lǐ、 lè zhī zhì， shèng yú sān dài， ér dà bèi yú zhōu。 sān dài zhī xīng， jiē shù bǎi nián， ér zhōu zuì jiǔ。 shǐ wǔ wáng、 zhōu gōng xiū tài píng zhī yè， huà tiān xià yǐ wéi jiǔ fú， shàng zì tiān zǐ zhì yú shù rén， jiē yòu fǎ dù。 fāng qí jiāo sì tiān dì， kāi míng táng yǐ huì zhū hóu， qí chē qí fú qì， wén zhāng làn rán， hé qí shèng zāi！ jí yōu、 lì zhī luàn， zhōu shì shuāi wēi， qí hòu zhū hóu jiàn dà， rán qí huán cì zuò 'ér bài， jìn wén bù gǎn bì qǐng suì， yǐ《 lǐ》 wéi chí。 yòu 'èr bǎi yú nián，《 lǐ》 zhī gōng yì dà yǐ。 xià gèng zhàn guó， lǐ、 lè dài jué。 hàn xīng，《 lǐ》 chū yān zhōng， hòu dài zhū rú， gòng wéi bǔ zhuì， dé bǎi yú piān。 sān zhèng、 wáng sù zhī tú jiē jīng qí xué， ér shuō huò bù tóng。 fū《 lǐ》 jí tiān dì、 cháo tíng、 zōng miào、 fán rén zhī dà lún， kě wèi guǎng yǐ， suī 'èr jiā shū shuō， qǐ bù bó zāi！ zì hàn yǐ lái， yán gé zhī zhì， yòu sī zhī chuán， zhù yú shū zhě， kě yǐ lǎn yān。
( ōu yáng xiū )
lǐ yí shì zhǐ rén men zài shè huì jiāo wǎng zhōng yóu yú shòu lì shǐ chuán tǒng、 fēng sú xí guàn、 zōng jiào xìn yǎng、 shí dài cháo liú děng yīn sù 'ér xíng chéng， jì wéi rén men suǒ rèn tóng， yòu wéi rén men suǒ zūn shǒu， shì yǐ jiàn lì hé xié guān xì wéi mù de de gè zhǒng fú hé jiāo wǎng yào qiú de xíng wéi zhǔn zé hé guī fàn de zǒng hé。 zǒng 'ér yán zhī， lǐ yí jiù shì rén men zài shè huì jiāo wǎng huó dòng zhōng yìng gòng tóng zūn shǒu de xíng wéi guī fàn hé zhǔn zé。
rèn shí lǐ yí
cóng gè rén xiū yǎng de jiǎo dù lái kàn， lǐ yí kě yǐ shuō shì yī gè rén nèi zài xiū yǎng hé sù zhì de wài zài biǎo xiàn。
cóng jiāo jì de jiǎo dù lái kàn， lǐ yí kě yǐ shuō shì rén jì jiāo wǎng zhōng shì yòng de yī zhǒng yì shù， yī zhǒng jiāo jì fāng shì huò jiāo jì fāng fǎ。 shì rén jì jiāo wǎng zhōng yuē dìng sú chéng de shì rén yǐ zūn zhòng、 yǒu hǎo de xí guàn zuò fǎ。
cóng chuán bō de jiǎo dù lái kàn， lǐ yí kě yǐ shuō shì zài rén jì jiāo wǎng zhōng jìn xíng xiāng hù gōu tōng de jì qiǎo。
rú guǒ fēn lèi， kě yǐ dà zhì fēn wéi zhèng wù lǐ yí、 shāng wù lǐ yí、 fú wù lǐ yí、 shè jiāo lǐ yí、 shè wài lǐ yí děng wǔ dà fēn zhī。 dàn suǒ wèi wǔ dà fēn zhī， yīn wéi lǐ yí shì mén zōng hé xìng de xué kē， suǒ yǐ yòu shì xiāng duì 'ér yán。 gè fēn zhī lǐ yí nèi róng dōushì xiāng hù jiāo róng de， dà bù fēn lǐ yí nèi róng dōudà tǐ xiāng tóng。
lǐ yí de zhù yào gōng néng， cóng gè rén de jiǎo dù lái kàn， yī shì yòu zhù yú tí gāo rén men de zì shēn xiū yǎng； èr shì yòu zhù yú měi huà zì shēn、 měi huà shēng huó； yòu zhù yú cù jìn rén men de shè huì jiāo wǎng， gǎi shàn rén men de rén jì guān xì； hái yòu zhù yú jìng huà shè huì fēng qì。
cóng tuán tǐ de jiǎo dù lái kàn， lǐ yí shì qǐ yè wén huà、 qǐ yè jīng shén de zhòng yào nèi róng， shì qǐ yè xíng xiàng de zhù yào fùzhuó diǎn。 dà fán guó jì huà de qǐ yè， duì yú lǐ yí dōuyòu gāo biāo zhǔn de yào qiú， dū bǎ lǐ yí zuò wéi qǐ yè wén huà de zhòng yào nèi róng， tóng shí yě shì huò dé guó jì rèn zhèng de zhòng yào ruǎn jiàn。 yě shì lǜ jǐ hé jīng rén de yī zhǒng xíng wéi guī fàn。
lǐ yí de hán yì
shuō shí huà， duì yú zhǐ zài wéi hù sēn yán de fēng jiàn děng jí zhì dù de lǐ yí zhì dù， yóu qí shì nà xiē luò hòu de fán wén rù jié， xīn de shè huì zhì dù hé jià zhí tǐ xì fēi dàn wú fǎ jiē nà， ér qiě bì xū jiān jué yú yǐ pāo qì。 zì xīn hài gé mìng chè dǐ fǒu dìng liǎo jǐ qiān nián de fēng jiàn zhì dù zhī hòu， bàn suí zhe shè huì jià zhí guān de gēn běn gǎi biàn， lǐ yě bèi fù yú liǎo quán xīn de xiàn dài yì yì。
rú guǒ shuō chuán tǒng yì yì shàng de lǐ shì yī zhǒng hán gài yī qiē zhì dù、 fǎ lǜ hé dào dé de shè huì xíng wéi guī fàn de huà， jīn tiān de suǒ wèi lǐ zé jǐn jǐn shì duì lǐ mào hé xiāng guān huó dòng de lǐ yí xíng shì 'ér yán de， zhè yě shì wǒ zhè yī zǔ huà tí suǒ yào tǎo lùn de zhù yào fàn chóu。
lǐ yí shì zài rén jì jiāo wǎng zhōng， yǐ yī dìng de、 yuē dìng sú chéng de chéng xù、 fāng shì lái biǎo xiàn de lǜ jǐ、 jìng rén de guò chéng。 shè jí chuānzhuó、 jiāo wǎng、 gōu tōng、 qíng shāng děng nèi róng。 cóng gè rén xiū yǎng de jiǎo dù lái kàn， lǐ yí kě yǐ shuō shì yī gè rén nèi zài xiū yǎng hé sù zhì de wài zài biǎo xiàn。 cóng jiāo jì de jiǎo dù lái kàn， lǐ yí kě yǐ shuō shì rén jì jiāo wǎng zhōng shì yòng de yī zhǒng yì shù， yī zhǒng jiāo jì fāng shì huò jiāo jì fāng fǎ。 shì rén jì jiāo wǎng zhōng yuē dìng sú chéng de shì rén yǐ zūn zhòng、 yǒu hǎo de xí guàn zuò fǎ。 cóng chuán bō de jiǎo dù lái kàn， lǐ yí kě yǐ shuō shì zài rén jì jiāo wǎng zhōng jìn xíng xiāng hù gōu tōng de jì qiǎo。 rú guǒ fēn lèi， kě yǐ dà zhì fēn wéi zhèng wù lǐ yí、 shāng wù lǐ yí、 fú wù lǐ yí、 shè jiāo lǐ yí、 shè wài lǐ yí děng wǔ dà fēn zhī。 dàn suǒ wèi wǔ dà fēn zhī， yīn wéi lǐ yí shì mén zōng hé xìng de xué kē， suǒ yǐ yòu shì xiāng duì 'ér yán。 gè fēn zhī lǐ yí nèi róng dōushì xiāng hù jiāo róng de， dà bù fēn lǐ yí nèi róng dōudà tǐ xiāng tóng。 lǐ yí de zhù yào gōng néng， cóng gè rén de jiǎo dù lái kàn， yī shì yòu zhù yú tí gāo rén men de zì shēn xiū yǎng； èr shì yòu zhù yú měi huà zì shēn、 měi huà shēng huó； yòu zhù yú cù jìn rén men de shè huì jiāo wǎng， gǎi shàn rén men de rén jì guān xì； hái yòu zhù yú jìng huà shè huì fēng qì。 cóng tuán tǐ de jiǎo dù lái kàn， lǐ yí shì qǐ yè wén huà、 qǐ yè jīng shén de zhòng yào nèi róng， shì qǐ yè xíng xiàng de zhù yào fùzhuó diǎn。 dà fán guó jì huà de qǐ yè， duì yú lǐ yí dōuyòu gāo biāo zhǔn de yào qiú， dū bǎ lǐ yí zuò wéi qǐ yè wén huà de zhòng yào nèi róng， tóng shí yě shì huò dé guó jì rèn zhèng de zhòng yào ruǎn jiàn。
gǔ dài lǐ yí
zhōng guó zì gǔ jiù shì lǐ yí zhī bāng , lǐ yí duì yú wǒ men lái shuō , gèng duō de shí hòu néng tǐ xiàn chū yī gè rén de jiào yǎng hé pǐn wèi . zhēn zhèng dǒng lǐ yí jiǎng lǐ yí de rén， jué bù huì zhǐ zài mǒu yī gè huò zhě jǐ gè tè dìng de chǎng hé cái zhù zhòng lǐ yí guī fàn， zhè shì yīn wéi nà xiē gǎn xìng de， yòu yòu xiē chéng shì huà de xì jié， zǎo yǐ zài tā men de xīn líng de lì liàn zhōng shēn rù gǔ suǐ， jìn rù xuè yè liǎo。
suǒ yǐ wú lùn hé shí hé dì， wǒ mendōu yào yǐ zuì qiàdàng de fāng shì qù dài rén jiē wù。 zhè gè shí hòu “ lǐ ” jiù chéng liǎo wǒ men shēng mìng zhōng zuì zhòng yào de yī bù fēn。 lǐ yí shì rén jì guān xì zhōng de yī zhǒng yì shù， shì rén yǔ rén zhī jiān gōu tōng de qiáo liáng， lǐ yí shì rén jì guān xì zhōng bì xū zūn shǒu de yī zhǒng guàn lì， shì yī zhǒng xí guàn xíng shì， jí zài zài rén yǔ rén de jiāo wǎng zhōng yuē dìng sú chéng de yī zhǒng xí guàn zuò fǎ。
lǐ yí duì guī fàn rén men de shè huì xíng wéi， xié diào rén jì guān xì， cù jìn rén lèi shè huì fā zhǎn jù yòu jī jí de zuò yòng。
wǒ guó shì lì shǐ yōu jiǔ de wén míng gǔ guó， jǐ qiān nián lái chuàng zào liǎo càn làn de wén huà， xíng chéng liǎo gāo shàng de dào dé zhǔn zé、 wán zhěng de lǐ yí guī fàn， bèi shì rén chēng wéi“ wén míng gǔ guó， lǐ yí zhī bāng”。 zhè cóng lǐ jì zhōng jiù kě dé chū zhè yàng de jié lùn . zhěng gè dōng yà jí dōng nán yà de wén huà de jīng huá jūn shì chuán chéng huá xià wén míng jiù shì què zhèng . zhōng guó jù yòu wǔ qiān nián wén míng shǐ， sù yòu“ lǐ yí zhī bāng” zhī chēng， zhōng guó rén yě yǐ qí bīn bīn yòu lǐ de fēng mào 'ér zhù chēng yú shì。 lǐ yí wén míng zuò wéi zhōng guó chuán tǒng wén huà de yī gè zhòng yào zǔ chéng bù fēn， duì zhōng guó shè huì lì shǐ fā zhǎn qǐ liǎo guǎng fàn shēn yuǎn de yǐng xiǎng， qí nèi róng shí fēn fēng fù。 lǐ yí suǒ shè jí de fàn wéi shí fēn guǎng fàn， jīhū shèn tòu yú gǔ dài shè huì de gè gè fāng miàn。 zhōng guó gǔ dài de“ lǐ” hé“ yí”， shí jì shì liǎng shàng bù tóng de gài niàn。“ lǐ” shì zhì dù、 guī zé hé yī zhǒng shè huì yì shí guān niàn；“ yí” shì“ lǐ” de jù tǐ biǎo xiàn xíng shì， tā shì yǐ jù“ lǐ” de guī dìng hé nèi róng， xíng chéng de yī tào xì tǒng 'ér wán zhěng de chéng xù。 zài zhōng guó gǔ dài， lǐ yí shì wéi liǎo shì yìng dāng shí shè huì xū yào， cóng zōng zú zhì dù、 guì jiàn děng jí guān xì zhōng yǎn shēng chū lái， yīn 'ér dài yòu chǎn shēng tā de nà gè shí dài de tè diǎn jí jú xiàn xìng。 shí zhì jīn rì， xiàn dài de lǐ yí yǔ gǔ dài de lǐ yí yǐ yòu hěn dà chā bié， wǒ men bì xū shěqì nà xiē wéi bō xuē jiē jí fú wù de lǐ yí guī fàn， zhuózhòng xuǎn qǔ duì jīn tiān réng yòu jī jí、 pǔ biàn yì yì de chuán tǒng wén míng lǐ yí， rú zūn lǎo jìng xián、 yí shàng shì yí、 lǐ mào dài rén、 róng yí yòu zhěng děng， jiā yǐ gǎi zào yǔ chéng chuán。 zhè duì yú xiū yǎng liáng hǎo gè rén sù zhì， xié diào hé xié rén jì guān xì， sù zào wén míng de shè huì fēng qì， jìn xíng shè huì zhù yì jīng shén wén míng jiàn shè， jù yòu xiàn dài jià zhí。 xiàn shì fēn shù rú xià：
yī、 zūn lǎo jìng xián wǒ guó zì yuán shǐ shè huì dào fēng jiàn shè huì， rén jì de zhèng zhì lún lǐ guān xì jūn yǐ shì zú、 jiā tíng de xuè yuán guān xì wéi niǔ dài， gù cǐ zài jiā tíng lǐ miàn zūn cóng zǔ shàng， zài shè huì shàng zūn jìng zhǎngbèi。 yóu yú zhōng guó gǔ dài shè huì tuī chóng lǐ zhì hé rén zhèng， jìng xián yǐ chéng wéi yī zhǒng lì shǐ de yào qiú。 mèng zǐ shuō：“ yǎng lǎo zūn xián， jùn jié zài wèi， zé yòu qìng”（ zhù：《 mèng zǐ · gào zǐ xià》）。“ qìng” jiù shì shǎng cì。 gǔ dài zhè zhǒng chuán tǒng lǐ yí， duì yú xíng chéng wēn qíng mòmò de rén jì guān xì， yǐ jí yòu xù hé xié de lún lǐ guān xì， bù guǎn guò qù hé xiàn dài， dū qǐ zhe zhòng yào zuò yòng。 shuō dào zūn lǎo， zhè shì zhōng guó chuán tǒng wén huà zhōng de yī dà tè sè。 gǔ dài de jìng lǎo， bìng bù shì zhǐ tíng liú zài sī xiǎng guān niàn hé shuō jiào shàng， yě bìng bù jǐn zhǐ yú pǔ tōng bǎi xìng de shēng huó zhī zhōng。 cóng jūn zhù、 shì zú dào zhěng gè guān shēn jiē céng， dōuzài shēn tǐ lì xíng， bìng qiě xíng chéng yī tào jìng lǎo de guīju hé yǎng lǎo de lǐ zhì。《 lǐ jì》 jìzǎi：“ gǔ zhī dào， wǔ shí bùwèi diàn tú， bān qín lóng zhū zhǎngzhě”（ zhù：《 lǐ jì · jì yì》）。 jiù shì shuō， wǔ shí suì yǐ shàng de lǎo rén bù bì qīn wǎng dǎ liè， dàn zài fēn pèi liè wù shí yào dé dào yōu hòu de yī fèn。 yī xiē gǔ jí， duì yú tóng zhǎngzhě shuō huà shí de shēng liàng， yě zuò liǎo míng què de yào qiú。 rú《 yǎng méng biàn dú》 shuō：“ shì yú qīn cháng， shēng róng yì sù， wù yīn suǒ shì， dà shēng hū chì”（ zhù：《 yǎng méng biàn dú · yán yǔ》）。《 dì zǐ guī》 yòu shuō：“ dī bù wén， què fēi yí”。 zǒng zhī， shàng zhì jūn wáng guì zú， xià dá shù rén bǎi xìng， dōuyào zūn xún yī dìng de guīju， yòng gè zhǒng fāng shì biǎo dá duì lǎo zhě、 zhǎngzhě de xiào jìng zhī yì， zuò wéi héng liàng yī gè rén shì fǒu yòu xiū yǎng de zhòng yào biāo zhì。 rèn hé xíng tài de shè huì， dū xū yào zūn jìng lǎo rén。 bù jǐn yīn wéi lǎo rén yuè lì shēn， jiàn wén guǎng， jīng yàn duō， láo dòng shí jiān cháng， duì shè huì gòng xiàn dà， lǐ yìng shòu dào zūn jìng； tóng shí， tā men zài tǐ lì hé jīng shén shàng jiào chā， xū yào qīng nián rén de tǐ tiē、 zhào gù hé bāng zhù。 zuò wéi yī gè yòu lǐ mào de xiàn dài qīng nián， duì zhǎngzhě hé lǎo rén， yīnggāi zuò dào： lù yù zhù dòng qiān ràng， chéng chē zhù dòng ràng zuò， zài shāng diàn、 xì yuàn děng gōng gòng chǎng suǒ， yìng jìn liàng kǎo lǜ dào wéi lǎo rén chuàng zào fāng biàn tiáo jiàn。 guān yú jìng xián， sān guó shí hòu yòu gè diǎn gù， jiào“ sān gù máo lú”。 shuō de shì liú bèi yǎng mù zhū gé liàng de cái néng， yào qǐng tā bāng zhù zì jǐ dǎ tiān xià， biàn bù yàn qí fán dì qīn zì dào zhū gé liàng jū zhù de cǎo fáng qǐng tā chū shān。 yī 'ér zài， zài 'ér sān， zhū gé liàng cái dāyìng。 cóng cǐ， zhū gé liàng de xióng cái dà lüè dé yǐ chōng fēn fā huī， wéi liú bèi de shì yè“ jū gōng jìn cuì， sǐ 'ér hòu yǐ”。 zòng guān zhōng guó gǔ dài lì shǐ， lì lái yòu zuò wéi de jūn zhù， dà duō fēi cháng zhòng shì zūn xián yòng xián， shì zhī wèiguó jiā 'ān wēi de jué dìng yīn sù。 píng shí bù jìng xián， dào liǎo jǐn jí guān tóu， xián cái jiù bù huì wèiguó fēn yōu。 bù shì xián cái bùwèi guó jiā zhuóxiǎng， ér shì guó jiā huǎn xián wàng shì， rú cǐ“ ér néng jīng qí guó cún zhě， wèi céng yòu yě”（ zhù：《 mò zǐ · qīn shì》）。 jīn tiān wǒ men tí chàng fā yáng gǔ dài“ jìng xián zhī lǐ”， xū fù yú xiàn dài xīn rén cái guān de nèi róng， jiù shì yào zūn zhòng zhī shí， zūn zhòng rén cái。 dāng jīn shè huì， gè zhǒng jìng zhēng yuè lái yuè jī liè。 zhǒng zhǒng jìng zhēng， guī gēn dào dǐ shì rén cái de jìng zhēng。 dà zhì guó jiā mín zú， xiǎo dào gōng sī qǐ yè， yào zài jī liè de jìng zhēng zhōng bǎo chí yōu shì dì wèi， dū bì xū yōng yòu qiáng dà de rén cái duì wǔ。 zhǐ yòu cóng sī xiǎng guān niàn dào jù tǐ xíng dòng shàng zūn zhòng、 ài hù rén cái， shǐ quán shè huì xíng chéng yī gè zūn zhòng zhī shí、 zūn zhòng rén cái de liáng hǎo huán jìng， xíng chéng zú gòu qiáng dà de rén cái duì wǔ， cái néng lì yú bù bài zhī dì。
èr、 yí shàng shì yí zhōng huá mín zú sù lái zhù zhòng tōng guò shì hé de xíng shì， biǎo dá rén men nèi xīn fēng fù de qíng gǎn。 yù dào zhòng dà jié rì hé fā shēng zhòng yào shì jiàn， duō yòu yuē dìng sú chéng de yí jǔ。 rú huò dé fēng shōu， yào huān gē qìng hè； zāo dào zāi huò， yào qí qiú shén líng bǎo yòu。 jiǔ 'ér jiǔ zhī， jiù xíng chéng xǔ duō jié qìng jí lǐ yí xíng shì， rú chūn jié、 yuán xiāo、 zhōng qiū、 chóngyáng děng děng， jīhū měi gè jié rì， dōuyòu tè dìng de lǐ sú。 zài gǔ dài， hūn、 sàng hé jié qìng děng huó dòng shì zuò wéi shè huì shēng huó zhōng de dà shì lái duì dài de， qí lǐ yí guī dìng dé gé wài xiáng jìn 'ér zhōu mì， cóng fú shì、 qì mǐn dào guī gé、 chéng xù hé jǔ zhǐ de fāng wèi， dōuyòu jù tǐ de guī dìng。 jīn tiān， wǒ men yào bǎo chí hé fā yáng zhōng huá mín zú yōu xiù de lǐ yí wén míng， zuì zhòng yào de yī diǎn， jiù shì guì zài shì yí。 jí rú 'èr chéng suǒ zhù zhāng：“ shē zì wén shēng， wén guò zé wéi shē， bù zú zé wéi jiǎn”（ zhù：《 èr chéng jí》 chéng shì wài shū juàn liù）。 kě jiàn， yí shì de guī mó zài yú dé dāng， shìdàng de wén shì shì bì yào de， dàn wén shì guò dāng jiù huì zào chéng shē chǐ làng fèi， piān lí lǐ guī de yào qiú； ér guò yú lìn sè， fáng 'ài dào yí shì de shí xíng yě shì bù dé tǐ de。 gǔ rén zhè zhǒng jiàn jiě fēi cháng jīng bì， duì wǒ men jīn tiān jǔ xíng gè zhǒng yí shì jù yòu zhǐ dǎo zuò yòng。 zài dāng jīn de shè huì huó dòng zhōng， jǔ xíng gè zhǒng yí shì réng rán shì bù kě quē shǎo de。 gōng sī kāi zhāng、 ér nǚ hūn jià， gè zhǒng jié qìng huó dòng， dōuyòu bù tóng de yí shì。 wǒ men yào bǎ wò hǎo gè zhǒng yí shì de guī mó， jiù bì xū zhǎng wò hǎo shì dù de yuán zé， yào shǐ bì yào de yí jǔ tóng xiàn dài wén míng xiāng jié hé， xiāng guān de huó dòng jì lóng zhòng qí shì， yòu bù zhì yú huá 'ér bù shí。 wǒ men yóu qí yào fǎn duì nà zhǒng jiè hūn sàng qìng diǎn zhī jī， dà cāo dà bàn， pū zhāng làng fèi de xiàn xiàng； fǎn duì nà zhǒng rèn wéi yí shì yuè lóng zhòng yuè hǎo， yuè háo huá yuè hé hū lǐ guī de zuò fǎ。 rú： dāng jīn bù shǎo xīn hūn fū qī wéi shǐ hūn lǐ gòu pái chǎng， bǎi kuò qì， hù xiāng pān bǐ， gǎo dào zhài tái gāo zhù， zào chéng jù dà làng fèi。 shèn zhì yòu xiē lǐng dǎo gànbù bù gù yǐng xiǎng， wéi zǐ nǚ yǐ quán móu sī， shōu shòu dà zōng hè lǐ， zhùzhǎng shē mí zhī fēng。 zhè jì bù fú hé wǒ men yōu liáng chuán tǒng， yòu bù fú hé wǒ men de guó qíng、 mín qíng。
sān、 lǐ mào dài rén rèn hé yī gè wén míng shè huì， rèn hé yī gè wén míng mín zú， rén men zǒng shì shí fēn zhù zhòng wén míng lǐ mào。 yīn wéi lǐ mào shì rén lèi shè huì jù yǐ cù jìn rén jì jiāo wǎng yǒu hǎo hé xié de dào dé guī fàn zhī yī， shì gòu jiàn qǐ yǔ tā rén hé mù xiāng chù de qiáo liáng。 tā biāo zhì zhe yī gè shè huì de wén míng chéng xù， fǎn yìng yī gè mín zú de jīng shén miàn mào。 zhōng huá mín zú lì lái jiù fēi cháng zhòng shì zūn xún lǐ guī， lǐ mào dài rén。 qí zhōng xǔ duō nài rén xún wèi de jīng yàn zhī dàn， wú lùn guò qù hé xiàn zài， dū gěi rén yǐ qǐ dí。 jù tǐ shuō lái， zhù yào yòu yǐ xià liǎng diǎn：
（ yī） yǔ rén wéi shàn yǔ rén xiāng chù， wéi shàn dāng xiān。 ér zhè gè“ shàn”， yīngshì chū zì nèi xīn de chéng yì， shì chéng yú zhōng 'ér xíng yú wài， ér bù shì qiǎo yán lìng sè hé tú jù xíng shì de fán wén rù jié。《 lǐ jì》 shuō：“ fū lǐ zhě， zì bēi 'ér zūn rén”（ zhù：《 lǐ jì · qū lǐ shàng》）。 rú guǒ biǎo miàn shàng gōng jìng rè qíng， ér nèi xīn xū wěi， huò shì jǐn jǐn nèi xīn zūn jìng， ér háo wú biǎo qíng， dōushì bù gòu de。 yīnggāi biǎo lǐ yī zhì， cái néng cóng gēn běn shàng xiāo chú rén yǔ rén zhī jiān de gé hé、 mó cā， jìn 'ér hù jìng hù 'ài， yǒu hǎo xiāng chù。 zūn zhòng tā rén， jiù yào píng děng dài rén， bù fēn guì jiàn děng jí， yī shì tóng rén。 rú guǒ zhǐ duì shàng céng rén shì xiàn qí lǐ jìng， yǐ cái shì qǔ rén， yǐ lì yì jiāo rén， qí shí shì xiǎo rén suǒ wéi。《 lùn yǔ · zǐ hǎn》 zài： kǒng zǐ kàn jiàn chuān sāngfú、 dài lǐ mào chuān lǐ fú de rén hé máng rén。 xiāng jiàn shí， jí shǐ zhè xiē rén nián qīng， kǒng zǐ bì dìng zhàn qǐ lái。 xíng guò bié rén miàn qián shí， yī dìng kuài bù zǒu guò， yǐ shì jìng yì。 gǔ rén jìng rén de fāng fǎ， yě yòu zhí dé jiè jiàn de dì fāng。 shǒu xiān yào zūn zhòng tā rén de yì yuàn， tǐ liàng bié rén de xū yào hé jìn jì， bù néng qiǎngrénsuǒnán。 bù kē qiú bié rén zuò bù néng zuò de shì， bù qiáng qiú bié rén jiē shòu bù xǐ huān de dōng xī。 gǔ rén shuō：“ bù zé rén suǒ bù jí， bù qiáng rén suǒ bù néng， bù kǔ rén suǒ bù hǎo”（ zhù：《 wén zhōng zǐ · wèi xiāng》）。“ jǐ suǒ bù yù， wù shī yú rén（ zhù：《 lùn yǔ · yán yuān》）”， jiù shì zhè gè yì sī。 zài yǔ rén jiāo wǎng zhōng， yōu mò yǔ shàn yì de wán xiào wǎng wǎng gěi rén dài lái qīng sōng yú kuài， dàn jué bù kě xì nòng qǔ lè。 rú guǒ ná bié rén xìng míng wéi xiào liào， huò gěi rén qǐ bù yǎ de chuò hào， dōushì shí fēn bù jìng de。 nán běi cháo shí yán zhī tuī jiù céng duì cǐ zhǒng bù jìng qì fèn 'ér yán：“ jīn shì yú rén， suì yǐ xiāng xì。 huò xiāng zhǐ míng wéi tún dú zhě， yòu shí bàng guān， yóu yù yǎn 'ěr， kuàng dāng zhī zhě hū”。
（ èr） lǐ shàng wǎng lái lǐ shàng wǎng lái， shì lǐ mào dài rén de yī tiáo zhòng yào zhǔn zé。 jiù shì shuō， jiē shòu bié rén de hǎo yì， bì xū bào yǐ tóng yàng de lǐ jìng。 zhè yàng， rén jì jiāo wǎng cái néng píng děng yǒu hǎo dì zài yī zhǒng liáng xìng xún huán zhōng chí xù xià qù。 yīn cǐ，《 lǐ jì》 shuō：“ lǐ shàng wǎng lái， wǎng 'ér bù lái， fēi lǐ yě； lái 'ér bù wǎng， yì fēi lǐ yě”（ zhù：《 lǐ jì · qū lǐ shàng》）。 duì yú shòu 'ēn zhě lái shuō， yīnggāi dī shuǐ zhī 'ēn， yǒng quán xiāng bào。 zài gǔ rén yǎn zhōng， méi yòu bǐ wàng 'ēn fù yì gèng shāng rén dé。 kǒng zǐ shuō：“ yǐ dé bào dé， zé mín yòu suǒ quàn”；“ yǐ yuàn bào dé， zé xíng lù zhī mín yě（ zhù：《 lǐ jì · biǎo jì》）。 kě jiàn，“ yǐ dé bào dé”， yòu 'ēn bì bào， shì dài rén jiē wù de jī běn dào dé xiū yǎng。 dāng rán， wǎng lái zhī lǐ， yě gāi shì dù。 sòng lǐ de běn yì， zài yú biǎo dá jìng yì dá shè zhī yì， suǒ wèi lǐ qīng yì zhòng， bìng fēi yuè duō yuè hǎo。 zhèng rú《 zhuāng zǐ · shān mù》 piān shuō suǒ shuō：“ jūn zǐ zhī jiāo dàn ruò shuǐ， xiǎo rén zhī jiāo gān ruò lǐ； jūn zǐ dàn yǐ qīn， xiǎo rén gān yǐ jué。 bǐ wú gù yǐ hé zhě， zé wú gù yǐ lí”。
sì、 róng yí yòu zhěng yī gè rén de yí biǎo、 yí tài， shì qí xiū yǎng、 wén míng chéng dù de biǎo xiàn。 gǔ rén rèn wéi， jǔ zhǐ zhuāng zhòng， jìn tuì yòu lǐ， zhí shì jǐn jìng， wén zhì bīn bīn， bù jǐn néng gòu bǎo chí gè rén de zūn yán， hái yòu zhù yú jìn dé xiū yè。 gǔ dài sī xiǎng jiā céng jīng ná qín shòu de pí máo yǔ rén de yí biǎo yí tài xiāng bǐ jiào， qín shòu méi yòu liǎo pí máo， jiù bù néng wéi qín shòu； rén shī qù yí lǐ， yě jiù shì bù chéng wéi rén liǎo。 gǔ rén duì yí biǎo de yào qiú， bù miǎn guò yú fán suǒ。 qí zhōng zuì zhòng yào de， yòu rú xià sān gè fāng miàn。
（ yī） yī zhe róng mào：《 dì zǐ guī》 yào qiú：“ guān bì zhèng， niǔ bì jié， wà yǔ lǚ， jù jǐn qiē”。 zhè xiē guī fàn， duì xiàn dài rén lái shuō， réng shì bì yào de。 mào zhèng niǔ jié， xié wà jǐn qiē， shì yí biǎo lèi guān de jī běn yào qiú。 rú guǒ yī gè rén yī guān bù zhěng， xié wà bù zhèng， wǎng wǎng huì shǐ rén chǎn shēng fǎn gǎn shèn zhì 'ěxīn， yòu shuí huì qīn jìn zhè yàng de rén ní。 dāng rán， yī zhe dǎ bàn， bì xū shì hé zì jǐ de zhí yè、 nián líng、 shēng lǐ tè zhēng、 xiāng chù de huán jìng hé jiāo wǎng duì xiàng de shēng huó xí sú， jìn xíng dé tǐ dà fāng de xuǎn zé。 nóng zhuāng yàn mǒ， jiáo róu zào zuò， zhǐ huì shì dé qí fǎn。
（ èr） xíng wéi jǔ zhǐ： kǒng zǐ shuō：“ jūn zǐ bù zhòng zé bù wēi， xué zé bù gù”（ zhù：《 lùn yǔ · xué 'ér》）。 zhè shì yīn wéi， zhǐ yòu zhuāng zhòng cái yòu wēi yán。 fǒu zé， jí shǐ xué xí liǎo， yě bù néng gǒng gù。 jù tǐ shuō lái， yào qiú zuò dào“ zhàn rú sōng， zuò rú zhōng， xíng rú fēng， wò rú gōng”， jiù shì zhàn yào zhèng， zuò yào wěn， xíng dòng lì suǒ， cè shēn 'ér shuì。 zài gōng zhòng chǎng hé jǔ zhǐ bù kě qīng fú， bù kě xiè， yīnggāi zhuāng zhòng、 jǐn shèn 'ér yòu cóng róng， zuò dào“ fēi lǐ wù shì， fēi lǐ wù tīng， fēi lǐ wù yán， fēi lǐ wù dòng”（ zhù：《 lùn yǔ · yán yuān》）， chù chù hé hū lǐ yí guī fàn。（ sān） yán yǔ cí lìng： yǔ yán shì rén men sī xiǎng、 qíng cāo hé wén huà xiū yǎng de yī miàn jìng zǐ。 gǔ rén suǒ wèi“ xiū cí lì qí chéng， suǒ yǐ jū yè yě”（ zhù：《 yì · qián wén》）。 jiāng chéng kěn dì xiū shì yán cí kàn chéng shì lì yè de gēn jī， yòu yī dìng de dào lǐ。 bìng qiě yào“ yán bì xìn， xíng bì guǒ”（ zhù：《 lùn yǔ · zǐ lù》）。 qiǎo yán lìng sè de rén， shì bù kě néng qǔ xìn yú rén de。 qí cì shì shèn yán。 gǔ rén shuō， shàng tiān shēng rén， yú shé tóu shàng xià liǎng pái yá chǐ jǐn mì wéi guǒ， yòu zài wài miàn bāo yī céng hòu hòu de zuǐ chún， jiù shì yào rén men shuō huà yī dìng yào jǐn shèn。 dāng rán gǔ rén bìng shì yào qiú rén men shǎo yán yǔ， ér shì shuō huà yào shì jù tǐ qíng kuàng， dāng shuō zé shuō， dāng mò zé mò。 kǒng zǐ shuō：“ kě yǔ yán 'ér bù yǔ zhī yán， shī rén； bù kě yǔ yán 'ér yǔ zhī yán， shī yán。 zhī zhě bù shī rén， yì bù shī yán”（ zhù：《 lùn yǔ · wèi líng gōng》）。 shuō de jiù shì zhè gè dào lǐ。
yǐ shàng jǐ fāng miàn， shì wǒ guó chuán tǒng lǐ yí de jīng huá。 suī shuō shí dài bù tóng liǎo， dàn gǔ rén duì yí róng yí biǎo de zhòng shì jí zhěng jié yí róng yào qiú， shì zhí dé jīn rén jiè jiàn de。 wài zài xíng xiàng shì yī zhǒng wú shēng de yǔ yán， tā fǎn yìng chū yī gè rén de dào dé xiū yǎng， yě xiàng rén men chuán dì zhe yī gè rén duì zhěng gè shēng huó de nèi xīn tài dù。 jù yòu yī gè yōu yǎ de yí biǎo， wú lùn tā zǒu dào nǎ lǐ， dū gěi nà lǐ dài lái wén míng de chūn fēng， dé dào rén men de zūn jìng。 háo wú yí wèn， chuán tǒng lǐ yí wén míng duì wǒ guó shè huì lì shǐ fā zhǎn chǎn shēng jī jí yǐng xiǎng。 yī bān shuō lái， shè huì shàng jiǎng wén míng lǐ mào de rén yuè duō， zhè gè shè huì biàn yuè hé xié、 ān dìng。 rú guǒ wǒ men měi yī gè réndōu jiào yǎng yòu sù， lǐ mào dài rén， chù shì yòu jié， wǒ men de shēng huó jiù huì gèng duō yī xiē yú yuè， ér guó jiā、 shè huì gèng duō yī xiē yòu xù yǔ wén míng。 cóng zhè yī diǎn jiǎng， lǐ yí duì shè huì qǐ zhe zhèng zhì、 fǎ lǜ suǒ qǐ bù dào de zuò yòng。 cháng qī yǐ lái， yóu yú dà liàng lǐ yí wén huà de jīng huá hé zāo pò chǔyú shèn róng bìng cún de zhuàng tài， yòu yóu yú lǐ yí wén huà de zāo pò suǒ chǎn shēng bù kě dī gū de xiāo jí zuò yòng。 wǒ men hū shì liǎo chuán tǒng lǐ yí wén míng zhè yī bǎo guì de jīng shén cái fù。 dāng xiāng cháng yī duàn shí jiān nèi， shè huì、 xué xiào duì lǐ yí yǎng chéng jiào yù bù gòu zhòng shì， xǔ duō bù wén míng de xíng wéi yì yòu zēng wú jiǎn。 zài jīn tiān shè huì zhù yì jīng shén wén míng jiàn shè zhōng， wǒ men yìng lì zú yú xī shōu mín zú wén huà zhōng de jīng huá， shǐ chuán tǒng wén míng lǐ yí gǔ wéi jīn yòng， chóngjiàn yī tào xiàn dài wén míng lǐ yí。
lǐ yí de zuò yòng
lǐ yí shì rén men shēng huó hé shè huì jiāo wǎng zhōng yuē dìng sú chéng de， rén men kě yǐ gēn jù gè shì gè yàng de lǐ yí guī fàn， zhèng què bǎ wò yǔ wài jiè de rén jí jiāo wǎng chǐ dù， huì lǐ de chǔlǐ hǎo rén yǔ rén de guān xì。 rú guǒ méi yòu zhè xiē lǐ yí guī fàn， wǎng wǎng huì shǐ rén men zài jiāo wǎng zhōng gǎn dào shǒu zú wú cuò， nǎi zhì shī lǐ yú rén， nào chū xiào huà， suǒ yǐ shú xī hé zhǎng wò lǐ yí， jiù kě yǐ zuò dào chù lèi bàng tōng， dài rén jiē wù qià dào hǎo chù。
lǐ yí shì sù zào xíng xiàng de zhòng yào shǒu duàn。 zài shè huì huó dòng zhōng。 jiāo tán jiǎng jiū lǐ yí； kě yǐ biàn dé wén míng； jǔ zhǐ jiǎng jiū lǐ yí kě yǐ biàn dé gāo yǎ； chuānzhuó jiǎng jiū lǐ yí， kě yǐ biàn dé dà fāng； xíng wéi jiǎng jiū lǐ yí， kě yǐ biàn dé měi hǎo …… zhǐ yào jiǎng jiū lǐ yí， shì qíng dū huì zuò de qià dào hǎo chù。 zǒng zhī yī gè rén jiǎng jiū lǐ yí， jiù kě yǐ biàn dé chōng mǎn mèi lì
lǐ yí jí lǐ jié yǔ yí shì。
zhōng guó gǔ dài yòu“ wǔ lǐ” zhī shuō， jì sì zhī shì wéi jí lǐ， guān hūn zhī shì wéi jiā lǐ， bīn kè zhī shì wéi bīn lǐ， jūn lǚ zhī shì wéi jūn lǐ， sāngzàng zhī shì wéi xiōng lǐ。 wǔ lǐ de nèi róng xiāng dāng guǎng fàn， cóng fǎn yìng rén yǔ tiān、 dì、 guǐ shén guān xì de jì sì zhī lǐ， dào tǐ xiàn rén jì guān xì de jiā zú、 qīn yǒu、 jūn chén shàng xià zhī jiān de jiāo jì zhī lǐ； cóng biǎo xiàn rén shēng lì chéng de guān、 hūn、 sàng、 zàng zhū lǐ， dào rén yǔ rén zhī jiān zài xǐ qìng、 zāi huò、 sāngzàng shí biǎo shì de qìng zhù、 píng diào、 wèi wèn、 fǔ xù zhī lǐ， kě yǐ shuō shì wú suǒ bù bāo， chōng fēn fǎn yìng liǎo gǔ dài zhōng huá mín zú de shàng lǐ jīng shén。 jí lǐ jū wǔ lǐ zhī shǒu， tā zhù yào shì duì tiān shén、 dì zhī、 rén guǐ de jì sì diǎn lǐ。 qí zhù yào nèi róng kě bāo kuò sān gè fāng miàn。 dì yī shì jì tiān shén， jí sì hào tiān shàng dì； sì rì yuè xīng chén； sì sī zhōng、 sī mìng、 fēng shī、 yǔ shī děng。 dì 'èr shì jì dì zhī， jí jì shè jì、 wǔ dì、 wǔ yuè； jì shān lín chuān zé； jì sì fāng bǎi wù děng。 dì sān shì jì rén guǐ， zhù yào wéi chūn xià qiū dōng xiǎng jì xiān wáng、 xiān zǔ。 xiōng lǐ shì 'āi mǐn、 diào yàn、 yōu huàn zhī lǐ。 tā de zhù yào nèi róng yòu： yǐ sānglǐ 'āi sǐ wáng， yǐ huāng lǐ 'āi qū lǐ， yǐ diào lǐ 'āi huò zāi， yǐ guì lǐ 'āi wéi bài， yǐ xù lǐ 'āi kòu luàn。 qí zhōng， sānglǐ shì duì gè zhǒng bù tóng guān xì de rén zhī sǐ wáng， tōng guò guī dìng shí jiān de fúsāng guò chéng lái biǎo dá bù tóng chéng dù de běi shàng； huāng lǐ shì duì mǒu yī dì qū huò mǒu yī guó jiā shòu dào jī jǐn yì lì de bù xìng zāo yù， guó wáng yǔ qún chén dū cǎi qǔ jiǎn shàn、 tíng zhǐ yú lè děng cuò shī lái biǎo shì tóng qíng； diào lǐ shì duì tóng méng guó huò zhì yù yòu sǐ sàng huò shuǐ huǒ zāi huò 'ér jìn xíng diào yàn wèi wèn de yī zhǒng lǐ jié。 zhè sān zhǒng lǐ jié gè jí guì zú dōukě jǔ xíng。 guì lǐ shì tóng méng guó zhōng mǒu guó bèi dí guó qīn fàn， chéng xiāng cán pò， méng zhù guó yìng huì hé zhū guó， chóu jí cái huò， cháng qí suǒ shī； xù lǐ shì mǒu guó zāo shòu wài wǔ huò nèi luàn， qí lín guó yìng gěi yú yuán zhù hé zhī chí。 bīn lǐ shì jiē dài bīn kè zhī lǐ。 tā zhù yào bāo kuò cháo、 zōng、 jìn、 yù、 huì、 tóng、 wèn、 shì bā xiàng。 jūn lǐ shí shī lǚ cāo yǎn、 zhēng fá zhī lǐ， jūn lǐ zhù yào yòu dà shī zhī lǐ、 dà jūn zhī lǐ、 dà tián zhī lǐ、 dà yì zhī lǐ、 dà fēng zhī lǐ。 dà shī zhī lǐ shì jūn duì zhēng fá de yí lǐ； dà jūn zhī lǐ shì wáng zhě hé zhū hóu zài jūn tǔ dì、 zhēng fù shuì shí jǔ xíng jūn shì jiǎn yuè， yǐ 'ān fǔ mín zhòng； dà tián zhī lǐ shì tiān zǐ de dìng qī shòu liè， yǐ liàn xí zhàn zhèn， jiǎn yuè jūn mǎ； dà yì zhī lǐ shì guó jiā xīng bàn de zhù chéng yì、 jiàn gōng diàn、 kāi hé、 zào dī děng dà guī mó tǔ mù gōng chéng shí de duì wǔ jiǎn yuè； dà fēng zhī lǐ shì kān dìng guó yǔ guó， sī jiā fēng dì yǔ fēng dì jiān de jiāng jiè、 shù lì jiè bēi de yī zhǒng huó dòng。 jiā lǐ shì hé rén jì guān xì， gōu tōng、 lián luò gǎn qíng de lǐ yí。 jiā lǐ de zhù yào nèi róng yòu yǐn shí zhī lǐ、 hūn guān zhī lǐ、 bīn shè zhī lǐ、 yàn zhī lǐ、 zhèn fān zhī lǐ、 hè qìng zhī lǐ。
mín sú jiè rèn wéi lǐ yí bāo kuò shēng、 guān、 hūn、 sàng sì zhǒng rén shēng lǐ yí。 shí jì shàng lǐ yí kě fēn wéi zhèng zhì yǔ shēng huó liǎng dà bù lèi。 zhèng zhì lèi bāo kuò jì tiān、 jì dì、 zōng miào zhī jì， jì xiān shī xiān shèng、 zūn shī xiāng yǐn jiǔ lǐ、 xiāng jiàn lǐ、 jūn lǐ děng。 shēng huó lèi lǐ yí de qǐ yuán， àn xún zǐ de shuō fǎ yòu“ sān běn” jí“ tiān dì shēng zhī běn”，“ xiān zǔ zhě lèi zhī běn”，“ jūn shī zhě zhì zhī běn”。 zài lǐ yí zhōng， sānglǐ de chǎn shēng zuì zǎo。 sānglǐ yú sǐ zhě shì 'ān fǔ qí guǐ hún， yú shēng zhě zé chéng wéi fēn cháng yòu zūn bēi、 jìn xiào zhèng rén lún de lǐ yí。 zài lǐ yí de jiàn lì yǔ shí shī guò chéng zhōng， yùn yù chū liǎo zhōng guó de zōng fǎ zhì ( jiàn zhōng guó zōng fǎ） lǐ yí de běn zhì shì zhì rén zhī dào， shì guǐ shén xìn yǎng de pài shēng wù。 rén men rèn wéi yī qièshì wù dōuyòu kàn bù jiàn de guǐ shén zài cāo zòng， lǚ xíng lǐ yí jí shì xiàng guǐ shén tǎo hǎo qiú fú。 yīn cǐ， lǐ yí qǐ yuán yú guǐ shén xìn yǎng， yě shì guǐ shén xìn yǎng de yī zhǒng tè shū tǐ xiàn xíng shì。“ sān lǐ” (《 yí lǐ》、《 lǐ jì》、《 zhōu lǐ》） de chū xiàn biāo zhì zhe lǐ yí fā zhǎn de chéng shú jiē duàn。 sòng dài shí， lǐ yí yǔ fēng jiàn lún lǐ dào dé shuō jiào xiāng róng hé， jí lǐ yí yǔ lǐ jiào xiāng zá， chéng wéi shí shī lǐ jiào de dé lì gōng jù zhī yī。 xíng lǐ wéi quàn dé fú wù， fán wén rù jié jí jìn qí néng。 zhí dào xiàn dài， lǐ yí cái dé dào zhēn zhèng de gǎi gé， wú lùn shì guó jiā zhèng zhì shēng huó de lǐ yí hái shì rén mín shēng huó lǐ yí dū gǎi biàn chéng wú guǐ shén lùn de xīn nèi róng， cóng 'ér chéng wéi xiàn dài wén míng lǐ yí。
gǔ dài zhèng zhì lǐ yí
1. jì tiān。 shǐ yú zhōu dài de jì tiān yě jiào jiāo jì， dōng zhì zhī rì zài guó dū nán jiāo huán qiū jǔ xíng。 gǔ rén shǒu xiān zhòng shì de shì shí tǐ chóng bài， duì tiān de chóng bài hái tǐ xiàn zài duì yuè liàng de chóng bài jí duì xīng xīng de chóng bài。 suǒ yòu zhè xiē jù tǐ chóng bài， zài dá dào yī dìng shù liàng zhī hòu， cái chōu xiàng wéi duì tiān de chóng bài。 zhōu dài rén chóng bài tiān， shì cóng yīn dài chū xiàn“ dì” chóng bài fā zhǎn 'ér lái de， zuì gāo tǒng zhì zhě wéi tiān zǐ， jūn quán shén shòu， jì tiān shì wéi zuì gāo tǒng zhì zhě fú wù de， yīn cǐ， jì tiān shèng xíng dào qīng dài cái xuān gào jié shù。
2. jì dì。 xià zhì shì jì dì zhī rì， lǐ yí yǔ jì tiān dà zhì xiāng tóng。 hàn dài chēng dì shén wéi dì mǔ， shuō tā shì cì fú rén lèi de nǚ shén， yě jiào shè shén。 zuì zǎo jì dì shì yǐ xuè jì sì。 hàn dài yǐ hòu， bù yí dòng tǔ de fēng shuǐ xìn yǎng shèng xíng。 jì dì lǐ yí hái yòu jì shān chuān、 jì tǔ shén、 gǔ shén、 shè jì děng。
3. zōng miào zhī jì。 zōng miào zhì dù shì zǔ xiān chóng bài de chǎn wù。 rén men zài yáng jiān wéi wáng líng jiàn lì de jì jū suǒ jí zōng miào。 dì wáng de zōng miào zhì shì tiān zǐ qī miào， zhū hóu wǔ miào， dà fū sān miào， shì yī miào。 shù rén bù zhǔn shè miào。 zōng miào de wèi zhì， tiān zǐ、 zhū hóu shè yú mén zhōng zuǒ cè， dà fū zé miào zuǒ 'ér yòu qǐn。 shù mín zé shì qǐn shì zhōng zào táng bàng shè zǔ zōng shén wèi。 jì sì shí hái yào bǔ shì xuǎn shī。 shī yī bān yóu sūn bèi xiǎo 'ér chōng dāng。 miào zhōng de shén zhù shì mù zhì de cháng fāng tǐ， jì sì shí cái bǎi fàng， jì pǐn bù néng zhí hū qí míng。 jì sì shí xíng jiǔ bài lǐ :“ qǐshǒu”、“ dùn shǒu”、“ kōng shǒu”、“ zhèn dòng”、“ jí bài”、“ xiōng bài”、“ qí bài”、“ bāo bài”、“ sù bài”。 zōng miào jì sì hái yòu duì xiān dài dì wáng de jì sì， jù《 lǐ jì · qū lǐ》 jì shù， fán yú mín yòu gōng de xiān dì rú dì kù、 yáo、 shùn、 yǔ、 huáng dì、 wén wáng、 wǔ wáng děngdōu yào jì sì。 zì hàn dài qǐ shǐ xiū líng yuán lì cí jì sì xiān dài dì wáng。 míng tài zǔ zé shǐ chuàng zài jīng dū zǒng
lì lì dài dì wáng miào。 jiā jìng shí zài běi jīng fù chéng mén nèi jiàn lì lì dài dì wáng miào， jì sì xiān wáng sān shí liù dì。
4. duì xiān shī xiān shèng de jì sì。 hàn wèi yǐ hòu， yǐ zhōu gōng wéi xiān shèng， kǒng zǐ wéi xiān shī ; táng dài zūn kǒng zǐ wéi xiān shèng， yán huí wéi xiān shī。 táng sòng yǐ hòu yī zhí yán yòng“ shì diàn” lǐ ( shè jiàn zǔ zhuàn zhuó 'ér jì， yòu yīnyuè méi yòu shī )， zuò wéi xué lǐ， yě zuò wéi jì kǒng lǐ。 nán běi cháo shí， měi nián chūn qiū liǎng cì xíng shì diàn lǐ， gè dì jùn xué yě shè kǒng、 yán zhī miào。 míng dài chēng kǒng zǐ wéi“ zhì shèng xiān shī”。 qīng dài， shèng jīng ( liáo níng shěn yáng ) shè yòu kǒng miào， dìng dū běi jīng hòu， yǐ jīng shī guó zǐ jiān wéi tài xué， lì wén miào， kǒng zǐ chēng“ dà chéng zhì shèng wén xuān xiān shī”。 qū fù de miào zhì、 jì qì、 yuèqì jí lǐ yí yǐ běi jīng tài xué wéi zhǔn shì。 xiāng yǐn jiǔ lǐ shì jì sì xiān shī xiān shèng de chǎn wù。
5. xiāng jiàn lǐ。 xià jí xiàng shàng jí bài jiàn shí yào xíng bài jiàn lǐ， guān yuán zhī jiān xíng yī bài lǐ， gōng、 hóu、 fù mǎ xiāng jiàn xíng liǎng bài lǐ， xià jí jū xī xiān xíng bài lǐ， shàng jí jū dōng dá bài。 píng mín xiāng jiàn， yǐ cháng yòu xíng lǐ， yòu zhě shī lǐ。 wài bié xíng sì bài lǐ， jìn bié xíng yī lǐ。
6. jūn lǐ。 bāo kuò zhēng fá、 zhēng shuì、 shòu liè、 yíng jiàn děng。
gǔ dài shēng huó lǐ yí ① dàn shēng lǐ。 cóng fù nǚ wèi yùn shí de qiú zǐ dào yīng 'ér zhōu suì， yī qiē lǐ yí dū wéi rào zhe cháng mìng de zhù tí。 gāo méi zhī jì jí shì qǐ zǐ lǐ yí。 cǐ shí， shè tán yú nán jiāo， hòu fēi jiǔ pín dū cān jiā。 hàn wèi shí jiē yòu gāo méi zhī jì， táng sòng shí zhì dìng liǎo gāo méi zhī sì de lǐ yí， jīn dài gāo méi jì qīng dì， zài huáng chéng dōng yǒng 'ān mén běi jiàn mù zhì fāng tái， tái xià shè gāo méi shén wèi。 qīng dài wú gāo méi zhī jì， què yòu yǔ zhī yì yì xiāng tóng de“ huàn suǒ” yí shì。 dàn shēng lǐ zì gǔ jiù yòu zhòng nán qīng nǚ de qīng xiàng。 dàn shēng lǐ hái bāo kuò“ sān cháo”、“ mǎn yuè”、“ bǎi rì”、“ zhōu suì” děng。“ sān cháo” shì yīng 'ér jiàng shēng sān rì shí jiē shòu gè fāng miàn de hè lǐ。“ mǎn yuè” zài yīng 'ér mǎn yī gè yuè shí tì tāi fā。“ bǎi rì” shí xíng rèn jiù lǐ， mìng míng lǐ。“ zhōu suì” shí xíng zhuā zhōu lǐ， yǐ yù cè xiǎo 'ér yī shēng mìng yùn、 shì yè jí xiōng。 ② chéng nián lǐ， yě jiào guànlǐ， shì kuà rù chéng nián rén hángliè de nán zǐ jiāguàn lǐ yí。 guànlǐ cóng shì zú shè huì shèng xíng de nán nǚ qīng nián fā yù chéng shú shí cān jiā de chéng dīng lǐ yǎn biàn 'ér lái。 hàn dài yán xí zhōu dài guànlǐ zhì dù。 wèi jìn shí， jiāguàn kāi shǐ yòng yīnyuè bàn zòu。 táng sòng yuán míng dū shí xíng guànlǐ， qīng dài fèi zhǐ。 zhōng guó shǎo shù mín zú bù shǎo dì qū zhì jīn hái bǎo liú zhe gǔ lǎo de chéng nián lǐ， rú bá yá、 rǎn yá、 chuān qún、 chuān kù、 pán fā jì děng yí shì。 ③ xiǎng yàn yǐn shí lǐ yí。 xiǎng zài tài miào jǔ xíng， pēng tài láo yǐ yǐn bīn kè， zhòng diǎn zài lǐ yí wǎng lái 'ér bù zài yǐn shí， yàn jí yàn， yàn lǐ zài qǐn gōng jǔ xíng， zhù bīn kě yǐ kāi huái chàng yǐn。 yàn lǐ duì zhōng guó yǐn shí wén huà xíng chéng yòu shēn yuǎn de yǐng xiǎng。 jié rì shè yàn zài zhōng guó mín jiān shí sú shàng xíng chéng jié rì yǐn shí lǐ yí。 zhēngyuè shí wǔ chī yuán xiāo， qīng míng jié chī lěng fàn hán shí， wǔ yuè duān yáng de zòng zǐ hé xióng huáng jiǔ， zhōng qiū yuè bǐng， là bā yù， cí suì jiǎo zǐ děngdōu shì jié rì yí lǐ de yǐn shí。 zài tè dìng de jié rì chī tè dìng de shí wù， zhè yě shì yī zhǒng yǐn shí lǐ yí。 yàn xí shàng de zuò cì， shàng cài de shùn xù， quàn jiǔ、 jìng jiǔ de lǐ jié， yědōu yòu shè huì wǎng lái xí sú zhōng nán nǚ、 zūn bēi、 cháng yòu guān xì hé qí fú bì huì shàng de yào qiú。 ④ bīn lǐ。 zhù yào shì duì kè rén de jiē dài zhī lǐ。 yǔ kè rén wǎng lái de kuì zèng lǐ yí yòu děng jí chā bié。 shì xiāng jiàn， bīn jiàn zhù rén yào yǐ zhì wéi zhì ; xià dà fū xiāng jiàn， yǐ yàn wéi zhì ; shàng dà fū xiāng jiàn， yǐ gāo wéi zhì。 ⑤ wǔ sì。 zhǐ jì mén、 hù、 jǐng、 zào、 zhōng ( zhōng shì )。 zhōu dài shì chūn sì hù， xià sì zào， liù yuè sì zhōng liù， qiū sì mén， dōng jì jǐng。 hàn wèi shí 'àn jì jié xíng wǔ sì， mèng dōng sān yuè“ là wǔ sì”， zǒng jì yī cì。 táng、 sòng、 yuán shí cǎi yòng“ tiān zǐ qī sì” zhī shuō， sì sī mìng ( gōng zhōng xiǎo shén )、 zhōng、 guó mén、 guó xíng、 tài lì ( yě guǐ )、 hù、 zào。 míng qīng liǎng dài réng jì wǔ sì， qīng kāng xī zhī hòu， bà qù mén、 hù、 zhōng、 jǐng de zhuān sì， zhǐ zài shí 'èr yuè 'èr shí sān rì jì zào， yǔ mín jiān chuán shuō de zào wáng yé là yuè 'èr shí sì cháo tiān yán shì de gù shì xiāng hé， guó jiā sì diǎn cǎi yòng liǎo mín jiān xíng shì。 ⑥ nuó yí。 làn shāng yú shǐ qián， shèng xíng yú shāng zhōu。 zhōu dài de nuó yí shì sì jì qū xié zhú yì。 zhōu rén rèn wéi zì rán de yùn zhuǎn yǔ rén shì de jí xiōng xī xī xiāng tōng。 sì jì zhuǎn huàn， hán shǔ biàn yì， wēn yì liú xíng， guǐ hún chéng shì zuò suì， suǒ yǐ bì xū shì shí xíng nuó yǐ zhú xié 'è。 nuó yí zhōng de zhù shén shì fāng xiāng shì。 liǎng hàn， nuó yí zhōng chū xiàn liǎo yǔ fāng xiāng shì xiāng pèi de shí 'èr shòu。 wèi jìn nán běi cháo suí táng yán xí hàn zhì， nuó yí zhōng jiā rù liǎo yú lè chéng fèn， fāng xiāng shì hé shí 'èr shén shòu juésè， yóu yuèrén bàn yǎn。 zhì jīn réng yòu yí cún de guì zhōu tǔ jiā zú nuó táng yí zuì wéi wán zhěng diǎn xíng。
fàn zhuō shàng de lǐ yí
dǒng wén shēn
fàn zhuō shàng de wén huà， jiù shì“ yǐn zhuàn wén huà” de tōng sú jiào fǎ。 zài lǎo běi jīng， bù tóng de jiā tíng huò jiā zú zài shè huì、 jīng jì、 xí guàn、 huán jìng de yǐng xiǎng xià， xíng chéng liǎo yòu zì jiā tè sè de fàn zhuō wén huà， zhòng duō jiā zú zài fàn zhuàn fāng shì shàng yòu“ jiā yàn”、“ bīn yàn” hé“ biàn yàn” héng héng jiā yàn shì zhǐ jiā zú zì jǐ guò jié hé gè zhǒng xǐ qìng huó dòng 'ér shè de yàn xí； bīn yàn shì yàn qǐng qīn qī péng yǒu de yàn xí； biàn yàn shì jiā cháng biàn fàn。 lǎo běi jīng fàn zhuō shàng gè zhǒng lǐ yí shí fēn jiǎng jiū， zài màn cháng de suì yuè zhōng zhú jiàn zhé shè chū lǎo běi jīng de jià zhí guān niàn， zì jué huò bù zì jué dì gòu zhù liǎo jù yòu“ lǐ”、“ xiào”、“ dé”、“ jiào” wéi nèi róng de fàn zhuō wén huà。
“ lǐ” shì zhǐ yǐn zhuàn de lǐ jié hé lǐ yí。 tā fǎn yìng liǎo jiā zú de dào dé guān niàn hé fēng sú xí guàn xíng chéng de lǐ jié、 yí shì hé gè rén de lǐ mào yào qiú。 jiā yàn、 biàn yàn yào yǐ“ cháng” ( jiāzhǎng、 zhǎngbèi ) wéi zhù， bīn yàn yào yǐ“ kè” wéi zhù。 yīn cǐ， jiù xíng chéng liǎo xǔ duō guīju yuē shù jiā rén， yóu qí duì hái zǐ men de yuē shù gèng jiā yán gé。
lǐ yòu xíng shì zhī lǐ hé dài shì zhī lǐ。 xíng shì zhī lǐ shì zhǐ lǐ yí de xíng shì hé fēn wéi suǒ tǐ xiàn de lǐ， bǐ rú yàn qǐng chǎng suǒ de xuǎn zé、 lǐ yí de dàng cì、 huán jìng de yíng zào、 yòng jù de zhǔn bèi， dōuyào tǐ xiàn duì kè rén de yī zhǒng zūn zhòng。 dài shì zhī lǐ shì zhǐ zhāo dài kè rén hé shì fèng kè rén de lǐ jié， rú yàn xí de pái zuò shì yǐ cháng wéi xiān、 shī wéi xiān、 yuǎn wéi xiān de yuán zé， jí 'àn bèi fēn pái zuò， jiā tíng jiào shī yào yōu xiān rù zuò， yuǎn dào 'ér lái de qīn qī péng yǒu yào yōu xiān rù zuò， duì dài jiā jìng pín qióng de qīn qī hé péng yǒu gèng yào gé wài zhào gù， zhù rén zài xí jiān yǔ qí jiāo liú de shí jiān yào cháng xiē， jìng jiǔ cì shù yào duō xiē， bìng yòu yì shí dì xiàng kè rén jiè shào tā men de“ jué huó” rú qí yì、 shū fǎ、 chàng gōng， yǐ huò dé zhòng rén de zàn shǎng hé zūn zhòng。 tóng shí yán gé yào qiú guǎn jiā hé pú rén bù zhǔn màn dài zhè xiē rén。
suī rán měi cì yàn qǐng shì kè rén shēn fèn hé lǐ yí fēng sú de tè diǎn， zài fàn cài zhǒng lèi、 zhì liàng dàng cì、 fàn zhuāng de xuǎn zé shàng shì yòu qū bié de， dàn jué bù néng ràng kè rén tiǎo chū“ bù shì” lái。 zài yàn qǐng zhōng de zhù cí、 jìng jiǔ、 jiāo tán、 jìn cān、 cí yàn de quán chéng zhōng dū yào zhù zhòng lǐ jié。
kāi yàn qián zhù rén yào jiāng zhòng yào bīn kè jiè shào gěi dà jiā， bìng zhì jiǎn míng rè qíng de zhù cí； kāi yàn shí zhù rén yào qīn zì zhēn jiǔ， àn shùn xù xiàng cháng bèi hé kè rén jìng jiǔ， bù néng qiǎngqiú； zhù dòng tì bù shèng jiǔ lì de kè rén hē jiǔ， bìng xiàng kè rén zhì yì； xiàng bīn kè jìng cài shí， yào zhù yì kè rén de yǐn shí 'àihào， cì shù bù néng duō， liàng bù néng dà， fǒu zé huì ràng kè rén gān gà； zhù rén yào zhù yì xí jiān xiāng hù jiāo liú de guǎng fàn xìng， bù yào rè cǐ lěng bǐ， rú yòu nǚ bīn， gèng yào zhù yì tán huà nèi róng hé duì nǚ bīn de zūn zhòng； zhù rén bù néng xiān yú kè rén fàng xià wǎn kuài， zhí dào kè rén biǎo shì yǐ chī hǎo fāng kě cí yàn； zhù rén yào péi zhù bīn， shù kǒu、 jìng shǒu hòu dào lìng zuò yǐn chá。
dà hù rén jiā zuò fàn shí， yào qiú chú shī shèng pán shàng cài shí pán zǐ sì zhōu bù néng yòu cài zì， shàng cài yào yòng shuāng shǒu duān pán、 duān wǎn， shǒu zhǐ bù néng kōu zài pán yán hé wǎn biān shàng； chéngfàn、 chéngtānɡ， dàochá shí bù néng tài mǎn， zhēn jiǔ yào mǎn， dàn bù néng yì chū； dàochá de dòng zuò yào guī fàn， qièjì jiāng wǎn gài kòu zài zhuō zǐ shàng， chá hú zuǐ duì zhe kè rén； dàochá hòu yào hòu tuì yī bù zài zhuǎn shēn lí qù； gěi kè rén shàng yān shí yào yòng pán zǐ duān gěi kè rén， qièjì yòng shǒu dì yān， bù yào yòng yī gēn huǒ chái gěi shù rén diǎn yān， bù yào zài kè rén miàn qián yòng zuǐ chuī miè huǒ chái hé suí yì rēng diào huǒ chái gěng， bù zhǔn dāng zhe kè rén sǎo dì、 dǎn zhuō zǐ， yóu qí bù zhǔn jiāng chá shuǐ pō zài dì shàng。
lìng wài， zài kè rén miàn qián， zhù rén bù néng xùn chì hái zǐ hé pú rén； zhù yǔ kè de hái zǐ fā shēng zhēng zhí， zhù rén yào jiāng zì jǐ de hái zǐ lā zǒu， bù guǎn shuí shì shuí fēi， dōuyào xiàng duì fāng biǎo shì qiàn yì， dàn bù néng dāng zhe kè rén miàn jiào xùn zì jǐ de hái zǐ， fǒu zé kè rén huì gǎn dào bù zì zài。
bīn yàn yī bān yě shì bù ràng hái zǐ cān jiā de。 jì dé xiǎo shí hòu jiā yàn shí， yào qiú hái zǐ men yào zuò dào dǒng guīju、 zūn jìng rén、 jiǎng lǐ mào、 yòu jiào yǎng， yòu sān gè bù zhǔn : chī fàn shí bù zhǔn chū xiàn xuān huá shēng、 wǎn kuài pèng jī shēng， gèng bù zhǔn yòng kuài zǐ qiāo zhuō zǐ qiāo wǎn， bù zhǔn bā jī zuǐ hé chū xū gōng。 èr zǔ mǔ shuō chī fàn shí tīng dào bā jī zuǐ de shēng yīn ràng rén zuò 'ǒu， chī fàn shí chū xū gōng lìng rén nán yǐ rěn shòu。 bìng ràng chī shā zhe lián xù dǎ gé de hái zǐ zhù dòng xià zhuō， bù zhǔn tuō lā yǐ dèng yǐ miǎn fā chū cì 'ěr de shēng yīn， zhè jiù shì bù zhǔn chū shēng de yào qiú； èr shì bù zhǔn“ xià zuǐ”， zhǎngbèi bù dòng kuài zǐ hái zǐ men shì bù néng xiān jiā cài de， bù zhǔn jiāng zuǐ tián dé mǎn mǎn de， bù zhǔn lángtūnhǔyàn， bù zhǔn zhàn qǐ shēn lái jiā cài， gòu bù dào de cài kě shì yì zhǎngbèi gěi jiā， bù zhǔn yòng kuài zǐ zài cài pán zhōng luàn tiǎo luàn fān， bù zhǔn biān chī biān yòng shuāng yǎn jǐn dīng zhe zhuō shàng de cài， bù zhǔn yòng kuài zǐ zhǐ rén， bù zhǔn jiāng bù 'ài chī de dōng xī hé kǒu zá yá huì rēng zài huò tù zài dì shàng， bù zhǔn diào fàn lì， jiē mán tóu pí hé shèng fàn yào jiāng fàn wǎn bā lā gān jìng。 zuì jì huì de， jiù shì hái zǐ jiāng kuài zǐ zhí chā zài fàn wǎn zhōng； sān shì jué duì bù zhǔn hái zǐ hē jiǔ。 dāng nián liǎng gè zǔ mǔ xǐ huān hé hái zǐ men zài yī qǐ lè lè， zài fàn zhuō shàng wán xiē yóu xì， shū liǎo yào chū jié mù， chī wán fàn hái yào ràng hái zǐ men bǐ bǐ shuí de fàn wǎn hé zhuō miàn zuì gān jìng， xí jiān wēn xīn de qì fēn shí fēn nóng hòu。
“ xiào” jiā yàn shí jiǎng jiū yào zūn zhòng zhǎngbèi， yào jìn xiào dào。
xiǎo shí hòu rù xí shí dà zǔ mǔ， èr zǔ mǔ zuò zài shàng wèi， yīn sān zǔ mǔ tān huàn， bù néng cān jiā dàn yào gěi liú xià wèi zhì， yǐ shì qí zài jiā zhōng de dì wèi。 dài dà zǔ mǔ fā huà“ dōulái zuò” shí， dà jiā cái 'àn páiháng shùn xù rù zuò， nián jì xiǎo de hái zǐ men yào lìng zhuō 'ér shí。 jǐ wèi dà mā hé wǒ mǔ qīn zhǐ néng shì lì zài jiā rén bèi hòu gěi bù cài、 zhēn jiǔ、 dàochá、 dì máo jīn。
liǎng wèi zǔ mǔ zài měi cì jiā yàn zhōng dōuyào gěi jǐ gè 'ér xí fù diǎn tā men zuì xǐ huān chī de cài， yǐ kào láo tā men píng rì de xīn kǔ， zài jiā yàn zhōng chēng kào láo cài。 zǔ mǔ jì cí xiáng yòu hěn wēi yán。 zài fàn zhuō shàng dà jiā yào guān chá liǎng wèi lǎo tài tài de qíng xù。 qíng xù bù hǎo shí， bì xū 'àn guīju bàn shì， jìng jiǔ、 shuō gè fèng chéng huà dōubù néng shǎo， yòng cí yào yòu cháng cì zhī fēn， gèng bù néng hòu cǐ bó bǐ， yīn cǐ dà jiādōu hěn jǐn shèn。 qíng xù hǎo shí， èr lǎo yě tán xiào fēng shēng， lā lā jiā cháng kuā kuā duì fāng de hái zǐ。 dà zǔ mǔ cǐ shí huì fā huà :“ dà huǒ 'ér zài yī kuài jiù shì tú gè lè， hái nà me guīju gànshénme？” zhè shí dà huǒ cái huì fàng sōng， qì fēn hé xié yú kuài， dà rén men hái yào lǐng zhe gè zì de hái zǐ dào zhù zhuō shàng gěi lǎo rén wèn hǎo。 jiě jiě huì tǎo lǎo rén de huān xīn， cóng dōu lǐ tāo chū jǐ lì huā shēng dòu huò táng kuài sài dào lǎo rén shǒu zhōng， èr lǎo gāo xīng dé hé bù lǒng zuǐ， duì wài sūn nǚ zàn bù jué kǒu。 èr zǔ mǔ gèng suí biàn yī xiē， huì dào hái zǐ men zhuō qián dòu dòu hái zǐ， hái ràng hái zǐ jiā diǎn cài wèi dào zì jǐ kǒu zhōng， hái zǐ men yě tè bié gāo xīng。 dà jiā jiù shì zài huó yuè róng qià de qì fēn zhōng xiǎng shòu zhe tiān lún zhī lè。
zhè zhǒng“ xiào” bù zhǐ shì wǎn bèi duì zhǎngbèi de jìng、 zūn， yě tǐ xiàn chū zhǎngbèi duì wǎn bèi de guān 'ài。 yīn cǐ， wǎn bèi jiù gèng jiā jìng zhòng zhǎngbèi gèng jiā xiào shùn lǎo rén， zài měi gè rén de xīn zhōng zhù jiù liǎo zhēn chéng de xiào dào。
“ dé” shì yī zhǒng pǐn xíng， zài jiā zú de yǐn zhuàn zhōng yòu“ ràng、 dù、 jiǎn” de yào qiú。
“ ràng” shì yào qiú dà jiā xiāng hù qiān ràng， bù yào hǎochīde qiǎng zhe chī， yào xiān ràng bié rén chī， nǎ pà dōubèi chī guāng yě bù néng yòu yuàn qì， yào zuò dào ràng wéi xiān；“ dù” yào qiú hē jiǔ chī fàn yào yòu dù， bù néng bào yǐn bào shí， gèng bù néng quàn jiǔ wú dù， zhì rén yú zuì。“ jiǎn” shì yào jié jiǎn， bù néng làng fèi， yóu qí yào qiú hái zǐ bù néng làng fèi liáng shí， liǎng wèi zǔ mǔ jīng cháng zhǔ fù shè yàn bù yào pū zhāng shē chǐ。 yàn xí jié shù hòu， dōuyào jiāng méi dòng guò kuài zǐ hé wèi céng shàng guò zhuō de cài dài huí jiā。
“ jiào” shì yǐn zhuàn fāng miàn de jiā tíng jiào yù。 tōng guò kǒu chuán shēn jiào， ěr rú mù rǎn， qián yí mò huà dì jì chéng liǎo jiā zú zhōng de lǎo guīju hé lǐ sú， zài yǔ jiā tíng jiào shī gòng tóng yòng cān shí， zǔ mǔ zǒng shì yào qiú jǐ wèi jiào shī gěi hái zǐ“ xùn huà”， bìng gēn jù shè huì shí shàng xiàng hái zǐ men tí chū xīn de yào qiú， kàn dào bù hǎo de xiàn xiàng jiù qù zhǐ diǎn yī xià， ràng hái zǐ men zhī dào yào zuò shénme、 bù néng zuò shénme， yù jiào yú chī zhōng。
zài lǐ、 xiào、 dé、 jiào de yǐng xiǎng xià， hái zǐ men yǎng chéng liǎo jiào hǎo de yǐn shí xí guàn， jìn 'ér xíng chéng liǎo lǐ zhòng xíng shì、 xiào zhòng xīn lǐ、 dé chóngxíng wéi、 jiào zhòng jì chéng de fàn zhuō wén huà， ér zhè xiē， yě shì lǎo běi jīng wén huà de yī gè suō yǐng。
xiào yuán lǐ yí
yī shuō qǐ 'ài hù gōng wù， yě xǔ yòu rén huì rèn wéi zhè shì lǎo shēng cháng tán， yīn wéi lèi sì“ ài hù gōng wù guāng róng， pò huài gōng wù kě chǐ”、“ ài hù gōng wù， rén rén yòu zé” zhè yàng de kǒu hào kǒng pà lián yòu 'ér yuán xiǎo péng yǒu yě néng shuō shàng jǐ tiáo。
dàn xiàn shí shēng huó zhōng de wǒ men yòu zuòde zěn me yàng ní？ xì xīn guān chá jiù huì fā xiàn， xiào yuán lǐ pò huài gōng wù de xiàn xiàng bǐ bǐ jiē shì： yòu tóng xué wéi qiú jìn lù 'ér bù xī jiàn tà cǎo píng； tī qiú shí bù xiǎo xīn dǎ suì liǎo jiào shì de mén chuāng； hù wài yùn dòng zhōng nòng huài liǎo xiào yuán lǐ de gōng gòng zhuō yǐ、 lán gān hé lā jī tǒng； kè zhuō yǐ shàng jīng cháng huì kàn jiàn gè shì gè yàng de tú yā…… nǐ yòu méi yòu xiǎng guò， bù lùn shì yòu yì hái shì wú yì， zhè xiē xíng wéi dōuduì gōng wù zào chéng liǎo sǔn huài， yě gěi qí tā tóng xué de xué xí hé shēng huó dài lái liǎo bù bì yào de má fán， hái huì zēng jiā xué xiào duì gōng wù de wéi xiū fèi yòng， zhè kě shì yī bǐ bù xiǎo de kāi zhī。
měi měi kàn dào zhè xiē bù wén míng xíng wéi， nǐ yě xǔ huì zhòu zhe méi tóu dū nāng yī jù： quē dé！ shì de， zhè xiē rén suǒ quē shǎo de zhèng shì“ gōng dé xīn”， bù jiǎng shè huì gōng dé， bù zūn guī shǒu jì。 tā men cóng lái yě bù céng yì shí dào yuán lái zì jǐ yě shì zhè xiē gōng wù de“ zhù rén”， bù zhī dào gōng wù shì dà jiā gōng yòng de wù pǐn， měi yī gè réndōu yòu 'ài hù gōng wù de yì wù。
“ rén wú dé bù lì， guó wú dé bù xīng”。 gōng mín dào dé de hǎo huài， tǐ xiàn zhe yī gè mín zú de jīng shén zhuàng tài， yǐng xiǎng zhe yī gè mín zú shì yè de xīng shuāi。 yī gè rén de yán xíng， wǎng wǎng biǎo xiàn chū gè rén sù zhì de gāo dī， jìn 'ér yǐng xiǎng zhěng gè jí tǐ de zǒng tǐ sù zhì zhuàng kuàng。 yī gè gōng mín shì fǒu 'ài hù gōng gòng shè shī， cóng xiǎo chù jiǎng kě yǐ fǎn yìng chū yī gè rén dào dé sù zhì de gāo dī， yī gè xué xiào xiào fēng de hǎo huài； cóng dà chù jiǎng yě fǎn yìng liǎo yī gè guó jiā wén míng chéng dù jí mín zú sù zhì de gāo dī。 wǒ guó bān bù de《 gōng mín dào dé jiàn shè shí shī gāng yào》 zhōng tí chū liǎo“ wén míng lǐ mào、 zhù rén wéi lè、 ài hù gōng wù、 bǎo hù huán jìng、 zūn jì shǒu fǎ” wéi zhù yào nèi róng de shè huì gōng dé。 zuò wéi zhōng huá rén mín gòng hé guó gōng mín， wǒ mendōu yìng gāi 'àn zhè gè yào qiú guī fàn zì jǐ de xíng wéi。
gǔ rén yún：“ wù yǐ shàn xiǎo 'ér bùwèi， wù yǐ 'è xiǎo 'ér wéi zhī。” qí shí 'ài hù gōng wù zuò qǐ lái yě hěn jiǎn dān， zhǐ yào yōng yòu yī kē gōng dé zhī xīn， chù chù zūn shǒu xué xiào de gè xiàng guī zhāng zhì dù， jiù néng bǎo zhèng gōng gòng shè shī de wán hǎo wú sǔn yǔ zhèng cháng shǐ yòng。
lǐ jié ―― bù róng hū shì de rén shēng suǒ xū
lǐ shì fā yú rén xìng zhī zì rán， hé yú rén shēng zhī xū de xíng wéi guī fàn。 wèishénme zhè me shuō ní？ yòu wú lǐ jié shì rén yǔ qín shòu de chā bié suǒ zài（ rén xìng shǐ rán）， yě shì rén lèi shè huì xiáng hé de jī chǔ。 zōng guān jīn rì， jiǎng lǐ、 shí lǐ zhě shǎo， gù shè huì zhì xù luàn xiàng cháng jiàn， gè zhǒng mó cā、 chōng tū pín fán fā shēng， rén men xiāng chù bù jǐn quē shǎo 'ān quán gǎn， shèn zhì yòu jǔ mù jiē dí de wēi jī gǎn。
lǐ jié zhè jiàn shì， zài rén qún zhōng， shì jué bù néng shǎo de。 rén yǔ rén jiāo liú gǎn qíng， shì yǔ shì wéi chí zhì xù， guó yǔ guó bǎo chí cháng tài， jiē shì lǐ jié cóng zhōng zhōu xuán de lì liàng。
lǐ jié de zuò yòng bù róng hū shì， wǒ men xiàn dài rén zěn me néng bù rèn zhēn duì dài hé xué xí？ fǒu zé zài shè huì shàng， miǎn bù liǎo dào chù pèng bì chī kuī， jiè shí huǐ zhī wǎn yǐ。 yīn wéi wǒ men xiāng xìn méi yòu rén xī wàng zài wú lǐ de xíng wéi bèi hòu yǐn fā de shì qī yán bā yǔ， shàn xiào jī qiào： 「 mǒu rén qǐ yòu cǐ lǐ、 wèi céng shòu guò jiào yù、 méi yòu cháng shí、 cū bēi bù kān、 bù jìn rén qíng、 méi jiàn guò chǎng miàn、 zhēn tǎo yàn、 jí kě xiào、 yuǎn zhe tā、 shǎo lái wǎng…… 」 zhè yī lián chuàn de míng cí， duì nǐ de qián tú， yī qiē de yī qiē， huì chǎn shēng hé zhǒng yǐng xiǎng？
lǐ jié shì bù fáng 'ài tā rén de měi dé， shì gōng jìng rén de shàn xíng， yě shì zì jǐ xíng wàn shì de tōng xíng zhèng， shì yào tōng dá jiàn lǚ de。
ruò wǒ men néng duō diǎn「 kè jǐ fù lǐ」 de gōng fū， yóu zì jǐ běn fēn zuò qǐ， jiā tíng zuò qǐ， shēn xìn shè huì huì gèng jiā 'ān hé、 yòu lǐ de。 zhè shì wǒ men gòng tóng de qī dài。
yǐ xià shì lǐ bǐng nán jiào shòu biān shù de tōng yòng《 cháng lǐ jǔ yào》， gòng xiàn gěi dà jiā， zuò cān kǎo。
（ yī） jū jiā
（ èr） zài xiào
（ sān） chǔshì
（ sì） jù cān
（ wǔ） chū mén
（ liù） fǎng rén
（ qī） huì kè
（ bā） lǚ xíng
（ jiǔ） duì zhòng
（ shí） kuì zèng
（ shí yī） qìng diào
（ shí 'èr） chēng hū
fù shuō
（ yī） jū jiā
yī、 wéi rén zǐ bù yàn（ wǎn） qǐ， yī bèi zì jǐ zhěng lǐ， chén hūn bì dìng shěng。
èr、 wéi rén zǐ zuò bù zhōng xí， xíng bù zhōng dào。
sān、 wéi rén zǐ chū bì gào， fǎn bì miàn。
sì、 zhǎngzhě yǔ wù， xū liǎng shǒu fèng jiē。
wǔ、 xú xíng hòu cháng， bù jí xíng xiān cháng。
liù、 zhǎngzhě lì bù kě zuò， zhǎngzhě lái bì qǐ lì。
qī、 bù zài zhǎngzhě zuò qián duó lái duó qù。
bā、 lì bù zhōng mén， guò mén bù jiàn mén xiàn。
jiǔ、 lì bù yī zú bǒ， zuò wù zhǎn jiǎo rú jī， shuì mián bù yǎng bù fú， yòu wò rú gōng。
shí、 tóng zhuō chī fàn bù lìng bèi měi shí dú dàn。
shí yī、 bù tiǎo tī shí zhī měi 'è。
shí 'èr、 shí shí bù tàn， bù xùn chì zǐ dì。
（ èr） zài xiào
yī、 shēng jiàng guó qí jí chàng guó gē、 xiào gē shí， sù lì shì jìng。
èr、 shī cháng shàng xià kè shí， qǐ lì zhì jìng。
sān、 xiàng shī cháng zhì yí wèn nán， bì qǐ lì。
sì、 lù yù shī cháng， sù lì dào bàng zhì jìng。
wǔ、 tīng jiǎng shí， yìng duān zuò huò zhí lì； bù zhī yí jiāo gǔ， wān yāo， qiàozú。
liù、 kǎo shì shí， bù jiāo tóu jiē 'ěr， huò zuǒ gù yòu pàn。
qī、 ān qí xué 'ér qīn qí shī， lè qí yǒu 'ér xìn qí dào。
（ sān） chǔshì
yī、 wú dào rén zhī duǎn， wú shuō jǐ zhī cháng。
èr、 jiā tíng zhī shì， bù kě xiàng wài rén yán。
sān、 kǒu wéi huò fú zhī mén， huà yào jīng yī fān kǎo lǜ zài shuō。 jiàn shī yì rén， bù shuō dé yì yǔ； jiàn lǎo nián rén， bù shuō shuāi sàng huà。
sì、 jiāo qiǎn bù kě yán shēn， jué jiāo bù chū 'è shēng。
wǔ、 bù wǔ rǔ rén， bù xiàng rén kāi wán xiào。
liù、 yǔ cán jí rén huì miàn， xū gé wài gōng jìng。
qī、 yú jiān tiǎo xiǎo fàn kǔ lì， mò tǎo piányí。
bā、 shī 'ēn qiú wàng， shòu 'ēn bì bào； kāi zuì yú rén xū qiú jiě， kāi zuì yú wǒ yìng jiā shù。
jiǔ、 shàn rén zì dāng qīn jìn， xū yào jiǔ jìng； è rén zì dāng jìng 'ér yuǎn zhī。
shí、 yù shì yào zhèn jìng， zuò bù dào de shì， mò wàng chěng néng。
shí yī、 guā tián bù nà lǚ， lǐ xià bù zhěng guān。
shí 'èr、 fán shì yào hé lǐ zhì， bù kě piān zhòng gǎn qíng。
shí sān、 jǐ suǒ bù yù， wù shī yú rén。
shí sì、 fán qiú jiào tā rén de shì， bì xū zào mén qǐng wèn。
（ sì） jù cān
yī、 zuò yòu cì xù， shàng zuò bì ràng cháng zhě。
èr、 rù zuò hòu bù héng gōng， bù shēn zú。
sān、 zhù xiān jǔ bēi jìng kè， kè zhì xiè cí。
sì、 zhù rén qīn zì pēngtiáo， xū xiàng zhù rén lǐ xiè hòu shí。
wǔ、 zhù rén jìng jiǔ bì， zhèng kè xū huí jìng zhù rén。
liù、 jǔ zhù chí， bì qǐng dà jiā tóng jǔ。
qī、 yòng zhù jiā cài， zhǐ qǔ xiàng jǐ zhī yī fāng zhě， bù lì qǐ xiàng tā jiǎo qì zhōng qǔ cài。
bā、 zhù chí bù xiàng wǎn pán dǐng xīn qǔ cài qǔ tānɡ。
jiǔ、 gōng shí zhī qì， bù yòng jǐ zhù fān jiǎo。
shí、 chí yòu yú lì bì qīng jìn， fāng zài rù gōng shí qì zhōng。
shí yī、 zì jǐ wǎn zhōng zhī yáo cài， bù kě fǎn huí gōng qì zhōng。
shí 'èr、 zhù chí suǒ qǔ yáo cài， bù bèi yú tā rén。
shí sān、 shí wù xiǎng shé， yān wù míng hóu。
shí sì、 gōng shí yǐ bù yán wéi yuán zé， xū yán yì yìng bì miǎn tuò mò rù gōng qì zhōng。
shí wǔ、 ké sòu bì zhuǎn shēn xiàng hòu。
shí liù、 wù chì gǒu， bù tóu gǔ yú gǒu。
shí qī、 wǎn zhōng bù liú fàn lì。
shí bā、 bù duì rén tī yá chǐ。
shí jiǔ、 kè shí wèi bì， zhù rén bù xiān qǐ。
èr shí、 qǐ xí， zhù xùn yán màn dài， kè chēng xiè。
èr yī、 yàn bì， zhù rén jìn jīn jìn chá。
（ wǔ） chū mén
yī、 yī guān bù qiú huá měi， wéi xū zhěng jié。
èr、 jiàn cháng zhě， bì qū zhì jìng。
sān、 dēng gāo bù hū， bù zhǐ， bù zhāo hū。
sì、 lù shàng bù xī yān， bù jiáo shí wù， bù gē chàng。
wǔ、 chéng chē jiàn cháng zhě bì xià， jiàn yòu zhě yì xū yǔ zhī hàn shǒu wéi lǐ。
liù、 yè bì guī jiā， yīn shì bù néng guī shí， bì xiān gào jiā rén。
qī、 chē mǎ fán zá chōng qū， bù zhāo hū jìng lǐ。
bā、 bù lì zài lù shàng jiǔ tán。
jiǔ、 bù zǒu mǎ lù zhōng jiān， yuè lù xū xiān xiàng zuǒ yòu kàn qīng， bù kě yǔ qì chē zhēng lù。
shí、 xíng zǒu shí， bù lǚ yí wěn zhòng， bìng yí zhāng xiōng bì kǒu， mù xiàng qián shì。
shí yī、 yù fù nǚ lǎo ruò， yìng jìn xiān ràng lù ràng zuò。
shí 'èr、 tú cì yòu rén wèn lù， xū xiáng wéi zhǐ shì； wèn lù yú rén， xū suí jí chēng xiè。
shí sān、 yī rén bù rù gǔ miào， liǎng rén bù kàn shēn jǐng。
shí sì、 féng qiáo xiān xià mǎ， guò dù mò zhēng chuán。
shí wǔ、 zài zhōu chē shàng huò fēi jī shàng， bù tàn shǒu huò shēn shǒu chū chuāng， bìng bù dé suí biàn tì tán。
（ liù） fǎng rén
yī、 xiān lì wài qīng qīng kòu mén， zhù rén ràng rù fāng rù。
èr、 rù nèi yòu tā kè， zhù rén wéi jiè shào， xū yī yī wéi lǐ， cí chū shí yì rú zhī。
sān、 rù nèi jiàn yòu tā kè， bù kě jiǔ zuò； yòu shì， xū qǐng zhù rén lìng zhì tā suǒ shù shuō。
sì、 zuò tán shí jiàn yòu tā kè lái， jí cí chū。
wǔ、 zuò lì bì zhèng， bù qīng tīng， bù huá xiào。
liù、 bù xié yī qiē dòng wù shàng táng。
qī、 zhù rén shì nèi zhī xìn jiàn wén shū， gài bù qǔ kàn。
bā、 tán huà yìng dá bì gù wàng。
jiǔ、 jiāng shàng táng， shēng bì yáng。
shí、 hù kāi yì kāi， hù hé yì hé； yòu hòu rù zhě， hé 'ér wù suì。
shí yī、 zhù rén qiàn shēn， huò kàn zhōng biǎo， jí xū cí chū。
shí 'èr、 fàn jí mián shí bù fǎng kè。
shí sān、 jìn yè zhǎngguān zūn cháng， yìng xiān jū gōng jìng lǐ， rán hòu jiù zuò； jí tuì， yì rán。
shí sì、 yǔ zhǎngguān zūn cháng， jí fù nǚ xíng wò shǒu lǐ shí， yìng sì qí xiān xíng shēn shǒu， rán hòu jìng jǐn yǔ wò。
shí wǔ、 fǎng gōng jiào rén yuán， bì xiān wèn míng qí shàng bān zhōng diǎn， bù kě jiǔ zuò xián tán。
shí liù、 fǎng kè bù yù， huò liú piàn， huò xiě zì dēng liú yán pái。
（ qī） huì kè
yī、 jiàn xiān zhì jìng， shú kè dào hán xuān， shēng kè qǐng xìng zì zhù zhǐ。
èr、 jí mén xiān qū， wéi kè qǐ hé。
sān、 měi mén bì ràng kè xiān xíng。
sì、 rù mén bì wéi kè 'ān zuò。
wǔ、 shì nèi yòu tā kè， yìng yǔ jiè shào， xiān jiè yòu yú cháng， jiè bēi yú zūn， jiè jìn yú yuǎn， tóng lún zé jiè qián yú hòu。
liù、 jìng chá guǒ xiān cháng hòu yòu， xiān shēng hòu shú。
qī、 zhù rén bì xià zuò， jǔ bēi ràng chá。
bā、 kè qù bì sòng zhì jìng， yuǎn fāng kè bì sòng zhì cūn wài huò lù kǒu。
jiǔ、 yuǎn fāng kè zhuān lái， xū bèi yǐn shí qǐn shì， dǎo cè suǒ， dǎo mù yù。
shí、 yuǎn fāng kè qù， bì sòng zhì yì zhàn， wàng chē kāi yuǎn， shǐ fǎn。
（ bā） lǚ xíng
yī、 jiāng yuǎn xíng， bì cí qīn yǒu， jì zǔ cí qīn。
èr、 yuǎn dào mùdì dì， bì xiān bài fǎng yòu guān rén shì。
sān、 guī lái bì yè qīn yǒu， huò lüè sòng tǔ wù。
sì、 yuǎn xíng zhī qīn yǒu cí xíng， bì wǎng sòng xíng， shì qián huò zèng wù， huò yàn jiàn。
wǔ、 yuǎn fāng kè lái bài fǎng， xū wǎng dá bài， huò shè yàn jiē fēng。
liù、 lǚ rén guī lái bài， xū yì huí bài， huò shè yàn xǐ chén。
qī、 shòu rén zhī sòng xíng jí jiàn bié， dá dào suǒ zài dì， xū yī yī hán xiè。
bā、 rén zhī jiē fēng huò xǐ chén bì， xū hái xí。
jiǔ、 rù jìng wèn jìn， rù guó wèn sú， rù mén wèn huì。
shí、 rù guó bù chí， rù cūn lǐ bì xià chē mǎ。
（ jiǔ） duì zhòng
yī、 tā rén zhèng tán huà， bù zài zhōng jiān chā yán。
èr、 liǎng rén duì tán， bù xiàng zhōng jiān chuān zǒu。
sān、 bù gāo shēng xuān huá rǎo luàn tā rén shì tīng。
sì、 bù héng zuò， bù héng tuǐ， bù mén jiǎo。
wǔ、 bù gé xí tán huà。
liù、 zuò bù xiān qǐ yǐ dèng zhī hòu fāng。
qī、 yī mào bù jiā yú tā rén zhī yī mào shàng。
bā、 bù xiàng rén pēn shuǐ tù tán。
jiǔ、 bù xiàng rén hē qiàn， shū shēn， tìpen。
（ shí） kuì zèng
yī、 lǐ shàng wǎng lái， lái 'ér bù wǎng， wǎng 'ér bù lái， jiē fēi lǐ yě。
èr、 cì rén bù yuē lái qǔ， yǔ rén bù wèn suǒ yù。
sān、 zèng rén wù pǐn， bì qiān bì jìng。
sì、 zèng rén wù pǐn， wài bì yòng bāo guǒ， hūn sàng qìng shòu lì wài。
wǔ、 píng sù zèng wù， zuò yòu tā kè， xū bì guān tīng， yuǎn lái jí chū wù， kě bù bì。
liù、 shòu zèng xiān lüè qiān cí hòu shòu， chēng xiè， yú rì xū wǎng bài。
qī、 zhǎngzhě cì， bù gǎn cí。
（ shí yī） qìng diào
yī、 cān jiā jí lǐ， bù tán shuāi sàng huà， bù qī róng， bù tí qì。
èr、 jūsāng bù cān jiā jí lǐ， zhǐ sòng yí wù。
sān、 sāngfú bù rù gōng mén， bù guān jí lǐ。
sì、 hè hūn zài zhòng bīn qián， cí bù xié xuè。
wǔ、 lín sàng bù xiào。
liù、 lǐ yòu bìn， bù xiàng gē。
qī、 fàn yú sāngjiā， jiǔ bù zhě yán。
bā、 pèi huì zàng huī zhāng zhě， lǐ zhōng jí xiè qù， bù pèi dài tā wǎng。
（ shí 'èr） chēng hū
yī、 chū jiàn miàn zhī rén wèn xìng， yuē guì xìng， wèn míng， yuē tái fǔ。 zì shuō xìng yuē bì xìng mǒu， shuō míng yuē cǎo zì mǒu mǒu。
èr、 yòu qīn qī shì jiāo zhě， yìng gè yǐ qí míngfèn bǐ cǐ xiāngchèn。 pǔ tōng chēng rén yuē xiān shēng huò mǒu xiōng， zì chēng yuē dì。 lǎo zhě zhǎngzhě， chēng yuē lǎo xiān shēng， zì chēng yuē hòu xué， huò chēng zì míng。
sān、 chēng rén zhī fù yuē lìng zūn， mǔ yuē lìng táng。 xiàng rén chēng zì fù mǔ， yuē jiā yán， yuē jiā cí。 jiàn péng yǒu zhī fù， chēng lǎo bó， mǔ chēng bó mǔ， zì chēng wǎn huò zhí。
sì、 chēng rén zhī zǔ， yuē lìng zǔ gōng， zǔ mǔ yuē lìng zǔ tài fū rén。 xiàng rén chēng zì zǔ yuē jiā zǔ。 zǔ mǔ yuē jiā zǔ mǔ。 jiàn rén zhī zǔ fù zǔ mǔ， chēng tài lǎo bó， tài bó mǔ。 zì chēng jǐ míng jí kě。
wǔ、 chēng rén zhī xiōng dì， yuē lìng xiōng， yuē lìng dì。 xiàng rén chēng zì xiōng dì， yuē jiā xiōng shè dì。 chēng rén zhī zǐ mèi， yuē lìng zǐ lìng mèi。 xiàng rén chēng zì zǐ mèi， yuē jiā zǐ shè mèi。 jiàn rén zhī xiōng dì， chēng jīxiān shēng， huò jǐ xiōng， zì chēng xiǎo dì。 jiàn rén zhī zǐ mèi， tǒng chēng jǐ jiě， chēng zì yuē xiǎo dì。（ shū kuǎn zé chēng shì）
liù、 chēng rén zhī qī， yuē lìng zhèng huò zūn fū rén， xiàng rén chēng zì qī， yuē zhuō jīng huò jiàn nèi。 jiàn rén zhī qī chēng sǎo， zì chēng jǐ míng。（ nǚ zǐ kě zì chēng mèi）
qī、 nǚ zǐ chēng rén zhī fū， yuē zūn fǔ mǒu xiān shēng， xiàng rén chēng zì fū， yuē wài zǐ。 jiàn rén zhī fū chēng mǒu xiān shēng， zì yǐ bì miǎn chēng hū wéi jiā， rú bì yào shí， zhǐ chēng běn rén jí kě。
bā、 chēng rén zhī zǐ， yuē lìng láng huò gōng zǐ， chēng rén nǚ yuē lìng 'ài， huò nǚ gōng zǐ。 xiàng rén chēng zì zǐ， yuē xiǎo 'ér， nǚ yuē xiǎo nǚ。 jiàn rén zǐ chēng shì xiōng， zì chēng dì， chēng nǚ yuē shì jiě， zì bù chēng。
jiǔ、 chēng rén zhī sūn jí sūn nǚ， yuē lìng sūn yuē lìng nǚ sūn。 xiàng rén chēng zì sūn， jí nǚ sūn， yuē xiǎo sūn， yuē xiǎo nǚ sūn。 jiàn rén zhī sūn jí nǚ sūn， chēng jǐ gōng zǐ jǐ xiǎo jiě。
shí、 chēng rén huò chēng zì zhī yǐ gù shàng bèi， tǒng jiā yī xiān zì。 rú chēng rén zhī gù fù mǔ， yuē lìng xiān zūn lìng tài fū rén； chēng zì zhī gù fù mǔ， yuē xiān yán xiān cí zhī lèi。 chēng rén yǐ gù xià bèi bù bì lìng jiā zì， zhǐ yún「 yǐ qián mǒu xiōng」 jí kě， chēng zì gù xià bèi， dàn jiā yī wáng zì， huò yún「 yǐ qián mǒu mǒu」 yì kě。
shí yī、 chēng rén zhī gū zhàng gū mǔ， yuē lìng gū zhàng lìng gū mǔ。 xiàng rén chēng zì gū zhàng gū mǔ， yuē jiā gū zhàng gū mǔ。 jiàn rén zhī gū zhàng gū mǔ， chēng lǎo xiān shēng lǎo tài tài； jiāo hòu zhě， kě chēng lǎo bó jí lǎo bó mǔ。
shí 'èr、 chēng rén zhī jiù fù jiù mǔ， yuē lìng mǔ jiù lìng jiù mǔ。 xiàng rén chēng zì jiù fù jiù mǔ， yuē jiā mǔ jiù jiā jiù mǔ。 jiàn rén zhī jiù fù jiù mǔ， chēng wèi fǎng qián。
shí sān、 chēng rén zhī yuè fù yuè mǔ， yuē lìng yuè lìng yuè mǔ。 xiàng rén chēng yuè fù mǔ， yuē jiā yuè jiā yuè mǔ。 jiàn rén zhī yuè fù mǔ， chēng wèi fǎng qián。
shí sì、 chēng rén zhī nèi zhí， yuē lìng nèi zhí。 chēng rén zhī shēng， yuē lìng shēng。 chēng rén zhī xù， yuē lìng xù。 xiàng rén chēng zì nèi zhí， shēng， xù， yuē bì nèi zhí， yuē shè shēng， yuē xiǎo xù。
shí wǔ、 chēng rén zhī qīn yǒu， yuē lìng qīn yuē guì yǒu。 xiàng rén chēng zì qīn yǒu， yuē shè qīn bì yǒu。
shí liù、 chēng rén zhī shī， yuē lìng shī， shēng yuē lìng gāo zú。 xiàng rén chēng zì shī， yuē bì yè shī。 chēng zì shēng yuē bì tú。 zì chēng shī， yuē fū zǐ huò wú shī。 chēng zì yuē shòu yè， huò yuē mén shēng。
shí qī、 chēng rén zhī cháng guān， yuē guì mǒu cháng（ yuàn bù tīng jú děng）。 chēng rén zhī shǔ yuán， yuē guì bù xià huò guì shǔ。 xiàng rén chēng zì zhǎngguān， yuē bì mǒu cháng， chēng zì shǔ yuán， yuē bì tóng shì huò bì shǔ， chēng qí mǒu xìng mǒu zhí yì kě。
shí bā、 chēng rén zhī zhù rén， yuē guì shàng， chēng rén zhī pú， yuē zūn jì。 xiàng rén chēng zì zhù rén， yuē bì shàng； chēng zì pú， yuē xiǎo jià。
（ fù shuō）
yī、 chēng hū yī shì， běn shèn fán zá， gè dì xí guàn， zhí jiē jiàn miàn zhī chēng， yóu duō bù tóng， gù nán bèi zài。 běn biān jǐn lù qí duì wài jiāo jì tōng cháng yòng zhě。
èr、 qīn qī zhī jiān， chēng hū shèn wéi wēi xì， měi yòu cuò yī zì 'ér yí xiào zhě。 cí biān běn wéi jǔ yào， zhuān wéi cháng yòng， gù bù xiáng zài。
xué shēng lǐ yí
1. xué shēng yí róng、 yí biǎo、 yí tài de lǐ yí
yī zhe dé tǐ： zhōng xiǎo xué shēng de rì cháng zhuózhuāng yào fú hé nián líng tè diǎn， tè bié shì fú hé xué shēng shēn fèn， zhěng jié dà fāng。
shàoxiānduì yuán、 gòng qīng tuán yuán yǐ zhào guī dìng pèi dài hóng lǐng jīn huò tuán huī。 xué shēng bù huà zhuāng、 bù dài shì wù、 bù tàng fā， nán shēng bù liú cháng fā。
cān jiā jí huì、 tīng jiǎng shí zuò zhèng lì zhí。 zuò zhèng： tóu zhèng jǐng zhí， shàng tǐ yǔ zuò yǐ kào bèi jī běn chuí zhí。 lì zhí： tái tóu tǐng xiōng， shàng tǐ、 shuāng tuǐ yǔ dì miàn chuí zhí。
xíng zǒu wěn jiàn： xíng zǒu zī shì zhèng què、 bù fú shì zhōng， wěn jiàn yòu lì。 zài lóu dào、 jiào shì xíng zǒu shí， màn bù qīng shēng； zài jiē dào shàng， kào yòu xíng zǒu； bù yáo jiān huàng tún， bù duō rén gòu jiān dā bèi xíng zǒu。
tán tù jǔ zhǐ wén míng： shì yí biǎo de zōng hé yào qiú。 yǔ rén jiāo tán shí， tài dù chéng kěn， yǔ yán wén míng。 dài rén jiē wù zhōng， biǎo qíng zì rán， dòng zuò dà fāng。
2. xué shēng tǐ tài yǔ yán lǐ yí
wēi xiào： shì duì tā rén biǎo shì yǒu hǎo de biǎo qíng， bù lù yá chǐ、 zuǐ jiǎo wēi shàng qiáo。
jū gōng： shì xià jí duì shàng jí、 wǎn bèi duì zhǎngbèi、 gè rén duì qún tǐ de lǐ jié。 xíng jū gōng lǐ shí， tuō mào、 lì zhèng、 shuāng mù zhù shì duì fāng， miàn dài wēi xiào， rán hòu shēn tǐ shàng bù xiàng qián qīng xié zì rán wān xià， dī tóu yǎn xiàng xià kàn。 yòu shí wéi shēn biǎo xiè yì， shàng tǐ qián qīng kě zài shēn xiē。
wò shǒu： shì yǔ rén jiàn miàn huò lí bié shí zuì cháng yòng de lǐ jié， yě shì xiàng rén biǎo shì gǎn xiè、 wèi wèn、 zhù hè huò gǔ lì de lǐ jié。
wò shǒu qián qǐ shēn zhàn lì， tuō xià shǒu tào， yòng yòu shǒu yǔ duì fāng yòu shǒuxiàng wò。
wò shǒu shí shuāng mù zhù shì duì fāng， miàn dài wēi xiào。
yī bān qíng kuàng xià， wò shǒu bù bì yòng lì， wò yī xià jí kě。 lǎo yǒu jiān kě wò dé shēn xiē、 jiǔ xiē huò biān wèn hòu biān jǐn wò shuāng shǒu。
duō rén tóng shí wò shǒu bù yào jiāo chā， dài bié rén wò hòu zài shēn shǒu， yǐ cìxiàng wò。
zhāo shǒu： zài gōng gòng chǎng hé yuǎn jù lí kàn dào xiāng shí de rén huò sòng bié lí qù de kè rén， jǔ shǒu dǎ zhāo hū bìng diǎn tóu zhì yì。
gǔ zhǎng： shì biǎo shì xǐ yuè、 huān yíng、 gǎn jī de lǐ jié。 shuāng shǒu yào yòu jié zòu dì xiāng jī， gǔ zhǎng yào shì shí shì dù。
yòu xíng lǐ ràng： zài xiào yuán、 shàng xià lóu tī、 lóu dào huò jiē dào shàng xíng zǒu shí， kào yòu cè xíng jìn。 yù dào shī cháng、 kè rén、 cháng、 yòu、 fù、 cán、 jūn rén jìn chū fáng mén shí， zhù dòng kāi mén cè lì， ràng tā men xiān xíng。
3. xué shēng yǔ rén jiāo wǎng、 tán tù jī běn lǐ yí
zūn chēng ( jìng chēng )： zhǎngbèi、 yǒu rén huò chū shí zhě chēng“ nín”。 duì shī cháng、 shè huì gōng zuò rén yuán yào chēng hū zhí wù huò“ lǎo shī”、“ shī fù”、“ shū shū”、“ ā yí” děng， bù zhí hū qí xìng míng。
duì tā rén tí chū yào qiú shí shuō“ qǐng”； yǔ rén dǎ zhāo hū shí shuō“ nín hǎo”； yǔ rén fēn shǒu shí shuō“ zài jiàn”； gěi rén tiān má fán shí shuō“ duì bù qǐ”； bié rén xiàng zì jǐ zhì xiè shí huí dá shuō“ méi guān xì”； dé dào bié rén bāng zhù biǎo shì gǎn xiè shuō“ xiè xiè”。
4. shēng guó qí、 chàng guó gē lǐ yí
cān jiā yí shì de xué shēng yào yī zhe zhěng jié， xì hǎo yī kòu、 kù kòu， dài hǎo hóng lǐng jīn， tuō mào， miàn xiàng qí gān fāng xiàng lì zhèng zhàn hǎo。 bù dé jiāo tán、 zǒu dòng huò zuò qí tā dòng zuò。 shēng guó qí zòu guó gē shí， miàn duì guó qí xíng duì lǐ huò zhù mù lǐ， zhí dào guó qí shēng zhì gān dǐng。
shàoxiānduì duì lǐ： lì zhèng zhàn zhí， yòu shǒu wǔ zhǐ bìng lǒng， gāo jǔ tóu shàng， yǎn jīng zhù shì shòu lǐ zhě， biǎo shì rén mín de lì yì gāo yú yī qiē。
guó gē shì yīnyuè xíng shì de guó jiā xiàng zhēng。 chàng guó gē shí yào lì zhèng zhàn hǎo， mù shì qián fāng， shén tài zhuāng zhòng， gē cí zhèng què， yīn diào zhǔn què， shēng yīn hóng liàng。
5. xué shēng xiào nèi lǐ yí
jìn xiào dì yī cì jiàn dào shī cháng， yào zhǐ bù lì zhèng jū gōng wèn hǎo：“ lǎo shī hǎo !”“ xiào cháng hǎo !” rén duō shí， kě yǐ diǎn tóu shì yì wèn hòu； jiàn dào tóng xué， kě diǎn tóu zhì yì， zhāo shǒu wèn hǎo。
shàng xià kè qǐ lì。 zhàn zài zuò yǐ yī cè， shuāng shǒu zì rán xià chuí， xiàng lǎo shī xíng zhù mù lǐ。
kè shàng zhǔn bèi tí wèn huò huí dá wèn tí xiān jǔ shǒu。 zhèng què dòng zuò shì： duān zuò zuò wèi shàng， yòu zhǒu fàng zài zhuō miàn shàng， shàng bì shàng jǔ， yòu shǒu wǔ zhǐ bìng lǒng， zhǐ jiān xiàng shàng， děng lǎo shī yǔn xǔ zài qǐ lì fā yán。
jìn rù lǎo shī bàn gōng shì huò jū shì hǎn“ bào gào” huò qiāo mén， shēng yīn yǐ shì nèi rén tīng jiàn wéi shì dù， zài shè huì jiāo wǎng zhōng， jìn rù tā rén fáng jiān yě xū xiān qiāo mén， wèi jīng yǔn xǔ bù dé shàn zì rù nèi。
6. xué shēng yíng bīn lǐ yí
bīn kè lái fǎng， yào qǐ lì yíng jiē， miàn dài xiào róng， zhù dòng wèn hòu：“ nín hǎo !”“ huān yíng nín lái !” huí dá kè rén tí wèn yào qǐ lì。 wéi kè rén ràng zuò、 sòng shuǐ； kè rén yǔ jiāzhǎng tán huà shí yào huí bì； kè rén lí qù， qǐ shēn sòng zhì mén wài。
7. xué shēng jiā zhōng lǐ yí
jiù cān xiān qǐng zhǎngbèi rù zuò， zì jǐ fāng kě jiù wèi， jiù cān zhōng yě yào lǐ ràng tā rén。
lí jiā qián， xiàng jiāzhǎng dǎ zhāo hū：“ wǒ zǒu liǎo， zài jiàn !” guī jiā shuō：“ wǒ huí lái liǎo !”
jiàn jiāzhǎng lí jiā huò guī jiā， zhù dòng zhāo hū， dì jiē wù pǐn
lǐ yí de yóu lái
lǐ yí zuò wéi rén jì jiāo wǎng de zhòng yào de xíng wéi guī fàn， tā bù shì suí yì píng kōng yì zào de， yě bù shì kě yòu kě wú de。 liǎo jiě lǐ yí de qǐ yuán， yòu lì yú rèn shí lǐ yí de běn zhì， zì jué dì 'àn zhào lǐ yí guī fàn de yào qiú jìn xíng shè jiāo huó dòng。 duì yú lǐ yí de qǐ yuán， yán jiū zhě men yòu gè zhǒng de guān diǎn， kě dà zhì guī nà wéi yǐ xià jǐ zhǒng。
yòu yī zhǒng guān diǎn rèn wéi， lǐ yí qǐ yuán yú jì sì。 gǔ dài“ lǐ” zì xiě fǎ jiàn shàng tú。 dōng hàn xǔ shèn de《 shuō wén jiě zì》 duì“ lǐ” zì de jiě shì shì zhè yàng de：“ lǚ yě， suǒ yǐ shì shén zhì fú yě”。 yì sī shì shí jiàn yuē dìng de shì qíng， yòng lái gěi shén líng kàn， yǐ qiú dé cì fú。“ lǐ” zì shì huì yì zì，“ shì” zhǐ shén，“”（ fā ｊ ī yīn） zhǐ jì sì shí shèng jì pǐn de qì mǐn， cóng zhōng kě yǐ fēn xī chū，“ lǐ” zì yǔ gǔ dài jì sì shén líng de yí shì yòu guān。 gǔ shí jì sì huó dòng bù shì suí yì dì jìn xíng de， tā shì yán gé dì 'àn zhào yī dìng de chéng xù， yī dìng de fāng shì jìn xíng de。 guō mò ruò zài《 shí pī pàn shū》 zhōng zhǐ chū：“ lǐ zhī qǐ， qǐ yú sì shén， qí hòu kuò zhǎn 'ér wéi rén， gèng qí hòu 'ér wéi jí、 xiōng、 jūn、 bīn、 jiā děng duō zhǒng yí zhì。” zhè lǐ jiǎng dào liǎo lǐ yí de qǐ yuán， yǐ jí lǐ yí de fā zhǎn guò chéng。
yòu yī zhǒng guān diǎn rèn wéi， lǐ yí qǐ yuán yú fǎ tíng de guī dìng。 zài xī fāng，“ lǐ yí” yī cí yuán yú fǎ yǔ de“ Ｅ ｔ ｉ ｇ ｕ ｅｔｔｅ” yuán yì shì“ fǎ tíng shàng de tōng xíng zhèng”。 gǔ dài fǎ guó wèile bǎo zhèng fǎ tíng zhōng huó dòng de zhì xù， jiāng yìn yòu fǎ tíng jì lǜ de tōng gào zhèng fā gěi jìn rù fǎ tíng de měi gè rén， zuò wéi zūn shǒu de guīju hé xíng wéi zhǔn zé。 hòu lái“Ｅｔｉｇｕｅｔｔｅ” yī cí jìn rù yīng wén， yǎn biàn wéi“ lǐ yí” de hán yì， chéng wéi rén men jiāo wǎng zhōng yìng zūn xún de guīju hé zhǔn zé。
lìng wài hái yòu yī zhǒng guān diǎn rèn wéi， lǐ yí qǐ yuán yú fēng sú xí guàn。 rén shì bù néng lí kāi shè huì hé qún tǐ de， rén yǔ rén zài cháng qī de jiāo wǎng huó dòng zhōng， jiàn jiàn dì chǎn shēng liǎo yī xiē yuē dìng sú chéng de xí guàn， jiǔ 'ér jiǔ zhī zhè xiē xí guàn chéng wéi liǎo rén yǔ rén jiāo jì de guī fàn， dāng zhè xiē jiāo wǎng xí guàn yǐ wén zì de xíng shì bèi jì lù bìng tóng shí bèi rén men zì jué dì zūn shǒu hòu， jiù zhú jiàn chéng wéi liǎo rén men jiāo jì jiāo wǎng gù dìng de lǐ yí。 zūn shǒu lǐ yí， bù jǐn shǐ rén men de shè huì jiāo wǎng huó dòng biàn dé yòu xù， yòu zhāng kě xún， tóng shí yě néng shǐ rén yǔ rén zài jiāo wǎng zhōng gèng jù yòu qīn hé lì。 １ ９ ２２ nián《 xī fāng lǐ yí jí cuì》 yī shū wèn shì， kāi piān zhōng zhè yàng xiě dào：“ biǎo miàn shàng lǐ yí yòu wú shù de qīng guī jiè lǜ， dàn qí gēn běn mùdì zài yú shǐ shì jiè chéng wéi yī gè chōng mǎn shēng huó lè qù de dì fāng， shǐ rén biàn dé hé yì jìn rén。”
cóng lǐ yí de qǐ yuán kě yǐ kàn chū， lǐ yí shì zài rén men de shè huì huó dòng zhōng， wèile wéi hù yī zhǒng wěn dìng de zhì xù， wèile bǎo chí yī zhǒng jiāo jì de hé xié 'ér yìng yùn chǎn shēng de。 yī zhí dào jīn tiān， lǐ yí yǐ rán tǐ xiàn zhe zhè zhǒng běn zhì tè diǎn yǔ dú tè de gōng néng。
|
