|
zhū zǐ bǎi jiā Philosophers |
 诸子百家
yòngfǎ: lián hé shì； zuò bīn yǔ、 dìng yǔ； zhǐ gè zhǒng xué shù liú pài
jièshì: yuán zhǐ xiān qín shí qī gè zhǒng sī xiǎng de dài biǎo rén wù hé gè gè pài bié， hòu yòng lái duì xiān qín zhì hàn chū gè zhǒng liú pài de zǒng chēng。
zīliàoláiyuán: 《 shǐ jì · qū yuán jiǎ shēng lièzhuàn》 tíng wèi nǎi yán jiǎ shēng niánshào， pō tōng zhū zǐ bǎi jiā zhī shū。 wén dì zhào yǐ wéi bó shì。 ”
|
zhū zǐ bǎi jiā Zhu Zibaijia |
| |
|
| xiān qín zhì hàn chū xué shù sī xiǎng liú pài de zǒng chēng。 zhū zǐ zhǐ kǒng zǐ、 lǎo zǐ、 mò zǐ děng。 bǎi jiā jǔ chéng shù yán。《 shǐ jì · qū yuán jiǎ shēng lièzhuàn》： “ tíng wèi nǎi yán jiǎ shēng niánshào， pō tōng zhū zǐ bǎi jiā zhī shū。” |
|
| jiè zhǐ gè xíng gè yè。 yuán wú míng shì《 bǎi huā tíng》 dì 'èr zhé：“ dàn bù zhī nǐ jiǔ liú sān jiào， zhū zǐ bǎi jiā ， kě dū tōng xiǎo me？” wáng xī yàn《 gǔ wū》 dì wǔ bù 'èr：“ wǒ men jué bù jū ní tǒng shǔ， wǒ men zhǐ yǐ quán lì zhuī qiú zì jǐ de rén shēng mùdì－－ bù guǎn tā shì sān jiào jiǔ liú， zhū zǐ bǎi jiā 。” |
chū chù yǔ jiě shì Source and Interpretation |
【 míng chēng】 zhū zǐ bǎi jiā
【 pīn yīn】 zhūzǐbǎijiā
【 jiě shì】 zhū zǐ： zhǐ kǒng zǐ、 lǎo zǐ、 zhuāng zǐ、 xún zǐ děng； bǎi jiā： zhǐ rú jiā、 dào jiā、 mò jiā、 fǎ jiā děng liú pài。 hòu lái duì xiān qín xué shù sī xiǎng pài bié de zǒng chēng
【 yòng fǎ】 lián hé shì； zuò bīn yǔ、 dìng yǔ； zhǐ gè zhǒng xué shù liú pài
【 lì zǐ】 wáng xī yàn《 gǔ wū》 dì wǔ bù：“ wǒ men jué bù jū ní tǒng shǔ， wǒ men zhǐ yǐ huì quán lì zhuī qiú zì jǐ de rén shēng mùdì héng héng bù guǎn tā shì sān jiào jiǔ liú， ～。”
zhū zǐ bǎi jiā de xǔ duō sī xiǎng gěi hòu dài liú xià liǎo shēn kè de qǐ shì。 rú rú jiā de“ rén zhèng”、、“ jǐ suǒ bù yù， wù shī yú rén” de“ shù dào”； mèng zǐ de gǔ dài mín zhù sī xiǎng； dào jiā de biàn zhèng fǎ； mò jiā de kē xué sī xiǎng； fǎ jiā de wéi wù sī xiǎng； bīng jiā de jūn shì sī xiǎng děng， zài jīn tiān yǐ rán shǎn shuò guāng máng。 biàn shì nà“ guǐ biàn” de míng jiā， yě kāi chuàng liǎo zhōng guó zhé xué shǐ shàng de luó ji xué lǐng yù。 wǒ men kě yǐ、 yě yìng gāi jiàn jiè rú jiā de gāng jiàn yòu wéi jīng shén， lái jī lì zì jǐ fā fèn tú qiáng； jiàn jiè rú jiā de gōng zhōng wèiguó jīng shén， lái péi yù zì jǐ de 'ài guó qíng huái； jiàn jiè rú jiā de " yǐ yì zhì lì " jīng shén， lái qǐ shì zì jǐ zhèng què duì dài wù zhì lì yì， jiàn jiè rú jiā de rén 'ài jīng shén， lái péi yù zì jǐ rè 'ài rén mín de gāo shàng qíng cāo； jiàn jiè rú jiā de qì jié guān niàn， lái péi yù zì jǐ de zì zūn、 zì qiáng de dú lì rén gé； yě jiàn jiè mò jiā de " jiān 'ài "、 " shàng xián "、 " jié yòng "； dào jiā de“ shǎo sī guǎ yù”、“ dào fǎ zì rán”； fǎ jiā de " fèi sī lì gōng "， děng děng sī xiǎng。 zhū zǐ bǎi jiā dà cí diǎn
“ zhū zǐ”， shì zhǐ zhè yī shí qī sī xiǎng lǐng yù nèi fǎn yìng gè jiē céng、 jiē céng lì yì de sī xiǎng jiā jí zhù zuò， yě shì xiān qín zhì hàn gè zhǒng zhèng zhì xué pài de zǒng chēng， shǔ chūn qiū hòu cái chǎn shēng de sī xué。
“ bǎi jiā” biǎo míng dāng shí sī xiǎng jiā jiào duō， dàn yě shì yī zhǒng kuā zhāng de shuō fǎ。 zhù yào rén wù yòu kǒng zǐ、 mèng zǐ、 mò zǐ、 xún zǐ、 lǎo zǐ、 zhuāng zǐ、 liè zǐ、 hán fēi zǐ、 shāng yàng、 shēn bù hài、 xǔ xíng、 gào zǐ、 yáng zǐ、 gōng sūn lóng zǐ、 huì zǐ、 sūn wǔ、 sūn bìn、 zhāng yí、 sū qín、 tián pián、 shèn zǐ、 yǐn wén、 zōu yǎn、 yàn zǐ、 lǚ bù wéi、 guǎn zǐ、 guǐ gǔ zǐ děng。
chūn qiū shí dài wáng shì shuāi wēi， zhū hóu zhēng bà， xué zhě men biàn zhōu yóu liè guó， wéi zhū hóu chū móu huá cè， dào zhàn guó shí dài xíng chéng liǎo " bǎi jiā zhēng míng " de jú miàn。
chuán tǒng shàng guān yú bǎi jiā de huàfēn， zuì zǎo yuán yú sī mǎ qiān de fù qīn sī mǎ tán。 tā zài《 lùn liù jiā yào zhǐ》 zhōng， jiāng bǎi jiā shǒu cì huàfēn wéi： 「 yīn yáng、 rú、 mò、 míng、 fǎ、 dào 」 děng liù jiā。 hòu lái， liú xīn zài《 qī lüè》 zhōng， yòu zài sī mǎ tán huàfēn de jī chǔ shàng， zēng「 zòng héng、 zá、 nóng、 xiǎo shuō」 děng wéi shí jiā。 bān gù zài《 hàn shū ． yì wén zhì》 zhōng xí liú xīn， bìng rèn wéi：「 zhū zǐ shí jiā， qí kě guān zhě jiǔ jiā 'ér yǐ。」 hòu lái， rén men qù「 xiǎo shuō jiā」， jiāng shèng xià de jiǔ jiā chēng wéi「 jiǔ liú」。
zì cǐ， zhōng guó gǔ dài xué shù jiè dū yǐ cóng bān gù， bǎi jiā jiù chéng liǎo「 jiǔ liú」。 jīn rén lǚ sī miǎn zài《 xiān qín xué shù gài lùn》 yī shū zhōng zài zēng「 bīng、 yī」， rèn wéi：「 gù lùn xiān qín xué shù， shí kě fēn wéi yīn yáng、 rú、 mò、 míng、 fǎ、 dào、 zòng héng、 zá、 nóng、 xiǎo shuō、 bīng、 yī shí 'èr jiā yě。」 |
zhū zǐ bǎi jiā de lì shǐ yuān yuán Various Schools of history |
zhū zǐ bǎi jiā shì duì chūn qiū zhàn guó shí qī gè zhǒng xué shù pài bié de zǒng chēng。 xī zhōu miè wáng， cù shǐ rén men gèng duō dì zhuǎn xiàng duì tiān xià xīng wáng de sī kǎo， dǎ pò liǎo ˇ shù rén bù yì ˇ de guān niàn， qǔ 'ér dài zhī de shì ˇ chù shì héng yì ˇ de huó yuè fēng qì。 zài duì rén、 shì jí shè huì de guǎng fàn tàn tǎo zhōng， rén men bù zài chóng xìn ˇ tiān dào ˇ， jìn 'ér zài rú hé tǒng yī tiān xià、 zhì lǐ guó jiā、 jiào huà mín zhòng děng fāng miàn xíng chéng liǎo gè zhǒng bù tóng de xué pài。 zhè xiē xué pài de chuàng lì zhě hé dài biǎo rén wù bèi hé chēng wéi ˇ zhū zǐ ˇ， ˇ bǎi jiā ˇ zé zhǐ zhè xiē xué pài。 zuì yòu yǐng xiǎng de zhù yào shì rú jiā、 mò jiā、 dào jiā hé fǎ jiā。 gè xué pài de rén wù zhēn duì yī xiē shè huì wèn tí sì chù yóushuì， tuī xíng zì jǐ de zhèng zhì zhù zhāng， huò zhù shū lì shuō， rén men de sī xiǎng kōng qián huó yuè， zài zhōng guó wén huà shǐ shàng xíng chéng liǎo yī gè bǎi jiā zhēng míng de kōng qián fán róng de jú miàn。 zhū zǐ bǎi jiā de xué shù guān diǎn fǎn yìng zài tā men de wén xué zuò pǐn zhōng yě suí zhī xíng chéng liǎo bù tóng de xué shù hé wén xué pài bié。 zhū zǐ sǎnwén dà dū guān diǎn xiān míng， yán cí xī lì， gǎn qíng chōng pèi， biǎo dá fāng shì líng huó duō yàng， jù yòu hěn qiáng de gǎn rǎn lì， suǒ yǐ zhū zǐ bǎi jiā sǎnwén bù jǐn jù yòu zhòng yào de xué shù jià zhí， tóng shí yě jù yòu zhòng yào de wén xué jià zhí。
zhū zǐ bǎi jiā zhī zhōng zuì wéi liú chuán de shì： rú jiā、 dào jiā、 yīn yáng jiā、 fǎ jiā、 míng jiā、 mò jiā、 zá jiā、 nóng jiā、 xiǎo shuō jiā、 zòng héng jiā。 cóng rén lèi wén míng yǎn huà lì shǐ kàn， céng bāng zhé《 jié gòu lùn》 tí chū zhū zǐ bǎi jiā jí sān jiào jiǔ liú shì zǎo qī de xué kē fēn lèi tǐ xì， rú jiā、 fǎ jiā、 bīng jiā、 zòng héng jiā děng piān xiàng zhèng zhì jūn shì yǔ lún lǐ lǐng yù， mò jiā、 dào jiā、 míng jiā、 yī jiā hé nóng jiā děng piān xiàng zì rán gōng yì yǔ luó ji děng lǐng yù， hái chán jiā、 zá jiā、 shū huà jiā děng zé piān xiàng rén wén yì shù děng lǐng yù， bìng qiě， xī fāng jìn dài kē xué fā zhǎn suǒ xū de yī xiē yīn sù zài zhōng huá wén huà yǐ jīng méng yá， bǐ rú， rú jiā de shè huì lún lǐ huà（ kē xué shè huì guī fàn）、 mò jiā de shí jiàn jīng yàn huà（ shí yàn jì yì fāng fǎ）、 chán zōng de gài niàn chéng qīng huà（ lǐ lùn sī wéi dùn wù） hé dào jiā de xì tǒng luó ji mó shì（ quán xī jié gòu mó xíng）， yǐ jí yī xiē jì shù fā míng de yuán xíng děng。 |
zhū zǐ bǎi jiā jiǎn jiè Introduction philosophers |
yī、 rú jiā：
dài biǎo rén wù： kǒng zǐ、 mèng zǐ、 xún zǐ。 zuò pǐn：《 lùn yǔ》、《 mèng zǐ》、《 xún zǐ》
rú jiā shì zhàn guó shí qī zhòng yào de xué pài zhī yī， tā yǐ chūn qiū shí kǒng zǐ wéi shī， yǐ liù yì wéi fǎ， chóng shàng「 lǐyuè」 hé「 rén yì」， tí chàng「 zhōng shù」 hé bù piān bù yǐ de「 zhōng yōng」 zhī dào， zhù zhāng「 dé zhì」 hé「 rén zhèng」， zhòng shì dào dé lún lǐ jiào yù hé rén de zì shēn xiū yǎng de yī gè xué shù pài bié。
rú jiā qiáng diào jiào yù de gōng néng， rèn wéi zhòng jiào huà、 qīng xíng fá shì guó jiā 'ān dìng、 rén mín fù yù xìng fú de bì yóu zhī lù。 zhù zhāng「 yòu jiào wú lèi」， duì tǒng zhì zhě hé bèi tǒng zhì zhě dū yìng gāi jìn xíng jiào yù， shǐ quán guó shàng xià dōuchéng wéi dào dé gāo shàng de rén。
zài zhèng zhì shàng， hái zhù zhāng yǐ lǐ zhì guó， yǐ dé fú rén， hūyù huī fù「 zhōu lǐ」， bìng rèn wéi「 zhōu lǐ」 shì shí xiàn lǐ xiǎng zhèng zhì de lǐ xiǎng dà dào。 zhì zhàn guó shí， rú jiā fēn yòu bā pài， zhòng yào de yòu mèng zǐ hé xún zǐ liǎng pài。
mèng zǐ de sī xiǎng zhù yào shì“ mín guì jūn qīng”， tí chàng tǒng zhì zhě shí xíng“ rén zhèng”， zài duì rén xìng de lùn shù shàng， tā rèn wéi rén xìng běn shàn， tí chū“ xìng shàn lùn”， yǔ xún zǐ de“ xìng 'è lùn” jié rán bù tóng， xún zǐ zhī suǒ yǐ tí chū rén xìng běn 'è， yě shì zhàn guó shí qī shè huì máo dùn gèng jiā jiān ruì de biǎo xiàn。
èr、 dào jiā：
dài biǎo rén wù： lǎo zǐ、 zhuāng zǐ、 liè zǐ。 zuò pǐn：《 dào dé jīng》、《 zhuāng zǐ》、《 liè zǐ》
dào jiā shì zhàn guó shí qī zhòng yào xué pài zhī yī， yòu chēng「 dào dé jiā」。 zhè yī xué pài yǐ chūn qiū mò nián lǎo zǐ guān yú「 dào」 de xué shuō zuò wéi lǐ lùn jī chǔ， yǐ「 dào」 shuō míng yǔ zhòu wàn wù de běn zhì、 běn yuán、 gòu chéng hé biàn huà。 rèn wéi tiān dào wú wéi， wàn wù zì rán huà shēng， fǒu rèn shàng dì guǐ shén zhù zǎi yī qiē， zhù zhāng dào fǎ zì rán， shùn qí zì rán， tí chàng qīng jìng wú wéi， shǒu cí shǒu róu， yǐ róu kè gāng。 zhèng zhì lǐ xiǎng shì「 xiǎo guó guǎ mín」、「 wú wéi 'ér zhì」。 lǎo zǐ yǐ hòu， dào jiā nèi bù fēn huà wéi bù tóng pài bié， zhù míng de yòu sì dà pài： zhuāng zǐ xué pài、 yáng zhū xué pài、 sòng yǐn xué pài hé huáng lǎo xué pài。
sān、 mò jiā：
dài biǎo rén wù： mò zǐ。 zuò pǐn：《 mò zǐ》
mò jiā shì zhàn guó shí qī zhòng yào xué pài zhī yī， chuàng shǐ rén wéi mò dí。
zhè yī xué pài yǐ「 jiān xiāng 'ài， jiāo xiāng lì」 zuò wéi xué shuō de jī chǔ： jiān， shì rén rú jǐ； jiān 'ài， jí 'ài rén rú jǐ。「 tiān xià jiān xiāng 'ài」， jiù kě dá dào「 jiāo xiāng lì」 de mùdì。 zhèng zhì shàng zhù zhāng shàng xián、 shàng tóng hé fēi gōng； jīng jì shàng zhù zhāng qiáng běn jié yòng； sī xiǎng shàng tí chū zūn tiān shì guǐ。 tóng shí， yòu tí chū「 fēi mìng」 de zhù zhāng， qiáng diào kào zì shēn de qiáng lì cóng shì。
mò jiā yòu yán mì de zǔ zhì， chéng yuán duō lái zì shè huì xià céng， xiāng chuán jiē néng fù huǒ dǎo dāo， yǐ zì kǔ lì zhì。 qí tú shǔ cóng shì tán biàn zhě， chēng「 mò biàn」； cóng shì wǔ xiá zhě， chēng「 mò xiá」； lǐng xiù chēng「 jù（ jù） zǐ」。 qí jì lǜ yán míng， xiāng chuán「 mò zhě zhī fǎ， shā rén zhě sǐ， shāng rén zhě xíng」（《 lǚ shì chūn qiū · qù sī》）。
mò dí sǐ hòu， fēn liè wéi sān pài。 zhì zhàn guó hòu qī， huì hé chéng 'èr zhī： yī zhī zhù zhòng rèn shí lùn、 luó ji xué、 shù xué、 guāng xué、 lì xué děng xué kē de yán jiū， shì wèi「 mò jiā hòu xué」（ yì chēng「 hòu qī mò jiā」）， lìng yī zhī zé zhuǎn huà wéi qín hàn shè huì de yóu xiá。
sì、 fǎ jiā：
dài biǎo rén wù： hán fēi、 lǐ sī、 shāng yàng。 zuò pǐn：《 hán fēi zǐ》
fǎ jiā shì zhàn guó shí qī de zhòng yào xué pài zhī yī， yīn zhù zhāng yǐ fǎ zhì guó，「 bù bié qīn shū， bù shū guì jiàn， yī duàn yú fǎ」， gù chēng zhī wéi fǎ jiā。 chūn qiū shí qī， guǎn zhòng、 zǐ chǎn jí shì fǎ jiā de xiān qū。 zhàn guó chū qī， lǐ kuī、 shāng yàng、 shēn bù hài、 shèn dào děng kāi chuàng liǎo fǎ jiā xué pài。 zhì zhàn guó mò qī， hán fēi zōng hé shāng yàng de「 fǎ」、 shèn dào de「 shì」 hé shēn bù hài de「 shù」， yǐ jí fǎ jiā sī xiǎng xué shuō zhī dà chéng。
zhè yī xué pài， jīng jì shàng zhù zhāng fèi jǐng tián， zhòng nóng yì shāng、 jiǎng lì gēng zhàn； zhèng zhì shàng zhù zhāng fèi fēn fēng， shè jùn xiàn， jūn zhù zhuān zhì， zhàng shì yòng shù， yǐ yán xíng jùn fǎ jìn xíng tǒng zhì； sī xiǎng hé jiào yù fāng miàn， zé zhù zhāng jìn duàn zhū zǐ bǎi jiā xué shuō， yǐ fǎ wéi jiào， yǐ lì wéi shī。 qí xué shuō wéi jūn zhù zhuān zhì de dà yī tǒng wáng cháo de jiàn lì， tí gōng liǎo lǐ lùn gēn jù hé xíng dòng fāng lüè。
《 hàn shū · yì wén zhì》 zhù lù fǎ jiā zhù zuò yòu 'èr bǎi shí qī piān， jīn cún jìn bàn， qí zhōng zuì zhòng yào de shì《 shāng jūn shū》 hé《 hán fēi zǐ》。
wǔ、 míng jiā：
dài biǎo rén wù： dèng xī、 huì shī、 gōng sūn lóng hé huán tuán。 zuò pǐn：《 gōng sūn lóng zǐ》
míng jiā shì zhàn guó shí qī de zhòng yào xué pài zhī yī， yīn cóng shì lùn biàn míng（ míng chēng、 gài niàn） shí（ shì shí、 shí zài） wéi zhù yào xué shù huó dòng 'ér bèi hòu rén chēng wéi míng jiā。 dāng shí rén zé chēng wéi「 biàn zhě」、「 chá shì」 huò「 xíng（ xíng） míng jiā」。 dài biǎo rén wù wéi huì shī hé gōng sūn lóng。
liù、 yīn yáng jiā：
dài biǎo rén wù： zōu yǎn
yīn yáng jiā shì zhàn guó shí qī zhòng yào xué pài zhī yī， yīn tí chàng yīn yáng wǔháng xué shuō， bìng yòng tā jiě shì shè huì rén shì 'ér dé míng。 zhè yī xué pài， dāng yuán yú shàng gǔ zhí zhǎng tiān wén lìshǔ de tǒng zhì jiē céng， dài biǎo rén wù wéi zhàn guó shí qí rén zōu yǎn。
yīn yáng xué shuō rèn wéi yīn yáng shì shì wù běn shēn jù yòu de zhèng fǎn liǎng zhǒng duì lì hé zhuǎn huà de lì liàng， kě yòng yǐ shuō míng shì wù fā zhǎn biàn huà de guī lǜ。 wǔháng xué shuō rèn wéi wàn wù jiē yóu mù、 huǒ、 tǔ、 jīn、 shuǐ wǔ zhǒng yuán sù zǔ chéng， qí jiān yòu xiāng shēng hé xiāng shèng ( qiā ) liǎng dà dìng lǜ， kě yòng yǐ shuō míng yǔ zhòu wàn wù de qǐ yuán hé biàn huà。 zōu yǎn zōng hé 'èr zhě， gēn jù wǔháng xiāng shēng xiāng shèng shuō， bǎ wǔháng de shǔ xìng shì wéi「 wǔ dé」， chuàng「 wǔ dé zhōng shǐ shuō」， bìng yǐ zhī zuò wéi lì dài wáng cháo xīng fèi de guī lǜ， wéi xīn xīng de dà yī tǒng wáng cháo de jiàn lì tí gōng lǐ lùn gēn jù。
《 hàn shū · yì wén zhì》 zhù lù cǐ pài zhù zuò 'èr shí yī zhǒng， yǐ quán bù sàn yì。 chéng yú zhàn guó hòu qī de《 lǐ jì · yuè lìng》， yòu rén shuō shì yīn yáng jiā de zuò pǐn。《 guǎn zǐ》 zhōng yòu xiē piān yì shǔ yīn yáng jiā zhī zuò，《 lǚ shì chūn qiū · yìng tóng》、《 huái nán zǐ · qí sú xùn》、《 shǐ jì · qín shǐ huáng běn jì》 zhōng bǎo liú yī xiē yīn yáng jiā de cái liào。
qī、 zòng héng jiā： dài biǎo rén wù： sū qín、 zhāng yí。 chuàng shǐ rén： guǐ gǔ zǐ。 zhù yào yán lùn chuán yú《 zhàn guó cè》
zòng héng jiā shì zhōng guó zhàn guó shí yǐ zòng héng bǎi hé zhī cè yóushuì zhū hóu， cóng shì zhèng zhì、 wài jiāo huó dòng de móu shì。 liè wéi zhū zǐ bǎi jiā zhī yī。 zhù yào dài biǎo rén wù shì sū qín、 zhāng yí děng。
zhàn guó shí nán yǔ běi hé wéi zòng， xī yǔ dōng lián wéi héng， sū qín lì zhù yàn、 zhào、 hán、 wèi、 qí、 chǔ hé zòng yǐ jù qín， zhāng yí zé lì pò hé zòng， lián héng liù guó fēn bié shì qín， zòng héng jiā yóu cǐ dé míng。 tā men de huó dòng duì yú zhàn guó shí zhèng zhì、 jūn shì gé jú de biàn huà yòu zhòng yào de yǐng xiǎng。
《 zhàn guó cè》 duì qí huó dòng yòu dà liàng jìzǎi。 jù《 hàn shū · yì wén zhì》 jìzǎi， zòng héng jiā céng yòu zhù zuò「 shí liù jiā bǎi qī piān」。
bā、 zá jiā：
dài biǎo rén wù： lǚ bù wéi
zá jiā shì zhàn guó mò qī de zōng hé xué pài。 yīn「 jiān rú mò、 hé míng fǎ」，「 yú bǎi jiā zhī dào wú bù guàn zōng」 (《 hàn shū． yì wén zhì》 jí yán shī gǔ zhù ) ér dé míng。 qín xiāng lǚ bù wéi jù jí mén kè biān zhe de《 lǚ shì chūn qiū》， shì yī bù diǎn xíng de zá jiā zhù zuò jí。
jiǔ、 nóng jiā：
nóng jiā shì zhàn guó shí qī zhòng yào xué pài zhī yī。 yīn zhù zhòng nóng yè shēng chǎn 'ér dé míng。 cǐ pài chū zì shàng gǔ guǎn lǐ nóng yè shēng chǎn de guān lì。 tā men rèn wéi nóng yè shì yī shí zhī běn， yìng fàng zài yī qiē gōng zuò de shǒu wèi。《 mèng zǐ． téng wén gōng shàng》 jì yòu xǔ xíng qí rén，「 wéi shén nóng zhī yán」， tí chū xián zhě yìng「 yǔ mín bìng gēng 'ér shí， yōng xiǎng 'ér zhì」， biǎo xiàn liǎo nóng jiā de shè huì zhèng zhì lǐ xiǎng。 cǐ pài duì nóng yè shēng chǎn jì shù hé jīng yàn yě zhù yì jì lù hé zǒng jié。《 lǚ shì chūn qiū》 zhōng de 〈 shàng nóng 〉、〈 rèn dì〉、〈 biàn tǔ〉、〈 shěn shí〉 děng piān， bèi rèn wéi shì yán jiū xiān qín nóng jiā de zhòng yào zī liào。
shí、 xiǎo shuō jiā：
xiǎo shuō jiā， xiān qín jiǔ liú shí jiā zhī yī， nǎi cǎi jí mín jiān chuán shuō yì lùn， jiè yǐ kǎo chá mín qíng fēng sú。《 hàn shū · yì wén zhì》 yún：「 xiǎo shuō jiā zhě liú， gài chū yú bài guān。 jiē tán xiàng yǔ， dào tīng tú shuō zhě zhī suǒ zào yě。」
zhū zǐ bǎi jiā jiǎn shù zhū zǐ bǎi jiā zhōng， rú jiā chuàng shǐ rén kǒng zǐ yīn jì chéng sān dài zhōng yuán wén huà zhèng tǒng， zài zhū zǐ bǎi jiā zhōng tuō yíng 'ér chū。 yǐ zhì rú jiā xué shuō bù jǐn zài zhū zǐ bǎi jiā zhōng dì wèi xiǎn zhù， ér qiě hái chéng wéi chuán tǒng wén huà de zhù liú、 hé xīn nèi róng， duì zhōng mín mín zú jīng shén xíng chéng chǎn shēng liǎo wú yǔ lún bǐ de yǐng xiǎng。 shì shí shàng， wǒ men kě yǐ shuō， rú jiā bìng fēi tōng cháng yì yì shàng de xué shù huò xué pài， rú jiā xué shuō shì huá xià mín zú de wén huà jīng huá， yě shì huá xià gù yòu jià zhí xì tǒng de yī zhǒng biǎo xiàn。 tā yǐ shèn tòu chuán tǒng wén huà de měi yī gēn máo xì xuè guǎn zhī zhōng， jí dà dì yǐng xiǎng zhe zhōng guó wén huà de měi yī gè lǐng yù。 fán shì cóng zhōng guó tǔ rǎng lǐ chǎn shēng de xué shuō sī xiǎng、 zōng jiào pài bié， shèn zhì shì wài lái wén huà、 wài lái zōng jiào， dōubù néng bì miǎn dài shàng rú jiā wén huà de hén jì。 yú jīn 'ér yán， yóu bù zhǐ cǐ。 rú jiā sī xiǎng yì duì shì jiè wén huà hái chǎn shēng liǎo yǒng jiǔ de yǐng xiǎng（ wǒ men zhī dào， rì běn hé“ sì xiǎo lóng” tuī chóng rú xué yě shì zài tā men yǐ shí xiàn huò zhě jī běn xiàn dài huà hòu， wéi jiě jué xiàn dài huà suǒ dài lái de xìn yǎng wēi jī、 dào dé huá pō wèn tí 'ér cǎi qǔ de bǔ piān jiù bì cuò shī。 suǒ wèi“ dōng nán yà wén huà juàn”， jī běn shàng jiù shì yǐ rú xué wéi zhù tǐ de wén huà gòu chéng mó shì。 tā yòu lì dì tuī dòng liǎo dōng nán yà de shè huì wén míng yǔ jìn bù。 suí zhe lì shǐ de fā zhǎn， rú jiā lún lǐ zhèng zài jìn rù xī fāng guó jiā）。 guān yú duì zhū zǐ bǎi jiā de pài bié guī lèi， sī mǎ tán liè jǔ liǎo liù jiā，“ nǎi lùn liù jiā zhī yào zhǐ yuē： yì dà chuán： ‘ tiān xià yī zhì 'ér bǎi lǜ， tóng guī 'ér shū tú。“ fū yīn yáng、 rú、 mò、 míng、 fǎ、 dào dé， cǐ wù wéi zhì zhě yě”（《 shǐ jì · tài shǐ gōng zì xù》）。《 hàn shū · yì wén zhì》 zhōng de liú xīn《 qī lüè》 de zhū zǐ lüè fēn wéi shí jiā： rú、 dào、 yīn yáng、 fǎ、 míng、 mò、 zòng héng、 zá、 nóng、 xiǎo shuō。 chú qù xiǎo shuō jiā bù tán， suǒ yǐ chēng“ jiǔ liú shí jiā”。
zhū zǐ suǒ yǐ shuō shì zhèng zhì xué pài de zǒng chēng， shì yīn wéi qí gè jiā de jī běn zōng zhǐ dà dū shì wèiguó jūn tí gōng zhèng zhì fāng lüè。 rú jiā zhù zhāng yǐ dé huà mín； dào jiā zhù zhāng wú wéi 'ér zhì； fǎ jiā zhù zhāng xìn shǎng bì fá； mò jiā zhù zhāng jiān 'ài shàng tóng； míng jiā zhù zhāng qù zūn yǎn bīng。 hàn dài yǐ hòu， mò jiā hé míng jiā chéng wéi jué xué， nóng jiā dú lì chéng yī mén jì shù xìng xué kē， yīn yáng jiā yǎn huà wéi shén mì de fāng shù。 yīn cǐ duì hòu lái dà yī tǒng wáng cháo zhèng zhì chǎn shēng yǐng xiǎng de zhǐ yòu rú、 dào、 fǎ。
zhū zǐ bǎi jiā de xǔ duō sī xiǎng gěi hòu dài liú xià liǎo shēn kè de qǐ shì。 rú rú jiā de“ rén zhèng”、“ jǐ suǒ bù yù， wù shī yú rén” de“ shù dào”； mèng zǐ de gǔ dài mín zhù sī xiǎng； dào jiā de biàn zhèng fǎ； mò jiā de kē xué sī xiǎng； fǎ jiā de wéi wù sī xiǎng； bīng jiā de jūn shì sī xiǎng děng， zài jīn tiān yǐ rán shǎn shuò guāng máng。 biàn shì nà“ guǐ biàn” de míng jiā， yě kāi chuàng liǎo zhōng guó zhé xué shǐ shàng de luó ji xué lǐng yù。 wǒ men kě yǐ、 yě yìng gāi jiàn jiè rú jiā de gāng jiàn yòu wéi jīng shén， lái jī lì zì jǐ fā fèn tú qiáng； jiàn jiè rú jiā de gōng zhōng wèiguó jīng shén， lái péi yù zì jǐ de 'ài guó qíng huái； jiàn jiè rú jiā de“ yǐ yì zhì lì” jīng shén， lái qǐ shì zì jǐ zhèng què duì dài wù zhì lì yì， jiàn jiè rú jiā de rén 'ài jīng shén， lái péi yù zì jǐ rè 'ài rén mín de gāo shàng qíng cāo； jiàn jiè rú jiā de qì jié guān niàn， lái péi yù zì jǐ de zì zūn、 zì qiáng de dú lì rén gé； yě jiàn jiè mò jiā de“ jiān 'ài”、“ shàng xián”、“ jié yòng”； dào jiā de“ shǎo sī guǎ yù”、“ dào fǎ zì rán”； fǎ jiā de“ fèi sī lì gōng” děng děng sī xiǎng。
shí yī、 bīng jiā。 bīng jiā zhòng diǎn zài yú zhǐ dǎo zhàn zhēng， zài bù dé bù yùn yòng wǔ lì dá dào mùdì shí， zěn me yàng qù shǐ yòng wǔ lì。 chuàng shǐ rén shì sūn wǔ， bīng jiā yòu fēn wéi bīng quán móu jiā、 bīng xíng shì jiā、 bīng yīn yáng jiā hé bīng jì qiǎo jiā sì lèi。
bīng jiā zhù yào dài biǎo rén wù， chūn qiū mò yòu sūn wǔ、 sī mǎ ráng jū； zhàn guó yòu sūn bìn、 wú qǐ、 wèi liáo、 wèi wú jì、 bái qǐ děng。 jīn cún bīng jiā zhù zuò yòu《 huáng dì yīn fú jīng》、《 liù tāo》、《 sān lüè》、《 sūn zǐ bīng fǎ》、《 sī mǎ fǎ》、《 sūn bìn bīng fǎ》、《 wú zǐ》、《 yùliáozǐ děng。 gè jiā xué shuō suī yòu yì tóng， rán qí zhōng bāo hán fēng fù de pǔ sù wéi wù lùn yǔ biàn zhèng fǎ yīn sù。 bīng jiā de shí jiàn huó dòng yǔ lǐ lùn， yǐng xiǎng dāng shí jí hòu shì shèn dà， wèiwǒ guó gǔ dài bǎo guì de jūn shì sī xiǎng yí chǎn。【 chū zì】 xī hàn · sī mǎ qiān《 shǐ jì · qū yuán jiǎ shēng lièzhuàn》：“ jiǎ shēng niánshào， pō tōng zhū zǐ bǎi jiā zhī shū。 wén dì zhào yǐ wéi bó shì。”
shí 'èr、 yī jiā：
dài biǎo rén wù： biǎn què
zhōng guó yī xué lǐ lùn de xíng chéng， shì zài gōng yuán qián wǔ shì jì xià bàn yè dào gōng yuán sān shì jì zhōng yè， gòng jīng lì liǎo qī bǎi duō nián。 gōng yuán qián wǔ shì jì xià bàn yè， zhōng guó kāi shǐ jìn rù fēng jiàn shè huì。 cóng nú lì shè huì xiàng fēng jiàn shè huì guò dù， dào fēng jiàn zhì dù què lì， zài zhōng guó lì shǐ shàng shì yī gè dà dòng dàng de shí qī。 shè huì zhì dù de biàn gé， cù jìn liǎo jīng jì de fā zhǎn， yì shí xíng tài、 kē xué wén huà lǐng yù chū xiàn liǎo xīn de xíng shì， qí zhōng bāo kuò yī xué de fā zhǎn。 yī jiā fàn zhǐ suǒ yòu cóng yī de rén。 |
zhū zǐ bǎi jiā xiáng xì jiè shào |
 诸子百家详细介绍 诸子百家详细介绍 |
|
rú jiā shì zài chūn qiū zhàn guó shí qī“ bǎi jiā zhēng míng” zhōng chū xiàn de yī gè zhòng yào xué pài。 yóu zhù míng sī xiǎng jiā、 jiào yù jiā kǒng zǐ chuàng lì， yóu zhù míng sī xiǎng jiā、 wén xué jiā mèng zǐ jiā yǐ fā zhǎn。
rú jiā chóng shàng《 zhōu lǐ》， rèn wéi rén rén 'ānfèn shǒu jǐ， hù xiāng guān huái， dá zhì yī gè dà tóng shì jiè， jiù shì「 rén」。「 rén」 shì rú jiā de hé xīn nèi róng。 qí zhù yào nèi róng rú xià：
lún lǐ guān ∶「 rén」 shì shì lún lǐ dào dé de zǒng gāng。「 rén」 jiù shì「 ài rén」， jūn zhù yào tǐ mín qíng、 ài xī mín lì， fǎn duì kē zhèng。 ruò yào shí jiàn rén dé， xū yào「 zhōng」 hé「 shù」。「 zhōng」 shì jìn zì jǐ de běn fēn；「 shù」 shì tuī jǐ jí rén。 tí chàng yǐ「 lǐ」、「 lè」， yuē shù rén de xíng wéi， táo yě rén de xìng qíng。
zhèng zhì guān∶ zhù zhāng yǐ lǐ yì zhì guó， huí fù xī zhōu shí qī de dé zhì。 ér shè huì gè jiē céng rén shì yìng jìn běn fēn， yǐ dá zhì「 jūn jūn、 chén chén、 fù fù、 zǐ zǐ」 de hé jiē jú miàn， zhè jiù shì zhèng míng sī xiǎng。
jiào yù guān∶ kǒng zǐ tí chū「 yòu jiào wú lèi」 de zhù zhāng， rèn wéi jiào bù yìng fēn guì jiàn xián yú。 tā rèn wéi「 yīn cái shī jiào」 shì lǐ xiǎng de jiào xué fāng fǎ。 tā yòu tí chàng「 wēn gù zhī xīn」 jí「 jǔ yī fǎn sān」 děng xué xí fāng fǎ。
yǔ zhòu guān∶ duì guǐ shén zhī shuō bào zhù「 cún 'ér bù lùn」 de tài dù， zhù zhāng「 jìng guǐ shén 'ér yuǎn zhī」， dàn què shí fēn zhòng shì jì sì zǔ xiān。
qí hòu mèng zǐ yǐ「 xìng shàn shuō」 lùn shù「 rén」，「 rén zhī yì yú qín shòu zhě， jīxī。」 tā rèn wéi rén xìng běn shàn， jù bèi liǎo cè yǐn、 xiū 'è、 cí ràng、 shì fēi sì zhǒng shàn duān， jiā yǐ fā yáng， biàn kě chéng wéi rén、 yì、 lǐ、 zhì de dé xíng。
xún zǐ zhù zhāng「 xìng 'è lùn」， rèn wéi rén yǔ qín shòu wú yì，「 jī 'ér yù bǎo， hán 'ér yù nuǎn」， ruò shùn cóng rén de běn xìng 'ér xíng， bì huì yǐn qǐ fēn zhēng。 tā zhù zhāng tōng guò jiào yù gǎi biàn rén de běn xìng， wéi shàn qù 'è。 xún zǐ qiáng diào tōng guò「 lǐ zhì」 wéi chí shè huì zhì xù， shǐ shè huì gè jiē céng rén shì 'ān shǒu běn fēn， shè huì biàn néng 'ān dìng。
rú jiā xué shuō suǒ chàng dǎo de「 rén、 yì、 lǐ、 zhì、 xìn」， bèi lì dài tǒng zhì zhě jí xué shù jiè suǒ zūn chóng， chéng wéi zhōng guó chuán tǒng sī xiǎng de hé xīn jí dào dé de zhù liú。
dài biǎo rén wù： kǒng zǐ、 mèng zǐ、 xún qīng、 dǒng zhòng shū、 èr chéng、 zhū xī、 lù shǒu rén、 wáng yáng míng。
dài biǎo rén wù jiè shào
kǒng zǐ
kǒng zǐ， míng qiū， zì zhòng ní， lǔ guó zōu yì（ jīn shān dōng qū fù） rén， zǔ jí sòng guó lì（ jīn hé nán shāng qiū shì xià yì xiàn）。 jù shǐ jì suǒ shuō， tā shēng yú lǔ xiāng gōng 'èr shí 'èr nián（ gōng yuán qián 551 nián）， zú yú lǔ 'āi gōng shí liù nián（ gōng yuán qián 479 nián）， nián qī shí sān。 tā shì rú jiā de shǐ chuàng rén wù， bèi hòu shì zūn wéi「 wàn shì shī biǎo」， yě bèi chēng wéi「 shèng rén」。
kǒng zǐ zhōu yóu liè guó， xiān hòu dào liǎo wèi、 chén、 cài、 chǔ、 sòng děng guó， xuān yáng qí zhèng zhì bào fù， dàn jiē bù dé yào lǐng。 kǒng zǐ bù néng shēn zhǎn zì jǐ de bào fù， xīn huī yì lěng， suì fǎn huí lǔ guó， shì wéi lǔ 'āi gōng shí yī nián， kǒng zǐ yǐ liù shí bā suì。 zì cǐ yǐ hòu， tā qián xīn jiǎng xué hé zhù shū， zài cǐ qí jiān yǔ dì zǐ chóngxīn biān dìng liǎo《 wǔ jīng》 hé zhuàn xiě《 chūn qiū》， wéi de shì yào jìzǎi chūn qiū shí dài suǒ fā shēng de dà shì， chǎn fā rú jiā de jià zhí guān。 qí yī shēng zhù yào gòng xiàn zài yú， diàn dìng liǎo jiào yù de jī chǔ， tā zài zhèng zhì shàng cǎi qǔ bǎo shǒu zhù yì， zhù zhāng huī fù xī zhōu lǐyuè zhì dù； dàn zài jiào yù shàng chàng dǎo“ yīn cái shī jiào”“ yòu jiào wú lèi” zhè xiē kāi míng de qǐ fā shì jiào yù fāng fǎ， yǐ jí tā duì yú sī xiǎng lǐng yù de kāi chuàng xìng jiàn jiě jiànjiē de cù jìn liǎo chūn qiū zhàn guó shí qī“ zhū zǐ bǎi jiā ” zhè yī wén huà dǐng shèng xiàn xiàng de xíng chéng。
wǔ nián hòu， kǒng zǐ qù shì， zhōng nián qī shí sān suì。 jí hòu dì zǐ men jiāng lǎo shī yī shēng de huà yǔ， qù wú cún jīng dì zhāi lù xià lái， biān chéng《 lùn yǔ》， shì kǒng zǐ de“ yán xíng lù”， jù yòu jiào gāo de wén xué jià zhí， shì rú jiā xué shuō de bì dú jīng diǎn。
mèng zǐ
mèng zǐ míng kē， zì zǐ yú， yòu zì zǐ chē、 zǐ jū， lǔ guó zōu ( jīn shān dōng zōu chéng ) rén。 shēng yú zhōu liè wáng sì nián（ gōng yuán qián 372 nián）， zú yú nǎn wáng 'èr shí liù nián（ gōng yuán qián 289 nián）。 tā shì kǒng zǐ de sūn zǐ sī de zài chuán dì zǐ， yě shì kǒng zǐ yǐ hòu de rú jiā dà shī。
mèng zǐ zài mǔ qīn de jiào yù xià， yòng gōng dú shū， xué chéng yǐ hòu yǐ kǒng zǐ de jì chéng zhě zì rèn， zhāo shōu dì zǐ， bìng qiě yóu lì liè guó， xuān yáng「 rén zhèng」、「 wáng dào」 de zhù zhāng， tí chàng“ mín wéi guì， shè jì cì zhī， jūn wéi qīng”。 tā dào guò qí、 sòng、 lǔ、 téng、 liáng děng guó， jiàn guò liáng huì wáng， qí xuān wáng děng jūn zhù。 suī rán shòu dào liǎo zūn jìng gēn lǐ yù， kě shì yīn wéi bèi rèn wéi sī xiǎng bǎo shǒu， bù hé dāng shí cháo liú， yòu méi yòu dé dào zhòng yòng， zhǐ yòu téng wén gōng céng jīng shì tú tuī xíng tā de zhèng zhì zhù zhāng。
dào liǎo wǎn nián， mèng zǐ huí xiāng jiǎng xué， hé tā de dì zǐ wàn zhāng， gōng sūn chǒu děng， cóng shì zhù shū de gōng zuò， xiě chéng liǎo「 mèng zǐ」 qī piān。 tā de piān mù shì： liáng huì wáng、 gōng sūn chǒu、 téng wén gōng、 lí lóu、 wàn zhāng、 gào zǐ yǐ jí jìn xīn。 yóu yú měi piān de fènliàng hěn duō， yòu fēn chéng shàng、 xià liǎng piān， yīn cǐ quán shū gòng yòu shí sì juàn。 mèng zǐ de yán lùn hé shì jì chàbù duō dū bǎo cún zài zhè qī piān zhī zhōng。
xún zǐ
xún zǐ， míng kuàng， zì qīng， zhào guó huán yì（ jīn shān xī 'ān zé） rén， shēng yú zhōu hǎo wáng 'èr nián（ gōng yuán qián 313 nián）， zú yú qín shǐ huáng jiǔ nián（ gōng yuán qián 235 nián）， zhàn guó hòu qī zhù míng sī xiǎng jiā、 jiào yù jiā。 guān yú xún zǐ de jìzǎi hěn shǎo， ér qiě pō yòu chū rù。 xún zǐ shì jì kǒng zǐ、 mèng zǐ yǐ hòu zuì dà de rú xué de。 tā de sī xiǎng jìzǎi yú《 xún zǐ》 yī shū zhōng， duì zhōng guó liǎng qiān duō nián de fēng jiàn shè huì chǎn shēng liǎo guǎng fàn 'ér shēn yuǎn de yǐng xiǎng。 xún zǐ céng jīng yóu lì yàn、 qí、 chǔ、 qín zhào duō guó， hòu jiā jū lán líng zhì sǐ。
zài lán líng shí xún zǐ kāi shǐ jiāoshū yǔ xiě shū， yòu míng de hán fēi hé lǐ sī jiù shì tā zhè shí hòu de xué shēng， tā yě zài zhè duàn shí jiān wán chéng tā de dài biǎo zuò pǐn－《 xún zǐ》。 xún zǐ suī shì rú jiā zhī jì chéng rén， dàn tā bìng méi yòu máng mù dì jiāng rú jiā xué shuō quán pán jiē shōu。 fǎn zhī， xún zǐ jiāng rú jiā xué shuō róng huì guàn tōng、 jiā yǐ fā huī， tí chū liǎo「 xìng běn 'è」 děng yǐng xiǎng hòu shì shēn yuǎn de xué shuō。 |
|
「 dào」 shì“ lǎo zhuāng” xué shuō de sī xiǎng zhōng xīn， shì yī qièshì wù de gēn yuán。「 dào」 yì shì xún huán bù xī。 dào jiā qiáng diào fán shì jūn wú xū qiǎngqiú， yìng shùn yìng zì rán， dá zhì「 dào」 de zuì gāo jìng jiè。 dào jiā jīng shén zài yú jīng shén shàng de chāo tuō， bù jiè xiàn yú xíng qū， zhǐ qiú xiāo yáo jí xīn líng shàng de kāi fàng。 yǐ xià shì dào jiā de guān niàn∶ yǔ zhòu guān∶「 dào」 shì wú xíng jí bù kě jiàn de， shì chāo shí kōng de jué duì jīng shén， shì yǔ zhòu zuì gāo běn tǐ jí yī qiē shì wù de gēn yuán。
zhèng zhì guān∶ chūn qiū zhàn guó shí qī， zhàn zhēng bù duàn， mín shēng kùn kǔ， rén men bì xū fàng qì chěng cái、 chěng zhì、 chěng qiáng、 chěng lì、 huí guī pǔ sù、 wú zhī de jìng jiè， yǐ「 wú wéi」 zhì lǐ tiān xià， tiān xià cái néng hé píng 'ān dìng。 zuì zhōng xī wàng huí fù「 xiǎo guó guǎ mín」 de yuán shǐ shè huì。
rén shēng guān∶ wàn wù dōuyòu duì lì miàn， wù jí bì fǎn。 yīn cǐ， rén men bì xū「 zhī zú guǎ yù」、「 róu ruò bù zhēng」、「 shùn yìng zì rán」， pāo qì yī qiē lǐ jiào de jiā suǒ， cái néng bì miǎn zāi huò。
dài biǎo rén wù：
lǎo zǐ
jù yī bān jìzǎi， lǎo zǐ xìng lǐ， míng 'ěr， zì bó yáng， chǔ kǔ xiàn lì xiāng qū rén lǐ（ jīn hé nán shěng zhōu kǒu shì lù yì xiàn tài qīng gōng zhèn） rén， shēng zú nián bù xiáng， yī shuō shēng yú gōng yuán qián 604 nián， shì dān。 yòu rén jiào tā lǐ 'ěr， yě yòu rén jiào tā lǎo dān。 lǎo zǐ xiū dào dé， qí xué zhù wú wéi zhī shuō， yǐ zì yǐn wú míng wéi wù。 yòu hěn duō xué zhě rèn wéi lǎo zǐ shì zhàn guó shí dài de rén， dàn shì bǐ jiào duō rén rèn wéi lǎo zǐ shì chūn qiū shí dài de rén。
dào jiā de lǐ lùn diàn dìng yú lǎo zǐ， lǎo zǐ《 dào dé jīng》 yī shū shàng xià wǔ qiān yán， shū zhōng guǎng lùn dào de xíng shàng xué yì、 rén shēng zhì huì yì， tí chū yī zhǒng yòu wù hùn chéng qiě dú lì zì cún zhī zì rán yǔ zhòu qǐ yuán lùn， yě tí chū shì jiè cún zài yǔ yùn xíng yuán lǐ shì「 fǎn zhě dào zhī dòng」 de běn tǐ lùn sī xiǎng。 duì yú cún huó yú qí zhōng de rén lèi 'ér yán， qí yìng xué xí de jiù shì chǔshì de zhì huì。 lǎo zǐ yě tí chū liǎo zhòng duō de zhèng zhì、 shè huì yǔ rén shēng zhé xué guān diǎn chū lái， zhù zhāng「 wú wéi 'ér zhì、 xiǎo guó guǎ mín」。
zhuāng zǐ
zhuāng zǐ míng zhōu， zì zǐ xiū， sòng guó méng rén（ jīn hé nán shāng qiū shì）， shēng zú yú yuē gōng yuán qián 369 nián zhì gōng yuán qián 286 nián， jù《 shǐ jì》 suǒ jìzǎi yǔ liáng huì wáng、 qí xuān wáng tóng shí。
zhuāng zǐ zǎo nián céng zài méng zuò guò qī yuán lì， hòu yī zhí yǐn jū。 tā shēng huó pín kùn， dàn dàn bó míng lì， chǔ wáng wén qí xián dé， céng pài shǐ zhě zèng yǐ qiān jīn bìng qǐng tā zuò zǎixiàng， bèi tā jù jué。 suì zhōng shēn bù fù shì， yǐn jū yú bào dú shān zhōng。
zhuāng zǐ xué shí yuān bó， jiāo yóu hěn guǎng， zhù yòu《 zhuāng zǐ》 yī shū， dà zhǐ běn yú《 lǎo zǐ》， rán qí yào běn guī yú lǎo zǐ zhī yán， yě yòu zì jǐ dú dào jiàn jiě， qí zhù shū shí yú wàn yán， dà dǐ shuài yù yán yě。 zuò yú fù、 dào zhí、 qū qiè， yǐ dǐ zǐ kǒng zǐ zhī tú， yǐ míng lǎo zǐ zhī shù。
liè zǐ
liè zǐ， míng kòu， yòu míng yù kòu（ yòu chēng“ yǔ kòu”“ guó kòu”）， xiāng chuán shì zhàn guó qián qī de dào jiā rén wù， zhèng guó（ jīn hé nán zhèng zhōu xīn zhèng shì） rén， yǔ zhèng miù gōng tóng shí。 qí xué běn yú huáng dì lǎo zǐ， zhù zhāng qīng jìng wú wéi。 hòu hàn bān gù《 yì wén zhì》“ dào jiā” bù fēn lù yòu《 liè zǐ》 bā juàn， zǎo yǐ sàn shī。 jīn běn《 liè zǐ》 bā piān， nèi róng duō wéi mín jiān gù shì、 yù yán hé shén huà chuán shuō。 cóng sī xiǎng nèi róng hé yǔ yán shǐ yòng shàng lái kàn， kě néng shì jìn rén suǒ zuò， shì dōng jìn rén sōu jí yòu guān de gǔ dài zī liào biān chéng de， jìn zhāng zhàn zhù shì bìng zuò xù。
《 liè zǐ》 yòu míng《 chōng xū jīng》， shì dào jiā zhòng yào diǎn jí。 liè yù kòu suǒ zhù， suǒ zhù nián dài bù xiáng， dà tǐ shì chūn qiū zhàn guó shí dài。 gāi shū 'àn zhāng jié fēn wéi《 tiān ruì》《 huáng dì》《 zhōu mù wáng》《 zhòng ní》《 tānɡ wèn》《 lì mìng》《 yáng zhū》《 shuō fú》 děng bā piān， měi yī piān jūn yòu duō gè yù yán gù shì zǔ chéng， yù dào yú shì。 |
|
shàng xián shàng tóng shì mò jiā de jī běn zhèng zhì gāng lǐng。 mò jiā yǔ rú jiā bìng chēng「 xiǎn xué」。 yǐ xià shì mò jiā de guān niàn。
lún lǐ guān∶ tí chū「 jiān 'ài」， zhù zhāng 'ài bù yìng yòu qīn shū、 shàng xià、 guì jiàn、 děng jí de fēn bié。 tā rèn wéi tiān xià zhī suǒ yǐ dà luàn， shì yóu yú rén bù xiāng 'ài。
zhèng zhì guān∶ zhù zhāng「 shàng xián」、「 shàng tóng」， tí chàng xuǎn rèn xián cái， xiāo chú jiē jí guān niàn， shǐ tiān xià dà zhì， zhù zhāng「 fēi gōng」， fǎn duì yī qiē qīn lüè zhàn zhēng。
jīng jì guān∶ fǎn duì shē chǐ de shēng huó， zhù zhāng jié jiǎn， tí chū「 jié yòng」、「 jié zàng」、「 fēi lè」 de sī xiǎng。
yǔ zhòu guān∶ tí chū「 fēi mìng」， rèn wéi mìng yùn bù néng zhù zǎi rén de fù guì pín jiàn， qiáng diào zhǐ yào tōng guò hòu tiān de nǔ lì jiù kě yǐ gǎi biàn。 wèile qiú fú bì huò， tā yòu zhù zhāng「 zūn tiān」、「 shì guǐ」。
yóu yú mò jiā cóng chuàng shǐ rén mò zǐ dào zhù yào de dài biǎo rén wù， dōushì shè huì zhōng dǐ céng de xué zhě， suǒ yǐ mò jiā gèng néng tǐ huì dào zhàn luàn shí qī shè huì zhōng láo dòng rén mín de qī cǎn shēng huó， suǒ yǐ xiāng duì yú rú jiā de guòfèn jiǎng qiú“ lǐ”， mò jiā gèng zhù zhòng kè kǔ、 jié jiǎn de shēng huó xí guàn， ér qiě bù lìn yú zuò dī céng de láo dòng gōng zuò， bèi rú shēng rǔ wéi“ yín qiǎo zhī jì”， shēng huó shàng de piān chā， lì chǎng shàng de duì lì， hé sī xiǎng shàng bǐ「 rén 'ài」 gèng nán zūn cóng de「 jiān 'ài」， shǐ dé mò jiā bìng wèi dé dào tǒng zhì zhě de zhī chí， rì hòu fā zhǎn bù dà。
dài biǎo rén wù：
mò zǐ
chūn qiū mò zhàn guó chū sī xiǎng jiā、 xué zhě， mò jiā xué pài chuàng shǐ rén。 xìng mò míng dí， shēng zú yú yuē gōng yuán qián 468 nián zhì gōng yuán qián 376 nián， lǔ guó rén， jīn shān dōng shěng téng zhōu shì rén。 mò zǐ chū shēn píng mín， zì chēng「 běi fāng zhī bǐ rén」， rén chēng「 bù yī zhī shì」 hé「 jiàn rén」。
tā céng wéi sòng guó dà fū， zì xǔ「 shàng wú jūn shàng zhī shì， xià wú gēng nóng zhī nán」， shì tóng qíng「 nóng yǔ gōng sì zhī rén」 díshì rén； céng shī cóng shǐ jiǎo zhī hòu， chuán qí qīng miào zhī fǎ； yòu xué yú rú zhě， xí kǒng zǐ zhī shù， chēng dào yáo shùn dà yǔ， míng yú《 shī》、《 shū》、《 chūn qiū》， yīn bù mǎn rú jiā lǐyuè fán kē， yú shì qì zhōu dào 'ér yòng xià zhèng。
xuān yáng fēi gōng、 shàng xián、 shàng tóng、 jié yòng、 jié zàng、 fēi lè、 tiān zhì、 míng guǐ、 fēi mìng， ér yǐ jiān 'ài wéi hé xīn。 qí wéi rén「 yǐ shéng mò zì jiáo， ér bèi shì zhī jí」。 wéi xuān yáng zì jǐ de zhù zhāng， mò zǐ guǎng shōu shēng tú， xún cháng qīn cóng dì zǐ shù bǎi rén， xíng chéng shēng shì hào dà de mò jiā xué pài。 mò zǐ shàng shuō「 wáng gōng dà rén」， xià jiào「 pǐ fū tú bù zhī shì」， jīhū「 biàn cóng rén 'ér shuō zhī」。 xíng jì suǒ zhì， dōng dào qí， xī yóu zhèng、 wèi， nán zhì yú chǔ、 yuè。
mò zǐ bó xué duō cái， shàn cháng gōng qiǎo hé zhì zuò， hái shàn yú shǒu chéng jì shù， qí hòu xué zǒng jié qí jīng yàn wéi《 chéng shǒu》 èr shí yī piān。 hái zài míng biàn shuō fāng miàn yòu suǒ chéng jiù， chéng wéi zhàn guó míng biàn sī cháo de zǔ yuán zhī yī。 mò zǐ de shì jì， fēn bié jiàn yǔ《 xún zǐ》、《 hán fēi zǐ》、《 zhuāng zǐ》、《 lǚ shì chūn qiū》、《 huái nán yú》 děng shū， qí sī xiǎng zé zhù yào bǎo cún zài mò jiā hòu xué《 mò zǐ》 yī shū zhōng。 |
|
fǎ jiā shì xiān qín zhū zǐ zhōng duì fǎ lǜ zuì wéi zhòng shì de yī pài， zhù zhāng「 yǐ fǎ zhì guó」， ér qiě tí chū liǎo yī zhěng tào de lǐ lùn hé fāng fǎ。 zhè wéi hòu lái jiàn lì de zhōng yāng jí quán de qín cháo tí gōng liǎo yòu xiào de lǐ lùn yǐ jù， hòu lái de hàn cháo jì chéng liǎo qín cháo de jí quán tǐ zhì yǐ jí fǎ lǜ tǐ zhì， chéng wéi zhōng guó gǔ dài fēng jiàn shè huì de zhèng zhì yǔ fǎ zhì zhù tǐ。
fǎ jiā zhòng shì fǎ lǜ， fǎn duì rú jiā de「 lǐ」， fǎn duì guì zú lǒng duàn jīng jì hé zhèng zhì lì yì de shì xí tè quán， yào qiú tǔ dì sī yòu hé 'àn gōng láo yǔ cáigàn shòu yú guān zhí。 fǎ lǜ de zuò yòng jiù shì「 dìng fēn zhǐ zhēng」， yě jiù shì míng què wù jiàn de suǒ yòu quán。「 xīng gōng jù bào」， gǔ lì rén men lì zhàn gōng， ér shǐ nà xiē bù fǎ zhī tú gǎn dào kǒng jù， xīng gōng de zuì zhōng mùdì shì wèile fù guó qiáng bīng， qǔ dé jiān bìng zhàn zhēng de shèng lì。
fǎ jiā fǎn duì bǎo shǒu de fù gǔ sī xiǎng， zhù zhāng ruì yì gǎi gé。 tā men rèn wéi lì shǐ shì xiàng qián fā zhǎn de， yī qiē de fǎ lǜ hé zhì dù dōuyào suí lì shǐ de fā zhǎn 'ér fā zhǎn， jì bù néng fù gǔ dàotuì， yě bù néng yīn xún shǒu jiù tí chū「 bù fǎ gǔ， bù xún jīn」 de zhù zhāng。 hán fēi zé jí fǎ jiā dà chéng， tí chū「 shí yí 'ér zhì bù yì zhě luàn」， bǎ shǒu jiù de rú jiā fěng cì wéi shǒu zhū dài tù de yú chǔn zhī rén。
shāng yàng、 shèn dào、 shēn bù hài sān rén fēn bié tí chàng zhòng fǎ、 zhòng shì、 zhòng shù， gè yòu tè diǎn。 hán fēi tí chū liǎo jiāng sān zhě jǐn mì jié hé de sī xiǎng。 fǎ shì zhǐ jiàn quán fǎ zhì； shì zhǐ de shì jūn zhù de quán shì， yào dú zhǎng jūn zhèng dà quán； shù zhǐ de shì jià yù qún chén、 zhǎng wò zhèng quán、 tuī xíng fǎ lìng de cè lüè hé shǒu duàn， zhù yào shì chá jué、 fáng zhǐ fàn shàng zuò luàn， wéi hù jūn zhù dì wèi。
dài biǎo rén wù：
hán fēi
hán fēi， xìng hán míng fēi， zhàn guó mò nián de hán guó（ jīn hé nán zhèng zhōu xīn zhèng shì） rén， chū shēn yú guì zú， wéi hán guó de gōng zǐ， shēng nián yǔ xuè qīn yǐ bù kě kǎo， zú yú gōng yuán qián 233 nián。 hán fēi kǒu chī， bù shàn yú yán shuō， ér hǎo zhù shū。 hán fēi yǔ lǐ sī wéi tóng xué， tóng shī shì yú xún zǐ。
hán fēi jiàn dāng shí hán guó shì ruò， céng shù jiàn hán wáng， dàn hán wáng bù tīng。 hán fēi tòng hèn zhì guó bù xiū míng fǎ zhì， bù shí xíng fù guó qiáng bīng， ér zhòng yòng nà xiē méi yòu shí jì jīng yàn hǎo fā kōng lùn de rén。 yú shì tā guān wǎng zhě dé shī zhī biàn， zuò《 gū fèn》、《 wǔ dù》、《 nèi wài chǔ》、《 shuō lín》、《 shuìnán》 shí yú wàn yán， chéng wéi fǎ jiā sī xiǎng de jí dà chéng zhě。 shū chéng hòu chuán zhì qín guó， qín wáng dú hòu shuō：「 jiē hū！ guǎ rén dé jiàn cǐ rén yǔ zhī yóu， sǐ bù hèn yǐ。」 hán fēi de zhù zuò dé dào liǎo qín shǐ huáng de chēng zàn。
qín guó gōng hán， hán wáng běn lái bù yòng hán fēi， dài qín jìn gōng shèn jí， hán wáng yú shì wěi pài hán fēi chū shǐ qín guó。 qín wáng jiàn dào liǎo hán fēi hěn wéi xǐ yuè， dàn yì wèi xìn yòng。 lǐ sī rèn wéi， hán fēiwèi hán guó de gōng zǐ， zhōng wéi hán 'ér bù wéi qín， yīn cǐ xiàng qín wáng jiàn yì， jì rán bù yòng hán fēi， bù rú zhū zhī， yǐ miǎn hòu huàn。 qín wáng yǐ wéi rán， xià lìng zhì fēi。 lǐ sī zé 'àn zhōng chāirén sòng hán fēi dú yào， shǐ zì shā。 hán fēi huái cái 'ér bù yù， zhōng wéi zì jǐ de tóng xué suǒ shā。
shāng yàng
shāng yàng（ gōng yuán qián 390 nián zhì gōng yuán qián 338 nián）， xìng gōng sūn， míng yàng， wèi guó（ jīn hé nán 'ān yáng shì） rén， qín xiào gōng shí fēng yú shāng yì， gù míng shāng yàng， hào wéi shāng jūn。 shāng yàng wéi wèi guó shù chū gōng zǐ， gù yì chēng wéi wèi yàng。 shāng yàng xiān shì wèi xiāng gōng shū cuó wéi zhōng shù zǐ。 gōng shū cuó zhī dào shāng yàng yòu cái néng 'ér wèi dé zhòng yòng， xiàng wèi huì wáng tuī jiàn shāng yàng。 shāng yàng wèi bèi huì wáng nà yòng， dài gōng shū cuó qù shì hòu， wén xiào gōng xià lìng guó zhōng qiú xián zhě， yú shì shāng yàng xī rù qín。
shāng yàng rù qín hòu， qín xiào gōng qián hòu sì cì jiē jiàn tā。 xiào gōng bù yù rén zhèng dé zhì de rú jiā zhī dào， ér xìn bà dào， yǔ shāng yàng de fǎ jiā sī xiǎng xiāng hé， bìng zài qín guó tuī xíng zuì wéi chè dǐ de biàn fǎ yùn dòng。
shāng yàng zài qín guó qián hòu shí xíng liǎo liǎng cì biàn fǎ， bǐ jiào chè dǐ dì fèi chú liǎo jiù zhì dù， shí xíng liǎo xīn zhì dù， shǐ dé qín guó hěn kuài qiáng shèng qǐ lái， chéng wéi zhàn guó shí qī dì yī děng qiáng guó。 qí hòu， shāng yàng běn rén què zāo dào guì zú bǎo shǒu pài de wū xiàn， bèi chù yǐ chē liè jí xíng。
míng jiā shì yǐ tí chàng xún míng zé shí wéi xué shuō de liú pài， tí chàng「 zhèng míng shí」， zhèng shì「 zhèng bǐ cǐ zhī shì fēi， shǐ míng shí xiāng fú」。 zhàn guó qī jiān， jú shì dòng dàng、 hùn luàn。 hěn duō lǐ fǎ míng cún shí wáng。 míng jiā yóu cǐ jué qǐ， qiáng diào shì wù yīnggāi「 míng hū qí shí」， jiè yǐ lìng tiān xià yī qièshì qíng zǒu shàng zhèng què de guǐ dào。 |
bīng jiā Military commander |
bīng jiā shì zhōng guó gǔ dài duì zhàn lüè jiā yǔ jūn shì jiā de tōng chēng， yòu tè zhǐ xiān qín duì zhàn lüè yǔ zhàn zhēng yán jiū de pài bié。 bīng jiā de zhòng yào zhù zuò yòu《 sūn zǐ bīng fǎ》、《 wú zǐ》、《 sūn bìn bīng fǎ》、《 sī mǎ fǎ》、《 liù tāo》、《 sān lüè》 hé《 yùliáozǐ》 děng。
bīng jiā jí dà chéng zhě shì sūn wǔ de《 sūn zǐ bīng fǎ》。 zhōng guó zì gǔ yǐ lái bīng jiā yī zhí shì shòu dào zhòng shì de。 bīng shū zài zhōng guó de fā zhǎn yuán yuǎn liú cháng， bīng shū chǎn shēng yú xī zhōu， chéng shú yú chūn qiū。
rú hé cóng hóng guān shàng bǎ wò zhàn zhēng， shì bīng fǎ de guān jiàn。 zhàn zhēng shì zhèng zhì de jì xù， guān xì dào yī guó huò yī mín zú de shēng sǐ cún wáng huò bèi rén nú yì de dà shì。 bīng fǎ yě kě yǐ jiāng tā kàn chéng jì shì yī bù rú hé tǒng zhì guó jiā， zhì dìng guó jiā zhàn lüè de zhǐ yǐn； yòu shì yī bù rú hé lǐng bīng dǎ zhàng， zhì dìng zhàn zhēng zhàn lüè yǔ cè lüè de shū běn。
dài biǎo rén wù：
sūn wǔ
sūn wǔ qí guó（ jīn shān dōng lín zī） rén， zì cháng qīng， chūn qiū shí bīng fǎ jiā。 céng yǐ《 bīng fǎ》 shí sān piān jiàn wú wáng hé lǘ， jīng wǔ zǐ xū de tuī jiàn， bèi rèn mìng wéi jiāng， shuài wú jūn gōng pò chǔ guó。
tā rèn wéi「 bīng zhě， guó zhī dà shì」， tí chū「 zhī bǐ zhī jǐ， bǎi zhàn bù dài」， zhù zhòng liǎo jiě qíng kuàng， quán miàn dì fēn xī dí wǒ、 zhòng guǎ、 qiáng ruò、 xū shí、 gōng shǒu、 jìn tuì děng máo dùn shuāng fāng， bìng tōng guò duì zhàn zhēng kè guān guī lǜ de rèn shí hé zhǎng wò yǐ kè dí zhì shèng。 tā hái tí chū「 bīng wú cháng shì， shuǐ wú cháng xíng， néng yīn dí biàn huà 'ér qǔ shèng， wèi zhī shén」， qiáng diào liǎo zhàn lüè zhàn shù shàng de「 qí zhèng xiāng shēng」 hé líng huó yùn yòng。
sūn wǔ zhù zuò yòu《 sūn zǐ bīng fǎ》 yī shū， wéi zhōng guó zuì jié chū de bīng shū， bìng shēn shòu shì jiè gè dì suǒ zhòng shì。
sūn bìn
qí guó 'ā juàn（ jīn shān dōng yáng gǔ、 zhēn chéng xiàn） rén， sūn wǔ de hòu dài， dà zhì yǔ shāng yàng、 mèng kē tóng shí， wéi zhàn guó shí bīng fǎ jiā。 tā céng
yǔ páng juān tóng xué bīng fǎ， dāng páng juān zuò wèi huì wáng jiāng jūn shí， jì qí cái néng， bǎ tā piàn dào wèi guó， chù yǐ bìn xíng（ jí qù xī gài gǔ）， gù chēng sūn bìn。 hòu jīng qí guó shǐ zhě mì mì zài huí， bèi qí wēi wáng rèn mìng wéi jūn shī， xié zhù qí jiāng tián jì， shè jì dà bài wèi jūn yú guì líng、 mǎ líng。
tā jì chéng hé fā zhǎn liǎo sūn wǔ de jūn shì lǐ lùn， bǎ「 dào」 kàn zuò zhàn zhēng kè guān guī lǜ， tí chū liǎo yǐ guǎ
shèng zhòng、 yǐ ruò shèng qiáng de zhàn fǎ， zhù zhāng yǐ jìn gōng wéi zhù de zhàn lüè， gēn jù bù tóng dì xíng， chuàng zào yòu lì de jìn gōng xíng shì， zhòng shì duì chéng yì de jìn gōng hé duì zhèn fǎ de yùn yòng。 zhù yòu《 sūn bìn bīng fǎ》 yī shū。 |
zòng héng jiā Strategists |
「 zòng」 zhǐ「 hé zòng」，「 héng」 zhǐ「 lián héng」。
suǒ wèi「 hé zòng」， zhǐ zhàn guó shí qí、 chǔ、 yàn、 hán、 zhào、 wèi děng liù guó lián hé kàng qín de wài jiāo cè lüè。
suǒ wèi「 lián héng」， zhǐ yǐ shàng liù guó fēn bié yǔ qín guó jié méng de wài jiāo cè lüè。
「 zòng」 yǔ「 héng」 de lái lì， jù shuō shì yīn nán běi xiàng chēng wéi「 zòng」， dōng xī xiàng chēng wéi「 héng」。 liù guó jié méng wéi nán běi xiàng de lián hé， gù chēng「 hé zòng」； liù guó fēn bié yǔ qín guó jié méng wéi dōng xī xiàng de lián hé， gù chēng「 lián héng」。 suǒ wèi「 zòng héng jiā」， zhǐ gǔ chuī「 hé zòng」 huò「 lián héng」 wài jiāo cè lüè de rén wù。
chēng sū qín hé zhāng yí wéi zuì zhù míng de zòng héng jiā， méi yòu sū、 zhāng， jiù bù cún zài hé zòng yǔ lián héng， zì rán yě jiù bù huì yòu suǒ wèi zòng héng xué hé zòng héng jiā。 hòu lái de zhù fù yǎn yě shì zòng héng jiā de dài biǎo， zòng héng jiā de zhù sū qín de《 sū zǐ》， zhāng yí de《 zhāng zǐ》 děng dà bù fēn zài hàn cháo qián wáng yì。 xiàn zài jǐn cún de guǐ gǔ zǐ shì zòng héng jiā wéi yī de yì lùn zhù zuò。 lìng yòu《 zhàn guó cè》 shì jì lù zòng héng jiā yán xíng de shū jí dài biǎo rén wù：
guǐ gǔ zǐ
guǐ gǔ zǐ， xìng wáng míng xǔ， chūn qiū shí rén。 jí guàn bù xiáng， jù kǎo wéi wèi guó（ jīn hé nán hè bì shì qí xiàn） rén， cháng rù yún mèng shān（ zài hé nán shěng hè bì shì qí xiàn） cǎi yào xiū dào。 yīn yǐn jū qīng xī zhī guǐ gǔ， gù zì chēng guǐ gǔ xiān shēng。
guǐ gǔ zǐ wéi zòng héng jiā zhī bí zǔ， sū qín yǔ zhāng yí wéi qí zuì jié chū de liǎng gè dì zǐ 〔 jiàn《 zhàn guó cè》 〕。 lìng yòu sūn bìn yǔ páng juān yì wéi qí dì zǐ zhī shuō〔 jiàn《 sūn páng yǎn yì》〕。
zòng héng jiā suǒ chóng shàng de shì quán móu cè lüè jí yán tán biàn lùn zhī jì qiǎo， qí zhǐ dǎo sī xiǎng yǔ rú jiā suǒ tuī chóng zhī rén yì dào dé dà xiāng jìng tíng。 yīn cǐ， lì lái xué zhě duì《 guǐ gǔ zǐ》 yī shū tuī chóng zhě shèn shǎo， ér jī dǐ zhě jí duō。 qí shí wài jiāo zhàn shù zhī dé yì yǔ fǒu， guān xì guó jiā zhī 'ān wēi xīng shuāi； ér shēng yì tán pàn yǔ jìng zhēng zhī cè lüè shì fǒu dé dāng， zé guān xì dào jīng jì shàng zhī chéng bài dé shī。 jí shǐ zài rì cháng shēng huó zhōng， yán tán jì qiǎo yě guān xì dào yī rén zhī chù shì wéi rén zhī dé tǐ yǔ fǒu。 dāng nián sū qín píng qí sān cùn bù làn zhī shé， hé zòng liù guó， pèi liù guó xiāng yìn， tǒng lǐng liù guó gòng tóng kàng qín， xiǎn hè yī shí。 ér zhāng yí yòu píng qí móu lüè yǔ yóushuì jì qiǎo， jiāng liù guó hé zòng tǔ bèng wǎ jiě， wéi qín guó lì xià bù xiǔ gōng láo。 suǒ wèi「 zhì yòng yú zhòng rén zhī suǒ bù néng zhī， ér néng yòng yú zhòng rén zhī suǒ bù néng jiàn。」 qián móu yú wú xíng， cháng shèng yú bù zhēng bù fèi， cǐ wéi《 guǐ gǔ zǐ》 zhī jīng suǐ suǒ zài。《 sūn zǐ bīng fǎ》 cè zhòng yú zǒng tǐ zhàn lüè， ér《 guǐ gǔ zǐ》 zé zhuān yú jù tǐ jì qiǎo， liǎng zhě kě shuō shì xiāng fǔ xiāng chéng。
sū qín
sū qín zì jì zǐ。 zhàn guó shí dōng zhōu luò yáng（ jīn hé nán luò yáng shì） rén。 xué zòng héng zhī shù yóushuì gè guó， chū zhì qín shuō huì wáng， bù yòng。 nǎi dōng zhì zhào、 yàn、 hán、 wèi、 qí、 chǔ， yóushuì liù guó hé zòng yù qín。 tā xiāng liù guó， guī jū yú zhào， bèi zhào fēng wéi wǔ 'ān jūn。 qí hòu qín shǐ rén kuáng qí、 wèi fá zhào， liù guó bù néng hé zuò， hé zòng wǎ jiě。
tā rù yàn zhuǎn rù qí， wéi qí kè qīng。 yǔ qí dà fū zhēng chǒng， bèi rén shā sǐ。 yī shuō tā zì yàn rù qí cóng shì fǎn jiān huó dòng， shǐ yàn dé yǐ pò qí， hòu fǎn jiān huó dòng bào lù， bèi qí chē liè 'ér sǐ。
zòng héng jiā yòu《 sū zǐ》 sān shí yī piān， jīn yì。 mǎ wáng duī hàn mù chū tǔ bó shū《 zhàn guó zòng héng jiā shū》 bǎo cún yòu sū qín de shū xìn hé yóu shuō cí shí liù zhāng， yǔ《 shǐ jì ‧ sū qín lièzhuàn》 yòu suǒ bù tóng。
zhāng yí
zhāng yí shì wèi guó（ jīn hé nán kāi fēng shì） rén， zhàn guó shí zhù míng de zòng héng jiā。 yú wèi huì wáng shí rù qín， qín huì wén jūn yǐ wéi kè qīng。 gōng yuán qián 328 nián， qín shǐ zhāng yí、 gōng zǐ huá fá wèi， wèi gē shàng jùn yú qín。 dāng nián， zhāng yí wéi qín xiāng。
huì wén jūn yú shí sān nián（ gōng yuán qián 325 nián） nián chēng wáng， bìng gǎi cì nián wéi gēngyuán yuán nián。 gēngyuán 'èr nián， zhāng yí yǔ qí、 chǔ、 wèi zhī zhí zhèng dà chén zài niè sāng xiāng huì， suí jí miǎn xiāng。 cì nián， zhāng yí xiāng yú wèi， gēngyuán bā nián， yòu xiāng yú qín。
shí 'èr nián， zhāng yí xiāng yú chǔ， hòu yòu guī qín。 huì wén wáng zú hòu， wǔ wáng jí wèi， yǔ zhāng yí yòu xì， tā lí qín qù wèi， jù《 zhú shū jì nián》 jìzǎi， jiù zài zhè yī nián wǔ yuè zú yú wèi。《 hàn shū ‧ yì wén zhì》 zòng héng jiā lèi yòu《 zhāng zǐ》 shí piān， huì jí liǎo zhāng yí de zuò pǐn huò hé tā yòu guān de cái liào， jīn yǐ。 |
|
míng jiā zhù zhòng biàn lùn「 míng」 yǔ「 shí」 zhī jiān de guān xì， shì yī zhǒng luó ji xué。 míng jiā yǔ gè jiā bù tóng zhī chù， zhèng shì zài yú「 zhèng míng shí」 de fāng fǎ。 tā men zhù yào shì yǐ luó ji yuán lǐ lái fēn xī shì wù， ér biàn de nèi róng， yòu duō bàn shì yǔ zhèng zhì shí wù wú guān de zhé xué wèn tí。 yīn cǐ， míng jiā de lǐ lùn zài zhōng guó wǔ qiān nián lái de xué shù yán chuán lǐ， yī zhí bèi guān shàng yī gè「 guǐ biàn」 de 'è míng。
míng jiā de mòluò， chú liǎo yīn wéi bù shòu shàng wèi zhě de zhī chí zhī wài， yě yīn wéi dì zǐ men bìng wú néng chū qián rén de chuàng xīn zhù zhāng。
dài biǎo rén wù
gōng sūn lóng
gōng sūn lóng（ yuē gōng yuán qián 325 héng qián 250 nián） wèi（ jīn hé nán shěng běi bù） rén， huò yuē zhào（ jīn shān xī nán bù） rén， yòu chuán zì zǐ bǐng。 yuē shēng yú zhōu xiǎn sì shí sì nián， sǐ yú zhōu huì gōng liù nián， shēng píng yǔ zhuāng zǐ、 huì shī、 mèng zǐ、 zōu yǎn tóng shí。 gōng sūn lóng yīn wéi shì「 zhuān jué yú míng」， zhí míng wéi shí， tā de biàn lùn zhù yào shì yǔ yán de zì shēn suǒ zhǎn kāi， lí kāi liǎo jù tǐ、 jīng yàn de shì wù biàn lùn。
kǒng zǐ de dì zǐ yòu jiào gōng sūn lóng de，“ zì zǐ shí， shǎo kǒng zǐ wǔ shí sān suì。”（《 shǐ jì · zhòng ní dì zǐ lièzhuàn》） yǔ“ biàn zhě” gōng sūn lóng bù shì yī gè rén。《 mèng kē xún qīng lièzhuàn》《 suǒ yǐn》 chēng gōng sūn lóng wéi kǒng zǐ dì zǐ， wù。
gōng sūn lóng shàn wéi tóng yì zhī biàn， dá diān fēng de jìng jiè， qí zhù yào biàn lùn yòu： bái mǎ lùn、 zhǐ wù lùn、 jiān bái lùn、 míng shí lùn děng。
huì shī
huì shī， sòng（ jīn hé nán shāng qiū） rén， shēng yú gōng yuán qián 370 nián（ huò gōng yuán qián 380 nián）， chuán zú yú gōng yuán qián 310 nián， zhàn guó zhōng qī sòng guó zhù míng xué zhě， míng jiā bí zǔ， yǔ zhuāng zǐ wéi yǒu， céng zuò guò wèi（ liáng huì wáng） de xiàngguó； hòu huì shī lián hé qí、 chǔ de huó dòng zāo dào shī bài， bèi zhāng yí qū zhú。
huì shī cái sī mǐn jié， bó xué shàn biàn， cháng yú xióng biàn yǔ luó ji tuī lǐ， céng yǔ huán tuán、 gōng sūn lóng děng biàn zhě xiān qǐ liǎo míng biàn de gāo cháo， gù yòu「 huì shī yǐ zhī biàn gěi， wàn shí yǐ zhī nè shèn」。 |
yīn yáng jiā The School of |
yīn yáng jiā zài zì rán guān shàng， lì yòng《 zhōu yì》 jīngzhuàn de yīn yáng guān niàn， tí chū liǎo yǔ zhòu yǎn huà lùn； yòu cóng《 shàng shū》 de「 jiǔ zhōu huàfēn」 jìn 'ér tí chū「 dà jiǔ zhōu」 shuō， rèn wéi zhōng guó wéi chì xiǎn shén zhōu， nèi yòu xiǎo jiǔ zhōu， wài zé wéi「 dà jiǔ zhōu」 zhī yī。
zài lì shǐ guān shàng， zé bǎ《 shàng shū》 de wǔháng guān gǎi zào wéi「 wǔ dé zhōng shǐ」， yòu chēng「 wǔ dé zhuǎn yí」。「 wǔ dé」 zhǐ wǔháng de shǔ xìng， jí tǔ dé、 mù dé、 jīn dé、 shuǐ dé、 huǒ dé。 àn yīn yáng jiā de shuō fǎ， yǔ zhòu wàn wù yǔ wǔháng duì yìng， gè jù qí dé， ér tiān dào de yùn xíng， rén shì de biàn qiān， wáng cháo de gēngtì děng， zé shì「 wǔ dé zhuǎn yí」 de jiēguǒ。 qí mùdì zài wéi dāng shí de shè huì biàn gé jìn xíng lùn zhèng。
zài zhèng zhì lún lǐ shàng， yīn yáng jiā rèn wéi「 zhǐ hū rén yì jié jiǎn， jūn chén shàng xià liù qīn zhī shī」， zàn chéng rú jiā rén yì xué shuō。 tóng shí qiáng diào「 yīn yīn yáng zhī dà shùn」， bāo hán ruò gān tiān wén、 lì fǎ、 qì xiàng hé dì lǐ xué de zhī shí yòu yī dìng de kē xué jià zhí。
hàn chū yīn yáng jiā hái cún zài， wǔ dì bà bǎi jiā hòu， bù fēn nèi róng róng rù rú jiā sī xiǎng tǐ xì、 bù fēn nèi róng wéi yuán shǐ dào jiào suǒ xī shōu， zuò wéi dú lì xué pài de yīn yáng jiā biàn bù zài liǎo。
dài biǎo rén wù：
zōu yǎn
zōu yǎn（ yuē gōng yuán qián 305 nián zhì gōng yuán qián 240 nián）， qí guó（ jīn shān dōng zī bó shì lín zī） rén， yīn yáng jiā de dài biǎo rén wù， yīn qí xué wèn yū dà 'ér hóng biàn， rén chēng wéi tán tiān yǎn， yòu chēng zōu zǐ。
jiù shǐ suǒ zài tā de shì jì yòu suǒ miù wù， dàn kě kěn dìng tā shì zhàn guó wǎn qī rén。 zōu yǎn céng yóu xué jì xià xué gōng， yǐ xué wèn zhòng yú qí。 dào wèi， shòu dào wèi huì wáng jiāo yíng。 dào zhào， píng yuán jūn dài zhī yǐ bīn zhù zhī lǐ。 dào yàn， yàn zhāo wáng qīn zì wèitā zài qián miàn sǎo chén， tīng tā jiǎng xué， wèitā zhù jié shí gōng， zhí dì zǐ lǐ。 gù cǐ yòu shǐ tuī cè tā kě néng sǐ zài cháng píng zhī zhàn hòu。
zōu yǎn de zhù zuò《 zōu zǐ》 hé《 zōu zǐ zhōng shǐ》， jù shuō yòu shí yú wàn yán， dàn zǎo yǐ fū shī。 xiàn zhǐ yòu《 lǚ shì chūn qiū》、 sī mǎ qiān《 shǐ jì》 de yī xiē duàn luò kě jiàn qí sī xiǎng。 |
|
yán gé shuō lái，「 zá jiā」 bìng bù shì yī mén yòu yì shí、 yòu chuán chéng de xué pài， suǒ yǐ tā yě bìng bù zì mìng wéi「 zá jiā」 de liú pài。 zì cóng《 hàn shū． yì wén zhì》 dì yī cì bǎ「 lǚ shì chūn qiū」 guī rù「 zá jiā」 zhī hòu， zhè gè xué pài cái zhèng shì bèi dìng míng。
chūn qiū zhàn guó shí dài， bǎi jiā zhēng míng， gè jiādōu yòu zì jǐ de duì cè yǔ zhì guó zhù zhāng。 wèile dǎ bài qí tā liú pài， gè xué pài huò duō huò shǎo de xī shōu qí tā liú pài de xué shuō， huò yǐ gōng jié duì fāng， huò yǐ bǔ zì jǐ xué shuō de quē xiàn。 rán 'ér， rèn hé yī gè liú pài yědōu yòu qí tè sè yǔ cháng chù， ér「 zá jiā」 biàn shì chōng fēn de lì yòng zhè gè tè diǎn， bó cǎi zhòng yì， chéng wéi yī tào zài sī xiǎng shàng jiān róng bìng xù， què yòu qièshí kě xíng de zhì guó fāng zhēn。
dài biǎo rén wù：
lǚ bù wéi
lǚ bù wéi， wèi guó pú yáng（ jīn hé nán shěng pú yáng shì） rén， zhàn guó hòu qī zhù míng zhèng zhì jiā， dān rèn qín xiāng guó shí sān nián， wéi qín zuì hòu tǒng yī liù guó diàn dìng liǎo jī chǔ。 lǚ bù wéi cháng qī mài guì， jī lěi dà liàng jiā chǎn。 dàn tā bù mǎn zú yú dà shāng rén de dì wèi， yī zhí zài xún zhǎo jī huì， tóu shēn zhèng jiè。
yòu yī nián， tā dào zhào guó dū chéng hán dān qù zuò shēng yì， jié shí liǎo qín guó gōng zǐ yì rén。 dāng shí yì rén wéi rén zhì yú zhào， chǔjìng yě bù tài hǎo， lǚ bù wéi zé yǐ wéi「 qí huò kě jū」， xiān shì yǐ jīn qián hé měi nǚ yú zhī， bó dé yì rén de huān xīn。 jiē zhù， yóushuì huá yáng fū rén zhī zǐ， yǐ huì lù mǎi tōng qín xiào wén wáng zhī hòu huá yáng fū rén， lì yǐ wéi tài zǐ。
gōng yuán qián 250 nián qín xiào wén wáng sǐ hòu， gōng zǐ yì rén dé yǐ huí guó jí wèi， shì wèi qín zhuāng xiāng wáng， fēng lǚ bù wéi wèiguó xiāng， hào yuē wén xìn hóu， shí lán tián shí 'èr xiàn。 qín zhuāng xiāng wáng sǐ， qín wáng zhào zhèng jí wèi， lǚ bù wéi bèi zūn wéi「 zhòng fù」， dài qín wáng shè zhèng。
zhào zhèng qīn zhèng hòu， lǚ bù wéi bèi miǎn zhí。 xiān jū hé nán， hòu tú shǔ jùn。 qín wáng zhèng shí 'èr nián zài wǎng shǔ jùn de tú zhōng zì shā。 zhù míng de《 lǚ shì chūn qiū》 jiù shì tā zǔ zhì mén kè biān xiě de。 |
|
nóng jiā zhě liú， chū yú nóng jì zhī guān。 qí yán duō zhòng bō bǎi gǔ， quàn nóng sāng， yǐ zú yī shí。 gù yòu bā zhèng： yī yuē shí， èr yuē huò。 lián kǒng zǐ yì yuē：「 suǒ zhòng mín shí。」 gù kě jiàn cǐ wéi qí suǒ cháng。
nóng jiā zhù zhāng yǔ mín tóng gēng， jìn 'ér lùn jí jūn mín bìng gēng， cǐ kě shuō shì yī gè hěn dà de zì yóu píng děng zhī guān niàn， gù bù miǎn yǐn qǐ zhòng shì「 zhèng míng」 de rú zhě zhī fǎn duì， rèn wéi zhè shì qì jūn chén zhī yì， xùn gēng jià zhī lì， ér luàn shàng xià zhī xù。
yīn nóng jiā shū duō wéi nóng pǔ zhī jì， ér fēi xué lǐ， gù néng miǎn yú qín shǐ huáng zhī《 fén shū lìng》。 dàn qí zuì gāo zhī lǐ xiǎng wéi yǔ mín tóng gēng， suī wéi yī píng děng jiē jí kǒu hào， dàn yì bù róng yú rú zhě， shì gù qí zhù duō wáng yì。
dài biǎo rén wù：
xǔ xíng
xǔ xíng shì lǔ guó（ jīn shān dōng xī nán） de nóng yè zhuān jiā， yì wéi xiān qín zhū zǐ nóng jiā de dài biǎo rén wù， wéi shén nóng zhī yán zhě。
tā de shì jì dà duō bù kě kǎo。 jù《 mèng zǐ ‧ téng wén gōng》 suǒ zài， tā céng zì chǔ zhì téng， zhǒng mén 'ér gào wén gōng yuē：「 yuǎn fāng zhī rén， wén jūn xíng rén zhèng， yuàn shòu yī chán 'ér wéi máng。」 wén gōng gèng yǔ zhī chù。 chén liáng zhī tú chén xiāng， yǔ qí dì xīn， fù lěi sì 'ér zì sòng zhī téng， yuē：「 wén jūn xíng shèng rén zhī zhèng， shì yì shèng rén yě， yuàn wéi shèng rén máng。」 chén xiāng jiàn xǔ xíng 'ér dà yuè， jìn qì qí xué 'ér gēn xǔ xíng xué qí shù。
lìng wài， xǔ xíng zhù yǐ shù liàng wéi biāo zhǔn huà shì jià。 |
|
xiǎo shuō jiā zhě zhī qǐ yuán， dāng gài chū yú bài guān， jí chū yú yǐ shuō gù shì wéi shēng zhě。 qí yì duō wéi jiē tán xiàng yǔ， dào tīng tú shuō zhě zhī suǒ zào。 chuán zài yú rén zhī sòng， shī měi xún yú chú ráo。
gǔ shí zhī rén yǐ shèng rén zài shàng， shǐ wéi shū， gǔ wéi shī， gōng sòng zhēn jiàn， dà fū guī huì， shì chuán yán 'ér shù rén duō yǐ zhī bàng zhī。 ér zhì mèng chūn， xùn mù duó yǐ qiú gē yáo， xún shěng guān rén shī， yǐ zhī fēng sú。 guò zé zhèng zhī， shī zé gǎi zhī， dào tīng tú shuō， mǐbù bì jì。
xiǎo shuō jiā zhě néng dài biǎo píng mín shè huì zhī sì fāng fēng sú。 rán yì yīn qí zhī xiǎo dào， ér bùwèi shì rén suǒ zhòng， zhōng zhì fú miè。 |
|
zhōng guó yī xué lǐ lùn de xíng chéng， shì zài gōng yuán qián wǔ shì jì xià bàn yè dào gōng yuán sān shì jì zhōng yè， gòng jīng lì liǎo qī bǎi duō nián。 gōng yuán qián wǔ shì jì xià bàn yè， zhōng guó kāi shǐ jìn rù fēng jiàn shè huì。 cóng nú lì shè huì xiàng fēng jiàn shè huì guò dù， dào fēng jiàn zhì dù què lì， zài zhōng guó lì shǐ shàng shì yī gè dà dòng dàng de shí qī。 shè huì zhì dù de biàn gé， cù jìn liǎo jīng jì de fā zhǎn， yì shí xíng tài、 kē xué wén huà lǐng yù chū xiàn liǎo xīn de xíng shì， qí zhōng bāo kuò yī xué de fā zhǎn。 yī jiā fàn zhǐ suǒ yòu cóng yī de rén。
dài biǎo rén wù： biǎn què
biǎn què， bó hǎi jùn zhèng（ jīn hé nán zhèng zhōu xīn zhèng shì） rén， huò qí guó lú yì（ jīn shān dōng shěng Jǐnán shì cháng qīng qū） rén， yě yòu jìzǎi wéi bó hǎi jùn zhōu ( jīn hé běi rénqiū xiàn běi ) rén。「 biǎn què」 bìng fēi zhēn míng shí xìng。 rén men bǎ tā hé huáng dì shí de biǎn què xiāng bǐ， bìng qiě chēng hū tā「 biǎn què xiān shēng」。 lián shǐ shū yě yǐ biǎn què chēng hū tā。 biǎn què yuán xìng qín shì， míng yuè rén。 shēng yú gōng yuán qián 407 nián zhì gōng yuán qián 310 nián， dà yuē hé kǒng zǐ tóng shí。 biǎn què shì zhōng guó lì shǐ shàng yī wèi zhù míng yī xué jiā， yě shì lì shǐ shàng dì yī gè yòu zhèng shì zhuànjì de yī xué jiā , zhù yòu《 nèi jīng》 hé《 wài jīng》， fā míng liǎo sì zhěn fǎ（ jí wàng、 wén、 wèn、 qiē）。
biǎn què néng gòu cǎi qǔ shí shì qiú shì de tài dù yán jiū yī xué， bìng néng xī qǔ mín jiān de yī liáo jīng yàn， zài yī xué shàng qǔ dé liǎo hěn dà chéng jiù， zài rén mín qún zhòng zhōng xiǎng yòu hěn gāo de shēng wàng。 biǎn què cháng qī zài mín jiān xíng yī、 zǒu biàn qí、 zhào、 wèi、 zhèng、 qín zhū guó。
gōng yuán qián 310 nián， jì dù tā xián néng de qín tài yī lìng lǐ mì pài rén zài xiáo shān shè fú， cì shā biǎn què， zhōng nián jiǔ shí qī suì。 |
dòng huàpiān《 zhū zǐ bǎi jiā》 Cartoon "Hundred Schools" |
qín shí míng yuè dì sān bù
zhū zǐ bǎi jiā hǎi bào qín shí míng yuè xì liè dòng huàpiān 2007 nián tuī chū dì yī bù《 bǎi bù fēi jiàn》
2008 nián shǔ qī tuī chū liǎo dì 'èr bù《 yè jìn tiān míng》
2009 nián shí yī yuè dǐ tuī chū dì sān bù《 zhū zǐ bǎi jiā 》
mù qián（ 09 nián 5 yuè） yǐ tuī chū zhū zǐ bǎi jiā chǎng jǐng xiù rén wù xiù jí yàng piàn fēng dòng yún biàn（ dì 'èr jí）
mò jiā、 rú jiā、 dào jiā、 bīng jiā、 fǎ jiā、 zòng héng jiā、 yīn yáng jiā、 yī jiā、 nóng jiā
xī shù dēng chǎng
jìng qǐng qī dài ...... |
|
chéng yǔ míng chēng
zhū zǐ bǎi jiā
hàn yǔ pīn yīn
zhūzǐbǎijiā
chéng yǔ shì yì
yuán zhǐ xiān qín shí qī gè zhǒng sī xiǎng de dài biǎo rén wù hé gè gè pài bié， hòu yòng lái duì xiān qín zhì hàn chū gè zhǒng liú pài de zǒng chēng。
chéng yǔ chū chù
《 shǐ jì · qū yuán jiǎ shēng lièzhuàn》：“ tíng wèi nǎi yán jiǎ shēng niánshào， pō tōng zhū zǐ bǎi jiā zhī shū。 wén dì zhào yǐ wéi bó shì。”
shǐ yòng lì jù
wú |
|
- : Zhu Zibaijia
- n.: Hundred Schoolars
|
|
| bǎi kē cí diǎn | zhōng guó lì shǐ | wèi guó | chǔ guó | rì běn gǔ dài gōng zú | dào jiā | dào jiào | zhé xué | | zhōng guó wén huà shǐ | wén yán wén | zhèng zhì | wén xué | diǎn jí | zhé xué jiā | sī xiǎng jiā | lì shǐ rén wù | | zhàn guó | wén huà | dōng zhōu | míng rén | gǔ diǎn zhù zuò | fǎ jiā | bǎi kē dà quán | chūn qiū | | yuán shǐ shè huì | chūn qiū zhàn guó | xiǎo shuō | xiàn dāng dài | gèng duō jiēguǒ ... |
|
|
| tú shuō zhū zǐ bǎi jiā | zhū zǐ bǎi jiā jīng cuì | nǎi zhì zhū zǐ bǎi jiā | | zhū zǐ bǎi jiā kàn jīn yōng | xiān qín zhū zǐ bǎi jiā zhēng míng | zhū zǐ bǎi jiā míng jù shǎng xī | | zhū zǐ bǎi jiā xué shuō yào lǎn | zhū zǐ bǎi jiā míng jù jiàn shǎng | wán quán tú jiě zhū zǐ bǎi jiā | | zhū zǐ bǎi jiā zōng jiào xìn yǎng | màn huà zhū zǐ bǎi jiā xì liè | guó xué dà shī shuō zhū zǐ bǎi jiā | | wén huà dòng màn jiǎng táng - zhū zǐ bǎi jiā | pǐn zhū zǐ bǎi jiā wù rén shēng zhì huì | zhū zǐ bǎi jiā yǔ wén huà yuán diǎn | | bào péng shān xīn dú zhū zǐ bǎi jiā | zhū zǐ bǎi jiā míng piān jiàn shǎng cí diǎn | qín shí míng yuè zhī zhū zǐ bǎi jiā | |
|
|
 lǎo zǐ | fǎ zhì | dào jiā | mèng zǐ | zhuāng zǐ | fǎ jiā | | xiān qín | mù shí zhèn | nóng jiā | tiān mìng | hàn dài | wèi guó | | jīn dé | shèng rén | liú pài | āo miàn jìng | dà fū | jiān 'ài | | zhōng yāng jí quán | fēng jiàn shè huì | zhèng zhì jiā | zá jiā | biàn zhèng fǎ | guī zhāng zhì dù | | jí quán zhù yì | shǒu zhū dài tù | guā mù xiāng kàn | dà xiāng jìng tíng | jué liè | rén shì | | rén xìng de | mò dí | děng jí zhì dù | guó jiā zhèng quán | wú xiàn xún huán | gè rén guān xì | | zhé xué sī xiǎng | zhāng zhī hán | zhù yào máo dùn | bà chù bǎi jiā | kē xué sī xiǎng | tiān dào | | huái nán zǐ | fù guó qiáng bīng | yīn cái shī jiào | bǎi jiā zhēng míng | fā míng jiā | dé zhèng | | rì yè jiān chéng | fǎ lǐ xué | chuàng shǐ rén | dú lì de | cáng shū jiā | zhàn guó shí qī | | hán fēi | dǒng zhòng shū | shāng yàng | bān gù | shēn bù hài | hán fēi zǐ | | | | | | | gèng duō jiēguǒ ...
|