dì jí shì : zhōng guó >hé nán > 
mùlù
·lǚ yóu Travel·jī běn gài shù Basic Overview·jiāo tōng yùn shū Transportation
·lì shǐ yán gé History·dì lǐ huán jìng Geographical environment·xíng zhèng qū huá Administrative Division
·rén kǒu jié gòu Population structure·jīng jì fā zhǎn Economic Development·wén huà yì shù Culture and Arts
·yú lè xiū xián Entertainment·zhù mǎ diàn míng rén Zhumadian Celebrity·kē xué jiào yù Science Education
·chéng shì róng yù City Honors·jìnyící·xiàngguāncí
·bāo hán cí·gèngduōjiéguǒ...
lǚ yóu Travel
　　 zhù mǎ diàn lǚ yóu tóu sù diàn huà： zhù mǎ diàn lǚ yóu tóu sù diàn huà： 0396-2625219
　　 hé nán shěng lǚ yóu tóu sù diàn huà： 0371 héng 65506775
　　 guó jiā lǚ yóu tóu sù diàn huà： 010-65275315 zhù mǎ diàn zuì jiā lǚ yóu shí jiān： dà lù xìng jì fēng qì hòu。 yǔ liàng chōng pèi， qì hòu wēn hé， guāng zhào chōng zú， sì jì fēn míng， quán nián píng jūn qì wēn 14.6 ～ 15.0 ℃。
　　 zuì jiā lǚ yóu shí jiān： wéi chūn jì sì、 wǔ yuè hé qiū jì jiǔ、 shí yuè， xià jì zé jiào wéi píng dàn。 zhù mǎ diàn měi shí： pān jì huì miàn
　　 pān jì huì miàn zì yī jiǔ bā sān nián shǒu chuàng yǐ lái， zhú jiàn xíng chéng zì jǐ de fēng gé， zài yì chéng dú shù yī zhì。 pān jì huì miàn shì xìn yù hé zhì liàng wéi shēng mìng， wǎn wǎn miàn dū yī sī bù gǒu， jīng xīn zhì zuò。
　　 tānɡ liào zhōng pèi yòu duō zhǒng míng guì zī bǔ zhōng yào cái（ dà huí、 huā jiāo、 hú jiāo děng）， shǐ huì miàn xiāng wèi chún zhèng， yíng yǎng fēng fù， jù yòu miàn jīn、 ròu làn、 tānɡ chún、 wèi měi de dú jiā tè sè。
　　 yì dǐng pái niú shī xiōng wǔ xiāng niú ròu
　　 yì dǐng pái niú shī xiōng wǔ xiāng niú ròu， xuǎn yòng yōu zhì jiàn zhuàng nán yáng ròu niú wéi yuán liào， yán gé 'àn zhào yī sī lán jiào guī tú zǎi， cǎi yòng chuán tǒng niú ròu jiā gōng gōng yì tè zhì 'ér chéng。 jīng yán gé de wèi shēng jiǎn yì， wán quán fú hé guó jiā shí pǐn wèi shēng gè xiàng zhǐ biāo。 běn pǐn fù hán duō zhǒng wéi shēng sù hé 'ān jī suān， shì gāo dàn bái、 dī zhī fáng、 gāo yíng yǎng fāng biàn shí pǐn， jù yòu sè xiān ròu nèn、 xiāng 'ér bù nì、 wèi měi kě kǒu、 biàn yú xié dài、 zhù cún hé shí yòng、 bù hán sè sù hé fáng fǔ jì děng tè diǎn。 shì hé nán běi kǒu wèi， lǎo yòu jiē yí， shì jiā yàn、 kuì zèng、 chūchāi、 lǚ yóu、 zuǒ cān zhī jiā pǐn。
　　 yī jiǔ jiǔ jiǔ nián běn chǎn pǐn bèi píng wéi tiān zhōng shí dà míng chī zhī yī。 zhù mǎ diàn jiāo tōng： zhù mǎ diàn shuǐ lù jiāo tōng biàn lì， zì rán tiáo jiàn yōu yuè， jīng guǎng xiàn guàn chuān zhù mǎ diàn nán běi。 107 guó dào、 zhōu zhèng gōng lù（ zhōu kǒu zhì zhèng yáng）、 bǎn xīn gōng lù（ bǎn qiáo zhì xīn cài） gòu chéng liǎo zhù mǎ diàn jiāo tōng de jī běn kuàng jià。
　　 jīng yóu zhù mǎ diàn huǒ chē zhàn， tōng wǎng quán guó gè dà chéng shì dōuyòu zhí dá liè chē， jiāo tōng biàn lì。 zhù mǎ diàn qì chē zhàn měi tiān dìng shí yòu bān chē tōng wǎng gè xiàn、 xiāng。 zhù mǎ diàn zhù sù： tiān lóng dà jiǔ diàn
　　 tiān lóng dà jiǔ diàn shì jīng guó jiā jīng wěi、 guó jiā wài jīng mào bù、 guó jiā lǚ yóu jú pī zhǔn lì xiàng， yǐ guó jì sì xīng jí biāo zhǔn tóu zī xīng jiàn de shè wài shāng wù jiǔ diàn。
　　 tè sè： tiān lóng dà jiǔ diàn yǐ háo huá shū shì de shè shī、 wēn xīn diǎn yǎ de huán jìng、 rè qíng zhōu dào de fú wù， xiǎng yù yì chéng。
　　 yí hé shān zhuāng
　　 yí hé shān zhuāng wèi yú tiān zhòngfēng jǐng xiù lì de gāo xīn qū wén míng lù běi duàn， huán jìng yōu yǎ， kōng qì qīng xīn， shì guān guāng lǚ yóu， zhào kāi huì yì de lǐ xiǎng xià tà zhī chù。
　　 shān zhuāng wéi zhōng guó yuán lín jiàn zhù， gǔ sè gǔ xiāng， yōng yòu gǔ jīn zhōng wài bù tóng fēng gé de háo huá tào jiān、 biāo zhǔn jiān， dà xiǎo huì yì shì yōng yòu xiān jìn yīn shì shè bèi， qí pái shì、 zhuō qiú shì、 jiàn shēn fáng、 měifà měi róng、 mù yù、 kǎ lā ok、 ktv bāo jiān， gē wǔ tīng jí qí tā yú lè chǎng suǒ shè shī qí quán。
　　 zhī má huā dà jiǔ diàn ★★★
　　 dì zhǐ zhù mǎ diàn shì wén míng lù 168 hào diàn huà（ 0396） 2818888
　　 jiàn yuàn dà shà★★★
　　 dì zhǐ zhù mǎ diàn shì jiě fàng lù 168 hào diàn huà（ 0396） 2956666
　　 xī yuàn bīn guǎn★★★
　　 dì zhǐ zhù mǎ diàn shì jiě fàng lù zhōng duàn diàn huà（ 0396） 2912800
　　 fā shí dá bīn guǎn
　　 dì zhǐ zhù mǎ diàn shì nán hǎi lù yī hào diàn huà（ 0396） 3816846
　　 yì chéng bīn guǎn
　　 dì zhǐ zhù mǎ diàn shì jiě fàng lù dōng duàn diàn huà（ 0396） 2913194
　　 zhù mǎ diàn bīn guǎn
　　 dì zhǐ zhù mǎ diàn shì fēng guāng lù běi duàn diàn huà（ 0396） 2916719
　　 cháng chéng bīn guǎn
　　 dì zhǐ zhù mǎ diàn shì fēng guāng lù diàn huà（ 0396） 2914251
　　 bó shān hú dù jiǎ cūn
　　 dì zhǐ zhù mǎ diàn dì qū bó shān hú fēng jǐng qū diàn huà（ 0396） 7262165
　　 qū hào： 0396
　　 yóu biān： 463000
　　 wèi zhì： wèi yú hé nán shěng nán bù
　　 miàn jī： 1.5 wàn píng fāng gōng lǐ
　　 rén kǒu： 795 wàn
　　 xíng zhèng qū huá： xiá zhù mǎ diàn shì hé rǔ nán、 què shān、 shàng cài、 xī píng、 suì píng、 píng yú、 zhèng yáng、 bìyáng jiǔ xiàn
　　 zhù mǎ diàn shì wèi yú hé nán shěng nán bù， dì chù huái hé liú yù。 zhè lǐ gǔ wéi jiāo tōng yào chōng， nán lái běi wǎng de xìn shǐ、 guān huàn zài cǐ zhù yì xiē mǎ， gù 'ér dé míng。
　　 zhù mǎ diàn lì shǐ yōu jiǔ， rén wén huì cuì。 zǎo zài huá xià xiān mín bù chū hóng huāng de shǐ qián shí dài， jiù zài zhè lǐ liú xià shēn shēn de lì shǐ zú jì。 jìng nèi zhì jīn yòu shàng cài xiàn fú xī huà guà tíng、 qín chéngxiàng lǐ sī mù、 kǒng zǐ shài shū tái、 xī píng xiàn zhàn guó yě liàn yí zhǐ、 luó chéng mù， xīn cài xiàn kǒng zǐ wèn jīn chù， rǔ nán xiàn tiān zhōng shān、 wù yíng tǎ jí què shān běi quán sì děng míng shèng gǔ jì， gèng yòu gé mìng gēn jù dì zhú gōu， mín zú yīng xióng yáng jìng yǔ jiāng jūn gù jū hé yá shān、 bó shān shuǐ kù、 tóng shān、 sù yā hú děng zì rán jí rén wén jǐng guān。
　　 zhù mǎ diàn měi lì fù ráo， kuàng chǎn zī yuán jí wéi fēng fù。 chū bù tàn míng de kuàng chǎn yòu 30 duō zhǒng， qí zhōng huà gōng huī yán、 bō lí yòng shā、 yíng kuàng chǔ liàng fēn bié jū quán shěng dì yī、 dì 'èr、 dì sì wèi。 1999 nián， zài zhù mǎ diàn fú niú shān yú mài fā xiàn shì jiè jí tè dà xíng jīn hóng shí kuàng chuáng， zǒng chǔ liàng zài 5000 wàn dūn yǐ shàng。
　　 zhù mǎ diàn dì chù zhōng wěi dù dì dài， shǔ běi yà rè dài yǔ nuǎn wēn dài jiāo huì guò dù de qì hòu lèi xíng , sì jì fēn míng， yǔ liàng chōng pèi， guāng zhào chōng zú， shì yí duō zhǒng zuò wù shēngzhǎng , shì guó jiā hé shěng zhòng yào de liáng yóu shēng chǎn jī dì， sù yòu “ tiān xià liáng cāng ”、“ zhōng zhōu yóu kù” hé“ zhī má wáng guó” zhī chēng。 nián liáng shí zǒng chǎn jū quán shěng de 1/10， zhī má chǎn liàng zhàn shì jiè zǒng chǎn liàng de 1/10， yóu liào chǎn liàng jū hé nán shěng dì yī wèi， ròu lèi、 qín lèi zǒng chǎn liàng fēn jū quán shěng dì 'èr、 dì sān wèi。 bìyáng wéi quán guó xiāng gū dì yī dà xiàn， zhèng yáng wéi quán guó huā shēng dì yī dà xiàn， píng yú wéi quán guó bái zhī má shēng chǎn dì yī dà xiàn。 shàng cài de huā mù、 què shān de bǎn lì、 rǔ nán de shū cài děng tè sè nóng yè zài quán shěng nǎi zhì quán guó yòu jiào gāo de zhī míng dù。
　　 zhù mǎ diàn dì qū de shān， shān shān dié cuì， shān shān jǐn xiù。 zhù mǎ diàn dì qū de shuǐ， shuǐ shuǐ wǔ mèi， shuǐ shuǐ qí nǐ。 wèi yú zhù mǎ diàn shì yǐ nán 40 gōng lǐ（ què shān xiàn jìng nèi） de bó shān， jùn 'ér bù xiǎn。 hú zhōng yòu shān， shān zhōng yòu hú。 shān shuǐ xiāng yǐ， hún rán yī tǐ。 bó shān de shuǐ， yǐ tā shàonǚ bān de tián jìng hé wǔ mèi， lìng rén zàn bù jué kǒu。 yǔ zhè míng shān xiù shuǐ gòng cún gòng róng de bó shān lín chǎng， yǐ bèi mìng míng wèiguó jiā jí sēn lín gōng yuán。
　　 bó shān hú lín jìn yà rè dài， shì hé shēng gè zhǒng lín mù huā cǎo， sēn lín fù gài shuài wéi 75%， kù qū qīng cōng nóng yù， hú qū zhōu wéi yuǎn shān jìn xiù， zài qīng qīng cāng cāng zhōng dàn rán luó liè， chèn qǐ hào miǎo de hú shuǐ， qīng xīn míng jìng， fēng guāng yí rén shì xiū xián bì shǔ yóu lǎn shèng dì。
　　　 chá yá shān， xì fú niú shān dōng yuán yú mài， yòu míng chá 'é shān， líng lóng shān， yīn qí fēng yì shí， quǎn yá jiāo cuò 'ér dé míng， xiǎng yòu " zhōng zhōu pén jǐng " zhī měi yù。 chá yá shān， wèi yú hé nán shěng suì píng xiàn chéng xī 25 gōng lǐ chù。 jiāo tōng、 tōng xùn biàn lì， 107 guó dào， jīng zhū gāo sù gōng lù、 jīng guǎng tiě lù héng guàn xiàn jìng。 chá yá shān shì shěng jí fēng jǐng míng shèng qū， miàn jī 50 píng fāng gōng lǐ， píng jūn hǎi bá 600 mǐ。 chá yá shān， shān shì xiǎn yào， shì lì dài bīng jiā bì zhēng zhī dì。 chūn qiū shí dài， wú chǔ zài cǐ zhēng xióng， wú wáng sǐ hòu zàng yú tiān mó fēng xià， lì jìn cāng sāng， " wú wáng mù " réng zài； táng dài wáng xiān zhī bù jiāng ràng céng tún bīng yú cǐ， hòu huáng cháo yǔ shàng ràng hé lì shǒu shān xiàn yòu " huáng cháo dòng "； míng mò nóng mín qǐ yì jūn lǐ zì chéng de jiù fù gāo yíng xiáng jìn zhù chá yá shān zuò dà běn yíng， xiàn cún " diǎn jiāng tái " hé " gāo guān tíng " wéi zhèng。
jī běn gài shù Basic Overview
　　 zhù mǎ diàn shì（ yīng yǔ： ZhumadianCity； hàn yǔ pīn yīn： ZhùMǎDiànShì）。 bié chēng :" tiān zhōng、 yì chéng、（ dǎ zào ‘ wèi lái ’ yì dū） " děng zhù mǎ diàn tiān zhōng tǎ
　　 jīng wěi dù
　　 běi wěi 32°18'--33°35'， dōng jīng 113°10'--115°12'
　　 guó jiā
　　 zhōng huá rén mín gòng hé guó（ People'sRepublicofChina）
　　 shěng fèn
　　 hé nán shěng（ HenanProvince）
　　 xiá qū
　　 xiàn xiá yì chéng qū hé xī píng、 suì píng、 shàng cài、 xīn cài、 rǔ nán、 píng yú、 què shān、 zhèng yáng、 bìyáng jiǔ xiàn。
　　 zhèng fǔ
　　 zhù mǎ diàn shì rén mín zhèng fǔ zhù yì chéng qū。 shì wěi shū jì： huà yòu xūn； shì cháng： liú guó qìng
　　 miàn jī
　　1.5 wàn píng fāng gōng lǐ
　　 rén kǒu
　　847 wàn (2008 nián )
　　 shí jiān
　　 běi jīng shí jiān（ zhōng guó biāo zhǔn shí jiān）。 UTC+8。
　　 yóu zhèng biān mǎ
　　463000
　　 diàn huà qū hào
　　0396（ +86）
　　 qì chē pái zhào
　　 yù Q
　　 fāng yán
　　 zhōng yuán guān huà（ xú huái piàn）
　　 chéng zhèn huà shuài
　　27.8%（ 2008 nián）
　　 zhù mǎ diàn （ ZhùMǎDiàn） wèi yú hé nán shěng zhōng nán bù， běi jiē lěi hé shì， nán lín xìn yáng shì， dì chù huái hé shàng yóu de qiū líng píng yuán dì qū。 gǔ wéi lì dài guān dào， yīn shè yì zhàn 'ér dé míng， sù yòu“ yù zhōu zhī fù dì， tiān xià zhī zuì zhōng” zhī chēng。 shì qín chéngxiàng lǐ sī，《 sōu shén jì》 de zuò zhě、 zhōng guó zhì guài xiǎo shuō chuàng shǐ rén gān bǎo，《 shén miè lùn》 de zuò zhě、 wéi wù zhù yì sī xiǎng jiā fàn zhěn děng lì shǐ míng rén de gù xiāng； cài shì、 jīn shì、 jiāng shì jiā zú de fā xiáng dì； chóngyáng jié de fā yuán dì hé zhōng guó“ sì dà chuán qí” liáng zhù 'ài qíng gù shì de fā yuán dì zhī yī， yě shì“ pán gǔ kāi tiān dì” měi lì shén huà chuán shuō de fā xiáng dì。
jiāo tōng yùn shū Transportation
　　 zhù mǎ diàn shì chǔyú zhōng guó nán běi jiāo tōng tōng dào， qū wèi yōu shì míng xiǎn。 jīng guǎng tiě lù、 zhèng zài xīng jiàn de shí wǔ gāo sù tiě lù guàn chuān xī píng、 suì píng、 yì chéng qū、 què shān děng qū xiàn。 zhèng zhōu jī chǎng dà bā zhí dá shì nèi， dōng yòu fù yáng jī chǎng， xī yòu nán yáng jī chǎng， nán bù yòu xīng jiàn zhōng de xìn yáng míng gǎng jī chǎng。
　　 gōng lù
　　 zhù mǎ diàn shì jìng nèi gāo sù、 guó、 shěng、 xiàn、 xiāng、 cūn、 zhuān yòng gōng lù wǎng zǒng lǐ chéng 18374 gōng lǐ。 qí zhōng： yǐ jiàn tōng chē de gāo sù gōng lù 5 tiáo（ jīng gǎng 'ào gāo sù 119.1 gōng lǐ、 hù shǎn gāo sù 34 gōng lǐ、 xīn mì gāo sù 164.1 gōng lǐ、 dà guǎng gāo sù 53 gōng lǐ、 mì tóng gāo sù 6.8 gōng lǐ）， tōng chē zǒng lǐ chéng 377 gōng lǐ； guó dào 2 tiáo（ G106 jīng guǎng xiàn、 G107 jīng shēn xiàn）， zǒng lǐ chéng 156 gōng lǐ； shěng dào 11 tiáo（ běi nán zòng xiàn S206 shāng tóng xiàn、 S213 wú huáng xiàn、 S219 yǒng dìng xiàn、 S220 qī yǐ xiàn、 S224 què píng xiàn、 S234 píng tóng xiàn 7 tiáo， dōng xī héng xiàn S331 gāo lán xiàn、 S333 zhāng nán xiàn、 S334 jūn 'èr xiàn、 S335 táng xī xiàn 4 tiáo）， tōng chē zǒng lǐ chéng 1190 gōng lǐ； xiàn dào 26 tiáo（ běi nán zòng xiàn 17 tiáo： X002 － X034， dōng xī héng xiàn 9 tiáo： X001－ X017）， tōng chē zǒng lǐ chéng 1546 gōng lǐ（ qí zhōng pū zhuāng lù miàn 1375 gōng lǐ）； xiāng dào 146 tiáo， zǒng lǐ chéng 2112 gōng lǐ（ qí zhōng pū zhuāng lù miàn 1632 gōng lǐ）； cūn dào zǒng lǐ chéng 12913 gōng lǐ（ qí zhōng pū zhuāng lù miàn 6556 gōng lǐ） ; zhuān yòng gōng lù zǒng lǐ chéng 90 gōng lǐ。 quán shì gōng lù mì dù wéi 122 gōng lǐ / bǎi píng fāng gōng lǐ， dī yú quán shěng píng jūn gōng lù mì dù 13 gè bǎi fēn diǎn。
　　 tiě lù
　　 jīng guǎng tiě lù zòng guàn nán běi， tú jīng què shān、 yì chéng qū、 suì píng、 xī píng， dān chéng quán cháng 115.29 gōng lǐ， shè chē zhàn 12 gè， qí zhōng zhù mǎ diàn chē zhàn wéi yī děng jiá jí kè huò zhōng jiān zhàn。
　　 shuǐ lù
　　 quán shì xiàn yòu huò yùn chuán bó jīng yíng gōng sī 16 jiā， fēn bié shì xīn cài、 shàng cài、 rǔ nán、 píng yú、 xī píng 5 jiā jí tǐ háng yùn gōng sī hé 11 jiā yòu xiàn gōng sī， guǎn lǐ rén yuán 150 yú rén， cóng yè rén yuán 8000 yú rén。 wǒ shì xiá qū nèi hóng hé、 rǔ hé liǎng hé xiàn bù néng tōng háng， yuán yòu chuán mín jiāng chuán bó de shēng chǎn jīng yíng huó dòng zhuǎn yí dào cháng jiāng、 huái hé liú yù。 xiàn yòu 10 yú jiā huò wù dài lǐ jī gòu zài cháng jiāng yán xiàn zhòng yào gǎng kǒu chéng shì shè lì bàn shì chù。 mù qián wǒ shì yòu shěng jì zhuān yè huò wù yùn shū chuán bó 600 yú sōu， zǒng dūn wèi 55 wàn dūn， nián wán chéng yùn liàng 480 wàn dūn、 wán chéng huò yùn zhōu zhuǎn liàng 15 yì dūn gōng lǐ。 wǒ shì xiàn yòu bó shān、 bǎn qiáo、 sòng jiā chǎng、 sù yā hú 4 zuò dà zhōng xíng shuǐ kù， kù qū miàn jī yuē 115 píng fāng gōng lǐ， tōng háng lǐ chéng 55 gōng lǐ。 quán shì gòng yòu 92 dào dù kǒu , yǐ wán chéng 34 dào nóng cūn dù kǒu de gǎi zào， hái yòu 58 dào nóng cūn dù kǒu jí 91 sōu nóng yòng dù chuán méi yòu gǎi zào。
lì shǐ yán gé History
　　gǔ dài
　　 zhù mǎ diàn jiāo tōng dì tú zǎo zài jù jīn 18000 duō nián yǐ qián zhè lǐ jiù yòu rén lèi fán yǎn shēng xī。 zài jù jīn yuē 4500 nián de yáng zhuāng xīn shí qì wén huà yí zhǐ zhōng fā xiàn yòu dì miàn shì fáng jī、 ér tóng wèng guān、 jiào xué、 jīng zhì de shí qì hé gè zhǒng gè yàng de táo qì， shuō míng zhè lǐ yǐ yòu fáng wū hé cūn zhuāng， chǎn shēng liǎo nóng yè、 xùmù yè， zhì táo zhì shí de shǒu gōng yè yě bǐ jiào fā dá。 suí zhe shēng chǎn de fā zhǎn， chǎn shēng liǎo sī yòu zhì hé jiē jí de méng yá。 zhōu miè shāng hòu， zhōu wǔ wáng fēn fēng zhū hòu， fēn qí xiōng dù jù cài。 zhè lǐ yòu cài（ jīn shàng cài xiàn）、 lǚ（ jīn xīn cài xiàn）、 shěn（ jīn píng yú xiàn jí rǔ nán xiàn dōng bù， zhèng yáng xiàn běi bù )、 jiāng ( jīn zhèng yáng xiàn jí què shān xiàn nán bù )、 dào ( jīn què shān xiàn běi bù、 rǔ nán xiàn xī bù hé yì chéng qū )、 fáng ( jīn suì píng xiàn )、 bǎi ( jīn xī píng xiàn )、 zhōng ( jīn bìyáng xiàn ) děng xiǎo fēng guó。 zhàn guó shí qī， zhè xiē xiǎo fēng guó xiān hòu bèi chǔ guó tūn bìng， zhàn guó qī xióng cháng qī zài zhè lǐ xiāng hù gōng fá。 gōng yuán qián 223 nián， qín jiāng lǐ xìn shuài 20 wàn dà jūn gōng chǔ ． zài píng yú ( jīn píng yú xiàn xī běi shè qiáo xiāng gǔ chéng cūn ) yǔ chǔ jūn jī zhàn sān tiān sān yè， qín jūn bài běi。 dì 'èr nián， qín jiāng wáng jiǎn fèng 60 wàn dà jūn， zhàn lǐng liǎo chén ( jīn huái yáng xiàn ) zhì píng yú zhī jiān de dà piàn dì pán chǔ wáng diào dà jūn dào píng yú yī dài yíng zhàn， qín jūn jiān bì yán shǒu， bù yǔ chǔ jūn jiāo zhàn， hòu wáng jiǎn chéng chǔ jūn dōng tuì zhī jī。 pài jīng bīng zhuī jī， dà bài chǔ jūn .
　　 gōng yuán qián 221 nián， qín tǒng yī liù guó。 qín shǐ huáng fèi fēn fēng， shè jùn xiàn， jīn zhù mǎ diàn shì xiān shǔ yǐng chuān jùn ( yě suǒ jīn yǔ zhōu shì )。 hòu shǔ chén jùn ( zhì suǒ jīn huái yáng xiàn )、 zài qín miè liù guó， jiàn lì fēng jiàn de tǒng yī wáng cháo de zhàn zhēng zhōng， chéngxiàng lǐ sī ( jīn shàng cài rén ) qǐ liǎo zhòng yào zuò yòng。 tā shì zhōng guó lì shǐ shàng yī wèi zhù míng de zhèng zhì jiā。 yóu yú qín wáng cháo de cán bào tǒng zhì， gōng yuán qián 209 nián bào fā liǎo rǔ nán rén chén shèng lǐng dǎo de wǒ guó lì shǐ shàng dì yī cì nóng mín dà qǐ yì， qǐ yì jūn gōng zhàn chén xiàn ( jīn huái yáng xiàn ) hòu， jiàn lì“ zhāng chǔ” zhèng quán hòu chén shèng bèi pàn tú shā hài， dàn qín wáng cháo zhōng yú zài nóng mín qǐ yì de liè huǒ zhōng fù miè．
　　 xī hàn gāo dì sì nián ( gōng yuán qián 203 nián ) zhì rǔ nán xíng， jùn zhì rǔ yáng ( zhì suǒ zài jīn píng yú xiàn xī běi shè qiáo xiāng gǔ chéng cūn )， lì shǔ yù zhōu cì shǐ bù， xiá rǔ yáng ( jīn rǔ nán xiàn )， ān chéng ( jīn rǔ nán xiàn dōng nán )、 yáng chéng ( jīn píng yú xiàn xī běi )． xīn cài、 shèn yáng ( jīn zhèng yáng xiàn ) děng 37 xiàn。 liǎng hàn shí qī， rǔ nán jùn de jīng jì、 wén huà zhú bù fā zhǎn， chū xiàn liǎo fán róng jǐng xiàng。 hàn wǔ dì yuán guāng nián jiān， rǔ nán jùn xīng xiū liǎo hóng xì bēi， kuà jīn píng yú、 rǔ nán， zhèng yáng、 xīn cài、 xī xiàn wǔ xiàn， guàn gài nóng tián shù wàn mǔ。 xī hàn yuán dì shí zài jīn bìyáng xiàn xiū liǎo mǎ rén bēi， guàn gài nóng tián wàn yú qǐng。 dōng hàn hé dì yǒng yuán nián jiān， rǔ nán tài shǒu hé chǎng zài hóng xì bēi xiū fù diāo yáng jiù qú ( zài jīn xīn cài xiàn běi )， xīn kěn shuǐ tián 3 wàn duō qǐng。 líng dì zhōng píng nián jiān， rǔ nán tài shǒu diào jí mín gōng zài hóng xì bēi dà bà shàng yòng shí kuài xiū zhù shuǐ zhá， jìn yī bù kuò dà liǎo guàn gài miàn jī。 hàn dài hóng xì bēi、 mǎ rén bēi děng shuǐ lì gōng chéng de xīng jiàn， dà dà gǎi shàn liǎo nóng yè shēng chǎn tiáo jiàn， shǐ rǔ nán jùn chéng wéi quán gāng zuì fù shù de dì qū zhī yī。 liǎng hàn shí qī rǔ nán jùn rén cái bèi chū， zài《 hòu hàn shū》 hé《 fēng sú tōng yì》 zhōng liè yòu zhuànjì、 liú xià xìng míng de rǔ nán jùn guān lì、 míng shì dá 100 duō rén， yīn cǐ yòu“ rǔ bàn cháo”、“ rǔ nán gù duō qí shì” zhī chēng
　　 sān guó shí qī， jīn zhù mǎ diàn shì shǔ wèi， wéi rǔ nán jùn、 nán yáng jùn fēn xiá。 xī jìn fēn rǔ nán jùn zhì rǔ yīn nà． dōng jìn shí xiān shǔ qián qín， hòu shǔ dōng jìn、 hòu qín、 hòu zhào、 qián yàn。 nán běi cháo shí qī dà bù shǔ rǔ nán xíng、 nán cháo sòng wén dì zài rǔ nán jùn zhì suǒ qiáo lì sī zhōu， shǐ chēng rǔ nán wéi xuán hù běi wèi chū gǎi sī zhōu wéi yù zhōu， yǐ hòu yòu duō cì gēngmíng。 suí dà yè chū gǎi wéi rǔ nán jùn， lì shǔ yù zhōu， bìyáng shǔ yù zhōu huái 'ān jùn。 táng sòng shí qī fēn shǔ cài、 táng 'èr zhōu。 táng xuán zōng tiān bǎo yuán nián， gèng zhōu wéi jùn， táng sù zōng qián yuán chū yòu gǎi rǔ nán jùn wéi yù zhōu。 huī fù táng zhōu。 bǎo yìng chū dài zōng huì gǎi yù zhōu wéi cài zhōu。 sòng gāo zōng jiàn yán sān nián (1129 nián )， jīn gōng xiàn cài zhōu， zhì cài zhōu zhèn nán jūn。 yuán chū fēn shǔ cài、 xī、 chén、 táng sì zhōu。 yuán zhì yuán sān shí nián (1293 nián ) shēng cài zhōu wéi rǔ níng fǔ， bìyáng guī nán yáng fǔ。
　　 jìn dài
　　 zhù mǎ diàn qì xiàng tǎ yè jǐng míng qīng shí qī， jīn zhù mǎ diàn shì fēn shǔ rǔ níng fǔ hé nán yáng fǔ， lì hé nán dào。 jīng guò yuán mò duō nián de zhàn zhēng， rǔ níng dì qū rén kǒu ruì jiǎn， mǎn mù huāng liáng。 míng tài zǔ xià lìng bǎ tài hú liú yù hé shān xī wú dì nóng mín qiān zhì yù nán。 dāng shí rǔ níng fǔ gè xiàn jiē shōu dà pī yí mín， dà piàn huāng dì bèi kāi kěn qǐ lái zhǒng shàng zhuāng jià。 qīng chū zhèng fǔ cǎi qǔ jiǎng lì kěn huāng cuò shī， míng lìng xuān bù míng cháo fān wáng de tǔ dì。 shuí gēngzhòng guī shuí suǒ yòu。 rǔ níng zhī fǔ jīn zhèn bǎ míng chóng wáng fǔ bà zhàn de 6000 duō qǐng tǔ dì， dēng jì zào cè， chéng rèn guī yuán lái de diàn nóng suǒ yòu。 rǔ níng fǔ de dì fāng guān lì zhòng shì xīng xiū shuǐ lì， qīng yōng zhèng wǔ nián zhì qī nián， rǔ yáng、 shàng cài、 xīn cài、 què shān、 xī píng、 suì píng、 píng yú qī xiàn shū jùn zhì lǐ hé dào， gōu qú 327 tiáo， gǎi shàn liǎo nóng yè shēng chǎn tiáo jiàn， jiǎn qīng liǎo hóng lào zāi hài， cù jìn chǎng shēng chǎn de fā zhǎn。
　　 yā piàn zhàn zhēng hòu， zhōng guó zhú jiàn lún wéi bàn zhí mín dì bàn fēng jiàn shè huì， shè huì máo dùn shí fēn tū chū， nóng mín qǐ yì cǐ qǐ bǐ fú。 1851 nián píng yú yī dài bào fā bái lián jiào qǐ yì。 1853 nián tài píng jūn běi fá jìn rù rǔ níng dì qū。 1860 nián yǐ píng yú wéi zhōng xīn bào fā liǎo chén dà xǐ lǐng dǎo de niǎn jūn dà qǐ yì。 niǎn jūn zhuǎn zhàn 'è yù lǔ wǎn sì shěng， chén zhòng dǎ jī liǎo qīng wáng cháo de fǎn dòng tǒng zhì。 1900 nián wéi xiǎng yìng yì hé tuán de fǎn dì dǒu zhēng， què shān、 bìyáng、 suì píng děng dì xiān qǐ liǎo fǎn yáng jiào dǒu zhēng， fǎn kàng dì guó zhù yì de zōng jiào qīn lüè。 1906 nián suì píng yī dài bào fā liǎo miáo jīn shēng lǐng dǎo de“ rén yì huì” qǐ yì。 tóng shí zī chǎn jiē jí mín zú mín zhù gé mìng de làng cháo zhú jiàn bō jí zhù mǎ diàn shì。 1906 nián xīn cài xiàn de mén zǐ gù、 liú cuì xuān děng cān jiā liǎo tóng méng huì。 1907 nián tóng méng huì xīn cài zhī bù chéng lì， rèn zhī míng wéi zhī bù cháng。 cǐ shí xīn cài jí tóng méng huì yuán liú jī xué cóng rì běn huí guó hòu jī jí xuān chuán zī chǎn jiē jí mín zhù sī xiǎng． xīn cài yī shí chéng wéi yù nán mín zhù gé mìng de zhōng xīn。
　　 mín guó 'èr nián (1913 nián )， rǔ níng fǔ gǎi chēng xiàng nán dào． 1918 nián gǎi wéi rǔ yáng dào。 1927 nián fèi dào， guó mín dǎng shè hé nán shěng xíng zhèng dì bā qū zhuān yuán gōng shǔ， zhù rǔ nán。 1919 nián de“ wǔ sì” yùn dòng jiē kāi liǎo zhōng guó xīn mín zhù zhù yì gé mìng de xù mù， cù jìn liǎo zhù mǎ diàn shì rén mín de xīn jué xǐng． guǎng dà qīng nián mǎn huái 'ài guó rè qíng， tóu rù hōng hōng liè liè de fǎn dì 'ài guó yùn dòng。 zhōng guó gòng chǎn dǎng chéng lì hòu， zhù mǎ diàn shì rén mín zài dǎng de lǐng dǎo xià jī jí kāi zhǎn gōng rén yùn dòng hé nóng mín yùn dòng， fǎn duì dì guó zhù yì hé běi yáng jūn fá， 1922 nián xià， zhù mǎ diàn huǒ chē zhàn chéng lì liǎo tiě lù gōng rén jù lè láng， qiū gǎi míng jīng hàn tiě lù zǒng gōng huì zhù mǎ diàn fēn huì， zhè shì zài dǎng de lǐng dǎo xià zhù mǎ diàn shì jiàn lì zuì zǎo de gōng rén zǔ zhì。 1923 nián 2 yuè zhù mǎ diàn de tiě lù gōng rénshēn jiā liǎo zhèn jīng zhōng wài de jīng hàn tiě lù dà bà gōng。 1925 nián“ wǔ sà” yùn dòng shí qī， zhù mǎ diàn gè dì zǔ zhì gōng rén bà gōng， xué shēng bà kè， shāng rén bà shì， fèn nù shēng tǎo yīng、 rì dì guó zhù yì de bào xíng， shēng yuán shàng hǎi、 guǎng zhōu děng dì de fǎn dì dǒu zhēng。 tóng shí nóng mín yùn dòng péng bó kāi zhǎn qǐ lái。 1926 nián zài wài dì qiú xué de zhù mǎ diàn jí de gòng chǎn dǎng yuán、 gòng qīng tuán yuán lǐ míng qí、 zhāng jiā duó、 zhāng yào chǎng， mǎ shàng dé ( yáng jìng yǔ )、 kǒng jiàn wǔ、 yú xiù mín děng lì yòng jiàqī fǎn xiāng， kāi zhǎn gé mìng xuān chuán huó dòng。 chéng lì liǎo yǐ zhāng jiā duó rèn shū jì de zhōng gòng zhù mǎ diàn tè bié zhī bù jí zhèng yáng、 rǔ nán、 què shān děng 7 gè dǎng xiǎo zǔ。 1927 nián 4 yuè wéi yíng jiē běi fá， zhù mǎ diàn tè bié zhī bù lǐng dǎo liǎng wàn yú míng nóng mín wǔ zhuāng jǔ xíng bào dòng， yī jǔ xiāo miè běi yáng jūn 200 yú rén， shǒu cì jiě fàng què shān xiàn chéng， jiàn lì liǎo hé nán shěng dì yī gè xiàn jí gōng nóng gé mìng zhèng quán què shān xiàn lín shí zhì 'ān wěi yuán huì， zài zhōng guó gé mìng shǐ shàng xiě xià liǎo guāng huī de yī yè。 běi fá jūn dǐ dá zhù mǎ diàn hòu， shòu dào gè jiè qún zhòng de rè liè huān yíng 5 yuè 15 rì zhì 17 rì， běi fá jūn yǔ fèng xì jūn fá zài shàng cài、 xī píng zhǎn kāi jī zhàn， běi fá jūn qǔ dé zhòng dà shèng lì； cóng cǐ， běi yáng zhèng fǔ zài hé nán de tǒng zhì xuān gào zhōng jié。
　　 dì 'èr cì guó nèi gé mìng zhàn zhēng shí qī， zhù mǎ diàn shì shì xīn jūn fá xiāng hù gōng fá de zhàn chǎng wèile fǎn kàng guó mín dǎng de fǎn dòng tǒng zhì， 1927 nián 11 yuè 1 rì zài zhōng gòng zhù mǎ diàn tè bié zhī de lǐng dǎo xià． zhāng jiā duó、 mǎ shàng dé děng chéng lì liǎo què shān xiàn gé mìng wěi yuán huì， bìng nán xià sì wàng shān， yǔ xìn yáng nóng mín jūn huì hé， gòng jiàn sì wàng shān gé mìng gēn jù dì。 liú diàn qiū shōu qǐ yì jiē kāi liǎo hé nán tǔ dì gé mìng de xù mù， zài yù nán bō xià liǎo wǔ zhuāng jǔ mìng dǒu zhēng de huǒ zhǒng。 cǐ hòu rǔ què biān dì 'èr cì nóng mín bào dòng、 rǔ nán shuǐ tún qǐ yì、 zhèng yáng bái gōu miào děng shí duō qǐ wǔ zhuāng bào dòng xiān hòu bào fā， wéi 'è yù wǎn sū qū de jiàn lì zuò chū liǎo jī jí de gòng xiàn。
　　 kàng rì zhàn zhēng bào fā hòu， zhù mǎ diàn shì rén mín gāo jǔ kàng rì mín zú tǒng yī zhàn xiàn de qí zhì， jī jí zǔ zhì kàng rì wǔ zhuāng。 1937 nián 11 yuè 'è yù biān shěng wěi gǎi wéi yù nán tè wěi， jiāng yù nán hóng jūn yóu jī duì gǎi biān wéi yù nán rén mín kàng rì dú lì tuán， bù jiǔ yòu gǎi biān wéi xīn sì jūn dì sì zhī duì dì bā tuán duì， 1938 nián yuán mén， dì bā tuán hé zhōng gòng yù nán tè wěi jìn zhù què shān xiàn zhú gōu zhèn。 11 yuè 23 rì yǐ hú fú ( liú shǎo qí ) wéi shǒu de zhōng gòng zhōng yāng zhōng yuán jú hé hé nán shěng wěi jìn zhù zhú gōu。 zhōng yāng hái xiān hòu pài péng xuě fēng、 lǐ xiān niàn、 chén shǎo mǐn děng lái zhú gōu lǐng dǎo gōng zuò， zài zhōng yuán dì qū fàng shǒu fā dòng qún zhòng． zhuàng dà kàng rì lì liàng， hěn kuài dǎ kāi chǎng dí hòu kàng rì dǒu zhēng de xīn jú miàn； zhú gōu chéng wéi xīn sì jūn chéngzhǎng zhuàng dà de yī gè zhòng yào jī dì。 xīn sì jūn dì sì shī、 dì wǔ shī hé dì 'èr shī yī bù de jī shí bù duì dōushì cóng zhè lǐ shān fā， huì hé gè dì dǎng suǒ lǐng dǎo de wǔ zhuāng lì liàng 'ér fā zhǎn qǐ lái de， zhú gōu yī shí chéng wéi gòng chǎn dǎng“ zài zhōng yuán dì qū fā zhǎn de yī gè zhòng yào zhèn dì hé zhàn lüè zhī chēng diǎn”， wéi zhōng yuán dì qū kàng zhàn zuò chū chǎng zhòng yào gòng xiàn， bèi yù wéi“ xiǎo yán 'ān”。 zhú gōu dǎng zǔ zhì de cún zài， yǐn qǐ chǎng guó mín dǎng fǎn dòng pài de zēng hèn， 1939 nián 11 yuè 11 rì， guó mín dǎng dì fāng wǔ zhuāng 1800 yú rén， tū xí xīn sì jūn dì bā tuán zhú gōu liú shǒu chù， cán shā xīn sì jūn gànbù、 zhàn shì、 shāng yuán、 jiā shǔ jí gé mìng qún zhòng 200 yú rén， zhì zào liǎo zhèn jīng quán guó de“ zhú gōu cǎn 'àn”。 1944 nián， rǔ nán、 què shān、 xī píng、 suì píng、 shàng cài děng dì xiāng jì lún yú rì kòu zhī shǒu。 wèile yòu xiào dì dǎ jī rì kòu hé guó mín dǎng wán gù pài， yù nán yóu jī bīng tuán yǐ wǔ gè lián de bīng lì zǔ chéng xiān qiǎn duì， jiàn lì liǎo yǐ hú chōng diàn wéi zhōng xīn de rǔ、 zhèng、 què kàng rì gēn jù dì， bìng xiān hòu zài què shān de yǐ fēng、 mǎ yǐ shān、 dà lè shān hé bìyáng de bǎn qiáo fā dòng gōng jī， jiān miè guó mín dǎng tè wù wǔ zhuāng hé dì fāng wǔ zhuāng shù bǎi rén， jiàn lì liǎo yǐ zhú gōu、 gū shān chōng wéi zhōng xīn de kàng rì gēn jù dì。 zhōng gòng yù nán dì wěi、 zhuān yuán gōng shǔ hé jūn fēn qū zài gū shān chōng chéng lì。 yù nán yóu jī bīng tuán kuò chōng wéi hé nán tǐng jìn bīng tuán hòu， kāipì liǎo yǐ chá yá shān wéi zhōng xīn de yù zhōng gēn jù dì， shè zhì yù zhōng dì wěi， zhuān yuán gōng shǔ hé jūn fēn qū děng dǎng zhèng jūn jī guān。 kàng zhàn shèng lì hòu， guó mín dǎng zhèng fǔ zhì rén mín de hé píng yuàn wàng yú bù gù， gōng rán tiǎo qǐ nèi zhàn， pài zhòng bīng xiàng yù zhōng、 yù nán gé mìng gēn jù dì dà jǔ jìn gōng， zài lǐ xiān niàn、 zhèng wèi sān、 wáng zhèn děng lǐng dǎo xià， zhōng yuán jiě fàng jūn yú 1946 nián 6 yuè chéng gōng dì zǔ zhì liǎo“ zhōng yuán tū wéi”。 bìng zài sì wàng shān chéng lì 'è yù gōng wěi dú lì yù nán zhī duì hé xìn què tóng gōng wěi yóu jī duì。 jì xù jiān chí gé mìng dǒu zhēng。 1947 nián 7 yuè， liú bó chéng、 dèng xiǎo píng shuài lǐng jìn jì lǔ yù yě zhàn jūn zhù lì zài zhèng yáng léi gǎng、 wáng zhuāng yī dài、 yǔ dí rén jué zhàn， qiáng dù rǔ hé， tǐng jìn dà bié shān， chén gēng， xiè yù zhì dà jūn yán píng hàn lù nán xià， zài suì píng hé xī píng zhī jiān de zhù wáng zhài jiān miè guó mín dǎng dì wǔ bīng tuán sī lìng bù hé zhěng biān dì sān shī wàn yú rén， fú lǔ dí cān móu cháng yǐ xià guān bīng 8000 duō rén。 1949 nián chū huái hǎi zhàn yì jié shù hòu、 quán shì gè xiàn xiān hòu huò dé jiě fàng。 zhù mǎ diàn shì de rén mín qún zhòng， zhōng yú zài dǎng de lǐng dǎo xià， sòng zǒu liǎo hēi 'àn， yíng lái liǎo lí míng。 1949 nián 3 yuè， jiàn lì què shān zhuān qū， xiá rǔ nán、 xìn yáng、 shàng cài， xīn cài、 zhèng yáng， xī píng、 suì píng、 què shān bā xiàn hé xìn yáng、 zhù mǎ diàn èr shì。 8 yuè， zhuān shǔ qiān zhù xìn yáng shì， gǎi chēng xìn yáng zhuān qū。 1965 nián 6 yuè 15 rì guó wù yuàn pī zhǔn hé nán shěng zēng shè zhù mǎ diàn dì qū， 2000 nián 6 yuè 8 rì jīng guó wù yuàn pī zhǔn chè dì shè shì。 quán shì xiá 9 xiàn 1 qū， 192 gè xiāng zhèn、 bàn shì chù（ xiāng 121 gè， zhèn 56 gè， jiē dào bàn shì chù 15 gè）， 2662 gè xíng zhèng cūn， 141 gè jū mín wěi yuán huì。
dì lǐ huán jìng Geographical environment
　　wèi zhì
　　 zhù mǎ diàn shì wèi yú hé nán shěng nán bù， dì chù běi wěi 32º18’ ~33º35’、 dōng jīng 113º10’ ~115º12’。 dōng xī cháng 191.5 gōng lǐ， nán běi kuān 137.5 gōng lǐ， zǒng miàn jī 15083 píng fāng gōng lǐ， zhàn quán shěng zǒng miàn jī 8.9%。 dōng yǔ 'ān huī shěng fù yáng shì jiē rǎng， xī yǔ nán yáng shì xiāng lián， běi yǔ zhōu kǒu、 píng dǐng shān hé lěi hé wéi jiè， nán yǔ xìn yáng shì pí lín。
　　 dì mào
　　 zhù yào yòu shān dì、 qiū líng、 gǎng dì、 píng yuán děng dì mào lèi xíng。 shān dì bāo kuò yù nán tóng bǎi shān xiàng xī yán shēn de yú mài， shān dì miàn jī wéi 1950 píng fāng gōng lǐ， zhàn quán shì tǔ dì zǒng miàn jī de 13%。
　　 qì hòu
　　 zhù mǎ diàn shì dì chù běi yà rè dài yǔ nuǎn wēn dài de guò dù dì dài， qì hòu wēn hé， yǔ liàng chōng pèi， guāng zhào chōng zú， nián píng jūn qì wēn zài 14.9--15 dù zhī jiān， nián píng jūn jiàng yǔ liàng wéi 850--960 háo mǐ， xī bù wéi qiǎn shān qiū líng， dōng bù wéi guǎng kuò píng yuán。
　　 hé liú
　　 cóng běi dào nán yǐ cì shì： hóng hé、 rǔ hé、 qín tóu hé。
　　 hé liú dōushì huái hé hé cháng jiāng de zhī liú， fēn dōng xī liǎng gè liú xiàng。 xiàng dōng liú zhě shǔ huái hé de zhī liú， xiàng xī liú zhě wéi cháng jiāng de zhī liú。 liǎng zhě jūn fā yuán yú xī bù shān qū de shān gǔ dì dài。 liú yù miàn jī dà yú 1000 píng fāng gōng lǐ de hé liú yòu 5 tiáo， dà yú 100 píng fāng gōng lǐ de yòu 42 tiáo。
　　 hóng hé
　　 hóng hé fā yuán yú wǔ gāng shì lóng tóu shān， liú jīng wǔ yáng、 xī píng、 shàng cài、 píng yú、 xīn cài， yú huái bīn xiàn hóng hé kǒu huì rù huái hé， quán cháng 326km， bān tái yǐ xià yòu fēn hóng dào cháng 74km， liú yù miàn jī 12325km2。 liú yù xíng zhuàng shàng kuān xià zhǎi， chū liú bù chàng， yì chéng shuǐ zāi。 rǔ hé shì hóng hé de zhù yào zhī liú， fā yuán yú bìyáng wǔ fēng shān， jīng liú suì píng、 rǔ nán、 zhèng yáng、 píng yú， zài xīn cài xiàn bān tái cūn huì rù hóng hé， quán cháng 222km， liú yù miàn jī 7376km2。 zhēn tóu hé wéi rǔ hé de zhù yào zhī liú， fā yuán yú què shān jī guān shān， yú rǔ nán huì rù rǔ hé， hé cháng 121km， liú yù miàn jī 1841km2。 rǔ hé lìng yī zhù yào zhī liú běi rǔ hé， fā yuán yú xī píng xiàn yáng zhuāng hé suì píng xiàn chá yá shān， jīng shàng cài、 rǔ nán huì rù rǔ hé， hé cháng 60km， liú yù miàn jī 1273km2。
　　 rǔ hé
　　 rǔ hé fā yuán yú bìyáng xiàn， wéi hóng rǔ hé shuǐ xì lìng yī zhī liú（ cǐ rǔ hé chēng wéi nán rǔ hé， qū bié yú běi rǔ hé）。 liú jīng bìyáng、 suì píng、 rǔ nán、 píng yú、 zhèng yáng、 xīn cài zhū xiàn。 zài bìyáng xiàn jiàn yòu bǎn qiáo shuǐ kù， 1975 nián 8 yuè 8 rì líng chén kuǎ bà， zào chéng zhòng dà zāi hài。 zài rǔ nán xiàn jiàn yòu sù yā hú shuǐ kù， bìng bìng rù qín tóu hé hé dào， suí qín tóu hé zài shā kǒu jìn rù rǔ hé xià yóu hé dào， zài sān chà kǒu（ bān tái fù jìn） yǔ xiǎo hóng hé jiāo huì chéng dà hóng hé。 dà hóng hé zài hóng hé kǒu rù huái。
　　 qín tóu hé
　　 qín tóu hé yóu yú“ qín” zì shēng pì， zài dāng jīn dì tú jí shū jí zhōng duō chēng“ zhēn tóu hé”。 qín tóu hé zài dāng dì sú chēng shā hé， shàng yóu chēng shí gǔn hé， xià yóu yòu chēng yú zǐ hé。 qín tóu hé jí zhēn tóu hé， qín tóu hé gǔ chēng qín shuǐ，《 shuǐ jīng zhù》 chēng“ qín shuǐ chū fú shí lǐng běi qīng yī shān， yì wèi zhī qīng yī shuǐ yě”。 fā yuán yú què shān yǔ bìyáng jiāo jiè qiān yǎn lǐng， liú jīng què shān、 rǔ nán， quán cháng 135 qiān mǐ， liú yù miàn jī 1850 píng fāng qiān mǐ。 zài shàng yóu jiàn yòu bó shān shuǐ kù， zǒng kù róng 6.2 yì lì fāng mǐ， zài xià tún bìng rù sù yā hú shuǐ kù。 xià tún yǐ xià hé duàn chéng wéi sù yā hú xiè hóng dào， yú shā kǒu zhù rù gǔ rǔ hé， suí rǔ hé rù huái。
xíng zhèng qū huá Administrative Division
　　 zhù mǎ diàn shì xiá 2 gè shì xiá qū、 9 gè xiàn。 shì rén mín zhèng fǔ zhù yì chéng qū。
　　 zhù mǎ diàn shì　 miàn jī 14974 píng fāng qiān mǐ， rén kǒu 826 wàn（ 2003 nián）。 shì rén mín zhèng fǔ zhù yì chéng qū kāi yuán dà dào。
　　 yì chéng qū　 miàn jī 770 píng fāng qiān mǐ， rén kǒu 58 wàn rén。 yóu zhèng biān mǎ 463000。 qū rén mín zhèng fǔ zhù jiě fàng dà dào xī duàn。
　　 gāo xīn qū miàn jī 91.1 píng fāng qiān mǐ， rén kǒu 8.6 wàn rén。 yóu zhèng biān mǎ 463000。 qū guǎn lǐ wěi yuán huì zhù wén míng dà dào běi duàn。
　　 què shān xiàn　 miàn jī 1783 píng fāng qiān mǐ， rén kǒu 50 wàn rén。 yóu zhèng biān mǎ 463200。 xiàn rén mín zhèng fǔ zhù pán lóng zhèn。
　　 bìyáng xiàn　 miàn jī 2789 píng fāng qiān mǐ， rén kǒu 95 wàn rén。 yóu zhèng biān mǎ 463700。 xiàn rén mín zhèng fǔ zhù bìshuǐ zhèn。
　　 suì píng xiàn　 miàn jī 1080 píng fāng qiān mǐ， rén kǒu 54 wàn rén。 yóu zhèng biān mǎ 463100。 xiàn rén mín zhèng fǔ zhù qú yáng zhèn。
　　 xī píng xiàn　 miàn jī 1098 píng fāng qiān mǐ， rén kǒu 84 wàn rén。 yóu zhèng biān mǎ 463900。 xiàn rén mín zhèng fǔ zhù bǎi chéng zhèn。
　　 shàng cài xiàn　 miàn jī 1517 píng fāng qiān mǐ， rén kǒu 136 wàn rén。 yóu zhèng biān mǎ 463800。 xiàn rén mín zhèng fǔ zhù cài dū zhèn。
　　 rǔ nán xiàn　 miàn jī 1306 píng fāng qiān mǐ， rén kǒu 78 wàn rén。 yóu zhèng biān mǎ 463300。 xiàn rén mín zhèng fǔ zhù rǔ níng zhèn。
　　 píng yú xiàn　 miàn jī 1285 píng fāng qiān mǐ， rén kǒu 94 wàn rén。 yóu zhèng biān mǎ 463400。 xiàn rén mín zhèng fǔ zhù gǔ huái zhèn。
　　 xīn cài xiàn　 miàn jī 1442 píng fāng qiān mǐ， rén kǒu 102 wàn rén。 yóu zhèng biān mǎ 463500。 xiàn rén mín zhèng fǔ zhù gǔ lǚ zhèn。
　　 zhèng yáng xiàn　 miàn jī 1904 píng fāng qiān mǐ， rén kǒu 74 wàn rén。 yóu zhèng biān mǎ 463600。 xiàn rén mín zhèng fǔ zhù zhēn yáng zhèn。
　　* cǐ chù miàn jī、 rén kǒu shù jù gēn jù《 zhōng huá rén mín gòng hé guó xíng zhèng qū huá jiǎn cè（ 2005）》， rén kǒu jié zhǐ 2003 nián dǐ。 *
rén kǒu jié gòu Population structure
　　 zhù mǎ diàn xiàn yòu rén kǒu 826 wàn， zì 70 nián dài shí xíng jìhuà shēng yù yǐ lái， jìhuà shēng yù qǔ dé xiǎn zhù chéng jì， rén kǒu guò kuài zēngzhǎng de shì tóu dé dào liǎo yòu xiào 'è zhì。 1974 nián quán shì rén kǒu chū shēng shuài wéi 29.03 ‰， zì rán zēngchánglǜ wéi 22.42‰， dào 1999 nián quán shì rén kǒu chū shēng shuài dá dào 13.12‰， zì rán zēngchánglǜ 7.11‰， yǔ 1974 nián xiāng bǐ， zì rán zēngchánglǜ xià jiàng liǎo 15.7‰。
　　 zhù mǎ diàn yǐ hàn zú wéi zhù， yuē zhàn quán shì zǒng rén kǒu de 99.9%， hái yòu huí、 méng、 wéi wú 'ěr、 mǎn、 miáo děng 51 gè shǎo shù mín zú rén kǒu、 yuē zhàn quán shì zǒng rén kǒu de 0.1%。
jīng jì fā zhǎn Economic Development
　　 zhù mǎ diàn tiān zhōng guǎng chǎng yè jǐng zhù mǎ diàn shì nóng yè zī yuán fēng fù， gōng yè jī chǔ bó ruò， gǎi gé kāi fàng zhī hòu， quán shì rén mín bù xiè nǔ lì， fā zhǎn shāng mào jīng jì。 chū bù xíng chéng liǎo yī yào、 jī xiè、 huà gōng、 diàn zǐ、 jiàn cái、 shí pǐn、 liáng yóu jiā gōng děng zhī zhù chǎn yè。
　　 mù qián， quán shì yòu shàng shì gōng sī yī jiā， jí tiān fāng yào yè（ 600253）。 tiān fāng yào yè shǐ jiàn yú 1969 nián， shì yǐ shēng chǎn zhōng xī yào zhì jì hé yuán liào yào wéi zhù de guó jiā dà xíng zōng hé xìng yī yào qǐ yè。 gōng sī zhù dǎo chǎn pǐn yòu tiān fāng luó xīn、 yǐ xiān luó xuán méi sù piàn děng。 mù qián， jī jí chóu bèi shàng shì róng zī de qǐ yè yòu： zhōng tài yào yè、 jùn huà fā zhǎn、 quán yǔ shēng wù、 bái yún zhǐ yè、 lán tiān jí tuán、 hóng xīng wǎng yè、 píng méi lán tiān、 dà chéng miàn fěn děng。
　　 chú cǐ zhī wài， yī dà pī xiǎng yù quán shěng de zhī míng chǎn pǐn hé qǐ yè yě zài xùn sù fā zhǎn hé kuò zhāng， rú wáng shǒu yì shí sān xiāng xì liè tiáowèi pǐn、 zhōng jí huá jùn chē liàng、 yù nán shuǐ ní、 nán 'ér fēng fú shì děng。
　　1998 nián -2009 nián zhù mǎ diàn yǐ lián xù 12 cì chéng gōng chéng bàn liǎo quán guó nóng chǎn pǐn jiā gōng yè bó lǎn jì dōng xī hé zuò tóu zī mào yì qià tán huì， yǐn jìn liǎo yī dà pī qǐ yè hé zhuān yè rén cái， yǐ xiān hòu yǔ 100 duō gè guó jiā hé dì qū jiàn lì liǎo jīng mào wǎng lái， tài guó zhèng dà、 rì běn zhù yǒu、 yīng guó 'ài nóng、 zhōng guó tōng yòng、 zhōng jí jí tuán、 zhōng guó guó diàn、 shān dōng lǔ zhōu、 qīng dǎo shuāng xīng、 zhè jiāng róng guāng、 xiāng gǎng huá rùn、 tái wān dǐng xīn hé xú fú jì、 guǎng dōng huá qiáng děng yī pī guó nèi wài zhī míng qǐ yè xiāng jì luò hù zhù mǎ diàn 。
　　 quán shì wán chéng shēng chǎn zǒng zhí 686.4 yì yuán， zēngzhǎng 13.4%， rén jūn shǒu cì tū pò 1000 měi yuán； quán bù gōng yè zēng jiā zhí 247.9 yì yuán， zēngzhǎng 17.9%； chéng zhèn gù dìng zī chǎn tóu zī 220.1 yì yuán， zēngzhǎng 41%； cái zhèng yī bān yù suàn shōu rù 21.27 yì yuán， zēngzhǎng 31.3%； shè huì xiāo fèi pǐn líng shòu zǒng 'é 220 yì yuán， zēngzhǎng 17.5%； chéng zhèn jū mín rén jūn kě zhī pèi shōu rù 9762 yuán、 nóng mín rén jūn chún shōu rù 3410 yuán， fēn bié zēngzhǎng 23.5% hé 17.3%； nián mò jīn róng jī gòu gè xiàng cún kuǎn yú 'é 551.4 yì yuán， bǐ nián chū zēngzhǎng 14.9 ％， gè xiàng dài kuǎn yú 'é 333.9 yì yuán， zēngzhǎng 14.2％， chéng xiāng jū mín chǔ xù cún kuǎn yú 'é 425.2 yì yuán， zēngzhǎng 15.5％。
wén huà yì shù Culture and Arts
　　yǐn shí
　　 shāng yè jiē yè jǐng zhèng tōng rén hé， jiāo tōng biàn lì， nóng chǎn pǐn zī yuán fēng fù de huì jí liǎo zhōng yuán dì qū de gè zhǒng fēng wèi xiǎo chī， jù yòu běn dì tè sè de xián dòu fǔ nǎo， yíng yǎng fēng fù， fēng wèi dú tè。
　　 zǎo diǎn lèi： hú là tānɡ、 shuǐ jiān bāo、 xián dòu fǔ nǎo、 yóu mó、 xiǎo lóng bāo；
　　 xiǎo chī lèi： rè dòu fǔ、 rè gān miàn、 liáng pí， mǐ pí， mǐ xiàn、 liáng fěn；
　　 zhù shí lèi： 1. tānɡ miàn： ①（ wān dòu） fěn jiāng miàn tiáo、 ② zhī má yè miàn tiáo；
　　2. lāo miàn、 lǔ miàn、 zá jiàng miàn；
　　3. lào cài mó、 lào mó（ fā miàn bǐng、 jiāo mó）、 huǒ shāo；
　　 qīng zhēn lèi： sǎn zǐ、 guàn jiǎo zǐ、（ lǔ） yáng gān yáng fèi、 yáng ròu tānɡ
　　 ròu shí lèi： lǔ tù ròu、 lǔ gǒu ròu、 lǔ yáng tí
　　 yǔ yán
　　 zhōng yuán guān huà（ xú huái piàn）。 hé nán zhù mǎ diàn fāng yán jīng diǎn zì cí：
　　1. zhōng（ zhong）： kě yǐ、 xíng、 hěn hǎo， dāyìng bàn mǒu shì děng。 hé nán fāng yán zuì jù yòu dài biǎo xìng de cí zhī yī。
　　2. ǎn（ an）： wǒ、 wǒ men děng。 hé nán fāng yán zuì jù yòu dài biǎo xìng de cí zhī yī。
　　3. dé jìn 'ér（ déjièr）： shū fú、 shuǎng、 hé shì、 hǎo děng。 hé nán fāng yán zuì jù yòu dài biǎo xìng de cí zhī yī。
　　4. bié（ bái） bié： bù yào de yì sī， fā yīn bù tóng。
　　5. qián bàn 'ér： shàng wǔ、 zǎo shàng； shǎng wǔ： zhōng wǔ； hòu bàn 'ér： xià wǔ；
　　 mín jiān yì shù
　　 mài cǎo huà
　　 mài cǎo huà yòu jiào mài gǎn huà， shì shǐ yú suí táng shí dài de gōng tíng gōng yì pǐn。 tā hé jiǎn zhǐ、 bù tiē yī yàng shì yī zhǒng jiǎn tiē yì shù。 mài gǎn yào jīng guò： " xūn、 zhēng、 piào、 guā、 tuī、 tàng、 yǐ jí jiǎn、 kè、 biān、 huì " děng duō dào gōng xù， yǐ mài gǎn běn shēn de guāng zé、 wén cǎi hé zhì gǎn， yī bān bù zhe sè， gēn jù xū yào jìn xíng jiǎn cái hé zhāntiē 'ér chéng。 mài gǎn huà jù yòu guāng zé tòu liàng、 zhuāng bū xiào guǒ hǎo、 yì shù gǎn rǎn lì qiáng děng yōu diǎn， zhì zuò chū de rén wù、 huā niǎo、 dòng wù xǔ xǔ rú shēng， huó líng huó xiàn， gěi rén yǐ gǔ pǔ zì rán， gāo guì diǎn yǎ zhī měi。
　　 mài cǎo huà shì zài rǔ nán wáng qiáo nóng mín huà de jī chǔ shàng yǎn biàn 'ér lái de。 １ ９９ ３ nián， jīng hé nán shěng wén huà tīng pī zhǔn， rǔ nán xiàn chuàng bàn liǎo nóng mín huà yuàn héng héng hé nán wáng qiáo nóng mín huà yuàn， huà yuàn yōng yòu guó jiā jí shū huà xié huì huì yuán３ ６ rén、 shěng jí huì yuán ５ ８ rén。 jié zhì mù qián， wáng qiáo nóng mín huà zài guó jiā jí zhǎn chū zhōng huò jiǎng３９ fú， shěng jí zhǎn chū zhōng fā biǎo ７５ ０ fú， nóng mín huà yuàn suǒ zài de luó diàn xiāng bèi wén huà bù yù wéi“ zhōng guó mín jiān yì shù zhī xiāng”。 tiān zhōng mài cǎo huà huà miàn cǎi yòng jīng zhì háo huá cái liào zuò jī bǎn， zhuāng yán、 sù mù de sè cǎi zuò dǐ chèn， zhěng tǐ huà miàn jù yòu hěn qiáng de lì tǐ gǎn， kě yǔ biàn xiù、 sū xiù pì měi， bèi yù wéi“ zhōng guó mín jiān yì shù yī jué”。 shěng shū huà xié huì、 rì běn shū huà jiè de péng yǒu céng duō cì xiàn chǎng kǎo chá， duì qí yì shù jià zhí jǐyǔ gāo dù píng jià。
　　 mù qián， tiān zhōng mài cǎo huà yǐ xíng chéng huā niǎo、 dòng wù、 shān shuǐ、 rén wù jí lì shǐ míng huà５ dà xì liè１００ duō gè pǐn zhǒng， yuǎn xiāo３０ duō gè guó jiā hé dì qū。
　　 táng xī wén huà
　　 xī píng táng xī shì chūn qiū zhàn guó shí qī yě tiě zhù jiàn de zhòng zhèn。《 zhàn guó cè》 yuē：“ hán zhī jiàn jǐ， chū yú táng xī。”《 shǐ jì》 zài：“ tiān xià zhī jiàn hán wéi zhòng。 yī yuē táng xī， èr yuē mò yào（ mò yáng）， sān yuē hé bó， sì yuē dèng shī， wǔ yuē wǎn féng， liù yuē lóng quán， qī yuē tài 'ā， bā yuē mò xié， jiǔ yuē gān jiāng。” táng xī bǎo jiàn， míng guān zhōng guó jiǔ dà míng jiàn zhī shǒu， dàn shēng yú xī píng。 hé nán shěng xī píng xiàn táng xī bǎo jiàn chǎng shì mù qián wǒ guó jí lì shǐ míng jiàn táng xī bǎo jiàn de wā jué、 yán zhì、 shēng chǎn、 kāi fā de zhuān yè chǎng shāng。
　　 dà tóng qì
　　 dà tóng qì shì liú chuán yú xī píng、 suì píng、 jiá xiàn děng zhōng yuán dì qū mín jiān de yī zhǒng dú jù fēng gé de nào nián dǎ jī lè。 yǐ xiǎng tóng zhì zuò de dà náo、 dà chǎ、 dà gǔ wéi zhù， biǎo yǎn shí hàn tiān dòng dì， yīnyuè hóng liàng， xíng xiàng shēng dòng xiān míng， fēng fù duō cǎi， yǎn zòu jì qiǎo xìng qiáng qiě biǎo yǎn xíng shì duō zhǒng duō yàng。 zài zhōng yuán dì qū yòu yī dìng de dài biǎo xìng， shēn shòu qún zhòng xǐ 'ài qún zhòng xǐ 'ài。 xī píng dà tóng qì cóng mù qián chuán chéng pǔ xì jìzǎi lái kàn， zhì shǎo yě yòu 300 duō nián lì shǐ。 xī píng qīng《 kāng xī zhì． fēng sú piān》 jìzǎi：“ tiān hàn zhé jù， xiāng rén míng jīn jī gǔ , niǎn zhì shén xiàng , fù qí míng yuē zhuō mǎ”。 2007 nián， xī píng dà tóng qì bèi liè rù hé nán shěng shǒu pī fēi wù zhì wén huà yí chǎn míng lù， 2008 nián 6 yuè， bèi guó wù yuàn liè rù quán guó dì 'èr pī fēi wù zhì wén huà yí chǎn bǎo hù míng lù。 2008 nián zài sū zhōu jǔ bàn de quán guó shǒu jiè nóng mín wén yì huì yǎn zhōng， xī píng dà tóng qì yuèduì dài biǎo hé nán huò dé jīn suì jiǎng。 zài zhèng zhōu shāng dū mín sú miào huì zhōng， xī píng xiàn dà tóng qì yě zuò wéi fēi wù zhì wén huà yí chǎn jīng pǐn zhǎn yǎn， dēng tái liàng xiāng。
　　 zhù yào chuán méi
　　 zhù mǎ diàn xīn wén wǎng
　　 zhù mǎ diàn xīn wén wǎng shì yóu zhù mǎ diàn shì wěi xuān chuán bù zhù guǎn， zhù mǎ diàn rì bào shè zhù bàn de wǒ shì jù yòu xīn wén fā bù zī zhì de zōng hé xìng xīn wén wǎng zhàn， shì zhōng guó mén hù wǎng zhàn zhōng guó wǎng de zǔ chéng bù fēn， shì zài wǎng shàng dài biǎo zhù mǎ diàn shì wěi、 shì zhèng fǔ duì wài fā bù xīn wén xìn xī de quán wēi xìn xī píng tái。 zhù mǎ diàn xīn wén wǎng shì zhù mǎ diàn zuì jù yǐng xiǎng lì de xīn wén wǎng zhàn， shì shì jiè liǎo jiě zhù mǎ diàn de chuāng kǒu， shì zhù mǎ diàn zǒu xiàng shì jiè de jié jìng。
　　 zhù mǎ diàn diàn shì tái
　　 zhù mǎ diàn diàn shì tái zì chéng lì yǐ lái， shǐ zhōng láo láo bǎ wò zhèng què de yú lùn dǎo xiàng， jǐn jǐn wéi rào dǎng wěi、 zhèng fǔ de zhōng xīn gōng zuò， chàng xiǎng zhù xuán lǜ， dǎ hǎo zhù dòng zhàng， dà lì tuī jìn yǐ jiàn lì jì shù zhuāng bèi hé gāo sù zhì duì wǔ wéi mù biāo de shì yè jiàn shè hé duì wǔ jiàn shè， nǔ lì jiàn lì hé wán shàn shè huì fā zhǎn xū qiú de jīng yíng tǐ zhì， gè xiàng gōng zuò dū qǔ dé liǎo jiào kuài fā zhǎn， yǐ chéng wéi hé nán shěng shì jí diàn shì tái zhōng zōng hé shí lì jiào qiáng de diàn shì tái zhī yī。
yú lè xiū xián Entertainment
　　lǚ yóu jǐng diǎn
　　 zhù mǎ diàn shì de zhù yào lǚ yóu jǐng diǎn： chá yá shān、 bó shān hú、 yáng jìng yǔ jiāng jūn jiù jū、 zhú gōu gé mìng liè shì líng yuán、 nán hǎi chán sì、 tóng shān fēng jǐng qū、 sù yā hú、 tiān zhōng shān、 táng xī yuán guó jiā sēn lín gōng yuán děng。 gēn jù 2004 nián lǚ yóu zī yuán pǔ chá jiēguǒ， quán shì què dìng lǚ yóu zī yuán dān tǐ 2524 gè， zhàn guó jiā lǚ yóu zī yuán pǔ chá biāo zhǔn suǒ zhì dìng de 155 gè jī běn lèi xíng zhōng de 132 gè， bó shān hú bái 'ě jì huǒ shān yí zhǐ、 bó shān hú nán běi dì zhì fēn jiè biāo zhì dì děng wéi quán guó hǎn jiàn。 yòu guó jiā 4A jí lǚ yóu qū 1 gè（ chá yá shān fēng jǐng qū） , guó jiā dì zhì gōng yuán 1 gè（ chá yá shān fēng jǐng qū）， shěng jí fēng jǐng míng shèng qū 3 gè（ chá yá shān、 bó shān hú、 tóng shān）， wén huà lǚ yóu qū 1 gè（ tiān zhōng wén huà lǚ yóu qū）， guó jiā sēn lín gōng yuán 2 gè（ bó shān、 lè shān）， guó jiā shuǐ lì lǚ yóu qū 1 gè（ bó shān hú）， shěng jí shī dì zì rán bǎo hù qū 1 gè（ sù yā hú）， shěng jí sēn lín gōng yuán 3 gè（ tóng shān、 jīn dǐng shān、 bái yún shān）， quán guó zhòng diǎn wén wù bǎo hù dān wèi 3 gè（ xī píng zhàn guó yě tiě lú yí zhǐ、 shàng cài xī zhōu cài guó gǔ chéng yí zhǐ、 zhú gōu zhōng gòng zhōng yāng zhōng yuán jú jiù zhǐ）， shěng zhòng diǎn wén wù bǎo hù dān wèi 30 chù， shì xiàn zhòng diǎn wén wù bǎo hù dān wèi 140 chù。
　　 tiān zhōng míng shèng 1、 zhōng yuán pén jǐng héng héng chá yá shān
　　AAAA jí jǐng qū， wèi yú suì píng xiàn chéng xī 25 gōng lǐ chù， pí lín jīng guǎng tiě lù hé jīng zhū gāo sù gōng lù。 chá yá shān shì yī gè huā gǎng yán zào xíng qí tè de dì mào qū， shān shì cuó 'é， guài shí lín lì。 mì là shān、 nán shān、 běi shān、 liù fēng shān lián huán cuò luò， xiù mì hú、 pí pá hú、 tiān mó hú、 bǎi huā hú diǎn zhuì qí jiān； rén wén shǐ jì xīng luó qí bù， zì rán jǐng guān měi bù shèng shōu。 jiān yòu huá shān zhī xiǎn、 tài shān zhī xióng、 é méi zhī xiù、 yàn dàng zhī yōu， jì shì gǔ diǎn xiǎo shuō《 xī yóu jì》 zuò zhě wú chéng 'ēn yǐn jū zhù shù、 huò qǔ líng gǎn de bǎo dì， yòu shì zhōng yāng diàn shì tái jù zǔ《 xī yóu jì》 zhù yào wài jǐng dì zhī yī。 chá yá shān yǐ qí dú tè de fēng jǐng bèi yù wéi tiān xià dì yī pén jǐng， 1987 nián， bèi hé nán shěng zhèng fǔ pī zhǔn wéi shěng jí fēng jǐng míng shèng qū。 2004 nián， xiān hòu rù xuǎn guó jiā dì zhì gōng yuán、 guó jiā jí sēn lín gōng yuán。
　　2、 guó jiā jí sēn lín gōng yuán héng héng bó shān hú fēng jǐng qū
　　 bó shān hú fēng jǐng qū bó shān hú fēng jǐng qū wèi yú què shān xiàn jìng nèi， 107 guó dào xī cè 3 gōng lǐ， pí lín jīng guǎng tiě lù。 bó shān hú shì yī gè xiá cháng de shān gǔ húpō， shān huán shuǐ rào， mián yán 25 gōng lǐ。 jǐng qū qún lǐng cāng cuì， bì shuǐ qiān qū， rén wén jǐng guān hé zì rán jǐng guān měi bù shèng shōu， yòu dòng tíng zhī hóng kuò、 xī hú zhī xiù yǎ、 lí jiāng zhī míng mèi， sù yòu“ tiān rán shēng tài gōng yuán”、“ zhōng yuán lí jiāng” zhī měi yù， shì lǚ yóu、 guān guāng、 bì shǔ xiāo xià、 chuí diào shòu liè de lǐ xiǎng lè yuán， céng bèi zhōng yāng diàn shì tái、 zhōng guó diàn shì jù zhì zuò zhōng xīn xuǎn wéi《 xī yóu jì》、《 cháng zhēng》 pāi shè wài jǐng dì， 1995 nián bèi hé nán shěng zhèng fǔ pī zhǔn wéi shěng jí fēng jǐng qū。
　　3、 sēn lín yǎng bā héng héng tóng shān
　　 tóng shān， wèi yú bìyáng xiàn chéng dōng 30 gōng lǐ chù， tā yǐ shān shì dǒu qiào、 wēi fēng tū wù、 lín mù mào shèng 'ér zhù chēng， jù chuán， zhāng sān fēng céng yún yóu dào cǐ jiàn gōng bù dào， shù nián hòu yóu wǔ dāng， chéng wéi yī dài tài jí zōng shī。 yóu yú tóng shān yǔ wǔ dāng de zhè yī yuān yuán， zài yù nán yòu“ nán cháo ****， běi yè tóng fēng（ tóng shān）” zhī shuō， tóng shān xià yuán yòu běi gōng、 nán qīng gōng liǎng zuò dào guān， tóng fēng shàng yuán yòu yuán、 zhōng yuán、 shàng yuán sān zuò qīng liáng chán sì（ fó jiào sì yuàn）， xiàn nán gōng shàng cún。 yī shān nà 'èr jiào， jì chéng wéi fó、 dào róng hé de xiàng zhēng， yě chéng wéi tóng shān yī dào liàng lì de fēng jǐng。 qí zhōng tóng shān hú sēn lín gōng yuán wèiguó jiā jí sēn lín gōng yuán， dòng zhí wù zhǒng lèi fán duō， yòu yín xìng、 shāmù、 jīn qián bào、 shuǐ tǎ、 dà líng māo、 bái guān cháng wěi zhì děng。 1994 nián bèi hé nán shěng zhèng fǔ pī zhǔn wéi shěng jí fēng jǐng míng shèng qū。
　　4、 dào jiā fú dì héng héng lǎo lè shān
　　 lǎo lè shān， wèi yú què shān xiàn chéng xī běi 10 gōng lǐ chù， yóu gāo dī bù tóng de jiǔ zuò shān fēng zǔ chéng， shān běi yá yòu lǎo hǔ dòng（ yīn wēi fēng chuī fú sōng lín， dòng nèi biàn tīng dào sōng tāo hōng míng， yóu rú hǔ xiào 'ér dé míng）。 xiàng qián shì dǒu qiào de shí bā pán， shān dǐng yòu qīng chè quán shuǐ yī chí， gān tián yí kǒu， hàn 'ér bù kū， yīn xíng zhuàng sì wā， gù míng“ há má quán”。 shān shàng hái yòu hóng wěi de zhēn wǔ miào、 xuān tán miào、 bài tái gōng、 xuán dū gōng， wéi dào jiā fú dì。 měi nián chūn jì zài cǐ jǔ xíng miào huì， shàn nán xìn nǚ cháo bài zhě shù yǐ wàn jì。
　　5、 zhōng guó zuì dà de rén gōng píng yuán shuǐ kù héng héng sù yā hú
　　 sù yā hú sù yā hú， wèi yú rǔ nán xiàn xī běi bù， miàn jī 239 píng fāng gōng lǐ， shì zhōng guó miàn jī zuì dà、 dī bà zuì cháng de rén gōng shuǐ kù， běi yù wéi“ rén zào dòng tíng。” sù yā hú yóu rú yī kē jīng yíng de zhēn zhū xiāng qiàn zài liáo kuò de zhōng yuán dà dì shàng， tā jìng ruò chù zǐ， yǐ tè yòu de wēn qíng róng nà liǎo kuáng bào de rǔ hé、 zhēn tóu hé、 liàn jiāng hé děng huái hé shàng yóu dà xiǎo shí yú tiáo zhī liú de hé shuǐ， shì yǎng yú yù bàng de liáng hǎo chǎng suǒ。 sù yā hú huán hú shù wàn mǔ yáng liǔ dié cuì， liǎng 'àn wàn mǔ lú wěi dàng shì yě yā děng yě shēng dòng wù de tiān táng， yòu“ luò xiá yǔ gū wù qí fēi， qiū shuǐ gòng cháng tiān yī sè” de měi jǐng， bù shì jiāng nán， shèng sì jiāng nán。
　　6、 zhù mǎ diàn zuì gāo fēng héng héng bái yún shān
　　 bái yún shān bái yún shān， wèi yú bìyáng xiàn chéng dōng běi 72 gōng lǐ chù， hǎi bá 983 mǐ， wéi zhù mǎ diàn zuì gāo fēng。 bái yún shān běi lù wéi shā hé fā yuán dì， dōng liú rù huái hé， nán lù wéi bìyáng hé fā yuán dì， xī liú rù hàn shuǐ dá cháng jiāng， gù yòu yī shān liǎng shuǐ zhī shuō。 fēng jiān yòu shí yún wù liáo rào， fù gài shān tóu， zì gǔ yòu“ bái yún shān dài mào” de qí guān。 dāng dì yòu mín yàn：“ bái yún shān dài mào， xià yǔ de zhēng zhào。” yǐ pù bù hé róng dòng zhù chēng。
　　7、 zhōng guó zuì dà fó jiào sì yuàn héng héng nán hǎi chán sì
　　 nán hǎi chán sì， wèi yú rǔ nán xiàn chéng guān dōng nán， shǐ jiàn yú míng cháo jiā jìng nián jiān（ gōng yuán 1545 nián）， yīn chǔyú xiǎo chéng liáo kuò de xiǎo nán hǎi， gù chēng“ nán hǎi chán sì”， lì shǐ shàng bèi yù wéi“ cài zhōu bā jǐng zhī yī”。 1994 nián， tái wān zhù míng gāo sēng míng chéng fǎ shī（ rǔ nán rén） chū jù zī fù jiàn cǐ sì， xiàn yǐ chéng wéi mù qián zhōng guó zuì dà、 yà zhōu qū zhǐ kě shù de yī dà sì yuàn。 tái běi bái shèng fǎ shī de shè lì tǎ， yě jiàn zài cǐ sì。 quán sì zhàn dì 300 mǔ， cóng běi dào nán yǐ cì yòu 12 pú sà、 12 shēng xiào、 12 yīn yuán jiàn zhù de 12 zuò huā gǎng yán pái fāng， zhī hòu shì gāi sì de zhù tǐ jiàn zhù， zhèng fāng xíng de dà xióng bǎo diàn hé sì dà pèi diàn。 qí zhōng dà xióng bǎo diàn chāo guò liǎo gù gōng tài hé diàn hé shān dōng qū fù kǒng miào dà chéng diàn de jiàn zhù guī mó。
　　8、 qiān nián gǔ chà héng héng běi quán sì
　　 běi quán sì， wèi yú què shān xiàn chéng xī běi 10 yú gōng lǐ， jiàn yú běi qí nián jiān， zhì jīn yǐ yòu 1400 yú nián lì shǐ， chū míng shù fó sì， táng cháo shí gǎi wéi zī fú chán sì， sòng huī zōng yòu cì míng wéi wàn shòu chán sì， wéi yù nán míng chà zhī yī。 sì nèi yòu yī kē gǔ bǎi， hái yòu yī kē suí cháo qiān nián yín xìng， suī jīng léi pī， shùgàn yǐ kōng， dàn yǐ rán shēng jī bó bó， zhī fán yè mào， shù rén hé bào cái néng wéi zhù shùgàn。 sì nèi de bā guà chí tán， quán shuǐ qīng liè， qiān nián bù jié。 sì nèi hái yòu lǔ gōng cí， shì wéi jì niàn táng dài shū fǎ jiā yán zhēn qīng 'ér jiàn， dāng nián yán zhēn qīng bèi huái xī pàn jiāng lǐ xī liè yì sǐ yú sì nèi yín xìng shù xià。
　　9、 xiǎo yán 'ān héng héng zhú gōu gé mìng jì niàn guǎn
　　 zhú gōu gé mìng jì niàn guǎn， wèi yú què shān xiàn chéng xī 32 gōng lǐ， 1939 nián， liú shǎo qí jí zhōng gòng zhōng yuán jú jī guān zài zhè lǐ zhǐ huī zhōng yuán de kàng rì zhàn zhēng。 lǐ xiān niàn、 péng xuě fēng、 zhāng zhèn、 wáng guó huá děng jí zhù míng lì shǐ xué jiā fàn wén lán、 jīng jì xué jiā fěi jì huá céng zài zhè lǐ zhàn dǒu huò gōng zuò guò。 kàng zhàn qī jiān， zhú gōu bèi yù wéi“ xiǎo yán 'ān”、“ xiǎo shǎn běi”。 jì niàn guǎn yòu 30 jiān gù jū zǔ chéng， wén wù yí zhǐ 31 chù。 zhōu 'ēn lái zǒng lǐ shēng qián qīn bǐ tí shū“ zhú gōu gé mìng jì niàn guǎn”。 guǎn běi 3 gōng lǐ chù wéi gé mìng liè shì líng yuán。
　　10、 kàng rì yīng xióng yáng jìng yǔ jiāng jūn jì niàn guǎn
　　 yáng jìng yǔ jiāng jūn jì niàn guǎn， wèi yú zhù mǎ diàn shì nán 5 gōng lǐ， jīng guǎng tiě lù dōng cè de yì chéng qū gǔ chéng xiāng de lǐ wān cūn， shǐ jiàn yú 1966 nián qiū， hòu zài shí nián dòng luàn zhōng tíng gōng， 1981 nián kuò jiàn hòu kāi fàng， jiàn zhù miàn jī wéi 4466 píng fāng mǐ。 guǎn mén cháo běi， zhuān shí jié gòu， jiàn zhù hóng wěi zhuàng guān， shuāng yán dǒu gǒng， liú lí lǜ wǎ miàn dǐng。 mén méi shàng shū：“ kàng rì yīng xióng yáng jìng yǔ jiāng jūn jiù jū jì niàn guǎn”。 bèi miàn yòu zhū dé wěi yuán cháng tí xiě de“ rén mín yīng xióng yáng jìng yǔ tóng zhì yǒng chuí bù xiǔ” shí sān gè qiújìng de dà zì。
　　11、 zǔ zhī yuán、 jiàn zhī yuán、 shuǐ zhī yuán héng héng táng xī yuán fēng jǐng qū
　　 táng xī yuán fēng jǐng qū， wèi yú xī píng xiàn jìng nèi， zǒng miàn jī 38 píng fāng gōng lǐ， sēn lín fù gài shuài 95% yǐ shàng。 fēn wéi táng xī hú、 táng xī xiá、 zhī zhū shān、 páo mǎ lǐng 4 gè yóu lǎn qū， jí qǐ lì xiù měi de zì rán fèng guāng yǔ hòu zhòng shēn chén de yán huáng wén huà yú yī tǐ， shì zǔ zhī yuán、 jiàn zhī yuán、 shuǐ zhī yuán。
　　 zhàn guó yě tiě lú héng héng zuò luò zài táng xī hú 'àn biān， bèi yù wéi“ tiān xià dì yī lú”， jù jīn yǐ 2400 duō nián。“ tiān xià jiàn hán wéi zhòng” lì shǐ shàng de jiǔ dà míng jiàn jūn chǎn zài zhè lǐ。 míng chán gǔ héng héng táng xī xiá“ shí lǐ chūn chán yíng 'ěr”。 sān yuè chán míng， shí wéi yī zhǒng hǎn jiàn、 qí tè de zì rán xiàn xiàng。 tiān rán chéng bǎo héng héng fú niú qí shí tiān shè dì zào， dōng xī mián yán shí yú gōng lǐ， jí jù tài xíng zhī bàng bó dà qì， lìng rén tàn wéi guān zhǐ。 shǐ zǔ fēng héng héng bǎi huáng shǐ zǔ de huà shēn， yǎng wò zài zhī zhū shān de běi fēng， dōng xī cháng dá 500 yú mǐ， jǐn tóu bù jiù 60 mǐ， gāo sǒng de bí tóu， tǐng qǐ de xiōng táng， bì zhēn bì qiē， lián lǚ lǚ cháng rán、 gāo tiǎo de nóng méi dū qīng xī kě biàn。
　　 zǒu jìn táng xī yuán zhè piàn jìng tǔ， zǒu tiān tī， zuàn gǔ dòng； yáo lū táng xī shuǐ， huǎn bù yě lú chéng； hú dié quán biān kàn dié wǔ， shuǐ lián dòng qián wán qīng xī， yǎng guān cāng yīng 'áo xiáng， fǔ chá xiā xiè xì xī； shǎng fēi pù liú quán、 pǐn kōng gǔ yōu lán； shān huā mǎn yǎn， gǔ mù cān tiān； màn shān shuāng yè yuè mù， zhú lín xiǎo xī yǎng xìng， páo mǎ lǐng shàng jī tiān gǔ， shì jiàn shí qián shū yōu qíng ……
zhù mǎ diàn míng rén Zhumadian Celebrity
　　 zhù mǎ diàn shì shì zhōng guó cài xìng、 jiāng xìng、 shěn xìng、 zhōu xìng、 fáng xìng、 yuán xìng、 bǎi xìng、 láng xìng、 hé xìng děng zhòng duō xìng shì de fā xiáng dì， yōu jiǔ lì shǐ yuán yuǎn liú cháng， jìng nèi gè zhǒng lèi xíng de zì rán rén wén gǔ jì zhòng duō、 míng rén xián dá càn ruò xīng hé。
　　 gǔ dài bù fēn：
　　1、 kǒng mén liù xián
　　 kǒng zǐ yòu dì zǐ sān qiān， shēn tōng liù yì zhě qī shí 'èr rén。 zài qī shí 'èr xián zhōng， yòu jīn shàng cài jí 6 rén， jí qī diāo kāi、 qī diāo cóng、 qī diāo chǐ、 qī diāo píng、 cáo xù hé qín rǎn。
　　2、 hán fēi zǐ
　　 zhàn guó fǎ jiā dài biǎo rén wù。 hán fēi zǐ shì hán guó guì zú chū shēn， yīn zhàn guó mò qī hán guó běi bù dà duō bèi qín suǒ zhàn， hán fēi jū zhù zài jīn xī píng xiàn jìng nèi。
　　3、 lǐ sī
　　 jīn shàng cài xiàn rén， wéi qín chéngxiàng， fǔ zhù qín wáng jiān bìng liù guó tǒng yī zhōng guó， ér qiě duì qín shǐ huáng tǒng yī fǎ lǜ、 wén zì hé dù liàng héng děng zuò chū jù dà gòng xiàn。 tā gǎi dà zhuàn wéi xiǎo zhuàn， qīn shū《 cāng jié piān》 wéi biāo zhǔn wén zì fàn běn zài quán guó tuī xíng， duì zhōng guó wén huà de fā zhǎn jù yòu shēn yuǎn yǐng xiǎng。 tā yě hěn yòu wén xué cái huá， lǔ xùn xiān shēng píng jià shuō“ qín zhī wén zhāng， lǐ sī yī rén 'ér yǐ。”
　　4、 huán kuān
　　 xī hàn rǔ nán jùn（ jīn shàng cài xiàn rén）。 xuān dì shí jǔ wéi láng， hòu guān zhì lú jiāng tài shǒu chéng。 zhù yòu《 yán tiě lùn》 liù shí piān。 yǐ duì huà de xíng shì， zhēn shí shēng dòng dì zài xiàn liǎo dāng shí lùn zhàn de guò chéng， shì yán jiū xī hàn shí qī shè huì máo dùn、 sī xiǎng dǒu zhēng、 jīng jì zhèng cè de zhēn guì zī liào。
　　5、 xǔ shèn
　　　 jīn píng yú xiàn rén（ hòu yí jū hé nán yǎn chéng）。 dōng hàn rén。 zhuàn《 shuō wén jiě zì》 15 piān， jí wén zì xué、 gǔ wén jīng xué、 xùn gǔ xué zhī dà chéng， chéng wéi zhōng guó de dì yī bù zì diǎn。 tā hái duì wǔ jīng jiā yǐ píng lùn， zhù yòu《 wǔ jīng yì yì》。《 hòu hàn shū》 jìzǎi yòu《 xǔ shèn chuán》， qí zú rén xǔ jùn duì《 yì jīng》 zào yì shèn shēn， zhù yòu《 yì xīn lín》、《 yì zāi tiáo》、《 yì jué》、《 yì dōng zhàn》、《 yì yào jué》 děng shū， duì hòu lái hòu jìn shí qī de xuán xué hěn yòu yǐng xiǎng。
　　6、 gān bǎo
　　 dōng jìn shǐ xué jiā、 wén xué jiā， jīn xīn cài xiàn rén。 jìn yuán dì shí zhù chí xiū zhuàn guó shǐ， qí zhù zuò《 sōu shén jì》 shì wèi jìn zhì guài xiǎo shuō de jié chū dài biǎo， shì zhōng guó dì yī bù shén huà xiǎo shuō jí， zài zhōng guó xiǎo shuō fā zhǎn shǐ shàng yòu zhòng yào de dì wèi。
　　7、 fàn zhěn
　　 bìyáng rén。 nán cháo qí liáng jiān sī xiǎng jiā， jié chū de wú shén lùn zhě。 qí zhù《 shén miè lùn》， kěn dìng liǎo wù zhì dì yī xìng， jīng shén dì 'èr xìng de guān diǎn， bǎ gǔ dài wéi wù zhù yì fǎn duì wéi xīn zhù yì zōng jiào shén xué de dǒu zhēng tuī xiàng liǎo gāo fēng， shì zhōng guó sī xiǎng shǐ shàng de bǎo guì yí chǎn。
　　 jìn dài bù fēn：
　　1、 niǎn jūn lǐng xiù ―― chén dà xǐ
　　（ 1832-1865， jīn píng yú xiàn rén， qīng mò yù nán niǎn jūn lǐng xiù。 xián fēng yuán nián（ 1851 nián）， chén dà xǐ hé wǎn niǎn shǒu lǐng zhāng lè xíng jié bài xiōng dì， bìng rèn wǎn niǎn gè péng quán chǎng zǒng jiào liàn。 hòu chén dà xǐ zài jiā xiāng jǔ qǐ fǎn qīng dà qí， zài yù nán hěn yòu yǐng xiǎng。 tài píng tiān guó shī bài hòu， chén dà xǐ yǔ lài wén guāng、 zhāng zōng yǔ děng shōu jí tài píng jūn yú bù， xùn sù zhěng biān liǎo yī zhī xīn niǎn jūn， shā sǐ hào chēng cháng shèng jiāng jūn de qīng qīn wáng sēng gé lín qìn， hòu bèi qīng zhèng fǔ zhèn yā， chén dà xǐ xià luò bù míng。
　　2、 wèi zǐ yóu
　　(1875 héng 1936)， suì píng xiàn rén， hé nán zhēng pài de yī dài zōng shī。 1925 nián qián hòu zài běi jīng“ dào dé xué shè” jiào gǔ zhēng， shì zuì zǎo jiè shào hé nán zhēng qū dào wài dì de rén， duì yú chuán bō zhōng zhōu gǔ diào zuò chū liǎo hěn dà de gòng xiàn。 tā hái shàn cháng zhēng、 qín、 pí pá、 dí、 xiāo děng duō zhǒng mín zú yuèqì， tā de yǎn zòu gǔ pǔ hún hòu， chuán pǔ yòu《 yú zhōu chàng wǎn》、《 xiǎo kāi shǒu》、《 guān jū》、《 tiān xià dà tóng》 děng shí yú shǒu。 tā jiào shòu guò de gǔ zhēng míng jiā yòu lóu shù huá、 liáng zài píng， zhōu xī wén、 shǐ yìn měi、 chéng wǔ jiā děng。
　　3、 guō lín gé
　　　（ 1904-1984） xī píng xiàn rén， zhù míng xué zhě、 jiào yù jiā、 fān yì jiā、 fǎ yǔ qí sù。 1935 nián huò fǎ guó lǐ 'áng dà xué wén xué bó shì xué wèi。 zhù yòu《 hóng lóu mèng yán jiū》（ fǎ yǔ）、《 fǎ guó wén yì lùn jí》（ fǎ yǔ）、《 fǎ guó wén xué jiǎn shǐ》（ fǎ yǔ）、《 fǎ yǔ wén tǐ xué jiào chéng》， zhù biān《 dà xué fǎ yǔ》 jiào cái、《 hàn fǎ cí diǎn》。
　　4、 yáng jìng yǔ
　　　（ 1905-1940） yuán míng mǎ shàng dé， yì chéng qū lǐ wān cūn rén， zhù míng kàng rì mín zú yīng xióng。 zǎo nián zài què shān lǐng dǎo nóng huì yùn dòng， céng rèn què shān xiàn nóng mín zǒng zhǐ huī， zhōng gòng hā 'ěr bīn shì wěi dì yī shū jì、 zhōng gòng mǎn zhōu shěng wěi jūn wěi dài shū jì、 nán mǎn shěng wěi shū jì、 dōng běi kàng rì lián jūn dì yī lù jūn zǒng sī lìng jiān zhèng wěi děng zhí， 1940 nián bèi rì jūn bāo wéi hòu shā hài， sǐ shí nián jǐn 35 suì， rì jūn jiāng qí pōu fù hòu dù zǐ lǐ jǐn yòu cǎo gēn、 shù pí。
　　5、 lǐ dīng lǒng
　　　（ 1905-1999） xīn cài xiàn rén。 zhù míng huà jiā、 měi shù jiào yù jiā。 qí dài biǎo zuò shì lián huán huà《 èr wàn wǔ qiān lǐ cháng zhēng》。
　　6、 yù jù zhī fù --- fán cuì tíng
　　（ 1905-1966） suì píng xiàn rén。 1929 nián bì yè yú hé nán dà xué。 1934 nián chuàng bàn yù shēng jù yuàn， zì rèn tuán cháng、 biān jù hé dǎo yǎn， gǎi gé yù jù de biǎo yǎn、 yīnyuè、 fú zhuāng jí huà zhuāng。 1935 nián kāi shǐ biān xiě jù běn， zài 20 yú nián zhōng chuàng zuò、 gǎi biān jù běn 58 bù， tā de duō shù jù zuò sī xiǎng nèi róng bǐ jiào jiàn kāng、 jìn bù， jù yòu yī dìng de xiàn shí yì yì。 tā de jù zuò jié gòu yán jǐn、 qíng jié qū zhé、 shǒu fǎ xīn yíng。 dài biǎo zuò yòu《 yè hán yān》、《 dí chǐ xuè》、《 hóng zhū nǚ》 děng“ fán xì”。
　　7、 wèi zǐ xī
　　　（ 1915-2002） suì píng xiàn rén。 zhù míng guó huà jiā， tā de《 huáng shān yún hǎi》 shì zhōng guó zhèng fǔ zuò wéi lǐ pǐn zèng yú wài guó yuán shǒu de zèng pǐn zhī yī。
　　 xiàn dài bù fēn：
　　1、 wèi liú chéng
　　1948 nián shēng， bìyáng xiàn rén。 běi jīng shí yóu dà xué bì yè。 céng rèn zhōng hǎi yóu zǒng jīng lǐ、 dǒng shì cháng。 2007 nián 2 yuè zhì jīn rèn hǎi nán shěng shěng wěi shū jì。
　　2、 miáo wén huá
　　 xī píng xiàn rén， zhù míng yù jù biǎo yǎn yì shù jiā， yù jù sāng pài chuán rén， dì shí bā jiè zhōng guó xì jù“ méi huā jiǎng” huò dé zhě。 xiàn rèn hé běi shěng hán dān shì dōng fēng jù tuán tuán cháng。
　　3、、 xí lì wéi
　　 jí guàn xī píng xiàn， shēng yú tái wān， 1979 nián bì yè yú měi guó xīn xīn nà tí dà xué。 2004 nián bèi rèn mìng wéi tōng yòng diàn qì（ GE） gōng yè jí tuán jiǎn cè kē jì yè wù quán qiú fù zǒng cái， běi yà dì qū zǒng cái， lǐng dǎo dà zhōng huá qū hé hán guó、 dōng nán yà de yè wù zēngzhǎng。
　　4、 zhāng fù zhōng
　　1972 nián chū shēng yú bìyáng xiàn， qū hú yǎn zòu jiā。 1989 nián kǎo rù nán yáng wén huà yì shù xué xiào qū hú zhuān yè。 1992 nián bì yè , dào hé nán shěng qǔjù tuán gōng zuò。 xiàn rèn hé nán shěng qǔjù tuán yuèduì duì cháng、 zhù zòu qín shī , xì hé nán shěng yīnyuè jiā xié huì huì yuán、 hé nán shěng mín zú guǎn xián lè xué huì huì yuán。 hé nán diàn shì tái《 lí yuán chūn》 lán mù shǒu xí qū hú。
　　5、 zhāng quán shōu
　　 shàng cài xiàn zhū lǐ xiāng rén， bèi yù wéi“ nóng mín gōng sī lìng”， 1993 nián lái dào shēn zhèn dǎ gōng。 2004 nián chuàng bàn shēn zhèn quán shùn rén lì zī yuán kāi fā gōng sī， jiāng sōng sàn de láo wù gōng zǔ zhì qǐ lái， duì qí jiā yǐ péi xùn、 zǔ biān， xíng chéng“ láo gōng tuán duì”。 zài shēng chǎn dàn jì，“ quán shùn rén lì” lì jí jiāng zhè xiē“ tuán duì” zhuǎn yí shū sòng dào shēng chǎn wàng jì de hángyè zhōng。 tā men yòng“ tuán duì zuò zhàn” de fāng shì qù yǔ yòng gōng qǐ yè“ jí tǐ tán pàn”， què bǎo dǎ gōng zhě de hé fǎ quán yì。 qí shì jì xiān hòu bèi xīn huá shè、《 rén mín rì bào》、 zhōng yāng diàn shì tái、《 nóng mín rì bào》、《 nán fāng rì bào》、《 nán fāng dū shì bào》、《 hé nán rì bào》、《 dà hé bào》、 fèng huáng wèi shì、 hé nán wèi shì、 shēn zhèn wèi shì děng méi tǐ bào dào。
kē xué jiào yù Science Education
　　gāo děng yuàn xiào
　　1. huáng huái xué yuàn
　　 huáng huái xué yuàn shì jīng guó jiā jiào yù bù pī zhǔn、 yóu hé nán shěng rén mín zhèng fǔ zhù bàn de yī suǒ gōng bàn、 běn kē、 quán rì zhì、 duō kē xìng dà xué， yǐ yòu 37 nián de bàn xué lì shǐ。
　　2. zhù mǎ diàn zhí yè jì shù xué yuàn
　　 zhù mǎ diàn zhí yè jì shù xué yuàn chéng lì yú 2009 nián 5 yuè， shì jīng guó jiā jiào yù bù mén pī zhǔn chéng lì de gōng bàn zhí yè xué yuàn。
　　3. zhù mǎ diàn guǎng bō diàn shì dà xué
　　 zhù mǎ diàn guǎng bō diàn shì dà xué shǐ jiàn yú 1979 nián， wèi yú zhù mǎ diàn shì kāi yuán dà dào xī duàn， shì zhōng yāng diàn dà quán guó jiào yù wǎng luò de zhòng yào zǔ chéng bù fēn。 xiàn yǐ fā zhǎn chéng jí pǔ tōng gāo děng jiào yù、 chéng rén gāo děng jiào yù、 kāi fàng jiào yù hé zhōng zhuān jiào yù wéi yī tǐ， dà xué běn zhuān kē xué lì jiào yù yǔ jì xù jiào yù、 gǎng wèi péi xùn xié diào fā zhǎn de zōng hé xìng dì fāng gāo děng yuàn xiào。
　　4. hé nán shěng jiāo tōng gāo jí jì gōng xué xiào
　　 hé nán shěng jiāo tōng gāo jí jì gōng xué xiào gāi xiào shì hé nán shěng jiāo tōng tīng zhí shǔ de wéi yī yī suǒ gōng bàn zhōng děng zhí yè xué xiào， hé nán jiāo tōng zhí yè jì shù xué yuàn zhōng zhuān bù、“ quán guó jiāo tōng xì tǒng guī fàn huà xué xiào”、“ guó jiā jí zhòng diǎn zhōng zhuān xué xiào、“ guó jiā jí zhòng diǎn jì xiào“、“ shěng jí wén míng dān wèi”、 shè yòu“ hé nán shěng gōng lù jiāo tōng dì 'èr zhí yè jì néng jiàn dìng suǒ”， chéng dān zhe wéi hé nán jiāo tōng shì yè fā zhǎn péi yǎng zhōng、 gāo děng jì shù rén cái de zhòng rèn。
　　5. zhù mǎ diàn shì gāo jí jì gōng
　　 xué xiào xué xiào chuàng jiàn yú yī jiǔ qī sì nián， wèi yú zhù mǎ diàn shì zhùgàn dào jiě fàng lù xī duàn， shì jì guǎng chǎng duì miàn， xué xiào zhàn dì miàn jī 150 duō mǔ， jiàn zhù miàn jī 8.5 wàn píng fāng mǐ。 shì zhù mǎ diàn shì wéi yī yī suǒ yóu shì láo dòng hé bǎo zhàng jú zhù guǎn de cái zhèng quán gòngshì yè dān wèi， yī péi yǎng zhōng、 gāo jì shù rén cái wéi mù biāo de guó jiā jí zhòng diǎn jì gōng xué xiào。 shì shěng jiào yù tīng pī zhǔn de zhù mǎ diàn shì jì gōng zhí yè zhōng zhuān， shěng láo dòng hé shè huì biǎo zhāng tīng pī zhǔn de zhí yè jì néng jiàn dìng suǒ， shì wén míng dān wèi。
　　6. zhù mǎ diàn huá xìn xué xiào
　　 hé nán shěng zhù mǎ diàn huá xìn xué xiào wèi yú zhù mǎ diàn shì xuě sōng dà dào dōng duàn 166 hào， shì jīng hé nán shěng láo dòng hé shè huì bǎo zhàng tīng pī zhǔn chéng lì de yī suǒ dà xíng zōng hé xìng zhuān yè jì néng péi xùn xué xiào。 zhàn dì 200 yú mǔ。 péi xùn： gōng chéng jī xiè、 shù kòng jīng mì jiā gōng、 quán néng hàn jiē gōng yì、 xìn xī wǎng luò gōng chéng、 diàn qì zì dòng huà wéi xiū、 diàn zǐ tōng xùn wéi xiū、 mó tuō chē wéi xiū、 qì chē jià shǐ yǔ wéi xiū děng mù qián guó nèi zuì jù gāo xīn yōu shì de rè mén jì gōng， gòng jì 72 gè zhuān yè， kě tóng shí róng nà 12000 míng xué yuán shí sù， kāi shè yòu 1-6 gè yuè de duǎn qī péi xùn bān jí yī nián zhì de zhōng、 gāo jí péi xùn， bìng jù yòu bān fā xiāng yìng gōng zhǒng de quán guó tōng yòng IC kǎ cāo zuò zhèng、 jì shù zī gé děng jí zhèng、 zhōng děng zī gé jié yè zhèng de quán lì。 xué xiào xiàn zài zhōng、 gāo jí zhuān yè jiào shī 162 míng， yuán gōng 456 rén， gù dìng zī chǎn rén mín bì 2 gè yì， shì zhōng yuán dì qū guī mó zuì dà、 zhuān yè zuì quán、 shī zī zuì qiáng、 shè bèi zuì xiān jìn de lǐ xiǎng huà zhuān yè jì shù péi xùn jī chǔ。
　　7. zhù mǎ diàn shì gāo jí zhōng xué
　　 hé nán shěng zhù mǎ diàn gāo zhōng wèi yú hé nán shěng nán bù， dì chù zhù mǎ diàn dì qū de zhōng xīn dì dài， dōng pí jīng guǎng tiě lù， xī lín 107 guó dào， běi yòu hào chēng " zhōng yuán pén jǐng " de chá yá shān zhī xiù， nán yòu fēng jǐng xiù lì de bó shān shuǐ kù hé wén míng zhōng wài " jī gōng shān "。 zhù mǎ diàn gāo jí zhōng xué de qián shēn shì shǐ jiàn yú 1927 nián（ mín guó 16 nián） de sī lì yù yīng zhōng xué， zǎo qī xiào zhǐ céng jǐ jīng qiān yí， 1940 nián qiān zhì yuán zhài dà yuàn， jiě fàng qián xué shēng zuì duō shí céng dá 500 rén， 1940 nián céng zēng shè guò 2 gè gāo zhōng bān。 1949 nián chū， zhù mǎ diàn jiě fàng， gǎi sī lì wéi gōng lì， gēngmíng wéi zhù mǎ diàn chū jí zhōng xué。 1956 nián qiū， chū zhōng fā zhǎn dào 14 gè bān， zēng shè gāo zhōng bān 2 gè， hòu míng wéi zhù mǎ diàn shì dì yī zhōng xué。 1958 nián chūn， yì míng wéi què shān yī zhōng。 1959 nián 4 yuè jīng xìn yáng zhuān shǔ wén huà jiào yù jú pī zhǔn zài xiàn zhǐ jiàn xiào， 1961 nián 11 yuè xīn xiào shè luò chéng， gāo、 chū zhōng bù fēn wéi liǎng xiào， gāo zhōng bù shī shēng qiān rù xīn xiào zhǐ， xiào míng réng wéi què shān dì yī zhōng xué。 1963 nián chūn zhù mǎ diàn gǎi wéi zhuān xiá zhèn， xiào míng wéi zhù mǎ diàn gāo jí zhōng xué。 1966 nián chūn gǎi shǔ zhù mǎ diàn zhuān yuán gōng shǔ wén jiào jú zhí shǔ xué xiào。 1969 nián chūn， xiào shè bèi dì wěi dǎng xiào zhàn yòng。 1971 nián， dì wěi dǎng xiào qiān chū， xué xiào jiāo zhù mǎ diàn zhèn guǎn lǐ， jì xù kāi bàn， xiào míng wéi zhù mǎ diàn sì zhōng。 1978 nián chūn huī fù wéi dì qū jiào yù jú zhí shǔ， gèng wéi xiàn míng。
chéng shì róng yù City Honors
　　quán guó xiāng zhèn qǐ yè dōng xī hé zuò shì fàn qū
　　 shěng jí wén míng chéng shì、 yuán lín chéng shì、 yōu xiù lǚ yóu chéng shì
　　2007 nián zuì jù wài shāng tóu zī qián lì chéng shì
　　2008 nián quán guó chéng shì jìng zhēng lì páiháng bǎng tí shēng jìng zhēng lì shí jiā 'àn lǐ chéng shì：“ jù jiāo‘ sān xiàng jiàn shè’， tǒng chóu‘ píng 'ān jué qǐ’”
　　 quán shěng zhì 'ān gōng zuò xiān jìn shì
　　 quán guó jiào yù kē jì jìn bù xiān jìn shì
　　 quán guó shuāng yōng mó fàn chéng
　　 zhōng guó jīn róng shēng tài chéng shì（ 2008）
　　 zhōng guó chē yú wén huà zhī xiāng（ píng yú）
　　 zhōng guó liáng zhù zhī xiāng（ rǔ nán）
　　 zhōng guó pán gǔ shèng dì（ bìyáng）
　　 zhōng guó chóngyáng wén huà zhī xiāng（ shàng cài）
　　 zhōng guó léi zǔ wén huà zhī xiāng（ xī píng）
　　 zhōng guó yě tiě zhù jiàn wén huà zhī xiāng（ xī píng）
　　 zhōng guó lì shǐ wén huà míng zhèn（ què shān xiàn zhú gōu zhèn）
　　 zhōng guó lì shǐ wén huà míng xiàn（ rǔ nán）
　　 guó jiā wèi shēng xiàn chéng 〔 píng yú 〕
　　 shěng jí yuán lín chéng shì〔 píng yú〕
　　 quán guó dōng xī hé zuò shì fàn xiàn〔 píng yú〕
jìnyící
zhù mǎ diàn shì
xiàngguāncí
hé nán gāo zhōng zhōng xué jiào yù dà xué xué yuàn xī níng xiàn chéng
hé nán shěng xī píng diàn shì tái lǚ yóu shān xī dì lǐ bào kān bào shè
bào zhǐ rì bào ān huī dì fāng zhèng yáng tōng xìn gōng sī zhōng guó yí dòng
cái jīng xué xiào zhōng zhuān gèng duō jiēguǒ ...
bāo hán cí
zhù mǎ diàn wǎngzhù mǎ diàn shì
zhù mǎ diàn zhànzhù mǎ diàn rén
zhù mǎ diàn lùn tánzhù mǎ diàn bǎn qiáo
zhù mǎ diàn yī yuànzhù mǎ diàn dōng zhàn
zhù mǎ diàn yí dòngzhù mǎ diàn rì bào
zhù mǎ diàn míng qǐzhù mǎ diàn cái wù
zhù mǎ diàn jīn diézhù mǎ diàn lǚ yóu
zhù mǎ diàn jì xiàozhù mǎ diàn zhù sù
zhù mǎ diàn bīn guǎntiān zhōng zhù mǎ diàn
zhù mǎ diàn tè chǎnzhù mǎ diàn jiǔ diàn
zhù mǎ diàn diàn dàzhù mǎ diàn yī gāo
zhù mǎ diàn zhèng hóngzhù mǎ diàn dì qū
zhù mǎ diàn tǔ huàzhù mǎ diàn shì qū
zhù mǎ diàn xīn wén wǎngzhù mǎ diàn huǒ chē zhàn
zhù mǎ diàn shù xué wǎngzhù mǎ diàn guān jīn xiāng
zhù mǎ diàn rén cái wǎngzhù mǎ diàn 159 yī yuàn
zhù mǎ diàn gāo zhōng bāzhù mǎ diàn diàn shì tái
zhù mǎ diàn xìn xī gǎngzhù mǎ diàn chá yá shān
zhù mǎ diàn zī xùn wǎngzhù mǎ diàn zhōng yī yuàn
zhù mǎ diàn bǎi xìng wǎngzhù mǎ diàn shì zhōng yī yuàn
zhù mǎ diàn sēn lín gōng yuánzhù mǎ diàn huá xìn xué xiào
yì dū bīn guǎn ( zhù mǎ diàn )zhù mǎ diàn bó 'ài yī yuàn
zhù mǎ diàn mín shēng yī yuànzhù mǎ diàn yì dū bīn guǎn
zhù mǎ diàn diàn nǎo xué xiàozhù mǎ diàn shì kāi fā qū
zhù mǎ diàn gōng yè xué xiàozhù mǎ diàn nóng yè xué xiào
zhù mǎ diàn xiǎo mó xiāng yóuzhù mǎ diàn cái jīng xué xiào
zhù mǎ diàn guó jì zài xiànzhù mǎ diàn shì jì guǎng chǎng
zhù mǎ diàn jiǔ diàn yù dìngzhù mǎ diàn shì shì xiá qū
zhù mǎ diàn huáng huái xué yuànzhù mǎ diàn jiào yù xué yuàn
zhù mǎ diàn shì zhēn zhì chǎngzhù mǎ diàn shì tóng zhuāng chǎng
zhù mǎ diàn gǔ kē yī yuànzhù mǎ diàn shì wèi shēng xué xiào
zhù mǎ diàn tiān lóng dà jiǔ diàntiān zhù jiào zhù mǎ diàn jiào qū
zhù mǎ diàn shì shāng yè yínhángzhù mǎ diàn shì zhōng xīn yī yuàn
zhù mǎ diàn shì gāo jí zhōng xuézhù mǎ diàn dì qū zhōng yī yuàn
zhù mǎ diàn shì má fǎng zhì chǎngzhù mǎ diàn shì rén mín yī yuàn
zhù mǎ diàn shì zhōng yī yī yuànzhù mǎ diàn shì diàn huà qū hào
zhù mǎ diàn shì jiāo tōng bīn guǎnzhù mǎ diàn shì jīn qiáo bīn guǎn
zhù mǎ diàn shì hǎi gǎng bīn guǎnzhù mǎ diàn guǎng bō diàn shì dà xué
zhù mǎ diàn shì yán yè guǎn lǐ júhé nán shěng zhù mǎ diàn shì kāng fù yī yuàn
zhù mǎ diàn shì jīng shén bìng yī yuànhé nán tiān lóng dà jiǔ diàn ( zhù mǎ diàn )
zhù mǎ diàn zhí yè jì shù xué yuànzhù mǎ diàn yí jiā shāng wù bīn guǎn
zhù mǎ diàn huá zhōng jì gōng xué xiào zhù mǎ diàn shì kāi fā qū kāi yuán bàn shì chù
zhù mǎ diàn bólín jiàn guó guó jì jiǔ diànzhù mǎ diàn shuǐ kù kuì bà shì jiàn
zhù mǎ diàn shì dì yī rén mín yī yuànzhù mǎ diàn yuǎn dà diàn nǎo xué xiào
zhù mǎ diàn shì wén xué yì shù jiè lián hé huì zhù mǎ diàn shì yì chéng qū xiāo fèi zhě xié huì
zhù mǎ diàn shì dì 'èr chū jí zhōng xué zhù mǎ diàn zhú gōu gé mìng liè shì líng yuán
zhù mǎ diàn yáng jìng yǔ jì niàn guǎnzhù mǎ diàn cái wù guǎn lǐ ruǎn jiàn
hé nán shěng zhù mǎ diàn nóng yè xué xiàozhù mǎ diàn shì fù yòu bǎo jiàn yuàn
zhù mǎ diàn shì dì sì rén mín yī yuàn zhù mǎ diàn shì dì 'èr rén mín yī yuàn
zhù mǎ diàn dì qū rén mín yī yuàn zhù mǎ diàn dì qū jīng shén bìng yī yuàn
zhù mǎ diàn dì qū gōng fèi yī liáo yī yuànzhù mǎ diàn shì guāng huá pí gé chǎng
zhù mǎ diàn guǎng lì pí gé yòu xiàn gōng sīhé nán shěng zhù mǎ diàn shì fú zhuāng chǎng
zhù mǎ diàn shì gōng lù gōng chéng kāi fā gōng sīzhù mǎ diàn shì wèi shēng fáng yì zhàn
hé nán shěng zhù mǎ diàn shì wèi shēng fáng yì zhàn zhù mǎ diàn shì gōng fèi yī liáo yī yuàn
zhù mǎ diàn shì dì 'èr zhōng yī yī yuànzhù mǎ diàn dì qū mián fǎng zhì chǎng
zhù mǎ diàn shī fàn gāo děng zhuān kē xué xiàohé nán shěng zhù mǎ diàn jiào yù xué yuàn
zhù mǎ diàn shì dì 'èr fǎng zhì qì cái chǎng zhù mǎ diàn yì gǎng fǎng zhì yòu xiàn gōng sī
zhù mǎ diàn yuǎn fāng pí gé yòu xiàn gōng sī zhù mǎ diàn shì dōng fēng zhēn zhì nèi yī chǎng
zhù mǎ diàn shì zhēn zhì fú zhuāng zǒng gōng sī zhù mǎ diàn shì xīng fā fǎng zhì yìn rǎn chǎng
zhù mǎ diàn shì qián hú dà jiǔ diànzhù mǎ diàn shì jīng tiān lóu bīn guǎn
hé nán shěng zhù mǎ diàn shì yì chéng bīn guǎnhé nán shěng zhù mǎ diàn dì qū xī yuán bīn guǎn
zhù mǎ diàn shì jiào yù jú guān yú jiā qiáng zhōng xiǎo xué jiào yù xìn xī jì shù yìng yòng de shí shī yì jiàn zhù mǎ diàn shì jiào yù jú guān yú jiā qiáng zhōng xiǎo xué jiào yù jiào xué zī yuán kù jiàn shè de yì jiàn
zhù mǎ diàn zhōng jí huá jùn chē liàng yòu xiàn gōng sī zhù mǎ diàn jīn dié cái wù guǎn lǐ ruǎn jiàn xiāo shòu wéi hù zhōng xīn
hé nán xīn huá diàn nǎo xué yuàn zhù mǎ diàn zī xún zhōng xīn zhù mǎ diàn shì yì wù jiào yù xué xiào jì xiào gōng zī shí shī bàn fǎ
zhù mǎ diàn qiān shǒu qíng yuán hūn qìng cèhuà gōng sī zhù mǎ diàn shì bǎi shén tiáowèi shí pǐn yòu xiàn gōng sī
zhù mǎ diàn shì lì nuò shēng wù kē jì fā zhǎn yòu gōng sīhé nán shěng zhù mǎ diàn shì duàn zhuāng gǔ kē yī yuàn
hé nán shěng tiān fāng yào yè jí tuán zhù mǎ diàn dì qū zhì yào chǎng zhù mǎ diàn shì jīn shì lì bǎo jiàn pǐn yòu xiàn gōng sī
zhù mǎ diàn shì wáng shǒu yì shí sān xiāng tiáowèi pǐn jí tuán yòu xiàn gōng sīshàng hǎi dà zhòng qì chē zhù mǎ diàn tiān chéng xiāo shòu fú wù yòu xiàn gōng sī
zhù mǎ diàn shì fēng dà qì chē xiāo shòu yòu xiàn gōng sī zhù mǎ diàn shì gāo xīn qū héng dá qì chē xiū lǐ yòu xiàn gōng sī
zhù mǎ diàn huáng huái xué yuàn wù lǐ xì shí yàn shì zhù mǎ diàn shì huá yín zhēn zhì fú zhuāng yòu xiàn gōng sī
zhù mǎ diàn dān fèng gōng yì xiù pǐn yòu xiàn gōng sīhé nán shěng zhù mǎ diàn dì qū fú zhuāng fǎng zhì pǐn jìn chū kǒu gōng sī
zhù mǎ diàn guǎng bō diàn shì dà xué píng yú fēn xiàohuáng huái xué yuàn yuán zhù mǎ diàn shī fàn gāo děng zhuān kē xué xiào
zhù mǎ diàn hé nán zhù mǎ diàn shì fǎng zhì qì cái chǎngzhōng guó rén mín jiě fàng zhù mǎ diàn yī wǔ jiǔ yī yuàn