tiān wén > x shè xiàn tiān wén xué
mùlù
No. 1
　　x shè xiàn tiān wén xué shì tōng guò x shè xiàn bō duàn ( bō cháng 0.01 ～ 100 āi de diàn cí fú shè ) yán jiū tiān tǐ de yī mén xué kē。
　　 yīn wéi tiān tǐ de x shè xiàn huì shòu dào dì qiú dà qì de yán zhòng zǔ 'ài， suǒ yǐ zhù yào lì yòng wèi xīng jìn xíng tàn cè。 yīn cǐ， suī rán x shè xiàn de tàn cè shǐ yú 'èr shí shì jì sì shí nián dài， dàn shì chéng wéi yī mén xué kē， zé shì rén zào dì qiú wèi xīng shàng tiān yǐ hòu de shì。
　　 zǎo qī de guān cè gōng zuò jí zhōng yú tài yáng de yán jiū。 zì cóng 1962 nián 6 yuè 18 rì měi guó má shěng lǐ gōng xué yuàn yán jiū xiǎo zǔ dì yī cì fā xiàn lái zì tiān xiē zuò fāng xiàng de qiáng dà x shè xiàn yuán yǐ hòu， fēi tài yáng x shè xiàn tiān wén xué jìn rù yī gè xīn de fā zhǎn jiē duàn。 qī shí nián dài yǐ lái， fā shè liǎo zhuān mén yán jiū x shè xiàn de tiān wén wèi xīng， guān cè dào xǔ duō xiān qián bù zhī dào de yǔ zhòu x shè xiàn yuán， shǐ x shè xiàn yuán de shù mù cóng shí jǐ gè měng zēng dào yī qiān duō gè。
　　 tài yáng x shè xiàn de tàn cè， zhù yào nòng qīng liǎo tā de sān gè chéngfèn： rì miǎn gāo wēn děng lí zǐ tǐ de lián xù fú shè hé qí tā pǔ xiàn fú shè， gòu chéng liǎo x fú shè níng jìng chéngfèn； wēn dù zài bǎi wàn dù yǐ shàng de rì miǎn níng jù qū de chāo rè děng lí zǐ tǐ suǒ chǎn shēng de fú shè， gòu chéng x fú shè de huǎn biàn chéngfèn， zài rì miàn shàng chéng xiàn wéi x shè xiàn liàng bān。 tài yáng huó dòng qū suǒ chǎn shēng de x shè xiàn bào fā， gòu chéng liǎo x fú shè tū biàn chéngfèn。 zài rì miàn shàng chéng xiàn wéi x shè xiàn yào bān。
　　 guò qù jǐ nián， tài yáng x shè xiàn cèliáng de yī gè zhòng yào fāng miàn， shì tàn cè x shè xiàn bào fā de néng pǔ hé piān zhèn。 zhuózhòng yú yán jiū yào bān mài chōng jiē duàn de gāo néng tiān tǐ wù lǐ guò chéng， rú gāo néng lì zǐ de qǐ yuán、 chuán shū、 néng liàng de zhuǎn huà yǐ jí fā shè de xìng zhì děng děng。 mù qián yǐ chū bù què lì liǎo x shè xiàn fú shè yuán de mó xíng， zhè duì yào bān wù lǐ de yán jiū yòu zhòng yào jià zhí。 lìng wài， yǐ jīng yán jiū qīng chǔ， tài yáng x shè xiàn zài xíng chéng dì qiú diàn lí céng de guò chéng zhōng qǐ zhòng yào zuò yòng。
　　x shè xiàn wàng yuǎn jìng yǐ jù yòu jiǎo miǎo liàng jí de gāo fēn biàn běn lǐng， zhè jiù wéi shēn rù yán jiū tài yáng xiàn xiàng chuàng zào liǎo tiáo jiàn。 x shè xiàn yào bān hé x shè xiàn liàng bān de fā xiàn dà dà zēng jìn duì tài yáng huó dòng qū de yán jiū hé rèn shí。 ér x shè xiàn miǎn dòng de fā xiàn， gèng shì tài yáng wù lǐ xué de yī xiàng zhòng dà chéng guǒ。 xiàn zài yǐ jīng chá míng， x shè xiàn miǎn dòng jiù shì gāo sù tài yáng fēng de fēng yuán， yě jiù shì rì dì guān xì yán jiū zhōng cháng qī méi yòu nòng qīng chǔ de m qū。 miǎn dòng wù lǐ tí chū liǎo xǔ duō yòu jià zhí de kè tí， rú miǎn dòng de xíng chéng， gāo sù tài yáng fēng yuán de chéng yīn děng， tè bié shì miǎn dòng de gāng xìng zhuàndòng qīng xiàng qì jīn hái wèi zhǎo dào mǎn yì de jiě dá。
　　 shí duō nián lái， fēi tài yáng x shè xiàn tiān wén xué fā zhǎn tè bié xùn sù， qǔ dé zhòng dà de tū pò。 zài yǐ fā xiàn de x shè xiàn yuán zhōng， yòu duō zhǒng bù tóng lèi xíng de kè tǐ， ér mù qián zhǐ yòu shǎo liàng dé dào què qiē de guāng xué zhèng rèn。 zài xīng xì hé xīng xì tuán zhōng de qiáng shè diàn xīng xì ( rú shì nǚ zuò a děng ) hé huó dòng de sài fó tè xīng xì děng jūn wéi zhù míng de x shè xiàn yuán。 zuò wéi hé nèi de zhǎn yuán， chāo xīn xīng yí jì ( rú xiè zhuàng xīng yún、 xiān hòu zuò a děng ) yě shì yī lèi zhòng yào de x shè xiàn yuán。 yòu xiē x shè xiàn yuán， guāng xué zhèng rèn wéi shuāng xīng de chéng yuán xīng， rú bàn rén mǎ zuò x-3、 wǔ xiān zuò x-1、 tiān xiē zuò x-1、 tiān 'é zuò x-1 děng děng， tā men de chéng yuán xīng zhī yī shì x shè xiàn xīng。 àn zhào xiàn dài x shè xiàn shuāng xīng lǐ lùn， cāi xiǎng zhè zhǒng x shè xiàn xīng shì zhōng zǐ xīng huò hēi dòng。
　　 dà liàng shè diàn mài chōng xīng de fā xiàn， yòu dǎo rén men qù tàn suǒ x shè xiàn mài chōng xīng de cún zài。 suí zhe xīn de tàn cè jì shù de fā zhǎn， yǐ yòu kě néng fā xiàn hòu yī zhǒng mài chōng xīng。 1969 nián fā xiàn xiè zhuàng xīng yún mài chōng xīng psr0532 de x shè xiàn mài chōng fú shè， tā hé duì yìng de guāng xué mài chōng jīhū yòu wán quán xiāng tóng de zhōu qī。 hòu lái yòu fā xiàn liǎo qí tā lèi xíng de x shè xiàn mài chōng xīng。 zhè xiē fā xiàn duì shuāng xīng yǎn huà guò chéng de yán jiū hěn yòu jià zhí。
　　x shè xiàn tiān wén guān cè de lìng yī lèi kè tí shì guān yú mí màn x shè xiàn bèi jǐng cèliáng。 jīhū shì gè xiàng tóng xìng de yǔ zhòu x shè xiàn bèi jǐng fú shè de fā xiàn， bèi rèn wéi shì liù shí nián dài x shè xiàn tiān wén xué de zhòng dà chéng jiù zhī yī。
　　1974 nián yǐ hòu de jǐ nián zhōng， yīng guó “ líng yáng ” 5 hào jí qí tā wèi xīng， xiāng jì fā xiàn liǎo yǔ zhòu x shè xiàn bào fā hé yī pī zàn xiàn x shè xiàn yuán， cóng 'ér zài yǔ zhòu zhōng yòu jiē shì liǎo yī pī qián suǒ wèi zhī de xiàn xiàng hé xīn xíng x shè xiàn yuán， zhè bèi gōng rèn wéi qī shí nián dài tiān wén xué de zhòng dà fā xiàn。 zhè xiē guò chéng suǒ shì fàng de néng liàng zhī dà， néng liàng shì fàng sù dù zhī kuài， zhù néng mì dù zhī gāo yǐ jí qí tè de zài xiàn zhōu qī， qì jīn réng rán shì xiàn dài gāo néng tiān tǐ wù lǐ xué de zhòng dà yán jiū kè tí。
　　x shè xiàn tiān wén xué suǒ cǎi yòng de tàn cè yí qì suí x shè xiàn guāng zǐ néng liàng bù tóng 'ér yòu suǒ bù tóng。 tàn cè ruǎn x shè xiàn yòng bó chuāng zhèng bǐ jì shù qì， cháng yòng pí zuò chuāng cái liào， dù chuāng de mì fēng xìng néng hǎo， néng bǎo zhèng yí qì gōng zuò wěn dìng， dàn dù chuāng de hòu dù réng rán xiàn zhì zhe jì shù shù qì duì gèng dī néng liàng x shè xiàn de líng mǐn dù。 tàn cè jí ruǎn x shè xiàn， yào shǐ yòng yòu jī báomó chuāng de jì shù qì， dàn yòu jī báomó chuāng de qì tǐ mì fēng xìng bù hǎo。 jìn nián lái zài kōng jiān tàn cè zhōng fā zhǎn liǎo yī zhǒng zì dòng tiáojié de liú qì jì shù， bǎo zhèng jì shù qì guǎn nèi wéi chí yī dìng qì yā， shǐ yí qì de xiǎng yìng chǔyú wěn dìng kě kào zhuàng tài， bù guò tā de zhì zào gōng yì hé shǐ yòng tiáo jiàn dū jiào wéi fù zá。
　　 zài fēi tài yáng x shè xiàn yuán de tàn cè fāng miàn， wéi tí gāo líng mǐn dù， cháng cháng xū yào dà miàn jī de bó zhòu zhèng bǐ jì shù qì。 zhè zhǒng yí qì de zhì zào jì shù jìn nián lái fā zhǎn jiào kuài。 měi guó xiǎo xíng tiān wén wèi xīng“ zì yóu hào” céng shǐ yòng miàn jī dá 840 píng fāng lí mǐ、 hòu jǐn 50 wēi mǐ de pí chuāng zhèng bǐ jì shù qì。 suí zhe x shè xiàn néng liàng de shēng gāo， zhèng bǐ jì shù qì jiāng shī qù zuò yòng， tā de tàn cè shàng xiàn yuē wéi 60 qiān diàn zǐ fú。 gèng gāo néng liàng de tàn cè， zé xū yòng shǎn shuò jì shù qì。
　　 zhèng bǐ jì shù qì hé shǎn shuò jì shù qì běn shēn méi yòu rèn hé chéng xiàng hé dìng xiàng gōng néng。 wèile zhèng rèn gè zhǒng x shè xiàn yuán hé jīng què dìng chū tā men zài kōng zhōng de fāng wèi， bì xū zài jì shù qì qián bù jiā shàng zhǔn zhí qì。 zhè zhǒng zhǔn zhí jì shù jìn jǐ nián fā zhǎn tè bié xùn sù。 mù qián guǎng fàn shǐ yòng de zhǔn zhí qì lèi xíng yòu sī shān xíng zhǔn zhí qì、 bǎn tiáo xíng zhǔn zhí qì hé fēng wō zhuàng zhǔn zhí qì děng。 qián zhě duō yòng yú ruǎn x shè xiàn bō duàn， hòu liǎng zhǒng yòng yú yìng x shè xiàn bō duàn。 cǐ wài， hái yòu shǎn shuò tǐ gòu chéng de zhù dòng shì zhǔn zhí qì。
　　 shí yàn x shè xiàn tiān wén xué de yī gè tū chū chéng jiù， jiù shì jiāng lüè shè guāng xué yuán lǐ yìng yòng yú x shè xiàn tiān wén， shǐ dà miàn jī x guāng jù jiāo chéng xiàng jì shù chéng wéi xiàn shí， zhì chéng liǎo zhēn zhèng yòu yán jiū jià zhí de gāo fēn biàn běn lǐng de x shè xiàn wàng yuǎn jìng。 tā tí gōng liǎo bǎ x shè xiàn de tàn cè qū yù kuò dà dào gèng yáo yuǎn de yǔ zhòu shēn chù de kě néng xìng。
　　x shè xiàn tiān wén xué cóng dàn shēng shí qǐ， zài jìn 'èr shí nián de duǎn zàn shí jiān nèi fā xiàn liǎo yī xì liè qián suǒ wèi zhī de xīn xíng tiān tǐ， huò dé guāng xué tiān wén hé shè diàn tiān wén wú fǎ dé dào de tiān tǐ xìn xī， dà dà dì kuò zhǎn liǎo tiān wén xué de yán jiū lǐng yù。 x shè xiàn tiān wén xué suǒ xiǎn shì de dú tè wēi lì， shǐ dé tā zài dāng dài kōng jiān tiān wén xué zhōng chǔyú tè bié zhòng yào de dì wèi。
No. 2
　　x shè xiàn tiān wén xué shì yǐ tiān tǐ de X shè xiàn fú shè wéi zhù yào yán jiū shǒu duàn de tiān wén xué fēn zhī。 x shè xiàn tiān wén xué zhōng cháng yǐ diàn zǐ fú tè（ eV） biǎo shì guāng zǐ de néng liàng， guān cè duì xiàng wéi 0.1keV dào 100keV de X shè xiàn。 qí zhōng yòu jiāng 0.1keV-10keV de X shè xiàn chēng wéi ruǎn X shè xiàn， 10keV-100keV chēng wéi yìng X shè xiàn。 yóu yú X shè xiàn shǔ yú diàn cí bō pǔ de gāo néng duān， yīn cǐ x shè xiàn tiān wén xué yǔ gā mǎ shè xiàn tiān wén xué tóng chēng wéi gāo néng tiān tǐ wù lǐ xué。 yǔ zhòu zhōng fú shè X shè xiàn de tiān tǐ bāo kuò X shè xiàn shuāng xīng、 mài chōng xīng、 gā mǎ shè xiàn bào、 chāo xīn xīng yí jì、 huó dòng xīng xì hé、 tài yáng huó dòng qū， yǐ jí xīng xì tuán zhōu wéi de gāo wēn qì tǐ děng děng。 yóu yú dì qiú dà qì céng duì yú X shè xiàn shì bù tòu míng de， zhǐ néng zài gāo kōng huò zhě dà qì céng yǐ wài guān cè tiān tǐ de X shè xiàn fú shè， yīn cǐ kōng jiān tiān wén wèi xīng shì x shè xiàn tiān wén xué de zhù yào gōng jù。
　　 yīn wéi tiān tǐ de X shè xiàn huì shòu dào dì qiú dà qì de yán zhòng zǔ 'ài， suǒ yǐ zhù yào lì yòng wèi xīng jìn xíng tàn cè。 yīn cǐ， suī rán X shè xiàn de tàn cè shǐ yú 'èr shí shì jì sì shí nián dài， dàn shì chéng wéi yī mén xué kē， zé shì rén zào dì qiú wèi xīng shàng tiān yǐ hòu de shì。
　　 zǎo qī de guān cè gōng zuò jí zhōng yú tài yáng de yán jiū。 zì cóng 1962 nián 6 yuè 18 rì měi guó má shěng lǐ gōng xué yuàn yán jiū xiǎo zǔ dì yī cì fā xiàn lái zì tiān xiē zuò fāng xiàng de qiáng dà X shè xiàn yuán yǐ hòu， fēi tài yáng x shè xiàn tiān wén xué jìn rù yī gè xīn de fā zhǎn jiē duàn。 qī shí nián dài yǐ lái， fā shè liǎo zhuān mén yán jiū X shè xiàn de tiān wén wèi xīng， guān cè dào xǔ duō xiān qián bù zhī dào de yǔ zhòu X shè xiàn yuán， shǐ X shè xiàn yuán de shù mù cóng shí jǐ gè měng zēng dào yī qiān duō gè。
　　 tài yáng X shè xiàn de tàn cè， zhù yào nòng qīng liǎo tā de sān gè chéngfèn： rì miǎn gāo wēn děng lí zǐ tǐ de lián xù fú shè hé qí tā pǔ xiàn fú shè， gòu chéng liǎo X fú shè níng jìng chéngfèn； wēn dù zài bǎi wàn dù yǐ shàng de rì miǎn níng jù qū de chāo rè děng lí zǐ tǐ suǒ chǎn shēng de fú shè， gòu chéng X fú shè de huǎn biàn chéngfèn， zài rì miàn shàng chéng xiàn wéi X shè xiàn liàng bān。 tài yáng huó dòng qū suǒ chǎn shēng de X shè xiàn bào fā， gòu chéng liǎo X fú shè tū biàn chéngfèn。 zài rì miàn shàng chéng xiàn wéi X shè xiàn yào bān。
　　 guò qù jǐ nián， tài yáng X shè xiàn cèliáng de yī gè zhòng yào fāng miàn， shì tàn cè X shè xiàn bào fā de néng pǔ hé piān zhèn。 zhuózhòng yú yán jiū yào bān mài chōng jiē duàn de gāo néng tiān tǐ wù lǐ guò chéng， rú gāo néng lì zǐ de qǐ yuán、 chuán shū、 néng liàng de zhuǎn huà yǐ jí fā shè de xìng zhì děng děng。 mù qián yǐ chū bù què lì liǎo X shè xiàn fú shè yuán de mó xíng， zhè duì yào bān wù lǐ de yán jiū yòu zhòng yào jià zhí。 lìng wài， yǐ jīng yán jiū qīng chǔ， tài yáng X shè xiàn zài xíng chéng dì qiú diàn lí céng de guò chéng zhōng qǐ zhòng yào zuò yòng。
　　X shè xiàn wàng yuǎn jìng yǐ jù yòu jiǎo miǎo liàng jí de gāo fēn biàn běn lǐng， zhè jiù wéi shēn rù yán jiū tài yáng xiàn xiàng chuàng zào liǎo tiáo jiàn。 X shè xiàn yào bān hé X shè xiàn liàng bān de fā xiàn dà dà zēng jìn duì tài yáng huó dòng qū de yán jiū hé rèn shí。 ér X shè xiàn miǎn dòng de fā xiàn， gèng shì tài yáng wù lǐ xué de yī xiàng zhòng dà chéng guǒ。 xiàn zài yǐ jīng chá míng， X shè xiàn miǎn dòng jiù shì gāo sù tài yáng fēng de fēng yuán， yě jiù shì rì dì guān xì yán jiū zhōng cháng qī méi yòu nòng qīng chǔ de M qū。 miǎn dòng wù lǐ tí chū liǎo xǔ duō yòu jià zhí de kè tí， rú miǎn dòng de xíng chéng， gāo sù tài yáng fēng yuán de chéng yīn děng， tè bié shì miǎn dòng de gāng xìng zhuàndòng qīng xiàng qì jīn hái wèi zhǎo dào mǎn yì de jiě dá。
　　 shí duō nián lái， fēi tài yáng x shè xiàn tiān wén xué fā zhǎn tè bié xùn sù， qǔ dé zhòng dà de tū pò。 zài yǐ fā xiàn de X shè xiàn yuán zhōng， yòu duō zhǒng bù tóng lèi xíng de kè tǐ， ér mù qián zhǐ yòu shǎo liàng dé dào què qiē de guāng xué zhèng rèn。 zài xīng xì hé xīng xì tuán zhōng de qiáng shè diàn xīng xì ( rú shì nǚ zuò A děng ) hé huó dòng de sài fó tè xīng xì děng jūn wéi zhù míng de X shè xiàn yuán。 zuò wéi hé nèi de zhǎn yuán， chāo xīn xīng yí jì ( rú xiè zhuàng xīng yún、 xiān hòu zuò A děng ) yě shì yī lèi zhòng yào de X shè xiàn yuán。 yòu xiē X shè xiàn yuán， guāng xué zhèng rèn wéi shuāng xīng de chéng yuán xīng， rú bàn rén mǎ zuò X-3、 wǔ xiān zuò X-1、 tiān xiē zuò X-1、 tiān 'é zuò X-1 děng děng， tā men de chéng yuán xīng zhī yī shì X shè xiàn xīng。 àn zhào xiàn dài X shè xiàn shuāng xīng lǐ lùn， cāi xiǎng zhè zhǒng X shè xiàn xīng shì zhōng zǐ xīng huò hēi dòng。
　　 dà liàng shè diàn mài chōng xīng de fā xiàn， yòu dǎo rén men qù tàn suǒ X shè xiàn mài chōng xīng de cún zài。 suí zhe xīn de tàn cè jì shù de fā zhǎn， yǐ yòu kě néng fā xiàn hòu yī zhǒng mài chōng xīng。 1969 nián fā xiàn xiè zhuàng xīng yún mài chōng xīng PSR0532 de X shè xiàn mài chōng fú shè， tā hé duì yìng de guāng xué mài chōng jīhū yòu wán quán xiāng tóng de zhōu qī。 hòu lái yòu fā xiàn liǎo qí tā lèi xíng de X shè xiàn mài chōng xīng。 zhè xiē fā xiàn duì shuāng xīng yǎn huà guò chéng de yán jiū hěn yòu jià zhí。
　　X shè xiàn tiān wén guān cè de lìng yī lèi kè tí shì guān yú mí màn X shè xiàn bèi jǐng cèliáng。 jīhū shì gè xiàng tóng xìng de yǔ zhòu X shè xiàn bèi jǐng fú shè de fā xiàn， bèi rèn wéi shì liù shí nián dài x shè xiàn tiān wén xué de zhòng dà chéng jiù zhī yī。
　　1974 nián yǐ hòu de jǐ nián zhōng， yīng guó“ líng yáng” 5 hào jí qí tā wèi xīng， xiāng jì fā xiàn liǎo yǔ zhòu X shè xiàn bào fā hé yī pī zàn xiàn X shè xiàn yuán， cóng 'ér zài yǔ zhòu zhōng yòu jiē shì liǎo yī pī qián suǒ wèi zhī de xiàn xiàng hé xīn xíng X shè xiàn yuán， zhè bèi gōng rèn wéi qī shí nián dài tiān wén xué de zhòng dà fā xiàn。 zhè xiē guò chéng suǒ shì fàng de néng liàng zhī dà， néng liàng shì fàng sù dù zhī kuài， zhù néng mì dù zhī gāo yǐ jí qí tè de zài xiàn zhōu qī， qì jīn réng rán shì xiàn dài gāo néng tiān tǐ wù lǐ xué de zhòng dà yán jiū kè tí。
　　x shè xiàn tiān wén xué suǒ cǎi yòng de tàn cè yí qì suí X shè xiàn guāng zǐ néng liàng bù tóng 'ér yòu suǒ bù tóng。 tàn cè ruǎn X shè xiàn yòng bó chuāng zhèng bǐ jì shù qì， cháng yòng pí zuò chuāng cái liào， dù chuāng de mì fēng xìng néng hǎo， néng bǎo zhèng yí qì gōng zuò wěn dìng， dàn dù chuāng de hòu dù réng rán xiàn zhì zhe jì shù shù qì duì gèng dī néng liàng X shè xiàn de líng mǐn dù。 tàn cè jí ruǎn X shè xiàn， yào shǐ yòng yòu jī báomó chuāng de jì shù qì， dàn yòu jī báomó chuāng de qì tǐ mì fēng xìng bù hǎo。 jìn nián lái zài kōng jiān tàn cè zhōng fā zhǎn liǎo yī zhǒng zì dòng tiáojié de liú qì jì shù， bǎo zhèng jì shù qì guǎn nèi wéi chí yī dìng qì yā， shǐ yí qì de xiǎng yìng chǔyú wěn dìng kě kào zhuàng tài， bù guò tā de zhì zào gōng yì hé shǐ yòng tiáo jiàn dū jiào wéi fù zá。
　　 zài fēi tài yáng X shè xiàn yuán de tàn cè fāng miàn， wéi tí gāo líng mǐn dù， cháng cháng xū yào dà miàn jī de bó zhòu zhèng bǐ jì shù qì。 zhè zhǒng yí qì de zhì zào jì shù jìn nián lái fā zhǎn jiào kuài。 měi guó xiǎo xíng tiān wén wèi xīng“ zì yóu hào” céng shǐ yòng miàn jī dá 840 píng fāng lí mǐ、 hòu jǐn 50 wēi mǐ de pí chuāng zhèng bǐ jì shù qì。 suí zhe X shè xiàn néng liàng de shēng gāo， zhèng bǐ jì shù qì jiāng shī qù zuò yòng， tā de tàn cè shàng xiàn yuē wéi 60 qiān diàn zǐ fú。 gèng gāo néng liàng de tàn cè， zé xū yòng shǎn shuò jì shù qì。
　　 zhèng bǐ jì shù qì hé shǎn shuò jì shù qì běn shēn méi yòu rèn hé chéng xiàng hé dìng xiàng gōng néng。 wèile zhèng rèn gè zhǒng X shè xiàn yuán hé jīng què dìng chū tā men zài kōng zhōng de fāng wèi， bì xū zài jì shù qì qián bù jiā shàng zhǔn zhí qì。 zhè zhǒng zhǔn zhí jì shù jìn jǐ nián fā zhǎn tè bié xùn sù。 mù qián guǎng fàn shǐ yòng de zhǔn zhí qì lèi xíng yòu sī shān xíng zhǔn zhí qì、 bǎn tiáo xíng zhǔn zhí qì hé fēng wō zhuàng zhǔn zhí qì děng。 qián zhě duō yòng yú ruǎn X shè xiàn bō duàn， hòu liǎng zhǒng yòng yú yìng X shè xiàn bō duàn。 cǐ wài， hái yòu shǎn shuò tǐ gòu chéng de zhù dòng shì zhǔn zhí qì。
　　 shí yàn x shè xiàn tiān wén xué de yī gè tū chū chéng jiù， jiù shì jiāng lüè shè guāng xué yuán lǐ yìng yòng yú X shè xiàn tiān wén， shǐ dà miàn jī X guāng jù jiāo chéng xiàng jì shù chéng wéi xiàn shí， zhì chéng liǎo zhēn zhèng yòu yán jiū jià zhí de gāo fēn biàn běn lǐng de X shè xiàn wàng yuǎn jìng。 tā tí gōng liǎo bǎ X shè xiàn de tàn cè qū yù kuò dà dào gèng yáo yuǎn de yǔ zhòu shēn chù de kě néng xìng。
　　x shè xiàn tiān wén xué cóng dàn shēng shí qǐ， zài jìn 'èr shí nián de duǎn zàn shí jiān nèi fā xiàn liǎo yī xì liè qián suǒ wèi zhī de xīn xíng tiān tǐ， huò dé guāng xué tiān wén hé shè diàn tiān wén wú fǎ dé dào de tiān tǐ xìn xī， dà dà dì kuò zhǎn liǎo tiān wén xué de yán jiū lǐng yù。 x shè xiàn tiān wén xué suǒ xiǎn shì de dú tè wēi lì， shǐ dé tā zài dāng dài kōng jiān tiān wén xué zhōng chǔyú tè bié zhòng yào de dì wèi。
wù lǐ bǎi kē
　　X shexian tianwenxue
　　x shè xiàn tiān wén xué
　　X-rayastronomy
　　 yòng X shè xiàn（ bō cháng 0.01～ 100 āi de diàn cí fú shè） yán jiū tiān tǐ de yī mén xué kē。
　　　 fā zhǎn jiǎn kuàng　 tiān tǐ de X shè xiàn shòu dào dì qiú dà qì de yán zhòng zǔ 'ài， zhù yào lì yòng wèi xīng jìn xíng tàn cè。 yīn cǐ， suī rán X shè xiàn de tàn cè shǐ yú 'èr shí shì jì sì shí nián dài， dàn shì， chéng wéi yī mén xué kē， zé shì rén zào dì qiú wèi xīng shàng tiān yǐ hòu de shì。 zǎo qī de guān cè gōng zuò jí zhōng yú tài yáng de yán jiū。 zì cóng 1962 nián 6 yuè 18 rì měi guó má shěng lǐ gōng xué yuàn yán jiū xiǎo zǔ dì yī cì fā xiàn lái zì tiān xiē zuò fāng xiàng de qiáng dà X shè xiàn yuán yǐ hòu， fēi tài yáng x shè xiàn tiān wén xué jìn rù yī gè xīn de fā zhǎn jiē duàn。 qī shí nián dài yǐ lái， fā shè liǎo zhuān mén yán jiū X shè xiàn de tiān wén wèi xīng ( rú xiǎo xíng tiān wén wèi xīng xì liè )， guān cè dào xǔ duō xiān qián bù zhī dào de yǔ zhòu X shè xiàn yuán， shǐ X shè xiàn yuán de shù mù cóng shí jǐ gè měng zēng dào yī qiān duō gè。
　　　 tài yáng x shè xiàn tiān wén xué 　 tài yáng X shè xiàn de tàn cè， zhù yào nòng qīng liǎo tā de sān gè chéngfèn： rì miǎn gāo wēn děng lí zǐ tǐ de lián xù fú shè hé qí tā pǔ xiàn fú shè， gòu chéng liǎo X fú shè níng jìng chéngfèn； wēn dù zài 10K yǐ shàng de rì miǎn níng jù qū de chāo rè děng lí zǐ tǐ suǒ chǎn shēng de fú shè， gòu chéng X fú shè de huǎn biàn chéngfèn， zài rì miàn shàng chéng xiàn wéi X shè xiàn liàng bān（ tú 1[X shè xiàn liàng bān ]）。 tài yáng huó dòng qū suǒ chǎn shēng de X shè xiàn bào fā， gòu chéng liǎo X fú shè tū biàn chéngfèn。 zài rì miàn shàng chéng xiàn wéi X shè xiàn yào bān ( tú 2[X shè xiàn yào bān ])。
　　　 guò qù shí nián， tài yáng X shè xiàn cèliáng de yī gè zhòng yào fāng miàn , shì tàn cè X shè xiàn bào fā de néng pǔ hé piān zhèn , zhuózhòng yú yán jiū yào bān mài chōng jiē duàn de gāo néng tiān tǐ wù lǐ guò chéng， rú gāo néng lì zǐ de qǐ yuán、 chuán shū、 néng liàng de zhuǎn huà yǐ jí fā shè de xìng zhì děng děng。 mù qián yǐ chū bù què lì liǎo X shè xiàn fú shè yuán de mó xíng， zhè duì yào bān wù lǐ de yán jiū yòu zhòng yào jià zhí。 lìng wài， yǐ jīng yán jiū qīng chǔ， tài yáng X shè xiàn zài xíng chéng dì qiú diàn lí céng de guò chéng zhōng qǐ zhòng yào zuò yòng。
　　　 X shè xiàn wàng yuǎn jìng yǐ jù yòu jiǎo miǎo liàng jí de gāo fēn biàn běn lǐng , zhè jiù wéi shēn rù yán jiū tài yáng xiàn xiàng chuàng zào liǎo tiáo jiàn。 X shè xiàn yào bān hé X shè xiàn liàng bān de fā xiàn dà dà zēng jìn duì tài yáng huó dòng qū de yán jiū hé rèn shí。 ér X shè xiàn miǎn dòng de fā xiàn， gèng shì tài yáng wù lǐ xué de yī xiàng zhòng dà chéng guǒ（ tú 3[X shè xiàn miǎn dòng ]）。 xiàn zài yǐ jīng chá míng ,X shè xiàn miǎn dòng jiù shì gāo sù tài yáng fēng de fēng yuán， yě jiù shì rì dì guān xì yán jiū zhōng cháng qī méi yòu nòng qīng chǔ de M qū。 miǎn dòng wù lǐ tí chū liǎo xǔ duō yòu jià zhí de kè tí， rú miǎn dòng de xíng chéng， gāo sù tài yáng fēng yuán de chéng yīn děng， tè bié shì miǎn dòng de gāng xìng zhuàndòng qīng xiàng qì jīn hái wèi zhǎo dào mǎn yì de jiě dá。
　　　 fēi tài yáng x shè xiàn tiān wén xué 　 shí duō nián lái， fēi tài yáng x shè xiàn tiān wén xué fā zhǎn tè bié xùn sù， qǔ dé zhòng dà de tū pò。 zài yǐ fā xiàn de X shè xiàn yuán zhōng， yòu duō zhǒng bù tóng lèi xíng de kè tǐ， ér mù qián zhǐ yòu shǎo liàng dé dào què qiē de guāng xué zhèng rèn。 zài xīng xì hé xīng xì tuán zhōng de qiáng shè diàn xīng xì（ rú shì nǚ zuò A děng） hé huó dòng de sài fó tè xīng xì（ rú NGC1275、 NGC451 děng） jūn wéi zhù míng de X shè xiàn yuán。 shì nǚ xīng xì tuán de zuì qiáng X shè xiàn yuán yán shēn dá 1°， xīng xì M87 wèi yú qí zhōng， gū jì měi gè xīng xì de píng jūn X shè xiàn guāng dù zài 10 ěr gé / miǎo yǐ shàng。 zuò wéi hé nèi de zhǎn yuán， chāo xīn xīng yí jì（ rú xiè zhuàng xīng yún、 xiān hòu zuò A děng） yě shì yī lèi zhòng yào de X shè xiàn yuán（ jiàn X shè xiàn zhǎn yuán）。 yòu xiē X shè xiàn yuán， guāng xué zhèng rèn wéi shuāng xīng de chéng yuán xīng， rú bàn rén mǎ zuò X-3、 wǔ xiān zuò X-1、 tiān xiē zuò X-1、 tiān 'é zuò X-1 děng děng， tā men de chéng yuán xīng zhī yī shì X shè xiàn xīng。 àn zhào xiàn dài X shè xiàn shuāng xīng lǐ lùn， cāi xiǎng zhè zhǒng X shè xiàn xīng shì zhōng zǐ xīng huò hēi dòng。
　　　 dà liàng shè diàn mài chōng xīng de fā xiàn， yòu dǎo rén men qù tàn suǒ X shè xiàn mài chōng xīng de cún zài。 suí zhe xīn de tàn cè jì shù de fā zhǎn， yǐ yòu kě néng fā xiàn hòu yī zhǒng mài chōng xīng。 1969 nián fā xiàn xiè zhuàng xīng yún mài chōng xīng PSR0532 de X shè xiàn mài chōng fú shè， tā hé duì yìng de guāng xué mài chōng jīhū yòu wán quán xiāng tóng de zhōu qī。 hòu lái yòu fā xiàn liǎo qí tā lèi xíng de X shè xiàn mài chōng xīng。 zhè xiē fā xiàn duì shuāng xīng yǎn huà guò chéng de yán jiū hěn yòu jià zhí。
　　　 X shè xiàn tiān wén guān cè de lìng yī lèi kè tí shì guān yú mí màn X shè xiàn bèi jǐng cèliáng。 jīhū shì gè xiàng tóng xìng de yǔ zhòu X shè xiàn bèi jǐng fú shè de fā xiàn , bèi rèn wéi shì liù shí nián dài x shè xiàn tiān wén xué de zhòng dà chéng jiù zhī yī。
　　　 1974 nián yǐ hòu de jǐ nián zhōng， yīng guó“ líng yáng” 5 hào (Ariel-5) jí qí tā wèi xīngxiàng jì fā xiàn liǎo yǔ zhòu X shè xiàn bào fā hé yī pī zàn xiàn X shè xiàn yuán， cóng 'ér zài yǔ zhòu zhōng yòu jiē shì liǎo yī pī qián suǒ wèi zhī de xiàn xiàng hé xīn xíng X shè xiàn yuán , bèi gōng rèn wéi qī shí nián dài tiān wén xué de zhòng dà fā xiàn。 zhè xiē guò chéng suǒ shì fàng de néng liàng zhī dà， néng liàng shì fàng sù dù zhī kuài， zhù néng mì dù zhī gāo yǐ jí qí tè de zài xiàn zhōu qī， qì jīn réng rán shì xiàn dài gāo néng tiān tǐ wù lǐ xué de zhòng dà yán jiū kè tí。
　　　 tàn cè yí qì　 x shè xiàn tiān wén xué suǒ cǎi yòng de tàn cè yí qì suí X shè xiàn guāng zǐ néng liàng bù tóng 'ér yòu suǒ bù tóng。 tàn cè ruǎn
bāo hán cí
shè xiàn tiān wén xuéγ- shè xiàn tiān wén xué