mùlù jiàn nú lì jiē jí ” 。 ◎ nú lì núlì wéi nú lì zhù láo dòng 'ér méi yòu rén shēn zì yóu de rén , kě yǐ bèi nú lì zhù shā sǐ huò mǎi mài wán quán tīng mìng yú mǒu zhǒng jù yòu zhī pèi lì liàng de yǐng xiǎng de rén ; bù néng zì zhù de rén wéi nú lì zhù wú cháng láo dòng 'ér méi yòu rén shēn zì yóu de rén ， cháng bèi nú lì zhù rèn yì mǎi mài huò shā hài 。《 hòu hàn shū · xī qiāng chuán 》： “ qiāng wú yì yuán jiàn zhě ， qín lì gōng shí wéi qín suǒ jū zhí ， yǐ wéi nú lì 。”《 xīn táng shū · wèi yuán zhōng chuán 》：“ yān shù zhě ， gěi gōng yè sǎo chú shì ， gǔ yǐ nú lì chù zhī 。” sòng sī mǎ guāng 《 sù shuǐ jì wén 》 juàn shí sān ：“ rǔ cáo jiàng zéi ， bì qū rǔ wéi nú lì ， fù dān guī qí cháo xué 。” yǐn shēn wéi bèi nú yì bèi yā pò de rén 。 máo zé dōng 《 hú nán nóng mín yùn dòng kǎo chá bào gào 》：“ wú shù wàn chéng qún de nú lì － － nóng mín ， zài nà lǐ dǎ fān tā men de chī rén de chóu dí 。” bì pú 。 běi qí yán zhī tuī 《 yán shì jiā xùn · miǎn xué 》：“ yuán jí nóng shāng gōng jiǎ ， sī yì nú lì ， diào yú tú ròu ， fàn niú mù yáng ， jiē yòu xiān dá ， kě wéi shī biǎo 。” táng liǔ zōng yuán 《 duàn tài wèi yì shì zhuàng 》：“ rǔ jiāng hé yǐ shì tiān dì ， shàng bù kuì nú lì yé ？” sòng sū xún 《 guǎng shì 》：“ suī nú lì zhī suǒ chǐ ， ér wǎng wǎng dēng zhī cháo tíng ， zuò zhī jùn guó ， ér bù yǐ wéi zuò 。” qīng jì yún 《 yuè wēi cǎo táng bǐ jì · luán yáng xiāo xià lù sān 》：“ dàn zì yòu bì 'ǎo ， bù yòng zhāng zhī nú lì ěr 。” bā jīn 《 miè wáng 》 dì shí zhāng ：“ rán 'ér wǒ dǐ mǔ qīn yīn wéi méi yòu liǎo rén jiān de 'ài sǐ qù liǎo ， wǒ dǐ biǎo mèi bèi rén qiǎngpò zuò nú lì qù liǎo 。” nú yì ， yì shǐ 。 qīng pú sōng líng 《 liáo zhāi zhì yì · xù huáng liáng 》：“ shū dú rén mín ， nú lì guān fǔ ， hù cóng suǒ lín ， yě wú qīng cǎo 。” sūn zhōng shān 《 xiāng gǎng xīng zhōng huì xuān yán 》：“ shù wǒ zǐ zǐ sūn sūn ， huò miǎn nú lì yú tā zú 。” nú lì ， jì wú zì jǐ de tǔ dì ， yòu wú zì yóu ， qí tā dà bù fēn quán lì yě méi yòu ， shì shǔ yú zhù rén de “ wù pǐn ”， zhù rén yòu quán chǔzhì nú lì 。
nú lì yī bān lái yuán yú zhàn fú 、 bèi zhàn lǐng dì qū yuán zhù mín 、 fù zhài zhě hé zuì fàn ， yě yòu cóng fēi zhōu děng dì fāng guǎi mài dào nú lì shì chǎng de rén 。 nú lì zhì yī bān chū xiàn zài nóng yè shè huì lǐ 。
shì jiè hěn duō bù tóng dì fāng yǐ jí lì shǐ shàng hěn duō bù tóng shí qī dōuyòu nú lì 。 jīn tiān ， běi fēi yī xiē dì fāng réng yòu nú lì cún zài 。 hái yòu bā xī zhì jīn réng cún zài zhe nú lì 。
zhù yào de nú lì shì hēi nú 。
dì yī zhāng hēi nú mào yì de shèng xíng
fēi zhōu shì rén lèi de qǐ yuán dì zhī yī 。 zài gǔ dài wén míng fā zhǎn de duō jí shì jiè zhōng ， fēi zhōu zhàn yòu yī
xí zhī dì 。 ní luó hé liú yù yùn yù liǎo 'āi jí gǔ dài wén míng 。 běi fēi yán hǎi céng jīng shì dì zhōng hǎi gǔ dài wén míng
juàn de yī gè zǔ chéng bù fēn 。 gōng yuán 7 shì jì yǐ hòu ， yī sī lán wén huà zài běi fēi 、 dōng fēi yán hǎi jí xī sū
dān děng dì de chuán bō ， shǐ zhè xiē dì qū jīng jì wén huà chū xiàn liǎo xīn de fán róng 。 zài guǎng dà sǎ hā lā yǐ nán dì
qū ， jīng guò cháng qī wěn dìng de fā zhǎn ， xíng chéng liǎo jù yòu dú tè fēng gé de hēi rén wén huà 。 dào 16 shì jì yǐ qián ，
fēi zhōu gēn 'ōu yà dà lù yī yàng ， yǐ chǔyú qián zī běn zhù yì fā zhǎn de gè gè jiē duàn 。 rú guǒ méi yòu zhí mín zhù
yì zhě de rù qīn ， fēi zhōu shè huì jiāng xún zhe zì jǐ de guǐ jì xiàng qián yǎn huà fā zhǎn 。
zài gǔ dài hé zhōng shì jì ， hēi rén jiù jīng yóu sǎ hā lā shāng dào 、 ní luó hé jí yìn dù yáng fàn mài dào nán 'ōu 、
ā lā bó shì jiè 、 bō sī 、 nán yà děng dì 。 zài nà gè shí dài ， yóu yú shēng chǎn lì tài dī ， nú lì mǎi mài shì
pǔ biàn xiàn xiàng ， ér bù shì hēi rén suǒ tè yòu de ， yě yòu bái rén bèi mài gěi hēi rén wéi nú 。 nú lì mào yì wéi xī
ōu zī běn jiā dài lái liǎo jù 'é lì rùn ， chéng wéi zī běn yuán shǐ jī lěi de zhòng yào lái yuán 。
dàn shì ， jìn dài zhí mín zhù yì de rù qīn dǎ luàn liǎo fēi zhōu zhèng cháng de shè huì fā zhǎn jìn chéng 。 suí zhe zī běn
zhù yì de xīng qǐ ， fēi zhōu biàn chéng shāng yè xìng liè huò hēi rén de chǎng suǒ 。 hēi nú mào yì fā zhǎn chéng wéi yī gè zhuān mén
de hángyè ， chéng wéi yī zhǒng tè shū de lì shǐ xiàn xiàng 。 shù yǐ qiān wàn jì de fēi zhōu hēi rén bèi jǐng lí xiāng ， piào yáng
guò hǎi ， bèi fàn mài dào měi zhōu yǐ jí yìn dù yáng 、 yà zhōu yóu zhí mín zhě kāi bàn de zhòngzhí yuán hé kuàng jǐng zhōng gōng zuò ，
lìng yī xiē hēi rén zài bǔ nú 、 lüè nú zhàn zhēng jí fàn yùn tú zhōng sǐ qù 。 fēi zhōu rén mín jí qí shè huì jīng jì shēng huó
shòu dào kōng qián hào jié 。 shēng chǎn lì zāo dào yán zhòng pò huài 。 ér wàn 'è de zhí mín zhù yì 、 zī běn zhù yì zhì dù què
suí zhe fàn mài hé nú yì fēi zhōu hēi rén 'ér xīng shèng qǐ lái 。 mǎ kè sī céng zhǐ chū ， fēi zhōu biàn chéng shāng yè xìng liè huò
hēi rén de chǎng suǒ ， shì zī běn yuán shǐ jī lěi de zhù yào yīn sù zhī yī ， biāo zhì zhe zī běn zhù yì shēng chǎn shí dài de
shǔ guāng 。 hòu lái ， hēi nú mào yì yǐ jí měi zhōu de hēi rén nú lì zhì yòu wéi gōng yè gé mìng jī lěi liǎo zī jīn 。 yīn
cǐ kě yǐ shuō ， zī běn zhù yì cóng tóu dào jiǎo zhān mǎn liǎo fēi zhōu rén mín de xiān xuè 。
hēi nú mào yì dà yuē jīng lì liǎo sì gè shì jì 。 chú 'ào dì lì 、 bō lán hé 'é guó děng shǎo shù guó jiā wài ，
jīhū suǒ yòu de 'ōu zhōu guó jiā yǐ jí měi guó dū xiān hòu cānyù liǎo zhè yī zuì 'è huó dòng 。 zōng guān hēi nú mào yì de
fā zhǎn guò chéng ， dà tǐ kě yǐ fēn chéng sān gè shí qī ： 15 shì jì zhōng yè zhì 17 shì jì zhōng yè wéi dì yī shí qī ；
shì jì zhōng yè zhì 19 shì jì chū wéi dì 'èr shí qī ， yóu yú měi zhōu zhòngzhí yuán de fā zhǎn ， hēi nú mào yì zài
zhè yī shí qī zǒu xiàng gāo cháo ； 1807 héng 1808 nián yīng 、 měi liǎng guó tōng guò jìn zhǐ nú lì mào yì de fǎ 'àn yǐ
hòu ， hēi nú mào yì jìn rù dì sān shí qī 。 zhè shí nú lì mào yì zài fǎ lǜ shàng yǐ bèi jìn zhǐ ， dàn hēi nú zǒu sī
mào yì què xīng shèng qǐ lái 。 zhí zhì 1890 nián 7 yuè bù lǔ sài 'ěr huì yì zuò chū fèi chú fēi zhōu nú lì mào yì de jué
yì ， hēi nú mào yì cái suàn zhèng shì zhōng zhǐ 。
rú guǒ 'àn zhào zǎo qī zī běn zhù yì fā zhǎn de bù tóng jiē duàn 'ér jué dìng de bù tóng mào yì xìng zhì lái huàfēn ，
nà mò zhěng gè hēi nú mào yì shǐ yě kě fēn chéng sān gè jiē duàn ： 15 zhì 17 shì jì ， xī bān yá 、 pú táo yá de
fēng jiàn wáng shì jí suí hòu hé lán 、 yīng guó 、 fǎ guó děng yǐ tè xǔ gōng sī wéi dài biǎo de shāng yè zī běn zhàn tǒng zhì dì
wèi ， hēi nú mào yì shí xíng de shì lǒng duàn mào yì ； 18 shì jì ， gōng yè zī běn chōng pò liǎo shāng yè zī běn de lǒng duàn ，
hēi nú mào yì jìn rù zì yóu mào yì jiē duàn ； gōng yè gé mìng yǐ hòu ， yóu yú jìn dài dà gōng yè de chū xiàn 'ér zài fǎ
lǜ shàng fèi chú liǎo nú lì mào yì ， 19 shì jì hēi nú zǒu sī mào yì shèng xíng 。
běn zhāng xù shù 16 shì jì zhì 19 shì jì chū 300 nián jiān hēi nú mào yì de shèng xíng ， jí qí duì shì jiè hé
fēi zhōu lì shǐ fā zhǎn suǒ chǎn shēng de yǐng xiǎng 。
yī 、 shí liù shì jì jí shí qī shì jì shàng bàn yè de hēi nú mào yì
nián ， yóu 'ān táo · gòng sà 'ěr wéi sī hé nǔ nuò · tè lǐ sī táo shuài lǐng de yī zhī pú táo yá tàn xiǎn
duì ， zài bù lǎng jiǎo fù jìn yán hǎi jié lüè liǎo 10 míng fēi zhōu hēi rén ， dài huí lǐ sī běn chū shòu ， shì wéi hēi nú mào
yì de kāi shǐ 。 zài 15 shì jì hòu bàn yè ， pú táo yá rén cóng xī fēi yán hǎi fàn yùn hēi nú qù běn guó chōng dāng jiā wù hé nóng yè láo dòng lì ， huò fàn yùn zhì mǎ dé lā qún dǎo 、 jiā nà lì qún dǎo hé fó dé jiǎo qún dǎo děng dà xī yáng dǎo yǔ xīn bì de gān zhè zhòngzhí yuán zhōng gōng zuò ， měi nián fàn nú dà yuē 500 héng 1000 míng 。 dàn shì ， zhí dào 16 shì jì chū ， pú táo yá rén zài xī fēi de hēi nú mào yì ， qí jià zhí yuǎn yuǎn gǎn bù shàng huáng jīn 、 xiàng yá 、 hú jiāo děng fēi zhōu chǎn pǐn de mào yì 。 1494 nián xī bān yá hé pú táo yá qiān dìng de tuō dé xī lā sī tiáo yuē shì liè qiáng dì yī gè guā fēn shì jiè de tiáo yuē ， tā què dìng yǐ fó dé jiǎo yǐ xī 370 lǐ gé wéi xī 、 pú liǎng guó shì lì fàn wéi de fēn jiè xiàn ， liǎng guó zài měi zhōu de shì lì fàn wéi yǐ xī jīng 46 dù wéi jiè 。 cóng cǐ ， fēi zhōu 、 yà zhōu jí bā xī guī shǔ pú táo yá ， měi zhōu qí tā dì qū guī shǔ xī bān yá 。
shì jì ， xī bān yá rén zài xiàng xī yìn dù qún dǎo jí měi zhōu dà lù jìn xíng kuò zhāng lüè duó de guò chéng zhōng ， duì tǔ zhù yìn dì 'ān rén jìn xíng liǎo miè jué rén xìng de tú shā ， bìng qǐ tú nú yì yìn dì 'ān rén ， dàn méi yòu chéng gōng 。 xī bān yá rén fā xiàn ， yìn dì 'ān rén bù shì yí yú fán zhòng de tián jiān láo dòng ， yī gè hēi rén nú lì dǐng dé shàng sì gè yìn dì 'ān rén 。 wèile mǎn zú nà lǐ fā zhǎn rè dài zuò wù zhòngzhí yuán jí kāi fā kuàng cáng duì láo dòng lì de xū qiú ， tā men jué dìng cóng fēi zhōu yùn jìn hēi rén 。 1501 nián ， jí gē lún bù fā xiàn xīn dà lù hòu bù dào 10 nián ， yī sī pà ní 'ào lā dǎo jiù cóng pú táo yá yùn jìn liǎo dì yī pī hēi nú 。 zhè shì xiàng měi zhōu fàn mài nú lì de làn
shāng ， yě shì měi zhōu shí xíng hēi rén nú lì zhì de kāi duān 。 1518 nián ， dì yī sōu lái zì fēi zhōu de fàn nú chuán dào
dá xī yìn dù ， kāi shǐ liǎo fēi zhōu yǔ měi zhōu zhī jiān zhí jiē de hēi nú mào yì 。 dào 1540 nián ， xī bān yá měi zhōu zhí mín dì měi nián yùn jìn de hēi nú kě néng yǐ dá 1 wàn rén 。
shì jì pú táo yá rén zài fēi zhōu xī hǎi 'àn de fàn nú huó dòng zhù yào zài liǎng gè dì qū ： yī gè shì shàng jǐ
nèi yà ， jí cóng fó dé jiǎo qún dǎo dào sài lā lì 'áng yán hǎi 。 fó dé jiǎo qún dǎo de zuì dà dǎo yǔ shèng dì yà gē dǎo
céng jīng shì jīng yíng shàng jǐ nèi yà mào yì de zhōng xīn 。 yī xiē yuán zài fó dé jiǎo qún dǎo dìng jū de 'ōu zhōu rén lù xù yí
jū dào shàng jǐ nèi yà yán hǎi ， shèn zhì sù gāng bǐ yà hé 'ér shàng ， zài zhè yī dài jiàn lì liǎo xǔ duō xiǎo jù diǎn ， cóng
shì fàn nú jí qí tā shāng yè huó dòng 。 lìng yī gè shì gāng guǒ hé kǒu jí qí yǐ nán dì qū 。 16 shì jì chū ， bù jǐn
pú táo yá shāng rén ， ér qiě yìng gāng guǒ guó wáng 'ā fāng suǒ zhī yāo pài qù de pú táo yá chuán jiào shì 、 jiào shī 、 gōng jiàng
cái féng 、 zhì xié jiàng 、 ní wǎ jiàng 、 zhì zhuān gōng ） děng ， dū yǐ bāng zhù gāng guǒ fā zhǎn jīng jì wéi míng 'ér xíng fàn
nú huó dòng zhī shí 。 dào 1526 nián ， gāng guǒ guó nèi jú shì biàn dé hěn zāo ， yǐ zhì 'ā fāng suǒ xiě xìn gěi pú táo yá
guó wáng sù shuō ：“ zhè gè guó jiā měi gè jiǎo luò dōuyòu xǔ duō shāng rén 。 tā men jiāng huǐ miè zhè gè guó jiā 。 rén men
měi tiān zài zāo shòu nú yì hé jié lüè ， shèn zhì guì zú hé wáng zú chéng yuán yě bù néng xìng miǎn 。” shèng duō měi dǎo zài 16 shì jì chéng wéi jǐ nèi yà wān jí gāng guǒ zhì 'ān gē lā yán hǎi de fàn nú jī dì 。 1493 nián ， ōu zhōu rén kāi shǐ zài gāi dǎo dìng jū ； 1499 nián ， jiàn lì liǎo dì yī gè gān zhè zhòngzhí yuán 。 16 shì jì shàng bàn yè ， zhè lǐ chéng wéi 'ōu zhōu zhè táng de zhù yào lái yuán 。 16 shì jì 20 nián dài qǐ ， shèng duō měi hé pǔ lín xī bǐ de pú táo yá shāng rén shēn rù shèng sà 'ěr wǎ duō nèi dì ， kě néng yuǎn zhì zhā yī 'ěr hé shàng de mǎ lāi bó hú
jí zài nán fāng de 'ēn dōng gē ， cóng shì fàn nú huó dòng 。 cóng bèi níng wān 、 gāng guǒ 、 ān gē lā děng dì yùn lái de hēi nú ， huò liú zài dāng dì zhòngzhí yuán gōng zuò ， huò bèi zhuǎn yùn qù huáng jīn hǎi 'àn 、 mǎ dé lā qún dǎo 、 fó dé jiǎo qún dǎo hé pú táo yá běn tǔ ， 16 shì jì 30 nián dài kāi shǐ yòu zhí jiē zhuǎn yùn qù měi zhōu ， 16 shì jì zhōng yè chéng wéi fēi zhōu xiàng měi zhōu fàn yùn hēi nú de zhù yào zhuǎn yùn zhàn 。 shèng duō měi dǎo zài 1530 héng 1560 nián jiān dá dào fán róng de dǐng diǎn ， shì dāng shí pú táo yá zhù yào de hǎi wài lǐng dì zhī yī 。 nú lì hé gān zhè shì qí liǎng dà cái fù 。 kē tíng yǐn yòng n· dí 'ěr de gū jì shù rèn wéi ， zài zhěng gè hēi nú mào yì qī jiān ， shèng duō měi yùn jìn liǎo 10 wàn míng nú lì 。
nián pú táo yá rén zài luó 'ān dá wān jiàn lì liǎo shèng mǐ gé 'ěr bǎo zuò wéi jī dì ， cóng cǐ gāng guǒ hé kǒu yǐ nán de hēi nú zhí jiē cóng zhè lǐ fàn yùn qù měi zhōu ， ér bù zài jīng yóu shèng duō měi dǎo zhuǎn yùn 。 zhè lǐ zhú bù fā zhǎn chéng wéi 'ān gē lā hé gāng guǒ de nú lì mào yì zhōng xīn zhī yī 。 dào 16 shì jì zuì hòu 25 nián ， cóng fēi zhōu zhí jiē xiàng xī yìn dù zhū dǎo jí měi zhōu dà lù shū chū nú lì de
nán dà xī yáng mào yì tǐ xì yǐ jīng què lì qǐ lái 。 xiàng 'ōu zhōu jí dà xī yáng zhū dǎo （ mǎ dé lā 、 jiā nà lì hé fó dé jiǎo zhū qún dǎo ） shū chū de nú lì jǐn zhàn fēi zhōu shū chū zǒng shù de 17%。 1600 nián yǐ hòu shū wǎng 'ōu zhōu de nú lì ， dà bù fēn yě shì zhuǎn yùn qù xī yìn dù de 。 tóng shí ， cóng 16 shì jì mò 17 shì jì chū qǐ ， měi zhōu nú lì lái yuán cóng xī fēi xùn sù zhuànxiàng gāng guǒ 'ān gē lā dì qū 。 qí zhōng zhì shǎo yòu liǎng gè yīn sù zhí dé tí jí ： dì yī ， shèng duō měi de gān zhè zhòngzhí yuán miàn lín bā xī de jìng zhēng ， dào 16 shì jì mò 17 shì jì chū zhú bù shuāi luò ， zhè yì wèi zhe jǐ nèi yà wān běn shēn duì gāng guǒ 'ān gē lā nú lì de xū qiú jiǎn shǎo liǎo ； dì 'èr ， cóng 17 shì jì chū qǐ ， pú táo yá rén kāi shǐ zài luó 'ān dá nèi dì sù zhū jūn shì xíng dòng ， huò tōng guò zhí jiē lüè duó ，
huò tōng guò tóng dāng dì fēi zhōu rén de mào yì 'ér huò dé liǎo xīn de nú lì lái yuán 。 dàn shì ， zhí zhì 17 shì jì zhōng
yè ， měi zhōu duì fēi zhōu hēi nú láo dòng lì de xū qiú liàng yǐ jí yīn cǐ 'ér xíng chéng de fàn nú de shù liàng bì jìng yòu
xiàn 。
èr 、 shí qī shì jì zhōng yè yǐ hòu hēi nú mào yì xīng shèng de yuán yīn
zài zǎo qī zī běn zhù yì fā zhǎn de lì shǐ shàng ， měi zhōu de zhí jiē nú lì zhì céng jīng shì 'ōu zhōu zī chǎn jiē jí
gōng yè de jī chǔ 。 17 shì jì zhōng yè qǐ ， ōu zhōu yóu yú zī běn zhù yì gōng chǎng shǒu gōng yè de fā zhǎn yǐ jí rén men
shēng huó xí guàn de gǎi biàn （ lì rú ， kā fēi chéng wéi zhù yào yǐn liào 、 zhè táng xiāo hào liàng jī zēng děng ）， duì rè dài
chǎn pǐn de xū qiú liàng yǔ rì jù zēng ， cóng 'ér cù shǐ xī yìn dù jí měi zhōu dà lù shēng chǎn rè dài chǎn pǐn de nú lì zhǒng
zhí yuán huò dé jù dà fā zhǎn 。 zhè chéng wéi hēi nú mào yì xīng shèng de yuán yīn 。
nián dì yī pī yīng guó yí mín lái dào bā bā duō sī ， zhòngzhí yān cǎo 、 mián huā 、 lán diàn děng zuò wù 。
nián shǒu cì yǐn zhǒng gān zhè ， bā bā duō sī yīn 'ér bèi chēng wéi “ xī yìn dù táng dǎo zhī mǔ ”。 zhè lǐ yùn jìn hēi nú shù liàng biàn yóu cǐ chéng bèi zēngzhǎng 。 yǐ hòu ， gān zhè zhòngzhí xùn sù tuī guǎng dào bèi fēng qún dǎo jí yá mǎi jiā 、 ān tí guā děng dǎo yǔ 。 zài gān zhè yǐn jìn yīng shǔ xī yìn dù zhí mín dì hòu de 'èr shí duō nián ， zhè táng zhàn dào lún dūn cóng zhí mín dì zhòngzhí yuán jìn kǒu zǒng zhí de jiāng jìn yī bàn ， chāo guò liǎo yān cǎo 。 17 shì jì mò 18 shì jì chū ， yá mǎi jiā zhòngzhí yuán de fā zhǎn zhú jiàn qǔ dài bā bā duō sī de dì wèi ， qí yùn jìn hēi nú de shù liàng yě chāo guò bā bā duō sī ， nú lì yǔ bái rén de bǐ lì gāo dá 10 bǐ 1。 zài fǎ shǔ xī yìn dù ， 1635 nián guā dé luó pǔ dǎo xiān yǐn zhǒng yān cǎo ， 17 shì jì zhōng yè yǐ hòu yòu lù xù yǐn jìn gān zhè 、 kā fēi děng rè dài zuò wù 。 17 shì jì
mò ， zhòngzhí yuán nú lì zhì yǐ jīng chéng wéi xī yìn dù qún dǎo de jīng jì jī chǔ 。 yīn cǐ ， jǐn zài 17 shì jì hòu bàn
yè de 50 nián jiān ， fēi zhōu dà xī yáng yán 'àn mài gěi 'ōu zhōu rén de nú lì shù liàng jiù chāo guò yǐ qián 200 nián de zǒng shù .
nú lì mào yì fā shēng zài zī běn zhù yì jìn xíng yuán shǐ jī lěi de shí hòu 。 zī běn zhù yì de fā zhǎn ， shǐ zī chǎn jiē jí xū yào dà pī de lián jià láo dòng lì hé jù 'é de cái fù huò huò bì zī běn 。 yào dá dào zhè gè mùdì ， zī běn jiā chú liǎo cán kù yā zhà 、 bō xuē gōng rén wài ， jiù shì lüè duó hǎi wài zhí mín dì de dà liàng cái chǎn 。 hòu lái ， měi zhōu bèi fā xiàn ， yīng guó děng zhí mín zhù yì guó jiā yòu bǎ měi zhōu zuò wéi jù 'é cái fù de lái yuán dì 。 dà liàng tǔ zhù jū mín rú yìn dì 'ān rén bèi chéng pī dì gǎn wǎng kuàng jǐng ， dāng tā men bèi zhà gān zuì hòu yī dī xuè hàn shí ， tā men yòu bèi chéng pī chéng pī dì mái yú fèi qì de kuàng jǐng zhī zhōng 。 jiù zhè yàng ， tā men zài yòng shēng mìng wéi zī běn jiā jī lěi zhe yī méi méi yìng bì 。 nú lì
xiān qín shí qī rén shēn wán quán wéi zhù rén ( bāo kuò gōng jiā ) suǒ zhàn yòu de fú yì zhě 。 tōng chēng “ chén qiè ”。 nán wéi chén ， nǚ wéi qiè ( bù bāo kuò yǔ jūn zhù 、 guì zú yòu chén shǔ huò hūn yīn guān xì de chén 、 qiè )。 yòu chēng “ lǔ ”、“ pú ”、“ nú ”、“ lì ”、” bì ”、“ zāng huò ”、“ tóng ” ( yì zuò “ tóng ” )、“ shù ”、“ xī ” ( yī zhǒng nǚ nú ) děng 。 dà yuē zài zhàn guó wǎn qī ， chū xiàn liǎo “ pú qiè ”、“ nú qiè ” děng yǔ “ chén qiè ” tóng yì de míng chēng 。 hàn dài ，“ nú bì ” qǔ dài “ chén qiè ” ér chéng wéi nú lì de tōng chēng 。 suī rán “ nú ” hé “ lì ” zhè liǎng zhǒng nú lì míng chēng zài xiān qín shí dài dōuyǐ cún zài ，“ nú lì ” yī cí què shì zài hàn dài zhī hòu de zhù zuò lǐ cái chū xiàn de 。
nú lì de lái yuán jī běn shàng lái zì xià liè sì zhǒng rén ：
① zhàn fú 、 bèi lüè qǔ zhě 、 bèi zhēng fú zhě 。
tè bié shì shāng hé xī zhōu de nú lì ， dà gài jué dà duō shù dōulái zì zhè xiē rén 。 cóng yīn xū jiá gǔ wén hé xī zhōu tóng qì míng wén kě yǐ kàn chū ， wú lùn shì shāng 、 zhōu wáng cháo huò shì qí dí duì de fāng guó 、 bù luò ， dū lì zhēng zài jūn shì xíng dòng zhōng qín huò zhàn fú bìng lüè qǔ duì fāng rén kǒu 。 shāng dài guì zú huò dé de dà liàng fú lǔ ， rú qiāng rén 、 yí rén děng ， yī bù fēn yòng zuò rén xùn rén jì ， yī bù fēn zé lún wéi nú lì 。 xī zhōu shí qī ， shā rén jì sì de xiàn xiàng dà dà jiǎn shǎo ， fú lǔ yòng zuò nú lì de bǐ lì dà fú dù shàng shēng 。 zài xī zhōu qián qī de xiǎo yú dǐng míng wén suǒ jì de zhēng fá mǒu gè fāng guó de zhàn zhēng zhōng ， zhōu rén zhǎn huò liǎo sān qiān bā bǎi duō gè shǒu jí ， hái fú huò wàn sān qiān bā shí yī rén 。《 zuǒzhuàn 》 zhōng guān yú chūn qiū shí qī fú lǔ de jìzǎi hěn duō 。 zhàn guó shí zhàn bài guó de qīng zhuàng nián dà pī zhàn sǐ ，《 yùliáozǐ · wǔ yì 》 jiù zhǐ zé yòng bīng gōng rén zhě “ shā rén zhī fù xiōng ， lì rén zhī huò cái ， chén qiè rén zhī zǐ nǚ ”。 shí rén yì cháng bǎ nú lì chēng wéi “ lǔ ”。 bù guò zài zhàn guó shí qī ， qí tā lái yuán de nú lì jí jù zēng jiā ， fú lǔ zuò wéi nú lì lái yuán de zhòng yào xìng bù rú guò qù tū chū 。
zhēng fú zhě duì bèi zhēng fú de guó jiā huò bù luò de chǔlǐ fāng fǎ bǐ jiào fù zá 。 cóng xī zhōu chūn qiū shí dài shǐ liào kàn ， tǒng zhì zhě wǎng wǎng shǐ bèi zhēng fú zhě zhōng yuán lái yòu shè yù děng zuò zhàn jì shù de rén chōng dāng zài jūn shì shàng wèitā men fú yì de “ chén ”、“ pú ”， shǐ yuán lái cóng shì nóng yè láo dòng de rén chéng wéi wèitā men gēngzhòng tǔ dì de “ yōng ”； tóng shí bù jǐn yǔn xǔ zhè zhǒng chén 、 pú huò yōng yòu jiā tíng ， ér qiě hái ràng tā men dà pī jù jū zài yī qǐ 。 tā men jiū jìng shì fǒu yīnggāi kàn zuò nú lì ， shàng yòu dài tǎo lùn 。
② zuì rén jí qí jiā shǔ 。
shāng yǐ lái ， jiù yòu bǎ yī bù fēn zuì fàn ( tōng cháng shì suǒ fàn zhī zuì jì bù qīng dàn yòu bù gòu chǔsǐ xíng de rén ) yǐ jí fàn sǐ zuì hé qí tā jiào zhòng zhī zuì zhě de jiā shǔ fá wéi guān nú de zhì dù 。 xī zhōu zuì fàn jiā shǔ méi wéi guān nú zhě ( huò wèi zhǐ dào zéi fá wéi guān nú de )， nán zǐ chéng wéi sī lì suǒ zhǎng guǎn de zuì lì ， nǚ zǐ cóng shì chōng mǐ děng láo dòng 。 zhàn guó shí ， gè guó dōuyòu dà liàng yīn fàn zuì 'ér shòu xíng ( rú qù xū bìn de nài xíng ， qù fā de kūn xíng yǐ jí jīng 、 yì 、 yuè 、 gōng děng ròu xíng ) bìng bèi fá wéi gōng jiā fú yì de xíng tú rú qín guó de xíng tú yòu lì chén 、 lì qiè 、 guǐ xīn 、 bái càn 、 chéng dàn 、 chōng děng míng mù 。 guò qù yī bān rèn wéi xíng tú fú yì dōuyòu qī xiàn ， yīn cǐ yòu xiē rén huái yí shì fǒu néng bǎ tā men kàn zuò guān nú 。 jù jìn lái yòu xiē xué zhě de yán jiū ， lì chén qiè děng xíng tú zài hàn wén dì shí shī zuì rén “ yòu nián 'ér miǎn ” zhī zhì qián ， shì wú xiàn qī fú yì de ( dàn qín lǜ tí dào de “ gèng lì qiè ”， kě néng zhǐ yǐ yī bù fēn shí jiān wéi gōng jiā fú yì ， qíng kuàng bǐ jiào tè shū )。 wú qī xiàn de xíng tú wú yí yīnggāi kàn zuò guó jiā de nú lì 。 dàn chūn qiū yǐ qián de zuì nú ， yóu yú yuán lái shēnfèn yǐ jí chéng wéi zuì nú hòu de gōng zuò de bù tóng ， jù tǐ qíng kuàng kě yǐ yòu hěn dà chā bié 。 lì rú chūn qiū shí yòu xiē guì zú yīn yòu zuì 'ér “ jiàng zài zào lì ”， tā men yī bān dōuyòu zì jǐ de jiā tíng hé shì shǒu de zhí wù ， dì wèi jìn yú dī jí de lì ， shì fǒu yīnggāi kàn zuò nú lì ， yě shì yòu tǎo lùn yú dì de 。
③ bèi jiāzhǎng chū mài de qī 'ér jí zì mài wéi nú zhě 。
zì zhàn guó shǐ ， pín mín huò qí tā pò chǎn zhě chū mài qī zǐ 、 ér nǚ wéi nú de xiàn xiàng dà liàng chū xiàn 。 yòu shí tā men cǎi qǔ zhuì de fāng shì ， jí yǐ qī 'ér zuò wéi zhài wù dǐ yā ， guò qī bù néng cháng zhài jiù bèi zhài zhù méi wéi nú lì 。 zuò wéi dǐ yā de zhuì zǐ rú bèi zhài zhù jiā zhāo wéi nǚ xù ， jiù chéng wéi zhuì xù 。 zhàn guó shí zhuì xù de dì wèi jí dī ， gēn nú lì xiāng sì 。 zì mài wéi nú de xiàn xiàng zài zhàn guó shí qī yě yǐ cún zài 。 shàng shù nú lì ， jī běn shàng kě yǐ kàn zuò zhài wù nú lì 。
④ nú lì de zǐ nǚ 。 nú lì de zǐ nǚ zài yī bān qíng kuàng xià réng shì nú lì ， jí 《 hàn shū · chén shèng chuán 》 suǒ wèi “ rén nú chǎn zǐ ”。
cǐ wài ， qiáng yì 、 yòu guǎi yǐ zhì lüè mài rén wéi nú děng xiàn xiàng yě shì cún zài de 。
nú lì de zhuǎn yí qí fāng shì zhù yào wéi ：
zèng cì 。 chūn qiū yǐ qián ， wáng 、 hóu huò qí tā dà guì zú shǎng cì chén xià yǐ nú lì bǐ jiào cháng jiàn 。 zhàn guó shí ， guó jiā céng bǎ nú lì shǎng cì gěi yòu gōng zhě 。 sī rén jiān yě kuì zèng nú nú lì shì chǎng lì 。 qín jiǎn 《 fǎ lǜ dá wèn 》 bù fēn céng tí dào “ qī yìng chén qiè ”， jí niàn jiā péi jià de nú lì 。 guó jiā jiān yòu shí yě kuì zèng nú lì 。 rú 《 zuǒzhuàn 》 chéng gōng 'èr nián jì lǔ guó lù rù qīn chǔ jūn yǐ “ zhí ■ 、 zhí zhēn 、 zhì rèn ” gè yī bǎi rén 。
mǎi mài 。 xī zhōu shí qī de hū dǐng míng yòu yòng mǎ hé sī děng wù shú huí wǔ gè nú lì de jìzǎi ， zhè hái bù néng suàn zhēn zhèng de nú lì mǎi mài 。 zhēn zhèng de nú lì mǎi mài de chū xiàn dà gài bù huì zǎo yú chūn qiū shí qī 。 zhàn guó zhī jì ，“ mài pú qiè shòu yú lǘ xiàng zhě ， liáng pú qiè yě ”， fǎn yìng chū nú lì mǎi mài yǐ jí qí pǔ biàn 。 gōng jiā 、 sī jiā zhī jiān yě jìn xíng nú lì mǎi mài 。《 guó yǔ · wú yǔ 》 jì yuè wáng gòu jiàn zài fá wú qián xià lìng shuō ， jūn shì yīn bù tīng mìng bèi zhǎn zhě de qī 'ér yào méi wéi nú lì mài gěi sī jiā 。 qín jiǎn 《 fēng zhěn shì 》 de “ gào chén ” yuán shū shuō ， shì wǔ jiá yóu yú qí chén “ jiāo hàn ， bù tián zuò ， bù tīng jiá lìng ， yè mài gōng ， zhǎn yǐ wéi chéng dàn ， shòu jià qián ”。 kě jiàn sī jiā zài tè shū qíng kuàng xià yě kě yǐ bǎ nú lì mài gěi gōng jiā 。
cǐ wài ， rú guó jiā mòshōu fàn zuì zhě de nú lì 、 sī rén yòng nú lì wéi guān nú shú shēn 、 guó jiā jiànhuò sī jiā jiān lüè duó nú lì 、 zhàn yòu tā rén de táo wáng nú lì děng děng ， yědōu huì shǐ nú lì biàn huàn zhù rén 。
chūn qiū yǐ qián ， nú lì jī běn shàng zhǎng wò zài dà fū yǐ shàng de guì zú shǒu zhōng 。 dào zhàn guó shí ， yóu yú jiù zhì dù de bēng kuì hé nú lì mǎi mài de fā dá děng yuán yīn ， zhàn yòu nú lì zhě de fàn wéi kuò dà 。 cóng qín jiǎn 《 fēng zhěn shì 》 de “ fēng shǒu ” yuán shū kàn ， yī gè bìng bù fù yòu de wú jué díshì wǔ yě zhàn yòu zhe yī chén yī qiè 。 shàng yǐn “ gào chén ” yuán shū suǒ shuō de nú lì zhù yě shì yī gè shì wǔ 。
nú lì shēn fēn de jiě tuō zài yī bān qíng kuàng xià ， nú lì shēnfèn shì zhōng shēn bù biàn de ， ér qiě hái yào chuán gěi zǐ sūn 。
jiě tuō nú lì shēn fēn de tú jìng zhù yào yòu xià shù jǐ zhǒng ：
táo wáng 。 yīn xū jiá gǔ wén zhōng yòu bù shǎo jiǎng dào nú lì táo wáng de bǔ cí 。《 shàng shū 》、《 zuǒzhuàn 》、《 mò zǐ 》 jí yún mèng qín jiǎn zhōng de 《 rì shū 》 děng ， dū jì yòu nú lì táo wáng de shǐ shí huò “ táo chén ” yī lèi de cí yǔ 。 wèile gǒng gù zì shēn tǒng zhì ， xiān qín shí qī de tǒng zhì zhě duì nú lì táo wáng wèn tí fēi cháng zhòng shì 。 zhōu wén wáng yòu “ yòu wáng huāng yuè ” zhī fǎ ， guī dìng rú yòu nú lì táo wáng ， jiù yào jìn xíng dà sōu chá 。 zhàn guó shí wèi sì jūn wèile xiǎn shì fǎ lìng de zūn yán ， gān yuàn yòng yī gè jiào zuǒ shì de yì qù huàn huí yī gè táo wáng dào wèi guó de xū mí 。 kě jiàn nú lì táo wáng yào huò dé chéng gōng bìng bù róng yì 。
shú shēn 。 zhǐ yòu guān de rén huò gōng jiā bǎ nú lì shú wéi shù rén 。《 lǚ shì chūn qiū · chá wēi 》 shuō ：“ lǔ guó zhī fǎ ， lǔ rén wéi rén chén qiè yú zhū hóu ( zhǐ qí tā zhū hóu zhèng zài zuōfáng de gǔ dài nú lì guó )， yòu néng shú zhī zhě ， qǔ qí jīn yú fǔ 。” qí tā guó jiā bù zhī shì fǒu yòu lèi sì guī dìng 。 qín lǜ yǔn xǔ rén yǐ jué jí huò yòng “ dīng lín ” ( bù zhī shì fǒu wéi dīng zhuàng zhī yì ) nán zǐ shú qǔ lì chén qiè 。 yī bān lì chén yòng liǎng rén shú qǔ ， dá dào “ miǎn lǎo ” nián líng de lǎo lì chén hé gāo wǔ chǐ yǐ xià de xiǎo lì chén yǐ jí lì qiè ， yòng yī rén shú qǔ 。 yòng lái shú qǔ de rén zé chéng wéi lì chén 。 gū jì yī bān bèi yòng lái shú qǔ lì chén qiè de réndōu shì sī jiā nú lì 。 cǐ wài ， qín lǜ hái yǔn xǔ bǎi xìng yǐ “ shù biān wǔ suì ” ér bù dǐ xiāo yìng fú zhī yì de tiáo jiàn ， shú qǔ dāng lì qiè de mǔ qīn huò jiě mèi yī rén wéi shù rén 。
lì gōng 。 wéi nú lì zhù huò guó jiā lì gōng ， yě shì miǎn chú nú lì shēnfèn de yī gè tú jìng 。 jìn guó luán shì ?? tiáo jiàn ， qǔ dé zhí zhèng zhě fén shāo “ dān shū ” ( yòng zhū shā shū xiě de nú jí ) miǎn chú qí nú lì shēn fēn de yǔn nuò 。 zài jìn guó guì zú zhào shì yǔ fàn shì 、 zhōng xíng shì de dǒu zhēng zhōng ， zhào jiǎn zǐ yě céng zài yī cì zhàn dǒu qián tí chū “ kè dí zhě … … rén chén lì yǔ miǎn ” de yǔn nuò ， lái jī lì shǔ xià nú lì men de dǒu zhì 。 cóng qín guó de 《 jūn jué lǜ 》 kě yǐ zhī dào ， lì chén zhǎn dé dí shǒu jiù kě miǎn chú nú lì shēnfèn ( yī bān rén zhǎn yī shǒu huò jué yī jí ， lì chén yīngshì zhǎn yī shǒu huò miǎn ， zhǎn 'èr shǒu shǐ huò gōng shì jué )。
cǐ wài ， nú lì shēn fēn de miǎn chú hái yòu yī xiē bǐ jiào tè shū de qíng kuàng 。 lì rú zhàn guó wǎn qī qín guó qǔ dé xīn lǐng tǔ hòu ， yòu shí bǎ nú lì miǎn wéi shù rén qiān jū dào nà lǐ qù 。 nú lì ， jì wú zì jǐ de 36177.htm> tǔ dì ， yòu wú 9261.htm> zì yóu ， qí tā dà bù fēn 64422.htm> quán lì yě méi yòu ， shì shǔ yú zhù rén de “ 241785.htm> wù pǐn ”， zhù rén yòu quán chǔzhì nú lì 。 nú lì yī bān lái yuán yú 33804.htm> zhàn fú 、 bèi zhàn lǐng dì qū yuán zhù mín 、 fù zhài zhě hé 526813.htm> zuì fàn ， yě yòu cóng 6546.htm> fēi zhōu děng dì fāng 678734.htm> guǎi mài dào nú lì shì chǎng de rén 。 40830.htm> nú lì zhì yī bān chū xiàn zài nóng yè shè huì lǐ 。 nuli
nú lì
xiān qín shí qī rén shēn wán quán wéi zhù rén ( bāo kuò gōng jiā ) suǒ zhàn yòu de fú yì zhě 。 tōng chēng “ chén qiè ”。 nán wéi chén , nǚ wéi qiè （ bù bāo kuò yǔ jūn zhù 、 guì zú yòu chén shǔ huò hūn yīn guān xì de chén 、 qiè ）。 yòu chēng “ lǔ ”、“ pú ”、“ nú ”、“ lì ”、“ bì ”、“ zāng huò ”、“ tóng ”（ yì zuò “ tóng ”）、“ shù ”、“ xī ”（ yī zhǒng nǚ nú ） děng 。 dà yuē zài zhàn guó wǎn qī ， chū xiàn liǎo “ pú qiè ”、“ nú qiè ” děng yǔ “ chén qiè ” tóng yì de míng chēng 。 hàn dài ，“ nú bì ” qǔ dài “ chén qiè ” ér chéng wéi nú lì de tōng chēng 。 suī rán “ nú ” hé “ lì ” zhè liǎng zhǒng nú lì míng chēng zài xiān qín shí dài dōuyǐ cún zài ，“ nú lì ” yī cí què shì zài hàn dài zhī hòu de zhù zuò lǐ cái chū xiàn de 。
nú lì de lái yuán jī běn shàng lái zì xià liè sì zhǒng rén ：
zhàn fú 、 bèi lüè qǔ zhě 、 bèi zhēng fú zhě 。 tè bié shì shāng hé xī zhōu de nú lì ， dà gài jué dà duō shù dōulái zì zhè xiē rén 。 cóng yīn xū jiá gǔ wén hé xī zhōu tóng qì míng wén kě yǐ kàn chū ， wú lùn shì shāng 、 zhōu wáng cháo huò shì qí dí duì de fāng guó 、 bù luò ， dū lì zhēng zài jūn shì xíng dòng zhōng qín huò zhàn fú bìng lüè qǔ duì fāng rén kǒu 。 shāng dài guì zú huò dé de dà liàng fú lǔ , rú qiāng rén 、 yí rén děng , yī bù fēn yòng zuò rén xùn rén jì ， yī bù fēn zé lún wéi nú lì 。 xī zhōu shí qī ， shā rén jì sì de xiàn xiàng dà dà jiǎn shǎo ， fú lǔ yòng zuò nú lì de bǐ lì dà fú dù shàng shēng 。 zài xī zhōu qián qī de xiǎo yú dǐng míng wén suǒ jì de zhēng fá mǒu gè fāng guó de zhàn zhēng zhōng ， zhōu rén zhǎn huò liǎo sān qiān bā bǎi duō gè shǒu jí ， hái fú huò wàn sān qiān bā shí yī rén 。《 zuǒzhuàn 》 zhōng guān yú chūn qiū shí qī fú lǔ de jìzǎi hěn duō 。 zhàn guó shí zhàn bài guó de qīng zhuàng nián dà pī zhàn sǐ ，《 yùliáozǐ · wǔ yì 》 jiù zhǐ zé yòng bīng gōng rén zhě “ shā rén zhī fù xiōng ， lì rén zhī huò cái ， chén qiè rén zhī zǐ nǚ ”。 shí rén yì cháng bǎ nú lì chēng wéi “ lǔ ”。 bù guò zài zhàn guó shí qī , qí tā lái yuán de nú lì jí jù zēng jiā ， fú lǔ zuò wéi nú lì lái yuán de zhòng yào xìng bù rú guò qù tū chū 。
zhēng fú zhě duì bèi zhēng fú de guó jiā huò bù luò de chǔlǐ fāng fǎ bǐ jiào fù zá 。 cóng xī zhōu chūn qiū shí dài shǐ liào kàn ， tǒng zhì zhě wǎng wǎng shǐ bèi zhēng fú zhě zhōng yuán lái yòu shè yù děng zuò zhàn jì shù de rén chōng dāng zài jūn shì shàng wèitā men fú yì de “ chén ”、“ pú ”， shǐ yuán lái cóng shì nóng yè láo dòng de rén chéng wéi wèitā men gēngzhòng tǔ dì de “ yōng ”； tóng shí bù jǐn yǔn xǔ zhè zhǒng chén 、 pú huò yōng yòu jiā tíng ， ér qiě hái ràng tā men dà pī jù jū zài yī qǐ 。 tā men jiū jìng shì fǒu yīnggāi kàn zuò nú lì ， shàng yòu dài tǎo lùn 。
zuì rén jí qí jiā shǔ 。 shāng yǐ lái , jiù yòu bǎ yī bù fēn zuì fàn （ tōng cháng shì suǒ fàn zhī zuì jì bù qīng dàn yòu bù gòu chǔsǐ xíng de rén ） yǐ jí fàn sǐ zuì hé qí tā jiào zhòng zhī zuì zhě de jiā shǔ fá wéi guān nú de zhì dù 。 xī zhōu zuì fàn jiā shǔ méi wéi guān nú zhě （ huò wèi zhǐ dào zéi fá wéi guān nú de ）， nán zǐ chéng wéi sī lì suǒ zhǎng guǎn de zuì lì ， nǚ zǐ cóng shì chōng mǐ děng láo dòng 。 zhàn guó shí ， gè guó dōuyòu dà liàng yīn fàn zuì 'ér shòu xíng （ rú qù xū bìn de nài xíng ， qù fā de kūn xíng yǐ jí jīng 、 yì 、 yuè 、 gōng děng ròu xíng ） bìng bèi fá wéi gōng jiā fú yì de xíng tú rú qín guó de xíng tú yòu lì chén 、 lì qiè 、 guǐ xīn 、 bái càn 、 chéng dàn 、 chōng děng míng mù 。 guò qù yī bān rèn wéi xíng tú fú yì dōuyòu qī xiàn ， yīn cǐ yòu xiē rén huái yí shì fǒu néng bǎ tā men kàn zuò guān nú 。 jù jìn lái yòu xiē xué zhě de yán jiū ， lì chén qiè děng xíng tú zài hàn wén dì shí shī zuì rén “ yòu nián 'ér miǎn ” zhī zhì qián ， shì wú xiàn qī fú yì de （ dàn qín lǜ tí dào de “ gèng lì qiè ”， kě néng zhǐ yǐ yī bù fēn shí jiān wéi gōng jiā fú yì ， qíng kuàng bǐ jiào tè shū ）。 wú qī xiàn de xíng tú wú yí yīnggāi kàn zuò guó jiā de nú lì 。 dàn chūn qiū yǐ qián de zuì nú , yóu yú yuán lái shēnfèn yǐ jí chéng wéi zuì nú hòu de gōng zuò de bù tóng ， jù tǐ qíng kuàng kě yǐ yòu hěn dà chā bié 。 lì rú chūn qiū shí yòu xiē guì zú yīn yòu zuì 'ér “ jiàng zài zào lì ” , tā men yī bān dōuyòu zì jǐ de jiā tíng hé shì shǒu de zhí wù ， dì wèi jìn yú dī jí de lì ， shì fǒu yīnggāi kàn zuò nú lì ， yě shì yòu tǎo lùn yú dì de 。
bèi jiāzhǎng chū mài de qī 'ér jí zì mài wéi nú zhě 。 zì zhàn guó shǐ , pín mín huò qí tā pò chǎn zhě chū mài qī zǐ 、 ér nǚ wéi nú de xiàn xiàng dà liàng chū xiàn 。 yòu shí tā men cǎi qǔ zhuì de fāng shì ， jí yǐ qī 'ér zuò wéi zhài wù dǐ yā ， guò qī bù néng cháng zhài jiù bèi zhài zhù méi wéi nú lì 。 zuò wéi dǐ yā de zhuì zǐ rú bèi zhài zhù jiā zhāo wéi nǚ xù ， jiù chéng wéi zhuì xù 。 zhàn guó shí zhuì xù de dì wèi jí dī ， gēn nú lì xiāng sì 。 zì mài wéi nú de xiàn xiàng zài zhàn guó shí qī yě yǐ cún zài 。 shàng shù nú lì ， jī běn shàng kě yǐ kàn zuò zhài wù nú lì 。
nú lì de zǐ nǚ 。 nú lì de zǐ nǚ zài yī bān qíng kuàng xià réng shì nú lì ， jí 《 hàn shū · chén shèng chuán 》 suǒ wèi “ rén nú chǎn zǐ ”。
cǐ wài ， qiáng yì 、 yòu guǎi yǐ zhì lüè mài rén wéi nú děng xiàn xiàng yě shì cún zài de 。
nú lì de zhuǎn yí qí fāng shì zhù yào wéi ：
zèng cì 。 chūn qiū yǐ qián n.: bond, bondage, bondman, bondsman, chattel, helot, helotry, mameluke, serf, servant, servility, slave, vassal, person who is the property of another and is forced to work for him vt.: enfranchise n. esclave nú lì jiē jí rén wù lì shǐ rén wù lì shǐ zhí mín bǎi kē cí diǎn nú lì shè huì yuán shǐ shè huì jiāzhǎng jiā tíng zhì dù gé mìng zhàn zhēng qǐ yì nǚ xìng zhí yè shè huì jiē céng kǎo gǔ wén wù táo sù bǎi kē dà quán shì yì wén huà míng cí shè huì xué shè huì shēn fèn dào dé shè huì xíng tài wù lǐ bǎi kē gèng duō jiēguǒ ...
nú lì zhù nú lì zhì nú lì rén nǚ nú lì nú lì bīng nú lì xìng nú lì de nú lì yǐ