fó jiào yòng yǔ : fó jiào yì shù : dì yī pī quán guó zhòng diǎn wén wù bǎo hù dān wèi míng dān : shì jiè yí chǎn : dì lǐ xué jiào yù : zhōng guó gǔ jiàn zhù : jiàn zhù : zhōng guó > hé nán >luò yáng > lóng mén shí kū



xiǎnshìdìtú mùlù ·No. 1 ·zhōng guó zhù míng shí kū ·No. 3 ·zì rán gài kuàng ·dòng kū jiǎn jiè ·lì shǐ yán gé ·wén huà yí chǎn ·wén wù zhēn cáng ·diāo kè fēng gé ·lǚ yóu zī yuán ·jǐng qū měi shí ·jǐng qū gòu wù ·míng jiā píng lùn ·bǎi kē dà quán ·jìnyící ·xiàngguāncí ·bāo hán cí ·gèngduōjiéguǒ... No. 1 　　zài hé nán shěng luò yáng shì nán yī hé liǎng 'àn lóng mén shān ( xī shān ) hé xiāng shān ( dōng shān )。 kāi záo yú běi wèi qiān dū luò yáng qián hòu， yán xù zhì táng dài。 yǐ táng dài kāi yuán yǐ qián zuì duō。 xiàn cún shí kū yī qiān sān bǎi wǔ shí 'èr gè、 fó kān qī bǎi bā shí wǔ gè、 zào xiàng shí wàn zūn。 zhù yào dòng kū yòu qián xī sì、 bīn yáng sān dòng、 wàn fó dòng、 lián huā dòng、 fèng xiān sì、 gǔ yáng dòng、 kàn jīng sì děng， yóu yǐ fèng xiān sì lú shè nà fó ( gāo 17 14 mǐ ) zuì zhù míng。 yǔ dà tóng yún gāng shí kū hé dūn huáng mò gāo kū bìng chēng zhōng guó sān dà shí kū qún。 wéi quán guó zhòng diǎn wén wù bǎo hù dān wèi。 zhōng guó zhù míng shí kū 　　zhōng guó zhù míng shí kū。 quán guó zhòng diǎn wén wù bǎo hù dān wèi zhī yī。 fēn bù zài hé nán luò yáng chéng nán yī shuǐ rù kǒu chù liǎng 'àn de lóng mén shān ( xī shān ) hé xiāng shān ( dōng shān )。 kāi záo yú běi wèi tài hé shí bā nián ( gōng yuán 494 nián ) qiān dū luò yáng hòu， zhì táng dài， lì shí sì bǎi yú nián。 yǐ táng dài kāi yuán ( gōng yuán 713 nián － 741 nián ) yǐ qián de zuì duō。 xiàn cún shí kū 1， 352 gè， kān 785 gè， zào xiàng 97， 000 yú zūn， tí jì 3， 860 zhǒng。 diāo kè dāo fǎ yuán chún jīng zhì， fó xiàng biǎo qíng shēng dòng。 hòu yīn zāo shòu dì guó zhù yì fènzǐ de pò huài， jiào xiǎo fó xiàng shí zhī bā jiǔ dū shī qù liǎo tóu bù， zhù míng de liǎng kuài《 dì hòu lǐ fó tú》 fú diāo yě bèi dào zǒu。 jiě fàng hòu shè lì lóng mén bǎo guǎn suǒ， jìn xíng xiū zhěng hé bǎo guǎn。 yě chēng yī jué shí kū。 No. 3 　　 lóng mén shí kū lián xì fāng shì dì zhǐ： hé nán luò yáng shì lóng mén qū lóng mén zhèn 　　 yóu zhèng biān mǎ： 　　 diàn huà： 0379-5981342 lóng mén shí kū tóu sù diàn huà luò yáng lǚ yóu tóu sù diàn huà： 0379-64310882 　　 hé nán shěng lǚ yóu tóu sù diàn huà： 0371 héng 65506775 　　 guó jiā lǚ yóu tóu sù diàn huà： 010-65275315 lóng mén shí kū jǐng qū róng yù guó jiā wén wù bǎo hù dān wèi guó jiā aaaa lǚ yóu jǐng quán guó wén míng fēng jǐng lǚ yóu qū shì fàn diǎn shì jiè wén huà yí chǎn lóng mén shí kū mén piào jià gé lóng mén shí kū 、 bái yuán（ bái jū yì mù）、 xiāng shān sì sān jǐng diǎn shí xíng yī piào zhì， piào jià 80。 lóng mén shí kū kāi fàng shí jiān shàng wǔ 7： 30- xià wǔ 6： 30（ chūn、 xià、 qiū jì） 　　 shàng wǔ 7： 30- xià wǔ 5： 30（ dōng jì） lóng mén shí kū zuì jiā lǚ yóu shí jiān yī nián sì jì jiē yí lǚ yóu . lóng mén shí kū dǎo yóu tú lóng mén shí kū jiāo tōng tú lóng mén shí kū gòu wù lóng mén shí kū de lǚ yóu chǎn pǐn zhù yào bāo kuò： xiāng guān de shū huà、 tàpiàn děng jì niàn pǐn lóng mén shí kū jiāo tōng shì qū chéng chē zhí jiē dào lóng mén de gōng jiāo lù xiàn 　　81 lù： luò yáng zhàn ---- lóng mén shí kū 　　60 lù： gǔ shuǐ xī ---- lóng mén shí kū 　　53 lù： píng děng jiē ---- lóng mén shí kū 　　 yě kě cóng huǒ chē zhàn qián chéng yī rì yóu zhuān chē dào jǐng qū， chē chéng yuē 40 fēn zhōng。 lóng mén shí kū wán fǎ guān guāng xīn shǎng shí kè huái gǔ tǐ yàn zōng jiào wén huà 　　 　　 lóng mén shí kū shì wǒ guó sì dà shí kū zhī yī， wèi yú luò yáng shì nán jiāo 13 gōng lǐ chù。 zhè lǐ qīng shān lǜ shuǐ， wàn xiàng shēng huī， zǎo zài 1961 nián bèi guó wù yuàn liè wéi guó jiā zhòng diǎn wén wù bǎo hù dān wèi， 1982 nián bèi guó wù yuàn gōng bù wéi quán guó dì yī pī guó jiā fēng jǐng míng shèng qū。 2000 nián 11 yuè， lián hé guō jiào kē wén zǔ zhì jiāng lóng mén shí kū liè rù《 shì jiè yí chǎn míng lù》。 　　 lóng mén shí kū záo yú běi wèi xiào wén dì qiān dū luò yáng qián hòu（ a.d.493 nián）， sì hòu lì jīng xī wèi、 dōng wèi、 běi qí、 suí、 táng、 wǔ dài de yíng zào， cóng 'ér zài zhè lǐ xíng chuán nà gā liǎo nán běi cháng dá yī gōng lǐ、 jù yòu liǎng qiān yú zuò kū kān hé shí wàn yú zūn zào xiàng de shí kū yí cún。 zhè lì shí 500 duō nián de yíng zào guò chéng zhōng， bāo hán běi wèi hé shèng táng liǎng gè zào xiàng de gāo cháo jiē duàn。 zhì jīn， bǎo cún zài yī jué liǎng shān de zhè shù yǐ qiān jì de xiàng kān， jué dà duō shù dōushì zhè liǎng gè shí dài de wén huà yí chǎn。 　　 zài běi wèi shí qī diāo záo de zhòng duō dòng kū zhōng， yǐ gǔ yáng dòng、 bīn yáng zhōng dòng hé lián huā dòng、 shí kū sì zhè jǐ gè dòng kū zuì yòu dài biǎo de jià zhí。 qí zhōng gǔ yáng dòng jí zhōng liǎo běi wèi qiān dū luò yáng chū qī de yī pī huáng shì guì zú hé gōng tíng dà chén de zào xiàng， diǎn xíng dì fǎn yìng chū běi wèi wáng cháo jǔ guó nìng fó de lì shǐ qíng tài。 zhè xiē xíng zhì guī yì、 lín láng mǎn mù shí kè zuò pǐn， dài biǎo zhe shí kū sì yì shù liú rù luò yáng yǐ hòu zuì zǎo chū xiàn de yī zhǒng jiān tuó luó fó jiào měi shù fēng gé。 yīn cǐ， tā men shì zhōng guó chuán tǒng wén huà yú yù wài ná gú huàn hóng zhèng tōu nǎo cén dù qiāo jī ?br/> 　　 táng dài lóng mén shí kū de zhòng diǎn dòng kū zhōng， yǐ lú shè nà xiàng kān yī zǔ chǐ dù hóng wěi de yì shù qún diāo zhuó zuì wéi zhù míng。 zhè zuò yǐ jù《 huá yán jīng》 diāo záo de chàng kāi shì xiàng kān， yǐ yōng róng dà dù、 qì shì fēi fán de lú shè nà fó wéi zhōng xīn， yòng yī zhōu jí fù qíng tài zhì gǎn de měi shù qún tǐ xíng xiàng， jiāng fó guó shì jiè nà zhǒng chōng mǎn liǎo xiáng hé sè cǎi de lǐ xiǎng yì jìng biǎo dá de lín lí jìn zhì、 liú yùn mián cháng。 　　 yóu yú shí kū diāo kè huī hóng zhuàng guān、 bó dà jīng shēn de yì shù qì xiàng gǎn rǎn zhe qí qiú rén shēng xìng fú de yún yún zhòng shēng， yǐ fó jiào zào xiàng wéi zhù tǐ de lóng mén dì qū biàn xī yǐn zhe zhòng duō shàn nán xìn nǚ mù qí míng wàng de liú lián。 jīn rì lóng mén dōng shān yǎn yìng zài cāng sōng cuì bǎi zhī zhōng de xiāng shān sì jí shì wǔ zhōu shí dài fēng jiàn wáng cháo wéi 'ān zhì yìn dù lái huá gāo sēng dì pó hē luó yí shēn 'ér jiàn lì de fó jiào yuàn sì。 zài yǐ hòu dì yī bǎi nián zhōng， xiāng shān sì fǎ yīn mián lì、 xiāng huǒ chì shèng， yǐ zhì zhōng táng shí dài xiǎng yù zhōng wài de dì wén huà míng rén bái jū yì jìng yǐ jū shì qíng jié yǔ mǎn hé shàng děng rén jié wéi “ xiāng shān jiǔ lǎo ” chàng chóu yú gāi sì de táng shàng lín xià、 chén yān xī 'ǎi。 huì chāng liù nián bái jū yì zú yú luò yáng lǚ dào lǐ gù jū， yí míng zàng yú xiāng shān sì hé mǎn dà shī tǎ cè。 jīn rì xiāng shān sì běi cè de bái jū yì mù yuán， biàn shì gè jiè lái bīn píng diào zhè yī lì shǐ wén huà míng rén de zuì jiā chǎng suǒ。 　　 lóng mén shí kū zhè xiē yáng yì zhe xìn yǎng qíng gǎn de wén huà yí chǎn， qí jí jù yì yù gé diào de wài zài xíng tài hé chōng chì zhe rén wén yì shí de nèi zài hán yǎng， shì gǔ dài shè huì guǎng dà rén mín duì xiàn shí shì jiè chōng mǎn qí qiú yì yuàn de wù zhì zhé shè。 shì zhōng huá mín zú xiàng wǎng měi hǎo shēng huó de jīng shén zhuī qiú hé chéng xiào zhuó jué de chuàng zào lì， tòu guò zhè yī yí xiǎng qiānzǎi de rén wén jǐng guān kě yǐ dé dào tòu chè de jiě shuō。 　　 ● shì jiè yí chǎn wěi yuán huì píng jià： 　　 lóng mén dì qū de shí kū hé fó kān zhǎn xiàn liǎo zhōng guó běi wèi wǎn qī zhì táng dài（ gōng yuán 493 ～ 907 nián） qī jiān， zuì jù guī mó hé zuì wéi yōu xiù de zào xíng yì shù。 zhè xiē xiáng shí miáo shù fó jiào zhōng zōng jiào tí cái de yì shù zuò pǐn， dài biǎo liǎo zhōng guó shí kè yì shù de zuì gāo fēng。 　　● gài kuàng： 　　 lóng mén shí kū yú 2000 nián 11 yuè 30 rì gēn jù shì jiè wén huà yí chǎn lín xuǎn biāo zhǔn c(i)(ii)(iii) rù xuǎn《 shì jiè yí chǎn míng lù》。 yīn wéi zhè lǐ dōng、 xī liǎng shān duì zhì， yī shuǐ cóng zhōng liú guò， kàn shàng qù wǎn ruò mén jué， suǒ yǐ yòu bèi chēng wéi“ yī jué”， táng dài yǐ hòu， duō chēng qí wéi“ lóng mén”。 zhè lǐ dì chù jiāo tōng yào chōng， shān qīng shuǐ xiù， qì hòu yí rén， shì wén rén mò kè de guān yóu shèng dì。 yòu yīn wéi lóng mén shí kū suǒ zài de yán tǐ shí zhì yōu liáng， yí yú diāo kè， suǒ yǐ gǔ rén xuǎn zé cǐ chù kāi záo shí kū。 　　 lóng mén shí kū yǔ gān sù dūn huáng mò gāo kū、 shān xī dà tóng yún gāng shí kū bìng chēng wéi“ zhōng guó sān dà shí kè yì shù bǎo kù”。 shí kū shǐ záo yú běi wèi xiào wén dì shí（ gōng yuán 471～ 477 nián）， lì jīng 400 yú nián cái jiàn chéng， qì jīn yǐ yòu 1500 nián de lì shǐ， lóng mén shí kū nán běi cháng yuē 1 gōng lǐ， xiàn cún shí kū 1300 duō gè， kū kān 2345 gè， tí jì hé bēi kè 3600 yú pǐn， fó tǎ 50 yú zuò， fó xiàng 97000 yú zūn。 qí zhōng yǐ bīn yáng zhōng dòng、 fèng xiān sì hé gǔ yáng dòng zuì jù yòu dài biǎo xìng。 　　 wèi kū héng héng gōng yuán 495 nián wèi zōng shì qiū huì chéng kāi shǐ zài lóng mén shān kāi záo gǔ yáng dòng， 500--523 nián wèi xuān wǔ dì、 wèi xiào míng dì lián xù kāi záo bīn yáng dòng de běi zhōng nán sān gè dà shí kū， shí yáng dòng hé bīn yáng dòng de xiū jiàn gòng fèi rén gōng 80 wàn yǐ shàng， hái kāi záo liǎo yào fāng dòng hé dōng wèi shí kāi záo de lián huā dòng děng shí kū。 běi cháo shí kū dōuzài lóng mén shān， gǔ yáng dòng zì huì chéng zhì dōng wèi mò 50 duō nián de yíng zào， biǎo xiàn chū liè duō de zhōng guó yì shù xíng shì， dà fó zī tài yě yóu yún gǎng shí kū de xióng jiàn kě wèi zhuǎn biàn wéi lóng mén shí kū de wēn hé kě qīn。 yǐ bīn yáng zhōng dòng zhù fó wéi dài biǎo de fó xiàng， rén wù miàn bù hán zhe wēi xiào， lóng mén shí kū bǐ yún gǎng shí kū biǎo xiàn chū gèng duō de zhōng guó yì shù fó xiàng。 　　 táng kū héng héng zuì shèng qī shì táng cháo， zhàn shí kū zǒng shù de 60% yǐ shàng， wǔ zé tiān zhí zhèng shí qī kāi záo de shí kū zhàn táng dài shí kū de duō shù， yǔ tā cháng qī yòu luò yáng yòu guān。 fèng xiān sì shì zuì jù yòu dài biǎo xìng de táng kū， èr pú sà 70 chǐ， jiā yè、 ā nán、 jīn gāng、 shén wáng gè gāo 50 chǐ（ táng dài cháng dù）。 guī mó zhī dà， zài lóng mén shí kū zhōng chēng dì yī， xiān hòu yòng liǎo sì nián shí jiān， wǔ zé tiān zì jǐ chū qián 'èr wàn guàn。 　　 lóng mén 'èr shí pǐn shì zhēn guì de wèi bēi tǐ shū fǎ yì shù de jīng pǐn。 dài biǎo liǎo wèi bēi tǐ， zì xíng duān zhèng dà fāng， qì shì gāng jiàn yòu lì， shì lì shū xiàng jiē tǐ guò dù zhōng de yī zhǒng zì tǐ， yòu shí jiǔ pǐn zài gǔ yáng dòng nèi。 　　 bīn yáng zhōng dòng shì běi wèi shí qī（ gōng yuán 386～ 512 nián） de dài biǎo xìng zuò pǐn。 zhè gè dòng kū qián hòu yòng liǎo 24 nián cái jiàn chéng， shì kāi záo shí jiān zuì cháng de yī gè dòng kū。 dòng nèi yòu 11 zūn dà fó xiàng。 zhù xiàng shì jiā móu ní xiàng， miàn bù qīng xiù， shén qíng zì rán， kān chēng běi wèi zhōng qī shí diāo yì shù de jié zuò。 zhù xiàng zuò qián kè yòu liǎng zhǐ zī tài xióng jiàn de shí shī。 zuǒ yòu shì lì 'èr dì zǐ， èr pú sà， pú sà xiàng hán xiào níng móu， wēn róu dūn hòu。 dòng zhōng hái diāo kè zhe zhòng pú sà， dì zǐ tīng fǎ de fú diāo xiàng， xǔ xǔ rú shēng。 kū dǐng fēi tiān xiān zǐ de kè huà yě shí fēn chuán shén。 　　 fèng xiān sì shì lóng mén shí kū zhōng zuì dà de yī gè kū， cháng kuān gè 30 yú mǐ。 fèng xiān sì de bù píng fán， zài yú zhōng jiān nà zūn jù dà de lú shè nà diāo xiàng， shí zài shì yī jiàn jīng měi jué lún de yì shù jié zuò。 lú shè nà fó xiàng zǒng gāo 17.14 mǐ， tóu gāo 4 mǐ， ěr cháng 1.9 mǐ。 jù fó jīng shuō， lú shè nà yì jí guāng míng biàn zhào。 zhè zūn fó xiàng， fēng yí xiù mù， zuǐ jiǎo wēi qiáo， chéng wēi xiào zhuàng， tóu bù shāo dī， lüè zuò fǔ shì tài， wǎn ruò yī wèi ruì zhì 'ér cí xiáng de zhōng nián fù nǚ， lìng rén jìng 'ér bù jù。 yòu rén píng lùn shuō， zài sù zào zhè zūn fó xiàng shí， bǎ gāo shàng de qíng cāo、 fēng fù de gǎn qíng、 kāi kuò de xiōng huái hé diǎn yǎ de wài mào wán měi dì jié hé zài yī qǐ， yīn cǐ， tā jù yòu jù dà de yì shù mèi lì。 　　 zhěng gè fèng xiān sì de diāo sù qún shì yī gè wán měi de yì shù zhěng tǐ。 lú shè nà dà fó cè bàng hái yòu qí dì zǐ 'ā nán、 jiā yè、 xié shì pú sà hé lì shì、 tiān wáng de diāo xiàng。 zhè xiē diāo xiàng， yòu de cí xiáng， yòu de qián chéng， zài kàn biān shàng de tiān wáng、 lì shì xiàng， zé shì miàn mù zhēng níng、 duō duō bī rén， bǎ zhù xiàng hōng tuō dé gèng tū chū。 　　 gǔ yáng dòng shì lóng mén shí kū zhōng kāi záo zuì zǎo， nèi róng zuì fēng fù de yī zuò， yě shì běi wèi shí qī de lìng yī dài biǎo dòng kū。 gǔ yáng dòng zhōng yòu hěn duō fó kān zào xiàng， zhè xiē fó kān zào xiàng duō yòu tí jì， jì lù liǎo dāng shí zào xiàng zhě de xìng míng， zào xiàng nián yuè jí yuán yóu， zhè xiē dōushì yán jiū běi wèi shū fǎ hé diāo kè yì shù de zhēn guì zī liào。 zhōng guó shū fǎ shǐ shàng de lǐ chéng bēi“ lóng mén 'èr shí pǐn”， dà bù fēn jí zhōng zài zhè lǐ。“ lóng mén 'èr shí pǐn” dài biǎo liǎo wèi bēi tǐ， zì tǐ duān zhèng dà fāng， qì shì gāng jiàn yòu lì， shì lóng mén shí kū bēi kè shū fǎ yì shù de jīng huá， lì lái wéi shì rén suǒ tuī chóng。 　　 hái yòu yī gè yào fāng dòng， kè yòu 140 gè yào fāng， fǎn yìng liǎo wǒ guó gǔ dài yī xué de chéng jiù。 bǎ yī xiē yào fāng kè zài shí bēi shàng huò dòng kū zhōng， zài bié de dì fāng yě yòu fā xiàn， zhè shì gǔ dài yī xué chéng jiù chuán zhī hòu shì de yī gè zhòng yào fāng fǎ。 　　 lóng mén shí kū hái bǎo liú yòu dà liàng de zōng jiào、 měi shù、 shū fǎ、 yīnyuè、 fú shì、 yī yào、 jiàn zhù hé zhōng wài jiāo tōng děng fāng miàn de shí wù shǐ liào。 yīn cǐ， tā yòu shì yī zuò dà xíng de shí kè yì shù bó wù guǎn。 　　● wén huà yí chǎn jià zhí： 　　 zhōng guó shí kū yì shù de“ lǐ chéng bēi” 　　 lóng mén shí kū guī mó hóng dà， qì shì bàng bó， kū nèi zào xiàng diāo kè jīng zhàn， nèi róng tí cái fēng fù， bèi yù wéi shì jiè zuì wěi dà de gǔ diǎn yì shù bǎo kù zhī yī。 tā yǐ zì shēn xì tǒng、 dú dào de diāo sù yì shù yǔ yán， jiē shì liǎo diāo sù yì shù chuàng zuò de gè zhǒng guī lǜ hé fǎ zé。 zài tā zhī qián de shí kū yì shù jūn jiào duō dì bǎo liú liǎo jiān tuó luó hé mò tù luó yì shù de chéngfèn， ér lóng mén shí kū zé yuǎn chéng yìn dù shí kū yì shù， jìn jì yún gāng shí kū fēng fàn， yǔ wèi jìn luò yáng hé nán cháo xiān jìn shēn hòu de hàn zú lì shǐ wén huà xiāng róng hé kāi záo 'ér chéng。 suǒ yǐ lóng mén shí kū de zào xiàng yì shù yī kāi shǐ jiù róng rù liǎo duì běn mín zú shěn měi yì shí hé xíng shì de wù xìng yǔ qiáng liè zhuī qiú， shǐ shí kū yì shù chéng xiàn chū liǎo zhōng guó huà、 shì sú huà de qū shì， kān chēng zhǎn xiàn zhōng guó shí kū yì shù biàn gé de“ lǐ chéng bēi”。 　　 huáng jiā fēng fàn 　　 lóng mén shí kū shì běi wèi、 táng dài huáng jiā guì zú fā yuàn zào xiàng zuì jí zhōng de dì fāng。 huáng shì guì zú yōng yòu xióng hòu de rén lì、 wù lì tiáo jiàn， tā men suǒ zhù chí kāi záo de shí kū bì rán guī mó páng dà， fù lì táng huáng， huì jí dāng shí shí kū yì shù de jīng huá， yīn 'ér lóng mén shí kū shì shí fēn jù yòu dài biǎo xìng de。 zhè xiē dòng kū de kāi záo shì huáng jiā yì zhì hé xíng wéi de tǐ xiàn， jù yòu nóng hòu de guó jiā zōng jiào sè cǎi， suǒ yǐ lóng mén shí kū de xīng shuāi， bù jǐn fǎn yìng liǎo zhōng guó 5 zhì 10 shì jì huáng shì chóng fó xìn jiào de shèng shuāi biàn huà， tóng shí cóng mǒu xiē cè miàn yě fǎn yìng chū zhōng guó lì shǐ shàng yī xiē zhèng zhì fēng yún de dòng xiàng hé shè huì jīng jì tài shì de fā zhǎn， tā de yì yì shì qí tā shí kū suǒ wú fǎ bǐ nǐ de。 　　 lóng mén 'èr shí pǐn 　　“ lóng mén 'èr shí pǐn” de chēng hào shǐ zì qīng dài， suǒ wèi“ lóng mén 'èr shí pǐn” shì zhǐ xuǎn zì lóng mén shí kū zhōng běi wèi shí qī de 'èr shí fāng zào xiàng tí jì， qí zhōng shí jiǔ pǐn zài gǔ yáng dòng， yī pǐn zài cí xiāng kū。“ lóng mén 'èr shí pǐn” shì běi wèi shí qī shū fǎ yì shù de jīng huá zhī zuò， tā suǒ zhǎn xiàn de shū fǎ yì shù， shì zài hàn dài lì shū hé jìn dài lì shū de jī chǔ shàng fā zhǎn yǎn huà 'ér lái de， zì tǐ duān zhuāng dà fāng、 gāng jiàn zhì pǔ、 jì jù lì shū gé diào， yòu yòu jiē shū yīn sù， shì“ wèi bēi” tǐ de dài biǎo， zài zhōng guó shū fǎ yì shù fā zhǎn shǐ shàng jù yòu jí wéi chóng gāo de dì wèi。 　　 lóng mén shí kū bǎo liú zhe dà liàng de zōng jiào、 měi shù、 shū fǎ、 yīnyuè、 fú shì、 yī yào、 jiàn zhù hé zhōng wài jiāo tōng děng fāng miàn de shí wù shǐ liào， yīn cǐ， tā kān chēng wéi yī zuò dà xíng shí kè yì shù bó wù guǎn。 lóng mén shí kū yì shù wéi yán jiū wǒ guó gǔ dài lì shǐ， tè bié shì diāo kè、 huì huà、 shū fǎ、 jiàn zhù、 fú shì、 yuèwǔ、 tú 'àn wén yàng yǐ jí shí dài shè huì fēng shàng děng fāng miàn， tí gōng liǎo dà liàng de zhēn guì zī liào。 zì rán gài kuàng 　　 lóng mén shí kū shì zhōng guó sì dà shí kū zhī yī， lìng wài sān dà shí kū wéi： shān xī yún gāng shí kū、 dūn huáng mò gāo kū hé tiān shuǐ mài jī shān shí kū。 　　 lóng mén shí kū qīng shān lǜ shuǐ， wàn xiàng shēng huī， zuò wéi fó jiào yì shù bǎo kù， zǎo zài 1961 nián jì bèi guó wù yuàn gōng bù wéi quán guó dì yī pī zhòng diǎn wén wù bǎo hù dān wèi， 1982 nián bèi guó wù yuàn gōng bù wéi quán guó dì yī pī guó jiā jí fēng jǐng míng shèng qū， 2000 nián 11 yuè 30 rì， lián hé guó jiào kē wén zǔ zhì jiāng lóng mén shí kū liè rù《 shì jiè wén huà yí chǎn míng lù》。 2006 nián 1 yuè bèi zhōng yāng wén míng bàn、 jiàn shè bù、 guó jiā lǚ yóu jú lián hé shòu yú“ quán guó wén míng fēng jǐng lǚ yóu qū”。 2007 nián 4 yuè， bèi guó jiā lǚ yóu jú píng dìng wéi quán guó shǒu pī“ 5A jí lǚ yóu jǐng qū”。 　　 tā wèi yú luò yáng shì chéng nán shí sān gōng lǐ， zhè lǐ shì xiāng shān hé lóng mén shān liǎng shān duì zhì， yī hé shuǐ cóng zhōng chuān liú 'ér guò， yuǎn wàng yóu rú yī zuò tiān rán de mén jué， suǒ yǐ gǔ chēng“ yī jué”。 dào liǎo suí cháo， suí yáng dì yáng guǎng céng dēng shàng luò yáng běi miàn de māng shān， yuǎn yuǎn wàng jiàn liǎo luò yáng nán miàn de yī jué， jiù duì tā de shì cóng men shuō， zhè bù shì zhēn lóng tiān zǐ de mén hù má？ gǔ rén wèishénme bù zài zhè lǐ jiàn dū？ yī wèi dà chén xiàn mèi dì dá dào， gǔ rén fēi bù zhī， zhǐ shì zài děng bì xià nín ní。 suí yáng dì tīng hòu lóng yán dà yuè， jiù zài luò yáng jiàn qǐ liǎo suí cháo de dōng dū chéng， bǎ huáng gōng de zhèng mén zhèng duì yī jué， cóng cǐ， yī jué biàn bèi rén men de xí guàn de chēng wéi lóng mén liǎo。 　　 lóng mén shān qīng shuǐ xiù， jǐng sè yí rén， wēn quán zēng huī。 zì gǔ yǐ lái， lóng mén shān sè bèi liè rù luò yáng bā dà jǐng zhī guān， táng dài dà shī rén bái jū yì céng shuō：“ luò dū sì jiāo， shān shuǐ zhī shèng， lóng mén shǒu yān。” lóng mén shí kū jiù kāi záo yú shān shuǐxiàng yǐ de qiào bì jiān。 tā shǐ záo yú běi wèi xiào wén dì yóu píng chéng（ jīn shān xī dà tóng shì） qiān dū luò yáng qián hòu。 dāng shí xiào wén dì shēn gǎn guó dū piān yú běi fāng bù lì yú tǒng zhì， ér dì chù zhōng yuán de luò yáng zì rán tiáo jiàn yōu yuè， yú shì zài gōng yuán 493 nián qiān dū luò yáng， tóng shí lā kāi liǎo yíng jiàn lóng mén shí kū de xù mù。 lóng mén shí kū jīng lì dōng wèi、 xī wèi、 běi qí、 běi zhōu、 suí、 táng hé běi sòng děng cháo， diāo záo duàn duàn xù xù dá 400 nián zhī jiǔ， qí zhōng běi wèi hé táng dài dà guī mó yíng jiàn yòu 140 duō nián， yīn 'ér zài lóng mén de suǒ yòu dòng kū zhōng， běi wèi dòng kū yuē zhàn 30%， táng dài zhàn 60%， qí tā cháo dài jǐn zhàn 10% zuǒ yòu。 jù tǒng jì， dōng xī liǎng shān xiàn cún kū kān 2345 gè、 fó tǎ 70 yú zuò。 lóng mén shí kū shì wǒ guó gǔ bēi kè zuì duō de yī chù， yòu gǔ bēi lín zhī chēng， gòng yòu bēi kè tí jì 2860 duō kuài， qí zhōng jiǔ fù shèng míng de lóng mén 'èr shí pǐn hé chǔ suì liáng de yī jué fó kān zhī bēi， fēn bié shì wèi bēi tǐ hé táng jiē de diǎn fàn， kān chēng zhōng guó shū fǎ yì shù de shàng chéng zhī zuò。 lóng mén quán shān zào xiàng 11 wàn yú zūn， zuì dà de fó xiàng lú shè nà dà fó， tōng gāo 17.14 mǐ， tóu gāo 4 mǐ， ěr cháng 1.9 mǐ； zuì xiǎo de fó xiàng zài lián huā dòng zhōng， měi gè zhǐ yòu 2 lí mǐ， chēng wéi wēi diāo。 　　 lóng mén shí kū shì lì dài huáng shì guì zú fā yuàn zào xiàng zuì jí zhōng de dì fāng， tā shì huáng jiā yì zhì hé xíng wéi de tǐ xiàn。 běi wèi hé táng dài de zào xiàng fǎn yìng chū jiǒng rán bù tóng de shí dài fēng gé。 běi wèi zào xiàng zài zhè lǐ shī qù liǎo yún gǎng shí kū zào xiàng cū guǎng、 wēi yán、 xióng jiàn de tè zhēng， ér shēng huó qì xī zhú jiàn biàn nóng， qū xiàng huó pō、 qīng xiù、 wēn hé。 zhè xiē běi wèi zào xiàng， liǎn bù shòu cháng， shuāng jiān shòuxuē， xiōng bù píng zhí， yī wén de diāo kè shǐ yòng píng zhí dāo fǎ， jiānjìng zhì pǔ。 běi wèi shí qī rén men chóng shàng yǐ shòu wéi měi， suǒ yǐ， fó diāo zào xiàng yě zhuī qiú xiù gǔ qīng xiàng shì de yì shù fēng gé。 ér táng dài rén men xǐ huān yǐ pàng wéi měi， suǒ yǐ táng dài de fó xiàng de liǎn bù hún yuán， shuāng jiān kuān hòu， xiōng bù lóng qǐ， yī wén de diāo kè shǐ yòng yuán dāo fǎ， zì rán liú chàng。 lóng mén shí kū de táng dài zào xiàng jì chéng liǎo běi wèi de yōu xiù chuán tǒng， yòu jí qǔ liǎo hàn mín zú de wén huà， chuàng zào liǎo xióng jiàn shēng dòng 'ér yòu chún pǔ zì rán de xiě shí zuò fēng， dá dào liǎo fó diāo yì shù de dǐng fēng。 　　 lóng mén shí kū yě shì shū fǎ yì shù shǐ shì bǎozàng。 zhù míng de shū fǎ jīng pǐn lóng mén 'èr shí pǐn， shì hòu dài bēi tuò jiàn shǎng jiā cóng lóng mén shí kū zhòng duō de shí kè zào xiàng tí jì zhōng jīng xuǎn chū lái de shū fǎ jí pǐn。 zhè xiē bēi kè bù jǐn jì lù liǎo fā yuàn rén zào xiàng de dòng jī、 mùdì， hái wéi shí kū kǎo gǔ fēn qī duàn dài tí gōng liǎo yǐ jù。 qīng dài xué zhě kāng yòu wéi céng dà lì tí chàng zhěng gè shè huì shū xiě yào yòng wèi bēi tǐ， hái chēng zàn wèi bēi yòu shí měi， rú： bǐ fǎ tiào yuè， jié gòu tiān chéng， xuè ròu fēng měi děng。 shí zhí jīn rì， wèi bēi tǐ hái zuò wéi biāo yǔ、 zhuāng huáng yòng zì guǎng fàn shǐ yòng。 yóu cǐ kě jiàn， èr shí pǐn zài shū fǎ shàng zhàn yòu jǔ zú qīng zhòng de dì wèi。 　　 lóng mén shí kū shì fó jiào wén huà de yì shù biǎo xiàn， dàn tā yě zhé shè chū dāng shí de zhèng zhì、 jīng jì yǐ jí wén huà shí shàng。 shí kū zhōng bǎo liú zhe dà liàng de zōng jiào、 měi shù、 jiàn zhù、 shū fǎ、 yīnyuè、 fú shì、 yī yào děng fāng miàn de shí wù zī liào， yīn cǐ， tā shì yī zuò dà xíng shí kè yì shù bó wù guǎn。 dòng kū jiǎn jiè 　　 lóng mén shí kū wèi yú luò yáng shì qū nán miàn 12 gōng lǐ chù， shì yī gè fēng jǐng xiù lì de dì fāng， zhè lǐ yòu dōng、 xī liǎng zuò qīng shān duì zhì， yī shuǐ huǎn huǎn běi liú。 yuǎn yuǎn wàng qù， yóu rú yī zuò tiān rán mén jué， suǒ yǐ gǔ chēng“ yī jué”。 zì gǔ yǐ lái， wéi yóu lóng mén de dì yī jǐng guān。 　　 lóng mén shí kū shǐ kāi záo yú běi wèi xiào wén dì qiān dū luò yáng（ gōng yuán 493 nián） qián hòu， hòu lái， lì jīng dōng xī wèi、 běi qí， dào suí táng zhì sòng děng cháo dài yòu lián xù dà guī mó yíng zào dá 400 yú nián zhī jiǔ。 mì bù yú yī shuǐ dōng xī liǎng shān de qiào bì shàng， nán běi cháng dá 1 gōng lǐ， xiàn cún kū kān 2345 gè， tí jì hé bēi kè 2680 yú pǐn， fó tǎ 70 yú zuò， zào xiàng 10 wàn yú zūn。 qí zhōng zuì dà de fó xiàng gāo dá 17.14 mǐ， zuì xiǎo de jǐn yòu 2 lí mǐ。 zhè xiē dū tǐ xiàn chū liǎo wǒ guó gǔ dài láo dòng rén mín jí gāo de yì shù zào yì。 　　 fèng xiān sì shì lóng mén táng dài shí kū zhōng zuì dà de yī gè shí kū， cháng kuān gè 30 yú mǐ。 jù bēi wén jìzǎi， cǐ kū kāi záo yú táng gāo zōng lǐ zhì hé wǔ zé tiān zài wèi shí qī， yú gōng yuán 675 nián jiàn chéng。 dòng zhōng fó xiàng míng xiǎn tǐ xiàn liǎo táng dài fó xiàng yì shù tè diǎn， miàn xíng fēng féi、 liǎng 'ěr xià chuí， xíng tài yuán mǎn、 ān xiáng、 wēn cún、 qīnqiè， jí wéi dòng rén。 shí kū zhèng zhōng lú shè nà fó zuò xiàng wéi lóng mén shí kū zuì dà fó xiàng， shēn gāo 17.14 mǐ， tóu gāo 4 mǐ， ěr duǒ cháng 1.9 mǐ， zào xíng fēng mǎn， yí biǎo táng huáng， yī wén liú chàng， jù yòu gāo dù de yì shù gǎn rǎn lì， shí zài shì yī jiàn jīng měi jué lún de yì shù jié zuò。 jù fó jīng shuō， lú shè nà yì jí guāng míng biàn zhào。 zhè zūn fó xiàng， fēng yí xiù mù， zuǐ jiǎo wēi qiáo， chéng wēi xiào zhuàng， tóu bù shāo dī， lüè zuò fǔ shì tài， wǎn ruò yī wèi ruì zhì 'ér cí xiáng de zhōng nián fù nǚ， lìng rén jìng 'ér bù jù。 yòu rén píng lùn shuō， zài sù zào zhè zūn fó xiàng shí， bǎ gāo shàng de qíng cāo、 fēng fù de gǎn qíng、 kāi kuò de xiōng huái hé diǎn yǎ de wài mào wán měi dì jié hé zài yī qǐ， yīn cǐ， tā jù yòu jù dà de yì shù mèi lì。 lú shè nà fó xiàng liǎng biān hái yòu 'èr dì zǐ jiā yè hé 'ā nán， xíng tài wēn shùn qián chéng， èr pú sà hé shàn kāi lǎng。 tiān wáng shǒu tuō bǎo tǎ， xiǎn dé kuí wú gāngjìng。 ér lì shì xiàng gèng jiā dòng rén， zhǐ jiàn tā yòu shǒu chā yāo， zuǒ shǒu hé shí， wēi wǔ xióng zhuàng， xǔ xǔ rú shēng。 　　 qián xī sì 　　 qián xī sì shì lóng mén xī shān běi duān dì yī gè dà kū。 tā gāo、 kuān gè jiǔ mǐ duō， jìn shēn jìn qī mǐ， dà yuē jiàn yú yī qiān sān bǎi duō nián qián de táng dài chū qī。 kū dǐng zǎo jǐng wéi yī duǒ qiǎn kè dà lián huā。 zhù fó 'ēmítuófó duān zuò zài xū mí tái shàng， miàn yí fēng mǎn， xiōng bù lóng qǐ， yī wén xié chuí zuò qián， shēn tǐ gè bù bǐ lì yúnchèn， shén qíng ruì zhì， zhěng gè zī tài gěi rén yǐ jìng mù cí xiáng zhī gǎn。 zhù fó zuǒ cè wéi dà dì zǐ jiā yè， yòu cè wéi xiǎo dì zǐ 'ā nán。 liǎng dì zǐ bàng biān fēn bié wéi guān shì yīn pú sà yǔ dà shì zhì pú sà。 tè bié shì nán bì de dà shì zhì pú sà， zào xíng fēng mǎn dūn hòu， yí tài wén jìng， zài gù gōng bó wù yuàn yòu 1 bǐ 1 de fù zhì pǐn chén liè。 ēmítuófó yǔ liǎng cè de liǎng wèi pú sà gòng chēng wéi xī fāng sān shèng， jí zhǎng guǎn xī fāng jí lè shì jiè de sān wèi shèng rén， shì fó jiào jìng tǔ zōng xìn yǎng de duì xiàng。 　　 bīn yáng zhōng dòng 　　 bīn yáng zhōng dòng shì běi wèi shí qī dài biǎo xìng de dòng kū。“ bīn yáng” yì wéi yíng jiē chū shēng de tài yáng。 bīn yáng sān dòng kāi záo yú běi wèi shí qī， shì běi wèi de xuān wǔ dì wèitā fù qīn xiào wén dì zuò gōng dé 'ér jiàn。 tā kāi gōng yú gōng yuán 500 nián， lì shí 24 nián， yòng gōng dá 80 wàn 2366 gè， hòu yīn wéi fā shēng gōng tíng zhèng biàn yǐ jí zhù chí rén liú téng bìng gù děng yuán yīn， jìhuà zhōng de sān suǒ dòng kū（ bīn yáng zhōng dòng、 nán dòng、 běi dòng） jǐn wán chéng liǎo yī suǒ jí bīn yáng zhōng dòng， nán dòng hé běi dòng dōushì dào chū táng cái wán chéng liǎo zhù yào zào xiàng。 　　 bīn yáng zhōng dòng nèi wéi mǎ tí xíng píng miàn， qióng lóng dǐng， zhōng yāng diāo kè zhòng bàn dà lián huā gòu chéng de lián huā bǎo gài， lián huā zhōu wéi shì bā gè jì lè tiān hé liǎng gè gòngyǎng tiān rén。 tā men yī dài piāo yáng， yíng fēng 'áo xiáng zài lián huā bǎo gài zhōu wéi， zī tài yōu měi dòng rén。 dòng nèi wéi sān shì fó tí cái， jí guò qù、 xiàn zài、 wèi lái sān shì fó。 zhù fó wéi shì jiā móu ní。 tā shì fó jiào de chuàng shǐ rén， yuán míng jiào xī dá duō · qiáo dá mó， yuán shì gǔ yìn dù jìng fàn wáng de 'ér zǐ。 tā hé wǒ guó de kǒng zǐ shēng huó zài tóng yī shí dài， bǐ kǒng zǐ yào niánzhǎng 12 suì。 tā zài 29 suì shí chū jiā xiū xíng， jīng guò liù nián， wù dào chéng fó， chuàng lì liǎo fó jiào。 yóu yú běi wèi shí qī chóng shàng yǐ shòu wéi měi， suǒ yǐ zhù fó shì jiā móu ní miàn jiá qīng shòu， bógěng xì cháng， tǐ tài xiū cháng。 yī wén mì jí， diāo kè shǒu fǎ cǎi yòng de shì běi wèi de píng zhí dāo fǎ。 yóu yú běi wèi xiào wén dì qiān dū luò yáng hòu shí xíng liǎo yī xì liè de hàn huà zhèng cè， suǒ yǐ dòng zhōng zhù fó de fú shì yī gǎi yún gāng shí kū fó xiàng nà zhǒng piān tǎn yòu jiān shì jiā shā， ér shēn zhe kuān páo dà xiù jiā shā。 shì jiā móu ní suǒ yòu shì lì 'èr dì zǐ、 èr pú sà。 èr pú sà hán dì ruò xiào， wén yǎ dūn hòu。 zuǒ yòu bì hái gè yòu zào xiàng yī pū， dōushì yī fó、 èr pú sà， zhe bāo yī bó dài jiā shā， lì yú fù lián zuò shàng。 　　 dòng zhōng qián bì nán běi liǎng cè， zì shàng 'ér xià yòu sì céng jīng měi de fú diāo。 dì yī céng shì yǐ《 wéi mó jié jīng》 gù shì wéi tí cái de fú diāo， jiào zuò“ wéi mó biàn”。 dì 'èr céng shì liǎng zé fó běn shēng gù shì。 dì sān céng wéi zhù míng de dì hòu lǐ fó tú。 dì sì céng wéi“ shí shén wáng” fú diāo xiàng。 tè bié shì wèi yú dì sān céng de dì hòu lǐ fó tú， tā men fǎn yìng liǎo gōng tíng de fó shì huó dòng， kè huá chū liǎo fó jiào tú qián chéng、 yán sù、 níng jìng de xīn jìng， zào xíng zhǔn què， zhì zuò jīng měi， dài biǎo liǎo dāng shí shēng huó fēng sú huà de gāo dù fā zhǎn shuǐ píng， jù yòu zhòng yào de yì shù jià zhí hé lì shǐ jià zhí。 fēi cháng kě xī de shì， zài shàng gè shì jì de sān、 sì shí nián dài bèi dào wǎng guó wài liǎo。 xiàn zài fēn bié chén liè zài měi guó niǔ yuē dà dū huì bó wù guǎn hé měi guó kān sà sī zhōu nà 'ěr xùn yì shù bó wù guǎn。 　　 bīn yáng nán dòng 　　 bīn yáng nán dòng de dòng kū wéi běi wèi shí qī kāi záo， dàn dòng zhōng jǐ zūn zhù yào de fó xiàng dōushì zài chū táng wán chéng de。 dòng zhōng zhù fó wéi 'ēmítuófó， miànxiàng bǎo mǎn， shuāng jiān kuān hòu， tǐ tài fēng yú， tǐ xiàn liǎo táng cháo yǐ pàng wéi měi de fēng gé。 bīn yáng nán dòng shì táng tài zōng lǐ shì mín de dì sì zǐ wèi wáng lǐ tài zài běi wèi fèi qì de jī chǔ shàng yòu xù záo 'ér chéng， wéi qí shēng mǔ zhǎngsūn huáng hòu zuò gōng dé 'ér jiàn， shǔ yú guò dù shí qī de zuò pǐn。 　　 mó yá sān fó kān 　　 mó yá sān fó kān gòng yòu qī zūn zào xiàng， qí zhōng sān shēn zuò fó， sì shēn lì fó， zhè zhǒng zào xiàng zǔ hé zài wǒ guó shí kū sì zhōng jí wéi hǎn jiàn。 zhōng jiān zhù fó wéi mí lè， zuò yú fāng tái zuò shàng， tóu dǐng pò huài， jǐn diāo chū lún kuò， wèi jīng dǎ mó。 jù fó jīng jìzǎi， mí lè fó shì“ wèi lái fó”， shì zuò wéi xiàn zài fó shì jiā móu ní de jiē bān rén 'ér chū xiàn de。 wǔ zé tiān lì yòng mí lè xìn yǎng wéi qí dēng jī zhì zào yú lùn， dēng jī hòu yòu zì chēng“ cí shì”（ jí mí lè）， tuī dòng liǎo mí lè xìn yǎng de fēng xíng。 mó yá sān fó kān de kāi záo zhèng shì zài zhè yàng de lì shǐ bèi jǐng xià chū xiàn de， suí zhe wǔ zhōu zhèng quán de kuǎ tái， mó yá sān fó kān yě yīn cǐ 'ér tíng gōng。 suī rán zhè zǔ zào xiàng shì bàn chéng pǐn， què wèiwǒ men liǎo jiě shí kū zào xiàng de kāi záo chéng xù tí gōng liǎo yī fèn bǎo guì de shí wù zī liào。 　　 wàn fó dòng 　　 wàn fó dòng yīn dòng nèi nán běi liǎng cè diāo yòu zhěng qí pái liè de yī wàn wǔ qiān zūn xiǎo fó 'ér dé míng。 dòng kū chéng qián hòu shì jié gòu， qián shì zào 'èr lì shì、 èr shī zǐ， hòu shì zào yī fó 'èr dì zǐ 'èr pú sà 'èr tiān wáng， shì lóng mén shí kū zào xiàng zǔ hé zuì wán zhěng de dòng kū。 kū dǐng yòu yī duǒ jīng měi de lián huā， huán rào lián huā zhōu wéi de wéi yī zé bēi kè tí jì：“ dà táng yǒng lóng yuán nián shí yī yuè sān shí rì chéng， dà jiān yáo shén biǎo， nèi dào chǎng yùn chán shī， yī wàn wǔ qiān zūn xiàng yī kān”。 tā shuō míng liǎo gāi dòng kū shì zài gōng zhōng 'èr pǐn nǚ guān yáo shén biǎo hé nèi dào chǎng zhì yùn chán shī de zhù chí xià kāi záo de， wán gōng yú táng gāo zōng yǒng lóng yuán nián jí gōng yuán 680 nián。 dòng nèi zhù fó wéi 'ēmítuófó， duān zuò yú shuāng céng lián huā zuò shàng， miànxiàng fēng mǎn yuán rùn， liǎng jiān kuān hòu， jiǎn jié liú chàng de yī wén yùn yòng liǎo táng dài hún yuán dāo de diāo kè shǒu fǎ。 zhù fó shī“ wú wèi yìn”， biǎo shì zài tiān dì zhī jiān wú suǒ wèi jù， wéi wǒ dú zūn。 zhù fó duān zuò zài lián huā bǎo zuò shàng， zài shù yāo bù wèi diāo kè liǎo sì wèi jīn gāng lì shì， nà fèn lì xiàng shàng de xióng zī yǔ zhù fó de chén wěn xíng chéng liǎo xiān míng de duì bǐ， yě gèng jiā chèn tuō chū zhù fó de 'ān xiáng。 zhù fó bèi hòu hái yòu wǔ shí 'èr duǒ lián huā， měi duǒ lián huā shàng dū duān zuò yòu yī wèi gòngyǎng pú sà， tā men huò zuò huò cè， huò shǒu chí lián huā， huò qiè qiè sī yǔ， shén qíng gè yì， xiàng shì bù tóng shàonǚ de qún tǐ xiàng。 wǔ shí 'èr dài biǎo zhe pú sà cóng kāi shǐ xiū xíng dào zuì hòu chéng fó de jiē wèi， jí shí xìn、 shí zhù、 shí xíng、 shí huí xiàng、 shí dì、 děng jué、 miào jué。 　　 zài dòng nèi nán běi liǎng bì zhěng qí dì kè yòu yī wàn wǔ qiān zūn xiǎo fó xiàng， měi zūn zhǐ yòu sì lí mǐ gāo。 zài nán běi liǎng bì de bì jī shàng gè kè yòu liù wèi jì lè rén， wǔ jì zài yōu yáng de yuèqǔ shēng zhōng piān piān qǐ wǔ， tǐ tài qīng yíng， ē'nuó duō zī。 　　 zhěng gè dòng kū jīn bì huī huáng， xiàng rén men zhǎn xiàn liǎo xī fāng jí lè shì jiè de lǐ xiǎng guó tǔ， hōng tuō chū yī zhǒng rè liè huān kuài、 wàn zhòng chéng fó de qì fēn。 　　 dòng kǒu nán cè hái yòu yī zūn pú sà xiàng， tā shì lóng mén shí kū táng dài zhòng duō pú sà xiàng de jīng měi fàn lì。 pú sà tōng gāo 85 lí mǐ， tóu bù xiàng yòu qīng xié， shēn tǐ chéng "s' xíng de qū xiàn， zhěng gè zī tài xiǎn dé fēi cháng yōu měi duān zhuāng。 wǒ guó zhù míng xì jù dà shī méi lán fāng zǎo nián cān guān lóng mén shí， bèi tā nà yōu měi de xíng xiàng suǒ xī yǐn bìng dà jiā zàn shǎng， cǐ hòu jīng guò yì shù jiā gōng， chéng gōng dì yùn yòng dào tā de biǎo yǎn zhōng。 　　 lián huā dòng 　　 lián huā dòng yīn kū dǐng diāo yòu yī duǒ gāo fú diāo de dà lián huā 'ér dé míng， dà yuē kāi záo yú běi wèi nián jiān。 lián huā shì fó jiào xiàng zhēng de míng wù， yì wéi chū wū ní 'ér bù rǎn。 yīn cǐ， fó jiào shí kū kū dǐng duō yǐ lián huā zuò wéi zhuāng shì， dàn xiàng lián huā dòng kū dǐng zhè yàng shuò dà jīng měi de gāo fú diāo dà lián huā， zài lóng mén shí kū yě bù duō jiàn。 lián huā zhōu wéi de fēi tiān tǐ tài qīng yíng， xì yāo cháng qún， zī tài zì rú。 　　 dòng nèi zhèng bì zào yī fó 'èr dì zǐ 'èr pú sà， zhù xiàng wéi shì jiā móu ní lì xiàng， zhù bāo yī bó dài shì jiā shā， yī xí jiǎn jié míng kuài。 zhè shì shì jiā móu ní de yóushuì xiàng， jí shì jiā móu ní wài chū jiǎng jīng shuō fǎ shí de xíng xiàng。 èr dì zǐ shì qiǎn fú diāo， zuǒ cè dì zǐ jiā yè shēn mù gāo bí， xiōng bù jīn gǔ tū wù， shǒu chí xī zhàng， sì yī xī yù kǔ xíng sēng， kě xī qí tóu bù zǎo nián bèi dào， xiàn cún fǎ guó jí měi bó wù guǎn。 　　 lóng mén shí kū zhōng zuì xiǎo de fó xiàng， jǐn yòu 2 lí mǐ gāo， zhè xiē gāo bù yíng cùn de xiǎo qiān fó wèi yú lián huā dòng nán bì shàng fāng， shēng dòng xì zhì， xǔ xǔ rú shēng。 　　 fèng xiān sì 　　 fèng xiān sì shì lóng mén shí kū guī mó zuì dà、 yì shù zuì wéi jīng zhàn de yī zǔ mó yá xíng qún diāo。 zhù fó lián zuò běi cè de tí jì chēng zhī wéi“ dà lú shè nà xiàng kān”， yīn wéi tā lì shǔ yú dāng shí de huáng jiā sì yuàn fèng xiān sì 'ér sú chēng“ fèng xiān sì”。 zhè lǐ gòng yòu jiǔ qū dà xiàng， zhōng jiān zhù fó wéi lú shè nà， wéi shì jiā móu ní de bào shēn fó， tōng gāo 17.14 mǐ， tóu gāo 4 mǐ， ěr duǒ cháng dá 1.9 mǐ。 fó xiàng miàn bù fēng mǎn yuán rùn， tóu dǐng wéi bō zhuàng xíng de fā wén。 shuāng méi wān rú xīn yuè， fùzhuó yī shuāng xiù mù， wēi wēi níng shì zhe qián fāng。 gāo zhí de bí liáng， xiǎo xiǎo de zuǐ bā， lù chū xiáng hé de xiào yì。 shuāng 'ěr cháng qiě lüè xiàng xià chuí， xià kē yuán 'ér lüè xiàng qián tū。 yuán róng hé xié， ān xiáng zì zài， shēn zhe tōng jiān shì jiā shā， yī wén jiǎn pǔ wú huá， yī juàn juàn tóng xīn yuán shì de yī wén， bǎ tóu xiàng hōng tuō de yì cháng xiān míng 'ér shèng jié。 　　 bǎo jīng cāng sāng、 lǎo chéng chí zhòng de dà dì zǐ jiā yè， wēn shùn cōng huì de xiǎo dì zǐ 'ā nán， biǎo qíng jīn chí、 yōng róng huá guì de pú sà， yīng wǔ xióng jiàn de tiān wáng， duō duō bī rén de lì shì yǔ zhù fó lú shè nà yī qǐ gòu chéng liǎo yī zǔ jí fù qíng tài zhì gǎn de měi shù qún tǐ xíng xiàng。 　　 fèng xiān sì de jiǔ qū dà xiàng de bèi hòu yòu hěn duō cháng fāng xíng de xiǎo kān， zhè shì dà yuē zài sòng、 jīn shí dài， rén men wèile bǎo hù dà xiàng kān， yǐ kān xiū jiàn liǎo mù jié gòu wū yán shì jiàn zhù， zhè xiē jiàn zhù yǐng xiǎng liǎo fó xiàng de tōng fēng， jiā sù liǎo fó xiàng de fēng huà， yīn 'ér hòu lái bèi chāi chú。 　　 fèng xiān sì dà xíng yì shù qún diāo yǐ qí hóng dà de guī mó、 jīng zhàn de diāo kè gāo jù yú wǒ guó shí kè yì shù de diān fēng， chéng wéi wǒ guó shí kè yì shù de diǎn fàn zhī zuò， yě chéng wéi táng cháo zhè yī wěi dà shí dài de xiàng zhēng。 　　 gǔ yáng dòng 　　 gǔ yáng dòng zài lóng mén shān de nán duàn， kāi záo yú gōng yuán 493 nián， shì lóng mén shí kū zào xiàng qún zhōng kāi záo zuì zǎo、 fó jiào nèi róng zuì fēng fù、 shū fǎ yì shù zuì gāo de yī gè dòng kū。 tā guī mó hóng wěi、 qì shì zhuàng guān。 dòng zhōng běi bì kè yòu jiē tǐ“ gǔ yáng dòng” sān gè zì， dào liǎo qīng mò guāng xù nián jiān， dào jiào tú jiāng zhù xiàng shì jiā móu ní tú gǎi chéng tài shàng lǎo jūn de xíng xiàng， é chuán lǎo zǐ céng zài zhè 'ér liàn dān， suǒ yǐ gǔ yáng dòng yòu jiào lǎo jūn dòng。 　　 gǔ yáng dòng shì yóu yī gè tiān rán de shí huī yán róng dòng kāi záo chéng de。 kū dǐng wú lián huā zǎo jǐng， dì miàn chéng mǎ tí xíng。 zhù xiàng shì jiā móu ní， zhe shuāng lǐng xià chuí shì jiā shā， miàn róng qīng shòu， yǎn hán xiào yì， ān xiáng dì duān zuò zài fāng tái shàng， shì lì zài zhù fó zuǒ cè de shì shǒu tí bǎo píng de guān yīn pú sà， yòu biān de shì ná mó ní bǎo zhū de dà shì zhì pú sà， tā men biǎo qíng wén jìng， yí tài cóng róng。 　　 gǔ yáng dòng dà xiǎo fó kān duō dá shù bǎi， diāo zào zhuāng shì shí fēn huá lì， tè bié shì biǎo xiàn zài kān de wài xíng、 kān méi hé kān 'é de shè jì shàng， fēng fù duō cǎi， biàn huà duō duān， yòu de shì lián bàn shìde jiān gǒng、 yòu de shì wū xíng de jiàn zhù、 yòu de shì wéi màn hé liú sū， bìng qiě zài kān méi shàng diāo zào yòu fó chuán gù shì， rú： gǔ yáng dòng nán bì shì jiā duō bǎo kān shàng， yòu shù xià dàn shēng、 bù bù shēng lián、 jiǔ lóng guàn dǐng děng， jiǎng shù de shì xī dá duō cóng tā mǔ qīn mó yé de yòu yè xià dàn shēng， gāng chū shēng， jiù zǒu liǎo qī bù， měi yī bù jiǎo yìn dū shēng chū yī duǒ lián huā， zhè jiào bù bù shēng lián， tā zhàn zài fāng tái shàng， tiān kōng zhōng yòu jiǔ tiáo lóng wèitā pēn shuǐ mù yù。 　　 gǔ yáng dòng shì běi wèi huáng shì guì zú fā yuàn zào xiàng zuì jí zhōng de dì fāng。 zhè xiē dá guān guì rén bù xī huā fèi jù zī， kāi záo kū kān， yǐ qiú guǎng zhí gōng dé， qí fú miǎn zāi， ér qiě liú xià liǎo shū fǎ zhēn pǐn héng lóng mén 'èr shí pǐn。 gǔ yáng dòng zhōng jiù zhàn yòu shí jiǔ pǐn， lìng yī pǐn zài cí xiāng yáo zhōng。 lóng mén 'èr shí pǐn shì zhǐ cóng běi wèi shí qī jīng xuǎn chū bù tóng de 'èr shí kuài zào xiàng tí jì， tā men jìzǎi zhe fó kān de diāo záo shí jiān、 rén wù、 mùdì děng。 èr shí pǐn de tè diǎn shì： zì xíng duān zhèng dà fāng、 qì shì gāng jiàn zhì pǔ， jié tǐ、 yòng bǐ zài hàn lì hé táng jiē zhī jiān。 qīng dài xué zhě kāng yòu wéi céng dà lì tí chàng zhěng gè shè huì shū xiě yào yòng wèi bēi tǐ， xiàn zài， lóng mén 'èr shí pǐn réng yòu wú qióng de yì shù mèi lì， měi nián xī yǐn wú shù de hǎi wài yǒu rén， piào yáng guò hǎi， wéi de shì néng gòu qīn yǎn mù dǔ zhè yī shū fǎ qí zhēn。 　　 yào fāng dòng 　　 kàn wán gǔ yáng dòng， wǒ men lái dào liǎo yào fāng dòng， yào fāng dòng yīn kū mén kè yòu zhū duō táng dài yào fāng 'ér dé míng。 tā shǐ záo yú běi wèi wǎn qī， jīng dōng wèi、 běi qí， dào táng chū hái réng yòu diāo kè。 dòng zhōng wǔ zūn fó xiàng， shēn qū yìng zhí shǎo qū xiàn， bó zǐ duǎn cū， shēn tǐ shuò zhuàng， pú sà tóu guān liǎng bàng de dài zǐ hěn cháng， xià chuí dào gēbo shàng bù。 zhè dū shì běi qí zào xiàng de tè zhēng。 dòng mén liǎng cè kè yòu yào fāng 150 duō zhǒng， suǒ yòng yào wù duō shì zhí wù、 dòng wù hé kuàng wù yào。 yào fāng shè jí nèi kē、 wài kē、 xiǎo 'ér kē、 wǔ guān kē děng， suǒ shè jí yào cái zài mín jiān dōunéng zhǎo dào， hěn dà chéng dù shàng fāng biàn liǎo lǎo bǎi xìng。 zhè xiē yào fāng bù jǐn kě yǐ zhì liáo cháng jiàn de jí bìng， ér qiě hái néng zhì liáo yí nán zá zhèng， rú： liáo shā fāng kě yǐ zhì liáo shí dào 'ái。 qí zhōng yòu 95 fāng zài gōng yuán 10 shì jì bèi yī wèi rì běn xué zhě shōu lù zài《 yī xīn fāng》 zhōng， zú jiàn tā de jià zhí hé yǐng xiǎng。 yào fāng dòng de yào fāng shì wǒ guó xiàn cún zuì zǎo de shí kè yào fāng， duì yán jiū zhōng guó yī yào xué qǐ zhòng yào de zuò yòng。 　　 léi gǔ tái zhōng dòng 　　 kàn wán liǎo xī shān shí kū qún， wǒ men guò màn shuǐ qiáo lái dào liǎo dōng shān shí kū。 zài dōng shān jiǎo xià de gōng lù wèi kāi tōng yǐ qián， jù shí shàng fāng yuán shì yī piàn píng tái。 chuán shuō dāng nián fèng xiān sì jùn gōng shí， wǔ zé tiān qīn zì shuài bǎi guān jià lín lóng mén， zhù chí zhè cì guī mó shèng dà de kāi guāng yí shì， páng dà de yuèduì biàn zài zhè píng tái shàng léi gǔ zhù xīng， yú shì hòu rén biàn bǎ zhè lǐ jiào zuò léi gǔ tái。 xiāng lín léi gǔ tái de sān gè dòng jiào léi gǔ tái sān dòng。 　　 zhè shì léi gǔ tái zhōng dòng， yòu míng dà wàn wǔ fó dòng。 shì yī zuò wǔ zhōu chán zōng kū， zhōng guó fó jiào de chán zōng shì yǐ zhuān xiū chán dìng wéi zhù de jiào pài。“ chán dìng” jiù shì 'ān dìng 'ér zhǐ xī shā lǜ de yì sī。 dòng dǐng zuò qióng lóng xíng， bìng yòu zhuāng shì huá lì de lián huā zǎo jǐng， zào xiàng shì yī fó 'èr pú sà， zhù fó wéi shuāng xī xià chuí 'ér zuò de mí lè fó， bì jī yòu 'èr shí wǔ zūn gāo fú diāo luó hàn qún xiàng， cóng nán bì xī qǐ dào běi bì xī zhǐ。 luó hàn qún xiàng gòu chéng yī gè bàn huán xíng zhuāng shì dài， luó hàn qún xiàng jūn luó hàn shēn bàng dū kè yòu yī duàn cóng《 fù fǎ cáng yīn yuán chuán》 lǐ zhāi lù de jīng wén jiè shào gāi luó hàn de shēn shì jí tè diǎn。 suǒ kān jīng wén zhōng duō zá yǐ wǔ zhōu xīn zì， zhè shì shì wǔ zhōu shí qī chán zōng suǒ jīng yíng de dòng kū。 　　 léi gǔ tái běi dòng 　　 léi gǔ tái běi dòng shì lóng mén shí kū zhōng kāi záo jiào zǎo， guī mó zuì dà de mì zōng zào xiàng shí kū， mì zōng shǔ yú zhōng guó fó jiào de pài bié zhī yī， tā yuán yú yìn dù， chǎn shēng yú gōng yuán qī shì jì yǐ hòu， fó jiào de mì jiào shì fó jiào zhōng de zuì hòu yī gè pài bié， mì jiào chuán rù zhōng guó， zài zhōng guó de hóng yáng， nǎi zhì yuǎn bō rì běn、 cháo xiān， hái yòu mì zōng lǐng xiù hé tā men de zōng jiào huó dòng， dū hé luò yáng jí lóng mén shí kū yòu zhe shí fēn mìqiè de guān xì。 　　 léi gǔ tái běi dòng wéi qióng lóng dǐng， mǎ tí xíng píng miàn， gāo 4 mǐ， kuān 4.9 mǐ， kū dǐng wéi lián huā zǎo jǐng， zhōu wéi huán rào sì shēn fēi tiān。 qí yīn fēng huà bō shí yǐ bù qīng。 jù shuō， běi dòng de zhù xiàng， zhōng dòng de sān zūn fó xiàng yǐ jí nán dòng de yī zūn fó xiàng， dōushì mín guó shí qī cóng bié chù bān yí jìn qù de。 dòng nèi sān zūn dà zuò fó zhōng， dōng bì de zhù fó wéi pí lú zhē nà fó， yì wéi tài yáng， jí chú 'àn biàn míng zhī yì， yīn cǐ yòu chēng“ dà rì rú lái”， tā tóu dài bǎo guān， gēbo shàng dài zhe bì chuàn de pú sà zhuāng xíng xiàng， xiàng gāo 2.45 mǐ， jié jiā fū zuò yú 0.9 mǐ gāo de xū mí tái zuò zhī shàng。 　　 zài běi dòng de qián bì nán cè， diāo yòu bā bì guān yīn yī zūn， xiàng gāo 1.83 mǐ， chì zú zuò yú yuán xíng tái zuò shàng， zài qián bì de běi cè hái diāo yòu sì bì shí yī miàn guān yīn， xiàng gāo 1.9 mǐ， chì jiǎo lì zài yuán xíng tái zuò shàng。 　　 kàn jīng sì 　　 kàn jīng sì wéi wǔ zé tiān shí qī suǒ diāo kè， shuāng shì jié gòu， qián shì yá bì yòu shù shí gè xiǎo kān zào xiàng， zhù shì jìn shēn 1170 lí mǐ， kuān 1116 lí mǐ， gāo 825 lí mǐ， píng dǐng， fāng xíng píng miàn， sì bì chuí zhí， sān bì xià bù diāo chū gāo jūn 180 lí mǐ de chuán fǎ luó hàn 'èr shí jiǔ zǔ（ zhèng bì 11 shēn， liǎng bì gè 9 shēn）， wèiwǒ guó táng dài zuì jīng měi de luó hàn qún xiàng， shì jù suí dài fèi zhǎngfáng《 lì dài fǎ bǎo jì》 kān kè de。 zhè zhǒng bù diāo fó xiàng jǐn diāo luó hàn de dà kū， sì shì yī dà xíng chán táng， kě néng shì chán zōng suǒ zhù chí kāi záo de。 kàn jīng sì shì lóng mén dōng shān zuì dà de yī gè dòng kū， 29 zūn chuán fǎ luó hàn bǎo cún wán hǎo。 　　 xiāng shān sì 　　 xiāng shān sì wèi yú shí sān cháo gǔ dū luò yáng chéng nán 13 gōng lǐ chù de xiāng shān xī 'ào， yǔ shì jiè wén huà yí chǎn héng héng lóng mén shí kū xī shān kū qū yī yī dài shuǐ， gé hé xiāng wàng， yǔ lóng mén shí kū dōng shān kū qū hé bái yuán yī mài xiāng lián， bìng jiān lín lì。 　　 xiāng shān yīn shèng chǎn xiāng gé 'ér dé míng。 xiāng shān sì wēi shǐ jiàn yú běi wèi xī píng yuán nián（ gōng yuán 516 nián）， táng chuí gǒng sān nián（ gōng yuán 687 nián）， yìn dù lái huá gāo sēng dì pó hē luó（ rì zhào） zàng yú cǐ， wéi 'ān zhì qí yí shēn chóngjiàn fó sì。 tiān shòu yuán nián（ gōng yuán 690 nián）， wǔ zé tiān zài luò yáng chēng dì， jiàn lì wǔ zhōu wáng cháo， liáng wáng wǔ sān sī zòu qǐng， chì míng“ xiāng shān sì”， bìng zhòng xiū gāi sì， dāng shí xiāng shān sì wēi lóu qiē hàn， fēi gé líng yún， wēi wēi zhuàng guān， wǔ zé tiān cháng jià qīn yóu xìng， yù xiāng shān sì zhōng shí lóu zuò cháo。 liú xià liǎo“ xiāng shān fù shī duó jǐn páo” de jiā huà。 táng dà hé liù nián（ gōng yuán 832 nián）， hé nán yǐn bái jū yì juān zī liù qī shí wàn guàn， chóngxiū xiāng shān sì， bìng zhuàn《 xiū xiāng shān sì jì》， sì míng dà zhèn， zhè piān wén zhāng kāi piān dì yī jù jí shì duì xiāng shān sì de tuī chóng“ luò dū sì jiāo shān shuǐ zhī shèng， lóng mén shǒu yān， lóng mén shí sì， guān yóu zhī shèng， xiāng shān shǒu yān”， bái jū yì zì hào“ xiāng shān jū shì” yǔ rú mǎn hé shàng děng rén jié chéng“ xiāng shān jiǔ lǎo huì” yín yǒng yú gāi sì de táng shàng lín xià， huì chāng liù nián（ gōng yuán 846 nián） bái jū yì qù shì， yí mìng zàng yú xiāng shān sì rú mǎn dà shī tǎ cè。 sòng jīn shí qī xiāng shān sì yóu cún， yuán mò fèi qì， qīng kāng xī nián jiān chóngxiū， qián lóng huáng dì céng xún xìng xiāng shān sì， chēng sòng“ lóng mén fán shí sì， dì yī shù xiāng shān”， zhè jù shī zhāi zì tā dāng shí suǒ zuò de shī《 xiāng shān sì 'èr shǒu》， bèi juān kè zài shí bēi zhī shàng， wèi yú xiāng shān sì de qián lóng yù bēi tíng jiù chù lì zhe zhè kuài shí bēi， yǐ yòu liǎng bǎi duō nián liǎo， qīng mò mín guó chū nián， xiāng shān sì yòu jiàn huāng wú liǎo， 1936 nián xiāng shān sì jìn xíng chóngxīn xiū jiàn hòu， wéi jiǎng jiè shí qìng zhù wǔ shí shòu chén 'ér zài sì nèi jiàn yīzhuàng liǎng céng xiǎo lóu。 jiǎng jiè shí hé sòng měi líng duō cì zài cǐ bì shǔ， zhè chuáng xiǎo lóu wèi yú xiāng shān sì nèi dōng nán cè， bèi chēng wéi“ jiǎng sòng bié shù”。 jiě fàng hòu， xiāng shān sì yòu jìn xíng liǎo duō cì xiū qì， rú jīn， wèile shí shī“ lǚ yóu qiáng shì” zhàn lüè， tuò zhǎn lóng mén shí kū jǐng qū de guān guāng xiàng mù， fēng fù xiāng shān sì de wén huà nèi hán， tí shēng xiāng shān sì de lǚ yóu pǐn wèi， hóng yáng zhōng huá mín zú de chuán tǒng wén huà， luò yáng shì wěi、 shì zhèng fǔ jí lóng mén shí kū guǎn lǐ jú yǐ jù《 lóng mén shí kū qū guī huá》 hé《 luò yáng shì lóng mén shí kū bǎo hù guǎn lǐ tiáo lì》， tóu zī 600 wàn yuán yú 2003 nián shàng bàn nián wán chéng liǎo duì xiāng shān sì de gǎi zào。 gāi gǎi zào gōng chéng cóng 2002 nián nián dǐ dào 2003 nián sì yuè shàng xún wán chéng， lì shí 100 tiān， chuàng zào liǎo wǒ guó sì yuàn sù dù zhī zuì。 zhè yě shì xiāng shān sì lì shǐ shàng de dì wǔ cì xiū fù， xīn xiāng shān sì jiè jiàn táng dài fēng gé， duì jiǎng sòng lóu， qián lóng yù bēi tíng， yī bō tǎ děng zuò wéi lì shǐ wén wù yú yǐ xiū shàn、 bǎo liú、 bǎo hù。 zài yuán zhǐ shàng xīn jiàn liǎo zhōng lóu、 gǔ lóu、 dà xióng bǎo diàn， zhěng xiū liǎo tiān wáng diàn、 luó hàn diàn、 bù yóu dào děng。 　　 xiāng shān sì zì chuàng jiàn zhì jīn yǐ yòu 1400 duō nián liǎo， yòu zhe jí qí shēn hòu de wén huà nèi hán。 　　1、 shí lóu： wǔ zé tiān“ xiāng shān fù shī duó jǐn páo” 　　 zài 1300 duō nián qián de táng cháo， wǔ zé tiān zài luò yáng chēng dì， fēi cháng zhōng qíng yú yī jué shān shuǐ， yě hěn xǐ huān wèi yú qí zhōng de qīng yōu yǎ zhì de xiāng shān sì， tā jīng cháng zài xiāng shān sì zhōng shí lóu zuò cháo（ jù 〈 dà táng chuán zài 〉 jì shù） bìng zài shí lóu liú xià liǎo qiān nián wéi rén men suǒ chuán sòng de diǎn gù“ xiāng shān fù shī duó jǐn páo”， zài yī cì chūn yóu xiāng shān sì shí， wǔ zé tiān bié chū xīn cái， zhù chí liǎo yī cì“ lóng mén shī huì”， lì shǐ shàng yòu míng de“ xiāng shān fù shī duó jǐn páo” jí yóu cǐ 'ér lái。 sòng dài rén jì yòu gōng zài《 táng shī jì shì》 juàn shí yī zhōng， duì cǐ yòu miào qù héng shēng de jì shù：“ wǔ hòu yóu lóng mén， mìng qún chén fù shī， xiān chéng zhě cì yǐ jǐn páo， zuǒ shǐ dōng fāng qiú shī chéng， bài cì， zuò wèi 'ān， zhī wèn shī hòu chéng， wén lǐ jiān měi， zuǒ yòu mò bù chēng shàn， nǎi duó jǐn páo cì zhī”。 táng dài shī fēng hěn shèng， wǔ zé tiān duì shèng chū zhě“ cì yǐ jǐn páo”， jiǎng pǐn bù jiàn dé guì zhòng， dàn què shì nán dé de róng yù， qún chén dāng rán gè bù xiāng ràng， fèn lì zhēng duó。 shǒu xiān chéng shī de shì zuǒ shǐ dōng fāng qiú：“ chūn xuě mǎn kōng lái， chù chù rú huā kāi， bù zhī yuán lǐ shù， ruò gè shì zhēn méi”， wǔ zé tiān jué dé dōng fāng qiú wén sī mǐn jié， yòu cái huá chū zhòng， lì jí bǎ jǐn páo cì gěi liǎo tā， ér cǐ shí， duō shù dà chén yě xiāng jì chéng shī， jīng dāng zhòng sòng dú， yī zhì rèn wéi sòng zhī wèn de qī yán shī gèng zài dōng fāng qiú zhī shàng， wǔ zé tiān suì jué dìng bǎ jǐn páo cì gěi sòng zhī wèn，“ xiāng shān fù shī duó jǐn páo” yě chéng liǎo shī tán shàng de yī duàn jiā huà。 ér zhè duàn diǎn gù suǒ fā shēng de dì diǎn --- shí lóu jiù wèi yú xiāng shān sì nèi。 　　2、 jiǔ lǎo táng： bái jū yì yǔ“ xiāng shān jiǔ lǎo huì” 　　“ tíng gōng zhì shì” hòu， bái jū yì gèng jiā fàng qíng yú shān shuǐ， shǎng wán quán shí fēng yuè。 yīn mù liàn xiāng shān sì qīng yōu， bái jū yì cháng zhù sì nèi， zì hào“ xiāng shān jū shì” bìng bǎ zhè lǐ zuò wéi liǎo zì jǐ zuì zhōng de guī sù， zài tā qī shí sì suì shí， hé yí lǎo hú gǎo， jí jiǎo， zhèng jù， liú zhēn， lú zhēn， zhāng hún děng 6 rén xiān shì jié chéng liǎo“ shàng chǐ qī lǎo rén huì”， hòu lái， yòu yòu bǎi suì zhī rén lǐ yuán shuǎng， 95 suì de chán shī rú mǎn jiā rù， hào chēng“ xiāng shān jiǔ lǎo”， zhōng rì yín yǒng yú xiāng shān sì de táng shàng lín xià， xiě xià liǎo xǔ duō gē yǒng lóng mén shān shuǐ jí xiāng shān sì de shī piān。“ kōng mén jì jìng lǎo fū xián， bàn niǎo suí yún nián wǎng fù hái， jiā niàng mǎn píng shū mǎn jià， bàn yí shēng jì rù xiāng shān”《 xiāng shān sì 'èr jué》 zhè lǐ suǒ miáo huì de， zhèng shì bái jū yì wǎn nián shēng huó de xiě zhào。 wéi bǎo cún shī gǎo， bái jū yì yòu bǎ zì jǐ cóng dà hé sān nián（ gōng yuán 829 nián） dào kāi chéng wǔ nián（ gōng yuán 840 nián） suǒ zuò de shī， gòng 800 shǒu， hé chéng 12 juàn， qǔ míng《 bái shì luò zhōng jí》 shōu cáng zài xiāng shān sì zàngjīng táng nèi。 huì chāng liù nián（ gōng yuán 846 nián） bái jū yì zài luò yáng lǚ dào lǐ sī dì qù shì， jiā rén zūn zhǔ jiāng qí zàng yú xiāng shān sì fù jìn rú mǎn fǎ shī tǎ zhī cè。 　　3、 bái jū yì： chóu zī chóngxiū xiāng shān sì 　　 shèng táng yǐ hòu， jīng guò“ ān shǐ zhī luàn”， xiāng shān sì yīn nián jiǔ shī xiū， jiàn qū shuāi bài， zhì bái jū yì rèn hé nán yǐn zhī shí， xiāng shān sì yǐ shì xiāo tiáo zhì jí， táng wén zōng dà hé sān nián（ gōng yuán 829 nián）， bái jū yì lái luò rèn hé nán yǐn， tā xián xiá shí cháng zài yī jué shān shuǐ jiān liú lián， xiǎng xiū fù xiāng shān sì， què yīn cái lì yòu xiàn， wèi néng rú yuàn。 dà hé liù nián（ gōng yuán 832 nián）， hǎo yǒu yuán zhěn qù shì， bái jū yì jiāng wéi yuán zhěn zhuàn xiě mù zhì míng suǒ dé de chóu jīn xī shù ná chū， fèi shí 3 gè duō yuè， chóngxiū liǎo xiāng shān sì， shǐ shuāi bài de jiù sì de tíng tái lóu gé huàn liǎo xīn yán， bìng zhuàn xiě liǎo《 xiū xiāng shān sì jì》 yī wén。 hòu lái bái jū yì yòu yú táng wén zōng kāi chéng wǔ nián（ gōng yuán 840 nián） zài cì chū zī xiū fù zàngjīng táng， bìng shōu jí zhuì bǔ 5000 duō juàn fó jīng， cáng rù qí zhōng， kě yǐ shuō bái jū yì wéi táng xiāng shān sì de zài xīng jié jìn quán lì， míng shān míng sì yǔ míng rén xiāng dé yì zhāng， bái jū yì chóngxiū hòu， xiāng shān sì zài cì shēng míng dà zhèn， yī shí jiān yóu rén luò yì bù jué。 　　4、 qián lóng yù bēi tíng： qián lóng yǔ xiāng shān sì 　　 qīng qián lóng shí wǔ nián（ gōng yuán 1750 nián） jiǔ yuè， qīng gāo zōng hóng lì dào zhōng yuè fēngshàn， zhì luò yáng xún yóu lóng mén xiāng shān sì， gǎn huái fù shī《 xiāng shān sì 'èr shǒu》 kāi piān dì yī jù jí wéi chēng sòng xiāng shān sì“ lóng mén fán shí sì， dì yī shù xiāng shān”， zhè shǒu shī bèi rén men dāng shí juān kè zài shí bēi zhī shàng， bìng jiàn yù bēi tíng， gāi yù bēi tíng wèi yú xiāng shān sì nèi dōng nán cè。 yǐ yòu liǎng bǎi duō nián de lì shǐ， zhè shǒu shī chēng sòng liǎo xiāng shān sì jí měi lì de yī jué fēng mào， bìng qiě zài zuì hòu yī jù liú lù chū duì bái jū yì de jìng pèi zhī qíng“ lǜ shū bái shàofù， yǐ zhù zǔ shēng biān” zhǎn xiàn liǎo yī dài jūn zhù qiān xùn de pǐn gé。 qián lóng bēi shàng zhè shǒu shī chú liǎo ràng wǒ men xīn shǎng dào xíng、 cǎo de shū fǎ yì shù， gèng ràng wǒ men jìn yī bù liǎo jiě yī dài dì wáng de qiān xū pǐn zhì， yě shì duì wǒ men hòu rén de biān cè。 　　5、 jiǎng sòng bié shù： jiǎng jiè shí de“ bié shù”， yáng chéng wǔ de láo yù。 　　1936 nián， wéi jiǎng jiè shí qìng zhù wǔ shí shòu chén， dì fāng zhèng fǔ xuǎn zé xiāng shān sì nán cè jiàn liǎo yīzhuàng liǎng céng xiǎo lóu， bèi chēng wéi jiǎng sòng bié shù， dāng shí jiǎng jiè shí yú 1936 nián 10 yuè 29 rì cóng xī 'ān chéng huǒ chē dào dá luò yáng（ dōng zhàn） lái dào luò yáng shì yǐ“ bì shòu” wéi míng， shí zé bù shǔ“ xī běi jiǎo gòng” jìhuà， tā yú 10 yuè 31 rì zài bié shù qìng zhù liǎo zì jǐ de wǔ shí shòu chén， cān jiā rén yuán yòu zhāng xué liáng， yán xī shān děng， zhī hòu tā shì chá liǎo luò yáng jūn xiào、 luò yáng diàn chǎng， jiǎn yuè liǎo zhòng pào bù duì。 bìng hé fū rén sòng měi líng sān cì wǎng fù luò yáng， qù 'ān fǔ fēi dí xì bù duì tài yuán de yán xī shān， Jǐnán de hán fù qú， suí yuǎn de fù zuò yì。 yú 12 yuè chū lí luò dào xī 'ān， zài luò yáng gòng dāi liǎo 36 tiān， jī běn dū zhù zài xiāng shān sì jiǎng sòng bié shù。 　　1936 nián de“ háo huá bié shù”， zài sān shí nián hòu yī dù chéng wéi yáng chéng wǔ jiāng jūn de“ láo yù”。 1968 nián de 3 yuè dǐ jiě fàng jūn dài zǒng cān móu cháng yáng chéng wǔ jiāng jūn yīn shòu lín biāo jí tuán pò hài， bèi mì mì guān yā zài xiāng shān sì。 jiāng jūn hé jiā rén zài zhè chuáng xiǎo lóu nèi dù guò liǎo shī qù zì yóu de jǐ gè chūn qiū。 bù zhǔn chū fáng mén， gèng bù zhǔn xià lóu， měi tiān fàn cài dìng liàng， bù gòu yě bù zhǔn tiān， xià tiān wén dīng chóng yǎo， dōng tiān shǒu jiǎo dòng làn， fáng mén jūn bù dé guān bì。 1970 nián， jiāng jūn 78 suì de mǔ qīn yīn bìng qù shì， lín zhōng xiǎng chī yī gè jī dàn yě méi néng rú yuàn。 zhí dào 1971 nián 1 yuè lí kāi， yáng chéng wǔ jiāng jūn bèi jī yā yú cǐ liǎng nián duō， méi yòu xià guò yī cì lóu， jiān láo zhī kǔ zài jìn cháng zhī zhōng。 　　 xiāng shān sì yǐ lì jīng 1400 duō nián de cāng sāng， yī zhí yǐ lái fǎ yīn mián yán， xiāng huǒ chì shèng。 rú jīn jīng guò dì wǔ cì xiū fù hòu de xiāng shān sì zhěng gè jiàn zhù xīn jiù yī tǐ， qì shì bàng bó， yǔ lóng mén xī shān shí kū gé hé xiāng wàng， yǔ lóng mén dōng shān shí kū， bái yuán bìng lì， xiāng shān sì zì 4 yuè 11 rì kāi guāng yǐ lái jié zhǐ dào 11 yuè dǐ jiē dài zhōng wài yóu kè dá wǔ wàn yú rén， jīn nián 10 yuè 27 rì quán guó zhèng xié fù zhù xí luó háo cái cān guān xiāng shān sì， jǐyǔ gāo dù píng jià， xiāng shān sì yǐ chéng wéi lóng mén shí kū jǐng qū yòu yī chù liàng lì zhuàng měi， guāng cǎi duó mùdì jǐng guān！ 　　 bái yuán 　　 bái yuán， wèi yú luò yáng lóng mén fēng jǐng míng shèng qū dōng shān pí pá fēng shàng， shì táng dài shī rén bái jū yì de mù yuán， zhàn dì miàn jī 3 wàn píng fāng mǐ， 1961 nián bèi guó wù yuàn gōng bù wèiguó jiā zhòng diǎn wén wù bǎo hù dān wèi。 　　 bái jū yì， zì lè tiān， wǎn nián jū zhù luò yáng 18 nián。 suī zūn wéi“ shàofù”， dàn yī shēng qīng pín， xǐ jiǔ shàn shī， zài lóng mén xiū xiāng shān sì， kāi bā jié tān， duì lóng mén shān shuǐ shí fēn juàn liàn， sǐ hòu zūn zhǔ zàng yú cǐ。 　　 bái yuán nèi zhù yào jǐng diǎn yòu qīng gǔ qū、 lè tiān táng、 shī láng、 mù tǐ qū、 rì běn shū fǎ láng、 dào shī shū wū děng 10 yú chù。 qīng gǔ qū wèi yú liǎng shān zhī jiān， yòu bái chí、 tīng yī tíng、 shí bǎn qiáo、 sōng zhú hé bái lián。 jìn rù qīng gǔ qū pù bù fēi xiè， chí shuǐ dàng yàng， zhú lín qīng fēng， bái lián piāo xiāng， shǐ rén xīn kuàng shén yí； lè tiān táng yǐ shān bàng shuǐ， miàn duì qīng gǔ， shì shī rén zuò shī huì yǒu zhī chù， shì nèi zì rán shān shí luǒ lù， hàn bái yù sù xiàng xiāo sǎ zì rán， jìng zuò shān shí zhī shàng， gěi rén yǐ shēn sī míng shì zhī gǎn。 zhàn zài lè tiān táng qián， kě shēnqiè huí wèi shī rén yuán zuò“ mén qián cháng liú shuǐ， qiáng shàng duō gāo shù， zhú jìng rào hé chí， huí bǎi yú bù” de nèi hán； shī láng lì shí 38 kuài， yóu guó nèi míng jiā shū xiě， xíng、 cǎo、 zhuàn、 lì qí quán， jì kě yǐ xīn shǎng bái jū yì de míng zuò， yòu kě yǐ lǐng lüè shū fǎ yì shù zhī měi。 rì běn shū fǎ láng shì wéi zhōng rì shū fǎ jiāo liú 'ér jiàn， duō wéi dāng dài rì běn shū fǎ míng jiā zhī zuò， yú 2000 nián 3 yuè jiàn duì wài kāi fàng。 mù tǐ qū wèi yú pí pá fēng dǐng， cóng mǔ dān tán shí jí 'ér shàng jí kě dào dá。 zhè lǐ yòu bái jū yì mù、 wò shí bēi、 wū tóu mén jí zhōng wài yǎng mù bái jū yì de kè rén jí zú yì de lì shí。 mù qián xíng shí pū dì， mù hòu cǎo píng rú tǎn， zhōu wéi cuì bǎi huán bào， gěi rén yǐ zhuāng yán sù mù zhī gǎn。 　　 bái yuán wéi jì niàn xìng yuán lín， yuán nèi jiàn zhù gǔ pǔ diǎn yǎ， sān jì yòu huā， sì jì cháng qīng， qū jìng tōng yōu， shì yóu lǎn de hǎo qù chù。 lì shǐ yán gé 　　 lóng mén shí kū de xíng chéng 　　 gōng yuán 493 nián běi wèi xiào wén dì xià lìng qiān dū luò yáng， dǔ xìn fó jiào de xiào wén dì qiān dū de tóng shí， méi yòu wàng jì bǎ fó jiào de fā zhǎn zhōng xīn yě zhuǎn yí dào luò yáng lái， tā zǔ zhì xiū jiàn sēng miào、 sì yuàn。 zài cǐ qián hòu hái zài luò yáng yǐ nán de lóng mén yī shuǐ liǎng 'àn， yī shān kāi kū zào xiàng， yóu cǐ yī gè shén qí dà xíng shí kū qún， lóng mén shí kū kāi shǐ chuàng jiàn。 　　 lóng mén shí kū dì chù zhōng yuán， shì wài lái fó de jiào yì shù zhí gēn yú zhōng huá mín zú de chuán tǒng yì shù tǔ rǎng zhī zhōng de fēng shuò chéng guǒ， shì wǒ guó gǔ dài diāo sù yì shù wán zhěng tǐ xì de jí zhōng biǎo xiàn。 yīn cǐ， lóng mén shí kū zài wǒ guó shí kū yì shù zhōng yòu zì jǐ tè shū de lì shǐ dì wèi。 　　 lóng mén shí kū shì wǒ guó mù qián bǎo cún bǐ jiào wán zhěng de dà xíng shí kū qún， jù bù wán quán tǒng jì， xiàn cún dà xiǎo kū kān liǎng qiān duō gè， fó tǎ qī shí yú zuò， zào xiàng shí wàn duō zūn， bēi kè tí jì liǎng qiān bā bǎi duō kuài。 lóng mén shí kū shì zhōng yuán běi fāng sān dà shí kū qún zhī yī， tā yǔ dūn huáng mò gāo kū、 dà tóng yún gāng shí kū bìng chēng wéi zhōng guó sān dà yì shù bǎo kù， bèi yù wéi shì jiè rén lèi wén huà de yí chǎn。 　　 cóng wèi xiào wén dì qiān dū luò yáng dào xiào míng dì shí qī de sān shí wǔ nián jiān， shì lóng mén kāi kū diāo zào fó xiàng de dì yī gè xīng shèng shí qī。 zhè yī shí qī kāi záo de dòng kū dà dū jí zhōng zài lóng mén de xī shān shàng， yuē zhàn lóng mén shí kū zào xiàng de sān fēn zhī yī。 qí zhōng zuì zhù míng de yòu gǔ yáng dòng、 bīn yáng sān dòng、 yào fāng dòng děng shí jǐ gè dà zhōng xíng dòng kū。 　　 zài lóng mén shí kū qún zhōng， kāi záo zuì zǎo de jiù shì gǔ yáng dòng， tā kāi záo yú gōng yuán 493 nián， ér zài zhōng guó lì shǐ shàng， zhè yī nián shì běi wèi tài hé shí qī nián， zhèng shì běi wèi wáng cháo xiào wén dì qiān dū luò yáng de yī nián。 　　 gǔ yáng dòng wèi yú lóng mén xī shān yǐ nán。 kū nèi suǒ gòngfèng de zhù fó shì fó zǔ shì jiā móu ní， nán běi liǎng bì shàng xià gè yòu sān liè fó kān， měi liè fēn bié wéi sì gè xiāng hù duìchèn 'ér yòu fù yú biàn huà de dà kān。 　　 nán bì de dà kān yòu shì jiā duō bǎo bìng zuò fó， zài fó jiào zhōng yòu chēng“ èr fó bìng zuò”。 shì jiā duō bǎo kān de kān méi shàng diāo kè zhe yī tào wán zhěng de fó chuán gù shì， biǎo xiàn liǎo xī dá duō wáng zǐ chéng dào de guò chéng。 　　 gǔ yáng dòng zhōng dà xiǎo liè kān duō dá shù yǐ bǎi jì， bù dàn fó jiào gù shì zuì duō， kān shàng tú 'àn de zhuāng shì yě shí fēn jīng měi huá lì， yán jǐn wán zhěng， fēng fù duō cǎi。 　　 shí kū zhōng de fó xiàng dōushì xìn tú men suǒ fèng xiàn de， měi zūn fó xiàng shàng dū jìzǎi zhe jìng fèng zhě de qí yuàn jīng guò。 cóng zhè xiē zào xiàng míng zhōng kě yǐ kàn chū， gǔ yáng dòng shì běi wèi huáng shì guì zú fā yuàn zào xiàng zuì jí zhōng de dì fāng。 　　 běi wèi shí qī kāi záo de zhù yào dòng kū hái yòu bīn yáng sān dòng。 　　 bīn yáng zhōng dòng suǒ gòngfèng de shì sān shì fó。 zhù fó liǎng biān gè yòu liǎng gè dì zǐ hé pú sà shì lì， zuǒ biān shì jiā yè hé wén shū pú sà， yòu biān shì 'ā nán hé pǔ xián pú sà。 fó hé xié shì miànxiàng dū qīng shòu lüè cháng， yī wén zhé dié guī zhěng 'ér chóu mì， tǐ xiàn liǎo běi wèi zào xiàng de yì shù tè diǎn。 　　 bīn yáng zhōng dòng dǐng shàng diāo lián huā bǎo gài hé shí gè yíng fēng piāo fú de jì lè gòngyǎng tiān rén。 dòng kǒu de nèi bì liǎng cè shì dà xíng fú diāo， fēn wéi《 wéi mó biàn》、《 fó běn shēng gù shì》、《 dì hòu lǐ fó tú》、《 shí shén wáng xiàng》 sì céng。 lóng mén shí kū bù shǎo dòng kū zhōng dū yòu lǐ fó tú， yǐ bīn yáng zhōng dòng de wéi zuì jiā， dàn shì yǐ jīng bèi dào wǎng guó wài。 　　 zài běi wèi wǎn qī hái kāi záo guò yī xiē hěn yòu tè diǎn de dòng kū， rú lián huā dòng、 huǒ shāo dòng、 huáng fǔ gōng dòng、 wèi zì dòng děng。 　　 qí zhōng bǐ jiào zhù míng de jiù shì yào fāng dòng， yào fāng dòng yīn qí dòng kū nèi kè yòu dà liàng gǔ dài de yào fāng 'ér dé míng。 dòng zhōng diāo kè de yī xiē yào fāng， hái néng zhì liáo xiàn dài rén suǒ shuō de yí nán zá zhèng， bǐ rú zhì liáo xiāo kě， yě jiù shì táng niào bìng。 zhè xiē yào fāng bǐ táng dài yī xué jiā sūn sī miǎo de《 bèi jí qiān jīn yào fāng》 hái yào zǎo。 　　 běi wèi wáng cháo zài luò yáng lóng mén kāi kū zào xiàng huó dòng de zhōng jié shì yǐ bīn yáng zhōng dòng de tíng gōng wéi biāo zhì de。 　　 suí zhe běi wèi wáng cháo de miè wáng， lóng mén shí kū de kāi záo qū yú shuāi luò， chén jì liǎo jiāng jìn yī gè shì jì， zhí dào táng wáng cháo jiàn lì， táng dài cóng kāi guó dào shèng táng de yī bǎi nián jiān， lóng mén shí kū yíng lái liǎo lì shǐ shàng kāi kū zào xiàng de dì 'èr cì xīng shèng shí qī。 　　 zhè yī shí qī kāi záo de shí kū 'àn shí dài xiān hòu dà tǐ zì nán 'ér běi， jí zhōng zài lóng mén de xī shān， dào liǎo wǔ zé tiān shí qī， yī bù fēn cái zhuǎn yí dào liǎo dōng shān， yuē zhàn lóng mén shí kū zào xiàng de sān fēn zhī 'èr。 lóng mén táng dài shí kū zuì yòu dài biǎo xìng de dòng kū yòu qián xī sì、 wàn fó dòng、 fèng xiān sì dà xiàng kān děng。 　　 táng dài kāi záo de dì yī gè dòng kū shì wèi yú lóng mén xī shān běi duān de qián xī sì。 zhè shí zhèng shì zhōng guó fó jiào“ jìng tǔ zōng” jiàn lì de shí qī。 　　 táng dài kāi kū zào xiàng zài táng gāo zōng hé wǔ zé tiān shí qī dá dào liǎo dǐng shèng。 suī rán shí kū zào xiàng shǔ yú fó jiào yì shù， dàn tā gēn zhèng zhì jǐn mì xiāng lián。 cóng lóng mén xǔ duō táng dài shí kè zào xiàng zhōng， hái kě yǐ kuī jiàn wǔ zé tiān yī bù bù zǒu shàng nǚ huáng bǎo zuò de zōng jì。 　　 wàn fó dòng wán gōng yú táng gāo zōng yǒng lóng yuán nián shí yī yuè， shì zhuān wéi táng gāo zōng、 wǔ zé tiān jí tài zǐ zhū wáng zuò“ gōng dé” ér kāi záo de gōng dé kū， yě shì yǐ táng cháo gōng tíng dà jiān yáo shén biǎo hé nèi dào chǎng zhì yùn chán shī děng wéi shǒu de yī pī yù yòng sēng ní， fèng mìng jí tǐ wéi táng gāo zōng jí wǔ zé tiān fā yuàn diāo zào de。 　　 zài wǔ zé tiān dāng huáng hòu qī jiān， tè bié mí xìn mí lè。 wèicǐ， tā zài lóng mén guǎng zào mí lè fó。 qiān fó dòng、 huì jián dòng、 dà wàn wǔ fó dòng、 jí nán dòng hé mó yá sān fó dōushì yǐ mí lè fó wéi zhù zūn de dòng kū。 　　 lóng mén shí kū chéng qiān shàng wàn de zào xiàng zhōng， tǐ xíng zuì dà， xíng tài zuì měi， yì shù jià zhí zuì gāo de yào shù fèng xiān sì zhù zūn lú shè nà dà fó liǎo。 fèng xiān sì wèi yú lóng mén xī shān nán bù de shān yāo shàng， shì yī gè nán běi kuān jìn sì shí mǐ de lù tiān dà kān。 zhè lǐ gòng yòu jiǔ zūn dà xíng diāo xiàng， dōushì yǐ shān záo shí 'ér chéng。 　　 fèng xiān sì de zhù zūn shì lú shè nà dà fó。 dà fó tōng gāo shí qī mǐ duō， jǐn 'ěr duǒ jiù yòu yī mǐ jiǔ。 zài fó jīng zhōng， lú shè nà shì fó zài xiǎn shì měi dé shí de yī zhǒng lǐ xiǎng huà shēn。 　　 fèng xiān sì dà lú shè nà xiàng kān shì táng gāo zōng jí wǔ zé tiān qīn zì jīng yíng de huáng jiā kāi kān zào xiàng gōng chéng， gōng chéng shè jì hé shī gōng shì yóu gāo zōng qīn zì rèn mìng zhì dìng。 wèicǐ， wǔ zé tiān céng jīng yǔ xián hēng sān nián juān chū“ zhī fěn qián 'èr wàn guàn”。 ér dāng dì gèng shì chuán shuō lú shè nà dà fó jiù shì wǔ zé tiān de huà shēn。 lú shè nà fó bèi fù yú liǎo nǚ xìng de xíng xiàng： miàn róng fēng yú bǎo mǎn， xiū méi xì cháng， méi ruò xīn yuè， yǎn jiǎn xià chuí， shuāng mù fǔ shì， zuǐ bā wēi qiáo 'ér yòu hán xiào bù lù， tā zhuāng zhòng 'ér wén yǎ、 ruì zhì 'ér míng lǎng。 　　 chuán shuō， táng gāo zōng shàng yuán nián chú xī， shí zhí fèng xiān sì jùn gōng zhī rì， wǔ zé tiān qīn zì shuài lǐng wén wǔ cháo chén jià lín lóng mén， cān jiā zhù fó lú shè nà de kāi guāng yí shì。 　　 lóng mén shí kū zài táng dài de zào xiàng yǔ běi wèi bǐ jiào yòu liǎo hěn dà de biàn huà。 zài táng dài de zào xiàng tí cái zhōng mí lè fó de zào xiàng shù liàng jǐn cì yú 'ēmítuófó， shì jiā què xiǎn zhù jiǎn shǎo， pú sà zhōng yǐ dà shì zhì、 guān shì yīn wéi zuì duō。 　　 zài yì shù shàng， táng dài de yuán dāo dài tì liǎo běi wèi píng zhí de dāo fǎ， fó xiàng yī wén gèng jiā liú dòng piāo yì， lì shì yè chā hún shēn jī ròu tū qǐ， jí fú hé jiě pōu de yuán lǐ， yòu shìdàng jiā yǐ kuā zhāng， chōng mǎn xióng qiáng de qì shì hé xiàng wài bèng fā de lì liàng。 tā men zài jiè jiàn wài lái diāo kè de tóng shí， hái xī qǔ liǎo zhōng yuán dì qū chuán tǒng yì shù de shǒu fǎ。 　　 lóng mén shí kū kāi záo de dì 'èr gè gāo cháo jié shù yú gōng yuán 705 nián qián hòu， zhè yī nián wǔ zé tiān tuì wèi， tóng nián qù shì， lóng mén shí kū de mí lè zào xiàng yě jiù rì jiàn jué jì liǎo。 ér lóng mén shí kū de huī huáng lì shǐ， yě bàn suí zhe mí lè shén líng de xiāo shī， cóng xuàn làn de dǐng fēng diē luò liǎo xià lái。 　　 lóng mén shí kū zì běi wèi kāi záo yǐ lái， yǐ jīng lì liǎo yī qiān wǔ bǎi duō nián de cāng sāng， tā jiàn zhèng liǎo zhōng guó lì cháo lì dài de yǎn biàn， jiàn zhèng liǎo zhōng guó fó jiào wén huà de fā zhǎn。 lóng mén shí kū duàn duàn xù xù kāi záo liǎo sì bǎi duō nián， jīng guò liǎo sì bǎi duō nián de kǔ xīn yíng zào， bù tóng shí qī de néng gōng qiǎo jiàng zài lóng mén shí kū chuàng zào chū bù xiǔ de yì shù zuò pǐn， bèi shì jiè chēng wéi wǒ guó shí kè yì shù bó wù guǎn。 　　 lóng mén shì yī gè fēng jǐng xiù lì de dì fāng， zhè lǐ yòu dōng、 xī liǎng zuò qīng shān duì zhì， yī shuǐ huǎn huǎn běi liú。 yuǎn yuǎn wàng qù， yóu rú yī zuò tiān rán mén jué， suǒ yǐ gǔ chēng“ yī jué”。 xiàn“ yī jué”， zì gǔ yǐ lái， yǐ chéng wéi yóu lóng mén de dì yī jǐng guān。 táng shī rén bái jū yì céng shuō guò：“ luò dū sì jiāo， shān shuǐ zhī shèng， lóng mén shǒu yān”。 　　 lóng mén shí kū shǐ kāi záo yú běi wèi xiào wén dì qiān dū luò yáng ( gōng yuán 493 nián ) qián hòu， qì jīn yǐ yòu 1500 duō nián de lì shǐ。 hòu lái， lì jīng dōng xī wèi、 běi qí， dào suí táng zhì sòng děng cháo dài yòu lián xù dà guī mó yíng zào dá 400 yú nián zhī jiǔ。 mì bù yú yī shuǐ dōng xī liǎng shān de qiào bì shàng， nán běi cháng 1000 duō mǐ， xiàn cún shí kū 1300 duō gè， fó dòng、 fó kān 2345 gè， fó tǎ 50 duō zuò， fó xiàng 10 wàn duō zūn。 qí zhōng zuì dà de fó xiàng gāo dá 17.14 mǐ， zuì xiǎo de jǐn yòu 2 lí mǐ。 lìng yòu lì dài zào xiàng tí jì hé bēi kè 3600 duō pǐn， zhè xiē dū tǐ xiàn chū liǎo wǒ guó gǔ dài láo dòng rén mín hěn gāo de yì shù zào yì。 qí zhōng yǐ bīn yáng zhōng dòng、 fèng xiān sì hé gǔ yáng dòng zuì jù yòu dài biǎo xìng。 hé nán luò yáng lóng mén shí kū wèi yú luò yáng shì dōng nán， fēn bù yú yī shuǐ liǎng 'àn de yá bì shàng， nán běi cháng dá 1 gōng lǐ。 lóng mén shí kū shǐ záo yú běi wèi nián jiān， xiān hòu yíng zào 400 duō nián。 xiàn cún kū kān 2300 duō gè， diāo xiàng 10 wàn yú zūn， shì wǒ guó gǔ dài diāo kè yì shù de diǎn fàn zhī zuò。 　　 wèi kū héng héng gōng yuán 493 nián běi wèi xiào wén dì kāi shǐ zài lóng mén shān kāi záo gǔ yáng dòng， 500--523 nián wèi xuān wǔ dì、 wèi xiào míng dì lián xù kāi záo bīn yáng dòng de běi zhōng nán sān gè dà shí kū， shí yáng dòng hé bīn yáng dòng de xiū jiàn gòng fèi rén gōng 80 wàn yǐ shàng， hái kāi záo liǎo yào fāng dòng hé dōng wèi shí kāi záo de lián huā dòng děng shí kū。 běi cháo shí kū dōuzài lóng mén shān， gǔ yáng dòng zì huì chéng zhì dōng wèi mò 50 duō nián de yíng zào， biǎo xiàn chū liè duō de zhōng guó yì shù xíng shì， dà fó zī tài yě yóu yún gǎng shí kū de xióng jiàn kě wèi zhuǎn biàn wéi lóng mén shí kū de wēn hé kě qīn。 yǐ bīn yáng zhōng dòng zhù fó wéi dài biǎo de fó xiàng， rén wù miàn bù hán zhe wēi xiào， lóng mén shí kū bǐ yún gǎng shí kū biǎo xiàn chū gèng duō de zhōng guó yì shù fó xiàng。 　　 táng kū héng héng zuì shèng qī shì táng cháo， zhàn shí kū zǒng shù de 60% yǐ shàng， wǔ zé tiān zhí zhèng shí qī kāi záo de shí kū zhàn táng dài shí kū de duō shù， yǔ tā cháng qī yòu luò yáng yòu guān。 fèng xiān sì shì zuì jù yòu dài biǎo xìng de táng kū， èr pú sà 70 chǐ， jiā yè、 ā nán、 jīn gāng、 shén wáng gè gāo 50 chǐ ( táng dài cháng dù )。 guī mó zhī dà， zài lóng mén shí kū zhōng chēng dì yī， xiān hòu yòng liǎo sì nián shí jiān， wǔ zé tiān zì jǐ chū qián 'èr wàn guàn。 　　 lóng mén 'èr shí pǐn shì zhēn guì de wèi bēi tǐ shū fǎ yì shù de jīng pǐn。 dài biǎo liǎo wèi bēi tǐ， zì xíng duān zhèng dà fāng， qì shì gāng jiàn yòu lì， shì lì shū xiàng jiē tǐ guò dù zhōng de yī zhǒng zì tǐ， yòu shí jiǔ pǐn zài gǔ yáng dòng nèi。 　　 bīn yáng dòng yòu sān kū， bīn yáng zhōng dòng shì běi wèi shí qī ( gōng yuán 386～ 512 nián ) de dài biǎo xìng zuò pǐn。 zhè gè dòng kū qián hòu yòng liǎo 24 nián cái jiàn chéng， shì kāi záo shí jiān zuì cháng de yī gè dòng kū。 dòng nèi yòu 11 zūn dà fó xiàng。 dòng kū zhèng bì kè zhù xiàng shì jiā móu ní， zuǒ yòu 'èr biān yòu dì zǐ、 pú sà shì lì， fó hé pú sà miànxiàng qīng shòu， mù dà jǐng píng， yī jǐn wén lǐ zhōu mì kè huá， yòu míng xiǎn xī yù yì shù hén jì。 kū dǐng diāo yòu fēi tiān， tǐng jiàn piāo yì。 jù shuō， dòng kǒu liǎng bì shàng hái yòu yī fú fú diāo " dì hòu lǐ fó tú "， zào xíng bié zhì， gòu tú měi miào， hòu bèi dào záo， xiàn zhì yú měi guó niǔ yuē bó wù guǎn。 　　 wàn fó dòng zài bīn yáng dòng nán biān， dòng zhōng kè xiàng fēng fù， nán běi shí bì shàng kè mǎn liǎo xiǎo fó xiàng， hěn duō fó xiàng jǐn yī cùn， huò jǐ lí mǐ gāo， jì yòu 15000 duō zūn。 zhèng bì pú sà fó xiàng duān zuò yú shù yāo bā jiǎo lián huā zuò shàng。 shù yāo chù yòu sì lì shì， jiān tuō yǎng lián。 hòu bì kè yòu lián huā 54 zhī， měi zhī huā shàng zuò zhe yī pú sà huò gòngyǎng rén， bì dǐng shàng fú diāo jì lè rén， gè gè 'ē'nuó duō zī， xíng xiàng bī zhēn。 yán kǒu nán bì shàng hái yòu yī zuò guān yīn pú sà xiàng， shǒu tí jìng píng jǔ chén wěi， tǐ tài yuán rùn fēng mǎn， zī shì yōu měi， shí fēn chuán shén。 　　 fèng xiān sì shì lóng mén táng dài shí kū zhōng zuì dà de yī gè shí kū， jù bēi wén jìzǎi， cǐ kū kāi záo yú táng dài wǔ zé tiān shí qī， lì shí sān nián。 dòng zhōng fó xiàng míng xiǎn tǐ xiàn liǎo táng dài fó xiàng yì shù tè diǎn， miàn xíng fēng féi、 liǎng 'ěr xià chuí， xíng tài yuán mǎn、 ān xiáng、 wēn cún、 qīnqiè， jí wéi dòng rén。 shí kū zhèng zhōng lú shè nà fó zuò xiàng wéi lóng mén shí kū zuì dà fó xiàng， shēn gāo 17.14 mǐ， tóu gāo 4 mǐ， ěr duǒ cháng 1.9 mǐ， zào xíng fēng mǎn， yí biǎo táng huáng， yī wén liú chàng， jù yòu gāo dù de yì shù gǎn rǎn lì。 lú shè nà fó xiàng liǎng biān hái yòu 'èr dì zǐ jiā yè hé 'ā nán， xíng tài wēn shùn qián chéng， èr pú sà hé shàn kāi lǎng。 tiān wáng shǒu tuō bǎo tǎ， xiǎn dé kuí wú gāngjìng。 　　 jīn gāng lì shì diāo xiàng bǐ lú shè nà fó xiàng bàng de lì shì xiàng gèng jiā dòng rén， shì lóng mén shí kū zhōng de zhēn pǐn， 1953 nián qīng lǐ dòng kū jī tǔ shí， zài jí nán dòng fù jìn fā xiàn de， shì bèi dào záo 'ér wèi néng yùn zǒu yí liú xià de。 zhǐ jiàn jīn gāng lì shì liǎng yǎn bào tū， nù shì qián fāng， èr shǒu wò quán， xiōng shàng、 shǒu、 tuǐ shàng de jī ròu gāo gāo lóng qǐ。 zhěng zuò diāo xiàng zào xíng cū guǎng háo fàng， xióng jiàn yòu lì， qì shì bī rén。 　　 gǔ yáng dòng shì lóng mén shí kū zhōng kāi záo zuì zǎo， nèi róng zuì fēng fù de yī zuò， yě shì běi wèi shí qī de lìng yī dài biǎo dòng kū。 gǔ yáng dòng zhōng yòu hěn duō fó kān zào xiàng， zhè xiē fó kān zào xiàng duō yòu tí jì， jì lù liǎo dāng shí zào xiàng zhě de xìng míng， zào xiàng nián yuè jí yuán yóu， zhè xiē dōushì yán jiū běi wèi shū fǎ hé diāo kè yì shù de zhēn guì zī liào。 zhōng guó shū fǎ shǐ shàng de lǐ chéng bēi“ lóng mén 'èr shí pǐn”， dà bù fēn jí zhōng zài zhè lǐ。“ lóng mén 'èr shí pǐn” dài biǎo liǎo wèi bēi tǐ， zì tǐ duān zhèng dà fāng， qì shì gāng jiàn yòu lì， shì lóng mén shí kū bēi kè shū fǎ yì shù de jīng huá， lì lái wéi shì rén suǒ tuī chóng。 　　 hái yòu yī gè yào fāng dòng， kè yòu 140 gè yào fāng， fǎn yìng liǎo wǒ guó gǔ dài yī xué de chéng jiù。 bǎ yī xiē yào fāng kè zài shí bēi shàng huò dòng kū zhōng， zài bié de dì fāng yě yòu fā xiàn， zhè shì gǔ dài yī xué chéng jiù chuán zhī hòu shì de yī gè zhòng yào fāng fǎ。 　　 lóng mén shí kū hái bǎo liú yòu dà liàng de zōng jiào、 měi shù、 shū fǎ、 yīnyuè、 fú shì、 yī yào、 jiàn zhù hé zhōng wài jiāo tōng děng fāng miàn de shí wù shǐ liào。 yīn cǐ， tā yòu shì yī zuò dà xíng de shí kè yì shù bó wù guǎn。 wén huà yí chǎn 　　hé nán luò yáng lóng mén shí kū wèi yú luò yáng shì dōng nán， fēn bù yú yī shuǐ liǎng 'àn de yá bì shàng， nán běi cháng dá 1 gōng lǐ。 lóng mén shí kū shǐ záo yú běi wèi nián jiān， xiān hòu yíng zào 400 duō nián。 xiàn cún kū kān 2300 duō gè， diāo xiàng 10 wàn yú zūn， shì wǒ guó gǔ dài diāo kè yì shù de diǎn fàn zhī zuò。 　　 wèi kū héng héng gōng yuán 493 nián běi wèi xiào wén dì kāi shǐ zài lóng mén shān kāi záo gǔ yáng dòng， 500--523 nián wèi xuān wǔ dì、 wèi xiào míng dì lián xù kāi záo bīn yáng dòng de běi zhōng nán sān gè dà shí kū， shí yáng dòng hé bīn yáng dòng de xiū jiàn gòng fèi rén gōng 80 wàn yǐ shàng， hái kāi záo liǎo yào fāng dòng hé dōng wèi shí kāi záo de lián huā dòng děng shí kū。 běi cháo shí kū dōuzài lóng mén shān， gǔ yáng dòng zì huì chéng zhì dōng wèi mò 50 duō nián de yíng zào， biǎo xiàn chū liè duō de zhōng guó yì shù xíng shì， dà fó zī tài yě yóu yún gǎng shí kū de xióng jiàn kě wèi zhuǎn biàn wéi lóng mén shí kū de wēn hé kě qīn。 yǐ bīn yáng zhōng dòng zhù fó wéi dài biǎo de fó xiàng， rén wù miàn bù hán zhe wēi xiào， lóng mén shí kū bǐ yún gǎng shí kū biǎo xiàn chū gèng duō de zhōng guó yì shù fó xiàng。 　　 táng kū héng héng zuì shèng qī shì táng cháo， zhàn shí kū zǒng shù de 60% yǐ shàng， wǔ zé tiān zhí zhèng shí qī kāi záo de shí kū zhàn táng dài shí kū de duō shù， yǔ tā cháng qī yòu luò yáng yòu guān。 fèng xiān sì shì zuì jù yòu dài biǎo xìng de táng kū， èr pú sà 70 chǐ， jiā yè、 ā nán、 jīn gāng、 shén wáng gè gāo 50 chǐ ( táng dài cháng dù )。 guī mó zhī dà， zài lóng mén shí kū zhōng chēng dì yī， yú gōng yuán 675 nián jiàn chéng wán gōng， wǔ zé tiān zì jǐ chū qián 'èr wàn guàn。 　　 lóng mén 'èr shí pǐn shì zhēn guì de wèi bēi tǐ shū fǎ yì shù de jīng pǐn。 dài biǎo liǎo wèi bēi tǐ， zì xíng duān zhèng dà fāng， qì shì gāng jiàn yòu lì， shì lì shū xiàng jiē tǐ guò dù zhōng de yī zhǒng zì tǐ， yòu shí jiǔ pǐn zài gǔ yáng dòng nèi。 　　 bīn yáng dòng yòu sān kū， bīn yáng zhōng dòng shì běi wèi shí qī ( gōng yuán 386～ 512 nián ) de dài biǎo xìng zuò pǐn。 zhè gè dòng kū qián hòu yòng liǎo 24 nián cái jiàn chéng， shì kāi záo shí jiān zuì cháng de yī gè dòng kū。 dòng nèi yòu 11 zūn dà fó xiàng。 dòng kū zhèng bì kè zhù xiàng shì jiā móu ní， zuǒ yòu 'èr biān yòu dì zǐ、 pú sà shì lì， fó hé pú sà miànxiàng qīng shòu， mù dà jǐng píng， yī jǐn wén lǐ zhōu mì kè huá， yòu míng xiǎn xī yù yì shù hén jì。 kū dǐng diāo yòu fēi tiān， tǐng jiàn piāo yì。 jù shuō， dòng kǒu liǎng bì shàng hái yòu yī fú fú diāo " dì hòu lǐ fó tú "， zào xíng bié zhì， gòu tú měi miào， hòu bèi dào záo， xiàn zhì yú měi guó niǔ yuē bó wù guǎn。 ér dòng kǒu táng zǎixiàng shū fǎ jiā chǔ suì liáng shū bēi míng， hěn zhí dé yī lǎn。 　　 lián huā dòng　 wàn fó dòng zài bīn yáng dòng nán biān， dòng zhōng kè xiàng fēng fù， nán běi shí bì shàng kè mǎn liǎo xiǎo fó xiàng， hěn duō fó xiàng jǐn yī cùn， huò jǐ lí mǐ gāo， jì yòu 15000 duō zūn。 zhèng bì pú sà fó xiàng duān zuò yú shù yāo bā jiǎo lián huā zuò shàng。 shù yāo chù yòu sì lì shì， jiān tuō yǎng lián。 hòu bì kè yòu lián huā 54 zhī， měi zhī huā shàng zuò zhe yī pú sà huò gòngyǎng rén， bì dǐng shàng fú diāo jì lè rén， gè gè 'ē'nuó duō zī， xíng xiàng bī zhēn。 yán kǒu nán bì shàng hái yòu yī zuò guān yīn pú sà xiàng， shǒu tí jìng píng jǔ chén wěi， tǐ tài yuán rùn fēng mǎn， zī shì yōu měi， shí fēn chuán shén。 　　 fèng xiān sì shì lóng mén táng dài shí kū zhōng zuì dà de yī gè shí kū， jù bēi wén jìzǎi， cǐ kū kāi záo yú táng dài wǔ zé tiān shí qī， lì shí sān nián。 dòng zhōng fó xiàng míng xiǎn tǐ xiàn liǎo táng dài fó xiàng yì shù tè diǎn， miàn xíng fēng féi、 liǎng 'ěr xià chuí， xíng tài yuán mǎn、 ān xiáng、 wēn cún、 qīnqiè， jí wéi dòng rén。 shí kū zhèng zhōng lú shè nà fó zuò xiàng wéi lóng mén shí kū zuì dà fó xiàng， shēn gāo 17.14 mǐ， tóu gāo 4 mǐ， ěr duǒ cháng 1.9 mǐ， zào xíng fēng mǎn， yí biǎo táng huáng， yī wén liú chàng， jù yòu gāo dù de yì shù gǎn rǎn lì。 lú shè nà fó xiàng liǎng biān hái yòu 'èr dì zǐ jiā yè hé 'ā nán， xíng tài wēn shùn qián chéng， èr pú sà hé shàn kāi lǎng。 tiān wáng shǒu tuō bǎo tǎ， xiǎn dé kuí wú gāngjìng。 chuán shuō lú shè nà dà fó de liǎn shì gēn jù wǔ zé tiān de miàn róng jiàn zào de。 　　 jīn gāng lì shì diāo xiàng bǐ lú shè nà fó xiàng bàng de lì shì xiàng gèng jiā dòng rén， shì lóng mén shí kū zhōng de zhēn pǐn， 1953 nián qīng lǐ dòng kū jī tǔ shí， zài jí nán dòng fù jìn fā xiàn de， shì bèi dào záo 'ér wèi néng yùn zǒu yí liú xià de。 zhǐ jiàn jīn gāng lì shì liǎng yǎn bào tū， nù shì qián fāng， èr shǒu wò quán， xiōng shàng、 shǒu、 tuǐ shàng de jī ròu gāo gāo lóng qǐ。 zhěng zuò diāo xiàng zào xíng cū guǎng háo fàng， xióng jiàn yòu lì， qì shì bī rén。 　　 gǔ yáng dòng shì lóng mén shí kū zhōng kāi záo zuì zǎo， nèi róng zuì fēng fù de yī zuò， yě shì běi wèi shí qī de lìng yī dài biǎo dòng kū。 gǔ yáng dòng zhōng yòu hěn duō fó kān zào xiàng， zhè xiē fó kān zào xiàng duō yòu tí jì， jì lù liǎo dāng shí zào xiàng zhě de xìng míng， zào xiàng nián yuè jí yuán yóu， zhè xiē dōushì yán jiū běi wèi shū fǎ hé diāo kè yì shù de zhēn guì zī liào。 zhōng guó shū fǎ shǐ shàng de lǐ chéng bēi“ lóng mén 'èr shí pǐn”， dà bù fēn jí zhōng zài zhè lǐ。“ lóng mén 'èr shí pǐn” dài biǎo liǎo wèi bēi tǐ， zì tǐ duān zhèng dà fāng， qì shì gāng jiàn yòu lì， shì lóng mén shí kū bēi kè shū fǎ yì shù de jīng huá， lì lái wéi shì rén suǒ tuī chóng。 　　 hái yòu yī gè yào fāng dòng， kè yòu 140 gè yào fāng， fǎn yìng liǎo wǒ guó gǔ dài yī xué de chéng jiù。 bǎ yī xiē yào fāng kè zài shí bēi shàng huò dòng kū zhōng， zài bié de dì fāng yě yòu fā xiàn， zhè shì gǔ dài yī xué chéng jiù chuán zhī hòu shì de yī gè zhòng yào fāng fǎ。 　　 lóng mén shí kū hái bǎo liú yòu dà liàng de zōng jiào、 měi shù、 shū fǎ、 yīnyuè、 fú shì、 yī yào、 jiàn zhù hé zhōng wài jiāo tōng děng fāng miàn de shí wù shǐ liào。 yīn cǐ， tā yòu shì yī zuò dà xíng de shí kè yì shù bó wù guǎn。 　　 lóng mén shí kū guī mó hóng dà， qì shì bàng bó， kū nèi zào xiàng diāo kè jīng zhàn， nèi róng tí cái fēng fù， bèi yù wéi shì jiè zuì wěi dà de gǔ diǎn yì shù bǎo kù zhī yī。 tā yǐ zì shēn xì tǒng、 dú dào de diāo sù yì shù yǔ yán， jiē shì liǎo diāo sù yì shù chuàng zuò de gè zhǒng guī lǜ hé fǎ zé。 zài tā zhī qián de shí kū yì shù jūn jiào duō dì bǎo liú liǎo jiān tuó luó hé mò tù luó yì shù de chéngfèn， ér lóng mén shí kū zé yuǎn chéng yìn dù shí kū yì shù， jìn jì yún gāng shí kū fēng fàn， yǔ wèi jìn luò yáng hé nán cháo xiān jìn shēn hòu de hàn zú lì shǐ wén huà xiāng róng hé kāi záo 'ér chéng。 suǒ yǐ lóng mén shí kū de zào xiàng yì shù yī kāi shǐ jiù róng rù liǎo duì běn mín zú shěn měi yì shí hé xíng shì de wù xìng yǔ qiáng liè zhuī qiú， shǐ shí kū yì shù chéng xiàn chū liǎo zhōng guó huà、 shì sú huà de qū shì， kān chēng zhǎn xiàn zhōng guó shí kū yì shù biàn gé de“ lǐ chéng bēi”。 　　 lóng mén 'èr shí pǐn 　　“ lóng mén 'èr shí pǐn” de chēng hào shǐ zì qīng dài， suǒ wèi“ lóng mén 'èr shí pǐn” shì zhǐ xuǎn zì lóng mén shí kū zhōng běi wèi shí qī de 'èr shí fāng zào xiàng tí jì， qí zhōng shí jiǔ pǐn zài gǔ yáng dòng， yī pǐn zài cí xiāng kū。“ lóng mén 'èr shí pǐn” shì běi wèi shí qī shū fǎ yì shù de jīng huá zhī zuò， tā suǒ zhǎn xiàn de shū fǎ yì shù， shì zài hàn dài lì shū hé jìn dài lì shū de jī chǔ shàng fā zhǎn yǎn huà 'ér lái de， zì tǐ duān zhuāng dà fāng、 gāng jiàn zhì pǔ、 jì jù lì shū gé diào， yòu yòu jiē shū yīn sù， shì“ wèi bēi” tǐ de dài biǎo， zài zhōng guó shū fǎ yì shù fā zhǎn shǐ shàng jù yòu jí wéi chóng gāo de dì wèi。 wén wù zhēn cáng 　　lóng mén bó wù guǎn cáng yòu zào xiàng 36 zuò、 tí jì 8 kuài、 diāo xiàng 48 jiàn、 qì wù 32 jiàn、 cí qì 64 jiàn、 qīng tóng qì 32 jiàn、 zhuān diāo 64 kuài、 shí kè 16 jiàn、 shū huà bēi kè 160 jiàn、 shì wǒ guó zhēn guì de wén huà yí chǎn。 diāo kè fēng gé 　　zhù yào yǐ fó xiàng zào xiàng wéi zhù， yán xí běi wèi、 táng dài diāo kè fēng gé。 lǚ yóu zī yuán 　　 lóng mén shí kū wèi yú luò yáng chéng nán 13 gōng lǐ chù。 zhè lǐ liǎng shān duì zhì， yī shuǐ zhōng liú， yóu rú yī zuò tiān rán mén jué， zài chūn qiū shí qī chēng“ kàn sài” huò“ yī kàn”， suí yǐ hòu chēng lóng mén。 　　 suǒ wèi“ shí kū”， jiù shì zài shí bì shān yá shàng kāi záo de dòng kū， huò shì tiān rán xíng chéng de shí dòng， yòng yǐ cáng shēn huò zhù cáng shí wù hé dōng xī。 rán 'ér yǐ shí kū sì chū xiàn què shì zài gǔ yìn dù xīng qǐ fó jiào hòu chū xiàn de。 suí zhe sēng lǚ de chuán jiào huó dòng chuán rù wǒ guó de biān jiāng hé nèi dì， tóng wǒ guó mín zú tè diǎn hé chuán tǒng de gè zhǒng yì shù jì fǎ fēng gé róng hé jiāo huì， chéng wéi wǒ guó de yī zhǒng tè yòu de diāo kè、 cǎi huì gōng yì。 　　 lì shǐ shàng， luò yáng céng shì dōng hàn、 běi wèi hé wǔ zhōu děng cháo dài dedōu chéng。 dōng hàn shí fó jiào kāi shǐ chuán rù zhōng guó， yǒng píng nián jiān jiàn chéng liǎo hào chēng zhōng guó fó jiào dì yī míng chà de luò yáng bái mǎ sì。 běi wèi huáng dì pǔ biàn chóng shàng fó jiào， ér wǔ zé tiān duì fó jiào gèng shì dǔ xìn yòu jiā。 wèile biǎo shì duì fó zǔ de qián chéng， tā men zài luò yáng dà xīng tǔ mù， lóng mén shí kū jiù shì qí zhōng zuì yòu míng de yī chù。 　　1999 nián， luò yáng shì rén mín zhèng fǔ tóu zī jìn liǎng yì yuán， duì lóng mén shí kū zhōu wéi huán jìng jìn xíng liǎo dà guī mó zhì lǐ gǎi zào。 2002 nián 3 yuè， chéng lì liǎo lóng mén shí kū fēng jǐng qū guǎn lǐ jú， duì shí kū、 xiāng shān sì、 bái jū yì mù shí xíng tǒng yī guǎn lǐ， bìng chóu cuò zī jīn jìn yī yì yuán， zài lóng mén shí kū nán běi jià shè liǎo liǎng zuò gōng lù dà qiáo， tuò kuān liǎo jǐng qū nèi nán bù hé dào， xiū fù liǎo xiāng shān sì gǔ jiàn zhù shè shī， jìhuà 2003 nián 4 yuè， jǐng qū shí xíng fēng bì shì guǎn lǐ， jiè shí， jiāng huì yǐ shí kū、 sì yuàn、 mù yuán hé wéi yī tǐ de lǚ yóu jǐng xiàng chū xiàn。 nà shí， zhōng wài lái bīn kě yǐ zài xiāng shān sì zhōng shēng de bàn suí zhōng， màn bù yú shuǐ miàn lián yī de yī hé hé pàn， zhù zú yú fó kān zhī qián， yī lǎn lóng mén zhòng duō jǐng guān。 　　 lóng mén shí kū shì hé nán rén mín de bǎo guì yí chǎn、 yě shì zhōng guó rén mín de、 gèng shì shì jiè rén mín de bǎo guì yí chǎn。 　　 róng yù： 1961 nián guó wù yuàn jiāng lóng mén shí kū dìng wéi dì yī pī quán guó zhòng diǎn wén wù bǎo hù dān wèi　 guó jiā 5A lǚ yóu jǐng qū guó jiā zhòng diǎn fēng jǐng míng shèng qū　 quán guó wén míng fēng jǐng lǚ yóu qū shì fàn jǐng qū　 shì jiè wén huà yí chǎn 　　 mén piào： lóng mén shí kū 、 bái yuán（ bái jū yì mù）、 xiāng shān sì sān jǐng diǎn shí xíng yī piào zhì， piào jià 120 yuán（ 2009 nián 2 yuè 1 rì qǐ zhí xíng）。 　　 mén piào yōu huì zhèng cè： 　　1) zài xiào yán jiū shēng、 dà、 zhōng、 xiǎo xué shēng píng yòu xiào xué shēng zhèng gòu mǎi bàn piào。 　　(2) jiào shī píng yòu xiào jiào shī zī gé zhèng gòu mǎi bàn piào。 　　(3)60 zhōu suì -69 zhōu suì zhōng guó lǎo rén（ hán gǎng 'ào tái jū mín）， píng gè rén yòu xiào shēn fèn zhèng jiàn gòu mǎi bàn jià piào。 　　 bèi zhù fēi quán rì zhì zài xiào xué shēng bù zài yōu huì duì xiàng zhī liè。 　　 wèi zhì： wèi yú luò yáng chéng nán 12 gōng lǐ chù。 　　 kāi fàng shí jiān： 　　 chūn、 xià、 qiū jì： shàng wǔ 7： 00- xià wǔ 6： 30 　　 dōng jì： shàng wǔ 7： 30- xià wǔ 5： 30 　　 měi nián 4 yuè 1 rì héng héng 10 yuè 10 rì yè yóu lóng mén wǎn shàng 6： 30 héng héng 10： 00， wǎn shàng 9： 00 tíng zhǐ shòu piào。 　　 jǐng diǎn jiāo tōng： 　　 shí kū wèi yú luò yáng shì qū nán 12 gōng lǐ chù， kě cóng luò yáng huǒ chē zhàn chéng 81 lù gōng jiāo chē qián wǎng， chē chéng yuē 40 fēn zhōng， dǎ de qián wǎng 35 yuán zuǒ yòu。 　　 hái yòu cóng shì qū qí tā dì fāng zuò 53 hé 60 lù yě kě yǐ dào dá。 lóng mén shí kū yǔ shǎo lín sì zhī jiān yě yòu duì kāi de bān chē： 　　 lóng mén → shǎo lín： piào jià 130， zuì zǎo shàng wǔ 10 diǎn fā chē， zuì wǎn 14： 30 　　 shǎo lín→ lóng mén： piào jià 110， zuì zǎo 11： 30 fā chē， zuì wǎn xià wǔ 4 diǎn。（ piào jià bāo hán mén piào、 chē fèi、 dǎo yóu fú wù fèi， měi tiān sì bān。） 　　 kě chéng zuò 81 lù： luò yáng huǒ chē zhàn ---- lóng mén shí kū ； 60 lù： gǔ shuǐ xī ---- lóng mén shí kū ； 53 lù： píng děng jiē ---- lóng mén shí kū ； 　　 jiāo tōng tí shì： 　　 kě cóng luò yáng huǒ chē zhàn chéng 81 lù gōng jiāo chē qián wǎng， chē chéng yuē 40 fēn zhōng， dǎ de qián wǎng 35 yuán zuǒ yòu。 hái yòu cóng shì qū qí tā dì fāng zuò 53 hé 60 lù yě kě yǐ dào dá。 lóng mén shí kū yǔ shǎo lín sì zhī jiān yě yòu duì kāi de bān chē， lóng mén→ shǎo lín： piào jià 130， zuì zǎo shàng wǔ 10 diǎn fā chē， zuì wǎn 14： 30 shǎo lín→ lóng mén： piào jià 110， zuì zǎo 11： 30 fā chē， zuì wǎn xià wǔ 4 diǎn。 piào jià bāo hán mén piào、 chē fèi、 dǎo yóu fú wù fèi， měi tiān sì bān。 　　1、 lóng mén jǐng qū tíng chē chǎng jù lí jǐng qū dà mén， dōng shān hé xī shān jǐng diǎn zhī jiān dū hái yòu diǎn jù lí， jiàn yì mǎi lóng mén diàn píng chē tōng piào 10 yuán。 　　2、 zài tíng chē chǎng xià chē hòu huì yòu fù jìn de tān fàn yào nǐ shàng tā men de chē qù lóng mén shí kū de mén kǒu， qièbù yào tīng xìn， huì bèi tā men lā qù qí tā dì fāng。 　　【 zuì jiā lǚ yóu shí jiān】 　　 chūn jì gān hàn , xià rè duō yǔ , qiū jì wēn hé , dōng jì hán lěng , nián jūn qì wēn 15 dù zuǒ yòu . 　　 kě zài měi nián 4 yuè 1 rì zhì 5 yuè 10 rì de luò yáng mǔ dān huā huì qī jiān jiān shǎng mǔ dān 'ér yóu lóng mén shí kū . 　　 duì yú bù còu mǔ dān rè nào de yóu kè , lóng mén shí kū zuì jiā lǚ yóu jì jié wú yí shì qiū tiān , qiū gāo qì shuǎng , dēng shān 'ér yóu , shí wéi kuài shì . jǐng qū měi shí 　　 lóng mén shí kū zuì jù tè sè de shì luò yáng shuǐ xí , zhù cài yǐ tānɡ cài wéi zhù , chī yī dào huàn yī dào , rú liú shuǐ yī yàng , yīn cǐ dé míng . céng chuán rù huáng gōng , shì luò yáng qǐng kè shǒu xuǎn . kě dào lǎo chéng de yào yào、 zhēn bù tóng、 bīn hú、 luò yáng jiǔ jiā pǐn cháng。 　　 hái yòu“ bù fān tānɡ”， yǐ yòu bǎi nián lì shǐ， biàn jí jǐng qū jí luò yáng dà jiē xiǎo xiàng。 jǐng qū gòu wù 　　luò yáng de tè chǎn yòu hěn duō， cóng gōng yì pǐn dào tǔ tè chǎn， lín láng mǎn mù。 zhù míng de táng sān cǎi， zài luò yáng yǐ yòu bǎi nián de lì shǐ。 luò xiù shì luò yáng chuán tǒng de gōng yì pǐn， yǐ yòu 2000 duō nián de lì shǐ。 hái yòu luò yáng yìn xiàng lǚ yóu jì niàn pǐn xì liè、 luò yáng qí shí、 méi huā yù、 luò yáng yīng táo、 huáng hé lǐ yú、 dù kāng jiǔ …… 　　 luò yáng de gòu wù huán jìng xiāng dāng bù cuò。 gè dà shāng chǎng bù jǐn wéi yóu kè tí gōng lín láng mǎn mùdì shì jiè míng pái、 guó huò jīng pǐn、 jiā diàn、 shí zhuāng、 jīn yín zhū bǎo děng gè lèi shāng pǐn， ér qiě， gè zhǒng yú lè、 shí sù shè shī yě yìng yòu jìn yòu。 shǒu gōng yì pǐn yòu： fǎng gǔ qīng tóng qì luò níng zhú lián luò xiù luò yáng gōng dēng luò yáng táng sān cǎi wáng má zǐ jiǎn dāo zhào bǐng yán tóng shào dèngní yàn。 　　 luò yáng yǐ lóng mén shí kū wéi zhù tí de lǚ yóu jì niàn pǐn míng mù fán duō， rú yǐ lóng mén shí kū fēng jǐng qū fèng xiān sì zhū fó wéi zhù tí de luò yáng yìn xiàng bīng xiāng tiē、 gōng yì bǐ、 CD hé、 biàn xié shì yān huī gāng、 biàn qiān běn， yǐ jí yǐ lóng mén shí kū kǎ tōng xíng xiàng wéi yuán xíng de yàoshì liàn、 pū kè pái děng xiǎo xíng lǚ yóu jì niàn pǐn。 míng jiā píng lùn 　　● shì jiè yí chǎn wěi yuán huì píng jià： 　　 lóng mén dì qū de shí kū hé fó kān zhǎn xiàn liǎo zhōng guó běi wèi wǎn qī zhì táng dài ( gōng yuán 493～ 907 nián ) qī jiān， zuì jù guī mó hé zuì wéi yōu xiù de zào xíng yì shù。 zhè xiē xiáng shí miáo shù fó jiào zhōng zōng jiào tí cái de yì shù zuò pǐn， dài biǎo liǎo zhōng guó shí kè yì shù de zuì gāo fēng。 lóng mén shí kū shǔ quán guó zhòng diǎn wén wù bǎo hù dān wèi。 　　● bái jū yì de píng jià 　　 luò dū sì jiāo， shān shuǐ zhī shèng， lóng mén shǒu yān bǎi kē dà quán 　　Longmen Shiku 　　 lóng mén shí kū 　　 zhōng guó běi fāng dì qū fó jiào shí kū sì。 zài hé nán shěng luò yáng shì chéng nán 13 gōng lǐ de yī shuǐ liǎng 'àn dōng、 xī shān shàng。 nán běi cháng yuē 1 gōng lǐ。 wéi zhōng yuán běi fāng sān dà shí kū qún zhī yī。 shí kū kāi chuàng yú běi wèi qiān dū luò yáng (494) qián hòu， lì jīng dōng xī wèi、 běi qí、 suí、 táng， běi sòng xù yòu diāo záo。 qí zhōng běi wèi kū kān yuē zhàn sān fēn zhī yī， táng dài kū kān yuē zhàn sān fēn zhī 'èr。 dài biǎo xìng dòng kū yòu běi wèi gǔ yáng dòng、 bīn yáng dòng、 lián huā dòng hé táng dài qián xī sì、 fèng xiān sì、 kàn jīng sì děng。 liǎng shān xiàn cún kū kān 2100 duō gè， zào xiàng 10 wàn yú qū， bēi kè tí jì 3600 duō pǐn， fó tǎ 40 yú zuò。 lóng mén shí kū xì zhōng guó běi wèi wǎn qī hé táng dài wǔ zé tiān shí qī de diǎn xíng shí kū， shì shí kū yì shù zhōng guó huà fā zhǎn qū shì zhōng de zhòng yào yī huán。 1000 duō nián lái， lóng mén shí kū shòu dào zì rán qīn shí， yě zāo dào rén wéi de pò huài。 zhōng huá rén mín gòng hé guó jiàn lì hòu， jìn xíng liǎo bǎo hù hé xiū zhěng， bìng jiàn lì liǎo lóng mén wén wù bǎo guǎn suǒ。 1961 nián guó wù yuàn gōng bù wéi quán guó zhòng diǎn wén wù bǎo hù dān wèi。 　　 shí kū de chuàng jiàn　 běi wèi qiān dū luò yáng qián hòu， jí yǐ zài xī shān（ lóng mén shān） gǔ yáng dòng záo kān shè xiàng。 dà guī mó de kāi kū zào xiàng shǐ yú bīn yáng dòng。《 wèi shū · shì lǎo zhì》 jìzǎi， jǐng míng chū， xuān wǔ dì xià lìng fǎng zhào dài jīng líng yán sì shí kū（ jí dà tóng yún gāng shí kū）， yú lóng mén wéi xiào wén dì hé wén zhāo huáng tài hòu yíng jiàn shí kū gè yī suǒ。 yǒng píng zhōng yòu wéi xuān wǔ dì zào shí kū yī suǒ。 zhè 3 suǒ shí kū jí jīn zhī bīn yáng sān dòng。 gōng chéng zhì zhèng guāng sì nián (523) zhōng chuò。 　　 běi cháo zào xiàng　 gǔ yáng dòng zhèng bì wéi yī fó、 èr pú sà， zuǒ yòu bì gè yòu sān céng kān xiàng。 chú shǎo shù táng dài bǔ kè xiǎo kān wài， jī běn shàng shì qiān dū hòu de běi wèi zào xiàng。 qí zhōng jì nián míng què de yǐ tài hé shí jiǔ nián (495) cháng lè wáng qiū mù liàng fū rén yùchí zào mí lè xiàng míng wéi zuì zǎo。 bīn yáng sān dòng zhōng， jǐn zhōng dòng wán chéng， wéi běi wèi hòu qī de dài biǎo xìng dòng kū。 zhèng bì liè yī fó、 èr dì zǐ、 èr pú sà， shì diǎn xíng de wǔ zūn xiàng zǔ hé。 zuǒ yòu bì gè diāo yī fó、 èr pú sà。 qián bì yòu zhù míng de dì hòu lǐ fó tú， yǐ bèi dào jié guó wài。 kū dǐng diāo lián huā hé jì lè tiān。 kū mén wài cè diāo 'èr lì shì， mén dào liǎng cè diāo jì lè tiān。 lián huā dòng yì jiàn yú běi wèi wǎn qī， yǐ yī fó 'èr dì zǐ sān zūn xiàng、 gāo fú diāo lián huā zǎo jǐng hé fán xì duō zhì de fó kān zhuāng shì 'ér chí míng， qiě yǔ gǔ yáng dòng、 bīn yáng zhōng dòng bìng chēng lóng mén běi wèi sān dà kū。 zhè gè jiē duàn qì běi wèi mò nián， lù xù kāi záo de shí kū hái yòu huǒ shāo dòng、 shí kū sì、 yào fāng dòng、 wèi zì dòng、 táng zì dòng、 zhào kè shī dòng、 pǔ tài dòng děng。 　　 běi wèi hòu qī de dòng kū xíng zhì， zhù yào shì jì yòng yún gāng shí kū zhōng tán yào wǔ kū mǎ tí xíng píng miàn、 qióng lóng dǐng de cǎo lú xíng shì， rú bīn yáng dòng、 gǔ yáng dòng děng。 lìng yī zhǒng shì fāng xíng píng miàn、 píng dǐng lüè yuán， hòu bì záo tán， zuǒ yòu bì kāi dà kān de xíng shì， rú pǔ tài dòng、 wèi zì dòng děng。 cǐ wài， táng zì dòng hé shí kū sì， kū mén shàng fāng diāo chū wū jǐ、 wǎ lǒng děng fǎng mù gòu kū yán； bīn yáng dòng hé huǒ shāo dòng， zé zài kū mén shàng fāng záo chéng huǒ yàn wén jiān gǒng kān。 zhè yī shí qī de zào xiàng， duō wéi miàn róng xiāoshòu de“ xiù gǔ qīng xiàng”。 fó duō zhe bāo yī bó dài shì zhuāng , yī xí céng dié chóu mì , yī qún chuí bì fāng tái zuò huò shù yāo xū mí zuò。 pú sà suǒ pī de pèi bó jiāo chā xià chuí， dà qún xià bǎi liǎng jiǎo jiān cháng。 guāng bèi duō jǔ shēn zhōu xíng。 tí cái yǐ sān shì fó wéi zhù， huò shì jiā yī pū xiàng， qí zǔ hé yòu yī fó、 èr pú sà， yī fó、 èr dì zǐ、 èr pú sà、 èr lì shì， yī fó、 èr dì zǐ、 sì pú sà， yī fó、 sì pú sà děng。 dà xíng de shì sú gòngyǎng rén hángliè， yǐ bīn yáng zhōng dòng dì hòu lǐ fó tú zuì wéi diǎn xíng。 shí kū sì hé gǔ yáng dòng běi bì de lǐ fó tú bǎo cún wán hǎo。 chú bīn yáng zhōng dòng wài， qí tā zhū kū bì miàn dū mǎn bù fēn céng fēn duàn de liè kān。 kān shì huá lì， kān xíng yòu jiān gǒng、 méi gǒng、 wū xíng kān děng duō zhǒng， shàng xuán chuí mù、 huá shéng。 kān xiàng tí cái duō wéi shì jiā、 jiāo jiǎo mí lè děng。 wǎn qī hái yòu shì jiā duō bǎo bìng zuò， wú liàng shòu fó huòyào shī fó děng。 zài wèi zì dòng děng kū zhōng， guān yīn pú sà yòu 'èr dì zǐ、 èr pú sà zuò xié shì。 huǒ shāo dòng、 shí niú xī děng kū chū xiàn liǎo yǐ zuò de fó zhuāng mí lè， xié shì yòu 'èr dì zǐ、 èr pú sà。 shí niú xī yòu yī jiāo jiǎo mí lè kān zhōng， chú xié shì 'èr dì zǐ、 èr pú sà wài， hái yòu 'èr fó fēn jū zuǒ yòu。 gǔ yáng dòng、 bīn yáng dòng de fó chuán hé běn shēng gù shì， bīn yáng dòng de wéi mó biàn， wèi zì dòng hé pǔ tài dòng de niè □ biàn děng fú diāo， yì gè jù tè sè。 zài diāo kè shǒu fǎ shàng， yǐ chéng xiàn yóu yún gāng shí kū de zhí píng dāo fǎ xiàng lóng mén shí kū yuán dāo dāo fǎ guò dù de qū xiàng， yì shù fēng gé yě cóng yún gāng de hún hòu cū guǎng zhuànxiàng lóng mén de yōu yǎ duān yán de zuò fēng。 　　 lóng mén shí kū fēn bù tú 　　 dōng、 xī wèi zào xiàng， dà dū shì zài běi wèi dòng kū bì miàn shàng bǔ kè xiǎo jìnyící lóng mén shí kū jiē dào xiàngguāncí luò yáng diāo sù fó xiàng lǚ yóu jǐng diǎn bēi kè wèi shū shū fǎ wén huà yì shù shí kè bǎi kē cí diǎn lǚ yóu jǐng diǎn shì jiè yí chǎn lóng mén 'èr shí pǐn bào shēn fó fó jiào yīnyuè wǔ zé tiān táng cháo gèng duō jiēguǒ ... bāo hán cí hé nán lóng mén shí kū lóng mén shí kū bēi lín lóng mén shí kū lǚ yóu lóng mén shí kū yín bì luò yáng lóng mén shí kū lóng mén shí kū jiē dào lóng mén shí kū qián xī sì lóng mén shí kū lǚ yóu qū lóng mén shí kū de chuán shuō lóng mén shí kū kǎ tōng xíng xiàng 2oz lóng mén shí kū yín bì 2oz（ àng sī） lóng mén shí kū yín bì lóng mén shí kū zhōng de wǔ dǎo xíng xiàng