yǐ rán（《＜ cāng làng shī huà . shī biàn＞ biàn》，《 wén xué píng lùn cóng kān》 dì 16 ji）。
　　 zài wǒ kàn lái， yán yǔ de“ miào wù”， bù néng dān chún dì jiě wéi“ dùn wù” huò líng gǎn， yě bù jǐn shì jiàn xué。 zuò wéi yī gè zú yǐ dài biǎo yán yǔ shī xué sī xiǎng tè zhēng de hé xīn fàn chóu， tā de nèi hán shì jiào wéi fēng fù de。 xì yì《 cāng làng shī huà》， yán yǔ de“ shī dào miào wù” shuō， tóng yàng yě bāo kuò liǎo yóu xué shī dào chuàng zuò yǐ jí chéng shī hòu de jìng jiè zhè yàng yī gè shī xué de zhěng tǐ lì chéng。
　　 yán yǔ míng què biǎo dá liǎo tā de fāng fǎ lùn tè zhēng shì“ yǐ chán yù shī”， wǒ men bù néng fàng zhe zhè bǐng yàoshì bù yòng 'ér qù zá mén。 jìn guǎn yán yǔ zài shǐ yòng chán xué shù yǔ shàng yòu hùn luàn 'é wù zhī chù， dàn tā zhuā zhù liǎo shī chán xiāng tōng de gēn běn diǎn“ miào wù”。 yán yǔ de“ yǐ chán yù shī” zhī suǒ yǐ huò dé chéng gōng、 zhī suǒ yǐ chǎn shēng hěn dà yǐng xiǎng， yě zhèng zài yú“ miào wù” shuō。 zhèng shì zài zǒng jié liǎo rén men bǎ“ wù” zuò wéi“ yǐ chán yù shī” de guān jiàn diǎn zhè gè lǐ lùn xiàn xiàng jī chǔ shàng， yán yǔ dài zhe míng què de lǐ lùn yì shí， yǐ“ miào wù” wéi hé xīn， jiàn gòu liǎo tā de shī xué sī xiǎng tǐ xì， ér“ miào wù” shì cóng fó jiào zhé xué zhōng jiè yòng lái de， nà me， jiě xī“ miào wù” de nèi hán， cóng fó xué zhōng“ wù” de hán yì rù shǒu， bù shī wéi yī tiáo hěn kě kào de tú jìng。 shàng wén duì“ wù” de chǎn shì， yě zhèng shì xún qiú zhè yàng yī tiáo tú jìng de cháng shì。
　　 yán yǔ zài《 cāng làng shī huà》 zhōng tí chū de“ miào wù” shuō， qí nèi hán bù shì dān yī de， ér shì yī gè nèi yùn fēng fù 'ér yòu bǐ cǐ mìqiè xiāng guān de yòu jī zhěng tǐ。 rú tóng guō shào yú xiān shēng suǒ zhǐ chū de， tā zhì shǎo bāo kuò liǎng gè céng miàn， yī shì“ dì yī yì zhī wù”（ jí“ wù dì yī yì”）， lìng yī gè shì“ tòu chè zhī wù”。 qián zhě shì xué shī de zhèng què tú jìng， hòu zhě shì xún cǐ tú jìng suǒ yào dá dào de mù biāo yōu xiù shī zuò de shěn měi jìng jiè。
　　 xiān kàn“ dì yī yì zhī wù”。
　　 zài《 shī biàn》 piān lǐ， yán yǔ zhù zhāng“ xué zhě xū cóng zuì shàng chéng， jù zhèng fǎ yǎn， wù dì yī yì。” suǒ wèi“ dì yī yì” jí“ dì yī yì dì”， yě jiù shì“ zhēn dì”， fó jiào de zhì shàng zhī lǐ。 yán yǔ yǐ“ dì yī yì” bǐ yù zuì shàng chéng de shī gē。 tā shuō：“ lùn shī rú lùn chán： hàn wèi jìn yǔ shèng táng zhī shī， zé dì yī yì yě； dà lì yǐ hái zhī shī， zé xiǎo chéng chán yě， yǐ luò dì 'èr yì yǐ。” yán yǔ zài shī xué lǐng yù lǐ zhù zhāng de“ wù dì yī yì”， jiù shì qǔ fǎ zuì shàng chéng de shī zuò， zuò wéi zì jǐ de xué xí mù biāo。 shí jì shàng，《 shī biàn》 de dì yī jié， zuì wéi wán zhěng、 quán miàn dì biǎo shù liǎo“ wù dì yī yì” de zhù zhāng de：
　　
　　 fū xué shī zhě yǐ shí wéi zhù； rù mén xū zhèng， lì zhì xū gāo； yǐ hàn wèi jìn shèng táng wéi shī， bù zuò kāi yuán tiān bǎo yǐ xià rén wù。 ruò zì tuì qū， jí yòu xià liè shī mó rù qí fèi fǔ zhī jiān； yóu lì zhì bù gāo yě。 xíng yòu wèi zhì， kě jiā gōng lì； lù tóu yī chā， yù wù yù yuǎn； yóu rù mén zhī bù zhèng yě。 gù yuē， xué qí shàng， jǐn dé qí zhōng； xué qí zhōng， sī wéi xià yǐ， yòu yuē， jiàn guò yú shī， jǐn kān chuán shòu； jiàn yùshī qí， jiǎn shī bàn dé yě。 gōng fū xū cóng shàng zuò xià， bù kě cóng xià zuò shàng。 xiān xū shú dú chǔ cí， zhāoxī fěng yǒng yǐ wéi zhī běn； jí dú gǔ shī shí jiǔ shǒu， yuèfǔ sì piān， lǐ líng sū wǔ hàn wèi wǔ yán jiē xū shú dú， jí yǐ lǐ dù èr jí zhěn jiè guān zhī， rú jīn rén zhī zhì jīng， rán hòu bó qǔ shèng táng míng jiā， yùn niàng xiōng zhōng， jiǔ zhī zì rán wù rù。 suī xué zhī bù zhì， yì bù shī zhèng lù。 cǐ nǎi shì cóng dǐng níng shàng zuò lái， wèi zhī xiàng shàng yī lù， wèi zhī zhí jié gēn yuán， wèi zhī dùn mén， wèi zhī dān dāo zhí rù yě。
　　
　　 kě yǐ shuō， zhè duàn huà lǐ bāo hán liǎo“ dì yī yì zhī wù”（“ wù dì yī yì”） de quán bù hán yì。 guī 'ér yán zhī， yě jí shì“ rù mén xū zhèng， lì zhì xū gāo”， qǔ fǎ zuì shàng chéng de shī zuò， yǐ zhú jiàn bǎ wò shī de yì shù tè zhēng。 jù tǐ shuō yě jiù shì“ yǐ hàn wèi jìn shèng táng wéi shī”。 zhè qí zhōng“ shú dú” de duì xiàng， rú chǔ cí、 gǔ shī shí jiǔ shǒu děng， dōushì shǔ yú“ dì yī yì” fàn wéi nèi de。
　　 yīn cǐ bù nán kàn chū，“ dì yī yì zhī wù” shì zhǐ de xué shī zhě yìng xún de tú jìng， yán yǔ zhù zhāng shī chéng、 qǔ fǎ jìng jiè zuì gāo de shī zuò， yǐ zhú jiàn lǐng wù shī gē de yì shù tè zhēng。 rán 'ér， zhè zhǒng“ wù” jiū jìng shì zěn yàng de yī zhǒng fāng shì ní？ shì zhī xìng fēn xī， hái shì zhí jué hán yǒng ní？ dá 'àn yīnggāi shì hòu zhě。 xué shī zhě de“ wù”， cóng“ shú dú” rù shǒu，“ zhāoxī fěng yǒng”，“ zhěn jiè guān zhī”， dōushì yī zhǒng pǐn jiàn wán wèi， shì shěn měi tǐ yàn， ér fēi zhī shí fēn xī。“ yùn niàng xiōng zhōng， jiǔ zhī zì rán wù rù”， shì zài làn shú yú xiōng zhī hòu dé dào de shēng huá， huò rán guàn tōng dì lǐng wù liǎo shī de yì shù tè zhēng。 zhè shì yī zhǒng“ lún biǎn zhuó lún” shì de tǐ yàn， ér fēi gài niàn de bǎ wò。 dàn shì zhè zhǒng“ wù rù”， shǒu xiān shì duì shī yì de liǎo jiě， zài zhè gè céng miàn shàng， lǐ xìng yīn sù shì qǐ hěn zhòng yào de zuò yòng de。 zài duì shī de shěn měi yùn wèi de pǐn jiàn zhī qián， shǒu xiān yào quán miàn liǎo jiě shī yì， zhè shì yào kào lǐ xìng dǎo rù de， zài cǐ jī chǔ shàng， cái néng jìn rù duì shī gē yùn wèi， yì jìng de pǐn jiàn、 shǎng wán， zhè shì yī gè yóu lǐ xìng 'ér rù yú zhí jué de guò chéng。
　　 zuò wéi“ miào wù” shuō yī gè céng miàn，“ dì yī yì zhī wù” zhù yào shì zhǐ xué shī zhě zài cháng qī de yì shù táo yǎng guò chéng zhōng， bù duàn qǔ fǎ、 cān wù zuì shàng chéng de yì shù jiā pǐn， zài hán yǒng zhōng zhú jiàn lǐng wù shī gē de dú tè yì shù guī lǜ。
　　 cì shuō“ tòu chè zhī wù”。
　　“ miào wù” shuō de lìng yī gè zhù yào céng miàn jiù shì“ tòu chè zhī wù”。 tā de nèi hán hěn fēng fù， dàn zhù yào shì zhǐ nà zhǒng yōu xiù shī zuò suǒ yìng jù yòu de hún róng yuán zhěng de shěn měi jìng jiè。
　　 hái shì yào kàn yán yǔ běn rén yòu guān“ tòu chè zhī wù” de shuō fǎ。 yán yǔ shuō：“ rán wù yòu qiǎn shēn， yòu fēn xiàn， yòu tòu chè zhī wù， yòu dàn dé yī zhī bàn jiě zhī wù。 hàn wèi shàng yǐ， bù jiǎ wù yě。 xiè líng yùn zhì shèng táng zhū gōng， tòu chè zhī wù yě； tā suī yòu wù zhě， jiē fēi dì yī yì yě。 shī zhě， yín yǒng qíng xìng yě。 shèng táng zhū rén wéi zài xīng qù， líng yáng guà jiǎo， wú jì kě qiú。 gù qí miào chù tòu chè líng lóng， bù kě còu bó， rú kōng zhōng zhī yīn， xiāngzhòng zhī sè， shuǐ zhōng zhī yuè， jìng zhōng zhī xiàng， yán yòu jìn 'ér yì wú qióng”（《 cāng làng shī huà . shī biàn》） hěn míng xiǎn， yán yǔ shì bǎ“ tòu chè zhī wù” zuò wéi shī zhōng zuì gāo jìng jiè de。“ fēn xiàn zhī wù”、“ yī zhī bàn jiě zhī wù”、“ tòu chè zhī wù”， sān zhě xiāng bǐ， qí zhōng de bāo biǎn xuān qīng shì zài míng xiǎn bù guò liǎo。 tā jǔ“ xiè líng yùn zhì shèng táng zhū gōng” wéi“ tòu chè zhī wù” de lì zǐ， zhè xiē dōushì tā zuì wéi tuī chóng de zuò jiā。 yán yǔ duì xiè líng yùn shí fēn qīn pèi， céng shuō：“ xiè líng yùn zhī shī， wú yī piān bù jiā”（《 shī píng》）， shuō dé gòu jué duì de liǎo， duì“ shèng táng zhū gōng”， yán yǔ gèng shì tuī chóng bèi zhì， zhěng bù《 cāng làng shī huà》 de lùn shī biāo zhǔn， jiù shì“ yǐ shèng táng wéi fǎ”。“ tòu chè zhī wù” shì yán yǔ de zuì gāo de měi xué biāo zhǔn。
　　 duì yú“ shèng táng zhū rén wéi zài xīng qù” zhè duàn huà， gāi zuò rú hé lǐ jiě、 rú hé rèn shí， yě shì hěn zhí dé tàn jiū de。 hěn duō lùn zhě dū cóng fēng gé xué de jiǎo dù jiā yǐ chǎn shì。 yī bān dū rèn wéi yán yǔ shì jí dù tuī zūn wáng、 mèng yī pài dàn yuǎn kōng líng de fēng gé de。 rú qīng rén xǔ yìn fāng zài bá yǔ zhōng suǒ shuō：“ yán shì suī zhī yǐ shí wéi zhù， yóu bìng shí liàng bù zú， bì jiàn wèi huà， míng wéi xué shèng táng， zhǔn lǐ dù， shí zé piān shì wáng mèng chōng dàn kōng líng yī pài， gù lùn shī wéi zài xīng qù， yú gǔ rén tōng fěng yù、 jìn zhōng xiào、 yīn měi cì、 yù quàn chéng zhī běn yì， quán bù lǐ huì， bìng jǔ wén xué cái xué yì lùn 'ér kōng zhī。” xǔ shì de pī píng huò xǔ yòu yī dìng dào lǐ， dàn qí chū fā diǎn méi yòu chāo chū rú jiā jiào huà shuō shī lùn de fàn wéi， qiě yòu hěn dà wù jiě。 shuō yán yǔ“ piān shì wáng mèng” zhè jiù shì hěn quē fá yǐ jù de。 yán yǔ zuì wéi tuī chóng de shì lǐ dù 'ér fēi wáng mèng， zhè zài《 shī huà》 zhōng shì yán zhī záo々 de。 yán yǔ zài《 shī biàn》、《 shī píng》 zhōng shì shèng chēng lǐ dù de yòu shí yú chù， ér yú wáng wéi yī yán wèi jí， duì mèng hào rán yě zhǐ shì zài yǔ hán yù de bǐ jiào zhōng jiā yǐ chēng zàn， yán yǔ shì bǎ lǐ dù zuò wéi shèng shī gē de zuì gāo fēng jiā yǐ píng jià de， shèng táng shì yán yǔ lùn shī de qǔ fǎ biāo zhǔn， yīn 'ér， lǐ dù zhī shī zài yán yǔ shī lùn zhōng shì zuò wéi zuì gāo biāo zhǔn lái kàn dài de。 zài《 shī biàn》 zhōng， yán yǔ shuō duì“ lǐ dù èr jí yào zhěn jiè guān zhī，” zài《 shī biàn》 zhōng yòu duō chù shèng chēng lǐ dù zhī shī， bìng qiě yán yǔ duì lǐ dù shī zuò liǎo jīng cǎi de fēn xī。 rú shuō：“ zǐ měi bù néng wéi tài bái zhī piāo yì， tài bái bù néng wéi zǐ měi zhī chén yù。 tài bái《 mèng yóu tiān lǎo yín》、《 yuǎn bié lí》 děng， zǐ měi bù néng dào； zǐ měi《 běi zhēng》、《 bīng chē xíng》、《 chuí lǎo bié》 děng， tài bái bù néng zuò。 lùn shī yǐ lǐ dù wéi zhǔn， xié tiān zǐ yǐ lìng zhū hòu yě。”“ lǐ dù shù gōng， rú jīn chì bò hǎi， xiāng xiàng dù hé， xià shì jiāo dǎo bèi， zhí chóng yín cǎo jiān 'ěr。”“ shǎo líng shī fǎ rú sūn wú， tài bái shī fǎ rú lǐ guǎng。 shǎo líng rú jié zhì zhī shī”。“ shǎo líng shī， xiàn zhāng hàn wèi， ér qǔ cái yú liù cháo； zhì qí zì dé zhī miào， zé qián bèi suǒ wèi jí dà chéng zhě yě。” yán yǔ duì lǐ dù zhī shī píng jià zhī gāo， shì“ miè yǐ jiā yǐ” de。 yìng shuō yán yǔ míng zhǔn lǐ dù， shí chóng wáng mèng， wèi miǎn yòu xiē gēn jù bù zú。
　　 wèn tí zài yú“ shèng táng zhū rén wéi zài xīng qù” zhè yī duàn。 lùn zhě wǎng々 yǐ wéi“ jìng huā shuǐ yuè” zhī yù。“ yán yòu jìn 'ér yì wú qióng” zhī tán， shì piān shì yú wáng、 mèng jiā shù。 shí jì shàng wèi miǎn yòu xiē wù jiě yán fū zǐ liǎo， zài rén kàn lái， yán yǔ bìng bù shì zài miáo shù nǎ yī jiā、 nǎ yī pài de fēng gé、 jiā shù， zhè shì zài biāo jǔ、 chéng shì hǎo shī suǒ yìng jù yòu de shěn měi jìng jiè。 huàn yán zhī， rú guǒ cóng zhōng guó gǔ diǎn shī gē yì jìng lùn de jiǎo dù bù tòu shì《 cāng làng shī huà》， huì chǎn shēng xīn de rèn shí。
　　 bìng qiě zhè yě jiù shì“ tòu chè zhī wù” de shěn měi jìng jiè。 zhè zhǒng jìng jiè shǒu yào tè diǎn zài yú tā shì hún róng yuán zhěng、 háo wú zhuì hé hén jì de。 yī shǒu shī yóu xǔ duō cí jù gòu chéng， chuàng zào chū ruò gān gè yì xiàng， dàn měi shǒu shī zuò wéi jī běn de yì shù dān yuán， yīnggāi xíng chéng yī gè wán zhěng de shěn měi jìng jiè， zhè gè shěn měi jìng jiè zhōng de gè gè yì xiàng zhī jiān， yīnggāi shì yī gè yòu jī de zhěng tǐ， hún róng yuán zhěng， méi yòu zhuì hé de hén jì。“ líng yáng guà jiǎo， wú jì kě qiú。” gù qí miào chù tòu chè líng lóng， bù kě còu bó。 zhèng shì shuō de cǐ yì。“ líng yáng guà jiǎo”， shì chán zōng yǔ lù zhōng cháng yòng de bǐ yù， yòng yǐ shuō míng fó lǐ yòu dài yú“ miào wù”， ér bù néng xún zhāng zhāi jù。《 jǐng dé chuán dēng lù》 juàn shí qī， dào yīng chán shī shuō：“ rú hǎo liè gǒu， zhǐ jiě xún dé yòu zōng jì dǐ； hū yù líng yáng guà jiǎo , mò dào zōng jì , qì yì bù shí。”《 wǔ dēng huì yuán》 juàn qī xuě fēng yì cún chán shī tiáo yún，“ shī wèi zhòng yuē： wú ruò dōng dào xī dào， rǔ zé xún yán zhāi jù； wú ruò líng yáng guà jiǎo， rǔ xiàng shénme chù mén mō。” chán zōng zhù zhāng chāo yuè míng yán gài niàn，“ xún yán zhú jù”， shì chán jiā suǒ bù xiè yú wéi de。 ér“ líng yáng guà jiǎo”， zé shì“ yán yǔ dào jué”， fǎn zhào zì xīn de chán wù fāng shì。 qián miàn tán guò chán wù de duì xiàng yīngshì zhěng yī bù kě fēn de， yán yǔ yě zhèng shì yǐ chán wù duì xiàng de zhěng yī xìng， lái bǐ yù hǎo shī shěn měi yì jìng zhī hún róng wán zhěng méi yòu diāo zhuó、 zhuì hé hén jì。 suǒ wèi“ còu bó”， yě shì chán jiā huà tóu， yì sī shì jù hé、 jù jié。《 xù chuán dēng lù》 zhōng“ zhàn táng zhì shēn chán shī” tiáo yún：“ gài dì shuǐ fēng huǒ， yīn yuán hé hé， zàn shí còu bó， bù kě cuò rèn wéi yǐ yòu。” fó xué rèn wéi xiàn xiàng jiè dōushì yóu yuán qǐ shēng chéng , lín shí jù hé（ còu bó）， wú yòu zì xìng， yīn 'ér shì xū huàn bù shí de。 yán yǔ jiè cǐ huà tóu shuō míng zuò yào yòu yī zhǒng chāo yuè yú gè yào sù zhī shàng de zhěng tǐ měi， ér bù yīngshì shī zhōng gè yào sù zhī jiān de jī xiè pàn còu。
　　 zài jù tǐ de lùn shī shí jiàn zhōng， yán yǔ shí fēn zhòng shì shī gē yì jìng de zhěng tǐ měi。 yán yǔ cháng yǐ“ qì xiàng” yán shī，“ qì xiàng” shì shénme？ yě jiù shì zhěng tǐ xìng de měi gǎn。“ táng rén yǔ běn cháo rén shī， wèi lùn gōng zhuō， zhí shàng qì xiàng bù tóng”（《 shī píng》）。 jiù shì shuō táng shī yǔ sòng shī， yòu zhe bù tóng de yì jìng。 tā píng jiàn 'ān shī“ jiàn 'ān zhī zuò， quán zài qì xiàng。 bù kě xún zhī zhāi yè。 líng yùn zhī shī， yǐ shì chè shǒu chè wěi chéng duì jù yǐ， shì yǐ bù jí jiàn 'ān yě”（ tóng shàng）。 zài yán yǔ kàn lái， jiàn 'ān shī zhī suǒ yǐ zhí dé chēng dào， guān jiàn shì qì xiàng hún rán。 běn lái yán shì duì xiè líng yùn píng jià shì hěn gāo de， chēng qí“ wú yī piān bù jiā”。 dàn yǔ jiàn 'ān shī xiāng bǐ， jiù xiǎn dé shāo xùn yī chóu， yuán yīn jiù zài yú qì xiàng bù jí。 yán yǔ píng《 hú jiā shí bā pāi》 yuē：“ hùn rán tiān chéng， jué wú hén jì， rú cài wén jī fèi gān jiān liú chū”（ tóng shàng）， yě shì yǐ hún róng yuán zhěng de shěn měi jìng jiè zuò wéi hǎo shī de chǐ dù de。
　　 wǒ men bù fáng cān zhào yī xià xī fāng fú hào lùn měi xué jiā sū shān . lǎng gé de lǐ lùn， lái bāng zhù wǒ men lǐ jiě yán yǔ de shī lùn。 kàn qǐ lái， èr zhě sì hū shì fēng mǎ niú lái xiāng jí de， dàn què shí yòu xiāng tōng、 xiāng lèi zhī chù。 sū shān . lǎng gé rèn wéi yī gè yì shù pǐn jiù shì yī gè yì shù fú hào , yě jiù shì shuō tā shì yī gè bù kě fēn gē de zhěng tǐ . lǎng gé shuō：
　　
　　 yì shù pǐn zuò wéi yī gè zhěng tǐ lái shuō， jiù shì qíng gǎn de yì xiàng。 duì yú zhè zhǒng yì xiàng， wǒ men kě yǐ chēng zhī wéi yì shù fú hào、 zhè zhǒng yì shù fú hào shì yī zhǒng dān yī de yòu jī jié gòu tǐ， qí zhōng de měi yī gè chéng fèn dōubù néng lí kāi zhè gè jié gòu 'ér dú lì dì cún zài， suǒ yǐ dān gè de chéng fèn jiù bù néng dān dú dì qù biǎo xiàn mǒu zhǒng qíng gǎn。…… yì shù fú hào shì yī zhǒng dān yī de bù kě fēn gē de fú hào， tā de yì wèi shì shì tā de gè gè bù fēn de yì wèi zhī hé（《 yì shù wèn tí》 zhōng yì běn 129130 yè）。
　　
　　 lǎng gé yǐ yī jiàn yì shù pǐn wéi yī gè dān dú de、 wán zhěng de yì shù fú hào， qiáng diào yì shù pǐn shì yī gè yòu jī de zhěng tǐ。 zhè yǔ yán yǔ suǒ shuō“ tòu chè líng lóng， bù kě còu bó”， qí zhǐ wèi shì fǒu yī zhì ní？ wǒ yǐ wéi zài shī gē fāng miàn， kě zuò rú shì guān， yán yǔ zhè duàn huà zhèng shì suǒ qiáng diào de hún róng yuán zhěng、 bù kě fēn gē de shěn měi jìng jiè， cóng fú hào lùn měi xué de jiǎo dù kàn， yě zhèng shì yī gè dān dú de yì shù fú hào。
　　 zhè zhǒng hún róng yuán zhěng de shěn měi jìng jiè， jí lái néng děng tóng yú shī gē zhōng yán zhěng de shěn měi xíng shì， zhè zhǐ shì tā de zài tǐ； yě bù néng kàn zuò shì shī zhōng gè zhǒng yì xiàng de xiāng jiā， zhè zhǐ shì gòu chéng tā de yī xiē yào sù。 tā shì yī zhǒng shēng fā yú、 què yòu chāo yuè yú shī gē de wù zhì xíng tài de quán xīn de sù zhì。 rú guǒ yòng wán xíng xīn lǐ xué de shù yǔ lái biǎo shù， kě yǐ shuō shì yī zhǒng“ gé shì tǎ zhì”。 wán xíng xīn lǐ xué zuì jī běn、 yě zuì jīng diǎn de yuán lǐ shì zhěng tǐ bù děng yú qí bù fēn xiāng jiā zhī hé。 suǒ wèi“ gé shì tǎ” yì jí“ wán xíng”。 pō wéi zhí dé zhù yì de tè xìng zài yú： zuò wéi yī gè zhěng tǐ， tā bìng bù shì kè tǐ běn shēn zì yòu de， ér shì dú lì yú gòu chéng zhè gè kè tǐ de yào sù de quán xīn de zhěng tǐ。 shī gē jìng jiè zhèng shì jiè zhù yú shěn měi zhù tǐ duì kè tǐ de guān zhào， cái xiǎn shì chū qí zhěng tǐ de gòu chéng。 tā yóu shī gē de yǔ yán xíng shì shēng fā 'ér chū， dàn yòu bù děng tóng yú shī gē de yǔ yán xíng shì， ér shì chū xiàn yú shěn měi zhù tǐ de zhī jué jīng yàn zhōng de qíng jìng。 tā yǐ shī gē de yǔ yán xíng shì wéi wù zhì zài tǐ， què yòu yóu lí yú、 chāo yuè yú zhè gè zài tǐ， zhè yě jiù dǎo zhì liǎo shī gē shěn měi jìng jiè de lìng yī gè tè diǎn：“ huàn xiàng” shì de bù què dìng xìng huò duō yì xìng。
　　 xū huàn xìng shì shī chán xiāng tōng de yī gè zhòng yào fāng miàn， zhè kǒng pà shì yán jiū zhě men suǒ hǎn yán jí de， dàn duì yú wǒ men lǐ jiě yán yǔ de shī lùn què hěn zhòng yào。 chán zōng suī rán chéng rèn“ wàn fǎ”（ kè guān xiàn xiàng） de cún zài， dàn què rèn wéi tā men yòu dōushì xū huàn lái 'ān de。 chán zōng de zhè zhǒng sī xiǎng， shí jì shàng shì yǐ dōng jìn gāo sēng sēng zhào de“ bù zhēn kōng lùn” wéi jī chǔ， chuàng lì liǎo tā de sī xiǎng tǐ xì。 tā yǐ“ bù zhēn” wéi“ kōng”， yě jiù shì shuō， yòu fēi zhēn yòu， ér shì jiǎ yòu。 sēng zhào yǐ“ huàn huà” shuō lái biǎo shù zì jǐ de guān diǎn。 tā shuō：“ zhū fǎ jiǎ hào bù zhēn。 pì rú huàn huà rén， fēi wú huàn huà rén， huàn huà rén fēi zhēn rén yě”（《 bù zhēn kōng lùn》） tā yǐ“ huàn huà rén” lái bǐ yù“ wàn fǎ” de xū huàn bù shí。 chán zōng jì chéng、 fā zhǎn liǎo zhè gè guān diǎn， rèn wéi“ xié fǎ xū wàng rú mèng”， bǎ kè guān de shí zài shì wù dū dāng zuò xīn zào de huàn yǐng。 zài chán zōng kàn lái， rén men suǒ gǎn jué de yī qiēdōu shì xū huàn bù shí de：“ fán suǒ yòu xiāng， jiē shì xū wàng”（《 huáng niè chán shī wǎn líng lù》）。
　　 shī gē de shěn měi jìng jiè yòu tè dìng de xū huàn xìng。 tā bù yì wèi zhe shī gē yǔ fēn yún biàn huàn de kè guān shì jiè de gē liè， gèng bù shì rèn wéi kè guān shì jiè shì shī rén xīn líng de wài huà， ér shì shuō， shī gē de shěn měi jìng jiè bù děng tóng yú wén zì xíng shì jí wén běn， ér shì zhù tǐ zài yuè dú wén běn， jìn xíng shěn měi guān zhào guò chéng zhōng“ jīng yóu zhī jué huó dòng zǔ zhì chéng de jīng yàn zhōng de zhěng tǐ”（ téng shǒu yáo《 shěn měi xīn lǐ miáo shù》 dì 99 yè， zhōng guó shè huì kē xué chū bǎn shè 1985 nián bǎn）。 tā shēng fā yú wén běn 'ér yòu chāo yuè yú wén běn， shì yī zhǒng chǎn shēng yú shěn měi jīng yàn zhōng de xū xiàng。 yòng lǎng gé de huà shuō，“ shì yī zhǒng chuàng zào chū lái de zì chéng yī tǐ de chún cuì de huàn xiàng”（《 yì shù wèn tí》 zhōng yì běn dì 141 yè， zhōng guó shè huì kē xué chū bǎn shè 1983 nián bǎn）。
　　 yán yǔ yòng lái xíng róng“ tòu chè zhī wù” de jǐ gè yù xiàng，“ kōng zhōng zhī yīn， xiāngzhòng zhī sè， shuǐ zhōng zhī yuè， jìng zhōng zhī xiàng”。 zhèng shì wèile xíng xiàng dì xiǎn shì zhè zhǒng shěn měi jìng jiè shēng fā yú shī de yǔ yán xíng shì， ér yòu chāo yuè yú yǔ yán xíng shì de“ huàn xiàng” xìng zhì。“ jìng huā shuǐ yuè” de yù xiàng， fó xué cháng yòng lái bǐ yù wàn fǎ zhī xū huàn。 rú“ yī qiē fǎ jiē xū wàng jiàn， rú mèng rú yàn， suǒ qǐ yǐng xiàng， rú shuǐ zhōng yuè， rú jìng zhōng xiàng”（《 shuō wú gòu chēng jīng . shēng wén pǐn》）。“ pú sà guān zhū yòu qíng， rú huàn shī guān suǒ huàn shì， rú guān shuǐ zhōng yuè， guān jìng zhōng xiàng， guān bā jiāo xīn”（ tóng shàng《 guān yòu qíng pǐn》）。 fó jīng zhōng zhè lèi bǐ yù shì hěn cháng jiàn de， zhù shì wéi liǎo zhèng míng xiàn xiàng jiè de xū huàn xìng zhì，《 dà pǐn bān ruò jīng》 zhōng yòu suǒ wèi“ shí yù”：“ rú huàn、 rú yàn、 rú shuǐ zhōng yuè， rú xū kōng、 rú xiǎng、 rú jiān tà pó chéng、 rú mèng、 rú yǐng、 rú jìng zhōng xiàng、 rú huà”。 zhè shì zuì wéi jí zhōng dì lián yòng bǐ yù、 zhǐ zài shuō míng dà chéng zhōng guān xué pài“ jiǎ yòu xìng kōng” guān diǎn de lì zǐ。 yán yǔ jiè yòng liǎo fó xué zhōng“ jìng huā shuǐ yuè” de bǐ yù， lái biǎo xiàn shī gē jìng jiè de xū huàn xìng。 zhè lǐ méi yòu luó ji bǎ wò、 zhī xìng fēn xī， dàn què tōng guò“ yǐ chán yù shī” de fāng fǎ， zhí guān dì bǎ wò liǎo shī gē jìng jiè de“ huàn xiàng” tè zhì。
　　 sū shān . lǎng gé jí lì zhù zhāng gè lèi yì shù de huàn xiàng xìng zhì , tā duì yì shù suǒ xià de dìng yì shì，“ yī qiē yì shù dōushì chuàng zào chū lái de biǎo xiàn rén lèi qíng gǎn de zhī jué xíng shì”（《 yì shù wèn tí》 zhōng yì běn 75 yè， shì zhōng guó shè huì kē xué chū bǎn shè 1983 nián bǎn）。 tā shǐ zhōng qiáng diào yì shù pǐn shì yì shù jiā chuàng zào chū lái， ér sù zhū yú rén men de zhī jué jīng yàn de shěn měi xíng shì。 tā yī zài shēn yán：“ měi yī mén yì shù dōuyòu tā zì jǐ tè yòu de jī běn huàn xiàng”， zhè zhǒng jī běn huàn xiàng jué dìng liǎo gāi lèi yì shù de tè zhì。
　　 nà me， shī de“ huàn xiàng” yòu shì zěn yàng de ní？ lǎng gé shuō：“ shī rén yòng yǔ yán chuàng zào liǎo yī zhǒng huàn xiàng， yī zhǒng chún cuì de xiàn xiàng， tā shì fēi tuī lùn xìng fú hào de xíng shì”（《 qíng gǎn yǔ xíng shì》 zhōng yì běn 240 yè， zhōng guó shè huì kē xué chū bǎn shè 1986 nián bǎn）。 shī de“ huàn xiàng” shì shī rén yǐ yǔ yán wéi cái liào chuàng zào de。 zhè shì shī yǔ qí tā yì shù xíng shì de bù tóng zhī chù。 ér qiě， shī zhōng de yǔ yán bù shì yī zhǒng tōng xùn yǔ yán。 shī cóng gēn běn shàng shuō lái jiù bù tóng yú pǔ tōng de huì huà yǔ yán， shī rén yòng yǔ yán chuàng zào chū lái de shì yī zhǒng guān yú shì jiàn、 rén wù、 qíng gǎn fǎn yìng、 jīng yàn、 dì diǎn hé shēng huó zhuàng kuàng de huàn xiàng”（《 yì shù wèn tí》 zhōng yì běn 142 yè）。 zhè jiù shì lǎng gé suǒ shuō de shī de huàn xiàng。
　　 dàn shì， yòu yī diǎn shì zhí dé tí chū de。 lǎng gé suǒ shuō de“ shī de huàn xiàng”， shì zhǐ shī gē bù tóng yú kè guān xiàn shí， shì yī gè xū huàn de shì jiè。 lǎng gé zài qí měi xué míng zhù《 qíng gǎn yǔ xíng shì》 zhōng， céng jǔ zhōng guó táng dài shī rén wéi yìng wù yòu《 fù dé mù yǔ sòng lǐ cáo》 yī shī， zhǐ chū“ jí shǐ yòng méi yòu bǎo liú yuán shī shī lǜ（ bù guǎn tā shì shénme yàng zǐ） de yì wén xiě chū lái， zhè yě shì yī shǒu shī， ér bù shì guān yú lǐ cáo lí qù de bào dào。” lǎng gé yòu shuō：“ shī de qíng jié jiè yǐ zhǎn kāi de xū huàn shì jiè zǒng shì wéi gāi zuò pǐn suǒ tè yòu； tā shì nà xiē qíng jié shì jiàn suǒ chuàng zào de tè dìng de shēng huó huàn xiàng， yòu rú yī fú huà de xū huàn kōng jiān shì huà zhōng xíng tǐ de tè dìng de kōng jiān”（ 247 yè）。 kě jiàn， lǎng gé suǒ shuō“ shī de huàn xiàng” shì yòng yǐ qū bié yú xiàn shí shēng huó de。 ér wǒ men suǒ shuō de“ xū huàn xìng” yì jí wǒ men duì yán yǔ“ jìng huā shuǐ yuè” zhī yù de lǐ jiě， zé cè zhòng zài shī gē duì yǔ yán xíng shì jí wén běn de chāo yuè shàng。 shī gē de shěn měi jìng jiè shì yǔ yán xíng shì wéi jī chǔ shēng fā de， dàn tā bù shì yǔ yán xíng shì zì shēn， ér shì shěn měi zhù tǐ zài yuè dú wén běn de guò chéng zhōng zài zhī jué jīng yàn zhōng chǎn shēng de。 zhè zhǒng“ huàn xiàng” xìng zhì， gèng jiē jìn yú xiàn xiàng xué jiā yīn jiā dēng suǒ tí chū de“ tú shì huà wài guān” de gài niàn。 yīn jiā dēng rèn wéi， wén xué zuò pǐn shì yī gè duō céng cì de gòu chéng。 tā bāo kuò（ a） yǔ cí shēng yīn hé yǔ yīn gòu chéng yǐ jí yī gè gèng gāo jí xiàn xiàng de céng cì；（ b） yì qún céng cì： jù zǐ yì yì hé quán bù yì jù qún yì yì de céng cì；（ c） tú shì huà wài guān céng cì， zuò pǐn miáo huì de gè zhǒng duì xiàng tōng guò zhè xiē wài guān chéng xiàn chū lái；（ d） zài jù zǐ tóu shè de yì xiàng shì tài zhōng miáo huì de kè tǐ céng cì（ cān jiàn《 duì wén xué de yì shù zuò pǐn de rèn shí》 dǎo yán， zhōng yì běn 10 yè）。 qí zhōng，“ tú shì huà wài guān”， duì yú shěn měi jiàn shǎng lái shuō shì zuì wéi zhòng yào de， zuò pǐn de shěn měi jià zhí kào tā dé yǐ shí xiàn。 yīn jiā dēng fēi cháng míng què dì lùn shù liǎo“ tú shì huà wài guān” de zhī jué tǐ yàn xìng zhì， tā shuō：“ zhè xiē tú shì huà wài guān jiù shì zhī jué zhù tǐ zài zuò pǐn zhōng suǒ tǐ yàn de dōng xī， tā men yào qiú zhù tǐ fāng miàn yòu yī gè jù tǐ de zhī jué huò zhì shǎo shì yī gè shēng dòng de zài xiàn huó dòng， rú guǒ tā men yào bèi shí jì dì、 jù tǐ dì tǐ yàn dào de huà。 zhǐ yòu zài tā men bèi jù tǐ dì tǐ yàn dào shí， tā men cái néng fā huī qí zhēn zhèng de gōng néng , jí shǐ bèi gǎn zhī dào de duì xiàng chéng xiàn chū lái”（《 duì wén xué de yì shù zuò pǐn de rèn shí》 zhōng yì běn 56 yè）。“ tú shì huà wài guān” bìng fēi shì yǔ yán xíng shì běn shēn， ér shì shěn měi zhù tǐ zài yuè dú wén běn shí chǎn shēng yú zhī jué jīng yàn zhōng de zhěng tǐ xíng xiàng， zài shī gē lái shuō， yě jiù shì jìng jiè。 bì xū yòu dài yú shěn měi zhù tǐ de yuè dú yǔ guān zhào，“ tú shì huà qián guān” fāng néng zài rén men de shěn měi jīng yàn zhōng xiǎn xiàn chū lái。 qià rú yīn jiā dēng suǒ shuō de：“ tú shì huà wài guān bǐ qí tā yào sù zài gèng dà chéng dù shàng yǐ lài yú dú zhě jí qí yuè dú fāng shì。 zài zuò pǐn běn shēn zhōng tú shì huà wài guān zhǐ shì chǔyú qián zài de dài jī zhuàng tài； tā men zài zuò pǐn zhōng jǐn bāo hán zài dài jī zhuàng tài zhōng”（ tóng shàng）。 zhè zhèng shì shī gē shěn měi jìng jiè de xìng zhì， shī gē jìng jiè de xū huàn xìng zhèng shì zhǐ cǐ。
　　 yī shǒu shī de wén běn hèshī de shěn měi jìng jiè shì“ yī duì yī” de guān xì má？ bù shì de， miàn duì tóng yī wén běn， bù tóng de shěn měi zhù tǐ huì shēng fā chū bù tóng de shěn měi jìng jiè。 zhèng rú tiān shàng de yuè liàng yìng zài shuǐ lǐ de bù zhǐ shì yī gè yuè liàng（ yě jiù shì“ yuè yìn wàn chuān”） yī yàng， yī shǒu shī zuò wéi běn tǐ suǒ zhù shēng de“ huàn xiàng” yě bìng fēi yī gè。 yīn wéi， zhè zhǒng huàn xiàng bìng bù shì yǔ shěn měi zhù tǐ wú shè de kè guān xìng zhì， ér shì yòu lài yú shěn měi zhù tǐ duì kè guān de zhī jué tǐ yàn。 zhè zhǒng zhī jué bù shì duì kè tǐ de chún kè guān de xiāo jí fǎn yìng， ér shì yī zhǒng zhī jué de jī jí jiàn gòu。 yóu yú shěn měi zhù tǐ zài gè xìng qì zhì、 shēng huó yuè lì、 wén huà xiū yǎng děng fāng miàn de chā yì， qí gǎn zhī tú shì yě jiù bù jìn xiāng tóng。 zhè shì zuò pǐn de duō yì xìng suǒ yǐ chǎn shēng de yuán yīn zhī yī， yě shì“ yòu jìn zhī yán” biǎo xiàn yú bù tóng de shěn měi zhù tǐ de zhī jué jīng yàn zhōng de“ wú qióng zhī yì”。 ér jí shǐ shì tóng yī shěn měi zhù tǐ， zài bù tóng shí qī、 bù tóng qíng jìng xià bào gǎn zhī de shěn měi yì yùn yě huì shì bù jìn xiāng tóng de， suǒ chǎn shēng de huàn xiàng yě shì yòu chā yì de。 zài yòu， tóng yī shěn měi zhù tǐ zài zhuān zhù yú yī shǒu shī de shí hòu， suǒ gǎn zhī de shì shěn měi huàn xiàng， yòu zhe hěn dà de mó hú xìng， bìng qiě， yòu yòu zhe chāo hū wén zì de xǔ duō yì yùn， shèn zhì shì zhǐ néng gǎn shòu dào， ér nán yú yǐ yǔ yán suǒ míng què jiē zài zhě。 yǐ shàng zhè jǐ céng， biàn shì“ yán yòu jìn yòu yì wú qióng” de měi xué nèi hán。
　　 duì yú zhè zhǒng shēng fā yú 'ér yòu chāo yuè yú shī gē yǔ yán xíng shì de shěn měi jìng jiè de rèn shí yǔ zhuī qiú， bìng bù zì yán yǔ shǐ， ér shì zhōng guó gǔ diǎn shī gē měi xué de yī gè dú tè chuán tǒng。 liú xié《 wén xīn diāo lóng》 zhōng yòu《 yǐn xiù piān》， suǒ wèi“ yǐn”， jiù shì“ wén wài zhī zhòng zhǐ”，“ yǐn zhī wéi běn， yì shēng wén wài， mì xiǎng bàng tōng， fú cǎi qián fā， pì yáo xiàng zhī biàn hù tǐ， chuān dòu zhī yùn zhū yù yě”， zhè zhèng shì zhǐ yǔ yán xíng shì wài“ yú wèi qū bāo” de jìng jiè， zhōng róng《 shī pǐn》 bǐ shì，“ wén fán 'ér yì shǎo”， tuī chóng“ wén yǐ jìn 'ér yì yòu yú”， rèn wéi zuì hǎo de shī， yīnggāi néng shǐ xīn shǎng zhě chǎn shēng“ wèi zhī zhě wú jí， wén zhī zhě dòng xīn” de shěn měi tǐ yàn； jiǎo rán zé chēng xǔ“ liǎngchóng yì yì yǐ shàng” de“ wén wài zhòng zhǐ”，（《 shī shì》）， méi yáo chén rèn wéi shī zhī gāo zhì yīngshì“ bì néng zhuàng nán xiě zhī jǐng， rú zài mù qián； hán bù jìn zhī yì， jiàn yú yán wài”，（ ōu yáng xiū《 liù yī shī huà》 yǐn shù）； jiāng kuí yǐ“ jù zhōng yòu zuò wèi， piān zhōng yòu zuò yì” wéi shī zhī“ shàn zhī shàn yě”（ jiàn《 bái shí dào rén shī shuō》）。 kě jiàn， rèn wéi hǎo de shī gē yīnggāi shì zài hěn yòu xiàn de yǔ yán xíng shì zhōng yùn hán zhe jí wéi fēng fù de“ yán wài zhī jiān”、“ wén wài zhòng zhǐ”， shì dà duō shù shī sòng jiā gòng tóng de shěn měi jià zhí qǔ xiàng， yě shì zhōng guó gǔ diǎn shī gē měi xué de tū chū tè diǎn。 zhè shì yì jìng lǐ lùn xíng chéng de yī tiáo mài luò， zhè shì yī gè zhú jiàn fā zhǎn chéng shú de guò chéng。 yán yǔ lǐ lùn de yì yì， zài yú jiāng“ yán wài zhī yì” zhè tiáo lǐ lùn xiàn suǒ nà rù yì jìng lǐ lùn de guǐ dào zhōng， chéng wéi yì jìng lǐ lùn bù kě huò quē de měi xué nèi róng。 qián shù nà xiē“ yán wài zhī yì”“ wén wài zhòng zhǐ” de shuō fǎ bìng bù jiù shì yì jìng lǐ lùn， ér zhǐ shì yǐ hòu xíng chéng yì jìng lǐ lùn de yào sù。 yán yǔ suī wèi biāo bǎng“ jìng jiè”， dàn què tán lùn liǎo“ jìng jiè” de měi xué tè zhēng。 tā shuō“ yán yòu jìn yì wú qióng” zuò wéi hǎo shī de shěn měi jìng jiè de yī gè jī běn tè zhēng， wéi zhōng guó gǔ diǎn shī gē měi xué zhòngyì jìng lǐ lùn de jiàn shè， zuò chū liǎo bù kě hū lüè de gòng xiàn。“ kōng zhōng zhī yīn， xiāngzhòng zhī sè， shuǐ zhōng zhī yuè， jìng zhōng zhī xiàng” yǔ“ yán yòu jìn 'ér yì wú qióng” lián xì zài yī qǐ， shì zú shuō míng， yán yǔ shì yǐ“ yán wài zhī yì” zuò wéi jī běn tè zhēng lái guī dìng shī gē de shěn měi jìng jiè de。 qián zhōng shū xiān shēng dú jù huì yǎn dì kàn dào yán cāng làng zài zhè lǐ bào lùn de bìng fēi shì nǎ yī pài de fēng gé， ér shì hǎo shī de jìng jiè：“ cāng làng bié shēng miàn， rú lí zhū zhī xiān tàn， děng xī jiǎo zhī dú jué， zài xué shī de gōng fū zhī wài， lìng niān chū chéng shī hòu zhī jìng jiè， miào wù 'ér wài， shàng yòu shén yùn。 bù jǐn yǐ xué shī zhī shì， bǐ yù xué chán zhī shì， bìng yǐ shī chéng yòu shén， yán jìn 'ér wèi wú qióng zhī miào， bǐ zhū chán lǐ zhī chāo jué wén zì”（《 tán yì lù》 bǔ dìng běn 258 yè， zhōng huá shū jú 1984 nián bǎn）。 qián xiān shēng míng què dì zhǐ chū cāng làng shì lùn shù“ chéng shī hòu zhī jìng jiè。 zhè shì yòu suǒ zhēn duì de， yě zhǐ chū liǎo《 cāng làng shī huà》 zài yì jìng lǐ lùn fā zhǎn mài luò zhōng de dì wèi。 zhè duì《 cāng làng shī huà》 yán jiū shì yòu qǐ shì yì yì de。
　　 shěn měi jìng jiè yī fāng miàn yòu dài yú zhù tǐ de shěn měi zhī jué jīng yàn， lìng yī fāng miàn， yòu yòu lài yú kè tǐ zì shēn de yǔ yán xíng shì， zhè shì shěn měi jìng jiè dé yǐ chǎn shēng de pēi tāi。 tiān shàng cháng wú míng yuè， shuǐ zhōng zhī yuè hé yóu 'ér lái？ piàn miàn qiáng diào jiē shòu zhù tǐ 'ér hū shì wén běn， shěn měi jìng jiè yě jiù chéng liǎo wú yuán zhī shuǐ， wú běn zhī mù。 tóng shí， yě jiù qǔ xiāo liǎo shī gē yōu liè de chā yì。 shì shí shàng， shěn měi jìng jiè de chǎn shēng， zài yú shěn měi kè tǐ zì shēn yǔ shěn měi zhù tǐ de gǎn zhī fāng shì de yù hé zhī zhōng。
　　“ miào wù” yòu“ dì yī yì zhī wù” hé“ tòu chè zhī wù” zhè yàng liǎng gè zhù yào céng miàn， qián zhě shì“ xué shī shí gōng fū”， hòu zhě shì“ shī chéng hòu jìng jiè”； qián zhě shì tú jìng， hòu zhě shì mù biāo。 zài 'èr zhě zhī jiān hái yòu yī gè zhōng jiè huán jié， nà biàn shì“ wù rù”。 qián miàn yǐ yòu lùn shù， cǐ chù zài lüè wéi bǔ chōng。
　　“ wù rù” de guò chéng， jiù shì cóng xué shī dào zhú jiàn zhǎng wò shī gē fēn xíng de yì shù guī lǜ。“ wù rù” de kāi shǐ jiē duàn， lǐ xìng yīn sù zhàn yòu jiào zhòng de chéngfèn， xū yào gèng duō de yuè dú、 lǐ jiě，“ shú dú”、“ shú cān”， zhú jiàn jìn rù yī zhǒng zhí jué tǐ yàn， cóng 'ér“ páo dīng jiě niú” bān dì bǎ wò xiě shī de jì qiǎo， bìng dá dào cóng xīn suǒ yù bù yú jǔ de dì bù。“ wù rù” shì yī gè yóu lǐ xìng 'ér rù zhí jué， yóu“ gōng fū” zhì“ rù shén” de guò chéng。 qián zhōng shū xiān shēng shuō dé tòu chè：“ fū ‘ wù ’ ér yuē‘ miào’， wèi bì yī cù 'ér zhì yě； nǎi bó cǎi 'ér yòu suǒ tōng， lì suǒ 'ér yòu suǒ rù yě。 xué dào xué shī， fēi wù bù jìn。…… rén xìng zhōng jiē yòu wù， bì gōng fū bù duàn， wù tóu shǐ chū”（《 tán yì lù》 bǔ dìng běn 98 yè）。 zhè jiù jiào wéi kē xué dì shuō míng liǎo“ wù” de xìng zhì。“ wù” bì yǐ cháng shí qī de xué xí、 táo yǎng wéi jī chǔ wéi qián tí； ér xué xí、 táo yǎng zé yòu dài yú“ wù rù” shàng shēng dào duì shī gē yì shù tè zhēng、 chuàng zào guī lǜ de zhí jué bǎ wò。“ miào wù” bìng fēi jǐn zhǐ“ wǎn rú shén zhù” de lù gǎn zhuàng tài， yě fēi suǒ wèi“ shén cì mí kuáng”， ér shì tǐ xiàn zài yì shù shí jiàn shì yóu bù duàn tí gāo 'ér zhú jiàn bǎi tuō“ bì rán wáng guó” de yuē shù， cóng 'ér jìn rù zòng héng chí chěng què wú bù zhōng jǔ de“ zì yóu wáng guó” de guò chéng。 tā bāo hán liǎo chuàng zuò shī gē shí de líng gǎn zhuàng tài， dàn bìng bù jǐn jǐn zhǐ líng gǎn zhuàng tài， ér shì yī gè cóng“ xué shī shí gōng fū” dào“ shī chéng hòu jìng jiè” de guò chéng。
　　
　　 dì sān jié“ yǐ chán yù shī” de liú fēng yú yùn
　　
　　 yī bù《 cāng làng shī huà》， gěi hòu shì liú xià liǎo xǔ duō xuán sī， yě kāi qǐ liǎo“ yǐ chán yù shī” gèng wéi guǎng fàn de shī lùn qí xiàng， yóu qí shì duì yì jìng lǐ lùn de fā zhǎn， diàn dìng liǎo yī gè xīn de lǐ chéng bēi。 wú lùn shī lùn jiā men shì fǒu yuàn yì chéng shòu yán yǔ shī xué sī xiǎng de zhān gài， shì shí shàng， zài míng qīng nǎi zhì jìn dài de yī xiē zhòng yào shī xué lǐ lùn zhōng， wǎng wǎng dū ruò míng ruò 'àn dì yòu zhe yán yǔ shī lùn de yǐng zǐ。
　　 yán yǔ duì hòu shì de lǐ lùn yǐng xiǎng， jí zhōng zài“ yǐ shèng táng wéi fǎ”、“ yǐ chán yù shī” yǐ jí yì jìng lǐ lùn děng jǐ gè fāng miàn， zhè jǐ gè fāng miàn yòu shì hù xiāng shèn tòu guàn tōng de。
　　 míng dài qián hòu“ qī zǐ” dà zhāng“ wén bì qín hàn， shī bì shèng táng” zhī zhì， duì shèng táng yǐ hòu zhī shī jí lì pái dǐ， qí lùn shī de jià zhí chǐ dù， jiù shì shēn shòu yán yǔ yǐng xiǎng de。 qián hòu“ qī zǐ” de qǔ fǎ shèng táng， gù rán yòu nóng hòu de fù gǔ qì xī， dàn yě bìng fēi quán rán shì máng mùdì。 míng wáng cháo yǐ huī fù hàn tǒng zì rèn， zài wén xué shàng hóng yáng xī hàn、 shèng táng zhī yāng yāng qì xiàng， zhèng shì zài wén huà xīn lǐ shàng duì hàn zú zhèng tǒng wáng cháo zuì wéi qiáng shèng shí qī de zhuī mù yǔ rèn tóng。 jiù shī yì 'ér yán， qǔ fǎ shèng táng， zhù yào shì tuī chóng shèng táng shī gē nà zhǒng hún róng yuán zhěng de shěn měi jìng jiè。
　　“ hòu qī zǐ” de dài biǎo rén wù wáng shì zhēn zài tā de lùn shī míng zhù《 yì yuàn zhī yán》 zhōng shuō：
　　
　　 shì rén xuǎn tǐ， wǎng wǎng tán xī jīng jiàn 'ān， biàn bó táo xiè， cǐ sì xiǎo bù xiǎo zhě。 wú lùn bǐ shí zhū gōng， jí qí liáng xiān diào， lǐ dù biàn fēng， yì zì kě cǎi， zhēn yuán yǐ hòu， fāng zú fù bù。 dà dǐ shī yǐ zhuān yì wéi jìng， yǐ ráo měi wéi cái， shī jiàng yí gāo， jùn shí yí bó。
　　
　　 rèn wéi zhēn yuán yǐ hòu zhī shī zhǐ néng“ fù bù”， zhè hé yán yǔ“ yǐ hàn wèi jìn shèng táng wéi shī， bù zuò kāi yuán、 tiān bǎo yǐ xià rén wù” de shuō fǎ， zhèng shì tóng yī lùn diào。 wèishénme tuī chóng shèng táng ní？ wáng shì zhēn dào chū liǎo tā de lǐ yóu， tā duì shī gē yì shù tè zhēng de rèn shí shì“ yǐ zhuān yì wéi jìng”， yě jiù shì dú dào de zào yì suǒ chuàng zào de shī jìng， zhè yǔ yán yǔ de“ bié cái”、“ bié qù”， bù shì hěn yòu xiāng sì zhī chù má？ suǒ wèi“ yǐ ráo měi wéi cái”， shì shuō yīnggāi yòu fēi cháng fēng ráo de yì yùn。“ shī jiàng yí gāo”， shì shuō yīnggāi qǔ fǎ gāo de xué shī biāo zhǔn；“ jùn shí yí bó”， shì shuō yīnggāi guǎng fàn xué xí、 bó cǎi zhòng cháng。 dú zhe zhè xiē yǔ jù， wǒ men bù shì jué dé hěn miàn shú má？ zhè hé yán yǔ de“ rù mén xū zhèng， lì zhì xū gāo”，“ shú dú”、“ shú cān” shì yī mài xiāng chéng de 'ā！
　　 míng dài shī lùn jiā hú yìng lín zuò《 shī sǒu》， tǐ zhì pō hóng， zài shī lùn zhōng chǎn fā yán yǔ de shī xué sī xiǎng， bìng qiě duō yòu shēn rù yǔ fā zhǎn。 hú shì yě duō“ yǐ chán yù shī”， qiě gèng shèn tòu dào jù tǐ de zuò jiā zuò pǐn lùn zhōng。 hú shì yě yǐ“ wù” zuò wéi shī chán xiāng tōng zhī guān jiàn， dàn tā yòu lùn shī chán zhī jiān de chā yì， yě yǐ“ wù” wéi zhóu xīn。 tā shuō：
　　
　　 yán shì yǐ chán yù shī， zhǐ zāi！ chán zé yī wù zhī hòu， wàn fǎ jiē kōng， bàng hē nù hē， wú fēi zhì lǐ。 shī zé yī wù zhī hòu， wàn xiàng míng huì， shēn yín ké tuò， dòng chù tiān zhēn。 rán chán bì shēn zào hòu néng wù， shī suī wù hòu， réng xū shēn zào。
　　
　　 zhè lǐ zhǐ chū liǎo chán wù yǔ shī wù de xiāng sì zhī chù， dàn gèng zhòng yào de， shì zhǐ chū liǎo 'èr zhě de chā bié suǒ zài。 chán wù de duì xiàng， shì fó jiào suǒ wèi“ zhēn dì”， wù hòu zhī jìng wú fēi shì“ wàn fǎ jiē kōng”， zhè yǔ shī wù shì pō wéi bù tóng de。 shī wù shì bǎ wò liǎo shī gē de yì shù tè zhēng yǔ chuàng zuò guī lǜ， dàn shì， wù guò zhī hòu， réng xū jīng yán shī gē de yì shù chuán dá jī zhì、 yǔ yán biǎo xiàn。 hú shì suī rán méi yòu xì shuō， dàn què diǎn dào liǎo yào hài。 yán yǔ” yǐ chán yù shī”， wèi cháng yán jí shī chán zhī yì， hú shì què yú cǐ shēn yòu suǒ jiàn。
　　 zhí dé zhù yì de shì， hú shì“ yǐ chán yù shī”， tóng shí yě“ yǐ chán lùn shī”。 zài jù tǐ zuò jiā de píng jià zhōng， wǎng wǎng yǐ chán de tǐ yàn lái biǎo dá duì shī de shěn měi píng jià， rú tā píng wáng wéi de《 niǎo míng jiàn》、《 xīn yí wù》：“ dú zhī shēn shì liǎng wàng， wàn niàn jù jì， bù wèi shēng lǜ zhī zhōng， yòu cǐ miào quán”。 zhè zhǒng“ yǐ chán lùn shī” de fāng fǎ， nǎi shì duì yán yǔ“ yǐ chán yù shī” fāng fǎ de shēn huà yǔ fā zhǎn。
　　 hú yìng lín de yǐ chán lùn shī， biǎo xiàn chū liǎo tā zài shěn měi píng jià shàng de piān 'ài。 tā zuì xǐ huān de shì wáng、 mèng、 wéi、 liǔ děng shī rén nà zhǒng kōng líng chōng dàn、 fù yòu chán yì de shī zuò， jǐyǔ jí gāo de píng jià。 rú shuō“ mó jié wǔ yán jué， qióng yōu jí xuán”， píng liú cháng qīng de shī jù“ dōng fēng wú cǎo lǜ， gǔ mù shàn fáng shēn”、“ yě xuě kōng zhāi yuǎn， shān fēng gǔ diàn kāi” wéi“ sè xiāng qīng kōng， zhōng táng dú bù”。 hú shì bìng fēi jiǎn dān dì、 yī gài dì fǒu dìng zhōng táng， chóng fèng shèng táng， ér shì yǐ“ xīng xiàng”、“ fēng shén” wéi biāo zhǔn， jìn xíng jù tǐ fēn xī。 duì yú shèng táng shī zhōng de dù fǔ jué jù， tā biàn bù wú wēi cí， rèn wéi dù fǔ yú jué jù běn wú suǒ jiě。 ér duì yú zhōng táng yǐ hòu zhī shī， yě bù yī bǐ mǒ dǎo， ér shì shuō“ dà gài zhōng táng yǐ hòu， shāo yàn jīng huá， jiàn qū dàn jìng， gù wǔ qī yán lǜ qīng kōng liú chàng， shí yòu kě guān”， kě jiàn tā bù xiàng qián hòu qī zǐ nà yàng wǔ duàn， yě bù xiàng yòu xiē rén nà yàng“ ǎi rén guān cháo， suí shēng fù hé， tā yòu zì jǐ de biāo zhǔn。
　　 hú yìng lín wú lùn shì duì shèng táng hái shì duì zhōng táng， xīng qù zhù yào zài wáng、 mèng、 wéi děng shī rén nà zhǒng kōng líng dàn yuǎn de shī fēng shàng。 rú tā lùn qīng dàn shī fēng：“ táng yǐ dàn míng zhě， zhāng、 wáng、 wéi、 mèng sì jiā。 jīn dú qí shī， hé cháng tuō qì jǐng wù？ mèng rú“ rì xiū cǎi zhí” sān yǔ， bèi jí fēng huá； qū jiāng pái lǜ， qǐ huì yòu yú； wáng、 wéi wǔ yán， xiù lì kě yì”（《 shī sǒu . nèi biān》 juàn sì）。 yòu lùn wáng wéi shī de yǐng xiǎng shuō：“ yòu chéng wǔ lǜ， gōng lì xián dàn， zì yòu 'èr pài， shū bù xiāng méng。‘ jiàn lǐ gāo qiū yè’、‘ chǔ sài sān jiāng jiē”‘ fēngjìng jiǎo gōng míng’、‘ yáng zǐ tán jīng chù’ děng piān， qǐ lì jīng gōng， shěn sòng hé diào zhě yě。‘ hán shān zhuǎn cāng cuì，’‘ yī cóng guī bái shè’、‘ jì mò yǎn chái fēi’，“ wǎn nián wéi hǎo jìng” děng piān， yōu xián gǔ dàn， chǔ、 mèng tóng shēng yě。”（ tóng shàng） duì yōu yuǎn xián dàn fēng gé de 'àihào， gòu chéng liǎo hú yìng lín yǔ yán yǔ shěn měi qù shàng de bù tóng zhī chù。 shèng táng shī zhōng yòu wáng mèng shān shuǐ shī nà zhǒng kōng líng dàn yuǎn de fēng gé， dàn bù shì dài biǎo shèng táng qì xiàng， dào liǎo zhōng táng， xiàng wéi yìng wù， liú cháng qīng děng rén de shī lǐ， zhè lèi fēng gé de piān shí zhèng zì bù shǎo， què bù néng yǔ“ shèng táng qì xiàng” tóng rì 'ér yǔ。 yán yǔ wèishénme chóng gāo shèng táng ní？ tā zì jǐ yòu míng què huí dá：“ shèng táng zhū gōng zhī shī， rú yán lǔ gōng zhī shū， jì bǐ lì xióng zhuàng， yòu qì xiàng hún hòu。”（《 dá wú jǐng xiān shū》） zhè cái shì guān jiàn， yán yǔ shì qīng xīn yú xióng hún zhuàng wěi de shèng táng jìng jiè de。 dào cǐ jiù kě yǐ míng bái yán yǔ wèishénme rú cǐ tuī chóng lǐ dù liǎo。 zài jù tǐ de shī píng zhōng， kě yǐ hěn míng xiǎn dì kàn chū yán yǔ de shěn měi qù shàng。“ lǐ dù shù gōng， rú jīn chì bò hǎi， xiāng xiàng dù hé。 xià shì jiāo dǎo bèi， zhí chóng yín cǎo 'ěr。”（《 shī píng》）“ jīn chì bò hǎi， xiāng xiàng dù hé”， shì hé děng xióng qí háo zhuàng de jìng jiè hē！ zài yán yǔ yǎn lǐ， mèng jiāo、 jiǎ dǎo de shī fēng， qì gé jú cù， yì jìng xiá xiǎo， yǔ lǐ dù xiāng bǐ， bù guò xiàng“ chóng yín cǎo jiān” ér yǐ。 yán yǔ yòu bǎ gāo cén yǔ mèng jiāo bǐ jiào：“ gāo cén zhī shī bēi zhuàng， dú zhī shǐ rén gǎn kǎi； mèng jiāo zhī shī kè kǔ， dú zhī shǐ rén bù huān。” qí jiān bāo biǎn shì shí fēn xiān míng de。 yán shì hěn kàn bù qǐ mèng jiāo， jiù shì jué dé mèng jiāo guò yú jú cù， méi yòu xióng hún bēi zhuàng zhī qì，“ mèng jiāo zhī shī， qiáo cuì kū gǎo， qí qì jú cù bù shēn， tuì zhī xǔ zhī rú cǐ， hé yé？ shī dào běn zhèng dà， mèng jiāo zì wéi jiān zǔ 'ěr。”（ jūn jiàn《 shī píng》） yán yǔ shì yǐ“ bǐ lì xióng zhuàng”“ qì xiàng hún hòu” wéi shěn měi qù shàng zhè yī diǎn shì wú kě huái yí de， yán yǔ“ yǐ chán yù shī”， zhù yào shì yào shuō míng shī de běn tǐ tè zhēng， biǎo xiàn shī de shěn měi jìng jiè， ér bù shì cóng fēng gé de jiǎo dù bù shuō de。 yīn cǐ， zài jù tǐ de shī píng zhōng， yán yǔ jiù jí shǎo“ yǐ chán yù shī” liǎo。
　　 hú yìng lín“ yǐ chán lùn shī”， cè zhòng yú yōu dàn kōng líng de fēng gé， yīn cǐ yóu wéi zhōng 'ài wáng mèng yī pài jiā shù。 tā duì lǐ bái yě shì tuī chóng bèi zhì de， dàn què shì xīn shǎng lǐ bái shī zhōng chāo yì rù shén de yī miàn。“ tài bái‘ rén fēn qiān lǐ wài， xīng zài yī bēi zhōng’， dá fū‘ gōng míng wàn lǐ wài， xīn shì yī bēi zhōng’， shèn lèi。 rán gāo suī hún hòu yì dào， lǐ zé chāo yì rù shén。”（《 shī sǒu . nèi biān》 juàn liù）“ tài bái wǔ qī yán jué， zì zì shén jìng， piān piān shén wù。”“ wǔ yán jué 'èr tú： mó jié zhī yōu xuán， tài bái zhī chāo yì。”（ tóng shàng） zhè shì hú shì yǎn zhōng de tài bái， yán yǔ xīn shǎng tài bái zhī chù zé yì yú shì：“ guān tài bái shī zhě， yào shí zhēn tài bái chù， tài bái tiān cái háo yì， yǔ duō zú rán 'ér chéng zhě。 xué zhě yú měi piān zhōng， yào shí qí 'ān shēn lì mìng chù kě yě。”（《 cāng làng shī huà . shī píng》） zhè shì zuì néng jiàn chū yán hú 'èr rén shěn měi qù shàng de chā yì de。
　　 hú yìng lín zhè zhǒng shěn měi qù shàng， zhí jiē yǐng xiǎng liǎo wáng shì zhēn de“ shén yùn lùn”。 wáng shì zhēn shēn shòu yán yǔ de fāng fǎ lùn qǐ fā， jìn yī bù yǐ chán lùn shī， duō néng chǎn fā shī zhōng chán yì。“ shén yùn” zhè gè shī měi fàn chóu zhōng， ruò yǐn ruò xiàn dì dài zhe chán de dǐ yùn de， wáng shì zhēn háo wú bì huì dì shēng yán zì jǐ bàn xiāng yú yán shì， bìng qiě jí lì hóng yáng， wéi hù yán shì shī lùn， rú shuō“ yán cāng làng shī huà jiè chán yù shī， guī yú miào wù， rú wèi shèng táng zhū jiā shī， rú jìng zhōng zhī huā， shuǐ zhōng rú yuè， jìng zhōng zhī xiàng， rú líng yáng guà jiǎo， wú jì kě qiú， nǎi bù yì zhī lùn。 ér qián mù zhāi bó zhī， féng bān《 dùn yín zá lù》 yīn jí pái dǐ， jiē fēi yě”（《 chí běi 'ǒu tán》）。 wáng shì zhēn de shī lùn qí xiàng shì shí fēn míng què de， zài zhū jiā shī lùn zhōng， tā zuì tuī chóng de biàn shì yán yǔ， rèn wéi yán yǔ de“ miào wù” shuō shì“ fā qián rén wèi fā zhī mì”（《 fèngān yú huà》）， duì yú qián qiān yì、 féng bān děng rén duì yán yǔ de gōng dǐ， wáng shì zhēn shì bù yí yú lì dì jiā yǐ fǎn bó de， zài jù tǐ shī píng zhōng， wáng shì zhēn gèng duō dì fā huī liǎo“ yǐ chán yù shī”“ yǐ chán lùn shī” de fāng fǎ， gèng guǎng fàn dì yùn yòng zài shī gē de jiàn shǎng jí duì shī gē tè zhēng de tàn tǎo shàng。 rú shuō：“ shěfá dēng 'àn， chán jiā yǐ wéi wù jìng， shī jiā yǐ wéi huà jìng， shī chán yī zhì， děng wú chā bié。”（《 xiāng zǔ bǐ jì》）“《 lín jiān lù》 zài dòng shān yǔ yún：‘ yǔ zhōng yòu yǔ， míng yǐ sǐ jù； yǔ zhōng wú yǔ， míng yǐ huó jù。’ yú cháng lèi sì xué shī zhě。”（《 jū yì lù》） zhè lèi yòng chán lǐ tán shī de huà tóu， zài wáng shì zhēn de zhù shù lǐ hěn nán biànshǔ。
　　 dàn bù yào yǐ wéi wáng shì zhēn yǔ yán yǔ qù shàng shì yī zhì de。 zài zhè fāng miàn， tā gèng jiē jìn yú hú yìng lín， bìng qiě jiā yǐ dà lì fā zhǎn。 hú yìng lín jiào wéi xīn shǎng nà zhǒng yōu yuǎn qīng tán de shī fēng， dàn《 shī sǒu》 zhōng fēn tǐ lùn shī， hái shì jiào wéi quán miàn de。 dào wáng shì zhēn zhè lǐ zhuān lì biāo bǎng wáng、 mèng yī pài de yōu dàn shī fēng liǎo， wáng shì zhēn lùn shī zhòng“ shén yùn tiān rán”， biāo běn jiù shì wáng wéi péi dí de《 wǎng chuān jué jù》 yī lèi。 yú yáng lùn shī zuì wéi piān hǎo shèng táng de jué jù， yóu qí shì wǔ jué， jiù shì yīn wéi wǔ jué gèng dé hán xù zhī zhì。 suǒ wèi“ bù zhe yī zì， jìn dé fēng liú” zhě shì yě。 wáng shì zhēn shuō：“ táng rén rú wáng mó jié、 mèng hào rán、 liú shèn xū、 cháng jiàn、 wáng chāng líng zhū rén zhī shī， jiē kě wù chán。”（《 jū yì lù》） wáng shì zhēn jǔ yǐ wéi“ rù chán” zhī shī， shì tā zuì wéi shǎng 'ài de , yě shì“ shén yùn” de fàn běn . tā chù chù yǐ hóng yáng yán yǔ de shī chán shuō xiāng biāo bǎng , dàn zài shěn měi qù shàng fāng miàn , què shǐ hú yìng lín《 shī sǒu》 chū lù duān ní de qīng xiàng gèng wéi tū chū， bìng qiě wán chéng liǎo“ shén yùn” zhè gè fàn chóu de jiàn gòu。
　　 jìn dài dà měi xué jiā wáng guó wéi zhù《 rén jiān cí huà》， jiē zhū“ jìng jiè” de shěn měi fàn chóu， yǐng xiǎng shèn dà。 kě yǐ shuō wáng shì“ jìng jiè” shuō nǎi shì zhōng guó gǔ dài shī xué zhòngyì jìng lǐ lùn de jí dà chéng。 wáng guó wéi de“ jìng jiè” shì yǔ yán yǔ de“ miào wù” yòu hěn shēn guān xì de。 ér wǒ men zài qián miàn yǐ jīng jiù“ miào wù” shuō de yī gè zhù yào céng miàn“ tòu chè zhī wù” de xìng zhì zuò liǎo xiáng xì chǎn shù， rèn wéi jiù shì duì shī gē shěn měi jìng jiè de miáo shù， bìng qiě shuō míng liǎo yán yǔ shī lùn zài yì jìng lǐ lùn fā zhǎn shǐ shàng de zhòng yào dì wèi。 zhè lǐ wǒ men kě yǐ kàn dào， wáng guó wéi de“ jìng jiè” shuō zài hěn dà chéng fèn shàng xī shōu hé fā zhǎn liǎo yán yǔ de“ miào wù” shuō。
　　 wáng guó wéi duì yú zì jǐ tí chū de“ jìng jiè” shuō pō wéi zì fù， tā shuō：“ yán cāng làng《 shī huà》 wèi：‘ shèng táng zhū gōng wéi zài xīng qù。 líng yáng guà jiǎo， wú jì kě qiú。 gù qí miào chù， tòu chè líng lóng， bù kě còu bó。 rú kōng zhōng zhī yīn， xiāngzhòng zhī sè， shuǐ zhōng zhī yuè， jìng zhōng zhī xiàng， yán yòu jìn 'ér yì wú qióng。’ yú wèi： běi sòng yǐ qián zhī cí， yì fù rú shì。 rán cāng làng suǒ wèi xīng qù， ruǎn tíng suǒ wèi shén yùn， yóu bù guò dào qí miàn mù， bù ruò bǐ rén niān chū‘ jìng jiè’ èr zì， wéi tàn qí běn yě”（《 rén jiān cí huà》）。 wáng guó wéi shuō dé hěn hǎo，“ jìng jiè” fàn chóu de tí chū， díquè shì yì jìng lǐ lùn de zuì wéi qiàdàng de gài kuò， shuō tā“ tàn qí běn” bùwèi guòfèn。 kě shì wáng guó wéi shuō yán yǔ de“ xīng qù”， wáng shì zhēn de“ shén yùn” dōubù rú“ jìng jiè” zhè gè fàn chóu， què qià jiān shuō míng cóng“ xīng qù” dào“ shén qù” zài dào“ jìng jiè” de yī mài xiāng chéng de guān xì。 wáng guó wéi zài qián miàn yǐn de yán yǔ de zhè duàn huà， yě zhèng hǎo shuō míng tā shì“ jìng jiè” shuō de xíng xiàng huà miáo shù。 wáng guó wéi de“ jìng jiè” shuō， què shí shì yán yǔ shī lùn de chéng xù yǔ fā zhǎn。
　　 cóng“ jìng jiè” shuō de shěn měi nèi hán zhōng yě kě kàn dào tā hé yán yǔ shī lùn de“ xuè yuán” guān xì。 shénme shì“ yòu jìng jiè”？ shénme yòu shì“ wú jìng jiè”？ tā men zhī jiān de pàn dìng biāo zhǔn shì shénme？ wáng guó wéi yòu yī gè hěn guān jiàn de chǐ dù， nà jiù shì：“ bù gé” yǔ“ gé”。 shī cí xiěde“ bù gé”， kě yǐ wèi zhī“ yòu jìng jiè”，“ gé” biàn shì“ wú jìng jiè”。
　　
　　 wèn“ gé” yǔ“ bù gé” zhī bié， yuē： táo xiè zhī shī bù gé， yán nián zé shāo gé yǐ。 dōng pō zhī shī bù gé， shān gǔ zé shāo gé yǐ。“ chí táng shēng chūn cǎo”“ kōng liáng luò yàn ní” děng 'èr jù， miào chù wéi zài bù gé， cí yì rú shì。 jí yǐ yī rén yī cí lùn， rú 'ōu yáng gōng《 shàonián yóu》（ yǒng chūn cǎo）， shàng bàn jué yún：“ lán gān shí 'èr dú píng chūn， qíng bì yuǎn lián yún。 qiān lǐ wàn lǐ， èr yuè sān yuè， xíng sè kǔ chóu rén。” yǔ yǔ dōuzài mù qián， biàn shì bù gé。 zhì yún：“ xiè jiā chí shàng， jiāng yān pǔ pàn” zé gé yǐ。
　　
　　 bái shí xiě jǐng zhī zuò， rú“ èr shí sì qiáo réng zài， bō xīn dàng、 lěng yuè wú shēng”、“ shù fēng qīng kǔ， shāng lüè huáng hūn yǔ”。“ gāo shù wǎn chán， shuō xī fēng xiāo xī。” suī gé yùn gāo jué， rán rú wù lǐ kàn huā， zhōng gé yī céng。 méi xī、 mèng chuāng zhū jiā xiě jǐng zhī bìng， jiē zài yī“ gé” zì。
　　
　　 cóng wáng guó wéi de zhè xiē lùn shù zhōng kě yǐ kàn chū， wáng guó wéi rù suǒ shuō de“ bù gé” dà zhì yòu zhè yàng jǐ céng yì sī： qí yī shì zì rán tiān chéng， qíng zhēn yì qiē； qí 'èr shì tòu míng dù gāo， yì xiàng xiān míng； qí sān shì zhěng yī guàn tōng， háo bù còu bó。 xiān shuō qí yī。 wáng guó wéi tuī zūn táo xiè zhī shī wéi“ bù gé”， zhǐ yán yán nián wéi“ gé”， zhèng zài yú zì rán yǔ jiáo shì de qū bié。 táo shī yǐ píng dàn zì rán zhù chēng， yǐ wú yí yì； ér xiè shī wèi bì yǐ zì rán jiàn wén， rán zài dāng rì shī tán， xiè líng yùn shān shuǐ shī zhī jiā chù， yě zài yú néng dé zì rán zhī shén yùn。 chuán tiān dì zhī mài xī， qīng xīn kě 'ài。 ér yán yán nián zhī shī， bèi rén rèn wéi shì yǐ“ diāo huì mǎn yǎn” zhù míng de。《 nán shǐ》 zài：“ yán zhī（ yán yán nián） cháng wèn bào zhào， jǐ yǔ xiè líng yùn yōu liè。 zhào yuē：‘ xiè gōng shī rú chū fā fú róng， zì rán kě 'ài， jūn shī rú pū jǐn liè xiù , yì diāo huì mǎn yǎn。’ yán nián zhōng shēn bìng zhī。” zhōng róng《 shī pǐn》 yì yòu lèi sì zhī yǔ：“ tānɡ huì xiū yuē：‘ xiè shī rú fú róng chū shuǐ， yán shī rú cuò cǎi lòu jīn’。”“ fú róng chū shuǐ”、 yù shī zuò zhī zì rán qīng xīn，“ cuò cǎi lòu jīn”， xíng róng shī zuò diāo zhuó zǎo shì， wáng guó wéi yòu jǔ xiè líng yùn de míng jù“ chí táng shēng chūn cǎo” wéi“ bù gé” zhī biāo běn， gèng néng shuō míng“ bù gé” bì xū shì zì rán tiān chéng、 bù jiǎ diāo shì de。
　　 qí 'èr， tòu míng dù gāo， yì xiàng xiān míng。“ bù gé” de lìng yī céng hán yì shì yào qiú shī gē yì xiàng yòu gāo dù de tòu míng xìng， míng lǎng chéng chè， shǐ dú zhě zài zhí jué zhōng lì jí dé dào xiān míng de shěn měi gǎn shòu， zhè fāng shì“ bù gé”， fǎn zhī， rú guǒ yì xiàng méng lóng huì sè， dú liǎo bàn tiān， bù zhī zhe dào hé zài， zhè biàn shì“ gé”。 wáng guó wéi pī píng bái shí cí“ rú wù lǐ kàn huā， zhōng gé yī céng”， jiù shì zhǐ yì xiàng méng lóng huì sè wéi“ gé”， tā shuō：“ yǔ yǔ dōuzài mù qián， biàn shì bù gé”， jiù shì yào qiú yì xiàng de xiān míng xìng。
　　 qí sān， shī de yì jìng zhěng yī guàn tōng， háo bù còu bó fāng shì“ bù gé”。 wáng guó wéi yǐn《 cāng làng shī huà》 zhōng“ shèng táng zhū rén wéi zài xīng qù” yī duàn， lái lùn“ jìng jiè” bǐ“ xīng qù”“ shén yùn” gèng“ tàn qí běn”， zhèng shì yǐ zhī zuò wéi“ jìng jiè” zhī miáo shù， nà me， yì jìng de zhěng yī hún róng， háo bù còu bó jiù shì“ bù gé” de zhòng yào hán yì liǎo， zhè zài lùn shù yán yǔ de“ miào wù” shuō shí yǐ yòu jiē zài。 wáng guó wéi jǔ yǐ wéi“ bù gé” de lì zǐ rú《 shàonián yóu》（“ lán gān shí 'èr dú píng chūn”） zhèng shì yóu ruò gān yì xiàng gòu chéng yī gè wán zhěng 'ér míng lǎng de shěn měi jìng jiè， méi yòu pīn còu duī duǒ zhī hén。 fǎn zhī， tā rèn wéi“ gé” de zuò pǐn rú“ xiè jiā chí shàng， jiāng yān pǔ pàn” děng děng， yì xiàng zhī jiān shì yī zhǒng bìng hé guān xì， wèi néng gòu chéng hún rán yī tǐ de shěn měi jìng jiè！ wáng guó wéi suǒ biǎn chì de nán sòng cí rén shǐ dá zǔ、 wú wén yīng děng de xiě jǐng zhī bìng， jiē zài yī“ gé” zì， yě shì shuō tā men de zuò pǐn yì xiàng zhī lí còu bó， yòu duī duǒ zhī gǎn。 zhèng rú zhāng yán suǒ píng：“ rú qī bǎo lóu tái， huàn rén yǎn mù， suì chāi xià lái， bù chéng piàn duàn”。（《 cí yuán》）
　　 wáng guó wéi“ jìng jiè” shuō de shěn měi nèi hán， yǔ yán yǔ shī lùn què shí duō yòu nèi zài de lián xì， shàng wén suǒ shù“ bù gé” de jǐ céng yì sī，《 cāng làng shī huà》 zhōng dū yǐ yòu suǒ lùn shù， dāng rán yán yǔ duō yǐ yù xiàng chū zhī， yǐ chán yán pì zhī， ér jiào shǎo lǐ lùn gài kuò。 wáng guó wéi shì shēn shòu yán yǔ qǐ shì de。 dāng rán， tā de“ jìng jiè” shuō nèi hán gèng wéi fēng fù， shēn kè， jù yòu jìn dài měi xué de sè cǎi， bǐ qǐ yán yǔ， zì rán dà dà zhǎngjìn liǎo yī bù liǎo。

我读累了，想听点音乐或者请来支歌曲！

【选集】cāng làng shī huà jí qí yán jiū

yǐ chán yù shī de《 cāng làng shī huà》

pínglún (0)