guāng dòng lì xué liáo fǎ shì yī wēi chuàng xìng zhì liáo shǒu duàn。 suī rán tā jǐn zài jìn jǐ nián cái yìng yòng yú lín chuáng， dàn zǎo zài 4000 nián qián de gǔ 'āi jí shí dài， rén men jiù fā xiàn zhí wù zhōng de bǔ gǔ zhī líng kǒu fú hòu huì jī jù zài pí fū zhōng。 huàn pí fū bái bān bìng de rén kǒu fú bǔ gǔ zhī líng hòu， zài yòng rì guāng zhào shè， bái bān xiāo shī。 1903 nián yòu rén jiāng cóng bìng rén shēn shàng qǔ xià de 'ái zhǒng， tú shàng yī zhǒng jiào yī hóng de sè sù， zài yòng guāng xiàn zhào shè， jiēguǒ 'ái xì bāo sǐ wáng。 1976 nián lín chuáng shàng yìng yòng yī zhǒng xuè bǔ lín yǎn shēng wù zhì liáo pángguāng 'ái huò dé chéng gōng， yóu cǐ kāi chuàng liǎo guāng dòng lì xué liáo fǎ zhì liáo 'ái zhèng de lì shǐ。 1996 nián měi guó shí pǐn yào pǐn shǔ pī zhǔn gāi liáo fǎ yòng yú zhì liáo shí guǎn 'ái； 1997 nián fǎ guó hé hé lán pī zhǔn zhì liáo zhōng wǎn qī fèi 'ái hé shí guǎn 'ái； dé guó pī zhǔn zhì liáo zǎo qī fèi 'ái； rì běn pī zhǔn zhì liáo zǎo qī shí guǎn 'ái yǐ jí fèi、 wèi hé gōng jǐng 'ái； 1998 nián měi guó pī zhǔn zhì liáo zǎo qī zhī qì guǎn nèi 'ái， 1998 nián yòu pī zhǔn zhì liáo gěng zǔ xíng zhī qì guǎn nèi 'ái ( fèi 'ái )。
jìn nián lái yóu yú guāng mǐn wù zhì、 guāng jī huó zhuāng zhì hé dǎo guāng xì tǒng de fā zhǎn hé jìn bù， gāi liáo fǎ yǐ zhú bù chéng wéi zhǒng liú de jī běn zhì liáo shǒu duàn zhī yī。
guāng dòng lì xué liáo fǎ wèishénme néng zhì 'ái ní？ zhù yào yóu yú 'ái xì bāo néng tè yì xìng shè qǔ yī zhǒng jiào guāng mǐn jì de wù zhì。 guāng mǐn jì bèi 'ái xì bāo shè qǔ hòu， néng jiào cháng shí jiān tíng liú zài 'ái xì bāo nèi。 guāng mǐn jì běn shēn wú dú xìng， dàn jīng yī zhǒng tè shū bō cháng de guāng（ cháng yòng 630nm de jī guāng） zhào shè hòu， kě yǔ yǎng qǐ fǎn yìng， chǎn shēng yī zhǒng jù yòu dú xìng zuò yòng de huó xìng tài yǎng lí zǐ， cóng 'ér pò huài 'ái xì bāo。
guāng dòng lì xué zhì liáo， zuò wéi yī zhǒng jù yòu shēn hòu kē xué jī chǔ de liáo fǎ， duì mǒu xiē 'ái zhèng de zhì liáo xiào guǒ bù yà yú shǒu shù、 huà liáo huò fàng liáo； duì mǒu xiē zǎo qī 'ái zhèng， kě dá dào zhì yù mùdì。 tā jù yòu yǐ xià yōu diǎn：（ 1） zhù yào pò huài 'ái xì bāo， bù sǔn shāng zhèng cháng xì bāo；（ 2） guāng mǐn jì wú dú xìng， ān quán， bù huì yì zhì rén de miǎn yì gōng néng， yě bù huì yì zhì gǔ suǐ 'ér yǐn qǐ bái xì bāo、 hóng xì bāo hé xuè xiǎo bǎn jiǎn shǎo；（ 3） yǔ shǒu shù、 fàng liáo hé huà liáo yòu xiāng fǔ xiāng chéng zuò yòng， kě tóng shí yìng yòng；（ 4） kě zuò duō liáo chéng， bù huì chǎn shēng nài yào xìng；（ 5） zhì liáo shí jiān duǎn， yī bān 48-72 xiǎo shí hòu jí kě chū xiàn liáo xiào。
qì jīn quán shì jiè yǐ yòu shù wàn lì huàn zhě jiē shòu gāi liáo fǎ zhì liáo， zhì liáo de 'ái zhèng duō dá shù shí zhǒng， bāo kuò shí guǎn 'ái、 fèi 'ái、 nǎo liú、 tóu jǐng bù 'ái zhèng、 yǎn zhǒng liú、 yān 'ái、 xiōng bì zhǒng liú、 rǔ xiàn 'ái、 xiōng mó jiān pí liú、 fù qiāng ròu liú、 pángguāng 'ái、 fù kē zhǒng liú、 zhí cháng 'ái、 pí fū 'ái děng。
duì zǎo qī shí guǎn 'ái， guāng dòng lì xué liáo fǎ jīhū néng 100% zhì yù； duì zhōng wǎn qī shí guǎn 'ái， 80% de bìng lì zài zhì liáo hòu 1-2 tiān jí yòu 'ái zhǒng tuō luò， tūn yān kùn nán míng xiǎn hǎo zhuǎn； fèi 'ái yǐn qǐ zhī qì guǎn zǔsè zhě， zhì liáo hòu 2-3 tiān jiù qì dào tōng chàng， fèi gōng néng gǎi shàn， yòu xiào shuài dá 79%； pángguāng 'ái zài zhì liáo hòu 1 zhōu nèi xuè niào xiāo shī， ái zhǒng xiāo shī 70% yǐ shàng； duì zǎo qī hóu 'ái de zhì yù shuài wéi 33%-96%， qiě néng wéi chí hóu de gōng néng； duì zǎo qī kǒu qiāng 'ái de zhì yù shuài wéi 77%-100%； duì nǎo zhǒng liú de yòu xiàolǜ wéi 72%。
běn liáo fǎ shí fēn 'ān quán， wéi yī quē diǎn shì kě yǐn qǐ pí fū guāng mǐn dú xìng fǎn yìng， zhè shì yīn wéi zhèng cháng zǔ zhì nèi yòu shǎo xǔ guāng mǐn jì cún zài， zài rì guāng huò qiáng guāng zhào shè hòu kě fā shēng rì guāng xìng pí yán， suǒ yǐ zài zhù shè guāng mǐn jì hòu 1 gè yuè nèi， bìng rén yìng bì rì guāng。 shì nèi yòng hēi bù zhē guāng， dàn kě kāi xiǎo dēng， yè jiān kě qù shì wài huó dòng， bái tiān rú xū duǎn zàn wài chū， yìng chuān hēi sè huò shēn sè yī fú， hēi bù bāo tóu， dài yòu sè yǎn jìng， bì miǎn zhí jiē bào lù yú rì guāng xià； rú guǒ fā shēng pí fū rì guāng shài shāng， kě duì zhèng chǔlǐ， jūn néng zì yù。 shǎo shù kě fā shēng biàn mì， wú xū tè shū zhì liáo。
1 guāng dòng lì xué liáo fǎ yán jiū lì shǐ
guāng dòng lì xué liáo fǎ shǔ yú guāng yī xué fàn chóu。 1903 nián nielsfinsen yīn fā míng zǐ wài xiàn fú shè zhì liáo pí fū jié hé bìng 'ér huò dé nuò bèi 'ěr yī xué jiǎng。 guāng dòng lì xué liáo fǎ yìng yòng yú zhǒng liú zhì liáo shǐ yú 1903 nián， jesionek hé tappeiner yòng yī hóng zhì mǐn zhǒng liú， yǐn qǐ zhǒng liú xì bāo pò huài。 1976 nián kelly hé snell yìng yòng yī zhǒng xuè bǔ lín yǎn shēng wù（ hematoporphyrinderivaˉtives， hpd） zhì liáo pángguāng 'ái chéng gōng， yóu cǐ kāi chuàng liǎo guāng dòng lì xué liáo fǎ 。 jìn nián lái yóu yú guāng mǐn wù zhì、 guāng jī huó zhuāng zhì yǐ jí dǎo guāng xì tǒng de fā zhǎn hé jìn bù， guāng dòng lì xué liáo fǎ yǐ zhú bù chéng wéi zhǒng liú de jī běn zhì liáo shǒu duàn zhī yī ［ 4 ］。 zǒng zhī， kě guī nà wéi 3 gè jiē duàn［ 5］ :（ 1） jīng yàn xìng yìng yòng jiē duàn（ méng yá jiē duàn） : shí jiān yuē cóng 3000 yú nián qián zhí dào 19 shì jì。 cǐ jiē duàn yǐ yìng yòng tiān rán de wù zhì jié hé yáng guāng lái zhì liáo pí fū jí bìng wéi zhù。（ 2） shí yàn shì yán jiū jiē duàn（ guāng dòng lì xué zhì liáo xíng chéng jiē duàn） : shí jiān cóng 19 shì jì zhì 20 shì jì 70 nián dài。 cǐ jiē duàn kāi shǐ tí qǔ gè zhǒng guāng mǐn jì， tí chū guāng dòng lì xué xiào yìng de gài niàn， bìng kāi zhǎn yǐ shí yàn shì wéi zhù de gè zhǒng yán jiū。（ 3） lín chuáng yìng yòng yán jiū jiē duàn（ guāng dòng lì xué zhì liáo xíng chéng jiē duàn） : shí jiān cóng 20 shì jì 70 nián dài zhì 90 nián dài。 cǐ jiē duàn kāi zhǎn yòng guāng dòng lì xué liáo fǎ duì duō zhǒng zhǒng liú jìn xíng zhì liáo de lín chuáng yán jiū， tóng shí jī guāng yě kāi shǐ yìng yòng yú lín chuáng， dài tì yuán lái de chuán tǒng guāng yuán， yòu lì yú qiāng nèi zhǒng liú kāi zhǎn guāng dòng lì xué zhì liáo。
2 guāng dòng lì xué yuán lǐ
guāng dòng lì xué liáo fǎ shì yī zhǒng lěng guāng huà xué fǎn yìng， qí jī běn yào sù shì yǎng、 guāng mǐn jì hé kě jiàn guāng（ cháng yòng jī guāng）。 shǒu xiān zhǒng liú zǔ zhì xuǎn zé xìng shè qǔ guāng mǐn jì， bìng chǔ yú qí nèi， suí hòu zài shìdàng bō cháng guāng jú bù zhào shè xià， guāng mǐn jì bèi jī huó， cóng 'ér chǎn shēng guāng mǐn xiào yìng。
2.1 guāng dòng lì xiào yìng guāng dòng lì liáo fǎ de zuò yòng jī chǔ shì guāng dòng lì xiào yìng， shì yī zhǒng yòu yǎng fènzǐ cānyù de bàn suí shēng wù xiào yìng de guāng mǐn huà fǎn yìng。 qí guò chéng shì : tè dìng bō cháng de jī guāng zhào shè shǐ zǔ zhì xī shōu de guāng mǐn jì shòu dào jī fā， jī fā tài de guāng mǐn jì yòu bǎ néng liàng chuán dì gěi zhōu wéi de yǎng， shēng chéng huó xìng hěn qiáng de dān tài yǎng， dān tài yǎng hé xiāng lín de shēng wù dà fēn zǐ fā shēng yǎng huà fǎn yìng， chǎn shēng xì bāo dú zuò yòng 'ér dǎo zhì xì bāo shòu sǔn nǎi zhì sǐ wáng。
2.2 guāng dòng lì xiào yìng suǒ xū de jī běn tiáo jiàn yǎng、 guāng mǐn jì hé kě jiàn guāng shì guāng dòng lì xiào yìng fā shēng de jī běn tiáo jiàn。 yóu yú guāng dòng lì zhì liáo shì zài huó tǐ shàng jìn xíng de， huó tǐ zǔ zhì yòu shì hán yǎng de， suǒ yǐ guāng mǐn jì hé yǔ zhī xiāng pǐ pèi de tè dìng bō cháng guāng biàn chéng wéi guāng dòng lì xiào yìng de liǎng gè guān jiàn yīn sù。 guāng mǐn jì de guāng dòng lì huó xìng、 guāng xī shōu tè xìng hé bà xiàng tè xìng， jué dìng liǎo qí lín chuáng kě yòng xìng hé shì yòng fàn wéi。 zhào shè guāng de bō cháng bì xū yǔ guāng mǐn jì xiāng pǐ pèi cái néng chǎn shēng qiáng liè de guāng dòng lì xiào yìng。 lìng wài zhào shè guāng shū chū wěn dìng xìng hé tóu zhào kě kào xìng yě shì jué dìng zhì liáo xiào guǒ de zhòng yào kě kòng yīn sù。
2.3 guāng dòng lì xiào yìng néng gòu yòng yú zhì bìng de qián tí tiáo jiàn guāng dòng lì xiào yìng néng gòu yòng yú jí bìng zhì liáo yòu liǎng gè qián tí : qí yī shì tè dìng bìng biàn zǔ zhì néng jiào duō dì shè qǔ hé cún liú guāng mǐn jì ; qí 'èr shì bà bù wèi jiào yì shòu dào guāng zhào shè。 tōng cháng， shí tǐ 'è xìng zhǒng liú、 mǒu xiē 'ái qián bìng biàn jí yī xiē liáng xìng bìng biàn kě jiào duō dì shè qǔ hé cún liú guāng mǐn jì， zhǐ yào zhè xiē bìng zào chǔyú jī guāng guāng xiān de zhào shè fàn wéi， guāng dòng lì xiào yìng jiù néng fā shēng。
2.4 guāng dòng lì xué liáo fǎ de zhì liáo bù zhòu guāng dòng lì xué liáo fǎ zhì liáo zhǒng liú kě 2 bù lái wán chéng : shǒu xiān shì gěi zhù shè guāng mǐn jì， rán hòu shì duì bìng zào qū jìn xíng jī guāng zhào shè。
3 guāng mǐn jì yǔ guāng mǐn yào wù
3.1 guāng mǐn jì yǔ guāng mǐn yào wù guāng mǐn jì shì zhǐ néng xī shōu tè dìng bō cháng guāng de néng liàng bìng chuán dì gěi zhōu wéi de fènzǐ， cóng 'ér chǎn shēng huó xìng yǎng děng dú xìng wù zhì de yī lèi huà xué wù zhì。 yóu guāng mǐn jì yǐn fā de guāng huà xué fǎn yìng chēng wéi guāng mǐn fǎn yìng。 yī bān bǎ yòu yǎng fènzǐ cānyù de bàn suí shēng wù xiào yìng de guāng mǐn fǎn yìng chēng wéi guāng dòng lì fǎn yìng。 bǎ kě yǐn fā guāng dòng lì fǎn yìng pò huài xì bāo jié gòu de yào wù chēng wéi guāng dòng lì yào wù， jí guāng mǐn yào wù。
3.2 guāng mǐn yào wù yǔ yī bān huà liáo yào wù de qū bié
3.2.1 zuò yòng yuán lǐ bù tóng guāng mǐn yào wù jīng zhù shè jìn rù rén tǐ yǐ hòu， hěn kuài huì zài bù tóng de zǔ zhì zhōng xíng chéng bù tóng de nóng dù fēn bù， rán hòu yòu yǐ bù tóng de sù shuài xià jiàng， bìng zài shù tiān hòu dà bù fēn pái chū tǐ wài。 shè qǔ liǎo yào wù de rén tǐ zǔ zhì， rú guǒ méi yòu shòu dào guāng de zhào shè jiù bù huì yǐn fā guāng dòng lì fǎn yìng， chǎn shēng xì bāo dú。 jí shǐ shòu dào liǎo guāng de zhào shè， zhǐ yào guāng de bō cháng、 fú zhào liàng huò zǔ zhì zhōng de yào nóng dù wèi dá dào yī dìng yào qiú， xì bāo yě bù huì shòu dào dà de sǔn shāng。 suǒ yǐ shì yī zhǒng kě kòng zhì de jú bù guāng dú xìng zuò yòng ; ér yī bān de huà liáo yào wù jìn rù rén tǐ hòu wú xū wài jiā tiáo jiàn biàn jù yòu xì bāo dú xìng， zài duì 'ái xì bāo yòu shā shāng zuò yòng de tóng shí， yě huì duì zhèng cháng qì guān hé xì bāo yǐn qǐ chéng dù bù děng de sǔn shāng。 suǒ yǐ shì yī zhǒng quán shēn xìng de dú xìng zuò yòng。
3.2.2 shè bèi yào qiú bù tóng guāng mǐn yào wù de shǐ yòng bì xū yòu zhuān yòng yí qì shè bèi de pèi hé， yīn wéi guāng mǐn yào wù bì xū hé zhuān yòng de guāng dòng lì jī guāng zhì liáo jī lián hé shǐ yòng cái néng dá dào duì huàn zhě de zhì liáo ; ér yī bān huà liáo yào wù de shǐ yòng wú xū zhuān yòng shè bèi。
3.3 lǐ xiǎng de zhì liáo zhǒng liú guāng mǐn jì zuì hǎo jù bèi de tiáo jiàn（ 1） zǔ fēn wéi dān chún de huà hé wù， ér fēi hùn hé wù ;（ 2） bà zǔ zhì xuǎn zé xìng gāo， qiě néng shǐ bà zǔ zhì nèi de nóng dù xùn sù dá dào zuì gāo ;（ 3） zuì cháng de jī fā kě dá dào hóng wài qū、 jìn hóng wài qū， jī fā hòu de huó xìng yǎng chǎn liàng gāo ;（ 4） zài tǐ nèi de qīng chú shí jiān duǎn， hēi 'àn qíng kuàng xià wú dú fù zuò yòng， jí guāng dú xìng duǎn hé wú 'àn dú xìng。 jiù lín chuáng shàng lái shuō， guāng dòng lì xué liáo fǎ shǐ yòng de guāng mǐn jì de xuǎn zé yuán zé wéi : ① duì jī tǐ wú fù zuò yòng， ān quán ; ② zhǒng liú xuǎn zé xìng shè rù gāo， zhèng cháng zǔ zhì néng gòu kuài sù pái xiè ; ③ guāng mǐn huà lì qiáng， suǒ chǎn shēng de dān tài yǎng chǎn liàng duō。 hái méi yòu wán quán mǎn zú zhè xiē tiáo jiàn de guāng mǐn jì。
3.4 mù qián huò dé zhèng shì zhù cè pī zhǔn de guāng mǐn yào wù［ 6］ mù qián yǐ yòu 3 zhǒng guāng mǐn yào wù huò dé měi guó shí pǐn yǔ yào pǐn jiān dū guǎn lǐ jú（ fda） de pī zhǔn， jí photofrinr （ tōng yòng míng porfimersodium）、 visudyne（ tōng yòng míng verteporfin， huò huà xué jié gòu jiǎn chēng bpd-ma） hé 5- ān jī tóng wù suān（ 5-aminolaevulinicacid， ala）。
qì jīn wéi zhǐ， photofrinr shì yǐ huò dé měi guó fda pī zhǔn kě yìng yòng yú duō zhǒng shí tǐ 'è xìng zhǒng liú zhì liáo de wéi yī de guāng mǐn yào wù。 zhè shì yī zhǒng cóng niú xuè zhōng tí qǔ bìng jìn xíng huà xué gǎi xìng de bǔ lín dī jù tǐ hùn hé wù。 photofrinr shì qí shāng pǐn míng， gāi yào xiàn yǐ zài měi guó、 jiā ná dà、 fǎ guó、 hé lán、 dé guó、 yīng guó、 rì běn、 hán guó děng shí duō gè guó jiā huò dé zhèng fǔ yào jiān bù mén pī zhǔn， kě fēn bié yòng yú shí guǎn 'ái、 fèi 'ái、 pángguāng 'ái、 gōng jǐng 'ái yǔ pí fū 'ái zhōng de mǒu xiē lèi xíng zhǒng liú bìng rén de cháng guī zhì liáo。 lìng 2 zhǒng guāng mǐn yào wù jí visudyne hé 5-aminolaevulinicacid zhù yào yòng yú fēi zhǒng liú xìng jí bìng（ lǎo nián xìng yǎn dǐ huáng bān bìng biàn、 guāng huà xué xìng jiǎo huà bìng） de zhì liáo［ 7 ～ 10］。
3.5 guāng mǐn jì de yán jiū xiàn zhuàng mù qián guāng mǐn jì de yán jiū yǐ huò dé hěn dà de jìn zhǎn， zài dì yī dài guāng mǐn jì de jī chǔ shàng， xiāng jì kāi fā liǎo dì 'èr、 sān dài guāng mǐn jì， qiě yòu de yǐ jìn rù lín chuáng yán jiū jiē duàn［ 5， 11， 12］。
dì yī dài guāng mǐn jì yòu : xuè bǔ lín yǎn shēng wù（ hematoporphyrinderivaˉtive， hpd）、 èr xuè bǔ lín mí dihaematoporphyrinether， dhe） hé porˉfimersodium（ photofrin Ⅱ， yě jí photofrinr ）。 yǐ huò duō guó zhèng fǔ de yào jiān bù mén pī zhǔn yìng yòng yú lín chuáng。 duō wéi hùn hé zhì jì， zài tǐ nèi de zhì liú shí jiān cháng， bì guāng shí jiān xū 4 zhōu yǐ shàng， qí zuì cháng jī fā bō cháng zài 630nm， cǐ bō cháng chuān tòu de zǔ zhì shēn dù yòu xiàn（ 0.5cm yǐ xià）， xiàn zhì liǎo guāng dòng lì xué liáo fǎ zài jiào dà zhǒng liú shàng de yìng yòng［ 13～ 15］。
dì 'èr dài guāng mǐn jì yòu :5-ala（ 5- ān jī tóng wù suān）、 jiān - sì qiǎnɡ jī běn jī 'èr qīng bǔ fēn（ meso-tetrahydroxyphenylchlorin， m-thˉpc）、 chū bǔ lín xī（ tinetiopurpurin， snetz）、 yà jiá jī lán（ methyleneblue） hé yà jiá běn lán（ toluidineblue）、 běn bǔ lín（ benzoporphyrin） yǎn shēng wù yǐ jí luteliumtexaphyrins（ lu-tex）、 běn bìng bǔ lín yǎn shēng wù dān suān（ bpd-ma， vertoporfin）、 tài qīng lèi（ phthalocyanines）、 dé kè sà bǔ lín（ texaphyrins）、 n- tiān mén dōng xiān jī 'èr qīng bǔ fēn（ n-aspartylchlorine6， npe6）、 jīn sī táo sù（ hypercin）、 xuè lín jiá mí（ herˉmimether， hmme）［ 16～ 19］。 jī běn yǐ jìn rù lín chuáng yán jiū jiē duàn， shàng wèi pī zhǔn zhèng shì lín chuáng yìng yòng。 bù fēn dì kè fú liǎo dì yī dài guāng mǐn jì de quē diǎn， jiā fú hé lǐ xiǎng guāng mǐn jì de tè diǎn， biǎo xiàn wéi guāng mǐn qī duǎn， zuò yòng de guāng bō bō cháng jiào dà， yīn 'ér zēng jiā liǎo zuò yòng de shēn dù， chǎn shēng de dān tài yǎng yě jiào duō， duì zhǒng liú gèng yòu xuǎn zé xìng［ 13， 20］。
dì sān dài guāng mǐn jì yòu : yǔ gè zhǒng wù zhì jiāo lián de npe6 hé tài qīng lèi， shàng chù zài dòng wù yán jiū jiē duàn。 zhè shì zài dì 'èr dài guāng mǐn jì de jī chǔ shàng jiāo lián shàng mǒu xiē tè shū de huà xué wù zhì， jìn yī bù tí gāo liǎo zhǒng liú zǔ zhì de xuǎn zé xìng， zhè xiē wù zhì jiǎn dān de rú duō jù tǐ（ polymers） hé zhī zhì tǐ（ liposomes） ; fù zá de rú zhǒng liú zǔ zhì biǎo dá de kàng yuán huò shòu tǐ de xiāng yìng kàng tǐ hé pèi tǐ děng［ 11］。
4 zhào shè guāng jí jī guāng jī
zhào shè guāng cháng cǎi yòng kě jiàn hóng guāng。 shù guāng mǐn jì néng qiáng liè xī shōu 630nm huò bō cháng cháng yú 630nm de guāng。 jī guāng shì zuì fāng biàn hé kě xié dài xìng guāng yuán， jù níng jù xìng hé dān sè xìng， kě chǎn shēng gāo néng liàng de dān yī bō cháng de guāng bō， shū chū gōng shuài kě bèi jīng què tiáokòng， néng zhí jiē tōng guò xiān wéi guāng lǎn， yǐn dǎo dào zhōng kōng qì guān hé shēn rù dào tǐ nèi shēn bù jìn xíng zhì liáo。 èr jí guǎn jī guāng bǐ jīn shǔ zhēng qì jī guāng huò sè diào jī guāng piányí， kě xié dài， yīn cǐ shì jiào shí yòng de guāng yuán［ 4， 6］。
4.1 guāng dòng lì zhì liáo zhōng de jī guāng zhào shè yǔ tōng cháng de jī guāng shǒu shù bù tóng guāng dòng lì zhì liáo zhōng de jī guāng zhào shè， zhǐ qǐ jī huó guāng mǐn jì de zuò yòng， néng liàng wú xū tài jí zhōng， bù huì zào chéng zhào shè qū de wēn dù míng xiǎn shēng gāo， gèng bù huì zào chéng zǔ zhì de rè sǔn shāng ; ér tōng cháng de jī guāng shǒu shù， shì lì yòng gāo néng jī guāng shù suǒ chǎn shēng de jú bù gāo wēn， lái qiē gē、 qì huà huò níng gù bìng biàn zǔ zhì。 yīn cǐ， zhè 'èr zhě yòu běn zhì de qū bié， guāng dòng lì zhì liáo shì yī zhǒng guāng huà xué fǎn yìng yòu dǎo de shēng wù huà xué zuò yòng guò chéng ; ér jī guāng shǒu shù shì yī zhǒng dān chún de wù lǐ zuò yòng guò chéng。
4.2 zhuān yòng yú guāng dòng lì zhì liáo de guāng xiān xì tǒng bāo kuò dài mí sàn duān guāng xiān（ shì yòng yú shí guǎn 'ái、 qì guǎn 'ái děng guǎn zhuàng kōng qiāng zàng qì de zhǒng liú zhì liáo）、 dài qiú zhuàng fā shè duān guāng xiān（ shì yòng yú pángguāng 'ái de zhì liáo）、 dài wēi tòu jìng guāng xiān（ shì yòng yú tǐ biǎo 'ái de biǎo miàn zhào shè） děng jǐ zhǒng。
4.3 guāng dòng lì jī guāng zhì liáo yí mù qián bào dào de zhǐ yòu diomed630 guāng dòng lì jī guāng jī， gāi jī guāng jī shì 2000 nián měi guó fda pī zhǔn kě yǔ photofrinr lián hé yìng yòng yú zhǒng liú zhì liáo de dì yī tái bàn dǎo tǐ jī guāng qì， dāng shí de shēng chǎn chǎng jiā shì yīng guó diomedltd.， xiàn zài yǐ yóu jiā ná dà axcanpharminc zuò wéi quán qiú zǒng dài lǐ。
5 guāng dòng lì xué liáo fǎ de shì yìng zhèng［ 4， 6， 21］
guāng dòng lì xué liáo fǎ yǐ guǎng fàn yòng yú zhì liáo chuán tǒng liáo fǎ wú xiào huò fù zuò yòng dà de 'ái zhǒng。 duì mǒu xiē zhǒng liú de kòng zhì shuài， guāng dòng lì xué liáo fǎ bù yà yú chuán tǒng liáo fǎ rú shǒu shù、 fàng liáo、 huà liáo de xiào guǒ。 guī jié qǐ lái， guāng dòng lì xué liáo fǎ jù yòu yǐ xià yōu diǎn :（ 1） duì zhǒng liú xì bāo jù yòu xiāng duì xuǎn zé xìng hé zǔ zhì tè yì xìng ;（ 2） dú xìng dī， ān quán， bù huì yǐn qǐ miǎn yì yì zhì hé gǔ suǐ yì zhì ;（ 3） lěng guāng huà xué fǎn yìng， bù yǐng xiǎng qí tā zhì liáo， yǔ shǒu shù、 fàng liáo hé huà liáo yòu xiāng fǔ xiāng chéng zuò yòng。 suǒ yòu jiē shòu guāng dòng lì xué liáo fǎ zhì liáo de bìng rén jūn kě tóng shí yìng yòng chuán tǒng zhì liáo ;（ 4） wú yào wù nài shòu xìng ;（ 5） zhì liáo shí jiān duǎn， 48～ 72h jí kě fā shēng zuò yòng。
qì jīn wéi zhǐ， yǐ yòu shù qiān lì yìng yòng guāng dòng lì xué liáo fǎ zhì liáo de bào gào， bāo kuò shí guǎn 'ái、 fèi 'ái、 nǎo liú、 tóu jǐng bù zhǒng liú、 yǎn zhǒng liú、 yān 'ái、 xiōng bì zhǒng liú、 rǔ xiàn 'ái、 xiōng mó jiān pí liú、 fù qiāng ròu liú、 pángguāng 'ái、 fù kē zhǒng liú、 zhí cháng 'ái、 kaposi ròu liú、 pí fū 'ái、 kǒu qiāng 'ái、 hóu 'ái、 gōng jǐng 'ái、 yīn dào 'ái、 wài yīn 'ái、 yīn jīng 'ái、 gān 'ái、 dǎn guǎn 'ái děng 'è xìng zhǒng liú ; shí guǎn lín zhuàng shàng pí bù diǎn xíng zēng shēng hé barrett shí guǎn bìng biàn、 zhī qì guǎn shàng pí bù diǎn xíng zēng shēng、 pángguāng yí xíng shàng pí bù diǎn xíng zēng shēng děng 'ái qián bìng biàn ; yǐ jí lǎo nián xìng yǎn dǐ huáng bān bìng biàn、 pí fū xiǎn hóng bān zhì děng fēi zhǒng liú xìng de liáng xìng bìng biàn。
5.1 zhèng shì pī zhǔn yìng yòng qíng kuàng měi guó : shí guǎn 'ái fǔ zhù xìng zhì liáo（ bù fēn huò wán quán xìng gěng zǔ）（ 1996 nián）、 wēi qīn xí xìng fēi xiǎo xì bāo xìng fèi 'ái、 bù shì yí shǒu shù huò fàng liáo zhě（ 1998 nián）、 zǔ zhì xìng fēi xiǎo xì bāo xìng fèi 'ái de fǔ zhù zhì liáo（ 1998 nián） ; fǎ guó、 hé lán : shí guǎn 'ái hé fèi 'ái de fǔ zhù zhì liáo（ 1997 nián） ; dé guó : zǎo qī fèi 'ái de gēn zhì（ 1997 nián） ; rì běn : zǎo qī fèi 'ái（ 1997 nián）、 qiǎn biǎo shí guǎn 'ái（ 1997 nián）、 zǎo qī gōng jǐng 'ái hé yì xíng zēng shēng（ 1997 nián）、 qiǎn biǎo wèi 'ái（ 1997 nián） ; hán guó : wǎn qī fèi 'ái hé shí dào 'ái（ 2002 nián） ; jiā ná dà : pángguāng 'ái hé wǎn qī shí guǎn 'ái、 tóu jǐng bù zhǒng liú， dàn bù shì yòng yú nd:5yag zhì liáo zhě（ 1993 nián）、 zǎo qī fēi xiǎo xì bāo xìng fèi 'ái ; é luó sī : shēng chǎn de photofrin yǎn shēng wù photoheme bèi qí yào wù wěi yuán huì pī zhǔn yòng yú pí fū、 rǔ xiàn、 kǒu qiāng yān hóu bù、 fèi bù hé xiāo huà dào zhǒng liú。
5.2 réng zài yán jiū zhōng， dàn yán jiū xiǎn shì liáng hǎo xiào guǒ barrett shí guǎn bàn gāo dù bù diǎn xíng zēng shēng hé xiàn 'ái。
5.3 lín chuáng yìng yòng bào gào zǎo qī kǒu qiāng 'ái、 tóu jǐng bù zhǒng liú、 nǎo zhǒng liú、（ jiāo zhì liú） xiōng mó jiān pí liú、 fù qiāng ròu liú、 yǎn zhǒng liú、 bí yān 'ái、 xiōng bì zhǒng liú、 rǔ xiàn 'ái、 fù kē zhǒng liú、 zhí cháng 'ái、 kaposi ròu liú、 pí fū 'ái děng。
5.4 kě néng yòu liáng hǎo yìng yòng qián jǐng de lǐng yù gǔ suǐ jìng huà、 niú pí xuǎn、 ài zī bìng、 lèi fēng shī xìng guān jié yán、 dòng mài yìng huà、 xuè guǎn chéng xíng shù hòu yù fáng zài xiá zhǎi、 huáng bān bìng biàn、 yá zhōu bìng qǔ chǐ chǐ nèi liàn qiú jūn biàn yì zhū gǎn rǎn、 yōu mén luógǎn jūn gǎn rǎn、 shāng kǒu gǎn rǎn。
6 guāng dòng lì xué liáo fǎ de yōu shì、 ān quán xìng jí jú xiàn xìng
guāng dòng lì xué liáo fǎ bù tóng yú chuán tǒng de shǒu shù、 fàng liáo hé huà liáo sān dà zhì liáo zhǒng liú shǒu duàn， tā duì bà zǔ zhì jí sǔn shāng chéng dù dū jù yòu kě xuǎn zé xìng， kě jiǎn shǎo duì zhèng cháng zǔ zhì de sǔn shāng。
6.1 yǔ shǒu shù、 huà liáo、 fàng liáo děng cháng guī zhì liáo shǒu duàn xiāng bǐ， guāng dòng lì liáo fǎ yòu rú xià zhòng yào yōu diǎn［ 22］（ 1） chuāngshāng hěn xiǎo : jiè zhù guāng xiān、 nèi kuī jìng hé qí tā jiè rù jì shù， kě jiāng jī guāng yǐn dǎo dào tǐ nèi shēn bù jìn xíng zhì liáo， bì miǎn liǎo kāi xiōng、 kāi fù děng shǒu shù zào chéng de chuāngshāng hé tòng kǔ。（ 2） dú xìng dī wēi : jìn rù zǔ zhì de guāng mǐn yào wù， zhǐ yòu dá dào yī dìng nóng dù bìng shòu dào zú liàng guāng zhào shè， cái huì yǐn fā guāng dú fǎn yìng 'ér shā shāng zhǒng liú xì bāo， shì yī zhǒng jú bù zhì liáo de fāng fǎ。 rén tǐ wèi shòu dào guāng zhào shè de bù fēn， bìng bù chǎn shēng zhè zhǒng fǎn yìng， rén tǐ qí tā bù wèi de qì guān hé zǔ zhì dōubù shòu sǔn shāng， yě bù yǐng xiǎng zào xuè gōng néng， yīn cǐ guāng dòng lì liáo fǎ de dú fù zuò yòng shì hěn dī wēi de。（ 3） xuǎn zé xìng hǎo : guāng dòng lì liáo fǎ de zhù yào gōng jī mù biāo shì guāng zhào qū de bìng biàn zǔ zhì， duì bìng zào zhōu biān de zhèng cháng zǔ zhì sǔn shāng qīng wēi， zhè zhǒng xuǎn zé xìng de shā shāng zuò yòng shì xǔ duō qí tā zhì liáo shǒu duàn nán yǐ shí xiàn de。（ 4） shì yòng xìng hǎo : guāng dòng lì liáo fǎ duì bù tóng xì bāo lèi xíng de 'ái zǔ zhì dōuyòu xiào， shì yòng fàn wéi guǎng ; ér bù tóng xì bāo lèi xíng de 'ái zǔ zhì duì fàng liáo、 huà liáo de mǐn gǎn xìng kě yòu jiào dà de chā yì， yìng yòng shòu dào xiàn zhì。（ 5） kě chóngfù zhì liáo : ái xì bāo duì guāng mǐn yào wù wú nài yào xìng， bìng rén yě bù huì yīn duō cì guāng dòng lì zhì liáo 'ér zēng jiā dú xìng fǎn yìng， suǒ yǐ kě yǐ chóngfù zhì liáo。（ 6） kě gū xī zhì liáo : duì wǎn qī zhǒng liú huàn zhě， huò yīn gāo líng、 xīn fèi gān shèn gōng néng bù quán、 xuè yǒu bìng 'ér bù néng jiē shòu shǒu shù zhì liáo de zhǒng liú huàn zhě， guāng dòng lì liáo fǎ shì yī zhǒng néng yòu xiào jiǎn qīng tòng kǔ、 tí gāo shēng huó zhì liàng、 yán cháng shēng mìng de gū xī xìng zhì liáo shǒu duàn。（ 7） kě xié tóng shǒu shù tí gāo liáo xiào : duì mǒu xiē zhǒng liú， xiān jìn xíng wài kē qiē chú， zài shī yǐ guāng dòng lì zhì liáo， kě jìn yī bù xiāo miè cán liú de 'ái xì bāo， jiǎn shǎo fù fā jī huì， tí gāo shǒu shù de chè dǐ xìng ; duì lìng yī xiē zhǒng liú， yòu kě néng xiān zuò guāng dòng lì zhì liáo， shǐ zhǒng liú suō xiǎo hòu zài qiē chú， kuò dà shǒu shù de shì yìng zhèng， tí gāo shǒu shù de chénggōnglǜ。（ 8） kě xiāo miè yǐn xìng 'ái bìng zào : lín chuáng shàng yòu xiē zhǒng liú， rú pángguāng yí xíng xì bāo 'ái， zài zhù bìng zào wài kě néng yòu sàn zài de ròu yǎn kàn bù jiàn de wēi xiǎo 'ái cháo， cháng guī zhì liáo shǒu duàn zhǐ néng qù chú zhù bìng zào， duì yǐn xìng 'ái cháo wú néng wéi lì， dàn yòng guāng dòng lì liáo fǎ cǎi qǔ quán pángguāng chōng yíng hòu biǎo miàn zhào shè de fāng fǎ， xiāo miè kě néng cún zài de suǒ yòu wēi xiǎo bìng biàn， cóng 'ér dà dà jiǎn shǎo zhǒng liú fù fā de jī huì。（ 9） kě bǎo hù róng mào jí zhòng yào qì guān gōng néng : duì yú yán miàn bù de pí fū 'ái、 kǒu qiāng 'ái、 yīn jīng 'ái、 gōng jǐng 'ái、 shì wǎng mó mǔ xì bāo liú děng， yìng yòng guāng dòng lì liáo fǎ yòu kě néng zài yòu xiào shā shāng 'ái zǔ zhì de qíng kuàng xià， jìn kě néng jiǎn shǎo duì fā bìng qì guān shàng pí jié gòu hé jiāo yuán zhī jià de sǔn shāng， shǐ chuàng miàn yù hé hòu róng mào shǎo shòu yǐng xiǎng、 bǎo chí qì guān wài xíng wán zhěng hé zhèng cháng de shēng lǐ gōng néng。
6.2 ān quán xìng guāng dòng lì xué liáo fǎ xì lěng guāng huà fǎn yìng， wú zǔ zhì fā rè， bù huì pò huài jié dì zǔ zhì rú jiāo yuán、 tánlì xiān wéi， suǒ yǐ bù huì duì jī běn jié gòu de wán zhěng xìng zào chéng pò huài［ 4］。
6.3 bù liáng fǎn yìng［ 6］ guāng dòng lì xué liáo fǎ de zhù yào bù liáng fǎn yìng shì guāng guò mǐn fǎn yìng， biǎo xiàn wéi pí fū jú bù chū xiàn hóng zhěn huò shuǐ pào。 lìng wài， yòu shí zài zhì liáo shù tiān hòu， zhì liáo bù wèi kě néng huì chū xiàn jú bù de zàn shí de fǎn yìng xìng shuǐ zhǒng， bìng bàn suí yī xiē bù shì， rú xiōng、 bèi huò fù bù de téng tòng， zhī qì guǎn 'ái de bìng rén fā shēng hū xī kùn nán， shí guǎn 'ái de bìng rén fā shēng tūn yān kùn nán， pángguāng 'ái de bìng rén fā shēng niào pín、 xuè niào děng， yǐ jí qí tā de yī xiē fù fǎn yìng rú fā shāo、 biàn mì děng， yī bān yīn jù tǐ de zhì liáo bìng biàn bù wèi hé bìng qíng 'ér yì， dà duō shǔbù yán zhòng， chí xù shí jiān yě jiào duǎn， cháng kě tōng guò cháng guī chǔlǐ dé yǐ huǎn jiě。 zǒng zhī， dú fù zuò yòng shì jí qí qīng wēi de。
6.4 guāng dòng lì xué liáo fǎ zhì liáo zhǒng liú de jú xiàn xìng guāng dòng lì xué liáo fǎ shì yī zhǒng jú bù zhì liáo fāng fǎ， duì zhǒng liú de shā shāng xiào guǒ zài hěn dà chéng dù shàng jué dìng yú bìng biàn qū de zhào guāng jì liàng shì fǒu chōng fēn。 yóu yú guāng jìn rù zǔ zhì hòu huì yīn zǔ zhì de xī shōu hé sǎnshè 'ér shuāi jiǎn， suǒ yǐ wú lùn cǎi yòng nǎ zhǒng guāng zhào fāng shì， yī cì zhào shè de shā shāng shēn dù hé fàn wéi dōushì yòu xiàn de。
7 guāng dòng lì xué liáo fǎ de yán jiū yǔ yìng yòng qián jǐng
guāng dòng lì xué liáo fǎ zuò wéi yī wēi chuàng liáo fǎ， zhù yào yòng yú zhì liáo 'ái qián bìng biàn、 zǎo qī 'ái huò bù néng shǒu shù de 'ái zhǒng。 duì yú lěi jí kǒu yān bù、 shí guǎn、 qì guān hé zhī qì guǎn、 wèi、 jié zhí cháng hé mì niào dào huò fù qiāng de qiǎn biǎo xìng 'ái zhǒng， jù yòu gēn zhì jià zhí ; duì yú shēn zài de、 jìn zhǎn xíng 'ái zhǒng， bāo kuò shí guǎn、 fèi、 dǎn guǎn、 yí、 hú fù bù hé fù qiāng de 'ái zhǒng， kě yòu xiào dì gǎi shàn huàn zhě zhèng zhuàng， tí gāo shēng huó zhì liàng hé yán cháng shēng cún qī ; duì yú nǎo jiāo zhì liú， kě wàng chéng wéi jiǎn shǎo shù hòu fù fā de zhòng yào cuò shī zhī yī。 bù jǐn kě yòng yú zhì liáo xiāo huà dào de 'ái xìng gěng zǔ， ér qiě duì qiǎn xìng 'ái qián qī sǔn hài hé zǎo qī 'ái， yóu qí shì mí màn xìng bìng biàn yě yòu liáng hǎo xiào guǒ， tè bié shì yòng yú bù néng shǒu shù、 qí tā zhì liáo yòu jìn jì huò shī bài de huàn zhě［ 13］。
lìng yī fāng miàn， guāng dòng lì liáo fǎ jìn qī zài dòng mài yù yàng yìng huà、 lǎo nián xìng yǎn dǐ huáng bān bìng biàn、 xiān hóng bān zhì、 bìng dú hé xì jūn xìng gǎn rǎn xìng bìng biàn、 lèi fēng shī xìng guān jié yán děng cháng guī shǒu duàn nán yǐ zòu xiào de liáng xìng jí bìng de zhì liáo yán jiū zhōng yě qǔ dé yī xì liè jìn zhǎn， qí yìng yòng lǐng yù dé dào hěn dà de yán shēn hé kuò zhǎn［ 7， 23～ 25］。 zhè yòu jiāng zào fú yú yuè lái yuè duō de liáng xìng jí bìng huàn zhě。
guāng dòng lì xué liáo fǎ zuò wéi yī zhǒng zhǒng liú zhì liáo de xīn jì shù， zài 'ōu měi rì děng xǔ duō fā dá guó jiā， yǐ jīng huò dé zhèng fǔ yào pǐn zhù guǎn jī gòu de shěn chá pī zhǔn， zài yuè lái yuè duō de yī yuàn chéng wéi yī zhǒng xīn de cháng guī zhì liáo shǒu duàn， lín chuáng yìng yòng bù duàn jiā shēn。 jiù guāng dòng lì xué liáo fǎ de jī chǔ yán jiū lái shuō， xǔ duō kē yán rén yuán hé mǐn gǎn de qǐ yè jiā zhèng zhe shǒu jìn xíng xīn xíng guāng mǐn yào wù hé yǔ zhī pèi tào de guāng dòng lì jī guāng jī de yán fā。 wǒ guó xué zhě hā wén、 zōu jìn zǎo zài 20 shì jì 80 nián dài chū jiù jiāng guāng dòng lì xué liáo fǎ yǐn jìn zhōng guó， bìng zài quán guó fàn wéi nèi kāi zhǎn liǎo xié zuò gōng guān yán jiū［ 25］。 guó nèi mù qián réng yòu bù fēn dān wèi zhèng zài jì xù jìn xíng cǐ liáo fǎ de jī chǔ yǔ lín chuáng yán jiū， bìng qǔ dé liǎo zhuó yuè de chéng jì。 jī chǔ yán jiū fāng miàn rú xiàmén dà xué kàng 'ái yán jiū zhōng xīn guāng dòng lì yī xué shì ; lín chuáng fāng miàn yòu 3 gè guāng dòng lì zhì liáo zhōng xīn， fēn bié wéi : běi jīng jūn qū zǒng yī yuàn zhǒng liú guāng dòng lì zhì liáo zhōng xīn ; nán fāng yī yuàn zhǒng liú guāng dòng lì zhì liáo yán jiū péi xùn zhōng xīn ; guó jì zhǒng liú zhěn zhì yán jiū zhōng xīn（ zài xiāng gǎng）。
zǒng zhī， zhè yī shè jí xiāng guān yào wù、 shè bèi zhì zào yè hé yī liáo fú wù yè de xīn de zhǒng liú zhì liáo fāng fǎ， jiāng wéi wǒ guó zài zhè yī lǐng yù lǐ kāi zhǎn guāng mǐn yào wù yán jiū、 yī xué jī chǔ yán jiū yǔ lín chuáng yìng yòng yán jiū tí gōng liǎo guǎng kuò de tàn suǒ kōng jiān， ér qiě yòu hěn dà de xué shù shàng yì yì hé shè huì xiào yì， qí jiāng huì chǎn shēng de jīng jì jià zhí yě shì xiāng dāng kě guān de。
cān kǎo wén xiàn :
1doughertytj.photodynamictherapyofneoplasticdisease.photochemphotobiol， 1993， 58:895-900.
2doughertytj， gomercj， hendersonbw， etal.photodynamictheraˉpy.jnatlcancerinst， 1998， 90:889-905.
3korbelikm.inductionoftumorimmunitybyphotodynamictherapy.jclinlasermedsurg， 1996， 14:329-334.
4sibatach， colussivc， oleinicknl， etal.photodynamictherapyinoncology.expertopinpharmacother， 2001， 2:917-927.
5 dīng xīn mín， xú qín zhī， gù yīng， děng . guāng dòng lì xué zhì liáo zhǒng liú de jiǎn shǐ hé xiàn zhuàng . zhōng guó zhǒng liú， 2003， 12（ 3） :151-155.
6hopperc.photodynamictherapy:aclinicalrealityinthetreatmentofcancer.lancetoncol， 2000， 1:212-219.
7 měi guó kàng máng jī jīn huì . zhì liáo lǎo nián xìng huáng bān tuì huà de xīn yào， 2002， 10.
8nadis， steve.anewlightoncancer.technologyreview， 1997， 100（ 6） :61-65.
9photodynamictherapybringshopetopatientswithmaculardiseases.pressconferenceonmay22， 2001. |
|
|