|
唐宋传奇 》 zhěn zhōng jì 》
zhěn zhōng jì
shěn jì jì Shen Jiji
一名黄粱梦、邯郸记、邯郸梦
唐代传奇《枕中记》的故事大意是:唐开元七年(公元719年),卢生郁郁不得志,骑着青驹穿着短衣进京赶考,结果功名不就,垂头丧气。一天,旅途中经过邯郸,在客店里遇见了得神仙术的道士吕翁(明代剧作家汤显祖创作的《邯郸记》,将吕翁改为八仙之一的吕洞宾),卢生自叹贫困,道士吕翁便拿出一个瓷枕头让他枕上。卢生倚枕而卧,一入梦乡便娶了美丽温柔出身清河崔氏的妻子,中了进士,升为陕州牧、京兆尹,最后荣升为户部尚书兼御史大夫、中书令,封为燕国公。他的5个孩子也高官厚禄,嫁娶高门。卢生儿孙满堂,享尽荣华富贵。80岁时,生病久治不愈,终于死亡。断气时,卢生一惊而醒,转身坐起,左右一看,一切如故,吕翁仍坐在旁边,店主人蒸的黄粱饭(小米饭)还没熟哩!即黄粱梦(黄粱一梦)的由来也是来于此了。
《枕中记》和沈既济另一篇唐代传奇《任氏传》是中唐传奇中创作年代较早的名篇,标志唐传奇创作进入全盛时期,对后世文学颇有影响。
枕中记
开元七年,道士有吕翁者,得神仙术,行邯郸道中,息邸舍,摄帽弛带隐(凭倚)囊而坐,俄见旅中少年,乃卢生也。衣短褐,乘青驹,将适于田,亦止于邸中,与翁共席而坐,言笑殊畅。
久之,卢生顾其衣装敝亵,乃长叹息曰:“大丈夫生世不谐,困如是也!”翁曰:“观子形体,无苦无恙,谈谐方适,而叹其困者,何也?”生曰:“吾此苟生耳,何适之谓?”翁曰:“此不谓适,而何谓适?”答曰:“士之生世,当建功树名,出将入相,列鼎而食,选声而听,使族益昌而家益肥,然后可以言适乎。吾尝志于学,富于游艺,自惟当年青紫可拾。今已适壮,犹勤畎(读音quǎn,田间小沟)亩,非困而何?”言讫,而目昏思寐。时主人方蒸黍。翁乃探囊中枕以授之,曰:“子枕吾枕,当令子荣适如志。”
其枕青甆,而窍其两端,生俛首就之,见其窍渐大,明朗。乃举身而入,遂至其家。数月,娶清河崔氏女,女容甚丽,生资愈厚。生大悦,由是衣装服驭,日益鲜盛。明年,举进士,登第释褐,秘校,应制,转渭南尉,俄迁监察御史,转起居舍人知制诰,三载,出典同州,迁陕牧,生性好土功,自陕西凿河八十里,以济不通,邦人利之,刻石纪德,移节卞州,领河南道采访使,征为京兆尹。是岁,神武皇帝方事戎狄,恢宏土宇,会吐蕃悉抹逻及烛龙莽布支攻陷瓜沙,而节度使王君毚(读音chán)新被杀,河湟震动。帝思将帅之才,遂除生御史中丞、河西节度使。大破戎虏,斩首七千级,开地九百里,筑三大城以遮要害,边人立石于居延山以颂之。归朝册勋,恩礼极盛,转吏部侍郎,迁户部尚书兼御史大夫,时望清重,群情翕(读音xì,统一,协调)习(习习,和煦的样子)。大为时宰所忌,以飞语中之,贬为端州刺史。三年,征为常侍,未几,同中书门下平章事。与肖中令嵩、裴侍中光庭同执大政十余年,嘉谟(读音mó,策略,谋略)密令,一日三接,献替启沃,号为贤相。同列害之,复诬与边将交结,所图不轨。制下狱。府吏引从至其门而急收之。生惶骇不测,谓妻子曰:“吾家山东,有良田五顷,足以御寒馁,何苦求禄?而今及此,思短褐、乘青驹,行邯郸道中,不可得也!”引刃自刎。其妻救之,获免。其罹者皆死,独生为中官保之,减罪死,投驩州。数年,帝知冤,复追为中书令,封燕国公,恩旨殊异。生子:曰俭、曰传、曰位,曰倜、曰倚,皆有才器。俭进士登第,为考功员,传为侍御史,位为太常丞,倜为万年尉,倚最贤,年二十八,为左襄,其姻媾皆天下望族。有孙十余人。
两窜荒徼(读音jiào,边缘,即边塞),再登台铉(读音xuàn,句鼎的器具。台铉,犹指台鼎,古代称三公或宰相为台鼎),出入中外,徊翔台阁(尚书台称台阁,泛指宰相等高官),五十余年,崇盛赫奕。性颇奢荡,甚好佚乐,后庭声色,皆第一绮丽,前后赐良田、甲第、佳人、名马,不可胜数。
后年渐衰迈,屡乞骸骨,不许。病,中人候问,相踵于道,名医上药,无不至焉。将殁(读音mò,死),上疏曰:“臣本山东诸生,以田圃为娱。偶逢圣运,得列官叙。过蒙殊奖,特秩鸿私,出拥节旌,入升台辅,周旋内外,锦历岁时。有忝天恩,无裨圣化。负乘贻寇,履薄增忧,日惧一日,不知老至。今年逾八十,位极三事,钟漏并歇,筋骸俱耄(读音mào,老),弥留沈顿,待时益尽,顾无成效,上答休明,空负深恩,永辞圣代。无任感恋之至。谨奉表陈谢。”诏曰:“卿以俊德,作朕元辅,出拥藩翰,入赞雍熙。升平二纪,实卿所赖,比婴疾疹(读音zhèn,病),日谓痊平。岂斯沈痼,良用悯恻。今令骠骑大将军高力士就第候省,其勉加针石,为予自爱,犹冀无妄,期于有瘳。”是夕,薨。
卢生欠伸而悟,见其身方偃于邸舍,吕翁坐其傍,主人蒸黍未熟,触类如故。生蹶然(读音jǔe,急迫的样子)而兴,曰:“岂其梦寐也?”翁谓生曰:“人生之适,亦如是矣。”生怃然良久,谢曰:“夫宠辱之道,穷达之运,得丧之理,死生之情,尽知之矣。此先生所以窒吾欲也。敢不受教!”稽首再拜而去。 【zhùshì】 táng kāi yuán qī nián, yòu gè jiào lǚ wēng de dào shì, huò dé liǎo shén xiān zhī shù, xíng zǒu zài hán dān de lù shàng, zhù zài lǚ shè zhōng, shōu qǐ mào zǐ jiě sōng yī dài kào zhě dài zǐ zuò zhe, yī huì 'ér jiàn yī gè( zǒu zài) lù lǚ tú zhōng de shàonián, tā míng jiào lú shēng。 shēn chuān hè sè( cū bù) de duǎn yī fú, qí zhe qīng sè de mǎ, zhǔn bèi qù tián jiān( láo zuò), yě zài lǚ shè zhōng tíng xià, hé lǚ wēng tóng zuò zài yī zhāng xí zǐ shàng, yán tán fēi cháng chàng kuài。
shí jiān cháng liǎo, lú shēng kàn kàn zì jǐ de yī fú pò làn 'āng zàng, biàn cháng shēng tàn xī dào: “ dà zhàng fū shēng zài shì shàng bù dé yì, kùn jiǒng chéng zhè yàng 'ā! ” lǚ wēng shuō:“ kàn nín de shēn tǐ, méi yòu tòng kǔ méi yòu zāi bìng, yán tán yòu dù, què tàn kùn, wèishénme 'ā?” lú shēng shuō:“ wǒ zhè shì gǒu qiě tōu shēng 'ā, nǎ yòu shénme hé shì zhī shuō?” lú wēng shuō:“ zhè yàng hái bù jiào hé shì, nà shénme jiào hé shì ní?” huí dá shuō:“ shì rén huó zài zhè shì shàng, yīngdāng shì jiàn gōng lì míng, jìn chū( cháo tíng yīnggāi) bù shì gè jiāng jiù shì gè xiāng,( jiā zhōng) yòng lái shèng zhuāng shí wù de dǐng yīnggāi pái chéng liè, tīng de yīnyuè yīnggāi kě yǐ xuǎn zé dì tīng, ràng jiā zú gèng jiā chāng shèng jiā tíng gèng jiā fù yù, zhè yàng cái kě yǐ shuō dé shàng hé shì 'ā。 wǒ céng jīng zhì lì yú xué xí, jù yòu xián shú de liù yì( lǐ、 lè、 shè、 yù、 shū、 shù), zì jǐ jué dé gāo guān kě yǐ róng yì dì dé dào。 xiàn zài yǐ jīng shì zhuàng nián liǎo, hái zài nóng tián lǐ gēng zuò, bù shì kùn hái shì shénme?” shuō wán, jiù yǎn jīng mí méng xiǎng shuì jué。 dāng shí diàn zhù zhèng zhēng shǔ( zuò fàn)。 lǚ wēng cóng náng zhōng qǔ chū zhěn tóu gěi tā, shuō:“ nín zhěn zhe wǒ de zhěn tóu, kě yǐ ràng nín rú nín de zhì xiàng nà yàng shí xiàn nín de zhì xiàng。”
nà zhěn tóu shì qīng sè de cí qì, bìng zài liǎng duān kāi yòu kōng, lú shēng cè guò tóu qù shuì zài zhěn tóu shàng, kàn jiàn nà kǒng jiàn jiàn biàn dà,( bìng qiě qí zhōng) míng liàng yòu guāng。 biàn tóu shēn jìn rù, yú shì huí dào liǎo jiā。 jǐ gè yuè hòu, tā qǔ liǎo qīng hé cuī shì de nǚ zǐ zuò qī zǐ, zhè nǚ rén róng mào hěn měi lì, lú shēng de zī chǎn gèng jiā fēng hòu。 lú shēng fēi cháng gāo xīng, yú shì yī fú zhuāng shù hé chē mǎ, rì jiàn xiān liàng lóng zhòng。 dì 'èr nián, kē jǔ kǎo jìn shì, tā tōng guò liǎo kē jǔ kǎo shì tuō qù píng mín de yī zhuāng, rèn mì( shū) xiào( duì) guān, fèng huáng dì de zhǐ yì, zhuǎn dào wèi nán dāng xiàn wèi, bù jiǔ qiān shēng zuò jiān chá yù shǐ, zhuǎn 'ér zuò qǐ jū shè rén zhī zhì gào de xián wèi, sān nián guò hòu, chū zhǎng tóng zhōu dāng dì fāng zhǎngguān, shēng qiān dào shǎn dāng mù, shēng xìng xǐ hǎo shuǐ lì jiàn zhù, cóng shǎn xī kāi hé bā shí lǐ, jiě jué liǎo jiāo tōng, dāng dì de rén men yīn cǐ huò lì, kè shí bēi jì lù tā de gōng dé, gǎi rèn biàn zhōu de dì fāng zhǎngguān, dào hé nán dào( dì míng) dāng cǎi fǎng shǐ( guān míng), yìng huáng dì de mìng lìng dào jīng chéng dāng jīng zhào yǐn。 dāng nián, shén wǔ huáng dì( táng xuán zōng) zhèng yòng wǔ lì duì fù róng dí( fàn zhǐ biān jìng de shǎo shù mín zú), tuò zhǎn jiāng tǔ, dāng shí tǔbō de xī mǒ luó hé zhú lóng mǎng bù zhī gōng xiàn liǎo guā shā( dì míng), jié dù shǐ wáng jūn chán gāng gāng bèi shā, huáng hé、 huáng shuǐ yī dài gào jí。 huáng dì xiǎng yào jù yòu jiàngshuài cái néng de rén, yú shì shòu yú lú shēng yù shǐ zhōng chéng、 hé xī jié dù shǐ de guān zhí。 lú shēng dà pò róng lǔ, zhǎn shā liǎo qī qiān gè shǒu jí, tuò zhǎn liǎo jiāng tǔ jiǔ bǎi píng fāng lǐ, jiàn zhù liǎo sān zuò dà chéng lái bǎ shǒu yào hài, biān jiāng de lǎo bǎi xìng zài jū yán shān( dì míng, zài jīn tiān de gān sù jìng nèi) lì shí bēi gē sòng tā。 huí dào cháo tíng 'àn zhào gōng láo shòu dào fēng jué shòu xūn, fēng shǎng de lǐ yí fēi cháng shèng dà, guān zhí shēng wéi lì bù shì láng, qiān shēng wéi hù bù shàng shū bìng jiān rèn yù shǐ dà fū, yī shí zhī jiān míng wàng qīng gāo 'ér zūn zhòng, dà jiādōu 'ān rán fú tiē。 zhè yàng yī lái fēi cháng bèi dāng shí de zǎixiàng suǒ dù jì, zǎi xiāng yòng liú yán fēi yǔ zhòngshāng tā, bèi biǎn zuò duān zhōu cì shǐ。 sān nián hòu, yìng huáng dì de mìng lìng dào huáng dì shēn biān dāng cháng shì, méi duō jiǔ, dāng shàng liǎo zǎixiàng。 hé zǎi xiāng xiào sōng、 zǎixiàng péi guāng tíng gòng tóng zhí zhǎng cháo zhèng dà quán shí duō nián, gāo miào de móu lüè yán jǐn de mìng lìng, měi tiān jiē lián fā bù, chū móu huá cè qǐ fā huáng dì, lú shēng bèi rén men chēng wéi xiánxiàng。 tóng cháo de guān liáo hài tā, yòu wū xiàn tā hé biān jiāng de jiànglǐng gòu jié, tú móu bù guǐ。 huáng dì xià zhào bǎ tā guān jìn jiān yù。 guān lì dài zhe suí cóng dào tā jiā mǎ shàngjiàng tā zhuā qǐ lái liǎo。 lú shēng jīng huáng kǒng pà zì jǐ jiāng yào méi mìng, duì qī 'ér shuō:“ wǒ lǎo jiā zài shān dōng, yòu liáng tián wǔ qǐng, zú yǐ yù hán fáng jī jǐn, hé kǔ yào qiú guān shòu lù ní? rú jīn luò dé rú cǐ dì bù, xiàng wǎng( dāng chū) chuān duǎn de cū bù yī fú、 qí qīng sè de xiǎo mǎ, xíng zǒu zài hán dān de lù shàng, dé bù dào liǎo 'ā!”( yú shì) ná dāo zì shā mǒ bó zǐ。 tā de qī zǐ( gǎn jǐn) qiǎng jiù, cái méi yòu sǐ。 shòu tā qiān lián de rén quán bù sǐ liǎo, zhǐ yòu lú shēng bèi huàn guān qiú qíng bǎo zhù liǎo xìng mìng, miǎn liǎo sǐ zuì, liú fàng dào huān zhōu。 jǐ nián yǐ hòu, huáng dì zhī dào tā shì yuān wǎng de, yòu huī fù liǎo guān zhí dāng liǎo zǎixiàng, cè fēng wéi yàn guó gōng, tè bié shòu dào 'ēn chǒng。 tā shēng liǎo jǐ gè 'ér zǐ: míng jiào jiǎn、 chuán、 wèi、 tì、 yǐ, dōuhěn yòu cái néng。 lú jiǎn zhōng liǎo jìn shì, dāng shàng liǎo kǎo gōng yuán wài, lú chuán dāng shàng liǎo shì yù láng, lú wèi dāng shàng liǎo tài cháng chéng, lú tì dāng shàng liǎo wàn nián de xiàn wèi, lú yǐ shì zuì chū sè de, nián líng 'èr shí bā suì, dāng shàng liǎo zuǒ xiāng, tā men suǒ jié de qīn dōushì míng mén wàng zú。 yòu sūn zǐ shí duō gè。
hòu lái lú shēng nián jì jiàn jiàn shuāi lǎo, duō cì yào qiú gào lǎo cí guān, dōuméi yòu dé dào yǔn xǔ。 bìng liǎo, huáng dì shēn biān de huàn guān qián lái tàn bìng, jiē zhǒng 'ér zhì, míng yī hé shàng děng de yào cái, méi yòu bù shì zuì hǎo de。 jiāng yào sǐ liǎo, shàng zòu shū shuō:“ wǒ běn lái shì shān dōng yī bān de rú shēng, yǐ zài tián pǔ zhōng láo zuò 'ér zì dé qí lè。 ǒu 'ěr yù shàng huáng shàng de 'ēn chǒng, dé yǐ míng liè guān yuán de wèi zhì。 chéng méng huáng dì guòfèn tè shū de jiā jiǎng, dé dào tè bié de fèng lù hé tài duō de jiā sī, chū mén yōng yòu lóng zhòng de yí shì, jìn cháo dāng shàng liǎo zǎi xiāng de gāo zhí, yǔ cháo zhōng nèi wài( de huáng qīn guó qī) jié jiāo, jǐn xiù rén shēng duō nián。 yòu fù yú huáng dì de 'ēn chǒng, duì huáng dì shèng míng de jiào huà méi yòu shénme bāng zhù。 wǒ bù guò shì gè xiǎo rén què jū liǎo shèng xián de wèi zhì yí liú bù shǎo huò hài, shēn gǎn rú lǚ bó bīng chéng huáng chéng kǒng, yī tiān bǐ yī tiān dān xīn, bù zhī bù jué wǒ yǐ jīng lǎo liǎo。 jīn nián yǐ jīng chāo guò bā shí suì liǎo, wǒ de guān wèi gāo dào liǎo sān gōng de jí diǎn, mìng suì dào tóu liǎo, jīn gǔ xíng hái dū lǎo liǎo, mí liú zhī jì shēn tǐ chén zhòng kùn dùn, děng dài( sǐ qī) de shí rì mǎ shàng yào wán liǎo, guǎn bù chéng shénme shì qíng de liǎo, fēi cháng gǎn xiè huáng shàng de wú xiàn shèng míng, bái bái gū fù liǎo huáng dì de 'ēn chǒng, yǒng yuǎn gē sòng dāng jīn huáng dì zhè nián dài。 fēi cháng gǎn jī hé liú liàn。( wǒ) fēi cháng chéng kěn dì fèng shàng cǐ biǎo( shū) chén shù wǒ de gǎn xiè。” huáng dì xià zhào shū shuō:“ nǐ yǐ měi hǎo de dé xíng, zuò wǒ de shǒu xí fǔ zuǒ, chū kě yǐ zuò wǒ de bǎo zhàng hé hù yì, rù cháo bāng wǒ shí shī hé xié guāng míng de cháo zhèng。 píng 'ān fán shèng 'èr jì( liǎng gè shí 'èr nián), wán quán shì kào nǐ 'ā, nǐ dé de jí bìng, yuán yǐ wéi mǎ shàng jiù kě yǐ quán yù。 méi xiǎng dào bìng jiǔ nán zhì,( lìng wǒ) fēi cháng dān xīn tòng xī。 xiàn zài mìng lìng piàoqí dàjiàng jūn gāo lì shì qù nǐ jiā tàn wàng, hǎohǎo zhì liáo, wèile wǒ nǐ yào zhēn xī shēng mìng, hái yào xīn cún xī wàng, qī wàng néng gòu quán yù。” dāng tiān wǎn shàng,( lú shēng) sǐ。
lú shēng shēn gè lǎn yāo xǐng lái, kàn jiàn zì jǐ de shēn tǐ hái shuì zài lǚ shè zhī zhōng, lǚ wēng zuò zài zì jǐ shēng bàng, diàn zhù zhēng de shǔ hái méi yòu shú, jiē chù dào de dōng xī gēn yuán lái yī yàng。 lú shēng jíqiè qǐ lái, shuō:“ nán dào nà shì gè mèng má?” lǚ wēng duì lú shēng shuō:“ rén shēng suǒ jīng lì de huī huáng, bù guò rú cǐ 'ā。” lú shēng chóu chàng liáng jiǔ, xiè dào:“ ēn chǒng qū rǔ de rén shēng, kùn jiǒng tōng dá de mìng yùn, huò dé hé sàng shī de dào lǐ, sǐ wáng hé shēng mìng de qíng lǐ, quán zhī dào liǎo。 zhè shì xiān shēng nǐ 'è zhǐ wǒ de yù niàn 'ā, wǒ nǎ néng bù jiē shòu jiào huì 'ā!” yī zài kē tóu bài xiè hòu lí qù。
请欣赏:
请给我换一个看看! 拜托,快把噪音停掉!我读累了,想听点音乐或者请来支歌曲!
【选集】táng sòng chuán qí xuǎn |
|
|
|
|