|
|
| yī zhǒng jiě shì yáng dǐ dìqiào xíng chéng de xué shuō。 rèn wéi dì màn wù zhì cóng yáng dǐ dìqiào zhōng de fēn liè dài ( yáng zhōng jǐ ) zhōng bù duàn yǒng chū， lěng què wéi yáng dǐ xīn dìqiào， yuán lái de yáng dǐ dìqiào zé suí zhī 'ér xiàng liǎng cè kuò zhāng。 shì cóng dà lù piào yí shuō de jī chǔ shàng fā zhǎn qǐ lái de， bìng wéi bǎn kuài gòu zào shuō de xīng qǐ diàn dìng liǎo jī chǔ。 |
|
hǎi dǐ kuò zhāng shuō （ sea-floorspreadinghypothesis）
1. hǎi dǐ kuò zhāng shuō shì hǎi dǐ dìqiào shēng cháng hé yùn dòng kuò zhāng de yī zhǒng xué shuō， shì duì dà lù piào yí shuō de jìn yī bù fā zhǎn。 wǔ shí nián dài yǐ lái， suí zhe hǎi dǐ kē xué de fā zhǎn， rén men lì yòng fàng shè xìng tóng wèi sù cè dìng hǎi dǐ yán shí nián líng， fā xiàn hǎi dǐ yán shí de nián líng hěn qīng， yī bān bù chāo guò 2 yì nián， xiāng dāng yú zhōng shēng dài zhū luó jì（ dà lù zuì lǎo yán shí nián líng zài 30 yì nián yǐ shàng）， ér qiě lí hǎi lǐng（ yòu jiào dà yáng zhōng jǐ） yù jìn， yán shí nián líng yù qīng； lí hǎi lǐng yù yuǎn， yán shí nián líng yù lǎo， ér qiě zài hǎi lǐng liǎng cè chéng duìchèn fēn bù。 liù shí nián dài chū， yī xiē kē xué jiā tí chū liǎo hǎi dǐ kuò zhāng xué shuō， rèn wéi hǎi lǐng shì xīn de dà yáng dìqiào dàn shēng chù。 dì màn wù zhì cóng hǎi lǐng dǐng bù de jù dà kāi liè chù yǒng chū， níng gù hòu xíng chéng xīn de dà yáng dìqiào。 yǐ hòu jì xù shàng shēng de yán jiāng yòu bǎ yuán xiān xíng chéng de dà yáng dìqiào yǐ měi nián jǐ lí mǐ de sù dù tuī xiàng liǎng biān， shǐ hǎi dǐ bù duàn gēngxīn hé kuò zhāng。 dāng kuò zhāng zhe de dà yáng dìqiào yù dào dà lù dìqiào shí， biàn fǔ chōng dào dà lù dìqiào zhī xià de dì màn zhōng， zhú jiàn róng huà 'ér xiāo wáng。 zhè yī guò chéng shí jì shàng shì yáng ké“ xīn chén dài xiè” guò chéng， qí suǒ lì shí jiān yuē xū 2 yì nián。 tā yě shì hǎi dǐ yán shí nián líng de xià xiàn。
2. yán dà yáng zhōng bù chuān tòu yán shí juàn de lièfèng huò liè gǔ xiàng liǎng cè kuò zhǎn bìng dǎo zhì xīn shēng yáng ké de xué shuō。 tā rèn wéi dì màn wù zhì zài zhè zhǒng lièfèng dài xià yīn ruǎn liú juàn nèi de wù zhì shàng yǒng、 qīn rù hé pēn chū 'ér xíng chéng xīn de yáng ké， suí zhe zhè gè zuò yòng bù duàn jìn xíng， xīn shàng yǒng qīn rù de dì màn wù zhì bǎ yuán yǐ xíng chéng de yáng ké xiàng liè gǔ liǎng cè tuī yí kuò zhāng， zhì shǐ yáng dǐ bù duàn xīn shēng hé gēngxīn。 yóu yú yáng ké bù duàn xiàng wài tuī yí， jí zhì hǎi gōu dǎo hú yī xiàn， biàn shòu zǔ yú dà lù 'ér fǔ chōng xià chā yú dì màn， dá dào xīn shēng hé xiāo wáng de xiāozhǎng píng héng， cóng 'ér shǐ yáng dǐ dìqiào zài 2 ～ 3 yì nián jiān gēngxīn yī cì。
H.H. hè sī yú 1960 nián shǒu xiān tí chū yáng pén de xíng chéng mó shì。 suí hòu R.S. dí cí yú 1961 nián yòng hǎi dǐ kuò zhāng zuò yòng tǎo lùn liǎo dà lù hé yáng pén de yǎn huà。 hè sī yú 1962 nián duì yáng pén xíng chéng zuò liǎo xì tǒng de fēn xī hé jiě shì， bìng chǎn shù liǎo yáng pén xíng chéng、 yáng dǐ yùn yí gēngxīn yǔ dà lù xiāozhǎng guān xì。 zhè yī lǐ lùn wéi bǎn kuài gòu zào xué de xīng qǐ diàn dìng liǎo jī chǔ， bìng chù fā liǎo dì qiú kē xué de yīcháng gé mìng。 hǎi dǐ kuò zhāng shuō cóng yǐ xià shì shí dé dào yàn zhèng： ① 1963 nián F.J. wǎ yīn hé D.H. mǎ xiū sī cóng dì cí chǎng jí xìng de zhōu qī xìng dàozhuǎn de fēn xī fā xiàn yáng zhōng jǐ qū de cí yì cháng chéng tiáo dài zhuàng、 zhèng fù xiāngjiàn、 píng xíng yú zhōng jǐ liǎng cè， duìchèn yán shēn， qí shùn xù yǔ dì cí fǎn xiàng nián biǎo yī zhì。 zhè yī shì shí zhèng míng liǎo yáng dǐ shì cóng yáng zhōng jǐ xiàng wài kuò zhǎn 'ér chéng， yáng dǐ cí yì cháng tiáo dài yīn shùn xù xiāng tóng 'ér jù yòu quán qiú de kě duì bǐ xìng。 ② 1965 nián wēi 'ěr xùn tí chū liǎo zhuǎn huàn duàn céng de gài niàn， zhèng míng yán shí juàn bǎn kuài de shuǐ píng wèi yí chéng wéi kě néng， bìng yīn cǐ chǎn míng liǎo yáng zhōng jǐ de xīn shēng yáng ké hé hǎi gōu dài de yáng ké xiāo jiǎn zhī jiān de xiāozhǎng píng héng guān xì， jí kuò zhāng sù shuài yǔ xiāo jiǎn sù shuài xiāng děng。 tōng cháng yòng kuò zhāng sù shuài lái biǎo shì hǎi dǐ kuò zhāng zuò yòng de qiáng dù， yī bān yǐ yī cè de sù shuài lái biǎo shì。 tài píng yáng de kuò zhāng sù shuài wéi měi nián 5～ 7 lí mǐ， dà xī yáng de kuò zhāng sù shuài wéi měi nián 1～ 2 lí mǐ。 |
dì qiú de“ xīn shī piān” héng héng hǎi dǐ kuò zhāng shuō |
zhè shì yī gè fēi cháng yòu qù de gù shì。
dì 'èr cì shì jiè dà zhàn qī jiān， yī sōu měi guó jūn jiàn“ kāi pǔ · yuē hàn xùn” hào zài dōng tài píng yáng shàng xún háng。 zhè sōu jūn jiàn de zhǐ huī guān míng jiào hā lì · hè sī。 jūn jiàn cóng nán shǐ xiàng běi， zài yóu běi shǐ xiàng nán， kàn sì zhè sōu jūn jiàn zài xún luó， shí jì shàng jūn jiàn de zhǐ huī yuán zhèng lì yòng hǎi shàng wú zhàn shì de hǎi shàng xún háng， yòng shēng nà cè shēn jì shù duì yáng dǐ jìn xíng tàn cè。
hè sī jiàn cháng 1906 nián shēng yú niǔ yuē， zǎo nián bì yè yú zhù míng de yé lǔ dà xué。 zhàn qián， tā céng shì yī wèi háng hǎi jiā， zài pǔ lín sī dùn dà xué gōng zuò。 zhàn zhēng bào fā liǎo， tā yìng zhēng jiā rù hǎi jūn， chéng liǎo“ kāi pǔ · yuē hàn xùn” hào de jiàn cháng。 suī shuō hè sī yóu yī gè jiào shòu、 xué zhě， biàn chéng liǎo jūn rén， dàn tā rè 'ài hǎi yáng kē xué， tā de lǐ xiǎng shì bù duàn jiē shì hǎi yáng 'ào mì。 zhè bù， tā zhèng zài lì yòng xún luó de jī huì， duì hǎi dǐ jìn xíng tàn cè。
hè sī jiàn cháng gōng zuò qǐ lái wán quán shì gè xué zhě fēng dù， tā zhǐ huī jūn jiàn héng yuè tài píng yáng， bǎ háng xiàn shàng de shù jù jiā yǐ fēn xī zhěng lǐ。 zài fēn xī zhè xiē cè shēn pōu miàn shí， yī zhǒng qí tè de hǎi dǐ gòu zào， yǐn qǐ liǎo hè sī de zhù yì： zài dà yáng dǐ bù， yòu cóng hǎi dǐ bá qǐ xiàng huǒ shān zhuī yī yàng de shān tǐ， tā yǔ yī bān shān tǐ míng xiǎn bù tóng de shì méi yòu shān jiān， zhè zhǒng hǎi shān dǐng bù xiàng shì bèi yī bǎ kuài dāoxiāo guò shìde， fēi cháng zhī píng tǎn。 lián xù fā xiàn zhè zhǒng wú tóu shān， ràng hè sī gǎn dào dà huò bù jiě。
zhàn zhēng jié shù zhī hòu， hè sī yòu huí dào tā yuán xiān zhí jiào de dà xué gōng zuò。 tā bǎ zì jǐ fā xiàn de wú tóu hǎi shān mìng míng wéi“ gài yuē tè”， yǐ jì niàn zì jǐ zūn jìng de shī cháng、 ruì shì dì zhì xué jiā A. gài yuē tè。 yīn wéi zhè zhǒng hǎi shān de dǐng bù jūn wéi píng tǎn de， hòu lái rén men yòu chēng zhī wéi“ gài yuē tè”， shí jì shàng jiù shì rén men tǒng chēng de“ hǎi dǐ píng dǐng shān”。
zhè xiē hǎi dǐ shān tǐ hé guò qù fā xiàn de hǎi qiū shān fēng jūn bù tóng， jù yòu yī zhǒng dǐng bù píng tǎn de tè shū xíng zhuàng。 shān dǐng bù zhí jìng wéi 5～ 9 qiān mǐ， rú guǒ bǎ zhōu wéi shān jiǎo jì suàn zài nèi， xíng chéng shù qiān mǐ zuǒ yòu de gāo tái； shān yāo zuì dǒu de dì fāng qīng xié dá 32°， zài wǎng xià xíng chéng huǎn pō， bìng chéng xiàn jiē tī zhuàng。 zhè shì suǒ yòu píng dǐng shān de gòng tóng tè zhēng。 hái yòu yī gè tè diǎn shì， píng dǐng hǎi shān de shān dǐng zhì shǎo zài hǎi miàn xià 183 mǐ， yě yòu de zài hǎi miàn xià 2500 mǐ chù， yī bān duō zài hǎi miàn xià 1000～ 2000 mǐ zhī jiān。 zhè zhǒng hǎi dǐ píng dǐng shān， zài shì jiè dà yáng zhōng jūn yòu fā xiàn。
hòu lái de diào chá zhèng shí， hǎi dǐ píng dǐng shān céng shì gǔ dài huǒ shān dǎo。 yǔ dà yáng huǒ shān yòu xiāng tóng de xíng tài、 gòu zào hé wù zhì chéngfèn。 nà me， jì rán shì hǎi dǐ huǒ shān， wèishénme yòu méi yòu tóu liǎo ní？
hè sī jiào shòu de jiě shì shì， xīn de huǒ shān dǎo， zuì chū lù chū hǎi miàn shí， shòu dào fēng làng de chōng jī。 rú guǒ dǎo yǔ shàng de huǒ shān huó dòng tíng xī liǎo， biàn chéng yī zuò sǐ huǒ shān， zài fēng làng de xí jī xià bèi qīn shí， shī qù zài shēng de néng lì， tiān cháng rì jiǔ， huǒ shān dǎo zhōng yú zāo dào“ kǎn tóu” zhī huò， biàn chéng wéi lüè dī yú hǎi miàn jù yòu píng tǎn dǐng miàn de píng dǐng shān liǎo。
hā lì · hè sī jiào shòu de yán jiū bìng méi yòu dào cǐ wéi zhǐ。 tā fā xiàn， tóng yàng tè zhēng de hǎi dǐ píng dǐng shān， lí yáng zhōng jǐ jìn de jiào wéi nián qīng， shān dǐng lí hǎi miàn jiào jìn； lí yáng zhōng jǐ yuǎn de， dì zhì nián dài jiào jiǔ yuǎn， shān dǐng lí hǎi miàn jiào yuǎn ( shēn )。 zuì chū， rén men duì zhè zhǒng xiàn xiàng wú fǎ jiě shì。 dào liǎo 1960 nián， hè sī jiào shòu dà dǎn tí chū hǎi dǐ yùn dòng jiǎ shuō。 tā rèn wéi， yáng dǐ de yī qiē yùn dòng guò chéng， jiù xiàng yī kuài zhèng zài juàn dòng de dà dì tǎn， cóng dà liè gǔ de liǎng biān juàn dòng ( dà liè gǔ shì dì tǎn shàng juàn de dì fāng， ér shēn hǎi dǐ kuò zhāng shuō hǎi gōu zé shì xià luò dào dì qiú nèi bù de dì fāng )。 dì tǎn cóng yī tiáo dà liè gǔ juàn dào yī tiáo shēn hǎi gōu de shí jiān kě néng shì 1.2 yì～ 1.8 yì nián。 xíng xiàng dì shuō， tuō qǐ hǎi shuǐ de yáng dǐ xiàng yī tiáo zài dì màn zhōng bù duàn xún huán de chuán sòng dài。 yīn wéi zài dì qiú de dì màn zhōng guǎng fàn cún zài zhe dà guī mó de duì liú yùn dòng， shàng shēng liú yǒng xiàng dì biǎo， xíng chéng yáng zhōng jǐ。 xià jiàng liú zài dà yáng de biān yuán zào chéng jù dà de hǎi gōu。 yáng ké zài yáng zhōng jǐ chù shēng chéng zhī hòu， xiàng qí liǎng cè chǎn shēng duìchèn piào lí， rán hòu zài hǎi gōu chù xiāo wáng。 zài zhè lǐ， lù dì zuò wéi yī gè tè shū de juésè， bèi dòng dì yóu hǎi dǐ chuán sòng dài tuō yùn zhe， yīn qí mì dù jiào xiǎo， ér bù huì qián rù dì màn。 suǒ yǐ， lù dì jiāng yǒng yuǎn tíng liú zài dì qiú biǎo miàn， gòu chéng liǎo“ bù chén de dì qiú shǐ cún chǔ qì”。
1962 nián， hè sī jiào shòu fā biǎo liǎo tā de zhù míng de lùn wén --《 dà yáng pén dì de lì shǐ》。 zhè piān lùn wén bèi rén men chēng wéi“ dì qiú de shī piān”。 qí zhōng， hè sī jiào shòu yǐ xiān rén zhī jiàn， shǒu xiān tí chū liǎo“ hǎi dǐ kuò zhāng xué shuō”。
“ hǎi dǐ kuò zhāng” shuō， qià hǎo kě yǐ jiě shì dāng nián wèi gé nà wú fǎ jiě shì de dà lù piào yí lǐ lùn。 wǒ men zhī dào， dì qiú shì yóu dì hé、 dì màn、 dìqiào zǔ chéng de。 dì màn de hòu dù dá 2900 qiān mǐ， shì yóu guī měi wù zhì zǔ chéng， zhàn dì qiú zhì liàng 68.1 ％。 yīn wéi dì màn wēn dù hěn gāo， yā lì dà， xiàng fèi téng de gāng shuǐ， bù duàn fān gǔn， chǎn shēng duì liú， xíng chéng qiáng dà de dòng néng。 dà lù zé bèi dòng dì zài dì màn duì liú tǐ shàng yí dòng。 xíng xiàng dì shuō， dāng yán jiāng xiàng shàng yǒng shí， hǎi dǐ chǎn shēng lóng qǐ shì lǐ suǒ dāng rán de， yán jiāng bù tíng dì xiàng shàng yǒng shēng， zì rán huì chōng chū hǎi dǐ， suí hòu yán jiāng wēn dù jiàng dī， yā lì jiǎn shǎo， lěng níng gù jié， pū zài lǎo de yáng dǐ shàng， biàn chéng xīn de yáng ké。 dāng rán， zhè zhǒng dì màn de yǒng shēng shì bù huì jiù cǐ tíng zhǐ de。 zài jì zhī 'ér lái de dì màn yǒng shēng lì de qū dòng xià， yáng ké bèi sī liè， lièfèng zhōng yòu yǒng chū xīn de yán jiāng lái， lěng níng、 gù jié、 zài wéi yǒng shēng liú dòng suǒ tuī dòng。 zhè yàng fǎn fù bù tíng dì yùn dòng， xīn yáng ké bù duàn chǎn shēng， bǎ lǎo yáng ké xiàng liǎng cè tuī yí chū qù， zhè jiù shì hǎi dǐ kuò zhāng。
zài yáng dǐ kuò zhāng guò chéng zhōng， qí biān yuán yù dào dà lù dìqiào shí， kuò zhāng shòu zǔ 'ài， yú shì， yáng ké xiàng dà lù dìqiào xià miàn fǔ chōng， chóngxīn zuānrù dì màn zhī zhōng， zuì zhōng bèi dì màn xī shōu。 zhè yàng， dà yáng yáng ké biān yuán chū xiàn hěn shēn de hǎi gōu， zài qiáng dà de jǐ yā lì zuò yòng xià， hǎi gōu xiàng dà lù yī cè fā shēng dǐng qiáo， xíng chéng dǎo hú， shǐ dǎo hú hé hǎi gōu xíng yǐng xiāng suí。
hǎi dǐ kuò zhāng shuō de dàn shēng， kě yǐ jiě shì yī xiē dà lù piào yí shuō wú fǎ jiě shì de wèn tí。 dāng nián wèi gé nà de“ dà lù piào yí” xué shuō， bèi hè sī jiào shòu de“ hǎi dǐ kuò zhāng” xué shuō suǒ dài tì jiù shì qíng lǐ zhī zhōng de shì liǎo。 60 nián dài hòu， bèi rén men yī dù lěng luò de“ dà lù piào yí” xué shuō yòu chóngxīn shòu dào rén men de zhòng shì。 |
shénme shì hǎi dǐ kuò zhāng shuō？ |
hǎi dǐ kuò zhāng shuō shì 20 shì jì 60 nián dài， yóu měi guó kē xué jiā H ． H hè sī hé R·S· dí cí fēn bié tí chū de。 hǎi dǐ kuò zhāng shuō rèn wéi， gāo rè liú de dì màn wù zhì yán dà yáng zhōng jǐ de liè gǔ shàng shēng， bù duàn xíng chéng xīn yáng ké； tóng shí， yǐ dà yáng jǐ wéi jiè， bèi dào 'ér chí de dì màn liú dài dòng yáng ké zhú jiàn xiàng liǎng cè kuò zhāng； dì màn liú zài dà yáng biān yuán hǎi gōu xià chén， dài dòng yáng ké qián rù dì màn， bèi xiāo huà xī shōu； dà xī yáng yǔ tài píng yáng de kuò zhāng xíng shì bù tóng： dà xī yáng zài yáng zhōng jǐ chù kuò zhāng， dà yáng liǎng cè yǔ xiāng lín de lù dì yī qǐ xiàng wài piào yí， dà xī yáng bù duàn zhǎn kuān； tài píng yáng dǐ zài dōng bù de yáng zhōng jǐ chù kuò zhāng， zài xī bù de hǎi gōu chù qián méi， qián méi de sù dù bǐ kuò zhāng de kuài， suǒ yǐ dà yáng zài zhú bù suō xiǎo， dàn yáng dǐ què bù duàn gēngxīn， gǔ lǎo de tài píng yáng yǔ dà xī yáng de yáng dǐ yī yàng nián qīng。 shēn hǎi zuāntàn de jiēguǒ zhèng shí， hǎi dǐ kuò zhāng shuō de shàng shù guān diǎn shì chéng lì de。
yáng zhōng jǐ chù xīn yáng ké bù duàn xíng chéng， liǎng cè lí yáng zhōng jǐ yuè yuǎn chù yáng ké yuè lǎo， zhèng míng liǎo dà yáng dǐ zài bù duàn kuò zhāng hé gēngxīn。 hǎi dǐ kuò zhāng shuō jiào hǎo dì jiě shì liǎo yī xì liè hǎi dǐ dì zhì dì qiú wù lǐ xiàn xiàng。 tā de què lì， shǐ dà lù piào yí shuō yóu shuāi 'ér xīng， zhù zhāng dìqiào cún zài dà guī mó shuǐ píng yùn dòng de huó dòng lùn qǔ dé shèng lì， wéi bǎn kuài gòu zào shuō de jiàn lì， diàn dìng liǎo jī chǔ。 dàn kuò zhāng shuō zài kuò zhāng jī lǐ fāng miàn hái cún zài yòu dài jiě jué de nán tí。 |
|
hǎi dǐ kuò zhāng shuō yàn zhèng zhù yào de yòu yǐ xià liǎng gè fāng miàn：① 1963 nián F.J. wǎ yīn hé D.H. mǎ xiū sī yòng dì cí chǎng jí xìng de zhōu qī xìng dàozhuǎn de dì cí fǎn xiàng zhōu qī tè zhēng， duì yìn dù yáng kǎ 'ěr sī bó gé zhōng jǐ hé běi dà xī yáng zhōng jǐ de yáng dǐ cí yì cháng tè zhēng zuò liǎo fēn xī。 yáng zhōng jǐ qū de cí yì cháng chéng tiáo dài zhuàng， zhèng fù xiāngjiàn , píng xíng yú zhōng jǐ de yán shēn fāng xiàng , bìng yǐ zhōng jǐ wéi zhóu chéng liǎng cè duìchèn， qí shùn xù yǔ dì cí fǎn xiàng nián biǎo yī zhì。 zhè jiù zhèng míng liǎo yáng dǐ shì cóng yáng zhōng jǐ xiàng wài kuò zhǎn 'ér chéng， yáng dǐ cí yì cháng tiáo dài yīn shùn xù xiāng tóng 'ér jù quán qiú kě duì bǐ xìng。② 1965 nián J.T. wēi 'ěr xùn tí chū liǎo zhuǎn huàn duàn céng de gài niàn， zhè jiù shǐ yán shí juàn shuǐ píng wèi yí chéng wéi kě néng， yě yīn cǐ chǎn míng liǎo yáng zhōng jǐ de kuò zhāng xīn shēng yáng ké hé hǎi gōu dài de yáng ké fǔ chōng xiāo jiǎn de xiāozhǎng píng héng guān xì， jí kuò zhāng yǔ xiāo jiǎn sù shuài xiāng děng。
hǎi dǐ kuò zhāng zuò yòng yǐ yáng zhōng jǐ wéi zhóu xiàng liǎng cè kuò zhāng， tōng cháng yòng kuò zhāng sù shuài lái biǎo shì qí qiáng dù。 yī bān yǐ yī cè de sù shuài lái biǎo shì。 cè suàn jiēguǒ biǎo míng， tài píng yáng de kuò zhāng sù shuài wéi měi nián 5～ 7 lí mǐ， dà xī yáng de kuò zhāng sù shuài wéi měi nián 1～ 2 lí mǐ。
hǎi dǐ kuò zhāng shuō zài dà lù piào yí shuō de jī chǔ shàng， bǎ yáng zhōng jǐ de kuò zhāng yǔ hǎi gōu dǎo hú de fǔ chōng lián xì qǐ lái， jí rèn wéi dà yáng shuǐ tǐ suī rán shì gǔ lǎo de， dàn yáng dǐ yīn bù duàn gēngxīn 'ér jù xīn yáng ké， ér dà lù zé shì yóu bù tóng shí dài de lù kuài bù duàn liè jiě、 pīn hé hé zēng shēng 'ér chéng。 |
|
hǎi dǐ kuò zhāng shuō 1949 nián H. bèi ní 'ào fū zài yán jiū huán tài píng yáng shēn yuán dì zhèn fēn bù shí fā xiàn， zhèn yuán shēn dù fēn bù gòu chéng yī gè zì dà yáng xiàng dà lù fāng xiàng de qīng xié dài（ jiàn bèi ní 'ào fū dài）， biāo zhì zhe dà lù hé dà yáng jiān yòu yī zhòng yào gòu zào yùn dòng miàn de guān xì。 50 nián dài zhōng qī， B.C. xī céng tí chū dà yáng zhōng bù pǔ biàn cún zài zhōng yāng hǎi lǐng， yán yáng zhōng jǐ cún zài quán qiú liè gǔ xì de yáng dǐ dì mào tè zhēng。 S.K. lǎng kē 'ēn fā xiàn liǎo yóu yán shí shèng cí pàn dìng de gǔ dì cí jí suí dì zhì shí dài fā shēng qiān yí， ōu zhōu hé měi zhōu dà lù kě yóu gǔ dì cí jí yí qū xiàn chónghé yǐ jí guān bì xiàn jīn dà xī yáng 'ér pīn hé yī qǐ， yòu lì dì zhī chí liǎo dà lù shuǐ píng piào yí yùn dòng de cún zài（ jiàn dà lù piào yí shuō）。
H.H. hè sī yú 1960 nián shǒu xiān tí chū hǎi dǐ kuò zhāng shuō （ jiàn tú）。 suí hòu R.S. dí cí yú 1961 nián yòng hǎi dǐ kuò zhāng zuò yòng tǎo lùn liǎo dà lù hé yáng pén de yǎn huà。 hè sī yú 1962 nián duì yáng pén xíng chéng zuò liǎo xì tǒng de fēn xī hé jiě shì。 tā míng què qiáng diào dì màn nèi cún zài rè duì liú， yáng zhōng jǐ xià de gāo wēn shàng shēng liú shǐ zhōng jǐ bǎo chí lóng qǐ bìng yòu dì màn wù zhì bù duàn qīn rù、 yù shuǐ zuò yòng chéng shé wén shí huà 'ér xíng chéng xīn yáng ké， xiān cún yáng ké yīn cǐ bù duàn xiàng wài tuī yí， zhì hǎi gōu、 dǎo hú yī xiàn shòu zǔ yú dà lù 'ér fǔ chōng xià chén、 róng róng yú dì màn， dá dào xīn shēng hé xiāo wáng de xiāozhǎng píng héng， cóng 'ér shǐ yáng dǐ dìqiào zài 2～ 3 yì nián jiān gēngxīn yī cì。 zhè yī lǐ lùn wéi bǎn kuài gòu zào xué de xīng qǐ diàn dìng liǎo jī chǔ， chù fā liǎo dì qiú kē xué de yīcháng gé mìng。 |
|
haidi kuozhangshuo
hǎi dǐ kuò zhāng shuō
sea-floorspreadinghypothesis
yán dà yáng zhōng bù chuān tòu yán shí juàn de lièfèng huò liè gǔ liǎng cè kuò zhǎn、 xīn shēng yáng ké de lǐ lùn。 tā rèn wéi dì màn wù zhì zài zhè zhǒng lièfèng dài xià yīn ruǎn liú juàn nèi de rè duì liú（ jiàn dì màn duì liú shuō） shàng yǒng、 qīn rù hé pēn chū 'ér xíng chéng xīn de yáng ké， suí zhe zhè gè zuò yòng bù duàn jìn xíng， xīn shàng yǒng qīn rù de dì màn wù zhì bǎ yuán yǐ xíng chéng de yáng ké xiàng liè gǔ liǎng cè tuī yí kuò zhāng， zhì shǐ yáng dǐ bù duàn xīn shēng hé gēngxīn。
jiǎn shǐ 1949 nián H. bèi ní 'ào fū zài yán jiū huán tài píng yáng shēn yuán dì zhèn fēn bù shí fā xiàn， zhèn yuán shēn dù fēn bù gòu chéng yī gè zì dà yáng xiàng dà lù fāng xiàng de qīng xié dài（ jiàn bèi ní 'ào fū dài）， biāo zhì zhe dà lù hé dà yáng jiān yòu yī zhòng yào gòu zào yùn dòng miàn de guān xì。 50 nián dài zhōng qī， B.C. xī céng tí chū dà yáng zhōng bù pǔ biàn cún zài zhōng yāng hǎi lǐng， yán yáng zhōng jǐ cún zài quán qiú liè gǔ xì de yáng dǐ dì mào tè zhēng。 S.K. lǎng kē 'ēn fā xiàn liǎo yóu yán shí shèng cí pàn dìng de gǔ dì cí jí suí dì zhì shí dài fā shēng qiān yí， ōu zhōu hé měi zhōu dà lù kě yóu gǔ dì cí jí yí qū xiàn chónghé yǐ jí guān bì xiàn jīn dà xī yáng 'ér pīn hé yī qǐ， yòu lì dì zhī chí liǎo dà lù shuǐ píng piào yí yùn dòng de cún zài（ jiàn dà lù piào yí shuō）。
H.H. hè sī yú 1960 nián shǒu xiān tí chū hǎi dǐ kuò zhāng shuō （ jiàn tú hǎi dǐ kuò zhāng mó shì）。 suí hòu R.S. dí cí yú 1961 nián yòng hǎi dǐ kuò zhāng zuò yòng tǎo lùn liǎo dà lù hé yáng pén de yǎn huà。 hè sī yú 1962 nián duì yáng pén xíng chéng zuò liǎo xì tǒng de fēn xī hé jiě shì。 tā míng què qiáng diào dì màn nèi cún zài rè duì liú， yáng zhōng jǐ xià de gāo wēn shàng shēng liú shǐ zhōng jǐ bǎo chí lóng qǐ bìng yòu dì màn wù zhì bù duàn qīn rù、 yù shuǐ zuò yòng chéng shé wén shí huà 'ér xíng chéng xīn yáng ké， xiān cún yáng ké yīn cǐ bù duàn xiàng wài tuī yí， zhì hǎi gōu、 dǎo hú yī xiàn shòu zǔ yú dà lù 'ér fǔ chōng xià chén、 róng róng yú dì màn， dá dào xīn shēng hé xiāo wáng de xiāozhǎng píng héng， cóng 'ér shǐ yáng dǐ dìqiào zài 2～ 3 yì nián jiān gēngxīn yī cì。 zhè yī lǐ lùn wéi bǎn kuài gòu zào xué de xīng qǐ diàn dìng liǎo jī chǔ， chù fā liǎo dì qiú kē xué de yīcháng gé mìng。
zhèng jù hǎi dǐ kuò zhāng shuō yàn zhèng zhù yào de yòu yǐ xià liǎng gè fāng miàn：① 1963 nián F.J. wǎ yīn hé D.H. mǎ xiū sī yòng dì cí chǎng jí xìng de zhōu qī xìng dàozhuǎn de dì cí fǎn xiàng zhōu qī tè zhēng， duì yìn dù yáng kǎ 'ěr sī bó gé zhōng jǐ hé běi dà xī yáng zhōng jǐ de yáng dǐ cí yì cháng tè zhēng zuò liǎo fēn xī。 yáng zhōng jǐ qū de cí yì cháng chéng tiáo dài zhuàng， zhèng fù xiāngjiàn , píng xíng yú zhōng jǐ de yán shēn fāng xiàng , bìng yǐ zhōng jǐ wéi zhóu chéng liǎng cè duìchèn， qí shùn xù yǔ dì cí fǎn xiàng nián biǎo yī zhì。 zhè jiù zhèng míng liǎo yáng dǐ shì cóng yáng zhōng jǐ xiàng wài kuò zhǎn 'ér chéng， yáng dǐ cí yì cháng tiáo dài yīn shùn xù xiāng tóng 'ér jù quán qiú kě duì bǐ xìng。② 1965 nián J.T. wēi 'ěr xùn tí chū liǎo zhuǎn huàn duàn céng de gài niàn， zhè jiù shǐ yán shí juàn shuǐ píng wèi yí chéng wéi kě néng， yě yīn cǐ chǎn míng liǎo yáng zhōng jǐ de kuò zhāng xīn shēng yáng ké hé hǎi gōu dài de yáng ké fǔ chōng xiāo jiǎn de xiāozhǎng píng héng guān xì， jí kuò zhāng yǔ xiāo jiǎn sù shuài xiāng děng。
hǎi dǐ kuò zhāng zuò yòng yǐ yáng zhōng jǐ wéi zhóu xiàng liǎng cè kuò zhāng， tōng cháng yòng kuò zhāng sù shuài lái biǎo shì qí qiáng dù。 yī bān yǐ yī cè de sù shuài lái biǎo shì。 cè suàn jiēguǒ biǎo míng， tài píng yáng de kuò zhāng sù shuài wéi měi nián 5～ 7 lí mǐ， dà xī yáng de kuò zhāng sù shuài wéi měi nián 1～ 2 lí mǐ。
hǎi dǐ kuò zhāng shuō zài dà lù piào yí shuō de jī chǔ shàng， bǎ yáng zhōng jǐ de kuò zhāng yǔ hǎi gōu dǎo hú de fǔ chōng lián xì qǐ lái， jí rèn wéi dà yáng shuǐ tǐ suī rán shì gǔ lǎo de， dàn yáng dǐ yīn bù duàn gēngxīn 'ér jù xīn yáng ké， ér dà lù zé shì yóu bù tóng shí dài de lù kuài bù duàn liè jiě、 pīn hé hé zēng shēng 'ér chéng。
cān kǎo shū mù A.Cox,PlateTectonicsandGeoma □ neticReversals,Freeman,SanFrancisco,1973. A.Hallam,ARevolutionintheEarthSciencesfromContinentalDrifttoPlateTectonics,ClarendonPress,Oxford,1973.
（ qián xiáng lín mǎ wén pú）
|
|
- : sea floor spreading theory
|