|
|
lì zhī cǎo
herbasalviaeplbeiae
( yīng )commonsageherb
bié míng xuě jiàn cǎo、 là há má cǎo、 qīng wā cǎo、 zhòu pí cǎo。
lái yuán wéi chún xíng kē zhí wù lì zhī cǎo svlviaplebeiar.br. de dì shàng bù fēn。
zhí wù xíng tài 'èr nián shēng cǎo běn, gāo 15 ~ 90cm。 jīng fāng xíng, duō fēn zhī, bèi dǎo xiàng shū róu máo。 gēn chū yè cóng shēng, yòu bǐng, yè piàn cháng yuán xíng huò pī zhēn xíng, biān yuán yòu yuán chǐ, yè miàn zhòu zhé, miàn fēng yòu xiàn diǎn, liǎng miàn yòu máo; jīng shēng yè duì shēng。 lún sǎn huā xù yòu 2~ 6 duǒ huā, zǔ chéng jiǎ zǒng zhuàng huā xù huò yuán zhuī huā xù; huā 'ě zhōng xíng, lún sǎn huā xù yòu 2~ 6 duǒ huā, zǔ chéng jiǎ zǒng zhuàng huā xù huò yuán zhuī huā xù; huā 'ě zhōng xíng, wài bèi jīn huáng sè xiàn diǎn jí róu máo, fēn 2 chún, shàng chún dǐng duān jù 3 duǎn jiān tóu, xià chún 2 chǐ; huā guān chún xíng, dàn zǐ sè zhì lán zǐ sè, cháng yuē 4.5mm, wài miàn yòu máo, tǒng nèi jī bù yòu máo huán, shàng chún cháng yuán xíng; dǐng duān yòu 'āo kǒu, xià chún 3 liè, zhōng liè piàn kuān dǎo xīn xíng; xióng ruǐ 2, yào gé xì cháng, yào shì fēn lí shèn yuǎn, shàng duān de yào shì fā yù, xià duān de yào shì fā yù, xià duān de yào shì bù fā yù。 xiǎo jiān guǒ dǎo luǎn yuán xíng, hè sè, píng huá, yòu xiàn diǎn。 huā qī 5 yuè, guǒ qī 6~ 7 yuè。
shēng yú shān pō、 lù biān、 huāng dì、 hé biān。 zhù chǎn jiāng sū、 zhè jiāng、 ān huī。
cǎi zhì xià、 qiū jì huā kāi、 suì lǜ shí cǎi shōu, shài gān huò xiān yòng。
huà xué chéngfèn hán yuán 'ér chá suān( protocatechuicacid)、 4- qiǎnɡ jī běn rǔ suān、 gāo chē qián dài( homoplantaginin)、 ní bó huáng tóng dài( nepetrin)、 xiē yè zé lán sù( eupafolin)、 cū máo tún cǎo sù( hispidulin)。
xìng wèi xìng liáng, wèi kǔ、 xīn。
gōng néng zhù zhì qīng rè, jiě dú, liáng xuè, lì niào。 yòng yú yān hóu zhǒng tòng、 zhī qì guǎn yán、 shèn yán shuǐ zhǒng、 yōng zhǒng; wài zhì rǔ xiàn yán、 zhì chuāng zhǒng tòng、 chū xuè。
【 bié míng】 jì níng、 xuě jiàn cǎo、 xuě lǐ qīng、 là zǐ cǎo、 là tuán cǎo、 là gē bǎo cǎo、 há má cǎo、 zhū pó cǎo
【 lái yuán】 chún xíng kē shǔ wěi cǎo shǔ zhí wù lì zhī cǎo salviaplebeiar.brown de quán cǎo。 6~ 7 yuè cǎi shōu, xǐ jìng, qiē xì, xiān yòng huò shài gān。
【 xìng wèi guī jīng】 kǔ、 xīn, liáng。
【 gōng néng zhù zhì】 qīng rè jiě dú, lì niào xiāo zhǒng, liáng xuè zhǐ xuè。 yòng yú biǎn táo tǐ yán, fèi jié hé gē xuè, zhī qì guǎn yán, fù shuǐ zhǒng zhàng, shèn yán shuǐ zhǒng, bēng lòu, biàn xuè, xuè xiǎo bǎn jiǎn shǎo xìng zǐ diàn; wài yòng zhì yōng zhǒng, zhì chuāng zhǒng tòng, rǔ xiàn yán, yīn dào yán。
【 yòng fǎ yòng liàng】 0.5~ 1 liǎng。 wài yòng shì liàng, xiān pǐn dǎo làn wài fū, huò jiān shuǐ xǐ。
【 zhāi lù】《 quán guó zhōng cǎo yào huì biān》 |
|
【 zhōng wén míng】 lì zhī cǎo (《 gāng mù》 )
【 lèi bié】 quán cǎo lèi
【 yì míng】 shuǐ yáng 'ěr (《 shēng cǎo yào xìng bèi yào》 ), guò dōng qīng、 yāo míng jīng (《 jīng yàn guǎng jí》 ), fēng yǎn cǎo、 lài shī cǎo、 gé dōng qīng ( wāng lián shì《 cǎi yào shū》 ), xuě lǐ qīng (《 cí háng huó rén shū》 ), zhòu pí cōng (《 gāng mù shí yí》 ), là zǐ cǎo、 yě zhī má、 yě bòhé、 là kè mǎ cǎo (《 cǎo mù biàn fāng》 ), là hámá (《 fēn lèi cǎo yào xìng》 ), hámá cǎo (《 yào wù tú kǎo》 ), xiǎo huó xuè、 má jī pó、 yě jiè cài、 zhòu pí cǎo、 nèi hóng xiāo (《 jiāng xī zhōng yī yào》 (6):57, 1957), gǔ zhàng cǎo, gōu xiāng rú (《 zhōng guó yào zhí tú jiàn》 ), má má cǎo、 qīng wā cǎo (《 mín jiān cháng yòng cǎo yào huì biān》 ), luò dì hóng、 pǔ dì shào、 gēn xià hóng (《 jiāng xī mín jiān cǎo yào yàn fāng》 ), yě zhū cài (《 shàng hǎi cháng yòng zhōng cǎo yào》 )。
【 lái yuán】 wéi chún xíng kē zhí wù xuě jiàn cǎo de quán cǎo。
【 zhí wù xíng tài】 xuě jiàn cǎo
èr nián shēng zhí lì cǎo běn, gāo 15~ 90 lí mǐ, duō fēn zhī。 jīng fāng xíng, bèi yòu duǎn róu máo。 yè cháng yuán xíng huò pī qiān xíng, cháng 2~ 6 lí mǐ, kuān 8~ 25 háo mǐ, xiān duān dùn huò jí jiān, jī bù yuán xíng yù xiē xíng, biān yuán yòu yuán jù chǐ, xià miàn yòu jīn huáng sè xiàn diǎn, mài shàng yòu duǎn róu máo; yè bǐng cháng 4~ 15 háo mǐ。 lún sǎn huā xù jù 2~ 6 huā, yè shēng huò dǐng shēng, jí chéng duō lún de suì xíng zǒng zhuàng huā xù; bāo piàn pī zhēn xíng; huā 'ě zhōng zhuàng, cháng 2.7 háo mǐ, wài miàn yòu jīn huáng sè xiàn diǎn, mài shàng yòu duǎn róu máo, fēn 2 chún, shàng chún yòu 5 tiáo mài wén, xià chún yòu 2 chǐ hé 6 tiáo mài wén, chǐ chéng zhèng sān jiǎo xíng, dǐng duān jí jiān; huā guān zǐ sè, cháng 4.5 háo mǐ, guān tǒng nèi miàn jī bù yòu máo huán, shàng chún cháng yuán xíng, duān yòu 'āo kǒu, wài miàn bèi yòu duǎn róu máo, xià chún yòu 3 liè piàn, zhōng liè piàn dǎo xīn zàng xíng, cè liè piàn jìn yú bàn yuán xíng : fā yù xióng ruǐ 2 méi, zhe shēng yú xià chún jī bù, shēn chū guān tǒng wài, huā yào 1 shì。 huā pán zài qián biān yán cháng。 xiǎo jiān guǒ dǎo luǎn yuán xíng, hè sè, yòu xiàn diǎn。 huā qī 5 yuè。 guǒ qī 6~ 7 yuè。
shēngzhǎng zài hé biān huāng dì huò lù biān, fēn bù shān dōng、 hé nán、 jiāng sū、 ān huī、 hú běi、 sì chuān、 guì zhōu、 zhè jiāng、 jiāng xī、 fú jiàn、 guǎng dōng、 guǎng xī、 yún nán、 tái wān děng dì。
běn zhí wù de gēn ( xuě jiàn cǎo gēn ) yì gōng yào yòng, lìng xiáng zhuān tiáo。
【 cǎi jí】 3~ 5 yuè cǎi shōu。
【 huà xué chéngfèn】 quán cǎo hán huáng tóng lèi huà hé wù : gāo chē qián dài、 cū máo tún cǎo sù、 xiē yè zé lán sù jí qí 7- pú táo táng dài。 lìng hán fēn xìng wù zhì、 huī fā yóu、 zào dài, qiáng xīn dài、 bù bǎo hé zāi chún jí duō tiē lèi。 zhǒng zǐ hán zhī fáng yóu。
【 yào lǐ zuò yòng】 lì zhī cǎo jiān jì néng yán cháng 'èr yǎng huà liú suǒ zhì zhī xiǎo shǔ ké sòu qián fú qī, dàn wú zhèn ké zuò yòng, què néng yán cháng zǔ zhì 'àn suǒ zhì tún shǔ fān dǎo shí jiān, jí yòu píng chuǎn zuò yòng; lì zhī cǎo zhōng tí chū de huī fā yóu, zhì chéng rǔ jì, jì wú zhèn ké yì wú píng chuǎn xiào lì, rú yǔ bái yáng tí qǔ yè hé yòng, zé yòu zhèn ké zuò yòng。 qí chún tí qǔ yè shì guǎn nèi néng yì zhì jīn huáng sè pú táo qiú jūn、 bā dié qiú qū、 kū cǎo gǎnjūn。 jiān jì tǐ wài ( zhí jiē jìng jiǎn fǎ 1.9 háo kè / háo shēng, péi yǎng fǎ 3.9 háo kè / háo shēng ) kě yì zhì huò shā sǐ gōu duān luó xuán tǐ。
【 xìng wèi】 xīn, liáng。
①《 gāng mù shí yí》 :" xìng liáng。 "
②《 cǎo mù biàn fāng》 :" kǔ, hán。 "
③《 sì chuān zhōng yào zhì》 :" xìng píng, wèi xīn, wú dú。 "
【 gōng yòng zhù zhì】 liáng xuè, lì shuǐ, jiě dú, shā chóng。 zhì ké xuè, tù xuè, niào xuè, bēng lòu, fù shuǐ, bái zhuó, yān hóu zhǒng tòng, yōng zhǒng, zhì chuāng。
①《 shēng cǎo yào xìng bèi yào》 :" zhì diē dǎ shāng, qù yū, xǐ zhì chuāng。 "
② wāng lián shì《 cǎi yào shū》 :" liáng xuè, zhǐ bēng lòu, sàn yī qiē yōng dú。 "
③《 gāng mù shí yí》; "《 gé zǔ yí fāng》, zhì yān hóu shí bā zhèng, xiāo yōng zhǒng, yáng méi、 zhì chuāng。 "
④《 cǎo mù biàn fāng》 :" jiě dú。 zhì bái tū, jiè là, fēng xuǎn; chú jiǎo jìng chuāng yǎng huáng shuǐ, shā chóng, diào yóu tú。 "
⑤《 fēn lèi cǎo yào xìng》 :" zhì yī qiē jiǔ nián bān chuāng, xǐ zhì chuāng, yǎng chuāng。 "
⑥《 yào wù tú kǎo》 :" zhì shī rè fēng zhěn, yīn yǎng、 shèn náng fēng, xiāo zhǒng lì shuǐ。 "
⑦《 jiāng sū zhí yào zhì》 :" shuǐ jiān fú, zhì fù zhàng。 "
⑧《 zhōng guó yào zhí tú jiàn》 :" dǎo làn fū dù qí shàng, chú gǔ zhàng bìng fù shuǐ。 "
⑨《 sì chuān zhōng yào zhì》 :" qīng fèi rè, chú fēng shī。 zhì ké sòu, lì jí, yá tòng jí yǎng zhěn, chuāng dú。 "
【 yòng fǎ yǔ yòng liàng】 nèi fú : jiān tānɡ, 0.3~ 1 liǎng ( xiān zhě 0.5~ 2 liǎng ) huò rù wán、 sàn。 wài yòng : dǎo fū, dǎo zhī hán shù、 dī 'ěr huò jiān shuǐ xǐ。
【 xuǎn fāng】① zhì ké xuè, tù xuè, niào xuè : xiān lì zhī cǎo gēn wǔ qián zhì yī liǎng, shòu zhū ròu 'èr liǎng。 dùn tānɡ fú。 ( jiāng xī《 zhōng cǎo yào xué》 )
② zhì hóu tòng huò shēng rǔ 'é : lì zhī cǎo dǎo làn, jiā mǐ cù, juàn bāo guǒ, fù zhù tóu shàng, diǎn rù hóu zhōng shù cì。 (《 jiù shēng kǔ hǎi》 )
③ zhì shuāng dān 'é : xuě lǐ qīng yī wò, dǎo zhī bàn chá zhōng, gǔn shuǐchōng fú, yòu tán tù chū; rú wú tán, jiāng jī máo tàn tù。 ruò kǒu gān, yǐ yán tānɡ、 cù tānɡ zhǐ kě。 qièjì qīng cài、 cài yóu。 (《 jí xiào fāng》 )
④ zhì fēng huǒ yá tòng : là zǐ cǎo hán kǒu zhōng。
⑤ zhì 'ěr xīn tòng : ěr xīn guàn nóng : là zǐ cǎo dǎo zhī dī 'ěr。
⑥ zhì zhì chuāng biàn dú, kǒu qiāng bái pào chuāng, zǒu mǎ yá gān; dà wǔ bèi zǐ yī gè。 guàn chuān yī kǒng, jiāng tān zǐ cǎo kàng gān, dǎ chéng fěn zhù rù, zhuāng mǎn fēng kǒu, zài huǒ shàng duàn hòu yán fěn, wài jiā bīng piàn, diào má yóu chá huàn chù。 (④ fāng yǐ xià chū《 chóngqìng cǎo yào》 )
⑦ zhì zhì chuāng : xuě lǐ qīng zhī, chǎo huái mǐ wéi mò, shì bǐng dǎo, wán rú tóng zǐ dà。 měi fú sān qián、 xuě lǐ qīng jiān tānɡ xià。 (《 cí háng huó rén shū》 )
⑧ zhì zhì chuāng : lì zhī cǎo yī、 èr liǎng ( huò jiā wū méi qī gè )。 shuǐ jiān, xiān xūn hòu xǐ。 yì zhì tuō gāng。 (《 jiāng xī zhōng yī yào》 (6):57, 1957)
⑨ zhì shǔ chuāng : guò dōng qīng wǔ, liù méi, tóng jì yú rù guō zhǔ shú, qù cǎo jí yú, yǐn zhī shù cì。 (《 jīng yàn guǎng jí》 dōng qīng zhī )
⑩ zhì hóng zhǒng yōng dú : lì zhī cǎo xiān cǎo tóng jiǔ niàng zāo dǎo làn, fū huàn chù; huò shài gān yán mò, tóng jī dàn qīng diào fū。 (《 jiāng xī zhōng yī yào》 (6):57, 1957)
⑾ zhì rǔ yōng chū qǐ : ㈠ xuě jiàn cǎo lián gēn yī liǎng。 jiǔ shuǐ gè bàn jiān fú, yào zhā fū huàn chù。 (《 jiāng xī mín jiān cǎo yào yàn fāng》 ) ㈡ xiān lì zhī cǎo yè 'èr piàn, róu ruǎn hòu sài bí, rú yòu cè rǔ xiàn yán sài zuǒ bí kǒng, zuǒ cè sài yòu bí kǒng。 měi cì sài 20 fēn zhōng, yī rì sài 'èr cì。 ( xú zhōu《 dān fāng yàn fāng xīn yī liáo fǎ xuǎn biān》 )
⑿ zhì jiè chuāng、 zhū zhǒng qí yǎng chuāng : là zǐ cǎo nèn jiān yè dǎo làn qǔ zhī tú。 (《 chóngqìng cǎo yào》 )
⒀ zhì diē dǎ shāng : lì zhī cǎo yī liǎng, dǎo zhī, yǐ gǔn tián jiǔ chōng fú, qí zhā chǔ làn, fū shāng chù。 (《 jiāng xī zhōng yī yào》 (6):57, 1957)
⒁ zhì shé yǎo、 quǎn shāng jí pò shāng fēng : lì zhī cǎo yī wò, yuē sān liǎng, yǐ jiǔ 'èr wǎn, jiān yī wǎn fú, qǔ hàn chū, xiào。 (《 wèi shēng yì jiǎn fāng》 )
⒂ zhì bái zhuó : xuě lǐ qīng cǎo, shēng bái jiǔ jiān fú。 (《 gāng mù shí yí》 )
⒃ zhì jí jīng : lì zhī cǎo zhī bàn zhōng, shuǐ fēi guò zhū shā bàn fēn, hé yún fú zhī。 (《 yī fāng jí tīng》 )
⒄ zhì xiǎo 'ér gān jī : lì zhī cǎo zhī rù chá bēi nèi, yòng bù jiàn shuǐ jī ruǎn gān yī gè, jiāng yín zhēn zuàn shù kǒng, jìn zài zhī nèi, zhī fú yú gān, fàng fàn guō shàng xūn shú shí zhī。 (《 yī fāng jí tīng》 )
⒅ zhì hóng bái lì jí : là zǐ cǎo ( yòu huā quán cǎo ) èr liǎng, mò dǒu cǎo yī liǎng, guò lù huáng yī liǎng。 jiān shuǐ fú, měi rì sān cì; xiàn zhuì zhàng zhě, wài jiā tǔ dì yú、 chòu chūn gēn pí gè yī liǎng。 (《 chóngqìng cǎo yào》 )
【 lín chuáng yìng yòng】① zhì liáo yīn dào yán、 gōng jǐng méi làn
qǔ xiān lì zhī cǎo 1 jīn, xǐ jìng qiē suì, jiā shuǐ 6~ 7 jīn, zhǔ fèi 10 fēn zhōng, guò lǜ jí chéng chōng xǐ jì; lìng zài qǔ xiān cǎo yī jīn, xǐ jìng qiē suì, jiā shuǐ 1000 háo shēng, zhǔ làn, fàng zài 2 céng shā bù nèi jǐ chū yào zhī, zài yòng 6 céng shā bù guò lǜ, nóng suō zhì 500 háo shēng。 zhì liáo shí xiān yòng chōng xǐ jì chōng xǐ yīn dào, rán hòu yòng gān mián qiú jìn xī nóng suō jì nà rù yīn dào nèi gōng jǐng chù。 měi rì zhì liáo 1 cì, 7 tiān wéi yī liáo chéng, jiàngé 2~ 3 tiān zài jìn hángdì 'èr liáo chéng。 guān chá 441 lì, qí zhōng yīn dào yán 140 lì, gōng jǐng méi làn 301 lì。 jīng yī liáo chéng zhì yù yīn dào yán 82 lì (63.7%), gōng jǐng méi làn 67 lì (28.4%); dì 'èr liáo chéng zhì yù yīn dào yán 33 lì (25.6%), gōng jǐng méi làn 72 lì (30.5%); dì sān liáo chéng zhì yù yīn dào yán 14 lì (10.9%), gōng jǐng méi làn 97 lì (40.1%)。 gòng zhì yù yīn dào yán 129 lì ( zhàn 92.13%); gōng jǐng méi làn 236 lì (78.65%)。 wèi zhì yù zhě yě yòu bù tóng chéng dù de hǎo zhuǎn。 zhì yù hòu 3 gè yuè, fù chá yīn dào yán 19 lì, wèi jiàn fù fā xiàn xiàng, jǐn 2 lì yīn dào nián mó yòu qīng dù chōng xuè, dàn wú zì jué zhèng zhuàng; fù chá gōng jǐng méi làn 27 lì, yòu 3 lì yòu bù tóng chéng dù de fù fā, dàn zì jué zhèng zhuàng hěn qīng。
② zhì liáo màn xìng qì guǎn yán
cǎi yòng duō zhǒng zhì jì guān chá :㈠ xiān cǎo piàn jì : jiāng lì zhī cǎo qù gēn fěn suì, guò shāi dé fěn, yòng 2 jīn xiān cǎo ( qù gēn ) jiān nóng zhī tóng 1 jīn gān fěn cuō lì, yā piàn, měi piàn zhòng 0.5 kè。 měi cì 5 kè, měi rì 2 cì。㈡ xiān cǎo zhēn jì : qǔ xiān pǐn zhì chéng měi háo shēng yuē hán shēng yào 1.4 kè de zhù shè yè。 měi rì 2 cì, měi cì 5 háo shēng, jī ròu zhù shè。 ㈢ jǐ zhī zhǔ fèi jì : qǔ xiān cǎo ( qù gēn )500 kè, dǎo làn jǐ zhī; yào zhā zài jiā shuǐ 250 háo shēng, zhǔ fèi zhì 100 háo shēng zuǒ yòu qù zhā, jiāng liǎng zhī hùn hé, zài jiā rè zhǔ fèi lěng què。 wéi 1 rén de 5 tiān liàng, měi rì liàng fēn 2 cì fú ( xiāng dāng měi rén měi rì xiān cǎo 2 dà liǎng )。 ㈣ xiān cǎo zhēng liú zhǔ fèi jì : yòng qiū jì cǎi jí de xiān lì zhī cǎo ( qù gēn ), xiān zhēng liú hòu jiān zhǔ, rán hòu jiāng 2 cì yào yè hùn hé。 měi rén měi rì 40 háo shēng ( xiāng dāng xiān cǎo 2 dà liǎng ), fēn 2 cì fú; huò yǐ qù gēn de gān cǎo ( xià jì cǎi jí ), àn shàng fǎ zhì chéng yào yè, měi rén měi rì 60 háo shēng ( xiāng dāng gān cǎo 1 dà liǎng ) fēn 2 cì fú。 jūn 10 tiān wéi yī liáo chéng。 shàng shù zhì jì gòng zhì 2619 lì, guān chá yī liáo chéng 565 lì, jìn kòng 34(6%), xiǎn xiào 103(18.3%); èr liáo chéng 2054 lì, jìn kòng 167(8.1%), xiǎn xiào 541 lì (26.4%)。 chū bù rèn wéi jìn qī kòng zhì shuài xiān cǎo dà yú gān cǎo; bù tóng jì xíng zhōng yǐ zhēn jì liáo xiào jiào gāo, duì zhǐ ké、 qū tán、 píng chuǎn jí xiào míng yīn xiāo shī jūn yòu xiāng sì liáo xiào。 dàn jiàn xiào shí jiān dà bù fēn zài 24 xiǎo shí yǐ hòu。 zhì chéng zhōng wú míng xiǎn fù zuò yòng, jǐn bù fēn bìng rén yòu qīng wēi tóu tòng、 tóuyūn、 kǒu gān、 ěxīn、 shàng fù bù bù shì děng。
cǐ wài, yòng xiān lì zhī cǎo shì liàng xǐ jìng dǎo làn, cuō chéng xiǎo tuán sài rù huàn cè bí kǒng, měi cì 20~ 30 fēn zhōng, měi tiān 2 cì, duì rǔ xiàn yán yòu yī dìng liáo xiào。 guān chá 65 lì, zhì yù 56 lì。 |
|
【 chū chù】 chū zì《 běn cǎo gāng mù》
【 pīn yīn míng】 LìZhīCǎo
【 yīng wén míng】 CommonSageHerb,HerbofCommonSage
【 bié míng】 shuǐ yáng 'ěr、 guò dōng qīng、 tiān míng jīng、 fèng yǎn cǎo、 lài shī cǎo、 gé dōng qīng、 xuě lǐ qīng、 zhòu pí cōng、 là zǐ cǎo、 yě zhī má、 là kè mǎ cǎo、 yě bǔ hé、 shì má cǎo、 péng zhàng cǎo、 gōu xiāng rú、 má má cǎo、 qīng wā cǎo、 yě zhū cài、 xuě jiàn cǎo
【 lái yuán】
yào cái jī yuán: wéi chún xíng kē zhí wù lì zhī cǎo de quán cǎo。
lā dīng zhí wù dòng wù kuàng wù míng: SaluiaplebeiaR.Br.
cǎi shōu hé chǔ cáng: 6-7 yuè gē qǔ dì shàng bù fēn, chú jiāng ní tǔ, zhā chéng xiǎo bǎ, shài gān huò xiān yòng。
【 yuán xíng tài】 yī nián shēng huò 'èr nián shēng zhí lì cǎo běn, gāo 15-90cm。 duō fēn zhī。 zhù gēn féi hòu, xiàng xià zhí shēn, yòu duō shù xū gēn。 jīng fāng xíng, bèi huī bái sè dǎo xiàng duǎn róu máo。 jī shēng yè cóng shēng, tiē fú dì miàn, yè piàn cháng tuǒ yuán xíng zhì pī zhēn xíng, yè miàn yòu míng xiǎn de shēn zhòu zhé; jīng shēng yè duì shēng, yè bǐng cháng 0.4-1.5cm, mì bèi duǎn róu máo; yè piàn cháng tuǒ yuán xíng huò pī zhēn xíng, cháng 2-6cm, kuān 0.8-2.5cm, xiān duān dùn huò ruì jiān, jī bù xiē xíng jiàn xiá, biān yuán jù xiǎo yuán chǐ huò dùn chǐ, shàng miàn yòu zhòu zhé, bèi róu máo, xià miàn mì bèi wēi róu máo jí jīn huáng sè xiǎo xiàn diǎn, zhǐ zhì。 lún sǎn huā xù yòu 2-6 duǒ huā, jù jí chéng dǐng shēng jí yè shēng de jiǎ zǒng zhuàng huò yuán zhuī huā xù, huā xù zhóu bèi kāi zhǎn duǎn róu máo hé xiàn máo; shì piàn xì xiǎo, luǎn xíng huò pī zhēn xíng, lüè bèi máo; huā 'ě zhōng xíng, cháng yuē 3mm, wài miàn mì bèi huáng hè sè xiàn diǎn, yán mài bèi kāi zhǎn duǎn róu máo, èr chún xíng, shàng chún bàn yuán xíng, xiān duān yòu 3 xiǎo jiān tóu, xià chún 2 liè piàn, wéi sān jiǎo xíng, ě tǒng cháng yuē 2.5mm; huā guān zǐ sè huò dàn zǐ sè, cháng 5-6mm, guān tǒng zhí shēn, nèi miàn jī bù yòu máo huán, shàng chún kuī zhuàng, cháng yuán xíng, cháng 1.8-2.5mm, xiān duān wēi 'āo, wài miàn bèi yòu duǎn róu máo, xià chún cháng yuē 1.7-2mm, yòu 3 liè piàn, cè liè piàn bàn yuán xíng, zhōng liè piàn dà, dǎo xīn xíng, xiān duān qiǎn bō zhuàng; néng yù xióng ruǐ 2, huā sī cháng yuē 1.5mm, yào gé cháng 1.5-2mm, shēn zhí huò lüè wān, shàng、 xià bì jìn děng cháng, 2 xià yào shì bù yù, péng dà, hù xiāng zhānhé; huā zhù yǔ huā guān děng cháng, xiān duān bù děng 2 liè, zǐ fáng 4 liè, huā zhù zhe shēng yú zǐ fáng dǐ bù。 xiǎo jiān guǒ dǎo luǎn yuán xíng, zhí jìng 0.4mm, hè sè, guāng huá, yòu xiǎo xiàn diǎn。 huā qī 4-5 yuè, guǒ qī 6-7 yuè。
【 shēng jìng fēn bù】
shēng tài huán jìng: shēng yú shān pō、 lù bàng、 huāng dì、 hé biān shī dì shàng、 hǎi bá kě zhì 2800m。
zī yuán fēn bù: chú xīn jiāng、 gān sù、 qīng hǎi、 xī cáng wài, jīhū fēn bù xié yú quán guó gè dì。
【 zāi péi】
1. qì hòu tǔ rǎng: xǐ wēn nuǎn shī rùn huán jìng。 tǔ rǎng yǐ jiào féi wò、 shū sōng de jiā shā tǔ jiào hǎo。
2. zhòngzhí: yòng zhǒng zǐ fán zhí。 sì chuān dì qū yú 9-10 yuè bōzhòng。 zài zhěng hǎo de dì shàng, kāi 1.3m kuān de qí。 bǎ zhǒng zǐ hùn zài bàn yòu rén chù fèn shuǐ de cǎo mù huī lǐ, měi mǔ yòng zhǒng zǐ 5 liǎng zuǒ yòu, shǐ chéng zhǒng zǐ huī。 bō shí, àn xíng、 zhū jù gè yuē 33cm kāi xué, shēn 3-7cm, shī rén yán fèn shuǐ hòu, bǎ zhǒng zǐ huī yún sǎ xué lǐ, bù bì gài tǔ。
3. tián jiān guǎn lǐ: miáo chū qí hòu, yòng qīng dàn rén chù fèn shuǐ zhuī féi 1 cì tí miáo。 miáo gāo 7-10cm shí, yún miáo bǔ miáo, měi xué liú miáo 4-5 zhū。 jié hé zhōng chú、 zhuī féi 1 cì guò dōng。 dì 2 nián 3 yuè zài xíng zhōng chú、 zhuī féi 1 cì, féi liào yòng rén chù fèn shuǐ。
4. bìng chóng hài fáng zhì: chóng hài yòu xī shuài hé qīng chóng, kě yòng 6% kě shī xìng liù liù liù fáng zhì。
【 xìng zhuàng】
xìng zhuàng jiàn bié quán cǎozhǎng 15-80cm, duō fēn zhī。 jīng fāng zhù xíng, zhí jìng 2-8mm, biǎo miàn huī lǜ sè zhì zōng hè sè, bèi duǎn róu máo, duàn miàn lèi bái sè, zhōng kōng。 yè duì shēng, cháng tuō luò huò pò suì, wán zhěng yè duō zhòu suō huò juǎnqū, zhǎn kāi hòu chéng cháng tuǒ yuán xíng huò pī zhēn xíng, cháng 1.5-6cm, biān yuán yòu yuán jù chǐ huò dùn chǐ, bèi miàn yòu jīn huáng sè xiàn diǎn, liǎng miàn jūn bèi duǎn máo; yè bǐng cháng 0.4-1.5cm, mì bèi duǎn róu máo。 lún sǎn huā xù dǐng shēng huò yè shēng, huā xù jù huā 2-6, hán jí chéng duō lún de jiǎ de zǒng zhuàng huò suì zhuàng huā xù; huā guān de dǐng shēng huò yè shēng, huā xù jù huā 2-6, jí chéng duō lún de jiǎ zǒng zhuàng huò suì zhuàng huā xù; huā guān duō tuō luò; sù cún huā 'ě zhōng zhuàng, cháng yuē 3mm, huī lǜ sè huò huī zōng sè, qián miàn yòu jīn huáng sè xiàn diǎn jí duǎn róu máo, nèi cáng zōng hè sè dǎo luǎn yuán xíng de shàng jiān guǒ。
xiǎn wēi jiàn bié yè biǎo miàn guān: shàng biǎo pí xì bāo chéng bù guī zé duō biān xíng, bì jiào píng zhí; xià biǎo pí xì bāo lüè xiǎo, bì wān qū。 qì kǒng zhí zhóu shì wéi zhù, yǐ xià biǎo pí wéi duō。 shàng xià biǎo pí jūn yòu duō shù fēi xiàn máo, yóu 2-3 xì bāo zǔ chéng, cháng 116-160μm, jī bù de xì bāo péng dà, zhí jìng yuē 40μm, shàng bù xì bāo yì suō biàn xiá 'ér jiàn jiān, wài bì yòu xiǎo cì zhuàng tū qǐ。 fēi xiàn máo jī bù fù jìn de biǎo pí xì bāo bì cháng zēng hòu。
【 huà xué chéng fèn】 quán cǎo hán gāo chē qián dài( homoplantaginin), cū máo tún cǎo sù( hispidulin), xiē yè zé lán sù( eupafolin) jí shì ní bó 'ěr huáng tóng sù( nepidulin), xiē yè zé lán sù( eupafolin) jí shì ní bó 'ěr huáng tóng sù( nepetin), xiē yè lán sù -7- pú táo táng dài( eupafolin-7-glucoside) jí shì ní bó 'ěr huáng tóng dài( nepitrin), 4- qiǎnɡ jī běn jī rǔ suān( 4-hydroxyphenyllacticacid), kā fēi suān( caffeicacid)[1,2].
【 yào lǐ zuò yòng】 lì zhī cǎo jiān jì néng yán cháng 'èr yǎng huà liú suǒ zhì zhī xiǎo shǔ ké sòu qián fú qī, dàn wú zhèn ké zuò yòng, què néng yán cháng zǔ zhì 'àn suǒ zhì tún shǔ fān dǎo shí jiān, jí yòu píng chuǎn zuò yòng; lì zhī cǎo zhōng tí chū de huī fā yóu, zhì chéng rǔ jì, jì wú zhèn ké yì wú píng chuǎn xiào lì, rú yǔ bái yáng PopulustomentosaCarr. tí qǔ yè hé yòng, zé yòu zhèn ké zuò yòng。 qí chún tí qǔ yè shì guǎn nèi néng yì zhì jīn huáng sè pú táo qiú jūn、 bā dié qiú jūn、 kū cǎo gǎnjūn。 jiān jì tǐ wài( zhí jiē jìng jiǎn fǎ 1 . 9mg/ml, péi yǎng fǎ 3. 9mg/ml) kě yì zhì huò shā sǐ gōu duān luó xuán tǐ。
【 jiàn bié】 lǐ huà jiàn bié( 1) qǔ běn pǐn fěn mò 2g, jiā yǐ chún shì liàng, rè tí 10min, lǜ guò。 lǜ yè zhēng gān, cán zhā jiā shuǐ 5ml, zhǔ fèi, chèn rè lǜ guò,。 qǔ lǜ yè 1ml, jiā měi fěn shǎo xǔ, yán suān shù dī, róng yè xiǎn yīng hóng sè。( jiǎn chá huáng tóng lèi)( 2) lìng qǔ shàng shù lǜ yè, jiā 1% sān lǜ huà lǚ yǐ chún róng yè, chéng xiān huáng sè。( jiǎn chá huáng tóng lèi)
【 xìng wèi】 wèi kǔ; xīn; xìng liáng
【 guī jīng】 guī fèi; wèi jīng
【 gōng néng zhù zhì】 qīng rè jiě dú; liáng sàn yū; lì shuǐ xiāo zhǒng。 zhù gǎn mào fā rè; kā fēi zhǒng tòng; fèi rè ké sòu; ké xuè; tù xuè; niào xuè; bēng lòu; zhì chuāng chū xuè; shèn yán shuǐ zhǒng; bái zhuó; lì jí; yōng zhǒng chuāng dú; shī zhěn sào yǎng; diē dǎ sǔn shāng; shé chóng chū xuè; shèn yán shuǐ zhǒng; bái zhuó; lì jí; yōng zhǒng chuāng dú; shī zhěn sào yǎng; diē dǎ sǔn shāng; shé chóng yǎo shāng
【 yòng fǎ yòng liàng】 nèi fú: jiān tānɡ, 9-30g( xiān pǐn 15-60g), huò dǎo jiǎo zhī yǐn。 wài yòng: shì liàng, dǎo fū, huò jiǎo zhī hán shù jí dī 'ěr, yì kě jiān shuǐ wài xǐ。
【 fù fāng】① zhì ké xuè, tù xuè, niào xuè: xiān lì zhī cǎo gēn wǔ qián zhì yī liǎng, shòu zhū ròu 'èr liǎng。 dùn tānɡ fú。 ( jiāng xī《 zhōng cǎo yào xué》 )② zhì hóu tòng huò shēng rǔ 'é: lì zhī cǎo dǎo làn, jiā mǐ cù, juàn bāo guǒ, fù zhù tóu shàng, diǎn rù hóu zhōng shù cì。 (《 jiù shēng kǔ hǎi》 )③ zhì shuāng dān 'é: xuě lǐ qīng yī wò, dǎo zhī bàn chá zhōng, gǔn shuǐchōng fú, yòu tán tù chū; rú wú tán, jiāng jī máo tàn tù。 ruò kǒu gān, yǐ yán tānɡ、 cù tānɡ zhǐ kě。 qièjì qīng cài、 cài yóu。 (《 jí xiào fāng》 )④ zhì fēng huǒ yá tòng: là zǐ cǎo hán kǒu zhōng。⑤ zhì 'ěr xīn tòng: ěr xīn guàn nóng: là zǐ cǎo dǎo zhī dī 'ěr。⑥ zhì zhì chuāng biàn dú, kǒu qiāng bái pào chuāng, zǒu mǎ yá gān: dà wǔ bèi zǐ yī gè, guàn chuān yī kǒng, jiāng là zǐ cǎo kàng gān, dǎ chéng fěn zhù rù, zhuāng mǎn fēng kǒu, zài huǒ shàng duàn hòu yán fěn , wài jiā bīng piàn, diào má yóu chá huàn chù。 (④ fāng yǐ xià chū《 chóngqìng cǎo yào》 )⑦ zhì zhì chuāng: xuě lǐ qīng zhī, chǎo huái mǐ wéi mò, shì bǐng dǎo, wán rú tóng zǐ dà。 měi fú sān qián、 xuě lǐ qīng jiān tānɡ xià。 (《 cí háng huó rén shū》 )⑧ zhì zhì chuāng: lì zhī cǎo yī、 èr liǎng ( huò jiā wū méi qī gè )。 shuǐ jiān, xiān xūn hòu xǐ, yì zhì tuō gāng。 [《 jiāng xī zhōng yī yào》 (6): 57, 1957 〕⑨ zhì shǔ chuāng: guò dōng qīng wǔ、 liù méi, tóng jì yú rù guō zhǔ shú, qù cǎo jí yú, yǐn zhī shù cì。 (《 jīng yàn guǎng jí》 dōng qīng zhī )⑩ zhì hóng zhǒng yōng dú: lì zhī cǎo xiān cǎo tóng jiǔ niàng zāo dǎo làn, fū huàn chù; huò shài gān yán mò, tóng jī dàn qīng diào fū。 [《 jiāng xī zhōng yī yào》 (6): 57, 1957〕 11. zhì rǔ yōng chū qǐ: yī . xuě jiàn cǎo lián gēn yī liǎng。 jiǔ shuǐ gè bàn jiān fú, yào zhā fū huàn chù。 (《 jiāng xī mín jiān cǎo yào yàn fāng》 ) èr . xiān lì zhī cǎo yè 'èr piàn, róu ruǎn hòu sài bí, rú yòu cè rǔ xiàn yán sài zuǒ bí kǒng, zuǒ cè sài yòu bí kǒng。 měi cì sài 20 fēn zhōng , yī rì sài 'èr cì。 ( xú zhōu《 dān fāng yàn fāng xīn yī liáo fǎ xuǎn biān》 )12. zhì jiè chuāng、 zhū zhǒng qí yǎng chuāng: là zǐ cǎo nèn jiān yè dǎo làn qǔ zhī tú。 (《 chóngqìng cǎo yào》 )13. zhì diē dǎ shāng: lì zhī cǎo yī liǎng, dǎo zhī, yǐ gǔn tián jiǔ chōng fú, qí zhā chǔ làn, fū shāng chù。 [《 jiāng xī zhōng yī yào》 (6): 57, 1957]14. zhì shé yǎo、 quǎn shāng jí pò shāng fēng: lì zhī cǎo yī wò, yuē sān liǎng, yǐ jiǔ 'èr wǎn, jiān yī wǎn fú, qǔ hàn chū, xiào。 (《 wèi shēng yì jiǎn fāng》 )15. zhì bái zhuó: xuě lǐ qīng cǎo, shēng bái jiǔ jiān fú。 (《 gāng mù shí yí》 )16. zhì jí jīng: lì zhī cǎo zhī bàn zhōng, shuǐ fēi guò zhū shā bàn fēn, hé yún fú zhī。 (《 yī fāng jí tīng》 )17. zhì xiǎo 'ér gān jī: lì zhī cǎo zhī rù chá huái nèi, yòng bù jiàn shuǐ jī ruǎn gān yī gè, jiāng yín zhēn zuàn shù kǒng, jìn zài zhī nèi, zhī fú yú gān, fàng fàn guō shàng zhēng shú shí zhī, (《 yī fāng jí tīng》 )18. zhì hóng bái lì jí: là zǐ cǎo ( yòu huā quán cǎo ) èr liǎng, mò dǒu cǎo yī liǎng, guò lù huáng yī liǎng。 jiān shuǐ fú。 měi rì sān cì; xiàn zhuì zhàng zhě, wài jiā tǔ dì yú、 chòu chūn gēn pí gè yī liǎng。 (《 chóngqìng cǎo yào》 )
【 gè jiā lùn shù】
1.《 shēng cǎo yào xìng bèi yào》: zhì diē dǎ shāng, qù yū, xǐ zhì chuāng。
2. wāng lián shì《 cǎi yào shū》: liáng xuè, zhǐ bēng lòu, sàn yī qiē yōng dú。
3.《 gāng mù shí yí》:《 gé zǔ yí fāng》, zhì yān hóu shí bā zhèng, xiāo yōng zhǒng, yáng méi、 zhì chuāng。
4.《 cǎo mù biàn fāng》: jiě dú。 zhì bái tū, jiè là, fēng xuǎn; chú jiǎo jìng chuāng yǎng huáng shuǐ, shā chóng, diào yóu tú。
5.《 fēn lèi cǎo yào xìng》: zhì yī qiē jiǔ nián bān chuāng, xǐ zhì chuāng、 yǎng chuāng。
6.《 yào wù tú kǎo》: zhì shī rè fēng zhěn, yīn yǎng、 shèn náng fēng, xiāo zhǒng lì shuǐ。
7.《 jiāng sū zhí yào zhì》: shuǐ jiān fú, zhì fù zhàng。
8.《 zhōng guó yào zhí tú jiàn》: dǎo làn fū dù qí shàng, chú zhī zhàng bìng fù shuǐ。
9.《 sì chuān zhōng yào zhì》: qīng fèi rè, chú fēng shī。 zhì ké sòu、 lì jí、 yá tòng jí yǎng zhěn、 chuāng dú。
【 lín chuáng yìng yòng】
1. zhì liáo yīn dào yán、 gōng jǐng méi làn: qǔ xiān lì zhī cǎo 1 jīn, xǐ jìng qiē suì, jiā shuǐ 6-7 jīn, zhǔ fèi 10 fēn zhōng, guò lǜ jí chéng chōng xǐ jì; lìng zài qǔ xiān cǎo yī jīn, xǐ jìng qiē suì, jiā shuǐ 1000ml, zhǔ làn, fàng zài 2 céng shā bù nèi jǐ chū yào zhī, zài yòng 6 céng shā bù guò lǜ, nóng suō zhì 500ml。 zhì liáo shí xiān yòng chōng xǐ jì chōng xǐ yīn dào, rán hòu yòng gān mián qiú jìn xī nóng suō jì nà rù yīn dào nèi gōng jǐng chù。 měi rì zhì liáo 1 cì, 7 tiān wéi yī liáo chéng, jiàngé 2-3 tiān zài jìn hángdì 'èr liáo chéng。 guān chá 441 lì, qí zhōng yīn dào yán 140 lì, gōng jǐng méi làn 301 lì。 jīng yī liáo chéng zhì yù yīn dào yán 82 lì( 63.7%), gōng jǐng méi làn 67 lì( 28.4%); dì 'èr liáo chéng zhì yù yīn dào yán 33 lì( 25.6%), gōng jǐng méi làn 72 lì( 30.5%); dì sān liáo chéng zhì yù yīn dào yán 14 lì( 10.9%), gōng jǐng méi làn 97 lì( 40.1%)。 gòng zhì yù yīn dào yán 129 lì( zhàn 92.13%); gōng jǐng méi làn 236 lì( 78.65%)。 wèi zhì yù zhě yě yòu bù tóng chéng dù de hǎo zhuǎn。 zhì yù hòu 3 gè yuè, fù chá yīn dào yán 19 lì, wèi jiàn fù fā xiàn xiàng, jǐn 2 lì yīn dào nián mó yòu qīng dù chōng xuè, dàn wú zì jué zhèng zhuàng; fù chá gōng jǐng méi làn 27 lì, yòu 3 lì yòu bù tóng chéng dù de fù fā, dàn zì jué zhèng zhuàng hěn qīng。
2. zhì liáo màn xìng qì guǎn yán: cǎi yòng duō zhǒng zhì jì guān chá: 2.1. xiān cǎo piàn jì: jiāng lì zhī cǎo qù gēn fěn suì, guò shāi dé fěn, yòng 2 jīn xiān cǎo( qù gēn) jiān nóng zhī tóng 1 jīn gān fěn cuō lì, yā piàn, měi piàn zhòng 0.5g。 měi cì 5g, měi rì 2 cì。
2.2. xiān cǎo zhēn jì: qǔ xiān pǐn zhì chéng měi háo shēng yuē hán shēng yào 1.4g de zhù shè yè。 měi rì 2 cì, měi cì 5ml, jī ròu zhù shè。
2.3. jǐ zhī zhǔ fèi jì: qǔ xiān cǎo( qù gēn) 500g, dǎo làn jǐ zhī; yào zhā zài jiā shuǐ 250ml, zhǔ fèi zhì 100ml zuǒ yòu qù zhā, jiāng liǎng zhī hùn hé, zài jiā rè zhǔ fèi lěng què。 wéi 1 rén de 5 tiān liàng, měi rì liàng fēn 2 cì fú( xiāng dāng měi rén měi rì xiān cǎo 2 dà liǎng)。
2.4. xiān cǎo zhēng liú zhǔ fèi jì: yòng qiū jì cǎi jí de xiān lì zhī cǎo ( qù gēn), xiān zhēng liú hòu jiān zhǔ, rán hòu jiāng 2 cì yào yè hùn hé。 měi rén měi rì 40ml( xiāng dāng xiān cǎo 2 dà liǎng), fēn 2 cì fú; huò yǐ qù gēn de gān cǎo( xià jì cǎi jí), àn shàng fǎ zhì chéng yào yè, měi rén měi rì 60ml( xiāng dāng gān cǎo 1 dà liǎng) fēn 2 cì fú。
2.5. shàng shù zhì jì jūn 10 tiān wéi yī liáo chéng, gòng zhì 2619 lì, guān chá yī liáo chéng 565 lì, jìn kòng 34( 6%), xiǎn xiào 103( 18.3%); èr liáo chéng 2054 lì, jìn kòng 167( 8.1%)) xiǎn xiào 541 lì( 26.4%)。 chū bù rèn wéi jìn qī kòng zhì shuài xiān cǎo dà yú gān cǎo; bù tóng jì xíng zhōng yǐ zhēn jì liáo xiào jiào gāo; duì zhǐ ké、 qū tán、 píng chuǎn jí xiào míng yīn xiāo shī jūn yòu xiāng sì liáo xiào, dàn jiàn xiào shí jiān dà bù fēn zài 24 xiǎo shí yǐ hòu。 zhì chéng zhōng wú míng xiǎn fù zuò yòng, jǐn bù fēn bìng rén yòu qīng wēi tóu tòng、 tóuyūn、 kǒu gān、 ěxīn、 shàng fù bù bù shì děng。 cǐ wài, yòng xiān lì zhī cǎo shì liàng xǐ jìng dǎo làn, cuō chéng xiǎo tuán sài rù huàn cè bí kǒng, měi cì 20-30 fēn zhōng, měi tiān 2 cì, duì rǔ xiàn yán yòu yī dìng liáo xiào。 guān chá 65 lì, zhì yù 56 lì。
【 zhāi lù】《 zhōng huá běn cǎo》 |
|
- : Common Sage Herb
|
|
lì zhī cǎo zhī | lì zhī cǎo tí qǔ wù | |
|