孔汲 孔汲
zǐ sī, míng kǒng jí ( běn cí tiáo míng “ kǒng jí ” wéi cuò ), lǔ guó( jīn shān dōng qū fù) rén, yuē shēng yú zhōu jìng wáng sān shí qī nián( qián 483), yuē zú yú zhōu wēi liè wáng 'èr shí sì nián( qián 402)。 zǐ sī suī rán shì kǒng zǐ de sūn zǐ, dàn qí shàonián shí qī, kǒng zǐ jiù qù shì liǎo, tā bìng méi yòu qīn suí kǒng zǐ xí xué shòu yè, ér shì tōng guò gēn suí kǒng mén duō wèi dì zǐ de xué xí, cái quán miàn zhǎng wò liǎo kǒng zǐ de sī xiǎng lǐ lùn tǐ xì, bìng xíng chéng liǎo zì jǐ de xué shù sī xiǎng tè diǎn。
zǐ sī suǒ chù de zhàn guó shí dài, xī zhōu yǐ lái de lǐyuè wén huà, zài jīng shòu liǎo chūn qiū shí qī de yán zhòng chōng jī zhī hòu, zhèng zài zhú bù zǒu xiàng bēng kuì。 miàn duì zhe zhěng gè shè huì lǐ huài lè bēng、 rén lún bù lǐ、 zhū hóu zhēng bà、 mín zhòng tú tàn de yán jùn jú shì, zǐ sī zài zhǎng wò liǎo kǒng zǐ de sī xiǎng jīng yì zhī hòu, yě xiàng qí zǔ fù yī yàng, jié lì chàng yáng rú jiā xué shuō, lì qiú zhěng jiù shè huì wēi jī, zhǎn shì liǎo rú jiā xué zhě míng dào jiù shì wéi de rén gé tè diǎn。
kǒng jí wèi chéng guànlǐ zhī qián, xué shí jiù yǐ xiāng dāng yuān bó。 tā céng zài lǔ guó shōu tú shòu yè, hòu yòu zhōu yóu liè guó, dào guò sòng、 qí、 wèi děng zhū hóu guó, yǐ rú jiā de rén zhèng dé zhì sī xiǎng yóushuì zhū hóu。 suī rán zǐ sī zài dāng shí de shè huì zhōng méi yòu dé dào tǒng zhì zhě de rèn kě hé zhòng yòng, dàn tā méi yòu yīn cǐ 'ér dòng yáo qí chí shǒu rú jiā zhī dào de zhì xiàng, gèng méi yòu bēi gōng qū xī yǐ qiú dé róng huá fù guì, ér shì wèile wéi hù rú zhě de dào dé lǐ xiǎng hé rén gé zūn yán, wèile guāng dà rú jiā sī xiǎng zài shè huì zhōng de yǐng xiǎng, kàng jié shǒu dào, bù jiàng qí zhì, héng chēng zhū hóu cán mín hài dào zhī xíng, bù jù zì jǐ shēn chù qióng kùn wēinàn zhī zhōng, chéng wéi dāng shí yī wèi pō yòu yǐng xiǎng de rú jiā xué zhě dài biǎo rén wù。
kǒng jí jì néng gòu yǐ xuān yáng rú jiā xué shuō wéi zhuī qiú, yòu jù yòu zhe rú zhě zhí dào hóng yì de gāng qiáng jīng shén。 kǒng zǐ de dì zǐ zéngshēn yī fāng miàn wéi kǒng jí de gāo shàng dào dé pǐn xìng gǎn dào gāo xīng, lìng yī fāng miàn yě wéi kǒng jí néng fǒu wéi shì suǒ róng 'ér dān yōu。 tā céng duì kǒng jí shuō:“ xī zhě wú cóng fū zǐ xún shǒu yú zhū hóu, fū zǐ wèi cháng shī rén chén zhī lǐ, ér shèng dào bù xíng。 jīn wú guān zǐ yòu 'ào shì zhù zhī xīn, wú nǎi bù róng hū?” kǒng jí duì yuē:“ shí yí shì yì, rén yòu yí yě。 dāng wú xiān jūn, zhōu zhì suī huǐ, jūn chén gù wèi, shàng xià xiāng chí, ruò yī tǐ rán。 fū yù xíng qí dào, bù zhí lǐ yǐ qiú zhī, zé bù néng rù yě。 jīn tiān xià zhū hóu, fāng yù lì zhēng, jìng zhāo yīng xióng, yǐ zì fǔ yì, cǐ nǎi dé shì zé chāng, shī shì zé wáng zhī qiū yě。 jí yú cǐ shí bù zì gāo, rén jiāng xià wú; bù zì guì, rén jiāng jiàn wú。 shùn yǔ yī ràng, tānɡ wǔ yòng shī, fēi xiāng guǐ yě, nǎi gè shí yě。”(《 jū wèi》) kǒng jí rèn wéi, xiàn shí shè huì de kè guān tiáo jiàn fā shēng liǎo biàn huà, rén de jù tǐ xíng wéi fāng shì yě yào yǔ shí jù biàn。 suǒ yǐ, tā zhǐ chū, kǒng zǐ shí dài, xī zhōu de lǐyuè wén huà suī rán zāo shòu dào liǎo chōng jī, dàn shì jūn chén shàng xià zhī jiān de jiāo wǎng lǐ jié réng rán yào chí shǒu, fǒu zé jiù bù néng zài shè huì shàng xíng dé tōng; xiàn jīn shí dài, tiān xià zhū hóu zhèng zài jí lì zhāo nà shì rén, shì rén zài zhū hóu guó de xīng cún zhī zhōng, jù yòu zhuózhòng yào de zuò yòng, rú guǒ wǒ yī wèi dì zhé jié qū cóng zhū hóu de yào qiú, bù néng zì zūn zì 'ài chí shǒu jié yì, nà jiāng huì shòu dào shì rén de qīng shì。 yīn cǐ, wǒ de xíng wéi fāng shì suī rán yǔ zǔ fù yòu suǒ bù tóng, dàn zhè jiù rú tóng shùn yǔ yīn shànràng 'ér dé dào tiān xià, tānɡ wǔ yīn yòng bīng 'ér huò dé zhèng quán yī yàng, bìng bù shì shǔ yú jiǎo zhà de xíng wéi, ér shì yóu shí shì de bù tóng suǒ jué dìng de。
kǒng jí zhuó 'ér bù qún、 dú lì 'ào shì de zhì jié, yǐ jí xiàn shí shè huì zhēng quán duó lì、 xǐ hǎo quán móu de fēng qì, zào chéng liǎo tā suǒ chàng dǎo de rú jiā sī xiǎng nán xíng yú shì, zì shēn shēng huó xiàn yú qióng kùn zhī zhōng。 dāng shí, lǔ guó rén hú mǔ bào duì kǒng jí shuō:“ zǐ hǎo dà, shì mò néng róng zǐ yě。 gài yì suí shí hū?” tā duì yú kǒng jí de xíng wéi tí chū liǎo fēi yì, rèn wéi kǒng jí jì rán zhù zhāng rén de xíng wéi yīngdāng suí shí 'ér yí, wèihé hái shì yī wèi dì bù gù xiàn shí qíng kuàng, zhāng yáng bùwèi shí shì suǒ róng de rú jiā sī xiǎng? kǒng jí duì tā shuō:“ dà fēi suǒ bìng, suǒ bìng bù dà yě。 fán suǒ yǐ qiú róng yú shì, wéi xíng dào yě; huǐ dào yǐ qiú róng, róng hé xíng yān? dà bù jiàn róng, mìng yě; huǐ dà 'ér qiú róng, zuì yě。 wú fú gǎi yǐ。”(《 gōng yí》) kǒng jí zhǐ chū, wǒ suǒ chí shǒu de gāo jié zhì xiàng hé suǒ zhuī qiú de yuǎn dà dào yì, bìng bù shì kě yǐ fēi yì de quē diǎn, wǒ suǒ dān xīn shì zhǐ shì zhì xiàng hé dào yì bù néng yuǎn dà。 wǒ xī wàng néng gòu wéi shì suǒ róng, zhǐ shì wèile chí shǒu wǒ de zhì xiàng 'ér xíng rú jiā zhī dào; rú guǒ bèi qì wǒ de zhì jié hé rú jiā zhī dào 'ér qiú wéi shì suǒ róng, nà me wǒ yòu yòu shénme kě xíng yú shì de zuò wéi ní? suǒ yǐ, yuǎn dà de zhì xiàng hé dào yì bù jiàn róng yú shì, zhè zhǐ shì mìng 'ér yǐ, rú guǒ bèi lí zhì xiàng hé dào yì 'ér qiú wéi shì suǒ róng, zhè jiù shì zuì guò liǎo, suǒ yǐ wǒ bù huì gǎi biàn suǒ chí shǒu de zhì xiàng hé zhuī qiú de dào yì。
zéngshēn de 'ér zǐ céng shēn, kàn dào kǒng jí zhì xiàng nán dá、 shēn chù pín kùn, jiù duì tā shuō:“ qū jǐ yǐ shēn dào hū, kàng zhì yǐ pín jiàn hū?” kǒng jí shuō:“ dào shēn, wú suǒ yuàn yě。 jīn tiān xià wáng hóu, qí shú néng zāi? yǔ qū jǐ yǐ fù guì, bù ruò kàng zhì yǐ pín jiàn。 qū jǐ zé zhì yú rén, kàng zhì zé bù kuì yú dào。”(《 kàng zhì》) zài“ dào” yǔ“ shì” de duì zhì shàng, kǒng jí biǎo xiàn chū liǎo yī wèi zhēn zhèng rú zhě de gāo fēng liàng jié hé hào rán zhèng qì。
kǒng jí shēn 'ān rú jiā sī xiǎng de zhēn dì, yīn 'ér zài wéi rén chù shì de huó dòng zhōng, tā shǐ zhōng shì yǐ rú jiā suǒ yào qiú de dào dé guī fàn, lái guī zhèng yuē shù zì shēn de xíng wéi。 lì rú, rú jiā tè bié zhù zhòng jiāo yǒu zhī dào, qiáng diào jiāo yǒu yào jiāo zhì tóng dào hé de péng yǒu, dào bù tóng zé bù xiāng wéi móu。 kǒng jí zài jiāo yǒu zhōng, yě shì chí shǒu zhe zhè yī yuán zé。 jù《 kǒng cóng zǐ · gōng yí》 piān zài:
lǔ rén yòu gōng yí qián zhě, dǐ jié lì xíng, lè dào hàogǔ, tián yú róng lì, bù shì zhū hóu。 zǐ sī yǔ zhī yǒu。 mù gōng yīn zǐ sī, yù yǐ wéixiàng, wèi zǐ sī yuē:“ gōng yí zǐ bì fǔ guǎ rén, cān gōng lǔ guó 'ér yǔ zhī yī, zǐ qí yán zhī。” zǐ sī duì yuē:“ rú jūn zhī yán, zé gōng yí zǐ yù suǒ yǐ bù zhì yě。 jūn ruò jī kě dài xián, nà yòng qí móu, suī shū shí shuǐ yǐn, jí yì yuàn zài xià fēng。 jīn tú yǐ gāo guān hòu lù, diào 'ěr jūn zǐ, wú xìn yòng zhī yì, gōng yí zǐ zhì ruò yú niǎo kě yě。 bù rán, zé bǐ jiāng zhōng shēn bù niè hū jūn zhī tíng yǐ。 qiě chén bù nìng, yòu bù rèn wéi jūn cāo gān xià diào, yǐ dàng shǒu jié zhī shì yě。”
kǒng jí suǒ jiāo de péng yǒu, wú bù jù yòu zhe gāo shàng de dé cāo, suǒ yǐ duì yú guó jūn bù néng zhēn xīn qiú xián shī shì, ér shì yǐ gāo guān hòu lù wéi yòu 'ěr, ràng tā qù qǐng qiú péng yǒu chū shì, tā shì bù yuàn qù zuò de, yě shēn zhī péng yǒu yě shì bù huì jiē shòu de。 guān yú guó jūn yīngdāng rú hé duì dài shì rén, kǒng jí yě tí chū liǎo zì jǐ de guān diǎn。《 mèng zǐ · wàn zhāng》 zài mèng zǐ zhī yán:
miù gōng jí jiàn yú zǐ sī, yuē:“ gǔ qiānshèng zhī guó yǒu shì, hé rú?” zǐ sī bù yuè, yuē:“ gǔ zhī rén yòu yán yuē, shì zhī yún hū, qǐ yuē yǒu zhī yún hū?” zǐ sī zhī bù yuè yě, qǐ bù yuē,“ yǐ wèi, zé zǐ, jūn yě; wǒ, chén yě; hé gǎn yǔ jūn yǒu yě? yǐ dé, zé zǐ shì wǒ zhě yě, xī kě yǐ yǔ wǒ yǒu?”
kǒng jí rèn wéi, guó jūn yīngdāng yǐ shì rén wéi shī, ér bù shì yǔ shì rén jiāo yǒu。 gù mèng zǐ zhǐ chū, kǒng jí de yì sī shì shuō, lùn dì wèi, nǐ shì guó jūn, wǒ shì chén xià, wǒ nǎ néng tóng nǐ jiāo péng yǒu ní? lùn dào dé, nǐ shì xiàng wǒ xué xí de rén, nǐ zěn me kě yǐ tóng wǒ jiāo péng yǒu ní?《 mèng zǐ · wàn zhāng xià》 yòu zài:“ miù gōng zhī yú zǐ sī yě, jí wèn jí kuì dǐng ròu。 zǐ sī bù yuè。 yú zú yě, biào shǐ zhě chū zhū dà mén zhī wài, běi miàn qǐshǒu zài bài 'ér bù shòu, yuē: ‘ jīn 'ér hòu zhī jūn zhī quǎn mǎ chù jí。 ’” lǔ miù gōng duì yú zǐ sī, lǚ cì wèn hòu, lǚ cì sòng gěi tā ròu wù, zǐ sī měi cì dōuyào zuò yī xíng lǐ jiē shòu。 duì cǐ, kǒng jí fēi cháng bù gāo xīng, tā rèn wéi, guó jūn xǐ yuè zūn zhòng xián zhě, què bù néng jiā yǐ zhòng yòng, yòu bù néng yǐ lǐ lái duì dài tā de shēng huó, ér shǐ xián zhě wéi zhe yī kuài ròu lǚ cì dì zuò yī xíng lǐ, zhè bù jǐn bù shì duì dài xián zhě yīngyǒu de tài dù, jiǎn zhí jiù shì bǎ xián zhě dāng zuò quǎn mǎ lái xùyǎng。 suǒ yǐ, zuì hòu yī cì, kǒng jí bǎ guó jūn pài lái de rén gǎn chū liǎo dà mén, jù jué liǎo guó jūn sòng lái de lǐ wù。
kǒng jí zuò wéi zhàn guó shí dài de rú jiā xué zhě, tā de kàng jié shǒu dào de gāng yì xìng gé, bù jǐn fǎn yìng liǎo zhàn guó shí dài díshì rén tè diǎn, gèng xiān míng dì tǐ xiàn liǎo rú jiā suǒ chàng dǎo de dào dé fēng shàng。 tā de zhè yī rén gé tè diǎn, duì yú mèng zǐ yě chǎn shēng liǎo shēn yuǎn de yǐng xiǎng。 kě yǐ shuō, mèng zǐ suǒ chǎn fā de“ fù guì bù néng yín, pín jiàn bù néng yí, wēi wǔ bù néng qū”(《 téng wén gōng xià》) de dà zhàng fū rén gé, zuò wéi zhōng huá mín zú suǒ chóng shàng de hào rán zhèng qì, zài kǒng jí shēn shàng yě yòu zhe qiáng liè 'ér tū chū de zhǎn shì。 |
|
|