|
gōng sūn lóng Gongsun Long (~qián320) |
chūn qiū、 zhàn guó shí qī de sī xiǎng jiā。 gōng sūn lóng ， xiāng chuán zì zǐ bǐng， zhào guó rén（ jīn hán dān）， huó dòng nián dài yuē zài gōng yuán qián 320 nián zhì qián 250 nián jiān。 tā de shēng píng shì jì yǐ jīng wú cóng xiáng zhī。
gōng sūn lóng ， zhōng guó zhàn guó shí qī zhé xué jiā。 míng jiā lí jiān bái pài de dài biǎo rén wù。 zhàn guó mò nián zhào guó rén。 néng yán shàn biàn， céng wéi píng yuán jūn mén kè。 tā tí chū liǎo “ lí jiān bái ”、“ bái mǎ fēi mǎ” děng mìng tí， rèn wéi duì yú“ jiān bái shí”，“ shì bù dé qí suǒ jiān 'ér dé qí suǒ bái zhě， wú jiān yě”；“ fǔ bù dé qí suǒ bái 'ér dé qí suǒ jiān zhě， wú bái yě”， qiáng diào shì jué yǔ chù jué de chā yì gù“ jiān bái shí 'èr”。 yòu fēn xī yī bān yǔ gè bié de guān xì， qiáng diào“ bái mǎ”（ gè bié） yǔ“ mǎ”（ yī bān） de qū bié， dé chū“ bái mǎ fēi mǎ” de jié lùn。 gōng sūn lóng hái tí chū“ wéi hū qí bǐ cǐ” de zhèng míng lǐ lùn， qiáng diào“ míng” bì xū yòu què dìng xìng， cǐ míng zhuān zhǐ cǐ shí， bǐ míng zhuān zhǐ bǐ shí。 tā hái jiù gài niàn de fēn lèi jìn xíng liǎo chū bù tàn tǎo， tí chū liǎo yī xiē yòu guān gài niàn yì tóng guān xì de zhòng yào jiàn jiě。 gōng sūn lóng de guān diǎn kuā dà liǎo shì wù hé gài niàn de chā bié xìng， fǒu dìng liǎo shì wù hé gài niàn de tóng yī xìng， dàn tā bìng fēi tōng cháng yì yì shàng de guǐ biàn jiā， qí xǔ duō guān diǎn jù yòu kāi chuàng xìng， tuī dòng liǎo zhōng guó gǔ dài luó ji sī xiǎng de fā zhǎn。《 hàn shū · yì wén zhì》 zài gōng sūn lóng zhù《 gōng sūn lóng zǐ》 shì yán jiū gōng sūn lóng sī xiǎng de zhù yào zī liào。
rén wù shēng píng
tā kě néng jiào cháng shí jiànzuò píng yuán jūn de mén kè。《 shǐ jì · píng yuán jūn yú qīng lièzhuàn》 shuō，“ píng yuán jūn hòu dài gōng sūn lóng ”。 yuē yú gōng yuán qián 248 nián zhì qián 279 nián jiān， gōng sūn lóng céng cóng zhào guó dài lǐng dì zǐ dào yàn guó，《 lǚ shì chūn qiū · yìng yán》 zài， shì wéi liǎo shuō yàn zhāo wáng yǐ“ yǎn bīng”。 yàn wáng suī rán biǎo shì tóng yì， gōng sūn lóng què dāng miàn duì yàn wáng shuō， dāng chū dà wáng zhāo nà yù pò qí、 néng pò qí de“ tiān xià zhī shì” dào yàn guó lái， hòu lái zhōng yú pò qí。 mù qián“ zhū hóu zhī shì zài dà wáng zhī běn cháo zhě， jìn shàn yòng bīng zhě”， suǒ yǐ wǒ rèn wéi dà wáng bù huì yǎn bīng， yàn zhāo wáng wú yán yìng dá。 gōng sūn lóng yòu céng yóu wèi， yǔ gōng zǐ móu lùn xué。 zài zhào guó，《 lǚ shì chūn qiū · shěn yìng lǎn》 zài， gōng sūn lóng céng yǔ zhào huì wén wáng lùn yǎn bīng。 zhào wáng wèn gōng sūn lóng shuō：“ guǎ rén shì yǎn bīng shí yú nián yǐ， ér bù chéng， bīng bù kě yǎn hū？” gōng sūn lóng huí dá shuō：“ zhào guó de lìn、 lí shí liǎng dì bèi qín qīn zhàn， wáng jiù chuān shàng sàng guó de fú zhuāng， gǎo sù bù zǒng； dōng gōng qí dé chéng， ér wáng jiā shàn zhì jiǔ， yǐ shì qìng zhù。 zhè zěn néng huì yǎn bīng？”《 lǚ shì chūn qiū · yín cí》 shuō： qín guó gēn zhào guó dìng lì méng yuē：“ qín zhī suǒ yù wéi， zhào zhù zhī； zhào zhī suǒ yù wéi， qín zhù zhī。” guò liǎo bù jiǔ。 qín xīng bīng gōng wèi， zhào yù jiù wèi。 qín wáng shǐ rén zé bèi zhào huì wén wáng bù zūn shǒu méng yuē。 zhào wáng jiāng zhè jiàn shì gào sù píng yuán jūn。 gōng sūn lóng gěi píng yuán jūn chū zhù yì shuō， zhào kě yǐ pài qiǎn shǐ zhě qù zé bèi qín wáng shuō， qín bù bāng zhù zhào guó jiù wèi， yě shì wéi bèi méng yuē。 zhào xiào chéng wáng jiǔ nián（ gōng yuán qián 257 nián）， qín bīng gōng zhào， píng yuán jūn shǐ rén xiàng wèi guó qiú jiù。 xìn líng jūn shuài bīng jiù zhào， hán dān dé yǐ bǎo cún。 zhào guó de yú qīng yù yǐ xìn líng jūn zhī cún hán dān wéi píng yuán jūn qǐng qiú zēng jiā fēng dì。 gōng sūn lóng tīng shuō zhè jiàn shì， quàn zǔ píng yuán jūn shuō：“ jūn wú fù jūn shā jiāng zhī gōng， ér fēng yǐ dōng wǔ chéng。 zhào guó háo jié zhī shì， duō zài jūn zhī yòu， ér jūn wéixiàng guó zhě yǐ qīn gù。 fū jūn fēng yǐ dōng wǔ chéng， bù ràng wú gōng， pèi zhào guó xiāng yìn， bù cí wú néng， yī jiě guó huàn， yù qiú yì dì， shì qīn qī shòu fēng， ér guó rén jì gōng yě。 wéi jūn jì zhě， bù rú wù shòu biàn。” píng yuán jūn jiē shòu liǎo gōng sūn lóng de yì jiàn， méi yòu jiē shòu fēng dì。 gōng sūn lóng shàn yú biàn lùn。《 gōng sūn lóng zǐ · jì fǔ》 shuō， gōng sūn lóng yǔ kǒng chuān zài píng yuán jūn jiā xiāng huì， tán biàn gōng sūn lóng de“ bái mǎ fēi mǎ”。 wǎn nián， qí shǐ zōu yǎn guò zhào， píng yuán jūn shǐ yǔ gōng sūn lóng lùn“ bái mǎ fēi mǎ” zhī shuō。 gōng sūn lóng yóu shì suì qū， hòu bù zhī suǒ zhōng。 gōng sūn lóng de zhù yào sī xiǎng， bǎo cún zài《 gōng sūn lóng zǐ》 yī shū zhōng。《 hàn shū · yì wén zhì》 míng jiā yòu《 gōng sūn lóng zǐ》 shí sì piān。 jīn cún liù piān。《 jì fǔ》， shì hòu rén huì jí gōng sūn lóng de shēng píng yán xíng xiě chéng de zhuànlüè。 qí yú wǔ piān shì：《 bái mǎ lùn》、《 zhǐ wù lùn》、《 tōng biàn lùn》、《 jiān bái lùn》、《 míng shí lùn》， qí zhōng yǐ《 bái mǎ lùn》 zuì zhù míng。
gōng sūn bái mǎ
zhàn guó shí qī， chū xiàn liǎo zhū zǐ bǎi jiā， hù xiāng zhēng míng。 zhào guó píng yuán jūn mén kè gōng sūn lóng yīn qí《 bái mǎ lùn》 wèn shì， ér yī jǔ chéng míng。
dāng shí zhào guó yī chěng de mǎ pǐ liú xíng liè xìng chuán rǎn bìng， dǎo zhì dà dǎ qiāng mǎ sǐ wáng。 qín guó zhàn mǎ hěn duō， wèile yán fáng zhè zhǒng wēn yì chuán rù qín guó， qín jiù zài hán gǔ guān kǒu tiē chū gào shì：“ fán zhào guó de mǎ bù néng rù guān。”
zhè tiān， gōng sūn lóng qí zhe bái mǎ lái dào hán gǔ guān qián。 guān lì shuō：“ nǐ rén kě rù guān， dàn mǎ bù néng rù guān。” gōng sūn lóng biàn dào：“ bái mǎ fēi mǎ， zěn me bù kě yǐ guò guān ní？” guān lì shuō：“ bái mǎ shì mǎ”。 gōng sūn lóng jiǎng：“ wǒ gōng sūn lóng shì lóng má？” guān lì lèng liǎo lèng， dàn réng jiān chí shuō：“ àn guī dìng bù guǎn shì bái mǎ hēi mǎ， zhǐ yào shì zhào guó de mǎ， dōubù néng rù guān。” gōng sūn lóng cháng yǐ xióng biàn míng tǔ zì jū， tā wěi dāo dào lái：“ ‘ mǎ ’ shì zhǐ míng chēng 'ér zhù，‘ bái’ shì zhǐ yán sè 'ér yán， míng chēng hé yán sè bù shì yī gè gài niàn。”‘ bái mǎ’ zhè gè gài niàn， fēn kāi lái jiù shì‘ bái’ hé‘ mǎ’ huò‘ mǎ’ hé‘ bái’， zhè yě shì liǎng gè bù tóng de gài niàn。
pì rú shuō yào mǎ， gěi huáng mǎ、 hēi mǎ zhě kě yǐ， dàn shì rú guǒ yào bái mǎ， gěi hēi mǎ、 gěi huáng mǎ jiù bù kě yǐ， zhè zhèng míng，‘ bái mǎ’ hé‘ mǎ’ bù shì yī huí shì bā！ suǒ yǐ shuō bái mǎ jiù bù shì mǎ。”
guān lì yuè tīng yuè máng rán， bèi gōng sūn lóng zhè yī tōng gāo tán kuò lùn jiǎo dé yūntóu zhuànxiàng， rú zhuì yún lǐ wù zhōng， bù zhī gāi rú hé duì dá， wú nài zhǐ hǎo ràng gōng sūn lóng hé bái mǎdōu guò guān qù liǎo。
zhé xué sī xiǎng
gōng sūn lóng bù xiàng huì shī nà yàng qiáng diào“ shí” shì xiāng duì de、 biàn huà de， ér qiáng diào“ míng” shì jué duì de、 bù biàn de。 tā yóu cǐ dé dào yǔ bólātú de lǐ niàn huò gòng xiāng xiāng tóng de gài niàn， bólātú de lǐ niàn huò gòng xiāng zài xī fāng zhé xué shì jí zhù míng de。
tā de zhù zuò《 gōng sūn lóng zǐ》， yòu yī piān《 bái mǎ lùn》。 qí zhù yào mìng tí shì“ bái mǎ fēi mǎ”。 gōng sūn lóng tōng guò sān diǎn lùn zhèng， lì qiú zhèng míng zhè gè mìng tí。 dì yī diǎn shì：“ mǎ zhě。 suǒ yǐ mìng xíng yě； bái zhě， suǒ yǐ mìng sè yě。 mìng sè zhě fēi mìng xíng yě。 gù yuē： bái mǎ fēi mǎ。” ruò yòng xī fāng luó ji xué shù yǔ， dà jiā kě yǐ shuō， zhè yī diǎn shì qiáng diào，“ mǎ”、“ bái”、“ bái mǎ” de nèi hán de bù tóng。“ mǎ” de nèi hán shì yī zhǒng dòng wù，“ bái” de nèi hán shì yī zhǒng yán sè，“ bái mǎ” de nèi hán shì yī zhǒng dòng wù jiā yī zhǒng yán sè。 sān zhě nèi hán gè bù xiāng tóng， suǒ yǐ bái mǎ fēi mǎ。
dì 'èr diǎn shì：“ qiú mǎ， huáng hēi mǎ jiē kě zhì。 qiú bái mǎ， huáng hēi mǎ bù kě zhì。 …… gù huáng hēi mǎ yī yě， ér kě yǐ yìng yòu mǎ， ér bù kě yǐ yīngyǒu bái mǎ， shì bái mǎ zhī fēi mǎ shěn yǐ”。“ mǎ zhě， wú qù qǔ yú sè， gù huáng hēi jiē suǒ yǐ yìng。 bái mǎ zhě yòu qù qǔ yú sè， huáng hēi mǎ jiē suǒ yǐ sè qù， gù wéi bái mǎ dú kě yǐ yìng 'ěr。 wú qù zhě， fēi yòu qù yě。 gù yuē： bái mǎ fēi mǎ”。 ruò yòng xī fāng luó ji xué shù yǔ， wǒ men kě yǐ shuō， zhè yī diǎn shì qiáng diào，“ mǎ”、“ bái mǎ” de wài yán de bù tóng。“ mǎ” de wài yán bāo kuò yī qiē mǎ， bù guǎn qí yán sè de qū bié。“ bái mǎ” de wài yán zhǐ bāo kuò bái mǎ， yòu xiāng yìng de yán sè qū bié。 yóu yú“ mǎ” yǔ“ bái mǎ” wài yán bù tóng， suǒ yǐ bái mǎ fēi mǎ。
dì sān diǎn shì：“ mǎ gù yòu sè， gù yòu bái mǎ。 shǐ mǎ wú sè， yòu mǎ rú jǐ 'ěr。 ān qǔ bái mǎ？ gù bái zhě， fēi mǎ yě。 bái mǎ zhě， mǎ yǔ bái yě， bái yǔ mǎ yě。 gù yuē： bái mǎ fēi mǎ yě。” zhè yī diǎn sì hū shì qiáng diào，“ mǎ” zhè gè gòng xiāng yǔ“ bái mǎ” zhè gè gòng xiāng de bù tóng。 mǎ de gòng xiāng， shì yī qiē mǎ de běn zhì shǔ xìng。 tā bù bāo hán yán sè， jǐn zhǐ shì“ mǎ zuò wéi mǎ”。 zhè yàng de“ mǎ” de gòng xìng yǔ“ bái mǎ” de gòng xìng bù tóng。 yě jiù shì shuō， mǎ zuò wéi mǎ yǔ bái mǎ zuò wéi bái mǎ bù tóng。 suǒ yǐ bái mǎ fēi mǎ。
chú liǎo mǎ zuò wéi mǎ， yòu hái yòu bái zuò wéi bái， jí bái de gòng xiāng。《 bái mǎ lùn》 zhōng shuō：“ bái zhě bù dìng suǒ bái， wàng zhī 'ér kě yě。 bái mǎ zhě yán bái。 dìng suǒ bái yě。 dìng suǒ bái zhě， fēi bái yě。” dìng suǒ bái， jiù shì jù tǐ de bái sè， jiàn yú gè zhǒng shí jì de bái sè wù tǐ。 jiàn yú gè zhǒng shí jì bái sè wù tǐ de bái sè， shì zhè xiē wù tǐ suǒ dìng de。 dàn shì“ bái” de gòng xiāng， zé bù shì rèn hé shí jì de bái sè wù tǐ suǒ dìng。 tā shì wèi dìng de bái de gòng xìng。《 gōng sūn lóng zǐ》 lìng yòu yī piān《 jiān bái lùn》。 qí zhù yào mìng tí shì“ lí jiān bái”。 gōng sūn lóng de zhèng míng yòu liǎng gè bù fēn。 dì yī bù fēn shì， jiǎ shè yòu jiān 'ér bái de shí， tā shè wèn shuō：“ jiān、 bái、 shí： sān， kě hū？ yuē： bù kě。 yuē： èr， kě hū？ yuē： kě。 yuē： hé zāi？ yuē： wú jiān dé bái， qí jǔ yě 'èr； wú bái dé jiān， qí jǔ yě 'èr”。“ shì bù dé qí suǒ jiān 'ér dé qí suǒ bái zhě， wú jiān yě。 fǔ bù dé qí suǒ bái 'ér dé qí suǒ jiān， dé qí jiān yě， wú bái yě。” zhè duàn duì huà shì cóng zhī shí lùn fāng miàn zhèng míng jiān、 bái shì bǐ cǐ fēn lí de。 yòu yī jiān bái shí， yòng yǎn kàn， zé zhǐ“ dé qí suǒ bái”， zhǐ dé yī bái shí； yòng shǒu mō， zé zhǐ“ dé qí suǒ jiān”， zhǐ dé yī jiān shí。 gǎn jué bái shí bù néng gǎn jué jiān， gǎn jué jiān shí bù néng gǎn jué bái。 suǒ yǐ， cóng zhī shí lùn fāng miàn shuō， zhǐ yòu“ bái shí” huò“ jiān shí”， méi yòu“ jiān bái shí”。 zhè jiù shì“ wú jiān dé bái， qí jǔ yě 'èr； wú bái dé jiān， qí jǔ yě 'èr” de yì sī。
gōng sūn lóng de dì 'èr bù fēn biàn lùn shì xíng shàng xué de biàn lùn。 qí jī běn sī xiǎng shì， jiān、 bái 'èr zhě zuò wéi gòng xiāng， shì bù dìng suǒ jiān de jiān， bù dìng suǒ bái de bái。 jiān、 bái zuò wéi gòng xiāng biǎo xiàn zài yī qiē jiān wù、 yī qiē bái wù zhī zhōng。 dāng rán， jí shǐ shí jì shì jiè zhōng wán quán méi yòu jiān wù、 bái wù。 ér jiān hái shì jiān， bái hái shì bái。 zhè yàng de jiān、 bái， zuò wéi gòng xìng， wán quán dú lì yú jiān bái shí yǐ jí yī qiē jiān bái wù de cún zài。 jiān、 bái shì dú lì de gòng xiāng， zhè shì yòu shì shí biǎo míng de。 zhè gè shì shí shì shí jì shì jiè zhōng yòu xiē wù jiān 'ér bù bái， lìng yòu xiē wù bái 'ér bù jiān。 suǒ yǐ jiān、 bái xiǎn rán shì bǐ cǐ fēn lí de。
gōng sūn lóng yǐ zhè xiē zhī shí lùn de、 xíng shàng xué de biàn lùn， què lì liǎo tā de mìng tí： jiān、 bái fēn lí。 zài zhōng guó gǔ dài zhè shì gè zhù míng mìng tí， yǐ“ lí jiān bái zhī biàn” wén míng yú shì。《 gōng sūn lóng zǐ》 hái yòu yī piān《 zhǐ wù lùn》。 gōng sūn lóng yǐ“ wù” biǎo shì jù tǐ de gè bié de wù。 yǐ“ zhǐ” biǎo shì chōu xiàng de gòng xiāng。“ zhǐ” zì de yì yì， yòu míng cí de yì yì， jiù shì“ shǒu zhǐ tóu”； yòu dòng cí de yì yì， jiù shì“ zhǐ míng”。 gōng sūn lóng wèishénme yǐ“ zhǐ” biǎo shì gòng xiāng， zhèng shì jiān yòng zhè liǎng zhǒng yì yì。 yī gè pǔ tōng míng cí， yòng míng jiā shù yǔ shuō： jiù shì“ míng”。 yǐ mǒu lèi jù tǐ shì wù wéi wài yán。 yǐ cǐ lèi shì wù gòng yòu de shǔ xìng wéi nèi hán， yī gè chōu xiàng míng cí zé bù rán， zhǐ biǎo shì shǔ xìng huò gòng xiāng。 yóu yú hàn yǔ bù shì qū zhé yǔ。 suǒ yǐ yī gè pǔ tōng míng cí hé yī gè chōu xiàng míng cí zài xíng shì shàng méi yòu qū bié。 zhè yàng yī lái。 zài hàn yǔ lǐ， xī fāng rén jiào zuò pǔ tōng míng cí de， yě kě yǐ biǎo shì gòng xiāng。 hái yòu， hàn yǔ yě méi yòu guàncí。 suǒ yǐ yī gè“ mǎ” zì， jì biǎo shì yī bān de mǎ， yòu biǎo shì gè bié de mǎ； jì biǎo shì mǒu pǐ mǎ， yòu biǎo shì zhè pǐ mǎ。 dàn shì zǎi xì kàn lái，“ mǎ” zì jī běn shàng shì zhǐ yī bān gài niàn， jí gòng xiāng， ér mǒu pǐ mǎ、 zhè pǐ mǎ zé bù guò shì zhè gè yī bān gài niàn de gè bié huà yìng yòng。 yóu cǐ kě yǐ shuō， zài hàn yǔ lǐ， yī gè gòng xiāng jiù shì yī gè míng suǒ“ zhǐ” de dōng xī。 gōng sūn lóng bǎ gòng xiāng jiào zuò“ zhǐ”， jiù shì zhè gè yuán gù。
gōng sūn lóng yǐ“ zhǐ” biǎo shì gòng xiāng， lìng yòu yī gè yuán gù， jiù shì“ zhǐ” zì yǔ“ zhǐ” zì xiāng tōng，“ zhǐ” zì yòu xiāng dāng yú“ guān niàn”、“ gài niàn” de yì sī。 yóu yú zhè gè yuán gù， gōng sūn lóng jiǎng dào“ zhǐ” de shí hòu， tā de yì yì shí jì shàng shì“ guān niàn” huò“ gài niàn”。 bù guò cóng yǐ shàng tā de biàn lùn kàn lái， tā suǒ shuō de“ guān niàn” bù shì bā kè lāi、 xiū mó zhé xué suǒ shuō de zhù guān de guān niàn， ér shì bólātú zhé xué zhōng suǒ shuō de kè guān de guān niàn， tā shì gòng xiāng。《 zhuāng zǐ》 de《 tiān xià》 piān hái zài yòu“ tiān xià zhī biàn zhě” de biàn lùn 'èr shí yī shì， ér méi yòu què zhǐ gè xì hé rén。 dàn shì hěn míng xiǎn， yī xiē shì gēn jù huì shī de sī xiǎng， lìng yī xiē shì gēn jù gōng sūn lóng de sī xiǎng， dōukě yǐ xiāng yìng dì jiā yǐ jiě shì。 xí guàn shàng shuō tā mendōu shì bèi lùn， zhǐ yào lǐ jiě liǎo huì shī、 gōng sūn lóng de jī běn sī xiǎng， tā men yě jiù bù chéng qí wéi bèi lùn liǎo。 |
|
gōng sūn lóng （ qián 320 nián － qián 250 nián）， chuán shuō zì zǐ bǐng， zhōng guó zhàn guó shí qī zhào guó rén， céng jīng zuò guò píng yuán jūn de mén kè， míng jiā de dài biǎo rén wù， qí zhù yào zhù zuò wéi《 gōng sūn lóng zǐ》， xī hàn shí gòng yòu 14 piān， táng dài shí fēn wéi sān juàn， běi sòng shí yí shī liǎo 8 piān， dào mù qián zhǐ cán liú 6 piān， gòng yī juàn。 qí zhōng zuì zhòng yào de 2 piān shì《 bái mǎ lùn》 hé《 jiān bái lùn》， tí chū liǎo“ bái mǎ fēi mǎ” hé“ lí jiān bái” děng lùn diǎn， shì“ lí jiān bái” xué pài de zhù yào dài biǎo。 shì zhù míng de guǐ biàn xué dài biǎo zhù zuò， tí chū liǎo luó ji xué zhōng de“ gè bié” hé“ yī bān” zhī jiān de xiāng hù guān xì， dàn bǎ tā men zhī jiān de qū bié kuā dà， gē duàn 'èr zhě de lián xì， shì yī zhǒng xíng 'ér shàng xué de sī xiǎng tǐ xì。 yǔ tā qí míng de shì lìng yī míng jiā huì shī。
jù《 shǐ jì · zhòng ní dì zǐ lièzhuàn》 jìzǎi， lìng yòu kǒng zǐ de dì zǐ zhī yī， yě jiào gōng sūn lóng ， zì zǐ shí， bǐ kǒng zǐ xiǎo wǔ shí sān suì。 |
|
| tā kě néng jiào cháng shí jiànzuò píng yuán jūn de mén kè。《 shǐ jì · píng yuán jūn yú qīng lièzhuàn》 shuō，“ píng yuán jūn hòu dài gōng sūn lóng ”。 yuē yú gōng yuán qián 279 nián zhì qián 248 nián jiān， gōng sūn lóng céng cóng zhào guó dài lǐng dì zǐ dào yàn guó，《 lǚ shì chūn qiū · yìng yán》 zài， shì wéi liǎo shuō yàn zhāo wáng yǐ“ yǎn bīng”。 yàn wáng suī rán biǎo shì tóng yì， gōng sūn lóng què dāng miàn duì yàn wáng shuō， dāng chū dà wáng zhāo nà yù pò qí、 néng pò qí de“ tiān xià zhī shì” dào yàn guó lái， hòu lái zhōng yú pò qí。 mù qián“ zhū hóu zhī shì zài dà wáng zhī běn cháo zhě， jìn shàn yòng bīng zhě”， suǒ yǐ wǒ rèn wéi dà wáng bù huì yǎn bīng， yàn zhāo wáng wú yán yìng dá。 gōng sūn lóng yòu céng yóu wèi， yǔ gōng zǐ móu lùn xué。 zài zhào guó，《 lǚ shì chūn qiū · shěn yìng lǎn》 zài， gōng sūn lóng céng yǔ zhào huì wén wáng lùn yǎn bīng。 zhào wáng wèn gōng sūn lóng shuō：“ guǎ rén shì yǎn bīng shí yú nián yǐ， ér bù chéng， bīng bù kě yǎn hū？” gōng sūn lóng huí dá shuō：“ zhào guó de lìn、 lí shí liǎng dì bèi qín qīn zhàn， wáng jiù chuān shàng sàng guó de fú zhuāng， gǎo sù bù zǒng； dōng gōng qí dé chéng， ér wáng jiā shàn zhì jiǔ， yǐ shì qìng zhù。 zhè zěn néng huì yǎn bīng？”《 lǚ shì chūn qiū · yín cí》 shuō： qín guó gēn zhào guó dìng lì méng yuē：“ qín zhī suǒ yù wéi， zhào zhù zhī； zhào zhī suǒ yù wéi， qín zhù zhī。” guò liǎo bù jiǔ。 qín xīng bīng gōng wèi， zhào yù jiù wèi。 qín wáng shǐ rén zé bèi zhào huì wén wáng bù zūn shǒu méng yuē。 zhào wáng jiāng zhè jiàn shì gào sù píng yuán jūn。 gōng sūn lóng gěi píng yuán jūn chū zhù yì shuō， zhào kě yǐ pài qiǎn shǐ zhě qù zé bèi qín wáng shuō， qín bù bāng zhù zhào guó jiù wèi， yě shì wéi bèi méng yuē。 zhào xiào chéng wáng jiǔ nián（ gōng yuán qián 257 nián）， qín bīng gōng zhào， píng yuán jūn shǐ rén xiàng wèi guó qiú jiù。 xìn líng jūn shuài bīng jiù zhào， hán dān dé yǐ bǎo cún。 zhào guó de yú qīng yù yǐ xìn líng jūn zhī cún hán dān wéi píng yuán jūn qǐng qiú zēng jiā fēng dì。 gōng sūn lóng tīng shuō zhè jiàn shì， quàn zǔ píng yuán jūn shuō：“ jūn wú fù jūn shā jiāng zhī gōng， ér fēng yǐ dōng wǔ chéng。 zhào guó háo jié zhī shì， duō zài jūn zhī yòu， ér jūn wéixiàng guó zhě yǐ qīn gù。 fū jūn fēng yǐ dōng wǔ chéng， bù ràng wú gōng， pèi zhào guó xiāng yìn， bù cí wú néng， yī jiě guó huàn， yù qiú yì dì， shì qīn qī shòu fēng， ér guó rén jì gōng yě。 wéi jūn jì zhě， bù rú wù shòu biàn。” píng yuán jūn jiē shòu liǎo gōng sūn lóng de yì jiàn， méi yòu jiē shòu fēng dì。 gōng sūn lóng shàn yú biàn lùn。《 gōng sūn lóng zǐ · jì fǔ》 shuō， gōng sūn lóng yǔ kǒng chuān zài píng yuán jūn jiā xiāng huì， tán biàn gōng sūn lóng de“ bái mǎ fēi mǎ”。 wǎn nián， qí shǐ zōu yǎn guò zhào， píng yuán jūn shǐ yǔ gōng sūn lóng lùn“ bái mǎ fēi mǎ” zhī shuō。 gōng sūn lóng yóu shì suì qū， hòu bù zhī suǒ zhōng。 gōng sūn lóng de zhù yào sī xiǎng， bǎo cún zài《 gōng sūn lóng zǐ》 yī shū zhōng。《 hàn shū · yì wén zhì》 míng jiā yòu《 gōng sūn lóng zǐ》 shí sì piān。 jīn cún liù piān。《 jì fǔ》， shì hòu rén huì jí gōng sūn lóng de shēng píng yán xíng xiě chéng de zhuànlüè。 qí yú wǔ piān shì：《 bái mǎ lùn》、《 zhǐ wù lùn》、《 tōng biàn lùn》、《 jiān bái lùn》、《 míng shí lùn》， qí zhōng yǐ《 bái mǎ lùn》 zuì zhù míng。 |
|
zhàn guó shí qī， chū xiàn liǎo zhū zǐ bǎi jiā， hù xiāng zhēng míng。 zhào guó píng yuán jūn mén kè gōng sūn lóng yīn qí《 bái mǎ lùn》 wèn shì， ér yī jǔ chéng míng。
dāng shí zhào guó yī chěng de mǎ pǐ liú xíng liè xìng chuán rǎn bìng， dǎo zhì dà dǎ qiāng mǎ sǐ wáng。 qín guó zhàn mǎ hěn duō， wèile yán fáng zhè zhǒng wēn yì chuán rù qín guó， qín jiù zài hán gǔ guān kǒu tiē chū gào shì：“ fán zhào guó de mǎ bù néng rù guān。”
zhè tiān， gōng sūn lóng qí zhe bái mǎ lái dào hán gǔ guān qián。 guān lì shuō：“ nǐ rén kě rù guān， dàn mǎ bù néng rù guān。” gōng sūn lóng biàn dào：“ bái mǎ fēi mǎ， zěn me bù kě yǐ guò guān ní？” guān lì shuō：“ bái mǎ shì mǎ”。 gōng sūn lóng jiǎng：“ wǒ gōng sūn lóng shì lóng má？” guān lì lèng liǎo lèng， dàn réng jiān chí shuō：“ àn guī dìng bù guǎn shì bái mǎ hēi mǎ， zhǐ yào shì zhào guó de mǎ， dōubù néng rù guān。” gōng sūn lóng cháng yǐ xióng biàn míng tǔ zì jū， tā wěi dāo dào lái：“‘ mǎ’ shì zhǐ míng chēng 'ér zhù，‘ bái’ shì zhǐ yán sè 'ér yán， míng chēng hé yán sè bù shì yī gè gài niàn。”‘ bái mǎ’ zhè gè gài niàn， fēn kāi lái jiù shì‘ bái’ hé‘ mǎ’ huò‘ mǎ’ hé‘ bái’， zhè yě shì liǎng gè bù tóng de gài niàn。
pì rú shuō yào mǎ， gěi huáng mǎ、 hēi mǎ zhě kě yǐ， dàn shì rú guǒ yào bái mǎ， gěi hēi mǎ、 gěi huáng mǎ jiù bù kě yǐ， zhè zhèng míng，‘ bái mǎ’ hé‘ mǎ’ bù shì yī huí shì bā！ suǒ yǐ shuō bái mǎ jiù bù shì mǎ。”
guān lì yuè tīng yuè máng rán， bèi gōng sūn lóng zhè yī tōng gāo tán kuò lùn jiǎo dé yūntóu zhuànxiàng， rú zhuì yún lǐ wù zhōng， bù zhī gāi rú hé duì dá， wú nài zhǐ hǎo ràng gōng sūn lóng hé bái mǎdōu guò guān qù liǎo。
------------------------------------------------------------------------------------------------------ |
|
gōng sūn lóng bù xiàng huì shī nà yàng qiáng diào“ shí” shì xiāng duì de、 biàn huà de， ér qiáng diào“ míng” shì jué duì de、 bù biàn de。 tā yóu cǐ dé dào yǔ bólātú de lǐ niàn huò gòng xiāng xiāng tóng de gài niàn， bólātú de lǐ niàn huò gòng xiāng zài xī fāng zhé xué shì jí zhù míng de。
tā de zhù zuò《 gōng sūn lóng zǐ》， yòu yī piān《 bái mǎ lùn》。 qí zhù yào mìng tí shì“ bái mǎ fēi mǎ”。 gōng sūn lóng tōng guò sān diǎn lùn zhèng， lì qiú zhèng míng zhè gè mìng tí。 dì yī diǎn shì：“ mǎ zhě。 suǒ yǐ mìng xíng yě； bái zhě， suǒ yǐ mìng sè yě。 mìng sè zhě fēi mìng xíng yě。 gù yuē： bái mǎ fēi mǎ。” ruò yòng xī fāng luó ji xué shù yǔ， dà jiā kě yǐ shuō， zhè yī diǎn shì qiáng diào，“ mǎ”、“ bái”、“ bái mǎ” de nèi hán de bù tóng。“ mǎ” de nèi hán shì yī zhǒng dòng wù，“ bái” de nèi hán shì yī zhǒng yán sè，“ bái mǎ” de nèi hán shì yī zhǒng dòng wù jiā yī zhǒng yán sè。 sān zhě nèi hán gè bù xiāng tóng， suǒ yǐ bái mǎ fēi mǎ。
dì 'èr diǎn shì：“ qiú mǎ， huáng hēi mǎ jiē kě zhì。 qiú bái mǎ， huáng hēi mǎ bù kě zhì。…… gù huáng hēi mǎ yī yě， ér kě yǐ yìng yòu mǎ， ér bù kě yǐ yīngyǒu bái mǎ， shì bái mǎ zhī fēi mǎ shěn yǐ”。“ mǎ zhě， wú qù qǔ yú sè， gù huáng hēi jiē suǒ yǐ yìng。 bái mǎ zhě yòu qù qǔ yú sè， huáng hēi mǎ jiē suǒ yǐ sè qù， gù wéi bái mǎ dú kě yǐ yìng 'ěr。 wú qù zhě， fēi yòu qù yě。 gù yuē： bái mǎ fēi mǎ”。 ruò yòng xī fāng luó ji xué shù yǔ， wǒ men kě yǐ shuō， zhè yī diǎn shì qiáng diào，“ mǎ”、“ bái mǎ” de wài yán de bù tóng。“ mǎ” de wài yán bāo kuò yī qiē mǎ， bù guǎn qí yán sè de qū bié。“ bái mǎ” de wài yán zhǐ bāo kuò bái mǎ， yòu xiāng yìng de yán sè qū bié。 yóu yú“ mǎ” yǔ“ bái mǎ” wài yán bù tóng， suǒ yǐ bái mǎ fēi mǎ。
dì sān diǎn shì：“ mǎ gù yòu sè， gù yòu bái mǎ。 shǐ mǎ wú sè， yòu mǎ rú jǐ 'ěr。 ān qǔ bái mǎ？ gù bái zhě， fēi mǎ yě。 bái mǎ zhě， mǎ yǔ bái yě， bái yǔ mǎ yě。 gù yuē： bái mǎ fēi mǎ yě。” zhè yī diǎn sì hū shì qiáng diào，“ mǎ” zhè gè gòng xiāng yǔ“ bái mǎ” zhè gè gòng xiāng de bù tóng。 mǎ de gòng xiāng， shì yī qiē mǎ de běn zhì shǔ xìng。 tā bù bāo hán yán sè， jǐn zhǐ shì“ mǎ zuò wéi mǎ”。 zhè yàng de“ mǎ” de gòng xìng yǔ“ bái mǎ” de gòng xìng bù tóng。 yě jiù shì shuō， mǎ zuò wéi mǎ yǔ bái mǎ zuò wéi bái mǎ bù tóng。 suǒ yǐ bái mǎ fēi mǎ。
huò“ jiān shí”， chú liǎo mǎ zuò wéi mǎ， yòu hái yòu bái zuò wéi bái， jí bái de gòng xiāng。《 bái mǎ lùn》 zhōng shuō：“ bái zhě bù dìng suǒ bái， wàng zhī 'ér kě yě。 bái mǎ zhě yán bái。 dìng suǒ bái yě。 dìng suǒ bái zhě， fēi bái yě。” dìng suǒ bái， jiù shì jù tǐ de bái sè， jiàn yú gè zhǒng shí jì de bái sè wù tǐ。 jiàn yú gè zhǒng shí jì bái sè wù tǐ de bái sè， shì zhè xiē wù tǐ suǒ dìng de。 dàn shì“ bái” de gòng xiāng， zé bù shì rèn hé shí jì de bái sè wù tǐ suǒ dìng。 tā shì wèi dìng de bái de gòng xìng。《 gōng sūn lóng zǐ》 lìng yòu yī piān《 jiān bái lùn》。 qí zhù yào mìng tí shì“ lí jiān bái”。 gōng sūn lóng de zhèng míng yòu liǎng gè bù fēn。 dì yī bù fēn shì， jiǎ shè yòu jiān 'ér bái de shí， tā shè wèn shuō：“ jiān、 bái、 shí： sān， kě hū？ yuē： bù kě。 yuē： èr， kě hū？ yuē： kě。 yuē： hé zāi？ yuē： wú jiān dé bái， qí jǔ yě 'èr； wú bái dé jiān， qí jǔ yě 'èr”。“ shì bù dé qí suǒ jiān 'ér dé qí suǒ bái zhě， wú jiān yě。 fǔ bù dé qí suǒ bái 'ér dé qí suǒ jiān， dé qí jiān yě， wú bái yě。” zhè duàn duì huà shì cóng zhī shí lùn fāng miàn zhèng míng jiān、 bái shì bǐ cǐ fēn lí de。 yòu yī jiān bái shí， yòng yǎn kàn， zé zhǐ“ dé qí suǒ bái”， zhǐ dé yī bái shí； yòng shǒu mō， zé zhǐ“ dé qí suǒ jiān”， zhǐ dé yī jiān shí。 gǎn jué bái shí bù néng gǎn jué jiān， gǎn jué jiān shí bù néng gǎn jué bái。 suǒ yǐ， cóng zhī shí lùn fāng miàn shuō， zhǐ yòu“ bái shí” méi yòu“ jiān bái shí”。 zhè jiù shì“ wú jiān dé bái， qí jǔ yě 'èr； wú bái dé jiān， qí jǔ yě 'èr” de yì sī。 |
|
《 gōng sūn lóng zǐ》
jì fǔ dì yī
gōng sūn lóng ， zhàn guó shí biàn shì yě。 jí míng shí zhī sǎnluàn， yīn zī cái zhī suǒ cháng， wéi“ shǒu bái” zhī lùn。 jiǎ wù qǔ pì， yǐ“ shǒu bái” biàn， wèi bái mǎ wéi fēi mǎ yě。 bái mǎ wéi fēi mǎ zhě， yán bái suǒ yǐ míng sè， yán mǎ suǒ yǐ míng xíng yě； sè fēi xíng， xíng fēi sè yě。 fū yán sè zé xíng bù dāng yǔ， yán xíng zé sè bù yí cóng， jīn hé yǐ wéi wù， fēi yě。 rú qiú bái mǎ yú jiù zhōng， wú yòu， ér yòu lí sè zhī mǎ， rán bù kě yǐ yīngyǒu bái mǎ yě。 bù kě yǐ yīngyǒu bái mǎ， zé suǒ qiú zhī mǎ wáng yǐ； wáng zé bái mǎ jìng fēi mǎ。 yù tuī shì biàn， yǐ zhèng míng shí 'ér huà tiān xià yān。
lóng yú kǒng chuān huì zhào píng yuán jūn jiā。 chuān yuē：“ sù wén xiān shēng gāo yì， yuàn wéi dì zǐ jiǔ， dàn bù qǔ xiān shēng yǐ bái mǎ wéi fēi mǎ 'ěr！ qíng qù cǐ shù， zé chuān qǐng wéi dì zǐ。”
lóng yuē：“ xiān shēng zhī yán bèi。 lóng zhī suǒ yǐ wéi míng zhě， nǎi yǐ bái mǎ zhī lùn 'ěr！ jīn shǐ lóng qù zhī， zé wú yǐ jiào yān。 qiě yù shī zhī zhě， yǐ zhì yǔ xué bù rú yě。 jīn shǐ lóng qù zhī， cǐ xiān jiào 'ér hòu shī yě； xiān jiào 'ér hòu shī zhī zhě， bèi。
“ qiě bái mǎ fēi mǎ， nǎi zhòng ní zhī suǒ qǔ。 lóng wén chǔ wáng zhāng fán ruò zhī gōng， zài wáng guī zhī shǐ， yǐ shè jiāo kǒu yú yún mèng zhī pǔ， ér sàng qí gōng。 zuǒ yòu qǐng qiú zhī。 wáng yuē：‘ zhǐ。 chǔ rén yí gōng， chǔ rén dé zhī， yòu hé qiú hū？’ zhòng ní wén zhī yuē：‘ chǔ wáng rén yì 'ér wèi suì yě。 yì yuē rén wáng gōng， rén dé zhī 'ér yǐ， hé bì chǔ？’ ruò cǐ， zhòng ní yì‘ chǔ rén’ yǔ suǒ wèi‘ rén’。 fū shì zhòng ní yì‘ chǔ rén’ yǔ suǒ wèi‘ rén’， ér fēi lóng‘ bái mǎ’ yú suǒ wèi‘ mǎ’， bèi。”
“ xiān shēng xiū rú shù 'ér fēi zhòng ní zhī suǒ qǔ， yù xué 'ér shǐ lóng qù suǒ jiào， zé suī bǎi lóng， gù bù néng dāng qián yǐ。” kǒng chuān wú yǐ yìng yān。
gōng sūn lóng ， zhào píng yuán jūn zhī kè yě； kǒng chuān， kǒng zǐ zhī yè yě。 chuān yǔ lóng huì。 chuān wèi lóng yuē：“ chén jū lǔ， cè wén xià fēng， gāo xiān shēng zhī zhì， shuō xiān shēng zhī xíng， yuàn shòu yì zhī rì jiǔ yǐ， nǎi jīn dé jiàn。 rán suǒ bù qǔ xiān shēng zhě， dú bù qǔ xiān shēng zhī yǐ bái mǎ wéi fēi mǎ 'ěr。 qǐng qù bái mǎ fēi mǎ zhī xué， chuān qǐng wéi dì zǐ。” gōng sūn lóng yuē：“ xiān shēng zhī yán bèi。 lóng zhī xué， yǐ bái mǎ wéi fēi mǎ zhě yě。 shǐ lóng qù zhī， zé lóng wú yǐ jiào； wú yǐ jiào 'ér nǎi xué yú lóng yě zhě， bèi。 qiě fū yù xué yú lóng zhě， yǐ zhì yǔ xué yān wéi bù dài yě。 jīn jiào lóng qù bái mǎ fēi mǎ， shì xiān jiào 'ér hòu shī zhī yě； xiān jiào 'ér hòu shī zhī， bù kě。”
“ xiān shēng zhī suǒ yǐ jiào lóng zhě， sì qí wáng zhī wèi yǐn wén yě。 qí wáng zhī wèi yǐn wén yuē：‘ guǎ rén shèn hǎo shì， yǐ qí guó wú shì， hé yě？’ yǐn wén yuē：‘ yuàn wén dà wáng zhī suǒ wèi shì zhě。’ qí wáng wú yǐ yìng。 yǐn wén yuē：‘ jīn yòu rén yú cǐ， shì jūn zé zhōng， shì qīn zé xiào， jiāo yǒu zé xìn， chù xiāng zé shùn， yòu cǐ sì xíng， kě wèi shì hū？’ qí wáng yuē：‘ shàn！ cǐ zhēn wú suǒ wèi shì yě。’ yǐn wén yuē：‘ wáng dé cǐ rén， kěn yǐ wéi chén hū？’ wáng yuē：‘ suǒ yuàn 'ér bù kě dé yě。’”
“ shì shí qí wáng hǎo yǒng。 yú shì yǐn wén yuē：‘ shǐ cǐ rén guǎng zhòng dà tíng zhī zhōng， jiàn qīn wǔ 'ér zhōng bù gǎn dǒu， wáng jiāng yǐ wéi chén hū？’ wáng yuē：‘ jù shì yě？ jiàn wǔ 'ér bù dǒu， rǔ yě！ rǔ zé guǎ rén bù yǐ wéi chén yǐ。’ yǐn wén yuē：‘ wéi jiàn wǔ 'ér bù dǒu， wèi shī qí sì xíng yě。 shì rén shī qí sì xíng， qí suǒ yǐ wéi shì yě rán。 ér wáng yī yǐ wéi chén， yī bù yǐ wéi chén， zé xiàng zhī suǒ wèi shì zhě， nǎi fēi shì hū？’ qí wáng wú yǐ yìng。”“ yǐn wén yuē：‘ jīn yòu rén jūn， jiāng lǐ qí guó， rén yòu fēi zé fēi zhī， wú fēi zé yì fēi zhī； yòu gōng zé shǎng zhī， wú gōng zé yì shǎng zhī， ér yuàn rén zhī bù lǐ yě， kě hū？’ qí wáng yuē：‘ bù kě。’ yǐn wén yuē：‘ chén kǒu guān xià lì zhī lǐ qí， qí fāng ruò cǐ yǐ。’ wáng yuē：‘ guǎ rén lǐ guó， xìn ruò xiān shēng zhī yān， rén suī bù lǐ， guǎ rén bù gǎn yuàn yě。 yì wèi zhì rán yǔ？’
“ yǐn wén yuē：‘ yán zhī gǎn wú shuō hū？ wáng zhī lìng yuē：‘ shā rén zhě sǐ， shāng rén zhě xíng。’ rén yòu wèi wáng zhī lìng zhě， jiàn wǔ 'ér zhōng bù gǎn dǒu， shì quán wáng zhī lìng yě。 ér wáng yuē：‘ jiàn wǔ 'ér bù dǒu zhě， rǔ yě。’ wèi zhī rǔ， fēi zhī yě。 wú fēi 'ér wáng fēi zhī， gù yīn chú qí jí， bù yǐ wéi chén yě。 bù yǐ wéi chén zhě， fá zhī yě。 cǐ wú 'ér wáng fá zhī yě。 qiě wáng rǔ bù gǎn dǒu zhě， bì róng gǎn dǒu zhě yě； róng gǎn dǒu zhě， shì 'ér wáng shì zhī， bì yǐ wéi chén yǐ。 bì yǐ wéi chén zhě， shǎng zhī yě。 bǐ wú gōng 'ér wáng shǎng zhī。 wáng zhī suǒ shǎng， lì zhī suǒ zhū yě； shàng zhī suǒ shì， ér fǎ zhī suǒ fēi yě。 shǎng fá shì fēi， xiāng yǔ sì miù， suī shí huáng dì， bù néng lǐ yě。’ qí wáng wú yǐ yìng。”
“ gù lóng yǐ zǐ zhī yán yòu sì qí wáng。 zǐ zhī nán bái mǎ zhī fēi mǎ， bù zhī suǒ yǐ nán zhī shuō， yǐ cǐ， yóu hǎo shì zhī míng， ér bù zhī chá shì zhī lèi。”
bái mǎ lùn dì 'èr
“ bái mǎ fēi mǎ”， kě hū？
yuē： kě。
yuē： hé zāi？
yuē： mǎ zhě， suǒ yǐ mìng xíng yě； bái zhě， suǒ yǐ mìng sè yě。 mìng sè zhě fēi míng xíng yě。 gù yuē： bái mǎ fēi mǎ。
yuē： yòu mǎ bù kě wèi wú mǎ yě。 bù kě wèi wú mǎ zhě， fēi mǎ yě？ yòu bái mǎ wèiyòu mǎ， bái zhī， fēi mǎ hé yě？
yuē： qiú mǎ， huáng、 hēi mǎ jiē kě zhì； qiú bái mǎ， huáng、 hēi mǎ bù kě zhì。 shì bái mǎ nǎi mǎ yě， shì suǒ qiú yī yě。 suǒ qiú yī zhě， bái zhě bù yì mǎ yě， suǒ qiú bù yì， rú huáng、 hēi mǎ yòu kě yòu bù kě， hé yě？ kě yǔ bù kě， qí xiāng fēi míng。 rú huáng、 hēi mǎ yī yě， ér kě yǐ yìng yòu mǎ， ér bù kě yǐ yīngyǒu bái mǎ， shì bái mǎ zhī fēi mǎ， shěn yǐ！
yuē： yǐ mǎ zhī yòu sè wéi fēi mǎ， tiān xià fēi yòu wú sè zhī mǎ。 tiān xià wú mǎ kě hū？
yuē： mǎ gù yòu sè， gù yòu bái mǎ。 shǐ mǎ wú sè， yòu mǎ rú yǐ 'ěr， ān qǔ bái mǎ？ gù bái mǎ fēi mǎ yě。 bái mǎ zhě， mǎ yǔ bái yě。 hēi yǔ bái， mǎ yě？ gù yuē bái mǎ fēi mǎ yè。
yuē： mǎ wèi yǔ bái wéi mǎ， bái wèi yǔ mǎ wéi bái。 hé mǎ yǔ bái， fù míng bái mǎ。 shì xiāng yǔ yǐ bù xiāng yǔ wéi míng， wèi kě。 gù yuē： bái mǎ fēi mǎ wèi kě。
yuē： yǐ“ yòu bái mǎ wèiyòu mǎ”， wèi yòu bái mǎ wèiyòu huáng mǎ， kě hū？
yuē： wèi kě。
yuē： yǐ“ yòu mǎ wéi yì yòu huáng mǎ”， shì yì huáng mǎ yǔ mǎ yě； yì huáng mǎ yǔ mǎ , shì yǐ huáng wéi fēi mǎ。 yǐ huáng mǎ wéi fēi mǎ， ér yǐ bái mǎ wèiyòu mǎ， cǐ fēi zhě rù chí 'ér guān guǒ yì chù， cǐ tiān xià zhī bèi yán cí yě。
yǐ“ yòu bái mǎ bù kě wèi wú mǎ” zhě， lí bái zhī wèi yě； bù lí zhě yòu bái mǎ bù kě wèi yòu mǎ yě。 gù suǒ yǐ wèiyòu mǎ zhě， dú yǐ mǎ wèiyòu mǎ 'ěr， fēi yǐ bái mǎ wèiyòu mǎ 'ěr。 gù qí wèiyòu mǎ yě， bù kě yǐ wèi“ bái mǎ” yě。
yǐ“ bái zhě bù dìng suǒ bái”， wàng zhī 'ér kě yě。 bái mǎ zhě， yán bái dìng suǒ bái yě， dìng suǒ bái zhě fēi bái yě。 mǎ zhě， wú qù qǔ yú sè， gù huáng、 hēi jiē suǒ yǐ yìng； bái mǎ zhě， yòu qù qǔ yú sè， huáng、 hēi mǎ jiē suǒ yǐ sè qù， gù wéi bái mǎ dú kě yǐ yìng 'ěr。 wú qù zhě fēi yòu qù yě， gù yuē：“ bái mǎ fēi mǎ”。
zhǐ wù lùn dì sān
wù mò fēi zhǐ， ér zhǐ fēi zhǐ。
tiān xià wú zhǐ， wù wú kě yǐ wèi wù。 fēi zhǐ zhě tiān xià， ér wù kě wèi zhǐ hū？
zhǐ yě zhě， tiān xià zhī suǒ wú yě； wù yě zhě， tiān xià zhī suǒ yòu yě。 yǐ tiān xià zhī suǒ yòu， wéi tiān xià zhī suǒ wú， wèi kě。
tiān xià wú zhǐ , ér wù bù kě wèi zhǐ yě。 bù kě wèi zhǐ zhě， fēi zhǐ yě？ fēi zhǐ zhě， wù mò fēi zhǐ yě。
tiān xià wú zhǐ 'ér wù bù kě wèi zhǐ zhě， fēi yòu fēi zhǐ yě。 fēi yòu fēi zhǐ zhě， wù mò fēi zhǐ yě。 wù mò fēi zhǐ zhě， ér zhǐ fēi zhǐ yě。
tiān xià wú zhǐ zhě， shēng yú wù zhī gè yòu míng， bùwèi zhǐ yě。 bùwèi zhǐ 'ér wèi zhī zhǐ， shì wú bù wéi zhǐ。 yǐ yòu bùwèi zhǐ zhī wú bùwèi zhǐ， wèi kě。
yǐ“ zhǐ zhě tiān xià zhī suǒ wú”。 tiān xià wú zhǐ zhě， wù bù kě wèi wú zhǐ yě； bù kě wèi wú zhǐ zhě。 fēi yòu fēi zhǐ yě； fēi yòu fēi zhǐ zhě， wù mò fēi zhǐ、 zhǐ fēi fēi zhǐ yě， zhǐ yǔ wù fēi zhǐ yě。
shǐ tiān xià wú wù zhǐ， shuí jìng wèi fēi zhǐ？ tiān xià wú wù， shuí jìng wèi zhǐ？ tiān xià yòu zhǐ wú wù zhǐ， shuí jìng wèi fēi zhǐ、 jìng wèi wú wù fēi zhǐ？
qiě fū zhǐ gù zì wéi fēi zhǐ， xī dài yú wù 'ér nǎi yǔ wéi zhǐ？ |
|
biāo xīn lì yì， xī lì líng tōng。 gōng sūn lóng de lùn biàn cháng zhǎn guǐ biàn zhī fēng， ér zài guǐ biàn zhī zhōng gèng tū chū liǎo tā de lùn biàn zhī cái， wǎng wǎng shì xióng biàn fēng shēng， dú jù jiàng xīn。
jié nán fā wèn， duì zhèng shì yí。 gōng sūn lóng zài hé bié rén lùn biàn shí， cháng cháng shǐ yòng jié nán jù shì， yǐ jiē lù duì fāng de máo dùn， shǐ qí qū fú。 ér zhēn duì duì fāng de wèn tí， tā yòu néng qiǎo miào dá biàn， qiě jiāng shēn shēn de zhé lǐ yùn hán zài jiǎn jié de yǔ jù zhōng。 |
|
gōng sūn lóng guān chá shì wù， suī rán bǎ gè bié yǔ yī bān yòng " lí " de guān diǎn jué duì huà， zhǐ jiàn lí 'ér bù jiàn hé， bù fú hé biàn zhèng fǎ de“ gè bié cún zài yú yī bān zhī zhōng” de guān diǎn， dàn tā néng gòu kāipì luó ji lǐng yù， jiàn lì luó ji xué de lǐ lùn tǐ xì， yòu zhù yú bǎi jiā zhēng míng de fā zhǎn。 zhōng guó lì shǐ shàng duō shù xué pài kàn zhòng yán jiū zhèng zhì lún lǐ， duō bù dǒng luó ji xué， shèn zhì bù chéng rèn zhè mén xué wèn， wǎng wǎng yǐ zhèng zhì lún lǐ guān niàn lái pī píng gōng sūn lóng de luó ji sī xiǎng， zhí dào jìn shì rén men cái gōng kāi chéng rèn gōng sūn lóng biàn xué duì xiàng luó ji de wèn tí， bìng jiā yǐ zhòng shì。
gōng sūn lóng “ bái mǎ fēi mǎ” de lùn shuō suī rán yòu qí yī dìng de hé lǐ xìng hé kāi chuàng xìng， yě fú hé biàn zhèng fǎ jiǎng de gè bié yǔ yī bān xiāng qū bié de yuán lǐ， gèng yòu jiū zhèng dāng shí míng shí hùn luàn de zuò yòng。 dàn shì， tā yán zhe tóng yàng de yuán lǐ suí hòu zài tí chū de“ jī sān zú”、“ huǒ bù rè” děng biàn shuō què yòu zǒu huǒ rù mó zhī xián， yǐ zhuì rù“ guǐ biàn” de shēn yuān zhōng。 guài bù dé xún zǐ yào chì tā wéi“ cǐ huò yú yòng míng yǐ luàn shí yě。” zōu yǎn yào pī píng tā shì“ hài dà dào”、“ bù néng wú hài jūn zǐ”。 |
|
Gongsun Long
gōng sūn lóng
guó zhàn guó shí qī míng jiā de zhù yào dài biǎo rén wù。 xìng gōng sūn míng lóng， zhàn guó mò nián zhào guó rén， céng zài píng yuán jūn zhào shèng jiā dāng mén kè。 tā shàn yú biàn lùn， lì chàng“ bái mǎ fēi mǎ” zhī shuō， bìng yǔ rú jiā de kǒng chuān、 yīn yáng jiā de zōu yǎn děng rén jìn xíng guò biàn lùn。 yóu yú tā jiān chí hé chuàng lì liǎo“ jiān bái xiāng lí” de xué shuō， féng yǒu lán zài 1932 nián zuì xiān chēng tā wéi“ lí jiān bái” pài。 gōng sūn lóng dì yī gè cóng lǐ lùn de gāo dù tí chū liǎo zhèng míng de yuán zé， duì zhōng guó gǔ dài luó ji de xíng chéng qǐ liǎo zhòng yào de zuò yòng。 xiàn cún de《 gōng sūn lóng zǐ》 yī shū yòu 6 piān lùn wén， jí zhōng fǎn yìng liǎo tā de zhé xué hé luó ji sī xiǎng。
zhé xué sī xiǎng gōng sūn lóng zài zhé xué shàng tí chū liǎo zhù míng de“ lí jiān bái” sī xiǎng。 tā rèn wéi shí tóu“ shì bù dé qí suǒ jiān 'ér dé qí suǒ bái zhě， wú jiān yě”；“ fǔ bù dé qí suǒ bái 'ér dé qí suǒ jiān zhě， wú bái yě”， yīn cǐ， jiān hé bái shì bù néng tóng shí shǔ yú shí tóu de。 tā jìn 'ér zhǐ chū， jiān zài wèi yǔ shí wù jié hé shí , bì dìng dú lì dì shì“ jiān” bìng zì cáng zhe de ; bái zài wèi yǔ shí wù jié hé shí， yě bì dìng dú lì dì shì“ bái” bìng zì cáng zhe de。 yīn cǐ dé chū jié lùn rèn wéi， zhè yàng de“ jiān” hé“ bái” shí jì shàng zhǐ shì hé shí zhè gè wù xiāng fēn lí 'ér dú lì zì cáng zhe de jīng shén shí tǐ。 dàn tā zài《 míng shí lùn》 hé《 zhǐ wù lùn》 zhōng què tí chū liǎo pǔ sù wéi wù zhù yì de guān diǎn， chéng rèn“ wù” shì tiān dì běn shēn jí qí suǒ xíng chéng de wàn wù，“ míng” shì duì shí de chēng wèi； qiáng diào“ míng” bì xū fú hé shí； kěn dìng“ wù” shì“ yòu”，“ zhǐ”（ xiāng dāng yú“ míng”） shì“ wú”； rèn wéi“ wù” bù shì“ zhǐ”。 suǒ yǐ， tā de zhé xué sī xiǎng jù yòu 'èr yuán lùn de qīng xiàng。
zài yī bān yǔ gè bié de guān xì shàng， yī xiē luó ji xué zhě rèn wéi， gōng sūn lóng kěn dìng huáng mǎ、 hēi mǎdōu shì mǎ , chéng rèn gè bié bāo hán yú yī bān , yī bān yòu cún zài yú gè bié zhī zhōng。 dàn tā tōng guò“ bái mǎ fēi mǎ” zhè yī mìng tí， qiáng diào liǎo bái mǎ（ gè bié） yǔ mǎ（ yī bān） de qū bié； tóng shí cóng wài yán shàng kěn dìng liǎo mǎ zhōng bāo kuò bái mǎ， zài nèi hán shàng kěn dìng liǎo bái mǎ zhōng yě yòu mǎ xíng de gòng xìng， cóng 'ér gèng jiā míng què dì jiē shì liǎo gè bié ( bái mǎ ) yǔ yī bān ( mǎ ) de biàn zhèng guān xì。 yě yòu de xué zhě rèn wéi gōng sūn lóng shì yī gè chè dǐ de kè guān wéi xīn zhù yì zhě hé gē liè gè bié yǔ yī bān de xíng 'ér shàng xué de guǐ biàn jiā。
luó ji sī xiǎng gōng sūn lóng zài zhōng guó luó ji shǐ shàng céng dì yī gè tí chū liǎo“ wéi hū qí bǐ cǐ” de zhèng míng lǐ lùn， qiáng diào“ bǐ” zhī míng bì xū zhuān zhǐ bǐ zhī shí，“ cǐ” zhī míng bì xū zhuān zhǐ cǐ zhī shí， zhè yàng de“ bǐ” huò“ cǐ” zhī míng cái néng wèi zhī“ míng zhèng” ; fǒu zé ,“ bǐ” huò“ cǐ” zhī míng jiù bù néng chéng lì。 zhè shè jí dào“ míng” bì xū jù yòu què dìng xìng de zhèng míng yuán zé。 tā zài《 míng shí lùn》 zhōng chū bù chǎn shù liǎo rèn hé yī lèi jù tǐ shì wù dū jù yòu què dìng de shǔ xìng hé shǔ yú yī gè què dìng fàn wéi de luó ji sī xiǎng， cóng 'ér wéi míng què“ míng” de wài yán hé nèi hán tí gōng liǎo kè guān jī chǔ。“ bái mǎ fēi mǎ” zhè yī mìng tí yě zài luó ji shàng jiē shì liǎo zhǒng míng（ bái mǎ） hé shǔ míng（ mǎ） de zhǒng shǔ chā bié hé bāo hán guān xì。
gōng sūn lóng zài qí《 tōng biàn lùn》 zhōng， chū bù tí chū liǎo lèi tóng bì xū jù yòu（ yòu gòng tóng diǎn）、 lèi yì bì xū bù jù yòu（ yòu bù tóng diǎn） hé“ jù yòu bù bì tóng lèi” yǐ jí“ bù jù yòu bù bì yì lèi” de fēn lèi sī xiǎng。 dàn tā zài lùn zhèng“ jī sān zú”、“ niú yáng zú wǔ” děng guǐ biàn mìng tí zhōng， què cǎi yòng dāng shí zài biàn zhě zhōng guàn yòng de yī xiē guǐ biàn shǒu fǎ。 tā shuō：“ wèi jī zú yī , shù zú 'èr， èr 'ér yī gù sān； wèi niú yáng zú yī， shù zú sì , sì 'ér yī gù wǔ”。 tā yòng tōu huàn hé hùn xiáo gài niàn de shǒu fǎ， jiāng chōu xiàng de“ jī zú”、“ niú yáng zú”（“ zú” zhī míng） hùn tóng wéi jù tǐ de“ shù zú”（ kě shù de zú）， yīn 'ér dé chū liǎo huāng miù de jié lùn。
cān kǎo shū mù tán jiè fǔ：《 gōng sūn lóng zǐ xíng míng fā wēi》， kē xué chū bǎn shè， běi jīng， 1958。 páng pǔ：《 gōng sūn lóng zǐ yán jiū》， zhōng huá shū jú， běi jīng， 1979。
（ zhōu yún zhī）
|
|
- : Gongsun Long
|
|
| zǐ bǐng |
|
| biàn lùn | zhé xué | luó ji | bǎi kē cí diǎn | luó ji xué jiā | gǎn guān | bèi lùn | guǐ biàn | | jiān bái shí | bǎi kē dà quán | lǐ lùn | gǎn zhī | pǔ sù wéi wù lùn | |
|
|
| gōng sūn lóng zǐ | gōng sūn lóng kǒu | | gōng sūn lóng zǐ zhù | gōng sūn lóng xué pài | | gōng sūn lóng zǐ yì zhù | gōng sūn lóng zǐ xuán jiě | | gōng sūn lóng jiàn zhào wén wáng | gōng sūn lóng zǐ xíng míng fā wēi | | gōng sūn lóng wèn yú wèi móu yuē | gōng sūn lóng zǐ xíng míng fā wēi | | gōng sūn lóng zǐ xíng míng fā wēi ( jīng ) | gōng sūn lóng zǐ zhōu gōng sūn lóng zhuàn sòng xiè xī shēn zhù | | gōng sūn lóng zǐ shì jīn shòu shēn shàng hǎi shāng wù yìn shū guǎn yǐng yìn | |
|
