|
|
kūn chóng děng zài shēng huó shǐ shàng de mǒu yī jiē duàn fā yù huǎn màn huò tíng zhǐ fán zhí。 |
|
yīng wén míng chēng: diapause
zhì yù shì dòng wù shòu huán jìng tiáo jiàn de yòu dǎo suǒ chǎn shēng de jìng zhǐ zhuàng tài de yī zhǒng lèi xíng。 tā cháng fā shēng yú yī dìng de fā yù jiē duàn, bǐ jiào wěn dìng, bù jǐn biǎo xiàn wéi xíng tài fā shēng de tíng dùn hé shēng lǐ huó dòng de jiàng dī, ér qiě yī jīng kāi shǐ bì xū dù guò yī dìng jiē duàn huò jīng mǒu zhǒng shēng lǐ biàn huà hòu cái néng jié shù。 dòng wù tōng guò zhì yù jí yǔ zhī xiāng sì dàn jiào bù wěn dìng de xiū mián xiàn xiàng lái diào jié shēngzhǎng fā yù hé fán zhí de shí jiān, yǐ shì yìng suǒ zài dì qū de jì jié xìng biàn huà。 |
|
kūn chóng hé qí tā jié zhī dòng wù zài gè tǐ fā yù guò chéng zhōng huò fán zhí qī suǒ chū xiàn de jìng zhǐ zhuàng tài kě míng què qū fēn wéi xiū mián hé zhì yù liǎng dà lèi。
xiū mián zhí jiē yóu dī wēn、 gān hàn děng bù lì huán jìng tiáo jiàn yǐn qǐ, huán jìng huī fù zhèng cháng jí kě kāi shǐ huó dòng。
zhì yù zé fā shēng yú gè tǐ fā yù de yī dìng jiē duàn, shì zài bù lì huán jìng dào lái zhī qián, yóu mǒu xiē jì jié xìn hào, yóu qí rú guāng zhōu qī biàn huà de yòu dǎo 'ér yǐn qǐ。 lì rú zuò cán sì、 wǔ líng yòu chóng, tè bié shì mò líng yòu chóng zhǐ yào jiē shòu dào měi tiān 13 xiǎo shí duǎn guāng zhào de cì jī, yǒng qī biàn jìn rù zhì yù zhuàng tài。 zhì yù yǒng jí shǐ yòu shì yí wēn dù réng bù fā yù。 zhì yù chí xù shí jiān de cháng duǎn, yīn kūn chóng zhǒng lèi 'ér bù tóng, yòu de shù yuè, yòu de kě dá shù nián zhī jiǔ, lì rú xiǎo mài hóng xī jiāng chóng yòu chóng zài tǔ nèi zhì yù kě dá 10 nián yǐ shàng。 zài zì rán qíng kuàng xià, zhì yù de jié shù yào qiú yī dìng de shí jiān hé tiáo jiàn; zhè xiē guò chéng shòu jī sù de tiáojié hé kòng zhì。 zhì yù kě yǐ fā shēng yú kūn chóng de bù tóng fā yù jiē duàn: yòu de fā shēng yú pēi tāi fā yù de zǎo qī, rú jiā cán; yòu de fā shēng yú pēi tāi fā yù yǐ wán chéng de jiē duàn, rú wǔ dú 'é; yòu de kě fā shēng yú yòu chóng de mǒu yī líng qī, rú sōng máo chóng; huò yòu chóng wǎn qī jiē duàn, rú yù mǐ míng; yòu de fā shēng yú yǒng qī, rú zuò cán; yòu de fā shēng yú chéng chóng qī, rú qī xīng piáo chóng。 chéng chóng qī de zhì yù zhù yào biǎo xiàn wéi shēng zhí xiàn tíng zhǐ fā yù。 |
|
滞育 类型
kūn chóng zhì yù de fā shēng yǔ tā men de huà xìng yòu guān。 yòu xiē yī huà xìng kūn chóng fā yù dào yī dìng de jiē duàn jí jìn rù zhì yù , chēng wéi zhuān xìng zhì yù (obligatorydiapause)。 duō huà xìng kūn chóng fā shēng zhì yù de shì dài hé gè tǐ bǎi fēn shuài děng kě yǐ bù tóng。 zhè zhǒng qíng kuàng chēng wéi jiān xìng zhì yù (facuitativediapause)。
àn yòu dǎo hé jié shù zhì yù de yīn sù bù tóng, kūn chóng de zhè liǎng dà lèi zhì yù shàng kě fēn chéng bù tóng yà xíng。 rú zài jiān xìng zhì yù zhōng yòu de jǐn shòu guāng zhōu qī de tiáojié kòng zhì, kě yán huǎn fā yù sù dù, dàn bìng bù tíng dùn, chēng wéi guǎ jiān xìng zhì yù ; fán yīn mǒu yī yīn sù( rú guāng zhōu qī biàn huà) yòu dǎo 'ér fā shēng zhì yù hòu, xū yòu lìng yī yīn sù( rú wēn dù shēng gāo) de zuò yòng cái néng jié shù zhì yù de, chēng wéi shuāng yīn sù jiān xìng zhì yù 。 zhuān xìng zhì yù de yòu dǎo qī yòu shí hěn nán rèn chū, sì yǔ wài jiè yīn sù wú guān, jǐn qǔ jué yú yí chuán xìng。 yòu de zhì yù xū yào mǒu zhǒng huán jìng yīn sù( rú wēn dù) de jù liè gǎi biàn cái néng jié shù, chēng wéi dān yīn sù zhì yù 。 |
|
kūn chóng zhì yù zài shēng lǐ shàng de biǎo xiàn shì: shēngzhǎng fā yù tíng dùn, hū xī shuài jiàng dī, chóng tǐ hán shuǐ liàng xià jiàng, zhī fáng hán liàng zēng gāo, mǒu xiē méi xì huó xìng jiàng dī, kàng hán xìng hé kàng yào xìng zēng jiā。 yòu xiē kūn chóng de yòu chóng zhì yù huò chéng chóng zhì yù zài xíng wéi shàng yě chéng xiàn gè zì de tè diǎn, rú zhì yù qián xún zhǎo yǐn cáng de chǎng suǒ, zhì yù qī jiān qū guāng xìng bù tóng děng。 |
|
kūn chóng de zhì yù shòu jī sù de tiáojié hé kòng zhì, rú jiā cán shí guǎn xià shén jīng jié fēn mì de jī sù, néng jué dìng cí 'é chǎn shēng zhì yù luǎn。 cǐ shén jīng jié de fēn mì huó dòng shòu nǎo kòng zhì。 nǎo zài cháng guāng zhào hé gāo wēn de cì jī xià, cù shǐ shí guǎn xià shén jīng jié chǎn shēng zhì yù jī sù, cóng 'ér shǐ cí 'é chǎn zhì yù luǎn。 xiàn sì chá míng kūn chóng de nǎo, qián xiōng xiàn hé yān cè tǐ suǒ fēn mì de jī sù, duì kūn chóng zhì yù yòu tiáojié zuò yòng。 qí xiào guǒ yuán kūn chóng zhǒng lèi 'ér bù tóng, dà zhì kě fēn wéi 3 lèi: ① nǎo jī sù de quē fá kě cù chéng yòu chóng、 yǒng jí wǎn qī pēi tāi de zhì yù ; ② nǎo jī sù hé bǎo yòu jī sù de quē fá, cù shǐ chǎn shēng chéng chóng zhì yù ; ③ lín chì mù zhōng jiā cán děng cí yǒng shí guǎn xià shén jīng jié fēn mì de jī sù néng cù shǐ pēi tāi qī jìn rù zhì yù 。
zhì yù kūn chóng zài huī fù fā yù qián cháng xū yào yī dìng shí jiān hé tiáo jiàn yǐ wán chéng tè shū de shēng lǐ biàn huà, zhè duàn shí jiān chēng wéi zhì yù jìn zhǎn qī。 cǐ qī de zuì shì wēn dù jí qí lì shí cháng duǎn, hé kūn chóng de dì lǐ fēn bù yòu mìqiè guān xì; fēn bù zài dī wēn dì qū kūn chóng de zhì yù jìn zhǎn qī de shì wēn bǐ jiào dī, shí jiān bǐ jiào cháng; fēn bù zài wēn nuǎn dì qū kūn chóng de zhì yù jìn zhǎn qī de shì wēn jiào gāo, bìng qiě lì shí jiào duǎn。 |
|
zhiyu
zhì yù
diapause
dòng wù shòu huán jìng tiáo jiàn de yòu dǎo suǒ chǎn shēng de jìng zhǐ zhuàng tài de yī zhǒng lèi xíng。 tā cháng fā shēng yú yī dìng de fā yù jiē duàn, bǐ jiào wěn dìng, bù jǐn biǎo xiàn wéi xíng tài fā shēng de tíng dùn hé shēng lǐ huó dòng de jiàng dī, ér qiě yī jīng kāi shǐ bì xū dù guò yī dìng jiē duàn huò jīng mǒu zhǒng shēng lǐ biàn huà hòu cái néng jié shù。 dòng wù tōng guò zhì yù jí yǔ zhī xiāng sì dàn jiào bù wěn dìng de xiū mián xiàn xiàng lái diào jié shēngzhǎng fā yù hé fán zhí de shí jiān, yǐ shì yìng suǒ zài dì qū de jì jié xìng biàn huà。
kūn chóng hé qí tā jié zhī dòng wù zài gè tǐ fā yù guò chéng zhōng huò fán zhí qī suǒ chū xiàn de jìng zhǐ zhuàng tài kě míng què qū fēn wéi xiū mián hé zhì yù liǎng dà lèi。 xiū mián zhí jiē yóu dī wēn、 gān hàn děng bù lì huán jìng tiáo jiàn yǐn qǐ, huán jìng huī fù zhèng cháng jí kě kāi shǐ huó dòng。 zhì yù zé fā shēng yú gè tǐ fā yù de yī dìng jiē duàn, shì zài bù lì huán jìng dào lái zhī qián, yóu mǒu xiē jì jié xìn hào, yóu qí rú guāng zhōu qī biàn huà de yòu dǎo 'ér yǐn qǐ。 lì rú zuò cán sì、 wǔ líng yòu chóng, tè bié shì mò líng yòu chóng zhǐ yào jiē shòu dào měi tiān 13 xiǎo shí duǎn guāng zhào de cì jī, yǒng qī biàn jìn rù zhì yù zhuàng tài。 zhì yù yǒng jí shǐ yòu shì yí wēn dù réng bù fā yù。 zhì yù chí xù shí jiān de cháng duǎn, yīn kūn chóng zhǒng lèi 'ér bù tóng, yòu de shù yuè, yòu de kě dá shù nián zhī jiǔ; lì rú xiǎo mài hóng xī jiāng chóng yòu chóng zài tǔ nèi zhì yù kě dá 10 nián yǐ shàng。 zài zì rán qíng kuàng xià, zhì yù de jié shù yào qiú yī dìng de shí jiān hé tiáo jiàn; zhè xiē guò chéng shòu jī sù de tiáojié hé kòng zhì。
zhì yù kě yǐ fā shēng yú kūn chóng de bù tóng fā yù jiē duàn; yòu de fā shēng yú pēi tāi fā yù de zǎo qī, rú jiā cán; yòu de fā shēng yú pēi tāi fā yù yǐ wán chéng de jiē duàn, rú wǔ dú 'é; yòu de kě fā shēng yú yòu chóng de mǒu yī líng qī, rú sōng máo chóng; huò yòu chóng wǎn qī jiē duàn, rú yù mǐ míng; yòu de fā shēng yú yǒng qī, rú zuò cán; yòu de fā shēng yú chéng chóng qī, rú qī xīng piáo chóng。 chéng chóng qī de zhì yù zhù yào biǎo xiàn wéi shēng zhí xiàn tíng zhǐ fā yù。
lèi xíng kūn chóng zhì yù de fā shēng yǔ tā men de huà xìng yòu guān。 yòu xiē yī huà xìng kūn chóng fā yù dào yī dìng de jiē duàn jí jìn rù zhì yù , chēng wéi zhuān xìng zhì yù 。 duō huà xìng kūn chóng fā shēng zhì yù de shì dài hé gè tǐ bǎi fēn shuài děng kě yǐ bù tóng。 zhè zhǒng qíng kuàng chēng wéi jiān xìng zhì yù 。 àn yòu dǎo hé jié shù zhì yù de yīn sù bù tóng, kūn chóng de zhè liǎng dà lèi zhì yù shàng kě fēn chéng bù tóng yà xíng。 rú zài jiān xìng zhì yù zhōng yòu de jǐn shòu guāng zhōu qī de tiáojié kòng zhì, kě yán huǎn fā yù sù dù, dàn bìng bù tíng dùn, chēng wéi guǎ jiān xìng zhì yù ; fán yīn mǒu yī yīn sù( rú guāng zhōu qī biàn huà) yòu dǎo 'ér fā shēng zhì yù hòu, xū yòu lìng yī yīn sù( rú wēn dù shēng gāo) de zuò yòng cái néng jié shù zhì yù de, chēng wéi shuāng yīn sù jiān xìng zhì yù 。 zhuān xìng zhì yù de yòu dǎo qī yòu shí hěn nán rèn chū, sì yǔ wài jiè yīn sù wú guān, jǐn qǔ jué yú yí chuán xìng。 yòu de zhì yù xū yào mǒu zhǒng huán jìng yīn sù( rú wēn dù) de jù liè gǎi biàn cái néng jié shù, chēng wéi dān yīn sù zhì yù 。
tè zhēng kūn chóng zhì yù zài shēng lǐ shàng de biǎo xiàn shì: shēngzhǎng fā yù tíng dùn, hū xī shuài jiàng dī, chóng tǐ hán shuǐ liàng xià jiàng, zhī fáng hán liàng zēng gāo, mǒu xiē méi xì huó xìng jiàng dī, kàng sài xìng hé kàng yào xìng zēng jiā。 yòu xiē kūn chóng de yòu chóng zhì yù huò chéng chóng zhì yù zài xíng wéi shàng yě chéng xiàn gè zì de tè diǎn, rú zhì yù qián xún zhǎo yǐn cáng de chǎng suǒ, zhì yù qī jiān qū guāng xìng bù tóng děng。
shēng lǐ yuán yīn kūn chóng de zhì yù shòu jī sù de tiáojié hé kòng zhì, rú jiā cán shí guǎn xià shén jīng jié fēn mì de jī sù, néng jué dìng cí 'é chǎn shēng zhì yù luǎn。 cǐ shén jīng jié de fēn mì huó dòng shòu nǎo kòng zhì。 nǎo zài cháng guāng zhào hé gāo wēn de cì jī xià, cù shǐ shí guǎn xià shén jīng jié chǎn shēng zhì yù jī sù, cóng 'ér shǐ cí 'é chǎn zhì yù luǎn。 xiàn yǐ chá míng kūn chóng de nǎo, qián xiōng xiàn hé yān cè tǐ suǒ fēn mì de jī sù, duì kūn chóng zhì yù yòu tiáojié zuò yòng。 qí xiào guǒ yīn kūn chóng zhǒng lèi 'ér bù tóng, dà zhì kě fēn wéi 3 lèi:① nǎo jī sù de quē fá kě cù chéng yòu chóng、 yǒng jí wǎn qī pēi tāi de zhì yù ;② nǎo jī sù hé bǎo yòu jī sù de quē fá, cù shǐ chǎn shēng chéng chóng zhì yù ;③ lín chì mù zhōng jiā cán děng cí yǒng shí guǎn xià shén jīng jié fēn mì de jī sù néng cù shǐ pēi tāi qī jìn rù zhì yù 。
zhì yù kūn chóng zài huī fù fā yù qián cháng xū yào yī dìng shí jiān hé tiáo jiàn yǐ wán chéng tè shū de shēng lǐ biàn huà, zhè duàn shí jiān chēng wéi zhì yù jìn zhǎn qī。 cǐ qī de zuì shì wēn dù jí qí lì shí cháng duǎn, hé kūn chóng de dì lǐ fēn bù yòu mìqiè guān xì; fēn bù zài dī wēn dì qū kūn chóng de zhì yù jìn zhǎn qī de shì wēn bǐ jiào dī, shí jiān bǐ jiào cháng; fēn bù zài wēn nuǎn dì qū kūn chóng de zhì yù jìn zhǎn qī chéng de shì wēn jiào gāo, bìng qiě lì shí jiào duǎn。
cān kǎo shū mù K.C.Highman,L.Hill,TheComparativeEndoerino-logyoftheInvertebrates,2nded.,EdwardArnoldLtd,NewYork,1977. zōu zhōng lín:《 kūn chóng shēng tài xué》, shàng hǎi kē xué jì shù chū bǎn shè, shàng hǎi, 1980。
( qīn jùn dé) |
|
- n.: diapause
|