hǎi yáng jiáqiào dòng wù
fēn lèi dì wèi jié zhī dòng wù mén jiáqiào dòng wù yà mén subphylurmcrustaceea
tǐ qū fēn jié、 jù jǐ dīng zhì（ jiáqiào zhì） wàiqiào、 tóu bù yòu 5 duì fù zhī ( qián liǎng duì wéi chù jiǎo )、 yǐ sāi huò pí fū hū xī de hǎi yáng dòng wù。 jiáqiào dòng wù shǔ jié zhī dòng wù mén (arthropoda)， yīn duō jù jiān yìng rú jiá de wàiqiào 'ér dé míng。 quán shì jiè gòng yòu 3 wàn duō zhǒng， jué dà duō shù shì hǎi shēng zhǒng， rú zhé shuǐ zǎo、 shuǐ shī、 téng hú、 duì xiā、 qīng xiè děng。
yán jiū jiǎn shǐ gōng yuán qián 4 shì jì， yà lǐ shì duō dé zài qí zhù zuò zhōng jìzǎi liǎo yī xiē jiáqiào dòng wù。 1777 nián péng nán tè shǒu xiān shǐ yòng “ jiáqiào dòng wù ” yī cí， zuò wéi jié zhī dòng wù mén de yī gāng。 1806 nián , fǎ guó p.-a. lā tè léi yé jiāng jiáqiào dòng wù fēn wéi qiē jiá lèi (entomostraca) hé ruǎn jiá lèi (malacostraca) liǎng gè yà gāng。 1837 nián fǎ guó h. mǐ 'ěr 'ēn - ài dé huá cí zài《 jiáqiào lèi zì rán lì shǐ》 zhōng , jiāng jiàn wěi lèi (xiphosura) hé sān yè chóng lèi (trilobita) bāo kuò zài jiáqiào lèi zhōng。 1883 nián bó yà sī zài jiáqiào gāng xià , shè lì sāi zú lèi (branchiopoda)、 jiè xíng lèi (ostra-coda)、 ráo zú lèi (copepoda)、 màn zú lèi (cirripedia) hé ruǎn jiá lèi 5 gè yà gāng。 zhè shì xiàn dài jiáqiào dòng wù fēn lèi de chú xíng , bìng yī zhí yán yòng xià lái。 1960 nián， t. wò tè màn zhù biān de《 jiáqiào dòng wù shēng lǐ xué》 jiào quán miàn dì zǒng jié liǎo 60 nián dài yǐ qián de yán jiū chéng guǒ。 60 nián dài hòu， jiáqiào dòng wù de yán jiū jìn zhǎn xùn sù， yóu qí zài shēng lǐ xué、 shēng wù huà xué hé shí yàn shēng tài fāng miàn。 suí zhe xǔ duō xīn de xiàn shēng zhǒng hé huà shí zhǒng de fā xiàn， bǐ jiào xíng tài hé shēng huó shǐ yán jiū lùn wén de dà liàng fā biǎo， yǐ jí duì jiáqiào dòng wù qǐ yuán、 yǎn huà hé fēn lèi xì tǒng de shēn rù yán jiū， xǔ duō xué zhě rèn wéi jiáqiào dòng wù de fēn lèi dì wèi yīnggāi tí gāo dào zǒng gāng、 yà mén huò mén。 t.e. bào màn hé l.g. ài bèi 'ěr 1982 nián zài《 xiàn dài jiáqiào dòng wù fēn lèi》 zhōng quán miàn zǒng jié liǎo jìn nián de yán jiū chéng guǒ， tí chū liǎo yī gè xīn de fēn lèi fāng 'àn。 d.e. bù lì sī wéi zǒng zhù biān de《 jiáqiào dòng wù shēng wù xué》 shì mù qián yòu dài biǎo xìng de zhuān zhù， gāi shū zhì 1983 nián yǐ chū bǎn 8 juàn。
xíng tài jiáqiào dòng wù tǐ qū chéng cháng tǒng xíng， huò suō duǎn wéi dòu xíng huò xiè xíng； yī bān fēn jié míng xiǎn， dàn bù fēn tǐ jié cháng yòu yù hé xiàn xiàng， jì shēng lèi xíng cháng shī qù fēn jié hé fù zhī。
tǐ qū yóu tóu、 xiōng、 fù bù zǔ chéng。 tóu bù yī bān jiào xiǎo , yóu 6 jié gòu chéng； chú dì 1 jié wài； qí yú 5 jié gè yòu 1 duì fù zhī（ kǒu qián 2 duì wéi chù jiǎo， kǒu hòu 1 duì wéi dà 'è， 2 duì wéi xiǎo 'è）。 tóu bù hé xiōng bù tǐ jié cháng yù hé， chēng wéi tóu xiōng bù； tóu bù hòu yuán cháng yòu yī piàn bèi jiá， chēng wéi tóu xiōng jiá。
dī děng jiáqiào dòng wù（ rú sāi zú lèi） de xiōng、 fù bù fēn jiè bù míng xiǎn， chēng wéi qūgàn bù huò dòng bù。 gāo děng jiáqiào dòng wù（ rú ruǎn jiá lèi） shēn tǐ fēn jié shù mù jī běn gù dìng， xiōng bù wéi 8 jié， fù bù wéi 7 jié。
fù zhī yóu sān bù fēn gòu chéng： bǐng bù wéi yuán zhī， mò bù shuāng chā， fènnèi zhī hé wài zhī。 chú ruǎn jiá gāng wài， qí yú gè gāng dòng wù de fù bù dōuwú fù zhī。
tóu bù hé xiōng bù fù zhī bù tóng chéng dù tè huà。 tóu bù dì 1、 2 duì fù zhī tè huà wéi chù jiǎo， zài yóu yǒng shēng huó de zhǒng lèi zhōng jiào fā dá； dì 3、 4 duì tè huà wéi dà 'è hé dì yī xiǎo 'è， qí xíng tài biàn huà hěn dà , wéi jǔjué qì guān , yī bān zhǐ yòu yuán zhī hé nèi zhī， hòu zhě biàn wéi chù xū； dì 5 duì fù zhī tè huà wéi dì 'èr xiǎo 'è， gāo děng lèi qún（ shí zú mù） qí wài zhī fā dá， chēng wéi 'è zhōu piàn， jiè qí bǎi dòng néng shǐ shuǐ liú jìn rù sāi shì。
qūgàn zhī（ kǒu hòu fù zhī） de xíng zhuàng、 shù mù jí gōng néng zài bù tóng lèi qún zhōng yòu hěn dà biàn huà。 jī běn jié gòu wéi shuāng zhī xíng， jí zài yuán zhī shàng fēn chū nèi zhī hé wài zhī， rú xiā lèi de fù zhī。 sāi zú lèi de qūgàn zhī wéi yè zú xíng， chéng yè piàn zhuàng， wú nèi wài zhī zhī fēn。 jiè xíng lèi zhōng kě shǎo dào 2 duì， sāi zú lèi zhōng kě duō dào 60 duì yǐ shàng。 ruǎn jiá lèi de qūgàn zhī yǐ fēn huà wéi xiōng zhī (8 duì ) hé fù zhī（ 6 duì）； yóu yǒng shēng huó zhǒng lèi de wěi zhī hé wěi jié cháng xíng chéng kuān de wěi shàn， yóu yǒng shí bǎo chí píng héng， jiè fù bù de tū rán qū qū kě shǐ tǐ qū xùn sù hòu tuì。
fēn lèi jiáqiào dòng wù cháng qī yǐ lái bèi zuò wéi jié zhī dòng wù mén de yī gāng， jìn nián lái de yán jiū rèn wéi yìng cóng gāng tí shēng wéi zǒng gāng， yě yòu rén rèn wéi yìng tí zhì yà mén huò mén， gè jiā chí yòu bù tóng de kàn fǎ。 yóu yú zī liào jī lěi de bù zú， mù qián shàng wú tǒng yī de fēn lèi fāng 'àn。 xià miàn 'àn bào màn hé 'ài bèi 'ěr（ 1982 nián） de fēn lèi xì tǒng liè chū zhù yào lèi qún。 zhè gè xì tǒng jiāng jiáqiào dòng wù fēn wéi 6 gè gāng， cǎi nà liǎo e. dá bù 'ěr 1956 nián de yì jiàn , jiāng ráo zú lèi、 sāi wěi lèi、 màn zú lèi hé xū xiā lèi hé bìng wéi 'è zú gāng， yǔ tóu xiā gāng、 sāi zú gāng、 jiǎng zú gāng、 jiè xíng gāng、 ruǎn jiá gāng bìng liè wéi 6 gè gāng。 zhè gè fāng 'àn fǎn yìng liǎo jiáqiào dòng wù fēn lèi yán jiū de xīn jìn zhǎn。 lián tóng 1983 nián g.a. bó kè sī xiē 'ěr hé r.j. lín kěn fā xiàn de wēi xiā gāng， gòng wéi 7 gè gāng。
tóu xiā gāng (classcephalocarida) hǎi shēng， yòu 4 shǔ 9 zhǒng。
sāi zú gāng (classbranchiopoda) qūgàn fù zhī chéng yè piàn zhuàng。 duō wéi dàn shuǐ zhǒng； hǎi shēng zhǒng hěn shǎo， rú lǔ chóng (artemiasalina) děng。 gòng yuē 820 zhǒng。
jiǎng zú gāng (classremipedia) hǎi shēng， jǐn 1 zhǒng。
wēi xiā gāng (classtantulocarida) hǎi shēng， yíng jì shēng shēng huó。 yòu 4 zhǒng。
è zú gāng (classmaxillopoda) tǐ xíng biàn huà jí dà , yī bān fēn wéi tóu xiōng bù hé fù bù , duō jù dān yǎn。 xià fēn 4 gè yà gāng : ① xū xiā yà gāng (subclassmystacocarida)， hǎi shēng , gòng 9 zhǒng。 ② màn zú yà gāng (subclasscirripedia)， quán wéi hǎi chǎn , jí shǎo shù wéi bàn xián shuǐ zhǒng， rú téng hú (balanus)。 gòng yuē 1020 zhǒng。 ③ ráo zú yà gāng (subclasscopepoda)， zhù yào wéi hǎi shēng， zhàn hǎi yáng fú yóu dòng wù de dà bù fēn , rú zhé shuǐ zǎo (calanus)。 shǎo shù dàn shuǐ chǎn。 gòng yuē 8400 zhǒng。 ④ sāi wěi yà gāng (subclassbranchiura)， duō wéi dàn shuǐ zhǒng， shǎo shù hǎi shēng。 gòng yòu 150 zhǒng。
jiè xíng gāng (classostracoda) shēn tǐ bù fēn jié , tǐ wài bāo yòu liǎng méi jièqiào。 yòu xiāng dāng shù liàng de zhǒng shēng huó zài hǎi yáng zhōng， shǎo shù yíng fú yóu shēng huó， rú hǎi yíng (cypridina), dà duō wéi dǐ qī zhǒng； dàn shuǐ zhǒng bù shǎo。 gòng yuē 5600 zhǒng。
ruǎn jiá gāng (classmalacostraca) gāo děng dà xíng jiáqiào dòng wù， tóu xiōng jiá yòu huò wú； qūgàn bù yòu 15 ～ 16 jié， chú wěi jié wài jūn jù fù zhī； yòu chéng duì de fù yǎn ( shǎo shù zhǒng tuì huà )。 xià fēn 3 gè yà gāng :① yè xiā yà gāng (subclassphyllocarida)， tóu xiōng jiá shuāng bàn， jièqiào xíng , fù bù 7 jié， wěi jié jù wěi chā。 quán wéi hǎi chǎn， rú yè xiā (nebaliabipes)。 gòng yuē 10 zhǒng。② lüè xiā yà gāng (subclasshoplocarida)， xiōng bù fù zhī yòu 'è zú 5 duì， bù zú 3 duì。 quán wéi hǎi shēng。 gòng yuē 350 zhǒng。③ zhēn ruǎn jiá yà gāng (subclasseumalacostraca), xià shǔ zhǒng lèi shèn duō， shì jiáqiào dòng wù zhōng jīng jì jià zhí zuì dà de yī lèi。
shēng wù xué tè xìng fán zhí fā yù jiáqiào dòng wù dà duō shù wéi cí xióng yì tǐ， dàn gù zhe shēng huó de（ rú màn zú lèi）、 jì shēng de hé shǎo shù zì yóu shēng huó de dī děng jiáqiào dòng wù cháng wéi cí xióng tóng tǐ huò jù 'ǎi xióng， yǐ shì yìng bù néng yí dòng de shēng huó fāng shì。 dī děng jiáqiào dòng wù（ sāi zú lèi、 zhī jiǎo lèi、 jiè xíng lèi） zhōng， shǎo shù zhǒng néng xíng gū cí shēng zhí， yǐ gū cí shēng zhí yǔ yòu xìng shēng zhí xiāng hù jiāo tì， shì yìng biàn huà jiào dà de qī xī huán jìng。
mǒu xiē duān zú lèi（ rú tiào gōu xiā orchestia） , shǎo shù xiā lèi（ rú cháng 'é xiā shǔ pandalus zhōng de mǒu xiē zhǒng） yòu cí xióng tóng tǐ、 xióng xìng xiān shú xiàn xiàng， jí zài shēng huó shǐ shàng xiān fā yù wéi xióng xìng（ jīng cháo xiān fā yù chéng shú） hòu zhuǎn biàn wéi cí xìng（ luǎn cháo fā yù chéng shú）。
jiáqiào dòng wù shòu jīng luǎn fā yù fū huà hòu， dà duō shù yòu míng xiǎn de yòu tǐ biàn tài。 zuì jī běn de gòu zào shì wú jié yòu tǐ， ráo zú lèi、 jiè xíng lèi、 màn zú lèi、 lín xiā lèi、 duì xiā lèi hé bù fēn sāi zú lèi de zhǒng， dōuyòu wú jié yòu tǐ qī。 wú jié yòu tǐ jīng guò bù tóng cì shù de biàn tài， cái fā yù wéi yǔ chéng tǐ jī běn xiāng shìde yòu hòu qī。
shēng cháng hé tuì pí jiáqiào dòng wù tǐ wài yòu jǐ dīng zhì wài gǔ gé（ xǔ duō zhǒng yòu hěn hòu de shí huī zhì wàiqiào） , suǒ yǐ bì xū jīng guò tuì pí（ ké） , tǐ cháng cái néng zēngzhǎng。 tuì pí hòu， wèi nèi jī lěi de gài zhì yòng yú chōng shí xīn wàiqiào。 yòu qī de jiáqiào dòng wù tuì pí pín fán， nián lǎo biàn màn。
fā shēng、 fā guāng hé biàn sè yòu xiē jiáqiào dòng wù néng fā chū yīn xiǎng， rú gǔ xiā， qí dà 'áo de bù dòng zhǐ yǔ kě dòng zhǐ zhòu rán hé lǒng shí， kě fā chū xiǎng liàng de bào yīn， yòng yǐ yù dí huò zhāo yǐn yì xìng。
bù fēn jiáqiào dòng wù néng fā guāng。 yòu de jù yòu gòu zào fù zá de fā guāng qì， rú lín xiā、 yīng xiā děng； yòu de zhǐ yòu jiǎn dān de fā guāng xiàn tǐ， rú hǎi yíng děng（ jiàn hǎi yáng fā guāng shēng wù）。
jué dà duō shù jiáqiào dòng wù shēn shàng dōuyòu yī dìng sè cǎi de bān wén， néng suí qī jū huán jìng 'ér gǎi biàn yán sè。 zhè shì yóu yú dòng wù tǐ de zhēn pí céng zhōng sàn bù zhe bù tóng de sè sù xì bāo（ zhù yào yòu hóng、 lán、 huáng、 hēi děng sè， yě yòu lǜ sè、 hè sè）。
shēng tài lèi xíng xǔ duō jiáqiào dòng wù yíng fú yóu shēng huó， shì hǎi yáng fú yóu shēng wù zhōng zhàn yōu shì de lèi qún。 qí zhōng yǐ ráo zú lèi、 duān zú lèi、 lín xiā lèi hé shí zú lèi de máo xiā (acetes)、 yīng xiā（ sergestes）、 yíng xiā (lucifer) děng wéi cháng jiàn。 tā men cháng dà liàng mì jí , zài biǎo céng hé shēn céng shuǐ tǐ zhōng dū jū yōu shì。
dà duō shù jiáqiào dòng wù shì dǐ qī zhǒng。 cóng cháo jiān dài dào jìn wàn mǐ de dà yáng shēn gōu， qī xī zhe bù tóng de jiáqiào dòng wù。 zài cháo jiān dài yòu dà liàng chéng qún de xiè lèi、 jì jū xiè lèi、 děng zú lèi、 duān zú lèi hé gù zhe de téng hú； zài cháo xià dài hé lù jià qiǎn hǎi dǐ shēng huó bìng zhàn yōu shì de， yòu duō zhǒng xiā xiè、 xiā gǔ、 gōu xiā、 duān zú lèi、 měng shuǐ zǎo lèi、 jiè xíng lèi děng； zài shēn hǎi jí dà yáng shēn gōu dǐ zhàn yōu shì de， zé shì lián chóng lèi、 yì zú lèi hé bù fēn duān zú lèi。 yòu xiē zhǒng qián jū hǎi dǐ ní shā nèi yíng xué jū shēng huó， rú qī jū rè dài hóng shù lín zhǎo zé dì de yì xíng hǎi gǔ xiā (thalassinaanomala), dòng xué shēn dù kě dá 1 mǐ yǐ shàng。
xǔ duō jiáqiào dòng wù yíng jì shēng shēng huó， rú ráo zú lèi de yú shī lèi (ca-ligoida)、 è shī lèi (lernaeopodoidea) hé màn zú lèi de gēn tóu lèi (rhizocephala) děng。 hái yòu yíng gòng qī huò gòng shēng shēng huó de。
xǔ duō lù qī zhǒng， rú yē zǐ xiè， suī rán zài lù shàng shēng huó， dàn fán zhí shí xū jìn rù hǎi shuǐ， qí yòu tǐ jiē duàn yě yào zài hǎi shuǐ zhōng dù guò。
jīng jì yì yì xǔ duō jiáqiào dòng wù kě gōng shí yòng。 zhòng yào de shì shí zú mùdì xiā hé xiè , suī rán qí chǎn liàng zài hǎi yáng yú yè zhōng suǒ zhàn bǐ lì bù dà ( jiàn hǎi yáng shēng wù zī yuán ), dàn yóu yú ròu zhì xiān měi， qiě fù yíng yǎng， gù jīng jì jià zhí hěn gāo。 yóu qí shì duì xiā lèi yǐ chéng wéi zuì shòu huān yíng de yōu zhì hǎi chǎn shí pǐn。 biān yuǎn hǎi yù jí shēn hǎi de jiáqiào dòng wù zī yuán， mù qián yě shòu dào shì jiè de zhòng shì , yóu qí shì nán jí de dà lín xiā (euphausiasuperba)， yòu rén rèn wéi yòu 10～ 50 yì dūn chǔ liàng， gū jì měi nián kāi fā 5000～ 7000 wàn dūn bù huì pò huài zī yuán。
20 shì jì 70 nián dài mò yǐ lái， shì jiè wēn nuǎn hǎi yù yán 'àn dài duì xiā de rén gōng yǎng zhí shēng chǎn zhèng zài gāo dù zēngzhǎng， bù shǎo guó jiā（ bāo kuò zhōng guó） de duì xiā yǎng zhí chǎn liàng měi nián yǐ chāo guò 1 wàn dūn， yù jì bù jiǔ jí kě chāo guò bǔ lāo shēng chǎn de chǎn liàng。
xǔ duō jiáqiào dòng wù shì hǎi yáng yú lèi děng de tiān rán 'ěr liào， rú hǎi yáng fú yóu jiáqiào lèi（ ráo zú lèi、 kāng xiā lèi、 mǒu xiē duān zú lèi jí shí zú lèi děng） shì hǎi yáng shàng céng yú lèi de zhòng yào shí wù。 dǐ qī de xiǎo xíng jiáqiào dòng wù zé shì hǎi yáng zhōng xià céng yú lèi hé xiā lèi de zhòng yào shí wù。 tā men de shù liàng duō shǎo wǎng wǎng yǐng xiǎng dào jīng jì yú lèi de shēngzhǎng hé fā yù， yě yǐng xiǎng dào yú yè de zī yuán hé shēng chǎn。
xǔ duō jiáqiào dòng wù duì rén lèi shì yòu hài de， rú děng zú lèi de zhù mù shuǐ shī hé tuán shuǐ shī (sphaeroma)， màn zú lèi de téng hú， tǐ nèi yòu dú de shú ruò xiè (zozymus) děng。 |
|
|