北齐书

正史》 běi qí shū 》 běi qí shū lǐ bǎi yào Li Baiyao

　　《 běi qí shū》， gòng yòu wǔ shí juàn， qí zhōng běn jì bā juàn， lièzhuàn sì shí 'èr juàn， táng lǐ bǎi yào zhuàn。
　　 běi wèi mò nián， běi fāng liù zhèn fā shēng shēng shì hào dà de fǎn pàn làng cháo， hòu chū shēn yú huái shuò zhèn dī jí wǔ guān de gāo huān huò dé liǎo duì 'èr shí yú wàn xiān bēi rén de lǐng dǎo quán， kòng zhì liǎo běi wèi cháo zhèng。 gōng yuán 534 nián， gāo huān suǒ lì de xiào wǔ dì yuán xiū bèi bī xī bēn cháng 'ān， gāo huān yú shì lìng lì xiào jìng dì yuán shàn jiàn， qiān dū yè chéng， shǐ chēng dōng wèi。 gōng yuán 550 nián， gāo huān zhī zǐ gāo yáng fèi xiào jìng dì zì lì， jiàn lì běi qí。 dōng wèi、 běi qí tǒng zhì qū yù nán zhì cháng jiāng， yǔ liáng、 chén liǎng cháo xiān hòu duì zhì， xī biān zài jīn shān xī、 hé nán、 hú běi， yǔ xī wèi、 běi zhōu fēn jiè。 gōng yuán 577 nián， běi qí bèi běi zhōu tūn bìng。
　　 cóng běi qí dào suí de wǔ shí nián jiān， céng xiān hòu yòu rén biān xiě chū jǐ zhǒng bù tóng tǐ cái de běi qí shǐ， qí zhōng yòu suí lǐ dé lín de jìzhuàn tǐ qí shū hé wáng shào de biān nián tǐ qí zhì。 gōng yuán 622 nián（ táng wǔ dé wǔ nián）， táng gāo zǔ zhǐ pài péi jǔ、 zǔ xiào sūn、 wèi zhǐ zhòng xiě běi qí shǐ， cháng qī méi yòu xiě chéng。 629 nián（ zhēnguàn sān nián）， táng tài zōng zhuān shè liáng、 chén、 qí、 zhōu、 suí wǔ cháo shǐ de biān xiě jī gòu， mìng lǐ bǎi yào xiě běi qí shǐ。 tā zài qí fù lǐ dé lín qí shū jī chǔ shàng cān kǎo wáng shào qí zhì kuò chōng gǎi xiě， 636 nián（ zhēnguàn shí nián） quán shū wán chéng。
　　《 běi qí shū》 běn míng《 qí shū》， sòng shí cái jiā yī “ běi ” zì 'ér chéng jīn míng。 tā suī yǐ jìzǎi běi qí lì shǐ wéi zhù， dàn shí jì shàng jì shù liǎo cóng gāo huān qǐ bīng dào běi qí miè wáng qián hòu yuē bā shí nián de lì shǐ， jí zhōng fǎn yìng liǎo dōng wèi、 běi qí wáng cháo de shèng shuāi xīng wáng。
　　《 běi qí shū》 de zuò zhě lǐ bǎi yào， zì zhòng guī， dìng zhōu 'ān píng（ jīn hé běi 'ān píng） rén， chū shēng yú 565 nián， qù shì yú 648 nián， xiǎng nián 84 suì。 lǐ bǎi yào chū shēn yú shì huàn jiā tíng。 fù qīn lǐ dé lín zì gōng fǔ， běi qí shí guān zhì zhōng shū shì láng， cānyù guó shǐ xiū zhuàn， biān chéng jìzhuàn tǐ《 qí shǐ》 27 juàn， rù suí guān zhì nèi shǐ lìng， fēng 'ān píng gōng， rèn nèi yòu fèng zhào xù xiū《 qí shǐ》， quán shū wèi chéng 'ér zú。 lǐ bǎi yào zì yòu shòu dào jiā tíng yǐng xiǎng， shàonián shí jiù hàoxué bó wén， fù yú dú lì jiàn jiě。 fù qīn lǐ dé lín（ gōng yuán 530--590） zì gōng fǔ， běi qí shí guān zhì zhōng shū shì láng， cānyù guó shǐ xiū zhuàn， biān chéng jìzhuàn tǐ《 qí shǐ》 27 juàn， rù suí guān zhì nèi shǐ lìng， fēng 'ān píng gōng， rèn nèi yòu fèng zhào xù xiū《 qí shǐ》， quán shū wèi chéng 'ér zú。 lǐ bǎi yào zì yòu shòu dào jiā tíng yǐng xiǎng， shàonián shí jiù hàoxué bó wén， fù yú dú lì jiàn jiě。 lǐ bǎi yào zài suí kāi huáng chū nián céng rèn dōng gōng tōng shì shè rén、 tài zǐ shè rén、 lǐ bù yuán wài láng děng zhí， hái chéng xí liǎo fù qīn lǐ dé lín de 'ān píng gōng jué wèi。 lǐ bǎi yào zài suí kāi huáng chū nián céng rèn dōng gōng tōng shì shè rén、 tài zǐ shè rén、 lǐ bù yuán wài láng děng zhí， hái chéng xí liǎo fù qīn lǐ dé lín de 'ān píng gōng jué wèi。 tā de cái néng dé dào suí wén dì shǎng shí， yī shí cháo zhōng zòu yì wén gào， duō chū zì tā de shǒu bǐ。 suí yáng dì shí tā shòu dào pái jǐ， guān yùn jiǎn zhì。 suí cháo mò nián nóng mín dà qǐ yì shí， tā céng bèi xié guǒ dào shěn fǎ xīng、 lǐ zǐ tōng、 dù fú wēi děng rén de duì wǔ zhōng。 rù táng hòu， tā shòu dào táng tài zōng de zhòng yòng， qǐ yòng wéi zhōng shū shè rén， cì jué 'ān píng xiàn nán， yòu rèn lǐ bù shì láng， zuì hòu guān zhì zōng zhèng qīng， fēng 'ān píng xiàn zǐ。 lǐ bǎi yào zài táng tài zōng shí cān jiā liǎo zhì dìng《 wǔ lǐ》 jí lǜ lìng de gōng zuò。 zài fǔ zuǒ tài zǐ lǐ chéng qián zhī shí， duì chéng qián màn yóu wú dù de xíng wéi shù yòu kuāng zhèng， duì yú cháo zhōng de qí tā zhèng shì， yě bù shí tí chū zì jǐ de kàn fǎ， zài zhèng zhì shàng yòu xiē zuò wéi。 tā chú shàn cháng wén zhāng wài， hái hěn shàn yú xiě shī。 xiàn zài tā de chuán shì zhī zuò yòu shī 20 yú shǒu， wén zhāng 13 piān， yǐ jí bèi liè rù 'èr shí sì shǐ de《 běi qí shū》。
　　 táng cháo chū jiàn zhī shí， gāo zǔ jiù xià lìng xiū zhuàn qián dài quē lüè gè shǐ， kě shì yóu yú zǔ zhì bù lì， jīng shù nián jìng wú chéng guǒ。 tài zōng zhēnguàn sān nián（ 629 nián）， lǐ shì mín yòu xià zhào xiū qián cháo shǐ shū， lǐ bǎi yào jiē shòu liǎo zhuàn xiū qí shǐ de rèn wù。 zài tā fù qīn jiù gǎo jī chǔ shàng， tā jǐ jīng shān gǎi、 zēng bǔ， yú zhēnguàn shí nián（ 636 nián） xiū chéng liǎo 50 juàn de《 qí shū》（ hòu rén wéi yǔ《 nán qí shū》 qū bié， gǎi chēng《 běi qí shū》）。
　　《 běi qí shū》 de zhuàn xiū， xī shōu liǎo qián rén xiū shǐ de chéng guǒ， běi qí lì shǐ de zhuàn xiū， cóng gāo qí zhèng quán dào suí cháo， yī zhí wèi céng zhōng duàn， xiū chéng liǎo duō bù qǐ jū zhù、 shí lù hé guó shǐ。 cǐ wài jì lù běi qí lì shǐ de zhuān zhù hái yòu lǐ dé lín《 qí shū》 24 juàn， wáng shào《 qí zhì》 20 juàn， fù wéi《 qí shū》 100 juàn， cuī zǐ fā《 qí jì》 30 juàn， dù tái qīng《 qí jì》 hé yáo zuì《 běi qí jì》 20 juàn děng。
　　 zhè xiē shǐ shū jīng lǐ bǎi yào bié zé qù qǔ， chōng shí liǎo《 běi qí shū》 de nèi róng。
　　《 běi qí shū》 guàn chè liǎo yǐ shǐ wéi jiàn de zōng zhǐ。 lǐ bǎi yào zì shēn jīng lì guò cháo dài gēngdié zhī shí de shèng shuāi biàn huà， duì yú zǒng jié zhèng zhì dé shī de jīng yàn jiào xùn shì hěn yòu yī xiē kàn fǎ de。 tā zài shū zhōng jí zhōng jiē lù liǎo yǐ gāo yáng wéi dài biǎo de běi qí tǒng zhì zhě de yín yì cán bào， zǒng jié liǎo běi qí miè wáng de jiào xùn。 rú wén xuān dì gāo yáng shì kāi guó zhī jūn， jiàn guó zhī chū， hái liú xīn zhèng wù， zhù yì xīng lì chú bì yǐ 'ān dìng tiān xià。 guò liǎo liù qī nián zhī hòu， tā yuán xíng bì lù， sì xíng yín bào。 tā zhēng jí fù nǚ zài gōng zhōng yǔ cóng guān yín luàn， guān zhī yǐ qǔ lè， yòu zhòu yè xù jiǔ， jiǔ hòu zé yǐ shā rén wéi xì。 wèile mǎn zú shē yù， tā bù xī láo rǎo mín zhòng， shǐ bǎi yì fán xīng， mín bù liáo shēng。 duì yú chén xià tā sì xíng shā lù， jiēguǒ bǎ zì jǐ nòng chéng liǎo gū jiā guǎ rén， bǎ tiān xià jiǎo dé bù dé 'ān níng。 gāo yáng yǐ hòu de zhèng zhì zhuàng kuàng yě shì“ zhèng sài dào sàng”、“ zhù 'àn shí jiān”， jiēguǒ děng dài gāo qí zhèng quán de jiù zhǐ néng shì bài wáng de mìng yùn liǎo。《 běi qí shū》 xiáng jì liǎo dāng shí jiē jí dǒu zhēng de qíng kuàng， yě yòu hěn tū chū de jiè jiàn yì wèi。 zài yuán shū 17 juàn zhōng jìzǎi liǎo dù luò zhōu、 gé róng、 hán mù lán、 chái lǎn、 lú zhòng yán、 tián lóng、 pān jí、 lǐ yán sūn、 zhāng jiǎn、 lù shào zūn、 liú pán tuó、 dù líng chūn、 chén xuān、 zhèng zǐ ráo děng shù cì gè zú rén mín qǐ yì de shì shí。 zhè xiē jìzǎi suī shāo jiǎn lüè， què shì yán jiū dōng wèi、 běi qí shí qī yòu guān nóng mín qǐ yì de zhòng yào shǐ liào。 zhè xiē shǐ liào zài《 běi shǐ》 zhōng duō bèi shān chú， gèng kě jiàn qí jià zhí de zhēn guì。
　　 shū zhōng guān yú sī xiǎng wén huà fāng miàn de jìzǎi yě shì fēng fù de。 zài kē xué jì shù fāng miàn， shū zhōng jìzǎi liǎo xìn dū fāng hé qí mǔ huái wén de shì jì。 cóng《 běi qí shū》 de jìzǎi zhōng wǒ men liǎo jiě dào： xìn dū fāng shì gè fā míng jiā， tā míng xí suàn xué， wéi fā míng zhī shì cháng cháng fèi qǐn wàng shí。 tā zhù yòu《 qì zhǔn tú》 3 juàn， shū zhōng bǎ gǔ lái hún tiān、 dì dòng、 qī qì、 lòu kè děng fā míng huì biān zài yī qǐ， pèi shàng tú yàng jí wén zì shuō míng， shì yī bù kě guì de gǔ dài kē xué fā míng shǐ zhuān zhù。 qí mǔ huái wén shì guàn gāng jì shù de fā míng zhě。 tā zǒng jié láo dòng rén mín de jīng yàn， fā míng liǎo yòng shēng tiě guàn zhù shú tiě zhī zhōng de guàn gāng yě liàn fǎ， yòng zhè zhǒng cái liào zhì zào de dāo， néng kǎn tòu sān shí céng kǎi jiá。 tōng guò《 běi qí shū》， wǒ men zhī dào guàn gāng jì shù de fā míng zài wǒ guó yuē yòu 1500 nián de lì shǐ， bǐ 'ōu zhōu de liàn gāng fǎ yào zǎo shàng 1000 duō nián。 zài xué shù sī xiǎng fāng miàn， shū zhōng jìzǎi liǎo fó、 dào 'èr jiào zài dāng shí de liú chuán qíng kuàng， yě fǎn yìng liǎo dāng shí rén men duì cǐ de yī xiē kàn fǎ。《 fán xùn chuán》 jìzǎi fán xùn píng lùn 'èr jiào：“ …… huái nán chéng dào， quǎn fèi yún zhōng， zǐ qiáo dé xiān， jiàn fēi tiān shàng， jiē shì píng xū zhī shuō。…… yòu mò yè yǐ lái， dà cún fó jiào， xiě jīng xī tǔ， huà xiàng nán gōng。 kūn chí dì hēi， yǐ wéi jié shāo zhī huī， chūn qiū yè míng， wèi shì jiàng shén zhī rì。”
　　 zhè yàng de sī xiǎng cái liào shì hěn bǎo guì de。 shū zhōng de《 dù bì chuán》 fǎn yìng xíng shào fǎn duì fó jiào wéi xīn zhù yì de lùn biàn， jù yòu lǐ lùn xìng zhì。 xíng shào jì chéng fàn zhěn de wéi wù zhù yì sī xiǎng， duì fó jiào shēng sǐ lún huí、 líng hún bù sǐ děng jiào yì jìn xíng liǎo pī pàn。
　　 tā shuō“ rén sǐ hái shēng， kǒng wéi shé zú”， duì shēng sǐ lún huí de shuō fǎ jiā yǐ fǒu dìng。
　　 tā jì chéng dōng hàn huán tán yǐ lái yòng zhú yǔ huǒ lái bǐ yù xíng shén guān xì de shuō fǎ， zhǐ chū“ shén zhī zài rén， yóu guāng zhī zài zhú， zhú jìn zé guāng qióng， rén sǐ zé shén miè” yòu lì dì huí jī liǎo fó jiào líng hún bù miè de miù shuō。 xíng shào de sī xiǎng zài zhōng guó zhé xué shǐ shàng zhàn yòu yī dìng dì wèi。《 běi qí shū》 duì cǐ jiā yǐ jì shù de yì yì zé bù yán zì míng。
　　《 běi qí shū》 zài tǐ lì shàng yě yòu kě qǔ zhī chù。 běi qí cháo jiàn lì yú wén xuān dì gāo yáng， dàn tā de kāi guó shì yè shì yóu gāo huān hé gāo chéng diàn dìng de。《 běi qí shū》 zài běn jì zhōng shǒu liè《 shén wǔ běn jì》 hé《 wén xiāng běn jì》， zhuī xù běi qí jiàn guó qián de shǐ shì， jì kě jiāo dài qīng chǔ běi qí jiàn guó de lì shǐ qǐ yuán， yòu kě bǔ chōng běi wèi wǎn qī de lì shǐ shì shí， shì hěn dé shǐ xué yào lǐng de。 zhè zhǒng xiě fǎ chuàng shǐ yú chén shòu de《 sān guó zhì》， wèi shōu xiě《 wèi shū》 gǎi zào yùn yòng liǎo zhè yī fāng fǎ。 lǐ bǎi yào bǎ tā yùn yòng yú《 běi qí shū》 de zhuàn xiě zhī zhōng， tǐ xiàn liǎo tā lì shǐ jiàn jiě de zhuó yuè。
　　《 běi qí shū》 hái jù yòu xù shì jiǎn yào de tè diǎn。 lǐ bǎi yào xiū shǐ tài dù rèn zhēn， xià bǐ bù gǒu， duì yú suǒ yán suì yǔ jí yī xiē huāng dàn bù jīng de shǐ shí， zuò liǎo dà liàng shān xuē， zhè shì běn shū de yī gè hěn dà yōu diǎn。 dàn yóu yú zuò zhě shuǐ píng de yuán gù， jiǎn qǐ zhī má diū liǎo xī guā de qíng kuàng， zài shū zhōng shì cún zài de， zhè yòu chéng liǎo shū zhōng de yī gè quē diǎn。 duì cǐ liú zhī jǐ、 wáng míng shèng、 zhào yì děng shǐ jiādōu céng zuò guò píng lùn。
　　 qí zhōng zhào yì de shuō fǎ bǐ jiào kè guān yī xiē。 zhào yì zài《 gāi yú cóng kǎo》 zhōng bǎ《 běi qí shū》 hé《 běi shǐ》 zuò liǎo bǐ jiào， jǔ chū shí lì lùn zhèng zhè liǎng bù shū zài jì shì de fán jiǎn fāng miàn hù yòu dé shī。 yīn cǐ cóng shǐ liào jià zhí shàng kàn， èr shū cháng qī bìng cún， hù xiāng bǔ chōng hái shì bǐ jiào shìdàng de。
　　《 běi qí shū》 guàn chè liǎo fēng jiàn zhèng zōng sī xiǎng。 duì yú běi qí zhèng quán de jiàn lì， shū zhōng zuò liǎo yī xiē shén yì de miáo xiě， rú xiě gāo yáng chū shēng qián yòu chì guāng zhào shì， chū shēng shí“ lín shēn、 zhòng huái”， jí wèi shí“ jīng shī huò chì què” děng děng， yǐ cǐ zhèng míng fēng jiàn zhèng quán de jiàn lì shì tiān mìng suǒ guī， zhè shì shū zhōng zuì zhù yào de zāo pò suǒ zài。
　　《 běi qí shū》 de liè chuán zhōng， cún zài zhe xù shì nián dài wěn luàn de máo bìng， duì cǐ liú zhī jǐ zài《 shǐ tōng》 zhōng zuò guò fēn xī。
　　
　　 běi qí zhèng quán zhōng， huáng zú nèi bù shū zhí、 xiōng dì xiāng hù cán shā， shǐ zhè gè 'èr shí nián de duǎn mìng wáng cháo huàn liǎo liù gè huáng dì。《 běi qí shū》 duì fēng jiàn tǒng zhì zhě zhī jiān de quán shì zhēng duó yòu jiào duō de xù shù。
　　 chuán běn běi qí shū dà bù fēn chū yú hòu rén suǒ bǔ， yòng běi shǐ bǔ de bù fèn， běi shǐ jù zài， ér qiě bǔ de rén hái cháng yòu shān jié， zhè bù fèn jī běn shàng kě yòu kě wú； lìng yī bù fèn yòng táng rén shǐ chāo bǔ de， suī yě chū yú běi qí shū， dàn bǎ yuán wén shān jié dé bù xiàng yàng zǐ， chú gè bié dì fāng kě gōng cān kǎo wài， jià zhí yě hěn dī。 rán 'ér cóng wǔ shí juàn quán shū lái shuō， bāo kuò bǔ quē bù fèn zài nèi， tā liú xià liǎo zhè duàn lì shǐ de bǐ jiào quán 'ér de cái liào。 qí zhōng bǎo liú xià lái de shí qī juàn lǐ bǎi yào yuán wén， hái bǎo cún liǎo yī xiē bù jiàn tā shū de yòu yòng de cái liào。 cǐ wài， zài jù tǐ xù shì shàng， běi shǐ cháng yòu shān gǎi běi qí shū 'ér cuò liǎo de， yě kě píng běn shū jiū zhèng。 rú běi wèi mò nián de gè zú rén mín dà qǐ yì shì nán běi cháo shí qī guī mó zuì dà、 yǐng xiǎng zuì shēn de yī cì wǔ zhuāng qǐ yì， běi qí shū jìzǎi liǎo gè dì qǐ yì jūn huó dòng de cái liào， yòu yī xiē zài běi shǐ zhōng jiù zuò liǎo shān xuē（ lǐ yuán zhōng fù lǐ mǐn chuán、 chì liè píng chuán děng）。
　　
　　 zài táng chū tóng shí biān xiě de gè shǐ zhōng， běi qí shū duì dāng shí fēng jiàn tǒng zhì zhě de chǒu shì jìzǎi jiào duō。 zhè shì yóu yú suí táng liǎng cháo jì chéng běi zhōu， běi qí shì yī gè bèi zhàn bài miè wáng de gē jù zhèng quán， bèi rèn wéi shì“ tiě wěi”， suí táng biān xiě běi qí shǐ jiù xiāng duì dì jiào shǎo jì huì， tóng shí yě jiè cǐ zhèng míng zhōu miè qí shì suǒ wèi“ yòu dào fá wú dào”。 běi qí shū zhī jiào duō jiē lù xìng de jì xù， yě shì tóng xī shōu wáng shào qí zhì de jìzǎi yòu guān。 liú zhī jǐ shuō， wáng shào qí zhì xù shì shēng dòng， yǔ yán tōng sú， zhè liǎng diǎn zài běi qí shū zhōng yě réng rán yòu suǒ tǐ xiàn。
　　 lǐ dé lín fù zǐ shēng cháng yú qí dài， zhǎng wò zī liào fāng biàn， ér chéng shū yòu yuǎn zài qí wáng zhī hòu， xiě zuò gù lǜ jiào shǎo。 suí wáng shào zhù《 qí zhì》， jìzǎi běi qí shì zhōng shí kě jù。 duō yòng dāng shí kǒu yǔ， rú shí chuán dá shí rén fēng mào， yóu wéi liú zhī jǐ suǒ zàn shǎng。 lǐ bǎi yào kě néng yě chōng fēn lì yòng liǎo wáng shào de zhù zuò， suǒ yǐ《 běi qí shū》 zhōng pō bǎo liú shēng dòng de kǒu yǔ。 kě xī de shì，《 běi qí shū》 zì běi sòng shí jí wáng fú yuē sān fēn zhī 'èr， xiàn cún lǐ bǎi yào yuán shū zhǐ yòu juàn sì、 juàn shí 'èr、 juàn shí liù zhì niàn wǔ、 juàn sì shí yī zhì sì shí wǔ、 juàn wǔ shí， qí tādōu shì hòu rén yòng《 běi shǐ》 děng zhù zuò zēng bǔ， zhè shǐ《 běi qí shū》 de jià zhí dà dà jiàng dī。 rán 'ér，《 běi qí shū》 yòu bì jìng shì xìng yùn de。 zhè shì yīn wéi， hòu rén yòng yǐ bǔ chéng《 běi qí shū》 yì wén de cái liào， zhù yào lái yuán yú táng dài shǐ xué jiā lǐ yán shòu suǒ zhuàn《 běi shǐ》 zhōng de běi qí shǐ bù fēn。 yòu qù de shì， lǐ yán shòu《 běi shǐ》 zhuàn chéng yú táng gāo zōng xiǎn qìng sì nián（ 659 nián）， shàng jù《 běi qí shū》 chéng shū jǐn 'èr shí sān nián； qí shí《 běi qí shū》 shàng shǔ wán bì， ér《 běi shǐ》 de běi qí shǐ bù fēn zé duō cǎi zì《 běi qí shū》。 yóu yú《 běi shǐ》 zài liú chuán zhōng méi yòu zāo dào sǔn shī， gù hòu rén jù《 běi shǐ》 yǐ bǔ《 běi qí shū》， zài wén zì shàng suī fēi jìn shǔ lǐ bǎi yào yuán wén， dàn zài nèi róng shàng zé bù shī cún qí běn xiāng。 wéi qí rú cǐ， wǒ men jīn tiān dú de《 běi qí shū》， shǔ wéi lǐ bǎi yào suǒ zhuàn， yīngshì háo wú yí yì de。
　　《 běi qí shū》 de bǔ biǎo yòu：
　　 wàn sī tóng：《 běi qí zhū wáng shì biǎo》。
　　 wàn sī tóng：《 běi qí yì xìng zhū wáng shì biǎo》。
　　 wàn sī tóng：《 běi qí jiàngxiàng dà chén nián biǎo》。

我读累了，想听点音乐或者请来支歌曲！

【选集】èr shí sì shǐ

dì I [II] [III] yè

pínglún (0)